องค์ประกอบศิลปะ

128
ตัวอยา่ งภาพที่ 13.9 ผลงานจิตรกรรมของ Francisco Goya ช่ือภาพ Execution of the
Defenders of Madrid, 3rd May 1808 (ค.ศ.1814) ศิลปะลัทธิโรแมนติกส์ มีเทคนคิ ในการเน้น
ดว้ ยการใช้สี และแสงเงามดื กับสวา่ งตัดกนั รนุ แรง จดุ เน้นจะใชแ้ สงสว่างจดั จ้าน ท่ามกลางความมดื
หรือการใชส้ ีหม่นขององค์ประกอบอืน่ ๆ ภาพนี้ศลิ ปนิ นอกจากจะนาสายตาและอารมณ์ความรู้สกึ ดว้ ย
แสงสว่างแล้ว ยังมีการนาสายตาดว้ ยกลมุ่ ทหารทถ่ี ือกระบอกปนื เลง็ ไปทชี่ ายผเู้ คราะห์รา้ ยในวนิ าทีที่
กาลงั จะถกู ยิงกิรยิ าท่าทางความกลัวสดุ ขดี ขดั แย้งกับกริ ยิ าของความนง่ิ เลอื ดเยน็ ของกลุ่มเพชรฆาต

บทสรปุ
อิสระภาพในการออกแบบสัดสว่ นของวตั ถุศลิ ปะ ข้ึนอยู่กับแนวความคดิ ในการแสดงออกของ

ศิลปิน ซง่ึ แต่ละยุคแต่ละสมัยมีการแสดงออกแตกตา่ งกนั ปจั จุบนั ศลิ ปะมกี ารแสดงออกตามความ
ปรารถนาของปัจเจกบุคคลมากขนึ้ ผบู้ รโิ ภคงานศิลปะก็ย่งิ มีโอกาสสัมผสั กับความงามในผลงานศิลปะ
ทีห่ ลากหลายมากข้ึนเชน่ กนั โดยสรุปสัดสว่ นถูกนาเสนอในรูปแบบเหมือนจรงิ รปู แบบตามอุดมคติ
และรปู แบบตามจินตนาการ ทีส่ าคัญสดั สว่ นทองคาได้ถูกค้นพบเม่ือหลายศตวรรษมาแล้วและยงั คง
ไดร้ ับความนิยมในการนามาใชส้ รา้ งสรรค์ผลงานศิลปะอยู่ในเวลานี้ สว่ นการเนน้ กม็ ีหลากหลาย
วิธกี ารนาเสนอ เพ่ือทจี่ ะสรา้ งให้เกิดจดุ เด่น จุดสนใจ ในสาระทศ่ี ิลปนิ ต้องการจะสื่อสารกับผู้ชม

แบบฝึกหดั ทา้ ยบท
1. สัดส่วนในการจดั องค์ประกอบศิลป์หมายถงึ อะไร
2. การเนน้ ในการจดั องค์ประกอบศลิ ป์คอื อะไร
3. สดั ส่วนและการเนน้ มีความสาคัญอย่างไรต่อการจัดองค์ประกอบศลิ ป์
4. จงวิเคราะห์การใชส้ ัดสว่ นและการเน้นของผลงานจติ กรรม

ภาพที่ 13.10 ผลงานจิตรกรรมแนวสาแดงพลังอารมณ์ของถวัลย์ ดัชนี ศลิ ปินแหง่ ชาติ
ที่มา : Onarto.com (2012)

129
5. จงเปรียบเทยี บอารมณค์ วามรู้สกึ ของภาพทมี่ กี ารเน้นและไม่เน้น

ภาพที่ 13.11 ลวดลายใบไม้สเี ขียว ภาพท่ี 13.12 ศิลปะอ๊อป อาร์ต
ท่มี า : Favim.com (2013) ทีม่ า : Lansroth, Bob (2016)

6. ให้นกั ศึกษาสร้างสรรคผ์ ลงานจติ รกรรมสโี ปสเตอร์โดยใช้หลักการเน้น 1 ภาพ ขนาด A4 2
และปนั้ ดินกลุ่มของรูปทรงของสตั ว์ใหม้ สี ดั ส่วนตามจินตนาการ 1 ชดุ

เอกสารอ้างอิงประจาบท

กาจร สุนพงษศ์ ร.ี (2559) พจนานุกรมศัพท์ทัศนศิลป์. กรงุ เทพมหานคร : โรงพิมพแ์ ห่ง

จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลยั .

ชลูด น่มิ เสมอ. (2553) องคป์ ระกอบของศิลปะ. พมิ พ์คร้ังที่ 7 กรุงเทพมหานคร : อมรินทร์.

Artfactory.com. (ม.ป.ป.) Surrealism in Art. [ออนไลน์] สบื คน้ ไดจ้ าก https://www.arty
factory.com/art_appreciation/art_movements/surrealism.htm เมอื่ 10
กมุ ภาพันธ์ 2559.

Artist.com. (2016) Art Deco and the Rise of Technology. [ออนไลน์] สืบคน้ ไดจ้ าก
https://artist.com/art-recognition-and-education/art-deco-and-the-rise-of-
technology/ เม่ือ 7 มนี าคม 2559.

Boundless. (ม.ป.ป.) Proportion and Scale. [ออนไลน์] สบื คน้ ไดจ้ าก https://boundless.

com/art-history/textbooks/boundless-art-history-textbbo/thinking-and-talking-

abount-art-1/visual-elements-39/propotion-and-scale-257-4298/ เมือ่ 10

กมุ ภาพนั ธ์ 2559.

130

DesignMantic.com. (2017) Golden Ratio: Nature’s Key To Perfect Design! [ออนไลน์]
สบื คน้ ได้จาก https://www.designmantic.com/blog/the -golden-ratio-in-design/
เมื่อ 1 กมุ ภาพันธ์ 2559.

Drawing Tutorial. (ม.ป.ป.) Golden Ratio / Divine Proportion. [ออนไลน์] สืบคน้ ไดจ้ าก
http://www.drawinghowtodraw.com/drawing-lessons/art-design-
principles/golden-ration-divine-proportions.html เม่ือ 5 มนี าคม 2559.

Facweb. (ม.ป.ป.) Proportion. [ออนไลน์] สบื ค้นได้จาก http://facweb.cs.depaul.edu/
sgrais/images/Proportion/david3.jpg เมือ่ 18 กรกฎาคม 2559.

Favim.com. (2013) Green Leaves Seamless Pattern. [ออนไลน์] สืบค้นไดจ้ าก
https://favim.com/image/953619/ เมื่อ 12 กุมภาพันธ์ 2559.

Fussell, Matt. (2011) 5 Ways to Create a Focal Point in Artwork. [ออนไลน์] สืบค้นได้
จาก http://thevirtualinstructor.com/how-to-create-focal-points.html เม่อื 5
มนี าคม 2559.

Heaston, Paul. (2013) Fine Art Friday: Introduction to the Great Romantic Painters.
[ออนไลน์] สบื คน้ ไดจ้ าก https://www.craftsy.com/blog/2013/09/fine-art-friday-
introduction-to-the-great-romantic-painters/ เมือ่ 12 กมุ ภาพนั ธ์ 2559.

Lansroth, Bob. (2016) 10 Op Art Artists Whose Work You have to Follow. [ออนไลน์]
สืบค้นไดจ้ าก http://www.widewalls.ch/op-art-artists/ เมือ่ 12 กมุ ภาพันธ์ 2559.

Mateo Rodriguez. (2013) Duchamp is innocent. [ออนไลน์] สบื คน้ ไดจ้ าก http://
duchampisinnocent.blogspot.com/ เมือ่ 5 มนี าคม 2559.

Onarto.com. (2012) Thawan Duchanee – Legendary Expressionist Artist. [ออนไลน์] สบื คน้ ไดจ้ าก
https://onarto.com/thawan-duchanee-legendary-expressionist-artist/ เม่ือ 10
กุมภาพันธ์ 2559.

Wikimedia Common. (2013) Domenico Ghirlandaio-Confirmation of the Rule.
[ออนไลน์] สืบค้นไดจ้ าก https://commons.wikimedia.org เมอื่ 12 กุมภาพนั ธ์
2559.

บทท่ี 14
เอกภาพ

เน้ือหาประจาบท
1. ความหมายของเอกภาพ
2. หลกั ของเอกภาพในการจัดองคป์ ระกอบศิลป์

วตั ถุประสงคป์ ระจาบท
1. เพื่อใหผ้ ู้เรยี นสามารถอธบิ ายความหมายและหลกั การของเอกภาพได้
2. เพื่อให้ผู้เรยี นสามารถสรา้ งสรรค์ผลงานศิลปะท่ีมีเอกภาพไดอ้ ยา่ งสวยงาม

ความนา
ความแตกตา่ งและความหลากหลายของสรรพสง่ิ ในโลกเปน็ เร่อื งปกติ องค์ประกอบศิลป์หรือ

ทศั นธาตุ ไดแ้ ก่ จดุ เสน้ สี รูปรา่ ง รปู ทรง พื้นผวิ พื้นทว่ี า่ ง คา่ น้าหนัก ตา่ งก็เป็นสรรพสิ่งที่มี
ลกั ษณะตา่ งกันเช่นเดยี วกับสงิ่ อ่ืน ศิลปนิ คือ ผทู้ ี่มศี ักยภาพในการน้าองคป์ ระกอบศิลป์มาใช้ตาม
แนวทางของหลกั การจดั องคป์ ระกอบศลิ ป์ นกั ออกแบบ คอื ผูม้ ีศักยภาพในการนา้ องคป์ ระกอบของ
การออกแบบมาใชต้ ามหลักการออกแบบ การจดั องค์ประกอบไม่ว่าจะจัดดว้ ยหลกั การใด สดุ ทา้ ยสิง่ ท่ี
สา้ คญั ทส่ี ุดคอื การจดั อย่างมีเอกภาพ

ความหมายของเอกภาพ
ราชบณั ฑติ ยสถาน (2546 : 1391) อธบิ ายว่า เอกภาพ (unity) หมายถึง ความเปน็

