- 94 - Conclusion and discussion The session leader will summarize and discuss the following topics 1. Dry granulation tabletting process 2. The essential property of API for manufacturing via Dry granulation tabletting 3. Components and function of excipients in the Aspirin tablet 4. The effect of adding disintegrants extragranular, intragranular and combination of both method 5. Components and working principle of a single-punch tablet press. 6. Instruments for tablets quality control 7. Factors that affect weight variation of tablets 8. Factors that affect tablets disintegration 9. Relationship of tablets disintegration time friability and hardness Exercises 1. What are the steps in the dry granulation tabletting? 2. Which proportion of the disintegrant offers the quickest disintegration time? 3. What are factors that influence the tablet disintegration? 4. What are the properties of the materials used for the dry granulation tabletting? 5. In this formula, is there any incompatibility issue and Why? 6. What are the criteria for selecting the sieve size for the size reduction of the slugs? 7. What are the functions of each excipient in the aspirin tablet? 8. Describe how to assemble the single punch tablet press 9. If your aspirin tablets weight exceeds the acceptable range of weight variation. What would you do to solve this problem?
- 95 - Rubric score for Lab report scoring Group……..Section………. CATEGORY 3 2 1 0 Flow chart Clear, accurate flow charts are included and make the experiment easier to understand. Diagrams are labeled neatly and accurately. Flow charts are included and are labeled neatly and accurately. Flow charts are included and are labeled. Needed flow charts are missing OR are missing important labels. Batch record All data used in the lab are clearly and accurately described. Almost all data used in the lab are clearly and accurately described. Most of the data used in the lab are accurately described. Many data are described inaccurately OR are missing. Calculations All calculations are shown, and the results are correct and labeled appropriately. Some calculations are shown, and the results are correct and labeled appropriately. Some calculations are shown, and the results labeled appropriately. No calculations are shown OR results are inaccurate or mislabeled. Exercise Answer all exercises correctly Answer all exercises with few mistakes Answer some exercises with few mistakes Did not answer exercise Summary Summary describes the skills learned, the information learned and some future applications to a higher year pharmacy study. Summary describes the information learned and a possible application to a higher year pharmacy study. Summary describes the information learned. No summary is written. Total score (12) /12
ปฏิบัติการที่ 9 เรื่อง การผลิตยาเม็ดวิตามินซี วัตถุประสงค 1. เพื่อศึกษาการเตรียมยาเม็ดที่ประกอบดวยตัวยาสำคัญสลายตัวงาย 2. เพื่อศึกษาขั้นตอนและกระบวนการเตรียมยาเม็ดโดยวิธีการทำแกรนูลเปยกที่ไมใชน้ำเปนตัวทำละลาย 3. เพื่อศึกษาสวนประกอบของตำรับยาเม็ดที่เตรียมยาเม็ดโดยวิธีการทำแกรนูลเปยก 4. เพื่อฝกทักษะการใชเครื่องตอกเม็ดยาแบบหมุนรอบ 5. เพื่อฝกทักษะในการตรวจสอบและประเมินผลคุณภาพของเม็ดยา บทนำ ในการพัฒนาสูตรตำรับ การเลือกวิธีการผลิตและเทคนิคการผลิต นอกจากจะตองคำนึงถึงสมบัติพื้นฐาน ของผงยาที่ไดทำการศึกษาไปแลว ปริมาณตัวยาสำคัญในตำรับ สมบัติทางเคมีกายภาพของตัวยา และลักษณะ ของผลิตภัณฑที่ตองการก็เปนสิ่งสำคัญที่ควรคำนึงถึงดวย กลาวคือ หากตัวยาสำคัญในตำรับมีปริมาณนอย ควรใหความสำคัญกับขั้นตอนของการผสม หรือหากตัวยาสำคัญที่ไมใชยาอันตรายแตมีความไมคงตัว เสื่อม สลายไดงาย เชน วิตามินชนิดที่ละลายน้ำ ก็อาจใชการเพิ่มปริมาณตัวยาสำคัญ โดยปริมาณที่เพิ่มขึ้นจะตอง คำนึงถึงปจจัยอื่น ๆ รวมดวย เชน ชวงการรักษา อัตราการเสื่อมสลายของตัวยาระหวางการผลิต รอยละของ ปริมาณตัวยาที่ระบุไวบนฉลาก (percent label amount) ซึ่งโดยสวนใหญมักเพิ่มปริมาณไมเกินอีกรอยละ 10 ของตัวยา นอกจากนั้นหากเลือกผลิตดวยการทำแกรนูลเปยก (wet granulation) ก็อาจเปลี่ยนชนิดของ ตัวทำละลายในสารละลายยึดเกาะจากน้ำเปนตัวทำละลายอินทรีย เชน แอลกอฮอล (95% alcohol) หรือ ไอ โซโพพริล แอลกอฮอล (isopropyl alcohol) ได เครื่องมือที่ใช 1. เครื่องชั่งไฟฟาชนิดจานเดี่ยว 2. แรงเบอร 12, 40 3. เครื่องทำแกรนูลแบบแกวงกลับไปกลับมา 4. โกรงและสาก 5. เครื่องตอกเม็ดยาแบบหมุนรอบ 6. เครื่องชั่งชนิดวิเคราะห 7. เครื่องวัดความหนาของเม็ดยา 8. เครื่องวัดความกรอนของเม็ดยา 9. เครื่องวัดความแข็งของเม็ดยา
- 97 - ตำรับ ปริมาณตอหนึ่งเม็ด (มก.) 500 เม็ด Ascorbic acid Sucrose (fine powder) Lactose PVP 5% in isopropyl alcohol Color Saccharin sodium Flavor Magnesium stearate Purified talcum 55 250 30 q.s. 0.2 0.2 0.2% 1% 2% _________________ _________________ _________________ _________________ _________________ _________________ _________________ _________________ _________________ วิธีเตรียม 1. นำ ascorbic acid, saccharin sodium, color, sucrose และ lactose มาผานแรงเบอร 40 2. เตรียม 5% PVP ใน isopropyl alcohol จำนวน 100 กรัม 3. ชั่งน้ำหนักตัวยาและสวนประกอบอื่น ๆ สำหรับการเตรียมยาเม็ด จำนวน 500 เม็ด 4. ผสม color, saccharin sodium และ lactose โดยการเจือจางแบบเรขาคณิตในโกรง จากนั้นจึง คอย ๆ เติม ascorbic acid และ sucrose ตามลำดับ 5. คอย ๆ เท 5% PVP solution ลงในโกรง แลวนวดใหเขากันจนไดกอนเปยกที่เหมาะสม ทำการ ทดสอบเปนระยะ ๆ ดวยการนำสวนผสมมาบีบดวยอุงมือ ถาสวนผสมสามารถเกาะกันได ขณะบีบ และไมแตกออกจากกันเมื่อคลายมือ แสดงวาไดกอนเปยยกที่เหมาะสม ซึ่งก็คือ ถึงจุดสุดทายของ การผสมแลว 6. นำกอนเปยกที่ไดไปลดขนาด โดยการใชมือกดผานแรงเบอร 12 7. ทิ้งแกรนูลใหแหงเองในอากาศ 8. นำแกรนูลที่แหงแลวมาลดขนาด โดยใชมือหรือไมพาย (spatula) กดผานแรงเบอร 20 9. ชั่งน้ำหนักของแกรนูลที่ไดแลวคำนวณหาปริมาณของสารแตงกลิ่น (flavor) และสารหลอลื่น 10. ชั่งน้ำหนักของสารแตงกลิ่นและสารหลอลื่นที่คำนวณได 11. ผสมสารแตงกลิ่นในปริมาณที่คำนวณไดกับแกรนูลในถุงพลาสติก 11.1. สารแตงกลิ่นชนิดผง ผสมในถุงพลาสติกนาน 2 นาที 11.2. สารแตงกลิ่นชนิดน้ำ พนสารแตงกลิ่นลงบนแกรนูลในถุงพลาสติกใหทั่วถึง แลวผสมนาน 2 นาที 12. เติมสารหลอลื่นลงในถุงพลาสติกที่มีแกรนูลแลวผสมกันนาน 2 นาที 13. คำนวณน้ำหนักเม็ดยาตามทฤษฎี และชวงน้ำหนักที่ยอมรับได
