3517003TM-คู่มือครู-การงานอาชีพ-ม5-[221221]

การงานอาชีพ ม.๕ หนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐาน มนตรี สมไร่ขิง เพ็ญพร ประมวลสุข ปัญญา สังข์ภิรมย์ วรรณี วงศ์พานิชย์ ศิริรัตน์ ฉัตรศิขรินทร ดร.สถิตย์พงษ์ มั่นหลำ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๕ กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพ ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑ ÕÐ.- หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน การงานอาชีพ ม. ๕ flêÐúôĀÖ úèĀÖùĆüċòĄñè..................................................................................................................................................................................... ĎéêòÿÐĀèÓćâïāíùĆēüÐāòċòĄñèòĈśÑüÖùĘāèĀÐíăðíŞċüÐÙè  úèĀÖùĆüċòĄñè òāñöăÙāíĆĔèßāè ÐāòÖāèüāÙĄí ð Ġ ÙĀĔèðĀçñð÷ąÐøāêŒæĄē Ġ ÐôćŚðùāòÿÐāòċòĄñèòĈśÐāòÖāèüāÙĄí ċôŚðèĄĔ ×ĀãíăðíŞčãñ éòăøĀæ üĀÐøòċ×òăÜæĀ÷èŞ ü×æ ×ĘāÐĀã ùĘāúòĀéĎÙśêòÿÐüéÐāò×ĀãÐāòċòĄñèòĈśäāðúôĀÐùĈäòČÐèÐôāÖÐāò÷ąÐøāÑĀĔèíĆĔèßāè íćæç÷ĀÐòāÙ ĝĠĠĜčãñðĄčÓòÖùòśāÖċèĆĔüúāäāðæĄēéòăøĀæÐĘāúèãČôÿðĄëĈśċòĄñéċòĄñÖëĈśäòö× ČôÿéòòâāçăÐāò ãĀÖèĄĔ   ëĈśċòĄñéċòĄñÖ Ĝ èāñðèäòĄùðďòŚÑăÖ    ĝ ë÷ċíĒÜíò êòÿðöôùćÑ    Ğ èāñêŠÜÜā ùĀÖÑŞïăòðñŞ    ğ èāÖöòò⥠öÖ÷ŞíāèăÙñŞ    Ġ èāÖ÷ăòăòĀäèŞØĀäò÷ăÑòăèæò    ġ ãòùåăäñŞíÖøŞðĀēèúôĘā   ëĈśäòö× Ĝ ò÷×üðÑöĀÜ ùćöòòâòĀÐøŞ    ĝ ë÷ ãòċéÜÜā ðÿčèÙĀñ    Ğ èāÖùāöÐćúôāé ôā÷èĀèæŞ   éòòâāçăÐāò èāñùðċÐĄñòäă ïĈŚòÿúÖøŞ éòăøĀæÑüòĀéòüÖöŚā ÓâÿëĈśäòö×ČôÿéòòâāçăÐāòãĀÖÐôŚāö ċêŢèëĈśðĄÓćâùðéĀäăċêŢèďê äāðúôĀÐċÐâàŞČôÿċÖĆēüèďÑæĄēùĘāèĀÐÖāèÓâÿÐòòðÐāòÐāò÷ąÐøāÑĀĔèíĆĔèßāèÐĘāúèã ÚąēÖďãś æĘāúèśāæĄēäòö×íă×āòâāÓćâïāíČôÿéòòâāçăÐāòúèĀÖùĆüċôŚðèĄĔĎúśðĄÓöāðåĈÐäśüÖČôÿðĄÓćâïāí ĎèÐāò×ĀãÐāòċòĄñèòĈśäāðúôĀÐùĈäò úāÐúèĀÖùĆüċôŚðèĄĔðĄÑśüéÐíòŚüÖéòăøĀæ×ÿêòĀéêòćÖČÐśďÑČôÿùŚÖúèĀÖùĆüæĄēêòĀéêòćÖČôśö Ďúśùåāè÷ąÐøā ĎèÐòâĄðĄċèĆĔüúāďðŚåĈÐäśüÖ ďðŚċúðāÿùð ðĄëôċùĄñäŚüÐāòċòĄñèòĈś ÐŚüĎúśċÐăã ëôċùĄñúāñäŚüÐāò÷ąÐøā Óćâçòòð ×òăñçòòð ČôÿÓöāððĀēèÓÖÑüÖÙāäă éòăøĀæñăèãĄĎúś ùĘāèĀÐÖāèÓâÿÐòòðÐāòÐāò÷ąÐøāÑĀĔèíĆĔèßāèåüãåüèòāñÙĆēüüüÐ×āÐéĀÜÙĄêòÿÐā÷ÐĘāúèã úèĀÖùĆüċòĄñè Čôÿíòśüð×ÿċòĄñÐċÐĒéúèĀÖùĆüæĄē×ĘāúèŚāñæĀĔÖúðã ČôÿÙãĎÙśÓŚāċùĄñúāñĎúśÐĀé ùåāè÷ąÐøā èāñÙĀñâòÖÓŞ ôăðêřÐăääăùăè  ÐòòðÐāòëĈś×ĀãÐāòéòăøĀæüĀÐøòċ×òăÜæĀ÷èŞü×æ×ĘāÐĀã òāñöăÙāíĆĔèßāè ÐāòÖāèüāÙĄíČôÿċæÓčèčôñĄ ðĠ คู่มือครู บร. วิทยาศาสตร์ ม.2 ล.1 300.- 8 858649 121349 สร้างอนาคตเด็กไทย ด้วยนวัตกรรมการเรียนรู้ระดับโลก ม.๕ คู่มือครู นร. การงานอาชีพ ม.5 300.- 8 858649 144294 เพ็ญพร ประมวลสุข ปัญญา สังข์ภิรมย์ ใช้ประกอบการสอนคู่กับหนังสือเรียน คู่มือครู อจท. เพิ่ม คำแนะนำการใช้ เพิ่ม คำอธิบายรายวิชา เพิ่ม Pedagogy เพิ่ม Teacher Guide Overview เพิ่ม Chapter Overview เพิ่ม ข้อสอบเน้นการคิด เพิ่ม กิจกรรม 21 Century Skills st ราคานี้เป็นของฉบับคู่มือครูเท่านั้น >> ราคาเล่มนักเรียนโปรดดูจากใบสั่งซื้อของ อจท. บริษัท อักษรเจริญทัศน์ อจท. จำกัด 142 ถนนตะนาว เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร 10200 โทร. 0 2622 2999 (อัตโนมัติ 20 คู่สาย) ID Line: @aksornkrumattayom www.aksorn.com อักษรเจริญทัศน์ อจท. ภาพปกนี้มีขนาดเท่ากับหนังสือเรียนฉบับจริงของนักเรียน ผู้เรียบเรียงคู่มือครู พรรณมณฑ์ นิลนฤนาท อัญชลี ฉายแสงจันทร์ แจกฟรี เฉพาะครูผู้สอน แจกฟรี เฉพาะครูผู้สอน คู่มือครู ˹ѧÊ×ÍàÃÕ¹ÃÒÂÇÔªÒ¾×é¹°Ò¹ ¡ÒçҹÍÒªÕ¾ Á. ๕ การงานอาชีพ ม.๕ หนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐาน มนตรี สมไร่ขิง เพ็ญพร ประมวลสุข ปัญญา สังข์ภิรมย์ วรรณี วงศ์พานิชย์ ศิริรัตน์ ฉัตรศิขรินทร ดร.สถิตย์พงษ์ มั่นหลำ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๕ กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพ ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑ ÕÐ.- หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน การงานอาชีพ ม. ๕ flêÐúôĀÖ úèĀÖùĆüċòĄñè..................................................................................................................................................................................... ĎéêòÿÐĀèÓćâïāíùĆēüÐāòċòĄñèòĈśÑüÖùĘāèĀÐíăðíŞċüÐÙè  úèĀÖùĆüċòĄñè òāñöăÙāíĆĔèßāè ÐāòÖāèüāÙĄí ð Ġ ÙĀĔèðĀçñð÷ąÐøāêŒæĄē Ġ ÐôćŚðùāòÿÐāòċòĄñèòĈśÐāòÖāèüāÙĄí ċôŚðèĄĔ ×ĀãíăðíŞčãñ éòăøĀæ üĀÐøòċ×òăÜæĀ÷èŞ ü×æ ×ĘāÐĀã ùĘāúòĀéĎÙśêòÿÐüéÐāò×ĀãÐāòċòĄñèòĈśäāðúôĀÐùĈäòČÐèÐôāÖÐāò÷ąÐøāÑĀĔèíĆĔèßāè íćæç÷ĀÐòāÙ ĝĠĠĜčãñðĄčÓòÖùòśāÖċèĆĔüúāäāðæĄēéòăøĀæÐĘāúèãČôÿðĄëĈśċòĄñéċòĄñÖëĈśäòö× ČôÿéòòâāçăÐāò ãĀÖèĄĔ   ëĈśċòĄñéċòĄñÖ Ĝ èāñðèäòĄùðďòŚÑăÖ    ĝ ë÷ċíĒÜíò êòÿðöôùćÑ    Ğ èāñêŠÜÜā ùĀÖÑŞïăòðñŞ    ğ èāÖöòò⥠öÖ÷ŞíāèăÙñŞ    Ġ èāÖ÷ăòăòĀäèŞØĀäò÷ăÑòăèæò    ġ ãòùåăäñŞíÖøŞðĀēèúôĘā   ëĈśäòö× Ĝ ò÷×üðÑöĀÜ ùćöòòâòĀÐøŞ    ĝ ë÷ ãòċéÜÜā ðÿčèÙĀñ    Ğ èāÖùāöÐćúôāé ôā÷èĀèæŞ   éòòâāçăÐāò èāñùðċÐĄñòäă ïĈŚòÿúÖøŞ éòăøĀæÑüòĀéòüÖöŚā ÓâÿëĈśäòö×ČôÿéòòâāçăÐāòãĀÖÐôŚāö ċêŢèëĈśðĄÓćâùðéĀäăċêŢèďê äāðúôĀÐċÐâàŞČôÿċÖĆēüèďÑæĄēùĘāèĀÐÖāèÓâÿÐòòðÐāòÐāò÷ąÐøāÑĀĔèíĆĔèßāèÐĘāúèã ÚąēÖďãś æĘāúèśāæĄēäòö×íă×āòâāÓćâïāíČôÿéòòâāçăÐāòúèĀÖùĆüċôŚðèĄĔĎúśðĄÓöāðåĈÐäśüÖČôÿðĄÓćâïāí ĎèÐāò×ĀãÐāòċòĄñèòĈśäāðúôĀÐùĈäò úāÐúèĀÖùĆüċôŚðèĄĔðĄÑśüéÐíòŚüÖéòăøĀæ×ÿêòĀéêòćÖČÐśďÑČôÿùŚÖúèĀÖùĆüæĄēêòĀéêòćÖČôśö Ďúśùåāè÷ąÐøā ĎèÐòâĄðĄċèĆĔüúāďðŚåĈÐäśüÖ ďðŚċúðāÿùð ðĄëôċùĄñäŚüÐāòċòĄñèòĈś ÐŚüĎúśċÐăã ëôċùĄñúāñäŚüÐāò÷ąÐøā Óćâçòòð ×òăñçòòð ČôÿÓöāððĀēèÓÖÑüÖÙāäă éòăøĀæñăèãĄĎúś ùĘāèĀÐÖāèÓâÿÐòòðÐāòÐāò÷ąÐøāÑĀĔèíĆĔèßāèåüãåüèòāñÙĆēüüüÐ×āÐéĀÜÙĄêòÿÐā÷ÐĘāúèã úèĀÖùĆüċòĄñè Čôÿíòśüð×ÿċòĄñÐċÐĒéúèĀÖùĆüæĄē×ĘāúèŚāñæĀĔÖúðã ČôÿÙãĎÙśÓŚāċùĄñúāñĎúśÐĀé ùåāè÷ąÐøā èāñÙĀñâòÖÓŞ ôăðêřÐăääăùăè  ÐòòðÐāòëĈś×ĀãÐāòéòăøĀæüĀÐøòċ×òăÜæĀ÷èŞü×æ×ĘāÐĀã òāñöăÙāíĆĔèßāè ÐāòÖāèüāÙĄíČôÿċæÓčèčôñĄ ðĠ คู่มือครู บร. วิทยาศาสตร์ ม.2 ล.1 300.- 8 858649 121349 สร้างอนาคตเด็กไทย ด้วยนวัตกรรมการเรียนรู้ระดับโลก ม.๕ คู่มือครู นร. การงานอาชีพ ม.5 300.- 8 858649 144294 เพ็ญพร ประมวลสุข ปัญญา สังข์ภิรมย์ ใช้ประกอบการสอนคู่กับหนังสือเรียน คู่มือครู อจท. เพิ่ม คำแนะนำการใช้ เพิ่ม คำอธิบายรายวิชา เพิ่ม Pedagogy เพิ่ม Teacher Guide Overview เพิ่ม Chapter Overview เพิ่ม ข้อสอบเน้นการคิด เพิ่ม กิจกรรม 21 Century Skills st ราคานี้เป็นของฉบับคู่มือครูเท่านั้น >> ราคาเล่มนักเรียนโปรดดูจากใบสั่งซื้อของ อจท. บริษัท อักษรเจริญทัศน์ อจท. จำกัด 142 ถนนตะนาว เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร 10200 โทร. 0 2622 2999 (อัตโนมัติ 20 คู่สาย) ID Line: @aksornkrumattayom www.aksorn.com อักษรเจริญทัศน์ อจท. ภาพปกนี้มีขนาดเท่ากับหนังสือเรียนฉบับจริงของนักเรียน ผู้เรียบเรียงคู่มือครู พรรณมณฑ์ นิลนฤนาท อัญชลี ฉายแสงจันทร์ แจกฟรี เฉพาะครูผู้สอน แจกฟรี เฉพาะครูผู้สอน คู่มือครู ˹ѧÊ×ÍàÃÕ¹ÃÒÂÇÔªÒ¾×é¹°Ò¹ ¡ÒçҹÍÒªÕ¾ Á. ๕

คำู่มือคำรู Teacher Script ผู้เรียบเรียงหนังสือเรียน นายมนตรี สมไร่ขิง ผศ.เพ็ญพร ประมวลสุข นายปัญญา สังข์ภิิรมย์ นางวรรณี วงศ์พานิชย์ นางศิริรัตน์ ฉัตรศิขรินทำร ดำร.สถิตย์พงษ์ มั่นหล�า ผู้เรียบเรียงคู่มือครู นางสาวพรรณมณฑ์ ันิลนฤนาทำ นางสาวอัญชลี ัฉายแสงจำันทำร์ ผู้ตรวจำหนังสือเรียน รศ.จำอมขวัญ สุวรรณรักษ์ ผศ. ดำร.เบญญา มะโนชัย นางสาวกุหลาบ ลาศนันทำ์ บรรณาธิการหนังสือเรียน นายสมเกียรติ ภิู่ระหงษ์ ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 5 ตามมาตรฐานการเรียนรู้และตัวชี้วัดำ กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพ ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทำธศักราช 2551 กำรงำนอำชีพ ม.5 พิมพครั้งที่ 4 สงวนลิขสิทธิ์ตามพระราชบัญญัติ รหัสสินคา 3547007

ค�าแนะน�าการใช้ ชวยสรางความเขาใจ เพื่อใชคูมือครูได อยางถูกตองและเกิดประสิทธิภาพสูงสุด ค�าอธิบายรายวิชา แสดงขอบขายเนื้อหาสาระของรายวิชา ซึ่งครอบคลุมมาตรฐานการเรียนรูและตัวชี้วัดตามที่หลักสูตร กําหนด Pedagogy ชวยสรางความเขาใจในกระบวนการออกแบบ การจัดการเรียนการสอนแบบ Active Learning ไดอยางมี ประสิทธิภาพ Teacher Guide Overview ชวยใหเห็นภาพรวมของการ จัดการเรียนการสอนทั้งหมดของรายวิชากอนที่จะลงมือ สอนจริง Chapter Overview ชวยสรางความเขาใจและเห็นภาพรวม ในการออกแบบแผนการจัดการเรียนรูแตละหนวย ข้อสอบเน้นการคิด เพื่อเตรียมความพรอมของผูเรียน สูการสอบในระดับตาง ๆ กิจกรรม 21st Century Skills กิจกรรมที่จะชวยพัฒนา ผูเรียนใหมีทักษะที่จําเปนสําหรับการเรียนรูและการดํารงชีวิต ในโลกแหงศตวรรษที่ 21 เพิ่ม เพิ่ม เพิ่ม เพิ่ม เพิ่ม เพิ่ม เพิ่ม สาระการเรียนรู้แกนกลาง ■ แนวทางเขาสูอาชีพ - เตรียมตัวหางานและพัฒนาบุคลิกภาพ - การสัมภาษณ - ลักษณะความมั่นคงและความกาวหนา - การทํางาน - การสมัครงาน - การเปลี่ยนงาน ■ การเลือกและใชเทคโนโลยีอยางเหมาะสมกับอาชีพ - วิธีการ - หลักการ - เหตุผล ■ ประสบการณในอาชีพ - การจําลองอาชีพ - กิจกรรมอาชีพ ■ คุณลักษณะที่ดีตออาชีพ - คุณธรรม - จริยธรรม - คานิยม ตัวชี้วัด ■ อภิปรายแนวทางเขาสูอาชีพที่สนใจ (ง ๒.๑ ม.๔-๖/๑) ■ เลือกและใชเทคโนโลยีอยางเหมาะสมกับอาชีพ (ง ๒.๑ ม.๔-๖/๒) ■ มีประสบการณในอาชีพที่ถนัดและสนใจ (ง ๒.๑ ม.๔-๖/๓) ■ มีคุณลักษณะที่ดีตออาชีพ (ง ๒.๑ ม.๔-๖/๔) ñ แนวทางการเข้าสู่อาชีพ อาชีพเป็นการท�ากิจกรรม การท�างาน หรือการประกอบการที่ไม่เป็นโทษแก่สังคม และมีรายได้ ตอบแทน โดยอาศัยแรงงาน ความรู้ ทักษะ อุปกรณ์ เครื่องมือ วิธีการที่แตกต่างกันไปเพื่อเลี้ยงชีพ ตนเองและครอบครัว ส่วนแนวทางการเข้าสู่อาชีพเป็นกระบวนการ หรือการกระท�าใด ๆ ที่สามารถ สร้างโอกาสให้ได้ประกอบอาชีพที่ตรงกับความต้องการมากที่สุด ซึ่งแนวทางการเข้าสู่อาชีพของ แต่ละคนจะมีความแตกต่างกัน ซึ่งจะขึ้นอยู่กับความสนใจ ความสามารถ ความถนัด ความพร้อม ในด้านความรู้ทักษะอาชีพ เงินทุน และการให้โอกาสของผู้ประกอบการ §านÍาªÕ¾ หน่วยการเรียนรู้ที่ ö ËÒ¡µŒÍ§¡ÒÃËÒÃÒÂä´Œ¾ÔàÈÉ ÃÐËÇ‹Ò§»´ÀÒ¤àÃÕ¹ ¨ÐÁÕÇÔ¸Õ àµÃÕÂÁµÑÇËÒ§Ò¹ ÊÁѤçҹ áÅÐÊÑÁÀÒɳ§Ò¹Í‹ҧäà 10๔ เกร็ดแนะครู ครูควรจัดการเรียนรู โดยอธิบายเกี่ยวกับแนวทางการเขาสูอาชีพที่สนใจ การเตรียมตัวหางาน และการพัฒนาบุคลิกภาพ การสมัครงาน การสัมภาษณ หลักการทํางาน การเปลี่ยนงาน การเลือกใชเทคโนโลยีอยางเหมาะสมกับการ ประกอบอาชีพ มีประสบการณในอาชีพที่ตนเองถนัดและสนใจ มีคุณลักษณะที่ดี ตออาชีพ โดยสามารถจัดกิจกรรมได ดังนี้ • ใหนักเรียนตอบคําถามและรวมกันแสดงความคิดเห็น เพื่อใหนักเรียน เกิดความรู ความเขาใจเกี่ยวกับแนวทางการเขาสูอาชีพ การเลือกใชเทคโนโลยี อยางเหมาะสมกับการประกอบอาชีพ ประสบการณในอาชีพ และคุณลักษณะ ที่ดีตออาชีพ • ใหนักเรียนสํารวจตนเองวามีความตองการที่จะประกอบอาชีพใด บุคลิกภาพและความสามารถในลักษณะของอาชีพนั้นๆ เหมาะสมกับตนเองหรือไม • ใหนักเรียนทําแบบทดสอบความสนใจในอาชีพ เนื่องจากนักเรียนบางคน อาจยังไมรูวาตนเองมีความตองการที่จะประกอบอาชีพใด ซึ่งหากไดทําแบบ ทดสอบดังกลาว อาจทําใหรูจักตนเองมากขึ้น เพื่อจะไดเตรียมความพรอมใน การประกอบอาชีพนั้นๆ ไดอยางเหมาะสม ขั้นนํา (กระบวนการเรียนรู ความรู ความเขาใจ) 1. ครูแจงชื่อเรื่องที่จะเรียนรูและผลการเรียนรู ใหนักเรียนทราบ จากนั้นใหนักเรียนแตละคน ทําแบบทดสอบกอนเรียน หนวยการเรียนรูที่ 6 เรื่อง งานอาชีพ 2. ครูตั้งคําถามกระตุนความสนใจของนักเรียนวา อาชีพที่นักเรียนใฝฝนอยากเปนในอนาคต คือ อาชีพใด (แนวตอบ นักเรียนสามารถแสดงความคิดเห็น ไดอยางอิสระ เชน แพทย พยาบาล วิศวกร สถาปนิก ครู ตํารวจ ทหาร นักธุรกิจ นักออกแบบ เสื้อผา เชฟ ชางภาพ นักแสดง นักกฏหมาย ที่ปรึกษาดานการลงทุน นักประชาสัมพันธ) • นักเรียนมีการวางแผนชีวิต เพื่อวางแนวทาง เขาสูอาชีพที่ตนเองใฝฝนไดอยางไร (แนวตอบ นักเรียนสามารถแสดงความคิด เห็นไดอยางอิสระ เชน ศึกษาขอมูลที่มี ความเกี่ยวของกับอาชีพที่สนใจ เพื่อศึกษา รูปแบบและลักษณะการทํางาน รวมถึงความ ตองการของตลาดแรงงาน และตั้งเปาหมาย ในการเรียนใหมีความสอดคลองกับอาชีพ ที่สนใจ เชน อาชีพทันตแพทย โดยเลือกเรียน ในสายวิทยและคณิตฯ แลวสอบเขาเรียนตอ ในคณะทันตแพทย สาขาทันตแพทยศาสตร) • นักเรียนคิดวาตนเองสามารถทําตามแผนที่ วางไวไดหรือไม เพราะเหตุใด” (แนวตอบ นักเรียนสามารถแสดงความคิดเห็น ไดอยางอิสระ เชน ทําตามแผนที่วางไวได เนื่องจากมีความมุงมั่นและตั้งใจในการ ศึกษาเลาเรียน ชอบศึกษาคนควาความรู ใหมๆ อยูเสมอ เพื่อใหสามารถสอบเขาเรียนตอ ในคณะทันตแพทย สาขาทันตแพทยศาสตร ในมหาวิทยาลัยที่สนใจได) นํา นํา สอน สรุป ประเมิน T114 T115 โซน 1 โซน 2 โซน 3 ค�ำแนะน�ำกำรใช้ คู่มือครู รายวิชา การงานอาชีพ ม.5 จัดท�าขึ้นเพื่อให้ครูผู้สอน ใช้เป็นแนวทางวางแผนการจัดการเรียนการสอน เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ ทางการเรียนและประกันคุณภาพผู้เรียน ตามนโยบายของส�านักงาน คณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (สพฐ.) โซน 2 โดยประกอบด้วยองค์ประกอบต่าง ๆ ที่เป็นประโยชน์ส�าหรับ ครู เพื่อน�าไปประยุกต์ใช้จัดกิจกรรมการเรียนรู้ในชั้นเรียน ช่วยครูเตรียมสอน เกร็ดแนะครู ความรู้เสริมส�าหรับครู ข้อเสนอแนะ ข้อสังเกต แนวทางการจัด กิจกรรมและอื่น ๆ เพื่อประโยชน์ในการจัดการเรียนการสอน นักเรียนควรรู้ ความรู้เพิ่มเติมจากเนื้อหา ส�าหรับอธิบายเสริมเพิ่มเติมให้ กับนักเรียน แนวทางการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนให้ครูผู้สอน โดยแนะน�าขั้นตอนการสอน และการจัดกิจกรรมอย่างละเอียด เพื่อให้นักเรียนบรรลุผลสัมฤทธิ์ตามตัวชี้วัด ช่วยครูจัด กำรเรียนกำรสอน น�ำ สอน สรุป ประเมิน โซน 1