อนั หนง่ึ อนั เดียวกัน ความสอดคล้องกลมกลืนกัน กา้ จร สุนพงษศ์ รี (2559 : 572) อธบิ ายวา่
เอกภาพคอื ความเป็นอนั หนงึ่ อันเดยี วกนั เป็นหลกั ส้าคัญทางสนุ ทรียศาสตร์ และการสร้างสรรค์งาน
ศิลปะ แมไ้ ด้มกี ารสร้างงานอยา่ งหลากหลายวธิ ีหรือน้าทศั นศิลปะธาตุ (องคป์ ระกอบศลิ ป์) ทขี่ ัดแย้ง
กนั มาใช้ร่วมกนั ก็ตาม ผลงานนนั้ ต้องส่งผลของความมีเอกภาพ

132

ชลูด น่มิ เสมอ (2553 : 130) กลา่ ววา่ เอกภาพ หมายถงึ ความเป็นอันหนึ่งอนั เดยี วกนั
ความกลมกลืน กลมเกลยี วเขา้ กันไดท้ เ่ี กิดจากการเชื่อมโยงสัมพนั ธก์ ันของสว่ นตา่ ง ๆ เอกภาพในทาง
ศลิ ปะหมายถงึ การประสานหรอื การจัดระเบยี บของส่วนตา่ ง ๆ ใหเ้ กดิ ความเป็นอันหนึ่งอันเดยี วกันขน้ึ
เพื่อผลรวมอันหนึง่ ที่ไม่อาจแบง่ แยกได้ เอกภาพเปน็ กฎของธรรมชาติทค่ี วบคมุ ทกุ สิ่ง ตงั้ แต่จกั รวาล
จนถงึ ปรมาณู เอกภาพประกอบดว้ ยกฎของดุลยภาพ (Balance) กฎของการรวมตวั (Cohesion)
และกฎของความเปน็ ระเบียบ (Order) เอกภาพของงานศลิ ปะก็คอื การรวมตวั กันอยา่ งมรี ะเบยี บ มี
ดลุ ยภาพของเรื่อง แนวเรือ่ ง และรูปทรง โครงสรา้ งของเอกภาพในทุกสิ่งล้วนเป็นอยา่ งเดียวกัน การ
สร้างงานศลิ ปะเป็นการสรา้ งเอกภาพจากความสบั สน ยงุ่ เหยิง จดั ระเบยี บและดลุ ยภาพให้แกส่ ่ิงท่ี
ขัดแย้งกันเพื่อใหร้ วมตัวกนั ได้ ศลิ ปินมหี นา้ ทีร่ วบรวมและจดั สรรองค์ประกอบตา่ ง ๆ ซึ่งมีความ
ขัดแยง้ กันโดยธรรมชาติสรา้ งให้เปน็ รูปทรงท่มี เี อกภาพขน้ึ

สรุปเอกภาพในการจัดองค์ประกอบศิลป์หมายถึง การจดั ระเบียบของความคดิ ในการนา้ เสนอ
แนวเรอื่ งกบั รปู ทรงใหเ้ ป็นอนั หนึ่งอันเดยี วกัน จัดองค์ประกอบของศิลปะให้สอดคลอ้ งสัมพนั ธ์กัน

หลักของเอกภาพในการจัดองคป์ ระกอบศลิ ป์
ชลูด นิม่ เสมอ (2553 : 133-160) กลา่ วถึงเอกภาพของรูปความคิด เอกภาพของการ

แสดงออก เอกภาพของรปู ทรง กฎเกณฑ์หลักของเอกภาพ (การขดั แยง้ และการประสาน) และ
กฎเกณฑ์รองของเอกภาพ (ความเปน็ เดน่ และการแปรเปล่ียน) ซงึ่ กล่าวโดยสรปุ เพอื่ สรา้ งความเข้าใจ
ในการน้าไปประยุกตใ์ ชจ้ ัดองค์ประกอบศิลป์ให้มีเอกภาพและสร้างสุนทรยี ภาพให้กับผลงานศิลปะ
ดงั น้ี

เอกภาพของรปู ความคิด
องคป์ ระกอบของการสร้างสรรคง์ านศิลปะคือมแี นวเร่อื งและรปู ทรงประกอบกัน แนวเรอ่ื ง
เป็นโครงสร้างทางจติ เปน็ ความคิดเร่มิ ต้นของงาน รูปความคิดน้ตี ้องมเี อกภาพมีความหมายในตัวเอง
จึงจะผลักดนั ให้ศิลปนิ สรา้ งรปู ทรงให้มีเอกภาพขนึ้ ได้ ทศั นะของเพลโตนกั ปรัชญาเหน็ ว่า รปู ความคิด
มีความเปน็ อิสระ แสดงออกโดยผา่ นศิลปิน เพอื่ ทา้ ใหร้ ูปความคดิ เป็นสิ่งทเ่ี ห็นจริงไดด้ ว้ ยตา โดย
ศลิ ปินต้องสรา้ งรูปทรงมม่ี คี วามสมบูรณ์ รปู ทรงนจี้ ะเป็นหน่วยนา้ ดลใจ ควบคมุ ใหศ้ ลิ ปนิ เลอื กวสั ดุ
และวิธกี ารสรา้ งรปู ทรง ถ้าขาดเอกภาพของรูปความคิดซงึ่ เป็นจดุ ตน้ กา้ เนดิ ของศิลปะแล้วรูปทรง
กไ็ ม่อาจมเี อกภาพหรอื สอื่ ความหมายได้

133
เอกภาพของการแสดงออก
เอกภาพของการแสดงออก หมายถึง การแสดงออกท่ีมจี ดุ หมายเดียวแน่นอนและมีความเรียบ
งา่ ย งานช้นิ เดียวจะแสดงออกหลายรปู ความคดิ หลายอารมณ์ไม่ได้ จะท้าให้สบั สน ขาดเอกภาพ
การแสดงออกอาจมีแนวเร่ืองหรืออารมณห์ นง่ึ เปน็ จุดหมายหลกั และมสี ่วนท่รี องลงไปเพอ่ื ประกอบให้
การแสดงออกนัน้ สมบรู ณ์ตามจดุ มุ่งหมาย โดยทั่วไปเอกภาพของการแสดงออกจะทา้ หนา้ ที่ชว่ ย
เช่ือมโยงเร่อื ง รปู ทรง และบุคลกิ ภาพของศิลปนิ ใหเ้ ป็นอันหนงึ่ อันเดียวกนั

ภาพที่ 14.1 เอกภาพของรปู ความคิดและการแสดงออก
ที่มา : Totallyhistory.com (2012)

ภาพที่ 14.1 งานประตมิ ากรรมของอาฟริกนั ศิลปะแอฟรกิ ามีการสร้างสรรค์ทห่ี ลากหลาย
มากเนือ่ งจากมีสงั คมและอารยธรรมที่เปน็ อิสระจา้ นวนมาก แต่ละเผา่ มวี ัฒนธรรมศิลปะของตนเอง
ลกั ษณะทว่ั ไปของศลิ ปะจากวัฒนธรรมแอฟรกิ ันสว่ นใหญ่ประกอบดว้ ย การเนน้ รปู แบบของมนุษย์
การเนน้ รูปปนั้ สามมติ ิและการปรับขนาดท่ไี ม่เปน็ เชงิ เสน้ ภาพน้ีแสดงใหเ้ ห็นถงึ เอกภาพของรูป
ความคิดกบั การแสดงออกเก่ยี วกบั เอกลกั ษณ์ของชนเผ่าท่ีมีความสามคั คกี ันรวมกลุ่มกัน นา้ เสนอ
รปู ทรงทีแ่ สดงความกลมกลนื ของเสน้ โคง้ เป็นหลัก แสดงรปู ทรงของคนและเพ่อื ไม่ใหม้ เี พียงความ
กลมกลนื เท่านัน้ ผู้สรา้ งสรรคใ์ ชค้ วามขัดแยง้ ของทศิ ทางในการวางรูปทรงของคน โดยมคี นตัวใหญ่เปน็
โครงสรา้ งหลักและมคี นตัวเลก็ หลายคนวางในทิศทางตรงกนั ข้าม ทา้ ให้งานประติมากรรมดูมีชีวติ ชวี า
นา่ สนใจอยา่ งมาก

134

ที่มา : Jessjohnson.org (ม.ป.ป.)

ภาพที่ 14.2 เอกภาพของรปู ความคิด การแสดงออกและ และรปู ทรง
ทมี่ า : Jessjohnson.org (ม.ป.ป.)

ภาพที่ 14.2 ศลิ ปะการจดั วาง (Installation Art) ในพิพิธภัณฑ์ศลิ ปะร่วมสมัย ในนครซิดนีย์
ประเทศออสเตรเลีย ภาพบน มีแนวเร่ืองที่แสดงออกถงึ ทุกคนและทกุ สิง่ ท่อี ยู่เบอื้ งหลัง การจดั วาง
ประกอบด้วยผลงานวาดเสน้ ใส่กรอบรปู 6 ช้นิ ของศลิ ปนิ 6 คน ภาพวาดผนัง กระเบื้องปูพรมรีไซเคิล
และวอลเปเปอร์ เป็นการจดั องคป์ ระกอบศลิ ปท์ ี่แสดงถึงเอกภาพของการน้าภาพวาดทง้ั 6 ชน้ิ และ
การทา้ ฉากหลงั และพ้ืนด้านล่างดว้ ยพ้นื ผวิ ของลายเสน้ ทเ่ี ป็นไปในแนวทางเดียวกัน ภาพล่างเปน็
ผลงานวดิ ีทัศน์แสดงในเทศกาล Vivid เมื่อวันที่ 23 พฤษภาคม ถึง 9 มิถุนายน ค.ศ.2014 ช่อื ผลงาน
Gamma World โดย Jess Johnson และ Spinifex Group แสดงแสงสที ่คี วบคมุ สสี ่วนรวมเป็นสี
วรรณะเยน็ สรา้ งความขัดแย้งเพื่อเพิม่ รสชาตขิ องความตนื่ ตาดว้ ยแสงสวี รรณะร้อน

