ลูกเสือไทย ณ ปีที่ 109

สาํ เนา
พระโอวาท
สมเดจ็ พระเจ้าลูกเธอ เจา้ ฟา้ พชั รกิติยาภา นเรนทริ าเทพยวดี
ในพิธีทบทวนคําปฏญิ าณและสวนสนามของลกู เสือ
เนือ่ งในวันคลา้ ยวันสถาปนาคณะลกู เสือแห่งชาติ ประจําปี ๒๕๖๒
ณ สนามศภุ ชลาศยั กรฑี าสถานแห่งชาติ
วนั จนั ทร์ ท่ี ๑ กรกฎาคม ๒๕๖๒
วันน้ี พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อม ให้ข้าพเจ้ามาปฏิบัติ
พระราชกรณียกิจแทนพระองค์ ในพิธีทบทวนคําปฏิญาณและสวนสนามของลูกเสือ เนื่องในวันคล้าย
วันสถาปนาคณะลูกเสือแห่งชาติ. ขอแสดงความยกย่องอย่างจริงใจต่อลูกเสือและบุคลากรลูกเสือทุกคน
ท่ไี ดร้ ับเหรยี ญลกู เสือสรรเสริญ ประจาํ ปี ๒๕๖๒.

น่าชื่นชมอย่างยิ่ง ที่กิจการลูกเสือสามารถยังประโยชน์ให้แก่ประชาชนได้อย่างกว้างขวางและเป็น
สว่ นหนงึ่ ทช่ี ว่ ยเสรมิ สรา้ งความเจรญิ มนั่ คงใหแ้ กป่ ระเทศไทยมาโดยตลอดตอ่ เนอ่ื ง. เหน็ ไดช้ ดั วา่ การสง่ เสรมิ
ให้นักเรียนได้รับการฝึกอบรมเป็นลูกเสือ ได้เห็นคุณค่าและความสําคัญของการบําเพ็ญประโยชน์ อันเป็น
เปา้ หมายหลกั ของกจิ การลกู เสอื นนั้ นอกจากจะเปน็ คณุ แกต่ วั ลกู เสอื เองแลว้ ยงั สง่ ผลดตี อ่ สงั คมสว่ นรวมดว้ ย
ที่กล่าวเช่นน้ัน เพราะการบําเพ็ญประโยชน์ และการช่วยเหลือผู้อ่ืน จะช่วยบ่มเพาะลูกเสือให้มีคุณลักษณะ
ของพลเมอื งท่ีดี คอื เปน็ ผมู้ ีระเบียบวนิ ยั มนี ำ�้ ใจเอ้อื เฟอื้ เผ่อื แผ่ และเห็นแก่ประโยชนส์ ่วนรวม ซึ่งเมือ่ รวมกบั
ความรู้ความสามารถทางวิชาการแล้ว ย่อมส่งเสริมบุคคลให้เป็นประชากรที่มีคุณภาพ ผู้สามารถสร้าง
ความเจรญิ ม่นั คง เปน็ ปึกแผ่นใหแ้ กช่ าตบิ า้ นเมืองได.้ หวงั เป็นอย่างยงิ่ วา่ ลูกเสอื ทุกคนจะมีความมงุ่ ม่ันตง้ั ใจ
ท่ีจะประพฤติปฏิบัติตนอยู่ในระเบียบวินัยและธรรมเนียมของลูกเสืออย่างแน่วแน่ ท้ังมีความเพียรพยายาม
ทจ่ี ะปฏบิ ตั ิการทกุ อย่างใหส้ ําเร็จผลตามอดุ มการณ์ที่ได้ตั้งไว้ เพ่อื ความวฒั นาผาสุกของบ้านเมืองเราสบื ไป

ในพระปรมาภิไธยพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ข้าพเจ้าขออวยพรให้กิจการลูกเสือ มีความเจริญ
ก้าวหน้าย่ิง ๆ ขึ้น ท้ังขอให้ลูกเสือและผู้มาร่วมในพิธีน้ีทุกคนทุกฝ่าย มีสุขภาพอนามัย สมบูรณ์แข็งแรง
ประสบแต่ความสขุ ความเจริญทุกเม่อื ท่ัวกนั .

พระบาทสมเดจ็ พระปรเมนทรรามาธิบดีศรีสินทรมหาวชิราลงกรณ พระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว
ประมขุ คณะลูกเสือแห่งชาติ

พระโอวาท

สมเด็จพระเจา้ ลูกเธอ เจ้าฟา้ พัชรกิติยาภา นเรนทิราเทพยวดี
ในพิธเี ปิดงานชมุ นมุ ลูกเสือแหง่ ชาติ คร้ังท่ี ๒๑
วันเสารท์ ่ี ๒๖ ตุลาคม ๒๕๖๒

ณ ค่ายลูกเสือวชิราวุธ อ�ำเภอศรีราชา จงั หวัดชลบรุ ี

“...กจิ การลกู เสอื มอี ดุ มการณ์ และวธิ กี ารปฏบิ ตั ใิ นการปลกู ฝงั และหลอ่ หลอมเยาวชนทแ่ี มจ้ ะตา่ งกนั
ด้วยเช้ือชาติ ศาสนา ภาษา วัฒนธรรม และขนบธรรมเนียมประเพณี ให้สามารถอยู่ร่วมกันอย่างสันติสุข
ดว้ ยความรกั ความเขา้ ใจอนั ดตี อ่ กนั งานชมุ นมุ ลกู เสอื ครงั้ นจี้ งึ เปน็ โอกาสอนั ดที เ่ี ยาวชนผมู้ อี ดุ มการณเ์ ดยี วกนั
จะได้มาพบปะผูกมิตรไมตรีกัน และร่วมกันพัฒนากิจกรรมส่งเสริมความรู้ความสามารถ และทักษะต่าง ๆ
ซง่ึ ความรแู้ ละความสมั พนั ธอ์ นั ดตี อ่ กนั นจี้ ะเปน็ ประโยชนอ์ ยา่ งยง่ิ ในการดำ� เนนิ ชวี ติ และการปฏบิ ตั กิ จิ การของ
แตล่ ะคนในอนาคต รวมทงั้ เสรมิ สรา้ งสงั คมและโลกทที่ กุ คนอาศยั อยรู่ ว่ มกนั ใหม้ คี วามสงบสขุ ยงั่ ยนื ตลอดไป”

สมเดจ็ พระเจ้าลกู เธอ เจ้าฟ้าพชั รกิติยาภา นเรนทิราเทพยวดี กรมหลวงราชสาริณีสิริพชั ร มหาวชั รราชธิดา
พิธีเปิดงานชมุ นมุ ลกู เสือแห่งชาติ ครั้งที่ ๒๑

ค�ำ น�ำ

นบั แตพ่ ระบาทสมเดจ็ พระมงกฎุ เกลา้ เจา้ อยหู่ วั ทรงพระกรณุ าโปรดเกลา้ ฯ พระราชทานกำ� เนดิ ลกู เสอื ไทย
เมื่อวันท่ี ๑ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๔๕๔ ด้วยมีพระราชประสงค์ฝึกเยาวชนต้ังแต่เยาว์วัยให้มีความเป็นพลเมือง
ทม่ี รี ะเบยี บวนิ ยั เปน็ กำ� ลงั และเปน็ ประโยชนแ์ กช่ าตบิ า้ นเมอื ง กจิ การลกู เสอื ไทย ไดด้ ำ� เนนิ ตามรอยพระยคุ ลบาท
และอยู่ใต้เดชะพระบารมีแห่งพระมหากษัตริย์ ในฐานะประมุขของคณะลูกเสือแห่งชาติ เน่ืองจากหลักการ
และวิธกี ารของลูกเสอื สามารถขบั เคลอ่ื นพัฒนาคุณภาพเยาวชนไทยได้อยา่ งมปี ระสิทธิภาพ

ขบวนการลกู เสอื เปน็ ขบวนการเรยี นรเู้ พอื่ สง่ เสรมิ การสรา้ งคณุ ธรรม การลกู เสอื เปน็ กระบวนการหนงึ่
ซึ่งเรียกกันว่า “ขบวนการลูกเสือ” (Scout Movement) ที่ประเทศต่าง ๆ ทั่วโลกยอมรับว่าเป็นขบวนการ
ท่สี ามารถพัฒนาเยาวชน ใหเ้ ปน็ พลเมอื งทีม่ ีความรบั ผดิ ชอบต่อตนเองและต่อสว่ นรวม โดยน�ำขบวนการลกู เสอื
มาขับเคล่ือนการพัฒนาคุณภาพของเยาวชนไทย เพื่อสร้างความเป็นพลเมืองในระบอบประชาธิปไตยอันมี
พระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข และเสริมสร้างทักษะชีวิต คุณธรรม จริยธรรม พัฒนาบุคลิกภาพ สุขภาพ
ตลอดจนการเสริมสร้างศกั ยภาพของเดก็ และเยาวชนไทย ใหเ้ ปน็ บคุ คลทม่ี คี ณุ คา่ ทง้ั ตอ่ ตนเอง ครอบครวั สงั คม
และประเทศชาติ โดยสง่ เสรมิ ใหส้ ถานศกึ ษาทวั่ ประเทศจดั กจิ กรรมลกู เสอื เนตรนารี ควบคกู่ บั การเรยี นการสอน
ในด้านวิชาการ เช่น ส่งเสริมและพัฒนาเยาวชนโดยใช้ค�ำปฏิญาณและกฎของลูกเสือ สร้างความตระหนัก
ความรับผิดชอบต่อตนเอง และการมีส่วนร่วมในการช่วยเหลือผู้อ่ืนตามอุดมการณ์ของลูกเสือ เนตรนารี
การบ�ำเพ็ญประโยชน์ การส่งเสริมให้เยาวชนลูกเสือเนตรนารี และผู้บังคับบัญชาลูกเสือ มีโอกาสเข้าร่วม
งานชุมนุมทั้งในระดับท้องถ่ิน ระดับชาติ นานาชาติ การน�ำขบวนการลูกเสือมาแก้ปัญหาเยาวชนและสังคม
โดยสรา้ งจิตสำ� นึกให้เยาวชนเป็นคนท่ีมคี วามรแู้ ละเปน็ คนดมี ีระเบียบวนิ ัย มีความเป็นผู้น�ำและผูต้ ามที่ดี ร้จู กั ใช้
เวลาวา่ งให้เปน็ ประโยชน์ กิจการลกู เสือจงึ เจรญิ กา้ วหน้ามาตามล�ำดับจนกา้ วเข้าปที ี่ ๑๐๙

