47 บันทึกการตรวจสอบ/นิเทศ/เสนอแนะ/รับรอง ข้อเสนอแนะของครูพี่เลี้ยง 1. มาตรฐานการเรียนรู้ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 2. จุดประสงค์การเรียนรู้สู่ตัวชี้วัด/ผลการเรียนรู้ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 3. สาระสำคัญ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 4. สมรรถนะสำคัญของผู้เรียน เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 5. สาระการเรียนรู้ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 6. คุณลักษณะอันพึงประสงค์ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 7. ชิ้นงาน/ภาระงาน เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 8. การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 9. สื่อการเรียนรู้/แหล่งการเรียนรู้ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 10. การวัดและประเมินผลการเรียนรู้ 10.1 วิธีการวัดและประเมินผล เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 10.2 เครื่องมือและประเมินผล เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 10.3 เกณฑ์การวัดและประเมิน เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม ข้อเสนอแนะ .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ลงชื่อ ........................................................... (นางสาวฐจิรัช ภูมิมะลา) ครูพี่เลี้ยง
48 บันทึกการตรวจสอบ/นิเทศ/เสนอแนะ/รับรอง ข้อเสนอแนะของหัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 1. มาตรฐานการเรียนรู้ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 2. จุดประสงค์การเรียนรู้สู่ตัวชี้วัด/ผลการเรียนรู้ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 3. สาระสำคัญ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 4. สมรรถนะสำคัญของผู้เรียน เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 5. สาระการเรียนรู้ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 6. คุณลักษณะอันพึงประสงค์ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 7. ชิ้นงาน/ภาระงาน เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 8. การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 9. สื่อการเรียนรู้/แหล่งการเรียนรู้ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 10. การวัดและประเมินผลการเรียนรู้ 10.1 วิธีการวัดและประเมินผล เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 10.2 เครื่องมือและประเมินผล เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 10.3 เกณฑ์การวัดและประเมิน เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม ข้อเสนอแนะ .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ลงชื่อ ...................................................................... (นายสราวุฒิ สุริยา) หัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
49 ข้อเสนอแนะของผู้อำนวยการหรือผู้ที่ได้รับมอบหมาย(ตรวจสอบ/นิเทศ/เสนอแนะ/รับรอง) 1. เป็นแผนการจัดการเรียนรู้ที่จัดกิจกรรมโดยนำเอากระบวนการเรียนรู้ เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญมาใช้ในการสอนได้อย่างเหมาะสม ยังไม่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ ควรปรับปรุงพัฒนาต่อไป 2. เป็นแผนการจัดการเรียนรู้ที่ นำไปใช้ได้จริง ควรปรับปรุงก่อนนำไปใช้ ข้อเสนอแนะ .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ลงชื่อ ....................................................................... (ดร.ชนากานต์ จันทร์มงคล) รองผู้อำนวยการกลุ่มบริหารวิชาการ
50 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 5 กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี รหัสวิชา ว31141 รายวิชาวิทยาศาสตร์ชีวภาพ ภาคเรียนที่ 2/2566 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 บทที่ 2 การรักษาดุลยภาพของร่างกายมนุษย์ รวมเวลาทั้งหมด 10 ชั่วโมง เรื่อง ระบบภูมิคุ้มกัน เวลา 2 ชั่วโมง ครูผู้สอน นายวุฒิกุล นนทะภา ปฏิบัติการสอน วันที่......./……../……… 1. สาระการเรียนรู้และผลการเรียนรู้ สาระที่ 1 วิทยาศาสตร์ชีวภาพ มาตรฐาน ว 1.2 เข้าใจสมบัติของสิ่งมีชีวิต หน่วยพื้นฐานของสิ่งมีชีวิต การลำเลียงสารเข้า และออกจาก เซลล์ ความสัมพันธ์ของโครงสร้างและหน้าที่ของระบบต่าง ๆ ของสัตว์และมนุษย์ที่ทำงานสัมพันธ์กัน ความสัมพันธ์ของโครงสร้างและหน้าที่ ของอวัยวะต่าง ๆ ของพืชที่ทำงานสัมพันธ์กัน รวมทั้งนำความรู้ไปใช้ ประโยชน ตัวชี้วัด ว1.2 ม.4/5 อธิบาย และเขียนแผนผังเกี่ยวกับการตอบสนองของร่างกายแบบไม่จำเพาะ และ แบบจำเพาะต่อสิ่งแปลกปลอมของร่างกาย 2. สาระสำคัญ/ความคิดรวบยอด ร่างกายมีกลไกป้องกัน ทำลายเชื้อโรคและสิ่งแปลกปลอมออกเป็น 2 ระบบ ได้แก่ 1.ระบบภูมิคุ้มกันแบบไม่จำเพาะ มีความสามารถในการป้องกัน ทำลายเชื้อโรคและสิ่งแปลกปลอมได้เพียง ระดับหนึ่เท่ากัน ซึ่งแบ่งกลไกการทำงานออกเป็น 3 ระบบ ได้แก่ การป้องการทางกายภาพ เช่น ผิวหนัง เยื่อบุ ผิว การป้องกันโดยสารเคมี เช่น สารเคมีในต่อมน้ำตา ต่อมน้ำลาย กระเพาะอาหาร และต่อมเหงื่อ และการ กลืนกินของเซลล์โดยการทำงานของเซลล์เม็ดเลือดขาวชนิดฟาโกไซต์ 2.ระบบภูมิคุ้มกันแบบจำเพาะ เป็นกลไกป้องกัน ทำลายเชื้อโรคและสิ่งแปลกปลอมที่มีความจำเพาะต่อ แอนติเจนแต่ละชนิด อาศัยการทำงานของเซลล์เม้ดเลือดขาวลิมโฟไซต์ 2 ชนิด ได้แก่ เซลล์บีและเซลล์ที ซึ่ง เซลล์ทีจะพัฒนาเป็นเซลล์พลาสมาเพื่อสร้างแอนติเจนเข้าทำลายสิ่งแปลกปลอม ส่วนเซลล์ทีทำหน้าที่จดจำ และระบุชนิดของเชื้อโรค ผิดปกติของเอนไซม์และโรคภูมิคุ้มกันบกพร่อง เกิดจากการติดเชื้อไวรัส HIV ซึ่งจะเข้าทำลายเซลล์เม็ด เลือดขาวชนิดเซลล์ที ทำให้การทำงานของระบบภูมิคุ้มกันลดลง และติดโรคอื่น ๆ ได้ง่ายกว่าคนปกติ
51 3. จุดประสงค์การเรียนรู้ 3.1 ด้านความรู้ (K) 1.อธิบายการทำงานของระบบภูมิคุ้มกันแบบไม่จำเพาะและจำเพาะได้ 3.2 ด้านทักษะ/กระบวนการ (P) 1.เขียนแผนผังกลไกลการต่อต้านหรือทำลายสิ่งแปลกปลอมแบบจำเพาะและไม่จำเพาะได้ 3.3 ด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) 1.นักเรียนมีความใฝ่เรียนรู้ รับผิดชอบต่องานที่ได้รับมอบหมาย และสามารถทำงานกับผู้อื่น ได้ 4. สาระการเรียนรู้ เมื่อเชื้อโรคหรือสิ่งแปลกปลอมอื่นเข้าสู่เนื้อเยื่อ ในร่างกาย ร่างกายจะมีกลไกในการต่อต้านหรือ ทำลายสิ่งแปลกปลอมทั้งแบบไม่จำเพาะและ แบบจำเพาะ เซลล์เม็ดเลือดขาวกลุ่มฟาโกไซต์จะมีกลไกในการ ต่อต้านหรือทำลายสิ่งแปลกปลอมแบบไม่จำเพาะ กลไกในการต่อต้านหรือทำลายสิ่งแปลกปลอม แบบ จำเพาะเป็นการทำงานของเซลล์เม็ดเลือดขาว ลิมโฟไซต์ชนิดบีและชนิดทีซึ่งเซลล์เม็ดเลือดขาว ทั้งสองชนิดจะ มีตัวรับแอนติเจน ทำให้เซลล์ทั้งสองสามารถตอบสนองแบบจำเพาะต่อแอนติเจน นั้น ๆ ได้ เซลล์บีทำหน้าที่ สร้างแอนติบอดีซึ่งช่วยในการ จับกับสิ่งแปลกปลอมต่าง ๆ เพื่อทำลายต่อไป โดยระบบภูมิคุ้มกัน เซลล์ทีทำ หน้าที่หลากหลาย เช่น กระตุ้นการทำงานของเซลล์บีและเซลล์ทีชนิดอื่น ทำลายเซลล์ที่ติดไวรัสและเซลล์ ที่ ผิดปกติอื่น ๆ 5.สมรรถนะสำคัญของผู้เรียน 5.1 ความสามารถในการสื่อสาร 5.2 ความสามารถในการคิด 5.3 ความสามารถในการแก้ปัญหา 6.คุณลักษณะอันพึงประสงค์ 6.1 มีวินัย 6.2 ใฝ่เรียนรู้ 6.3 มุ่งมั่นทำงาน 7.กิจกรรมการเรียนรู้ 1.ขั้นกระตุ้นความสนใจ 1.นักเรียนสังเกตรูปภาพและตอบคำถามดังนี้
