แนวทางการพัฒนาและประเมินค่านิยมหลัก 12 ประการ

แบบสงั เกตพฤตกิ รรมการทา� งาน ครงั้ ที.่ ......................
ส�าหรบั ครู กจิ กรรม...................

คา� ชแ้ี จง ให้ครูสังเกตพฤตกิ รรมกำรท�ำงำนของนักเรียนแต่ละครัง้ ท�ำเครอื่ งหมำย  ลงในชอ่ งกำรปฏิบตั ิ
ทีต่ รงกับพฤตกิ รรมท่แี สดงออก

ล�าดบั รายการพฤติกรรมท่แี สดงออก การปฏบิ ตั ิ
ท่ี ปฏิบัติ ไมป่ ฏบิ ตั ิ

๑ มีส่วนรว่ มในกำรแสดงควำมคดิ เหน็

๒ มคี วำมกระตือรือรน้ ในกำรทำ� งำน

๓ รับผิดชอบในงำนทไี่ ดร้ ับมอบหมำย

๔ ท�ำงำนตำมขัน้ ตอนท่กี ำ� หนด

๕ ใช้เวลำในกำรท�ำงำนอย่ำงเหมำะสม

๖ ท�ำงำนด้วยควำมระมัดระวัง ค�ำนึงถึงควำมปลอดภยั

๗ ทำ� งำนจนส�ำเรจ็

แบบสังเกตพฤตกิ รรมท่สี ะท้อนค่านยิ มและคณุ ลกั ษณะอันพึงประสงค์
สา� หรบั ผู้ปกครอง

ล�าดับ รายการพฤติกรรมท่แี สดงออก การปฏบิ ัติ
ท่ี สม�่าเสมอ บางครง้ั ไม่ปฏิบัติ

๑ ช่วยเหลอื พ่อแม่ ผ้ปู กครอง

๒ รับผดิ ชอบงำนท่ไี ด้รับมอบหมำย

๓ ท�ำงำนทไ่ี ด้รบั มอบหมำยจนส�ำเรจ็

๔ ปฏบิ ตั ิงำนตำมขอ้ ตกลงของครอบครวั

ลงช่อื ....................................................ผู้ประเมิน
................./................./.................

เกณฑ์การประเมิน
ดี หมำยถงึ ปฏบิ ตั ทิ ุกรำยกำรอยำ่ งสมำ่� เสมอ
พอใช ้ หมำยถึง ปฏิบตั ทิ กุ รำยกำร แตบ่ ำงรำยกำรปฏิบัติเปน็ บำงคร้งั
ปรบั ปรุง หมำยถึง ปฏบิ ัติไม่ครบทุกรำยกำร

แนวทางการพัฒนาและประเมนิ คานยิ มหลกั ของคนไทย ๑๒ ประการ 43

แบบบนั ทึกประจา� วัน

คา� ชแี้ จง ให้นกั เรียนเขยี นบันทกึ กำรทำ� งำนช่วยเหลอื พอ่ แม ่ ผปู้ กครอง ตำมทท่ี �ำงำนจริงทุกวนั
ตลอด ๑ ภำคเรยี น และกำ� หนดส่งครูทุกวนั ศกุ ร์
สัปดำหท์ ่.ี .................วันที.่ ................................ถงึ .....................................

วัน เดือน ป งานที่ทา� วิธีการท�างาน ประโยชน์ทีไ่ ด้รบั จากการทา� งาน

ผบู้ นั ทกึ .......................................................
ผรู้ บั รองขอ้ มลู ..............................................(ผปู้ กครอง)

44 แนวทางการพัฒนาและประเมนิ คานยิ มหลกั ของคนไทย ๑๒ ประการ

ตัวอยา่ ง
โครงสรา้ งรายวชิ า

กลมุ่ สาระการเรยี นรศู้ ลิ ปะ ภาคเรยี นที่ ๑ ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปท ่ี ๓
รหัสวิชา ศ๒๓๑๐๑ จา� นวน ๔๐ ชัว่ โมง

หน่วย ช่อื หนว่ ย มาตรฐาน สาระส�าคญั เวลา ช้นิ งาน/ คา่ นยิ ม
ที่ การเรยี นรู้ การเรยี นรู้/ (ชัว่ โมง) ภาระงาน ขอ้ ที่
รวบยอด
ตัวชี้วัด

๑ สรำ้ งสรรค์ ศ ๑.๑ ม.๓/๑ กำรสร้ำงงำนทศั นศิลปท้งั ๒ มิต ิ ๑๐ วำดภำพ ๒ มติ ิ ขอ้ ๑
งำนศลิ ป ศ ๑.๑ ม.๓/๔ และ ๓ มติ ิ เพอ่ื ถำ่ ยทอด และ ๓ มติ ิ (๑.๑.๕)
ศ ๑.๑ ม.๓/๖ ประสบกำรณแ์ ละจินตนำกำร ท่สี ะท้อนคณุ คำ่ ขอ้ ๔
ศ ๑.๒ ม.๓/๑ ทส่ี ะท้อนคุณคำ่ ทำงวฒั นธรรม ของวฒั นธรรม (๔.๒)
บรรยำย
ตอ้ งอำศยั ทกั ษะในกำร ส่งิ แวดล้อม
สรำ้ งงำนทัศนศลิ ป ควำมรู้ ใกลต้ ัว
เรื่องทศั นธำตแุ ละหลักกำร
ออกแบบ

๒ นำฏศลิ ปง ำมตำ ศ ๓.๑ ม.๓/๒ กำรนำ� นำฏยศัพท์มำบรรยำย ๖ ออกแบบอปุ กรณ ์ ข้อ ๑
ศ ๓.๑ ม.๓/๓ อำกัปกริ ยิ ำของผคู้ น เครือ่ งแตง่ กำย (๑.๑.๕)
ศ ๓.๒ ม.๓/๑ ในชวี ติ ประจำ� วันและ และแสดง ข้อ ๒
ในกำรแสดงตอ้ งมที กั ษะ นำฏศลิ ป (๒.๓.๑)
ในกำรใชค้ วำมคดิ พฒั นำ ขอ้ ๔
รูปแบบกำรแสดง ออกแบบ (๔.๒)
และสรำ้ งสรรคอ์ ุปกรณ ์ ข้อ ๙
เคร่อื งแตง่ กำย เพ่อื แสดง (๙.๑.๑)
นำฏศิลปแ ละละคร
ทม่ี ำจำกวัฒนธรรมตำ่ ง ๆ

แนวทางการพฒั นาและประเมินคานิยมหลกั ของคนไทย ๑๒ ประการ 45

หน่วย ชือ่ หน่วย มาตรฐาน สาระส�าคัญ เวลา ช้ินงาน/ คา่ นยิ ม
ท่ี การเรียนรู้ การเรยี นรู/้ (ชวั่ โมง) ภาระงาน ขอ้ ที่
๓ ประเพณี รวบยอด ข้อ ๑
เข้ำพรรษำ ตัวช้วี ัด (๑.๑.๖,
๑.๑.๘,
ศ ๑.๑ ม.๓/๗ กำรประยกุ ต์ใชท้ ศั นธำตุ ๗ ผลงำนกำรจดั ๑.๒.๒,
ศ ๑.๑ ม.๓/๘ และหลกั กำรออกแบบ กจิ กรรม ๑.๒.๓)
ศ ๑.๒ ม.๓/๑ มำสร้ำงสรรคง์ ำนทศั นศิลป สรำ้ งสรรค์ ข้อ ๔
ศ ๒.๑ ม.๓/๔ เพื่อสะทอ้ นคณุ ค่ำ ประเพณี ข้อ ๕
ศ ๒.๑ ม.๓/๗ ของวฒั นธรรมทีเ่ ป็นมรดก เขำ้ พรรษำ ขอ้ ๗
ศ ๓.๑ ม.๓/๓ ทำงภมู ิปญั ญำท้องถิน่ และ (๗.๒.๒,
ศ ๓.๑ ม.๓/๔ มกี ำรเลอื กใชอ้ งคป์ ระกอบ ๗.๒.๓
ศ ๓.๑ ม.๓/๖ ทำงดนตรแี ละพัฒนำรปู แบบ ขอ้ ๙
ศ ๓.๒ ม.๓/๓ กำรแสดงออกทำงนำฏศิลป (๙.๑.๑)
มำจดั แสดงเพอื่ ใหเ้ หน็ ถึง ข้อ ๑๐
กำรอนุรกั ษว์ ฒั นธรรมประเพณี (๑๐.๒.๓)
เขำ้ พรรษำอย่ำงสมเหตสุ มผล

๔ ร้องบรรเลง ศ ๒.๑ ม.๓/๑ วิวัฒนำกำรของดนตรี ๙ ขบั ร้องเพลงไทย ขอ้ ๕
เพลงเพลิน ศ ๒.๑ ม.๓/๒ แต่ละยคุ สมัยมีควำมส�ำคัญตอ่ และสำกล (๕.๔)
ศ ๒.๑ ม.๓/๓ กำรเลอื กใช้องคป์ ระกอบดนตรี ข้อ ๙
ศ ๒.๑ ม.๓/๔ ในกำรแตง่ เพลง สร้ำงสรรค์ (๙.๑.๑)
ศ ๒.๒ ม.๓/๑ จังหวะง่ำย ๆ เพือ่ ใช้ในกำร ข้อ ๑๐
ร้องเพลง เล่นดนตรเี ดี่ยว (๑๐.๒.๓)
และรวมวง โดยเนน้ เทคนิค
กำรรอ้ ง กำรเล่น กำรแสดงออก
และคณุ ภำพของเสยี ง

๕ ศลิ ปะสร้ำงชีวิต ศ ๑.๑ ม.๓/๒ กำรสร้ำงงำนทศั นศลิ ป ๘ ผลงำนสร้ำงสรรค์ ขอ้ ๔
ศ ๑.๑ ม.๓/๓ ของตนเองใหม้ คี ณุ ภำพ งำนทศั นศลิ ป (๔.๒)
ศ ๑.๑ ม.๓/๕ ต้องมีทกั ษะในกำรผสมผสำน ข้อ ๑๐
ศ ๑.๒ ม.๓/๑ วสั ดุ อุปกรณ์ต่ำง ๆ เทคนคิ (๑๐.๒.๓)
วิธกี ำรของศลิ ปน วธิ ีกำร
ใชท้ ัศนธำตุ และหลกั กำร
ออกแบบทสี่ ะทอ้ นคุณคำ่
ของวัฒนธรรม

รวมตลอดภาคเรยี น ๔๐

46 แนวทางการพัฒนาและประเมนิ คา นิยมหลกั ของคนไทย ๑๒ ประการ

หน่วยการเรียนรูท้ ี่ ๓ เรอ่ื ง ประเพณีเขา้ พรรษา

รหสั วิชา ศ๒๓๑๐๑ ศลิ ปะ
ช้ันมธั ยมศึกษาปที่ ๓ จ�านวน ๗ ช่วั โมง

๑. มาตรฐานการเรียนรู้/ตัวชวี้ ดั
สาระท่ี ๑ ทศั นศลิ ป
มาตรฐาน ศ ๑.๑ สร้ำงสรรคง์ ำนทัศนศิลปต ำมจนิ ตนำกำรและควำมคดิ สร้ำงสรรค์ วิเครำะห ์ วิพำกษ ์

วิจำรณ์คุณค่ำงำนทัศนศิลป ถ่ำยทอดควำมรู้สึก ควำมคิดต่องำนศิลปะอย่ำงอิสระ ชื่นชม และประยุกต์ใช้
ในชีวิตประจ�ำวัน

ตวั ชี้วัด
ศ ๑.๑ ม.๓/๗ สร้ำงสรรค์งำนทัศนศิลป ส่ือควำมหมำยเป็นเร่ืองรำว โดยประยุกต์ใช้ทัศนธำตุ
และหลกั กำรออกแบบ
ศ ๑.๑ ม.๓/๘ วิเครำะห์และอภปิ รำยรปู แบบเนื้อหำและคณุ คำ่ ในงำนทัศนศิลป 

มาตรฐาน ศ ๑.๒ เขำ้ ใจควำมสมั พนั ธ์ระหวำ่ งงำนทศั นศิลป  ประวตั ิศำสตร ์ และวฒั นธรรม เหน็ คุณคำ่
ของงำนทัศนศลิ ปท ี่เป็นมรดกทำงวัฒนธรรม ภมู ิปญั ญำท้องถ่นิ ภมู ปิ ัญญำไทยและสำกล

ตัวชว้ี ัด
ศ ๑.๒ ม.๓/๑ ศึกษำและอภิปรำยเกีย่ วกบั งำนทศั นศิลปท่ีสะทอ้ นคณุ คำ่ ของวฒั นธรรม

สาระที่ ๒ ดนตรี
มาตรฐาน ศ ๒.๑ เข้ำใจและแสดงออกทำงดนตรีอย่ำงสร้ำงสรรค์ วิเครำะห์ วิพำกษ์ วิจำรณ์

คุณค่ำดนตรี ถ่ำยทอดควำมรู้สึก ควำมคิดต่อดนตรีอย่ำงอสิ ระ ชื่นชม และประยุกตใ์ ชใ้ นชวี ิตประจำ� วนั
ตวั ช้ีวัด

ศ ๒.๑ ม.๓/๔ อธิบำยเหตุผลในกำรเลือกใช้องค์ประกอบดนตรี ในกำรสร้ำงสรรค์งำนดนตรี
ของตนเอง
ศ ๒.๑ ม.๓/๗ น�ำเสนอหรือจัดกำรแสดงดนตรีที่เหมำะสมโดยกำรบูรณำกำรกับสำระกำรเรียนรู้อ่ืน
ในกลุ่มศลิ ปะ

สาระที่ ๓ นาฏศิลป
มาตรฐาน ศ ๓.๑ เข้ำใจและแสดงออกทำงนำฏศิลปอย่ำงสร้ำงสรรค์ วิเครำะห์ วิพำกษ์ วิจำรณ์

คณุ ค่ำนำฏศิลป ถ่ำยทอดควำมรู้สกึ ควำมคดิ ต่อนำฏศลิ ปอยำ่ งอิสระ ช่นื ชม และประยกุ ต์ใช้ในชวี ติ ประจำ� วัน
ตวั ช้ีวัด

ศ ๓.๑ ม.๓/๓ มที กั ษะในกำรใช้ควำมคดิ ในกำรพฒั นำรปู แบบกำรแสดง
ศ ๓.๑ ม.๓/๔ มีทกั ษะในกำรแปลควำมและกำรสื่อสำรผำ่ นกำรแสดง
ศ ๓.๑ ม.๓/๖ ร่วมจดั งำนกำรแสดงในบทบำทหน้ำทต่ี ำ่ ง ๆ

แนวทางการพฒั นาและประเมินคา นิยมหลักของคนไทย ๑๒ ประการ 47

มาตรฐาน ศ ๓.๒ เข้ำใจควำมสัมพันธ์ระหว่ำงนำฏศิลป ประวัติศำสตร์ และวัฒนธรรม เห็นคุณค่ำ
ของนำฏศิลปทีเ่ ปน็ มรดกทำงวฒั นธรรม ภูมปิ ัญญำท้องถน่ิ ภมู ปิ ญั ญำไทยและสำกล