หนงั สอื ลกู เสือไทย ณ ปที ี่ ๑๐๙ นี้ มสี าระส�ำคัญท่มี ีคณุ ค่าอยา่ งย่ิง เขียนโดยบคุ ลากรทางการลูกเสือ
ท่ีเป็นผู้ทรงคุณวุฒิ ตระหนักในคุณค่าของกิจการลูกเสือ ท่านผู้อ่านจะได้ทราบรายละเอียดของการด�ำเนินงาน
กจิ การลกู เสอื ในปที ี่ ๑๐๙ ประวตั คิ วามเปน็ มาของหลกั การ จดุ หมายของการลกู เสอื สาระสำ� คญั ของการลกู เสอื
การฝึกอบรมบุคลากรทางการลูกเสือ พิธีการทางการลูกเสือ สโมสรและสมาคมลูกเสือ ข้อมูลค่ายลูกเสือ
และหน่วยงานตามข้อตกลงความร่วมมือที่ส่งเสริมกิจการลูกเสือทั้งในปัจจุบันและความมุ่งหวังในอนาคต
จึงนับเป็นหนงั สอื ทมี่ ีคุณค่าควรแก่การศึกษาคน้ คว้า น�ำไปเผยแพร่และประชาสมั พนั ธ์กิจการลูกเสือสืบไป

คณะท�ำงานจัดทำ� หนงั สือลกู เสือไทย ณ ปที ี่ ๑๐๙

สารบัญ ๒
๘
พระโอวาท ๑๐
สารนายกรฐั มนตร ี ๑๒
สารรัฐมนตรีว่าการกระทรวงศกึ ษาธกิ าร ๑๔
สารรฐั มนตรชี ่วยว่าการกระทรวงศกึ ษาธิการ คนที่ ๑ ๑๖
สารรัฐมนตรชี ว่ ยว่าการกระทรวงศกึ ษาธิการ คนท่ี ๒ ๑๘
ผู้บรหิ ารส�ำนกั งานลูกเสอื แห่งชาต ิ ๒๕
นโยบายกระทรวงศกึ ษาธกิ ารด้านกจิ การลูกเสอื ระหวา่ งปี พ.ศ. ๒๕๖๒ - ๒๕๖๓ ๒๖
การดำ� เนินงานการลกู เสือไทย ณ ปที ่ี ๑๐๙ ๒๘
การจดั งานวันคลา้ ยวนั สถาปนาคณะลกู เสอื แห่งชาต ิ ๓๐
วันสมเดจ็ พระมหาธีรราชเจ้า ประจ�ำปี ๒๕๖๒ ๓๓
งานชุมนุมลกู เสือแหง่ ชาติ ครง้ั ที่ ๒๑ ๓๕
งานชมุ นมุ ลกู เสือสำ� รองแหง่ ชาติ ครั้งท่ี ๑ ๓๗
งานชมุ นมุ ลกู เสือวิสามญั แหง่ ชาต ิ ๓๙
งานชุมนุมลกู เสือสนั ติภาพชายแดนใต ้ ๔๔
งานชมุ นมุ ลกู เสอื โลก คร้ังที่ ๒๔ ๕๒
ลูกเสอื มคั คุเทศก ์ ๖๔
การลูกเสือโลกและการลกู เสอื ไทย ๙๖
การฝกึ อบรมลกู เสอื ๑๐๒
การพัฒนาบุคลากรทางการลกู เสอื ๑๒๖
แนวปฏิบัติการดำ� เนินงานพธิ กี ารทางลกู เสือ ๑๔๘
คา่ ยลูกเสือ ๑๕๓
สโมสรและสมาคมลูกเสอื
ความร่วมมอื กบั ภาคเี ครือข่ายทางลูกเสือ



พลเอก ประยุทธ์ จันทรโ์ อชา

นายกรฐั มนตรี
สภานายกสภาลกู เสอื ไทย

9



นายณัฏฐพล ทีปสวุ รรณ

รฐั มนตรวี ่าการกระทรวงศึกษาธกิ าร
ประธานกรรมการบรหิ ารลูกเสือแห่งชาติ

11



คุณหญิงกลั ยา โสภณพนิช

รฐั มนตรชี ่วยว่าการกระทรวงศกึ ษาธกิ าร

13



นางกนกวรรณ วิลาวัลย์

รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงศึกษาธกิ าร
กำ�กบั ดูแลสำ�นักงานลูกเสือแหง่ ชาติ

15

ผู้บริหารสำ�นกั งานลูกเสือแหง่ ชาติ

นายธีรพงษ์ สารแสน

เลขาธกิ ารสำ�นักงานลกู เสือแห่งชาติ

นายมณฑล ภาคสวุ รรณ์ นายวีระ แข็งกสิการ

รองเลขาธิการสำ�นกั งานลกู เสือแห่งชาติ ผู้ช่วยเลขาธิการสำ�นกั งานลกู เสือแหง่ ชาติ
16

ผบู้ รหิ ารสำ� นักงานลูกเสือแห่งชาติ

นางเบ็ญจางค์ ถิน่ ธานี

ผู้อำ�นวยการสำ�นกั เลขาธกิ าร สำ�นักงานลูกเสือแห่งชาติ

ว่าทีร่ อ้ ยตรี สมปอง วิมาโร นางนลินี ศรีสารคาม จนั ทรตรี

ผู้อำ�นวยการสว่ นอำ�นวยการ ผูอ้ ำ�นวยการสว่ นกิจการคา่ ยลูกเสือ

นางสาวศกลวรรณ เปลี่ยนขำ� นายจำ�รัส สุขประเสริฐ

ผอู้ ำ�นวยการสว่ นพัฒนาลกู เสอื และบคุ ลากรทางการลูกเสอื ผู้อำ�นวยการส่วนพฒั นารายได้และสิทธปิ ระโยชน์
17

นโยบายรกะรหะวทา่ รงวปงีศพึก.ศษ.าธ๒กิ ๕า๖รด๒้า-น๒ก๕จิ ๖ก๓ารลูกเสอื

นโยบายกระทรวงศึกษาธกิ ารด้านกิจการลูกเสือ

ระหว่างปี พ.ศ. ๒๕๖๒-๒๕๖๓

  การลกู เสอื ไทยในแผนยทุ ธศาสตรช์ าติ ๒๐ ปี (พ.ศ. ๒๕๖๑ - ๒๕๘๐)

ในแผนยุทธศาสตร์ชาติ ๒๐ ปี (พ.ศ. ๒๕๖๑ - ๒๕๘๐) เป็นแผนการพฒั นาประเทศ ท่กี ำ� หนดกรอบและ
แนวทางการพัฒนาให้หน่วยงานของรัฐทุกภาคส่วนปฏิบัติ เพื่อให้บรรลุวิสัยทัศน์ประเทศไทย ท่ีว่า“ประเทศไทยมี
ความม่ันคง มั่งค่ัง ยั่งยืน เป็นประเทศที่พัฒนาแล้ว ด้วยการพัฒนาตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง”
หรือเป็นคติพจน์ประจ�ำชาติว่า “มั่นคง ม่ังคั่ง ยั่งยืน” เพื่อสนองต่อผลประโยชน์แห่งชาติ โดยแบ่งยุทธศาสตร์
ออกเป็น ๖ ดา้ น ไดแ้ ก่

๑. ยทุ ธศาสตร์ด้านความมน่ั คง
๒. ยุทธศาสตรด์ า้ นการสรา้ งความสามารถในการแขง่ ขัน
๓. ยุทธศาสตร์ด้านการพัฒนาและเสรมิ สรา้ งศักยภาพทรพั ยากรมนุษย์
๔. ยทุ ธศาสตร์ด้านการสร้างโอกาสความเสมอภาคและเทา่ เทียมกนั ทางสังคม
๕. ยทุ ธศาสตร์ด้านการสรา้ งการเตบิ โตบนคุณภาพชวี ิตทเ่ี ปน็ มิตรกบั สิง่ แวดลอ้ ม
๖. ยทุ ธศาสตรด์ า้ นการปรบั สมดลุ และพัฒนาระบบการบรหิ ารจดั การภาครฐั
ส�ำหรับการลูกเสือไทย เป็นกิจกรรมเพื่อการพัฒนาเด็กและเยาวชนท่ีเน้นการสร้างวินัย ให้มีความซื่อสัตย์
สุจริต มีความเสียสละ ยึดม่ันในสถาบันชาติ ศาสนา และพระมหากษัตริย์ จึงสอดคล้องกับ ยุทธศาสตร์ท่ี ๓
ดา้ นการพฒั นาและเสริมสรา้ งศักยภาพทรพั ยากรมนษุ ย์ ตามประเด็นหลักที่ ๑๑ พฒั นาศกั ยภาพคนตลอดชว่ งชวี ติ

19

  สาระสำ� คญั ในยทุ ธศาสตรช์ าตทิ ่ี ๓ ดา้ นการพฒั นาและเสรมิ สรา้ งศกั ยภาพทรพั ยากรมนษุ ย์

ยุทธศาสตร์ชาติด้านการพัฒนาและเสริมสร้างศักยภาพทรัพยากรมนุษย์ มีเป้าหมายการพัฒนาท่ีสำ� คัญ
เพอ่ื พฒั นาคนในทกุ มติ แิ ละในทกุ ชว่ งวยั ใหเ้ ปน็ คนดี เกง่ และมคี ณุ ภาพ โดยคนไทยมีความพร้อมท้ังกาย ใจ สติปัญญา
มีพัฒนาการที่ดีรอบด้านและมีสุขภาวะที่ดีในทุกช่วงวัย มีจิตสาธารณะรับผิดชอบต่อสังคมและผู้อ่ืน มัธยัสถ์ อดออม
โอบอ้อมอารี มีวินัย รักษาศีลธรรม และเป็นพลเมืองดีของชาติ มหี ลกั คิดท่ถี ูกต้อง มที กั ษะที่จำ� เปน็ ในศตวรรษท่ี ๒๑