52 1.1 นักเรียนเคยเข้าไปในที่ที่มีฝุ่นมากๆหรือไม่ นักเรียนมีปฏิกิริยาอย่างไร (เกิด อาการจามหลายครั้ง และน้ำมูกไหล) 1.2 นักเรียนคิดว่าเพราะอะไรร่างกายนักเรียนจึงเกิดเหตุการณ์แบบนั้น (ร่างกาย พยายามกำจัดสิ่งแปลกปลอมที่เข้าไปในร่างกายออกมา) 2.ขั้นสำรวจและค้นหา 1.ครูถามนักเรียนทำ “กิจกรรมตามหาล่าคำตอบ” โดยใช้คำถามเพื่อให้นักเรียนได้ไปหา ข้อมูลมาอภิปรายร่วมกัน ดังนี้ 1.ไขกระดูกและไทมัสทำหน้าที่สร้างและพัฒนาเม็ดเลือดขาวกลุ่มใด 2.การต่อต้านหรือทำลายสิ่งแปลกปลอมแบบจำเพาะคืออะไร 3.การต่อต้านหรือทำลายสิ่งแปลกปลอมแบบไม่จำเพาะคืออะไร 4.การอักเสบจะทำงานร่วมกับเซลล์เม็ดเลือดกลุ่มใด และเซลล์เม็ดเลือดขาวกลุ่มนี้มี อะไรบ้าง 5.การต่อต้านแบบจำเพาะมีการทำงานเกี่ยวข้องกับกลุ่มเม็ดเลือดชนิดใด มีกี่ชนิด อะไรบ้าง 2.ครูให้นักเรียนหาข้อมูลจากหนังสือหรืออินเทอร์เน็ต แล้วแสดงความคิดเห็นร่วมกัน 3.ขั้นอธิบายและสรุปผล 1.ครูสรุปกลไกลการต่อต้านหรือทำลายสิ่งแปลกปลอมแบบไม่จำเพาะและจำเพาะ ผ่าน Power Point 2.ครูสรุปแผนผังกลไกลการต่อต้านหรือทำลายสิ่งแปลกปลอมแบบไม่จำเพาะและจำเพาะให้ นักเรียนฟัง ผ่าน Power Point 4.ขั้นขยายความรู้ 1.ครูขยายความรู้โดยอธิบายการสร้างภูมิคุ้มกันให้นักเรียนฟัง ผ่าน Power Point 5.ขั้นประเมินผล 1.ประเมินจากการตอบคำถามดังนี้ 1.หากมีเชื้อโรคเข้าสู่ร่างกายโดยผ่านทางท่อลมจะมีกลไกลการต่อต้านทำลายสิ่ง แปลกปลอมอย่างไร 2.เมื่อแอนติเจนเข้าสู่ร่างกายจะมีกลไกลการต่อต้านทำลายสิ่งแปลกปลอมอย่างไร 3.นักเรียนเขียนแผนผังกลไกลการป้องกันสิ่งแปลกปลอมทั้งแบบจำเพาะและไม่ จำเพาะ 8.สื่อ/แหล่งการเรียนรู้ 1.อินเทอร์เน็ต หนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี วิทยาศาสตร์ชีวภาพ ม.4 2.ใบงาน เรื่อง ระบบภูมิคุ้มกันแบบจำเพาะไม่จำเพาะ 3.สื่อนำเสนอ Power Point
53 9.การวัดประเมินผล จุดประสงค์ วิธีการวัด/เครื่องมือการวัด เกณฑ์การประเมิน ด้านความรู้(K) 1.อธิบายการทำงานของ ระบบภูมิคุ้มกันแบบไม่ จำเพาะและจำเพาะ -การตอบคำถาม -ข้อคำถาม -ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์ ด้านทักษะ(P) 1.เขียนแผนผังกลไกลการ ต่อต้านหรือทำลายสิ่ง แปลกปลอมแบบจำเพาะ และไม่จำเพาะ -ตรวจชิ้นงาน -ใบงานแผนผังกลไก ลการต่อต้านหรือ ทำลายสิ่งแปลกปลอม แบบจำเพาะและไม่ จำเพาะ -ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์ ลักษณะอันพึงประสงค์ (A) 1. นักเรียนมีความใฝ่ เรียนรู้ รับผิดชอบต่องานที่ ได้รับมอบหมาย และ สามารถทำงานกับผู้อื่นได้ -สังเกต -แบบประเมิน คุณลักษณะอันพึง ประสงค์ ได้คะแนนในระดับ3 (ดี) ขึ้นไป
54 ใบงาน เรื่อง ระบบภูมิคุ้มกันแบบจำเพาะและไม่จำเพาะ คำชี้แจง : จงเขียนแผนภาพกลไกลการต่อต้านหรือทำลายสิ่งแปลกปลอมแบบจำเพาะไม่จำเพาะ 1.แบบจำเพาะ
55 2.แบบไม่จำเพาะ
56
57 บันทึกการตรวจสอบ/นิเทศ/เสนอแนะ/รับรอง ข้อเสนอแนะของครูพี่เลี้ยง 1. มาตรฐานการเรียนรู้ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 2. จุดประสงค์การเรียนรู้สู่ตัวชี้วัด/ผลการเรียนรู้ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 3. สาระสำคัญ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 4. สมรรถนะสำคัญของผู้เรียน เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 5. สาระการเรียนรู้ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 6. คุณลักษณะอันพึงประสงค์ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 7. ชิ้นงาน/ภาระงาน เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 8. การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 9. สื่อการเรียนรู้/แหล่งการเรียนรู้ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 10. การวัดและประเมินผลการเรียนรู้ 10.1 วิธีการวัดและประเมินผล เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 10.2 เครื่องมือและประเมินผล เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 10.3 เกณฑ์การวัดและประเมิน เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม ข้อเสนอแนะ .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ลงชื่อ ........................................................... (นางสาวฐจิรัช ภูมิมะลา) ครูพี่เลี้ยง
58 บันทึกการตรวจสอบ/นิเทศ/เสนอแนะ/รับรอง ข้อเสนอแนะของหัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 1. มาตรฐานการเรียนรู้ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 2. จุดประสงค์การเรียนรู้สู่ตัวชี้วัด/ผลการเรียนรู้ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 3. สาระสำคัญ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 4. สมรรถนะสำคัญของผู้เรียน เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 5. สาระการเรียนรู้ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 6. คุณลักษณะอันพึงประสงค์ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 7. ชิ้นงาน/ภาระงาน เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 8. การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 9. สื่อการเรียนรู้/แหล่งการเรียนรู้ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 10. การวัดและประเมินผลการเรียนรู้ 10.1 วิธีการวัดและประเมินผล เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 10.2 เครื่องมือและประเมินผล เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 10.3 เกณฑ์การวัดและประเมิน เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม ข้อเสนอแนะ .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ลงชื่อ ...................................................................... (นายสราวุฒิ สุริยา) หัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
59 ข้อเสนอแนะของผู้อำนวยการหรือผู้ที่ได้รับมอบหมาย(ตรวจสอบ/นิเทศ/เสนอแนะ/รับรอง) 1. เป็นแผนการจัดการเรียนรู้ที่จัดกิจกรรมโดยนำเอากระบวนการเรียนรู้ เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญมาใช้ในการสอนได้อย่างเหมาะสม ยังไม่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ ควรปรับปรุงพัฒนาต่อไป 2. เป็นแผนการจัดการเรียนรู้ที่ นำไปใช้ได้จริง ควรปรับปรุงก่อนนำไปใช้ ข้อเสนอแนะ .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ลงชื่อ ....................................................................... (ดร.ชนากานต์ จันทร์มงคล) รองผู้อำนวยการกลุ่มบริหารวิชาการ
60 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 6 กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี รหัสวิชา ว31141 รายวิชาวิทยาศาสตร์ชีวภาพ ภาคเรียนที่ 2/2566 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 บทที่ 2 การรักษาดุลยภาพของร่างกายมนุษย์ รวมเวลาทั้งหมด 10 ชั่วโมง เรื่อง ความผิดปกติของระบบภูมิคุ้มกัน เวลา 2 ชั่วโมง ครูผู้สอน นายวุฒิกุล นนทะภา ปฏิบัติการสอน วันที่......./……../……… 1. สาระการเรียนรู้และผลการเรียนรู้ สาระที่ 1 วิทยาศาสตร์ชีวภาพ มาตรฐาน ว 1.2 เข้าใจสมบัติของสิ่งมีชีวิต หน่วยพื้นฐานของสิ่งมีชีวิต การลำเลียงสารเข้า และออกจาก เซลล์ ความสัมพันธ์ของโครงสร้างและหน้าที่ของระบบต่าง ๆ ของสัตว์และมนุษย์ที่ทำงานสัมพันธ์กัน ความสัมพันธ์ของโครงสร้างและหน้าที่ ของอวัยวะต่าง ๆ ของพืชที่ทำงานสัมพันธ์กัน รวมทั้งนำความรู้ไปใช้ ประโยชน ตัวชี้วัด ว1.2 ม.4/6 สืบค้นข้อมูล อธิบาย และยกตัวอย่างโรคหรืออาการที่เกิดจากความผิดปกติของ ระบบภูมิคุ้มกัน ว1.2 ม.4/7 อธิบายภาวะภูมิคุ้มกันบกพร่องที่มีสาเหตุมาจากการติดเชื้อ HIV 2. สาระสำคัญ/ความคิดรวบยอด ภาวะพร่องภูมิคุ้มกัน เป็นภาวะที่เกิดจากระบบภูมิคุ้มกันต่าง ๆ ของร่างกายทำงานผิดปกติ ส่งผลให้ ร่างกายเกิดโรคต่าง ๆ ตามมา เช่น โรคภูมิแพ้เกิดจากความผิดปกติของระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายที่ ตอบสนองต่อสิ่งแปลกปลอมที่อยู่รอบตัว ทั้งละอองเกสรดอกไม้ ฝุ่น ขนสัตว์ หรืออาหารบางชนิด โรคลูปัสเกิด จากระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายจะต่อต้านและทำลายเซลล์หรือเนื้อเยื่อในระบบต่าง ๆ ของร่างกาย มีสาเหตุ จากความผิดปกติหลายประการ ทั้งพันธุกรรมที่มียีนผิดปกติ หรือการรับยาหรือสารเคมีที่กระตุ้นให้เกิดความ ผิดปกติของเอนไซม์ และโรคภูมิคุ้มกันบกพร่อง เกิดจากการติดเชื้อไวรัส HIV ซึ่งจะเข้าทำลายเซลล์เม็ดเลือด ขาวชนิดเซลล์ที ทำให้การทำงานของระบบภูมิคุ้มกันลดลง และติดโรคอื่น ๆ ได้ง่ายกว่าคนปกติ 3. จุดประสงค์การเรียนรู้ 3.1 ด้านความรู้ (K) 1.อธิบายสาเหตุ และยกตัวอย่างโรคหรืออาการที่เกี่ยวข้องกับความผิดปกติของระบบ ภูมิคุ้มกันได้ 2.อธิบายภาวะภูมิคุ้มกันบอกพร่องที่มีสาเหตุมาจากการติดเชื้อ HIV ได้ 3.ระบุแนวทางการติดเชื้อและวิธีการป้องกันการติดเชื้อ HIV ได้
