2.น้ำตกในอุทยานแห่งชาติ ภาคเหนือ sec 2 (อินทนนท์-แม่ยม)

การเขา้ ถึง : มาจากทางหลม่ สกั จะผ่านด่านตรวจ กิโลเมตรท่ี 29 (ด่านวัง) ของอุทยานแหง่ ชาติ มุ่งหนา้ มาทางชมุ แพ เลยดา่ นตรวจมา
ราว 3 กโิ ลเมตร ทางขวามอื จะเปน็ หนว่ ยททิ กั ษอ์ ทุ ยานแหง่ ชาติ เรม่ิ เดนิ เทา้ จากทน่ี ่ี ซง่ึ ตอ้ งเปน็ การเดนิ ปา่ ไปพกั แรมทน่ี า้ํ ตก เสน้ ทางจะเรม่ิ จาก
หลงั ทท่ี �ำ การหนว่ ยททิ กั ษอ์ ทุ ยานแหง่ ชาติ เดนิ ลอดสายสง่ ไฟฟา้ แรงสงู แลว้ เขา้ สปู่ า่ ทางจะคอ่ ย ๆ ลาดลงเจอหว้ ยเลก็ ๆ แลว้ เดนิ ขน้ึ เนนิ เขาอกี ครง้ั
เดนิ ตามสนั เขาไปสักระยะทางจะตัดลงหว้ ยอีกคร้งั คราวนเ้ี ปน็ ล�ำ หว้ ยใหญ่ แลว้ จงึ เดินเลาะล�ำ หว้ ยสายน้ไี ปตามนา้ํ แล้วเดนิ ขึน้ เนนิ เขาเลก็ ๆ
อีกคร้ังแลว้ จึงตดั ลงล�ำ ห้วยอีกครั้ง จะเจอล�ำ ห้วยขวางหนา้ แล้วตั้งแคมป์บรเิ วณน้ี น้าํ ตกอยหู่ ่างจากจดุ กางเต็นทไ์ ปราว 50 เมตรทางตน้ น้าํ
ลักษณะ : เปน็ นํ้าตกหินกรวดมน หกั ตกลงมา แลว้ ตอ่ มามีหนิ ปูนเคลือบหินกรวดมนอีกที นา้ํ ตกสงู ประมาณ 15 เมตร แตค่ ่อย ๆ ไหลลาด
ลงมา ระยะทางยาว 40 เมตร

356

นำ�้ ตกเหวทราย

ที่ต้ัง : ในความดูแลของหน่วยพิทักษ์อุทยานแห่งชาติท่ี นน.9 (ซำ�มะคาว) หมู่ 6
บา้ นหว้ ยสนามทราย ต.โคกมน อ.นํา้ หนาว จ.เพชรบรู ณ์ 
พิกัด : GPS : 16.674408, 101.696856
การเข้าถึง : เลยที่ทำ�การอุทยานแห่งชาติไปตามทางหลวงหมายเลย 12 มุ่งหน้า
ชุมแพ ราว 18 กโิ ลเมตร จะมลี านจอดรถทางซา้ ยมอื เดนิ เทา้ เขา้ ไปตามทางราว 700 เมตร
ลักษณะ : เป็นน้ําตกท่ีเกิดจากลำ�ห้วยสนามทรายที่มีต้นน้ํามาจากป่าดงแหน่ง
ไหลผา่ นซำ�ผักคาว ล�ำ หว้ ยนแี้ บง่ แดนของอำ�เภอน้าํ หนาว จังหวัดเพชรบรู ณ์ กับอ�ำ เภอ
คอนสาร จังหวัดชยั ภมู ิ เปน็ น้ําตกหนิ ทราย ท่เี กิดจากการหกั ตกของแผ่นหนิ ตกลงมา
ช้ันเดยี ว สงู ประมาณ 15 เมตร ดา้ นลา่ งเปน็ แอง่ นํา้ แล้วมกี อ้ นหนิ ที่ถลม่ พัง เปน็ ขอบ
อ่าง มีนํ้าในช่วงฤดฝู น และจะแหง้ สนิทราวเดอื นธันวาคม - เมษายน
ในบรเิ วณนา้ํ ตกเปน็ หนิ ทรายสนี า้ํ ตาลแกมแดง เนอ้ื ละเอยี ด ชน้ั หนิ หนา 15 - 150
เซนตเิ มตร ชน้ั หนิ วางตวั ในทศิ ทาง 290 องศา/180 องศา มรี อยแตกทศิ ทาง 210 องศา /
75 องศา มีความคงทนปานกลาง แสดงลักษณะชั้นดีและชั้นบาง จัดอยู่ในหมวดหิน
นํ้าพอง อายุช่วงไทรแอสซิกตอนปลาย หรอื ประมาณ 200 ล้านปี

357

น้�ำ ตกทรายทอง

ที่ต้ัง : ในความดูแลของหน่วยพทิ กั ษอ์ ุทยานแห่งชาตทิ ี่ นน.9 (ซำ�มะคาว) หมู่ 6 บ้านห้วยสนามทราย ต.โคกมน อ.นา้ํ หนาว จ.เพชรบรู ณ์ 
พิกัด : GPS: 16.674375, 101.696861
การเขา้ ถงึ : เปน็ นา้ํ ตกทต่ี อ่ เนอ่ื งกบั นา้ํ ตกเหวทราย โดยเดนิ เทา้ มาตามทางตอ่ จากนา้ํ ตกเหวทรายมาอกี ราว 1 กโิ ลเมตร ตามทางเดนิ ในปา่
มปี ่าไผ่และเบญจพรรณ สองข้างทางเดิน
ลักษณะ : เป็นน้ําตกหน้าผาหินทราย หน้าน้ําตกเป็นลานหินทราย กว้างราว 30 เมตร นํ้าตกสูงโดยเฉลี่ยประมาณ 3.5 เมตร มีป่า
เบญจพรรณรายรอบ เหมาะกับการเลน่ น้าํ ในช่วงฤดฝู นนา้ํ จะแผ่จนเกอื บเตม็ หนา้ ผา มีนา้ํ เฉพาะช่วงหน้าฝน

358

ในหนา้ แล้งจะมแี ต่กอ้ นหิน ตาดพรานบาในหนา้ ฝน

น�ำ้ ตกตาดพรานบา

ที่ต้ัง : บ้านนาํ้ หนาว ต.นํา้ หนาว อ.น้าํ หนาว จ.เพชรบูรณ์
พิกัด : 47Q 782285E 1852852N
การเข้าถึง : ถ้ามาจากทางที่ทำ�การอุทยานแห่งชาติน้ําหนาว ใช้ทางหลวงหมายเลข 12 มุ่งมาทางชุมแพ จนเลยด่านอุทยานแห่งชาติ
ลงไปราว 500 เมตร จะถงึ ทางแยกบ้านหว้ ยสนามทราย เล้ียวซา้ ยมือไปตามทางหลวงหมายเลข 2216 มุ่งหน้าไปอ�ำ เภอนา้ํ หนาว พอถงึ หน้า
โรงพยาบาลนํ้าหนาว จะมีสแี่ ยกเลก็ ๆ เล้ยี วซ้ายไปตามทาง เจอทางแยกขวา ยงั คงตรงไป ทางจะผ่านไร่ ผา่ นสวนยางพารา จนเจออกี แยก
(มีบ้านตรงกลางแยก) เลย้ี วขวาเขา้ ไปตามทาง ผ่านไร่ ไปจนสดุ ทาง จะมศี าลาอยู่ จอดรถแล้วเดินเท้าลงไปตามบันไดปนู ราว 100 เมตร ถงึ
น้าํ ตก รวมระยะทางจากปากทางหนา้ โรงพยาบาล 12 กิโลเมตร
ลักษณะ : เป็นนํ้าตกท่ีอยู่สุดเขตอุทยานแห่งชาติด้านอำ�เภอน้ําหนาว คือแนวเขตใช้ลำ�ห้วยนี้เป็นตัวแบ่ง เป็นแก่งหินขนาดใหญ่ ท่ีเป็น
ลกั ษณะของชนั้ หินทรายขนาดใหญ่ถกู ดันขนึ้ มาจนเอียงตงั้ เกอื บ 60 องศา แล้วส่วนยอดหัก เป็นชน้ั ๆ หยกั ๆ หลายชน้ั ในช่วงหนา้ นา้ํ นํ้าที่
ไหลผ่านแก่งพวกนี้จงึ ดรู ุนแรง มีน้ําทง้ั ปีแต่หน้าแลง้ นํ้านอ้ ย ล�ำ ห้วยสายนจ้ี ะไหลลงแมน่ ํ้าชที ี่ชัยภูมิ
ชื่อตาดพรานบามาจากนายพรานชอ่ื บา เป็นคนมาพบเปน็ คนแรก สำ�หรับคำ�ว่า ตาด เปน็ ภาษาพนื้ บ้านแปลว่านา้ํ ตก

359

ดอยคำ�้ ฟา้

เชยี งราย อุทยานแห่งชาติ

แม‹ฮอ‹ งสอน พะเยา ผาแดง
เชียงใหม‹ นา‹ น
พ้ืนท่ี 1,123.34 ตารางกโิ ลเมตร
ลำพน� ลำปาง แพร‹
ที่ต้ังที่ทำ�การอุทยานแห่งชาติ : หมู่ 3 บ้านนาหวาย ต.เมอื งนะ อ.เชยี งดาว จ.เชียงใหม่
อตุ รดิตถ การเดินทาง : ออกจากตวั เมืองเชยี งใหม่ ใชท้ างหลวงหมายเลข 107 สายเชยี งใหม่ – ฝาง
ตาก สโุ ขทัย พ�ษณโุ ลก ผา่ นอำ�เภอแม่แตง และอำ�เภอเชียงดาว มาจนถึงหลักกิโลเมตรที่ 79 เจอสามแยกไฟแดง
(สามแยกเมืองงาย) ให้เลี้ยวซ้ายเข้าสู่ทางหลวงหมายเลข 1178 สายแม่ข้อน - นาหวาย
เพชรบรู ณ ใชร้ ะยะทางในการเดนิ ทางอีก 24 กิโลเมตร กจ็ ะถงึ หมู่บา้ นนาหวาย ก่อนถงึ หมู่บ้านจะมปี า้ ย
กำแพงเพชร พจ� ต� ร เขียนวา่ นาํ้ ตกศรสี ังวาลย์ ให้เล้ยี วซ้ายเข้าไป 150 เมตร ก็จะถึงทีท่ �ำ การอทุ ยานแหง่ ชาติผาแดง
กว่าจะเป็ นอุทยานแห่งชาติ
นครสวรรค ปี 2532 กองอุทยานแห่งชาติ ได้ส่งเจ้าหน้าท่ีมาสำ�รวจพื้นที่บริเวณป่าสงวนแห่งชาติ
ป่าเชียงดาว ทอ้ งทอี่ ำ�เภอเวียงแหง อ�ำ เภอเชยี งดาว และปา่ สงวนแห่งชาตลิ ่มุ น้ําแมฝ่ าง จังหวดั
อทุ ยั ธานี เชียงใหม่ เพ่ือจะจัดตั้งเป็นอุทยานแห่งชาติ พบว่า พื้นที่มีท้ังน้ําตก จุดชมทิวทัศน์ และป่าที่
สมบูรณ์ สมควรทจ่ี ะตั้งเปน็ อทุ ยานแห่งชาติ ใช้ช่อื “อทุ ยานแหง่ ชาติเชียงดาว” ตอ่ มามีการ