  ประเดน็ หลกั ที่ ๑๑ พฒั นาศกั ยภาพคนตลอดชว่ งชวี ติ

การพฒั นาศกั ยภาพคนตลอดชว่ งชวี ิต มงุ่ เนน้ การพฒั นาคนเชิงคุณภาพในทุกช่วงวัย ต้งั แตช่ ว่ งการตั้งครรภ์
ปฐมวยั วยั เดก็ วัยร่นุ วัยเรยี น วยั ผูใ้ หญ่ วัยแรงงาน และวยั ผูส้ งู อายุ เพอ่ื สร้างทรัพยากรมนษุ ยท่ีมศี ักยภาพ มที กั ษะ
ความรู้ เปน็ คนดี มีวินยั เรยี นรู้ไดด้ ว้ ยตนเองในทกุ ช่วงวัย มคี วามรอบรทู้ างการเงิน มคี วามสามารถในการวางแผน
ชีวติ และการวางแผนทางการเงนิ ทเ่ี หมาะสมในแต่ละช่วงวยั และความสามารถในการด�ำรงชวี ิตอยา่ งมคี ุณค่า

รวมถึงการพัฒนาและปรับทัศนคติให้คนทุกช่วงวัยที่เคยกระท�ำผิดได้กลับมาใช้ชีวิตในสังคมได้อย่างสงบสุข
และเป็นก�ำลังส�ำคัญในการพัฒนาประเทศ โดยช่วงวัยเรียน/วัยรุ่น ได้เน้นการปลูกฝังความเป็นคนดี มีวินัย พัฒนา
ทกั ษะความสามารถการเรยี นรทู้ ส่ี อดรบั กบั ทกั ษะในศตวรรษที่ ๒๑ โดยเฉพาะทกั ษะดา้ นการคดิ วเิ คราะห์ สงั เคราะห์
ความสามารถในการแก้ปญั หาที่ซบั ซอ้ น มีภมู ิคุ้มกันตอ่ ปญั หาหรอื อาชญากรรมตา่ ง ๆ มีความคดิ สร้างสรรค์ มีความ
สามารถในการท�ำงานร่วมกับผู้อ่ืน มีความยืดหยุ่นทางความคิด รวมถึงทักษะด้านภาษา ศิลปะ และความสามารถ
ในการใช้เทคโนโลยี และได้รับการพัฒนาเต็มตามศักยภาพสอดคล้องกับความสามารถ ความถนัดและความสนใจ
รวมถึงการวางพ้ืนฐานการเรียนรู้เพ่ือการวางแผนชีวิตและวางแผนทางการเงินที่เหมาะสมในแต่ละช่วงวัยและน�ำไป
ปฏิบัติได้ ตลอดจนการพัฒนาทักษะการเรียนรู้ท่ีเชื่อมต่อกับโลกการท�ำงาน รวมถึงทักษะอาชีพที่สอดคล้องกับ
ความตอ้ งการของประเทศ มีทกั ษะชีวติ สามารถอยู่ร่วมและทำ� งานกับผูอ้ นื่ ไดภ้ ายใต้สงั คมท่ีเปน็ พหุวัฒนธรรม

การจัดการเรยี นการสอนหลักสูตรลูกเสอื เนตรนารีใหก้ บั กล่มุ เดก็ และเยาวชนทั้งในและนอกระบบโรงเรียน
ยึดหลักการส�ำคญั ของการลกู เสอื ตามทส่ี �ำนักงานลกู เสือโลกก�ำหนด คอื

๑. ลูกเสือเปน็ ผ้มู ีศาสนา
๒. ลูกเสอื มีความจงรกั ภกั ดีต่อชาตบิ ้านเมือง
๓. ลกู เสือมคี วามเชอื่ ม่นั ในมิตรภาพและภราดรแห่งโลก
๔. ลกู เสือเปน็ ผบู้ ำ� เพ็ญประโยชนต์ ่อผูอ้ ่ืน
๕. ลูกเสอื เป็นผยู้ ึดม่นั ละปฏิบัตติ ามคำ� ปฏิญาณและกฎของลกู เสือ
๖. ลกู เสอื เปน็ ผูอ้ าสาสมคั ร
๗. ลูกเสอื ย่อมไมเ่ กี่ยวข้องกบั การเมอื ง

20

นโยบายกระทรวงศึกษาธกิ ารด้านกจิ การลูกเสือ
๘. ลกู เสือมีวิธกี ารฝึกอบรมทีต่ ่อเน่ือง ก้าวหน้าโดยใช้ระบบหมู่ ระบบเครือ่ งหมาย กจิ กรรมกลางแจง้
และธรรมชาตเิ ป็นเครอ่ื งมือ

  การลกู เสอื ไทยในแผนยทุ ธศาสตรก์ ระทรวงศกึ ษาธกิ าร (พ.ศ. ๒๕๖๓ - ๒๕๖๕)

กิจการลูกเสือของประเทศไทยได้สืบทอดด�ำเนินการมาจนกระท่ังครบรอบ ๑๐๐ ปี เมื่อ พ.ศ. ๒๕๕๔
และในโอกาส ๑๐๙ ปี กระทรวงศึกษาธิการได้จัดท�ำแผนยุทธศาสตร์กระทรวงศึกษาธิการ พ.ศ. ๒๕๖๓ - ๒๕๖๕
เพื่อรองรับแผนยุทธศาสตร์ชาติ ๒๐ ปี (พ.ศ. ๒๕๖๑ - ๒๕๘๐) ในช่วงระยะเวลาในการผลักดันยุทธศาสตร์ ๓ ปี
ซึ่งการพัฒนาประเทศในช่วงเวลาของยุทธศาสตร์ชาติ จะมุ่งเน้นการสร้างสมดุลระหว่างการพัฒนาความม่ันคง
เศรษฐกจิ สงั คมและสง่ิ แวดลอ้ ม โดยการมสี ว่ นรว่ มของทกุ ภาคสว่ นในรปู แบบประชารฐั ภายใตว้ สิ ยั ทศั นน์ ้ี “กระทรวง
ศึกษาธิการ” วางระบบเพื่อให้ผู้เรียนมีความรู้ ทักษะ มีทัศนคติท่ีถูกต้องต่อชาติบ้านเมือง มีพื้นฐานชีวิตท่ีม่ันคง
มคี ณุ ธรรม มงี านทำ� มอี าชพี และเปน็ พลเมอื งทเ่ี ขม้ แขง็ แผนยทุ ธศาสตรก์ ระทรวงศกึ ษาธกิ าร (พ.ศ. ๒๕๖๓ - ๒๕๖๕)
ฉบบั น้ี จงึ ได้ก�ำหนดเปา้ หมายหลกั และวางยุทธศาสตร์ท่เี นน้ การปรับสภาวการณ์ของกระทรวงให้สามารถตอบสนอง
ต่อแนวทางการพฒั นาท่ีส�ำคัญของแผน คอื

ยทุ ธศาสตรท์ ี่ ๑ ยทุ ธศาสตรพ์ ฒั นาหลกั สตู ร กระบวนการจดั การเรยี นรู้ การวดั และประเมนิ ผลทม่ี เี ปา้ หมาย
เพ่ือยกระดับคุณภาพของการจัดการศึกษา ผู้เรียนมีคุณลักษณะตามมาตรฐานการศึกษาของชาติ มีผลสัมฤทธ์ิ
ทางการเรียนทส่ี ูงขน้ึ มีทักษะการเรียนรู้ทค่ี รอบคลมุ ทง้ั ด้านวิชาการ วชิ าชีพ วิชาชีวติ สอดคลอ้ งกบั ทกั ษะทีจ่ ำ� เปน็
ในศตวรรษที่ ๒๑ และทกั ษะในดา้ นพหปุ ญั ญา โดยกำ� หนดใหม้ กี ารจดั การเรยี นรเู้ รอื่ งลกู เสอื ดว้ ยการ “นำ� กระบวนการ
ลูกเสอื มาใชใ้ นกิจกรรมเสริมทักษะชวี ิตผเู้ รียนอย่างเข้มข้น ตลอดจนพัฒนาและปรับปรุงให้คา่ ยลกู เสือเป็นแหล่ง
เรยี นรู้ และจดั กจิ กรรมเสรมิ สรา้ งระเบยี บวนิ ยั การมจี ติ อาสาและการมที ศั นคตทิ ถี่ กู ตอ้ งตอ่ การอยรู่ ว่ มกนั ในสงั คม”

ส�ำหรับนโยบายและจุดเน้นกระทรวงศึกษาธิการ พ.ศ. ๒๕๖๓ กระทรวงศึกษาธิการได้ก�ำหนดการจัด
การเรยี นการสอนลกู เสอื และยวุ กาชาด ระดบั ประถมศกึ ษา ใหม้ งุ่ คำ� นงึ ถงึ พหปุ ญั ญาของผเู้ รยี นรายบคุ คลทห่ี ลากหลาย
ตามศักยภาพ ด้วยจุดเน้นคือ “ปลูกฝังความมีระเบียบวินัย ทัศนคติที่ถูกต้องโดยใช้กระบวนการลูกเสือและ
ยวุ กาชาด”

21

การลูกเสือไทยตามนโยบายและจุดเน้นของกระทรวงศกึ ษาธิการ

ปีงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๖๒ - ๒๕๖๓

ในการประชุมคณะกรรมการบริหารลูกเสือแห่งชาติ
ครงั้ ที่ ๑/๒๕๖๓ เมอ่ื วนั ท่ี ๗ พฤษภาคม ๒๕๖๓ ไดใ้ หน้ โยบาย
เกี่ยวกบั การลูกเสอื ไว้ ดังน้ี

๑. การจัดระเบียบในเร่ืองการจัดกิจกรรมลูกเสือ
การจดั สรรงบประมาณ และการแตง่ ตงั้ กรรมการผทู้ รงคณุ วฒุ ิ

นายณัฏฐพล ทีปสุวรรณ ๒. ผลักดันให้การเรียนการสอนลูกเสือและการจัด
รฐั มนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ กจิ กรรมลกู เสอื มคี วามตอ่ เนอ่ื งเขม้ ขน้ ยกระดบั การดำ� เนนิ งาน
ประธานกรรมการบริหารลูกเสือแห่งชาติ ด้านกิจกรรมการเรียนการสอนลูกเสือ เพ่ือสร้างวินัย สร้าง
คุณธรรม ศลี ธรรม จรยิ ธรรม ดว้ ยการปลกู ฝงั ตั้งแต่เด็กและ
เยาวชน นำ� ไปสกู่ ารเป็นนกั เรียนท่ีมคี ุณภาพ