ขอสอบเนน การคิด ดังนั้น เราจึงจ�าเป็นที่จะต้องเรียนรู้เกี่ยวกับการเตรียมตัวหางานและการพัฒนาบุคลิกภาพ ลักษณะความมั่นคงและความก้าวหน้าในการท�างาน การสมัครงาน การสัมภาษณ์ การท�างาน อย่างมีความสุข และการเปลี่ยนงาน นอกจากนี้ จะต้องรู้จักเลือกใช้เทคโนโลยีให้เหมาะสมกับอาชีพ เพราะมีส่วนช่วยในการพัฒนางานให้มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น และสิ่งส�าคัญที่สุดของการประกอบอาชีพ คือ การมีคุณธรรม จริยธรรม และมีค่านิยมที่ดีต่อการประกอบอาชีพ เพราะมีส่วนช่วยให้มีโอกาส ในการพัฒนางานให้มีความก้าวหน้ามากขึ้น เสริมสร้างแนวทางการเข้าสู่อาชีพที่ตนเองสนใจ ให้ประสบความส�าเร็จ การเข้าสู่อาชีพเปนการเตรียมความพร้อมเพื่อเข้าสู่การ ท�างาน หรือการประกอบอาชีพตามที่ใฝฝน หรือต้องการ โดย จะต้องมีเป้าหมายที่ชัดเจน เพื่อศึกษาท�าความเข้าใจเกี่ยวกับ ลักษณะของอาชีพและพัฒนาตนเองในด้านต่าง ๆ ให้มีคุณสมบัติ เหมาะสมกับอาชีพนั้น ๆ เนื่องจากจะส่งผลให้สามารถประกอบ อาชีพที่ต้องการได้อย่างมีคุณภาพและประสบความส�าเร็จ งานอาชีพ 10๕ เราจึงจ�าเป็นที่จะต้องเรียนรู้เกี่ยวกับการเตรียมตัวหางานและการพัฒนาบุคลิกภาพ 1 การประกอบอาชีพมีความสําคัญตอตัวบุคคลอยางไร 1. เปนที่รูจักของคนในสังคม 2. ยกระดับฐานะของตนเองใหดีขึ้น 3. มีเงินออมในแตละเดือนเพิ่มมากขึ้น 4. สรางรายไดใหแกตนเองและครอบครัว (วิเคราะหคําตอบ ตอบขอ 4. เพราะการประกอบอาชีพนับเปน สิ่งจําเปนและสําคัญในวิถีการดํารงชีวิตของมนุษยในปจจุบัน เปนสิ่งที่ชวยสรางคุณคาใหแกตนเอง ชวยสรางรายได เพื่อนํามา ใชในการเลี้ยงชีพของตนเองและครอบครัว และเปนสิ่งสําคัญ อยางหนึ่งในการพัฒนาคุณภาพชีวิต เศรษฐกิจ ชุมชน และความ เจริญกาวหนาของประเทศชาติ) นักเรียนควรรู 1 พัฒนาบุคลิกภาพ บุคลิกภาพของมนุษยแตละคนจะมีลักษณะเฉพาะที่ แตกตางกันออกไป ในการพัฒนาบุคลิกภาพตองเริ่มตนจากการวิเคราะห ตนเอง เพื่อหาขอบกพรองที่ตองการปรับปรุงแกไข ลงมือแกไขขอบกพรอง แลวใหปฏิบัติตนตามแนวใหมจนเกิดเปนนิสัย จากนั้นประเมินวาสิ่งที่แกไข แลวนั้นดีขึ้นหรือไม ยังมีอุปสรรคในการปฏิบัติอยางไร และจะมีแนวทางแกไข อยางไร เกร็ดแนะครู ครูอธิบายเพิ่มเติมเกี่ยวกับคําวา “ผูประกอบการ” ใหนักเรียนฟงวา ผูประกอบการ คือ ผูที่เปนเจาของกิจการ หรือผูรวบรวมปจจัยการผลิต ไดแก ที่ดิน แรงงาน ทุน มาผลิตเปนสินคาและบริการ คุณลักษณะของการเปน ผูประกอบการที่ดี คือ ตองมีแรงผลักดัน ลมแลวกลาที่จะลุก มีความเชื่อมั่นใน ตนเอง กลาที่จะเปลี่ยนแปลง และเปลี่ยนวิกฤตใหเปนโอกาสได ขั้นนํา 3. ครูขออาสาสมัครนักเรียน 2-3 คน ออกมาเลา ความฝนเกี่ยวกับการประกอบอาชีพในอนาคต ของตนเองใหเพื่อนฟงหนาชั้นเรียน จากนั้น ใหเพื่อนรวมชั้นเรียนรวมกันแสดงความคิดเห็น วาเพื่อนคนดังกลาวมีคุณสมบัติที่เหมาะสม ตออาชีพที่สนใจหรือไม ขั้นสอน ขั้นที่ 1 สังเกต ตระหนัก 1. ครูเปดคลิปวิดีโอเกี่ยวกับการประกอบอาชีพ ตางๆ ใหนักเรียดู เชน ขาราชการ ตํารวจ ทหาร ครู พิธีกร นักเขียน นักแสดง สถาปนิก ฯลฯ 2. ครูถามนักเรียนวา • จากคลิปวิดีโอที่ไดชมไปนั้น มีอาชีพที่ นักเรียนตองการประกอบในอนาคตหรือไม หากมี นักเรียนคิดวาตนเองมีคุณสมบัติที่ เหมาะสมกับอาชีพนั้นหรือไม อยางไร หากไมมี นักเรียนสนใจอาชีพใด และคิดวา ตนเองมีคุณสมบัติที่เหมาะสมกับอาชีพนั้น หรือไม อยางไร (แนวตอบ นักเรียนสามารถแสดงความคิด เห็นไดอยางอิสระ) 3. ครูอธิบายเพิ่มเติมวา “การที่นักเรียนตองการ จะประกอบอาชีพใดๆ นั้น นักเรียนจะตองหมั่น รูจักสังเกตตนเองอยูเสมอวามีความชอบ ความ สนใจความถนัด และความสามารถในดานใด เพราะหากมีคุณสมบัติที่มีเหมาะสมกับอาชีพ ที่สนใจ ก็ยอมสงผลใหตนเองสามารถประกอบ อาชีพที่สนใจนั้นไดประสบความสําเร็จและมี ความสุขในการทํางาน” นํา นํา สอน สรุป ประเมิน T114 T115 โซน 1 โซน 2 โซน 3 ประกอบด้วยแนวทางส�าหรับการจัดกิจกรรมและ เสนอแนะแนวข้อสอบ เพื่ออ�านวยความสะดวกให้แก่ครูผู้สอน โดยใช้หนังสือเรียน การงานอาชีพ ม.5 ของบริษัท อักษรเจริญทัศน์ อจท. จ�ากัด เป็นสื่อหลัก (Core Material) ประกอบการสอน และการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ให้สอดคล้องตามมาตรฐานการเรียนรู้และตัวชี้วัด ของกลุ่มสาระการเรียนรู้ การงานอาชีพ ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 โดยคู่มือครูมีองค์ประกอบที่ง่ายต่อการใช้งาน ดังนี้ โซน 3 ช่วยครูเตรียมนักเรียน แนวทางการวัดและประเมินผล เสนอแนะแนวทางการบรรลุผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของ นักเรียนตามมาตรฐานการเรียนรู้และตัวชี้วัดที่หลักสูตรก�าหนด กิจกรรม 21st Century Skills กิจกรรมที่ให้นักเรียนได้ประยุกต์ใช้ความรู้มาสร้างชิ้นงาน หรือท�ากิจกรรมรวบยอดเพื่อให้เกิดคุณลักษณะที่ระบุในทักษะ แห่งศตวรรษที่ 21 ข้อสอบเน้นการคิด ตัวอย่างข้อสอบที่มุ่งเน้นการคิด มีทั้งปรนัย-อัตนัย พร้อม เฉลยอย่างละเอียด กิจกรรมเสริมสร้างคุณลักษณะอันพึงประสงค กิจกรรมเสนอแนะแนวทางการเสริมสร้างคุณลักษณะ อันพึงประสงค์ กิจกรรมท้าทาย เสนอแนะแนวทางการจัดกิจกรรม เพื่อต่อยอดส�าหรับนักเรียน ที่เรียนรู้ได้อย่างรวดเร็ว และต้องการท้าทายความสามารถใน ระดับที่สูงขึ้น กิจกรรมสร้างเสริม เสนอแนะแนวทางการจัดกิจกรรมซ่อมเสริมส�าหรับนักเรียนที่ ควรได้รับการพัฒนาการเรียนรู้ กิจกรรม Mini Project เสนอแนะแนวทางการจัดกิจกรรมเพื่อให้สามารถน�าความรู้ที่ ได้รับมาออกแบบชิ้นงานตามความสนใจ 1 ชิ้น บูรณาการอาเซียน ความรู้เสริมหรือการเชื่อมโยงในเรื่องที่เกี่ยวข้องกับประชาคม อาเซียน สื่อ Digital การแนะน�าแหล่งเรียนรู้และแหล่งค้นคว้าจากสื่อ Digital ต่าง ๆ

ค�ำอธิบายรายวิชา การงานอาชีพ กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 เวลาเรียน20 ชั่วโมง/ปีจ�ำนวน0.5 หน่วยกิต ตัวชี้วัด ง 1.1 ม.4-6/1 ม.4-6/2 ม.4-6/3 ม.4-6/4 ม.4-6/5 ม.4-6/6 ม.4-6/7 ง 2.1 ม.4-6/1 ม.4-6/2 ม.4-6/3 ม.4-6/4 รวม 11 ตัวชี้วัด ศึกษาและวิเคราะห์วิธีการท�ำงานเพื่อการด�ำรงชีวิต ในเรื่องการเลือกใช้ ดูแลรักษาเสื้อผ้าและเครื่องแต่งกาย การประดิษฐ์ของใช้ที่เป็นเอกลักษณ์ไทย หน้าที่และบทบาทของตนเองที่มีต่อสมาชิกในครอบครัว โรงเรียน และ ชุมชน การปลูกพืช การขยายพันธุ์พืช การบ�ำรุงรักษาเครื่องใช้ไฟฟ้า และอุปกรณ์อ�ำนวยความสะดวกในชีวิตประจ�ำวัน การตัดเย็บและดัดแปลงเสื้อผ้า การติดตั้ง ประกอบ ซ่อมแซมอุปกรณ์ เครื่องมือ เครื่องใช้ สิ่งอ�ำนวยความสะดวก ในบ้านและโรงเรียน การเลี้ยงสัตว์ แนวทางเข้าสู่อาชีพ การเลือกและใช้เทคโนโลยีอย่างเหมาะสมกับอาชีพ ประสบการณ์ ในอาชีพ และคุณลักษณะที่ดีต่ออาชีพ โดยใช้ทักษะการท�ำงานร่วมกัน ทักษะการจัดการในการท�ำงาน ทักษะกระบวนการแก้ปัญหาในการท�ำงาน และทักษะในการแสวงหาความรู้เพื่อการด�ำรงชีวิต เพื่อให้เกิดความตระหนักและเห็นคุณค่าของการท�ำงาน สามารถน�ำความรู้มาประยุกต์ใช้ในชีวิตประจ�ำวันได้ มีความสามารถในการตัดสินใจ มีคุณธรรมและลักษณะนิสัยในการท�ำงาน รวมถึงมีจิตสำ�นึกในการใช้พลังงาน ทรัพยากร ในการท�ำงานอย่างคุ้มค่าและยั่งยืน เพื่อการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม

Pedagogy จัดท�ำขึ้นเพื่อให้ครูผู้สอนน�ำไปใช้เป็นแนวทางวางแผนพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ของผู้เรียน โดยสามารถวางแผนการจัดการเรียนรู้ประกอบการใช้หนังสือเรียน รายวิชาการงานอาชีพ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 (ฉบับประกัน) ที่ทางบริษัท อักษรเจริญทัศน์ อจท. จ�ำกัด จัดพิมพ์จ�ำหน่าย เพื่อให้สอดคล้องตามมาตรฐานการเรียนรู้ และตัวชี้วัด กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพ ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พ.ศ.2551 โดยออกแบบ กิจกรรมการเรียนรู้ (Instructional Design) ให้มีความสอดคล้องกับรูปแบบการสอนโดยใช้โครงการเป็นหลัก (Project-Based Instruction) โดยมีรายละเอียด ดังนี้ วิธีการสอน เทคนิคการสอน • การใช้ค�ำถาม • การเล่นเกม • การใช้ตัวอย่างกระตุ้นความคิด • การใช้สื่อการเรียนรู้ที่น่าสนใจ ทักษะที่ใช้ • การท�ำงานร่วมกัน • การวิเคราะห์ • การมีความคิดสร้างสรรค์ • การคิดอย่างมีเหตุผล • การสังเกต • การสืบค้น รูปแบบการสอนโดยใช้โครงการเป็นหลัก (Project-Based Instruction) • แบบบรรยาย • การสาธิต • การอภิปรายกลุ่มย่อย • การแสดงบทบาทสมมติ • การใช้กรณีตัวอย่าง • การใช้สถานการณ์จ�ำลอง • การใช้ศูนย์การเรียนรู้ • การลงมือปฏิบัติ ด้วยจุดประสงค์ของการจัดการเรียนการสอนการงาน อาชีพ เพื่อช่วยพัฒนาผู้เรียนให้มีความรู้ ความเข้าใจ มีทักษะ พื้นฐานที่จ�ำเป็นต่อการด�ำรงชีวิต รู้เท่าทันการเปลี่ยนแปลง น�ำความรู้เกี่ยวกับการด�ำรงชีวิตและการอาชีพมาประยุกต์  ใช้ ในการท�ำงานได้อย่างสร้างสรรค์ เห็นแนวทางในการประกอบ อาชีพ รักการท�ำงาน มีเจตคติที่ดีต่อการท�ำงาน สามารถ ด�ำรงชีวิตอยู่ในสังคมได้อย่างพอเพียงและมีความสุข ผู้จัดท�ำจึงเลือกใช้รูปแบบการสอนโดยใช้โครงการ เป็นหลัก ซึ่งเป็นขั้นตอนการจัดการเรียนรู้ที่มุ่งให้ผู้เรียน แสวงหาประสบการณ์การเรียนรู้ที่มีประโยชน์ต่อชีวิตประจ�ำวัน โดยใช้ศักยภาพที่ตนเองมี ผู้เรียนจะมีส่วนร่วมในการก�ำหนด งานที่ท�ำ มุ่งให้ผู้เรียนได้ใช้ทักษะการสืบค้นและการปฏิบัติจริง เพื่อเป็นพื้นฐานไปสู่การปฏิบัติงานอื่นๆ ในการด�ำรงชีวิต ซึ่งสอดคล้องกับธรรมชาติของวิชาการงานอาชีพ คู่มือครู การงานอาชีพ ม.5 1 2 3 4 5 6 รูปแบบ การสอน ขั้นให้ความรู้ พื้นฐาน ขั้นกระตุ้น ความสนใจ ขั้นจับกลุ่ม ร่วมมือ ขั้นน�ำเสนอ ผลงาน ขั้นแสวงหา ความรู้ ขั้นสรุปสิ่งที่ เรียนรู้

การงานอาชีพ ม.5 หน่วย การเรียนรู้ ตัวชี้วัด ทักษะที่ได้ เวลาที่ใช้ การประเมิน สื่อที่ใช้ 1 หลักการท�างาน เพื่อการ ด�ารงชีวิต 1. อธิบายวิธีการท�ำงานเพื่อการด�ำรงชีวิต 2. สร้างผลงานอย่างมีความคิดสร้างสรรค์ และมีทักษะการท�ำงานร่วมกัน 3. มีทักษะการจัดการในการท�ำงาน 4. มีทักษะกระบวนการแก้ปัญหาในการทำ�งาน 5. มีทักษะในการแสวงหาความรู้เพื่อการ ด�ำรงชีวิต 6. มีคุณธรรมและลักษณะนิสัยในการท�ำงาน 1. ทักษะการส�ำรวจค้นหา 2. ทักษะการสังเกตวิธีการ ท�ำงาน เพื่อการดำ� รงชีวิต 3. ทักษะการคิดวิเคราะห์ 4. ทักษะกระบวนการคิด แก้ปัญหา 5. ทักษะการสรุป ลงความเห็น 6. ทักษะการประเมิน 3 ชั่วโมง 1. ตรวจแบบทดสอบ ก่อนเรียน 2. ตรวจใบงานที่ 1.1.1 เรื่อง ทักษะ กระบวนการท�ำงาน 3. ตรวจใบงานที่ 1.2.1 เรื่อง การแก้ปัญหา ในการท�ำงาน ด้วยวงจร PDCA 4. ตรวจใบงานที่ 1.3.1 เรื่อง บทบาท และหน้าที่ของ ตนเองที่มีต่อ สมาชิกในครอบครัว โรงเรียน และชุมชน 5. ตรวจชิ้นงาน/ ภาระงาน (รวบยอด) เรื่อง การปฏิบัติ งานต่างๆ โดยใช้ ทักษะกระบวนการ ท�ำงานและทักษะ กระบวนการแก้ ปัญหา 6. การน�ำเสนอผลงาน 7. สังเกตพฤติกรรม การท�ำงานเป็น รายบุคคล 8. สังเกตพฤติกรรม การท�ำงานเป็นกลุ่ม 9. สังเกตคุณลักษณะ อันพึงประสงค์ 10. ตรวจแบบทดสอบ หลังเรียน - หนังสือเรียนการงาน อาชีพ ม.5 - แบบทดสอบก่อนเรียน - แบบทดสอบหลังเรียน - PowerPoint Teacher Guide Overview

