เรื่องเล่าเยาวชนนอกระบบ

พทั ลุง

เรื่องเล่าเยาวชนนอกระบบ 149

150 โอกาส สันติภาพ ความรัก

จ.พัทลุง

เรื่องเล่าเยาวชนนอกระบบ 151

152 โอกาส สันติภาพ ความรัก

ณ รมิ ทะเลสาบสงขลา ลำ�ป�ำ ทร่ี กั พ้นื ทบี่ ้านฉัน

พชั รยี า สวุ รรณโณ

“ผม...เวฟไมแ่ วนท”์
คนตน้ เรอ่ื งแหง่ ความสขุ “สมยศ ชว่ ยดษิ ” จติ อาสาพาไป
คุณค่าวิถีชีวิตของคนในชุมชนท้องถ่ิน จากรุ่นสู่รุ่น สะท้อน
จากอาชพี และความเปน็ อยู่ ครอบครวั ในชมุ ชนตำ� บลลำ� ปำ� มเี ดก็ และ
เยาวชนทศี่ กึ ษาอยใู่ นโรงเรยี นและนอกระบบจำ� นวนมาก และโดยสว่ น
ใหญ่ ไมไ่ ดเ้ รยี นรแู้ ละสมั ผสั วถิ วี ฒั นธรรม การสบื ทอดทท่ี รงคณุ คา่ จากผู้
สงู วยั ทอี่ ยใู่ นครวั เรอื นเดยี วกนั ขาดความใกลช้ ดิ กบั ปู่ ยา่ ตา ยาย ความ
สมั พนั ธเ์ รมิ่ เลอื นหายไป การพฒั นาและการสรา้ งสรรคเ์ ปน็ สง่ิ จำ� เปน็ ที่
ใชเ้ ปน็ เครอ่ื งมอื ในการดำ� เนนิ ชวี ติ โดยการแสดงออกในรปู แบบและวธิ ี
การทห่ี ลากหลาย มคี วามเขา้ ใจรากเหงา้ ความเปน็ วฒั นธรรม การแบง่
ปนั เกอื้ กลู ชว่ ยเหลอื ซง่ึ กนั และกนั
นายสมยศ ชว่ ยดษิ หรอื เวฟ เดก็ หนมุ่ วยั 17 ปี ขาแวนท์ ประจำ�
หมบู่ า้ นรมิ ทะเลสาบ บา้ นปากประ หมทู่ ่ี 8 ตำ� บลลำ� ปำ� อำ� เภอเมอื งพทั ลงุ
จงั หวดั พทั ลงุ ปจั จบุ นั เวฟอาศยั อยกู่ บั ยา่ และพอ่ ในบา้ นไมย้ กพนื้ หลงั เลก็
รมิ ทะเลสาบ ละแวกบา้ นจะมบี า้ นของญาตพิ นี่ อ้ งทางพอ่ และเพอ่ื นบา้ นที่
มอี าชพี ประมงชายฝง่ั แมเ้ ปน็ บา้ นหลงั เลก็ ๆ แตค่ วามรกั ความอบอนุ่ มนั
ยง่ิ ใหญม่ าก แมข่ องเวฟหยา่ รา้ งกบั พอ่ เมอ่ื เวฟอายไุ ด้ 9 ขวบ

เรื่องเล่าเยาวชนนอกระบบ 153

และนน่ั เปน็ จดุ เปลยี่ นทท่ี ำ� ใหเ้ ขากลายเปน็ เดก็ นอกระบบการ
ศกึ ษา ตงั้ แตเ่ รยี นไดแ้ คช่ น้ั ประถมศกึ ษาปที ่ี 3
เวฟไมอ่ ยากไปโรงเรยี น เขาอยกู่ บั ยา่ และชว่ ยพอ่ หาปลา วางกดั
ตง้ั แตย่ งั เลก็ เวฟตดิ ยา่ มาก เพราะยา่ เปน็ ผหู้ ญงิ คนเดยี วทเ่ี ขาไดอ้ ยใู่ กลช้ ดิ
ตลอดเวลา เขาคดิ วา่ สกั วนั หนงึ่ แมจ่ ะกลบั มา
ครอบครวั เขามคี วามพรอ้ มเรอื่ งเงนิ ทองมากกวา่ น้ี การรอของ
เวฟยงั ไมบ่ รรลผุ ล พอ่ กม็ าลม้ ปว่ ยลงดว้ ยโรคกลา้ มเนอ้ื ออ่ นแรง เขาตอ้ ง
ชว่ ยพอ่ เตม็ ที่ ทกุ วนั ตนื่ เชา้ มากล็ งทะเลไปเอากดั ขบั เรอื เปน็ ตงั้ แตอ่ ายุ
10 ขวบ
งามพล เพอ่ื นสนทิ ของเวฟเลา่ ใหฉ้ นั ฟงั วา่ เวฟเปน็ คนมจี ติ อาสา
ชอบชว่ ยเหลอื ผอู้ นื่ เสมอ เขาขบั รถมอเตอรไ์ ซคค์ นั เกา่ ทพี่ อ่ ใหไ้ ว้ พายา่ ไป
วดั อาสาซอ้ื ของตามรา้ นคา้ ตา่ ง ๆ คนในละแวกบา้ นมกั เรยี กใชอ้ ยเู่ สมอแม้
ในยามคำ�่ คนื เวฟทำ� หนา้ ทแ่ี ทนพอ่ หลายอยา่ ง เปน็ ผนู้ ำ� ครอบครวั ตงั้ แตว่ ยั
เพยี ง 15 จนถงึ ปจั จบุ นั
เขามคี วามถนดั งานชา่ ง เพราะเวลาวา่ งจากงานประมง มกั ไป
นงั่ ดแู ละชว่ ยชา่ งดำ� รา้ นซอ่ มรถเลก็ ๆ กลางหมบู่ า้ นอยเู่ สมอ
เชา้ วนั ทแ่ี สงเปน็ ใจ ฉนั ชวนงามพลไปบา้ นเวฟ ตามรายชอื่ เดก็
นอกระบบการศกึ ษาทผี่ ชู้ ว่ ยผใู้ หญบ่ า้ นหมู่ 8 ใหม้ า ฉนั เหน็ เดก็ หนมุ่ ผวิ
คลำ้� รปู รา่ งเลก็ ความสงู ไมม่ ากนกั ผมหยกั ศก กำ� ลงั นงั่ กม้ ๆ เงย ๆ ตง้ั ใจ
ซอ่ มรถจกั รยานคนั เกา่ อยู่
งามพลบอกเวฟวา่ ฉนั มาเยยี่ ม มาคยุ ดว้ ย เขาเงยหนา้ ขน้ึ มองฉนั
แลว้ วางเครอื่ งมอื ชา่ งลงสวสั ดี และทกั วา่ “นา้ กงุ้ มอี ะไรครบั ” เวฟรจู้ กั ฉนั
จากกลมุ่ เพอ่ื นในหมบู่ า้ นตอนเราลงพน้ื ทโ่ี ครงการเฝา้ ระวงั ภยั ตา้ นยาเสพ
ตดิ ในชมุ ชน ฉนั ทกั ทายเขาสงั เกตเหน็ เหงอื่ ทอ่ี อกทว่ มตวั และถามไปวา่
เวฟซอ่ มจกั รยานไดเ้ หรอ เขาตอบฉนั วา่ “ครบั ผมซอ่ มใหย้ า่ ไวถ้ บี ไปวดั ”
ฉนั และงามพลนงั่ คยุ กบั เวฟ เรอ่ื งขอ้ มลู ประวตั สิ ว่ นตวั และเชญิ ชวนเขา้

154 โอกาส สันติภาพ ความรัก

รว่ มโครงการของ กสศ. เวฟถามกลบั มาวา่ “ใหซ้ อ่ มรถไดม้ ย้ั นา้ กงุ้ ” ฉนั
ตอบวา่ ไดซ้ ิ ตอนนแ้ี หละทฉ่ี นั สงั เกตเหน็ รอยยมิ้ ทสี่ ดใสทสี่ ดุ ตงั้ แตไ่ ดพ้ ดู
คยุ มา เวฟถามเสยี งดงั ฟงั ชดั วา่ “เขาทำ� วนั ไหนครบั ” เปน็ คำ� ถามแรก
จากเดก็ นอกระบบการศกึ ษาทเ่ี ขา้ รว่ มโครงการสง่ เสรมิ การพฒั นาครแู ละ
เดก็ นอกระบบการศกึ ษาโดยเครอื ขา่ ยเชงิ พนื้ ทภ่ี าคใตต้ อนลา่ ง (พทั ลงุ
ปตั ตานี ยะลา นราธวิ าส) ฉนั ปลม้ื ใจเปน็ ทสี่ ดุ และนดั วนั เวฟ เพอ่ื เจอกลมุ่
สนใจเดยี วกนั ทอ่ี ชู่ า่ งไก่ หมู่ 9 ในวนั เสารถ์ ดั ไป
เมื่อวันเสาร์มาถึง ขณะฉันก�ำลังน่ังรอสมาชิกกลุ่มช่างซ่อม
จกั รยานยนต์ ซง่ึ มงี ามพลและเพอ่ื น ๆ อกี 7 คน แวน้ ....แวน่ แวน๊ ๆ ๆ ๆ
เอยี๊ ด..!!!! เสยี งทมี่ ากอ่ นคนและรถกด็ งั ขน้ึ ทกุ คนหนั ไปมองทางเดยี วกนั
งามพลบอกฉนั วา่ เวฟมาแลว้ นา้ กงุ้ ฉนั ตกใจและถามไปวา่ รไู้ ดไ้ ง ทกุ
คนตอบเปน็ เสยี งเดยี วกนั วา่ ขาแวนทป์ ระจำ� หมบู่ า้ น เสยี งไวกวา่ แสง เจา้
เวฟมาแลว้ ทอ่ ทด่ี ดั แปลงของเวฟมนั เหมอื นเสยี งเรอื เครอื่ ง 15 ทด่ี งั ไป
เกอื บทงั้ ทอ่ ง (ทงุ่ นา) ชา่ งไกบ่ อกฉนั อยา่ งนนั้ เวฟกม็ าถงึ ดว้ ยสหี นา้ ยม้ิ
แยม้ แจม่ ใส
ถามทกุ คนวา่ “รอใครอกี ครบั ”
เฮียบอล ม.9 ตอบว่า “มากันครบแล้วครับ...รอเฮียเวฟคน
เดยี วแลว้ ”
ทกุ คนหวั เราะ และพรอ้ มเรยี นรจู้ ากชา่ งไก่ ฉนั ใหท้ กุ คนจบั กลมุ่
กนั เรยี นรู้ โดยแบง่ เปน็ กลมุ่ ละ 3 คน เรยี นกลมุ่ ละ 3 วนั ชา่ งไกพ่ ดู คยุ
เบอื้ งตน้ ใหแ้ นะนำ� ตวั เอง และคำ� แนะนำ� ตวั ของเวฟ พรอ้ มวลเี ดด็ ทขี่ ดั
แยง้ กบั ความเปน็ จรงิ ทำ� ใหฉ้ นั แอบอมยมิ้ และจำ� ตอ้ งกลน้ั เสยี งหวั เราะไว้
“หวดั ดคี รบั ผมเวฟไมแ่ วนท์ บา้ นอยปู่ ากประครบั ”
เพอื่ น ๆ ทกุ คนหวั เราะชอบใจกนั ใหญ่ ฉนั เหน็ ความสขุ กอ่ น
เรยี นของทกุ คนแลว้ หวั ใจพองโตยงิ่ นกั ฉนั ไมค่ าดหวงั ในรายไดท้ พี่ วกเขา
จะไดร้ บั ในเรว็ ๆ นจ้ี ากงานชา่ งซอ่ มรถจกั รยานยนตม์ ากนกั แตก่ ารไดท้ ำ�
ในสง่ิ ทร่ี กั และถนดั จะนำ� ไปสกู่ ารพฒั นาฝมี อื และการประกอบอาชพี ที่