๓. วางแนวทางในการปรับปรุงค่ายลูกเสือ การใช้จ่ายงบประมาณเพื่อปรับปรุงค่ายลูกเสือ และให้
คา่ ยลูกเสอื ทไ่ี ด้รบั การปรบั ปรุงรณรงคเ์ ชิญชวนให้โรงเรยี น ภาคเอกชน หนว่ ยงาน มาใชบ้ ริการค่ายลกู เสือ เพ่อื ท�ำให้
คา่ ยมีรายได้สามารถนำ� ไปพัฒนาค่ายลูกเสือได้อย่างต่อเน่ือง

22

นโยบายกระทรวงศึกษาธกิ ารด้านกิจการลกู เสือ

นโยบายและแนวทางในการดำ� เนนิ งาน
และการจดั การเรียนการสอนลกู เสอื

“...รัฐบาลได้ให้ความส�ำคัญในการ
พฒั นาเยาวชนใหเ้ ปน็ คนดี คนเกง่ และมคี วามสขุ
ผา่ นกจิ กรรมลกู เสอื เนตรนารี และยวุ กาชาด เพอื่
ใหเ้ ดก็ และเยาวชนไดร้ บั ประสบการณแ์ ละทกั ษะ
ชีวิตในการอยู่ร่วมกับผู้อื่นในสังคมอย่างสันติสุข
โดยกิจกรรมการอยู่ค่ายเป็นกระบวนการเรียนรู้
นางกนกวรรณ วิลาวัลย์ จากการปฏิบัติจริง รู้จักการเป็นผู้น�ำและผู้ตาม
รฐั มนตรีช่วยว่าการกระทรวงศึกษาธิการ ท่ีดี เน้นการฝึกทักษะชีวิตด้วยการดูแลตนเอง

ก�ำ กบั ดูแลส�ำ นักงานลกู เสือแห่งชาติ

เพื่อช่วยเหลือผู้อื่นและบ�ำเพ็ญประโยชน์ต่อส่วนรวม เชื่อมั่นว่าทุกคนมีความตั้งใจประกอบคุณงามความดี มีน้�ำใจ
มีจิตอาสา รู้จักเสียสละ มีระเบียบวินัยและมีคุณธรรมจริยธรรม ดังน้ันสมาชิกยุวกาชาดทุกคนจึงเป็นพลังและกลไก
ทส่ี �ำคัญในการพัฒนาชาติบา้ นเมอื งใหเ้ จรญิ ก้าวหน้าตอ่ ไป”

งานชุมนมุ ยวุ กาชาดเฉลมิ พระเกียรติ
เนื่องในโอกาสมหามงคลพระราชพธิ บี รมราชาภเิ ษก

วันองั คารท่ี ๒๐ สิงหาคม ๒๕๖๒
ณ คา่ ยลูกเสือวชิราวธุ อ�ำเภอศรรี าชา จงั หวดั ชลบรุ ี

23

“...กิจกรรมลูกเสือ ถือเป็นกิจกรรมด้านการศึกษาที่มีเกียรติและเป็นที่ยอมรับในสังคมโลก ในฐานะ
ทลี่ กู เสอื เปน็ ผมู้ ีระเบียบวนิ ยั มีความซอ่ื สัตย์ เสียสละ อดทน ปฏิบัตหิ น้าที่อยา่ งมีกฎเกณฑ์ และยินดีชว่ ยเหลอื ผูอ้ ่ืน
ทุกเม่ือ รวมทั้งลูกเสือทุกคนได้ยึดถือค�ำปฏิญาณและกฎของลูกเสือเป็นแนวปฏิบัติอย่างมีเกียรติตลอดมา
ค�ำปฏิญาณของลูกเสือแสดงให้เห็นถึงหน้าที่อันหลากหลายท่ีลูกเสือพึงมี ท้ังหน้าท่ีต่อชาติ การรู้รักสามัคคี และ
ช่วยสอดส่องภัยคุกคามต่อความม่ันคงของชาติ หน้าท่ีต่อศาสนา ไม่ว่าลูกเสือจะนับถือศาสนาใด ๆ ให้ระลึกถึง
ความมุ่งหมายเดียวกันในการสอนให้บุคคลกระท�ำแต่ความดี ละเว้นความชั่วและท�ำใจให้ผ่องใสบริสุทธิ์ หน้าที่
ต่อพระมหากษัตริย์ ผู้ทรงเป็นประมุขของคณะลูกเสือแห่งชาติ ทรงอุทิศพระองค์เพื่อปฏิบัติพระราชกรณียกิจ
นานัปการใหแ้ ก่ชาติบา้ นเมอื ง...”

งานชุมนุมลูกเสอื เอกชนนานาชาติ คร้ังท่ี ๑
วนั ศกุ รท์ ่ี ๒๒ พฤศจิกายน ๒๕๖๒

ณ สนามค่ายลูกเสอื ปากบาง อำ� เภอละงู จงั หวัดสตลู

24

การด�ำ เนินงานการลกู เสือไทย
ณ ปที ่ี ๑๐๙

การดำ�เนนิ งานการลกู เสือไทย ณ ปที ี่ ๑๐๙

การจัดงานวันคล้ายวันสถาปนาคณะลูกเสือแหง่ ชาติ

พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้ สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้า
พัชรกิติยาภาฯ เสด็จแทนพระองค์เพื่อทรงเป็นประธานในพิธีทบทวนค�ำปฏิญาณและสวนสนามของลูกเสือ เนื่องใน
โอกาสวนั คล้ายวนั สถาปนาคณะลูกเสอื แห่งชาติ ประจ�ำปี ๒๕๖๒ วนั จนั ทร์ท่ี ๑ กรกฎาคม ๒๕๖๒ เวลา ๑๕.๐๐ น.
ณ สนามศภุ ชลาศยั กรฑี าสถานแหง่ ชาติ โดยมี นายวษิ ณุ เครอื งาม รองนายกรฐั มนตรี นายการณุ สกุลประดิษฐ์
ปลัดกระทรวงศึกษาธิการ นายสันติ ป่าหวาย อธิบดีกรมพลศึกษา นายประเสริฐ บุญเรือง เลขาธิการสำ� นักงาน
ลกู เสอื แห่งชาติ เฝา้ ฯ รบั เสดจ็

นายวิษณุ เครืองาม ได้กราบทูลรายงานกจิ การลูกเสือในรอบปีวา่ การด�ำเนินงานกจิ การลูกเสือ สำ� นักงาน
ลกู เสอื แหง่ ชาติ ไดด้ ำ� เนนิ งานใหเ้ ปน็ ไปตามขอ้ บญั ญตั ิ ขอ้ บงั คบั นโยบายของคณะลกู เสอื รฐั บาล กระทรวงศกึ ษาธกิ าร
ทุกประการ เพื่อปลูกฝงั จิตส�ำนึกแกเ่ ยาวชน และใหเ้ กดิ ความรักชาติ ศาสนา พระมหากษัตรยิ ์ รจู้ กั บำ� เพ็ญประโยชน์
เพอ่ื ช่วยเหลอื สงั คม สง่ เสรมิ ใหเ้ ยาวชนเติบโตเป็นพลเมอื งทดี่ ตี ่อไปในอนาคต

นายการณุ สกลุ ประดษิ ฐ์ ปลดั กระทรวงศกึ ษาธกิ ารไดก้ ราบทลู เบกิ ผรู้ บั พระราชทานเหรยี ญลกู เสอื สรรเสรญิ
ประจำ� ปี ๒๕๖๒ จำ� นวน ๖ ราย ประกอบด้วย

เหรยี ญลูกเสอื สรรเสรญิ ช้นั ที่ ๒
๑. เดก็ หญิงจารุวรรณ ศรสี ขุ ใส
เนตรนารีสามญั ร่นุ ใหญ่ โรงเรยี นบ้านควนประชาสรรค์ จงั หวดั นครศรธี รรมราช
๒. เดก็ ชายปรวทิ ย์ สุขเมฆ
ลูกเสือสามัญรนุ่ ใหญ่ โรงเรียนบา้ นควนประชาสรรค์ จังหวดั นครศรธี รรมราช
26

การด�ำเนนิ งานการลกู เสอื ไทย ณ ปที ่ี ๑๐๙
เหรยี ญลกู เสอื สรรเสริญ ชัน้ ที่ ๓
๑. เดก็ ชายชนญั ญู เพชรอาวุธ
ลูกเสือสามัญ โรงเรยี นบา้ นควนประชาสรรค์ จงั หวดั นครศรีธรรมราช
๒. นางสาวเรขา ข่ายเงิน
ผู้ก�ำกับกองลกู เสอื สามัญรนุ่ ใหญ่ โรงเรียนบา้ นซ�ำตะเคยี น จังหวัดพิษณโุ ลก
๓. นางนงลกั ษณ์ เศรษฐพธู ์ ผู้ชว่ ยผ้ตู รวจการลกู เสอื ประจ�ำส�ำนักงานลกู เสอื แห่งชาติ
๔. นายครรชติ คณู สาร ผชู้ ว่ ยผูต้ รวจการลกู เสอื ประจ�ำสำ� นกั งานลูกเสอื แห่งชาติ
นายประเสรฐิ บญุ เรอื ง เลขาธกิ ารสำ� นกั งานลกู เสอื แหง่ ชาติ เปน็ ตวั แทนนำ� กลา่ วทบทวนคำ� ปฏญิ าณของลกู เสอื
ต่อจากน้ันเป็นการเดินสวนสนามของเหล่าลูกเสือ โดยมี นายสุเทพ ชิตยวงษ์ เลขาธิการคณะกรรมการ
การศึกษาข้นั พนื้ ฐาน เป็นผบู้ งั คบั ขบวนสวนสนาม

27

วันสมเด็จพระมหาธรี ราชเจา้ ประจำ�ปี ๒๕๖๒

นางกนกวรรณ วิลาวัลย์ รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงศึกษาธิการ เป็นประธานพิธีถวายราชสดุดี และ
ถวายบงั คมพระบรมราชานสุ าวรยี พ์ ระบาทสมเดจ็ พระมงกฎุ เกลา้ เจา้ อยหู่ วั เนอื่ งใน “วนั สมเดจ็ พระมหาธรี ราชเจา้ ”
หรือวันคล้ายวันสวรรคตของพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ประจ�ำปี ๒๕๖๒ โดยมีผู้บริหารระดับสูง
อาทิ นายประเสรฐิ บญุ เรอื ง ปลดั กระทรวงศกึ ษาธกิ าร และนายธรี พงษ์ สารแสน เลขาธกิ ารสำ� นกั งานลกู เสอื แหง่ ชาติ
นายอ�ำนาจ วชิ ยานวุ ัติ เลขาธกิ ารคณะกรรมการการศกึ ษาข้นั พนื้ ฐาน นายสภุ ทั ร จำ� ปาทอง เลขาธิการสภาการศกึ ษา
คณะกรรมการบริหารลูกเสือแห่งชาติ ข้าราชการ ผู้บังคับบัญชาลูกเสือ และลูกเสือเนตรนารีจากหน่วยงานต่าง ๆ
เข้าร่วมพิธี เมื่อวันจันทร์ที่ ๒๕ พฤศจิกายน ๒๕๖๒ ณ สนามหน้ากระทรวงศึกษาธิการ และบริเวณลานพระบรม
ราชานสุ าวรยี พ์ ระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจา้ อยู่หัว สวนลมุ พินี

รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงศกึ ษาธิการ กล่าววา่ วันที่ ๒๕ พฤศจิกายนของทกุ ปี เปน็ วันคล้ายวนั สวรรคต
ของพระบาทสมเด็จพระรามาธิบดีศรีสินทรมหาวชิราวุธ พระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลท่ี ๖) “วันสมเด็จพระ
มหาธีรราชเจ้า” ซ่ึงเป็นวันสําคัญของคณะลูกเสือแห่งชาติ บรรดาลูกเสือ เนตรนารี บุคลากรทางการลูกเสือ
28

การด�ำเนินงานการลกู เสือไทย ณ ปีท่ี ๑๐๙

และพสกนิกรชาวไทยท้ังปวง ลูกเสือทุกหน่วยเหล่าได้น้อมสํานึกในพระมหากรุณาธิคุณ และแสดงความกตัญญู
กตเวทิตาธรรม ด้วยการมาร่วมวางพวงมาลา และถวายราชสดุดี ณ สถานที่อันศักดิ์สิทธ์ิ และเชิญชวนลูกเสือ
เนตรนารี บคุ ลากรทางการลกู เสอื ประกอบพธิ ถี วายราชสดดุ ี และรว่ มปฏบิ ตั กิ จิ กรรมบาํ เพญ็ ประโยชนโ์ ดยพรอ้ มเพรยี ง
กันทั่วราชอาณาจักร ซ่ึงเป็นประเพณีของลูกเสือท่ีปฏิบัติมาอย่างต่อเนื่อง เพ่ือถวายเป็นราชสักการะแด่พระผู้
พระราชทานกาํ เนดิ ลูกเสอื ไทย เมอื่ วนั ที่ ๑ กรกฎาคม ๒๔๕๔ โดยมพี ระราชประสงคเ์ พอ่ื ฝกึ อบรมเด็กและเยาวชน
ของชาติ ให้เป็นพลเมืองดี เห็นแก่ประโยชน์ของประเทศชาติเป็นสําคัญ ดังพระราชดํารัสที่ว่า “ข้าไม่ต้องการ
ตาํ ราเรียนทเ่ี ดินได้ ท่ขี า้ อยากไดน้ ัน้ คอื เยาวชนท่เี ปน็ สุภาพบุรษ ซอื่ สัตย์สุจรติ มีอปุ นสิ ยั ใจคอด”ี

กิจการลูกเสือไทย ได้ดําเนินการมาเป็นเวลา ๑๐๙ ปี และเป็นกิจการที่นับได้ว่ามีความเจริญรุ่งเรือง และ
พัฒนาก้าวหน้ายิ่งข้ึน ตามกาลสมัยจวบจนปัจจุบัน นับเป็นพระราชมรดกอันล้�ำค่า พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้า
เจา้ อยู่หัว รัชกาลที่ ๖ ทช่ี ่วยใหป้ ระเทศมีความมน่ั คงตราบเทา่ ทกุ วนั น้ี

ในปจั จบุ นั กจิ การลกู เสอื ไทยไดข้ ยายไปยงั ประชาชนทว่ั ประเทศ การดาํ เนนิ กจิ การลกู เสอื เปน็ ตามบทบญั ญตั ิ
แห่งพระราชบัญญัติลูกเสือ พ.ศ. ๒๕๕๑ ทุกประการ ประสบความสําเร็จตามวัตถุประสงค์และนโยบายของคณะ
ลกู เสือแหง่ ชาติ ทง้ั ด้านการบริหาร ดา้ นฝึกอบรม ดา้ นวิชาการ และส่งเสรมิ ความสัมพนั ธก์ บั คณะลกู เสอื นานาชาติ
ตลอดจนปฏิบัติภารกิจตามประเพณีของกิจกรรมบําเพ็ญประโยชน์ และกิจกรรมท่ีรัฐบาลกําหนดเป็นนโยบาย ทั้งน้ี
เพื่อปลูกฝัง ฝึกฝน อบรมและพัฒนาเยาวชนของชาติให้มีคุณธรรม ยึดมั่นในอุดมการณ์ของลูกเสือให้มีความรัก
ความศรทั ธาตอ่ สถาบนั ชาติ ศาสนา และพระมหากษตั รยิ ์ อนั เปน็ คณุ สมบตั พิ น้ื ฐานทสี่ าํ คญั ในการสง่ เสรมิ และสนบั สนนุ
ใหเ้ ยาวชนไทยเตบิ โตเปน็ พลเมอื งทดี่ ขี องบา้ นเมืองต่อไป

ในโอกาสทไ่ี ดม้ าพรอ้ มกนั หนา้ เบอื้ งพระพกั ตรพ์ ระบรมราชานสุ าวรยี ข์ องพระองคใ์ นวนั น้ี เพอ่ื เปน็ การนอ้ ม
ราํ ลกึ ถึงพระองค์ ซ่งึ เปน็ ผู้ให้กาํ เนดิ ลูกเสือไทย จึงให้ผู้บงั คบั บญั ชาลกู เสอื และลูกเสอื ทงั้ หลายจงพร้อมใจกัน รําลกึ
ถงึ พระมหากรณุ าธคิ ณุ ของพระองคท์ มี่ ตี อ่ พวกเรา ขอใหท้ กุ คนจงตง้ั จติ ปณธิ านอนั แนว่ แน่ สนองพระราชปณธิ านของ
พระบาทสมเดจ็ พระมงกฎุ เกลา้ เจ้าอยู่หวั ทีม่ พี ระราชประสงคเ์ ห็นคนในชาตบิ า้ นเมือง มคี วามสามคั คี มีวนิ ัย เพื่อวา่
จะไดเ้ ตรียมตวั ใหเ้ ปน็ พลเมืองดี ไม่ใชข่ องประเทศเทา่ นน้ั แต่เปน็ พลเมืองดีของโลกด้วย

ลูกเสือพงึ ระลึกไวเ้ สมอว่า การเปน็ ลกู เสอื มใิ ชว่ า่
เป็นเพียงของสนุก แต่จงเป็นลูกเสือด้วยจิตใจอันบริสุทธ์ิ
เสยี สละ ผบู้ งั คบั บญั ชาลกู เสอื และบคุ ลากรทางการลกู เสอื
ทุกภาคส่วน จงพร้อมใจกันประสานสัมพันธ์ พัฒนา
หล่อหลอมเดก็ เยาวชน และประชาชน ใหม้ ีความเขม้ แข็ง
ซึ่งเช่ือม่ันว่าหากเด็ก เยาวชน และประชาชนมีคุณภาพ
และเข้มแข็ง สถาบันชาติ ศาสนา และพระมหากษัตริย์
จะมีความมัน่ คงและยงั่ ยืนตลอดไป

29

งานชมุ นุมลกู เสอื แหง่ ชาติ คร้งั ท่ี ๒๑

30

การดำ� เนินงานการลูกเสอื ไทย ณ ปีที่ ๑๐๙
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้ สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้า
พชั รกติ ยิ าภา นเรนทริ าเทพยวดี กรมหลวงราชสารณิ สี ริ พิ ชั ร มหาวชั รราชธดิ า เสดจ็ ไปทรงเปน็ ประธานในพธิ เี ปดิ งาน
ชุมนุมลกู เสือแห่งชาติ ครั้งที่ ๒๑ ณ คา่ ยลูกเสือวชิราวุธ อ�ำเภอศรีราชา จงั หวัดชลบุรี โดยมี นายวิษณุ เครืองาม
รองนายกรฐั มนตรี นายณฏั ฐพล ทปี สวุ รรณ รฐั มนตรวี า่ การกระทรวงศกึ ษาธกิ าร นางกนกวรรณ วลิ าวลั ย์ รฐั มนตรี
ชว่ ยวา่ การกระทรวงศกึ ษาธกิ าร นายประเสรฐิ บญุ เรอื ง ปลดั กระทรวงศกึ ษาธกิ าร พรอ้ มด้วยผวู้ า่ ราชการจงั หวัดชลบุรี
อธบิ ดผี พู้ พิ ากษาภาค ๒ ผบู้ ญั ชาการมณฑลทหารบกท่ี ๑๔ ผบู้ ญั ชาการตำ� รวจภธู ร ภาคท่ี ๒ ขา้ ราชการ คณะผบู้ รหิ าร
ลูกเสอื เนตรนารี และบุคลากรทางลกู เสือทัง้ ในประเทศและตา่ งประเทศ เฝา้ ฯ รบั เสด็จ
งานชุมนุมลูกเสือแห่งชาติ เป็นกิจกรรมท่ีคณะกรรมการบริหารลูกเสือแห่งชาติมีนโยบายให้จัดข้ึนทุกส่ีปี
โดยให้เยาวชนมาอยู่ค่ายพักแรม ปฏิบัติกิจกรรมและช่วยเหลือซ่ึงกันและกันด้วยบรรยากาศอันอบอุ่นแบบไมตรีจิต
มิตรภาพ แม้จะต่างด้วยวัฒนธรรม เพ่ือสร้างความมีระเบียบวินัย ความซ่ือสัตย์สุจริต ความอดทน ความเสียสละ
นอกจากนนั้ ยงั เป็นการแลกเปลย่ี นความคิดซึ่งกันและกัน พฒั นาความรู้ ทักษะทางการลูกเสือ และวชิ าการสมยั ใหม่
มุ่งหวังให้ผู้ท่ีเข้าร่วมชุมนุมได้รับประสบการณ์ชีวิตอย่างมีคุณค่า อันจะก่อให้เกิดประโยชน์แก่สังคมและประเทศ
โดยสำ� นกั งานลกู เสอื แหง่ ชาตกิ �ำหนดจดั งานชมุ นมุ ลกู เสอื แหง่ ชาติ ครงั้ ท่ี ๒๑ ระหวา่ งวนั ท่ี ๒๖ ตลุ าคม​-​๑ พฤศจกิ ายน
๒๕๖๒  ณ​ ค่ายลูกเสือวชิราวุธ  อ�ำเภอศรีราชา จังหวัดชลบุรี   ซึ่งมีลูกเสือเนตรนารีท้ังในประเทศและตา่ งประเทศ
เขา้ ร่วมชุมนมุ ประมาณ ๑๒,๐๐๐ คน โดยมีวตั ถุประสงคเ์ พ่ือเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเดจ็ พระวชริ เกลา้ เจา้ อยู่หวั
ประมุขของคณะลูกเสือแห่งชาติ  เนื่องในโอกาสมหามงคลพระราชพิธีบรมราชาภิเษก ภายใต้ค�ำขวัญ “จับมือกัน
ร่วมสรา้ งสรรคส์ งั คม”: Create a Better Society