หน่วย การเรียนรู้ ตัวชี้วัด ทักษะที่ได้ เวลาที่ใช้ การประเมิน สื่อที่ใช้ 2 งานช่างในบ้าน 1. สร้างผลงานอย่างมีความคิดสร้างสรรค์ และมีทักษะการท�ำงานร่วมกัน 2. มีทักษะการจัดการในการท�ำงาน 3. มีทักษะกระบวนการแก้ปัญหาในการทำ�งาน 4. มีทักษะในการแสวงหาความรู้เพื่อการ ด�ำรงชีวิต 5. มีคุณธรรมและลักษณะนิสัยในการท�ำงาน 6. ใช้พลังงาน ทรัพยากรในการท�ำงาน อย่างคุ้มค่าและยั่งยืน เพื่อการอนุรักษ์ สิ่งแวดล้อม 1. ทักษะการส�ำรวจค้นหา 2. ทักษะการสังเกตวิธีการ ท�ำงานเพื่อการด�ำรงชีวิต 3. ทักษะการคิดวิเคราะห์ 4. ทักษะกระบวนการคิด แก้ปัญหา 5. ทักษะการสรุป ลงความเห็น 6. ทักษะการประเมิน 4 ชั่วโมง 1. ตรวจแบบทดสอบ ก่อนเรียน 2. ตรวจใบงานที่ 2.1.1 เรื่อง เครื่องมือ เครื่องใช้ในการ ซ่อมแซมและติดตั้ง อุปกรณ์ เครื่องใช้ ภายในบ้าน 3. ตรวจใบงานที่ 2.2.1 เรื่อง การปฏิบัติงาน ช่างในบ้าน 4. ตรวจชิ้นงาน/ ภาระงาน (รวบยอด) เรื่อง การปฏิบัติงาน ช่างในบ้าน 5. การน�ำเสนอผลงาน 6. สังเกตพฤติกรรม การท�ำงานเป็น รายบุคคล 7. สังเกตพฤติกรรม การท�ำงานเป็นกลุ่ม 8. สังเกตคุณลักษณะ อันพึงประสงค์ 9. ตรวจแบบทดสอบ หลังเรียน - หนังสือเรียนการงาน อาชีพ ม.5 - แบบทดสอบก่อนเรียน - แบบทดสอบหลังเรียน - PowerPoint 3 เสื้อผ้าและ เครื่องแต่งกาย 1. อธิบายวิธีการท�ำงาน เพื่อการด�ำรงชีวิต 2. สร้างผลงานอย่างมีความคิดสร้างสรรค์ และมีทักษะการท�ำงานร่วมกัน 3. มีทักษะกระบวนการแก้ปัญหาในการ ท�ำงาน 4. มีทักษะในการแสวงหาความรู้เพื่อการ ด�ำรงชีวิต 5. ใช้พลังงาน ทรัพยากรในการท�ำงาน อย่างคุ้มค่าและยั่งยืน เพื่อการอนุรักษ์ สิ่งแวดล้อม 1. ทักษะการส�ำรวจค้นหา 2. ทักษะการสังเกตวิธีการ ท�ำงาน เพื่อการดำ� รงชีวิต 3. ทักษะการคิดวิเคราะห์ 4. ทักษะกระบวนการคิด แก้ปัญหา 5. ทักษะการสรุป ลงความเห็น 6. ทักษะการประเมิน 4 ชั่วโมง 1. ตรวจแบบทดสอบ ก่อนเรียน 2. ตรวจใบงานที่ 3.1.1 การเลือกใช้เสื้อผ้า และเครื่องแต่งกาย 3. ตรวจใบงานที่ 3.1.2 เรื่อง การเลือกซื้อ เสื้อผ้าและเครื่อง แต่งกาย 4. ตรวจชิ้นงาน/ ภาระงาน (รวบยอด) เรื่อง การซ่อมแซม ตกแต่ง และดัดแปลง เสื้อผ้า 5. การน�ำเสนอผลงาน 6. สังเกตพฤติกรรมการ ท�ำงานเป็นรายบุคคล 7. สังเกตพฤติกรรมการ ท�ำงานเป็นกลุ่ม 8. สังเกตคุณลักษณะ อันพึงประสงค์ 9. ตรวจแบบทดสอบ หลังเรียน - หนังสือเรียนการงาน อาชีพ ม.5 - แบบทดสอบก่อนเรียน - แบบทดสอบหลังเรียน - PowerPoint

หน่วย การเรียนรู้ ตัวชี้วัด ทักษะที่ได้ เวลาที่ใช้ การประเมิน สื่อที่ใช้ 4 งานประดิษฐ์ เอกลักษณ์ไทย 1. สร้างผลงานอย่างมีความคิดสร้างสรรค์ และมีทักษะการท�ำงานร่วมกัน 2. มีทักษะการจัดการในการท�ำงาน 3. มีทักษะกระบวนการแก้ปัญหาในการ ท�ำงาน 4. มีทักษะในการแสวงหาความรู้ เพื่อการ ด�ำรงชีวิต 5. มีคุณธรรมและลักษณะนิสัยในการท�ำงาน 6. ใช้พลังงาน ทรัพยากรในการท�ำงาน อย่างคุ้มค่าและยั่งยืน เพื่อการอนุรักษ์ สิ่งแวดล้อม 1. ทักษะการส�ำรวจค้นหา 2. ทักษะการสังเกตวิธีการ ท�ำงาน เพื่อการดำ� รงชีวิต 3. ทักษะการคิดวิเคราะห์ 4. ทักษะกระบวนการคิด แก้ปัญหา 5. ทักษะการสรุป ลงความเห็น 6. ทักษะการประเมิน 3 ชั่วโมง 1. ตรวจแบบทดสอบ ก่อนเรียน 2. ตรวจใบงานที่ 4.1.1 เรื่อง ความส�ำคัญ และประเภทของ งานประดิษฐ์ที่เป็น เอกลักษณ์ไทย 3. ตรวจแผนผัง ความคิดเกี่ยวกับ เรื่อง ความส�ำคัญ และประเภทของงาน ประดิษฐ์ที่เป็น เอกลักษณ์ไทย 4. ตรวจโครงงาน เรื่อง งานประดิษฐ์ ที่เป็นเอกลักษณ์ไทย 5. การน�ำเสนอผลงาน 6. สังเกตพฤติกรรมการ ท�ำงานเป็นรายบุคคล 7. สังเกตพฤติกรรม การท�ำงานเป็นกลุ่ม 8. สังเกตคุณลักษณะ อันพึงประสงค์ 9. ตรวจแบบทดสอบ หลังเรียน - หนังสือเรียนการงาน อาชีพ ม.5 - แบบทดสอบก่อนเรียน - แบบทดสอบหลังเรียน - PowerPoint 5 งานเกษตร 1. สร้างผลงานอย่างมีความคิดสร้างสรรค์ และมีทักษะการท�ำงานร่วมกัน 2. มีทักษะการจัดการในการท�ำงาน 3. มีทักษะในการแสวงหาความรู้เพื่อการ ด�ำรงชีวิต 4. มีคุณธรรมและลักษณะนิสัยในการ ท�ำงาน 1. ทักษะการส�ำรวจค้นหา 2. ทักษะการสังเกตวิธีการ ท�ำงาน เพื่อการดำ� รงชีวิต 3. ทักษะการคิดวิเคราะห์ 4. ทักษะกระบวนการคิด แก้ปัญหา 5. ทักษะการสรุป ลงความเห็น 6. ทักษะการประเมิน 4 ชั่วโมง 1. ตรวจแบบทดสอบ ก่อนเรียน 2. ตรวจใบงานที่ 5.1.1 เรื่อง การปลูกพืช 3. ตรวจชิ้นงาน/ ภาระงาน (รวบยอด) เรื่อง งานเกษตร ของฉัน 4. การน�ำเสนอผลงาน 5. สังเกตพฤติกรรม การท�ำงานเป็น รายบุคคล 6. สังเกตพฤติกรรม การท�ำงานเป็นกลุ่ม 7. สังเกตคุณลักษณะ อันพึงประสงค์ 8. ตรวจแบบทดสอบ หลังเรียน - หนังสือเรียนการงาน อาชีพ ม.5 - แบบทดสอบก่อนเรียน - แบบทดสอบหลังเรียน - PowerPoint

หน่วย การเรียนรู้ ตัวชี้วัด ทักษะที่ได้ เวลาที่ใช้ การประเมิน สื่อที่ใช้ 6 งานอาชีพ 1. อภิปรายแนวทางเข้าสู่อาชีพที่สนใจ 2. เลือกและใช้เทคโนโลยีอย่างเหมาะสม กับอาชีพ 3. มีประสบการณ์ในอาชีพที่ถนัดและสนใจ 4. มีคุณลักษณะที่ดีต่ออาชีพ 1. ทักษะการส�ำรวจค้นหา 2. ทักษะการสังเกตวิธีการ ท�ำงาน เพื่อการดำ� รงชีวิต 3. ทักษะการคิดวิเคราะห์ 4. ทักษะกระบวนการคิด แก้ปัญหา 5. ทักษะการสรุป ลงความเห็น 6. ทักษะการประเมิน 2 ชั่วโมง 1. ตรวจแบบทดสอบ ก่อนเรียน 2. ตรวจใบงานที่ 6.1.1 เรื่อง การวิเคราะห์ SWOT เพื่อค้นพบ อาชีพที่เหมาะสมกับ ตนเอง 3. ตรวจใบงานที่ 6.2.1 เรื่อง ความรู้ใน การงานอาชีพ 4. ตรวจชิ้นงาน/ ภาระงาน (รวบยอด) เรื่อง การสัมภาษณ์ บุคคลที่ประสบ ความส�ำเร็จ 5. การน�ำเสนอผลงาน 6. สังเกตพฤติกรรม การท�ำงานเป็น รายบุคคล 7. สังเกตพฤติกรรม การท�ำงานเป็นกลุ่ม 8. สังเกตคุณลักษณะ อันพึงประสงค์ 9. ตรวจแบบทดสอบ หลังเรียน - หนังสือเรียนการงาน อาชีพ ม.5 - แบบทดสอบก่อนเรียน - แบบทดสอบหลังเรียน - PowerPoint

สารบัญ Chapter Title Chapter Overview Teacher Script หน่วยการเรียนรู้ที่ 1 หลักการท�ำงาน เพื่อการด�ำรงชีวิต T2-T3 T4 • ทักษะกระบวนการท�ำงานและกระบวนการแก้ปัญหา • หลักการท�ำงานเพื่อการด�ำรงชีพ • การแก้ปัญหาในการท�ำงานด้วยวงจร PDCA • การแก้ปัญหาในการท�ำงานด้วยกิจกรรม 5 ส • บทบาทหน้าที่ของตนเองที่มีต่อสมาชิกในครอบครัว โรงเรียน และชุมชน T4-T7 T7-T8 T9-T10 T11-T12 T13-T15 หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 งานช่างในบ้าน T16-T17 T18 • เครื่องมืองานช่างในบ้าน • ตัวอย่างการซ่อมแซมเครื่องใช้ภายในบ้าน • ตัวอย่างการติดตั้งเครื่องใช้ภายในบ้าน T18-T25 T26-T29 T30-T33 หน่วยการเรียนรู้ที่ 3 เสื้อผ้าและเครื่องแต่งกาย T34-T35 T36 • การเลือกใช้เสื้อผ้าและเครื่องแต่งกาย • การเลือกซื้อเสื้อผ้าและเครื่องแต่งกาย • การซ่อมแซม ตกแต่ง และดัดแปลงเสื้อผ้า • ตัวอย่างการตัดเย็บเสื้อผ้าและของใช้ภายในบ้าน T36-T43 T44-T49 T50-T59 T60-T65

Chapter Title Chapter Overview Teacher Script หน่วยการเรียนรู้ที่ 4 งำนประดิษฐเอกลักษณไทย T66 -T67 T68 • ความส�าคัญของงานประดิษฐที่เปนเอกลักษณ ไทย • ประเภทของงานประดิษฐที่เปนเอกลักษณ ไทย • ตัวอย่างงานประดิษฐที่เปนเอกลักษณ ไทย : งานแกะสลัก • ตัวอย่างงานประดิษฐที่เปนเอกลักษณ ไทย : งานดอกไม้สด T68 -T70 T71-T72 T73 -T78 T79 -T85 หน่วยการเรียนรู้ที่ 5 งำนเกษตร T86 -T87 T88 • การปลูกพืช • การเลี้ยงสัตว T88 -T104 T105 -T113 หน่วยการเรียนรู้ที่ 6 งำนอำชีพ T114 -T115 T116 • แนวทางการเข้าสู่อาชีพ • การเลือกใช้เทคโนโลยีอย่างเหมาะสมกับการประกอบอาชีพ • ประสบการณ ในอาชีพ • คุณลักษณะที่ดีต่ออาชีพ T116 -T129 T130 -T131 T132 -T133 T134 -T136 บรรณำนุกรม T137 -T138

Chapter Overview แผนการจัด การเรียนรู้ สื่อที่ใช้ จุดประสงค์ วิธีสอน ประเมิน ทักษะที่ได้ คุณลักษณะ อันพึงประสงค์ แผนฯ ที่ 1 ทักษะ กระบวนการ ท�ำงาน 1 ชั่วโมง - หนังสือเรียน การงานอาชีพ ม.5 - แบบทดสอบก่อนเรียน - PowerPoint 1. อธิบายทักษะ กระบวนการท�ำงาน และกระบวนการ แก้ปัญหาได้อย่างถูกต้อง 2. มีทักษะในการท�ำงาน ทักษะกระบวนการ แก้ปัญหา และทักษะ การแสวงหาความรู้ อย่างถูกต้อง 3. น�ำหลักการท�ำงานมา ประยุกต์ใช้ในการ ด�ำรงชีวิตได้อย่าง ถูกต้องและเหมาะสม 4. มีคุณธรรมและ มีลักษณะนิสัยที่ดี ในการท�ำงาน แบบ สืบเสาะ หาความรู้ (5Es Instructional Model) - ตรวจแบบทดสอบก่อนเรียน - ตรวจใบงานที่ 1.1.1 - ประเมินการน�ำเสนอผลงาน - สังเกตพฤติกรรมการท�ำงาน รายบุคคล - สังเกตพฤติกรรม การท�ำงานกลุ่ม - สังเกตคุณลักษณะ อันพึงประสงค์ - ทักษะการส�ำรวจ ค้นหา - ทักษะการสังเกต วิธีการท�ำงาน เพื่อการด�ำรงชีวิต - ทักษะการคิด วิเคราะห์ - ทักษะกระบวน การคิดแก้ปัญหา - ทักษะการสรุป ลงความเห็น - ทักษะการประเมิน - รักชาติศาสน์ กษัตริย์ - ซื่อสัตย์สุจริต - มีวินัย - ใฝ่เรียนรู้ - อยู่อย่าง พอเพียง - มุ่งมั่นใน การท�ำงาน - รักความ เป็นไทย - มีจิตสาธารณะ แผนฯ ที่ 2 การแก้ปัญหา ในการท�ำงาน ด้วยวงจร PDCA 1 ชั่วโมง - หนังสือเรียน การงานอาชีพ ม.5 - PowerPoint 1. อธิบายวิธีการแก้ปัญหา ในการท�ำงานด้วยวงจร PDCA ได้อย่างถูกต้อง 2. สามารถน�ำวิธีการ แก้ปัญหาในการท�ำงาน ด้วยวงจร PDCA มาปฏิบัติได้อย่าง ถูกต้อง เหมาะสม 3. ประยุกต์ใช้กิจกรรม 5 ส ในการท�ำงาน และการด�ำรงชีวิต ประจ�ำวันได้อย่าง เหมาะสม 4. มีคุณธรรมและ มีลักษณะนิสัยที่ดี ในการท�ำงาน แบบกระบวน การเรียน ความรู้ ความเข้าใจ - ตรวจใบงานที่ 1.2.1 - ตรวจชิ้นงาน/ภาระงาน (รวบยอด) - ประเมินการน�ำเสนอผลงาน - สังเกตพฤติกรรมการท�ำงาน รายบุคคล - สังเกตพฤติกรรม การท�ำงานกลุ่ม - สังเกตคุณลักษณะ อันพึงประสงค์ - ทักษะการส�ำรวจ ค้นหา - ทักษะการสังเกต วิธีการท�ำงาน เพื่อการด�ำรงชีวิต - ทักษะการคิด วิเคราะห์ - ทักษะกระบวน การคิดแก้ปัญหา - ทักษะการสรุป ลงความเห็น - ทักษะการประเมิน - รักชาติศาสน์ กษัตริย์ - ซื่อสัตย์สุจริต - มีวินัย - ใฝ่เรียนรู้ - อยู่อย่าง พอเพียง - มุ่งมั่นใน การท�ำงาน - รักความ เป็นไทย - มีจิตสาธารณะ T2

แผนการจัด การเรียนรู้ สื่อที่ใช้ จุดประสงค์ วิธีสอน ประเมิน ทักษะที่ได้ คุณลักษณะ อันพึงประสงค์ แผนฯ ที่ 3 บทบาทและหน้าที่ ของตนเองที่มี ต่อสมาชิกใน ครอบครัว โรงเรียน และชุมชน 1 ชั่วโมง - หนังสือเรียน การงานอาชีพ ม.5 - แบบทดสอบหลังเรียน - PowerPoint 1. อธิบายบทบาทหน้าที่ ของตนเองที่มีต่อ สมาชิกในครอบครัว โรงเรียน และชุมชน ได้อย่างถูกต้อง 2. ปฏิบัติตนตามบทบาท หน้าที่ของตนเองที่มี ต่อสมาชิกในครอบครัว โรงเรียน และชุมชนได้ อย่างเหมาะสม แบบ สืบเสาะ หาความรู้ (5Es Instructional Model) - ตรวจแบบทดสอบหลังเรียน - ตรวจใบงานที่ 1.3.1 - ตรวจชิ้นงาน/ภาระงาน (รวบยอด) - ประเมินการน�ำเสนอผลงาน - สังเกตพฤติกรรมการท�ำงาน รายบุคคล - สังเกตพฤติกรรม การท�ำงานกลุ่ม - สังเกตคุณลักษณะ อันพึงประสงค์ - ทักษะการส�ำรวจ ค้นหา - ทักษะการสังเกต วิธีการท�ำงาน เพื่อการด�ำรงชีวิต - ทักษะการคิด วิเคราะห์ - ทักษะกระบวน การคิดแก้ปัญหา - ทักษะการสรุป ลงความเห็น - ทักษะการประเมิน - รักชาติศาสน์ กษัตริย์ - ซื่อสัตย์สุจริต - มีวินัย - ใฝ่เรียนรู้ - อยู่อย่าง พอเพียง - มุ่งมั่นใน การท�ำงาน - รักความ เป็นไทย - มีจิตสาธารณะ T3