ตวั ชว้ี ดั
ศ ๓.๒ ม.๓/๓ แสดงควำมคิดเหน็ ในกำรอนรุ กั ษ์
๒. สาระสา� คัญ/ความคิดรวบยอด
กำรประยุกต์ใช้ทัศนธำตุและหลักกำรออกแบบมำสร้ำงสรรค์งำนทัศนศิลป เพื่อสะท้อนคุณค่ำ
ของวัฒนธรรมที่เป็นมรดกทำงภูมิปัญญำท้องถิ่น และมีกำรเลือกใช้องค์ประกอบทำงดนตรีและพัฒนำ
รูปแบบกำรแสดงออกทำงนำฏศิลปมำจัดแสดง เพ่ือให้เห็นถึงกำรอนุรักษ์วัฒนธรรมประเพณีเข้ำพรรษำ
อยำ่ งสมเหตุสมผล
๓. สาระการเรยี นรู้
๓.๑ ลวดลำยศลิ ปะของไทย
๓.๒ กำรแกะสลกั ลวดลำยศิลปะของไทย
๓.๓ วงดนตรแี ละเครอื่ งดนตรีไทยและพ้ืนบ้ำน
๓.๔ นำฏศลิ ปไทยและนำฏศิลปพ ื้นบ้ำน
๓.๕ ประเพณเี ขำ้ พรรษำ
๔. สมรรถนะสา� คัญของผเู้ รยี น
๔.๑ ควำมสำมำรถในกำรสื่อสำร
๔.๒ ควำมสำมำรถในกำรคิด
๔.๓ ควำมสำมำรถในกำรแกป้ ญั หำ
๔.๔ ควำมสำมำรถในกำรใช้ทักษะชวี ติ
๕. คณุ ลักษณะอันพงึ ประสงค์
ขอ้ ๗ รักควำมเปน็ ไทย
๖. ค่านยิ มหลกั ของคนไทย ๑๒ ประการ
ขอ้ ๑ มคี วำมรักชำติ ศำสนำ พระมหำกษัตรยิ ์
(พฤติกรรมทแ่ี สดงออกขอ้ ๑.๑.๖ เขำ้ รว่ มกจิ กรรมศิลปะ ดนตร ี นำฏศลิ ป กฬี ำไทย)
ข้อ ๔ ใฝหำควำมร ู้ หม่ันศกึ ษำเล่ำเรยี นทัง้ ทำงตรงและทำงออ้ ม
ข้อ ๕ รกั ษำวัฒนธรรมประเพณอี ันงดงำม
ขอ้ ๗ เข้ำใจเรียนรู้กำรเป็นประชำธปิ ไตย อนั มพี ระมหำกษัตรยิ ท์ รงเป็นประมขุ ทถ่ี ูกต้อง
(พฤตกิ รรมทีแ่ สดงออกข้อ ๗.๒.๒ ประนีประนอมในกำรทำ� งำนและกำรแก้ปญั หำในกลุม่
ห้องเรยี น โรงเรียน ชุมชน และขอ้ ๗.๒.๓ รว่ มมือในกำรท�ำงำนของกลุ่ม ห้องเรยี น
โรงเรยี น ชมุ ชน และองคก์ รอื่นของสงั คม)

48 แนวทางการพฒั นาและประเมนิ คา นิยมหลกั ของคนไทย ๑๒ ประการ

ขอ้ ๙ มสี ติรู้ตวั รูค้ ิด รู้ทำ� รปู้ ฏิบัตติ ำมพระรำชดำ� รัสของพระบำทสมเดจ็ พระเจำ้ อยหู่ ัว รชั กำลท ่ี ๙
(พฤติกรรมท่ีแสดงออกข้อ ๙.๑.๑ วำงแผนปฏิบัติงำน กิจกรรม โดยผ่ำนกระบวนกำรคิด
อยำ่ งรอบคอบ เหมำะสมกับวัย)
ขอ้ ๑๐ รู้จักดำ� รงตนอยโู่ ดยใช้หลักปรัชญำของเศรษฐกจิ พอเพยี งฯ
(พฤตกิ รรมทแ่ี สดงออกขอ้ ๑๐.๒.๓ เลอื กปฏบิ ตั กิ จิ กรรมหรอื ชนิ้ งำนทเี่ หมำะสมกบั ควำมสำมำรถ
ของตนเอง และพัฒนำใหด้ ยี ่งิ ขน้ึ บนพน้ื ฐำนของควำมรูแ้ ละคณุ ธรรม)
๗. ภาระงาน/ชน้ิ งาน

ภาระงาน
สบื คน้ วเิ ครำะห ์ อภปิ รำยรปู แบบเนอ้ื หำเกยี่ วกบั ประเพณเี ขำ้ พรรษำ และระดมควำมคดิ เพอื่ นำ� ผลงำน
ทัศนศลิ ป ดนตรี และนำฏศิลป มำประยุกตใ์ ช้ในกำรสร้ำงสถำนกำรณจ์ �ำลองประเพณีเข้ำพรรษำ

ช้ินงาน
ผลงำนกำรจดั กจิ กรรมสรำ้ งสรรค์ประเพณีเขำ้ พรรษำ
๘. ส่อื /แหลง่ เรยี นรู้
๘.๑ วดี ทิ ัศนล์ วดลำยศลิ ปะของไทย
๘.๒ รูปภำพลวดลำยศิลปะของไทยพนื้ ฐำน เชน่ ลำยกระจงั ตำอ้อย ลำยกนก เปน็ ต้น
๘.๓ เทียน หรือดนิ น้ำ� มนั หรือดินเหนียว
๘.๔ รูปภำพเกี่ยวกับประเพณีเข้ำพรรษำ/แห่เทียนพรรษำ เช่น ลวดลำยศิลปะไทยท่ีใช้กำรแกะสลัก
เทยี นพรรษำ วงดนตรแี ละเครอ่ื งดนตร ี และนำฏศิลปไทยและนำฏศิลปพนื้ บำ้ น เป็นต้น
๘.๕ วดี ทิ ศั นเ์ กยี่ วกบั ประเพณเี ขำ้ พรรษำ/แหเ่ ทยี นพรรษำ เชน่ กำรแกะสลกั เทยี น และอปุ กรณท์ ใี่ ชใ้ น
กำรแกะสลักเทยี นพรรษำ ดนตรีและนำฏศลิ ปไ ทยและนำฏศลิ ปพ ้นื บ้ำน
๙. การวดั และประเมินผล

ที่ รายการประเมนิ วธิ กี าร เครื่องมอื เกณฑก์ ารประเมิน

๑ พฤติกรรมตำมตัวชว้ี ัด - ตรวจผลงำน - เกณฑก์ ำรตรวจผลงำน ระดับพอใช้ข้ึนไป
ของหน่วย และสมรรถนะ กำรจัดกจิ กรรม กำรจดั กจิ กรรม ผ่ำน
สำ� คญั ของผู้เรียน - สังเกตพฤตกิ รรม - แบบสังเกตพฤติกรรม
กำรท�ำงำน กำรทำ� งำน

๒ พฤตกิ รรมท่ีสะท้อนคำ่ นยิ มหลัก - สังเกตพฤตกิ รรม - แบบสังเกตพฤตกิ รรม ระดับพอใช้ข้ึนไป
ข้อ ๑.๑.๖, ๔, ๕, ๗.๒.๒, ที่สะท้อนค่ำนิยมหลัก - แบบบันทกึ ผำ่ น
๗.๒.๓, ๙.๑.๑, ๑๐.๒.๓ - ตรวจแบบบันทึก กำรจัดกิจกรรมฯ
และคุณลกั ษณะ กำรจดั กิจกรรมฯ
อนั พงึ ประสงค ์ ขอ้ ๗

แนวทางการพัฒนาและประเมนิ คานิยมหลักของคนไทย ๑๒ ประการ 49

๑๐. กจิ กรรมการเรยี นรู้
ชั่วโมงที่ ๑ เร่อื ง ลวดลายศิลปะของไทย (สำระที่ ๑ ทัศนศิลป)
จุดประสงคก์ ารเรียนรู้

๑. บอกหรืออธบิ ำยลวดลำยศลิ ปะของไทยได้
๒. เขยี นลวดลำยศลิ ปะของไทยได้

กจิ กรรมการเรยี นรู้
ข้นั นา� เขา้ สบู่ ทเรียน
๑. นกั เรียนดวู ดี ทิ ัศนแ์ ละรูปภำพเกีย่ วกบั ลวดลำยศลิ ปะของไทยหลำย ๆ รูปแบบ
๒. นกั เรยี นช่วยกันวเิ ครำะห ์ ในประเดน็ ต่อไปน ้ี
๑) ลักษณะของลวดลำยศลิ ปะของไทย
๒) ลำยเส้นต่ำง ๆ ท่ใี ช้ในกำรเขยี นลวดลำยศลิ ปะของไทย
ขน้ั สอน
๑. แบง่ กลมุ่ นกั เรยี น สบื คน้ ขอ้ มลู เกยี่ วกบั ประวตั กิ ำรกำ� เนดิ ลวดลำย และรปู แบบลกั ษณะของลวดลำย
ตำ่ ง ๆ
๒. แต่ละกลุ่มนำ� เสนอลวดลำย และอธิบำยลักษณะส�ำคญั ของลวดลำยศิลปะของไทยทส่ี ืบคน้ มำ
๓. นักเรียนร่วมกันอภิปรำยลักษณะของลวดลำยศิลปะของไทยที่สะท้อนถึงศิลปวัฒนธรรมไทย
และง่ำยตอ่ กำรน�ำมำเขยี น
๔. นักเรียนเลอื ก และปฏิบตั ิกำรเขยี นลวดลำยศลิ ปะของไทย
ข้นั สรุป
๑. นักเรียนน�ำเสนอผลงำนกำรเขียนลวดลำยศิลปะของไทย และอธิบำยลักษณะส�ำคัญของลวดลำย
ท่ีสะทอ้ นให้เหน็ ถงึ คณุ ค่ำของศลิ ปวัฒนธรรมไทย
๒. ครูและนักเรียนร่วมกันอภิปรำยถึงลักษณะของลวดลำยท่ีเหมำะสมกับกำรน�ำไปประยุกต์ใช้
ในกำรแกะสลกั เทียน
สื่อ/แหล่งเรยี นรู้
๑. วดี ทิ ัศนล์ วดลำยศลิ ปะของไทย
๒. รปู ภำพลวดลำยศิลปะของไทยพื้นฐำน เชน่ ลำยกระจังตำออ้ ย ลำยกนก เปน็ ตน้
ภาระงาน/ช้นิ งาน
ผลงำนกำรเขยี นลวดลำยศลิ ปะของไทย
50 แนวทางการพัฒนาและประเมนิ คา นิยมหลักของคนไทย ๑๒ ประการ

การวัดและประเมินผล

ท่ี รายการประเมิน วธิ ีการ เคร่ืองมือ เกณฑก์ ารประเมิน
๑ แบบบนั ทกึ กำรชมวีดิทศั น์ ตรวจแบบบนั ทึกกำรชม
วดี ทิ ศั น์ เกณฑก์ ำรประเมิน ผ่ำน เมื่อตอบถกู
๒ ผลงำนกำรเขียนลวดลำย แบบบนั ทึกกำรชมวีดทิ ัศน์ ทงั้ ๒ ข้อ
ศิลปะของไทย ตรวจผลงำนกำรเขยี น
ลวดลำยศิลปะของไทย เกณฑ์กำรประเมนิ ระดบั พอใชข้ น้ึ ไป
ผลงำนกำรเขยี นลวดลำย ผำ่ น
ศลิ ปะของไทย

แนวทางการพฒั นาและประเมนิ คา นิยมหลกั ของคนไทย ๑๒ ประการ 51

แบบบนั ทึกการชมวีดทิ ศั น์

ช่อื -นามสกลุ นกั เรยี น.......................................................................

ค�าชแี้ จง ใหน้ ักเรียนตอบค�ำถำมต่อไปน ้ี
๑. ลวดลำยศิลปะของไทย มีลวดลำยอะไรบ้ำง
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
๒. ลวดลำยศลิ ปะของไทย มลี กั ษณะสำ� คญั อะไรบำ้ ง
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................

เกณฑ์การประเมนิ
ผ่ำน เมือ่ ตอบถกู ทั้ง ๒ ข้อ

เกณฑ์การประเมิน : ผลงานการเขยี นลวดลายศลิ ปะของไทย

ประเด็นการประเมนิ ดี ระดบั คณุ ภาพ ปรับปรงุ
๑. ลวดลำยถูกตอ้ ง มีครบถ้วนทงั้ ๔ ขอ้ พอใช้ ขำดขอ้ ๑
๒. สดั สว่ นสมดุล
๓. เสน้ คมชัดสม่�ำเสมอ มีขอ้ ๑ และข้อ ๒
๔. ลวดลำยอ่อนช้อย สวยงำม

ช่ัวโมงที่ ๒ เรอ่ื ง การแกะสลักลวดลายศิลปะของไทย (สำระท่ ี ๑ ทัศนศลิ ป)
จุดประสงคก์ ารเรียนรู้
๑. บอกอปุ กรณแ์ ละวิธกี ำรที่ใช้ในกำรแกะสลักได้
๒. แกะสลกั เทียน หรอื ดินน้ำ� มนั หรือดินเหนียวไดถ้ ูกต้อง
กจิ กรรมการเรยี นรู้
ขน้ั น�าเข้าสู่บทเรยี น
๑. ครูและนักเรยี นทบทวนบทเรยี นเกย่ี วกับประวัตกิ ำรกำ� เนดิ ลวดลำย และลวดลำยศลิ ปะของไทย
๒. ครแู ละนกั เรยี นชว่ ยกนั วเิ ครำะหล์ วดลำยศลิ ปะของไทยทเี่ หมำะกบั กำรนำ� มำใชใ้ นกำรแกะสลกั เทยี น
หรือดินนำ้� มนั หรอื ดินเหนยี ว

52 แนวทางการพัฒนาและประเมนิ คา นิยมหลักของคนไทย ๑๒ ประการ

ขั้นสอน
๑. ใหน้ กั เรยี นดวู ดี ิทัศน์กำรแกะสลักเทียน และอุปกรณท์ ใี่ ช้ในกำรแกะสลกั เทียนพรรษำ
๒. นกั เรยี นบอกชอ่ื อุปกรณ์ วธิ ีกำรใช้อปุ กรณใ์ นกำรแกะสลักจำกกำรดูวดี ทิ ศั น์
๓. นักเรยี นดรู ปู ภำพเกยี่ วกบั ลวดลำยศิลปะของไทยท่ใี ชใ้ นกำรแกะสลัก (หลำย ๆ รูปแบบ)
๔. นักเรียนเลือกลวดลำย และบอกเหตุผลของกำรเลือกลวดลำยท่ีจะใช้ในกำรแกะสลักเทียน
หรือดนิ น้ำ� มนั หรือดินเหนียว
๕. นักเรียนปฏิบัติกำรแกะสลักเทียน หรือดินน�้ำมัน หรือดินเหนียว ตำมลวดลำยท่ีนักเรียนเลือก
และประเมินผลงำนของตนเองก่อนน�ำเสนอ

ข้ันสรุป
๑. นักเรียนน�ำเสนอผลงำนกำรแกะสลัก อธิบำยขั้นตอนกำรแกะสลัก และแนวคิดในกำรประยุกต์
ใช้ลวดลำยศิลปะของไทย
๒. นกั เรยี นประเมินผลงำนกำรแกะสลกั ของเพอื่ น

สอ่ื /แหล่งเรียนรู้
๑. เทยี น หรือดนิ นำ�้ มัน หรือดินเหนียว
๒. วดี ิทศั น์กำรแกะสลกั เทียน และอปุ กรณท์ ีใ่ ช้ในกำรแกะสลกั เทียนพรรษำ
๓. รูปภำพเกี่ยวกบั ลวดลำยศลิ ปะของไทยท่ใี ช้ในกำรแกะสลกั เทยี นพรรษำ

ภาระงาน/ช้นิ งาน
ผลงำนกำรแกะสลักเทียน หรือดนิ น้ำ� มัน หรอื ดนิ เหนียว พรอ้ มทั้งกำรเขยี นบันทึกกำรแกะสลัก

การวัดและประเมนิ ผล

ท่ี รายการประเมนิ วิธีการ เครอื่ งมอื เกณฑก์ ารประเมนิ
๑ บันทกึ กำรแกะสลกั ตรวจบันทึกกำรแกะสลัก เกณฑ์กำรประเมนิ ระดบั พอใช้ข้ึนไป
กำรแกะสลกั
๒ ผลงำนกำรแกะสลกั ตรวจผลงำนกำรแกะสลัก ผ่ำน
เกณฑ์กำรประเมิน
ผลงำนกำรแกะสลกั ระดับพอใชข้ ้นึ ไป
ผ่ำน

แนวทางการพัฒนาและประเมนิ คา นยิ มหลกั ของคนไทย ๑๒ ประการ 53

บนั ทึกการแกะสลัก

ชื่อ-นามสกุลนักเรียน.......................................................................

ลายท่ใี ชใ้ นการแกะสลัก............................................................................................................
อปุ กรณท์ ี่ใช้ ๑. ...............................................................................................................
๒. ...............................................................................................................
๓. ...............................................................................................................

ฯลฯ
วธิ กี ารแกะสลกั
๑. ...............................................................................................................
๒. ...............................................................................................................
๓. ...............................................................................................................