135

เอกภาพของรปู ทรง
เอกภาพของรูปทรงคือ การรวมตัวกนั อย่างมีดุลยภาพ และมีระเบียบขององคป์ ระกอบศลิ ป์
เพอื่ ใหเ้ กดิ เป็นรปู ทรงหนึ่งท่ีสามารถแสดงความคิด หรืออารมณข์ องศิลปนิ ออกมาได้อย่างตรงชัด
รูปทรงในงานศลิ ปะต้องการเอกภาพที่มชี วี ิต มคี วามสมบรู ณ์ในตวั เพอื่ แสดงออกซึง่ ความหมายอย่างใด
อย่างหน่งึ ดังนั้นศิลปินจะตอ้ งมีกฎเกณฑ์ท่ใี ชเ้ ชอื่ มโยงหรือจดั ระเบียบขององค์ประกอบศิลป์ทัง้ หลาย
ให้มีเอกภาพท่มี คี วามหมายขนึ้ นน่ั กค็ อื กฎของเอกภาพ ไดแ้ ก่ กฎหลกั และกฎรอง

กฎเกณฑห์ ลกั ของเอกภาพ มี 2 ข้อ ดังน้ี
1. กฎเกณฑข์ องการขดั แย้ง (Opposition) ในธรรมชาตทิ ุกสง่ิ ย่อมมี 2 ฝ่ายหรือ 2 ขว้ั เปน็
คูก่ ัน จะขาดขวั้ ใดข้วั หนง่ึ ไมไ่ ด้ ความตรงกันข้ามเปน็ กฎของธรรมชาติที่ทา้ ให้เกดิ พลงั ความเคลอ่ื นไหว
และชีวิต ความขดั แย้งทีพ่ อเหมาะจะใหช้ วี ิตแกโ่ ลกและศลิ ปะ แต่ถ้ามากเกินไปจะมแี ต่ความสับสน
วุ่นวายแตกทา้ ลาย ความขดั แย้งในองคป์ ระกอบศลิ ป์มี 4 แบบ ได้แก่ การขัดแย้งของลกั ษณะรปู ทรง
การขัดแย้งของขนาด การขัดแยง้ ของทิศทาง และการขดั แย้งของท่ีว่างหรอื จงั หวะ
2. กฎเกณฑ์ของการประสาน (Transition) การประสาน คือ การทา้ ให้เกิดความกลมกลืน
ทา้ ให้ส่ิงต่าง ๆ เข้ากนั ได้อย่างสนทิ เปน็ การสรา้ งเอกภาพจากการรวมตัวของสงิ่ ท่เี หมอื นกันเข้าด้วยกนั
การประสานมี 2 วิธคี ือ

2.1 การเป็นตวั กลาง (Transition) คือการทา้ สิง่ ทขี่ ดั แยง้ ใหก้ ลมกลนื ด้วยการใช้ตวั กลาง
เข้าไปประสาน เชน่ การใชเ้ ทาระหว่างด้ากับขาว การใชเ้ ส้นเฉยี งระหว่างเส้นตงั้ กับเส้นนอน เปน็ ต้น

2.2 การซา้ (Repetition) คือ การปรากฏของหนว่ ยที่เหมอื นกนั ต้ังแต่ 2 หนว่ ยขึ้นไป
การซ้าเป็นวธิ กี ารสร้างเอกภาพท่ีงา่ ยที่สดุ เปน็ การรวมตวั ของสงิ่ ที่อยูใ่ นฝ่ายเดียวกันเข้าดว้ ยกัน เช่น
การซ้าของน้าหนักดา้ การซา้ ของเสน้ ตง้ั การซา้ ของรูปทรงที่เหมอื นกนั (ก)

การซ้าของจงั หวะหรอื ชอ่ งไฟระหวา่ งรูปทรงท่ซี ้ากนั ซึง่ ศลิ ปนิ จะใชจ้ งั หวะควบคุมความ
เคลอื่ นไหวในงานของตน จากจังหวะงา่ ย ๆ ท่ีเราเหน็ ไดช้ ัดเจนในลวดลาย ไปจนถงึ จงั หวะที่ลึกล้าจนดู
ไมอ่ อกในงานศิลปะท่มี ีรูปทรงซบั ซ้อน ถ้าเราทา้ หนว่ ยทซ่ี า้ กนั อยู่น้ันให้แตกต่างกนั ไปบา้ งทลี ะนอ้ ย
ความแตกต่างนีจ้ ะเป็นการเพ่ิมความขัดแยง้ เข้าไปทีละนอ้ ยทา้ ใหเ้ กิดการแปรเปลีย่ น (Variation) ใน
แตล่ ะหนว่ ย การแปรเปลีย่ นจะชว่ ยคลายความน่าเบอื่ ของการซ้าหนว่ ยเดมิ ใหม้ ีชวี ิตแกภ่ าพ (ข) ถ้ามี
การแปรเปล่ียนท้งั รปู ทรงและจงั หวะจะท้าใหน้ ่าสนใจย่งิ ข้ึน (ค)

136

(ก) (ข) (ค)
ภาพที่ 14.3 การซา้ และการแปรเปล่ยี น

ภาพที่ 14.4 การใช้หลักเอกภาพกฎเกณฑข์ องการขดั แยง้
ท่มี า : Booooooom Design (ม.ป.ป.)

ภาพที่ 14.3 ประติมากรรม ช่ือผลงาน Distorted Sculptures โดยศิลปนิ ชาวญปี่ ุ่น ชื่อ
Yoshitoshi Kanemaki ใช้การจดั องค์ประกอบศิลป์ด้วย กฎเกณฑ์ของการขดั แยง้ ของทิศทางของ
รปู ทรงศรี ษะคน ใชจ้ ังหวะซ้าของรูปศีรษะหันไปในจงั หวะที่เทา่ ๆ กัน แต่มีความแตกตา่ งของอารมณ์
บนใบหน้า แสดงออกด้วยลกั ษณะของตาและปาก ทา้ ให้ผลงานดเู หมอื นกา้ ลังเคลอ่ื นไหว น่าคน้ หา

กฎเกณฑ์รองของเอกภาพ มี 2 ข้อ ดงั นี้
1. ความเปน็ เดน่ (Dominance) สุนทรยี ภาพในงานศิลปะเกดิ จากการรวมตัวอย่างมี
ระเบียบและมีดลุ ยภาพของสงิ่ ทข่ี ดั แย้งกัน ความเปน็ เด่นในองคป์ ระกอบจะเกิดขน้ึ ไดใ้ น 2 ลกั ษณะ

1.1 ความเปน็ เด่นทเ่ี กิดจากการขดั แย้ง เมื่อองคป์ ระกอบศิลป์สองสิง่ ขัดแย้งกนั สดุ ขั้วจะ
เกิดความตงึ เครยี ดขึ้น เราต้องลดความสา้ คัญของสิง่ หนึง่ ลงคือทา้ ให้เป็นรอง แล้วสรา้ งความเด่นให้กบั
อกี สงิ่ หนึ่ง เชน่ ทา้ ใหข้ นาดใหญก่ วา่ ท้าให้มรี ูปร่างทน่ี ่าสนใจกว่า ผลทไี่ ด้รับคอื จะเป็นการขัดแย้งทมี่ ี
ความกลมกลนื กัน

137
1.2 ความเป็นเด่นทเ่ี กิดจากการประสาน เมอ่ื องคป์ ระกอบศลิ ป์สองหน่วยเหมอื นกนั
นา้ มาซา้ ในจงั หวะเท่า ๆ กนั จะทา้ ให้ดจู ืดชืด น่าเบือ่ เราต้องเพมิ่ ความขดั แยง้ ระหว่างหนว่ ย เพื่อใหม้ ี
การเปลยี่ นแปรและท้าใหภ้ าพนา่ สนใจข้นึ ผลทไ่ี ดจ้ ะกลายเป็นความเด่น
2. การเปลย่ี นแปร (Variation) การเปลี่ยนแปรมี 4 แบบเช่นเดยี วกบั ความขดั แยง้ คือ
การเปลีย่ นแปรของรปู รา่ งลกั ษณะ การเปลีย่ นแปรของขนาด การเปล่ยี นแปรของทิศทาง การ
เปล่ยี นแปรของทีว่ า่ งหรอื จังหวะ การนา้ การเปลีย่ นแปรทงั้ ส่ีแบบมาใชร้ วมกนั จะได้องคป์ ระกอบท่ี
นา่ สนใจไม่มีทสี่ ้ินสดุ

ภาพที่ 14.5 ความเปน็ เด่นท่ีเกิดจากการขัดแย้งกันของรปู ทรงและเสน้
ทม่ี า : Tomohiro Inaba Official Web Site (2008)

ภาพท่ี 14.5 เปน็ ผลงานประตมิ ากรรมของ Tomohiro Inaba ภาพกวางทงั้ 2 ชิ้น มรี ปู ทรง
หลกั เปน็ มวลของกวางครงึ่ ตัวและขา ภาพซ้ายจะคล่ีคลายมวลของตัวกวางครึ่งตวั กบั ขาหน้า ส่วนภาพ
ขวาจะคล่ีคลายมวลของตวั กางครง่ึ ตัวกบั ขาหลงั การคล่ีคลายมวลออกไป ใชเ้ สน้ ทีแ่ สดงความ
เคล่ือนไหวในทิศทางต่าง ๆ เพ่อื ไปเชอื่ มสมั พนั ธ์กันผลงานเนน้ ความเปน็ เด่นท่เี กิดจากการขัดแย้งกัน
ของรปู ทรงและเสน้ หากกวางแสดงความเป็นมวลท้งั ตัวคงดไู มต่ น่ื เตน้ เท่าการแสดงการเคลือ่ นไหวของ
จงั หวะรูปทรงและเส้นอย่างนี้

138

ภาพที่ 14.6 การแปรเปล่ียนของทศิ ทางและขนาดของรูปทรง
ทมี่ า : Arch 20. (ม.ป.ป.)