61 3.2 ด้านทักษะ/กระบวนการ (P) 1.แสดงบทบาทสมมติแนวทางการติดเชื้อและการป้องกันเชื้อ HIV ได้ 3.3 ด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) 1.นักเรียนมีความใฝ่เรียนรู้ รับผิดชอบต่องานที่ได้รับมอบหมาย และสามารถทำงานกับผู้อื่น ได้ 4. สาระการเรียนรู้ เมื่อเชื้อโรคหรือสิ่งแปลกปลอมอื่นเข้าสู่เนื้อเยื่อ ในร่างกาย ร่างกายจะมีกลไกในการต่อต้านหรือ ทำลายสิ่งแปลกปลอมทั้งแบบไม่จำเพาะและ แบบจำเพาะ เซลล์เม็ดเลือดขาวกลุ่มฟาโกไซต์จะมีกลไกในการ ต่อต้านหรือทำลายสิ่งแปลกปลอมแบบไม่จำเพาะ กลไกในการต่อต้านหรือทำลายสิ่งแปลกปลอม แบบ จำเพาะเป็นการทำงานของเซลล์เม็ดเลือดขาว ลิมโฟไซต์ชนิดบีและชนิดทีซึ่งเซลล์เม็ดเลือดขาว ทั้งสองชนิดจะ มีตัวรับแอนติเจน ทำให้เซลล์ทั้งสองสามารถตอบสนองแบบจำเพาะต่อแอนติเจน นั้น ๆ ได้ เซลล์บีทำหน้าที่ สร้างแอนติบอดีซึ่งช่วยในการ จับกับสิ่งแปลกปลอมต่าง ๆ เพื่อทำลายต่อไป โดยระบบภูมิคุ้มกัน เซลล์ทีทำ หน้าที่หลากหลาย เช่น กระตุ้นการทำงานของเซลล์บีและเซลล์ทีชนิดอื่น ทำลายเซลล์ที่ติดไวรัสและเซลล์ ที่ ผิดปกติอื่น ๆ 5.สมรรถนะสำคัญของผู้เรียน 5.1 ความสามารถในการสื่อสาร 5.2 ความสามารถในการคิด 5.3 ความสามารถในการแก้ปัญหา 6.คุณลักษณะอันพึงประสงค์ 6.1 มีวินัย 6.2 ใฝ่เรียนรู้ 6.3 มุ่งมั่นทำงาน 7.กิจกรรมการเรียนรู้ 1.ขั้นกระตุ้นความสนใจ 1.ครูทบทวนความจำนักเรียน การสร้างภูมิคุ้มกันมีกี่แบบ (2 แบบ ภูมิคุ้มกันรับมาและ ภูมิคุ้มกันก่อเอง) 2.ครูนำภาพมาให้นักเรียนเปรียบเทียบกัน พร้อมคำถามดังนี้
62 1.1 นักเรียนคิดว่า 2 ภาพนี้แตกต่างกันอย่างไร (ฝั่งซ้ายมือจะมีตุ่ม ฝั่งขวามือจะ เนียนใส) 1.2 นักเรียนคิดว่าเพราะอะไรภาพซ้ายมือถึงมีตุ่มคล้ายหนอง แต่ภาพขวามือไม่มี (เกิดจากความผิดปกติของระบบภูมิคุ้มกัน) 2.ขั้นสำรวจและค้นหา 1.ครูถามนักเรียนด้วยคำถาม ดังนี้ 1.1 โรคที่เกี่ยวข้องกับความผิดปกติของระบบภูมิคุ้มกันมีอะไรบ้าง จงยกตัวอย่าง (แล้วแต่นักเรียนจะยกตัวอย่าง) 1.2 โรคเอดส์กับ HIV แตกตางกันอย่างไร (เอดส์เป็นโรค แต่ HIV ยังเป็นเชื้ออยู่) 1.3 HIV สามารถแพร่กระจายสู่ผู้อื่นได้ทางใดบ้าง (เชื้อไวรัส HIV สามารถ แพร่กระจายสู่ผู้อื่นได้จาก การติดต่อผ่านแม่สู่ลูกจากการตั้งครรภ์ การติดต่อทาง เลือดจากการใช้เข็มฉีดยาร่วมกันหรือการรับเลือดจากการผ่าตัด และการติดต่อทาง เพศสัมพันธุ์) 2.ครูแบ่งกลุ่มให้นักเรียนทำกิจกรรมที่ 2.2 ความผิดปกติของระบบภูมิคุ้มกัน 3.ขั้นอธิบายและสรุป 1.หลังจากทำกิจกรรมครูให้นักเรียนออกมานำเสนอข้อมูลและแสดงบทบาทสมมติจาก กิจกรรมทีละกลุ่ม 2.ครูอธิบายโรคที่เกี่ยวข้องกับความผิดปกติของระบบภูมิคุ้มกัน ผ่าน Power Point 3.ครูสรุปการติดเชื้อ HIV และการป้องกันเชื้อ HIV ผ่าน Power Point 4.ขั้นขยายผล 1.นักเรียนร่วมกันตอบคำถาม ดังนี้ 1.นักเรียนจะมีวิธีการดูและระบบภูมิคุ้มกันอย่างไรบ้าง (1.นอนหลับให้เพียงพอ 2. ลดความเครียด 3.รับประทานอาหารให้ครบ5หมู่ 4.การออกกำลังกายสม่ำเสมอ 5. หลีกเลี่ยงพฤติกรรมที่ทำให้ภูมิต้านทานอ่อนแอลดลง 6.หมั่นตรวจสุขภาพเป็น ประจำ) 2.นักเรียนมีวิธีการดูแลตนเองให้ห่างไกลจากการติดเชื้อ HIV อย่างไร (งดการมีเพศ สัมพันธุ์แบบไม่ป้องกัน งดการเปลี่ยนคู่นอนบ่อยๆ และก่อนแต่งงานควรมาตรวจหา เชื้อ HIV เพื่อไม่ให้ถ่ายทอดสู่ลูก) 5.ขั้นประเมินผล 1.ประเมินจากการนำเสนอหน้าชั้นเรียน 8.สื่อ/แหล่งการเรียนรู้ 1.หนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี วิทยาศาสตร์ชีวภาพ 2.สื่อการนำเสนอ Power Point
63 9.วัดประเมินผล จุดประสงค์ วิธีการวัด/เครื่องมือการวัด เกณฑ์การประเมิน ด้านความรู้(K) 1.อธิบายสาเหตุ และ ยกตัวอย่างโรคหรืออาการ ที่เกี่ยวข้องกับความ ผิดปกติของระบบ ภูมิคุ้มกันได้ 2.อธิบายภาวะภูมิคุ้มกัน บอกพร่องที่มีสาเหตุมา จากการติดเชื้อ HIV ได้ 3.ระบุแนวทางการติดเชื้อ และวิธีการป้องกันการติด เชื้อ HIV ได้ -การนำเสนอหน้าชั้น เรียน -การนำเสนอ -ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์ ด้านทักษะ(P) 1.แสดงบทบาทสมมติแนว ทางการติดเชื้อและการ ป้องกันเชื้อ HIV ได้ -นำเสนอหน้าชั้นเรียน -การนำเสนอ -ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์ ลักษณะอันพึงประสงค์ (A) 1. นักเรียนมีความใฝ่ เรียนรู้ รับผิดชอบต่องานที่ ได้รับมอบหมาย และ สามารถทำงานกับผู้อื่นได้ -สังเกต -แบบประเมิน คุณลักษณะอันพึง ประสงค์ ได้คะแนนในระดับ3 (ดี) ขึ้นไป
64
65 บันทึกการตรวจสอบ/นิเทศ/เสนอแนะ/รับรอง ข้อเสนอแนะของครูพี่เลี้ยง 1. มาตรฐานการเรียนรู้ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 2. จุดประสงค์การเรียนรู้สู่ตัวชี้วัด/ผลการเรียนรู้ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 3. สาระสำคัญ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 4. สมรรถนะสำคัญของผู้เรียน เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 5. สาระการเรียนรู้ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 6. คุณลักษณะอันพึงประสงค์ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 7. ชิ้นงาน/ภาระงาน เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 8. การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 9. สื่อการเรียนรู้/แหล่งการเรียนรู้ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 10. การวัดและประเมินผลการเรียนรู้ 10.1 วิธีการวัดและประเมินผล เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 10.2 เครื่องมือและประเมินผล เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 10.3 เกณฑ์การวัดและประเมิน เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม ข้อเสนอแนะ .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ลงชื่อ ........................................................... (นางสาวฐจิรัช ภูมิมะลา) ครูพี่เลี้ยง