- 98 - 14. นำแกรนูลที่ไดมาตอกเปนเม็ดยา โดยมีขอกำหนด ดังนี้ 14.1. น้ำหนักเม็ดยา : ตามสูตร 14.2. สาก-เบาขนาด : 13/32” flat face bevel 14.3. ความแข็งของเม็ดยา : > 6 กก. 14.4. เปอรเซ็นตความกรอน : < 1 14.5. ความหนา : ± 5% 15. สุมตัวอยางเม็ดยาที่ผลิตไดมาเพื่อประเมินคุณภาพในหัวขอตาง ๆ ดังนี้ 15.1. ความแปรปรวนของน้ำหนัก 20 เม็ด 15.2. ความหนาของเม็ดยา 10 เม็ด 15.3. ความแข็ง 10 เม็ด 15.4. ความกรอน ยาเม็ดน้ำหนักรวมมากกวา 6.5 กรัม 16. นำเม็ดยาที่เหลือมาบรรจุลงภาชนะบรรจุที่เหมาะสม แลวปดฉลากใหถูกตอง สงพรอมรายงาน การสรุปผลการทดลองและถกแถลง อาจารยผูรับผิดชอบจะสรุปผลการทดลองและถกแถลงกับนักศึกษาในหัวขอตาง ๆ ดังนี้ 1. ขั้นตอนของกระบวนการผลิตยาเม็ดโดยการทำแกรนูลเปยก 2. คุณสมบัติของตัวยาที่สามารถนำมาผลิตยาเม็ดโดยการทำแกรนูลเปยกได 3. สวนประกอบของตำรับยาเม็ดที่ผลิตโดยการทำแกรนูลเปยกและหนาที่ของสารแตละตัวในตำรับ 4. เทคนิคการเตรียมตำรับยาเม็ดที่มีตัวยาที่สลายตัวงาย 5. การหาจุดสุดทายของการผสมระหวางของแข็งกับของเหลว 6. สวนประกอบและหลักการทำงานของเครื่องตอกเม็ดยาแบบหมุนรอบ 7. การใชเครื่องมือตาง ๆ ในการควบคุมคุณภาพยาเม็ด และการประเมินผล 8. การคำนวณหาน้ำหนักของเม็ดยาเพื่อนำไปตอก 9. เทคนิคการเติมสารปรุงแตงกลิ่นในการผลิตยาเม็ด การประเมินผล นักศึกษาจะตองสามารถอธิบายและดำเนินการในหัวขอตาง ๆ ดังตอไปนี้ได 1. ขั้นตอนการผลิตยาเม็ดโดยการทำแกรนูลเปยกแบบไมใชน้ำ 2. สวนประกอบของตำรับและหนาที่ของสารตาง ๆ ในตำรับ 3. การทำงานของเครื่องตอกเม็ดยาแบบหมุนรอบ 4. การใชเครื่องมือตาง ๆ ในการควบคุมคุณภาพและประเมินผลของยาเม็ด 5. เทคนิคการเตรียมตำรับยาเม็ดที่มีตัวยาที่สลายตัวงาย 6. เทคนิคการเติมสารปรุงแตงกลิ่นในการผลิตยาเม็ด
- 99 - 7. การคำนวณหาน้ำหนักของเม็ดยาเพื่อนำไปตอก 8. การคนควาความรูเพิ่มเติมเกี่ยวกับขอบงใชในการรักษา ขนาดการใหยา การเก็บรักษา การเลือกใช ภาชนะบรรจุและขอควรระวังในการใชของยาเม็ดวิตามินซี คำถามทายบท 1. จงอธิบายขั้นตอนการเตรียมยาเม็ดโดยการทำแกรนูลเปยก 2. เทคนิคในการเตรียมตำรับยาเม็ดที่ตัวยาสำคัญสลายตัวไดงายมีอะไรบาง 3. การทำแกรนูลเปยกโดยไมใชน้ำมีขอดีอยางไร 4. น้ำตาลทำหนาที่อะไรในตำรับ 5. ตำรับนี้มีสารชวยในการแตกตัวหรือไม เพราะอะไร 6. ขนาดอนุภาคของผงวิตามินซีที่นำมาใชมีผลตอการตั้งตำรับหรือไม เพราะอะไร 7. ทานคิดวาตำรับยาเม็ดวิตามินซีที่เตรียมนี้มีเหมาะสมในทุกดานแลวหรือไม อยางไร 8. การเติมสารปรุงแตงกลิ่นในการผลิตยาเม็ดจะตองเติมในขั้นตอนใดของกระบวนการผลิต เพราะเหตุใด 9. หากในขณะตอกเม็ดยาตำรับนี้ ปรากฎวาเกิด picking กับเม็ดยา ทานคิดวาปญหานี้เกิดจากอะไร และจะ แกไขปญหานี้ไดอยางไร 10. ทานคิดวาบรรจุภัณฑมีผลตอยาเม็ดวิตามินซีอยางไร และควรบรรจุในภาชนะบรรจุแบบใด
- 100 - รายงานปฏิบัติการเภสัชภัณฑ 3 เรื่อง การผลิตยาเม็ดวิตามินซี โดย กลุมที่ ตอนที่ รายชื่อผูรวมงาน ตำแหนง 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. GM PM CM W W W W
- 101 - Flow diagram ของการผลิตยาเม็ดวิตามินซี
- 102 - บันทึกการผลิต
- 103 - บันทึกการควบคุมคุณภาพ
- 104 - การคำนวณ วิจารณผลการทดลอง สรุปผลการทดลอง เอกสารอางอิง
ปฏิบัติการที่ 10 เรื่อง การผลิตยาเม็ดวิตามินบีรวม วัตถุประสงค 1. เพื่อศึกษาการเตรียมตำรับยาเม็ดที่มีปริมาณตัวยาสำคัญอยูนอย 2. เพื่อศึกษาการผลิตยาเม็ดโดยวิธีการทำแกรนูลเปยก 3. เพื่อเตรียมเม็ดยาที่มีคุณสมบัติเหมาะสมสำหรับนำไปเคลือบน้ำตาล 4. เพื่อศึกษาการใชเครื่องมือชนิดตาง ๆ ในการผลิตยาเม็ดระดับอุตสาหกรรม 5. เพื่อฝกทักษะในการตรวจสอบและประเมินผลคุณภาพของเม็ดยาที่ได บทนำ การเตรียมยาเม็ดโดยการทำแกรนูลเปยก เปนกระบวนการที่สำคัญอีกกระบวนการหนึ่งที่สามารถใชใน การผลิตยาเม็ด ซึ่งกระทำโดยการเติมของเหลวลงไปในผงยาในภาชนะที่สามารถทำใหเกิดการผสมในรูปแบบ ใดรูปแบบหนึ่งแลวเกิดการเกาะรวมกันเปนกอน (agglomeration) หรือเกิดแกรนูล การทำแกรนูลเปยกเปน วิธีการผลิตยาเม็ดที่เกาแกและมีมาตรฐาน ถึงแมวาจะมีการใชแรงงานและคาใชจายสูงสุดเมื่อเปรียบเทียบกับ วิธีการผลิตยาเม็ดวิธีอื่น ๆ เชน การตอกอัดโดยตรง ก็ตาม แตก็ยังเปนวิธีการที่ใชกันอยางกวางขวาง เนื่องจาก ความยืดหยุนและหลากหลายของวิธีการ อาทิ สามารถเลือกใชของเหลวเพื่อทำใหผงยาเปยกไดหลายชนิด สามารถควบคุมลักษณะของแกรนูลใหเปนไปตามที่ตองการได ซึ่งจะมีขอไดเปรียบกวาการเตรียมแกรนูลโดย การอัดแหงที่มีขอจำกัดมากมายและไมสามารถใชไดกับยาเม็ดทุกตำรับ เนื่องจากการเตรียมดวยวิธีการนี้จะ ขึ้นอยูกับสมบัติการจับตัวกันของผงแหงที่เติมลงไปเปนสารชวยพา (carrier) ซึ่งทำใหเม็ดยามีขนาดใหญขึ้น แต วิธีการเตรียมแกรนูลเปยก สมบัติการจับตัวของสารยึดเกาะที่เปนของเหลวมักจะเพียงพอในการทำใหเกิดการ เกาะยึดกันโดยใชสารเติมแตงนอยที่สุด ทำใหไดเม็ดยาที่มีขนาดเล็กกวา ดวยเหตุนี้กระบวนการทำแกรนู ลเปยกจึงเปนกระบวนการที่มีความหลากหลาย ยืดหยุน และมีขอจำกัดในการประยุกตใชในการทำยาเม็ดนอย ขั้นตอนการเตรียมยาเม็ดโดยการทำแกรนูล ประกอบดวย (รูปที่ 8-1) 1. การลดขนาดของผงยาและสารชวยตาง ๆ ที่เปนสวนประกอบของตำรับ 2. การผสมของผงยาที่ผานการลดขนาดแลว (blending) 3. การเตรียมสารละลายยึดเกาะ (binding solution) 4. การผสมสารละลายยึดเกาะเขากับผงยาผสมเพื่อใหไดกอนเปยก (wet mass หรือ damp mass) 5. การลดขนาดกอนเปยกดวยการผานแรงแบบหยาบ (coarse screening) โดยใชแรงขนาด 6 –12 mesh 6. การทำแกรนูลเปยกใหแหง 7. การลดขนาดแกรนูลที่แหงแลวโดยการผานแรง
- 106 - 8. การผสมแกรนูลที่ผานการแรงแลวเขากับสารหลอลื่นและสารชวยแตกตัว 9. การตอกอัดเปนเม็ดยา รูปที่ 8-1. แผนภูมิแสดงการผลิตยาโดยวิธีการทำแกรนูลเปยก (Wet Granulation) ในการผลิตยาเม็ดโดยทั่วไป หากตัวยาสำคัญในตำรับมีปริมาณนอย (เมื่อเทียบกับปริมาณสารชวยใน ตำรับ) ควรใหความสำคัญกับขั้นตอนของการผสม โดยเลือกวิธีการที่ทำใหตัวยากระจายตัวในสารชวยไดอยาง สม่ำเสมอ ซึ่งนิยมใชเทคนิคการผสมเจือจางแบบเรขาคณิต (geometric dilution) ดวยการผสมในภาชนะ ขนาดเล็กกอน แลวจึงถายโอนสูเครื่องผสมขนาดใหญขึ้นเพื่อผสมสารชวยปริมาณมากอื่น ๆ ตอไป เครื่องมือที่ใช 1. เครื่องผสมชนิดเฉือนสูง (High shear mixer) 2. เครื่องทำแกรนูลแบบแกวงกลับไปกลับมา (Oscillating granulator) 3. เครื่องทำแกรนูลแบบตะกรา (Basket granulator) 4. ตูอบแกรนูล (Tray dryer) 5. เครื่องผสมแหงรูปตัววี(V-shape mixer) 6. เครื่องตอกเม็ดยาแบบหมุนรอบ (Rotary tablet presses) 7. เครื่องชั่งไฟฟาชนิดจานเดี่ยว 8. เครื่องชั่งชนิดวิเคราะห 9. เครื่องวัดความหนาของเม็ดยา 10. เครื่องวัดความกรอนของเม็ดยา 11. เครื่องวัดความแข็งของเม็ดยา 12. เครื่องวัดระยะเวลาในการแตกตัวของเม็ดยา