หลักการท�างานเพื่อการด�ารงชีวิต หน่วยการเรียนรู้ที่๑ สาระการเรียนรู้แกนกลาง ■ วิธีการท�างานเพื่อการด�ารงชีวิต ■ ทักษะการท�างานร่วมกัน ■ ทักษะการจัดการ ■ ทักษะกระบวนการแก้ปัญหาในการท�างาน ■ ทักษะการแสวงหาความรู้เพื่อการด�ารงชีวิต ตัวชี้วัด ■ อธิบายวิธีการท�างานเพื่อการด�ารงชีวิต (ง ๑.๑ ม.๔-๖/๑) ■ สร้างผลงานอย่างมีความคิดสร้างสรรค์และมีทักษะการท�างานร่วมกัน (ง ๑.๑ ม.๔-๖/๒) ■ มีทักษะการจัดการในการท�างาน (ง ๑.๑ ม.๔-๖/๓) ■ มีทักษะกระบวนการแก้ปัญหาในการท�างาน (ง ๑.๑ ม.๔-๖/๔) ■ มีทักษะในการแสวงหาความรู้เพื่อการด�ารงชีวิต (ง ๑.๑ ม.๔-๖/๕) ■ มีคุณธรรมและลักษณะนิสัยในการท�างาน (ง ๑.๑ ม.๔-๖/๖) ๑ ทักษะกระบวนการท�างานและกระบวนการแก้ปัญหา การท�างานมีความส�าคัญและมีคุณค่าต่อชีวิตของมนุษย์เป็นอย่างยิ่ง เพราะท�าให้มีประสบการณ์ รู้จักวางแผนการท�างาน การปฏิบัติงานตามขั้นตอนต่าง ๆ การปรับปรุงแก้ไขงาน และการพัฒนา ระบบการท�างาน ดังนั้น การท�างานจึงเป็นการเปิดโอกาสให้แสดงออกถึงความสามารถ ความคิด สร้างสรรค์ ซึ่งจะน�ามาสู่ความส�าเร็จและความพึงพอใจในชีวิต ในการทÓงานเมื่อมีป ัญหา จะมีกระบวนการแก้ป ัญหา อย่างไรเพื่อให้งานสÓเร็จ 2 เกร็ดแนะครู ครูควรจัดการเรียนรู โดยอธิบายเกี่ยวกับหลักการทํางานเพื่อการดํารงชีวิตใหนักเรียนฟง เพื่อใหเกิดความรู ความเขาใจเรื่องทักษะกระบวนการทํางานและทักษะ กระบวนการแกปญหาที่มากขึ้น สามารถใชทักษะตางๆ เพื่อพัฒนาคุณภาพในการทํางานไดอยางเหมาะสม ชวยใหไดผลงานที่มีคุณภาพ ผูปฏิบัติงานสามารถปฏิบัติ งานไดอยางมีความสุข รูจักวิธีการแกปญหาในการทํางานดวยวงจร PDCA หรือวิธีแกปญหาในการทํางานดวยกิจกรรม 5 ส นอกจากนี้ ยังปฏิบัติตนไดเหมาะสม กับบทบาทหนาที่ที่มีตอสมาชิกในครอบครัว โรงเรียน และชุมชน โดยสามารถจัดกิจกรรมได ดังนี้ • ใหนักเรียนตอบคําถามและรวมกันแสดงความคิดเห็น เพื่อใหนักเรียนเกิดความรู ความเขาใจเกี่ยวกับหลักการทํางานเพื่อการดํารงชีวิต • ใหนักเรียนปฏิบัติงานกลุม โดยการนําวงจร PDCA มาใชในกระบวนการทํางานและการแกปญหา เพื่อใหนักเรียนสามารถแกปญหาในการทํางานไดอยาง เหมาะสม • ใหนักเรียนปฏิบัติกิจกรรม 5 ส ที่บานของตนเอง เพื่อใหสามารถแกปญหาจากการปฏิบัติกิจกรรมดังกลาวไดอยางเหมาะสม ขั้นนํา (5Es) ขั้นที่ 1 กระตุนความสนใจ 1. ครูแจงชื่อเรื่องที่จะเรียนรูและผลการเรียนรู ใหนักเรียนทราบ จากนั้นใหนักเรียนแตละคน ทําแบบทดสอบกอนเรียน หนวยการเรียนรูที่ 1 เรื่อง หลักการทํางานเพื่อการดํารงชีวิต 2. ครูตั้งคําถามกระตุนความสนใจของนักเรียนวา • ในชีวิตประจําวันของนักเรียนไดรับมอบหมาย ใหทํางานใด และมีวิธีการทํางานอยางไร (แนวตอบ นักเรียนสามารถแสดงความคิดเห็น ไดอยางอิสระ เชน ไดรับมอบหมายให ชวยเหลือคุณแมในการทําความสะอาดบาน คือ กวาดบาน ถูบาน และชวยทําอาหารเย็น หลังจากกลับมาจากโรงเรียน โดยมีวิธีการ ทํางาน คือ หลังจากกลับมาจากโรงเรียนจะ รีบทําการบานใหเสร็จ จากนั้นจึงกวาดบาน ถูบาน และชวยคุณแมทําอาหารเย็น) • หากตองการทํางานที่ไดรับมอบหมายให สําเร็จลุลวงอยางมีประสิทธิภาพ จําเปนตอง ใชทักษะกระบวนการทํางานใด (แนวตอบ ในการทํางานจําเปนตองใชทักษะ กระบวนการทํางานที่หลากหลาย เชน ทักษะ การจัดการ ทักษะกระบวนการแกปญหา ทักษะการแสวงหาความรู เพื่อใหการทํางาน สําเร็จลุลวงตามจุดมุงหมายที่ไดวางไวอยาง มีประสิทธิภาพ) • นักเรียนมีเทคนิคใดที่ทําใหตนเองสามารถ ทํางานไดประสบผลสําเร็จ (แนวตอบ นักเรียนสามารถแสดงความคิดเห็น ไดอยางอิสระ เชน มีทักษะกระบวนการ แกปญหาในการทํางาน มีทักษะการจัดการ ในการทํางาน มีทักษะการแสวงหาความรู เพื่อการสรางงานอยางมีความคิดสรางสรรค) นํา นํา สอน สรุป ประเมิน T4

ขอสอบเนน การคิด กระบวนการท�ำงำนและกระบวนกำรแก้ปัญหำ เป็นกระบวนกำรที่ส�ำคัญในกำรท�ำงำนเพื่อกำรด�ำรงชีวิต กำรเรียนรู้กระบวนกำรท�ำงำนและกระบวนกำรแก้ปัญหำจะ ช่วยฝึกวิธีท�ำงำนอย่ำงสม�่ำเสมอ ทั้งกำรท�ำงำนเป็นรำยบุคคล และท�ำงำนเป็นกลุ่ม โดยช่วยให้เกิดควำมคิดและวิธีกำร แก้ปัญหำ ตลอดจนช่วยให้เกิดควำมช�ำนำญในสำขำต่ำง ๆ ที่ ต้องน�ำมำใช้ในกำรท�ำงำนด้วย ๑.๑ ทักษะกระบวนการท�างาน ทักษะที่มุ่งเน้นการปฏิบัติอย่างเป็นระบบ มีล�าดับขั้นตอนในการปฏิบัติงาน ทั้งการท�างานเป็น รายบุคคลและการท�างานเป็นกลุ่ม เพื่อให้สามารถท�างานได้บรรลุตามเป้าหมายและวัตถุประสงค์ ที่ตั้งไว้ กระบวนการท�างานมีขั้นตอน ดังนี้ ๑ 2 ๓ ๔ การวิเคราะห์งาน การวางแผน การปฏิบัติงาน การประเมิน ผลการปฏิบัติงาน ๓หลักการท�างาน เพื่อการด�ารงชีวิต งสม�่ำเสมอ ทั้งกำรท�ำงำนเป็นรำยบุคคล รายบุคคลและการท�างานเป็นกลุ่ม เพื่อให้สามารถท� การวิเคราะห์งาน 1 2 3 ขั้นที่ 2 สํารวจคนหา 5. ครูใหนักเรียนแบงกลุม กลุมละเทาๆ กัน รวมกันศึกษาหาความรูเพิ่มเติมในประเด็นที่ ครูกําหนดให คือ ทักษะกระบวนการทํางาน ทักษะกระบวนการแกปญหา และหลักการ ทํางานเพื่อการดํารงชีวิต จากหนังสือเรียน หนวยการเรียนรูที่ 1 หรือศึกษาเพิ่มเติมจาก อินเทอรเน็ต 6. ครูใหนักเรียนศึกษาเพิ่มเติมเกี่ยวกับทักษะ กระบวนการทํางาน ทักษะกระบวนการแกปญหา และหลักการทํางานเพื่อการดํารงชีวิต จาก PowerPoint ม.5 หนวยการเรียนรูที่ 1 ขั้นนํา ขั้นที่ 1 กระตุนความสนใจ 3. ครูขออาสาสมัคร 2-3 คน ออกมาเลาประสบการณ เกี่ยวกับการทํางานในชีวิตประจําวันของตนเองวา มีวิธีการทํางานอยางไรใหเพื่อนฟงหนาชั้นเรียน จากนั้นใหเพื่อนรวมชั้นเรียนรวมกันแสดง ความคิดเห็นวาเพื่อนคนดังกลาวมีการทํางาน ที่เปนกระบวนการหรือไม อยางไร 4. ครูถามนักเรียนวา • นักเรียนคิดวาการทํางานมีความสําคัญตอ การดํารงชีวิตประจําวันของเราหรือไม อยางไร (แนวตอบ การทํางานมีความสําคัญตอชีวิต มนุษยเปนอยางยิ่ง อาจกลาวไดวา การทํางาน เปนสวนหนึ่งของชีวิตที่ปฏิบัติมากกวาการ ปฏิบัติกิจกรรมใดๆ การทํางานเปนสิ่งที่ให ประสบการณที่มีคุณคาตอชีวิตมนุษย เพราะ เปนโอกาสที่ทําใหเกิดการวางแผน การปฏิบัติ ตามขั้นตอนตางๆ การปรับปรุงแกไข และ พัฒนาระบบใหดียิ่งขึ้น) ขอใดเปนสิ่งที่ชวยใหการปฏิบัติงานกลุมประสบความสําเร็จได งายขึ้น 1. สมาชิกในกลุมจะรอรับคําสั่งจากหัวหนากลุมเทานั้น 2. หัวหนากลุมมีความเชื่อมั่นในตนเองสูง 3. หัวหนากลุมมีความรูที่หลากหลาย 4. สมาชิกในกลุมมีสุขภาพจิตที่ดี (วิเคราะหคําตอบ ตอบขอ 4. เพราะสมาชิกในกลุมควรมี มนุษยสัมพันธที่ดีตอกัน เริ่มจากการมีสุขภาพจิตที่ดี ยิ้มแยมแจมใส ซึ่งจะสงผลใหมีเหตุผลมากขึ้น ไมใชอารมณในการปฏิบัติงาน มองโลกในแงดี รูจักเสียสละ รับฟงความคิดเห็นของผูอื่นอยางมี เหตุผล ดังนั้น การมีสุขภาพจิตที่ดีจึงเปนสิ่งสําคัญในการปฏิบัติ งานกลุมใหประสบความสําเร็จ) นักเรียนควรรู 1 การทํางานเปนรายบุคคล เปนการปฏิบัติงานที่ผูปฏิบัติงานไดใชความคิด ของตนอยางเต็มที่ แตอาจมีขอบกพรองจากการปฏิบัติงานบาง หากงานที่ปฏิบัติ จําเปนตองใชทักษะ หรือใชความรูที่หลากหลาย แตผูปฏิบัติงานมีความรู ความสามารถเพียงบางทักษะ อาจทําใหงานไมสําเร็จตามที่คาดหวังไว 2 การทํางานเปนกลุม เปนการแลกเปลี่ยนเรียนรูประสบการณทํางาน จากผูอื่น ซึ่งตองคํานึงถึงคุณธรรมในการทํางาน การสื่อสาร การเคารพใหเกียรติ ซึ่งกันและกัน การรับฟงและแสดงความคิดเห็นอยางมีเหตุผล อีกทั้งยังสามารถ ปฏิบัติตนเปนผูนําและเปนผูตามที่ดีได 3 การวิเคราะห ประกอบดวยทักษะสําคัญ 3 ประการ ไดแก การคิดวิเคราะห ความสําคัญของเนื้อหา หรือสิ่งของตางๆ การคิดวิเคราะหความสัมพันธ และ การคิดวิเคราะหเชิงหลักการ นํา นํา สอน สรุป ประเมิน T5

ขอสอบเนนการคิด ตัวอย่าง การวิเคราะห์งาน การก�าหนดภาระงานที่ต้องท�าว่ามีลักษณะ อย่างไร ต้องใช้เครื่องมือและอุปกรณ์ชนิดใด และมีล�าดับขั้นตอนในการปฏิบัติงานอย่างไร เช่น จะจัดซุ้มดอกไม้ในรูปแบบใด ต้องใช้ อุปกรณ์ชนิดใด หาซื้อได้จากแหล่งใด รวมถึง งบประมาณที่ใช้มีจ�านวนเท่าไร โดยสืบค้น ข้อมูลจากแหล่งการเรียนรู้ต่าง ๆ การวางแผน การวางแผนการท�างานเพื่อให้สามารถ ปฏิบัติงานได้ตรงตามขั้นตอน โดยการ ก�าหนดรูปแบบและวิธีการท�างานอย่างเป็น ขั้นตอน เช่น หัวหน้ากลุ่มแบ่งงานให้กับ สมาชิกในกลุ่มท�าตามความสามารถและ ความถนัดของแต่ละบุคคล เลือกและซื้อวัสดุ อุปกรณ์ที่จะน�ามาใช้ กลุ่มของนักเรียนได้รับมอบหมายให้ร่วมกันจัดซุ้มดอกไม้ เพื่อต้อนรับแขกที่มาเยี่ยม โรงเรียน การปฏิบัติงาน การลงมือปฏิบัติงานตามแผนที่ได้วางไว้ เพื่อให้งานส�าเร็จตามเป้าหมาย ตรวจสอบ กระบวนการท�างานเป็นระยะๆ เช่น สมาชิก แต่ละคนปฏิบัติตามหน้าที่ที่ได้รับมอบหมาย อย่างเต็มความสามารถ และให้สังเกตระหว่าง การท�างานว่าพบปัญหาหรือไม่ หากมีให้จด บันทึกไว้ การประเมินผลการปฏิบัติงาน การตรวจสอบและประเมินผลการท�างาน ซึ่งจะท�าให้ทราบว่างานที่ปฏิบัตินั้นประสบ ความส�าเร็จตามเป้าหมายที่ตั้งไว้หรือไม่ หากไม่ส�าเร็จมีสาเหตุมาจากสิ่งใดและมีวิธี การแก้ไขอย่างไร เช่น ซุ้มดอกไม้ที่จัดมี ขนาดเล็ก งบประมาณซื้อดอกไม้มาประดับ ตกแต่งไม่เพียงพอ เพราะราคาดอกไม้สูงขึ้น ๑ ๓ 2 ๔ ๔ ขั้นสอน ขั้นที่ 3 อธิบายความรู 1. ครูใหนักเรียนแตละกลุมรวมกันอภิปรายแลก เปลี่ยนความรูในเรื่องที่ไดศึกษามา จากนั้นครู ถามนักเรียนวา • การวางแผนมีความสําคัญตอการทํางาน อยางไร (แนวตอบ การวางแผนเปนสิ่งที่ชวยกําหนด ทิศทางในการทํางาน เพื่อใหสมาชิกทุกคน สามารถทํางานไปในทิศทางเดียวกัน เพื่อ ทําใหการทํางานสําเร็จลุลวงไปไดอยาง รวดเร็ว ราบรื่น มีคุณภาพ และมีประสิทธิภาพ) • หลักการพัฒนาคุณภาพในการทํางาน สามารถนํามาประยุกตใชในการทํางานของ นักเรียนไดอยางไร (แนวตอบ เปนการนําหลักการพัฒนาใน ดานตางๆ มาประยุกตใชในการทํางาน เพื่อใหสามารถทํางานไดอยางสรางสรรค มีทัศนคติที่ดีตอการทํางาน มีความมุงมั่นใน การทํางาน ซึ่งจะสงผลใหการทํางานสําเร็จ ลุลวงไปไดดวยดีและมีประสิทธิภาพ) 2. ครูใหนักเรียนศึกษาตัวอยาง “กลุมของนักเรียน ไดรับมอบหมายใหรวมกันจัดซุมดอกไม เพื่อ ตอนรับแขกที่มาเยี่ยมโรงเรียน” จากหนังสือเรียน หนวยการเรียนรูที่ 1 หนา 4 จากนั้นใหนักเรียน รวมกันแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับทักษะ กระบวนการทํางาน โดยมีครูเปนผูคอยเสนอแนะ เพิ่มเติม 3. ครูถามนักเรียนวา • จากกรณีตัวอยาง นักเรียนคิดวาเปนการ วางแผนการทํางานที่ดีหรือไม อยางไร (แนวตอบ คําตอบขึ้นอยูกับดุลยพินิจของ นักเรียน) บุคคลในขอใดมีการวางแผนขั้นตอนในการปฏิบัติงาน 1. แยมทําอุปกรณสําหรับกองเชียร 2. ยูยี่กําหนดงบประมาณในการจัดงานกีฬาสี 3. ยิมวิเคราะหปญหา เพื่อนําไปเปนแนวทางในการจัดงานครั้ง ตอไป 4. โยเรียกประชุมสมาชิกของกลุม เพื่อใหทุกคนเตรียมตัวจัดงาน กีฬาสี (วิเคราะหคําตอบ ตอบขอ 2. เพราะขั้นตอนการวางแผนการ ปฏิบัติงาน เปนขั้นตอนในการกําหนดรูปแบบการปฏิบัติงานวาจะ ตองใชวัสดุ อุปกรณชนิดใด ใชเงินลงทุนเทาไร ซึ่งยูยี่เปนผูกําหนด งบประมาณในการจัดงานกีฬาสี จึงจัดอยูในขั้นตอนการวางแผน ในการปฏิบัติงาน เพื่อใหมีการจัดสรรงบประมาณในการจัดงาน ไดอยางลงตัว) เกร็ดแนะครู ครูอธิบายเพิ่มเติมเกี่ยวกับวิธีการทํางานอยางเปนลําดับขั้นตอนใหนักเรียน ฟงวา ในการปฏิบัติงานจําเปนตองทํางานอยางมีลําดับขั้นตอน เพราะจะสงผล ใหการทํางานประสบความสําเร็จตามจุดมุงหมายที่ไดวางไว ซึ่งสามารถปฏิบัติ ไดจากการวางแผนขั้นตอนการทํางานกอนลงมือปฏิบัติงานจริง เพื่อชวยลด ความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้นจากการทํางาน รวมถึงมีการวางแผนสํารองเพิ่มเติม และคิดหาวิธีการแกปญหาที่อาจเกิดขึ้นไวลวงหนา การวางแผนการทํางานอยาง เปนลําดับขั้นตอนจะทําใหสามารถมองเห็นภาพรวมของงานทั้งหมด ซึ่งนําไปสู การลดขั้นตอนในการทํางานลงได ชวยใหประหยัดทั้งเวลา แรงงาน และงบประมาณ โดยที่คุณภาพของผลงานไมไดลดลง นํา สอน สรุป ประเมิน T6