360

ดงพญาเสือโครง่ ทีด่ อยค�ำ้ ฟา้ ลานกางเตน็ ทบ์ นดอยค�้ำ ฟา้

สำ�รวจพื้นท่ีเพิ่มเติม บริเวณป่าเชียงดาว ในท้องที่ตำ�บลเมืองนะ ตำ�บลทุ่งข้าวพวง ตำ�บลปิงโค้ง อำ�เภอเชียงดาว ตำ�บลเปียงหลวง ตำ�บล
แสนไห ต�ำ บลเวยี งแหง อำ�เภอเวียงแหง และป่าลมุ่ นํ้าแมฝ่ าง ในท้องที่ต�ำ บลหนองบวั ตำ�บลศรดี งเยน็ อ�ำ เภอไชยปราการ จังหวัดเชียงใหม่
ให้เป็นอทุ ยานแหง่ ชาติ โดยประกาศเปน็ อุทยานแห่งชาติเม่ือ 2 พฤศจิกายน 2543 เปน็ อุทยานแหง่ ชาติลำ�ดบั ท่ี 99 ของประเทศ ใช้ชื่อวา่
“อุทยานแห่งชาติเชียงดาว” มีพื้นท่ี 1,123.34 ตารางกโิ ลเมตร
แต่เน่ืองจากช่ืออุทยานแห่งชาติเชียงดาวนั้น ช่ือไปคล้ายกันกับเขตรักษาพันธ์ุสัตว์ป่าดอยเชียงดาวที่มีมาก่อนแล้ว ทำ�ให้เกิดความ
สับสน ในเดือนมีนาคม 2549 จึงได้ขอเปลี่ยนช่ือเป็น “อุทยานแห่งชาติผาแดง” ซึ่งในพื้นท่ีมีภูเขาหินปูนสูงตระหง่านมีหน้าผาสีแดงเป็น
จดุ เดน่ และใชช้ ่อื นีม้ าจนปัจจบุ ัน
พน้ื ทีข่ องอทุ ยานแห่งชาติผาแดงนัน้ เปน็ ปา่ ทีอ่ ยูบ่ นภดู อยสูง เชือ่ มพ้ืนที่อุทยานแหง่ ชาติหว้ ยน้ําดัง เขตรกั ษาพนั ธสุ์ ัตวป์ ่าดอยเชียงดาว
ให้เป็นผืนปา่ ใหญ่ ภูเขาสงู มีทงั้ ภเู ขาหนิ ปนู หินทรายและภเู ขาดิน เปน็ ตน้ ธารของลำ�ห้วยสาขาของแม่นํ้าหลายสาย มีดอยค้าํ ฟา้ เป็นจดุ ชม
ทวิ ทศั นท์ ส่ี วยงามในพ้ืนท่ี สามารถไปกางเตน็ ท์ ทำ�กิจกรรมดูนกได้ ผนื ปา่ ท่ียงั คงอุดมสมบรู ณ์ท�ำ ให้ก่อเกดิ เป็นต้นธารสายนํ้าหลายสาย และ
ในการรินไหลของสายนํ้าเกดิ เป็นนํา้ ตกต่าง ๆ ในอทุ ยานแหง่ ชาตแิ ห่งน้ี

ชมอาทิตยต์ กท่ีดอยค�ำ้ ฟา้

361

เมยี นมา ข้�นอ‹างขาง

อรบโุ ณาŒ นทยั
1340

บŒานเปย‚ งหลวง บาŒ นนาศิร� น้ำตก สามแยกร�นหลวง ไปอำเภอฝาง
ตำบลเปย‚ งหลวง 1178 ศรส� ังวาลย
ท่ที ำการ น้ำตกท‹งุ แกŒว
อำเภอเวย� งแหง น้ำตกหŒวยหก อทุ ยานแห‹งชาติ เทศบาลตำบลเมืองนะ
ทางลำลองไปหŒวยนำ้ ดัง ผาแดง
สามแยกโละปา† หาญ

บอ‹ น้ำรอŒ น
โปง† อาง

ดอยคำ้ ฟา‡ น้ำตกปางตอง 1178 107
1322
บาŒ นแมจ‹ าเหนือ

บŒานปงโคŒง ไปอำเภอพราŒ ว
107

ไปอำเภอเชยี งดาว

362

น้ำ�ตกปางตอง

ที่ต้ัง : ต.ทุ่งข้างพวง อ.เชียงดาว จ.เชยี งใหม่
พิกัด : 482170E 2157764N
การเขา้ ถึง : ใชท้ างหลวงหมายเลข 107 (เชียงดาว - เวียงแหง) เลยตัว
อำ�เภอเชยี งดาวไปไมน่ าน จะมีสามแยก เลยี้ วซา้ ยใชท้ างหลวงหมายเลข
1178 ไปสัก 2 - 3 กิโลเมตร จะมีทางเล้ียวซ้ายอีกที เป็นทางหลวง
หมายเลข 1322 ทางสายนี้จะไปเวียงแหง (ส่วนทางหลวงหมายเลข
1178 ถ้าตรงไปไม่ไกลก็จะไปน้ําพุร้อนโป่งอาง และที่ทำ�การอุทยาน-
แห่งชาติผาแดงหรือน้ําตกศรีสังวาลย์ เข้ามาตามทางหลวง 1322
แล้วไปตามทางจนถึงบ้านแม่จาเหนือ เลยไปไม่มากจะเป็นสะพานข้าม
ห้วยแม่งาย จอดรถตรงคอสะพาน แล้วข้ามฝ่ังไปฝั่งตรงข้าม จะมีทาง
เลก็ ๆ เดนิ ลงไปในล�ำ ธารนา้ํ แลว้ เดนิ ทวนนา้ํ ไปราว 200 เมตร จะถงึ นา้ํ ตก

363

ลักษณะ : อยใู่ นลำ�ห้วยขุนแม่งาย เปน็ นา้ํ ตกหนิ ปนู ท่ตี กลงในซอกเขา ซึ่งก็เป็นหนิ ปนู ทั้งสองฝ่งั ซอกเขาท่ีเปน็ ลำ�หว้ ยนนั้ กวา้ งไมม่ าก ราว
4 - 5 เมตร ตรงทเ่ี ปน็ หน้าน้าํ ตกแคบราว 4 เมตร ปริมาณน้ําไม่มากนกั ในอดตี นน้ั มีปริมาณนา้ํ มากกว่านี้ และน้าํ ตกไหลบา่ มีรอ่ งรอยของ
หน้าผานํ้าตกที่กว้างถึง 50 เมตร ไปตามแนวยาวของหน้าผา แต่มีการดึงนํ้าจากต้นน้ําเหนือนํ้าตก ไปใช้ในการเกษตรมาเป็นเวลาช้านาน
ทำ�ให้ปริมาณน้ําลดลงเรื่อย ๆ จนเหลือน้ําตกลงไม่มาก แต่กระน้ันก็ยังมีความสวยงาม ร่มร่ืน ทางเดินค่อนข้างจะลำ�บากเพราะเดินตาม
ล�ำ ธารหิน

364

น�ำ้ ตกศรสี ังวาลย์

ที่ต้ัง : หมู่ 3 บา้ นนาหวาย ต.เมอื งนะ อ.เชียงดาว จ.เชยี งใหม่
พิกัด : 495342E 2170511N
การเข้าถึง : นํ้าตกศรีสังวาลย์อยู่ด้านหลังศูนย์บริการนักท่องเที่ยว บริเวณเดียวกับที่ทำ�การอุทยานแห่งชาติ จากลานจอดรถหน้าศูนย์
บริการนกั ทอ่ งเทีย่ ว มที างเดนิ ลงไปดา้ นหลังศนู ย์บรกิ ารนักทอ่ งเทยี่ ว ราว 80 เมตร
ลกั ษณะ : เปน็ นา้ํ ตกหนิ ปนู มคี วามกวา้ งประมาณ 10 - 12 เมตร มคี วามสงู ประมาณ 20 เมตร ลกั ษณะของนา้ํ ตกจะลดหลน่ั ลงมาเปน็ ชน้ั ๆ
ต่อเนอื่ งกนั จำ�นวน 4 ชน้ั ไดแ้ ก่ ช้นั ท่ี 1 คะนงึ หา ชนั้ ที่ 2 ชอ่ งธารา ชั้นที่ 3 งามนที และชัน้ ท่ี 4 ศรีสังวาลย์ บรรยากาศรม่ รนื่ ทางอทุ ยาน
แหง่ ชาตไิ ดจ้ ดั ลานกางเต็นท์ และบรเิ วณพกั ผ่อน ในบรเิ วณใกล้น้าํ ตก มีนํา้ ตลอดทงั้ ปี

เม่ือ 23 มกราคม พ.ศ. 2510 สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี เสด็จ
พระราชดำ�เนินมาเป็นประธานในพิธีเปิดโรงเรียนตำ�รวจตระเวนชายแดนเบญจม 2
บ้านน้ํารู หมู่ 6 ตำ�บลเมืองนะ อำ�เภอเชียงดาว จังหวัดเชียงใหม่ จากน้ันพระองค์
ได้เสด็จพระราชดำ�เนินไปเสวยพระกระยาหารกลางวัน ที่น้ําตกบ้านนาหวาย และ
พระราชทานชื่อน้ําตกแห่งนีว้ ่า “นํา้ ตกศรีสงั วาลย”์

365

น้ำ�ตกหว้ ยหก

ที่ต้ัง : หมู่ 5 บ้านโปง่ อาง ต.เมืองนะ
อ.เชียงดาว จ.เชยี งใหม่
พิกัด : 485285E 2170484N
การเข้าถึง : จากที่ทำ�การอุทยานแห่งชาติ
เล้ียวซ้ายไปตามทางหลวงหมายเลข 1178
ผ่านสามแยกบ้านรินหลวง ตรงเข้าไปบ้าน
นาศิริ ระยะทาง 40 กิโลเมตร ถึงสามแยก
เข้าบ้านนาศิริ เลี้ยวซ้ายไปตามถนน ราว 8
กิโลเมตร ถึงหมู่บ้านบ้านนาศิริ แล้วเดินเท้า
เข้าป่า ตามทางบนดอย ข้ึนเขาลงห้วย ราว
3 - 4 ช่วั โมง ถึงนํ้าตก ต้องพกั แรมท่ีนา้ํ ตก 1
คนื เพราะทางคอ่ นข้างไกล วนั รงุ่ ข้ึนจึงเดินเท้า
ออกมาตามตัวน้ําตกลงเขามาด้านทิศใต้ ผ่าน
ออบปิง เข้าสบู่ า้ นโปง่ อาง ใชเ้ วลาเดินเท้า 6 -
7 ชวั่ โมง รถมารับท่ีบ้านโปง่ อาง แลว้ มาอกี 2
กิโลเมตร จึงถึงหน่วยพิทักษ์อุทยานแห่งชาติท่ี
ผด. 4 (โป่งอาง)
ลกั ษณะ : เปน็ นา้ํ ตกหนา้ ผาหิน สูงประมาณ
30 เมตร ตกลงมาในเวิ้งเขา เป็นแอง่ ดา้ นลา่ ง
แล้วจึงไหลออกไป
หมายเหตุ : เปน็ เสน้ ทางเดนิ ปา่ ผมู้ าทอ่ งเทย่ี ว
ทม่ี คี วามประสงคจ์ ะเขา้ ไป ตอ้ งเคยเดนิ ปา่ แบก
เป้สัมภาระเอง ให้ติดต่อเจ้าหน้าท่ีเพ่ือนำ�ทาง
กอ่ นการเขา้ ไปทกุ ครง้ั

366

น้�ำ ตกทุง่ แกว้

ที่ตั้ง : หมู่ 6 บ้านนํ้ารู ต.เมืองนะ อ.เชียงดาว
จ.เชียงใหม่
พิกัด : 47Q 499680E 2169411N
การเข้าถึง : จากที่ทำ�การอุทยานแห่งชาติ เลี้ยว
ขวาไปตามทางหลวงหมายเลข 1178 ราว 2 กโิ ลเมตร
ก่อนถึงสามแยกโล๊ะป่าหาญ บริเวณตลาดสด เลี้ยว
ซ้ายไปตามถนน ราว 4 กิโลเมตร ผ่านบ้านทุ่งดินดำ�
พบสามแยกก่อนถึงป่าช้าหมู่บ้านนํ้ารู เลี้ยวซ้ายไป
ตามถนนลกู รัง 200 เมตร แลว้ เดินเท้าไปอกี 50 เมตร
ถงึ นํ้าตก
ลกั ษณะ : เปน็ นา้ํ ตกหนิ ปนู สงู ราว 5 - 7 เมตร หนา้ นา้ํ ตก
กวา้ ง หลายสาย ไหลตกลงมา ในหนา้ แลง้ นา้ํ ไมม่ าก จะ
สวยงามในฤดฝู น