- 107 - ตำรับ ปริมาณตอหนึ่งเม็ด (มก.) 15,000 เม็ด Riboflavin Lactose Corn starch Corn starch : Gelatin (5 : 2) Purified talcum 3% Magnesium stearate 0.5% 10.00 147.20 50.00 2.30 6.29 1.05 _________________ _________________ _________________ _________________ _________________ _________________ รวม 216.84 วิธีเตรียม 1. เตรียมสารละลายยึดเกาะ จำนวน 750 มิลลิลิตร โดย 1.1. ชั่ง corn starch หนัก 24.5 กรัม เติมน้ำลงไปใหมีปริมาตรเปน 500 มิลลิลิตร แลวนำไปตม พรอมกับคนตลอดเวลาจนสารละลายเริ่มหนืดแตยังมีสีขาวขุนใหยกลงจากเตา 1.2. ชั่งเจลาตินหนัก 10 กรัม แลวเติมน้ำลงไปใหมีปริมาตรเปน 250 มิลลิลิตร แลวนำไปตมพรอม กับคนตลอดเวลาจนไดสารละลายเจลาตินใสแลวยกลงจากเตา 1.3. นำ corn starch paste และสารละลายเจลาตินมาเทรวมกันแลวปรับปริมาตรดวยน้ำรอนให เปน 750 มิลลิลิตร 2. นำ riboflavin, lactose และ corn starch มาแรงผานแรงเบอร 40 3. ชั่ง riboflavin, lactose และ corn starch สำหรับเตรียมเม็ดยา 15,000 เม็ด 4. ผสม riboflavin และ corn starch โดยการเจือจางแบบเรขาคณิต ในถุงพลาสติกนาน 5 นาที 5. นำ riboflavin ที่ผสมกับ corn starch แลว และ lactose มาใสในเครื่องผสมชนิดความเฉือนสูง 6. เปดใหเครื่องทำงานนาน 5 นาที โดยเปดใหใบมีดใหญ (blade/agitator) หมุนกอน แลวจึงเปด สวิตชใหใบมีดเล็ก (chopper) หมุนตาม 7. เติมสารละลายยึดเกาะลงไปทั้งหมดทางชองเติมขณะที่เครื่องทำงานอยู เมื่อเติมสารละลายยึดเกาะ จนหมดแลวใหผสมตอไปอีก 5 นาที 8. นำกอนเปยกออกจากเครื่องผสม แลวนำไปลดขนาดเพื่อใหไดแกรนูลเปยกดวยเครื่องทำแกรนูลแบบ ตะกรา รูเปด 10 มิลลิเมตร 9. ใชไมพายคอย ๆ เกลี่ยแกรนูลเปยกใหกระจายบนถาดอยางสม่ำเสมอ 10. นำไปอบใหแหงในตูอบที่อุณหภูมิ 50±5°C นาน 18 ชั่วโมง 11. นำแกรนูลที่แหงแลวมาลดขนาด โดยใชเครื่องทำแกรนูลแบบแกวงกลับไปกลับมาผานแรงเบอร 20 12. ชั่งน้ำหนักแกรนูลแหงที่ไดทั้งหมด เพื่อคำนวณหาน้ำหนักของ purified talcum และ magnesium stearate ที่จะใช
- 108 - 13. ชั่ง purified talcum และ magnesium stearate ตามน้ำหนักที่คำนวณได แลวนำไปผสมกับ แกรนูลทั้งหมดในเครื่องผสมแหงแบบรูปตัววี นาน 5 นาที 14. นำแกรนูลที่ไดมาตอกเปนเม็ดยา โดยมีขอกำหนดดังนี้ 14.1. น้ำหนักเม็ดยา : 216.84 มก. 14.2. สาก-เบา : 11/32” ชนิดโคง 14.3. ความแข็งของเม็ดยา : > 4 กก. 14.4. ความกรอนของเม็ดยา : < 1% 15. สุมตัวอยางเม็ดยาที่ผลิตได เพื่อนำมาประเมินคุณภาพในหัวขอตาง ๆ ดังนี้ 15.1. ความแปรปรวนของน้ำหนัก 20 เม็ด 15.2. ความหนาของเม็ดยา 10 เม็ด 15.3. ความแข็งของเม็ดยา 10 เม็ด 15.4. ความกรอน ยาเม็ดน้ำหนักรวมมากกวา 6.5 กรัม 15.5. เวลาในการแตกตัว 6 เม็ด 16. นำเม็ดยาที่เหลือใสในถุงพลาสติกชนิดหนา 2 ชั้น เก็บไวสำหรับการนำไปเคลือบน้ำตาลตอไป การสรุปผลการทดลองและถกแถลง อาจารยผูรับผิดชอบจะสรุปผลการทดลองและถกแถลงกับนักศึกษาในหัวขอตาง ๆ ดังนี้ 1. การเตรียม starch paste เพื่อใชเปนสารละลายยึดเกาะ 2. การเตรียมตำรับยาเม็ดที่มีตัวยาสำคัญปริมาณนอย 3. การใชเครื่องมือผลิตยาเม็ดโดยวิธีการทำแกรนูลเปยกในระดับอุตสาหกรรม 4. การใชเครื่องมือในการควบคุมคุณภาพยาเม็ด และการประเมินผล 5. การคำนวณหาน้ำหนักของเม็ดยาเพื่อนำไปตอก การประเมินผล นักศึกษาจะตองสามารถอธิบายและดำเนินการในหัวขอตาง ๆ ดังตอไปนี้ได 1. เทคนิคและขั้นตอนการผลิตยาเม็ดที่มีตัวยาสำคัญอยูนอย 2. สวนประกอบของตำรับและหนาที่ของสารตาง ๆ ในตำรับ 3. หลักการทำงานของเครื่องผสมชนิดเฉือนสูง เครื่องทำแกรนูลแบบตะกรา เครื่องทำแกรนูลแบบ แกวงกลับไปกลับมา เครื่องผสมแหงรูปตัววีและตูอบ รวมทั้งการบำรุงรักษา 4. การคนควาความรูเพิ่มเติมเกี่ยวกับเครื่องมือในการผลิตยาเม็ดในระดับอุตสาหกรรม ขอบงใชในการ รักษา ขนาดการใหยา การเก็บรักษา การเลือกใชภาชนะบรรจุและขอควรระวังในการใชของยาเม็ด วิตามินบี
- 109 - คำถามทายบท 1. ในกรณีที่ในตำรับมีตัวยาสำคัญปริมาณนอย จะทำอยางไรใหตัวยากระจายตัวในสวนผสมทั้งหมดไดอยาง ทั่วถึง และมีวิธีตรวจสอบอยางไร 2. เครื่องมือที่ใชในการผลิตยาเม็ดโดยวิธีการทำแกรนูลเปยกมีอะไรบาง ตามลำดับการใชงาน 3. ความแข็งของเม็ดยาที่จะนำไปเคลือบ อยางนอยควรมีคาเทาใด เพราะเหตุใด 4. เหตุใดจึงตอกเม็ดยาใหมีผิวหนาโคงเพื่อนำไปเคลือบน้ำตาล 5. สารชวยแตกตัวในตำรับนี้คืออะไร ใชวิธีการเติมแบบใด เพราะเหตุใด 6. จงอธิบายขอดีของการใชเครื่องผสมชนิดเฉือนสูงในการผลิตยาเม็ดโดยวิธีการทำแกรนูลเปยก 7. เหตุใดตองนำตำรับยาเม็ดวิตามินบีนี้ไปเคลือบ 8. ในกรณีที่มีการผลิตปริมาณมาก จงอธิบายแผนการสุมตัวอยางยาเม็ดเพื่อนำไปควบคุมคุณภาพ
- 110 - รายงานปฏิบัติการเภสัชภัณฑ 3 เรื่อง การผลิตยาเม็ดวิตามินบี โดย กลุมที่ ตอนที่ รายชื่อผูรวมงาน ตำแหนง 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. GM PM CM W W W W
- 111 - Flow diagram ของการผลิตยาเม็ดวิตามินบี
- 112 - บันทึกการผลิต ชื่อผลิตภัณฑ : _____________________เลขทะเบียน ตำรับ : _____________________ เลขที่ผลิต : _____________________ปริมาณการ ผลิต : _____________________ วันเริ่มผลิต : _____________________วันผลิตเสร็จ : _____________________ รายละเอียดของตำรับ ลำดับที่ ชื่อสวนประกอบ บริษัทผูผลิต เลขที่ผลิต จำนวนที่ตองการ (กรัม) 1 2 3 4 5 6 7 Riboflavin Lactose Corn starch Corn starch (สำหรับสารยึดเกาะ) Gelatin Purified talcum Magnesium stearate เครื่องมือที่ใชในการผลิต ลำดับที่ รายการ หมายเลขประจำเครื่อง หนา ____ / ____
- 113 - บันทึกการผลิต ชื่อผลิตภัณฑ : _____________________เลขทะเบียน ตำรับ : _____________________ เลขที่ผลิต : _____________________ปริมาณการ ผลิต : _____________________ วันเริ่มผลิต : _____________________วันผลิตเสร็จ : _____________________ คำอธิบาย ผูดำเนินการ ผูตรวจสอบ ว.ด.ป. ก. การตรวจสอบเครื่องมือ 1. เครื่องผสมชนิดเฉือนสูง 2. เครื่องทำแกรนูลแบบตะกรา 3. ตูอบ 3. เครื่องทำแกรนูลแบบแกวงไปแกวงมา 4. เครื่องผสมแหงรูปตัววี 5. เครื่องตอกเม็ดยา ข. ขั้นตอนในการผลิต 1. เตรียมสารละลายยึดเกาะ จำนวน 750 มิลลิลิตร 1.1. ชั่ง corn starch 24.5 กรัม และ gelatin 10 กรัม Corn starch ____________ กรัม Gelatin ____________ กรัม 1.2. ผสม corn starch ในน้ำ 500 มิลลิลิตร 1.3. ตมจนไดสารละลายขนหนืด (starch paste) 1.4. ละลาย gelatin ลงในน้ำ 250 มิลลิลิตร 1.5. ตมจนไดสารละลายใส (สารละลายเจลาติน) 1.6. เทสารละลายเจลาตินลงใน starch paste แลวปรับ ปริมาตรดวยนำรอนใหเปน 750 มิลลิลิตร 2. นำตัวยาและสารชวยมาแรงผานแรงเบอร 40 Riboflavin Lactose Corn starch หนา ____ / ____
- 114 - บันทึกการผลิต ชื่อผลิตภัณฑ : _____________________เลขทะเบียน ตำรับ : _____________________ เลขที่ผลิต : _____________________ปริมาณการ ผลิต : _____________________ วันเริ่มผลิต : _____________________วันผลิตเสร็จ : _____________________ คำอธิบาย ผูดำเนินการ ผูตรวจสอบ ว.ด.ป. 3. ชั่งตัวยาและสารชวยสำหรับเตรียม 15,000 เม็ด Riboflavin ______________ กรัม Lactose ______________กรัม Corn starch ______________กรัม 4. ผสม riboflavin และ corn starch โดยการเจือจางแบบ เรขาคณิต ในถุงพลาสติก นาน 5 นาที เริ่มเวลา : ______________ เสร็จเวลา : ______________ 5. ผสม lactose, สวนผสมในถุงพลาสติก และ Avicel® PH 101 ในเครื่องผสมชนิดเฉือนสูง นาน 5 นาที เริ่มเวลา : ______________ เสร็จเวลา : ______________ 6. เติมสารละลายยึดเกาะทั้งหมดลงในสวนผสมที่อยูในเครื่อง ผสมชนิดเฉือนสูง แลวผสมตอไปอีก 5 นาที เริ่มเวลา : ______________ เสร็จเวลา : ______________ 7. นำกอนเปยกไปผานเครื่องทำแกรนูลแบบตะกรา รูเปด 10 มิลลิเมตร 8. นำแกรนูลเปยกไปอบใหแหงที่ 50±5°C นาน 18 ชั่วโมง เริ่มเวลา : ___________ (อุณหภูมิ __________ ºC) เสร็จเวลา : ___________ (อุณหภูมิ __________ ºC) หนา ____ / ____