๑.๒ ทักษะกระบวนการแก้ปัญหา กระบวนการที่ต้องการให้ผู้ปฏิบัติงานได้รู้จักคิดหาวิธีการแก้ปัญหาต่างๆ อย่างเป็นระบบ กระบวนการแก้ปัญหามีขั้นตอน ดังนี้ การสังเกต รับรู้และท�าความ เข้าใจกับปัญหาที่ เกิดขึ้น จากตัวอย่างปัญหาการจัด ซุ้มดอกไม้ข้างต้นพบว่า ปัญหาที่เกิดขึ้น คือ ซุ้ม ดอกไม้มีขนาดเล็กเกินไป ในขณะที่พื้นที่มีขนาดใหญ่ งบประมาณไม่เพียงพอ ดอกไม้มีราคาแพงขึ้น จึงท�าให้ซื้อดอกไม้ได้ น้อยกว่าจ�านวนที่ต้องการ วิธีที่ ๑ ของบประมาณเพื่อ น�าไปซื้อดอกไม้มาเพิ่ม วิธีที่ ๒ ออกแบบใหม่ โดย ใช้ดอกไม้เท่าที่มี เลือกวิธีที่ ๒ เพราะไม่ต้อง เสียค่าใช้จ่ายเพิ่ม ทั้งยังได้ ซุ้มดอกไม้ที่สวยงามตาม แบบที่วาดไว้ การวิเคราะห์ปัญหา พิจารณาปัญหาที่ เกิดขึ้นว่ามีสาเหตุ มาจากสิ่งใด การสร้างทางเลือก แสวงหาทางเลือกใน การแก้ปัญหาอย่าง หลากหลาย การประเมิน ทางเลือก เลือกทางเลือกที่ดี และเหมาะสมที่สุด เพื่อน�าไปใช้ในการแก้ ปัญหา • มีสติปัญญา เฉลียวฉลาด • มีทัศนคติที่ดีต่อการท�างาน • มีสุขภาพกายและสุขภาพจิตดี • มีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ • มีจริยธรรม ซื่อสัตย์ และเสียสละ • สร้างแรงจูงใจและมีความมุ่งมั่นตั้งใจ • มีความรู้และมีประสบการณ์ ในงานที่ท�า • มีความเชื่อมั่นในความสามารถของตนเอง ๒ หลักการท�างานเพื่อการด�ารงชีพ การท�างานเพื่อการด�ารงชีวิต เป็นการท�างานที่มีความเกี่ยวข้องในชีวิตประจ�าวัน เพื่อช่วยเหลือ ตนเอง ครอบครัว และสังคม ไม่ท�าลายสิ่งแวดล้อม ดังนั้น การเรียนรู้หลักการท�างานจะช่วยให้ ท�างานได้อย่างมีประสิทธิภาพและประสบความส�าเร็จ ๒.๑ หลักการพัฒนาคุณภาพในการท�างาน การพัฒนาการท�างานให้มีคุณภาพที่ดี ควรมีการฝึกทักษะทางด้านการเข้าสังคม การท�างาน เป็นกลุ่ม การปรับตัวเข้ากับสิ่งแวดล้อม การมีมนุษยสัมพันธ์ที่ดี การพัฒนาคุณภาพในการท�างาน มีหลักการส�าคัญ ดังนี้ 5 หลักการท�างาน เพื่อการด�ารงชีวิต การสร้างทางเลือก 1 งานให้มีคุณภาพที่ดี ควรมีการฝึกทักษะทางด้านการเข้าสังคม การท� สร้างแรงจูงใจและมีความมุ่งมั่นตั้งใจ 2 3 กิจกรรม สรางเสริม กิจกรรม ทาทาย ขั้นสอน ขั้นที่ 3 อธิบายความรู 4. ครูอธิบายเพิ่มเติมวา “ในการทํางานตางๆ ไมวาจะเปนการทํางานแบบรายบุคคล หรือ การทํางานแบบกลุมจะตองมีการนําทักษะใน การทํางานมาใชอยูเสมอ ซึ่งทักษะที่นํามาใช จะมีความหลากหลาย เชน ทักษะกระบวนการ ทํางาน ทักษะกระบวนการแกปญหา นอกจากนี้ การทํางานยังตองรูจักการพัฒนาตนเอง พัฒนาผลงานที่ทําอยูเสมอ เพื่อใหงานมี คุณภาพมากยิ่งขึ้น” 5. ครูถามนักเรียนวา • หากตองประสบปญหาในการทํางาน นักเรียน จะมีแนวทางในการแกปญหาอยางไร (แนวตอบ นักเรียนสามารถแสดงความ คิดเห็นไดอยางอิสระ เชน ทําความเขาใจกับ ปญหาที่เกิดขึ้น จัดลําดับความสําคัญของ ปญหา สรางทางเลือกในการแกปญหาอยาง หลากหลาย พิจารณาขอมูลทางเลือกตางๆ จากนั้นนํามาประเมินทางเลือก วางแผน การปฏิบัติงานอยางเปนขั้นตอน บันทึกผล การปฏิบัติงานเพื่อรายงาน และตรวจสอบ ความถูกตองของทางเลือกในการแกปญหา) นักเรียนควรรู 1 การสรางทางเลือก เปนวิธีการเพิ่มหนทางในการแก ไข หรือกระทําในบางสิ่ง บางอยาง ในการสรางทางเลือกควรสรางทางเลือกอยางหลากหลาย ทั้งที่มีความ เปนไปไดมากและมีความเปนไปไดนอย เพื่อใหสามารถปรับใชใหมีความ เหมาะสมกับลักษณะของงาน หรือปญหาที่เกิดขึ้น 2 การเขาสังคม เปนสิ่งที่ตองพบเจอเมื่อตองทํางานรวมกับผูอื่น การสราง ความสัมพันธที่ดี สามารถปฏิบัติไดหลายวิธี เชน การกลาวคําทักทาย การวางตัว อยางมีมารยาท การพูดจาสุภาพไพเราะนาฟง การสื่อสารและการสนทนารวมกับ ผูอื่นในเรื่องที่สรางสรรค การรับฟงความคิดเห็นของผูอื่น สิ่งเหลานี้ลวนทําให เกิดความราบรื่นในการสรางความสัมพันธที่ดีตอกัน รวมถึงทําใหสามารถทํางาน รวมกับผูอื่นไดอยางมีความสุขและประสบความสําเร็จในการปฏิบัติงาน 3 สรางแรงจูงใจ หากตองการสรางแรงจูงใจ ควรมีหลักสําคัญ 3 ประการ คือ การใหการยกยอง การใหรางวัล และการสงเสริม ใหนักเรียนวิเคราะหแนวทางการทํางานใหประสบความสําเร็จ วาควรประกอบไปดวยสิ่งใดและสิ่งนั้นมีความสําคัญอยางไร อธิบาย เหตุผล พรอมยกตัวอยางประกอบการอธิบายใหชัดเจน ลงใน กระดาษ A4 นําสงครูผูสอน ใหนักเรียนสืบคนขอมูลของบุคคลที่ประสบความสําเร็จจาก การทํางาน 1 ทาน ในประเด็นที่ครูกําหนดให คือ ประวัติสวนตัว ทักษะการทํางาน การวิเคราะหแนวทางการทํางาน หลักการทํางาน ใหประสบความสําเร็จ ลงในกระดาษ A4 นําสงครูผูสอน ขั้นที่ 4 ขยายความเขาใจ 6. ครูใหนักเรียนแตละกลุมรวมกันวางแผนการ ทํางานตามความสนใจ 1 งาน (งานบาน งานประดิษฐ งานผา) โดยนําขั้นตอนของ กระบวนการทํางานมาประยุกตใช ซึ่งสามารถ ศึกษาจากตัวอยางในหนังสือเรียน หนวยการ เรียนรูที่ 1 หรือศึกษาเพิ่มเติมจากอินเทอรเน็ต จากนั้นบันทึกขั้นตอนการวางแผนการทํางาน ลงในใบงานที่ 1.1.1 เรื่อง ทักษะกระบวนการ ทํางาน นํา สอน สรุป ประเมิน T7

ขอสอบเนนการคิด มองเห็นคุณค่าของงาน มองเห็นคุณค่าของงานที่ท�าอยู่ ว่าได้ช่วยเหลือ หรือท�าประโยชน์ ให้แก่ผู้ ใด ก็จะท�าให้เกิดความรัก ความภาคภูมิใจ ความมั่นใจใน งานของตนเองมากขึ้น มีสมาธิกับงาน ฝึกจิตให้มีสมาธิก่อนเริ่มท�างาน ต้องมีความตั้งใจอย่างแน่วแน่ อยู่กับงาน ขณะท�างานควรคิด หาวิธีแก้ไขและพัฒนางานอยู่ เสมอ จะช่วยฝึกการคิดวิเคราะห์ และไม่เกิดความฟุ้งซ่าน มีความกระตือรือร้น สร้างอิริยาบถต่างๆ ให้มีชีวิตชีวา รักและสนุกสนานไปกับการ ท�างาน ฝึกท�างานให้คล่องแคล่ว ว่องไว มีความตื่นตัวและกระฉับ กระเฉงอยู่เสมอ ๑. ปรับปรุง หรือพัฒนาวิธีการท�างานให้สะดวก และดียิ่งขึ้น เช่น ลดขั้นตอน หรือเพิ่มเทคนิคเข้าไป เพื่อให้ท�างานได้อย่างคล่องแคล่วและรวดเร็ว มากยิ่งขึ้น 2. ค้นหาวิธีการท�างานให้ประหยัด หรือ ลดการใช้อุปกรณ์และก�าลังคนได้อย่างคุ้มค่า เพื่อ เพิ่มผลผลิตในการท�างาน เพื่อให้งานมีประสิทธิภาพ โดยน�ากระบวนการทางเทคโนโลยีเข้ามาใช้ใน การท�างาน ๓. พัฒนาการท�างานให้มีความถูกต้อง เพื่อ ลดการสูญเสียและเพิ่มความปลอดภัยในขณะ ปฏิบัติงาน ๔. สร้าง หรือค้นหาวิธีการท�างานใหม่ ๆ เพื่อ ให้สามารถพัฒนาการท�างานได้ดียิ่งขึ้น ๒.๓ วิธีท�างานอย่างมีความสุข ทุกคนย่อมมีความต้องการความก้าวหน้าและความมั่นคงในการท�างาน มีความพึงพอใจ ในงานที่ท�า แต่ในการท�างานภายใต้หน้าที่ความรับผิดชอบ ความกดดัน ความวิตกกังวล เป็นสิ่งที่ ทุกคนไม่อาจหลีกเลี่ยงได้ จึงควรปฏิบัติเพื่อให้ท�างานอย่างมีความสุข ซึ่งการท�างานอย่างมี ความสุขมี ๓ วิธี ดังนี้ การน�าเทคโนโลยีเข้ามาช่วยในการท�างาน จะช่วยให้ท�างาน ได้อย่างสะดวกสบายและมีประสิทธิภาพมากขึ้น ๒.๒ คุณภาพในการท�างาน ปัจจุบันการแข่งขันมีสูงขึ้น ท�าให้มีอัตราการว่างงานเพิ่มขึ้น บริษัท หรือสถานประกอบการ หลายแห่งมีการปลดพนักงานออก ส่วนหนึ่งเป็นเพราะขาดประสิทธิภาพในการท�างาน ไม่พัฒนา และปรับปรุงการท�างานของตนให้มีคุณภาพ ซึ่งคุณภาพในการท�างานสามารถปฏิบัติได้ ดังนี้ 6 แบบสังเกตพฤติกรรมการท างานกลุ่ม ค าชี้แจง : ให้ผู้สอนสังเกตพฤติกรรมของนักเรียนในระหว่างเรียนและนอกเวลาเรียน แล้วขีด ลงในช่องที่ตรงกับระดับคะแนน ล าดับที่ ชื่อ – สกุล ของนักเรียน การแสดง ความ คิดเห็น การยอมรับ ฟังคนอื่น การท างาน ตามที่ได้รับ มอบหมาย ความมี น้ าใจ การมี ส่วนร่วมใน การ ปรับปรุง ผลงานกลุ่ม รวม 15 คะแนน 3 2 1 3 2 1 3 2 1 3 2 1 3 2 1 ลงชื่อ...................................................ผู้ประเมิน ............./.................../............... เกณฑ์การให้คะแนน ปฏิบัติ หรือแสดงพฤติกรรมอย่างสม่ าเสมอ ให้ 3 คะแนน ปฏิบัติ หรือแสดงพฤติกรรมบ่อยครั้ง ให้ 2 คะแนน ปฏิบัติ หรือแสดงพฤติกรรมบางครั้ง ให้ 1 คะแนน เกณฑ์การตัดสินคุณภาพ ช่วงคะแนน ระดับคุณภาพ 12-15 ดี 8-11 พอใช้ ต่ ากว่า 8 ปรับปรุง ขั้นประเมิน 1. ครูตรวจสอบผลการทําแบบทดสอบกอนเรียน เพื่อตรวจสอบความเขาใจกอนเรียนของนักเรียน 2. ครูตรวจสอบใบงานที่ 1.1.1 เรื่อง ทักษะ กระบวนการทํางาน 3. ครูประเมินผลระหวางการจัดกิจกรรมการเรียนรู จากการสังเกตพฤติกรรมการทํางานกลุม การนําเสนอผลงาน และการสังเกตคุณลักษณะ อันพึงประสงค ขั้นสรุป ขั้นที่ 5 ตรวจสอบผล 1. ครูและนักเรียนรวมกันสรุปความรู เรื่อง ทักษะ กระบวนการทํางาน 2. ครูตรวจสอบความรู ความเขาใจของนักเรียน จากการนําเสนอผลการวิเคราะห วิจารณ และ การสรุปความรู ขั้นสอน ขั้นที่ 4 ขยายความเขาใจ 7. ครูใหนักเรียนแตละกลุมสงตัวแทนกลุมละ 1 คน ออกมานําเสนอผลงานใหเพื่อนชมหนาชั้นเรียน จากนั้นใหเพื่อนรวมชั้นเรียนรวมกันเสนอแนะ เพิ่มเติม 8. ครูอธิบายเพิ่มเติมวา “คุณภาพในการทํางาน มีความสําคัญมาก เพราะปจจุบันมีการแขงขันสูง เชน ในภาคธุรกิจที่มุงเนนคุณภาพของงาน เพื่อศักยภาพในการแขงขัน หากคุณภาพของงาน ไมดี ก็ไมสามารถแขงขันกับธุรกิจอื่นๆ ได ดานแรงงานก็เชนเดียวกัน หากขาดทักษะใน การทํางาน ผลงานจะไมมีประสิทธิภาพ อาจ เปนสาเหตุที่ทําใหถูกเลิกจางงานได” แนวทางการวัดและประเมินผล ครูสามารถสังเกตพฤติกรรมการทํางานกลุม การนําเสนอผลงาน โดยศึกษา เกณฑการวัดและประเมินผลที่แนบทายแผนการจัดการเรียนรู หนวยการเรียนรูที่ 1 แบบประเมินการน าเสนอผลงาน ค าชี้แจง : ให้ผู้สอนประเมินผลการน าเสนอผลงานของนักเรียนตามรายการ แล้วขีด ลงในช่องที่ตรงกับระดับคะแนน ลงชื่อ...................................................ผู้ประเมิน ............/................./................ เกณฑ์การให้คะแนน ผลงานหรือพฤติกรรมสอดคล้องกับรายการประเมินสมบูรณ์ชัดเจน ให้ 3 คะแนน ผลงานหรือพฤติกรรมสอดคล้องกับรายการประเมินเป็นส่วนใหญ่ ให้ 2 คะแนน ผลงานหรือพฤติกรรมสอดคล้องกับรายการประเมินบางส่วน ให้ 1 คะแนน เกณฑ์การตัดสินคุณภาพ ช่วงคะแนน ระดับคุณภาพ 12-15 ดี 8-11 พอใช้ ต่ ากว่า 8 ปรับปรุง ล าดับที่ รายการประเมินระดับคะแนน 3 2 1 1 ความถูกต้องของเนื้อหา 2 การล าดับขั้นตอนของเรื่อง 3 วิธีการน าเสนอผลงานอย่างสร้างสรรค์ 4 การใช้เทคโนโลยีในการน าเสนอ 5 การมีส่วนร่วมของสมาชิกในกลุ่ม รวม บุคคลในขอใดนําวิธีการทํางานอยางมีความสุขมาประยุกตใช ไดอยางเหมาะสม 1. นิวชวนเพื่อนไปเดินเลนที่หางสรรพสินคากอนแลวจึง กลับมาทํางาน 2. นุนตั้งความหวังไววาจะไดคะแนนจากการทํางานมากกวา เพื่อน 3. แนนจะทํางานไปเรื่อยๆ เมื่อใกลกําหนดสงจึงคอยเรงมือ 4. เนยทํางานที่ตนเองชอบ ถนัด และสนใจ (วิเคราะหคําตอบ ตอบขอ 4. เพราะการทํางานที่ตนเองชอบ ถนัด และสนใจ จะทําใหเกิดความสุขจากการทํางาน เกิดความภาคภูมิใจ มองเห็นคุณคาและประโยชนของงานที่ทํา มีความมุงมั่นตั้งใจ ในการทํางานอยางกระตือรือรน และไมตองเครงเครียดกับงาน มากจนเกินไป) นํา สอน สรุป ประเมิน T8

๓ การแก้ปัญหาในการท�างานด้วยวงจร PDCA PDCA เป็นวงจรของการพัฒนาทักษะในการแก้ปัญหา ซึ่งน�าไปประยุกต์ ใช้ ได้ ในทุกองค์กร เพื่อให้เกิดการพัฒนาทางด้านคุณภาพของงาน หรือผลลัพธ์อย่างมีประสิทธิภาพ โดยจะช่วยให้ ผู้ปฏิบัติงานได้ติดตามและทบทวนขั้นตอนการปฏิบัติงานอย่างต่อเนื่อง ท�าให้ผู้ร่วมงานทุกคน มีส่วนร่วมในการแก้ไข ปรับปรุงวิธีการท�างาน เพื่อพัฒนาประสิทธิภาพการท�างานให้มีความยั่งยืน ๓.๑ โครงสร้างของวงจร PDCA วงจร PDCA ถูกน�ามาใช้เป็นเครื่องมือในการแก้ปัญหา พัฒนา และปรับปรุงงานอย่างเป็น ขั้นตอน เพื่อให้งานส�าเร็จลุล่วงตามเป้าหมายที่ตั้งไว้ โดยสามารถน�าไปประยุกต์ใช้ได้กับ ทุก ๆ เรื่อง เช่น การเรียน การประกอบอาหาร การตั้งเป้าหมายในชีวิต ซึ่งโครงสร้างวงจร PDCA มีขั้นตอน ดังนี้ Plan Do Act Check PDCA Check การตรวจสอบงาน ตรวจสอบผลการปฏิบัติงานในแต่ละขั้นตอน ของแผนงานว่ามีปัญหาใดเกิดขึ้น และจ�าเป็น ต้องเปลี่ยนแปลงแก้ไขแผนงานในขั้นตอนใด Act การปรับปรุง แก้ไขงาน ปรับปรุงแก้ไขงานที่มีปัญหา หากงานไม่มีปัญหาสามารถน�า แนวทางการปฏิบัติที่เกิดผล ส�าเร็จนี้ไปประยุกต์ใช้ในการ ปฏิบัติงานครั้งต่อ ๆ ไป Plan การวางแผนงาน ตั้งเป้าหมาย ก�าหนดขั้นตอนวิธีการด�าเนินงาน รวมทั้งก�าหนดงบประมาณ แรงงาน วัตถุดิบ และระยะเวลาในการท�างาน Do การปฏิบัติงาน ลงมือปฏิบัติงานตามขั้นตอน ที่ได้วางแผนไว้ และควรมี การตรวจสอบระหว่างการ ปฏิบัติงานด้วย 7 หลักการท�างาน เพื่อการด�ารงชีวิต ขั้นนํา (กระบวนการเรียน ความรู ความเขาใจ) 1. ครูถามนักเรียนเกี่ยวกับปญหา หรืออุปสรรค ในการทํางานที่ผานมาวา • นักเรียนเคยพบเจอกับปญหา หรืออุปสรรคใด และมี วิธีการแกปญหา หรืออุปสรรคนั้นอยางไร (แนวตอบ คําตอบขึ้นอยูกับดุลยพินิจของ นักเรียน) 2. ครูขออาสาสมัคร 2-3 คน ออกมาเลาประสบการณ เกี่ยวกับปญหา หรืออุปสรรคที่พบเจอจากการ ทํางาน และวิธีการแกปญหาใหเพื่อนฟงหนา ชั้นเรียน 3. ครูใหนักเรียนรวมกันแสดงความคิดเห็นและครู ชวยเสนอแนะเพิ่มเติม ขั้นสอน ขั้นที่ 1 สังเกต ตระหนัก 1. ครูใหนักเรียนดูแผนภูมิกระบวนการแกปญหา ในการทํางานดวยวงจร PDCA จากหนังสือเรียน หนวยการเรียนรูที่ 1 2. ครูใหนักเรียนศึกษาเพิ่มเติมเกี่ยวกับกระบวนการ แกปญหาในการทํางานดวยวงจร PDCA จาก PowerPoint ม.5 หนวยการเรียนรูที่ 1 3. ครูถามนักเรียนวา • วงจร PDCA ประกอบไปดวยขั้นตอนใด (แนวตอบ วงจร PDCA ประกอบไปดวย 4 ขั้นตอนที่สําคัญ คือ P (Plan) เปนขั้นตอน การวางแผนงาน D (DO) เปนการลงมือ ปฏิบัติงานตามแผนงานที่วางไว C (Check) เปนขั้นตอนการตรวจสอบผลที่ไดรับจาก การปรับปรุงและเปลี่ยนแปลง และ A (Act) เปนขั้นตอนการปรับปรุงแกไขการทํางาน ซึ่งเกิดจากการประเมินวาการทํางานเปนไป ตามแผนหรือไม เพื่อปรับปรุงการทํางานใหดี ยิ่งขึ้นไป) เกร็ดแนะครู ครูอธิบายเพิ่มเติมเกี่ยวกับเทคนิคในการปฏิบัติงานตามวงจร PDCA ใหนักเรียนฟงวา เทคนิคในการปฏิบัติงานตามวงจร PDCA สามารถปฏิบัติได ตามขั้นตอน คือ เทคนิคการวางแผน ตรวจสอบหนาที่ ภาระงาน และอุปกรณที่ตอง รับผิดชอบ โดยคํานึงถึงระยะเวลาในการทํางาน ลําดับการทํางาน และเปาหมาย ในการทํางาน เทคนิคขั้นตอนการปฏิบัติ ตรวจสอบทุกขั้นตอนอยางละเอียด หากพบขอบกพรองใหรีบแกไขทันที กอนที่ความเสียหายจะเพิ่มมากขึ้น เทคนิค ขั้นตอนการตรวจสอบ ตรวจสอบวิธีการ ระยะเวลา และผลที่ไดรับจากการปฏิบัติ งานวาทําไดตามแผนหรือไม เทคนิคขั้นตอนการปรับปรุงแกไข หากตรวจสอบ แลวพบวามีขอผิดพลาด ใหรีบหาสาเหตุ และแก ไขทันที กิจกรรม 21st Century Skills 1. ใหนักเรียนแบงกลุม กลุมละเทาๆ กัน ใหแตละกลุมรวมกัน ศึกษา เรื่อง วงจร PDCA จากสื่อการเรียนรูที่หลากหลาย เชน อินเทอรเน็ต 2. ใหนักเรียนแตละกลุมรวมกันระดมความคิดและแสดงความคิดเห็น เกี่ยวกับวงจร PDCA วามีเทคนิคการทํางานในแตละขั้นตอน อยางไร 3. ใหนักเรียนรวมกันอภิปรายเรื่อง วงจร PDCA ภายในหองเรียน อยางสรางสรรค โดยนําเทคนิคตางๆ ที่ใชในการทํางานมา ทบทวน เพื่อสรุปขอดี ขอบกพรอง หรือจุดที่ควรแกไขปรับปรุง ในระบบงาน เพื่อใหการดําเนินงานครั้งตอไปเปนไปอยางราบรื่น มากยิ่งขึ้น 4. ใหนักเรียนแตละกลุมรวมกันสรุปความรูที่ไดรับจากการศึกษา เรื่อง วงจร PDCA ลงในกระดาษ A4 นําสงครูผูสอน สื่อ Digital ศึกษาเพิ่มเติมเกี่ยวกับการแกปญหาในการทํางานดวยวงจร PDCA ไดที่ http://www.manage.rbru.ac.th/images/Book/PDCA.pdf นํา นํา สอน สรุป ประเมิน T9