ภาพท่ี 14.6 เป็นเฟอรน์ ิเจอร์ในส้านักงานEegoo ทก่ี รงุ ปกั กง่ิ สาธารณรฐั ประชาชนจีน มี
ลกั ษณะของการแปรเปลยี่ นทิศทางของรปู ทรงเปน็ แนวโค้งคล่นื ทอดตัวยาวตอ่ เน่ืองกัน เห็นความโคง้
สูงต่้า สว่ นประกอบไม้มีขนาดของรปู ทรงสอดคลอ้ งกนั แต่ลดหลน่ั ขนาดเล็กไปใหญ่ต่อเน่ืองเชน่ กัน
ท้าให้ผลงานท้งั ชิน้ ดมู เี อกภาพ

บทสรปุ
การจัดองคป์ ระกอบศลิ ปไ์ มว่ ่าจะน้าหลักการใดมาใช้ หรือจะใชห้ ลายหลกั การรว่ มกนั ก็ตาม

สุดท้ายส่ิงที่สา้ คญั ท่ีสดุ คือศลิ ปินจะตอ้ งจดั องคป์ ระกอบทั้งมวลให้มเี อกภาพ เมอ่ื มีความกลมกลนื ยอ่ ม
มีความขดั แย้งแต่ตอ้ งมีความขัดแยง้ พอประมาณทไี่ มท่ า้ ใหต้ ึงเครียดจนเสียความเปน็ เอกภาพ การจัด
วางองคป์ ระกอบแต่ละอย่างไม่ควรวางอย่างกระจดั กระจาย จดั วางใหม้ ีขนาดสดั ส่วนสัมพันธ์พอเหมาะ
การน้าหลกั เกณฑข์ องเอกภาพมาใช้ในการจดั องค์ประกอบศิลป์ สามารถสร้างสรรคไ์ ด้อย่างไร้ขดี จา้ กัด
การพลิกแพลงเพือ่ ประยกุ ตใ์ ชต้ อบสนองจินตนาการของศิลปนิ เกดิ ขนึ้ ทุกยคุ ทกุ สมยั ตราบเทา่ ทยี่ ังมี
มนุษย์นกั สร้างสรรค์อยู่บนโลกใบนี้

แบบฝกึ หัดทา้ ยบท
1. เอกภาพในการจัดองค์ประกอบศลิ ป์หมายถึงอะไร
2. จงอธิบายการใช้กฎเกณฑ์หลกั และกฎเกณฑร์ องของเอกภาพ
3. จงวิเคราะห์กฎเกณฑ์หลักของเอกภาพของผลงาน 2 ชนิ้ น้ี

139

ภาพที่ 14.7 ผลงานประตมิ ากรรมจากเครอ่ื งพิมพ์ 3 มติ ิ
ที่มา : Autoabode 2015

ภาพท่ี 14.8 ผลงานประติมากรรมรูปคนจากแผ่นโลหะสแตนเลส ของ Bruvel, Gil
ที่มา : Bloodyloud (2016)

5. ให้นักศึกษาสร้างสรรคผ์ ลงานศิลปะสือ่ ผสม โดยใชห้ ลกั ของเอกภาพ 1 ช้นิ ขนาดไม่น้อย
กวา่ 1 ฟุต และไมเ่ กนิ 2 ฟุต (นา้ เสนอแนวความคดิ ประกอบผลงานด้วย)

140

เอกสารอ้างองิ ประจาบท
กา้ จร สุนพงษศ์ รี. (2559) พจนานกุ รมศพั ทท์ ัศนศลิ ป์. กรงุ เทพมหานคร : โรงพมิ พ์แหง่

จุฬาลงกรณ์มหาวทิ ยาลัย.
ชลดู น่มิ เสมอ. (2553) องคป์ ระกอบของศลิ ปะ. พมิ พค์ ร้ังท่ี 7 กรุงเทพมหานคร : อมรินทร์.
ราชบณั ฑติ ยสถาน. (2546) พจนานกุ รม ฉบับราชบัณฑติ ยสถาน พ.ศ.2542. กรงุ เทพมหานคร :

นานมบี ๊คุ ส์พับลิเคช่ัน.
Arch 20. (ม.ป.ป.) Eegoo Office. [ออนไลน์] สืบคน้ ไดจ้ าก http://www.arch20.com/eegoo

-deep-architects/arch20-eegoo-office-018/ เมอื่ 29 กรกฎาคม 2559.
Autoabode. (2015) 3D Printing Makes Education Visual and Interactive. [ออนไลน์]

สืบคน้ ได้จาก http://autoabode.com/art_education_case_study_auto_abode.
html เมื่อ 29 กรกฎาคม 2559
Bloodyloud. (2016) Figurative Sculptures-Gil Bruvel. [ออนไลน์] สบื ค้นไดจ้ าก http://
www.bloodyloud.com/flow-figurative-sculptures-gil-bruvel/ เมอื่ 30 ตุลาคม
2559.
Booooooom Design. (ม.ป.ป.) Distorted Sculptures by Japanese Artist Yoshitoshi
Kanemaki. [ออนไลน์] สบื ค้นได้จาก http://www.boooooom.com/2016/11/08/
Distorted-sculptures-by-japanese-artist-yoshitoshi-kanemaki เม่ือ 2 กันยายน
2559
Jessjohnson.org. (ม.ป.ป.) Jess Johnson New Gallery. [ออนไลน์] สืบค้นได้จาก http://
www.jessjohnson.org/new-gallery/wns3ylsts3mxsufiidd1im6soqu5um เมอ่ื
29 กรกฎาคม 2559
Tomohiro Inaba Official Web Site. (2008) Tomohiro Inaba. [ออนไลน์] สบื ค้นไดจ้ าก
http://www.tomohiro-inaba.com/ เมื่อ 29 กรกฎาคม 2559
Totallyhistory.com. (2012) Art History. [ออนไลน์] สบื ค้นได้จาก http://totallyhistory.
com/art-history/ เม่ือ 29 กรกฎาคม 2559.

บทที่ 15
บทสรุป

เนือ้ หาประจาบท
ความคดิ รวบยอดขององคค์ วามรู้

วตั ถุประสงคป์ ระจาบท
1. เพือ่ ให้ผ้เู รยี นสามารถเขยี นแผนผงั ความคดิ เนื้อหาความรู้ในรายวชิ าองคป์ ระกอบศิลป์
2. เพื่อให้ผู้เรยี นสามารถวเิ คราะหผ์ ลงานสร้างสรรคต์ ามหลักการจัดองคป์ ระกอบศลิ ปไ์ ด้

ความนา
การเรยี นร้ใู นรายวิชาองคป์ ระกอบศิลปเ์ ป็นสิง่ สาคญั ทเ่ี ปน็ พ้นื ฐานของการสรา้ งความเขา้ ใจใน

ศิลปะและศิลปะในงานออกแบบ ทกั ษะท่เี กิดจากการฝึกฝนการนาองคป์ ระกอบของศิลปะมาใชต้ าม
หลักการจะชว่ ยให้ผ้เู รียนสามารถนาไปต่อยอดในการทางานออกแบบเชิงสร้างสรรค์ ศกั ยภาพของ
ผู้เรียนจะไดร้ ับการกระตนุ้ ใหแ้ สดงออกในผลงานการฝกึ ปฏิบตั ิ เมื่อผเู้ รยี นรวบรวมผลงานต้งั แตช่ ิน้ แรก
จนถงึ ชิ้นสดุ ท้าย จะเห็นพฒั นาการของความเขา้ ใจในศลิ ปะมากข้ึน สุดทา้ ยจะเกิดความคิดรวบยอด
เกย่ี วกับ “องคป์ ระกอบศิลป”์ ได้ชัดเจนพร้อมท่จี ะนาไปประยุกต์ใช้สรา้ งสรรคง์ านอย่างไร้ขีดจากดั

ความคิดรวบยอดขององคค์ วามรู้
คาวา่ องคป์ ระกอบศลิ ป์ในภาษาไทยนนั้ ภาษาองั กฤษใชค้ าวา่ composition ซ่งึ ใช้ในงาน

วิจติ รศิลป์เปน็ หลัก ซ่งึ กาจร สนุ พงษศ์ รี (2559 : 186) กล่าวไวว้ ่า composition หรือการจดั
องค์ประกอบศลิ ป์ เป็นวธิ กี ารจดั (combination) ศิลปธาตตุ ่าง ๆ มาใชร้ วมกนั และดว้ ยการยักย้าย
ถา่ ยเท (manipulation) จับโน่นผสมน่ีเพ่อื ให้บรรลถุ ึงความงาม ใช้เรยี กการออกแบบในงานวจิ ิตรศลิ ป์
(Fine Arts) เชน่ ในงานจิตรกรรม ประตมิ ากรรม งานพิมพ์ ชลูด นม่ิ เสมอ (2553 : 43) กล่าวว่า
ทัศนธาตเุ ป็นสอื่ สนุ ทรียภาพท่ีศลิ ปินจะนามาประกอบกันเขา้ ให้เป็นรูปทรง เพอ่ื สอื่ ความหมายตาม
แนวเรอ่ื งหรือแนวความคิดท่เี ป็นจดุ หมายน้นั

142

ความคิดรวบยอดเกีย่ วกบั องคป์ ระกอบศลิ ป์ หรือ composition ทีก่ ล่าวถึงตงั้ แตบ่ ทท่ี 1 ถึง
บทที่ 14 คอื การทาความเข้าใจเกีย่ วกบั การนาศลิ ปธาตุต่าง ๆ หรอื ทัศนธาตุหรือองค์ประกอบของ
ศลิ ปะมาประกอบกนั เขา้ ด้วยหลักการจัดองคป์ ระกอบศิลป์

คาวา่ ศิลปธาตุ ทัศนธาตุ กค็ ือองค์ประกอบศลิ ปซ์ งึ่ ได้แก่ จดุ เสน้ สี พื้นผวิ พ้นื ท่ีว่าง แสง
และเงา นาเอาองคป์ ระกอบเหล่านี้โดยเนน้ แสดงออกดว้ ยองคป์ ระกอบบางอย่างก็ได้ มาประกอบกนั
เขา้ ให้เกิดความหมายทส่ี ามารถสอื่ สารความคิด อารมณ์ ความรู้สกึ ของผู้สรา้ งสรรค์ไดด้ ้วยการนา
หลักการจดั องค์ประกอบศลิ ป์ซึ่งได้แก่ ความกลมกลืน ความขดั แยง้ ดลุ ยภาพ จงั หวะ ความ
เคลือ่ นไหว สดั ส่วน การเน้น และไม่วา่ จะจัดดว้ ยหลกั การใดตอ้ งคานึงถึงหลักเอกภาพเปน็ สาคัญ

สิ่งสาคญั ในการจดั องค์ประกอบศิลปค์ รอบคลุมถึงการสรา้ งรูปความคดิ ท่ีมีเอกภาพชัดเจน
กอ่ น แลว้ มีเอกภาพของการแสดงออก และมเี อกภาพของรูปทรงที่สอดคล้องกับรปู ความคิดและการ
แสดงออก หากผ้สู ร้างสรรคไ์ มส่ ามารถมคี วามคิดรวบยอดสรุปรปู ความคดิ ให้มีเอกภาพได้ก็ไมส่ ามารถ
แสดงออกและสรา้ งรูปทรงทมี่ เี อกภาพได้ เมอื่ มีเอกภาพของรูปความคิดแลว้ ขณะทส่ี รา้ งรปู ทรงควร
พจิ ารณาการนาองค์ประกอบศิลป์มาจัดวางรวมกนั ตามหลกั การ ดังสรุปไวใ้ นตารางท่ี 15.1 นี้

ตารางที่ 15.1 ความสมั พนั ธ์ระหว่างองค์ประกอบศลิ ป์และหลกั การจดั องคป์ ระกอบศิลป์

องค์ หลักการ
ประกอบ จดั องคป์ ระกอบศิลป์

ศิลป์ กลมกลืน ขดั แย้ง ดลุ ยภาพ จงั หวะ เคลื่อนไหว สัดส่วน การเน้น เอกภาพ

จุด   
เส้น   
สี
รปู รา่ ง   
รูปทรง
พ้ืนผวิ
ท่ีวา่ ง
แสงเงา

143

ภาพท่ี 15.1 ผลงานศลิ ปะของ Victor Vasarely
ทมี่ า : visual-arts-cork.com (ม.ป.ป.)