- 115 - บันทึกการผลิต ชื่อผลิตภัณฑ : _____________________เลขทะเบียน ตำรับ : _____________________ เลขที่ผลิต : _____________________ปริมาณการ ผลิต : _____________________ วันเริ่มผลิต : _____________________วันผลิตเสร็จ : _____________________ คำอธิบาย ผูดำเนินการ ผูตรวจสอบ ว.ด.ป. 9. นำแกรนูลแหงไปผานเครื่องทำแกรนูลแบบแกวงกลับไป กลับมา แรงเบอร 20 น้ำหนักแกรนูลที่ได ________________ กรัม 10.คำนวณปริมาณ purified talc และ magnesium stearate Purified talc ________________ กรัม Magnesium stearate ________________ กรัม 11.ผสมแกรนูลกับ purified talc และ magnesium stearate ในเครื่องผสมแหงแบบรูปตัววี นาน 5 นาที เริ่มเวลา : ______________ เสร็จเวลา : ______________ 12. นำแกรนูลมาตอกเปนเม็ดยาโดยมีขอกำหนดดังนี้ น้ำหนักเม็ดยา : 216.84 มก. ชวงน้ำหนักเม็ดยา : ± 5% (206.00 – 227.68) ขนาดของเบา : 13/32” ลักษณะของสากบน : โคง ลักษณะของสากลาง : โคง ความแข็ง : > 4 กก. 13.คำนวณหาผลผลิตรอยละ (percent yield) จำนวนเม็ดยาที่เตรียม 15,000 เม็ด จำนวนเม็ดยาที่ตอกได _________เม็ด ผลผลิตรอยละ _________ หนา ____ / ____
- 116 - บันทึกการควบคุมคุณภาพ ชื่อผลิตภัณฑ : _____________________เลขทะเบียน ตำรับ : _____________________ เลขที่ผลิต : _____________________ปริมาณการ ผลิต : _____________________ วันเริ่มผลิต : _____________________วันผลิตเสร็จ : _____________________ 1. ความแปรปรวนของน้ำหนักเม็ดยา เกณฑมาตรฐาน : _____________________________________________________ เม็ดที่ น้ำหนัก (มิลลิกรัม) เม็ดที่ น้ำหนัก (มิลลิกรัม) 1 11 2 12 3 13 4 14 5 15 6 16 7 17 8 18 9 19 10 20 น้ำหนักเฉลี่ยของเม็ดยา _____________มก. ชวงกำหนดของน้ำหนักเม็ดยาตามมาตรฐาน _____________มก. (ต่ำที่สุด - สูงที่สุด) ผลการประเมิน ผาน ไมผาน 2. สัมประสิทธิ์ของความแปรปรวนของน้ำหนักเม็ดยา สวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน x 100 = น้ำหนักเฉลี่ยของเม็ดยา หนา ____ / ____
- 117 - บันทึกการควบคุมคุณภาพ ชื่อผลิตภัณฑ : _____________________เลขทะเบียน ตำรับ : _____________________ เลขที่ผลิต : _____________________ปริมาณการ ผลิต : _____________________ วันเริ่มผลิต : _____________________วันผลิตเสร็จ : _____________________ 3. ความหนาของเม็ดยา เกณฑมาตรฐาน : _____________________________________________________ เม็ดที่ ความหนา (มิลลิเมตร) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ความหนาเฉลี่ย _____________มม. สวนเบี่ยงเบนมาตรฐานของความหนา _____________ ผลการประเมิน ผาน ไมผาน หนา ____ / ____
- 118 - บันทึกการควบคุมคุณภาพ ชื่อผลิตภัณฑ : _____________________เลขทะเบียน ตำรับ : _____________________ เลขที่ผลิต : _____________________ปริมาณการ ผลิต : _____________________ วันเริ่มผลิต : _____________________วันผลิตเสร็จ : _____________________ 4. ความแข็งของเม็ดยา เกณฑมาตรฐาน : _____________________________________________________ เม็ดที่ ความแข็ง (กิโลกรัม) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ความแข็งเฉลี่ย _____________กก. สวนเบี่ยงเบนมาตรฐานของความแข็ง _____________ ผลการประเมิน ผาน ไมผาน หนา ____ / ____
- 119 - บันทึกการควบคุมคุณภาพ ชื่อผลิตภัณฑ : _____________________เลขทะเบียน ตำรับ : _____________________ เลขที่ผลิต : _____________________ปริมาณการ ผลิต : _____________________ วันเริ่มผลิต : _____________________วันผลิตเสร็จ : _____________________ 5. เปอรเซ็นตความกรอน เกณฑมาตรฐาน : _____________________________________________________ น้ำหนักเม็ดยา ________ เม็ดกอนทดสอบ ___________กรัม น้ำหนักเม็ดยา ________ เม็ดหลังทดสอบ ___________กรัม น้ำหนักเม็ดยาที่หายไป ___________กรัม ความกรอนของเม็ดยา ___________ % ผลการประเมิน ผาน ไมผาน 6. เวลาในการแตกตัวของเม็ดยา เกณฑมาตรฐาน : _____________________________________________________ เวลาในการแตกตัวของเม็ดยาเม็ดแรก ___________นาที เวลาในการแตกตัวของเม็ดยาเม็ดสุดทาย ___________นาที ผลการประเมิน ผาน ไมผาน หนา ____ / ____
- 120 - การคำนวณ วิจารณผลการทดลอง สรุปผลการทดลอง เอกสารอางอิง
ปฏิบัติการที่ 11 เรื่อง การเคลือบน้ำตาลยาเม็ดวิตามินบีรวม วัตถุประสงค 1. เพื่อศึกษาขั้นตอน เทคนิค และวิธีการเคลือบน้ำตาลยาเม็ดวิตามินบีรวม 2. เพื่อศึกษาปญหาที่เกิดขึ้นระหวางการเคลือบยาและแนวทางแกไข 3. เพื่อศึกษาการควบคุมคุณภาพทั้งระหวางการผลิตและเมื่อเปนผลิตภัณฑสุดทายของยาเม็ดเคลือบ น้ำตาล เครื่องมือที่ใช 1. เครื่องชั่งไฟฟาชนิดจานเดี่ยว 2. เตาไฟฟา 3. เครื่องปนผสม 4. ตูอบ 5. หมอเคลือบ 6. หมอขัด 7. เครื่องชั่งชนิดวิเคราะห 8. เครื่องวัดความหนาของเม็ดยา 9. เครื่องวัดความกรอนของเม็ดยา 10. เครื่องวัดระยะเวลาในการแตกตัวของเม็ดยา น้ำยาและสารที่ใชเคลือบ 1. Protective coating solution Shellac Solution Ethyl Alcohol 95 % 75 parts Shellac (Arsenic free) 16 parts Glycerol Monostearate 4 parts Castor Oil 5 parts
- 122 - 2. Subcoat solution and dusting powder Coating Solution Acacia 5 parts Sucrose 44 parts Purified talc 29 parts Deionized Water 22 parts Dusting Powder Acacia 2 parts Purified talc 98 parts 3. Smooth coat solution Acacia 5 parts Purified talc 35 parts Sugar 40 parts Deionized Water 20 parts Certified dye 0.4 % 4. Syrup Coat Solution Syrup 66 % Sugar 66 parts Deionized Water 34 parts Certified dye 0.4 % 5. Polishing solution Carnauba wax 4.5 parts White wax 0.5 parts Hexane 94.5 parts
- 123 - วิธีเตรียม 1. นำยาเม็ดวิตามินบีรวมที่ตอกไดจากปฏิบัติการที่ 12 ชั่งใหมีน้ำหนักทั้งหมด 3 กิโลกรัม แลวนำมา แรงผานแรงเบอร 8 เพื่อกำจัดเอาฝุนที่ติด และคัดเอาเม็ดที่แตกหักออกไป หาน้ำหนักเฉลี่ยของเม็ด ยาตอหนึ่งเม็ด 2. นำเม็ดยามาทำ protective coat เพื่อปองกันความชื้นซึมเขาเม็ดยาไปทำปฏิกิริยากับตัวยาขณะ เคลือบ และเพื่อเพิ่มความแข็งของผิวเม็ดยา ดังนี้ 2.1 อบเม็ดยาที่อุณหภูมิ 30° C กอนแลวจึงนำมาใสหมอเคลือบเปดเครื่องใหหมอเคลือบหมุน จากนั้นจึงเติม protective coat solution โดยใหเม็ดยาเปยกจนทั่ว ทิ้งไว 2-3 นาที ใหตัวทำ ละลายระเหยไปพอเม็ดยาเริ่มติดกันก็เติม Dusting powder ลงไปคลุกใหทั่ว แลวเปาดวยลม รอน 25° C นาน 20-30 นาที 2.2 เติม protective coat solution อีกครั้งหนึ่งแลวดำเนินการเหมือนขอ 2.1 2.3 เมื่อเม็ดยาแหงนำออกมาจากหมอเคลือบ แลวใสในตูอบที่อุณหภูมิ 25-30°C คางคืนเพื่อกำจัด ตัวทำละลายออกใหหมด 2.4 นำเม็ดยามา 10 เม็ด ชั่งหาน้ำหนักเฉลี่ยตอหนึ่งเม็ดในขั้นตอนการทำ protective coat นี้ น้ำหนักเม็ดยาไมควรเพิ่มขึ้นมากกวา 5 % 3. การทำ Sub coat เพื่อเสริมสรางโครงรางของเม็ดยาใหอยูในลักษณะกลมโดยการใช Sub coat solution และ dusting powder ซึ่งมีขั้นตอนการทำดังนี้ 3.1 นำเม็ดยาจากตูอบมาใสหมอเคลือบแลวเปดเครื่อง 