ขอสอบเนนการคิด ตัวอย่าง การน�าวงจร PDCA มาใช้ในการซื้อของใช้ภายในบ้าน Plan Do Act Check ๓.๒ ตัวอย่างการน�าวงจร PDCA มาใช้ ในกระบวนการท�างานและ กระบวนการแก้ปัญหา วงจร PDCA ที่สมบูรณ์จะเกิดขึ้นได้ เมื่อเราน�าผลที่ได้จากขั้นตอนการด�าเนินการที่เหมาะสม มาด�าเนินการในกระบวนการวางแผนอีกครั้งหนึ่ง และเป็นวงจรแบบนี้ไปเรื่อย ๆ ไม่มีที่สิ้นสุด ซึ่งสามารถใช้วงจรนี้ได้กับการด�าเนินชีวิตประจ�าวัน การวางแผนงาน (Plan) ส�ารวจว่าของในบ้านมีสิ่งใดเหลืออยู่เป็น จ�านวนเท่าไร หากต้องการสิ่งใดเพิ่มเติมให้ จดรายการไว้ เลือกสถานที่ที่จะไปซื้อ และ เตรียมเงินให้เพียงพอ การปรับปรุงแก้ไขงาน (Act) พิจารณาความผิดพลาดจากการซื้อสินค้า ว่าเกิดจากสาเหตุใด เช่น สินค้าบางชนิดมี ราคาสูง จึงไม่ได้ซื้อมา วิธีการแก้ไข คือ ครั้งต่อไปควรตรวจสอบราคาของสินค้าที่ ต้องการซื้อจากสถานที่ซื้อต่าง ๆ แล้วเลือก สถานที่ซื้อสินค้าที่มีราคาถูก หรือเตรียมเงิน ส�ารองไว้ด้วย การปฏิบัติงาน (Do) ไปที่ร้านค้า เรียงล�าดับในการซื้อสินค้าโดย เลือกซื้อของตามที่จดมา หากไม่พบสิ่งที่ ต้องการ หรือมีราคาสูงเกินกว่าที่ตั้งไว้ให้ พิจารณาตามความเหมาะสม ก่อนออกจาก ร้านให้ตรวจสอบว่าซื้อสินค้าได้ครบตามที่ ต้องการหรือไม่สินค้าอยู่ในสภาพสมบูรณ์หรือ มีต�าหนิหรือไม่ ผู้ขายคิดราคาและทอนเงิน ถูกต้องหรือไม่ การตรวจสอบ (Check) เมื่อถึงบ้านควรตรวจสอบจ�านวนเงินที่ใช้ไป และตรวจสอบว่ามีสิ่งใดที่ซื้อไม่ได้ตามที่ ต้องการ เช่น ได้สินค้ามาไม่ครบเพราะมี ราคาสูง แล้วน�าข้อมูลที่ได้จากการตรวจสอบ ไปวางแผนในการซื้อสินค้าครั้งต่อไป เพื่อจะ ได้สินค้าตรงตามที่ต้องการและใช้งานได้ อย่างมีประสิทธิภาพ 8 ขั้นที่ 2 วางแผนปฏิบัติ 5. ครูใหนักเรียนแบงกลุม (กลุมเดิม) รวมกันศึกษา กรณีศึกษาที่ครูกําหนดให ซึ่งกรณีศึกษาของ แตละกลุมจะมีความแตกตางกันไป ดังนี้ • ปญหาที่เกิดขึ้นระหวางการทํางาน • ปญหาความขัดแยงกันระหวางสมาชิกในกลุม • ปญหาการวางแผนในการทํางานกลุม 6. ครูแจกกรณีศึกษาที่เกี่ยวกับปญหาที่เกิดขึ้น ในการทํางานทั้งหมด 3 กรณี ใหกับนักเรียน แตละกลุม โดยใชวิธีการสุมแจก เพื่อใหนักเรียน ไดรวมกันคิดวิเคราะหและอภิปรายความรูรวมกัน ภายในกลุม บูรณาการอาเซียน ครูอธิบายเพิ่มเติมวาในชวงที่ประเทศไทยมีการเตรียมความพรอม เพื่อ เขาสูประชาคมอาเซียน ประเทศไทยไดมีการเตรียมความพรอมทั้งในดาน เศรษฐกิจ ความมั่นคงทางการเมือง และอาจตองมีการรับมือกับการหลั่งไหล ของแรงงานจากนานาประเทศ ซึ่งสงผลทําใหเกิดการแขงขันทางดานการทํางาน ที่เพิ่มสูงมากขึ้น จึงตองมีการพัฒนาทรัพยากรมนุษย เพื่อใหสามารถแขงขัน กับแรงงานจากนานาชาติไดอยางมีประสิทธิภาพ โดยจะตองมีการพัฒนา ทางดานภาษา การศึกษา เทคโนโลยี ทักษะกระบวนการทํางาน และทักษะ กระบวนการแกปญหา เพื่อใหบุคลากรของประเทศมีศักยภาพในการทํางาน ที่มีประสิทธิภาพทัดเทียมกับนานาชาติได ขอใดเปนลักษณะของการวางแผนการทํางานที่ดี 1. ปฏิบัติงานงาย ไมซับซอน 2. มีความชัดเจน ขอมูลถูกตอง 3. สามารถตรวจสอบการทํางานได 4. มีความซับซอนในการปฏิบัติมากกวาปกติ ( วิเคราะหคําตอบ ตอบขอ 2. เพราะจะตองมีความชัดเจน ขอมูล ถูกตองครบถวน มีการระบุวาใครจะรับผิดชอบทําหนาที่ใด ทําสิ่งใด เวลาใด สถานที่ใด ทําอยางไร และทําเพื่อสิ่งใดอยางละเอียด เพื่อใหสามารถนําแผนที่วางไวไปใชในการปฏิบัติงานไดประสาน สอดคลองอยางตอเนื่อง ซึ่งขอมูลเหลานี้จะตองกําหนดไวอยาง ชัดเจน) ขั้นสอน ขั้นที่ 1 สังเกต ตระหนัก • นักเรียนเคยเห็นวงจร PDCA นี้หรือไม นักเรียนคิดวามีประโยชนอยางไร (แนวตอบ วงจร PDCA เปนวิธีการทํางาน และการแกปญหาในการทํางาน โดยเนน การพัฒนา ปองกัน และปรับปรุงการทํางาน ใหดียิ่งขึ้น เพื่อใหการทํางานสามารถพัฒนา ไดอยางยั่งยืนและมีคุณภาพ วงจร PDCA จึงถูกเรียกอีกชื่อหนึ่งวา “วงจรบริหารงาน คุณภาพ”) 4. ครูใหนักเรียนศึกษาตัวอยาง “การนําวงจร PDCA มาใชในการซื้อของใชภายในบาน” จาก หนังสือเรียน หนวยการเรียนรูที่ 1 หนา 8 จากนั้น ใหนักเรียนรวมกันแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับ การนําวงจร PDCA มาใชในกระบวนการทํางาน และกระบวนการแกปญหา โดยมีครูเปนผูคอย เสนอแนะเพิ่มเติม นํา สอน สรุป ประเมิน T10

กิจกรรม เสริมสรางคุณลักษณะอันพึงประสงค ๔ การแก้ปัญหาในการท�างานด้วยกิจกรรม ๕ ส กิจกรรม ๕ ส เป็นกระบวนการท�างานที่เป็นระบบ มีแนวทางการปฏิบัติที่เหมาะสม โดยน�า มาใช้เพื่อปรับปรุง แก้ ไขงาน และรักษาสิ่งแวดล้อมในสถานที่ต่าง ๆ ให้ดีขึ้น สามารถน�ามาใช้ ใน การเพิ่มประสิทธิภาพการท�างานได้อีกทางหนึ่งด้วย ๔.๑ หลักการของกิจกรรม ๕ ส กิจกรรม ๕ ส เป็นกิจกรรมที่มีความเกี่ยวข้องกับการจัดระเบียบและการท�าความสะอาดใน สถานที่ต่างๆ เช่น บ้าน โรงเรียน ห้องเรียน สถานที่ปฏิบัติงาน เพื่อให้เกิดความเป็นระเบียบ สะอาด ปลอดภัย มีบรรยากาศที่ดี และสร้างความสุขให้กับผู้อยู่อาศัย สะสาง การแยกของที่จ�าเป็นต้องใช้กับ ของที่ไม่จ�าเป็นต้องใช้ และขจัด ของที่ไม่จ�าเป็นต้องใช้ ทิ้งไป สะดวก การจัดวางสิ่งของให้เป็นระเบียบ เพื่อความสะดวก ปลอดภัย และ สามารถหยิบใช้งาน ได้ทันที ส�ารวจสิ่งของ โดยเฉพาะบริเวณ ที่อยู่ ในความรับผิดชอบ แยก ของที่ต้องการใช้งานกับของที่ ไม่ต้องการใช้งานออกจากกัน วางของให้เป็นที่ เป็นหมวด หมู่ หรือท�าป้ายบอก และเมื่อ น�าของไปใช้งานเสร็จแล้ว ควร น�ามาเก็บไว้ที่เดิมให้เรียบร้อย กิจกรรม 5 ส Seiri [เซริ] สะสาง Seiton [เซตง] สะดวก Seiso [เซโซ] สะอาด Seiketsu [เซเคทซี] สุขลักษณะ Shitsuke [ซึทซึเคะ] สร้างนิสัย หลักการ หลักการ สะอาด การท�าความสะอาด ปัด กวาด เช็ด ถู สถานที่ สิ่งของ อุปกรณ์ เครื่องมือ เครื่องจักร ให้สะอาดอยู่เสมอ สร้างนิสัย การสร้างนิสัยในการปฏิบัติงาน ตามระเบียบวินัย หรือข้อบังคับ อย่างเคร่งครัด สุขลักษณะ การรักษาและปฏิบัติ ๓ ส ได้แก่ สะสาง สะดวก และสะอาด ให้ดี ตลอดไป หมั่นปัด กวาด เช็ด ถู บริเวณ ต่าง ๆ ของห้อง เช่น เพดาน ฝาผนัง พื้นห้อง ชั้นวางของ โต๊ะให้สะอาดอยู่เสมอ แยกของใช้กับของไม่ใช้ออก จากกัน จัดสิ่งของเป็นหมวด หมู่ หมั่นรักษาความสะอาด อยู่เสมอ ปฏิบัติงานตามกฎระเบียบ วินัย ข้อบังคับ เพื่อสร้างลักษณะ นิสัยที่ดีให้เกิดขึ้นในการ ท�างาน หลักการ หลักการ หลักการ 9 หลักการท�างาน เพื่อการด�ารงชีวิต ขั้นสอน ขั้นที่ 3 ลงมือปฏิบัติ 7. ครูใหนักเรียนแตละกลุมรวมกันวิเคราะหปญหา ที่เกิดขึ้นในการทํางานจากกรณีศึกษาที่ครู แจกให และใชวงจร PDCA เขามาชวยในการ แกปญหา โดยใหแตละกลุมรวมกันเขียนขั้นตอน การแกปญหาในรูปแบบของแผนผังความคิด เพื่อใหเกิดความเขาใจที่ชัดเจนมากยิ่งขึ้น 8. ครูใหนักเรียนแตละกลุมสงตัวแทนกลุมละ 1 คน ออกมานําเสนอผลการศึกษาเกี่ยวกับ ปญหาที่เกิดขึ้นในการทํางานจากกรณีศึกษา ที่ครูแจกใหใหเพื่อนฟงหนาชั้นเรียน จากนั้น ใหเพื่อนรวมชั้นเรียนรวมกันเสนอแนะเพิ่มเติม 9. ครูถามนักเรียนวา • วงจร PDCA ชวยปองกันปญหาที่จะเกิดขึ้น ในการทํางานไดอยางไร (แนวตอบ นักเรียนสามารถแสดงความคิดเห็น ไดอยางอิสระ) 10. ครูอธิบายเพิ่มเติมวา “กระบวนการแกปญหา ในการทํางานไมไดมีเพียงการแกปญหาดวย วงจร PDCA เทานั้น แตยังมีการแกปญหาดวย การใชกิจกรรม 5 ส ซึ่งสามารถนํามาประยุกตใช เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการทํางานไดอีกวิธีหนึ่ง” 11. ครูใหนักเรียนศึกษาเรื่อง การแกปญหาดวยการ ใชกิจกรรม 5 ส จากหนังสือเรียน หนวยการ เรียนรูที่ 1 หรือศึกษาเพิ่มเติมจากอินเทอรเน็ต 12. ครูถามนักเรียนวา • การทํากิจกรรม 5 ส ที่โรงเรียน สามารถนํา มาประยุกตใช ในชีวิตประจําวันของนักเรียน ไดอยางไร (แนวตอบ นักเรียนสามารถแสดงความคิดเห็น ไดอยางอิสระ) ใหนักเรียนนําความรูเกี่ยวกับหลักการของกิจกรรม 5 ส ไดแก สะสาง สะดวก สะอาด สุขลักษณะ และสรางนิสัย ไปประยุกต ใชในชีวิตประจําวัน เพื่อจัดระเบียบและทําความสะอาดบานของ ตนเองในการปฏิบัติงาน โดยใหนักเรียนถายภาพกอนและหลังการ ปฏิบัติงาน พรอมทั้งบันทึกขอมูลเกี่ยวกับปญหาที่พบและแนวทาง แกไข จัดทําเปนรูปเลมรายงาน นําสงครูผูสอน (กิจกรรมนี้เสริมสรางคุณลักษณะดานซื่อสัตยสุจริต มีวินัย และ มุงมั่นในการทํางาน) เกร็ดแนะครู ครูอธิบายเพิ่มเติมเกี่ยวกับประโยชนจากการทํากิจกรรม 5 ส ใหนักเรียน ฟงวา การทํากิจกรรม 5 ส จะสงผลใหสถานที่ทํางาน บาน โรงเรียนมีความ นาอยู นาทํางาน ผูปฏิบัติงาน หรือผูอาศัยจะมีจิตใจที่สดชื่น ปลอดโปรง และ กระตือรือรนที่จะปฏิบัติหนาที่ของตนอยางเต็มกําลังความสามารถ นอกจากนี้ การทําความสะอาดยังสงผลทางออม คือ เปนการตรวจสอบอุปกรณ เครื่องมือ เครื่องใชตางๆ ทําใหทราบถึงขอบกพรองที่มีอยู และแนะนําใหนักเรียนนําหลัก กิจกรรม 5 ส ไปประยุกตใชในชีวิตประจําวัน เชน บาน โรงเรียน สถานที่สาธารณะ เพื่อสรางความเปนระเบียบเรียบรอย กอใหเกิดความปลอดภัย ถูกสุขอนามัย นอกจากนี้ ควรใหนักเรียนจัดกิจกรรมรณรงค 5 ส ในชุมชนรวมดวย สื่อ Digital ศึกษาเพิ่มเติมเกี่ยวกับการแกปญหาในการทํางานดวยกิจกรรม 5 ส ไดที่ http://library.rsu.ac.th/library5s/lib5s_mean.html นํา สอน สรุป ประเมิน T11

ขอสอบเนนการคิด ๓ เกิดความสะดวกและความ ปลอดภัยในการปฏิบัติงาน 6 ช่วยพัฒนาคุณภาพชีวิตของ บุคลากรในองค์กร หน่วยงาน ตลอดจนประชาชนในสังคม ให้ดีขึ้น 2 เกิดการฝึกฝนแนวความคิด อย่างเป็นระบบ 5 มีพื้นที่จัดเก็บวัสดุ อุปกรณ์ อย่างมีประสิทธิภาพ 8 ช่วยลดอุบัติเหตุที่อาจเกิดขึ้น จากการท�างาน ๑ บ้าน โรงเรียน ห้องเรียน สถานที่ ปฏิบัติงานมีความสะอาดและ เป็นระเบียบเรียบร้อย ๔ มีประสิทธิภาพในการท�างาน ที่สูงขึ้น 7 มีโอกาสท�างานเป็นกลุ่มและ ร่วมกันแก้ปัญหา T i p ๕ ส กับการจัดบ้าน การจัดบ้านโดยใช้กิจกรรม ๕ ส จะช่วยให้บ้านมีความเป็นระเบียบ สะอาด และปลอดภัยมากขึ้น ซึ่งมีวิธีการจัดตามหลัก ๕ ส ดังนี้ ๑. สะสาง : เครื่องเรือนชิ้นใดที่ช�ารุดแล้วให้ทิ้งไป ๒. สะดวก : จัดวางของที่จ�าเป็นให้สะดวกต่อการ น�าไปใช้ ๓. สะอาด : ท�าความสะอาดบ้าน เครื่องเรือนต่าง ๆ ให้สะอาดอยู่เสมอ ๔. สุขลักษณะ : ดูแลรักษาบ้าน ของใช้ เครื่องเรือน ต่างๆ ให้ถูกสุขลักษณะ และ ค�านึงถึงความปลอดภัยเป็นหลัก ๕. สร้างนิสัย : ปฏิบัติตามหลัก ๕ ส จนเป็นนิสัย ๔.๒ ประโยชน์ที่ ได้รับจากการท�ากิจกรรม ๕ ส การท�างานโดยยึดหลักกิจกรรม ๕ ส จะช่วยก่อประโยชน์ ให้แก่องค์กร หน่วยงาน และบุคคล ดังนี้ ๑0 ขั้นประเมิน 1. ครูตรวจสอบใบงานที่ 1.2.1 เรื่อง การแกปญหา ในการทํางานดวยวงจร PDCA 2. ครูตรวจชิ้นงาน/ภาระงาน (รวบยอด) เรื่อง การปฏิบัติงานตางๆ โดยใชทักษะกระบวนการ ทํางานและทักษะกระบวนการแกปญหา 3. ครูประเมินผลระหวางการจัดกิจกรรม การเรียนรู จากการสังเกตพฤติกรรมการ ทํางานกลุม การนําเสนอผลงาน และการ สังเกตคุณลักษณะอันพึงประสงค ขั้นสรุป 1. ครูและนักเรียนรวมกันสรุปความรู เรื่อง การ แกปญหาในการทํางานดวยวงจร PDCA 2. ครูและนักเรียนรวมกันสรุปความรู เรื่อง การ แกปญหาในการทํางานดวยกิจกรรม 5 ส 3. ครูตรวจสอบความรู ความเขาใจของนักเรียน จากการนําเสนอผลการวิเคราะห วิจารณ และ การสรุปความรู ขั้นสอน ขั้นที่ 4 พัฒนาความรู ความเขาใจ 13. ครูมอบหมายใหนักเรียนทําใบงานที่ 1.2.1 เรื่อง การแกปญหาในการทํางานดวยวงจร PDCA 14. ครูมอบหมายใหนักเรียนทําชิ้นงาน/ภาระงาน (รวบยอด) เรื่อง การปฏิบัติงานตางๆ โดยใช ทักษะกระบวนการทํางานและทักษะกระบวนการ แกปญหา แนวทางการวัดและประเมินผล ครูสามารถสังเกตพฤติกรรมการทํางานกลุม การนําเสนอผลงาน โดยศึกษา เกณฑการวัดและประเมินผลที่แนบทายแผนการจัดการเรียนรู หนวยการเรียนรูที่ 1 ขอใดเปนวิธีการประเมินความกาวหนาจากการทํากิจกรรม 5 ส ไดดีที่สุด 1. แบบบันทึก 2. แบบประเมิน 3. การนําเสนอ 4. ภาพถาย ( วิเคราะหคําตอบ ตอบขอ 4. เพราะวิธีการประเมินความกาวหนา จากการทํากิจกรรม 5 ส ที่ไดผลดีที่สุด คือ การใชภาพถายกอน และหลังการปฏิบัติกิจกรรม เนื่องจากภาพถายสามารถระบุความ เปลี่ยนแปลงของพื้นที่ไดอยางชัดเจน) แบบสังเกตพฤติกรรมการท างานกลุ่ม ค าชี้แจง : ให้ผู้สอนสังเกตพฤติกรรมของนักเรียนในระหว่างเรียนและนอกเวลาเรียน แล้วขีด ลงในช่องที่ตรงกับระดับคะแนน ล าดับที่ ชื่อ – สกุล ของนักเรียน การแสดง ความ คิดเห็น การยอมรับ ฟังคนอื่น การท างาน ตามที่ได้รับ มอบหมาย ความมี น้ าใจ การมี ส่วนร่วมใน การ ปรับปรุง ผลงานกลุ่ม รวม 15 คะแนน 3 2 1 3 2 1 3 2 1 3 2 1 3 2 1 ลงชื่อ...................................................ผู้ประเมิน ............./.................../............... เกณฑ์การให้คะแนน ปฏิบัติ หรือแสดงพฤติกรรมอย่างสม่ าเสมอ ให้ 3 คะแนน ปฏิบัติ หรือแสดงพฤติกรรมบ่อยครั้ง ให้ 2 คะแนน ปฏิบัติ หรือแสดงพฤติกรรมบางครั้ง ให้ 1 คะแนน เกณฑ์การตัดสินคุณภาพ ช่วงคะแนน ระดับคุณภาพ 12-15 ดี 8-11 พอใช้ ต่ ากว่า 8 ปรับปรุง แบบประเมินการน าเสนอผลงาน ค าชี้แจง : ให้ผู้สอนประเมินผลการน าเสนอผลงานของนักเรียนตามรายการ แล้วขีด ลงในช่องที่ตรงกับระดับคะแนน ลงชื่อ...................................................ผู้ประเมิน ............/................./................ เกณฑ์การให้คะแนน ผลงานหรือพฤติกรรมสอดคล้องกับรายการประเมินสมบูรณ์ชัดเจน ให้ 3 คะแนน ผลงานหรือพฤติกรรมสอดคล้องกับรายการประเมินเป็นส่วนใหญ่ ให้ 2 คะแนน ผลงานหรือพฤติกรรมสอดคล้องกับรายการประเมินบางส่วน ให้ 1 คะแนน เกณฑ์การตัดสินคุณภาพ ช่วงคะแนน ระดับคุณภาพ 12-15 ดี 8-11 พอใช้ ต่ ากว่า 8 ปรับปรุง ล าดับที่ รายการประเมินระดับคะแนน 3 2 1 1 ความถูกต้องของเนื้อหา 2 การล าดับขั้นตอนของเรื่อง 3 วิธีการน าเสนอผลงานอย่างสร้างสรรค์ 4 การใช้เทคโนโลยีในการน าเสนอ 5 การมีส่วนร่วมของสมาชิกในกลุ่ม รวม นํา สอน สรุป ประเมิน T12