367

เชยี งราย อุทยานแห่งชาติ

แม‹ฮอ‹ งสอน พะเยา ภูซาง
เชยี งใหม‹ น‹าน
พน้ื ท่ี 284.88 ตารางกิโลเมตร
ลำพ�น ลำปาง แพร‹ ที่ตั้งที่ทำ�การอุทยานแห่งชาติ : 146 หมู่ 10 บ้านธาตุภูซาง ต.ภซู าง อ.ภูซาง จ.พะเยา
การเดินทาง : ห่างจากจงั หวดั พะเยาประมาณ 96 กิโลเมตร ไปตามเส้นทาง พะเยา - ดอกคำ�ใต้
อุตรดติ ถ - จุน- เชยี งค�ำ (ทางหลวงหมายเลข 1021)ไปทางเชยี งค�ำ อย่หู า่ งจากอ�ำ เภอเชยี งคำ�ประมาณ 20
พษ� ณุโลก กิโลเมตร โดยจากเชียงคำ� ก่อนถึงโรงเรียนภูซางวิทยาคม เล้ียวขวาเข้าทางหลวงหมายเลข 1093
ผา่ นทีว่ ่าการอ�ำ เภอภูซาง เขา้ บ้านฮวก (ไปภูช้ีฟา้ ได)้ รถจะผ่านทท่ี �ำ การอุทยานแหง่ ชาติภูซาง
ตาก สโุ ขทัย
เพชรบรู ณ กว่าจะเป็ นอุทยานแห่งชาติ
เดิมได้จัดต้ังเป็นวนอุทยานน้ําตกภูซางก่อน อยู่ในพื้นที่ป่าสงวนแห่งชาติป่าน้ําเป๋ือย ป่า
กำแพงเพชร พ�จต� ร นา้ํ หย่วน และปา่ นาํ้ ลาว (กฎกระทรวงฉบับท่ี 966 พ.ศ.2541) ในทอ้ งทต่ี ำ�บลภซู าง อ�ำ เภอเชียงคำ�

นครสวรรค 368

อุทัยธานี

จังหวดั พะเยา ซ่ึงกรมป่าไม้จัดตัง้ เป็นวนอุทยาน เม่ือวนั ที่ 11 มถิ นุ ายน 2533 เน่ืองจากส�ำ นักงานปา่ ไมเ้ ขตเชียงราย สำ�รวจเสนอ และกอง
บญั ชาการหน่วยรบเฉพาะกจิ กองพลท่ี 4 สนับสนุนใหจ้ ดั ตงั้ เป็นวนอุทยาน ตามหนังสือท่ี กส 0809 (ชร) /1975 ลงวันที่ 5 เมษายน 2522
และ กห 0334 (ฉก.พล.) /1819 ลงวนั ท่ี 31 พฤษภาคม 2531 กองทพั ภาคท่ี 3 และกองอำ�นวยการรกั ษาความมน่ั คงภายใน ภาค 3 มหี นงั สอื
ท่ี นร 5106/2616 ลงวนั ท่ี 19 ตลุ าคม 2532 ใหก้ รมปา่ ไมจ้ ดั ตง้ั พน้ื ทว่ี นอทุ ยานนา้ํ ตกภซู าง มเี นอ้ื ท่ปี ระมาณ 116.8 ตารางกโิ ลเมตร 
ตามมติท่ีประชุมคณะกรรมการอุทยานแห่งชาติ คร้ังที่ 1/2534 เม่ือวันท่ี 6 มิถุนายน 2534 ทำ�การสำ�รวจ และเตรียมจัดตั้งเป็น
อทุ ยานแห่งชาติ ตามค�ำ ส่ังกรมป่าไมท้ ี่ 1316/2534 ลงวนั ที่ 11 กรกฎาคม 2534 สั่งการให้ นายจุมพล วนธารกลุ นักวชิ าการป่าไม้ 5 ไป
ดำ�เนินการสำ�รวจจัดต้ังพ้ืนที่ป่าสงวนแห่งชาติ ผลการสำ�รวจพบว่า พ้ืนที่ท่ีมีความเหมาะสมจะจัดต้ังเป็นอุทยานแห่งชาติ อยู่ในป่าสงวน
แหง่ ชาติปา่ น้าํ เปื๋อย ปา่ น้ําหย่วน และป่านํ้าลาว ทอ้ งที่ต�ำ บลภซู าง ตำ�บลทุ่งกลว้ ย ต�ำ บลรม่ เยน็ ตำ�บลเวยี ง ตำ�บลแม่ลาว ต�ำ บลฝายกวาง
อ�ำ เภอเชยี งค�ำ จังหวัดพะเยา ปา่ น้ําหงาวฝงั่ ซา้ ย ในท้องท่ีต�ำ บลตบั เต่า ตำ�บลหงาว อำ�เภอเทิง จงั หวดั เชียงราย ภมู ปิ ระเทศเปน็ เทอื กเขาสงู
440 - 1,548 เมตร จากระดบั ทะเล มยี อดดอยผาหมน่ เปน็ ยอดเขาทส่ี งู ทส่ี ดุ เปน็ แหลง่ ตน้ นา้ํ ล�ำ ธารของแมน่ า้ํ ลาว นา้ํ หงาว นา้ํ เปอ๋ื ย นา้ํ บง นา้ํ ญวน
ซึ่งเป็นแหล่งน้ําหล่อเลี้ยงพ้ืนท่ีเกษตรกรรมของอ�ำ เภอเชียงคำ� ติดเขตแดนสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว สภาพป่าเป็นป่าดิบแล้ง
ป่าเตง็ รัง ปา่ สนเขา ปา่ เบญจพรรณ และป่าดิบเขา มีสตั วป์ ่าหลายชนดิ  
เจา้ หนา้ ทก่ี ารทอ่ งเทย่ี วแหง่ ประเทศไทย (ททท.) ไดแ้ จง้ วา่ ตามมตทิ ป่ี ระชมุ รฐั มนตรี เมอ่ื วนั ท่ี 19 มกราคม 2536 ให้ ททท. ประสานงาน
กับกรมป่าไม้ เพ่ือพิจารณาพ้ืนท่ีที่จะประกาศเป็นอุทยานแห่งชาติใหม่ กรมป่าไม้จึงมีหนังสือ กษ 0721.03/7244 ลงวันท่ี 14 มีนาคม
2537 เสนอร่างพระราชกฤษฎีกากำ�หนดบริเวณพื้นท่ีดังกล่าวให้เป็นอุทยานแห่งชาติภูซาง สำ�นักงานเลขาคณะรัฐมนตรีได้มีหนังสือที่ นร
0204/11694 ลงวันที่ 15 กันยายน 2543 แจง้ ว่า คณะรฐั มนตรีได้มีมติเห็นชอบรา่ งดงั กลา่ วเมอ่ื วนั ที่ 12 กนั ยายน 2543 ต่อมาได้มีพระราช
กฤษฎีกากำ�หนดบริเวณทีด่ นิ ปา่ นํา้ หงาวฝง่ั ซา้ ย ในท้องทต่ี ำ�บลตบั เต่า ต�ำ บลหงาว อำ�เภอเทงิ จังหวัดเชยี งราย และป่านํา้ เป๋ือย ปา่ นํ้าหยว่ น
และปา่ นา้ํ ลาว ในทอ้ งทตี่ �ำ บลภูซาง ตำ�บลทุ่งกล้วย กิ่งอ�ำ เภอภูซาง อ�ำ เภอเชียงค�ำ และตำ�บลรม่ เย็น ตำ�บลแม่ลาว อ�ำ เภอเชียงค�ำ จังหวดั
พะเยา ให้เป็นอุทยานแหง่ ชาติ พ.ศ.2543 ประกาศในราชกจิ จานุเบกษา ฉบับกฤษฎีกา เล่ม 117 ตอนที่ 98 ก วนั ท่ี 2 พฤศจิกายน 2543
นบั เป็นอทุ ยานแห่งชาติลำ�ดบั ท่ี 98 ของประเทศไทย มเี นอื้ ทป่ี ระมาณ 284.88 ตารางกโิ ลเมตร 

369

ไปอำเภอ ไปภชู ้ีฟ‡า-บาŒ นฮวก
เชยี งของ
บŒานปางค‹า

1093
1155

ไปอำเภอเทิง 1020 น้ำตก
จ�ดชมทิวทศั น กม.12 หŒวยโปง† ผา
1020 ท่ีทำการ น้ำตก
ภซู าง-บอ‹ นำ้ ซับอนุ‹
อุทยานแหง‹ ชาติ สปป.ลาว
ภซู าง

1021 อำเภอภูซาง

อำเภอเชียงคำ 1210 ถ้ำนำ้ ดั้น
1021 1148 ถำ้ ผาแดง-ถำ้ น้ำลอด

ไปอำเภอจน� ไปอำเภอสองแคว-จังหวัดนา‹ น

370

น้�ำ ตกภูซาง

ที่ต้ัง : หมู่ 8 บา้ นธาตุภูซาง ต.ภูซาง อ.ภูซาง จ.พะเยา
พิกัด : x644313 y2174804
การเข้าถึง : อยู่ที่เดียวกับท่ีทำ�การอุทยานแห่งชาติ ใช้ทางเดียวกับที่มาที่ทำ�การอุทยานแห่งชาติ มาเริ่มท่ีอำ�เภอภูซาง ใช้ทางหลวง
หมายเลข 4010 ไปทางวดั ปงใหม่ จนถึงสามแยกเขา้ บา้ นฮวก เลยี้ วซา้ ยไปตามทางหลวงหมายเลข 1093 ถนนจะผา่ นทท่ี �ำ การอุทยานแหง่ -
ชาตภิ ูซาง นา้ํ ตกจะอยู่ตรงขา้ มกับที่ท�ำ การอทุ ยานแห่งชาติ
ลกั ษณะ : เป็นนํ้าตกท่ีเกิดจากห้วยสาขาของหว้ ยน้าํ ฮวก ไหลผ่านบอ่ น้าํ ร้อน ทเ่ี รยี กกันว่า บอ่ นํา้ ซบั น้ําอุ่น จงึ ท�ำ ใหน้ ํา้ ในลำ�หว้ ยมอี ุณหภูมิ
สูงข้ึนจากเดิม ซ่ึงปกติมีค่า 30 - 32 องศาเซลซียส เม่ือกระแสน้ําไหลลงสู่ที่ตํ่าอย่างต่อเนื่อง บริเวณที่น้ําไหลผ่านมีการเปลี่ยนแปลงของ
ระดับ จนเกิดเป็นช้ันนาํ้ ตก สงู ราว 15 เมตร มีนํ้าตลอดปี บรรยากาศร่มรืน่
หนิ บรเิ วณนป้ี ระกอบด้วยหินช้ัน ยคุ คาร์บอนิเฟอรัส - เพอรเ์ มยี น มีหินแกรนิตยคุ ไทรแอสซิกแทรกดันข้นึ มาท�ำ ใหช้ ้ันหนิ ท่ีสัมผสั กับ
หินแกรนติ ถกู แปรสภาพเป็นหนิ แปร หนิ ท่พี บทีน่ ํา้ ตกภซู างไดแ้ ก่ หนิ ฟิลไลต์ หนิ ควอตไซต์ หินทราย หนิ ดินดาน โดยมหี นิ ปูนเป็นกระเปาะ
แทรกปนอยบู่ า้ ง

371

น�้ำ ตกห้วยโป่งผา

ที่ต้ัง : หมู่ 3 บ้านฮวก ต.ภูซาง อ.ภซู าง จ.พะเยา
พิกัด : 47Q 646593E 2179217N
การเข้าถึง : จากที่ทำ�การอุทยานแห่งชาติ ใช้ทางหลวงหมายเลข 1093
ไปทางบ้านฮวก เลยไป 5 กิโลเมตร มีทางแยกลงซ้ายมือ เข้าไปตามทาง
3.5 กิโลเมตร จะถึงหน่วยจัดการต้นนํ้าภูซาง จอดรถ แล้วเดินเท้าต่อไปราว
150 เมตร ถึงนํ้าตก อยู่ในการดูแลของหน่วยพิทักษ์อุทยานแห่งชาติที่ ภซ.
4 (บ้านฮวก)
ลักษณะ : มีต้นกำ�เนิดมาจากทิวเขาดอยผาหม่น เป็นต้นกำ�เนิดของ
ล�ำ นํา้ เปือย เป็นน้าํ ตกหนิ ขนาดเล็ก นาํ้ ตกไหลตกลงมาต่อเนอ่ื งกนั หลายชัน้
ชั้นสูงสุดคือช้างล่างที่ตกไหลลาดมาตามหน้าผาสูงราว 5 เมตร ลงสู่แอ่ง
ข้างล่าง แล้วไหลเลาะลานหินออกไป บรรยากาศร่มรื่นเพราะมีป่า
เบญจพรรณปกคลุม เป็นทีอ่ ยูข่ องเตา่ ปูลูซง่ึ เป็นสัตวห์ ายากและใกล้สูญพันธุ์