ภาพที่ 15.1 ผงลานของ Victor Vasarely ช่อื ผลงาน Capella 4B (ค.ศ.1965) อยู่ท่ี
MoMA New York เปน็ งานจิตรกรรมที่รับอทิ ธพิ ลทางความคดิ จากศลิ ปะลวงตา เมอ่ื พิจาณาตาม
ตารางท่ี 15.1 จะเห็นไดว้ า่ องคป์ ระกอบศิลปห์ ลกั ทใี่ ชใ้ นผลงานน้ี ไดแ้ ก่ สี รปู รา่ ง และท่ีวา่ ง
หลักการจัดองค์ประกอบศิลป์ท่ีใชใ้ นผลงานนี้ ไดแ้ ก่ ความกลมกลืน ความขดั แย้ง จงั หวะ การเนน้
การเคล่ือนไหว และเอกภาพ ความกลมกลนื ของสีสว่ นรวมคอื สวี รรณะเย็น คอื สีเขียว สนี า้ เงนิ สดี า
เติมความขัดแย้งของสีวรรณะรอ้ น คือ สแี ดง สีเหลอื ง จังหวะช่องไฟทเ่ี ว้นระยะของรปู ร่าง สี กับ
พ้ืนท่วี ่างทาให้ดมู คี วามเคล่ือนไหวทม่ี ีพลงั ภายในภาพ การจัดวางทศิ ทางของรปู ร่างสี่เหลย่ี มท่ีลดหลน่ั
เปลี่ยนแปรขนาดและสี ตามที่ทศิ ทางทศ่ี ลิ ปินกาหนด ทาให้ร้สู กึ ได้ถึงความเคลอ่ื นไหวทล่ี วงตา การ
เนน้ ใชส้ ีรอ้ นและสเี ย็นตัดกันในรูปรา่ งส่เี หลีย่ มท่มี ีขนาดใหญแ่ ล้วค่อย ๆ สรา้ งจังหวะของรปู รา่ งใหเ้ ล็ก
ลงเปน็ จุดรอง

จากภาพผลงานตวั อยา่ งจะเห็นได้วา่ ศลิ ปินเลอื กทจ่ี ะใชอ้ งคป์ ระกอบบางตวั และหลกั การจดั
องคป์ ระกอบบางหลักมาใชใ้ นการสรา้ งสรรค์ผลงาน และศลิ ปินสามารถผสมผสานสงิ่ ตา่ ง ๆ เหลา่ นไ้ี ด้
อย่างลงตัว มเี อกภาพ ทาใหผ้ ลงานมสี ุนทรียภาพ

144

ภาพท่ี 15.2 ประตมิ ากรรมเฟอร์นิเจอร์จากแนวคิดศลิ ปะจลนะ
ทมี่ า : The creative engineer (ม.ป.ป.)

ตัวอยา่ งผลงานการนาแนวคิดศลิ ปะจลนะ (Kinetic Art) ซึง่ เน้นแนวคิดในการแสดงความ
เคลอื่ นไหวมาประยุกต์ใชอ้ อกแบบประตมิ ากรรมเฟอรน์ เิ จอร์ ผลงานของ Sebastian Errazuriz
การออกแบบทม่ี แี นวคดิ ทางศลิ ปะเข้ามาร่วมดว้ ยสามารถแสดงออกถงึ จินตนาการและสุนทรยี ภาพท่มี ี
ชีวติ ชีวามากขน้ึ นา่ สนใจขนึ้ การเน้นการใช้เส้นโค้ง และเส้นเฉียงทาใหร้ สู้ ึกได้ถึงความเคลื่อนไหว
ทไ่ี มห่ ยดุ นิ่ง มกี ารคล่คี ลายเติบโตตลอดเวลา การเน้นการใช้สีดาแสดงถงึ พละกาลังในการเติบโตตาม
ทิศทางท่ไี ด้เคลอ่ื นไหวไป จากตัวอยา่ งนี้จะเห็นได้วา่ การนาศิลปะเขา้ มาผสมผสานประยกุ ต์ใชใ้ น
การออกแบบผลิตภัณฑส์ ามารถทาไดแ้ ละยงั ผลทนี่ า่ ต่นื ตาตืน่ ใจมากกวา่ การออกแบบเฟอร์นเิ จอร์
ธรรมดาหลายเท่า น่คี อื คณุ คา่ ของ “ความเป็นศิลปะ”

การเขียนแผนผงั ความคิดเนือ้ หาความรทู้ ่ีเรียนในรายวชิ าองค์ประกอบศิลป์สามารถเขยี นโดย
การนาเอาหวั ขอ้ หลักวางในแผนผงั ก่อน แล้วพจิ ารณาหวั ข้อรองในหวั ข้อหลกั แต่ละหวั ขอ้ แล้วขดี เสน้
ลากโยงออกจากหัวข้อหลักนนั้ ๆ ออกมาเปน็ หวั ข้อรอง ซึ่งอาจมสี สี นั ของเส้น หรอื มภี าพประกอบท่ี
ส่อื สารงา่ ย ๆ ให้เข้าใจได้

หวั ข้อหลัก ได้แก่ บทนา เนอ้ื หาเร่อื งราวทางศิลปะและกลวธิ ีการจัดวางภาพ จุดกับเสน้
รูปรา่ งกบั รูปทรงและมวล สี การใชส้ ี นา้ หนักออ่ นแกข่ องแสงเงา พืน้ ผวิ ทว่ี า่ ง ความกลมกลืนกบั
ความขดั แยง้ ดุลยภาพ จงั หวะกับความเคล่ือนไหว สดั สว่ นกบั การเนน้ เอกภาพ และบทสรปุ ซงึ่
แตล่ ะหัวข้อหลักกแ็ บ่งหวั ข้อรอง และท้งั หวั ขอ้ หลักและหวั ข้อรองขององคค์ วามรใู้ นรายวชิ านส้ี ามารถ
เขยี นเป็นแผนผังความคดิ เปน็ สามส่วนไดด้ ังน้ี

145

บทที่ 1 บทนา บทที่ 2 เนอื้ หาเร่อื งราวทางศลิ ปะและกลวธิ ีการจัดวางภาพ
ความหมายของศิลปะและความงาม การนาเสนอเนือ้ หาและเร่ืองราวทางศิลปะ
ความสัมพันธ์ของศลิ ปะกับความงาม กลวธิ ีในการจัดวางภาพ
องคป์ ระกอบของศิลปะในชวี ิตประจาวัน

องคป์ ระกอบศลิ ป์

ภาพท่ี 15.3 แผนผังความคดิ สว่ นแรก : ความเข้าใจเบอ้ื งต้น

บทที่ 3 จุดกับเส้น บทที่ 4 รูปรา่ งกับรปู ทรงและมวล บทที่ 5 สี
จดุ และทมี่ าของจดุ ความหมายและลกั ษณะของรูปร่าง ความหมายและคุณลกั ษณะของสี
เส้นและความรสู้ กึ ของเส้น ความหมายและลักษณะของรูปทรง วงจรสแี ละวรรณะของสี
ศิลปะจากจดุ และเสน้ ความหมายของมวลและศิลปะจากมวล คสู่ แี ละสีข้างเคียง
จิตวทิ ยาของสี

บทที่ 9 ทีว่ ่าง องคป์ ระกอบศลิ ป์ บทท่ี 6 การใชส้ ี
ความหมายของทีว่ ่าง การใชส้ กี ลมกลืน
คณุ ลักษณะของที่วา่ ง การใชส้ ีตัดกนั
การสร้างภาพลวงตาในทีว่ า่ ง การใช้สีเลอ่ื มพราย

บทท่ี 8 พนื้ ผวิ บทที่ 7 นา้ หนกั ออ่ นแก่ของแสงเงา
ความหมายและทม่ี าของพ้ืนผิว ความหมายของนา้ หนกั ออ่ นแก่ของแสงเงา
การสรา้ งสรรค์ศลิ ปะจากพนื้ ผิว คณุ ลักษณะของน้าหนกั อ่อนแก่ของแสงเงา
แหล่งกาเนดิ ของแสงกบั เงา
การสร้างสรรค์ศลิ ปะจากนา้ หนกั ออ่ นแก่ของแสงเงา

ภาพที่ 15.4 แผนผังความคดิ ส่วนทีส่ อง : องคป์ ระกอบศิลป์ (ทัศนธาตุ)

146

บทที่ 10 ความกลมกลนื กบั ความขดั แยง้ บทที่ 11 ดุลยภาพ
ความกลมกลืน ความหมายของดลุ ยภาพ
ความขัดแย้ง ลกั ษณะของดลุ ยภาพ
การใช้ความกลมกลนื กบั ความขัดแย้ง การใชด้ ลุ ยภาพของสแี ละน้าหนัก
ในการจัดองค์ประกอบศลิ ป์