การศึกษาเป็นสิ่งส�าคัญที่ครอบครัวส่งเสริมให้ได้รับอย่าง เต็มที่ เพื่อน�าความรู้ที่ได้นั้นไปใช้ในการประกอบอาชีพสุจริต ในอนาคต ๑. เคารพเชื่อฟังบิดามารดา เคารพและเชื่อฟัง ค�าสั่งสอนของบิดามารดา และปฏิบัติตนตามค�า สั่งสอนของท่านอย่างเคร่งครัดด้วยความเต็มใจ 2. ช่วยเหลือบิดามารดาในทุกโอกาสที่ สามารถปฏิบัติได้ เพื่อเป็นการแบ่งเบาภาระ ของท่าน ซึ่งสามารถท�าได้หลายวิธี เช่น ช่วยท�า ความสะอาดบ้าน ช่วยดูแลเมื่อยามเจ็บไข้ ประกอบอาชีพสุจริต ๓. ใช้จ่ายอย่างประหยัด ควรใช้จ่ายในสิ่งที่ จ�าเป็นเท่านั้น ไม่สุรุ่ยสุร่าย เพราะเงินทองเป็นสิ่ง ที่บิดามารดาหามาด้วยความเหนื่อยยาก เช่น รู้จักซ่อมแซมเสื้อผ้าและของใช้ในบ้านให้ใช้งาน ได้อย่างคุ้มค่า ประดิษฐ์งานเอกลักษณ์ไทยเพื่อใช้ ในโอกาสส�าคัญต่าง ๆ ๔. ตั้งใจศึกษาเล่าเรียน การตั้งใจเรียน เป็น หน้าที่ส�าคัญของบุตร ทั้งนี้ เพื่อประโยชน์ของ ตนเอง เพราะเมื่อส�าเร็จการศึกษาสามารถน�า ความรู้ไปประกอบอาชีพสุจริตเพื่อเลี้ยงตนเอง และบิดามารดา ถือเป็นการตอบแทนบุญคุณ ที่ดีที่สุดที่บุตรพึงกระท�า 5. มีความรักใคร่ปรองดองในหมู่พี่น้อง จะต้องมีความรักใคร่สามัคคีกันในหมู่พี่น้อง ไม่ทะเลาะวิวาทกันเอง ซึ่งท�าให้บิดามารดา สบายใจและเท่ากับเป็นการตอบแทนความรัก ความห่วงใยของบิดามารดาอีกด้วย 6. ประพฤติตนให้สมกับเป็นผู้ด�ารงวงศ์ ตระกูล โดยต้องประพฤติตัวดี ไม่ปฏิบัติตนไปใน ทางเสื่อมเสียแก่วงศ์ตระกูล ซึ่งจะน�ามาซึ่งความ ภาคภูมิใจให้แก่บิดามารดาและญาติผู้ ใหญ่ ๕ บทบาทและหน้าที่ของตนเองที่มีต่อสมาชิกในครอบครัว โรงเรียน และชุมชน ทุกคนในครอบครัว โรงเรียน และชุมชน ย่อมมีบทบาทและหน้าที่แตกต่างกันไป หากทุกคน รู้จักบทบาทหน้าที่ของตนเอง ก็จะท�าให้อาศัยอยู่ร่วมกันในครอบครัว โรงเรียน และชุมชนได้อย่าง มีความสุข ๕.๑ บทบาทและหน้าที่ในฐานะสมาชิกในครอบครัว ครอบครัวเป็นสถาบันพื้นฐานของสังคม เราซึ่งอยู่ ในฐานะสมาชิกคนหนึ่งในครอบครัวจึงควร เรียนรู้เกี่ยวกับบทบาทหน้าที่ของบุตรต่อบิดามารดา หรือผู้ปกครอง ดังนี้ ๑๑หลักการท�างาน เพื่อการด�ารงชีวิต กิจกรรม สรางเสริม กิจกรรม ทาทาย ขั้นนํา (5Es) ขั้นที่ 1 กระตุนความสนใจ 1. ครูตั้งคําถามกระตุนความสนใจของนักเรียนวา • บทบาทหนาที่ของนักเรียนที่มีตอสมาชิก ในครอบครัว โรงเรียน และชุมชน คือสิ่งใด (แนวตอบ นักเรียนสามารถแสดงความคิดเห็น ไดอยางอิสระ) 2. ครูขออาสาสมัคร 3 คน ออกมาเลาประสบการณ เกี่ยวกับบทบาทหนาที่ของตนเองในการชวยเหลือ ครอบครัว โรงเรียน และชุมชน ใหเพื่อนฟง หนาชั้นเรียน โดยกําหนดให • นักเรียนคนที่ 1 เลาบทบาทและหนาที่ใน ฐานะสมาชิกในครอบครัว • นักเรียนคนที่ 2 เลาบทบาทและหนาที่ใน ฐานะสมาชิกในโรงเรียน • นักเรียนคนที่ 3 เลาบทบาทและหนาที่ใน ฐานะสมาชิกในชุมชน 3. ครูใหนักเรียนรวมกันแสดงความคิดเห็นและ วิจารณบทบาทหนาที่ของเพื่อนทั้ง 3 คน ที่มีตอ ครอบครัว โรงเรียน และชุมชน โดยมีครูเปนผูคอย ใหคําแนะนําและชี้แนะเพิ่มเติม 4. ครูถามนักเรียนวา • บทบาทและหนาที่ในฐานะสมาชิกในโรงเรียน ของนักเรียนคือสิ่งใด (แนวตอบ นักเรียนสามารถแสดงความคิดเห็น ไดอยางอิสระ เชน เคารพเชื่อฟง มีความ กตัญูกตเวทีตอบิดา มารดา และผูปกครอง ชวยเหลือแบงเบาภาระหนาที่ในการดูแล รักษาความสะอาดบาน ตั้งใจศึกษาเลาเรียน มีความประหยัดมัธยัสถ มีความรักใคร ปรองดองในหมูพี่นอง ประพฤติตนเปนคนดี มีคุณธรรมและจริยธรรม) ใหนักเรียนเขียนอธิบายบทบาทหนาที่ในฐานะสมาชิกใน ครอบครัวของตนเอง จากนั้นออกมานําเสนอผลงานใหเพื่อนฟง หนาชั้นเรียน แลวใหนักเรียนรวมกันแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับ บทบาทหนาที่ในฐานะสมาชิกในครอบครัว โดยมีครูเปนผูคอย เสนอแนะเพิ่มเติม ใหนักเรียนวิเคราะหความแตกตางของบทบาทหนาที่ในฐานะ สมาชิกในครอบครัว โรงเรียน และชุมชน ในรูปแบบของแผนผัง ความคิด (Mind Mapping) ตกแตงใหสวยงาม นําสงครูผูสอน เกร็ดแนะครู ครูอธิบายเพิ่มเติมเกี่ยวกับบทบาทหนาที่ในฐานะสมาชิกในครอบครัว ใหนักเรียนฟงวา นักเรียนควรรูจักบทบาทหนาที่ในฐานะสมาชิกในครอบครัวของ ตนเอง และปฏิบัติตนตามบทบาทหนาที่อยางถูกตองและเหมาะสม เพราะการที่ นักเรียนไดรับมอบหมายใหทํากิจกรรมใดๆ นั้น ยอมหมายความวา ครอบครัว ของนักเรียนมีความไววางใจใหนักเรียนปฏิบัติหนาที่นั้นๆ เชน การไดรับมอบหมาย ใหทํางานบาน การซอมแซมสิ่งของเครื่องใชภายในบาน การประกอบอาหาร สําหรับบริโภคในครอบครัว เมื่อนักเรียนปฏิบัติกิจกรรมเหลานั้นบอยครั้ง จะกอใหเกิดความชํานาญ ซึ่งความชํานาญนี้จะกลายเปนทักษะขั้นพื้นฐานใน การดํารงชีวิตในอนาคตได สื่อ Digital ศึกษาเพิ่มเติมเกี่ยวกับบทบาทและหนาที่ของตนเองที่มีตอสมาชิกในครอบครัว โรงเรียน และชุมชน ไดที่ http://poypersie11.blogspot.com/2014/06/blogpost_8216.html นํา นํา สอน สรุป ประเมิน T13

ขอสอบเนนการคิด ๑. มีความรับผิดชอบต่องานและหน้าที่ของ ตนเอง โดยหน้าที่ของนักเรียน คือ การตั้งใจ ศึกษาเล่าเรียน ประพฤติตนเป็นคนดี เป็นแบบ อย่างที่ดีให้แก่เพื่อนร่วมชั้นเรียน และปฏิบัติตาม กฎระเบียบของโรงเรียนอย่างเคร่งครัด 2. เชื่อฟังค�าสั่งสอนของครู อาจารย์ ซึ่งครู อาจารย์เป็นผู้ที่มีความรัก ความเมตตาต่อศิษย์ ต้องการให้ศิษย์เป็นคนดี ประสบความส�าเร็จใน การศึกษา สามารถน�าความรู้ไปประกอบอาชีพ สุจริตได้ รวมถึงบ�าเพ็ญตนเพื่อสร้างประโยชน์ ต่อตนเองและสังคม ดังนั้น หากประพฤติตนไม่ ถูกต้องและถูกครู อาจารย์ว่ากล่าวตักเตือน ควร น้อมรับฟังด้วยความตั้งใจและปรับปรุงตนเองให้ ดีขึ้น โดยไม่คิดโกรธแค้นท่าน ๓. กตัญญูรู้คุณต่อครู อาจารย์ ต้องรู้จักส�านึก ในพระคุณและตอบแทนครู อาจารย์เมื่อมีโอกาส ซึ่งท�าได้ไม่ยากนัก เช่น การประพฤติตนเป็นคนดี ไม่เกเร ปฏิบัติตนอยู่ในกฎระเบียบของโรงเรียน มีความสุภาพเรียบร้อย อ่อนน้อมถ่อมตน ตั้งใจ ศึกษาเล่าเรียน ช่วยเหลือท่านตามโอกาสและ ความสามารถของตนที่จะกระท�าได้ ๔. เป็นผู้น�าและผู้ตามที่ดี ในการปฏิบัติงาน หรือการเข้าร่วมกิจกรรมใดๆ ก็ตาม หากได้รับ มอบหมายให้เป็นผู้น�าในกิจกรรมนั้นๆ ต้องรู้ว่า ตนเองควรปฏิบัติตนในฐานะผู้น�าอย่างไร และหาก ไม่ได้เป็นผู้น�า ควรปฏิบัติตนในฐานะ ผู้ตามอย่างไรจึงจะเหมาะสม ๕.๒ บทบาทและหน้าที่ในฐานะสมาชิกในโรงเรียน โรงเรียนเป็นสถานที่ที่ให้การศึกษาแก่สมาชิกในสังคม เพื่อให้มีความรู้ มีคุณธรรม และวิชาชีพ ต่างๆ ที่จะน�าไปใช้ในการด�าเนินชีวิตในสังคม ในฐานะที่นักเรียนเป็นสมาชิกคนหนึ่งในโรงเรียน ควรรู้บทบาทหน้าที่ที่พึงปฏิบัติต่อครู อาจารย์ และเพื่อนนักเรียนด้วยกัน ดังนี้ 5. แสดงความคิดเห็นตามสิทธิของตน รวมถึง รู้จักรับฟังความคิดเห็นของผู้อื่น โดยให้ความ เคารพในข้อตกลงของคนส่วนใหญ่เป็นหลัก 6. ส่งเสริมเพื่อนในทางที่ถูกที่ควร ไม่ควร อิจฉาริษยากัน ไม่ชักชวนเพื่อนให้กระท�าความผิด หรือท�าร้ายเพื่อนให้ได้รับความเจ็บปวด เพื่อนที่ดี จะต้องแนะน�าส่งเสริมเพื่อนไปในทางที่ดี มีการ ตักเตือนเพื่อนเมื่อเพื่อนประพฤติตนในทางที่ผิด แสดงความรู้สึกยินดีเมื่อเพื่อนประสบความส�าเร็จ 7. รักใคร่ปรองดองในหมู่เพื่อนนักเรียน มีความสามัคคีกัน มีความเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ต่อกัน ร่วมมือร่วมใจกัน ไม่ก่อเรื่องทะเลาะวิวาทกัน ในโรงเรียน รวมถึงเพื่อนต่างโรงเรียนด้วย การช่วยกันทบทวนบทเรียน นอกจากจะเป็นการส่งเสริม เพื่อนไปในทางที่ถูกที่ควรแล้ว ยังส่งผลดีต่อการเรียนของ ตนเองด้วย ๑2 อย่างที่ดีให้แก่เพื่อนร่วมชั้นเรียน และปฏิบัติตาม ศึกษาเล่าเรียน ประพฤติตนเป็นคนดี เป็นแบบ กฎระเบียบของโรงเรียนอย่างเคร่งครัด 2 1 ขั้นสอน ขั้นที่ 2 สํารวจคนหา 1. ครูใหนักเรียนแบงกลุม กลุมละเทาๆ กัน ศึกษา เรื่อง บทบาทและหนาที่ของตนเองที่มีตอสมาชิก ในครอบครัว โรงเรียน และชุมชน จากหนังสือเรียน หนวยการเรียนรูที่ 1 หรือศึกษาเพิ่มเติมจาก อินเทอรเน็ต 2. ครูใหนักเรียนศึกษาเพิ่มเติมเกี่ยวกับบทบาท และหนาที่ของตนเองที่มีตอสมาชิกในครอบครัว โรงเรียน และชุมชน จาก PowerPoint ม.5 หนวยการเรียนรูที่ 1 ขั้นที่ 3 อธิบายความรู 3. ครูใหนักเรียนแตละกลุมรวมกันอภิปราย แลกเปลี่ยนความรูในเรื่องที่ไดศึกษามา 4. ครูถามนักเรียนวา • บทบาทและหนาที่ในฐานะสมาชิกในโรงเรียน ของนักเรียนคือสิ่งใด (แนวตอบ นักเรียนสามารถแสดงความคิดเห็น ไดอยางอิสระ เชน ตั้งใจศึกษาเลาเรียน ประพฤติตนตามกฏระเบียบทางวินัยของ โรงเรียนอยางเครงครัด เชื่อฟงคําสั่งสอน และมีความกตัญูกตเวทีตอครูอาจารย สงเสริมและชักชวนเพื่อนใหประพฤติตน ในทางที่ถูกตอง) • บทบาทและหนาที่ในฐานะสมาชิกในชุมชน ของนักเรียนคือสิ่งใด (แนวตอบ นักเรียนสามารถแสดงความคิดเห็น ไดอยางอิสระ เชน รักษาสุขลักษณะของ ชุมชน รวมกันทําความสะอาดบริเวณรอบๆ ชุมชน อนุรักษทรัพยากรธรรมชาติและ สิ่งแวดลอมในชุมชน มีสวนรวมในการประกอบ กิจกรรมตางๆ ที่ชุมชนจัดขึ้น อนุรักษ วัฒนธรรม ประเพณี และภูมิปญญาที่ดีงาม ของชุมชน) นักเรียนควรรู 1 แบบอยางที่ดี การปฏิบัติตนในฐานะสมาชิกในโรงเรียนมีความสําคัญมาก เพราะนักเรียนสวมใสเครื่องแบบที่บงบอกความเปนเอกลักษณของโรงเรียน ซึ่งกําหนดบทบาทหนาที่ในการเปนนักเรียนไววา ควรประพฤติตนอยางไร จึงจะเหมาะสม หากประพฤติตนไมเหมาะสม หรือไมปฏิบัติตามกฎของโรงเรียน เครื่องแบบที่สวมใสอาจถูกมองไมดีตามไปดวย ดังนั้น โรงเรียนจึงนิยมจัดกิจกรรม เพื่อคัดเลือกนักเรียนดีเดน ทั้งในดานความประพฤติ ดานวิชาการ และดานกีฬา เพื่อเปนแบบอยางที่ดี และเปนกําลังใจแกนักเรียนคนอื่นๆ ไดปฏิบัติตาม 2 ปฏิบัติตามกฎระเบียบของโรงเรียน นักเรียนควรแตงกายใหถูกตองตาม ระเบียบของโรงเรียน ปฏิบัติตนตามกฎระเบียบของโรงเรียนอยางเครงครัด มาทัน เวลาเขาแถวเคารพธงชาติในตอนเชา ชวยกันดูแลรักษาความสะอาดของโรงเรียน รวมถึงอุปกรณ เครื่องมือ เครื่องใชตางๆ ภายในโรงเรียนดวย การเปนผูนําและผูตามที่ดีมีประโยชนอยางไร (แนวตอบ การเขารวมกิจกรรมตางๆ ภายในโรงเรียน นักเรียน จะไดรับมอบหมายบทบาทหนาที่แตกตางกันไป บางคนไดเปน หัวหนา บางคนไดเปนสมาชิกในกลุม แตถึงอยางไร การเปนผูนํา และผูตามนั้นลวนตองมีวินัยในตนเอง เพื่อหลีกเลี่ยงความขัดแยง ที่อาจเกิดขึ้นในการทํางานรวมกัน ซึ่งการประพฤติตนเปนผูนํา และ ผูตามที่ดีกอใหเกิดประโยชนหลายประการ เชน ไดเรียนรู แลกเปลี่ยนความคิดเห็นในบทบาทหนาที่ที่แตกตางกัน ไดรับ มิตรภาพที่ดีจากเพื่อนในกลุม เขาใจและรับฟงผูอื่นอยางมีเหตุผล รวมถึงไดรับประสบการณที่ดีในการทํางาน) นํา สอน สรุป ประเมิน T14