66 บันทึกการตรวจสอบ/นิเทศ/เสนอแนะ/รับรอง ข้อเสนอแนะของหัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 1. มาตรฐานการเรียนรู้ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 2. จุดประสงค์การเรียนรู้สู่ตัวชี้วัด/ผลการเรียนรู้ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 3. สาระสำคัญ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 4. สมรรถนะสำคัญของผู้เรียน เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 5. สาระการเรียนรู้ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 6. คุณลักษณะอันพึงประสงค์ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 7. ชิ้นงาน/ภาระงาน เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 8. การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 9. สื่อการเรียนรู้/แหล่งการเรียนรู้ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 10. การวัดและประเมินผลการเรียนรู้ 10.1 วิธีการวัดและประเมินผล เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 10.2 เครื่องมือและประเมินผล เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 10.3 เกณฑ์การวัดและประเมิน เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม ข้อเสนอแนะ .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ลงชื่อ ...................................................................... (นายสราวุฒิ สุริยา) หัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
67 ข้อเสนอแนะของผู้อำนวยการหรือผู้ที่ได้รับมอบหมาย(ตรวจสอบ/นิเทศ/เสนอแนะ/รับรอง) 1. เป็นแผนการจัดการเรียนรู้ที่จัดกิจกรรมโดยนำเอากระบวนการเรียนรู้ เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญมาใช้ในการสอนได้อย่างเหมาะสม ยังไม่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ ควรปรับปรุงพัฒนาต่อไป 2. เป็นแผนการจัดการเรียนรู้ที่ นำไปใช้ได้จริง ควรปรับปรุงก่อนนำไปใช้ ข้อเสนอแนะ .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ลงชื่อ ....................................................................... (ดร.ชนากานต์ จันทร์มงคล) รองผู้อำนวยการกลุ่มบริหารวิชาการ
68 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 7 กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี รหัสวิชา ว31141 รายวิชาวิทยาศาสตร์ชีวภาพ ภาคเรียนที่ 2/2566 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 บทที่ 3 การดำรงชีวิตของพืช รวมเวลาทั้งหมด 8 ชั่วโมง เรื่อง สารอินทรีย์ที่จำเป็นและไม่จำเป็นต่อการเจริญเติบโตของพืช เวลา 2 ชั่วโมง ครูผู้สอน นายวุฒิกุล นนทะภา ปฏิบัติการสอน วันที่......./……../……… 1. สาระการเรียนรู้และผลการเรียนรู้ สาระที่ 1 วิทยาศาสตร์ชีวภาพ มาตรฐาน ว 1.2 เข้าใจสมบัติของสิ่งมีชีวิต หน่วยพื้นฐานของสิ่งมีชีวิต การลำเลียงสารเข้า และออกจาก เซลล์ ความสัมพันธ์ของโครงสร้างและหน้าที่ของระบบต่าง ๆ ของสัตว์และมนุษย์ที่ทำงานสัมพันธ์กัน ความสัมพันธ์ของโครงสร้างและหน้าที่ ของอวัยวะต่าง ๆ ของพืชที่ทำงานสัมพันธ์กัน รวมทั้งนำความรู้ไปใช้ ประโยชน์ ตัวชี้วัด ว1.2 ม.4/8 ทดสอบ และบอกชนิดของสารอาหาร ที่พืชสังเคราะห์ได้ ว1.2 ม.4/9 สืบค้นข้อมูล อภิปราย และยกตัวอย่างเกี่ยวกับ การใช้ประโยชน์จากสารต่าง ๆ ที่ พืชบางชนิด สร้างขึ้น 2. สาระสำคัญ/ความคิดรวบยอด พืชสร้างน้ำตาลจากการสังเคราะห์ด้วยแสง โดยน้ำตาลที่สร้างขึ้นนี้ถูกนำไปใช้ในการหายใจระดับเซลล์ เพื่อให้ได้พลังงานสำหรับนำไปใช้ในกิจกรรมต่างๆ และเป็นแหล่งคาร์บอนสำหรับกระบวนการสังเคราะห์ สารอินทรีย์และการเจริญเติบโต สารอินทรีย์ที่พืชสร้างขึ้นมีทั้งที่จำเป็นต่อการเจริญเติบโตโดยตรงซึ่งพบได้ในพืชทุกชนิด เช่น คาร์โบไฮเดรต โปรตีน ลิพิด กรดนิวคลีอิก กรดอะมิโน วิตามิน คลอโรฟิลล์ ฮอร์โมนพืช และสารอินทรีย์ที่ไม่จำเป็นต่อการ เจริญเติบโตของพืชโดยตรง ซึ่งพบในพืชบางชนิดเพื่อช่วยให้พืชเหล่านั้นมีชีวิตรอดและแพร่กระจายพันธุ์ได้ โดยปัจจุบันมนุษย์น้าสารอินทรีย์ในกลุ่มนี้ไปใช้ประโยชน์ได้อย่างหลากหลาย เช่น การใช้ประโยชน์จาก ยางพารา สารออกฤทธิ์ทางชีวภาพที่ใช้ทำยา เป็นต้น 3. จุดประสงค์การเรียนรู้ 3.1 ด้านความรู้ (K) 1.บอกชนิดของสารอาหารที่พืชสังเคราะห์ได้ 2.สืบค้นข้อมูล และอธิบายเกี่ยวกับการใช้ประโยชน์จากสารอินทรีย์ต่างๆที่พืชบางชนิดสร้างขึ้น 3.2 ด้านทักษะ/กระบวนการ (P) 1.ทดสอบและบอกชนิดของสารอาหารที่พืชสังเคราะห์ได้
69 3.3 ด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) 1.นักเรียนมีความใฝ่เรียนรู้ รับผิดชอบต่องานที่ได้รับมอบหมาย และสามารถทำงานกับผู้อื่น ได้ 4. สาระการเรียนรู้ กระบวนการสังเคราะห์ด้วยแสงเป็นจุดเริ่มต้นของการสร้างน้ำตาลในพืช พืชเปลี่ยนน้ำตาลไปเป็น สารอาหารและสารอื่นๆ เช่น คาร์โบไฮเดรต โปรตีน ไขมัน ที่จ้าเป็นต่อการดำรงชีวิตของพืชและสัตว์มนุษย์ สามารถนำสารต่างๆ ที่พืชบางชนิดสร้างขึ้นไปใช้ประโยชน์ เช่น ใช้เป็นยาหรือสมุนไพร ในการรักษาโรคบาง ชนิด ใช้ในการไล่แมลง การกำจัดศัตรูพืชและสัตว์ ใช้ในการยับยั้งการเจริญเติบโตของแบคทีเรียและใช้เป็น วัตถุดิบในอุตสาหกรรม 5.สมรรถนะสำคัญของผู้เรียน 5.1 ความสามารถในการสื่อสาร 5.2 ความสามารถในการคิด 5.3 ความสามารถในการแก้ปัญหา 6.คุณลักษณะอันพึงประสงค์ 6.1 มีวินัย 6.2 ใฝ่เรียนรู้ 6.3 มุ่งมั่นทำงาน 7.กิจกรรมการเรียนรู้ 1.ขั้นกระตุ้นความสนใจ 1.ให้นักเรียนเล่นเกม Kahoot มีคำถาม ดังนี้ 1.การสังเคราะห์ด้วยแสงเป็นกระบวนการที่สามารถนำพลังงานแสงมาเปลี่ยนเป็น พลังงานเคมีเพื่อใช้ในการดำรงชีวิตของพืช (ถูก) 2.พืชต้องการ น้ำ แก๊สออกซิเจน แก๊สคาร์บอนไดออกไซด์ และแสง เพื่อใช้ใน กระบวนการสังเคราะห์ด้วยแสง ซึ่งเกิดขึ้นในคลอโรพลาสต์ (ผิด) 3.พืชลำเลียงน้ำและธาตุอาหารผ่านโฟลเอ็ม เพื่อใช้ในกระบวนการต่างๆ รวมทั้ง กระบวนการสังเคราะห์ด้วยแสง จากนั้นจะลำเลียงน้ำตาลที่ได้จากกระบวนการ สังเคราะห์ด้วยแสงผ่านไซเล็มเพื่อไปใช้ที่ส่วนต่างๆ ของพืช (ผิด) 4.น้ำตาลที่พืชสร้างขึ้นบางส่วนจะนำไปสังเคราะห์เป็นสารอินทรีย์หลายชนิด เช่น คาร์โบไฮเดรต โปรตีน ไขมัน (ถูก) 5.พืชต้องการน้ำและแสงในการดำรงชีวิต นอกจากนี้ยังต้องการธาตุอาหารชนิด ต่างๆในปริมาณที่ใกล้เคียงกัน เพื่อให้เจริญเติบโตได้อย่างสมบูรณ์ (ผิด)
70 2.ขั้นสำรวจและค้นหา 1.ครูแบ่งกลุ่มให้นักเรียน โดยแบ่งเป็น 3กลุ่ม โดยแบ่งให้ทดสอบสารอาหารแต่ละประเภท 2.ครูให้นักเรียนทำกิจกรรม 3.1 การทดสอบอาหารของพืช และทำกิจกรรม 3.2 การใช้ ประโยชน์จากสารอินทรีย์บางชนิดที่พืชสร้างขึ้น 3.ขั้นอธิบายและสรุปผล 1.ครูให้นักเรียนแต่ละกลุ่มนำเสนอผลการทดลองทั้ง 2 กิจกรรม 2.ครูและนักเรียนร่วมกันอภิปรายเกี่ยวกับคำถามท้ายกิจกรรม ดังนี้ 1.ชิ้นส่วนพืชแต่ละชนิดที่นำมาทดสอบมีสารอาหารที่สะสมอยู่ในปริมาณที่แตกต่าง กันหรือไม่ ทราบได้อย่างไร (แตกต่างกัน เนื่องจากตัวอย่างพืชที่นำมาทดสอบมีนำ หนักเท่ากัน จึงสามารถเปรียบเทียบปริมาณสารอาหารที่พบได้ การทดสอบอาจ ให้ผลที่แตกต่างกันเมื่อทดสอบในพืชคนละชนิดกัน) 4.ขั้นขยายผล 1.ครูอธิบายเกี่ยวกับสารอินทรีย์ที่จำเป็นและไม่จำเป็นต่อการเจริญเติบโตของพืชโดยตรง โดยผ่าน Power Point 5.ขั้นประเมินผล 1.ประเมินจากการทำกิจกรรม 2.ประเมินจากการอภิปรายหน้าชั้นเรียน 8.สื่อ/แหล่งการเรียนรู้ 1.หนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี วิทยาศาสตร์ชีวภาพ ม.4 2.ใบกิจกรรมการทำการทดลอง 3.อุปกรณ์การทำกิจกรรม
71 9.วัดประเมินผล จุดประสงค์ วิธีการวัด/เครื่องมือการวัด เกณฑ์การประเมิน ด้านความรู้(K) 1.ระบุประเภทของ สารอินทรีย์ต่างๆ ที่พืชสร้าง ขึ้น 2.สืบค้นข้อมูล และอธิบาย เกี่ยวกับการใช้ประโยชน์ จากสารอินทรีย์ต่างๆที่พืช บางชนิดสร้างขึ้น -การอภิปรายหน้าชั้น เรียน -การอภิปราย -ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์ ด้านทักษะ(P) 1.ทดสอบและบอกชนิด ข อ ง สา ร อ า ห า ร ท ี ่ พื ช สังเคราะห์ได้ -ตรวจการทำกิจกรรม ใบกิจกรรม -กิจกรรมการทดลอง ใบกิจกรรม -ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์ ลักษณะอันพึงประสงค์ (A) 1. นักเรียนมีความใฝ่ เรียนรู้ รับผิดชอบต่องานที่ ได้รับมอบหมาย และ สามารถทำงานกับผู้อื่นได้ -สังเกตการทำงาน -สังเกต ได้คะแนนในระดับ3 (ดี) ขึ้นไป