372

เชยี งราย อุทยานแห่งชาติ

แม‹ฮอ‹ งสอน พะเยา ภูสอยดาว
เชียงใหม‹ นา‹ น พ้นื ท่ี 340.21 ตารางกโิ ลเมตร

ลำพ�น ลำปาง แพร‹ ท่ีตั้งท่ีทำ�การอทุ ยานแห่งชาติ : หมู่ 6 บา้ นรกั ไทย ต.บ่อภาค อ.ชาติตระการ จ.พษิ ณโุ ลก

อตุ รดิตถ การเดินทาง :
ตาก สุโขทยั พ�ษณุโลก
n จากจังหวัดพิษณุโลก เริ่มที่อำ�เภอชาติตระการ ใช้ทางหลวงหมายเลข 1237 ตรงแยก
เพชรบรู ณ อำ�เภอ แล้วไปตามทางจะผ่านทางเข้าอุทยานแห่งชาติน้ําตกชาติตระการ ผ่านบ้านบ่อภาค จะมี
กำแพงเพชร พจ� ต� ร ทางหลวงหมายเลข 1268 ท่ีมาจากนาแห้วมาบรรจบ แล้วไปอีกราว 20 กิโลเมตร ถึงท่ีทำ�การ
อุทยานแหง่ ชาติภสู อยดาวทางขวามือ
นครสวรรค
373
อุทยั ธานี

ทงุ่ ดอกหงอนนาคบนลานสน

n จากจังหวัดอุตรดิตถ์ จากตัวเมืองใช้ทางหลวงหมายเลข 1045 (อุตรดิตถ์ - น้ําปาด) จนถึงอำ�เภอนํ้าปาดแล้วเข้าสู่ทางหลวง
หมายเลข 1239 ไปจนถงึ สามแยกไปนา้ํ ตกคลองตรอน เลี้ยวซา้ ยไปตามทางหลวงหมายเลข 1268 ทีส่ ามแยกห้วยมุ่น (47 กิโลเมตร จากอำ�เภอ
นํ้าปาด) เลย้ี วขวาไปตามทางหลวงหมายเลข 1237 อีก 18 กิโลเมตร จะถึงนํ้าตกภูสอยดาว แลว้ เลยไป 1.3 กิโลเมตรถึงทที่ ำ�การอุทยาน-
แห่งชาติ รวมระยะทางประมาณ 133 กโิ ลเมตร
กว่าจะเป็ นอุทยานแห่งชาติ
อุทยานแห่งชาติภูสอยดาว แต่เดิมเป็นวนอุทยานภูสอยดาว ได้สำ�รวจจัดต้ังเป็นวนอุทยานภูสอยดาว โดยสำ�นักงานป่าไม้เขต
พษิ ณโุ ลก เมอ่ื วนั ท่ี 13 พฤศจิกายน 2533 มีพน้ื ทเ่ี พียง 32 ตารางกิโลเมตร จนกระทง่ั ปงี บประมาณ 2535 กรมปา่ ไมไ้ ดจ้ ดั สรรงบประมาณ
ให้สำ�นักงานป่าไม้เขตพิษณุโลกทำ�การสำ�รวจพ้ืนที่เพ่ิมเติมเพื่อผนวกเข้ากับพื้นที่เดิมของวนอุทยานภูสอยดาว ผลการสำ�รวจพ้ืนท่ีเพิ่มเติม
ในเขตป่าสงวนแห่งชาติป่านํ้าปาด ท้องที่อำ�เภอน้ําปาด จังหวัดอุตรดิตถ์ และในเขตป่าไม้ถาวรป่าภูสอยดาวท้องท่ีอำ�เภอนํ้าปาด จังหวัด
อตุ รดติ ถ์ ปา่ ภูสอยดาว ท้องที่อ�ำ เภอชาตติ ระการ จังหวัดพิษณโุ ลก ตามมติคณะรัฐมนตรไี ด้เนื้อทีร่ วม 78.34 ตารางกิโลเมตร
ต่อมาส�ำ นกั งานป่าไมเ้ ขตพษิ ณุโลกไดม้ หี นงั สอื ท่ี กษ 0725.07/5819 ลงวนั ท่ี 11 สงิ หาคม 2536 เรอื่ ง ขอจัดตั้งวนอุทยานภูสอยดาว
เป็นอุทยานแห่งชาติภูสอยดาว ได้รายงานให้กรมป่าไม้ทราบว่า พ้นื ท่วี นอุทยานภูสอยดาวซ่งึ ต้งั อย่ใู นเขตป่าสงวนแห่งชาติป่าน้าํ ปาด ท้องท่ี
อำ�เภอนํ้าปาด จังหวัดอุตรดิตถ์ และเขตป่าไม้ถาวรตามมติคณะรัฐมนตรี ป่าภูสอยดาว ท้องท่ีอำ�เภอชาติตระการ จังหวัดพิษณุโลก เป็น
พ้ืนท่ีที่มีสภาพปา่ คอ่ นขา้ งสมบรู ณ์ ปกคลมุ ไปดว้ ยปา่ ธรรมชาตทิ ส่ี วยงาม เปน็ แหลง่ ตน้ นา้ํ ล�ำ ธาร สภาพพน้ื ทโ่ี ดยทว่ั ไปเปน็ ภเู ขาสงู ชนั บางจดุ

374

สูงจากระดับทะเล 1,600 เมตร เป็นแหล่งที่อยู่อาศัยของสัตว์ป่า และเป็นพื้นที่ชายแดน
ติดต่อประเทศลาว ซงึ่ มีความส�ำ คัญอยา่ งยิ่งตอ่ ความม่นั คงของชาติ มจี ดุ เดน่ ท่ีนา่ สนใจเปน็
ทดี่ งึ ดูดใหป้ ระชาชน นักทอ่ งเทย่ี วเข้ามาเทย่ี วชม ไดแ้ ก่ นา้ํ ตก 5 ชนั้ และ ภูสอยดาว
ท่เี ปน็ ป่าสน มีเน้ือท่กี วา้ ง 1.6 ตารางกโิ ลเมตร มคี วามสวยงามมากและพน้ื ท่ใี กลเ้ คยี งยังมี
สภาพป่าธรรมชาติท่ีสมบูรณ์ สามารถผนวกเป็นเขตอุทยานแห่งชาติได้อีกเป็นจำ�นวนมาก
จึงเห็นสมควรท่ีจะรักษาพื้นท่ีป่าแห่งนี้ไว้เป็นพ้ืนที่ป่าอนุรักษ์ โดยกำ�หนดให้เป็นอุทยาน
แหง่ ชาตภิ สู อยดาว ดอกไม้นานาพรรณบนลานสนภสู อยดาว

จนกระท่งั ปี 2551 ไดม้ ีพระราชกฤษฎกี าก�ำ หนดบรเิ วณทดี่ นิ ป่าน้ําปาดและปา่ ภู
สอยดาว ในทอ้ งทต่ี �ำ บลมว่ งเจด็ ตน้ ต�ำ บลบา้ นโคก ต�ำ บลนาขมุ อ�ำ เภอบา้ นโคก อ�ำ เภอหว้ ยมนุ่
อำ�เภอนํ้าปาด จังหวัดอุตรดิตถ์ และตำ�บลบ่อภาค อำ�เภอชาติตระการ จังหวัดพิษณุโลก
ให้เป็นอุทยานแห่งชาติ ประกาศในราชกิจจานุเบกษา เล่ม 125 ตอนที่ 71ก ลงวันที่ 28
พฤษภาคม 2551 ใหเ้ ป็นอทุ ยานแหง่ ชาติภสู อยดาว เปน็ อทุ ยานแห่งชาตลิ �ำ ดับท่ี 109 ของ
ประเทศไทย มพี น้ื ท่ี 340.21 ตารางกโิ ลเมตร
อทุ ยานแหง่ ชาตภิ สู อยดาวนอกจากจะมนี า้ํ ตกทส่ี วยงามแลว้ ยงั มบี รเิ วณลานสนสองใบ
กว้างนับพันไร่ต่อเชื่อมกับพ้ืนท่ีของประเทศลาว ซ่ึงเป็นลานสนที่มีทุ่งดอกไม้ป่านานาชนิด
ออกดอกบานสะพร่ังในหน้าฝน ซึ่งเป็นจุดท่องเที่ยวท่ีเป็นที่นิยมของผู้ที่มาท่องเท่ียวแนว
ธรรมชาตเิ ปน็ อยา่ งมาก ทง้ั ยงั เปน็ เปน็ แหลง่ ตน้ นา้ํ ล�ำ ธารของล�ำ นา้ํ ภาค และล�ำ นา้ํ ปาดอกี ดว้ ย

ภูสอยดาวโดดเดน่ อย่างมาก

375

อำเภอฟากทา‹ ไปบŒานบ‹อเบ้ีย
อำเภอบาŒ นโคก
1047
1268

ไปอำเภอทองแสนขนั 1047

อำเภอ สปป.ลาว
น้ำปาด

1237

น้ำตก
ภสู อยดาว

1212 น้ำตก

สายทิพย

ทที่ ำการ
อุทยานแห‹งชาติ

ภสู อยดาว

ไปอำเภอทองแสน ัขน

ไปอำเภอชาตติ ระการ

376

นำ้�ตกภูสอยดาว

ที่ต้ัง : บ้านธรรมวงศ์ ต. หว้ ยมนุ่ อ.นํา้ ปาด จ.อุตรดติ ถ์
พิกัด : 17.695989E 100.947116N
การเขา้ ถงึ : มาจากทางอ�ำ เภอบา้ นโคก จงั หวดั อตุ รดติ ถ์
ก็ใช้ทางหลวงหมายเลข 1268 ไปทางชาตติ ระการ จะผา่ น
น้ําตกภูสอยดาว หรือถ้ามาจากอำ�เภอน้ําปาด ก็ต้องมา
บรรจบกบั ทางหลวงหมายเลข 1268 ตรงแยกบา้ นหว้ ยมนุ่
แล้วมุ่งหน้าไปทางชาติตระการ ตามทางหลวงหมายเลข
1237 อีก 18 กิโลเมตร จะผ่านหน้าน้ําตกพอดี หรือถ้า
มาจากอ�ำ เภอชาติตระการ ก็ใช้ทางหลวงหมายเลข 1237
มุ่งหน้าบ้านโคก ถนนจะมาผ่านหน้าท่ีทำ�การอุทยาน
แห่งชาติ เลยไปอีก 1.3 กิโลเมตร จึงถงึ นาํ้ ตก

377

ลกั ษณะ : เปน็ นา้ํ ตกทเ่ี กดิ จากหว้ ยนา้ํ พาย บนทวิ เขาภสู อยดาว นา้ํ จะไหลลงมารวมกนั
ในร่องเขา แล้วไหลลดหล่ันกันมา 5 ช้ัน แต่ละช้ันท้ิงระยะห่างกัน มีการตั้งชื่อช้ัน
แตกตา่ งกนั เชน่ สอยดาว สกาวเดือน เหมอื นฝนั กรรณิการ์ และสภุ าภรณ์ น้ําตกสงู
ไมม่ ากราว 4 - 7 เมตร เป็นนํา้ ตกหินทราย บรรยากาศรม่ ร่นื ทุกชน้ั ช้ันท่ี 1 ล่างสดุ
อยู่หา่ งจากทางราว 60 เมตร
ผู้สนใจที่จะเดินเท้าข้ึนลานสนภูสอยดาว จะมีสะพานและทางเดิน เดินเลาะ
ลำ�ห้วยน้ําตกภูสอยดาวไปจนเกือบสุดช้ันน้ําตก แล้วจึงมีทางตัดขึ้นสู่เนินส่งญาติ ไป
ยงั เสน้ ทางเดนิ บนสนั เขาตอ่ ไป
หินบริเวณน้ําตกภูสอยดาวเป็นหินทรายสีน้ําตาลแดง ขนาดเม็ดตะกอน
ปานกลาง ส่วนใหญ่เป็นแร่ควอตซ์ ลักษณะกึ่งกลมมน และมีการคัดขนาดดี
พบโครงสร้างการวางชน้ั เฉยี งระดบั (Cross - bedding) ในช้ันหนิ ทราย และรอยแตก
ที่สัมพันธก์ ับทิศทางการไหลของนํา้ ทีไ่ หลผ่านบริเวณหน้านาํ้ ตกชั้น 1 ชน้ั 2 และชนั้
3 บางบริเวณพบว่ามีการแทรกสลับของช้ันหินทรายกับหินดินดาน ช้ันหินดังกล่าว
อยู่ในหมวดหินภูพาน กลุ่มหนิ โคราช มอี ายุครีเทเชยี สหรือประมาณ 145 - 99 ลา้ นปี