ฯลฯ

เกณฑ์การประเมิน
ด ี หมำยถงึ ตอบถูกต้องสอดคล้องกับลำย สมบรู ณช์ ดั เจน
พอใช ้ หมำยถึง ตอบถูกต้องสอดคลอ้ งกบั ลำย แตไ่ ม่สมบรู ณช์ ดั เจน
ปรบั ปรุง หมำยถงึ ตอบไม่สอดคลอ้ งกับลำย

เกณฑก์ ารประเมิน : ผลงานการแกะสลกั

ประเด็นการประเมิน ดี ระดับคุณภาพ ปรบั ปรงุ
๑. ผลงำนสมบูรณ์ มีครบถ้วนท้งั ๓ ขอ้ พอใช้ ขำดขอ้ ๑
ตำมองค์ประกอบศิลป
๒. ลวดลำยมีควำมตืน้ ลกึ ชัดเจน มีข้อ ๑ และข้ออ่ืน
ตำมลักษณะลวดลำย อีกหน่งึ ข้อ
๓. ลวดลำยมคี วำมออ่ นช้อย
ประณีตสวยงำม

54 แนวทางการพัฒนาและประเมินคา นิยมหลกั ของคนไทย ๑๒ ประการ

ชวั่ โมงท่ี ๓ เรื่อง วงดนตรแี ละเครือ่ งดนตรีไทยและพืน้ บ้าน (สำระท่ี ๒ ดนตร)ี
จุดประสงค์การเรยี นรู้
๑. บอกประเภทวงดนตรแี ละเคร่อื งดนตรไี ทยหรอื พืน้ บ้ำนที่ใชใ้ นประเพณไี ทยได้
๒. เลอื กวงดนตรแี ละเครอื่ งดนตรไี ทยหรอื พน้ื บำ้ นทใี่ ชป้ ระกอบกำรแสดงนำฏศลิ ปใ นประเพณเี ขำ้ พรรษำ
๓. เห็นคณุ ค่ำของดนตรีไทยและพนื้ บ้ำนทนี่ �ำมำใช้ในประเพณีวัฒนธรรมไทย
กจิ กรรมการเรยี นรู้
ขน้ั นา� เข้าสบู่ ทเรียน
ครูให้นักเรียนฟังท�ำนองดนตรีไทยและพื้นบ้ำนท่ีเกี่ยวข้องกับวัฒนธรรมประเพณีของไทยอย่ำง
หลำกหลำยท�ำนองเพลง
ข้นั สอน
๑. แบ่งกลมุ่ นักเรียน ระดมควำมคดิ เกยี่ วกับท�ำนองดนตรไี ทยและพื้นบำ้ น ในประเดน็ ต่อไปน้ี
- ดนตรีท่ีฟงั มอี ะไรบำ้ ง
- ท�ำนองที่เหมำะกับกำรน�ำมำใช้ในประเพณแี ห่เทียนพรรษำ
- เครอื่ งดนตรที ่จี �ำเป็นตอ้ งใชก้ ับทำ� นองเพลงท่นี �ำมำใชใ้ นประเพณแี ห่เทียนพรรษำ
- ดนตรพี ืน้ บำ้ นของเรำ มอี ะไรบำ้ งทสี่ ำมำรถน�ำมำประยกุ ต์ใชใ้ นประเพณแี ห่เทยี นพรรษำ
๒. สมำชกิ ทกุ คนในกลมุ่ นกั เรยี น ชว่ ยกนั เลอื กเพลง เลอื กทำ� นอง และเลอื กเครอื่ งดนตรตี ำ่ ง ๆ มำรวมวง
เพื่อใช้ในประเพณีแห่เทียนพรรษำ และช่วยกันอภิปรำยเหตุผลในกำรเลือกเพลง เลือกท�ำนอง และเลือก
เคร่ืองดนตรี
๓. บันทึกผลกำรระดมควำมคดิ ลงในแบบบันทึก พรอ้ มน�ำเสนอ
ขน้ั สรุป
ครูและนักเรียนร่วมกันสรุปว่ำดนตรีไทยและพื้นบ้ำนใดที่เหมำะสมส�ำหรับกำรน�ำมำใช้ในประเพณี
แหเ่ ทยี นพรรษำ และเพลงประกอบกำรแสดงใดท่ีเหมำะสม
ส่ือ/แหล่งเรยี นรู้
๑. รปู ภำพท่ีเกยี่ วกับวงดนตรีและเคร่อื งดนตรีทใ่ี ชใ้ นประเพณีเข้ำพรรษำ/แห่เทียนพรรษำ
๒. วดี ิทศั นเ์ ก่ียวกับดนตรที ี่ใชใ้ นประเพณเี ขำ้ พรรษำ/แหเ่ ทียนพรรษำ
ภาระงาน/ช้นิ งาน
นกั เรียนเลือกเพลง เลอื กท�ำนอง และเลือกเคร่อื งดนตรีไทยและพน้ื บ้ำน มำท�ำวงส�ำหรบั ใช้ในประเพณี
แห่เทียนพรรษำ

แนวทางการพฒั นาและประเมนิ คานิยมหลักของคนไทย ๑๒ ประการ 55

การวดั และประเมนิ ผล

รายการประเมนิ วธิ ีการ เครอ่ื งมือ เกณฑก์ ารประเมิน
ระดับพอใช้ขึ้นไป
แบบบันทกึ สำระส�ำคญั จำก ตรวจแบบบันทึกสำระส�ำคญั แบบบนั ทกึ สำระสำ� คญั
กำรเรียนร ู้ เร่ือง วงดนตรี จำกกำรเรยี นรู ้ เรือ่ ง วงดนตรี จำกกำรเรียนร ู้ เรื่อง ผำ่ น
และเคร่ืองดนตรไี ทย และเครอ่ื งดนตรีไทย วงดนตรีและเครื่องดนตรีไทย
และพน้ื บ้ำน และพืน้ บำ้ น และสังเกต และพื้นบำ้ น
กำรนำ� เสนอ

56 แนวทางการพฒั นาและประเมินคานยิ มหลักของคนไทย ๑๒ ประการ

แบบบนั ทกึ สาระส�าคัญจากการเรยี นรู้ เรือ่ ง วงดนตรแี ละเครื่องดนตรีไทยและพ้ืนบา้ น

ชือ่ กลุม่ ...................................................................
รายชื่อสมาชิกกลุ่ม
๑. .............................................................................................................
๒. .............................................................................................................
๓. .............................................................................................................
๔. .............................................................................................................
ค�าชแ้ี จง ให้นกั เรียนสรุปสำระสำ� คัญจำกกำรเรียนร้ ู เรื่อง วงดนตรีและเคร่ืองดนตรีไทยและพน้ื บำ้ น
๑. วงดนตรีไทยและวงดนตรีพนื้ บำ้ นท่ีใชใ้ นงำนประเพณีไทย มีอะไรบำ้ ง
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
๒. กลุ่มเลือกวงดนตรีไทยหรือวงดนตรีพ้ืนบ้ำนชนิดใด ใช้ในงำนประเพณีแห่เทียนพรรษำ
และวงดนตรที เ่ี ลือก ประกอบด้วยเครอื่ งดนตรอี ะไรบ้ำง
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
๓. ดนตรีไทยหรือดนตรีพื้นบ้ำนท่ีเลือกน�ำมำแสดงในประเพณีแห่เทียนพรรษำ มีประโยชน์และ
ควำมสำ� คัญอย่ำงไร
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
เกณฑ์การประเมนิ
ด ี หมำยถึง ตอบถกู ต้องทุกข้อและสมบูรณ์ชดั เจน
พอใช้ หมำยถงึ ตอบถกู ต้องทุกขอ้ แตไ่ มส่ มบูรณช์ ัดเจน
ปรับปรงุ หมำยถึง ตอบถกู ไมค่ รบทุกข้อ

แนวทางการพัฒนาและประเมินคา นยิ มหลกั ของคนไทย ๑๒ ประการ 57

ช่วั โมงที่ ๔-๕ เร่อื ง นาฏศิลปไทยและนาฏศลิ ปพ ืน้ บ้าน (สำระที่ ๓ นำฏศลิ ป)
จดุ ประสงค์การเรียนรู้
๑. บอกท่ำรำ� ทใ่ี ชแ้ สดงนำฏศลิ ปใ นประเพณแี ห่เทียนพรรษำไดถ้ กู ตอ้ งและเหมำะสม
๒. ปฏบิ ตั กิ ำรแสดงนำฏศลิ ปไ ทยและนำฏศลิ ปพ นื้ บำ้ นในประเพณแี หเ่ ทยี นพรรษำไดถ้ กู ตอ้ งและเหมำะสม
๓. เห็นคุณคำ่ ของนำฏศิลปไ ทยและนำฏศิลปพ้นื บำ้ นท่ีนำ� มำใช้ในประเพณีวฒั นธรรมไทย
กิจกรรมการเรียนรู้
ขัน้ นา� เข้าสู่บทเรียน
ครูสนทนำกับนักเรียนเร่ืองวัฒนธรรมประเพณีของไทย และศิลปะกำรแสดงที่เก่ียวข้องกับวัฒนธรรม
ประเพณีของไทย พร้อมยกตวั อย่ำงรูปภำพประกอบ
ขน้ั สอน
๑. ครูให้นักเรียนดูวีดิทัศน์เกี่ยวกับนำฏศิลปไทยและนำฏศิลปพ้ืนบ้ำนประเพณีแห่เทียนพรรษำ และ
ให้นักเรียนร่วมกันระดมควำมคิดเกี่ยวกับศิลปะกำรแสดงนำฏศิลปไทยและนำฏศิลปพ้ืนบ้ำนท่ีใช้ในประเพณี
แหเ่ ทยี นพรรษำ และนำฏศลิ ปพืน้ บำ้ นของภำคตะวันออกเฉียงเหนือ
๒. แบง่ กลมุ่ นกั เรยี นกลุ่มเดมิ จำกชั่วโมงท ่ี ๓ ศกึ ษำศิลปะกำรแสดงนำฏศิลปไ ทยและนำฏศิลปพืน้ บำ้ น
ท่ีใช้ในประเพณีแห่เทียนพรรษำ เลือกกำรแสดงและดนตรี/เพลงท่ีเหมำะสมกับประเพณีแห่เทียนพรรษำ
โดยเลือกจำกชว่ั โมงท่ี ๓
๓. ให้นักเรียนแต่ละกลุ่มไปศึกษำกำรปฏิบัติท่ำนำฏศิลปไทยและนำฏศิลปพื้นบ้ำนประกอบกำรแสดง
เพิ่มเตมิ จำกกำรระดมควำมคดิ เห็นในกลมุ่ โดยศกึ ษำจำกสือ่ กำรเรียนรู้อืน่ ๆ เชน่ สื่อวีดิทศั น์ ส่อื อินเทอรเ์ นต็
เปน็ ต้น
๔. นักเรียนแต่ละกลุ่มฝกปฏิบัติกำรแสดงนำฏศิลปไทยและนำฏศิลปพื้นบ้ำนประกอบเพลงท่ีใช้
ในประเพณีแหเ่ ทียนพรรษำ โดยครเู ป็นทป่ี รกึ ษำและใหข้ ้อเสนอแนะในกำรฝกปฏบิ ัตทิ ำ่ ทำงท่ถี กู ต้อง
๕. นักเรียนแต่ละกลุ่มน�ำเสนอกำรแสดงนำฏศิลปไทยและนำฏศิลปพ้ืนบ้ำนประกอบเพลงท่ีใช้
ในประเพณแี ห่เทยี นพรรษำ ในช่ัวโมงท ่ี ๕
ข้นั สรปุ
๑. ครแู ละนกั เรยี นรว่ มกนั สรปุ ศลิ ปะกำรแสดงนำฏศลิ ปทีใ่ ชใ้ นประเพณีแห่เทยี นพรรษำ
๒. ครแู ละนกั เรียนรว่ มกนั วพิ ำกษ์ วจิ ำรณ์ผลงำนกำรแสดงของนักเรยี นแตล่ ะกลุ่ม
๓. ครแู ละนกั เรยี นรว่ มกันสรุปคุณค่ำของกำรแสดงนำฏศลิ ปใ นประเพณีวัฒนธรรมไทย
๔. ประเมินผลงำนกำรแสดงนำฏศลิ ปไ ทยและนำฏศิลปพ ืน้ บ้ำนประกอบเพลงในประเพณเี ข้ำพรรษำ
สือ่ /แหล่งเรยี นรู้
๑. รูปภำพเก่ียวกบั นำฏศิลปไทยและนำฏศิลปพ ื้นบ้ำนประเพณแี หเ่ ทยี นพรรษำ
๒. วีดิทศั น์เกีย่ วกบั นำฏศลิ ปไทยและนำฏศลิ ปพ นื้ บ้ำนประเพณแี หเ่ ทยี นพรรษำ
ภาระงาน/ชิน้ งาน
นกั เรยี นแสดงนำฏศิลปไทยและนำฏศิลปพ ื้นบำ้ นประกอบเพลงท่ใี ช้ในประเพณแี ห่เทียนพรรษำ
58 แนวทางการพัฒนาและประเมนิ คา นิยมหลักของคนไทย ๑๒ ประการ

การวดั และประเมนิ ผล

ท่ี รายการประเมนิ วธิ ีการ เคร่ืองมอื เกณฑ์การประเมนิ

๑ แบบบันทึกประกอบ ตรวจแบบบนั ทกึ ประกอบ เกณฑก์ ำรประเมิน ระดับพอใช้ขึน้ ไป
กำรเรียนรู ้ เร่ือง นำฏศิลปไ ทย กำรเรยี นร ู้ เร่อื ง นำฏศิลปไ ทย แบบบันทึกประกอบ ผำ่ น
และนำฏศิลปพ ้นื บำ้ น และนำฏศลิ ปพน้ื บำ้ น กำรเรียนรู้ เรื่อง
นำฏศลิ ปไทยและ
นำฏศลิ ปพ น้ื บ้ำน

๒ ปฏิบตั ิกำรแสดงนำฏศลิ ปไ ทย สงั เกตกำรแสดงนำฏศิลปไทย เกณฑ์กำรประเมิน ระดับพอใชข้ น้ึ ไป
และนำฏศิลปพน้ื บำ้ น และนำฏศิลปพืน้ บ้ำน กำรแสดงนำฏศิลปไ ทย ผ่ำน
ประกอบเพลงท่ีใช้ในประเพณี ประกอบเพลงทใ่ี ช้ในประเพณี และนำฏศิลปพนื้ บ้ำน
แห่เทยี นพรรษำ แหเ่ ทยี นพรรษำ ประกอบเพลงที่ใช้ใน
ประเพณแี หเ่ ทียนพรรษำ

แนวทางการพฒั นาและประเมินคา นยิ มหลกั ของคนไทย ๑๒ ประการ 59

แบบบนั ทึกประกอบการเรียนรู้ เรอ่ื ง นาฏศลิ ปไทยและนาฏศลิ ปพื้นบา้ น

ชื่อกลุ่ม.........................................................................
รายชอื่ สมาชกิ กลมุ่
๑. .............................................................................................................
๒. .............................................................................................................
๓. .............................................................................................................
๔. .............................................................................................................
คา� ชแ้ี จง ใหน้ กั เรยี นสรปุ สำระส�ำคญั จำกกำรเรียนรู้ เรือ่ ง นำฏศลิ ปไทยและนำฏศลิ ปพ้ืนบ้ำน
๑. กำรแสดงนำฏศลิ ปในประเพณีแหเ่ ทียนพรรษำ ใชท้ ำ่ ร�ำใดบำ้ ง
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
๒. กลุ่มเลือกใช้ท่ำร�ำใดบ้ำง ในกำรแสดงนำฏศิลปในประเพณีแห่เทียนพรรษำ เพรำะเหตุใดจึงเลือก
ท่ำรำ� น้ัน
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
๓. กำรแสดงนำฏศลิ ปใ นประเพณแี หเ่ ทยี นพรรษำของกลุม่ สะทอ้ นคุณค่ำทำงวัฒนธรรมไทยอยำ่ งไร
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
เกณฑก์ ารประเมนิ
ดี หมำยถงึ คำ� ตอบตรงประเดน็ ทุกขอ้ และสมเหตสุ มผล
พอใช ้ หมำยถึง คำ� ตอบตรงประเดน็ ทกุ ข้อ แตบ่ ำงข้อไม่สมเหตุสมผล
ปรับปรงุ หมำยถงึ ตอบไม่ตรงประเด็น