3.2 ใส coating solution ลงบนเม็ดยาที่กำลังหมุนกลิ้งอยูในหมอเคลือบ 3.3 ใชมือคลุกเคลาจนเม็ดยาเปยกทั่วกัน 3.4 ใส Dusting powder เมื่อเม็ดยาเริ่มมีการยึดติดกันแลวใชมือคลุกเคลาใหผงกระจายทั่วเม็ดยา 3.5 เมื่อเม็ดยาหมุนกลิ้งไดเองโดยอิสระ จึงใชลมรอนเปาใหแหง ซึ่งเราจะสังเกตวาเม็ดยาแหงไดที่ หรือไมโดยการใชเล็บขูดผิวเม็ดยาดู 3.6 ทำซ้ำตั้งแตขอ 3.2-3.5 ใหม จนไดขนาดและน้ำหนักของเม็ดยาที่ตองการ ซึ่งปรกติ ในการทำ Sub coat น้ำหนักเม็ดยาไมควรเพิ่มขึ้นเกิน 45 % ของน้ำหนักกอนเคลือบ ขอสำคัญในการ ทำซ้ำจะตองใชปริมาณของ coating solution, dusting powder ระยะเวลาในการคลุกเคลา และระยะเวลาในการเปาใหแหง จะตองเทากันทุกครั้งเพื่อใหไดยาเม็ดเคลือบที่ดี 4. Smooth Coat ขั้นนี้กระทำเหมือนขั้น Subcoat โดยใช Smooth Coat Solution แตมิไดใส Dusting Powder ตามลงไปเทานั้น เมื่อลง Solution แลวใชมือคลุกเคลาใหทั่วกอนและปลอยให เม็ดยากลิ้งหมุนไดเองแลวจึงใชลมรอนเปาจนแหงดีกระทำเชนนี้ไปสม่ำเสมอจนไดเม็ดที่มีลักษณะ กลมผิวเรียบดีมีน้ำหนักและขนาดตามตองการแลวจึงหยุดในขั้นนี้อาจผสมสีลงไปใน Solution ได หากตองการ น้ำหนักเม็ดยาในขั้นนี้ไมควรเพิ่มขึ้นเกิน 35 % ของน้ำเม็ดยากอนเคลือบ
- 124 - 5. Syrup Coat กระทำเชนเดียวกับการเคลือบขั้น Smooth Coat โดยใชน้ำเชื่อมใสลงไปบนเม็ดยา ประมาณเกือบๆ จะไมคอยพอ แลวรีบใชมือคลุกเคลา อยาพยายามใหเม็ดยาลื่น (Slide) ไปกับหมอ เคลือบหากเกิดขึ้น รีบใชมือและลมรอนชวย อยาปลอยใหยาหมุนอยูนานเกินไปเมื่อแหงแลว หรือ อยารีบลงน้ำเชื่อมเร็วจนเกินไป เมื่อเม็ดยายังไมแหงดี ทำการเคลือบไปจนกระทั่งเม็ดยาไดขนาด และน้ำหนักแลวจึงหยุด น้ำหนักเม็ดยาในขั้นนี้ไมควรเพิ่มขึ้นเกิน 15 % ของน้ำหนักเม็ดยากอน เคลือบ 6. กระทำ Finish Coat เมื่อทำ Syrup coat จนไดขนาดแลว สิ่งที่ตองจัดเตรียมคือ.- 1. เตรียมลางหมอเคลือบใหสะอาด (ลางดวยน้ำรอนจะสะดวกมาก) 2. เตรียมผาไวปดปากหมอเคลือบ 3. เตรียมน้ำเชื่อมไวโดยลดปริมาตรลง 1/3 4. จัดหมอเคลือบใหหมุนชา ๆ โดยใชความเร็วเพียง 1/3 เทานั้น (ลดลง 2/3) 5. หามใชลมรอนเปาเด็ดขาด เมื่อทุกอยางเรียบรอยแลว ใหปฏิบัติดังนี้.- 1. ตักยาใสหมอเคลือบ อยางถนอมที่สุดอยาพยายามใหผิวถลอกหรือซ้ำได 2. เปดหมอเคลือบหมุน และรีบเทน้ำเชื่อมลง ใชมือคลุกเคลาจนทั่วเบา ๆ 3. คอยสังเกตดูหากผิวเม็ดยาเริ่มเปนฝา รีบหยุดหมอเคลือบและใชผาคลุมทันที 4. คอย ๆ เปดใหหมอเคลือบหมุนเปนจังหวะตางกันออกไปติดตอกันประมาณ 2 ชั่วโมง คือ 1. ใหหมุน 1 รอบ ทุก 10 วินาที 6 ครั้ง 2. ใหหมุน 1 รอบ ทุก 15 วินาที 8 ครั้ง 3. ใหหมุน 1 รอบ ทุก 30 วินาที 4 ครั้ง 4. ใหหมุน 1 รอบ ทุก 1 นาที 2 ครั้ง 5. ใหหมุน 1 รอบ ทุก 2 นาที 6 ครั้ง 6. ใหหมุน 1 รอบ ทุก 3 นาที 8 ครั้ง 7. ใหหมุน 1 รอบ ทุก 5 นาที 4 ครั้ง 8. ใหหมุน 1 รอบ ทุก 10 นาที 4 ครั้ง 9. ใหหมุน 1 รอบ ทุก 15 นาที 2 ครั้ง 5. เก็บใสถาดและตากไวในตูอบ 7. การขัดเม็ดยา (Polishing) ในปจจุบันมักใชเตรียมเปน Polishing Solution เทใสลงในเม็ดยาที่ตองการขัดซึ่งอยูในหมอขัด แลว ใชมือคลุกเคลาใหทั่วเชนกัน การนำยาใสในหมอขัด ตองระมัดระวังเปนพิเศษ และอยาเปดใหหมอขัดหมุน จนกวาจะไดจัดเตรียม Polishing Solution ไวพรอมแลว ระยะเวลาของ การขัดควรมีมากพอควร และจะตอง ระวังเม็ดยาใหมากที่สุดภายหลังการขัดแลว
- 125 - ขอพึงปฏิบัติในขณะเคลือบยาเม็ดใหไดดี 1. บันทึกเวลาเริ่มตนและเสร็จ 2. บันทึกน้ำหนักเม็ดกอนเคลือบ แตละเม็ดและน้ำหนักรวม 3. บันทึกจำนวนเม็ด 4. บันทึกความหนาของเม็ด 5. บันทึกเสนผาศูนยกลางของเม็ด 6. ทราบความแข็งของเม็ด 7. ดูเศษผงและฝุน 8. ดูสีของเม็ด 9. ดูความสะอาดและความเร็วของหมอเคลือบ 10. ดูอุณหภูมิของเม็ดยา 11. ดูอุณหภูมิของน้ำยาที่จะเทลง 12. บันทึกจำนวนน้ำยาที่จะเทลง และดูลักษณะ 13. บันทึกจำนวนครั้งที่จะเทลง 14. บันทึกเวลาคลุกเคลาดวยมือ 15. บันทึกเวลาที่ปลอยใหเม็ดยาหมุนเอง 16. บันทึกอุณหภูมิลมเปา 17. บันทึกเวลานานที่ใชลมเปา 18. บันทึกจำนวนผงที่ลงแตละครั้ง 19. บันทึกน้ำหนักของเม็ดยาเมื่อจะเปลี่ยนขั้นตอน 20. บันทึกสภาพแวดลอมของหองทำงาน และตูอบ 21. บันทึกวันที่ และเวลาที่ทำแตละขบวนการ 22. บันทึกเวลาทำการเคลือบขั้นสุดทาย 23. บันทึกเวลาการขัดมัน 24. บันทึกน้ำหนักขั้นสุดทายของแตละเม็ด และน้ำหนักรวม 25. บันทึกสรุปความบกพรอง สิ่งควรแกไขปรับปรุงในความนึกคิดของเรา
- 126 - การตรวจสอบและเก็บรักษายาเคลือบเม็ด 1. การตรวจสอบ 1. หาน้ำหนักถัวเฉลี่ย ชั่ง 20 เม็ด ครั้งละเม็ด (X) 2. สังเกตความกวาง (Range) ของน้ำหนักเม็ดยา 20 เม็ด (R) 3. ความหนาถัวเฉลี่ยของ 20 เม็ด 4. เสนผาศูนยกลางถัวเฉลี่ยของ 20 เม็ด 5. ความแข็งถัวเฉลี่ยของ 20 เม็ด 6. การกระจายตัวตามเภสัชตำรับ 7. ดูความเขมของสีเทียบกับของเดิม 8. ดูความบกพรองของเม็ดยา เชน เปนฝา, เปนจุด 2. การเก็บรักษา 1. ควรจับตองอยางทะนุถนอมโดยหลีกเลี่ยงการสัมผัสดวยมือ หรือภาชนะที่มีความชื้นหรือน้ำเปยกอยู 2. อยาใหเม็ดยาตกกระทบกันแรงเกินควร หรือสูงมากเกินควร 3. หากเก็บยาไวจำนวนมาก ๆ ควรใสในถุงพลาสติก 2 ชั้น ปดสนิทกนถังควรรองดวยฟองน้ำในถุงควร มีสารดูดความชื้นอยูดวย 4. เก็บยาไวในหองที่เย็นพอสมควร และมีความชื้นต่ำ พยายามอยาใหภาชนะที่ใสสัมผัสกับพื้นโดยตรง 5. อยาลืมเขียนชื่อยา เลขที่ ผลิตวันที่ จำนวน ไวบนภาชนะที่เก็บใหชัดเจน 3. การบรรจุ หากใชขวดแกว ควรเปนขวดแกวปากกวาง ปากเรียบสนิท ไมมีรอยราว ฝาควรมีวัสดุที่ เปนประเก็น ยืดหยุนกันความชื้นจากภายนอกเขาได ควรใสตัวยากันชื้นไวดวย ขวดแกวควรเปนขวดสีชา สะอาดและแหง ขวดพลาสติกไมสมควรใชกับยาเคลือบ สำลีที่ใชควรผานการอบแหงเสียกอนใช การบรรจุในอะลูมิเนียมฟอยด ตองมีความหนาของแผนอะลูมิเนียมมากพอสมควร (20-30 ไมครอน) และหลังบรรจุแลวควรตรวจหาความรั่วดวย การเก็บยาเคลือบที่บรรจุแลวควรคำนึงถึงแสง ความรอน ความชื้น ใหมากเปนพิเศษ ยาเคลือบเม็ดจึงจะอยูใน สภาพที่สวยงามตลอดไป
- 127 - การสรุปผลการทดลองและถกแถลง อาจารยผูรับผิดชอบจะสรุปผลการทดลองและถกแถลงกับนักศึกษาในหัวขอตาง ๆ ดังนี้ 1. ขั้นตอนการเคลือบน้ำตาลยาเม็ดวิตามินบีรวม 2. เทคนิคการเคลือบน้ำตาลยาเม็ดในแตละขั้นตอน 3. ปญหาที่เกิดขึ้นในการเคลือบน้ำตาลยาเม็ดในแตละขั้นตอน และแนวทางการแกไข 4. สวนประกอบของน้ำยาและสารผสมที่ใชในการเคลือบน้ำตาลยาเม็ด 5. เครื่องมือตาง ๆ ที่ใชในการเคลือบน้ำตาลยาเม็ด และการปรับแตง 6. การเก็บรักษายาเม็ดเคลือบน้ำตาลขณะดำเนินการผลิต และเมื่อผลิตเสร็จแลว 7. การควบคุมคุณภาพยาเม็ดเคลือบน้ำตาลและการประเมินผล การประเมินผล นักศึกษาจะตองสามารถอธิบายและดำเนินการในหัวขอตาง ๆ ดังตอไปนี้ได 1. ขั้นตอนการเคลือบน้ำตาลยาเม็ดวิตามินบีรวม 2. เทคนิคการเคลือบน้ำตาลยาเม็ดในแตละขั้นตอน 3. ปญหาที่เกิดขึ้นในการเคลือบน้ำตาลยาเม็ดในแตละขั้นตอน และแนวทางการแกไข 4. สวนประกอบของน้ำยาและสารผสมที่ใชในการเคลือบน้ำตาลยาเม็ด 5. เครื่องมือตาง ๆ ที่ใชในการเคลือบน้ำตาลยาเม็ด และการปรับแตง 6. การเก็บรักษายาเม็ดเคลือบน้ำตาลขณะดำเนินการผลิต และเมื่อผลิตเสร็จแลว 7. การควบคุมคุณภาพยาเม็ดเคลือบน้ำตาลและการประเมินผล 8. การคนควาความรูเพิ่มเติมเกี่ยวกับการเคลือบน้ำตาลยาเม็ดในดานตาง ๆ คำถามทายบท 1. เหตุผลที่เรานำยาเม็ดไปเคลือบน้ำตาลมีอะไรบาง 2. ขั้นตอนที่สำคัญในการทำการเคลือบน้ำตาลเม็ดยามีอะไรบาง 3. ในขั้นตอนใดที่มีการเติมสีลงไป 4. เราจะทราบวาปริมาณ Dusting powder และ Coating solution ที่เติมลงไปพอดีหรือไม ไดอยางไร 5. ในขั้นตอนการทำ syrup coat เราจะรูไดอยางไรวาเม็ดยาที่เคลือบน้ำตาลอยูแหงหรือยัง 6. เทคนิคที่จะทำใหไดเม็ดเคลือบที่สวยงามมีอะไรบาง 7. เวลาในการแตกตัวของยาเม็ดเคลือบน้ำตาลโดยทั่วไปควรแตกตัวภายในเวลาไมเกินกี่นาที 8. ทำไมจึงนิยมใชน้ำตาลมาเคลือบเม็ดยา