31

การจดั งานชมุ นมุ ลกู เสอื ครง้ั นี้ กำ� หนดใหเ้ ยาวชนมสี ว่ นรว่ มในการทำ� กจิ กรรมเพอ่ื นำ� ไปสกู่ ารพฒั นาบคุ ลกิ ภาพ
ส่งเสริมความสัมพันธ์ของคณะลูกเสือนานาชาติ สอดคล้องกับนโยบายการทูตทางวัฒนธรรม นโยบายฟน้ื ฟกู จิ การ
ลกู เสอื ใหเ้ ปน็ กจิ กรรมสง่ เสรมิ คณุ ธรรม จรยิ ธรรม ปลกู จติ สำ� นกึ ทดี่ ี สรา้ งคณุ ลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์ที่จะอยู่ร่วมกัน
ในสังคมอย่างสันติสุข และเตรียมความพร้อมท่ีจะก้าวไปสู่เวทีสากล ส�ำหรับกิจกรรมหลักท่ีจัดข้ึนตลอดการชุมนุม
ลกู เสอื แหง่ ชาติ ครง้ั ท่ี ๒๑ ประกอบดว้ ย กจิ กรรมตามพระบรมราโชบายดา้ นการศกึ ษาของพระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ วั
กิจกรรมหมู่บ้านโลกาภิวัตน์ กิจกรรมจัตุรัสวัฒนธรรม กิจกรรมผจญภัย กิจกรรมทักษะลูกเสือ กิจกรรมเมือง
วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี และกิจกรรมนทิ รรศการและส่งเสริมความสามารถพเิ ศษ
32

การด�ำเนินงานการลกู เสือไทย ณ ปที ี่ ๑๐๙

งานชุมนุมลูกเสือสำ�รองแห่งชาติ คร้ังท่ี ๑

ด้วยใน พ.ศ. ๒๕๖๒ ส�ำนักงานลูกเสือ
แห่งชาติก�ำหนดจัดงานชุมนุมลูกเสือส�ำรองแห่งชาติ
คร้ังท่ี ๑ โดยมีวัตถุประสงค์เพ่ือเพ่ิมพูนความรู้
ความสามารถ ทกั ษะทางวชิ าการลกู เสอื ใหก้ บั ลกู เสอื
ส�ำรอง ผู้บังคับบัญชาลูกเสือและส่งเสริมลูกเสือ
ส�ำรองให้รักและศรัทธาในกระบวนการลูกเสือ
เป็นการพัฒนาเยาวชนให้มรี ะเบยี บวินยั โดยก�ำหนด
จัดข้ึนพร้อมกันทั่วประเทศ ระหว่างวันที่ ๕ - ๖
สิงหาคม ๒๕๖๒ ณ ค่ายลูกเสือจังหวัดทั่วประเทศ ภายใต้ค�ำขวัญ “รับผิดชอบหน้าท่ี มีวินัย ไม่ตามใจตนเอง”
(Being Responsible and Disciplined) โดยมกี ลมุ่ เปา้ หมายประกอบดว้ ยลกู เสอื เนตรนารสี ำ� รอง ระดบั ชน้ั ป.๓
ผ้บู ังคับบญั ชาลูกเสอื คณะกรรมการฝา่ ยตา่ ง ๆ และผู้สังเกตการณ์ จ�ำนวน ๗๗ จงั หวดั รวมทงั้ ส้นิ ๑๙๕,๔๘๐ คน
จากสถานศึกษาสังกัดส�ำนักงานเขตพ้ืนที่การศึกษาประถมศึกษา ส�ำนักงานคณะกรรมการการศึกษาเอกชน และ
สถานศึกษาสังกัดองค์กรปกครองส่วนท้องถ่ิน แต่ละจังหวัด แบ่งออกเป็น ๖ ค่าย ใช้ช่ือค่ายตามตัวละครในนิทาน
สำ� หรบั เดก็ เรอื่ ง “ปา่ ดงพงพ”ี ไดแ้ ก่ คา่ ยอาเคลา่ (หมาปา่ ) คา่ ยเมาคลี (มนษุ ย)์ คา่ ยบาลู (หม)ี คา่ ยบาเคยี รา่ (เสอื ดำ� )
ค่ายแชร์คาน (เสือโคร่ง) และค่ายบันเดอโล้ก (ลิง) ในงานชุมนุมฯ คร้ังนี้ได้จัดกิจกรรมหลัก ๖ กิจกรรมด้วยกัน

ได้แก่ ทักษะลูกเสือส�ำรอง
นิทานป่าดงพงพี งานศิลปะ
การส�ำรวจ กิจการลูกเสือ
ส�ำรองและงานฝีมือ รวมถึง
กิจกรรมพิเศษ การชุมนุม
รอบกองไฟ

33

งานชมุ นุมลกู เสือสำ�รองแห่งชาติ คร้ังที่ ๑

34

การดำ� เนนิ งานการลกู เสอื ไทย ณ ปที ่ี ๑๐๙

งานชุมนมุ ลูกเสือวิสามญั แห่งชาติ

สำ� นกั งานลกู เสอื แหง่ ชาตจิ ดั งานชมุ นมุ ลกู เสอื วสิ ามญั
แห่งชาติ ฉลองการลูกเสือวิสามัญโลกครบ ๑๐๐ ปี ระหว่าง
วันที่ ๒๑ - ๒๕ มกราคม ๒๕๖๒ ณ ค่ายลกู เสือวชริ าวธุ อำ� เภอ
ศรีราชา จังหวัดชลบุรี ภายใต้ค�ำขวัญ บริการเพ่ือโลกที่ดี :
Service for a Better World โดยมี พลเอก ฉัตรชัย
สาริกัลยะ รองนายกรัฐมนตรี เป็นประธานในพิธีเปิด ท้ังน้ี
มีผู้เข้ารว่ มชุมนุมประกอบดว้ ย ลกู เสอื วิสามญั ผ้บู งั คบั บญั ชา
ลูกเสือวิสามัญของประเทศไทย จ�ำนวน ๑๒,๐๐๐ คน
คณะลกู เสอื จากประเทศตา่ งๆ ในภาคพนื้ เอเชยี แปซฟิ กิ จำ� นวน ๔๕๒ คน กจิ กรรมในงานประกอบดว้ ย กจิ กรรมพฒั นา
ชุมชน กจิ กรรมทักษะลกู เสือ กิจกรรมทัศนศึกษา กิจกรรมผจญภยั กิจกรรมมรดกภมู ิปัญญาไทยและการพัฒนางาน
อาชีพ กิจกรรมนิทรรศการเฉลิมพระเกียรติสถาบันพระมหากษัตริย์ นิทรรศการเครือข่ายลูกเสือ และการอภิปราย
ลกู เสอื (Scout Forum)

35

งานชมุ นมุ ลกู เสอื เปน็ กจิ กรรมสำ� คญั ทส่ี ดุ อยา่ งหนงึ่ สำ� หรบั
กลมุ่ ลกู เสอื และผบู้ งั คบั บญั ชาลกู เสอื ทม่ี อี ดุ มการณต์ ามคำ� ปฏญิ าณ
๓ ข้อ และกฎของลูกเสือ ๑๐ ข้อ เพ่ือให้บรรดาลูกเสือได้มา
พบกันในสถานที่เดียวกันในช่วงเวลาสั้น ๆ ประมาณหนึ่งสัปดาห์
เพ่ือท�ำความรู้จักแลกเปลี่ยนเรียนรู้ ร่วมอยู่ ร่วมคิด ด้วย
ความสนุกสนาน โดยไม่มีอุปสรรคจากเชอื้ ชาติ ศาสนา ภาษา หรือ
กลมุ่ ลัทธกิ ารเมืองใด ๆ ดังนั้น เพ่อื เป็นการสง่ เสริมการจัดกิจกรรม
ให้ลูกเสือวิสามัญอันเป็นกลุ่มเยาวชนลูกเสือท่ีมีอายุ ๑๖ - ๒๕ ปี
ได้มีโอกาสด�ำเนินกิจกรรมเพ่ือสังคมตามคติพจน์ “บริการ”
ของลูกเสือวิสามัญ ส�ำนักงานลูกเสือแห่งชาติ จึงจัดงานชุมนุม
ลูกเสือวิสามัญแห่งชาติขึ้น โดยมวี ตั ถปุ ระสงคเ์ พอื่ ใหล้ กู เสอื วสิ ามญั
ได้แลกเปล่ียนเรยี นรู้ และกระท�ำกจิ กรรมชว่ ยเหลอื หรือมีสว่ นรว่ ม
ในการแก้ปัญหาของโลก ในด้านส่ิงแวดล้อม ด้านการพัฒนา
และด้านสันติภาพ โดยเช่ือม่ันว่าคนวัยหนุ่มสาว เป็นวัยท่ีมีพลัง
และสามารถสร้างสรรค์ให้โลกและสังคมดีขึ้นด้วยก�ำลังสมอง
และกำ� ลังกาย
36