เรื่องเล่าเยาวชนนอกระบบ 155

ยงั่ ยนื ในอนาคตไดอ้ ยา่ งแนน่ อน เมอ่ื เรยี นจบครบหลกั สตู ร มี เดก็ ๆ 3
คน ไดฝ้ กึ งานตอ่ ในอชู่ า่ งไก่ เพราะอยใู่ นพนื้ ที่ หม.ู่ 6 และหมู่ 9 และอกี
5 คนไปอยอู่ ชู่ า่ งดำ� และชา่ งรนุ หมู่ 8
สว่ นพอ่ ยอดชาย นายเวฟไมแ่ วนท์ ของฉนั ขอเปน็ ชา่ งซอ่ มเดลิ
เวอร่ี 24 ชวั่ โมง ใหท้ ำ� นามบตั รให้ ซอ่ มทว่ั พนื้ ทใ่ี นเขตตำ� บลลำ� ปำ� ตำ� บล
ชยั บรุ ี ตำ� บลพนางตงุ จนถงึ ฝง่ั ทะเลนอ้ ย เขตอำ� เภอควนขนุ ฉนั บอกเวฟ
ใหแ้ วนทช์ า้ ๆ ขบั รถใหร้ ะวงั ไมต่ อ้ งรบี ...
หลงั จากเดลเิ วอรไี่ ด้ 3 วนั เสยี งโทรศพั ทถ์ งึ ฉนั กด็ งั ขนึ้ ........
กรง๊ิ ๆ.....กรง๊ิ .......ๆ ๆ ๆ ๆ ฉนั รบั สายและนำ้� เสยี งปลายสาย
ทำ� ใหฉ้ นั นำ�้ ตาชนื้
พอ่ เวฟไมแ่ วนทข์ องฉนั พดู มาวา่ “นา้ กงุ้ ครบั ผมตอ้ งคนื เงนิ คา่
ของใหโ้ ครงการมย้ั ครบั ..”
ฉันบอกว่าไม่ต้อง พร้อมอธิบายว่าโครงการน้ีช่วยส่งเสริม
สนบั สนนุ การประกอบอาชพี ใหแ้ กเ่ ดก็ นอกระบบการศกึ ษา เชน่ เวฟ เวฟ
ซอ่ มรถไดก้ น็ ำ� ไปตอ่ ทนุ กำ� ไรเกบ็ ไวใ้ ชจ้ า่ ยในครอบครวั
เวฟตอบกลบั ฉนั “ผมจะบอกนา้ กงุ้ วา่ ผมใหย้ า่ นะครบั และจะ
เอาไปซอ้ื กดั เพมิ่ ทเี่ หลอื ไปซอื้ ยางในและอปุ กรณป์ ะรถเพม่ิ ”
เทา่ นน้ั ยงั ไมพ่ อ สงิ่ ทเี่ วฟบอกกบั ฉนั อกี คอื เขาจะสะสมเงนิ ใหไ้ ด้
1,400 บาทเพอื่ จะนำ� ไปซอ้ื เสอื้ ตดั ชดุ ทำ� งานจติ อาสาของมลู นธิ ิ ตอนนี้
เขาสมคั รเขา้ ชมรมแลว้ และอยากเปน็ จติ อาสาชว่ ยดา้ นอบุ ตั เิ หตจุ ากการ
ขบั ขร่ี ถบนทอ้ งถนน ฉนั ภมู ใิ จในตวั เขาจรงิ ๆ
และอกี หนงึ่ วนั แหง่ ความสขุ ... เยน็ วนั จนั ทร์ ที่ 8 มนี าคม 2564
“ผมไมเ่ คยคดิ วา่ จะทำ� ใหต้ วั เองรสู้ กึ มคี า่ อยา่ งบอกไมถ่ กู ในสายตาใคร ๆ
หลายคน เขามองพวกผมและเพอ่ื นวา่ เปน็ เดก็ แวนท์ อยไู่ ปวนั ๆ ผม
อยากบอกทกุ คนวา่ อยา่ เอาบคุ ลกิ ภาพการแตง่ กายและเครอ่ื งเสยี งรถ
เปน็ ขอ้ มลู ในการตดั สนิ ผมและเพอ่ื น... ผมอยากมรี ายไดจ้ ากการประกอบ

156 โอกาส สันติภาพ ความรัก

อาชพี ทตี่ วั เองถนดั และรว่ มทำ� ประโยชน์ ใหแ้ กส่ งั คมบา้ ง”
วลีทงิ้ ทา้ ยของ เวฟ.... ตวั แทนจากเด็กโครงการสง่ เสริมการ
พฒั นาครแู ละเดก็ นอกระบบการศกึ ษาโดยเครอื ขา่ ยเชงิ พนื้ ทภ่ี าคใตต้ อน
ลา่ ง (พทั ลงุ ปตั ตานี ยะลา นราธวิ าส) จากการพดู คยุ ในวนั พบปะกบั เครอื
ขา่ ยตา้ นภยั ยาเสพตดิ เดก็ รถซงิ่ ของทางสถานตี ำ� รวจภธู รตำ� บลลำ� ปำ� เวฟ
เลา่ ใหท้ กุ คนฟงั เรอ่ื งโครงการนท้ี เ่ี ขาไดร้ บั การสนบั สนนุ มเี ดก็ ๆ นอก
ระบบการศกึ ษาหลายคนทย่ี งั ไมเ่ ขา้ รว่ มโครงการถามเวฟวา่ ทำ� ไมเขาไม่
เปดิ รา้ นเปน็ ของตนเองเลย คำ� ตอบตดิ ตลกของเขาแตท่ ำ� ใหห้ วั ใจฉนั พอง
โตและปลมื้ ปรม่ิ อกี ครงั้
“เราเปดิ ไมไ่ ดห้ รอก เราไมถ่ นดั งานนงั่ เราถนดั งานวงิ่ ”
เพอ่ื น ๆ กถ็ ามตอ่ วา่ งานวง่ิ แบบไหน เวฟตอบวา่ “งานชว่ ยคน
เจบ็ เกบ็ คนตายไง”
สหี นา้ เขาไมต่ ลกเหมอื นคำ� พดู เวฟหนา้ ตาดจู รงิ จงั มาก กอ่ นจะ
ยนื เทา้ ชดิ ยดื อกตอบไปเสยี งดงั ฟงั ชดั วา่ อกี วา่ “เรามวี ทิ ยสุ อ่ื สารและ
หวอตดิ รถแลว้ นะ”
ความภมู ใิ จจากความดงั ของเสยี งในการบอกเลา่ ของเขาทำ� ให้
หมวดสกลุ จาก สภ.ลำ� ปำ� พดู กลบั ไปวา่ “ลดเสยี งทอ่ และหวอลงดว้ ย
นะ เวฟไมแ่ วนท.์ .”
ฉนั และทุกคนหัวเราะในความนา่ รกั และความจรงิ ใจของเวฟ
สงิ่ เหลา่ นน้ี เ่ี องทท่ี ำ� ใหฉ้ นั มคี วามหวงั ในโอกาสอนั ใกลน้ วี้ า่ เราจะเปน็ สว่ น
หนงึ่ เปน็ ผปู้ ระสาน เปน็ ครพู เ่ี ลยี้ ง นำ� สารความรกั ความอบอนุ่ ความ
ตอ้ งการดา้ นการประกอบอาชพี และสง่ เสรมิ สนบั สนนุ ใหแ้ กก่ ลมุ่ เปราะ
บางเดก็ นอกระบบการศกึ ษาเหลา่ นไ้ี ดต้ อ่ ไปอยา่ งยงั่ ยนื เพราะเราจะไม่
หยดุ เดนิ เพอื่ สรา้ งความสขุ ทย่ี งั่ ยนื เหลา่ นอี้ ยา่ งเปน็ กระบวนการ และรอย
ยมิ้ สามารถประเมนิ คา่ ความสขุ นไ้ี ดเ้ ตม็ เปย่ี ม

เรื่องเล่าเยาวชนนอกระบบ 157

158 โอกาส สันติภาพ ความรัก

ฉนั ตอ้ งขอขอบคณุ ภาคเี ครอื ขา่ ย ทเี่ ขา้ รว่ มดำ� เนนิ กจิ กรรมกบั
โครงการนที้ กุ หนว่ ยงาน และทใี่ หก้ ารสนบั สนนุ เตม็ ทต่ี ามกำ� ลงั กจิ กรรม
คร้ังนี้นอกจากเครือข่าย กสศ. และเครือข่ายจากพัทลุงย้ิมแล้ว ใน
ตำ� บลลำ� ปำ� เรามเี ครอื ขา่ ยใหมเ่ พม่ิ ขน้ึ คอื ทมี จาก สภ.ลำ� ปำ� ซง่ึ มคี วาม
กระตอื รอื รน้ รว่ มคดิ รว่ มทำ� ชว่ ยสอดสอ่ งดแู ลในกลมุ่ อาชพี ชา่ งซอ่ มรถ
เปน็ อยา่ งดี การเปลย่ี นแปลงหลายอยา่ ง หลายดา้ นทเี่ กดิ ขน้ึ กบั นอ้ ง ๆ
นอกระบบการศกึ ษาเหลา่ นี้ 2-3 เดอื นทผี่ า่ นมา ในกรณขี องนายสมยศ
ชยั ดษิ หนมุ่ นอ้ ย นายเวฟไมแ่ วนท์ ของฉนั เกดิ เปน็ อาชพี อยา่ งจรงิ จงั มี
รายไดเ้ พมิ่ ขน้ึ สามารถนำ� มาใชจ้ า่ ยและชว่ ยเหลอื ดแู ลคนในครอบครวั ได้
เปน็ เดก็ ทม่ี คี วามรบั ผดิ ชอบ เออื้ เฟอ้ื เผอ่ื แผ่ หนั มาเปลยี่ นแปลงพฤตกิ รรม
การใชช้ วี ติ ทด่ี ขี นึ้ และอยบู่ นพนื้ ฐานของการมจี ติ อาสา
ความรกั ความถนดั สามารถพฒั นาและตอ่ ยอด กลายเปน็ อาชพี
ทเ่ี ปน็ ความสขุ ทางใจทจ่ี บั ตอ้ งได้

เรื่องเล่าเยาวชนนอกระบบ 159

160 โอกาส สันติภาพ ความรัก

“ถา้ คณุ รักผม”

พัชรียา สุวรรณโณ
ประสบการณ์ การเดนิ ทาง เปน็ ขนั้ เปน็ ตอน ผา่ นรอ้ น ผา่ น
หนาว ใหอ้ ปุ สรรคตา่ ง ๆ ชว่ ยหลอ่ หลอมใหใ้ ครหลาย ๆ คนรวมถงึ กลมุ่
ตดั ผมชาย ม.14 ต.นาปะขอ อ.บางแกว้ พวกเขารวมกลมุ่ กนั เพอื่ ประกอบ
อาชพี เปน็ ชา่ งตดั ผมชาย
จากชา่ งฝมี อื เลก็ ๆ เขาคอื เดก็ หนมุ่ ทม่ี คี วามมมุ านะ มคี วามฝนั
ตง้ั แตว่ ยั เยาว์
“ประชา” เรยี นจบชนั้ ปวช. 3 กไ็ มเ่ รยี นตอ่ แตต่ ดั สนิ ใจหนั มา
ทำ� อาชพี ประมง ชว่ ยทางบา้ นอยู่ 2 ปี เขาอยากเรยี นแตค่ วามไมพ่ รอ้ ม
ดา้ นการเงนิ ของทางบา้ น ทำ� ใหข้ าดโอกาสนไ้ี ป
ประชามีความสามารถทางช่างฝีมือตัดผมชาย เช่นเดียวกับ
เพอ่ื น ๆ ประสบการณข์ องเขาเหลา่ นหี้ าไมไ่ ดจ้ ากหนงั สอื เลม่ ไหนในโลก
ประชาบอกฉนั วา่ เขาใชเ้ วลาเรยี นรมู้ าจากปแู่ ละพอ่ เขาเรม่ิ ตดั ผมใหผ้ ชู้ าย
คนแรก นน่ั กค็ อื พอ่ ของเขานนั่ เอง ผมทรงทใ่ี คร ๆ เรยี กวา่ ทรงลานบนิ
ประชาใชป้ ตั ตาเลยี่ นทงั้ ไถและตกแตง่
“ผมตดั ทรงนไี้ มค่ อ่ ยชำ� นาญ นบั หวั ทตี่ ดั ผมจากพอ่ แลว้ กไ็ ดก้ ็
ประมาณไมเ่ กนิ 20 หวั ทงั้ หมดทตี่ ดั มา” ประชาบอกเลา่ เรอ่ื งราวใน
อดตี