- 128 - รายงานปฏิบัติการเทคโนโลยีเภสัชกรรม 3 เรื่อง การเคลือบน้ำตาลยาเม็ดวิตามินบีรวม โดย กลุมที่ ตอนที่ รายชื่อผูรวมงาน ตำแหนง 1. GM 2. PM 3. CM 4. W 5. W 6. W 7. W
- 129 - บันทึกการผลิต ชื่อผลิตภัณฑ : ยาเม็ดวิตามินบีรวมเคลือบน้ำตาล เลขที่ผลิต : วันเริ่มผลิต : วันผลิตเสร็จ : ขอมูลพื้นฐานของเม็ดยากอนทำการเคลือบน้ำตาล 1. น้ำหนักเม็ดยาที่นำมาเคลือบ ..…………..……........ กก. 2. น้ำหนักเฉลี่ยตอหนึ่งเม็ด ..…………..……........ มก. 3. ความหนาของเม็ดยา ...…………………………….. มม. 4. เสนผาศูนยกลางเม็ดยา .………………….………... มม. 5. ความแข็งของเม็ดยา ..……………………………… กก. 6. เปอรเซ็นตความกรอน .…………………………...... 7. ความเร็วของการหมุนของหมอเคลือบ .………….....รอบ/นาที เครื่องมือที่ใช หมายเลขประจำเครื่อง 1. หมอเคลือบ 2. ตูอบ 3. หมอขัด
- 130 - วิธีการผลิต ชื่อผลิตภัณฑ : ยาเม็ดวิตามินบีรวมเคลือบน้ำตาล เลขที่ผลิต : คำอธิบาย ผูดำเนินการ ผู ตรวจสอบ วันที่ ก. การตรวจสอบเครื่องมือ 1. หมอเคลือบ 2. ตูอบ 3. หมอขัด ข. ขั้นตอนการผลิต 1. การทำ protective coat 1.1 ปริมาตรของ protective coat solution ที่ใชครั้งละ ................. มล. 1.2 ปริมาณของ dusting powder ที่ใชครั้งละ..............กรัม 1.3 น.น. เฉลี่ยของเม็ดยา ............. มก. 2. การทำ sub coat 2.1 ปริมาตรของ subcoat solution ที่ใชครั้งละ.............มล. 2.2 ระยะเวลาในการคลุกเคลา ............. นาที 2.3 น้ำหนักของ dusting powder ที่ใชครั้งละ ............... กรัม 2.4 ระยะเวลาในการคลุกเคลา ............นาที 2.5 อุณหภูมิของลมเปา .............ºC. 2.6 ระยะเวลาในการเปา ............. นาที 2.7 จำนวนครั้งในการทำ sub coat .......... ครั้ง 2.8 น.น. เฉลี่ยของเม็ดยา ............. มก. 3. การทำ Smooth coat 3.1 ปริมาตรของ coat solution ที่ใชครั้งละ ................. มล. 3.2 ระยะเวลาในการคลุกเคลา ............นาที
- 131 - คำอธิบาย ผูดำเนินการ ผู ตรวจสอบ วันที่ 3.3 อุณหภูมิของลมเปา .............ºC. 3.4 ระยะเวลาในการเปา ............. นาที 3.5 จำนวนครั้งในการทำ smooth coat .......... ครั้ง 3.6 น.น. เฉลี่ยของเม็ดยา ............. มก. 4. การทำ Syrup coat 4.1 ปริมาตรของ syrup ที่ใชครั้งละ ........... มล. 4.2 ระยะเวลาในการคลุกเคลา ............นาที 4.3 อุณหภูมิของลมเปา ...............ºC. 4.4 ระยะเวลาในการเปา ............. นาที 4.5 จำนวนครั้งในการทำ syrup coat ........... ครั้ง 5. การทำ finish coat 5.1 ปริมาตรของ syrup ที่ใช ............ มล. 5.2 ระยะเวลาที่ใชทั้งหมด ............ นาที 6. การขัดเม็ดยา 6.1 ปริมาตรของ polishing solution ที่ใช................. มล. 6.2 ระยะเวลาในการขัด ............ นาที
- 132 - บันทึกขอมูลการควบคุมคุณภาพ ชื่อผลิตภัณฑ : เลขที่ผลิต : 1. การหาความแปรปรวนของน้ำหนักเม็ดยา เม็ดที่ น้ำหนัก (มก.) เม็ดที่ น้ำหนัก (มก.) 1 11 2 12 3 13 4 14 5 15 6 16 7 17 8 18 9 19 10 20 น้ำหนักเฉลี่ยของเม็ดยา มก. ชวงกำหนดของน้ำหนักเม็ดยาตามมาตรฐาน มก. ผลการประเมิน ผาน ไมผาน 2. การหาสัมประสิทธิ์ของความแปรปรวนของน้ำหนักเม็ดยา คาเบี่ยงเบนมาตรฐาน X 100 น.น. เฉลี่ยของเม็ดยา
- 133 - 3. ความหนาของเม็ดยาและเสนผานศูนยกลาง เม็ดที่ ความหนา (มม.) เสนผานศูนยกลาง (มม.) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ความหนาเฉลี่ยของเม็ดยา มม. เสนผานศูนยกลางเฉลี่ยของเม็ดยา มม. 4. ความแข็งของเม็ดยา เม็ดที่ ความแข็ง (กก.) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ความแข็งเฉลี่ยของเม็ดยา กก.
- 134 - 5. การหาระยะเวลาในการแตกตัวของเม็ดยา ระยะเวลาในการแตกตัวของเม็ดยา นาที ผลการประเมิน ผาน ไมผาน การคำนวณ วิจารณผลการทดลอง สรุปผลการทดลอง เอกสารอางอิง
ปฏิบัติการที่ 12 การเคลือบฟลมยาเม็ด Tablet Film coating อาจารย ดร. ภญ. กานตกมล ไตรโสภณ วัตถุประสงค 1. เพื่อศึกษาขั้นตอน เทคนิค และวิธีการเคลือบฟลมยาเม็ด 2. เพื่อศึกษาตำรับน้ำยาที่ใชในการเคลือบฟลมยาเม็ด 3. เพื่อศึกษาปจจัยที่สงผลตอกระบวนการเคลือบฟลมยาเม็ด 4. เพื่อศึกษาปญหาที่เกิดขึ้นระหวางการเคลือบยาเม็ด และแนวทางแกไข 5. เพื่อศึกษาการควบคุมคุณภาพทั้งระหวางการผลิตและเมื่อเปนผลิตภัณฑสุดทายของยาเม็ดเคลือบ ฟลม บทนำ การเคลือบฟลมยาในรูปแบบของแข็ง เชน ยาเม็ดหรือแกรนูลเปนกระบวนการซึ่งผิวนอกของยาใน รูปแบบของแข็งถูกเคลือบดวยชั้นฟลมพอลิเมอร โดยมีวัตถุประสงคในการเคลือบที่หลากหลาย เชน เพื่อกลบ รสอันไมพึงประสงคของตัวยาสำคัญ เพิ่มความคงตัวของผลิตภัณฑเนื่องจากชั้นฟลมชวยปกปองผลิตภัณฑจาก สภาวะแวดลอมทั้งความชื้นหรืออากาศ รวมถึงยังชวยเพิ่มความแข็งของเม็ดยา และอีกวัตถุประสงคหลักของ การเคลือบคือเพื่อใชควบคุมการปลดปลอยตัวยา เชน การเคลือบฟลมยาเม็ดเพื่อหลีกเลี่ยงการปลดปลอยตัว ยาในกระเพาะอาหาร หรือการเคลือบฟลมเพื่อใหมีการปลดปลอยตัวยาอยางชาๆเปนระยะเวลานาน เปนตน ในอดีตการเคลือบเม็ดยาในระดับอุตสาหกรรมมักทำในรูปแบบของการเคลือบน้ำตาล อยางไรก็ตาม การเคลือบน้ำตาลมีขอจำกัดหลายประการ เชน ไมเหมาะสำหรับการบริโภคในผูปวยเบาหวาน มีขั้นตอนและ ระยะเวลาในการผลิตนาน ผลิตภัณฑที่ไดมีน้ำหนักเพิ่มขึ้นมาก ตองอาศัยผูปฏิบัติงานที่มีความเชี่ยวชาญในการ เคลือบ เปนตน ดวยขอกำจัดเหลานี้จึงมีการพัฒนาการเคลือบฟลมขึ้นซึ่งชวยประหยัดระยะเวลาในการเคลือบ น้ำหนักเม็ดยาเพิ่มขึ้นนอยกวาและกระบวนการเคลือบฟลมยังสามารถทำเปนระบบอัตโนมัติไดงาย จึงอาจไม จำเปนตองอาศัยผูปฏิบัติงานที่มีความเชี่ยวชาญในการเคลือบดังแสดงในตารางที่ 1 นอกจากนี้การเคลือบฟลม ยังสามารถใชในการควบคุมการปลดปลอยตัวยาออกจากผลิตภัณฑไดโดยอาศัยสมบัติของพอลิเมอรที่นำมาใช ในการเตรียมตำรับน้ำยาเคลือบ