378

น้�ำ ตกสายทพิ ย์

ที่ต้ัง : อย่บู นลานสนภสู อยดาว หมู่ 6 บา้ นรกั ไทย ต.บ่อ
ภาค อ.ชาติตระการ จ.พษิ ณโุ ลก
พิกัด : -
การเข้าถึง : ต้องเดินเท้าจากนํ้าตกสอยดาว เป็นระยะ
ทาง 6.5 กโิ ลเมตร เปน็ ทางขึน้ เขาชนั มเี นินต่าง ๆ มากมาย
เช่น เนินส่งญาติ เนินปราบเซียน เนินป่าก่อ เนินเสือโคร่ง
และเนินมรณะ จนถงึ ลานสนทีค่ วามสงู 1,633 เมตร จาก
ระดบั ทะเล แล้วเดินต่ออกี 200 เมตร จงึ ถงึ ลำ�ธารน้ําตก
ลักษณะ : เป็นนํ้าตกหินทราย ที่เป็นลำ�ธารสายเดียวบน
ลานสน ท่ีรับน้ําที่เกิดข้ึนจากบนหลังเขาด้านบน เป็นป่า
สนและดนิ ทราย น้ําท่ีจะเกิดข้นึ จึงมาจากนาํ้ ฝน และนํ้าคา้ งในฤดหู นาว นา้ํ จึงมีเฉพาะหน้าฝน มาจนถงึ เดอื นมกราคม ล�ำ หว้ ยสายนี้จะไหล
ตกลงชอ่ งเขาชน้ั หินทรายท่ลี ดหล่นั กนั ลงไป เปน็ นาํ้ ตกชน้ั ต่าง ๆ 7 ชนั้ สูงราว 2 - 5 เมตร แลว้ ไหลไปรวมกบั ล�ำ น้ําภาคดา้ นลา่ งภู และไหล

379

ลงไปทางพิษณุโลก ในช่วงหนา้ ฝนราวเดือนสงิ หาคม - ตุลาคมจะเปน็ ช่วงทน่ี ํ้าตกสวยมาก เพราะนอกจากปรมิ าณน้าํ จะมากแลว้ ตามหนา้
ผาน้ําตกยังมตี ะไครข่ นึ้ จนเขียวและมดี อกไมเ้ ล็ก ๆ อยา่ งดอกสาวสนม ออกดอกผลิบาน

380

ลานหนิ ปุ่ม

อุทยานแห่งชาติ

ภูหินร่องกล้า
พ้ืนที่ 307 ตารางกิโลเมตร

เชียงราย

แม‹ฮอ‹ งสอน พะเยา ท่ีต้ังท่ีทำ�การอุทยานแห่งชาติ : 125 หมู่ 10 บา้ นรอ่ งกล้า ต.เนนิ เพิม่ อ.นครไทย จ.พิษณโุ ลก
เชียงใหม‹ นา‹ น การเดินทาง : จากตวั เมืองพิษณุโลกใช้ทางหลวงหมายเลข 12 สายพษิ ณุโลก - หล่มสกั จากนนั้
แยกซ้ายเข้าทางหลวงหมายเลข 2013 ไปทางอำ�เภอนครไทย ก่อนถึงตัวอำ�เภอนครไทย จะมีทาง
ลำพ�น ลำปาง แพร‹ แยกขวามือตามทางหลวงหมายเลข 2331 มุง่ หน้าสู่อทุ ยานแห่งชาติภหู ินร่องกลา้ ชว่ งขึ้นสอู่ ทุ ยาน
แหง่ ชาติ จะเปน็ ทางสงู ชนั และคดเคย้ี ว
อตุ รดิตถ หรือข้ึนมาจากทางอำ�เภอหล่มเก่า จังหวัดเพชรบูรณ์ (ทางขึ้นเดียวกับภูทับเบิก) ให้มาตาม
ตาก สุโขทยั พ�ษณุโลก ทางหลัก จะผ่านแยกเข้าภูทับเบิก และแยกเข้าบ้านร่องกล้า จนมาถึงที่ทำ�การอุทยานแห่งชาติ
ในท่ีสดุ แต่ทางดา้ นนี้ค่อนข้างชันมาก รถยนต์กำ�ลงั ไมด่ หี รอื บรรทุกหนักไมค่ วรใชเ้ ส้นทาง
เพชรบูรณ
กำแพงเพชร พ�จต� ร

นครสวรรค

อุทัยธานี

381

เมเปิลแดงทโ่ี รงเรียนการเมืองชว่ งมกราคม เปราะภูหินรอ่ งกลา้

ภลู มโล เอน็ อ้าบานในช่วงหนา้ ฝน

กว่าจะเป็ นอทุ ยานแห่งชาติ
เดิมพ้นื ทบี่ นภหู นิ ร่องกลา้ มแี ต่ชนเผ่ามง้ อยูอ่ าศัย ครั้งลัทธคิ อมมวิ นสิ ต์ก�ำ ลงั เผยแพรเ่ ข้ามาในไทยจนถงึ การจดั ตงั้ กองก�ำ ลังไวต้ ่อสกู้ ับ
รัฐบาล ภหู ินร่องกลา้ ถอื เปน็ ฐานท่มี ่ันใหญ่ของ ผกค.ในสมยั นนั้ เมอื่ ทางการไทยปราบปราม จงึ มีการสญู เสยี มากมายในช่วงปี 2511 - 2525
หลงั จากนน้ั กพ็ า่ ยแพ้ตอ่ รฐั บาล นัน่ จงึ ถงึ การล่มสลายของ ผกค.บนภูแหง่ นี้
และด้วยพ้ืนที่บนภูหินร่องกล้ามีความสมบูรณ์ และมีความสวยงามทางธรรมชาติหลายแห่ง จึงถูกเสนอให้มีการจัดต้ังเป็นอุทยาน
แห่งชาติ โดยมีพระราชกฤษฎีกากำ�หนดพื้นท่ีป่าภูหินร่องกล้าให้เป็นอุทยานแห่งชาติ เมื่อวันท่ี 26 กรกฎาคม 2527 โดยได้มีพระราช-
กฤษฎีกากำ�หนด บริเวณป่าภูหินร่องกล้า ท้องที่ตำ�บลบ่อโพธิ์ ตำ�บลเนินเพิ่ม ตำ�บลบ้านแยง อำ�เภอนครไทย จังหวัดพิษณุโลก และตำ�บล
กกสะทอน อ�ำ เภอดา่ นซา้ ย จงั หวดั เลย พ้ืนท่ี 307 ตารางกิโลเมตร เป็นอทุ ยานแหง่ ชาติ ลำ�ดบั ท่ี 48 ของประเทศ
พน้ื ทบี่ นภหู ินร่องกล้านั้น เปน็ ทิวเขาสลบั ซับซอ้ น มีภูหมันขาว ภแู ผงมา้ ภขู ้เี ถา้ ภลู มโล ภูหินร่องกลา้ อยู่ในพ้นื ที่ โดยมีภหู มนั ขาว
เปน็ ยอดเขาทส่ี ูงท่สี ดุ สงู ประมาณ 1,820 เมตรจากระดับทะเล รองลงมาคอื ภลู มโล โดยสงู ประมาณ 1,664 เมตร จากระดับทะเล มที ั้งป่า
เบญจพรรณ ป่าดิบช้ืน ปา่ ดบิ แลง้ ลานหนิ เป็นแหลง่ ก�ำ เนดิ ของแมน่ ้าํ ลำ�ธารหลายสาย เช่น ห้วยลำ�นา้ํ ไซ หว้ ยนาํ้ ขมึน หว้ ยออมสิงห์ ห้วย
เหมอื ดโดน ห้วยหลวงใหญ่
อทุ ยานแหง่ ชาตภิ หู นิ รอ่ งกลา้ เปน็ อทุ ยานแหง่ ชาตทิ ม่ี คี วามสวยงามทางธรรมชาตเิ ปน็ อยา่ งมาก โดยเฉพาะในฤดฝู น พชื พรรณตา่ ง ๆ
ล้วนมีชีวิตชีวาออกดอกบานสะพร่ัง นอกจากแหล่งเรียนรู้ทางประวัติศาสตร์แล้วยังมีจุดชมทิวทัศน์มากมาย เป็นแหล่งเรียนรู้ทางธรณีที่
นา่ สนใจ และยังมลี �ำ ธารนาํ้ ตกหลายแห่งในพืน้ ที่
ลักษณะของนาํ้ ตกในอุทยานแห่งชาติภูหินรอ่ งกล้าจะเป็น รปู แบบของชัน้ หินทราย ทห่ี ักตกลง จงึ มักมเี พิงด้านล่าง น้ําตกตกช้นั เดียว
และมีกองหินทีห่ ักตกกองอยดู่ า้ นล่าง
การเดนิ ทางไปนํา้ ตกตา่ ง ๆ ในอทุ ยานแหง่ ชาตภิ หู ินร่องกลา้ ใหใ้ ช้ถนนสายหลัก คอื ทางหลวงหมายเลข 2331 ที่ผา่ เขา้ กลางอทุ ยาน
แหง่ ชาติเพยี งสายเดยี ว กจ็ ะไปเยอื นได้ครบทุกนา้ํ ตก

382

ไปอำเภอดา‹ นซŒาย

2013

2013 ไปเมืองเลย

ไปอำเภอชาตติ ระการ อำเภอ ผนาำ้ ลตากด นำ้ ตก บŒานกกสะทอน
นครไทย ตาดฟา‡ ไปอำเภอน้ำหนาว
2216
ทีท่ ำการ นำ้ ตกร‹มเกลาŒ ภราดร
อุทยานแหง‹ ชาติ ภูลมโล
ภูหินรอ‹ งกลาŒ นำ้ ตก 21

สายฝน

2013 อุทยานหแน(แหว‹กง‹ ยง‹ชพลาาตท� ดิทัก)ี่ษภ รก.5 2331
ลานหินแตก
นำ้ ตก บาŒ นรอ‹ งกลŒา
หวŒ ยขมึนนอŒ ย น้ำตก
ศรพ�น้ำชั ตรกน� ทร กังหนั นำ้

โรงเรย� น
การเมอื ง
ลานหนิ ปุม† การทหาร

นำ้ ตกหมนั แดง

หน‹วยพท� ักษอุทยานแหง‹ ชาติที่ ภรก.7 (หมนั แดง)

ภูทับเบกิ
2013 2331

ไปเมืองพ�ษณุโลก 12 หน‹วยหนว‹ ยพ�ทกั ษ
อทุ ยานแหง‹ ชาตทิ ่ี ภรก.2

(ทับเบกิ )

อำเภอหล‹มสกั
ไปอำเภอชุมแพ

ไปจงั หวดั เพชรบรู ณ

383

น้�ำ ตกผาลาด

ที่ต้ัง : หมู่ 15 บ้านหว้ ยนา้ํ ไซ ต.เนนิ เพมิ่ อ.นครไทย
จ.พิษณุโลก
พิกัด : 47Q 0706885E 1883932N
การเข้าถึง : เมื่อมาจากทางอำ�เภอนครไทย จังหวัด
พิษณุโลก มุ่งหนา้ ข้ึนอทุ ยานแห่งชาติภูหนิ ร่องกล้า ก่อน
ถึงด่านตรวจของอุทยานแห่งชาติ ราว 100 เมตร จะ
มีทางแยกซ้ายมือเข้าน้ําตกผาลาด ไปตามทางราว 2.5
กโิ ลเมตร เขา้ ไปยงั โรงไฟฟา้ พลังน้ําขมึน ถึงโรงไฟฟ้าแล้ว
จอดรถเดินลงทางซา้ ยมือ 20 เมตร
ลักษณะ : เป็นแก่งนํ้าขนาดใหญ่ ที่ค่อย ๆ ไหลลาด
ลงมา 30 องศา ระยะทางราว 30 เมตร บนลานหนิ ทราย