เรื่องเล่าเยาวชนนอกระบบ 161

นอกจากนย้ี งั เลา่ อกี วา่ ตงั้ แตเ่ ลก็ ๆ ตนเองใฝฝ่ นั อยากเปน็ ชา่ ง
ตดั ผมมอื อาชพี เพราะเหน็ ทงั้ ปแู่ ละพอ่ เปน็ ชา่ งตดั ผม ไมเ่ คยคดิ หวงั ไป
ประกอบอาชพี อนื่ เลย จงึ เปดิ รา้ นตดั ผมเลก็ ๆ บรเิ วณลานหนา้ บา้ นใต้
ตน้ ไผ่ มแี ครต่ วั ใหญ่ 2 ตวั วางใตต้ น้ ไผไ่ วใ้ หล้ กู คา้ นง่ั รอ และเรมิ่ พฒั นา
ฝมี อื จากการดลู ลี าและวธิ กี ารตดั ผมทรงตา่ ง ๆ จากชา่ งตดั ผมดงั ๆ ใน
ยทู ปู เขาไดค้ น้ พบจดุ ออ่ นของตวั เองวา่ บกพรอ่ งเรอ่ื งไหน จะไดน้ ำ� มา
ปรบั ปรงุ และฝกึ ฝนเพม่ิ
“ผมไมอ่ ายเลยทจ่ี ะบอกวา่ ผมตดั ไมเ่ กง่ ไมช่ ำ� นาญ เพราะมนั
คอื เรอื่ งจรงิ ทจี่ ะตอ้ งแกไ้ ขและปรบั ปรงุ ”
ตอ่ มา เมอ่ื มโี ครงการของ กสศ. เขา้ มา ประชาจงึ ไดร้ วมกลมุ่
กบั เพอื่ นอกี 2 คนในหมบู่ า้ นเดยี วกนั ทเ่ี ปน็ เดก็ นอกระบบการศกึ ษา
กจิ กรรมเพอ่ื นชว่ ยเพอ่ื นจงึ เกดิ ขน้ึ 5 วนั ของการเรยี นรแู้ ละฝกึ ฝน โดย
เขาทำ� หนา้ ทเี่ ปน็ ครฝู กึ ทกั ษะ ไดท้ บทวนความรทู้ สี่ ง่ั สมมาสอนใหเ้ พอ่ื น
พวกเขาชวนบงั สะอดี มาสงั เกตการเรยี นการสอน และเปลย่ี นทรงผมใหม่
ใหบ้ งั สะอดี ครพู เ่ี ลยี้ งของตำ� บลนาปะขอไปหลายทรง
ฉนั ถามบงั สะอดี วา่ หลอ่ ขน้ึ มย้ั คำ� ตอบจากบงั คอื “หลอ่ เรยี ก
พเ่ี ลย ออิ ”ิ พรอ้ มทำ� ทา่ ทางแอก็ ชน่ั ยกมอื ขวา พดู ดงั ๆ อกี วา่ “นแี่ หละ
สนิ คา้ โอทอ็ ป นาปะขอ”
กลมุ่ ตดั ผมชายนดั แนะมารวมกลมุ่ กนั หลงั ชว่ ยงานประมงทาง
บา้ นเสรจ็ ในแตล่ ะวนั เปดิ ใหบ้ รกิ ารตง้ั แตเ่ วลา 10.00 น. และปดิ รา้ นเวลา
18.00 น. หยดุ ทกุ วนั พธุ และมเี ดลเิ วอรน่ี อกสถานทไี่ ปตามแหลง่ ชมุ ชน
ตลาดนดั และตามครวั เรอื น เปา้ หมายระยะทางไมเ่ กนิ 5 กโิ ลเมตร โดย
สมาชกิ กลมุ่ ลงความเหน็ รว่ มกนั วา่ พวกเขาขอเปน็ สว่ นหนง่ึ ทชี่ ว่ ยเหลอื
ชมุ ชน /สงั คม / ดว้ ยการใหบ้ รกิ ารตดั ผมฟรที กุ วนั พธุ ทมี่ ตี ลาดนดั ใน
ตำ� บล

162 โอกาส สันติภาพ ความรัก

เมอ่ื วนั เวลาทำ� ใหเ้ ขาเตบิ โตจนมชี อื่ เสยี ง มกี ารกลา่ วถงึ วา่ กลมุ่
นสี้ ามารถตอ่ ยอดไดย้ ง่ั ยนื ประชาจงึ มองการณไ์ กล จดั ลานตดั ผมเปน็
หอ้ งสมดุ ชมุ ชน มหี นงั สอื พมิ พ์ หนงั สอื อา่ นเลน่ และวารสารตา่ ง ๆ ทไ่ี ด้
รบั การบรจิ าคมาจากหนว่ ยงานและคนในชมุ ชน เพอื่ ใหล้ กู คา้ ไดน้ งั่ อา่ น
ระหวา่ งรอ พวกเขาทง้ั 3 คน มกี ารทำ� บญั ชรี บั -จา่ ยรายไดจ้ ากการตดั ผม
โดยจดั สรรรายไดจ้ าการตดั ผมเปน็ ระบบกลมุ่ นอกจากการตดั ผมตาม
ทรงทลี่ กู คา้ ตอ้ งการแลว้ ยงั นำ� 5 เปอรเ์ ซน็ ตข์ องกำ� ไร มาชว่ ยเหลอื เปน็
ทนุ การศกึ ษาใหแ้ กเ่ ดก็ และเยาวชนในหมบู่ า้ นทก่ี ำ� ลงั ศกึ ษา จากทไ่ี มม่ ี
โอกาสเรยี นตอ่ เหมอื นพวกเขา
ประสบการณส์ อนแคค่ ำ� ๆ เดยี วเทา่ นนั้ ทง้ั ชวี ติ ...
“สง่ิ ทท่ี ำ� ใหช้ วี ติ ไมม่ คี วามสขุ คอื ความคดิ หากเลกิ คดิ ดา้ นลบ
ชวี ติ กจ็ ะมคี วามสขุ ”
การดำ� เนนิ งานตา่ ง ๆ ตามความฝนั และตง้ั ใจยงั คงคบื หนา้ ไป
เรอ่ื ยๆ ทางกลมุ่ มกี ารแตง่ รา้ นเพมิ่ เตมิ ในแนววนิ เทจ โดยใชก้ ำ� ไรจากราย
ไดท้ ท่ี ำ� รว่ มกนั สว่ นหนงึ่
ประชาบอกฉนั วา่ เขาอยากตงั้ ชอื่ รา้ นวา่ “ถา้ คณุ รกั ผม”
ฉนั สนบั สนนุ และเหน็ ดว้ ยกบั ความคดิ ของประชา พวกเขาจะ
เปดิ รา้ นใหมใ่ นนามกลมุ่ เดก็ นอกระบบการศกึ ษา โดยใชช้ อื่ รา้ นวา่ “ถา้
คณุ รกั ผม” และบอกวา่ หากใครอยากรคู้ ำ� ตอบใหม้ าดว้ ยตวั เอง โดยจะ
เปดิ รา้ นอยา่ งเปน็ ทางการหลงั จากพน้ วกิ ฤตโรคระบาดโควดิ -19 น้ี ฉนั
มนั่ ใจในความสามารถและทกั ษะทพี่ วกเขาไดเ้ รยี นรมู้ าอยา่ งสรา้ งสรรค์
วา่ ถา้ คณุ รกั ผมเปดิ ขน้ึ อกี ครงั้ เมอื่ ไร จะไมม่ ใี ครไมร่ จู้ กั พวกเขา เดก็ หนมุ่
ไฟแรงแหง่ ทอ้ งทงุ่ เมอื งตะลงุ ทรงผมแหง่ ความทรงจำ�
ประชาบอกวา่ บางที ประสบการณช์ วี ติ ทผี่ า่ นมา เจอหวั หลมุ
บา้ งอะไรบา้ งกป็ ลอ่ ย แสงเงาเละเทะหมด แตท่ ำ� อะไรไมไ่ ดเ้ พราะสภาพ

เรื่องเล่าเยาวชนนอกระบบ 163

หวั กะโหลกไมใ่ ห้ ไดแ้ ตใ่ หโ้ ครงสรา้ งดสู วยงามไมต่ กหลน่ กพ็ อ อยา่ มอง
วา่ ไลเ่ งาไมส่ วยแสดงวา่ ไมเ่ กง่ ทอ้ ถอย หมดความอดทน แลว้ เลกิ ไป ให้
มองวา่ จะทำ� ยงั ไงใหโ้ ดยรวมดดู ี ลกู คา้ ชอบกพ็ อ ทกุ อยา่ งอยทู่ ตี่ วั เราและ
ความคดิ ทจี่ ะเรยี นรแู้ ละอดทนกบั มนั มากแคไ่ หนเทา่ นนั้ มากกวา่
“อาชพี นส้ี ำ� เรจ็ ไดจ้ ากตวั คณุ เอง มนั ไมง่ า่ ยทจ่ี ะมายนื ตรงน้ี กวา่
จะมาถงึ จดุ นี้ กวา่ จะเจอทางทผ่ี มเดนิ มนั ไมไ่ ดเ้ รยี บงา่ ยเสมอไป ผมตอ้ ง
พสิ จู นต์ วั เองมาตง้ั มากมายกวา่ จะมาถงึ จดุ นไ้ี ด้ ดงั คำ� ทวี่ า่ ‘คา่ ของคนคอื
ผลของงาน’ จรงิ ๆ ถา้ คณุ รกั ผมคณุ ตอ้ งมาหาผม”
ประชากลา่ วทง้ิ ทา้ ย.... พรอ้ มรอยยม้ิ ทแ่ี จม่ ใสทส่ี ดุ เทา่ ทฉี่ นั รจู้ กั
ประชามา
ฉนั เคยอา่ นเจอมาทเี่ ขาวา่ กนั วา่ “งาน” เปรยี บไดด้ งั่ “คกุ ”
และเปรยี บไดด้ ง่ั “อสิ ระ” ในเวลาเดยี วกนั “ทกุ ข”์ เหมอื นตดิ “คกุ ”
เพราะถา้ ทำ� “งาน” ดว้ ยความ “ทกุ ข”์ เราจะตน่ื ขน้ึ มาตอนในเชา้ ดว้ ย
คำ� วา่ “หนา้ ท”่ี ทจี่ ะตอ้ งไปทำ� มนั ถา้ ไมท่ ำ� ก็ “อดตาย” จงึ ตอ้ งทำ� ดว้ ย
ความขมขนื่ และไมม่ คี วามสขุ เปรยี บไดด้ ง่ั อยใู่ น “คกุ ” “สขุ ” เหมอื น
“อสิ ระ” เพราะถา้ ทำ� “งาน” ดว้ ยความ “สขุ ” เราจะตนื่ ขน้ึ มาในตอน
เชา้ ดว้ ยคำ� วา่ “อยากทำ� ” ทอ่ี ยากจะไป ถา้ ทำ� “มคี วามสขุ และไมอ่ ดตาย”
“จงึ อยากทำ� มนั ดว้ ยความสนกุ และมคี วามสขุ เปรยี บไดด้ ง่ั “อสิ ระ” ไดท้ ำ�
อาชพี ทร่ี กั และ เลยี้ งตวั เองได้ นนั่ คอื ความสขุ
“งานคอื ความสขุ ของประชาและทมี งาน และงานกค็ อื ความสขุ
ของฉนั และทมี งานครพู เ่ี ลยี้ งเดก็ การศกึ ษานอกระบบการศกึ ษา จงั หวดั
พทั ลงุ
ถา้ คณุ รกั ผม คณุ กจ็ ะรกั พวกเขา กลมุ่ ตดั ผมชาย ม.14 ต.นาปะ
ขอ อ.บางแกว้ จ.พทั ลงุ

164 โอกาส สันติภาพ ความรัก

เรื่องเล่าเยาวชนนอกระบบ 165

166 โอกาส สันติภาพ ความรัก

“นักสเู้ ล็บสวย”

วรปรัชญ์ เพ็ชรจ�ำ รสั
“หลงทาง”

ประโยคทวี่ า่ “ไมว่ า่ ใครกต็ อ้ งเคยทำ� ผดิ ทำ� พลาดกนั บา้ งทงั้ นน้ั ”
เปน็ ประโยคทเี่ รามกั จะไดย้ นิ กนั อยบู่ อ่ ย ๆ เมอื่ มเี รอื่ งอะไรทเี่ ราทำ� พลาด
ไป แลว้ คนรอบขา้ งมกั ใชป้ ระโยคนใี้ หก้ ำ� ลงั ใจเรา
แตห่ นง่ึ สงิ่ ทส่ี ำ� คญั และทกุ คนมกั จะลมื ไปกค็ อื เมอื่ เราผดิ พลาด
แลว้ จะทำ� ยงั ไงตอ่ ไปละ่ ?
นางสาวไพรนิ ชรู ตั น์ หรอื “ววิ ” คนตน้ เรอื่ งของเราในวนั นกี้ ็
เชน่ กนั เธอเปน็ คนทคี่ รง้ั หนงึ่ ในชวี ติ เคยทำ� ผดิ พลาดไป ยอ้ นกลบั ไปใน
สมยั ที่ ววิ เรยี นอยชู่ น้ั มธั ยมศกึ ษาปที ี่ 2 ตอนนน้ั ววิ เปน็ คนชอบเทย่ี วเลน่
ใชช้ วี ติ อยา่ งสนกุ สนาน ทำ� ใหเ้ รอ่ื งการเรยี นคอ่ ย ๆ แยล่ ง กระทง่ั ในทสี่ ดุ
ตอ้ งออกจากระบบการศกึ ษาไป
ในชว่ งแรกทว่ี วิ ออกจากระบบการศกึ ษา ทางครอบครวั ไมพ่ อใจ
เปน็ อยา่ งมาก เพราะอยากใหว้ วิ ไดเ้ รยี นตอ่ ไป แตเ่ มอื่ เหตกุ ารณก์ ลายเปน็
แบบนแ้ี ลว้ ววิ จงึ ออกมาหางานทำ� เพอื่ เปน็ รายไดเ้ ลยี้ งตวั เอง เธอตดั สนิ ใจ
ทำ� งานเปน็ พนกั งานเสริ ฟ์ ในรา้ นอาหารตา่ งๆ จนเรม่ิ มรี ายไดเ้ ขา้ มาเลย้ี งชพี
นอกจากนนั้ ยงั ประกอบอาชพี เสรมิ เปน็ แมค่ า้ ขายสนิ คา้ ออนไลนอ์ กี ดว้ ย

เรื่องเล่าเยาวชนนอกระบบ 167

“โอกาสทเี่ ขา้ มา”
หลังจากใช้ชีวิตโดยการท�ำงานเป็นพนักงานเสิร์ฟอาหารตาม
รา้ นอาหารหลายปี มขี า่ วดเี ขา้ มาเรอื่ งโครงการจาก กสศ. เวลานน้ั ววิ ได้
รบั การเชญิ ชวนใหเ้ ขา้ รว่ มโครงการจาก “ครแู จ”้ หนงึ่ ในพเี่ ลยี้ ง กสศ. ใน
จงั หวดั พทั ลงุ เธอจงึ ตดั สนิ ใจเขา้ รว่ มโครงการ ชว่ งแรกทเ่ี ขา้ รว่ มโครงการ
เธอไดท้ บทวนตวั เองจากแบบทดสอบของทางโครงการ ไดเ้ รยี นรเู้ รอ่ื งของ
ตน้ ทนุ ชวี ติ จนในทสี่ ดุ เธอกเ็ ลอื กกลมุ่ อาชพี ชา่ งทำ� เลบ็ ซง่ึ เปน็ สง่ิ ทส่ี นใจมา
แตเ่ ดมิ เธอมงุ่ มน่ั เขา้ เรยี นหาความรจู้ ากวทิ ยากร หมน่ั ฝกึ ฝมี อื การทำ� เลบ็
ของตวั เอง กระทง่ั แนใ่ จวา่ มคี วามสามารถเพยี งพอทจ่ี ะเปดิ รา้ นได้
ววิ ตดั สนิ ใจลงทนุ โดยการนำ� เงนิ ทไี่ ดจ้ ากการทำ� งานกอ่ นหนา้
มาลงทนุ เชา่ พน้ื ทเี่ พอื่ ทจี่ ะเปดิ รา้ นทำ� เลบ็ ววิ เลา่ วา่ ชว่ งเปดิ รา้ นใหม่ ๆ
เธอไมม่ คี วามมนั่ ใจเลยวา่ ผลตอบรบั จะออกมาเปน็ อยา่ งไร แตด่ ว้ ยความ
มงุ่ มน่ั ตง้ั ใจ ประกอบกบั การฝกึ ฝนฝมี อื อยเู่ สมอ จงึ ทำ� ใหร้ า้ นของเธอเรมิ่
เปน็ ทรี่ จู้ กั ของคนในพนื้ ที่ มลี กู คา้ ประจำ� มากขนึ้ ...