- 136 - ตารางที่ 1 เปรียบเทียบการเคลือบฟลมและการเคลือบน้ำตาล หัวขอ การเคลือบฟลม การเคลือบน้ำตาล ความซับซอนของกระบวนการ ประกอบดวยขั้นตอนเดียว สามารถทำเปนกระบวนการ อัตโนมัติไดงาย ประกอบดวยหลายขั้นตอน จำเปนตองอาศัยผูปฏิบัติการที่มี ความชำนาญ การควบคุมการปลดปลอยตัวยา สามารถควบคุมการปลดปลอย ตัวยาไดหลากหลาย ไมสามารถทำได ลักษณะปรากฎของเม็ดยาหลัง เคลือบ เม็ดยาที่ไดยังคงรูปรางเดิมกอน การเคลือบ เม็ดยาที่ไดมีลักษณะกลมและมน ขึ้น น้ำหนักของเม็ดยาหลังเคลือบ น้ำหนักเพิ่มขึ้น 2-5% น้ำหนักเพิ่มขึ้น 30-50% โลโกบนแกนเม็ดยา หลังเคลือบยังสามารถมองเห็นโล โกบนเม็ดยาได หลังเคลือบไมสามารถมองเห็นโล โกบนเม็ดยาได ประเภทของการเคลือบฟลม น้ำยาเคลือบฟลมประกอบดวยพอลิเมอรเปนองคประกอบหลัก และองคประกอบอื่น เชน สี พลาสติก ไซเซอร เปนตน โดยพอลิเมอรจะละลายหรือกระจายตัวอยูในตัวทำละลายชนิดตาง เชน น้ำหรือตัวทำละลาย อินทรีย ตัวทำละลายเหลานี้จะระเหยไปในระหวางกระบวนการเคลือบฟลมและทำใหเกิดเปนชั้นของพอลิเมอร ที่แหงเคลือบบนผิวของเม็ดยา โดยการเลือกใชตัวทำละลายตางชนิดกันมีขอดี ขอเสียแตกตางกันไป ดังนี้ 1) การใชตัวทำละลายอินทรีย การใชตัวทำละลายอินทรียเหมาะสำหรับพอลิเมอรที่มีคุณสมบัติชอบไขมันซึ่งไมละลาย หรือละลายไดยากในตัวทำละลายที่เปนน้ำ โดยการใชพอลิเมอรในกลุมชอบไขมันสามารถชวย เพิ่มความคงตัวของเม็ดยาไดเนื่องจากเพิ่มการปองกันการซึมผานของอากาศและความชื้นเขาสู เม็ดยา รวมถึงลดการเกิด hydrolysis ของตัวยาสำคัญในระหวางกระบวนการเคลือบฟลมจึงชวย เพิ่มความคงสภาพของตัวยาที่ไวตอความชื้น นอกจากนี้ตัวทำละลายอินทรียสวนมากมักระเหยที่ อุณหภูมิต่ำกวาน้ำจึงใชพลังงานและระยะเวลาในกระบวนการเคลือบฟลมต่ำกวาเมื่อเปรียบเทียบ กับการใชน้ำเปนตัวทำละลาย อยางไรก็ตามการใชตัวทำละลายอินทรียมีขอจำกัดหลายประการ เนื่องจากความเปนพิษของทำละลายอินทรียตอผูปฏิบัติงานและสิ่งแวดลอมซึ่งอาจไมสามารถถูก กำจัดออกไดหมดในระหวางกระบวนการเคลือบฟลม ตัวทำละลายอินทรียยังสามารถจุดติดไฟได งายซึ่งอาจกอใหเกิดความเสี่ยงในการระเบิดระหวางปฏิบัติงานได
- 137 - 2) การใชน้ำเปนตัวทำละลาย น้ำเปนตัวทำละลายที่นิยมใชมากที่สุดในการเตรียมน้ำยาเคลือบฟลม เมื่อเปรียบเทียบ กับการใชตัวทำละลายอินทรียการใชน้ำเปนตัวละลายมีความปลอดภัยตอผูปฏิบัติงานและ สิ่งแวดลอมสูงกวาและลดความเสี่ยงในการระเบิด อยางไรก็ตามพอลิเมอรบางชนิดไมสามารถ ละลายในน้ำจึงอาจจำเปนตองเติมสารแขวนตะกอนหรือพลาสติกไซเซอรเพื่อเพิ่มความเปนเนื้อ เดียวกันของตำรับน้ำยาเคลือบ นอกจากนี้การใชน้ำเปนตัวทำละลายยังอาศัยพลังงานใหการ ระเหยตัวทำละลายและระยะเวลาในการเคลือบฟลมที่สูงกวาการใชตัวทำละลายอินทรีย องคประกอบของตำรับน้ำยาเคลือบฟลมยาเม็ด 1. พอลิเมอร พอลิเมอรเปนองคประกอบหลักในน้ำยาเคลือบฟลม ในกระบวนการเคลือบฟลมเมื่อตัวทำ ละลายระเหยไปจะคงเหลือฟลมพอลิเมอรเคลือบบริเวณผิวนอกของเม็ดยา โดยพอลิเมอรทำหนาที่ เปนสารกอฟลม ตัวกลบรสและอาจทำหนาที่เปนสารควบคุมการปลดปลอยตัวยาในบางตำรับ โดยพอ ลิเมอรที่นิยมใชในการเตรียมตำรับน้ำยาเคลือบฟลมแสดงในตารางที่ 2 ตารางที่ 2 พอลิเมอรที่นิยมใชในการเคลือบฟลมยาเม็ด พอลิเมอร วัตถุประสงค Ethyl Cellulose Sustained release Eudragit RS 30 D Sustained release Kollicoat SR 30 D Sustained release HPMC acetate succinate Enteric coating Cellulose acetate phthalate (CAP) Enteric coating Eudragit L 30 D 55 Enteric coating Chitosan Film forming EC, Shellac, Cellulose Acetate Trimellate Film forming 2. พลาสติกไซเซอร พลาสติกไซเซอรนิยมเติมในตำรับน้ำยาเคลือบฟลมโดยมีวัตถุประสงคเพื่อเพิ่มความแข็งและ ความยืดหยุนของฟลม เนื่องจากการเติมพลาสติกไซเซอรสงผลลดอุณหภูมิการเปลี่ยนสถานะคลาย แกว (glass transition temperature, Tg) ของพอลิเมอร จึงลดความเปราะ แตกหักงายและเพิ่ม ความยืดหยุนของพอลิเมอร โดยทั่วไปแลวพลาสติกไซเซอรนิยมเติมในตำรับในชวง 1-50% และนิยม มากที่สุดคือ 10% ในตำรับ พลาสติกไซเซอรที่นิยมใชในตำรับน้ำยาเคลือบฟลม ไดแก polyethylene glycol และ glycerin เปนตน
- 138 - 3. สีและสารเพิ่มความทึบ สีนิยมเติมลงในตำรับน้ำยาเคลือบฟลมเพื่อเพิ่มเอกลักษณและลักษณะปรากฎที่สวยงามของ เม็ดยา รวมถึงชวยลดการปลอมแปลงผลิตภัณฑ โดยทั่วไปแลวสีนิยมเติมลงในตำรับน้ำยาเคลือบฟลม ในชวง 2% สำหรับเฉดสีเขมและ 0.01% สำหรับเฉดสีออน ในขณะที่สารเพิ่มความทึบนิยมเติมลงใน ตำรับเพื่อปองกันการสลายตัวของผลิตภัณฑจากแสง โดยชนิดของสีและสารเพิ่มความทึบที่ใชในตำรับ น้ำยาเคลือบฟลมควรเปนไปตามขอกำหนดของแตละประเทศดังแสดงในตารางที่ 3 ตารางที่ 3 ตัวยาสีและสารเพิ่มความทึบในตำรับน้ำยาเคลือบฟลม กลุม ตัวอยาง สีที่ไดจากธรรมชาติ Beta-carotene, riboflavin, carmin lake สีที่ละลายน้ำ FD&C yellow no 5 lake, FD&C blue no 2 lake เม็ดสีอนินทรีย (สารเพิ่มความทึบ) Titanium dioxide, iron oxide, calcium carbonate เครื่องเคลือบฟลม เครื่องมือและอุปกรณในการเคลือบฟลมยาเม็ดสามารถแบงไดเปนหลายประเภท อยางไรก็ตามใน ปฏิบัติการนี้ใชเครื่องที่มีลักษณะหมอเคลือบแบบปรุ (perforated coating pan) ซึ่งเปนรูปแบบที่นิยมใชกัน อยางกวางขวางในอุตสาหกรรมยา โดยหมอเคลือบจะมีลักษณะปรุอาจมีการเจาะรูบางสวนหรือทั้งหมด หมอ เคลือบลักษณะนี้ชวยเพิ่มประสิทธิภาพในการระเหยของตัวทำละลายสงผลใหน้ำยาเคลือบแหงเร็วขึ้น หมอ เคลือบจะออกแบบใหหมุนในแนวนอนและเชื่อมตอกับระบบอากาศซึ่งจะพาอากาศรอนเขาสูเครื่องเพื่อทำให เกิดการระเหยของตัวทำละลายและสวนที่พาอากาศออกจากเครื่องบริเวณดานลางของกองเม็ดยา ระบบหัว สเปรยซึ่งใชการปอนน้ำยาเคลือบจะเชื่อมตอกับปมซึ่งทำหนาที่ควบคุมอัตราเร็วในการปอนน้ำยาเขาสูเครื่อง และระบบอัดอากาศเพื่อทำใหน้ำยาเคลือบถูกพนออกเปนละอองฝอยขนาดเล็ก (รูปที่ 1) รูปที่ 1 Perforated coating pan
- 139 - ปจจัยที่สงผลตอการเคลือบฟลมยาเม็ด 1. ยาเม็ดแกน เม็ดยาที่จะนำมาเคลือบฟลมควรมีความแข็งที่เหมาะสม มีความกรอนต่ำและเม็ดยาควรมี ความโคงนูนที่เหมาะสมเพื่อหลีกเลี่ยงการเกิดขอบบิ่นในระหวางเม็ดยากลิ้งในหมอเคลือบ ในขณะที่ เม็ดยาที่มีลักษณะผิวหนาเรียบหรือเม็ดยาที่มีขนาดเล็กเกินไปอาจเกิดการเกาะติดกันของเม็ดยาไดงาย ในระหวางกระบวนการเคลือบฟลม 2. พารามิเตอรในการระหวางการเคลือบฟลมยาเม็ด 1) ความเร็วในการหมุนและความสามารถในการบรรจุของหมอเคลือบ หมอเคลือบควรมีความเร็วในการหมุนที่เหมาะสมขึ้นกับรูปรางและขนาดของเม็ดยา ใน กรณีที่หมอเคลือบหมุนเร็วเกินไปอาจทำใหเม็ดยาไดรับแรงกระแทกมากและเกิดการแตกหักหรือ การบิ่นของขอบเม็ดยาไดงาย ในทางกลับกันความเร็วในการหมุนที่ต่ำเกินไปสงผลตอการกระจาย ของน้ำยาเคลือบซึ่งกระทบตอประสิทธิภาพในการเคลือบฟลม ปริมาณเม็ดยาในหมอเคลือบควรมีปริมาณที่เหมาะสม โดยปริมาณของเม็ดยาที่บรรจุลง ในหมอเคลือบจะขึ้นกับความหนาแนนของเม็ดยาซึ่งขึ้นกับขนาดและรูปรางของเม็ดยา ปริมาณยา ที่บรรจุในหมอเคลือบควรสูงทวมสวนของ air plenum บริเวณที่อากาศออกจากหมอเคลือบ ใน กรณีที่ปริมาณเม็ดยาที่บรรจุในหมอเคลือบนอยเกินไปอาจสงผลลดประสิทธิภาพในการระเหย ของตัวทำละลาย เนื่องจากอากาศจะไหลไปในทิศทางที่แรงตานอากาศนอยที่สุด ดังนั้นอากาศจะ ไหลผาน air plenum แทนที่อากาศจะไหลผานกองเม็ดยา ในทางกลับกันปริมาณเม็ดยาที่มาก เกินไปอาจสงผลใหน้ำยาเคลือบกระจายไมทั่วกองเม็ดยาและจำเปนตองเพิ่มระยะเวลาในการ เคลือบ 2) Atomization ในกระบวนการเคลือบฟลมลมอัดความแรงสูงจะทำใหน้ำยาเคลือบเกิดการแตกออกเปน ละอองฝอยขนาดเล็กและผานออกจากหัวสเปรย ปริมาณลมอัดจะสงผลตอขนาดของอนุภาค ละอองฝอย โดยปริมาณลมอัดที่สูงจะใหขนาดอนุภาคละอองฝอยที่มีขนาดเล็กและปริมาณลมอัด ที่ต่ำจะใหขนาดอนุภาคละอองฝอยที่มีขนาดใหญ ซึ่งขนาดของอนุภาคละอองฝอยจะสงผลตอ ประสิทธิภาพการแหงของตำรับน้ำยาเคลือบ 3) อัตราเร็วในการปอนน้ำยาเคลือบ อัตราเร็วในการปอนน้ำยาเคลือบจะถูกควบคุมโดยปมรีดสายยาง โดยอัตราการปอน น้ำยาที่เร็วเกินไปจะสงผลใหขนาดอนุภาคละอองฝอยมีขนาดใหญขึ้นและมีความเร็วที่ต่ำลงซึ่ง สงผลตอประสิทธิภาพในการระเหยของตัวทำละลายของตำรับน้ำยาเคลือบและอาจทำใหเกิด ลักษณะไมพึงประสงคของเม็ดยาขึ้นดังจะกลาวในหัวขอถัดไป