72 กิจกรรมการทดลอง 3.1 การทดสอบสารอาหารในพืช คำอธิบาย:ให้นักเรียนเขียนผลการทดลองลงในช่องว่าง 1.การทดสอบแป้งดดยใช้สารละลายไอโอดีน หลอด ที่1 สารที่นำมาทดสอบ ปริมาณสารที่ ทดสอบ(mL) ปริมาณสาร ไอโอดีน(หยด) ผลการทดลอง 1 น้ำ 2 2 2 น้ำแป้งมัน 2 2 3 4 ข้อแนะนำ: บันทึกการเปลี่ยนแปลงของสี ความเข้มของสีโดยใช้ + / ++ / +++ 2.การทดสอบโปรตีนโดยใช้สารละลายไบยูเร็ต หลอด ที่1 สารที่นำมาทดสอบ ปริมาณสารที่ ทดสอบ(mL) ปริมาณสารไบยู เร็ต(หยด) ผลการทดลอง 1 น้ำ 0.5 2.5 2 นมจืด 0.5 2.5 3 4 ข้อแนะนำ: บันทึกการเปลี่ยนแปลงของสี ความเข้มของสีโดยใช้ + / ++ / +++ 3.การทดสอบลิพิดโดยใช้กระดาษขาว หลอดที่1 สารที่นำมาทดสอบ ผลการทดลอง น้ำ น้ำมันพืช
73 กิจกรรมการทดลอง 3.2 การใช้ประโยชน์จากสารอินทรีย์บางชนิดที่พืชสร้างขึ้น คำอธิบาย:ให้นักเรียนสืบค้นหาข้อมูลเกี่ยวกับประโยชน์จากสารอินทรีย์ที่พืชสร้างขึ้น 1.จงยกตัวอย่างการนำสารอินทรีย์บางชนิดที่พืชสร้างขึ้นมาใช้ประโยชน์ ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2.สารอินทรีย์ที่ไม่จำเป็นต่อการเจริญเติบโตของพืช แต่ยังมีความสำคัญอย่างไรต่อพืช ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
74
75 บันทึกการตรวจสอบ/นิเทศ/เสนอแนะ/รับรอง ข้อเสนอแนะของครูพี่เลี้ยง 1. มาตรฐานการเรียนรู้ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 2. จุดประสงค์การเรียนรู้สู่ตัวชี้วัด/ผลการเรียนรู้ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 3. สาระสำคัญ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 4. สมรรถนะสำคัญของผู้เรียน เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 5. สาระการเรียนรู้ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 6. คุณลักษณะอันพึงประสงค์ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 7. ชิ้นงาน/ภาระงาน เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 8. การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 9. สื่อการเรียนรู้/แหล่งการเรียนรู้ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 10. การวัดและประเมินผลการเรียนรู้ 10.1 วิธีการวัดและประเมินผล เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 10.2 เครื่องมือและประเมินผล เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 10.3 เกณฑ์การวัดและประเมิน เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม ข้อเสนอแนะ .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ลงชื่อ ........................................................... (นางสาวฐจิรัช ภูมิมะลา) ครูพี่เลี้ยง
76 บันทึกการตรวจสอบ/นิเทศ/เสนอแนะ/รับรอง ข้อเสนอแนะของหัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 1. มาตรฐานการเรียนรู้ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 2. จุดประสงค์การเรียนรู้สู่ตัวชี้วัด/ผลการเรียนรู้ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 3. สาระสำคัญ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 4. สมรรถนะสำคัญของผู้เรียน เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 5. สาระการเรียนรู้ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 6. คุณลักษณะอันพึงประสงค์ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 7. ชิ้นงาน/ภาระงาน เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 8. การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 9. สื่อการเรียนรู้/แหล่งการเรียนรู้ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 10. การวัดและประเมินผลการเรียนรู้ 10.1 วิธีการวัดและประเมินผล เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 10.2 เครื่องมือและประเมินผล เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 10.3 เกณฑ์การวัดและประเมิน เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม ข้อเสนอแนะ .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ลงชื่อ ...................................................................... (นายสราวุฒิ สุริยา) หัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
77 ข้อเสนอแนะของผู้อำนวยการหรือผู้ที่ได้รับมอบหมาย(ตรวจสอบ/นิเทศ/เสนอแนะ/รับรอง) 1. เป็นแผนการจัดการเรียนรู้ที่จัดกิจกรรมโดยนำเอากระบวนการเรียนรู้ เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญมาใช้ในการสอนได้อย่างเหมาะสม ยังไม่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ ควรปรับปรุงพัฒนาต่อไป 2. เป็นแผนการจัดการเรียนรู้ที่ นำไปใช้ได้จริง ควรปรับปรุงก่อนนำไปใช้ ข้อเสนอแนะ .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ลงชื่อ ....................................................................... (ดร.ชนากานต์ จันทร์มงคล) รองผู้อำนวยการกลุ่มบริหารวิชาการ
78 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 8 กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี รหัสวิชา ว31141 รายวิชาวิทยาศาสตร์ชีวภาพ ภาคเรียนที่ 2/2566 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 บทที่ 3 การดำรงชีวิตของพืช รวมเวลาทั้งหมด 8 ชั่วโมง เรื่อง ปัจจัยบางประการที่มีผลต่อการเจริญเติบโตของพืช เวลา 4 ชั่วโมง ครูผู้สอน นายวุฒิกุล นนทะภา ปฏิบัติการสอน วันที่......./……../……… 1.สาระการเรียนรู้และผลการเรียนรู้ สาระที่ 1 วิทยาศาสตร์ชีวภาพ มาตรฐาน ว 1.2 เข้าใจสมบัติของสิ่งมีชีวิต หน่วยพื้นฐานของสิ่งมีชีวิต การลำเลียงสารเข้า และออกจาก เซลล์ ความสัมพันธ์ของโครงสร้างและหน้าที่ของระบบต่าง ๆ ของสัตว์และมนุษย์ที่ทำงานสัมพันธ์กัน ความสัมพันธ์ของโครงสร้างและหน้าที่ ของอวัยวะต่าง ๆ ของพืชที่ทำงานสัมพันธ์กัน รวมทั้งนำความรู้ไปใช้ ประโยชน์ ตัวชี้วัด ว1.2 ม.4/10 ออกแบบการทดลอง ทดลอง และอธิบาย เกี่ยวกับปัจจัยภายนอกที่มีผลต่อการ เจริญเติบโตของพืช ว1.2 ม.4/11 สืบค้นข้อมูลเกี่ยวกับสารควบคุมการ เจริญเติบโตของพืชที่มนุษย์สังเคราะห์ขึ้น และยกตัวอย่างการนำมาประยุกต์ใช้ทางด้านการเกษตรของพืช 2.สาระสำคัญ/ความคิดรวบยอด การเจริญเติบโตของพืช เป็นกระบวนการที่พืชมีการเพิ่มความสูง ขนาด และเปลี่ยนแปลงอวัยวะต่าง ๆ ไป ทำหน้าที่เฉพาะของพืช ซึ่งเป็นผลมาจาก 3 กระบวนการ ได้แก่ การแบ่งเซลล์ การขยายขนาดของเซลล์ และ การเปลี่ยนแปลงรูปร่างของเซลล์ การเจริญเติบโตของพืชจำเป็นต้องมีปัจจัยเข้ามาควบคุม แบ่งออกเป็น ปัจจัยภายนอก ประกอบด้วย แสงเป็นแหล่งพลังงานในกระบวนการสังเคราะห์ด้วยแสงของพืช น้ำ เป็นวัตถุดิบในกระบวนการสังเคราะห์ด้วยแสง เกี่ยวข้องกับปฏิกิริยาต่าง ๆ เป็นตัวทำละลายที่ช่วยในการ เคลื่อนที่ของสาร แร่ธาตุเป็นองค์ประกอบหลักในโครงสร้างของพืช มีผลต่อการเจริญเติบโตและการดำรงชีวิต ของพืช แก๊สคาร์บอนไดออกไซด์เป็นวัตถุดิบในกระบวนการสังเคราะห์ด้วยแสง และแก๊สออกซิเจนเป็นวัตถุดิบ ในกระบวนการหายใจและการสลายสารอาหารของพืช ปัจจัยภายใน คือ ฮอร์โมนพืช ประกอบด้วย ออกซิน (auxin) ช่วยกระตุ้นการขยายขนาดของเซลล์ และยับยั้งการเจริญของตาข้าง ไซโตไคนิน (cytokinins) ช่วยกระตุ้นการเจริญของยอด ราก ผล และตาข้าง จิบเบอเรลลิน (gibberellin) ช่วยกระตุ้นเซลล์บริเวณลำต้นให้ยืดตัวและแบ่งเซลล์ กระตุ้นการเจริญของราก และช่วยให้เมล็ดงอก กรดแอบไซซิก (abscisic acid) ช่วยยับยั้งการเจริญและการยืดตัวของเซลล์ เอทิลีน (ethylene) ช่วยกระตุ้นการสุกของผลไม้ นอกจากนั้น มนุษย์สามารถสังเคราะห์สารที่มีฤทธิ์คล้ายฮอร์โมนพืช