60 แนวทางการพฒั นาและประเมินคา นยิ มหลกั ของคนไทย ๑๒ ประการ

เกณฑ์การประเมิน : การแสดงนาฏศิลปไทยและนาฏศลิ ปพ้นื บา้ นประกอบเพลงท่ใี ช้ในประเพณีแห่เทียนพรรษา

ประเด็นการประเมิน ดี ระดบั คุณภาพ ปรับปรุง
๑. รำ� ได้ลงจังหวะ ปฏิบัตไิ ดค้ รบทุกข้อ พอใช้ ปฏิบตั ิไม่ได้ในข้อ ๑-๓
๒. ทำ่ ร�ำตรงกบั ค�ำรอ้ ง
๓. ลีลำท่ำทำงงดงำม ปฏิบตั ไิ ด้ตำมขอ้ ๑-๓
ตำมแบบนำฏศลิ ปไทย
และนำฏศลิ ปพ้นื บำ้ น
๔. สีหนำ้ แววตำ แสดงอำรมณ ์
สอดคล้องกบั เนอ้ื เพลง
๕. กลำ้ แสดงออก
๖. พร้อมเพรยี ง

ช่ัวโมงที่ ๖-๗ เรื่อง กจิ กรรมสร้างสรรคป์ ระเพณีแหเ่ ทียนพรรษา (บรู ณำกำรสำระท ี่ ๑-๓)
จุดประสงค์การเรียนรู้
๑. บอกกิจกรรมกำรบูรณำกำรทัศนศิลป ดนตร ี และนำฏศลิ ปท ่ีใชใ้ นประเพณแี หเ่ ทียนพรรษำ
๒. น�ำเสนอหรือจัดกิจกรรมสร้ำงสรรค์ โดยบูรณำกำรทัศนศิลป ดนตรี และนำฏศิลปในประเพณี
แห่เทยี นพรรษำ
๓. เข้ำรว่ มกิจกรรมประเพณีแห่เทยี นพรรษำ
๔. เห็นคุณคำ่ ของทศั นศลิ ป ดนตรี นำฏศิลป และกำรอนรุ กั ษป์ ระเพณีศลิ ปวัฒนธรรมไทย
กจิ กรรมการเรยี นรู้
ขั้นน�าเขา้ สูบ่ ทเรยี น
ครูและนักเรียนร่วมกันทบทวนควำมรู้เกี่ยวกับทัศนศิลป ดนตรี และนำฏศิลปที่ใช้ในประเพณี
แหเ่ ทยี นพรรษำ จำกกำรเรยี นรใู้ นชวั่ โมงท ่ี ๑-๕
ขน้ั สอน
๑. ครูให้นักเรียนร่วมกันระดมควำมคิดในกำรจัดกิจกรรมสร้ำงสรรค์ทัศนศิลป ดนตรี และนำฏศิลป
ทไ่ี ดเ้ รยี นร ู้ มำประยกุ ตใ์ ชใ้ นประเพณแี หเ่ ทยี นพรรษำ โดยสรำ้ งสถำนกำรณจ์ ำ� ลองหรอื บทบำทสมมตเิ สมอื นจรงิ
๒. นักเรียนร่วมกันวำงแผนและแบ่งหน้ำที่รับผิดชอบในกำรปฏิบัติกิจกรรมสร้ำงสรรค์ประเพณี
แหเ่ ทียนพรรษำ
๓. นกั เรียนลงมือฝกซอ้ มและปฏบิ ตั ิกิจกรรมตำมทีไ่ ด้รบั มอบหมำย
๔. นักเรียนร่วมกันน�ำเสนอผลงำนหรือจัดกิจกรรมสร้ำงสรรค์ประเพณีแห่เทียนพรรษำ
จำกสถำนกำรณจ์ �ำลอง ในชัว่ โมงท ่ี ๗

แนวทางการพฒั นาและประเมินคานยิ มหลกั ของคนไทย ๑๒ ประการ 61

ขนั้ สรปุ
๑. ครูและนักเรียนร่วมกนั วิพำกษ์ วจิ ำรณผ์ ลงำนกำรจดั กจิ กรรมสรำ้ งสรรคป์ ระเพณีแหเ่ ทียนพรรษำ
๒. ครูและนักเรียนร่วมกันสรุปคุณค่ำของทัศนศิลป ดนตรี และนำฏศิลป กำรประยุกต์ใช้ในกิจกรรม
ประเพณีวัฒนธรรมไทยที่ควรค่ำแก่กำรอนุรักษแ์ ละสบื ทอดต่อไป

หมายเหตุ เพ่ือเป็นกำรตอ่ ยอดกำรเรยี นรู้ ควรเปด โอกำสให้นักเรยี นไดม้ ีส่วนรว่ มหรือเข้ำรว่ มกิจกรรม
ประเพณีแห่เทยี นพรรษำในสถำนกำรณจ์ ริง

ส่ือ/แหล่งเรยี นรู้
๑. รปู ภำพเกี่ยวกบั ประเพณีแหเ่ ทยี นพรรษำ
๒. วดี ิทัศนเ์ กี่ยวกบั ประเพณแี หเ่ ทยี นพรรษำ

ภาระงาน/ชน้ิ งาน
ผลงำนกำรจัดกิจกรรมสร้ำงสรรค์ โดยบูรณำกำรทัศนศิลป ดนตรี และนำฏศิลปในประเพณี
แหเ่ ทียนพรรษำ

การวดั และประเมนิ ผล

รายการประเมิน วิธกี าร เครอื่ งมือ เกณฑ์การประเมิน
ผลงำนกำรจัดกจิ กรรมสรำ้ งสรรค์ ระดบั พอใชข้ นึ้ ไป
โดยบรู ณำกำรทัศนศิลป  ดนตรี และ ประเมินผลงำนกำรจดั เกณฑก์ ำรประเมนิ
นำฏศิลปในประเพณแี หเ่ ทยี นพรรษำ กจิ กรรมสรำ้ งสรรค ์ ผลงำนกำรจดั กิจกรรม ผำ่ น
โดยบูรณำกำร สรำ้ งสรรค์
ทัศนศลิ ป  ดนตร ี และ โดยบูรณำกำร
นำฏศลิ ปใ นประเพณี ทัศนศลิ ป  ดนตรี และ
แหเ่ ทยี นพรรษำ นำฏศลิ ปใ นประเพณี
แหเ่ ทยี นพรรษำ

62 แนวทางการพัฒนาและประเมินคานยิ มหลกั ของคนไทย ๑๒ ประการ

เกณฑก์ ารประเมนิ : ผลงานการจัดกิจกรรมสรา้ งสรรค์ โดยบรู ณาการทศั นศลิ ป ดนตรี และนาฏศลิ ป
ในประเพณแี ห่เทียนพรรษา

ประเด็นการประเมนิ ดี ระดบั คณุ ภาพ ปรับปรงุ
ผลงาน มีครบทง้ั ๓ ขอ้ พอใช้ มขี ้อใดขอ้ หน่งึ
๑. มีกำรผสมผสำนทำงศิลปะ เพียงขอ้ เดยี ว หรอื ไมม่ เี ลย
อยำ่ งลงตัว มขี ้อ ๑ และข้อ ๒
๒. มคี ณุ ค่ำด้ำนควำมงำม
ทำงศิลปวฒั นธรรม
๓. รปู แบบโดดเด่นน่ำสนใจ

ความกลา้ แสดงออก แสดงออกดว้ ยควำมมนั่ ใจ แสดงออกดว้ ยท่ำทำง ไม่กล้ำแสดงออก
และเป็นธรรมชำติ เคอะเขิน

ความร่วมมอื มีครบทงั้ ๓ ขอ้ ม ี ๒ ขอ้ มีข้อใดขอ้ หนงึ่
๑. รว่ มคิด เพยี งข้อเดยี ว หรอื ไมม่ เี ลย
๒. ร่วมปฏบิ ตั ิ
๓. ร่วมแก้ปัญหำ

๑๑. บันทึกผลหลังสอน
ผลกำรเรยี นรู้
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
ปญั หำและอุปสรรค
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
ขอ้ เสนอแนะ/แนวทำงแกไ้ ข
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................

ลงช่ือ...............................................ผูส้ อน
(...............................................)
วันท่ี................................................
แนวทางการพฒั นาและประเมนิ คา นิยมหลกั ของคนไทย ๑๒ ประการ 63

๑๒. ความคิดเห็น/ข้อเสนอแนะของผู้บริหารหรอื ผทู้ ไี่ ด้รับมอบหมาย
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................

ลงช่อื ...............................................ผ้บู รหิ ำร
(...............................................)
วนั ท่ี................................................

64 แนวทางการพฒั นาและประเมินคานิยมหลกั ของคนไทย ๑๒ ประการ

สอ่ื
การเขียนลายกระจงั ตาออ้ ย

แนวทางการพัฒนาและประเมนิ คานิยมหลักของคนไทย ๑๒ ประการ 65

ส่ือ
ลวดลายศลิ ปะของไทย

66 แนวทางการพฒั นาและประเมินคานยิ มหลักของคนไทย ๑๒ ประการ

แบบสรุปการสังเกตพฤติกรรมคา่ นยิ มหลักของคนไทย ๑๒ ประการ
หนว่ ยการเรยี นรทู้ ี่ ๓ เรือ่ ง ประเพณเี ข้าพรรษา

ชอื่ -สกลุ นกั เรยี น...............................................เลขท.ี่ ..........ชนั้ ............ภาคเรยี นท.ี่ .......ปก ารศกึ ษา................

คา� ชแี้ จง ให้สรุปผลจำกกำรสังเกตพฤติกรรมของผู้เรียนตลอดภำคเรียน แล้วท�ำเคร่ืองหมำย  ในช่อง
ท่ีตรงกบั ควำมถ่ขี องกำรปฏิบตั ิ

ท่ี รายการพฤติกรรมทีแ่ สดงออก ความถข่ี องการปฏิบตั ิ
ทกุ ครงั้ บางคร้ัง ไมป่ ฏิบัติ
๑ เขำ้ ร่วมกจิ กรรมศลิ ปะ ดนตรี นำฏศลิ ป
๒ ใฝหำควำมร ู้ หมน่ั ศกึ ษำเลำ่ เรยี นทัง้ ทำงตรงและทำงอ้อม
๓ รกั ษำวฒั นธรรมประเพณีอันงดงำม
๔ ประนีประนอมในกำรท�ำงำนและกำรแก้ปัญหำ

ในกลุม่ หอ้ งเรียน โรงเรยี น ชมุ ชน
๕ ร่วมมอื ในกำรทำ� งำนของกลุ่ม หอ้ งเรียน โรงเรยี น ชมุ ชนและ

องคก์ รอ่นื ของสังคม
๖ วำงแผนปฏบิ ตั งิ ำน กิจกรรม โดยผำ่ นกระบวนกำรคดิ

อยำ่ งรอบคอบ เหมำะสมกบั วยั
๗ เลอื กปฏิบตั กิ ิจกรรมหรือชิ้นงำนที่เหมำะสมกบั ควำมสำมำรถ

ของตนเองและพัฒนำให้ดยี ่งิ ขนึ้ บนพื้นฐำนของควำมรู้
และคณุ ธรรม

ล งช่อื ...............................................ผปู้ ระเมนิ
(................................................)

แนวทางการพฒั นาและประเมนิ คา นยิ มหลักของคนไทย ๑๒ ประการ 67

แนวทางท่ี ๒ บูรณาการในการจัดกิจกรรมพัฒนาผเู รียน

การพัฒนาและประเมินค่านิยมหลักของคนไทย ๑๒ ประการ โดยบูรณาการในการจัดกิจกรรม
พฒั นาผู้เรยี น อาจดา� เนนิ การไดด้ งั นี้
๑. พิจำรณำโครงสร้ำงแผนกำรจัดกิจกรรมพัฒนำผู้เรียนว่ำสำมำรถสอดแทรกค่ำนิยมใดได้บ้ำง
แลว้ ปรับโครงสรำ้ งแผนกำรจดั กิจกรรมน้นั
๒. ออกแบบแผนกำรจัดกิจกรรมโดยสอดแทรกค่ำนิยมและตัวชี้วัดตำมท่ีระบุในโครงสร้ำง
แผนกำรจดั กิจกรรมทปี่ รบั แลว้
๓. ประเมินผลค่ำนิยมโดยด�ำเนินกำรตำมแผนกำรจัดกิจกรรม แล้วรวบรวมผลกำรประเมินที่ได้
นำ� ไปสรปุ เมอ่ื ส้นิ ภำคเรียน

68 แนวทางการพฒั นาและประเมินคานยิ มหลกั ของคนไทย ๑๒ ประการ

ตัวอยา่ ง
แผนการจัดกิจกรรมพฒั นาผูเ้ รยี น (แนะแนว) บรู ณาการค่านยิ มหลักของคนไทย ๑๒ ประการ

ชั้นประถมศึกษาปท ี่ ๒

ค่านยิ ม ตวั ชีว้ ัด เร่อื ง กิจกรรม การวัดและประเมินผล เวลา
ขอ้ ที่ วธิ ีการ เคร่ืองมือ

๑. มีความรักชาติ ๑.๓ ซำบซึง้ พ่อหลวง ครงั้ ที่ ๑ ชมสื่อวีดิทศั น ์ - สงั เกต - แบบสังเกต ๔
ศาสนา และ ในพระมหำ ของเรำ “พระรำชกรณยี กิจ”
พระมหากษัตริย์ กรุณำธคิ ณุ พฤติกรรม ช่วั โมง
(๑ ช่วั โมง)
ของสถำบนั ครั้งท่ี ๒ ชมส่ือวีดิทัศน์ - ตรวจ - เกณฑก์ ำร
“โครงกำรหลวง”
พระมหำกษัตรยิ ์ ผลงำน ประเมิน
(๑ ชั่วโมง)
ครง้ั ท่ี ๓ น�ำเสนอเพลง กำรเขียน
เกี่ยวกบั พระมหำกษตั รยิ ์

(๑ ชว่ั โมง)
ครั้งท่ี ๔ สรุปพฤติกรรม
แสดงถึงควำมซำบซ้งึ

ในพระมหำกรณุ ำธิคณุ

ของพระมหำกษตั ริย์

(๑ ช่ัวโมง)

แนวทางการพัฒนาและประเมนิ คา นิยมหลักของคนไทย ๑๒ ประการ 69

แผนการจัดกิจกรรมพฒั นาผเู้ รยี น (แนะแนว) บรู ณาการคา่ นยิ มหลักของคนไทย ๑๒ ประการ

ชน้ั ประถมศกึ ษาปที่ ๒ เวลา ๔ ชัว่ โมง

๑. ช่อื กจิ กรรม “พ่อหลวงของเรา”
๒. สาระส�าคัญ

พระบำทสมเด็จพระเจ้ำอยู่หัว รัชกำลท่ี ๙ ทรงเป็นแบบอย่ำงของประชำชนหลำกหลำยด้ำน
และทรงสนพระรำชหฤทัยในทุกเร่ืองท่ีมีผลกระทบต่อชีวิตของประชำชนและประเทศชำติ ในหัวใจ
ของคนไทยทกุ คน พระองคท์ ำ่ นทรงเปน็ พ่อหลวงของเรำ หรือพ่อของแผ่นดิน
๓. จุดประสงค์การเรียนรู้
๑) บอก อธิบำย แสดงควำมรูส้ ึกต่อพระรำชกรณียกิจ
๒) อธิบำยควำมหมำยของเพลงสรรเสริญพระบำรม ี และเพลงสดุดีมหำรำชำ ได้อย่ำงถกู ตอ้ ง
๓) ร้องเพลงสรรเสรญิ พระบำรม ี และเพลงสดุดมี หำรำชำ ได้อยำ่ งถูกต้อง
๔) แสดงควำมเคำรพเมอ่ื ไดย้ นิ เสียงเพลงสรรเสริญพระบำรม ี และเพลงสดุดีมหำรำชำ
๔. สอดคลอ้ งกบั คา่ นิยมหลกั ของคนไทย ๑๒ ประการ
ข้อ ๑ มีควำมรกั ชำต ิ ศำสนำ และพระมหำกษัตรยิ ์