“ลม้ อกี ครง้ั ”
หลงั จากเปดิ รา้ นไดส้ กั ระยะหนงึ่ จนเรมิ่ มลี กู คา้ ประจำ� ทกุ อยา่ ง
ดเู หมอื นจะไปไดด้ ี แตโ่ ชคชะตากเ็ หมอื นเลน่ ตลก เกดิ การระบาดของเชอ้ื
โควดิ -19 ละลอกใหม่ สง่ ผลใหร้ า้ นจำ� เปน็ ตอ้ งปดิ ใหบ้ รกิ าร รายไดจ้ ากการ
ทำ� เลบ็ ทเี่ ปรยี บเสมอื นรายไดห้ ลกั ใหเ้ ธอในชว่ งหลายเดอื นทผ่ี า่ นมากห็ ายไป
ตอนนจ้ี งึ เหลอื เพยี งรายไดเ้ ดยี วทพ่ี อจะหาได้ นนั่ กค็ อื รายไดจ้ าก
การเปน็ แมค่ า้ ขายสนิ คา้ ออนไลน์ ...

168 โอกาส สันติภาพ ความรัก

“พรอ้ มทจี่ ะลกุ ขนึ้ อกี ครงั้ ”
ตลอดระยะเวลาทต่ี อ้ งปดิ รา้ นเนอื่ งจากการระบาดของโรคโค
วดิ -19 นนั้ ววิ ยงั คงมงุ่ มนั่ ฝกึ ฝมี อื และเทคนคิ การทำ� เลบ็ ใหม่ ๆ อยเู่ สมอ
เพอ่ื รอวนั ทจี่ ะไดก้ ลบั มาเปดิ รา้ นอกี ครงั้ นอกจากนนั้ เธอยงั บอกอกี วา่
หากมโี อกาสจาก กสศ. อกี กพ็ รอ้ มเขา้ รว่ ม โดยมงุ่ หวงั อยากเรยี นรเู้ รอื่ ง
การเปน็ ชา่ งเสรมิ สวย เพอื่ กลบั มาเปดิ รา้ นแบบครบวงจร
สดุ ทา้ ยน้ี เธอมเี รอื่ งทอ่ี ยากจะบอกกลา่ วกบั ทกุ คนทไ่ี ดอ้ า่ นเรอ่ื ง
ราวนว้ี า่ ...
ทกุ คนนน้ั มโี อกาสทจ่ี ะผดิ พลาดกนั ได้
แต.่ ..เมอื่ เราทำ� ผดิ พลาดไปแลว้ ขน้ึ อยกู่ บั เราวา่ จะเลอื กเสน้ ทาง
เดนิ ใหช้ วี ติ ตอ่ ไปไดอ้ ยา่ งไร
เราจะยงั คงทำ� ตวั เหมอื นเดมิ หรอื เลอื กทจี่ ะกา้ วเดนิ ตอ่ ไปโดย
เกบ็ ความผดิ พลาดนน้ั ไวเ้ ปน็ บทเรยี น

เรื่องเล่าเยาวชนนอกระบบ 169

170 โอกาส สันติภาพ ความรัก

ต้นทุน ชวี ติ และโอกาส

วรปรชั ญ์ เพช็ รจ�ำ รสั

สวสั ดคี รบั ผมนอ็ ท ชอ่ื จรงิ นายวรปรชั ญ์ เพช็ รจำ� รสั ปนี ก้ี อ็ ายุ
26 แลว้ ครบั เปน็ หนง่ึ ในพเ่ี ลยี้ งทมี โครงการสนบั สนนุ การพฒั นาครู และ
เดก็ นอกระบบการศกึ ษา โดยเครอื ขา่ ยเชงิ พน้ื ทภี่ าคใตต้ อนลา่ ง ประจำ�
จงั หวดั พทั ลงุ (ชอ่ื โครงการยาวมาก หลงั จากนขี้ อเรยี กสน้ั ๆ วา่ กสศ.
นะครบั )
ดว้ ยความทผ่ี มอายนุ อ้ ยทสี่ ดุ ในทมี เอาจรงิ ๆ พอเขา้ มาทำ� งาน
กบั ทมี พเ่ี ลย้ี งทกุ คนกร็ สู้ กึ ประหมา่ อยไู่ มใ่ ชน่ อ้ ย
เอาละ กอ่ นทผ่ี มจะเลา่ เรอ่ื ยเปอ่ื ยไปกวา่ น้ี มาเขา้ เรอื่ งกนั ดกี วา่

“การเดนิ ทางทไ่ี มไ่ ดค้ าดหมาย”
ตอ้ งขอเลา่ กอ่ นเลยวา่ การเรม่ิ ตน้ เขา้ มาทำ� โครงการนเี้ ปน็ สง่ิ ที่
ผมไมท่ นั ไดต้ งั้ ตวั เลย ปกตผิ มจะเปน็ คนชว่ ยปา้ ปอ้ มลงตดิ ตามโครงการ
เดก็ เยาวชนในพน้ื ท่ี 4 จงั หวดั ของปา้ ปอ้ ม ตลอดชว่ ง 2-3 ปที ผี่ า่ นมา
ตอ้ งมกี ารเดนิ ทางขา้ มจงั หวดั อยบู่ อ่ ยครงั้ แตแ่ ลว้ เชา้ วนั หนงึ่ ผมกไ็ ดร้ บั
โทรศพั ทจ์ ากปา้ ปอ้ ม โทรมาถามวา่ “วนั ท่ี 11-12 น้ี (11-12 สงิ หาคม
2563) วา่ งมยั้ เราไปปตั ตานกี นั ”
ถงึ ผมจะงงเลก็ นอ้ ยวา่ อยๆู่ ทำ� ไมปา้ ปอ้ มชวนไปปตั ตานี แต่
กไ็ มไ่ ดถ้ ามอะไร และตอบตกลงไป เพราะเขา้ ใจวา่ เปน็ การตดิ ตามงาน
เหมอื นทผี่ า่ นมา

เรื่องเล่าเยาวชนนอกระบบ 171

ยามสายของวนั ที่ 11 สงิ หาคมมาถงึ ผมและปา้ ปอ้ มขบั รถกนั
ไปทป่ี ตั ตานี
ระหวา่ งทางเราพดู คยุ กนั ไปเรอื่ ยเปอ่ื ย จนกระทงั่ ผมถามขน้ึ มาวา่
“ปา้ ครบั สรปุ เราไปปตั ตานี ไปทำ� อะไรนะครบั ”
ปา้ ปอ้ มตอบวา่ “เราจะไปคยุ เรอื่ งรายละเอยี ดโครงการกสศ.กนั ”
นน่ั เปน็ ครงั้ แรกเลยทผ่ี มไดย้ นิ ชอ่ื นี้ ถงึ จะยงั งงๆ อยู่ แตผ่ มก็
ไมไ่ ดถ้ ามอะไรเพมิ่ จนเมอ่ื เราเดนิ ทางถงึ จดุ หมายปลายทางเรา โรงแรม
ซ.ี เอส. ปตั ตานี ปา้ กบ็ อกวา่ คนื นเี้ ราพกั ทน่ี ก่ี อ่ น แลว้ พรงุ่ นเ้ี ราจะไปคยุ
รายละเอยี ดโครงการกนั ทศ่ี นู ยส์ นั ตวิ ธิ ชี ายแดนใตท้ อ่ี ยใู่ กล้ ๆ โดยกอ่ น
นอนปา้ ไดส้ ง่ รายละเอยี ดโครงการครา่ ว ๆ มาใหผ้ มไดอ้ า่ นกอ่ น ผมเปดิ
ไฟลอ์ า่ นไดส้ กั พกั กเ็ ขา้ นอน….

“การพบเจอกนั ครงั้ แรก”
เชา้ วนั รงุ่ ขนึ้ ผมและปา้ ปอ้ มกไ็ ดม้ าที่ ศนู ยส์ นั ตวิ ธิ ชี ายแดนใต้
เปน็ บา้ นสขี าวสงู 3 ชน้ั เมอื่ เดนิ เขา้ ไป ผมไดย้ นิ เสยี งผคู้ นทกั ทายปา้ ปอ้ ม
ตอนนน้ั ผมยงั ไมร่ จู้ กั ใครเลย กอ็ าศยั สวสั ดที กุ คนทพ่ี บหนา้
“เดย๋ี วขน้ึ ไปคยุ กนั ทชี่ น้ั 2 นะ”
เสยี งพผ่ี หู้ ญงิ คนหนงึ่ บอกใหผ้ มและปา้ เดนิ ขนึ้ ไปรอทชี่ น้ั 2 ตอน
นน้ั ยงั มอี กี หลายทมี ทยี่ งั เดนิ ทางมาไมถ่ งึ
เวลาผา่ นไปเมอ่ื ทกุ ทมี มาถงึ ทป่ี ระชมุ จงึ ผลดั กนั แนะนำ� ตวั เอง
วา่ ชอ่ื อะไร มาจากทไี่ หน แลว้ กถ็ งึ ควิ ของผหู้ ญงิ คนหนงึ่ ทนี่ ง่ั หวั โตะ๊ เธอ
แนะนำ� ตวั วา่ ชอื่ พทั ธธ์ รี า นาคอไุ รรตั น์ หรอื จะเรยี กวา่ “รงุ่ ”
นนั่ เปน็ ครง้ั แรกครบั ทผี่ มไดเ้ จอกบั อาจารยร์ งุ่ …

172 โอกาส สันติภาพ ความรัก

“โอกาสเพอื่ คนทขี่ าดโอกาส”
หลงั จากทกุ คนแนะนำ� ตวั กนั เสรจ็ กเ็ ขา้ สกู่ ารประชมุ เนอื้ หาที่
พดู คยุ เปน็ เรอ่ื งการทำ� ความเขา้ ใจโครงการวา่ มจี ดุ ประสงคเ์ พอื่ อะไร ทำ� ไม
ถงึ ตอ้ งการชว่ ยเดก็ และเยาวชนนอกระบบการศกึ ษา เพราะวา่ มหี ลายครง้ั
ทเี่ ดก็ เหลา่ นถี้ กู ขบั ออกจากระบบการศกึ ษาอยา่ งไมเ่ ปน็ ธรรม บางทเี ดก็
กห็ ลดุ จากระบบเพราะเรอ่ื งตน้ ทนุ ชวี ติ หรอื เพยี งเพราะผลการประเมนิ
การศกึ ษาเหลา่ นน้ั ไมต่ รงหรอื สอดคลอ้ งกบั ความตอ้ งการของระบบการ
ศกึ ษาทเี่ ขยี นกฎขนึ้ มาแบบเหมารวม
เดก็ ทห่ี ลดุ ออกนอกระบบมเี ยอะมาก โครงการนตี้ อ้ งการชว่ ย
เหลอื เดก็ เหลา่ นนั้ ใหส้ ามารถใชช้ วี ติ ไดอ้ ยา่ งภาคภมู ใิ จในตวั เอง
หลังอธิบายรายละเอียดเสร็จ ผมและป้าก็เดินทางกลับ ใน
ระหวา่ งการเดนิ ทาง ผมสงั เกตวา่ ปา้ ปอ้ มนง่ั เงยี บดคู รนุ่ คดิ ตลอดเวลา สกั
ครปู่ า้ พดู วา่ เรามกี ารบา้ น 1 ขอ้ ใหญท่ ต่ี อ้ งทำ� เรง่ ดว่ น คอื คน้ หาทมี ครพู ่ี
เลยี้ ง เขาเหลา่ นสี้ ำ� คญั มาก เพราะจะชว่ ยเราในการคน้ หากลมุ่ เปา้ หมาย
ทเ่ี ปน็ เดก็ นอกระบบไดต้ รงเปา้ หมายชดั ทส่ี ดุ
วา่ แลว้ ปา้ กห็ ยบิ โทรศพั ท์ การนดั หมายระหวา่ งปา้ และคนทป่ี า้
ปอ้ มหมายตาไวเ้ พอื่ เปน็ ทมี พเี่ ลย้ี งจงึ เกดิ ขน้ึ
“คน้ หาฮโี ร”่
เมอ่ื กลบั มาถงึ พทั ลงุ วนั นดั พบแกนนำ� เพอ่ื หารอื ถงึ คณุ สมบตั ิ
หรือบทบาทของพี่เลี้ยง เน่ืองด้วยป้าป้อมนั้นท�ำงานเรื่องประเด็นเด็ก
และเยาวชนมาอยา่ งยาวนาน จงึ มคี นรจู้ กั ทท่ี ำ� งานประเดน็ นแี้ ละชวน
มารว่ มงานกนั ไดอ้ ยา่ งรวดเรว็ มาก ใชเ้ วลาเพยี งไมน่ าน กส็ ามารถฟอรม์
ทมี พเ่ี ลย้ี งขน้ึ มาได้ ประกอบดว้ ย