79 บางกลุ่มเพื่อนำมาประยุกต์ใช้เพิ่มผลผลิตทางการเกษตร เช่น ออกซินสังเคราะห์ จิบเบอเรลลินสังเคราะห์ เป็น ต้น 3.จุดประสงค์การเรียนรู้ 3.1 ด้านความรู้ (K) 1.ระบุและอธิบายเกี่ยวกับปัจจัยภายนอกที่มีผลต่อการเจริญเติบโตและการดำรงชีวิตของพืช 2.ยกตัวอย่างฮอร์โมนพืชที่มนุษย์สังเคราะห์ขึ้นและนำมาใช้ประโยชน์ได้ 3.2 ด้านทักษะ/กระบวนการ (P) 1.ออกแบบทดลอง ทดลองเกี่ยวกับปัจจัยภายนอกที่มีผลต่อการเจริญเติบโตของพืช 3.3 ด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) 1.นักเรียนมีความใฝ่เรียนรู้ รับผิดชอบต่องานที่ได้รับมอบหมาย และสามารถทำงานกับผู้อื่น ได้ 4.สาระการเรียนรู้ ปัจจัยภายนอกที่มีผลต่อการเจริญเติบโต เช่น แสง น้ำ ธาตุอาหาร คาร์บอนไดออกไซด์ และออซิเจน ปัจจัยภายใน เช่น ฮอร์โมนพืช ซึ่งพืชมีการสังเคราะห์ขึ้นเพื่อควบคุมการเจริญเติบโตในช่วงชีวิตต่างๆ มนุษย์มี การสังเคราะห์สารควบคุมการเจริญเติบโตของพืช โดยเลียนแบบฮอร์โมนพืช เพื่อนำมาใช้ควบคุมการ เจริญเติบโตแลเพิ่มผลผลิตของพืช 5.สมรรถนะสำคัญของผู้เรียน 5.1 ความสามารถในการสื่อสาร 5.2 ความสามารถในการคิด 5.3 ความสามารถในการแก้ปัญหา 6.คุณลักษณะอันพึงประสงค์ 6.1 มีวินัย 6.2 ใฝ่เรียนรู้ 6.3 มุ่งมั่นทำงาน 7.กิจกรรมการเรียนรู้ (ชั่วโมงที่1-2) 1.ขั้นกระตุ้นความสนใจ 1.ครูใช้คำถามถามนักเรียนดังนี้ 1.นักเรียนคิดว่าพืชแต่ละชนิดมีสภาพแวดล้อมในการเจริญเติบโตเหมือนกันหรือไม่ (ไม่ พืชแต่ละชนิดจะมีสภาพแวดล้อมเจริญเติบโตแตกต่างกัน บางชนิดเจริญได้ดีใน ที่แสงแดดจ้า บางชนิดแสงรำไร) 2.ปัจจัยที่นักเรียนคิดว่ามีผลต่อการเจริญเติบโตของพืชมีอะไรบ้าง จงยกตัวอย่าง (แล้วแต่นักเรียนจะตอบขึ้นมา) 2.ขั้นสำรวจแล้วค้นหา 1.ครูให้นักเรียนทำกิจกรรมที่ 3.3 ปัจจัยที่มีผลต่อการเจริญเติบโตของพืช 2.ครูแบ่งกลุ่มให้นักเรียนเป็น 4 กลุ่ม 2 กลุ่มแรกทำเกี่ยวกับน้ำ(รดน้ำ ไม่รดน้ำ) อีก 2 กลุ่ม ทำเกี่ยวกับน้ำ(รับแสง ไม่รับแสง)
80 3.ให้นักเรียนแต่ละกลุ่มออกแบบการทดลอง ทดลองกิจกรรม โดยครูคอยแนะแนววิธีต่างๆใน การทดลอง (โดยกิจกรรมนี้ ครูต้องให้นักเรียนปลูกพืชชนิดเดียวกัน และปลูกล่วงหน้า 1 สัปดาห์หรือครูนำพืชมาให้นักเรียน) 3.ขั้นอธิบายและลงข้อสรุป 1.ครูให้นักเรียนแต่ละกลุ่มออกมาสรุปผลการทดลองของกลุ่มตัวเอง 4.ขั้นอธิบายความรู้ 1.ครูอธิบายเกี่ยวกับปัจจัยภายนอก ผ่าน Power Point 5.ขั้นประเมินผล 1.ประเมินจากการนำเสนอหน้าชั้นเรียน 2.ประเมินจากการทำกิจกรรมและการทดลอง กิจกรรมการเรียนรู้ (ชั่วโมงที่3-4) 1.ขั้นกระตุ้นความสนใจ 1.ครูใช้คำถาม ถามนักเรียนดังนี้ 1.นักเรียนได้รู้เกี่ยวกับปัจจัยภายนอกไปแล้ว นักเรียนคิดว่าปัจจัยภายในต่อการ เจริญเติบโตของพืชคืออะไร (ฮอร์โมน) 2.ขั้นสำรวจและค้นหา 1.ครูแบ่งนักเรียนออกเป็น 5 กลุ่ม จับสลากเลือกออร์โมนพืชแต่ละชนิด ดังนี้ กลุ่มที่1 ออกซิน กลุ่มที่2 ไคโตไซนิน กลุ่มที่3 จิบเบอเรลลิน กลุ่มที่4 เอทิลีน กลุ่มที่5 กรดแอบไซซิก ให้นักเรียนศึกษาเกี่ยวกับแหล่งสร้าง บทบาท และผลกระทบจากการขาดฮอร์โมนพืชแต่ละ ชนิด โดยทำในรูปแบบของ Mind Map 3.ขั้นอธิบายและลงข้อสรุป 1.ครูให้แต่ละกลุ่มออกมานำเสนอข้อมูลหน้าชั้นเรียน 2.ครูสรุปฮอร์โมนพืช ผ่าน Power Point 4.ขั้นขยายความรู้ 1.ครูใช้คำถามให้นักเรียนตอบร่วมกัน ดังนี้ 1.กล้วยแต่ละผลที่อยู่ในหวีเดียวกันอาจสุกไม่พร้อมกัน แต่เกษตรกรสามารถทำให้ สุกได้พร้อมกันเป็นจำนวนมากได้ นักเรียนคิดว่าเกิดจากฮอร์โมนพืชชนิดใด (เอทิลีน ที่ทำหน้าที่ทำให้ผลไม่สุก) 5.ขั้นประเมินผล 1.ประเมินจากการนำเสนอหน้าชั้นเรียน 8.สื่อ/แหล่งการเรียนรู้ 1.หนังสือเรียนวิทยาศาสตร์รายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ชีวภาพ ม.4 2.สื่อนำเสนอ Power Point
81 3.กระดาษโฟร์ชาร์ต ปากกาเคมี 4.ต้นหอมที่จะทำการทดลอง 5.กล่องกระดาษทึบ 6.ไม้บรรทัด 7.ช้อน พลาสติกใส่น้ำ 8.น้ำ 9.วัดประเมินผล จุดประสงค์ วิธีการวัด/เครื่องมือการวัด เกณฑ์การประเมิน ด้านความรู้(K) 1.ระบุและอธิบายเกี่ยวกับ ปัจจัยที่มีผลต่อการ เจริญเติบโตและการ ดำรงชีวิตของพืช 2.ยกตัวอย่างฮอร์โมนพืชที่ มนุษย์สังเคราะห์ขึ้นและ นำมาใช้ประโยชน์ได้ -การอภิปรายหน้าชั้น เรียน -การอภิปราย -ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์ ด้านทักษะ(P) 1.ออกแบบการทดลอง และทดลองเกี่ยวกับปัจจัย ภายนอกที่มีผลต่อการ เจริญเติบโตของพืช -ตรวจการทำกิจกรรม -กิจกรรมการทดลอง -ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์ ลักษณะอันพึงประสงค์ (A) 1. นักเรียนมีความใฝ่ เรียนรู้ รับผิดชอบต่องานที่ ได้รับมอบหมาย และ สามารถทำงานกับผู้อื่นได้ -สังเกตการทำงาน -สังเกต ได้คะแนนในระดับ3 (ดี) ขึ้นไป
82 ตารางบันทึกผลการทดลอง ตาราง ความสูงของต้นถั่วเขียวแต่ละต้นในกระถางที่1(รดน้ำ)และกระถางที่2(ไม่รดน้ำ) วันที่ ความสูงของต้นถั่วเขียว (เซนติเมตร) กระถางใบที่1 รดน้ำ กระถางใบที่2 ไม่รดน้ำ ต้นที่1 ต้นที่2 ต้นที่3 ต้นที่4 ต้นที่5 ต้นที่1 ต้นที่2 ต้นที่3 ต้นที่4 ต้นที่5 1 2 3 4 5 ตาราง ความสูงของต้นถั่วแต่ละต้นในกระถางที่3(ไม่ครอบกล่องกระดาษทึบ)และกระถางที่4(ครอบกล่อง กระดาษทึบ) วันที่ ความสูงของต้นถั่วเขียว (เซนติเมตร) กระถางใบที่3 กระถางใบที่4 ต้นที่1 ต้นที่2 ต้นที่3 ต้นที่4 ต้นที่5 ต้นที่1 ต้นที่2 ต้นที่3 ต้นที่4 ต้นที่5 1 2 3 4 5 สรุปผลการทดลอง ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
83 บันทึกการตรวจสอบ/นิเทศ/เสนอแนะ/รับรอง
84 ข้อเสนอแนะของครูพี่เลี้ยง 1. มาตรฐานการเรียนรู้ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 2. จุดประสงค์การเรียนรู้สู่ตัวชี้วัด/ผลการเรียนรู้ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 3. สาระสำคัญ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 4. สมรรถนะสำคัญของผู้เรียน เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 5. สาระการเรียนรู้ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 6. คุณลักษณะอันพึงประสงค์ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 7. ชิ้นงาน/ภาระงาน เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 8. การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 9. สื่อการเรียนรู้/แหล่งการเรียนรู้ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 10. การวัดและประเมินผลการเรียนรู้ 10.1 วิธีการวัดและประเมินผล เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 10.2 เครื่องมือและประเมินผล เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 10.3 เกณฑ์การวัดและประเมิน เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม ข้อเสนอแนะ .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ลงชื่อ ........................................................... (นางสาวฐจิรัช ภูมิมะลา) ครูพี่เลี้ยง
85 บันทึกการตรวจสอบ/นิเทศ/เสนอแนะ/รับรอง ข้อเสนอแนะของหัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 1. มาตรฐานการเรียนรู้ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 2. จุดประสงค์การเรียนรู้สู่ตัวชี้วัด/ผลการเรียนรู้ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 3. สาระสำคัญ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 4. สมรรถนะสำคัญของผู้เรียน เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 5. สาระการเรียนรู้ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 6. คุณลักษณะอันพึงประสงค์ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 7. ชิ้นงาน/ภาระงาน เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 8. การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 9. สื่อการเรียนรู้/แหล่งการเรียนรู้ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 10. การวัดและประเมินผลการเรียนรู้ 10.1 วิธีการวัดและประเมินผล เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 10.2 เครื่องมือและประเมินผล เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 10.3 เกณฑ์การวัดและประเมิน เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม ข้อเสนอแนะ .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ลงชื่อ ...................................................................... (นายสราวุฒิ สุริยา) หัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