ตวั ชีว้ ัด ๑.๓ ซำบซึง้ ในพระมหำกรณุ ำธคิ ุณของสถำบนั พระมหำกษตั รยิ ์
๕. สาระการเรยี นรู้
๑) พระรำชกรณียกิจของพระมหำกษตั ริย์
๒) เพลงเกีย่ วข้องกบั สถำบันพระมหำกษัตริย์
๖. กจิ กรรม

คร้ังที่ ๑ (๑ ชว่ั โมง)
๑) นกั เรียนร้องเพลงสรรเสริญพระบำรม ี
๒) นกั เรยี นชมสอ่ื วีดิทัศนเ์ กยี่ วกบั พระรำชกรณยี กิจของพระมหำกษัตรยิ ์
๓) นักเรยี นและครรู ว่ มกนั สนทนำซกั ถำมเกีย่ วกับเนือ้ หำในส่อื วดี ิทศั น์และร่วมแสดงควำมคิดเห็น เช่น
- นกั เรยี นเหน็ เหตกุ ำรณอ์ ะไรในวดี ทิ ศั นบ์ ำ้ ง รจู้ กั บคุ คลในภำพหรอื ไม ่ (ครพู ยำยำมใชค้ ำ� ถำมเพอ่ื ให้
นักเรียนเขำ้ ใจว่ำคนไทยเรยี กในหลวงวำ่ พอ่ หลวงของเรำ หรอื พ่อของแผน่ ดิน)
- นกั เรียนคิดว่ำพ่อหลวงของเรำ ทำ่ นท�ำอะไร ท�ำท�ำไม ท�ำเพื่อใคร ไม่ตอ้ งท�ำไดไ้ หม
- นักเรียนมีควำมร้สู กึ อย่ำงไรกบั พระรำชกรณียกจิ ของพระมหำกษตั ริย์

70 แนวทางการพฒั นาและประเมนิ คานิยมหลักของคนไทย ๑๒ ประการ

๔) ครูเลือกเปดเพลงพ่อของแผ่นดิน หรือเพลงของขวัญจำกก้อนดิน หรือเพลงอ่ืน ๆ ที่เก่ียวข้องกับ
พ่อหลวงของเรำและร่วมร้องเพลงกบั นกั เรยี น
๕) นักเรียนสรุปเพ่ือแสดงควำมซำบซ้ึงในพระมหำกรุณำธิคุณของพระมหำกษัตริย์ โดยกำรวำดภำพ
ท่ีเกีย่ วขอ้ งกบั พระรำชกรณยี กิจของพระมหำกษตั รยิ ์
ครั้งท่ี ๒ (๑ ช่ัวโมง)
๑) นกั เรียนรอ้ งเพลงสดุดีมหำรำชำ
๒) นักเรียนชมสอ่ื วดี ิทัศนเ์ กีย่ วกับโครงกำรหลวง
๓) นักเรยี นและครรู ว่ มกนั สนทนำซกั ถำมเกย่ี วกับเนือ้ หำในส่อื วดี ทิ ศั นแ์ ละรว่ มแสดงควำมคดิ เหน็ เช่น
- นกั เรยี นเหน็ เหตกุ ำรณอ์ ะไรในวีดทิ ศั นบ์ ้ำง รูจ้ ักบุคคลในภำพหรือไม่
- นักเรียนคิดวำ่ โครงกำรหลวงเกดิ ขึ้นได้อยำ่ งไร ใครเปน็ ผรู้ เิ ริ่ม ทำ� ทำ� ไม ทำ� เพอ่ื ใคร
- ถำ้ นกั เรยี นเปน็ ประชำชนทไ่ี ดร้ บั พระมหำกรณุ ำธคิ ณุ จำกโครงกำรหลวง นกั เรยี นมคี วำมรสู้ กึ อยำ่ งไร
๔) นกั เรยี นสรปุ เพอื่ แสดงควำมซำบซงึ้ ในพระมหำกรณุ ำธคิ ณุ ของพระมหำกษตั รยิ ์ โดยกำรนำ� ผลผลติ
จำกโครงกำรหลวงมำจัดนทิ รรศกำร
ครง้ั ที่ ๓ (๑ ชั่วโมง)
๑) นักเรียนและครรู ว่ มกนั ร้องเพลงสรรเสรญิ พระบำรมี และเพลงสดดุ ีมหำรำชำ
๒) นกั เรยี นและครูร่วมกันสนทนำเกี่ยวกบั โอกำสในกำรรอ้ งเพลงทเี่ กย่ี วข้องกบั พระมหำกษตั ริย ์ เชน่
- นกั เรียนมคี วำมรู้สึกอย่ำงไรเมอื่ ไดย้ นิ เสียงเพลงสรรเสรญิ พระบำรม ี เพลงสดุดีมหำรำชำ
- ถ้ำนักเรียนได้ยินเสียงเพลงสรรเสริญพระบำรมี และเพลงสดุดีมหำรำชำ นักเรียนควรปฏิบัติตน
อยำ่ งไร
๓) ครูติดแผนภูมิเน้ือเพลงสรรเสริญพระบำรม ี ให้นกั เรียนอภปิ รำยเกย่ี วกับควำมหมำยของเพลง
๔) ครตู ิดแผนภมู เิ นอ้ื เพลงสดดุ มี หำรำชำ ให้นักเรียนอภปิ รำยเกย่ี วกบั ควำมหมำยของเพลง
๕) ครเู ลอื กเปด เพลงสรรเสรญิ พระบำรม ี หรอื เพลงสดดุ มี หำรำชำ ใหน้ กั เรยี นแสดงพฤตกิ รรมทแ่ี สดงถงึ
ควำมเคำรพตอ่ พระมหำกษตั รยิ ์ เม่ือไดย้ ินเสยี งเพลง
ครงั้ ที่ ๔ (๑ ช่วั โมง)
๑) นักเรียนร้องเพลงสรรเสริญพระบำรมี และเพลงสดุดีมหำรำชำ
๒) ใหน้ ักเรยี นบอกส่งิ ท่ีได้เรยี นรจู้ ำกกจิ กรรมเก่ียวกบั พ่อหลวงของเรำ
๓) นกั เรียนและครรู ว่ มกนั สรปุ ส่ิงทพ่ี ่อหลวงทรงท�ำใหก้ บั ประชำชนและประเทศไทย เช่น
- นักเรียนมีควำมรู้สึกอย่ำงไรกับพระรำชกรณียกิจของพระมหำกษัตริย์ที่พ่อหลวงทรงท�ำให้
กับประชำชนและประเทศไทย
- นักเรียนควรปฏบิ ตั ิตนอยำ่ งไร เพอื่ แสดงควำมจงรกั ภักดีต่อพระมหำกษตั รยิ ์
๔) นักเรียนสรุปเกี่ยวกับกำรแสดงควำมจงรักภักดีต่อพระมหำกษัตริย์ โดยกำรท�ำ Mind Mapping
ท่ีแสดงถงึ ควำมซำบซ้งึ ในพระมหำกรุณำธิคณุ ของพระมหำกษัตริย์

แนวทางการพฒั นาและประเมนิ คานิยมหลกั ของคนไทย ๑๒ ประการ 71

๗. สื่อ/แหล่งเรียนรู้
๑) สอื่ วดี ทิ ัศน์เก่ียวกบั พระรำชกรณียกิจ
๒) เพลงสรรเสริญพระบำรมี เพลงสดุดีมหำรำชำ เพลงพอ่ ของแผ่นดิน เพลงของขวญั จำกกอ้ นดนิ
เพลงพ่อหลวงของปวงชนชำวไทย ฯลฯ
๓) กระดำษปรฟู
๔) ดนิ สอ สี
๕) ภำพพระรำชกรณยี กิจ
๖) ภำพผลผลติ จำกโครงกำรหลวง
๘. การวัดและประเมนิ ผล

ท่ี รายการประเมนิ วิธีการ เคร่อื งมอื เกณฑ์การประเมิน
๑ พฤติกรรมระหว่ำงเรยี น สงั เกตพฤติกรรม
แบบสังเกตพฤตกิ รรม ระดบั พอใช้ขึน้ ไป
ผำ่ น

๒ Mind Mapping ท่ีแสดงควำม ตรวจผลงำน เกณฑก์ ำรประเมนิ ผลงำน ระดับพอใช้ขึ้นไป
ซำบซง้ึ ในพระมหำกรุณำธิคณุ Mind Mapping ผำ่ น
ของพระมหำกษัตริย์

72 แนวทางการพัฒนาและประเมนิ คา นิยมหลกั ของคนไทย ๑๒ ประการ

แบบสังเกตพฤตกิ รรมขณะปฏิบตั กิ ิจกรรม “พ่อหลวงของเรา”
ข้อ ๑ มีความรักชาติ ศาสนา และพระมหากษตั รยิ ์

ตวั ชว้ี ดั ๑.๓ ซาบซ้ึงในพระมหากรุณาธคิ ุณของสถาบนั พระมหากษัตริย์

คา� ชแี้ จง ใหท้ �ำเคร่อื งหมำย  ในช่องปฏบิ ัติได้หรอื ปฏบิ ตั ิไมไ่ ด้ของแตล่ ะรำยกำรพฤติกรรม

พฤติกรรมที่ปฏบิ ัติ ปฏบิ ตั ิได้ ปฏิบตั ไิ มไ่ ด้
๑. นักเรยี นตอบคำ� ถำม รว่ มอภิปรำยเกีย่ วกับพระรำชกรณียกจิ ของพระมหำกษัตรยิ ์
๒. นกั เรียนสรปุ เพื่อสะทอ้ นควำมซำบซึง้ ในพระมหำกรณุ ำธคิ ุณของพระมหำกษัตริย์
๓. นักเรยี นร้องเพลงท่ีเกยี่ วข้องกบั พระมหำกษตั ริย ์
๔. นกั เรียนสรำ้ งผลงำนทีส่ ะทอ้ นควำมซำบซ้งึ ในพระมหำกรณุ ำธคิ ุณของพระมหำกษตั ริย์

เกณฑ์การประเมนิ
ดี หมำยถึง ปฏบิ ตั ิได้ทุกรำยกำร
พอใช้ หมำยถงึ ปฏบิ ตั ไิ ด้ ๒-๓ รำยกำร
ปรับปรงุ หมำยถึง ปฏิบัตไิ ด้ ๐-๑ รำยกำร

แนวทางการพัฒนาและประเมินคานิยมหลกั ของคนไทย ๑๒ ประการ 73

เกณฑก์ ารประเมิน Mind Mapping

รายการประเมิน ดี ระดบั คณุ ภาพ ปรบั ปรุง
Mind Mapping ท่ีแสดงควำม ระบุพระรำชกรณยี กจิ พอใช้ ระบพุ ระรำชกรณียกจิ
ซำบซ้งึ ในพระมหำกรุณำธิคณุ ของพ่อหลวง ๔ เร่อื ง ของพอ่ หลวง ๑ เรอ่ื ง
ของพระมหำกษตั ริย์ ขึน้ ไป ระบพุ ระรำชกรณียกิจ หรอื ระบุไมไ่ ด้
ของพ่อหลวง ๒-๓ เร่อื ง

ใบกิจกรรม Mind Mapping

ค�าชี้แจง ๑. ให้นักเรยี นทบทวนควำมรทู้ ีไ่ ดเ้ รยี นมำแล้วและศึกษำคน้ คว้ำเพ่มิ เตมิ เกยี่ วกบั พ่อหลวงของเรำ
๒. ใหน้ กั เรียนเขยี น Mind Mapping สรปุ ควำมรู้เกี่ยวกับพระรำชกรณียกิจของพอ่ หลวงของเรำ

พระราชกรณียกจิ
พ่อหลวงของเรา

74 แนวทางการพฒั นาและประเมินคานยิ มหลกั ของคนไทย ๑๒ ประการ

ตวั อยา่ ง
แผนการจัดกิจกรรมพฒั นาผู้เรยี น (แนะแนว) บรู ณาการค่านิยมหลักของคนไทย ๑๒ ประการ

ชัน้ ประถมศึกษาปท่ี ๓

ค่านยิ ม ตัวช้วี ัด เรอื่ ง กิจกรรม การวัดและประเมนิ ผล เวลา
ขอ้ ท่ี วิธกี าร เครอื่ งมือ

๓. กตญั ู ขอ้ ๓.๑ รู้บุญคุณ บุญคุณตอ้ ง... ครั้งที่ ๑ ชมสอ่ื วีดทิ ัศน์ ประเมิน - แบบ ๔

ต่อพ่อแม่ และตอบแทน ตอบแทน “ชำยพกิ ำรยอดกตัญ”ู จำกผลงำน ประเมิน ชว่ั โมง

ผ้ปู กครอง บุญคณุ พอ่ แม ่ (๑ ชว่ั โมง) ภำพแสดง ผลงำน

ครบู าอาจารย์ ผปู้ กครอง ครงั้ ที่ ๒ เพลง “พระคณุ ท่ี ๓” กำรตอบแทน นกั เรยี น

และครอู ำจำรย์ (๑ ชัว่ โมง) ผมู้ พี ระคุณ - เกณฑก์ ำร

คร้งั ท่ี ๓ ชมส่ือวีดทิ ศั น์ ประเมนิ

๘. มรี ะเบียบวนิ ัย ขอ้ ๘.๓ เคำรพ “ขโมยยำเรยี นหมอ”

เคารพกฎหมาย ผใู้ หญ่ (๑ ช่วั โมง)

ผู้นอ้ ยรจู้ กั การ ครงั้ ท่ี ๔ สรปุ สะทอ้ นคำ่ นยิ ม

เคารพผใู้ หญ่ ควำมกตญั ู

(๑ ชั่วโมง)

แนวทางการพัฒนาและประเมนิ คา นยิ มหลกั ของคนไทย ๑๒ ประการ 75

แผนการจดั กิจกรรมพฒั นาผู้เรียน (แนะแนว) บรู ณาการค่านยิ มหลักของคนไทย ๑๒ ประการ

ช้ันประถมศึกษาปท่ี ๓ เวลา ๔ ช่ัวโมง

๑. ชื่อกจิ กรรม “บุญคุณต้อง...ตอบแทน”
๒. สาระสา� คญั
ควำมกตัญูเป็นคุณธรรมของคนที่ควรปฏิบัติต่อพ่อแม่ ผู้ปกครอง ครูอำจำรย์ และผู้มีพระคุณ
รู้จักส�ำนกึ ในคุณ ดว้ ยกำรแสดงควำมเคำรพ นับถือ เช่ือฟังและช่วยเหลือในกิจกำรงำนตำ่ ง ๆ
๓. จุดประสงคก์ ารเรียนรู้
๑) บอก อธบิ ำย ควำมส�ำคัญ ควำมดีของพอ่ แม่ ผู้ปกครอง ครอู ำจำรย ์ และผู้มพี ระคณุ
๒) บอกควำมรสู้ กึ ทีแ่ สดงถงึ ควำมกตญั ูทมี่ ีต่อพ่อแม ่ ผู้ปกครอง ครอู ำจำรย์ และผู้มพี ระคณุ
๓) ปฏิบตั ิตนทแี่ สดงควำมกตัญตู อ่ พอ่ แม ่ ผูป้ กครอง ครอู ำจำรย ์ และผมู้ ีพระคุณ
๔. สอดคลอ้ งกบั ค่านยิ มหลักของคนไทย ๑๒ ประการ
ขอ้ ๓ กตัญตู อ่ พอ่ แม่ ผู้ปกครอง ครูบำอำจำรย์

ตวั ช้วี ัด ๓.๑ รู้บุญคณุ และตอบแทนบุญคุณพอ่ แม่ ผู้ปกครอง และครูอำจำรย ์
ขอ้ ๘ มีระเบยี บวนิ ยั เคำรพกฎหมำย ผนู้ ้อยร้จู ักกำรเคำรพผใู้ หญ่

ตวั ชี้วดั ๘.๓ เคำรพผู้ใหญ่
๕. สาระการเรยี นรู้
๑) ควำมหมำยของควำมกตญั กู ตเวที
๒) กำรปฏบิ ตั ิตนทีแ่ สดงถึงควำมกตญั ูกตเวทตี ่อพอ่ แม่ ผปู้ กครอง ครอู ำจำรย ์ และผมู้ ีพระคณุ
๖. กจิ กรรม