บทท่ี 15 บทสรปุ องคป์ ระกอบศลิ ป์
ความคดิ รวบยอดขององคค์ วามรู้

บทท่ี 14 เอกภาพ บทท่ี 12 จงั หวะกบั ความเคลือ่ นไหว
ความหมายของเอกภาพ จังหวะ
หลักของเอกภาพในการจดั ความเคลอื่ นไหว
องคป์ ระกอบศลิ ป์
บทท่ี 13 สัดสว่ นกบั การเนน้
สัดส่วน
การเน้น

ภาพที่ 15.5 แผนผงั ความคดิ ส่วนท่ีสาม : หลกั การจัดองคป์ ระกอบศิลป์

บทสรปุ
สรปุ บทเรยี นการสร้างสรรค์งานศลิ ปะท่ีทรงคุณค่า โดยเฉพาะศลิ ปะชนั้ เยีย่ มย่อมเกิดจาก

เอกภาพของรปู ความคิด การแสดงออก และรูปทรงที่ตอบสนองอย่างสอดคลอ้ งตอ้ งกันอยา่ งมีจงั หวะ
การจดั องค์ประกอบของศลิ ปะเปน็ หลกั การทสี่ ามารถนามาประยุกต์ใชใ้ นงานออกแบบได้ทุกแขนง
ผลงานศลิ ปะทมี สี นุ ทรียภาพสงู รวมทงั้ ผลงานออกแบบท่ีมีรสนิยมย่อมผา่ นการขดั เกลาทางความคิด
การแสดงออก และการสร้างสรรคร์ ูปทรงมาเปน็ อยา่ งดี การใชค้ วามวริ ยิ ะอุตสาหะในการสร้างสรรค์
อนั เกดิ จากพทุ ธปิ ญั ญา จุด เสน้ แสงเงา สี พน้ื ผิว พื้นทว่ี ่าง ที่เราพบปะอยใู่ นชวี ิตประจาวัน
จากเครอื่ งใชไ้ มส้ อยกด็ ี เสือ้ ผ้าสิ่งทอ รปู ลกั ษณข์ องอาหาร การจดั องค์ประกอบภายใน
หา้ งสรรพสินคา้ ฯลฯ ท่ที าให้เรารูส้ กึ สดช่นื อารมณ์ดี ไดก้ ็เพราะนกั ออกแบบไดป้ ระยุกต์ใช้ความ
เปน็ ศลิ ปะมาทาให้เกดิ ความลงตวั ทง้ั สนิ้

147
แบบฝึกหัดทา้ ยบท

1. จงเขียนแผนผังความคดิ (Mind Map) เนื้อหาความรู้ทีเ่ รียนในรายวชิ าองคป์ ระกอบศลิ ป์
โดยนาเสนอเปน็ รูปภาพทสี่ ามารถสือ่ ความคิด

2. จงวิเคราะห์ผลงานศลิ ปะของ Lernert & Sander ในตารางความสัมพันธร์ ะหวา่ ง
องค์ประกอบศิลป์กับหลกั การจดั องคป์ ระกอบศิลป์ พร้อมบรรยายประกอบ (ภาพที่ 15.3)

3. จงวิเคราะห์ผลงานศิลปะของ Cha Jong-Ryeศลิ ปนิ และนกั ออกแบบเฟอร์นเิ จอรห์ ญิง
ในตารางความสัมพันธ์ระหว่างองคป์ ระกอบศิลปก์ ับหลักการจัดองค์ประกอบศลิ ป์ พร้อมบรรยาย
ประกอบ (ภาพที่ 15.4)

4. ให้นักศึกษาเลอื กผลงานองคป์ ระกอบศลิ ป์ที่ไดส้ ร้างสรรคม์ า 1 ชิ้น แล้ววเิ คราะหก์ ารจดั
องค์ประกอบศิลปใ์ นตารางแล้วอธบิ ายประกอบ

ภาพท่ี 15.6 ศลิ ปะการจัดวางอาหาร “Cubes” โดย Lernert & Sander
ท่ีมา : Marion Mestle 2016

148

ภาพที่ 15.7 ผลงานงานไมข้ อง Cha Jong-Rye ศิลปินและนกั ออกแบบเฟอร์นิเจอรห์ ญิง
ท่มี า : MouseratFormerlyScarecrowboat (2013)
เอกสารอา้ งองิ ประจาบท
Marion Mestle. (2016) Food Politic. [ออนไลน์] สืบคน้ ไดจ้ าก http://www.foodpolitics.

om/tag/food-art/ เมื่อ 10 พฤษภาคม 2559.
MouseratFormerlyScarecrowboat. (2013) The Incredible Cha Jong-Rye. [ออนไลน์]

สืบคน้ ไดจ้ าก http://imgur.com/gallery/TX5o1 เมือ่ 10 มกราคม 2559.
The Creative Engineer. (ม.ป.ป.) Kinetic art5 Sculptural Furniture by Sebastian

ErraZuriz. [ออนไลน์] สบื ค้นได้จาก http://www.thecreativeengineer.com/
2015/06/28sculpturalfurniture-by-sebastian-errazuriz/kinetic-art-5/ เมอ่ื 10
ตลุ าคม 2559
Visual-arts-cork.com. (ม.ป.ป.) “Kinetic Art” Encyclopedia of Art History. [ออนไลน์]
สืบค้นไดจ้ าก http://www.visual-arts-cork.com/history-of-art/kinetic-art.htm เม่อื
10 มกราคม 2559.

149

บรรณานกุ รม

กาจร สุนพงษศ์ รี. (2559) พจนานุกรมศพั ท์ทัศนศิลป์. กรงุ เทพมหานคร : โรงพมิ พแ์ ห่ง
จฬุ าลงกรณ์มหาวทิ ยาลยั .

คณะจิตรกรรมประติมากรรมและภาพพิมพ์ มหาวทิ ยาลยั ศลิ ปากร. (2546) นิทรรศการศิลปกรรม
เชิดชูเกียรติจักรพันธุ์ โปษยกฤต. กรุงเทพมหานคร : อมรินทร.์

คลงั ความรู้ SciMath. (2559) การหักเหของแสง. [ออนไลน์] สบื ค้นไดจ้ าก http://www.
scimath.org/lesson-physics/item/7282-2017-06-14-13-59-29 เม่ือ 16 สิงหาคม
2558.

ฉตั รชยั อรรถปักษ.์ (2553) องคป์ ระกอบศิลปะ. พมิ พ์คร้ังที่ 6 กรุงเทพมหานคร : พมิ พด์ .ี
ชลดู น่มิ เสมอ. (2553) องค์ประกอบของศลิ ปะ. พมิ พ์ครัง้ ที่ 7 กรงุ เทพมหานคร : อมรนิ ทร.์
ไชยยง รตั นองั กรู . (บรรณาธิการ) (2557) Wallapaper Thai Edition. กรกฎาคม หน้า 226.
ธวัชชยั สมคง. (2551) Fine Art. 5(42) เมษายน. หนา้ 35.
ธวัชชยั สมคง. (2559) Fine Art. 13(125) กรกฎาคม-กนั ยายน. หนา้ 52-54.
บริษทั รักบา้ นเกดิ จากดั (2016) สงกรานต์. [ออนไลน์] สบื คน้ ไดจ้ าก http://www.rakbankerd.

com/moca/view.php?id=6 เมื่อ 12 กรกฎาคม 2559.
บ้านสวนพอเพียง. (2559) หนงั ตะลงุ พนื้ บา้ น. [ออนไลน์] สืบค้นไดจ้ าก http://www.bansuan

porpeang.com/node/10033 เมื่อ 12 ตุลาคม 2559.
ประธานเหมียว. (2015) ชมศิลปินมอื คนไทย ขนมปังหน้าศพสุดสยองทโ่ี ดง่ ดังไกลถงึ เมืองนอก.

[ออนไลน์] สบื ค้นได้จาก http://www.catdumb.com/body-parts-bread/ เมือ่ 14
กุมภาพนั ธ์ 2558.
พลุตม์ มารอด. (2559) สูจบิ ตั รการแสดงนทิ รรศการศลิ ปะ The Secret of Devil. ณ ศุภโชคเดอะ
อารต์ เซนเตอร์ 19 มนี าคม-24 เมษายน.
มหาวิทยาลัยศลิ ปากร. (2546) การแสดงภาพพมิ พ์และวาดเส้นนานาชาติ เนื่องในวาระฉลอง
ครบรอบ 60 ปี มหาวทิ ยาลัยศลิ ปากร. กรงุ เทพมหานคร : อมรนิ ทร์.
มหาวทิ ยาลัยศิลปากร. (2546) การแสดงศลิ ปกรรมแห่งชาติ คร้ังที่ 46. กรุงเทพมหานคร :
อมรนิ ทร.์
มหาวทิ ยาลัยศิลปากร. (2546) การแสดงศิลปกรรมแห่งชาติ ครงั้ ที่ 49 ประจาปี 2546 ใน
โอกาสครบ 60 ปี มหาวิทยาลัยศลิ ปากร. กรุงเทพมหานคร : อมรินทร์.

150

ราชบัณฑติ ยสถาน. (2546) พจนานกุ รม ฉบบั ราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.2542. กรุงเทพมหานคร :
นานมบี ุ๊คส์พบั ลิเคช่นั .

ราชบัณฑติ ยสถาน. (2530) พจนานกุ รมศพั ทศ์ ลิ ปะ องั กฤษ-ไทย ฉบับราชบณั ฑิตยสถาน.
กรุงเทพมหานคร: เพอื่ นพมิ พ์.

ร้านคา้ ออนไลน์ Inw Shop. (2016) Lotus Leaf ผลงานของประเทือง เอมเจริญ ศลิ ปิน
แห่งชาติ. [ออนไลน์] สืบค้นไดจ้ าก http://moomsasom.lnwshop.com/product/
เม่ือ 10 สิงหาคม 2559.

วิกพิ ีเดีย สารานุกรมเสรี. (ม.ป.ป.) จลนศิลป.์ [ออนไลน์] สบื คน้ ไดจ้ าก https://th.wikipedia.
org/wiki/ เม่อื 10 มกราคม 2559.

วริ ลั พชั ร แสงวชั รมรกต. (2552) อ้างถงึ ใน thaigoodview.com (2009) องค์ประกอบศิลป์.
[ออนไลน์] สืบค้นได้จาก www.thaigoodview.com/node/44957 เม่ือ 21 มิถุนายน
2558.