การดำ� เนินงานการลูกเสอื ไทย ณ ปีท่ี ๑๐๙

งานชมุ นมุ ลูกเสือสันตภิ าพชายแดนใต้

เมอื่ วนั ที่ ๒๙ กนั ยายน ๒๕๖๒ นางกนกวรรณ วลิ าวลั ย์
รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงศึกษาธิการ เป็นประธานในพิธี
ถวายราชสักการะเทิดพระเกียรติฯ ในงานชุมนุมลูกเสือ
สันตภิ าพชายแดนใต้ “รวมพลงั สบื สาน สันตภิ าพ” ณ สนาม
คา่ ยลกู เสอื ปากบาง อำ� เภอละงู จงั หวดั สตลู ในโอกาสน้ี ไดก้ ลา่ ว
ให้ข้อคิดว่า “การจัดกิจกรรมลูกเสือชายแดนใต้สันติภาพ
ในคร้ังน้ีเป็นกิจกรรมท่ีร่วมแสดงความจงรักภักดีต่อสถาบัน
พระมหากษัตริย์ และลูกเสือจะได้สร้างมิตรภาพอันดีระหว่าง
มวลมติ รทอ่ี ยใู่ นจงั หวดั เดยี วกนั  จงั หวดั ใกลเ้ คยี ง ถอื วา่ เปน็ การสรา้ งความสขุ ความสมานฉนั ทใ์ นกลมุ่ สงั คมคนรนุ่ ใหม่
ให้เกิดข้ึนในพื้นท่ีพหุวัฒนธรรมด้วยมิตรภาพ โดยใช้กระบวนการลูกเสือสร้างสัมพันธ์ที่ดีต่อการใช้ชีวิตในสังคม
จติ อาสารว่ มแกป้ ญั หาและพัฒนาสงั คมอยา่ งสนั ติสุขและหา่ งไกลยาเสพติด มีลกู เสอื  - เนตรนารี จาก ๕ จังหวดั และ
๔ อำ� เภอ ในจังหวัดสงขลา (จะนะ นาทวี สะบา้ ยอ้ ย เทพา) เข้าร่วมงานจ�ำนวนกวา่ ๒,๘๖๐ คน ซงึ่ การจดั งานชุมนุม
ลูกเสือสันติภาพชายแดนใต้ในคร้ังนี้มีวัตถุประสงค์เพ่ือส่งเสริมให้เยาวชนไทยในจังหวัดชายแดนใต้เพ่ือเตรียม

37

ความพร้อมของเยาวชนลูกเสือไทยรองรับการเข้าสู่ประชาคมอาเซียน และเพื่อส่งเสริมสัมพันธภาพท่ีดีระหว่าง
ลูกเสือในจังหวัดชายแดนภาคใต้และประเทศในประชาคมอาเซียน กิจกรรมดังกล่าวท�ำให้ลูกเสือได้มีโอกาส
แลกเปลี่ยนเรียนรู้ประสบการณ์ฝึกวินัย ฝึกการท�ำงานและท�ำกิจกรรมร่วมกัน เพราะเมื่อเสร็จการชุมนุมลูกเสือ
และเนตรนารีจะสามารถน�ำความรู้มิตรภาพไปรวมพลังท�ำความดี รู้รักสามัคคี เทิดทูนสถาบัน ให้เกิดความยั่งยืน
สามารถอยรู่ ่วมกันไดอ้ ย่างสนั ติสุข ร่วมสร้างสงั คมในชมุ ชนใหเ้ ข้มแข็ง เพื่อเปน็ พลังของชาตไิ ทยต่อไป”

การชมุ นุมลกู เสือคร้งั น้ี จัดโดยส�ำนักงานลูกเสอื แหง่ ชาติ ร่วมกับสำ� นกั งานศกึ ษาธิการภาค ๗ ระหว่างวันท่ี
๒๗ - ๓๐ กันยายน ๒๕๖๒ ณ ค่ายลูกเสือปากบาง อ�ำเภอละงู จังหวัดสตูล โดยมีนางกนกวรรณ วิลาวัลย์
รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงศึกษาธิการ เป็นประธานในพิธีถวายราชสักการะเทิดพระเกียรติ ทั้งนี้ นายประเสริฐ
บญุ เรอื ง เลขาธกิ ารสำ� นกั งานลกู เสอื แหง่ ชาติ เปน็ ประธานเปดิ งานชมุ นมุ ลกู เสอื สนั ตภิ าพชายแดนใต้ และนายอดนิ นั ท์
ปากบารา อดีตผู้ชว่ ยรฐั มนตรปี ระจำ� สำ� นกั นายกรัฐมนตรี เป็นประธานปิดงานชุมนุมลูกเสือสันตภิ าพชายแดนใต้
38

การดำ� เนนิ งานการลกู เสือไทย ณ ปที ี่ ๑๐๙

งานชมุ นุมลกู เสือโลก ครัง้ ท่ี ๒๔

(24th World Scout Jamboree 2019)

สำ� นกั งานลกู เสอื แหง่ ชาติ ไดร้ ว่ มมอื กบั สำ� นกั การลกู เสอื ยวุ กาชาด และกจิ การนกั เรยี น จดั การสอบลูกเสือ
และเนตรนารี เพื่อคัดเลือกลูกเสือและเนตรนารีที่มีทักษะด้านลูกเสือ ภาษาอังกฤษ และผ่านกระบวนการฝึกอบรม
ตามกระบวนการเป็นตวั แทนลกู เสอื ไทยเข้ารว่ มงานลกู เสือโลก คร้งั ท่ี 24 ระหวา่ งวนั ท่ี 22 กรกฎาคม - 2 สิงหาคม
๒๕๖๒ ณ คา่ ย Summit Bechtel Reserve รฐั เวสต์เวอรจ์ ิเนยี สหรฐั อเมริกา

คณะลกู เสือไทยเดินทางเข้าร่วมงานชุมนุมลกู เสือโลก ครั้งที่ 24 ณ ค่าย Summit Bechtel Reserve รัฐเวสต์เวอร์จิเนีย สหรฐั อเมริกา
วนั ที่ 22 กรกฎาคม 2562

39

โ ด ย ส� ำ นั ก ง า น ลู ก เ สื อ แ ห ่ ง ช า ติ ม อ บ ห ม า ย ใ ห ้
นายปานศักดิ์ รังสิพราหมณกุล ผู้ตรวจการลูกเสือฝ่าย
ตา่ งประเทศ ทำ� หนา้ ทห่ี วั หนา้ คณะ และนายดศิ กลุ เกษมสวสั ด์ิ
รองเลขาธิการส�ำนักงานลูกเสือแห่งชาติ ท�ำหน้าที่รองหัวหน้า
คณะผู้แทนลูกเสือไทยท่ีเดินทางเข้าร่วมงานชุมนุมลูกเสือโลก
คร้ังนี้มีจ�ำนวน 143 คน ประกอบด้วย ลกู เสอื และเนตรนารี
รวม 95 คน ผบู้ งั คบั บญั ชาลกู เสอื ๑๕ คน คณะบริหารจัดการ
(CMT) 14 คน และคณะอาสาสมัคร (IST) 19 คน

คณะลูกเสือไทยทง้ั หมดเขา้ พกั ใน Base Camp ซึ่ง
การบริหารจัดการค่ายพักแรมโดยการพักในเต็นท์ เต็นท์ละ
2 คน พร้อมเตียงสนาม 2 หลัง เต็นทป์ ระกอบอาหาร เตน็ ท์
สว่ นกลาง และลานเสาธง

กจิ กรรมในการร่วมงานชุมนมุ ประกอบดว้ ย
การประชุม CMT โดยคณะผ้ดู �ำเนนิ งาน World Scout Jamboree
เพอื่ รบั ฟงั ปญั หา ถาม - ตอบปญั หาและหาทางแกไ้ ขจากผแู้ ทนแตล่ ะประเทศ
มีพธิ ีเปดิ งานชมุ นุมท่ยี งิ่ ใหญ่โดย Mr. Craig Trupie, Chairperson
of the World Scout Committee ได้กล่าวเปดิ อยา่ งเป็นทางการ และรว่ ม
กนั กลา่ วค�ำปฏญิ าณลูกเสอื พรอ้ มกนั ทั้งยังไดก้ ล่าวว่า “งานชุมนมุ ลูกเสอื โลก
จะจัดขึ้นทุก ๔ ปี และลูกเสือหลายหมื่นคนจากทุกมุมโลกจะมาชุมนุม
พร้อมเพรียงกัน ซึ่งเป็นเวลาท่ีให้ชาวโลกได้รู้ว่า เราสามารถอยู่ร่วมกันได้
ด้วยสันติภาพและสามัคคี พ่ีน้องลูกเสือท้ังหลาย พวกเธอจะต้องก้าวไปเป็น
อนชุ นที่เปน็ ผ้นู �ำของโลกต่อไป”
40

การด�ำเนินงานการลกู เสือไทย ณ ปที ี่ ๑๐๙
กิจกรรมชุมนุมมีหลากหลายกิจกรรมเพ่ือสนองความต้องการของผู้เข้าร่วมงานชุมนุม เช่น Aerial Sports
Canopy Zip Line Big Zip Balance Beams Cargo Nets กิจกรรมทางนำ�้ อาทิ The Pools, Seaman Ship,
Rescue, Fishing, Kayaking, Rowing, Canoeing, Paddle Board, White Water Rafting กจิ กรรมปีนหน้าผา
กิจกรรมกีฬาผาดโผน อาทิ BMX Dual Slalom, Downhill, Table Top, Skate Board กิจกรรมยิงปนื ยิงธนู อาทิ
Shot Guns, Rifles, Pistrols, Archery, Toma Hawk Throwing, Knife Throwing กิจกรรมทางศาสนา กจิ กรรม
หม่บู า้ นโลกาภิวตั น์ อาทิ SDGs, Environment Peace กิจกรรมการแสดง ซ่ึงมีทั้งที่ AT&T Stadium และ Base
Camp Bashes

41

กิจกรรมทางวัฒนธรรมที่คณะผู้แทนลูกเสือไทย ลูกเสือ เนตรนารี ทั้ง 95 คน ได้เข้าร่วมและน�ำเสนอ
ความเปน็ ไทย ประกอบดว้ ย การร�ำ 4 ภาค ศลิ ปะการตอ่ สู้ มวยไทย กระบ่ีกระบองและดนตรไี ทย

นอกจากนยี้ งั ได้นำ� เสนอวิธีการท�ำอาหารไทย ซ่งึ ไดร้ ับความสนใจจากลูกเสอื ต่างประเทศเป็นอยา่ งมาก
42

การด�ำเนนิ งานการลูกเสือไทย ณ ปที ี่ ๑๐๙
เน่ืองในวันเฉลิมพระชนมพรรษาพระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว คณะลูกเสือไทยได้ร่วมแสดง
ความจงรักภักดี โดยจัดพิธีถวายพระพรในวันท่ี ๒๗ กรกฎาคม ๒๕๖๒ นายดิศกุล เกษมสวัสด์ิ รองเลขาธิการ
ส�ำนักงานลูกเสอื แห่งชาติ เป็นประธานในพิธี