ครง้ั ท่ี ๑ (๑ ชวั่ โมง)
๑) นกั เรยี นชมส่อื วดี ิทศั นเ์ กยี่ วกบั ควำมกตัญูตอ่ พอ่ แม่ ขำ่ วเหตุกำรณ ์ เร่ือง ชำยพกิ ำรยอดกตัญู
๒) นักเรยี นและครรู ่วมกนั สนทนำซักถำมเก่ยี วกบั เนอื้ หำในส่ือวดี ทิ ศั นแ์ ละร่วมแสดงควำมคดิ เหน็ เช่น
- นักเรียนมีควำมรู้สึกอยำ่ งไรกบั ชำยพิกำรยอดกตัญู
- นักเรยี นคิดอย่ำงไรกบั กำรกระทำ� ของชำยพิกำร เปน็ สง่ิ ทค่ี วรกระท�ำหรือไม่ เพรำะเหตใุ ด
- ถำ้ นกั เรยี นมีพ่อแม่ ผปู้ กครอง หรอื ผมู้ ีพระคณุ เจ็บปวยหรอื พิกำร นักเรียนปฏบิ ตั ติ นอยำ่ งไร

ฯลฯ

76 แนวทางการพฒั นาและประเมินคานยิ มหลกั ของคนไทย ๑๒ ประการ

๓) นกั เรียนบอกถงึ ผ้มู พี ระคณุ อนื่ ๆ เช่น ญำตผิ ใู้ หญ่ คร ู ผูม้ พี ระคณุ และร่วมกนั อภิปรำยถึงพฤตกิ รรม
ที่ควรปฏบิ ตั ติ ่อบุคคลเหลำ่ นั้น
๔) นกั เรยี นสรุปพฤติกรรมที่ควรปฏิบัตติ อ่ พ่อแม่เพื่อแสดงควำมกตญั ู โดยกำรเขยี นเรียงควำม

คร้งั ท่ี ๒ (๑ ช่วั โมง)
๑) นกั เรียนฟงั เพลงเกยี่ วกบั ควำมกตัญูต่อครอู ำจำรย์ จำกสอ่ื วีดทิ ัศนเ์ พลง “พระคณุ ที่ ๓”
๒) นักเรียนและครูร่วมกันสนทนำซักถำมเกี่ยวกับเนื้อหำของเพลงในสื่อวีดิทัศน์และร่วมแสดง
ควำมคดิ เห็น เช่น
- เน้ือหำของเพลงกล่ำวถึงอะไร
- เมอ่ื นักเรยี นฟงั แล้วนักเรยี นเกิดควำมรสู้ กึ อย่ำงไร
- นกั เรียนเล่ำประสบกำรณ์เก่ียวกบั พฤติกรรมทแ่ี สดงถึงกำรตอบแทนพระคณุ ของครู
- นกั เรยี นคดิ วำ่ เปน็ สิ่งทค่ี วรกระทำ� หรอื ไม ่ เพรำะเหตุใด
๓) นกั เรียนสรปุ พฤติกรรมที่ควรปฏบิ ัตติ ่อครูเพ่ือแสดงควำมกตญั ู แลว้ แสดงเปน็ ละครใบ้

ครัง้ ท่ี ๓ (๑ ชวั่ โมง)
๑) นักเรียนชมสื่อวีดิทัศน์เรื่องส้ันเก่ียวกับควำมกตัญูต่อผู้มีพระคุณ เร่ือง ขโมยยำเรียนหมอ
ของนำยแพทย์เดชำ ทองวจิ ิตร
๒) นกั เรียนและครูร่วมกันอภปิ รำยเกีย่ วกับเนอื้ หำในสอ่ื วดี ทิ ศั นแ์ ละร่วมแสดงควำมคดิ เห็น เชน่
- นกั เรยี นคิดว่ำกำรกระท�ำของเด็กถกู ตอ้ ง เหมำะสมหรอื ไม ่ เพรำะเหตใุ ด
- นกั เรยี นคิดอยำ่ งไรกบั กำรกระทำ� ของชำยขำยกว ยเตี๋ยว
- กำรแสดงถึงกำรตอบแทนผูม้ พี ระคณุ เปน็ สิ่งทค่ี วรกระท�ำหรอื ไม่ เพรำะเหตุใด
- ถำ้ เป็นนักเรยี น นกั เรยี นจะทำ� เหมือนเด็กในเรอ่ื งหรอื ไม ่ เพรำะเหตุใด
๓) นักเรียนสรุปพฤติกรรมท่ีควรปฏิบัติต่อผู้มีพระคุณ เพื่อแสดงควำมกตัญู แล้วร่วมกันเขียนเป็น
Mind Mapping ลงในกระดำษปรฟู

ครั้งที่ ๔ (๑ ชั่วโมง)
๑) นักเรียนบอกสง่ิ ทไ่ี ด้เรียนรูจ้ ำกกจิ กรรมเกีย่ วกบั “บุญคุณต้อง...ตอบแทน”
๒) นกั เรยี นร่วมกันสรุปเกี่ยวกับกำรแสดงควำมกตัญตู อ่ พอ่ แม่ ผู้ปกครอง ครอู ำจำรย ์
๓) ครูอธิบำยและมอบหมำยให้นักเรียนบันทึกพฤติกรรมท่ีแสดงถึงควำมกตัญูต่อพ่อแม่ ผู้ปกครอง
ครอู ำจำรย ์ ในแบบบันทกึ พฤตกิ รรมทีแ่ สดงถงึ ควำมกตญั ูตลอดระยะเวลำ ๑ เดอื น

แนวทางการพฒั นาและประเมินคา นยิ มหลักของคนไทย ๑๒ ประการ 77

๗. ส่อื /แหล่งเรียนรู้
๑) สื่อวีดทิ ัศนเ์ กยี่ วกบั ควำมกตญั ตู อ่ พอ่ แม ่ ผู้ปกครอง ครูอำจำรย์
- ข่ำวเหตุกำรณ์ เรอื่ ง ชำยพิกำรยอดกตญั ู
- เพลงพระคุณท ี่ ๓
- เรือ่ งส้ัน ขโมยยำเรยี นหมอ ของ นำยแพทย์เดชำ ทองวิจิตร
- เรื่องอน่ื ๆ ทเ่ี ก่ียวขอ้ งกับควำมกตญั ู
๒) กระดำษปรฟู
๓) กระดำษ ส ี ดนิ สอ
๔) แบบบันทึกพฤตกิ รรมท่แี สดงถึงควำมกตญั ู
๘. การวัดและประเมินผล

ท่ี รายการประเมิน วธิ กี าร เครื่องมือ เกณฑ์การประเมนิ
๑ พฤติกรรมระหว่ำงเรยี น สงั เกตพฤติกรรม แบบสังเกตพฤติกรรม ระดับพอใช้ขึ้นไป

๒ บันทกึ พฤตกิ รรมท่ีแสดงถึง ตรวจบันทกึ เกณฑก์ ำรประเมิน ผ่ำน
ควำมกตัญู
ระดบั พอใชข้ ึ้นไป
ผำ่ น

78 แนวทางการพัฒนาและประเมินคา นยิ มหลกั ของคนไทย ๑๒ ประการ

แบบบนั ทกึ พฤติกรรมทแ่ี สดงถึงความกตัญู

ค�าชแี้ จง ให้นักเรียนเขียนบันทึกพฤติกรรมที่แสดงถึงควำมกตัญูต่อพ่อแม่ ผู้ปกครอง ครูอำจำรย์
และผ้มู ีพระคณุ ตลอดระยะเวลำ ๑ เดอื น

วัน/เดอื น/ป พฤตกิ รรมท่แี สดงถงึ ความกตญั ู ความรู้สึกทีไ่ ดท้ า�
(ท�าอะไรกบั ใคร)

ผ้บู นั ทึก....................................................

เกณฑ์การประเมิน : บันทึกพฤตกิ รรมทีแ่ สดงถงึ ความกตัญู

รายการประเมิน ระดบั คุณภาพ ปรับปรุง
ดี พอใช้ ไม่มีพฤติกรรม
ที่แสดงควำมกตัญู
บนั ทึกพฤติกรรมท่ีแสดงถึง มพี ฤตกิ รรมท่ีแสดงถึง มีพฤตกิ รรมทแี่ สดงถึง
ควำมกตญั ูตอ่ พอ่ แม ่ ผูป้ กครอง ควำมกตัญูอยำ่ งตอ่ เนอ่ื ง ควำมกตัญูเปน็ บำงครัง้
ครอู ำจำรย์ และผูม้ ีพระคุณ สม�่ำเสมอ

แนวทางการพฒั นาและประเมนิ คา นยิ มหลกั ของคนไทย ๑๒ ประการ 79

แบบประเมนิ ขณะปฏบิ ัตกิ ิจกรรมพัฒนาผูเ้ รียน (แนะแนว)

ค�าชแี้ จง ใหท้ ำ� เครอื่ งหมำย  ในช่องพฤตกิ รรมท่ีนักเรยี นปฏบิ ตั ิได้ ปฏบิ ตั ิได้ ปฏิบตั ไิ มไ่ ด้

พฤตกิ รรมท่ีปฏบิ ตั ิ
๑. บอกพฤติกรรมที่แสดงถึงควำมกตญั ตู ่อพ่อแม ่ ผู้ปกครอง ครูอำจำรย์
๒. ปฏิบตั ติ นต่อพ่อแม่ ผ้ปู กครอง ครูอำจำรย ์ ไดอ้ ย่ำงเหมำะสม
๓. บอกควำมรูส้ กึ ทไ่ี ด้แสดงควำมกตญั ูตอ่ พ่อแม ่ ผปู้ กครอง ครูอำจำรย์

เกณฑก์ ารประเมิน
ดี หมำยถงึ ปฏิบตั ไิ ด้ทกุ รำยกำร
พอใช้ หมำยถงึ ปฏบิ ัติได้ ๒ รำยกำร
ปรบั ปรุง หมำยถงึ ปฏบิ ัตไิ ด ้ ๐-๑ รำยกำร

80 แนวทางการพฒั นาและประเมินคานิยมหลกั ของคนไทย ๑๒ ประการ

ตวั อยา่ ง
แผนการจดั กจิ กรรมพัฒนาผเู้ รยี น (แนะแนว) บรู ณาการค่านยิ มหลกั ของคนไทย ๑๒ ประการ

ชั้นประถมศกึ ษาปท ี่ ๖

คา่ นิยม ตวั ชี้วดั เร่อื ง กจิ กรรม การวดั และประเมินผล เวลา
ข้อท่ี ๒.๒ แบง่ ปนั คนดที .ี่ .. วธิ ีการ เครื่องมอื
หรือใหค้ วำม สังคม
๒. ซื่อสัตย์ ช่วยเหลอื ผ้อู ืน่ ต้องกำร ครัง้ ที่ ๑ ชมวดี ทิ ศั นเ์ รื่องเล่ำ - สังเกต - แบบ ๔
เสียสละ อดทน และส่วนรวม อนสุ ำวรยี ์ “ยำ่ เหล…สนุ ขั พฤตกิ รรม สังเกต ชว่ั โมง
มอี ุดมการณ์ ด้วยทรพั ยส์ นิ ผูซ้ อื่ สัตย์” - ผลงำน - เกณฑ์กำร
ในสิง่ ทีด่ งี าม กำ� ลังกำย (๑ ช่ัวโมง) ประเมนิ
เพ่อื สว่ นร่วม ค�ำพูดและ ครง้ั ที่ ๒ ชมสื่อวดี ิทัศน์
ควำมคดิ
โดยไมห่ วงั “สองพ่ีน้อง”
ผลตอบแทน (๑ ชว่ั โมง)
๒.๓ ไมท่ ้อถอย คร้ังท่ี ๓ นทิ ำนประกอบภำพ
ใสใ่ จ จดจอ่ เร่อื ง ตุก ๆ ผซู้ อ่ื สัตย์
กบั สงิ่ ตำ่ ง ๆ (๑ ช่ัวโมง)
ไดเ้ ป็นเวลำนำน คร้งั ท่ี ๔ สรุปสะท้อน
ยืนหยัดใน คำ่ นยิ ม “ควำมซื่อสตั ย์
ส่ิงที่ถูกต้อง เสยี สละ อดทน”
และควบคุม (๑ ชัว่ โมง)
กำรแสดงออก
ทำงกำย วำจำ
และอำรมณ์
เม่อื ประสบกับ
ควำมยำกล�ำบำก
๒.๔ มีแนวคิด
หลกั กำรในกำร
ปฏิบตั ิสิง่ ที่ดีงำม
เพือ่ สว่ นรวม

แนวทางการพัฒนาและประเมนิ คา นิยมหลกั ของคนไทย ๑๒ ประการ 81

แผนการจัดกิจกรรมพฒั นาผูเ้ รยี น (แนะแนว) บูรณาการคา่ นยิ มหลกั ของคนไทย ๑๒ ประการ

ชน้ั ประถมศึกษาปท ่ี ๖ เวลา ๔ ชัว่ โมง

๑. ชอ่ื กจิ กรรม “คนดีท่.ี ..สังคมตอ้ งการ”
๒. สาระส�าคญั
ควำมซ่ือสตั ย์ เสียสละ และอดทน เปน็ พฤตกิ รรมทีด่ งี ำมทส่ี ังคมตอ้ งกำรปลูกฝังใหแ้ ก่คนในสังคม
๓. จดุ ประสงค์การเรยี นรู้
๑) บอกควำมหมำยของควำมซือ่ สตั ย์ เสยี สละ และอดทน
๒) แสดงควำมคิดเห็นเกย่ี วกับควำมซ่อื สตั ย์ เสยี สละ และอดทน
๓) มเี จตคติทด่ี ตี ่อควำมซ่อื สตั ย ์ เสียสละ และอดทน
๔. สอดคล้องกับค่านิยมหลักของคนไทย ๑๒ ประการ

ข้อ ๒ ซื่อสัตย์ เสยี สละ อดทน มีอุดมการณ์ในส่ิงที่ดงี ามเพื่อส่วนรวม
ตัวช้วี ัด ๒.๒ แบง่ ปนั หรอื ใหค้ วำมชว่ ยเหลอื ผ้อู ื่นและส่วนรวมดว้ ยทรัพยส์ นิ กำ� ลงั กำย คำ� พดู และ

ควำมคดิ โดยไมห่ วังผลตอบแทน
ตวั ชวี้ ดั ๒.๓ ไมท่ อ้ ถอย ใสใ่ จ จดจอ่ กบั สงิ่ ตำ่ ง ๆ ไดเ้ ปน็ เวลำนำน ยนื หยดั ในสงิ่ ทถี่ กู ตอ้ ง และควบคมุ

กำรแสดงออกทำงกำย วำจำ และอำรมณ ์ เมอื่ ประสบกับควำมยำกล�ำบำก
ตวั ช้ีวดั ๒.๔ มีแนวคดิ หลกั กำรในกำรปฏิบตั ิสง่ิ ท่ดี งี ำมเพอื่ ส่วนรวม

๕. สาระการเรียนรู้
๑) ควำมหมำยของควำมซือ่ สตั ย์ เสยี สละ และอดทน
๒) พฤติกรรมท่แี สดงถึงควำมซอ่ื สัตย ์ เสียสละ และอดทน
๖. กิจกรรม

ครง้ั ที่ ๑ (๑ ชั่วโมง)
๑) นักเรียนชมวีดิทัศน์เก่ียวกับควำมซื่อสัตย์ เร่ืองเล่ำอนุสำวรีย์ “ย่ำเหล...สุนัขผู้ซื่อสัตย์”
แหง่ พระรำชวังสนำมจนั ทร์
๒) นักเรียนและครูร่วมกันศึกษำเก่ียวกับเน้ือเรื่องของ “ย่ำเหล…สุนัขผู้ซ่ือสัตย์” และร่วมแสดง
ควำมคิดเห็น โดยครูใช้ค�ำถำมเช่ือมโยงให้เห็นว่ำ ถ้ำคนมีควำมซื่อสัตย์เหมือนย่ำเหล จะเป็นคนดีท่ีสังคม
ต้องกำร เช่น

- ย่าเหล เปน็ ใคร ท�ำอะไร ที่ไหน อยำ่ งไร
- ท�ำไมรัชกำลที ่ ๖ จึงสร้ำงอนุสำวรียใ์ ห้กบั ยา่ เหล