สถานกี องทัพบก ชอ่ ง 5. (2558) เมก็ ซิโกเตรียมรับเฮอร์รเิ คน. [ออนไลน์] สืบค้นไดจ้ าก
https://twitterthai.wordpress.com/2011/05/01/ เมื่อ 15 กมุ ภาพันธ์ 2558.

อลิชา วงศรีเทพ. (2559) จิตรกรรม. [ออนไลน์] สืบคน้ ไดจ้ าก http://xdeejung.blogspot.
com/2016/11/10516_94.html เม่ือ 14 สงิ หาคม 2559.

1stdibs. (2016) M.C. (Maurits Cornelius) Escher. [ออนไลน์] สบื คน้ ไดจ้ าก https://
www.1stdibs.com/art/prints-works-on-paper/figurative-prints-works-on-p
paper/mc-maurits-cornelius-escher-regular-division-plane-iii/id-a_386562/
เมือ่ 12 กรกฎาคม 2559.

Allison Sanchez (ม.ป.ป.) This Artist Defies the Ordinary by Taking His Sculptures
to the Streets. [ออนไลน์] สืบคน้ ไดจ้ าก http://uproxx.com/life/juan-angel.
Chavez-artist/ เม่ือ 17 กรกฎาคม 2558.

Arch 20. (ม.ป.ป.) Eegoo Office. [ออนไลน์] สืบคน้ ไดจ้ าก http://www.arch20.com/eegoo
-deep-architects/arch20-eegoo-office-018/ เมอ่ื 29 กรกฎาคม 2559.

Artfactory.com (ม.ป.ป.) Surrealism in Art. [ออนไลน์] สืบคน้ ไดจ้ าก https://www.arty
factory.com/art_appreciation/art_movements/surrealism.htm เมื่อ 10
กุมภาพันธ์ 2559.

151

Article Illusion. (ม.ป.ป.) Victor Vasarely, the leader of the op art movement.
[ออนไลน์] สืบคน้ ได้จาก http://articalillusion.altervista.org/victor-vasarely/ เมื่อ
10 มกราคม 2559.

Artist.com. (2016) Art Deco and the Rise of Technology. [ออนไลน์] สบื คน้ ได้จาก
https://artist.com/art-recognition-and-education/art-deco-and-the-rise-of-
technology/ เมือ่ 7 มนี าคม 2559

Autoabode. (2015) 3D Printing Makes Education Visual and Interactive. [ออนไลน์]
สบื ค้นไดจ้ าก http://autoabode.com/art_education_case_study_auto_abode.
html เมอื่ 29 กรกฎาคม 2559.

Bloodyloud. (2016) Figurative Sculptures-Gil Bruvel. [ออนไลน์] สบื คน้ ไดจ้ าก http://
www.bloodyloud.com/flow-figurative-sculptures-gil-bruvel/ เมอื่ 30 ตลุ าคม
2559.

Bloggang.com. (2557) เสพงานศิลป์ 132. [ออนไลน์] สืบค้นไดจ้ าก http://www.bloggang.
com/mainblog.php?id=haiku&month=21-08-2014&group=33&gblog=55 เมอื่ 2
มกราคม 2559.

Blue Horizon Prints. (2016) Tansey Triumph Over Mastery II. [ออนไลน์] สบื ค้นได้จาก
https://www.bluehorizonprints.com.au/canvas-art/abstract-contemporary-
art/tansey-triumph-over-mastery-ii/ เมื่อ 14 สิงหาคม 2559.

Booooooom Design. (ม.ป.ป.) Distorted Sculptures by Japanese Artist Yoshitoshi
Kanemaki. [ออนไลน์] สบื คน้ ไดจ้ าก http://www.boooooom.com/2016/11/08/
Distorted-sculptures-by-japanese-artist-yoshitoshi-kanemaki เม่ือ 2 กันยายน
2559.

Boundless. (ม.ป.ป.) Proportion and Scale. [ออนไลน์] สบื ค้นได้จาก https://boundless.
com/art-history/textbooks/boundless-art-history-textbbo/thinking-and-talking-
abount-art-1/visual-elements-39/propotion-and-scale-257-4298/ เมื่อ 10
กุมภาพันธ์ 2559

Brown, MacKenzie. (2016) Custom Jewelry Design Showcase. [ออนไลน์] สบื คน้ ไดจ้ าก
https://www.cadcrowd.com/blog/custom-jewelry-design-showcase/ เมื่อ 15
กรกฎาคม 2559.

152

Celeb Online. (2555) ลกู สาวเลา่ ถงึ พ่อประเทือง เอมเจริญ. [ออนไลน์] สบื คน้ ไดจ้ าก
http://www.manager.co.th/Celebonline/ViewNews.aspx?NewsID=
9550000117098 เม่อื 14 สงิ หาคม 2558.

CMYBacon. (ม.ป.ป.) Negative Space Pillow. [ออนไลน์] สบื ค้นได้จาก http://www.cmy
bacon.com/2010/09/negative-space-pillow/ เมื่อ 12 กรกฎาคม 2559.

Deksob.com-Godong (2016) Sofa Design. [ออนไลน์] สืบค้นได้จาก http://deksob.com/
Interior-picture/creative-blue-leather-sofa-set-interior-design-for-home-
remodeling-fantastical-under-blue-leather-sofa-set-home-interior/ เม่ือ 12
กรกฎาคม 2559.

Design Soak Art & Design Inspiration Magazine. (2017) Modern Artist Jean Shin.
[ออนไลน์] สบื คน้ ได้จาก http://www.designsoak.com/modern-artist-jean-shin/
เมอ่ื 14 มกราคม 2560.

DesignMantic.com (2016) Golden Ratio: Nature’s Key To Perfect Design! [ออนไลน์]
สืบคน้ ไดจ้ าก https://www.designmantic.com/blog/the -golden-ratio-in-design/
เมอ่ื 1 กุมภาพันธ์ 2559.

Drawing Tutorial. (ม.ป.ป.) Golden Ratio / Divine Proportion. [ออนไลน์] สืบค้นได้จาก
http://www.drawinghowtodraw.com/drawing-lessons/art-design-
principles/golden-ration-divine-proportions.html เมื่อ 5 มีนาคม 2559

Fabrizio Corneli website. (ม.ป.ป.) My Modern Met. [ออนไลน์] สืบคน้ ไดจ้ าก htpp://my
modernmet.com/fabrizio-cornelishadow-art/ เม่อื 15 สงิ หาคม 2558.

Facweb. (ม.ป.ป.) Proportion. [ออนไลน์] สบื คน้ ได้จาก http://facweb.cs.depaul.edu/
sgrais/images/Proportion/david3.jpg เม่อื 18 กรกฎาคม 2559.

Farthing, Stephen. (Editor) (2010) Art the Whole Story. London : Thames&Hudson.
Favim.com. (2013) Green Leaves Seamless Pattern. [ออนไลน์] สืบค้นไดจ้ าก https://

favim.com/image/953619/ เมือ่ 12 กุมภาพนั ธ์ 2559.
Flavio Argemi. (2015) InspirationGrid. [ออนไลน์] สบื คน้ ไดจ้ าก http://theinspiration

grid.com/high-contrast-fashion-photography-by-chris-nicholls/ เมอื่ 18 กมุ ภาพันธ์
2559.

153

Fussell, Matt. (2011 5 Ways to Create a Focal Point in Artwork. [ออนไลน์] สืบคน้ ได้จาก
http://thevirtualinstructor.com/how-to-create-focal-points.html เมอ่ื 5 มีนาคม
2559.

Gagosian. (ม.ป.ป.) Mark Tansey. [ออนไลน์] สบื ค้นไดจ้ าก https://www.gagosian.com/
artists/mark-tansey เมอ่ื 14 สงิ หาคม 2559.

Garrock Webster. (Editor) (2007) Computer arts. October, pp.cover.
Getty Image. (2016) Think Stock. [ออนไลน์] สบื ค้นไดจ้ าก http://www.think

stockphotos.com/image/stock-illustration-black-and-white-triangle-op-
art/694491812 เม่ือ 12 กรกฎาคม 2559.
Great Museums TV. (2001-2017) In Our Time: The Museum of Modern Art.
[ออนไลน์] สืบคน้ ไดจ้ าก http://greatmuseums.org/explore/more/in_our_time_
the_museum_of_modern_art เม่อื 14 กุมภาพนั ธ์ 2558.
Heaston, Paul. (2013) Fine Art Friday: Introduction to the Great Romantic Painters.
[ออนไลน์] สบื คน้ ไดจ้ าก https://www.craftsy.com/blog/2013/09/fine-art-friday-
introduction-to-the-great-romantic-painters/ เมอ่ื 12 กุมภาพันธ์ 2559.
Jessjohnson.org. (ม.ป.ป.) Jess Johnson New Gallery. [ออนไลน์] สบื ค้นได้จาก http://
www.jessjohnson.org/new-gallery/wns3ylsts3mxsufiidd1im6soqu5um เม่อื
29 กรกฎาคม 2559.
Joule. (ม.ป.ป.) 1530 Main Blog : Beautiful Mutants. [ออนไลน์] สืบค้นไดจ้ าก
http://1530main.com/dan-lam/ เมื่อ 25 กรกฎาคม 2558.
Kyrnin, Jennifer. (2016) Balance- Basic Principles of Design. [ออนไลน์] สบื คน้ ได้จาก
https://www.thoughtco.com/balance-design-principle-3470048 เม่อื 2 มกราคม
2559.
Lansroth, Bob. (2016) 10 Op Art Artists Whose Work You have to Follow. [ออนไลน์]
สืบค้นไดจ้ าก http://www.widewalls.ch/op-art-artists/ เม่ือ 12 กุมภาพันธ์ 2559.
Margolin, Reuben Heyday. (2017) Contours at Lyrical. [ออนไลน์] สืบค้นได้จาก
https://www.reubenmargolin.com/ เมือ่ 10 สิงหาคม 2558.
Martidal-WordPress.com (ม.ป.ป.) ผลงานของประทีป คชบวั . [ออนไลน์] สบื ค้นไดจ้ าก
https://martidol.wordpress.com/ประทีป-คชบัว/ เม่ือ 21 มิถุนายน 2558.