คณะผแู้ ทนลกู เสอื ไทยไดจ้ ดั ทำ� แบดจช์ ดุ ชา้ งไทย เพอื่ ใชใ้ นการสรา้ งสานความสมั พนั ธก์ บั คณะลกู เสอื ทวั่ โลก
43

ลูกเสอื มัคคุเทศก์

  การดำ� เนนิ โครงการลกู เสอื มคั คเุ ทศก์

รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงศึกษาธิการ นางกนกวรรณ วิลาวัลย์ มีแนวคิด
ในการขับเคลื่อนการพัฒนาลูกเสือเชิงรุก จึงได้ก�ำหนดนโยบาย “ลูกเสือมัคคุเทศก์”
มวี ตั ถุประสงคเ์ พอ่ื พัฒนาลูกเสอื ใหม้ ีสมรรถนะด้านมัคคุเทศก์ นอ้ มน�ำหลักสูตร
จิตอาสา ๙๐๔ สร้างระเบียบวินัย และปลูกจิตอาสา ในการสืบสาน
พระราชด�ำริของพระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว ทั้งน้ี
โดยความร่วมมือกบั กรมการท่องเทย่ี ว กระทรวงการท่องเท่ยี วและกีฬา
ในฐานะท่ีเป็นกระทรวงที่มีหน้าท่ีรับผิดชอบโดยตรงเกี่ยวกับการท่องเท่ียว
และการมคั คเุ ทศก์ เน่ืองจากในปัจจุบนั การทอ่ งเท่ียวมีบทบาทสำ� คญั และสามารถ
สรา้ งรายไดใ้ หก้ บั ประเทศไทยเปน็ จำ� นวนมาก ดงั นนั้ การผลกั ดนั ธรุ กจิ การทอ่ งเทยี่ ว
โดยผ่านมดงานเล็ก ๆ เช่น ลูกเสือมัคคุเทศก์ จึงนับได้ว่าจะเป็นประโยชน์อย่างย่ิง
อีกท้ังยังเป็นการปลูกฝังให้ลูกเสือเกิดความรัก ความภาคภูมิใจในคุณค่าของท้องถ่ิน
ของตน มีความรู้ ความเข้าใจ และเห็นความส�ำคัญของการท่องเท่ียว พร้อมเป็น
ส่วนหนึ่งในการยกระดับคุณภาพของการท่องเที่ยวของประเทศไทย ซึ่งความร่วมมือ
ดังกล่าวครอบคลุมทุกขั้นตอนของการด�ำเนินงาน โดยเฉพาะข้ันตอนการฝึกปฏิบัติ
หน้าท่ีลูกเสือมัคคุเทศก์ ๒๐ ช่ัวโมง เนื่องจากกรมการท่องเท่ียวมีบุคลากรที่มี
ความเชี่ยวชาญดังกล่าว สามารถร่วมก�ำหนดแนวทางการฝึกอบรม ตลอดจน
การประเมินผลการปฏบิ ตั หิ นา้ ทีข่ องลูกเสอื มัคคเุ ทศก์ได้เป็นอยา่ งดี

44

การดำ� เนินงานการลูกเสอื ไทย ณ ปที ี่ ๑๐๙

พิธีบนั ทึกข้อตกลงความร่วมมือ “โครงการลกู เสือมคั คเุ ทศก์ (Guide Scout)”
ระหว่างสำ�นักงานปลดั กระทรวงการท่องเทีย่ วและกีฬา และส�ำ นกั งานลูกเสือแห่งชาติ กระทรวงศึกษาธิการ

  ความรว่ มมอื กบั กระทรวงทอ่ งเทยี่ วและกฬี าเพอื่ สนบั สนนุ การทอ่ งเทยี่ วโดยลกู เสอื มคั คเุ ทศก์

เมอ่ื วนั ท่ี ๑๐ กันยายน ๒๕๖๒ มีพธิ ลี งนามข้อตกลงความรว่ มมือ ณ วชิราวุธวิทยาลยั ถนนราชวิถี เขตดสุ ติ
กรุงเทพมหานคร โดยความร่วมมือระหว่าง ส�ำนักงานปลัดกระทรวงการท่องเท่ียวและกีฬา โดยนายโชติ ตราชู
ปลดั กระทรวงการทอ่ งเทยี่ วและกฬี า กบั สำ� นกั งานลกู เสอื แหง่ ชาติ กระทรวงศกึ ษาธกิ าร โดย นายประเสรฐิ บญุ เรอื ง
เลขาธกิ ารสำ� นกั งานลกู เสอื แหง่ ชาติ เพอื่ ดำ� เนนิ กจิ กรรมตา่ ง ๆ ในการสง่ เสรมิ ศกั ยภาพของเดก็ และเยาวชนผเู้ ปน็ ลกู เสือ
โดยถอื เปน็ กลุม่ เป้าหมายท่ีสำ� คญั

45

  วตั ถปุ ระสงค์

๑. เพอ่ื ปลกู ฝงั ใหล้ กู เสอื ในทอ้ งถนิ่ ใหเ้ กดิ ความรกั ความภาคภมู ใิ จในคณุ คา่ ของทอ้ งถนิ่ ตนเอง มคี วามรู้
ความเข้าใจ และเหน็ ความสำ� คัญของการทอ่ งเทย่ี ว

๒. เพื่อพัฒนาลกู เสอื ให้เกิดการเรียนรู้ มีทักษะในการเป็นเจ้าบ้านท่ดี ี มีความสามารถในการถา่ ยทอด
เร่ืองราว ประวัติศาสตร์ ศิลปวัฒนธรรม และประเพณีของท้องถิ่นตนเอง ให้กับนักท่องเที่ยว และผู้มาเยือน
เกิดความประทบั ใจ

๓. เพอื่ สรา้ งศกั ยภาพใหก้ บั ลกู เสอื ใหม้ รี ะเบยี บวนิ ยั มจี ติ บรกิ ารทดี่ ี การเปน็ เจา้ บา้ นทด่ี ี การเปน็ จติ อาสา
หรอื เปน็ อาสาสมคั รช่วยเหลอื ผู้มาเยอื นทอ้ งถ่นิ ของตนเอง

๔. เพอ่ื สรา้ งบคุ ลากรทม่ี คี ณุ ภาพใหก้ บั ทอ้ งถนิ่ สรา้ งแรงบนั ดาลใจในการประกอบอาชพี เปน็ มคั คเุ ทศก์
ในอนาคต ก่อใหเ้ กิดประโยชน์ใหก้ ับประเทศชาติ

46

การด�ำเนินงานการลกู เสือไทย ณ ปที ่ี ๑๐๙

  การขบั เคลอ่ื นโครงการลกู เสอื มคั คเุ ทศก์

หลังจากการลงนามความร่วมมือในการด�ำเนินงานระหว่างส�ำนักงานลูกเสือแห่งชาติ กระทรวงศึกษาธิการ
กับกรมการท่องเท่ียว กระทรวงการท่องเท่ียวและกีฬาแล้ว ยังมีการระดมความร่วมมือจากหน่วยงานทั้งภาครัฐ
และเอกชน ประกอบด้วย ส�ำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพ้ืนฐาน ส�ำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา
สำ� นกั งานสง่ เสรมิ การศกึ ษานอกระบบและตามอธั ยาศยั สำ� นกั งานคณะกรรมการการศกึ ษาเอกชน และหนว่ ยงานเอกชน
ร่วมกันออกแบบหลักสูตรและคู่มือการฝึกอบรม ส�ำหรับใช้ในการฝึกอบรม โดยเร่ิมน�ำร่องใน 8 จังหวัด ได้แก่
จังหวัดปราจีนบุรี พัทลุง เชียงใหม่ เลย สุโขทัย บุรีรัมย์ นครราชสีมา และพระนครศรีอยุธยา รวมท้ังด�ำเนินการ
ขยายผลอีก 69 จังหวัด เพ่ือให้ครอบคลุมทั้งประเทศ โดยการด�ำเนินการขับเคล่ือนในช่วงน�ำร่องนี้ ส�ำนักงาน
ลูกเสือแห่งชาติจะด�ำเนินการผ่านหน่วยงานเครือข่ายระดับจังหวัด โดยมอบหมายให้ส�ำนักงาน กศน.จังหวัด
เปน็ หน่วยงานหลักในการด�ำเนนิ งาน ประสานกบั หน่วยงานต่าง ๆ ภายในจงั หวัด รวมท้งั รบั การจัดสรรงบประมาณ
ด�ำเนินงานจากส�ำนักงานลูกเสือแห่งชาติ ทั้งน้ี รูปแบบการน�ำร่อง 8 จังหวัดจะเป็นต้นแบบการด�ำเนินงานเพื่อ
การขยายผลท่ัวประเทศต่อไป

47

  เปา้ หมายคณุ ลกั ษณะและสมรรถนะของลกู เสอื มคั คเุ ทศก์

คุณลกั ษณะ สมรรถะดา้ นความรู้ สมรรถนะด้านทกั ษะ
ของลูกเสือมคั คุเทศก์ • พนื้ ฐานของพน้ื ทแ่ี ละพนื้ ทขี่ า้ งเคยี ง
• เทิดทูนสถาบัน • จติ วทิ ยาการใหบ้ รกิ าร • การสอื่ สารอยา่ งมปี ระสทิ ธภิ าพ
• จติ อาสา • อนรุ กั ษท์ รพั ยากรธรรมชาติ • การใหบ้ รกิ าร
• ใฝ่รู้ และสง่ิ แวดลอ้ ม • การใชเ้ ทคโนโลยเี พอ่ื การมคั คเุ ทศก์
• มคี ณุ ธรรม • ความปลอดภยั ของนกั ทอ่ งเทยี่ ว • การคน้ หาเรอื่ งราวและเรอื่ งเลา่
• การคน้ หาเรอื่ งราวและเรอ่ื งเลา่ ของทอ้ งถน่ิ และการจดั ลาํ ดบั
ของทอ้ งถน่ิ และการจดั ลาํ ดบั ความสาํ คญั ของเนอ้ื หา
ความสาํ คญั ของเนอื้ หา • การแกป้ ญั หาเฉพาะหนา้
ในการมคั คเุ ทศก์
• Presentation and Action Plan

48