- ยา่ เหล ทำ� สงิ่ ใดถึงไดช้ ่อื วำ่ เป็น “ผู้ซ่อื สตั ย”์

82 แนวทางการพัฒนาและประเมนิ คา นยิ มหลกั ของคนไทย ๑๒ ประการ

๓) นักเรยี นและครรู ่วมกันวำดภำพและเขยี นบทกลอนสนั้ ๆ ทีแ่ สดงถงึ ควำมซอ่ื สัตย์ เสยี สละ อดทน
ของ “ย่าเหล...ผซู้ อ่ื สตั ยท์ ส่ี งั คมต้องการ” ลงในกระดำษปรูฟ

ครง้ั ท่ี ๒ (๑ ช่ัวโมง)
๑) นักเรยี นชมสอ่ื วดี ทิ ัศนน์ ิทำนเกย่ี วกบั ควำมซอ่ื สตั ย ์ อดทน เรือ่ ง สองพีน่ อ้ ง
๒) นกั เรียนและครรู ว่ มกันสนทนำซกั ถำมเก่ยี วกบั เนอ้ื หำในส่อื วีดทิ ัศน์และร่วมแสดงควำมคิดเห็น เชน่
- เรอ่ื งนีเ้ กดิ ขึ้นท่ไี หน สองพน่ี อ้ งเปน็ ใคร
- เกดิ อะไรขึน้ กบั สองพ่ีนอ้ ง ถำ้ พบเหตกุ ำรณ์แบบสองพ่ีนอ้ ง นกั เรยี นจะท�ำอยำ่ งไร
- นักเรียนคิดว่ำกำรกระทำ� ของสองพ่ีนอ้ งถกู ตอ้ งหรือไม่ เพรำะเหตุใด
๓) นกั เรยี นเขยี นเล่ำประสบกำรณเ์ กยี่ วกบั ควำมซอื่ สตั ย ์ เสียสละ อดทนของตนเอง

ครั้งที่ ๓ (๑ ช่วั โมง)
๑) นักเรียนฟังนทิ ำนเกี่ยวกบั ควำมเสียสละ เร่ือง ตกุ ๆ ผู้ซือ่ สัตย ์ จำกหนังสือภำพ Big Book
๒) นักเรียนและครูร่วมกันสนทนำซกั ถำมเก่ียวกับเนือ้ หำในนทิ ำนและรว่ มแสดงควำมคดิ เหน็ เช่น
- เกดิ อะไรขนึ้ ในรถตกุ ๆ
- คนขับรถตุก ๆ ทำ� อย่ำงไรกบั กระเปำเงนิ
- นกั เรียนคดิ ว่ำคนขับรถตกุ ๆ เป็นคนอยำ่ งไร (ครเู ช่ือมโยงใหเ้ หน็ วำ่ คนทซ่ี ่อื สัตยค์ ือคนดที สี่ งั คม
ต้องกำร)
- ถำ้ นักเรียนเปน็ คนขับรถตกุ ๆ นักเรยี นจะท�ำอยำ่ งไร เพรำะเหตุใด
๓) นกั เรยี นและครรู ว่ มกนั สรปุ แตง่ นทิ ำนเกยี่ วกบั ซอื่ สตั ย ์ เสยี สละ อดทน และสรปุ ขอ้ คดิ ทไ่ี ดจ้ ำกเรอื่ ง

คร้ังที่ ๔ (๑ ชั่วโมง)
๑) นักเรียนร้องเพลงควำมซอ่ื สตั ย ์ พร้อมคิดท่ำทำงประกอบเพลง
๒) นักเรียนบอกสิง่ ท่ไี ดเ้ รยี นรูจ้ ำกกิจกรรมตำ่ ง ๆ เกีย่ วกบั คนดีทส่ี งั คมตอ้ งกำร
๓) นกั เรียนและครรู ว่ มกนั สรุปพฤตกิ รรมท่แี สดงถึงควำมซอื่ สัตย ์ เสียสละ อดทน
๔) นักเรยี นแบ่งกล่มุ ท�ำหนังสอื เล่มเล็กทีม่ ีเนือ้ หำเก่ียวกบั คนดที สี่ งั คมต้องกำร
๗. สื่อ/แหลง่ เรยี นรู้
๑) สอื่ วดี ิทัศน์เก่ยี วกับตวั อยำ่ งดี ๆ ทีส่ งั คมต้องกำร
- ย่ำเหล…สุนัขผู้ซ่ือสตั ย์
- สองพน่ี อ้ ง
- เรอ่ื งอ่นื ๆ ท่เี กีย่ วข้องกบั ควำมซือ่ สัตย์
๒) หนังสอื Big Book เรื่อง ตกุ ๆ ผซู้ ื่อสัตย์
๓) กระดำษปรูฟ
๔) เพลงควำมซื่อสตั ย์
๕) ดินสอ ส ี

แนวทางการพัฒนาและประเมนิ คา นยิ มหลักของคนไทย ๑๒ ประการ 83

๘. การวัดและประเมนิ ผล วธิ ีการ เครื่องมอื เกณฑ์การประเมนิ
สังเกตพฤติกรรม แบบสงั เกตพฤติกรรม ระดบั พอใชข้ น้ึ ไป
ที่ รายการประเมนิ
๑ พฤติกรรมระหว่ำงเรียน ผ่ำน

๒ หนงั สอื เลม่ เลก็ “คนดที ส่ี ังคม ตรวจผลงำน เกณฑ์กำรประเมินผลงำน ระดบั พอใชข้ ึน้ ไป
ตอ้ งกำร” ผำ่ น

เกณฑก์ ารประเมนิ : หนงั สือเล่มเลก็ “คนดีทสี่ ังคมตอ้ งการ”

รายการประเมนิ ดี ระดบั คุณภาพ ปรบั ปรุง
หนังสอื เล่มเล็ก มคี รบทง้ั ๓ ข้อ พอใช้ ไม่มีข้อ ๑
“คนดีที่สังคมต้องการ”
๑. เนอ้ื เรือ่ งสอดคล้องกับ มีขอ้ ๑ และขอ้ ๒
ควำมซอ่ื สัตย์ ควำมเสยี สละ
ควำมอดทนอย่ำงใดอยำ่ งหนึ่ง
หรือหลำยอย่ำงก็ได้
๒. เร่ืองรำวสมเหตุสมผล
อำจเป็นเรื่องในชวี ิตจริง
หรอื เรือ่ งตำมจินตนำกำรกไ็ ด้
๓. ภำพประกอบสอดคล้อง
กับเรื่องรำว

84 แนวทางการพัฒนาและประเมนิ คา นิยมหลกั ของคนไทย ๑๒ ประการ

ตวั อยา่ ง
แผนการจัดกจิ กรรมพัฒนาผเู้ รยี น (กจิ กรรมชมรม : นกั ประดิษฐต์ วั นอ้ ย)

ระดบั ประถมศึกษา เวลา ๓ ช่วั โมง

๑. ชื่อกจิ กรรม “ลองท�าด.ู ..หนทู �าได”้
๒. สาระสา� คัญ
กำรประดษิ ฐ์ส่งิ ใด ๆ จ�ำเปน็ ต้องศึกษำหำควำมร้จู ำกแหลง่ เรียนรทู้ ี่หลำกหลำยเชอ่ื ถือได้ เก่ยี วกับวสั ด ุ
อปุ กรณท์ ใ่ี ช ้ วธิ กี ำรประดษิ ฐ ์ และกำรตรวจสอบคณุ ภำพ แลว้ นำ� ควำมรนู้ นั้ มำประยกุ ตใ์ ช ้ เพอื่ ใหส้ งิ่ ประดษิ ฐน์ น้ั
มคี ณุ ภำพเกิดประโยชน์สงู สุด
๓. จดุ ประสงค์การเรยี นรู้
๑) บอกวิธกี ำรศกึ ษำหำควำมรจู้ ำกแหลง่ เรยี นรู้ได้
๒) สบื ค้นข้อมูลจำกแหล่งเรียนรู้ต่ำง ๆ ได้
๓) ประดษิ ฐ์เครือ่ งกรองน้�ำได้
๔. สอดคลอ้ งกับคา่ นยิ มหลักของคนไทย ๑๒ ประการ
ขอ้ ๔ ใฝห ำควำมร้ ู หมนั่ ศกึ ษำเลำ่ เรียนท้ังทำงตรงและทำงออ้ ม

ตัวชวี้ ัด ๔.๑ ต้งั ใจเพยี รพยำยำมในกำรศึกษำเล่ำเรียน
ตวั ชี้วดั ๔.๒ แสวงหำควำมรทู้ ้ังในและนอกโรงเรยี น
๕. สาระการเรียนรู้
กำรประดษิ ฐ์เครื่องกรองน�ำ้
๖. กิจกรรม
ครั้งท่ี ๑ (๑ ชวั่ โมง)
๑) นักเรียนชมวดี ทิ ัศนเ์ ก่ยี วกบั แหลง่ น้ำ� เสีย
๒) นกั เรียนสนทนำซกั ถำมเกย่ี วกับแหลง่ นำ�้ เสีย
๓) นักเรียนแบ่งกลุ่ม วำงแผนระดมควำมคิดวิธีท�ำน้�ำให้สะอำด โดยสืบค้นข้อมูลจำกแหล่งเรียนรู้
ต่ำง ๆ เช่น ศึกษำคน้ ควำ้ โดยใช้อนิ เทอร์เนต็ สอบถำมผรู้ จู้ ำกภูมปิ ญั ญำทอ้ งถิน่ อ่ำนหนงั สือ เอกสำร ต�ำรำ
ส่ือส่ิงพิมพ ์ เปน็ ตน้
ครั้งท่ี ๒ (๑ ชั่งโมง)
นักเรียนแต่ละกลุ่มร่วมกันเขียนสรุปข้ันตอนวิธีกำรประดิษฐ์เคร่ืองกรองน้�ำจำกกำรศึกษำค้นคว้ำ
และน�ำเสนอ

แนวทางการพฒั นาและประเมนิ คา นิยมหลักของคนไทย ๑๒ ประการ 85

คร้ังท่ี ๓ (๑ ช่วั โมง)
๑) นักเรยี นแตล่ ะกลุม่ ประดษิ ฐ์เคร่ืองกรองน้�ำตำมวธิ ที ไ่ี ด้ศึกษำ ทดลองใช ้ และบันทกึ ผล
๒) นักเรียนแตล่ ะกลมุ่ น�ำเสนอผลงำนประดิษฐ์เครื่องกรองน�้ำและแลกเปลยี่ นเรียนรู้
๓) นกั เรียนจดั แสดงผลงำนประดษิ ฐเ์ คร่อื งกรองนำ้�
๗. สอ่ื /แหลง่ เรียนรู้
๑) วดี ทิ ัศนเ์ กย่ี วกบั แหล่งน�้ำเสีย
๒) วัสด ุ อุปกรณ์ส�ำหรับประดิษฐ์เครอ่ื งกรองน�ำ้ ได้แก่ ภำชนะทรงกระบอก มดี กำว ฯลฯ
๓) วัสดุกรองน�้ำส�ำหรับประดิษฐ์เครื่องกรองน�้ำ ได้แก่ หินหยำบ หินก้อนเล็ก กรวด ทรำยหยำบ
ทรำยละเอยี ด ถ่ำนหุงข้ำวกอ้ นใหญ่และกอ้ นเล็กละเอียด ผงถ่ำน ส�ำล ี ฯลฯ
๔) หอ้ งสมุด/หอ้ งคอมพวิ เตอร์
๕) ผู้รู้จำกภมู ิปญั ญำท้องถ่นิ
๘. การวัดและประเมินผล

ที่ รายการประเมนิ วธิ ีการ เครอื่ งมือ เกณฑ์การประเมนิ
๑ พฤติกรรมระหวำ่ ง สังเกตพฤติกรรม
แบบสงั เกตพฤติกรรม ระดบั พอใช้ข้ึนไป
ปฏิบัตกิ จิ กรรม ตรวจผลงำนประดิษฐ์ ผ่ำน
เครอ่ื งกรองนำ้�
๒ ผลงำนประดิษฐ์ เกณฑก์ ำรประเมนิ ผลงำน ระดบั พอใช้ขึ้นไป
เครือ่ งกรองน�ำ้ ประดษิ ฐ์เครือ่ งกรองน�ำ้ ผำ่ น

เกณฑก์ ารประเมิน : การประดษิ ฐเ์ ครอ่ื งกรองน�า้

รายการประเมิน ดี ระดบั คุณภาพ ปรับปรุง
พฤติกรรมระหวา่ งปฏิบตั ิกิจกรรม มคี รบท้งั ๓ ขอ้ พอใช้
๑. ศึกษำค้นควำ้ จำกแหล่งเรยี นรหู้ ลำกหลำย
๒. กระตอื รือรน้ ในกำรปฏบิ ัติกจิ กรรม มีข้อ ๑ และขอ้ อ่ืน ไม่มีขอ้ ๑
๓. ตงั้ ใจปฏิบัติงำนจนสำ� เร็จอย่ำงมีคณุ ภำพ อกี ๑ ข้อ

ผลงานประดษิ ฐเ์ คร่ืองกรองนา�้ มีครบทงั้ ๓ ข้อ มีข้อ ๓ และขอ้ อนื่ ไมม่ ขี ้อ ๑
๑. ผลกำรศกึ ษำค้นคว้ำถูกตอ้ งสมบรู ณ ์ อีก ๑ ข้อ
๒. บันทึกและสรุปผลกำรทดลองได้ถกู ตอ้ งครบถว้ น
๓. เครอ่ื งกรองน�้ำ กรองน�ำ้ ได้สะอำด ไมม่ ีสี ไม่มีกล่นิ

86 แนวทางการพัฒนาและประเมนิ คา นยิ มหลักของคนไทย ๑๒ ประการ

ตวั อย่าง
แผนการจัดกจิ กรรมพัฒนาผเู้ รียน (แนะแนว) บูรณาการค่านยิ มหลักของคนไทย ๑๒ ประการ

ชน้ั มัธยมศึกษาปท ่ี ๑-๓

คา่ นยิ ม ตวั ชวี้ ัด เรอ่ื ง กิจกรรม การวดั และประเมินผล เวลา
ข้อที่ วธิ ีการ เครอ่ื งมือ

๑. มคี วามรกั ๑.๑ สำ� นกึ งำมอยำ่ งไทย คร้ังท่ี ๑ ศกึ ษำกรณตี ัวอย่ำง - ตรวจใบ - ใบกิจกรรม ๓
ชาติ ศาสนา และภมู ิใจ เรือ่ ง ใครเสยี มำรยำท กิจกรรม กลุ่ม ชว่ั โมง
พระมหากษัตริย์ ในควำมเปน็ ไทย (๑ ช่ัวโมง) กลมุ่ - แบบ
ครั้งท่ี ๒ ชมวดี ทิ ัศน์ - สงั เกต สงั เกต
๕. รกั ษา ๕.๑ ปฏบิ ตั ติ น มำรยำทไทย ของสำ� นกั งำน กำรทำ� งำน กำรท�ำงำน
วัฒนธรรม ตำมวัฒนธรรม คณะกรรมกำรวัฒนธรรม กล่มุ กลมุ่
ประเพณไี ทย ประเพณไี ทย แหง่ ชำติและฝก ปฏิบตั ิ - สังเกต - แบบ
อันงดงาม ด้วยควำม (๑ ชว่ั โมง) กำรแสดง ประเมนิ
ภำคภมู ิใจ ครัง้ ท่ี ๓ แสดงบทบำท บทบำท กำรแสดง
สมมติเก่ยี วกบั มำรยำทไทย สมมติ บทบำท
(๑ ช่วั โมง) สมมติ