เรื่องเล่าเยาวชนนอกระบบ 173

1.นางเตอื นใจ ชอุ กั ษร ( ปา้ ปอ้ ม )
2.นางสาวสจุ ติ รา พวงพวา (นา้ แจ)้
3.คณุ ครปู ระทปี พรหมปลดั (ครทู ปี )
4.นางสาวพชั รยี า สวุ รรโณ (พก่ี งุ้ )
5.นางสาวกานดา ปราบปจั จะ (พป่ี มุ้ )
6.นางสาวยธุ ยาท เกอื้ เพชร ( พอี่ )ุ๊
7.นายสะอดี นยิ มเดชา (บงั สะอดี )
8.นางสาวรอปยี ะ๊ บลู ะ (ญาญา่ )
9.นางสาวบญุ เรอื น สมหวงั (ปา้ เรอื น)
10.นางสาวทณั ฑกิ า จนั ทรเ์ อยี ด (พหี่ มอน)
11.นายนที แสงอำ� ไพ (พห่ี มแู ดง)
และคนท่ี 12 คอื ผมเอง นายวรปรชั ญ์ เพช็ รจำ� รสั
แตล่ ะคนนน้ั เรยี กไดว้ า่ ไมธ่ รรมดา ลว้ นแตเ่ ปน็ คนทที่ ำ� งานเรอ่ื ง
ประเดน็ เดก็ และเยาวชน รวมถงึ เปน็ แกนนำ� ขบั เคลอ่ื นชมุ ชนมาอยา่ ง
ยาวนาน และแตล่ ะคนกม็ พี น้ื ทท่ี มี่ เี ดก็ นอกระบบอยจู่ รงิ สามารถมน่ั ใจ
ไดว้ า่ พเี่ ลยี้ งกบั เดก็ รจู้ กั กนั มากอ่ น กอ่ นทมี่ ารว่ มโครงการนี้ .... จนผม
อยากเรยี กพวกเขาวา่ เปน็ ฮโี รข่ องเหลา่ เดก็ ๆ
เมอื่ ตงั้ ทมี พเี่ ลยี้ งขน้ึ มาแลว้ ในการประชมุ ครงั้ แรกนน้ั พเี่ ลยี้ ง
แตล่ ะคนตา่ งไดร้ บั มอบหมายใหช้ ว่ ยกนั คน้ หาเดก็ ทห่ี ลดุ ออกจากระบบ
การศกึ ษา เพอื่ ทจ่ี ะไดเ้ ขา้ รว่ มโครงการนี้
หลงั การคน้ หาซง่ึ ไดร้ บั ความชว่ ยเหลอื จากหลายภาคสว่ น เรา
กไ็ ดก้ ลมุ่ เปา้ หมายทเี่ ปน็ เดก็ และเยาวชนทหี่ ลดุ ออกจากระบบการศกึ ษา
ทง้ั หมด 125 คน จาก 5 อำ� เภอ ในจงั หวดั พทั ลงุ
“เพราะบางครั้งความจริงกับความฝันก็ไม่สามารถไปด้วย
กันได้”

174 โอกาส สันติภาพ ความรัก

หลงั จากเราไดก้ ลมุ่ เปา้ หมายเขา้ รว่ มโครงการแลว้ เหลา่ พเี่ ลย้ี ง
มกี ารออกแบบการลงไปเยย่ี มพนื้ ท่ี พบแกนนำ� ชมุ ชน รวมทง้ั การเขา้ ไป
พบเดก็ ๆ เพอ่ื ใหเ้ ขาไดป้ ระเมนิ ตนเองถงึ ตน้ ทนุ เดมิ ทมี่ อี ยู่ และสงิ่ ทเ่ี ขา
อยากจะเปน็
จากการทำ� แบบประเมนิ เราไดเ้ หน็ วา่ เดก็ เหลา่ นหี้ ลายคนมี
ความฝนั ทย่ี ง่ิ ใหญ่ แตไ่ มส่ ามารถทำ� ความฝนั เหลา่ นน้ั ใหเ้ ปน็ จรงิ ได้ เพราะ
วา่ ตน้ ทนุ ทพ่ี วกเขามไี มเ่ พยี งพอ เราจงึ เรม่ิ ใหพ้ วกเขาระดมความคดิ วา่
สามารถทำ� อะไรไดบ้ า้ งจากตน้ ทนุ ทม่ี อี ยู่ จนออกมาเปน็ กลมุ่ อาชพี 15
กลมุ่ อาชพี ประกอบไปดว้ ย
1.กลมุ่ ชา่ งยนต์
2.กลมุ่ ชา่ งตดั ผมชาย
3.กลมุ่ ชา่ งเสรมิ สวย
4.กลมุ่ ชา่ งทำ� เลบ็
5.กลมุ่ หตั ถกรรม
6.กลมุ่ เลย้ี งไกไ่ ข่
7.กลมุ่ เลย้ี งไกช่ น
8.กลมุ่ เลย้ี งเปด็ ไข่
9.กลมุ่ เลย้ี งปลา
10.กลมุ่ แปรรปู ปลา
11.กลมุ่ ทำ� ขนมและเบเกอรี่
12.กลมุ่ ปลกู ผกั ปลอดสาร
13.กลมุ่ เครอ่ื งสานกระจดู
14.กลมุ่ เครอื่ งประดบั ววั ชน
15.กลมุ่ ผลติ ภณั ฑก์ ฟิ๊ ชอ็ ป
ทง้ั 15 กลมุ่ อาชพี นก้ี ระจายอยใู่ น 10 ตำ� บล 5 อำ� เภอ ของ
จงั หวดั พทั ลงุ

เรื่องเล่าเยาวชนนอกระบบ 175

“ความเขา้ ใจนน้ั สำ� คญั ”
ตลอดระยะเวลาทท่ี ำ� งานกบั ปา้ ปอ้ มผมมกั จะไดเ้ รยี นรสู้ งิ่ ๆหนง่ึ
อยเู่ สมอ คอื การทำ� งานลกั ษณะน้ี เรอ่ื งของความเขา้ ใจเปน็ สงิ่ สำ� คญั
เพราะในแต่ละพื้นที่หรือบคุ คลนนั้ มคี วามแตกต่างกนั จะมาคิดว่าเรา
เหมอื นเขา และเขาเหมอื นเรา ไมไ่ ด้
ดังนั้น การท�ำงานเช่นนี้ก็เหมือนกัน ในข้ันตอนก่อนการให้
ตน้ ทนุ ทำ� กลมุ่ อาชพี จงึ มกี ารใหพ้ เี่ ลย้ี งเขา้ ไปทำ� ความรจู้ กั กบั เดก็ ๆ ท่ี
เขา้ รว่ มโครงการ รบั รถู้ งึ ตน้ ทนุ ทมี่ ี และชว่ ยวางแผนการประกอบอาชพี
โดยเราจะใหเ้ ดก็ ๆ เขยี นความตอ้ งการเองเพอ่ื ใหส้ อดคลอ้ งกบั ตน้ ทนุ
ของแตล่ ะคน พเี่ ลย้ี งมหี นา้ ทเี่ พยี งใหค้ ำ� แนะนำ� และจดั หาอปุ กรณ์ รวม
ถงึ วทิ ยากร ตามทพ่ี วกเขาตอ้ งการ ไมม่ กี ารแทรกแซงใด ๆ
ทง้ั หมดนกี้ เ็ พอื่ ทจ่ี ะสรา้ งพน้ื ทปี่ ลอดภยั ระหวา่ งตวั เดก็ และตวั
พเ่ี ลยี้ งเอง …

“เรามาเยยี่ ม ไมใ่ ชม่ ากดดนั หรอื มาตรวจสอบ”
ตลอดระยะเวลาของการดำ� เนนิ โครงการ กสศ. นน้ั พเี่ ลย้ี งจะ
ตอ้ งลงพนื้ ทเ่ี พอ่ื เยย่ี มชมการดำ� เนนิ งานของเหลา่ เดก็ ๆ อยเู่ สมอ เพอ่ื
ตดิ ตามวา่ พวกเขามคี วามตอ้ งการ หรอื มอี ะไรใหช้ ว่ ยเหลอื เพม่ิ เตมิ หรอื ไม่
ทกุ ครง้ั ทม่ี กี ารไปเยย่ี มเยอื น เราจะยำ�้ เสมอวา่ พวกเราพเ่ี ลยี้ งมาเยย่ี มให้
กำ� ลงั ใจ เพอื่ ดวู า่ เขาตอ้ งการใหเ้ ราชว่ ยอะไรบา้ ง ไมไ่ ดม้ าเพอ่ื กดดนั หรอื
ตรวจสอบพวกเขาวา่ ตอ้ งทำ� ใหเ้ รว็ กวา่ น ้ี หรอื เทยี บตวั เขากบั คนอนื่ ๆ ที่
เขารว่ มโครงการ
เพราะเราเขา้ ใจวา่ เดก็ ๆ เหลา่ นมี้ คี วามจำ� เปน็ ในการใชช้ วี ติ ท่ี
แตกตา่ งกนั การเปรยี บเทยี บจะสรา้ งใหเ้ กดิ แตผ่ ลเสยี

176 โอกาส สันติภาพ ความรัก

เรื่องเล่าเยาวชนนอกระบบ 177

นา้ แจ้ (นางสาวสจุ ติ รา พวงพวา) เคยบอกผมวา่ คำ� พดู ทใี่ หก้ ำ� ลงั
ใจ สง่ ผลใหค้ นอยากจะทำ� ผลงานใหอ้ อกมาดี ไดม้ ากกวา่ คำ� พดู ทกี่ ดดนั
และเปรยี บเทยี บ นน่ั จงึ เปน็ สาเหตทุ ท่ี กุ ครงั้ ทเี่ ราลงไปเยย่ี มในพนื้ ท่ี จงึ
เตม็ ไปดว้ ยรอยยมิ้ ของทง้ั เดก็ ๆ และพเ่ี ลย้ี ง …

“งานทเ่ี ปน็ ยาใจใหก้ บั ทงั้ เดก็ และพเ่ี ลย้ี ง”
ตลอดระยะเวลาทเี่ ขา้ รว่ มโครงการน้ี ตวั ผมเองไดเ้ รยี นรอู้ ะไร
ตา่ ง ๆ มากมายเกนิ กวา่ ทผี่ มจะจนิ ตนาการได้
วนั แรกทขี่ บั รถไปกบั ปา้ ปอ้ ม ผมไดเ้ รยี นจากพเี่ ลยี้ งทที่ ำ� งาน
ดว้ ยวา่ การทำ� งานดว้ ยหวั ใจมนั มคี วามสขุ เพยี งใด ผมไดเ้ รยี นรจู้ ากนอ้ ง ๆ
ทเ่ี ขา้ รว่ มโครงการนว้ี า่ ถงึ แมพ้ วกเขามตี น้ ทนุ ชวี ติ ทนี่ อ้ ยหรอื แตกตา่ ง
จากคนอนื่ ๆ แตก่ ไ็ มไ่ ดท้ ำ� ใหใ้ จของพวกเขาเลก็ ตามไปดว้ ยเลยแมแ้ ต่
นอ้ ย พวกเขามหี วั ใจทย่ี งิ่ ใหญ่ บางคนนอกจากจะทำ� อาชพี หาเลยี้ งตวั
เองและครอบครวั แลว้ ยงั สง่ มอบสง่ิ ตา่ ง ๆ ใหก้ บั สงั คม ใหก้ บั คนทบ่ี าง
ครง้ั เขาไมร่ จู้ กั ดว้ ยซำ้�
ผมถงึ รสู้ กึ ไดว้ า่ งาน กสศ. ทท่ี ำ� อยตู่ อนนี้ ไมใ่ ชเ่ พยี งแคโ่ อกาส
ทพี่ เี่ ลยี้ งหยบิ ยน่ื ใหก้ บั เดก็ และเยาวชนนอกระบบการศกึ ษาเทา่ นนั้ แต่
พวกเรายังได้ผลตอบแทนที่ไม่ได้คาดหวังกลับมาในรูปแบบของความ
สขุ ใจ ความสบายใจทไ่ี ดเ้ หน็ เดก็ ๆ เหลา่ นน้ั มชี วี ติ ทดี่ ขี น้ึ เปน็ ทย่ี อมรบั
ของคนรอบตวั มากขนึ้
และทสี่ ำ� คญั คอื รอยยมิ้ ของพวกเขาทเี่ กดิ จากความภาคภมู ใิ จ
ในตวั เอง …