384

น้ำ�ตกตาดฟา้ หรือน้�ำ ตกด่านกอซาง

ที่ตั้ง : หมู่ 15 บา้ นหว้ ยน้ําไซ ต.เนนิ เพม่ิ อ.นครไทย จ.พิษณุโลก
พิกัด : 47Q 0707863E 1884708N
การเขา้ ถึง : จากโรงไฟฟ้านํ้าขมึน ใหเ้ ขา้ ไปเลยดา่ นตรวจของโรงไฟฟ้า ขวามือจะมีทางเขา้ ขา้ งด่านตรวจ เปน็ ทางหินกรวด เข้าไปตามทาง
เป็นปา่ ดิบแล้งสองข้างทาง ราว 2 กิโลเมตร จะพบทางลงทางซ้ายมือ เดินลงไปตามทางทช่ี นั ในบางชว่ ง ราว 100 เมตร ถึงดา้ นหน้าน้ําตก
ลักษณะ : เป็นนํา้ ตกหนิ ทราย ตกลงมาชน้ั เดียว มกี อ้ นหินขนาดใหญ่ดา้ นหนา้ สูงราว 10 เมตร บรรยากาศรม่ รื่น

385

นำ้�ตกศรพี ัชรนิ ทร์

ท่ีต้ัง : หมู่ 15 บา้ นหว้ ยนํา้ ไซ ต.เนินเพ่ิม
อ.นครไทย จ.พิษณโุ ลก
พิกัด : 0706926E 1882202N จงโครง่ ท่ีพบเหน็ ได้ไม่บ่อย

การเข้าถึง : เลยด่านตรวจขึ้นเขามาราว 3 กโิ ลเมตร ชว่ งทางโคง้ จะมีทางล�ำ ลองขวามือ เดินเขา้ ไปตามทางท่ีจะค่อย ๆ ลงเนินเร่อื ย ๆ
จนถงึ แนวท่อน้าํ ของชาวบ้าน ใหเ้ ดนิ ไล่มาตามทอ่ นํ้า ขนึ้ มาทางซา้ ย (ตน้ น้าํ ) ราว 250 เมตร จะพบทางตัดลงนา้ํ ตก ทางค่อนขา้ งชนั รวม
ระยะทางเดนิ ลงจากถนน ลงเนินไปจนถึงนา้ํ ตก ราว 800 เมตร
ลักษณะ : เป็นนา้ํ ตกขนาดเล็ก สูงราว 6 เมตร ตกลงมาชน้ั เดยี วจากหนา้ ผาหนิ ทราย ทา่ มกลางหุบเขาล้อมรอบ ทีม่ ตี ้นไมข้ ้นึ กนั หนาแน่น
ท้ังป่าไผ่ ป่ากลว้ ย จึงท�ำ ให้บรรยากาศรม่ ร่ืนมาก
นาํ้ ตกแห่งนตี้ งั้ ชอ่ื เป็นเกียรติแกท่ หารคา่ ยศรพี ชั รินทร์ จังหวัดขอนแกน่ ซ่ึงเปน็ ทหารหน่วยแรกท่ขี ึ้นมาตอ่ สู้กับ ผกค.บนภูหนิ รอ่ งกล้า

386

น้ำ�ตกสายฝน น้ำ�ตกสายฝนชนั้ บน

ที่ต้ัง : บ้านรอ่ งกล้า ต.เนินเพมิ่ อ.นครไทย จ.พิษณุโลก
พิกัด : 0712814E 1880749N
การเข้าถึง : จากท่ีทำ�การอุทยานแห่งชาติ ไปทางลานหินปุ่ม ก่อนถึง
ทางแยกเข้าลานหินป่มุ มลี านจอดรถเล็ก ๆ ทางขวา (มีเสาไฟตรงจุดจอด)
แลว้ เดนิ ข้ามถนน แลว้ เดินเข้าไป (ปากทางมีปา้ ยบอก) จะมที างเดินชัดเจน
เปน็ ป่าเบญจพรรณ มีต้นไผก่ อใหญ่ ๆ ทางจะคอ่ ย ๆ ลง ราว 200 เมตร เจอ
สามแยก ถ้าตรงไปอีกราว 50 เมตร จะพบช้นั บน ซงึ่ จะมีทางเดนิ เลาะไปอกี
ดา้ นหน่ึงของล�ำ ธารแล้วลงไปยังชน้ั ล่าง แล้วจงึ เดินขึ้นมาสมทบกบั สามแยก
นีเ้ ชน่ เดิม (เดินเปน็ วงกลม)
ลักษณะ : เป็นน้าํ ตกขนาดเล็ก ลักษณะเพิงหินทรายท่หี ักตกลงมาชัน้ เดียว
ชน้ั บนสูงราว 3 เมตร ช้นั ล่างสูงราว 6 เมตร สองชนั้ หา่ งกนั ราว 20 เมตร
ลำ�ธารน้ําเป็นลำ�ธารสายเล็ก ๆ เม่ือไหลผ่านหน้าผาแล้วตกลงมา จึงเป็น
ม่านนํ้าบาง ๆ เหมือนสายฝน แต่บรรยากาศร่มร่ืนมาก โดยเฉพาะชั้นล่าง
จะมีบีโกเนยี ขนาดใหญ่ ออกดอกในชว่ งเดือนตลุ าคม

น�ำ้ ตกสายฝนชนั้ ล่าง

387

บีโกเนยี

นำ�้ ตกหว้ ยขมึนนอ้ ย

ท่ีต้ัง : หมู่ 10 บ้านร่องกล้า ต.เนินเพ่ิม อ.นครไทย พิษณุโลก
พิกัด : 0713944E 1880392N
การเข้าถึง : เลยทางเข้าลานหินปุ่มไปทางบ้านร่องกล้า ราว 1 กิโลเมตร อยู่เยื้องกับทางเข้าโครงการพระราชดำ�ริ จอดรถในลานจอด
ริมทาง ทม่ี ีล�ำ ห้วยขมนึ นอ้ ย (มีปา้ ยบอกชัดเจน) เดินเท้าเข้าไป ราว 60 เมตร ถึงนํ้าตก
ลักษณะ : เปน็ นา้ํ ตกขนาดเลก็ สองชน้ั ตอ่ เนอ่ื งกนั สงู รวมราว 6 เมตร ไหลตกจากหนา้ ผาหนิ ทา่ มกลางหบุ เลก็ ๆ ทร่ี ม่ รน่ื ดว้ ยตน้ ไมท้ ร่ี ายรอบ

388

น้�ำ ตกร่มเกลา้ ภราดร

ที่ต้ัง : หมู่ 10 บา้ นร่องกล้า ต.เนนิ เพิ่ม
อ.นครไทย จ.พษิ ณุโลก
พิกัด : 0714583E 1880391N
การเข้าถึง : เลยน้ําตกขมึนน้อยไปทาง
บา้ นรอ่ งกลา้ ราว 1.5 กโิ ลเมตร (กอ่ นถึง
โรงเรียนการเมือง การทหาร 300 เมตร)
มีป้ายบอกทางซ้ายมือ ทางเข้าอยู่ริมทาง
เลยทางเข้าลานหนิ ปมุ่ ไป มปี า้ ยทางซา้ ยมอื
บอกทางเขา้ ทม่ี ปี า่ สนขน้ึ ดา้ นหนา้ จอดรถ
แล้วเดินเท้าไปตามทาง ราว 800 เมตร
ทางจะค่อย ๆ ลงหุบเขา ช่วงสุดท้าย
ทางค่อนข้างชัน ลงไปจะถึงหน้าน้ําตก
ทางขวามือ (หันหน้าเข้าหานํา้ ตก)

389

ลักษณะ : เป็นนํ้าตกฝาแฝดสองแห่ง ที่อยู่ติดกัน ที่สายนํ้าตกลงจาก
ชั้นหินทรายชั้นเดียว สูงราว 10 เมตร ด้านล่างไม่เป็นแอ่งนํ้า แต่มีกอง
หินระเกะระกะ กองเต็มหน้านํ้าตก กองลดหลั่นกันลงมา ทำ�ให้นํ้าที่ไหล
เลยชั้นนํ้าตกมาแล้วไหลลอดก้อนหินขนาดใหญ่ ทำ�ให้ไม่เห็นชั้นนํ้าตก
อื่น ๆ ที่ต่อเนื่องกัน

390

น้ำ�ตกกังหนั น้ำ�

ที่ต้ัง : บ้านร่องกลา้ ต.เนนิ เพม่ิ อ.นครไทย จ.พิษณโุ ลก
พิกัด : 0714267E 1879748N
การเข้าถึง : เมื่อมุ่งหน้าไปทางโรงเรียนการเมือง การทหาร
ซึ่งอยู่ใกล้กับบ้านร่องกล้า จะพบเห็นเพิงขายสินค้าของชาว
บ้าน จอดรถต่อจากเพิงสุดท้ายทางซ้าย แล้วเดินไปราว 20 เมตร
จะมีทางเดินลงผ่านช่องหินแคบท่ีในหน้าฝนจะมีเปราะหินสีเหลือง
ออกดอกสวยงาม เดินลงไปราว 30 เมตร ถงึ นํ้าตก
ลกั ษณะ : เปน็ แกง่ หนิ ขนาดใหญ่ เปน็ ชน้ั เตย้ี ๆ แตต่ อ่ เนอ่ื งกนั ยาว
รวมราว 10 เมตร ความสงู แนวดง่ิ นา่ จะราว 3 - 4 เมตร แตเ่ มอ่ื เกดิ
ขน้ึ กลางล�ำ หว้ ยขนาดใหญ่ จงึ ดูสวยงามเพราะปริมาณน้าํ มาก
ในสมัยท่ี ผกค. ยังคงหลบซ่อนบนภูหินร่องกล้า ได้ดัดแปลง
นำ�นํ้าเข้ามาหมุนกังหัน ให้กังหันทำ�งานง่าย ๆ เช่น หมุนครก
กระเดือ่ งในการต�ำ ข้าว แทจ้ ริงแลว้ น้าํ ตกนีไ้ ม่มีช่ือ แตเ่ มือ่ มีกังหนั นํา้
อยู่ด้วย จงึ เรยี กนา้ํ ตกกงั หนั น้าํ เพ่ือให้เป็นทเ่ี ข้าใจวา่ หมายถงึ ท่ีใด

391

น�้ำ ตกหมนั แดง

ที่ต้ัง : ต.กกสะทอน อ.ด่านซา้ ย จ.เลย
พิกัด : 930301E 051430N
การเขา้ ถงึ : อยใู่ นการดแู ลของหนว่ ยพทิ กั ษอ์ ทุ ยานแหง่ ชาตทิ ่ี ภรก.7 (หมนั แดง) โดยออกมาจากทท่ี �ำ การอทุ ยานแหง่ ชาติ มงุ่ หนา้ ไปทาง
โรงเรยี นการเมอื ง การทหาร จะมที างแยกเลย้ี วขวาไปตามทางหลวงหมายเลข 2311 (ภทู บั เบกิ - หลม่ เกา่ - หลม่ สกั ) ใชท้ างสายนไ้ี ปจนถงึ หนว่ ย
พทิ กั ษอ์ ทุ ยานแหง่ ชาติ ราวหลกั กโิ ลเมตรท่ี 31 จากนน้ั เดนิ เทา้ จากหนว่ ย เขา้ ไปในปา่ ดงดบิ แลง้ ทางจะคอ่ ย ๆ ลาดลง เดนิ เขา้ ไปราว 3 กโิ ลเมตร
หลงั จากนน้ั จะหนิ กอ้ นใหญท่ างซา้ ยอยใู่ นทงุ่ หญา้ เลก็ ๆ จากจดุ น้ี ทางจะเรม่ิ ลงเขาชนั ขน้ึ จนไปตดิ ล�ำ หว้ ย กจ็ ะเดนิ ลงเลาะหว้ ยทางซา้ ย (ตามการ
ไหลของนา้ํ ) ทางจะลงชนั มากเลยี บล�ำ หว้ ยลงไปเรอ่ื ย ๆ มชี น้ั นา้ํ ตกตา่ ง ๆ จนไปถงึ ชน้ั ท่ี 5 ซง่ึ เปน็ ชน้ั ทม่ี ดี อกลน้ิ มงั กรสชี มพขู น้ึ