แนวทางการพฒั นาและประเมนิ คานิยมหลักของคนไทย ๑๒ ประการ 87

แผนการจดั กิจกรรมพัฒนาผู้เรยี น (แนะแนว) บูรณาการค่านยิ มหลกั ของคนไทย ๑๒ ประการ

ชัน้ มธั ยมศกึ ษาปท ี่ ๑-๓ เวลา ๓ ชั่วโมง

๑. ชอ่ื กิจกรรม “งามอย่างไทย”
๒. สาระสา� คัญ

มำรยำทไทย เปน็ สว่ นหนง่ึ ของวฒั นธรรมและขนบธรรมเนยี มประเพณขี องชำต ิ คนไทยพงึ ประพฤตปิ ฏบิ ตั ติ น
ตำมมำรยำทไทยให้ถูกต้องเหมำะสม อย่ำงภำคภมู ใิ จ
๓. จดุ ประสงค์การเรยี นรู้
๑) บอกควำมหมำยและควำมสำ� คญั ของวัฒนธรรมประเพณีไทยได้
๒) แสดงมำรยำทท่งี ดงำมแบบไทยไดถ้ กู ต้อง
๔. สอดคล้องกับคา่ นยิ มหลกั ของคนไทย ๑๒ ประการ
ขอ้ ๑ มีควำมรกั ชำต ิ ศำสนำ พระมหำกษตั รยิ ์

ตัวช้ีวดั ๑.๑ ส�ำนึกและภูมิใจในควำมเปน็ ไทย
ขอ้ ๕ รกั ษำวัฒนธรรมประเพณไี ทยอนั งดงำม

ตัวชว้ี ดั ๕.๑ ปฏิบัติตนตำมวัฒนธรรมประเพณีไทยดว้ ยควำมภำคภมู ิใจ
๕. สาระการเรียนรู้
๑) ควำมหมำยและควำมสำ� คญั ของวัฒนธรรมประเพณีไทยท่ีงดงำม
๒) มำรยำททีง่ ดงำมแบบไทย
๓) ใชภ้ ำษำไทยและภำษำถน่ิ ในกำรสอ่ื สำร
๖. กิจกรรม

ครง้ั ที่ ๑ (๑ ชวั่ โมง)
๑) ครูสนทนำประกอบกำรซักถำมนักเรียนเกี่ยวกับควำมหมำยและควำมส�ำคัญของวัฒนธรรม
ประเพณไี ทย
๒) นักเรียนแบ่งกลุ่ม กลุ่มละ ๕-๗ คน เลือกประธำน เลขำนุกำร และผู้รำยงำน ตัวแทนกลุ่มรับ
กรณีตวั อย่ำง เร่ือง ใครเสียมำรยำท นักเรยี นรว่ มกันวเิ ครำะห ์ วจิ ำรณ์จำกกรณตี ัวอยำ่ ง เรอ่ื ง ใครเสยี มำรยำท
โดยตอบคำ� ถำมในใบกจิ กรรมกลมุ่ เร่ือง ใครเสยี มำรยำท
๓) ตวั แทนแตล่ ะกลมุ่ น�ำเสนอควำมคดิ เห็นกล่มุ
๔) นักเรียนและครูร่วมกันสรุปควำมส�ำคัญของกำรมีมำรยำท และสรุปเช่ือมโยงถึงกำรปฏิบัติตนต่อ
ศำสนกิ ชนอ่นื ในสถำนกำรณต์ ่ำง ๆ ได้อย่ำงเหมำะสม เพ่ือกำรอยรู่ ่วมกันในสงั คมอยำ่ งสงบสขุ

88 แนวทางการพฒั นาและประเมนิ คา นยิ มหลักของคนไทย ๑๒ ประการ

ครั้งท่ี ๒ (๑ ชั่วโมง)
๑) นกั เรยี นดภู ำพขำ่ วกำรแตง่ กำยไปสถำนทส่ี ำ� คญั ทำงศำสนำทเี่ หมำะสมและไมเ่ หมำะสม แลว้ รว่ มกนั
แสดงควำมคดิ เหน็
๒) ครูสนทนำประกอบกำรซกั ถำมเกีย่ วกบั ภำพแตล่ ะภำพ เชน่
- เปน็ ส่ิงที่ควรปฏบิ ัตหิ รอื ไม ่ เพรำะเหตใุ ด
- กำรปฏิบัตใิ หถ้ กู ตอ้ ง ควรเป็นอย่ำงไร
๓) นักเรยี นชมวดี ทิ ศั น์ เรอื่ ง มำรยำทไทย ของส�ำนักงำนคณะกรรมกำรวัฒนธรรมแหง่ ชำติ
๔) แบ่งกลุ่มนักเรียนตำมควำมเหมำะสม ฝกปฏิบัติมำรยำทไทย เช่น กำรกรำบ กำรไหว้ กำรแสดง
ควำมเคำรพ
๕) นักเรียนและครูร่วมกันสรุปควำมส�ำคัญของกำรปฏิบัติตนให้งำมอย่ำงไทย และกำรปฏิบัติตน
ใหถ้ ูกต้องเหมำะสมกับกำลเทศะ
๖) แตล่ ะกลมุ่ สง่ ตัวแทนจบั สลำกหวั ขอ้ เพือ่ เตรียมตวั แสดงบทบำทสมมติในชั่วโมงต่อไป เชน่
- กำรไปทำ� บญุ ถวำยภัตตำหำรท่วี ดั
- กำรไปรดนำ้� ขอพรผใู้ หญใ่ นวันสงกรำนต์
- กำรไปร่วมงำนศพ และกำรฟังสวดพระอภธิ รรม
- กำรต้อนรบั เพอื่ นคณุ พ่อคณุ แม่ที่มำบ้ำน
- กำรทักทำยผใู้ หญ่และครใู นสถำนทต่ี ำ่ ง ๆ

คร้ังที่ ๓ (๑ ชว่ั โมง)
๑) แต่ละกลุ่มแสดงบทบำทสมมติตำมหัวข้อที่จับสลำกได้ กลุ่มอื่นประเมินว่ำผู้แสดงแต่ละคน
แสดงบทบำทไดถ้ ูกต้องเหมำะสมหรือไม ่ อย่ำงไร
๒) นกั เรียนและครรู ่วมกนั สรปุ ใหไ้ ดว้ ่ำ “มำรยำทไทย เปน็ สว่ นหนึง่ ของวัฒนธรรมและขนบธรรมเนยี ม
ประเพณีของชำต ิ คนไทยพงึ ประพฤตปิ ฏิบตั ติ นตำมมำรยำทไทย ให้ถูกต้องเหมำะสม อยำ่ งภำคภูมใิ จ”
๓) ครูแนะน�ำให้นักเรียนน�ำไปปฏิบัติในชีวิตจริง ให้เหมำะสมกับโอกำสและกำลเทศะ และครูสังเกต
พฤตกิ รรมกำรแสดงออกของนกั เรียนอย่ำงต่อเน่อื ง
๗. ส่อื /แหล่งเรยี นรู้
๑) กรณีตัวอยำ่ ง เรือ่ ง ใครเสยี มำรยำท
๒) ใบกจิ กรรมกลมุ่ เร่อื ง ใครเสียมำรยำท
๓) ภำพข่ำว กำรแตง่ กำยไปสถำนท่ีส�ำคญั ทำงศำสนำที่เหมำะสมและไม่เหมำะสม
๔) วีดิทัศน์ เรอื่ ง มำรยำทไทย ของส�ำนกั งำนคณะกรรมกำรวฒั นธรรมแห่งชำติ

แนวทางการพฒั นาและประเมินคานยิ มหลกั ของคนไทย ๑๒ ประการ 89

๘. การวดั และประเมินผล วธิ ีการ เคร่อื งมอื เกณฑ์การประเมิน
สงั เกตพฤติกรรม แบบสงั เกตพฤติกรรม ระดับพอใชข้ น้ึ ไป
ท่ี รายการประเมนิ
๑ พฤติกรรมระหว่ำงเรียน ผ่ำน

๒ กำรแสดงบทบำทสมมติ สังเกตกำรแสดงบทบำทสมมติ เกณฑ์กำรประเมนิ ระดบั พอใชข้ ้ึนไป
กำรแสดงบทบำทสมมติ ผ่ำน

เกณฑ์การประเมิน : การแสดงบทบาทสมมติ

รายการประเมนิ ดี ระดับคณุ ภาพ ปรับปรงุ
๑. แสดงมำรยำทได้เหมำะสมกบั บุคคล ปฏบิ ตั ไิ ด้ครบ พอใช้ ปฏบิ ตั ไิ ม่ได้
และกำลเทศะ ทง้ั ๒ ขอ้ และหรือได้เพยี ง
๒. บทบำทถกู ตอ้ งตำมสถำนกำรณ์ ปฏิบัตขิ ้อใด บำงสว่ น
ข้อหนึง่ ได้

90 แนวทางการพฒั นาและประเมินคานิยมหลักของคนไทย ๑๒ ประการ

กรณีตวั อยา่ ง เรอ่ื ง ใครเสียมารยาท

โยธินเป็นหลำนชำยคนโตของคุณปูคุณย่ำ ซึ่งเป็นชำวประจวบคีรีขันธ์ พ่อของโยธินท�ำงำน
ทธี่ นำคำรแหง่ หนงึ่ ในกรงุ เทพ แม่ของโยธนิ ท�ำงำนทเี่ ดียวกับพอ่ แม่พำโยธนิ ไปโบสถใ์ นคริสต์ศำสนำ
เป็นประจ�ำทุกวันอำทิตย์ คุณตำของโยธินเป็นศำสนำจำรย์ประจ�ำโบสถ์นั้น โยธินเรียนในโรงเรียน
รำษฎร์แห่งหนึ่งในคริสต์ศำสนนิกำย ปน้ีโยธินอยู่ช้ันมัธยมศึกษำปที่ ๓ พ่อบอกโยธินว่ำระหว่ำง
หยดุ เทอมจะพำโยธนิ ไปหำคณุ ปคู ณุ ยำ่ จะมกี ำรทำ� บญุ ฉลองอำยคุ รบ ๖๐ ป  ของคณุ ป ู ลกู หลำนจงึ นดั กนั
จะไปร่วมเป็นเจ้ำภำพให้คุณปูในวันคล้ำยวันเกิดคุณปูปนี้ นับเป็นโอกำสดีที่จะได้มีส่วนแสดง
ควำมกตญั ูกตเวทใี นครัง้ น้ี ทั้งยงั จะไดพ้ บญำตพิ ีน่ อ้ งทงั้ รุ่นรำวครำวเดยี วกันและญำติผู้ใหญ ่ นำน ๆ
พบกนั ทจี ะไดร้ จู้ กั วำ่ เปน็ ญำตพิ น่ี อ้ งตระกลู เดยี วกนั แตต่ ำ่ งคนตำ่ งตอ้ งแยกยำ้ ยกนั อยตู่ ำมควำมจำ� เปน็
ในเร่อื งอำชีพและกำรดำ� รงชีวติ โยธนิ มงุ่ หวังว่ำจะไปข้นึ เขำช่องกระจกกับพ่ี ๆ นอ้ ง ๆ เขำเตรยี มแผน
ไวว้ ำ่ จะซอื้ กลว้ ยไปใหล้ งิ กอ่ นขนึ้ เขำ เปน็ กำรใหท้ ำนหลงั จำกทำ� บญุ รว่ มกบั คณุ ปแู ลว้ พอ่ กบั แมบ่ อกวำ่
ตอ่ จำกนน้ั จะพำไปอำ่ วมะนำวและนำ้� ตกหว้ ยยำง ซงึ่ เปน็ วนอทุ ยำนแหง่ หนงึ่ ในจงั หวดั ประจวบครี ขี นั ธ ์
แล้วจึงจะกลบั กรงุ เทพฯ
โยธินไปถึงประจวบคีรีขันธ์ ก่อนวันคล้ำยวันเกิดคุณปู ๑ วัน เขำรู้สึกว่ำ ครำวนี้บ้ำนคุณปู
ดบู รรยำกำศคกึ คกั มำก มคี นมำชว่ ยทำ� ครวั มำกมำย คณุ ยำ่ บอกโยธนิ วำ่ ตอ้ งเตรยี มอำหำรไวเ้ ลยี้ งพระ
ตอนเช้ำ ๙ รูป และจัดของถวำยสังฆทำนอีก ๙ ท่ี โยธินฟังแล้วนึกไม่ออกว่ำกำรเล้ียงพระท่ีบ้ำน
เปน็ อยำ่ งไร และกำรถวำยสงั ฆทำนเปน็ อยำ่ งไร เคยเรยี นรจู้ ำกโรงเรยี นวำ่ เปน็ ประเพณกี ำรทำ� บญุ ของ
ชำวพทุ ธ แตไ่ มเ่ คยไดเ้ หน็ หรอื ปฏบิ ตั เิ ลย เคยแตไ่ ปโบสถ ์ ครำวนม้ี ำประจวบครี ขี นั ธ ์ ไดเ้ รยี นจำกของจรงิ
วันงำน ทุกคนตื่นแต่เช้ำตรู่ โยธินรู้สึกต่ืนเต้น เมื่อคุณย่ำมอบหมำยให้โยธินคอยรับพระ
และพำข้ึนไปน่ังท่ีอำสนะบนบ้ำน เขำชวนพี่ ๆ น้อง ๆ รุ่นรำวครำวเดียวกันไปยืนคอยรอพระ
อยหู่ นำ้ บำ้ น คณุ พอ่ เปน็ ผนู้ ำ� รถไปรบั พระมำ พอรถพระมำถงึ โยธนิ ตรงเขำ้ ไปเปด ประตรู ถ เมอื่ พระกำ้ ว
ออกมำจำกรถ แทนท่ีโยธินจะไหว้พระ เขำกลับค�ำนับและพูดว่ำ เชิญทำงนี้ขอรับ พอสิ้นเสียงพูด
มีเสียงหัวเรำะคิกคักจำกกลุ่มพ่ี ๆ น้อง ๆ โยธินหันขวับไปทำงเสียงนั้น เขำนึกจะพูดหลำยอย่ำง
แตไ่ มพ่ ดู ไดแ้ ตเ่ ดนิ นำ� พระขนึ้ บำ้ นตำมทไ่ี ดร้ บั มอบหมำยงำนใหท้ ำ� ดว้ ยใบหนำ้ คอ่ นขำ้ งแดงและบง้ึ ตงึ
ทมี่ า : คณะอนุกรรมกำรจัดท�ำเอกสำรคู่มือในกำรฝกอบรมนักเรียนในด้ำนวัฒนธรรม ระดับมัธยมศึกษำ.

คู่มืออบรมวัฒนธรรมไทย ระดบั มธั ยมศกึ ษา. กรงุ เทพฯ : มหำวิทยำลัยธรรมศำสตร์, ๒๕๒๕.

แนวทางการพฒั นาและประเมนิ คา นิยมหลกั ของคนไทย ๑๒ ประการ 91

ใบกิจกรรมกลุ่ม เรื่อง ใครเสยี มารยาท

เรอื่ ง...........................................................................ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปท …่ี ...................……กลมุ่ ท.ี่ .............……..

รายช่ือสมาชิกกลุ่ม
๑. .............................................................................................................
๒. .............................................................................................................
๓. .............................................................................................................
๔. .............................................................................................................
๕. .............................................................................................................
๖. .............................................................................................................
๗. .............................................................................................................

คา� ช้แี จง ใหส้ มำชกิ ในกลุ่มศกึ ษำกรณีตวั อย่ำง เรือ่ ง ใครเสียมำรยำท แล้วร่วมกนั อภปิ รำย สรุปตำมข้อทก่ี �ำหนด
ลงในใบกิจกรรมกลุ่ม

๑. จำกกรณตี วั อยำ่ ง มกี ำรกระทำ� ใดบำ้ ง ทง้ั ทถี่ อื ปฏบิ ตั เิ ปน็ วฒั นธรรมหรอื ประเพณ ี บอกใหไ้ ดม้ ำกทสี่ ดุ
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
๒. นกั เรียนคดิ วำ่ อะไรเปน็ สำเหตุให้เกดิ กำรหัวเรำะ
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
๓. กลุม่ พ่ี ๆ นอ้ ง ๆ ของโยธนิ ส่งเสียงหวั เรำะคกิ คัก มีผลดผี ลเสียต่อตนเองและผ้อู นื่ อยำ่ งไร
ผลดี ผลเสีย
. ........................................................................... ............................................................................
. ........................................................................... ............................................................................
............................................................................ ............................................................................
๔. ถำ้ นักเรียนเป็นเดก็ ที่ยืนอยู่ดว้ ยในสถำนกำรณ์วันน้ัน นกั เรียนจะหวั เรำะหรอื ไม ่ เพรำะเหตใุ ด
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................

92 แนวทางการพัฒนาและประเมนิ คา นยิ มหลักของคนไทย ๑๒ ประการ