178 โอกาส สันติภาพ ความรัก

เรื่องเล่าเยาวชนนอกระบบ 179

180 โอกาส สันติภาพ ความรัก

สวนคนมี พ้นื ที่ โอกาส และความหวัง

วรปรัชญ์ เพ็ชรจ�ำ รัส

“พน้ื ทเ่ี ลก็ ๆ แหง่ หนง่ึ ในพนื้ ทต่ี ำ� บลนาปะ ขอเปน็ สวนเลก็ ๆ
ทม่ี พี น้ื ทไี่ มม่ าก
แตเ่ ปน็ แหลง่ เพาะพนั ธค์ุ วามสขุ ทย่ี งิ่ ใหญข่ องชมุ ชน”
คนตน้ เรอื่ ง นางสาวฮาสนะ แขกพงค์ (ซานะ) อายุ 27 ปี

“จากตน้ ทนุ ชวี ติ ทแี่ ตกตา่ ง”
สวนคนมตี งั้ อยทู่ ่ี ม.14 ต.นาปะขอ อ.บางแกว้ จ.พทั ลงุ กอ่ ตงั้
โดย นางสาวฮาสนะ แขกพงค์ หรอื “ซานะ” หญงิ สาวทจี่ ำ� เปน็ ตอ้ งออก
จากระบบการศกึ ษาเพราะตน้ ทนุ ชวี ติ ทไ่ี มไ่ ดม้ พี รอ้ มเหมอื นครอบครวั อนื่
เธอเลา่ ใหผ้ มฟงั วา่ จดุ เรม่ิ ตน้ ของการทำ� สวนแหง่ นไี้ มไ่ ดส้ วยงาม
หรอื วเิ ศษวโิ สอะไรนกั เวลานนั้ เธอกำ� ลงั ศกึ ษาอยใู่ นระดบั ชน้ั มธั ยมศกึ ษา
ชนั้ ปที ี่ 6 แตเ่ นอ่ื งดว้ ยฐานะทางครอบครวั จงึ เลอื กทจ่ี ะไมศ่ กึ ษาตอ่ ใน
ระดบั อดุ มศกึ ษา เพอ่ื ทจี่ ะเปดิ โอกาสใหน้ อ้ ง ๆ ของเธอไดม้ โี อกาสศกึ ษา
เลา่ เรยี นตอ่

“มองหาทางไปตอ่ ”
หลงั จากซานะออกจากระบบการศกึ ษา เธอจงึ ตอ้ งหาหนทางใน
การประกอบอาชพี เลย้ี งตนเอง และสง่ รายไดใ้ หค้ รอบครวั เพอื่ ชว่ ยเรอ่ื ง
คา่ เทอมของนอ้ ง ๆ หลงั จากทำ� งานรบั จา้ งคนอน่ื อยสู่ กั พกั กเ็ รม่ิ มองหา
พนื้ ทที่ สี่ ามารถนำ� มาทำ� ประโยชนไ์ ด้

เรื่องเล่าเยาวชนนอกระบบ 181

จนกระทงั่ ไดพ้ บกบั ผนื ดนิ วา่ งเปลา่ ของปยู่ า่ ตายายทถี่ กู ทงิ้ รา้ ง
ไว้ ไมม่ ใี ครมาสบื ทอดตอ่ เมอื่ เธอไดล้ องมาเดนิ สำ� รวจกพ็ บวา่ ในสวนนน้ั
มบี อ่ นำ้� บอ่ ปลา ทถี่ กู ทง้ิ รา้ ง มพี ชื พนั ธแ์ุ ละผลไมต้ า่ ง ๆ มากมาย ทมี่ รี อ่ ง
รอยของคนนอกมาเกบ็ เกยี่ วผลประโยชนไ์ ปเพราะเหน็ วา่ เปน็ พน้ื ทรี่ กรา้ ง
ไมม่ เี จา้ ของ เวลานน้ั จงึ คดิ วา่ ทำ� ไมไมม่ าใชป้ ระโยชนจ์ ากผนื ดนิ แหง่ น้ี ดี
กวา่ ใหค้ นอนื่ มาใชพ้ นื้ ทขี่ องเราฟรี ๆ
ซานะจงึ ไดเ้ รม่ิ ฟน้ื ฟทู ด่ี นิ รกรา้ งแหง่ นี้ เธอและครอบครวั ชว่ ย
กนั ถางปา่ ทร่ี ก ฟน้ื ฟบู อ่ นำ�้ และบอ่ ปลาทเ่ี คยทง้ิ รา้ งมานาน แตเ่ พราะดว้ ย
ไมม่ เี งนิ ทนุ แมแ้ ตก่ ารจะซอื้ พนั ธป์ุ ลามาปลอ่ ยกไ็ มส่ ามารถซอ้ื ได้ เธอจงึ
ขอความชว่ ยเหลอื จากญาตสิ นทิ มติ รสหายขอพนั ธป์ุ ลามาเลย้ี ง โดยมขี อ้
ตกลงไวว้ า่ เมอ่ื ขายปลาไดจ้ ะนำ� เงนิ ทนุ มาคนื
นน่ั จงึ เปน็ จดุ เรมิ่ ตน้ ของการเลย้ี งปลาของ “สวนคนม”ี

“ทา่ มกลางเสยี งรอบตวั ”
ตลอดระยะเวลาทซ่ี านะเขา้ มาทำ� สวนแหง่ นี้ มเี สยี งของคนรอบ
ขา้ งคอยบอกอยเู่ สมอวา่
“นา่ เสยี ดายนะ ทไ่ี มไ่ ดเ้ รยี นตอ่ ”
“ถา้ เรยี นตอ่ นา่ จะไปไดไ้ กลกวา่ น”้ี
เสยี งเหลา่ นี้ทไี่ ดย้ นิ อย่เู สมอ ๆ ได้ทำ� ใหเ้ กิดค�ำถามในใจของ
เธอวา่
“การทค่ี นเราจะไปไดไ้ กล มนั ขน้ึ อยกู่ บั การศกึ ษาหรอื ? ถา้ เรา
ไมไ่ ดร้ บั การศกึ ษาจะไปไดไ้ มไ่ กลใชไ่ หม?”
ดว้ ยความสงสยั ในคำ� ถาม จงึ ผลกั ดนั ให​้ เธอมงุ่ มน่ั ทจี่ ะพฒั นา
ตวั เองอยู่เสมอ พยายามคน้ หาความรู้ในกา รเพาะเลีย้ งปลา โดยการ
เขา้ ไปปรกึ ษา เรยี นรู้ จากทง้ั นกั วชิ าการการประมงและจากผเู้ ลยี้ งทมี่ ี

182 โอกาส สันติภาพ ความรัก

ประสบการณ์ตรง ท�ำให้เธอมีความรู้และประสบความส�ำเร็จในการ
เล้ียงปลาดกุ สามารถนำ� ไปจำ� หนา่ ยจนไดร้ ายไดก้ อ้ นแรกมาหลอ่ เลย้ี ง
ครอบครัว อีกทง้ั ยังไดเ้ งนิ ทุนตอ่ ยอดเพิม่ เตมิ อกี ด้วย

“เรยี นรกู้ ารเพมิ่ คณุ คา่ ”
หลงั จากซานะเลยี้ งปลาดกุ เพอื่ ขายเปน็ ปลาสดไดร้ ะยะหนงึ่
เธอเรมิ่ มองเหน็ วา่ การขายแตป่ ลาสดนน้ั ไดก้ ำ� ไรนอ้ ย จะทำ� อยา่ งไรดจี งึ
จะสามารถเพม่ิ มลู คา่ ใหก้ บั ปลาดกุ จงึ ทดลองแปรรปู ปลาดกุ ในวธิ ตี า่ ง ๆ
โดยการนำ� สตู รการทำ� อาหารพน้ื บา้ นดงั้ เดมิ มาลองประยกุ ต์ เรม่ิ จาก
การทำ� ปลาดกุ รา้ หอม ตอ่ ยอดเปน็ ปลาดกุ หวาน ขา้ วมนั ปลาดกุ ปลาดกุ
ทอดกรอบ (ปลาดกุ KFC)
เม่ือแปรรูปได้ส�ำเร็จ จึงได้ทดลองท�ำเมนูต่าง ๆ น�ำไปให้
ญาตมิ ติ รทค่ี อยสนบั สนนุ ไดท้ ดลองชมิ ปรากฏวา่ ไดร้ บั ผลตอบรบั ทดี่ ี
จงึ เรมิ่ นำ� สนิ คา้ แปรรปู ไปจำ� หนา่ ย เรม่ิ จากคนในละแวกใกลเ้ คยี ง รวม
ถงึ การจำ� หนา่ ยในเฟซบกุ๊ ของตนเอง ผคู้ นทไ่ี ดล้ องลมิ้ รสชาตเิ มนแู ปรรปู
ตดิ ใจในรสชาติ จงึ ตดิ ตอ่ ขอเปน็ ตวั แทนรบั ซอ้ื นำ� ไปจำ� หนา่ ยตอ่ ให้ ...

“จดุ เรม่ิ ตน้ ของพน้ื ทแ่ี หง่ ความสขุ ”
เมอ่ื มคี นสนใจสนิ คา้ แปรรปู ของเพมิ่ มากขนึ้ จงึ มคี วามจำ� เปน็
ตอ้ งเพม่ิ กำ� ลงั การผลติ
ซานะเรมิ่ รับเด็กทอี่ ยใู่ นละแวกใกลเ้ คยี งท่ตี ้องการหารายได้
เสรมิ ทง้ั เพอ่ื ชว่ ยจนุ เจอื ครอบครวั และทตี่ อ้ งการหาเงนิ เพอ่ื เปน็ ทนุ การ
ศกึ ษาใหก้ บั ตวั เอง มาทำ� งานดว้ ย
วนั เวลาผา่ นไป เธอไดพ้ ฒั นาสวนแหง่ นใี้ หเ้ ปน็ ยงิ่ กวา่ สวนทใ่ี ช้
ทำ� มาหากนิ มกี ารสรา้ งขนำ� สรา้ งลานกฬี า

เรื่องเล่าเยาวชนนอกระบบ 183

พ้นื ทแ่ี หง่ น้คี อ่ ย ๆ กลายเปน็ พืน้ ทีส่ ร้างสรรค์ สร้างโอกาส
มากมาย
กลายเป็นที่ท�ำงานหารายได้เสริมให้เด็ก ๆ เป็นสนามเล่น
ตะกรอ้ ใหท้ กุ คนไดม้ าเลน่
กลายเปน็ สถานทพี่ กั พงิ จติ ใจ
กลายเปน็ พนื้ ทปี่ ลอดภยั ทน่ี ำ� เดก็ ๆ ในพนื้ ทใ่ี หห้ า่ งไกลจากยา
เสพตดิ
นน่ั จงึ ทำ� ใหม้ มุ มองของคนในพนื้ ทที่ ม่ี ตี อ่ ซานะเปลยี่ นไป เรมิ่
มกี ารนำ� ลกู ของตวั เองมาฝากเพอ่ื ทำ� งานหารายไดเ้ สรมิ
สวนแห่งนีจ้ ึงไดม้ ีชอ่ื ว่า “สวนคนม”ี เพราะท่สี วนแห่งนไี้ ม่
เคยขาดคน

“พบเจอกบั กสศ.”
แมว้ า่ ซานะจะสามารถชว่ ยเดก็ ในพน้ื ทแ่ี ละเพมิ่ กำ� ลงั คนทชี่ ว่ ย
ดา้ นการผลติ ไดบ้ างสว่ น แตน่ นั้ กย็ งั ไมเ่ พยี งพอ เพราะไมส่ ามารถชว่ ยเดก็
ทกุ คนได้ รวมถงึ ปจั จยั ดา้ นทนุ ดา้ นเครอ่ื งมอื กย็ งั ขาดอยู่
เมอ่ื โครงการของ กสศ. เขา้ มา เธอไดร้ บั ขา่ วจากญาญา่ พี่
เลยี้ ง กสศ. ในพนื้ ทนี่ าปะขอ จงึ มคี วามสนใจ นำ� มาซง่ึ รวมกลมุ่ กนั ของ
เดก็ และเยาวชนนอกระบบในพน้ื ทเ่ี พอื่ เขา้ รว่ มโครงการ ทำ� ใหไ้ ดร้ บั เงนิ
ทนุ ซอ้ื อปุ กรณเ์ ครอื่ งมอื ตา่ ง ๆ ทจี่ ำ� เปน็ ตอ่ การผลติ กอ่ ใหเ้ กดิ การสรา้ ง
งานใหเ้ ยาวชนทงั้ ในและนอกระบบในพน้ื ทไ่ี ดม้ ากขน้ึ มกี ารตอ่ ยอดและ
สง่ เสรมิ การสรา้ งรายไดอ้ ยา่ งตอ่ เนอ่ื ง

184 โอกาส สันติภาพ ความรัก

เรื่องเล่าเยาวชนนอกระบบ 185

“จากวนั นนั้ ถงึ วนั น”ี้
นบั จากวนั ที่ “ซานะ” ตอ้ งออกจากระบบการศกึ ษา นบั เปน็
ระยะเวลานานหลายปี ผา่ นทงั้ อปุ สรรคตา่ ง ๆ มากมาย ผา่ นทง้ั คำ� ครหา
ของคนรอบตวั แตน่ น่ั กไ็ มส่ ามารถลดคณุ คา่ ในตวั ของเธอได้
เธอยังคงมุ่งม่ันที่จะพัฒนาคุณภาพชีวิตของท้ังตัวเองและ
คนในพน้ื ที่
เพอื่ จะตอบคำ� ถามทคี่ า้ งคาอยใู่ นใจของเธอ
“การทค่ี นเราจะไปไดไ้ กล มนั ขน้ึ อยกู่ บั การศกึ ษาหรอื ? ถา้ เรา
ไมไ่ ดร้ บั การศกึ ษาจะไปไดไ้ มไ่ กลใชไ่ หม?”
และคำ� ตอบทเ่ี ธอไดว้ นั นกี้ ค็ อื ...