392

ลกั ษณะ : เป็นนาํ้ ตกที่มตี น้ น้ํามาจากภหู มนั ขาว ตกจากช้นั หินทรายตา่ งระดบั มถี งึ 32 ชั้น แต่เปดิ ให้เทยี่ วไดถ้ งึ ช้นั 9 ส่วนใหญ่จะหยดุ พอ
แคช่ นั้ 5 ซ่ึงถอื ว่าเป็นชน้ั ท่สี วยที่สุด ส่วนใหญ่นํา้ ตกจะตกดิ่งลงมาชั้นเดียว สูงตัง้ แต่ 3 - 8 เมตร ทง้ิ ระยะห่างกนั 40 - 70 เมตร แล้วไหลลาด
ลงมาตามลานหิน ชนั้ ท่ี 5 ท่วี ่าสวยสุดนนั้ จะมกี ้อนหินขนาดไมใ่ หญ่นกั อยู่บนลาน มีต้นลน้ิ มงั กรขน้ึ กันแน่นแทบทุกกอ้ น เวลาท่ดี อกล้ินมังกร
ออกดอกจะมีความสวยงามมาก
หมายเหตุ : ทางเดนิ ในช่วงแรกจะราบ ๆ แลว้ ไปเรม่ิ ชนั เมื่อใกลถ้ งึ นํา้ ตก ระยะทางไกล และมที ากชุกชมุ ผู้ท่สี นใจต้องเตรียมตัวเหมือนไป
เดินป่าระยะทางไกล รองเท้า การแต่งตวั ให้เหมาะสม และเตรยี มอาหารกลางวันไปด้วย ทั้งควรมเี จา้ หนา้ ทน่ี ำ�ทาง
ในพนื้ ที่อทุ ยานแห่งชาติภหู ินรอ่ งกลา้ ยงั มีนํา้ ตกรอ่ งกล้าอีกแหง่ หน่ึงดว้ ย

393

อุทยานแห่งชาติ

แม่เงา

พนื้ ที่ 222.19 ตารางกโิ ลเมตร

เชียงราย ท่ีต้ังที่ทำ�การอุทยานแห่งชาติ : หมู่ 8 บา้ นแม่เงา ต.แม่สวด อ.สบเมย จ.แม่ฮ่องสอน
การเดินทาง : มาได้ 2 เส้นทาง คอื
แมฮ‹ อ‹ งสอน พะเยา น‹าน
เชียงใหม‹ จากอำ�เภอแมส่ อด เดนิ ทางตอ่ ด้วยทางหลวงหมายเลข 105 (แมส่ อด - แมส่ ะเรียง) ถึง
ลำพน� ลำปาง บ้านแมเ่ งาพอขา้ มสะพานแมเ่ งา เลย้ี วขวาเข้าตรงคอสะพาน (190 กิโลเมตร จากแม่สอด) เข้าไป
แพร‹ 4 กิโลเมตรถงึ ทท่ี ำ�การอุทยานแห่งชาติ

อุตรดิตถ หรอื จากจงั หวดั เชียงใหม่ เดนิ ทางตามทางหลวงหมายเลข 108 (เชยี งใหม่ - แม่สะเรยี ง)
ถึงบ้านจอมแจ้ง อำ�เภอแม่สะเรียง (ระยะทาง 191 กิโลเมตร จากเชียงใหม่) เลี้ยวซ้ายไปตาม
ตาก สุโขทยั ทางหลวงหมายเลข 105 ไปราว 40 กโิ ลเมตรถึงบา้ นแมเ่ งา แลว้ เล้ยี วซ้ายตรงคอสะพาน(กอ่ นขึ้น
พษ� ณุโลก สะพาน) เขา้ ส่ทู ี่ท�ำ การอทุ ยานแหง่ ชาติ ระยะทาง 4 กม.
เพชรบรู ณ
หรอื รถสองแถวสีส้ม ว่ิงระหว่างแมส่ ะเรยี ง - แม่สอดผ่านปากทางเขา้ อทุ ยานแหง่ ชาติ
กำแพงเพชร พจ� ต� ร
394
นครสวรรค

อุทยั ธานี

กว่าจะเป็ นอุทยานแห่งชาติ
อุทยานแห่งชาติแม่โถ จังหวัดเชียงใหม่ ได้ดำ�เนินการสำ�รวจพื้นที่ป่ารอบเขตอุทยานแห่งชาติแม่โถ เพื่อที่จะผนวกเข้าเป็นอุทยาน
แห่งชาติเพิ่มเติม จึงได้พบว่า ยังมีพื้นที่ป่าบริเวณใกล้เคียง ซึ่งอยู่ในจังหวัดแม่ฮ่องสอนที่ยังมีสภาพป่าที่สมบูรณ์เหมาะสมที่จะจัดตั้ง
เป็นอุทยานแห่งชาติแห่งใหม่ จึงได้รายงานผลการสำ�รวจนี้ให้กรมป่าไม้ทราบ กรมป่าไม้จึงได้ออกคำ�สั่งที่ 1061/2536 ลงวันที่ 24
มิถุนายน 2536 ให้นายนิรันดร์ กมลาพร นักวิชาการป่าไม้ 5 ปฏิบัติงานประจำ�อุทยานแห่งชาติภูกระดึง กองอุทยานแห่งชาติ ไปดำ�เนิน
การสำ�รวจข้อมูลรายละเอียดเบื้องต้นในพื้นที่ป่าบริเวณป่าสงวนแห่งชาติป่าแม่ยวมฝั่งซ้าย แปลงที่ 2 และพื้นที่ป่าบริเวณใกล้เคียง
ในระหว่างวันที่ 19 กรกฎาคม - 17 สิงหาคม 2536
ต่อมากรมป่าไม้จึงได้ออกคำ�สั่งที่ 614/2537 ลงวันที่ 17 เมษายน 2537 ให้นายนิรันดร์ กมลาพร ไปดำ�เนินการสำ�รวจข้อมูล
เพิ่มเติมป่าแม่ยวมฝั่งซ้าย จังหวัดแม่ฮ่องสอน รวมทั้งป่าท่าสองยาง จังหวัดตาก ป่าอมก๋อย จังหวัดเชียงใหม่ แล้วให้พื้นที่ดังกล่าวเป็น
อุทยานแห่งชาติ โดยให้ทำ�หน้าที่เป็นหัวหน้าอุทยานแห่งชาตินี้ด้วย ในการประชุมคณะกรรมการอุทยานแห่งชาติ ครั้งที่ 2/2538 วันที่
18 พฤษภาคม 2538 มีมติเห็นชอบให้จัดตั้งเป็นอุทยานแห่งชาติ ขณะนี้อยู่ระหว่างเสนอร่างพระราชกฤษฎีกา เพื่อกำ�หนดเป็นอุทยาน
แห่งชาติต่อไป มีเนื้อที่ประมาณ 272.29 ตารางกิโลเมตร ครอบคลุมพื้นที่อำ�เภอแม่สะเรียง อำ�เภอสบเมย จังหวัดแม่ฮ่องสอน และอำ�เภอ
ท่าสองยาง จังหวัดตาก อุทยานแห่งชาติแม่เงานี้ มีแม่นํ้าเงาเป็นแม่นํ้าสายใหญ่ และมีความสำ�คัญในพื้นที่ หล่อเลี้ยงผู้คนรายทาง ก่อน
จะไหลออกไปรวมกับแม่นํ้ายวม แล้วไหลไปรวมแม่นํ้าเมยและแม่นํ้าสาละวินแล้วไหลออกทะเลในเขตประเทศเมียนมา แม่นํ้าเงาไม่เคย
เหือดแห้งแม้ในยามหน้าแล้ง เป็นที่มาของชื่ออุทยานแห่งชาติด้วย

395

ไปอำเภอสบเมย
หน‹วยพ�ทกั ษ

อทุ ยานแห‹งชาติที่ มง.1
(แมล‹ ดิ )

200 ม. นำ้ ตกตะพโ� กร

แม‹น้ำยวม 105

หนว‹ ยพท� ักษ
อุทยานแห‹งชาติท่ี มง.2 (สบเงา)
แม‹นำ้ ยวม บŒานสบเงา

น้ำตกตาดลม

ทีท่ ำการ
อุทยาน
แห‹งชาตแิ มเ‹ งา
105 แมน‹ ำ้ เงา

บาŒ นแม‹คะ

บŒานแม‹วะหลวง บŒานแม‹หลุย น้ำตกแม‹หลยุ

บŒานแมล‹ าคี บŒานแมแ‹ พนอŒ ย
น้ำตกแมแ‹ จ

อบต.แม‹วะหลวง บาŒ นแม‹อมกิ จ�ดสกัดแม‹อมกิ

บาŒ นปางทอง 2 กม. 900 ม.

ดอยเบอบาตู นำ้ ตกแมล‹ ะออ

200ม. นำ้ ตกแมอ‹ ูแฮ น้ำตกโอโละโกร

105

น้ำตกบรู ณประภา

ไปอำเภอแม‹ระมาด

396

น้�ำ ตกตะผิโกร

ที่ต้ัง : หมู่ 8 บ้านแมส่ วดใหม่ ต.แม่สวด อ.สบเมย จ.แม่ฮ่องสอน
พิกัด : 391101E 1978465N
การเข้าถึง : จากท่ีทำ�การอุทยานแห่งชาติไปตามทางหลวงหมายเลข 105 (แมส่ ะเรียง - แมส่ อด) ไปทางแมส่ ะเรยี ง ราว 2 กิโลเมตร ช่วงท่ี
เปน็ โค้งหักศอก (ไมม่ ีอะไรสงั เกตและไม่มีป้ายบอก) ทางเข้าจะอยู่ตรงช่วงโคง้ ขวามอื เดินไปตามล�ำ ธารราว 300 เมตร ถึงนาํ้ ตกช้นั แรก แลว้
ตอ่ ไปเดนิ ข้นึ เนินเขาแลว้ ตัดลงหุบห้วย ก่อนจะเดนิ ตามลำ�ธาร แลว้ พบชั้นต่อ ๆ กนั จนครบ 4 ชน้ั รวมระยะทางจากชน้ั แรกไปอีกราว 1.5
กิโลเมตร ถงึ ชนั้ ท่ี 2
ลกั ษณะ : เปน็ นาํ้ ตกที่เกิดจากลำ�ห้วยมะกอกหรือค�ำ ว่า “ตะผโิ กร” เป็นภาษากะเหรี่ยงนน่ั เอง น้ําตกมีท้ังหมด 4 ชน้ั แต่ละชัน้ ห่างกนั นับ
ร้อย ๆ เมตร ชัน้ หนึ่งเดินจากถนนเข้ามา 300 เมตร สูง 8 เมตร เดนิ ไปอีก 300 เมตร เปน็ ชน้ั สอง สูง 20 เมตร เดนิ เลยไปอีก 640 เมตร
เปน็ ชน้ั สาม สูง 10 เมตร ส่วนชนั้ สเ่ี ดนิ ตอ่ ไปอกี 700 เมตร เป็นหน้าผาสูง 25 เมตร เป็นนํ้าตกหนิ ทสี่ ่วนใหญจ่ ะตกลงมาในรอ่ งหิน ลาดหลนั่
กันลงมา มนี ํ้าตลอดปี แต่นํา้ จะน้อยในหนา้ แลง้

397

น้�ำ ตกตาดลม

ที่ต้ัง : หมู่ 8 บ้านแมเ่ งา ต.แมส่ วด อ.สบเมย จ.แม่ฮอ่ งสอน
พิกัด : 392571E 1974120N
การเข้าถึง : จากทางแยกทางหลวงหมายเลข 105 เข้าตรงด่านตรวจของตำ�รวจตรงคอสะพาน
แม่เงา เขา้ ไปตามทางราว 4 กโิ ลเมตร ถึงดา่ นตรวจใกลท้ ท่ี ำ�การอทุ ยานแห่งชาติ จะมีทางเดินศึกษา
ธรรมชาติเข้าข้างด่านตรวจ เดนิ ตามทางศึกษาธรรมชาติ ผ่านป่าไผ่ ปา่ สัก และข้นึ เนนิ เขา แลว้ ตัด
ลงหุบ เดินเลาะลำ�หว้ ยไป เจอน้าํ ตกด้านหน้ารวมระยะทางเดนิ เท้าราว 1 กิโลเมตร
ลกั ษณะ : เปน็ นาํ้ ตกหน้าผาหิน ที่เป็นลักษณะโคง้ เว้า ทตี่ กลงมาสองช้นั ตอ่ เน่อื งกัน ในแนวดง่ิ สงู
รวมราว 18 เมตร ในตำ�แหนง่ ทเ่ี ปน็ เหมือนช่องลม ที่ในฤดูแล้งท่ปี รมิ าณนํา้ นอ้ ย ลมจะพัดสายนาํ้
จนฟงุ้ ไปท้งั บรเิ วณ