- 140 - 4) ระยะหางระหวางหัวสเปรยและกองเม็ดยา หัวสเปรยและกองเม็ดยาควรมีระยะหางที่เหมาะสม ในกรณีที่หัวสเปรยอยูหางจากกอง เม็ดยามากเกินไปอาจสงผลใหละอองฝอยของน้ำยาเคลือบแหงกอนเดินทางถึงเม็ดยาและทำให เกิดลักษณะของเม็ดยาอันไมพึงประสงค ในทางกลับกันหากหัวสเปรยอยูใกลจากกองม็ดยามาก เกินไปอาจสงผลใหเกิดการเกาะติดกันของเม็ดยาเนื่องจากปริมาณน้ำยาเคลือบบนกองเม็ดยามาก เกินไป นอกจากนี้ระยะหางระหวางหัวสเปรยและกองเม็ดยายังเปนปจจัยที่กำหนดขนาดหรือ พื้นที่การสเปรยน้ำยาเคลือบซึ่งสงผลตอการกระจายตัวของน้ำยาเคลือบในกองเม็ดยา 5) ระยะเวลาการทำแหง หลังเสร็จสิ้นขั้นตอนการสเปรยน้ำยาเคลือบและน้ำหนักเม็ดยาถึงเกณฑที่กำหนด น้ำยา ที่เคลือบอยูบนผิวของเม็ดยาจะยังคงมีความชื้นหลงเหลืออยู ดังนั้นจะปลอยในเม็ดยากลิ้งอยูใน หมอเคลือบพรอมกับใหอากาศรอนเพื่อใหความชื้นที่หลงเหลืออยูเกิดการระเหยและทำใหเกิด การหดตัวของชั้นพอลิเมอรเคลือบบนผิวเม็ดยา โดยทั่วไปแลวในขั้นตอนนี้จะใชระยะเวลาตั้งแต หนึ่งไปจนถึงหลายชั่วโมง 3. น้ำยาเคลือบฟลม ปริมาณพอลิเมอรในตำรับน้ำยาเคลือบฟลมจะสงผลตอคุณสมบัติความหนืดของตำรับ โดย การใชพอลิเมอรที่มีมวลโมเลกุลสูงหรือมีปริมาณในตำรับสูงจะสงผลเพิ่มความหนืดของตำรับ น้ำยา เคลือบที่มีคุณสมบัติดังกลาวจะแหงไดไวแตอาจมีขอจำกัดในการสเปรยอันเนื่องมาจากความหนืดของ ตำรับซึ่งอาจแกไขโดยการเพิ่มอุณหภูมิเพื่อลดความหนืดของตำรับลง ในทางกลับกันตำรับที่มีปริมาณ พอลิเมอรต่ำจะอาศัยพลังงานในการทำแหงมากกวาเนื่องจากในตำรับมีปริมาณน้ำสูงกวาซึ่งอาจแกไข โดยการปรับอัตราการไหลของลมหรือปรับอุณหภูมิลมขาเขาใหเหมาะสม 4. อากาศขาเขา/ออกจากเครื่องเคลือบฟลม ละอองฝอยของน้ำยาเคลือบจะเดินทางจากหัวสเปรยสูผิวหนาของกองเม็ดยาและเกิดการ กระจายตัวของน้ำยาเคลือบในขณะที่เม็ดยากลิ้งในหมอเคลือบ ในขั้นตอนดังกลาวอากาศรอนจะ เคลื่อนเขาสูกองเม็ดยาผานทางดานบนของกองเม็ดยา อากาศรอนจะทำใหเกิดการระเหยของ ความชื้นในตำรับน้ำยาเคลือบสงผลใหตำรับแหงและเกิดชั้นของพอลิเมอรเคลือบบนผิวเม็ดยา ความชื้นที่ระเหยมาจะถูกกำจัดออกบริเวณพรอมกับอากาศที่ถูกดูดออกดานลางของกองเม็ดยา ดังนั้นอุณหภูมิอากาศขาเขาและอัตราการไหลของอากาศที่ผานกองเม็ดยามีผลตออุณหภูมิภายใน หมอเคลือบและสงผลตอประสิทธิภาพในการเคลือบฟลมยาเม็ด ในกรณีที่อุณหภูมิในหมอเคลือบสูง เกินไปอาจทำใหน้ำยาเคลือบแหงกอนเดินทางมาถึงกองเม็ดยาและสงผลใหเกิดลักษณะอันไมพึง ประสงคขึ้น ในทางกลับกันอุณภูมิในหมอเคลือบที่ต่ำเกินไปอาจทำใหเกิดการเกาะติดกันเม็ดยาได
- 141 - ปญหาในระหวางกระบวนการเคลือบฟลมยาเม็ดและแนวทางการแกปญหา ในกระบวนการเคลือบฟลมยาเม็ดจำเปนตองควบคุมปจจัยดังแสดงในหัวขอที่ผานมาใหมีความ เหมาะสมเพื่อลดการเกิดปญหาในระหวางกระบวนการเคลือบฟลมยาเม็ด โดยปญหาที่พบไดบอยใน กระบวนการเคลือบฟลมยาเม็ดและแนวทางการแกไขปญหามีดังตอไปนี้ 1. Chipping, edge erosion เกิดจากการที่ชั้นฟลมเกิดการเสียดสีโดยเฉพาะบริเวณขอบเม็ดยาทำใหเกิดรอยบิ่นขึ้นบริเวณ ขอบเม็ดยา สวนมากมักมีสาเหตุมาจากรูปรางเม็ดยาแกนที่มีขอบแหลมมากเกินไป เม็ดยาแกนมีความ กรอนสูง ควรแกไขโดยปรับรูปรางของเม็ดยาแกนใหมีความเหมาะสมและเพิ่มความแข็งแรงของเม็ด ยาแกน 2. Picking, sticking เกิดจากบางสวนของฟลมที่เคลือบบนผิวเม็ดยาติดกับหมอเคลือบหรือเม็ดยาอื่นและเกิดการ ดึงชั้นฟลมบางสวนใหหลุดลอกไป สวนมากมักมีสาเหตุมาจากการใชอัตราการสเปรยน้ำยาเคลือบที่สูง เกินไป ปริมาตรอากาศรอนต่ำไป หรือน้ำยาเคลือบไมมีประสิทธิภาพในการเกาะติดกับเม็ดยาแกน ควรแกไขโดยการลดอัตราการปอนน้ำยาเคลือบ เพิ่มอัตราเร็วในการไหลของอากาศเขาสูหมอเคลือบ และปรับตำรับน้ำยาเคลือบโดยการใชสารชวยที่มีคุณสมบัติในการยึดเกาะสูง 3. Film cracking เม็ดยาที่ไดเกิดการแตกหรือแยกของชั้นฟลมที่เคลือบบนผิวเม็ดยาโดยเฉพาะสวนบนสุดของ เม็ดยา มักมีสาเหตุมาจากฟลมขาดความยืดหยุน และเม็ดยาเกิดการขยายตัวหลังการตอกอัด ควร แกไขโดยการเติมพลาสติกไซเซอรในตำรับน้ำยาเคลือบเพื่อเพิ่มความยืดหยุนของฟลม และเวน ระยะเวลาระหวางการตอกเม็ดยาและการเคลือบใหนานพอ เพื่อใหเม็ดยาเกิดการขยายตัวอยาง สมบูรณแลวจึงนำมาเขาสูกระบวนการเคลือบฟลมยาเม็ด 4. Orange Peel เม็ดยาที่ไดมีลักษณะของผิวที่ขรุขระคลายกับผิวสม ซึ่งสวนมากมักมีสาเหตุมาจากการปอน น้ำยาเคลือบที่มากเกินไปจากทั้งปจจัยของอัตราเร็วและแรงอัดในการสเปรยที่สูงเกินไปสงผลใหกอง เม็ดยามีลักษณะเปยกมากเกินไป และอาจเกิดจากตำรับน้ำยาเคลือบมีความหนืดสูงเกินไป ควรแกไข โดยปรับอัตราเร็วในและแรงอัดในการสเปรยใหเหมาะสม และลงความหนืดของตำรับน้ำยาเคลือบลง 5. Blushing เม็ดยาที่ไดมีลักษณะเปนจุดขาวกระจายอยูทั่วชั้นฟลม ซึ่งเกิดจากการใชความรอนในระหวาง กระบวนการเคลือบฟลมที่สูงเกินไปทำใหพอลิเมอรเกิดการแหงและตกตะกอนในชั้นฟลม ควรแกไข โดยปรับลงอุณหภูมิในหมอเคลือบ
- 142 - เครื่องมือที่ใชในปฏิบัติการ 1. เครื่องชั่งไฟฟาชนิดจานเดี่ยว 2. เครื่องปนผสม (homogenizer) 3. หมอเคลือบฟลม 4. หัวพนน้ำยา 5. ปมสงน้ำยา 6. เครื่องชั่งชนิดวิเคราะห 7. เครื่องวัดความหนาของเม็ดยา 8. เครื่องทดสอบการแตกตัวของเม็ดยา องคประกอบของน้ำยาเคลือบฟลมยาเม็ด Spray system Eudragit L100 30 g Isopropanol 687 g Dibutylphthalate 3 g Pigment suspension 300 g Acetone 480 g Total 1,500 g Pigment suspension Purified talc 42 g Magnesium stearate 6 g Titanium dioxide 18 g Color 18 g PEG 6000 (Polywax 6000) 6 g Isopropranol 198 g Deionized water 12 g Total 300 g
- 143 - วิธีเตรียมน้ำยา การเตรียม Pigment Suspension 1. ผสม polywax 6000 กับน้ำ 2. เติม talc, magnesium stearate, titanium dioxide, color ลงใน isopropranol คนใหเปน สารแขวนตะกอน 3. นำสารในขอ 1 และ 2 มาผสมกัน แลวผานเขาเครื่อง homogenizer การเตรียมน้ำยาเคลือบฟลม 4. ละลาย Eudragit L100 ลงใน isopropanol 207 g 5. เติม dibutylphthalate และ pigment suspension 6. เติม isopropanol และ acetone ที่เหลือลงไป 7. นำสารแขวนตะกอนที่ไดไปผานเครื่อง homogenizer วิธีการเคลือบ 1. นำเม็ดยาที่มีปริมาณมากกวาครึ่งหนึ่งของความจุหมอเคลือบมากำจัดฝุน และคัดเอาเม็ดที่ แตกหักออกไป หาคาเฉลี่ยของน้ำหนักเม็ดยาตอหนึ่งเม็ดแลวใสลงในหมอเคลือบ 2. ตั้งความเร็วในการหมุนของหมอเคลือบใหเหมาะสม ประมาณ 10 rpm 3. ติดตั้งหัวฉีดพนน้ำยา และระบบนำสงน้ำยาใหเรียบรอย 4. ตั้งคาความดันของอากาศที่ใชฉีดพนประมาณ 2 bar 5. หัวฉีดพนตองปรับตำแหนงพนน้ำยา และระยะหางระหวางหัวฉีดพนกับกองเม็ดยาใหเหมาะสม 6. ตรวจเช็คระบบลมเปา-ดูดใหเรียบรอย ตั้งปุมควบคุมอุณหภูมิของลมเขาใหไดประมาณ 50°C 7. ระบบนำสงน้ำยาใช peristaltic pump ตั้งความเร็วของการปอนน้ำยาที่เขาสูหัวฉีดพนประมาณ 3-4 rpm และน้ำยาเคลือบจะตองมีการคนอยูตลอดเวลาดวย magnetic stirrer 8. ทำการเคลือบฟลมโดยพนน้ำยาในสภาพแวดลอมที่กำหนดนี้ และเก็บตัวอยางเมื่อใชน้ำยาเคลือบ เพิ่มขึ้น ทุก ๆ 200 มล. บันทึกน้ำหนักเม็ดยาและปริมาณน้ำยาที่ใช 9. เมื่อไดสีตามตองการหรือน้ำหนักตามตองการแลวใหหยุดพนน้ำยา แลวเดินเครื่องตอไปจนคา ของอุณหภูมิของลมเขาเทากับหรือใกลเคียงกับลมออก จึงปดเครื่อง 10. นำเม็ดยาที่ไดออกจากหมอเคลือบ แลวใสภาชนะบรรจุที่เหมาะสมปดฉลากใหถูกตอง