86 ข้อเสนอแนะของผู้อำนวยการหรือผู้ที่ได้รับมอบหมาย(ตรวจสอบ/นิเทศ/เสนอแนะ/รับรอง) 1. เป็นแผนการจัดการเรียนรู้ที่จัดกิจกรรมโดยนำเอากระบวนการเรียนรู้ เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญมาใช้ในการสอนได้อย่างเหมาะสม ยังไม่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ ควรปรับปรุงพัฒนาต่อไป 2. เป็นแผนการจัดการเรียนรู้ที่ นำไปใช้ได้จริง ควรปรับปรุงก่อนนำไปใช้ ข้อเสนอแนะ .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ลงชื่อ ....................................................................... (ดร.ชนากานต์ จันทร์มงคล) รองผู้อำนวยการกลุ่มบริหารวิชาการ
87 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 9 กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี รหัสวิชา ว31141 รายวิชาวิทยาศาสตร์ชีวภาพ ภาคเรียนที่ 2/2566 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 บทที่ 3 การดำรงชีวิตของพืช รวมเวลาทั้งหมด 8 ชั่วโมง เรื่อง การตอบสนองของพืชต่อสิ่งเร้า เวลา 2 ชั่วโมง ครูผู้สอน นายวุฒิกุล นนทะภา ปฏิบัติการสอน วันที่......./……../……… 1. สาระการเรียนรู้และผลการเรียนรู้ สาระที่ 1 วิทยาศาสตร์ชีวภาพ มาตรฐาน ว 1.2 เข้าใจสมบัติของสิ่งมีชีวิต หน่วยพื้นฐานของสิ่งมีชีวิต การลำเลียงสารเข้า และออกจาก เซลล์ ความสัมพันธ์ของโครงสร้างและหน้าที่ของระบบต่าง ๆ ของสัตว์และมนุษย์ที่ทำงานสัมพันธ์กัน ความสัมพันธ์ของโครงสร้างและหน้าที่ ของอวัยวะต่าง ๆ ของพืชที่ทำงานสัมพันธ์กัน รวมทั้งนำความรู้ไปใช้ ประโยชน์ ตัวชี้วัด ว1.2 ม.4/12 สังเกต และอธิบายการตอบสนองของพืชต่อสิ่งเร้าในรูปแบบต่างๆที่มีผลต่อการ ดำรงชีวิต 2. สาระสำคัญ/ความคิดรวบยอด การตอบสนองของพืชมีความสำคัญต่อการดำรงชีวิตของพืช โดยพืชสามารถตอบสนองต่อสิ่งเร้าในรูปแบบ ของการเคลื่อนไหว โดยแบ่งได้เป็น 2 รูปแบบ ได้แก่ การตอบสนองที่มีทิศทางสัมพันธ์กับสิ่งเร้า และการ ตอบสนองที่มีทิศทางไม่สัมพันธ์กับสิ่งเร้า 3. จุดประสงค์การเรียนรู้ 3.1 ด้านความรู้ (K) 1.ยกตัวอย่างการตอบสนองต่อสิ่งเร้าของพืชประเภทต่าง ๆ ได้ 3.2 ด้านทักษะ/กระบวนการ (P) 1.ระบุประเภทการตอบสนองของพืชต่อสิ่งเร้าได้ 3.3 ด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) 1.นักเรียนมีความใฝ่เรียนรู้ รับผิดชอบต่องานที่ได้รับมอบหมาย และสามารถทำงานกับผู้อื่น ได้ 4. สาระการเรียนรู้ การตอบสนองต่อสิ่งเร้าของพืชแบ่งตามความสัมพันธ์กับทิศทางของสิ่งเร้าได้แก่ แบบที่มีทิศทาง สัมพันธ์กับสิ่งเร้า เช่น ดอกทานตะวันหันเข้าหาแสง ปลายรากเจริญเข้าหาแรงโน้มถ่วงของโลก และแบบที่มี ทิศทางไม่สัมพันธ์กับสิ่งเร้า เช่น การหุบและการบานของดอกไม้ หรือการหุบและกางใบของพืชบางชนิดการ ตอบสนองต่อสิ่งเร้าของพืชบางอย่างส่งผลต่อการเจริญเติบโต เช่น การเจริญในทิศทางเข้าหา หรือตรงกันข้าม กับแรงโน้มถ่วงของโลก การเจริญเข้าหาหรือตรงข้ามกับแสง และการตอบสนองต่อการสัมผัสสิ่งเร้า
88 5.สมรรถนะสำคัญของผู้เรียน 5.1 ความสามารถในการสื่อสาร 5.2 ความสามารถในการคิด 5.3 ความสามารถในการแก้ปัญหา 6.คุณลักษณะอันพึงประสงค์ 6.1 มีวินัย 6.2 ใฝ่เรียนรู้ 6.3 มุ่งมั่นทำงาน 7.กิจกรรมการเรียนรู้ 1.ขั้นกระตุ้นความสนใจ 1.ครูถามนักเรียนดังนี้ 1.นักเรียนคิดว่าการหุบใบของต้นไมยราพเกิดขึ้นได้อย่างไร (เกิดจากการตอบสนอง ของพืชต่อสิ่งเร้า) 2.นักเรียนคิดว่าต้นไม้มีการตอบสนองต่อสิ่งแวดล้อมของมันหรือไม่ (มีการ ตอบสนองต่อสิ่งแวดล้อม) 3.นอกจากการหุบของไมยราพ มีอะไรบ้างที่นักเรียนเคยเห็นการตอบสนองของพืช อะไรอีกบ้าง (แล้วแต่นักเรียนจะตอบ) 2.ขั้นสำรวจและค้นหา 1.ครูให้นักเรียนยกตัวอย่างการตอบสนองที่มีทิศทางสัมพันธ์และที่มีทิศทางไม่สัมพันธ์กับ ทิศทางของสิ่งเร้ามาคนละ 3 ตัวอย่าง โดยให้วาดภาพพร้อมเขียนคำบรรยายประกอบใต้ภาพ ลงในกรพดาษ A4 3.ขั้นอธิบายและสรุปผล 1.ครูให้นักเรียน 4 คนออกมานำเสนอผลงานหน้าชั้นเรียน 2.ครูอธิบายให้นักเรียนฟังว่า การตอบสนองต่อสิ่งเร้าของพืชจะแสดงออกในลักษณะการ เคลื่อนไหว แบ่งออกเป็น 2 รูปแบบ คือ ทรอปิกมูฟเมนต์ที่ และแนสติกมูฟแมนต์ 4.ขั้นขยายความรู้ 1.ครูครูให้นักเรียนตอบคำถามตรวจสอบความเข้าใจเพื่อสรุปความรู้ที่เรียนมา 5.ขั้นประเมินผล 1.ประเมินจากการนำเสนอหน้าชั้นเรียน 8.สื่อ/แหล่งการเรียนรู้ 1.หนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี วิทยาศาสตร์ชีวภาพ ม.4 2.สื่อนำเสนอ Power Point 3.กระดาษ A4
89 9.วัดประเมินผล จุดประสงค์ วิธีการวัด/เครื่องมือการวัด เกณฑ์การประเมิน ด้านความรู้(K) 1.ยกตัวอย่างการ ตอบสนองต่อสิ่งเร้าของ พืชประเภทต่าง ๆ ได้ -การนำเสนอหน้าชั้น เรียน -การนำเสนอ -ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์ ด้านทักษะ(P) 1.ระบุประเภทการ ตอบสนองของพืชต่อสิ่ง เร้าได้ -การนำเสนอหน้าชั้น เรียน -การนำเสนอ -ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์ ลักษณะอันพึงประสงค์ (A) 1. นักเรียนมีความใฝ่ เรียนรู้ รับผิดชอบต่องานที่ ได้รับมอบหมาย และ สามารถทำงานกับผู้อื่นได้ -สังเกตการทำงาน -สังเกต ได้คะแนนในระดับ3 (ดี) ขึ้นไป
90
91 บันทึกการตรวจสอบ/นิเทศ/เสนอแนะ/รับรอง ข้อเสนอแนะของครูพี่เลี้ยง 1. มาตรฐานการเรียนรู้ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 2. จุดประสงค์การเรียนรู้สู่ตัวชี้วัด/ผลการเรียนรู้ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 3. สาระสำคัญ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 4. สมรรถนะสำคัญของผู้เรียน เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 5. สาระการเรียนรู้ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 6. คุณลักษณะอันพึงประสงค์ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 7. ชิ้นงาน/ภาระงาน เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 8. การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 9. สื่อการเรียนรู้/แหล่งการเรียนรู้ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 10. การวัดและประเมินผลการเรียนรู้ 10.1 วิธีการวัดและประเมินผล เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 10.2 เครื่องมือและประเมินผล เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 10.3 เกณฑ์การวัดและประเมิน เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม ข้อเสนอแนะ .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ลงชื่อ ........................................................... (นางสาวฐจิรัช ภูมิมะลา) ครูพี่เลี้ยง