398

น้�ำ ตกแม่แจ

ท่ีต้ัง : หมู่ 3 บ้านแม่ลาคี ต.แม่วะหลวง
อ.ทา่ สองยาง จ.ตาก
พิกัด : 391536E 1965690N
การเข้าถึง : จากหน่วยพิทักษ์อุทยาน
แห่งชาติที่ มง.2 (สบเงา) ริมทางหลวง
หมายเลข 105 ตรงแยกเข้าอุทยานแห่งชาติ
ให้ใช้ทางหลวงหมายเลข 105 ย้อนลงไปทาง
ท่าสองยาง ไปตามทาง 12 กิโลเมตร จะถึง
บ้านแม่วะหลวง - อบต.แม่วะหลวง เลยไป
อีก 2 กโิ ลเมตร จะถงึ ทางแยกเขา้ บา้ นแมล่ าคี
(ปากทางมีป้ายวัดธรรมจาริกแม่ลาคี) เข้าไป
ตามทางจะผ่านหย่อมบ้านแม่ลาคี แล้วเลี้ยว
ขวากลางหมู่บ้าน ออกไปท้ายหมู่บ้าน จะมี
ทางจะเข้าไร่ซาก จะมีทางเล้ียวเข้าดงผ่านไร่
ซากเกา่ จะผ่านป่าทบึ แล้วไปทะลุนาชาวบา้ น
กลางหบุ เขา ถ้าหนา้ เก่ยี วข้าวแล้ว สามารถนำ�
รถเข้าไปในนาจนถึงชายป่าอีกด้านหน่ึงได้ แต่
หนา้ ฝนตอ้ งจอดชายปา่ แลว้ เดนิ เทา้ ผา่ นทงุ่ นา
ราว 130 เมตร ผ่านทุ่งนาไปชายป่าอีกด้าน
เดินเลาะทางซ้ายลงเนินเขาชันไปราว 100
เมตร ก็เจอน้ําตกชั้นบน แต่เมื่อลงไปเร่ือย ๆ
ก็จะเจอชน้ั ตอ่ ๆ ไป แตท่ างค่อนขา้ งชนั

399

ลกั ษณะ : เกิดจากลำ�ห้วยแม่ลาคี ท่ีจะไหลเลาะ
ชายนาอีกด้านหน่ึง ตกลงเนินเขาสูง แล้วไหลลงสู่
แม่นํ้าเงาในที่สุด น้ําตกแห่งนี้เป็นนํ้าตกหินปูนท่ีมี
ชนั้ นํ้าตกไม่ชดั เจน แตม่ หี ลายชน้ั มาก ซกุ ซ่อนในป่า
เบญจพรรณท่ีขึ้นปกคลุม ไหลลงไปในหุบห้วยด้าน
ลา่ ง เปน็ ชนั้ น้ําตกนอ้ ยใหญ่หลายสบิ ชน้ั ความยาว
ของหนา้ นาํ้ ตกท้ังหมดเกอื บ 300 เมตร ช้นั สูงที่สดุ
อยดู่ า้ นลา่ ง เปน็ หนา้ ผาหินปูน เปิดโลง่ ไมม่ ตี ้นไม้
ขึน้ บงั เหมือนชน้ั บน ๆ สูงราว 40 เมตร ตกลงสอง
ชนั้ ต่อเนอื่ งกนั นํ้าตกจะย่ิงใหญ่มากในฤดูฝน

400

น�้ำ ตกแม่ละออ

ที่ต้ัง : หมู่ 4 บา้ นแมอ่ มกิ ต.แมว่ ะหลวง อ.ทา่ สองยาง จ.ตาก
พิกัด : 389845E 1960609N
การเข้าถึง : พอออกจากนาํ้ ตกแมแ่ จ ออกมาท่ปี ากทางเข้าบ้านแม่ลาคี ใช้ทางหลวง
หมายเลข 105 เลย้ี วซา้ ยลงไปทางทา่ สองยาง จะผา่ นบา้ นแมอ่ มกิ (ทต่ี ง้ั อบต.แมว่ ะหลวง)
และผา่ นทางขน้ึ ดอยเบอบาตู (ทางขวามอื ) ราว 3 กโิ ลเมตร จากบา้ นแมอ่ มกิ จะเปน็ ชว่ ง
ถนนเปน็ แอง่ ทอ้ งกะทะ เอารถจอดชดิ ทางตรงแอง่ ทอ้ งกระทะ จะมที างเลก็ ๆ เขา้ ปา่ ลงไป
ทางตะวนั ออกของถนน เดินไปราว 150 เมตร จะเจอทางลงไปหาล�ำ ห้วย (ค่อนข้างชนั )
จากตรงนี้สามารถมองเห็นนํ้าตกได้จากดา้ นบน ลงไปตามทางนํ้าไหล ราว 60 เมตร ถึง
ชว่ งกลางนํา้ ตก
ลกั ษณะ : เปน็ นา้ํ ตกหนา้ ผาหนิ มขี นาดใหญ่ หนา้ ผาดา้ นบนกวา้ งราว 10 เมตร แตพ่ อ
ไหลลงมาชน้ั ลา่ ง ๆ จะกวา้ งราว 30 เมตร นา้ํ ตกจะตกลดหลนั่ กนั ลงมา ชัน้ บนสูงสดุ ราว
50 เมตร แลว้ ช้ันตอ่ ๆ มากจ็ ะสงู ราว 3 - 6 เมตร ไหลลดหลน่ั กันลงมา เปน็ ระยะทาง
ยาวราว 100 เมตร

401

น้ำ�ตกแม่อแู ฮ

ที่ต้ัง : หมู่ 4 บา้ นแม่อมกิ ต.แม่วะหลวง อ.ทา่ สองยาง จ.ตาก
พิกัด : 392588E 1959530N
การเขา้ ถึง : จากจดุ จอดรถทเี่ ดนิ ลงไปนา้ํ ตกแม่ละออ ยงั คงใชท้ างหลวงหมายเลข 105 เชน่ เดมิ เลยไปอกี ราว 1 กิโลเมตร จะเปน็ ช่วงโค้ง
มศี าลาปากทางซ้ายมอื จะเปน็ ทางล�ำ ลอง เขา้ ไปตามทาง ราว 2 กโิ ลเมตร ถึงจุดสกดั แม่อมกิ แลว้ เรม่ิ เดนิ เทา้ จะมขี ึ้นเนิน - ลงหุบ เลก็ ๆ ไม่
สงู มากราว 3 - 4 ครั้ง จะเจอลำ�หว้ ย เดินเลียบลำ�หว้ ยไป จนถึงหวั นาํ้ ตก แล้วต้องไตล่ งไป รวมระยะทางจากจดุ สกดั แมอ่ มกริ าว 90 เมตร
ลกั ษณะ : เป็นนํา้ ตกหนิ ปูนทัง้ หมด ไหลตกลดหลน่ั กันลงไปเป็นช้ัน ๆ 7 ชั้น แต่ละช้นั ทงิ้ ระยะห่างกันราว 20 - 30 เมตร ความสูงอยู่ที่ 5
- 20 เมตร ลงไปเรมิ่ เดินทช่ี ้ันล่างสดุ แล้วเดนิ ลดั เลาะ ข้ึนมาแต่ละชั้นก็ได้ มีนา้ํ ตลอดท้งั ปี

402

น�้ำ ตกโอโละโกร

ที่ต้ัง : หมู่ 11 บา้ นแม่แพน้อย ต.แมส่ วด อ.สบเมย จ.แมฮ่ ่องสอน
พิกัด : 406273E 1961964N
การเข้าถึง : เริ่มต้นจากท่ีทำ�การอุทยานแห่งชาติ ริมน้ําแม่เงา จะมีทางลำ�ลองเลาะเลียบแม่น้ําเงาไป ผ่านบ้านแม่คะ และบ้านแม่หลุย
ตรงนถ้ี นนจะแยกกบั แมน่ า้ํ ถนนจะออกไปทางซา้ ยมอื ราว 31 กโิ ลเมตร ถงึ บา้ นแมแ่ พนอ้ ย จากนน้ั เดนิ เทา้ ลดั เลาะไปตามทางในปา่ บางชว่ ง
มเี ดนิ ข้นึ เขาชันระยะทาง 500 เมตร แล้วเดินไตส่ นั เขาไป ก่อนจะตดั ลงเจอลำ�หว้ ย แล้วเดินตามลำ�ห้วยไปราว 1 กิโลเมตร ถงึ น้ําตก รวม 8
กิโลเมตร จากบา้ นแมแ่ พน้อย
ลกั ษณะ : เป็นนา้ํ ตกหนา้ ผาหนิ เกดิ จากล�ำ หว้ ยโอโละโกร ซ่งึ อยทู่ างทิศตะวนั ออกเฉยี งใต้ของพ้นื ทอ่ี ทุ ยานแห่งชาติ นา้ํ ตกตกลงมาในแนว
ดงิ่ สองชน้ั ใหญ่ ๆ ต่อเนื่องกัน โดยช้นั บนตกลาดลงมาคอ่ นขา้ งชัน ลงมายังดา้ นล่าง แลว้ ไหลมาอกี ราว 10 เมตร จงึ ตกลงช้นั เต้ีย ๆ สูงราว 4
เมตร อกี ช้ันหน่ึง มคี วามสูงรวมเกือบ 100 เมตร ถอื เปน็ นํ้าตกทีใ่ หญ่มาก และมีน้ําตลอดปี

403

น�้ำ ตกแม่หลุย

ที่ต้ัง : หมู่ 4 บา้ นแม่หลยุ บน ต.แมส่ วด อ.สบเมย
จ.แม่ฮ่องสอน
พิกัด : -
การเข้าถึง : จากทีท่ �ำ การอุทยานแห่งชาติ เขา้ ไป
ข้างในอีก 23 กิโลเมตร ถึงบ้านแม่หลุยบน เลย
หมู่บ้านไป 1 กิโลเมตร จนไปสุดทางที่ห้วยแม่หลุย
จอดรถแลว้ เดนิ เท้า มีท้ังขนึ้ เนิน แล้วตัดลงห้วย เดิน
ไปตามล�ำ หว้ ยรวม 3 กิโลเมตร พบนา้ํ ตก
ลักษณะ : เป็นน้ําตกท่ีตกลงมาจากหน้าผาหิน
ในแนวเกอื บดง่ิ ตกลงชน้ั เดยี ว สงู ราว 25 เมตร ดา้ นลา่ ง
มแี อง่ นา้ํ และปา่ เบญจพรรณรายรอบ

404

ดอยลังกาหลวง

เชยี งราย อุทยานแห่งชาติ

แม‹ฮอ‹ งสอน พะเยา แม่ตะไคร้
เชียงใหม‹ นา‹ น พนื้ ที่ 364.31 ตารางกิโลเมตร

ลำพน� ลำปาง แพร‹ ท่ีตั้งที่ทำ�การอทุ ยานแห่งชาติ : 36 หมู่ 3 บา้ นแม่หวาน ต.ป่าเม่ียง อ.ดอยสะเกด็ จ.เชยี งใหม่
การเดินทาง : ใช้ทางหลวงหมายเลข 118 (เชียงใหม่ - ดอยสะเก็ด) จากสี่แยกศาลเด็ก ผ่าน
อตุ รดติ ถ อำ�เภอสันทราย อำ�เภอดอยสะเก็ด ข้ึนเขาสูงชันไป สังเกตป้อมตำ�รวจโป่งดินทางขวามือ เลยไป
ตาก สโุ ขทยั พ�ษณโุ ลก ราว 6 กโิ ลเมตร ทที่ ำ�การอุทยานแหง่ ชาติ อยตู่ ดิ ถนน ทางขวามอื ราว 33 กโิ ลเมตรจากตัวเมือง
เชยี งใหม่
เพชรบรู ณ กว่าจะเป็ นอุทยานแห่งชาติ
กำแพงเพชร พ�จต� ร เมื่อปี พ.ศ.2525 พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร และ
สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง พร้อมด้วยพระบรม-
นครสวรรค
405
อทุ ัยธานี