154

Marion Mestle. (2016) Food Politic. [ออนไลน์] สบื ค้นไดจ้ าก http://www.foodpolitics.
om/tag/food-art/ เมอื่ 10 พฤษภาคม 2559.

Mateo Rodriguez. (2013) Duchamp is innocent. [ออนไลน์] สบื คน้ ไดจ้ าก http://
duchampisinnocent.blogspot.com/ เมือ่ 5 มนี าคม 2559.

M.C.Escher Winkel. (2016) Drie Werelden Reproductie. [ออนไลน์] สบื คน้ ไดจ้ าก
http://winkel.mcescher.nl/drie-wereden-reproductie-zw-w เมือ่ 12 กรกฎาคม
2559.

Mitmaya. (ม.ป.ป.) อนพุ งษ์ จันทร. [ออนไลน์] สืบค้นไดจ้ าก http://www.mixmagazine.
in.th view.php?ref=00000291 เมอ่ื 14 กุมภาพนั ธ์ 2558.

Mongkon Ponganutre. (Editor) (2014) Art4d. No.216 July. หนา้ 75-76.
Morgan, Robert C. (2003-2010) In the Air: Conceptual Art, North and South.artcritical.

The online magazine of art and ideas. [ออนไลน์] สืบค้นได้จาก http://www.

artcritical.com/2013/04/18/open-work-hunter-college/ เม่อื 2 มกราคม 2559.

MouseratFormerlyScarecrowboat. (2013) The Incredible Cha Jong-Rye. [ออนไลน์]
สืบคน้ ไดจ้ าก http://imgur.com/gallery/TX5o1 เมื่อ 10 มกราคม 2559.

MThai.com (2016) มาเท่ียวชมความงดงามของวดั ร่องข่นุ จ.เชียงรายกัน. [ออนไลน์]
สืบค้นไดจ้ าก https://travel.mthai.com/blog/5920.html เมอื่ 14 กมุ ภาพันธ์ 2559.

MThai Travel. (ม.ป.ป.) Marble Caves มหศั จรรย์ถ้าหนิ ออ่ น. [ออนไลน์] สืบคน้ ไดจ้ าก
https://travel.mthai.com/world-travel/18942.html เมอ่ื 15 สงิ หาคม 2558.

MThai Travel. (2013) เที่ยวมหาเจดยี ช์ เวดากอง มหาบชู าสถานของประเทศพมา่ . [ออนไลน์]
สืบคน้ ไดจ้ าก https://travel.mthai.com/world-travel/71906.html เมื่อ 12 กรกฎาคม
2558.

Norman Epp. (ม.ป.ป.) Conceptual Sculpture. [ออนไลน์] สืบค้นได้จาก http://www.nor
manepp.com/Archives/SensualShadows/index.php เม่อื 2 มกราคม 2559.

Onarto.com (2012) Thawan Duchanee – Legendary Expressionist Artist. [ออนไลน์] สบื คน้ ได้จาก
https://onarto.com/thawan-duchanee-legendary-expressionist-artist/ เมอ่ื 10
กมุ ภาพนั ธ์ 2559.

155

Painaidii . (2011) 9 โบสถค์ รสิ ต์สุดงาม ในเมอื งไทย. [ออนไลน์] สืบคน้ ได้จาก http://www.
painaidii.com/diary/diary-detail/001256/lang/th/ เมอ่ื 2 มกราคม 2560.

Paphop Kerdsup. (2016) The Lightest Touch. in Art4d. [ออนไลน์] สืบคน้ ได้จาก
http://art4d.com/2017/09/the-lightest-touch เม่ือ 12 กรกฎาคม 2559.

Paul Klee Stiftung, Kunstmuseum Bern. (1967) Paul Klee. London : Thames&
Hudson.

Phansakdi Chakkaphak (2552) Beauty in Bloom. Bangkok : Printing.
Pinterest. (ม.ป.ป.) รวมยอดผลงานศิลปะภาพวาดของเฉลิมชยั โฆษิตพพิ ฒั น์. [ออนไลน์] สบื ค้น

ไดจ้ าก https://www.pinterest.at/pin/324611085625026965/ เมือ่ 12 กรกฎาคม
2558.
Pinterest. (ม.ป.ป.) Best texture Idea. [ออนไลน์] สบื คน้ ไดจ้ าก https://www.pinterest
.com/559150109961362005/ เม่อื 12 กรกฎาคม 2559.
Pinterest. (ม.ป.ป.) Lamp Installation. [ออนไลน์] สบื คน้ ไดจ้ าก https://www.pinterest.
com/pin/310044755571508483/ เม่ือ 10 มกราคม 2559.
Pinterest. (ม.ป.ป.) Monochrome. [ออนไลน์] สบื ค้นไดจ้ าก https://www.pinterest.pt/
pin/131097039126598624/ เม่ือ 15 สิงหาคม 2558.
Pinterest. (ม.ป.ป.) Slow Ottawa On. [ออนไลน์] สืบคน้ ได้จาก https://www.pinterest.
com/pin/311874342923771699/html เมอ่ื 14 สงิ หาคม 2558.
Pinterest. (ม.ป.ป.) Twist Lamp Design. [ออนไลน์] สืบค้นไดจ้ าก https://www.pinterest.
com/196891814929189484/ เมอื่ 14 กุมภาพันธ์ 2558.
Prinz, Eva. (Editor) (2005) Installationview Ryan McGinness. New York : Rizzoli
International Publications.
Ralph Zoontjens. (2010) Coral-inspired 3D Printed. [ออนไลน์] สบื คน้ ไดจ้ าก http://
createyourcosmos.blogspot.com/2010/09/coral-inspired-3d-printed-lamps.html
เมอ่ื 20 กรกฎาคม 2558.
Robflye. (2011) Balance. [ออนไลน์] สบื คน้ ได้จาก http://flyeschool.com/content/
balance เมอื่ 3 มกราคม 2559.
Roland, Anthony. (ม.ป.ป.) Videos on Art. Chicago : Service Web Offset.

156

Sam Atkinson. (Editor) (2013) The Illustrated Story of Art. London : Doring
Kinderskey.

Sanook Travel. (2016) รีวิวพิพธิ ภัณฑ์บ้านดา จ.เชยี งราย ของอ.ถวัลย์ ดชั นี ที่ทอ่ งเทย่ี ว
ทีค่ วรไปเยอื นสกั ครัง้ . [ออนไลน์] สบื คน้ ไดจ้ าก http://travel.sanook.com/1399005/
เมือ่ 2 มกราคม 2559.

Sylvie Estrada. (2011) Mid-fi. Barcelona : Index book.
Tes Teach. (ม.ป.ป.) Denise Davis : Op Art. [ออนไลน์] สบื คน้ ไดจ้ าก https://tes.com/

lessons/GWKs8Zj0RUxZqg/op-art เม่อื 10 สงิ หาคม 2558.
The Creative Engineer. (ม.ป.ป.) Kinetic art5 Sculptural Furniture by Sebastian

ErraZuriz. [ออนไลน์] สบื คน้ ได้จาก http://www.thecreativeengineer.com/
2015/06/28sculpturalfurniture-by-sebastian-errazuriz/kinetic-art-5/ เมอ่ื 10
ตลุ าคม 2559.
Tomohiro Inaba Official Web Site. (2008) Tomohiro Inaba. [ออนไลน์] สบื ค้นไดจ้ าก
http://www.tomohiro-inaba.com/ เมอ่ื 29 กรกฎาคม 2559
Tom Patterson. (ม.ป.ป.) Terrain Texture Shader Software for Cnhancing Shaded
Relief on Maps. [ออนไลน์] สบื คน้ ไดจ้ าก http://www.shadedrelief.com/texture
_shading/ เม่อื 15 สิงหาคม 2558.
Totallyhistory.com. (2012) Art History. [ออนไลน์] สบื ค้นไดจ้ าก http://totallyhistory.
com/art-history/ เม่อื 29 กรกฎาคม 2559.
University of Oregon Museum of Natural and Cultural History. (2014) Aboriginal
Australian Bark Paintings. [ออนไลน์] สืบค้นไดจ้ าก http://natural-history.
uoregon.edu/collections/web-galleries/aboriginal-australian-bark-paintings
เมื่อ 10 กมุ ภาพันธ์ 2559.
Uta Grosenick and Burkhard Riemschneider. (Edited) (ม.ป.ป) Art Now 81 Artists at
the Rise of the New Milennium. London : Taschen.
Uta Grosenick and Burkhard Riemschneider. (Editor) (2005) Women Artists in
the20th and 21st Century. Singapore : TASCHEN.

157

Visual-arts-cork.com. (ม.ป.ป.) “Kinetic Art” Encyclopedia of Art History. [ออนไลน์]
สบื ค้นไดจ้ าก http://www.visual-arts-cork.com/history-of-art/kinetic-art.htm เมอ่ื
10 มกราคม 2559.

Web Urbanist. (2016) Architecture, Art, Design & Built Environment. [ออนไลน์]
สบื คน้ ไดจ้ าก http://weburbanist.com/2016/08/08/a-study-in-architectural-
contrasts-12-modern-meets-historic-additions/ เมื่อ 18 กุมภาพันธ์ 2559.

WikiArt.org. (ม.ป.ป.) childe-hassam. [ออนไลน์] สืบค้นไดจ้ าก https://www.wikiart.org/
en/ childe-hassam/at-sunset เมือ่ 10 สิงหาคม 2558.

Wikimedia Common. (2013) Domenico Ghirlandaio-Confirmation of the Rule.
[ออนไลน์] สืบคน้ ได้จาก https://commons.wikimedia.org เมอ่ื 12 กุมภาพนั ธ์
2559.

Wikimedia Commons. (ม.ป.ป.) Paul Signac. [ออนไลน์] สบื คน้ ไดจ้ าก https://commons.
wiki media.org/wiki/File:Paul_Signac_-_The_Tugboat,_Canal_in_Samois_
Google_Art_Project.jpg เม่อื 14 สงิ หาคม 2559.

Yayoi Kusama. (2005) สูจบิ ัตรนทิ รรศการ Yayoi Kusama Ka!. ณ ต้นสนแกลเลอรี ลมุ พินี
ปทุมวนั กรงุ เทพมหานคร 15 ตุลาคม - 31 ธันวาคม.