92 บันทึกการตรวจสอบ/นิเทศ/เสนอแนะ/รับรอง ข้อเสนอแนะของหัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 1. มาตรฐานการเรียนรู้ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 2. จุดประสงค์การเรียนรู้สู่ตัวชี้วัด/ผลการเรียนรู้ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 3. สาระสำคัญ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 4. สมรรถนะสำคัญของผู้เรียน เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 5. สาระการเรียนรู้ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 6. คุณลักษณะอันพึงประสงค์ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 7. ชิ้นงาน/ภาระงาน เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 8. การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 9. สื่อการเรียนรู้/แหล่งการเรียนรู้ เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 10. การวัดและประเมินผลการเรียนรู้ 10.1 วิธีการวัดและประเมินผล เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 10.2 เครื่องมือและประเมินผล เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม 10.3 เกณฑ์การวัดและประเมิน เหมาะสม ควรแก้ไข/เพิ่มเติม ข้อเสนอแนะ .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ลงชื่อ ...................................................................... (นายสราวุฒิ สุริยา) หัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
93 ข้อเสนอแนะของผู้อำนวยการหรือผู้ที่ได้รับมอบหมาย(ตรวจสอบ/นิเทศ/เสนอแนะ/รับรอง) 1. เป็นแผนการจัดการเรียนรู้ที่จัดกิจกรรมโดยนำเอากระบวนการเรียนรู้ เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญมาใช้ในการสอนได้อย่างเหมาะสม ยังไม่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ ควรปรับปรุงพัฒนาต่อไป 2. เป็นแผนการจัดการเรียนรู้ที่ นำไปใช้ได้จริง ควรปรับปรุงก่อนนำไปใช้ ข้อเสนอแนะ .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ลงชื่อ ....................................................................... (ดร.ชนากานต์ จันทร์มงคล) รองผู้อำนวยการกลุ่มบริหารวิชาการ
94 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 10 กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี รหัสวิชา ว31141 รายวิชาวิทยาศาสตร์ชีวภาพ ภาคเรียนที่ 2/2566 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 บทที่ 4 พันธุกรรมและวิวัฒนาการ รวมเวลาทั้งหมด 10 ชั่วโมง เรื่อง การถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรมที่เป็นส่วนขยายของพันธุศาสตร์เมนเดล เวลา 2 ชั่วโมง ครูผู้สอน นายวุฒิกุล นนทะภา ปฏิบัติการสอน วันที่......./……../……… 1. สาระการเรียนรู้และผลการเรียนรู้ สาระที่ 1 วิทยาศาสตร์ชีวภาพ มาตรฐาน ว 1.3 เข้าใจกระบวนการและความสำคัญของการถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรม สาร พันธุกรรม การเปลี่ยนแปลงทางพันธุกรรมที่มีผลต่อสิ่งมีชีวิต ความหลากหลาย ทางชีวภาพและวิวัฒนาการ ของสิ่งมีชีวิต รวมทั้งนำความรู้ไปใช้ประโยชน์ ตัวชี้วัด ว1.3 ม.4/2 อธิบายหลักการถ่ายทอดลักษณะที่ถูกควบคุม ด้วยยีนที่อยู่บนโครโมโซมเพศและมัล ติเปิลแอลลีล 2. สาระสำคัญ/ความคิดรวบยอด ลักษณะทางพันธุกรรมเป็นลักษณะที่สามารถถ่ายทอดจากพ่อแม่ไปสู่รุ่นลูกและรุ่นต่อๆไปได้ ซึ่งการ ถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรมมีรูปแบบที่หลากหลาย บางกรณีมีรูปแบบที่แตกต่างจากกรณีที่เมนเดลศึกษา เนื่องจากมีรูปแบบยีนของแอลลีลที่แตกต่างไป หรือมียีนที่อยู่บนโครโมโซมเพศเป็นต้น การถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรมเกิดผ่านยีนซึ่งเป็นช่วงของ DNA ที่อยู่บนโครโมโซม โดยลำดับนิวคลีโอ ไทด์ของยีนเป็นตัวกำหนดลักษณะของโปรตีนที่สังเคราะห์ขึ้นแอลลีลรูปแบบต่างกันจะมีลำดับนิวคลีโอไทด์ที่ แตกต่างกัน ทำให้เกิดการสังเคราะห์โปรตีนที่แตกต่างกัน 3. จุดประสงค์การเรียนรู้ 3.1 ด้านความรู้ (K) 1.อธิบายหลักการถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรมในกรณีของมัลติเปิลแอลลีล และยีนที่อยู่ บนโครโมโซมเพศ ซึ่งเป็นส่วนขยายของเมนเดลได้ 3.2 ด้านทักษะ/กระบวนการ (P) 1.เขียนแผนผังรูปแบบการถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรมในกรณีของหมู่เลือดระบบ ABO ได้ 2.เขียนทำนายโอกาสการเกิดโรคทางพันธุกรรมของลูกจากลักษณะพันธุกรรมพ่อและแม่ 3.3 ด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) 1.นักเรียนมีความใฝ่เรียนรู้ รับผิดชอบต่องานที่ได้รับมอบหมาย และสามารถทำงานกับผู้อื่น ได้ 4. สาระการเรียนรู้ ดีเอ็นเอ (DNA) มีโครงสร้างประกอบด้วยนิวคลีโอไทด์มาเรียงต่อกัน โดยยีนเป็นช่วงบนสายของดีเอ็น เอที่มีลำดับนิวคลีโอไทด์ที่กำหนดลักษณะของโปรตีนที่สังเคราะห์ขึ้น ส่งผลให้เกิดลักษณะต่างๆทางพันธุกรรม
95 ลักษณะพันธุกรรมบางลักษณะมีโอกาสพบในเพศหญิงและเพศชายได้ไม่เท่ากัน เช่น ลักษณะตาบอดสีและฮี โมฟิเลีย ซึ่งควบคุมด้วยยีนบนโครโมโซมเพศ บางลักษณะมีการควบคุมโดยยีนแบบมัลติเปิลแอลลีล เช่น หมู่ เลือดระบบ ABO ซึ่งการถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรมดังกล่าวจัดเป็นส่วนขยายของเมนเดล 5.สมรรถนะสำคัญของผู้เรียน 5.1 ความสามารถในการสื่อสาร 5.2 ความสามารถในการคิด 5.3 ความสามารถในการแก้ปัญหา 6.คุณลักษณะอันพึงประสงค์ 6.1 มีวินัย 6.2 ใฝ่เรียนรู้ 6.3 มุ่งมั่นทำงาน 7.กิจกรรมการเรียนรู้ 1.ขั้นกระตุ้นความสนใจ 1.ครูถามนักเรียนว่า ทำไมเราถึงมีลักษณะเหมือนพ่อและแม่ (เพราะ มีการถ่ายทอดลักษณะ ทางพันธุกรรมจากรุ่นสู่รุ่น) 2.ครูอธิบายให้นักเรียนฟังว่า สิ่งมีชีวิตต่าง ๆ ทั้งมนุษย์ สัตว์ และพืช มีลักษณะที่เหมือนและ แตกต่างกัน ซึ่งลักษณะเหล่านี้ถูกควบคุมด้วยสารพันธุกรรม โดยสารพันธุกรรมของสิ่งมีชีวิต ส่วนใหญ่ คือ ดีเอ็นเอ 3.ครูแก้ไขความเข้าใจที่อาจคลาดเคลื่อนโดยยกตัวอย่างสถานการณ์ว่า ถ้าลูกคนแรกเป็นโรค ทางพันธุกรรม โอกาสที่ในอนาคตมีลูกคนที่สองเป็นโรคดังกล่าวจะมีค่าเท่าเดิม ไม่ใช่ว่าจะมี โอกาสเกิดโรคลดลง 2.ขั้นสำรวจและค้นหา 1.ครูแจกใบงานให้นักเรียน มีคำถามดังนี้ 1.การถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรมในกรณีของ มัลติเปิลแอลลีล คืออะไร 2.ร่างกายของเรามีจำนวนโครโมโซมกี่คู่ แบ่งออกเป็นอะไรบ้าง 3.เพราะเหตุใดลักษณะตาบอดสีถึงเกิดในเพศชายได้มากกว่าเพศหญิง 4.ให้นักเรียนเขียนแผนผังโอกาศการการเกิดหมู่เลือดของลูกจากหมู่เลือดของพ่อ และแม่ที่กำหนดให้ 5.ให้นักเรียนเขียนแผนผังทำนายโอกาสการเกิดโรคทางพันธุกรรมของลูกจาก ลักษณะพันธุกรรมพ่อและแม่ที่กำหนดให้ 3.ขั้นอธิบายและสรุปผล 1.ครูให้นักเรียนออก 2-3 คนมานำเสนอแผนผังหน้าชั้นเรียน 2.ครูสรุปการถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรมในกรณีของหมู่เลือด ABO และยีนที่อยู่บน โครโมโซมให้นักเรียน ผ่าน Power Point 4.ขั้นขยายความรู้ 1.ครูอธิบายเพิ่มเติมนอกจากโรคตาบอดสีแล้วยังมีโรคฮีโมฟิเลียที่มีรูปแบบการถ่ายทอด ลักษณะแบบเดียวกับตาบอดสีเขียวแดง
96 5.ขั้นประเมินผล 1.ประเมินจากใบงาน 8.สื่อ/แหล่งการเรียนรู้ 1.หนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี วิทยาศาสตร์ชีวภาพ 2.ใบงาน การถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรม 9.วัดประเมินผล จุดประสงค์ วิธีการวัด/เครื่องมือการวัด เกณฑ์การประเมิน ด้านความรู้(K) 1.อธิบายหลักการ ถ่ายทอดลักษณะทาง พันธุกรรมในกรณีของมัลติ เปิลแอลลีล และยีนที่อยู่ บนโครโมโซมเพศ ซึ่งเป็น ส่วนขยายของเมนเดลได้ -การนำเสนอหน้าชั้น เรียน -ตรวจใบงาน -การนำเสนอ -ใบงาน -ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์ ด้านทักษะ(P) 1.เขียนแผนผังรูปแบบการ ถ่ายทอดลักษณะทาง พันธุกรรมในกรณีของหมู่ เลือดระบบ ABO ได้ 2.เขียนทำนายโอกาสการ เกิดโรคทางพันธุกรรมของ ลูกจากลักษณะพันธุกรรม พ่อและแม่ -ตรวจใบงาน -ใบงาน -ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์ ลักษณะอันพึงประสงค์ (A) 1. นักเรียนมีความใฝ่ เรียนรู้ รับผิดชอบต่องานที่ ได้รับมอบหมาย และ สามารถทำงานกับผู้อื่นได้ -สังเกตการทำงาน -สังเกต ได้คะแนนในระดับ3 (ดี) ขึ้นไป