“ถงี วนั นไ้ี ดพ้ สิ จู นต์ วั เองใหค้ นรอบขา้ งไดเ้ หน็ แลว้
วา่ ถงึ เรยี นไมจ่ บ แตก่ ส็ ามารถไปตอ่ ไดไ้ กลมาก”

186 โอกาส สันติภาพ ความรัก

ภาคผนวก

เรื่องเล่าเยาวชนนอกระบบ 187

โครงการสนับสนุนการพัฒนาครูและเด็กนอกระบบการศึกษา
โดยเครอื ขา่ ยเชงิ พน้ื ท:ี่ ภาคใตต้ อนลา่ ง (พทั ลงุ ปตั ตานี ยะลา นราธวิ าส)
กิจกรรม เวทีติดตามและแสดงผลงานของเยาวชนนอกระบบการ

ศกึ ษาและการศกึ ษาดงู านทจ่ี งั หวดั พทั ลงุ
วนั ท่ี 6-7 เมษายน พ.ศ.2564

ณ ศนู ยก์ ารเรยี นรชู้ มุ ชนบา้ นเกาะทงั ม.5 ต.นาโหนด อ.เมอื ง จ.พทั ลงุ

วนั ที่ 6 เมษายน 2564
ศกึ ษาดงู านผา้ มดั ยอ้ มสใี บไมเ้ รนิ ตาอน้
มาฝกึ ทำ� ผา้ มดั ยอ้ มทเ่ี รนิ ตาอน้ เพอ่ื นำ� ไปปรบั ใชแ้ ละตอ่ ยอดเปน็
อาชพี เสรมิ คณุ ครแู ละนอ้ ง ๆ จะมาเรยี นแบบเตม็ หลกั สตู ร มหี ลายรปู
แบบ เชน่ ผา้ มดั ยอ้ มดว้ ยการเนาผา้ เพมิ่ ลวดลายลงบนผนื ผา้ และเพม่ิ
ลวดลายการมดั ยอ้ มจากคราม จากวธิ ธี รรมชาติ โดยครเู อแ๋ ละพหี่ ยอย
โจทย:์ สงิ่ ทไี่ ดเ้ รยี นรู้สงิ่ ทป่ี ระทบั ใจ การตอ่ ยอดกบั ทมี ในพน้ื ท่ี และอนื่ ๆ
สง่ิ ทไี่ ดเ้ รยี นร.ู้ ..โดยกลมุ่ เยาวชนและครพู เ่ี ลย้ี งจงั หวดั ยะลา
จากการทไี่ ดร้ ว่ มกจิ กรรมการศกึ ษาดงู านในพนื้ ทพี่ ทั ลงุ ของกลมุ่
พทั ลงุ ยม้ิ โดยมเี ยาวชนผเู้ ขา้ รว่ มดงู านในพน้ื ทอ่ี ำ� เภอยะหา จงั หวดั ยะลา
ไปรว่ มดว้ ยจำ� นวน 10 คน
กจิ กรรมการดงู านใชร้ ะยะเวลา 2 วนั วนั แรกไดเ้ รยี นรกู้ ารทำ�
ผา้ มดั ยอ้ มจากสธี รรมชาตจิ ากครเู อแ๋ ละพหี่ ยอย ประไพทองเชญิ ทเ่ี รนิ
ตาอน้ เรม่ิ ตน้ ดว้ ยการชแ้ี จงวตั ถปุ ระสงคแ์ ละผลทค่ี าดวา่ จะไดร้ บั ในการ
เรยี นรู้ ตามดว้ ยกจิ กรรมสมั พนั ธจ์ ากกลมุ่ พทั ลงุ ยมิ้ ของปา้ ปอ้ มและทมี
งาน โดยการนำ� เสนอผลงานในภาพรวมของกลมุ่ เดก็ และเยาวชนในพน้ื ท่ี
จงั หวดั พทั ลงุ ไดเ้ รยี นรรู้ ว่ มกนั ถงึ การทำ� งานตามบรบิ ทของแตล่ ะพนื้ ที่
จากการทไี่ ดเ้ ยย่ี มชมนทิ รรศการผลงานของแตล่ ะดา้ นแลว้ กลบั มาสรปุ
สาระสำ� คญั ของการดงู านในครงั้ นี้

188 โอกาส สันติภาพ ความรัก

การศกึ ษาดงู านทก่ี ลมุ่ พทั ลงุ ยมิ้ เหตผุ ล คอื ความพรอ้ มของ
พื้นที่ เพราะทมี งานป้าปอ้ มเปิดรบั ทุกเคร่อื งมอื การท�ำงานผสมผสาน
ภายใตบ้ รบิ ทพนื้ ท่ี ทกุ ขน้ั ตอนของการทำ� งานมเี ยาวชนเปน็ ผขู้ บั เคลอ่ื น
แหลง่ ทนุ ไมใ่ ช่ปจั จัยอันดบั แรกในการตัดสนิ ใจการทำ� งาน สิ่งส�ำคญั ท่ี
ไดร้ บั จากกจิ กรรมครงั้ นี้ คอื บทเรยี นในการใชห้ ลกั ยทุ ธศาสตร์ ในการ
ท�ำงานส�ำหรับการขับเคลื่อนของเยาวชน เป็นลักษณะการใช้ความรู้
ในการผลกั ดนั ใหเ้ ยาวชนขบั เคลอื่ น สรา้ งกลไกทางสงั คมโดยไมต่ อ้ งใช้
ระเบยี บของภาครฐั นำ� บรบิ ทการทำ� งานมาเปน็ แนวทางการปฏบิ ตั โิ ดย
คำ� นงึ ถงึ ผลลพั ธท์ จ่ี ะเกดิ ขนึ้ เปน็ สำ� คญั
สงิ่ ทป่ี ระทบั ใจ
เยาวชนมแี รงบนั ดาลใจในการทำ� งานจากการสง่ เสรมิ และผลกั
ดนั ของผใู้ หญใ่ จดอี ยา่ งปา้ ปอ้ ม ทำ� ใหเ้ ดก็ ๆ มคี วามฝนั เปา้ หมายและ
สรา้ งแรงบนั ดาลใจในชวี ติ ตนเอง วางแผนอนาคตตนเองเมอ่ื เดก็ ไดร้ บั
การดแู ลเอาใจใส่ กจ็ ะเกดิ การเปลย่ี นแปลงไปในทางทด่ี ี มคี วามรบั ผดิ
ชอบในการใชช้ วี ติ สามารถขบั เคลอ่ื นงาน เปน็ แกนนำ� ใหช้ มุ ชน สามารถ
ทำ� งานเปน็ ทมี เยาวชนทกุ คนรสู้ กึ ภมู ใิ จทไ่ี ดม้ โี อกาสเขา้ รว่ มกจิ กรรมใน
ครง้ั น้ี และไดน้ ำ� มาปรบั ใชก้ บั กลมุ่ ของตนเอง
สงิ่ ทไ่ี ดเ้ รยี นรู้
1. การเรยี นรเู้ รอ่ื งการเปน็ วทิ ยากรกระบวนการจากแกนนำ�
ของเดก็ และเยาวชน ทมี่ คี วามสามารถในการจดั กระบวนการ
2. การนำ� ทกั ษะความสามารถพเิ ศษของเดก็ แตล่ ะคนออกมา
ใชต้ ามความถนดั และเหมาะสม
3. การมที ศั นคติ มมุ มองทดี่ ตี อ่ กจิ กรรมของเดก็ และเยาวชนใน
หมบู่ า้ น/ตำ� บลทำ� ใหไ้ ดร้ บั ความรว่ มมอื ในการทำ� กจิ กรรมเกดิ ทมี ทเี่ ขม้ แขง็
การตอ่ ยอดกบั ทมี ตวั เอง
เยาวชนอยากใหช้ มุ ชนรว่ มกนั พฒั นากระบวนการดำ� เนนิ งาน
กจิ กรรมตา่ ง ๆ ไปดว้ ยกนั อยากเหน็ การหนนุ เสรมิ สรา้ งเดก็ และเยาวชน
ใหม้ กี ารพฒั นาสรา้ งแกนนำ� ใหเ้ ขม้ แขง็ และชดั เจนมากขน้ึ

เรื่องเล่าเยาวชนนอกระบบ 189

ขอ้ เสนอแนะอนื่ ๆ
รสู้ กึ ดที มี่ โี ครงการใหเ้ ดก็ และเยาวชนไดม้ กี จิ กรรม มพี นื้ ทเี่ ปดิ
รว่ มกนั ทำ� ใหเ้ ดก็ มสี ว่ นรว่ มและไดค้ วามรกั ความสามคั คจี ากการไดล้ งพน้ื
ทเี่ รยี นรรู้ ว่ มกนั เดก็ ๆ ชอบกจิ กรรมแบบนแี้ ละจะพยายามขบั เคลอ่ื นให้
เกดิ ขน้ึ ภายในชมุ ชนของตนเองตอ่ ไป

190 โอกาส สันติภาพ ความรัก

ทมี จงั หวดั ปตั ตานี
สง่ิ ทไี่ ดเ้ รยี นรู้
จากการทำ� ผา้ มดั ยอ้ มคราม “เรนิ ตาอน้ ” โดย นางกนกพร
ชพู นั ธ์ ครพู เี่ ลย้ี งจงั หวดั ปตั ตานี จากการทำ� กจิ กรรมสง่ิ ทไ่ี ดเ้ รยี นรแู้ ละ
ประทบั ใจมาก ๆ คอื การทำ� ผา้ มดั ยอ้ มคราม โดยไมใ่ ชค้ วามรอ้ น และ
การใชเ้ ทคนคิ การเนาผา้ แทนการมดั ในบางจดุ ทต่ี อ้ งการทำ� ลวดลาย และ
เทคนคิ อกี มากมายท ่ี ครเู อ ๋ สอนและวสั ดจุ ากสง่ิ รอบตวั นำ� มาใชไ้ ด้ อาทิ
เชน่ เมด็ มะขาม กอ้ นหนิ ฯลฯ
สง่ิ ทปี่ ระทบั ใจ
คอื การไดเ้ รยี นรวู้ ธิ กี ารและเทคนคิ ตา่ ง ๆ ในการทำ� ผา้ มดั ยอ้ ม
และไดล้ งมอื ทำ� จรงิ ๆ ผลงานทอ่ี อกมายงิ่ ทำ� ใหป้ ระทบั ใจ และสามารถ
นำ� ไปตอ่ ยอดกบั ทมี เยาวชน กสศ. ของเรา คดิ วา่ สามารถรวมกลมุ่ กนั ทำ�
เปน็ อาชพี ทส่ี รา้ งรายไดด้ ี และพฒั นาทำ� รปู แบบลวดลายเปน็ ของตน
สงิ่ ทไี่ ดเ้ รยี นรู้
โดยครพู เี่ ลยี้ งปตั ตานี พวงเพญ็ มณสี วา่ งวงค์
เมอ่ื ออกเดนิ ทางสงิ่ แรกทปี่ ระทบั ใจคอื การทไี่ ดร้ ว่ มเดนิ ทางไป
ในจดุ ประสงคเ์ ดยี วกนั ทงั้ ครพู เ่ี ลยี้ งและนกั เรยี น เมอ่ื ถงึ เปา้ หมายทกุ คน
ตา่ งแยกยา้ ยไปดงู านทตี่ วั เองชอบและสนใจ มกี จิ กรรมมากมายอยา่ งเชน่
สบื สานวฒั นธรรมผา้ ระบายสบี าตกิ รอ้ ยสรอ้ ยลกู ปดั ทำ� หนา้ กากอนามยั
ชมการท�ำผ้ามัดย้อมและการล่องเรือชมธรรมชาติที่ยังคงความงดงาม
และทกุ อยา่ งลว้ นเปน็ ผลงานทตี่ วั เองทำ� เปน็ ครง้ั แรก รสู้ กึ ตนื่ เตน้ วสั ดทุ ี่
ทำ� นำ� มาประดษิ ฐป์ ระยกุ ตใ์ ชไ้ ดห้ ลากหลาย ขณะเดนิ ทางกลบั นกั เรยี นมี
ความฝนั เปน็ ของตวั เอง และจะกลบั มาทำ� ความฝนั ตวั เองใหเ้ ปน็ จรงิ ทกุ
คนมงุ่ มน่ั และตง้ั ใจ นา่ ชน่ื ชมทกุ คนคะ่ ขอใหป้ ระสบผลสำ� เรจ็ ทกุ คนนะคะ

เรื่องเล่าเยาวชนนอกระบบ 191

สง่ิ ทไี่ ดเ้ รยี นรู้
เยาวชนนอกระบบจงั หวดั ปตั ตานี โดย นางสาวบสิ มลี า สะอะ
พบเร่ืองที่ประทับใจในช่วงโควิด-19 สายคล้องคอแมสด้วย
ลกู ปดั เปน็ สงิ่ หนง่ึ ทส่ี ำ� คญั ของทกุ คนทตี่ อ้ งการใชใ้ นชวี ติ ประจำ� วนั เพอ่ื
ปอ้ งกนั การระบาดของเชอ้ื โควดิ -19 และสะดวกในการคลอ้ งแมส โดย
เฉพาะความสวยงามทตี่ วั เองตอ้ งการ เปน็ สง่ิ ประดษิ ฐท์ ใ่ี ชส้ มาธขิ องตวั
เอง ขอบคณุ ทใ่ี หโ้ อกาสไดม้ ารงั สรรคใ์ นหลายองคป์ ระกอบ ผสู้ รา้ งสรรค์
ผหู้ ยบิ ยน่ื และผไู้ ขวค่ วา้ ของผรู้ บั ทไ่ี ดม้ าเจอครผู สู้ นบั สนนุ ในโครงการและ
พบเจอครพู เ่ี ลยี้ งหรอื เพอื่ น ๆ ใน 4 จงั หวดั ทส่ี รา้ งรอยยมิ้ และมคี วามสขุ
เทา่ นพ้ี ลงั และคณุ คา่ กเ็ หลอื ลน้ เพอื่ เปน็ แรงบนั ดาลใจในการทำ� งานและฝกึ
ตนตอ่ ไป “หนสู ญั ญาวา่ จะสแู้ ละเดนิ หนา้ ตอ่ ไปคะ่ ”

192 โอกาส สันติภาพ ความรัก

เรื่องเล่าเยาวชนนอกระบบ 193

สงิ่ ทไี่ ดเ้ รยี นรู้
เยาวชนนอกระบบจงั หวดั ปตั ตานี โดย นางสาวกไู ลลา กหู ะยี
สงิ่ แรกทห่ี นปู ระทบั ใจสดุ ๆ คอื การทไ่ี ดท้ ำ� เสอื้ มดั ยอ้ มดว้ ยตวั
เองและผลทอ่ี อกมานา่ ทง่ึ สดุ ๆ ประทบั ใจทสี่ ดุ ผา้ มดั ยอ้ มกลายเปน็ ลาย
ทสี่ วยมาก ๆ และเปน็ วฒั นธรรมมาอยา่ งยาวนาน สบื ทอดมาถงึ ปจั จบุ นั
วธิ กี ารทำ� เสอ้ื มดั ยอ้ มนน้ั สนกุ สนานมาก ๆ ใชว้ สั ดใุ กลต้ วั มาลองทำ� และ
ไดฝ้ กึ ความอดทนภายในตวั ดว้ ย การทำ� ผา้ มดั ยอ้ มครง้ั แรกถอื วา่ ประทบั
ใจมาก ๆ ขอบคณุ คะ่

194 โอกาส สันติภาพ ความรัก

สงิ่ ทไ่ี ดเ้ รยี นร.ู้ ..
เยาวชนนอกระบบจงั หวดั ปตั ตานี โดย นางสาวนฟิ ารฮี นั สาเมาะ
หนูสนใจโครงการนี้มาก ๆ และได้เข้าไปในงานน้ี ได้เห็น
กจิ กรรมระบายสผี า้ บาตกิ เปน็ สง่ิ ทนี่ า่ สนใจมากอยา่ งหนง่ึ ผา้ นสี้ ามารถ
นำ� ไปทำ� เสอื้ กระเปา๋ ผา้ พนั คอได้ ไดเ้ ขา้ รว่ มการระบายสผี า้ บาตกิ แลว้
รสู้ กึ ชอบและเพลดิ เพลนิ มาก ฝกึ การใชส้ มาธิ ตง้ั ใจกบั การระบายสเี พอื่
ใหไ้ ดค้ วามสวยงามและเปน็ ผลงานชนิ้ เดยี วในโลกทรี่ ะบายสดี ว้ ยตนเอง
ชอบมาก ๆ ขอบคณุ คะ่

เรื่องเล่าเยาวชนนอกระบบ 195

ทมี จงั หวดั นราธวิ าส
“มหกรรมปดิ เทอมสรา้ งสรรค์ มหศั จรรยว์ นั หยดุ เรยี นรู้อา่ นกนิ
เลน่ ใหเ้ ปน็ อาชพี จ.พทั ลงุ ” ณ ศนู ยเ์ รยี นรชู้ มุ ชนบา้ นเกาะทงั จ.พทั ลงุ
สง่ิ ทป่ี ระทบั ใจ
ความประทบั ของนอ้ ง ๆ ทมี นราธวิ าส ในการศกึ ษาดงู านตา่ ง
จงั หวดั เปน็ ครงั้ แรก
รสู้ กึ ตน่ื เตน้ บอกไมถ่ กู (นอ้ งเยาวชนกลา่ วไว)้ วนั แรกไปถงึ กไ็ ป
เรยี นรกู้ ารทำ� ผา้ บาตกิ ดว้ ยจากใบไมต้ า่ ง ๆ โดยไมเ่ คยทำ� มากอ่ น รสู้ กึ
ประทบั ใจมากทไี่ ดเ้ หน็ ผลงานของตวั เอง รสู้ กึ ภมู ใิ จมาก วนั ทส่ี องตอ้ ง
ตนื่ เชา้ เพอื่ ไปลอ่ งเรอื เกอื บโดนทงิ้ แตต่ อ้ งขอบคณุ พเี่ ลยี้ งทค่ี อยปลกุ
สดุ ทา้ ยกไ็ ดไ้ ปพรอ้ มเพอื่ น... ไดเ้ หน็ ความงามของฝงู นก ไดน้ งั่ เรอื ชมววิ
ดคู วายนำ้� นา่ รกั ครง้ั แรกทไ่ี ดเ้ หน็ ควายวา่ ยนำ้� ดว้ ย หลงั จากชมดนู กนำ�้
ชมบวั แดง และควายนำ้� ทะเลนอ้ ยเสรจ็ แลว้ ไดเ้ ดนิ ชมวถิ ชี วี ติ ชมุ ชนคน
เลนอ้ ย คนทนี่ อ่ี าชพี หลกั ประกอบอาชพี ประมง ทำ� ปลานำ้� จดื ตากแหง้
รวมทง้ั ทำ� เสอ่ื กระเปา๋ ของใชต้ า่ ง ๆ ดว้ ยใบกระจดู ไดไ้ ปสมั ผสั เรยี นรใู้ ห้
ลกึ ซง้ึ ถงึ ความเปน็ อยขู่ องชมุ ชนทอ้ งถน่ิ ประทบั ใจมาก คอื การใชช้ วี ติ อยู่
ในชมุ ชนทกุ ๆ อยา่ งเพราะชมุ ชนเศรษฐกจิ พอเพยี ง การดำ� เนนิ ชวี ติ แบบ
พอเพยี งบางวนั แทบจะไมไ่ ดใ้ ชเ้ งนิ หลงั จากเดนิ ชมสนิ คา้ ของชมุ ชนเสรจ็
เดนิ ทางไปงานมหกรรม แสดงสนิ คา้ ของทมี พทั ลงุ เปน็ การจดั มหกรรม
ในสวนยาง และเปน็ แหลง่ เรยี นรใู้ หก้ บั นอ้ งเยาวชน ไดบ้ รรยากาศมาก ๆ
ในงานมกี ารแสดงมากมาย เชน่ มโนราหบ์ าซาโลบ การละครเวท ี การ
ทำ� ผา้ บาตกิ ฯลฯ และมกี ารแสดงสนิ คา้ ของทมี พทั ลงุ (ทไ่ี ดร้ บั ทนุ กสศ.)
มารว่ มแสดงในงานนด้ี ว้ ย

196 โอกาส สันติภาพ ความรัก

สง่ิ ทไ่ี ดเ้ รยี นรู้
- สมั ผสั กบั บรรยากาศและสภาพแวดลอ้ มของชมุ ชนเลนอ้ ย
- เดก็ ๆ ไดเ้ รยี นรกู้ ารทำ� งานเปน็ ทมี การชว่ ยเหลอื เกอ้ื กลู กนั ใน
คนหมมู่ าก
- สามารถใช้ความคิดสร้างสรรค์ของตนเองในการออกแบบ
ลวดลายของผา้ บาตกิ
การตอ่ ยอดกบั ทมี ตวั เอง
- สรา้ งแหลง่ การเรยี นรู้ เชน่ ฝกึ อบรมการทำ� เฟอรน์ เิ จอร์
อน่ื ๆ
สงิ่ ทไ่ี ดร้ บั หลงั จากเขา้ กจิ กรรมในครง้ั นี้ (สง่ิ ทนี่ อ้ งสะทอ้ น)
1.ใชช้ วี ติ อยา่ งมสี ตมิ ากขน้ึ
2.พยายามจะละหมาดใหค้ รบ 5 เวลา
3.ประพฤตปิ ฏบิ ตั ติ วั ไมอ่ อกนอกลนู่ อกทาง ตรงตอ่ เวลา
4.ความสามคั คใี นกลมุ่

เรื่องเล่าเยาวชนนอกระบบ 197

วนั ท่ี 7 เมษายน 2564
เวทีติดตามและแสดงผลงานของเยาวชนนอกระบบการศึกษา
บรู ณาการกบั เครอื ขา่ ย เรยี นรู้ อา่ น กนิ เลน่
ชอื่ งาน งานมหกรรมเรยี นรู้ อา่ น กนิ เลน่ ใหเ้ ปน็ อาชพี
เปน็ งานทบ่ี รู ณาการกนั ระหวา่ งโครงการสนบั สนนุ การพฒั นาครู
และเดก็ นอกระบบการศกึ ษาโดยเครอื ขา่ ยเชงิ พน้ื ที่ ภาคใตต้ อนลา่ ง (พทั ลงุ
ปตั ตานี ยะลา นราธวิ าส) กบั โครงการปดิ เทอมสรา้ งสรรคม์ หศั จรรยว์ นั หยดุ
เรยี นรู้ อา่ น กนิ เลน่ โดยมจี ดุ ประสงคเ์ พอ่ื
1.เปดิ โอกาสใหเ้ ดก็ นอกระบบการศกึ ษาไดต้ ระหนกั ถงึ คณุ คา่ และ
ไดแ้ สดงความสามารถของตวั เอง
2. เปน็ การตดิ ตามงานผา่ นการนำ� ผลงานมาแลกเปลยี่ นทง้ั จาก
เครอื ขา่ ยภายในและบคุ คลภายนอก
3.เพอ่ื ทเี่ ดก็ นอกระบบการศกึ ษาจะไดส้ ามารถใชค้ วามสามารถ
ของตน ประกอบอาชพี เลย้ี งตวั เองไดอ้ ยา่ งภาคภมู ใิ จ
กลมุ่ เปา้ หมายทเี่ ขา้ รว่ ม
ในวนั ทจี่ ดั งานเดก็ เยาวชนนอกระบบการศกึ ษาพนื้ ทจี่ งั หวดั พทั ลงุ
ทเี่ ขา้ รวมโครงการ ทงั้ 115 คน ผปู้ กครองและกลมุ่ สนใจ 50 คน รวมทงั้ หมด
155 คน
กลมุ่ อาชพี ทเ่ี ขา้ รว่ ม
มจี ำ� นวน 10 กลมุ่ อาชพี ทไ่ี ดเ้ ปดิ บธู แสดงผลงาน ไดแ้ ก่
1. กลมุ่ ตดั ผมชาย ไดเ้ ปดิ บธู บรกิ ารตดั ผมใหผ้ ทู้ เ่ี ขา้ รว่ มชมงาน
ไดต้ ดั ผมฟรี
2. กลมุ่ ไกไ่ ขน่ อกระบบ ไดเ้ ปดิ บธู “กนิ ไขใ่ สผ่ กั ” โดยจะนำ� ไขไ่ กท่ ไ่ี ด้
จากการเลยี้ งมาประกอบอาหารในเมนตู า่ ง ๆ ใหผ้ เู้ ขา้ รว่ มชมงานไดท้ านฟรี
3. กลมุ่ ชา่ งยนต์ ไดเ้ ปดิ บธู บรกิ าร ซอ่ มและเปลยี่ นถา่ ยนำ�้ มนั เครอ่ื ง
ใหก้ บั รถของผทู้ เี่ ขา้ รว่ มชมงาน โดยไมค่ ดิ คา่ แรง

198 โอกาส สันติภาพ ความรัก