แบบสังเกตพฤติกรรมการท างานกลุ่ม ค าชี้แจง : ให้ผู้สอนสังเกตพฤติกรรมของนักเรียนในระหว่างเรียนและนอกเวลาเรียน แล้วขีด ลงในช่องที่ตรงกับระดับคะแนน ล าดับที่ ชื่อ – สกุล ของนักเรียน การแสดง ความ คิดเห็น การยอมรับ ฟังคนอื่น การท างาน ตามที่ได้รับ มอบหมาย ความมี น้ าใจ การมี ส่วนร่วมใน การ ปรับปรุง ผลงานกลุ่ม รวม 15 คะแนน 3 2 1 3 2 1 3 2 1 3 2 1 3 2 1 ลงชื่อ...................................................ผู้ประเมิน ............./.................../............... เกณฑ์การให้คะแนน ปฏิบัติ หรือแสดงพฤติกรรมอย่างสม่ าเสมอ ให้ 3 คะแนน ปฏิบัติ หรือแสดงพฤติกรรมบ่อยครั้ง ให้ 2 คะแนน ปฏิบัติ หรือแสดงพฤติกรรมบางครั้ง ให้ 1 คะแนน เกณฑ์การตัดสินคุณภาพ ช่วงคะแนน ระดับคุณภาพ 12-15 ดี 8-11 พอใช้ ต่ ากว่า 8 ปรับปรุง ขอสอบเนน การคิด ๑. รักษาสุขลักษณะของชุมชน โดยการมี ส่วนร่วมในการรักษาสุขลักษณะของชุมชน เช่น การทิ้งขยะให้เป็นที่ ช่วยก�าจัดสิ่งปฏิกูลต่าง ๆ ใน ชุมชน ช่วยท�าลายแหล่งเพาะพันธุ์ 2. อนุรักษ์สิ่งแวดล้อมในชุมชน โดยช่วยกัน ดูแลโบราณสถานและโบราณวัตถุต่างๆ ที่อยู่ใน ชุมชน เช่น ไม่ขีดเขียนท�าลายโบราณวัตถุให้ช�ารุด เสียหาย ช่วยกันดูแลรักษาสาธารณสมบัติของรัฐ และชุมชน เช่น สวนสาธารณะ ไฟฟ้าส่องสว่าง ริมทาง หากพบเห็นผู้ใดมาท�าลายควรแจ้งให้ เจ้าหน้าที่ด�าเนินการจับกุม เพื่อให้สาธารณสมบัติ ต่าง ๆ ใช้ประโยชน์ ได้ยาวนานยิ่งขึ้น ๓. มีส่วนร่วมในการท�ากิจกรรมของชุมชน ควรมีส่วนร่วมในการท�ากิจกรรมในวันส�าคัญต่าง ๆ กับชุมชน เช่น การปลูกต้นไม้ เพื่อเพิ่มพื้นที่สีเขียว ให้แก่ชุมชน การร่วมรณรงค์ลดการใช้ถุงพลาสติก เพื่อช่วยลดภาวะโลกร้อน การบ�าเพ็ญสาธารณประโยชน์ การรณรงค์ต่อต้านยาเสพติด ๕.๓ บทบาทและหน้าที่ในฐานะสมาชิกในชุมชน ชุมชนมีความส�าคัญต่อการสร้างคนดี มีคุณธรรม จริยธรรม และคุณลักษณะอันพึงประสงค์ เช่น มีจิตสาธารณะ มีความสามัคคี ตลอดจนรักษาสิ่งแวดล้อม สร้างวัฒนธรรมอันดีงามให้ได้ ปฏิบัติตาม ซึ่งการเป็นสมาชิกที่ดีของชุมชน สามารถปฏิบัติตนตามบทบาทหน้าที่ได้ ดังนี้ ๔.อนุรักษ์สืบสานวัฒนธรรม ประเพณี และภูมิปัญญาที่ดีงาม ชุมชน หรือท้องถิ่น แต่ละแห่งย่อมมีวัฒนธรรม ประเพณีที่แตกต่าง กัน ซึ่งล้วนแต่มีเอกลักษณ์เฉพาะที่ได้รับการ ถ่ายทอดมาจากบรรพบุรุษประจ�าท้องถิ่นของตน เช่น การท�าปลาร้า เป็นภูมิปัญญาด้านการถนอม อาหารของคนภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ภูมิปัญญา ล้านนาของคนภาคเหนือ เช่น ประเพณีสืบ ชะตาบ้าน ชะตาเมือง ภูมิปัญญาด้านการละเล่น ของคนภาคกลาง เช่น การแสดงล�าตัด ภูมิปัญญา ด้านการแสดงของคนภาคใต้ เช่น การแสดง มโนห์รา หนังตะลุง ดังนั้น ในฐานะสมาชิกที่ดีของ ชุมชนจะต้องมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์สืบสาน วัฒนธรรม ประเพณี และภูมิปัญญาที่ดีงามของ ชุมชนให้คงอยู่คู่กับท้องถิ่นและสังคมไทยสืบ ต่อไป สรุป การท�ำงำนเพื่อกำรด�ำรงชีวิตมีควำมส�ำคัญต่อชีวิตมนุษย์เป็นอย่ำงยิ่ง ซึ่งในสังคม ปัจจุบันมีกำรแข่งกันสูง จึงได้มีกำรน�ำเทคโนโลยีเข้ำมำช่วยในกำรท�ำงำน เพื่อลดต้นทุนในด้ำน ต่ำง ๆ กำรท�ำงำนเพื่อให้งำนมีประสิทธิภำพและมีประสิทธิผลจ�ำเป็นต้องมีกระบวนกำรท�ำงำน และกระบวนกำรแก้ปัญหำที่ดี โดยน�ำหลักกำรของวงจร PDCA และกิจกรรม ๕ ส มำใช้ประกอบ กำรท�ำงำนอย่ำงมีระบบ รวมถึงกำรรู้จักบทบำทและหน้ำที่ของตนที่มีต่อสมำชิกในครอบครัว โรงเรียน และชุมชน ก็จะท�ำให้กำรท�ำงำนประสบควำมส�ำเร็จและมีคุณภำพที่ดียิ่งขึ้น ๑๓หลักการท�างาน เพื่อการด�ารงชีวิต แบบประเมินการน าเสนอผลงาน ค าชี้แจง : ให้ผู้สอนประเมินผลการน าเสนอผลงานของนักเรียนตามรายการ แล้วขีด ลงในช่องที่ตรงกับระดับคะแนน ลงชื่อ...................................................ผู้ประเมิน ............/................./................ เกณฑ์การให้คะแนน ผลงานหรือพฤติกรรมสอดคล้องกับรายการประเมินสมบูรณ์ชัดเจน ให้ 3 คะแนน ผลงานหรือพฤติกรรมสอดคล้องกับรายการประเมินเป็นส่วนใหญ่ ให้ 2 คะแนน ผลงานหรือพฤติกรรมสอดคล้องกับรายการประเมินบางส่วน ให้ 1 คะแนน เกณฑ์การตัดสินคุณภาพ ช่วงคะแนน ระดับคุณภาพ 12-15 ดี 8-11 พอใช้ ต่ ากว่า 8 ปรับปรุง ล าดับที่ รายการประเมินระดับคะแนน 3 2 1 1 ความถูกต้องของเนื้อหา 2 การล าดับขั้นตอนของเรื่อง 3 วิธีการน าเสนอผลงานอย่างสร้างสรรค์ 4 การใช้เทคโนโลยีในการน าเสนอ 5 การมีส่วนร่วมของสมาชิกในกลุ่ม รวม ขั้นประเมิน å1. ครูตรวจสอบผลการทําแบบทดสอบหลังเรียน เพื่อตรวจสอบความเขาใจหลังเรียนของนักเรียน 2. ครูตรวจสอบใบงานที่ 1.3.1 เรื่อง บทบาทและ หนาที่ของตนเองที่มีตอสมาชิกในครอบครัว โรงเรียน และชุมชน 3. ครูประเมินผลระหวางการจัดกิจกรรมการ เรียนรู จากการสังเกตพฤติกรรมการทํางานกลุม การนําเสนอผลงาน และการสังเกตคุณลักษณะ อันพึงประสงค ขั้นสอน ขั้นที่ 4 ขยายความเขาใจ 5. ครูใหนักเรียนแตละกลุมสงตัวแทนกลุมละ 1 คน ออกมานําเสนอผลการศึกษา เรื่อง บทบาทและหนาที่ของตนเองที่มีตอสมาชิกใน ครอบครัว โรงเรียน และชุมชน ใหเพื่อนฟง หนาชั้นเรียน 6. ครูอธิบายเพิ่มเติมวา “ทุกคนมีบทบาทหนาที่ ที่แตกตางกันออกไป หากทุกคนปฏิบัติตาม บทบาทหนาที่ของตนเองอยางเหมาะสมและ ถูกตองแลว จะชวยทําใหอยูรวมกับผูอื่นใน สังคมไดอยางมีความสุข” 7. ครูมอบหมายใหนักเรียนทําใบงานที่ 1.3.1 เรื่อง บทบาทและหนาที่ของตนเองที่มีตอสมาชิก ในครอบครัว โรงเรียน และชุมชน ขั้นสรุป ขั้นที่ 5 ตรวจสอบผล 1. ครูและนักเรียนรวมกันสรุปความรู เรื่อง บทบาท และหนาที่ของตนเองที่มีตอสมาชิกในครอบครัว โรงเรียน และชุมชน 2. ครูใหนักเรียนทําแบบทดสอบหลังเรียน หนวย การเรียนรูที่ 1 แนวทางการวัดและประเมินผล ครูสามารถสังเกตพฤติกรรมการทํางานกลุม การนําเสนอผลงาน โดยศึกษา เกณฑการวัดและประเมินผลที่แนบทายแผนการจัดการเรียนรู หนวยการเรียนรูที่ 1 เพราะเหตุใดจึงตองเรียนรูเรื่องหลักการทํางานเพื่อการดํารงชีวิต (แนวตอบ เพราะมนุษยทุกคนลวนตองดําเนินชีวิตไปในทิศทาง ที่มีจุดหมายแตกตางกัน ตางตองพบเจอกับอุปสรรค ความยาก ลําบาก และปญหาตางๆ อยางหลากหลาย หลักการทํางานเปน เพียงสวนหนึ่งในการดํารงชีวิต การเรียนรูเกี่ยวกับหลักการทํางาน จึงมีสวนชวยในการฝกฝนทักษะกระบวนการตางๆ ที่เปนประโยชน ชวยฝกประสบการณ เพื่อเปนภูมิคุมกันในการรับมือกับปญหา ที่อาจเกิดขึ้น เพื่อใหสามารถแกปญหาไดอยางถูกตอง เหมาะสม อีกทั้งยังมีสวนชวยใหสามารถคนพบความถนัดของตนเอง อันเปน ทักษะที่สามารถนําไปใชในการดํารงชีวิต หรือการประกอบอาชีพ ในอนาคต) นํา สอน สรุป ประเมิน T15

Chapter Overview แผนการจัด การเรียนรู้ สื่อที่ใช้ จุดประสงค์ วิธีสอน ประเมิน ทักษะที่ได้ คุณลักษณะ อันพึงประสงค์ แผนฯ ที่ 1 การใช้ เครื่องมือช่าง อย่างปลอดภัย 2 ชั่วโมง - หนังสือเรียน การงานอาชีพ ม.5 - แบบทดสอบก่อนเรียน - PowerPoint 1. อธิบายหลักการใช้ เครื่องมืองานช่างอย่าง ปลอดภัยได้ 2. อธิบายเกี่ยวกับประเภท ของเครื่องมือ เครื่องใช้ ในการซ่อมแซมและ ติดตั้งอุปกรณ์เครื่องใช้ ภายในบ้านได้อย่าง ถูกต้อง 3. ใช้และเก็บรักษาเครื่องมือ เครื่องใช้ในการซ่อมแซม และติดตั้งอุปกรณ์ เครื่องใช้ภายในบ้าน ได้อย่างถูกต้องเหมาะสม 4. มีคุณธรรมและมีลักษณะ นิสัยที่ดีในการท�ำงาน แบบ สืบเสาะ หาความรู้ (5Es Instructional Model) - ตรวจแบบทดสอบก่อนเรียน - ตรวจใบงานที่ 2.1.1 - ประเมินการน�ำเสนอผลงาน - สังเกตพฤติกรรมการท�ำงาน รายบุคคล - สังเกตพฤติกรรม การท�ำงานกลุ่ม - สังเกตคุณลักษณะ อันพึงประสงค์ - ทักษะการส�ำรวจ ค้นหา - ทักษะการสังเกต วิธีการท�ำงาน เพื่อการด�ำรงชีวิต - ทักษะการคิด วิเคราะห์ - ทักษะกระบวน การคิดแก้ปัญหา - ทักษะการสรุป ลงความเห็น - ทักษะการประเมิน - รักชาติศาสน์ กษัตริย์ - ซื่อสัตย์สุจริต - มีวินัย - ใฝ่เรียนรู้ - อยู่อย่าง พอเพียง - มุ่งมั่นใน การท�ำงาน - รักความ เป็นไทย - มีจิตสาธารณะ T16

แผนการจัด การเรียนรู้ สื่อที่ใช้ จุดประสงค์ วิธีสอน ประเมิน ทักษะที่ได้ คุณลักษณะ อันพึงประสงค์ แผนฯ ที่ 2 การซ่อมแซมและ ติดตั้งเครื่องใช้ ภายในบ้าน 2 ชั่วโมง - หนังสือเรียน การงานอาชีพ ม.5 - แบบทดสอบหลังเรียน - PowerPoint 1. อธิบายวิธีการซ่อมแซม และติดตั้งเครื่องใช้ ภายในบ้านได้อย่าง ถูกต้อง 2. ซ่อมแซมและติดตั้ง อุปกรณ์เครื่องใช้ ภายในบ้านง่ายๆ ได้ ด้วยตนเอง 3. เลือกใช้เครื่องมือ เครื่องใช้ในการซ่อมแซม และติดตั้งอุปกรณ์ เครื่องใช้ภายในบ้าน ได้ถูกต้อง 4. ใช้และเก็บรักษา เครื่องมือ เครื่องใช้ ในการซ่อมแซม และติดตั้งอุปกรณ์ เครื่องใช้ภายในบ้าน ได้อย่างถูกต้องเหมาะสม 5. มีคุณธรรมและมีลักษณะ นิสัยที่ดีในการท�ำงาน แบบเน้น การสาธิต - ตรวจแบบทดสอบหลังเรียน - ตรวจใบงานที่ 2.2.1 - ตรวจชิ้นงาน/ภาระงาน (รวบยอด) - ประเมินการน�ำเสนอผลงาน - สังเกตพฤติกรรมการท�ำงาน รายบุคคล - สังเกตพฤติกรรม การท�ำงานกลุ่ม - สังเกตคุณลักษณะ อันพึงประสงค์ - ทักษะการส�ำรวจ ค้นหา - ทักษะการสังเกต วิธีการท�ำงาน เพื่อการด�ำรงชีวิต - ทักษะการคิด วิเคราะห์ - ทักษะกระบวน การคิดแก้ปัญหา - ทักษะการสรุป ลงความเห็น - ทักษะการประเมิน - รักชาติศาสน์ กษัตริย์ - ซื่อสัตย์สุจริต - มีวินัย - ใฝ่เรียนรู้ - อยู่อย่าง พอเพียง - มุ่งมั่นใน การท�ำงาน - รักความ เป็นไทย - มีจิตสาธารณะ T17

§Ò¹ª‹Ò§ã¹ºŒÒ¹ สาระการเรียนรูแกนกลาง ■ ทักษะการทํางานรวมกัน เปนการทํางานกลุม ทํางานรวมกับผูอื่นไดอยางมีความสุข ทํางาน อยางมีกระบวนการตามขั้นตอน และฝกหลักการทํางานกลุม ■ ทักษะการจัดการ เปนการจัดระบบงานและระบบคน เพื่อใหการทํางานสําเร็จตามเปาหมาย อยางมีประสิทธิภาพ เชน การบํารุง เก็บรักษา เครื่องใชไฟฟา และอุปกรณอํานวยความ สะดวกในชีวิตประจําวัน ■ ทักษะกระบวนการแกปญหาในการทํางาน มีขั้นตอน คือ การสังเกต วิเคราะห สรางทางเลือก และประเมินทางเลือก เชน การติดตั้ง ประกอบ ซอมแซมอุปกรณ เครื่องมือ เครื่องใช สิ่งอํานวยความสะดวกในบานและโรงเรียน ■ ทักษะการแสวงหาความรูเพื่อการดํารงชีวิต ประกอบดวยการศึกษา คนควา รวบรวม สังเกต สํารวจ และบันทึก ■ คุณธรรมและลักษณะนิสัยในการทํางาน เปนการสรางคุณงามความดีและควรฝกใหผูเรียน มีคุณภาพที่สําคัญๆ เชน ขยัน อดทน รับผิดชอบ และซื่อสัตย ■ การใชพลังงาน ทรัพยากรอยางคุมคาและยั่งยืน เปนคุณธรรมในการทํางาน ตัวชี้วัด ■ สรางผลงานอยางมีความคิดสรางสรรคและมีทักษะการทํางานรวมกัน (ง ๑.๑ ม.๔-๖/๒) ■ มีทักษะการจัดการในการทํางาน (ง ๑.๑ ม.๔-๖/๓) ■ มีทักษะกระบวนการแกปญหาในการทํางาน (ง ๑.๑ ม.๔-๖/๔) ■ มีทักษะในการแสวงหาความรูเพื่อการดํารงชีวิต (ง ๑.๑ ม.๔-๖/๕) ■ มีคุณธรรมและลักษณะนิสัยในการทํางาน (ง ๑.๑ ม.๔-๖/๖) ■ ใชพลังงาน ทรัพยากรในการทํางานอยางคุมคาและยั่งยืน เพื่อการอนุรักษสิ่งแวดลอม (ง ๑.๑ ม.๔-๖/๗) ñ เครื่องมืองานช่างในบ้าน เครื่องมือเป็นสิ่งจ�าเป็นและส�าคัญในการปฏิบัติงานซ่อมแซมและติดตั้งอุปกรณ์ เครื่องใช้ ภายในบ้าน ซึ่งเครื่องมือที่น�ามาใช้ในการซ่อมแซมและติดตั้งมีอยู่ด้วยกันหลายชนิด แต่ละชนิด จะมีลักษณะการใช้งานที่แตกต่างกันไปตามชนิดของงานแต่ละประเภท ดังนั้น จึงต้องเรียนรู้ เกี่ยวกับการใช้เครื่องมือและการดูแลบ�ารุงรักษาเครื่องมือแต่ละประเภทให้เข้าใจ เพื่อให้สามารถ น�ามาใช้งานได้อย่างถูกต้องและเหมาะสม ËÒ¡¢Í§ãªŒã¹ºŒÒ¹ªÓÃØ´ ËÃ×Í àÊÕ¨ÐÁÕÇÔ¸Õ¡ÒÃÍ‹ҧäà ãËŒ¡ÅѺ ÁÒ㪌§Ò¹ä´ŒÍ‹ҧ»ÅÍ´ÀÑ หน่วยการเรียนรู้ที่ò ๑๔ ขั้นนํา (5Es) ขั้นที่ 1 กระตุนความสนใจ 1. ครูแจงชื่อเรื่องที่จะเรียนรูและผลการเรียนรู ใหนักเรียนทราบ จากนั้นใหนักเรียนแตละคน ทําแบบทดสอบกอนเรียน หนวยการเรียนรูที่ 2 เรื่อง งานชางในบาน 2. ครูเปดคลิปวิดีโอเกี่ยวกับการซอมแซมสิ่งของ เครื่องใชตางๆ ภายในบานใหนักเรียนดู จากนั้น ครูถามนักเรียนวา • การซอมแซมสิ่งของเครื่องใชตางๆ ภายในบาน ที่ไดชมไปนั้น นักเรียนคิดวาผูปฏิบัติงาน ปฏิบัติไดถูกตองและปลอดภัยหรือไม (แนวตอบ นักเรียนสามารถแสดงความคิดเห็น ไดอยางอิสระ) • หากอุปกรณ เครื่องมือ เครื่องใชภายในบาน เกิดการชํารุด นักเรียนจะแกปญหาดังกลาว อยางไร (แนวตอบ นําอุปกรณ เครื่องมือ เครื่องใช ภายในบานที่เกิดการชํารุดมาวิเคราะหสภาพ ปญหา หรือลักษณะของงาน และสรุปสาเหตุ ของอาการชํารุด เพื่อหาวิธีในการซอมแซม อยางเหมาะสม วางแผนการปฏิบัติงานอยาง เปนขั้นตอน และปฏิบัติตามขั้นตอนที่วางแผน ไวไดอยางถูกตองและปลอดภัย พรอมทั้ง ประเมินผลจากการปฏิบัติงานวาอุปกรณ เครื่องมือ เครื่องใชภายในบานชิ้นดังกลาว สามารถกลับมาใชงานไดตามปกติหรือไม) 3. ครูขออาสาสมัคร 2-3 คน ออกมาเลาประสบการณ เกี่ยวกับการปฏิบัติงานชางในบานของตนเอง ใหเพื่อนฟงหนาชั้นเรียน ในประเด็นที่ครูกําหนดให คือ สิ่งของเครื่องใชที่เกิดการชํารุด เสียหาย ลักษณะอาการชํารุด วิธีการซอมแซม และ ความปลอดภัยในขณะปฏิบัติงาน เกร็ดแนะครู ครูควรจัดการเรียนรู โดยอธิบายเกี่ยวกับงานชางในบานใหนักเรียนฟง เพื่อใหเกิดความรู ความเขาใจ เรื่อง การปฏิบัติงานชางในบานที่มากขึ้น สามารถเลือกใช เครื่องมืองานชางไดอยางถูกตองและปลอดภัย ดูแล บํารุงรักษาเครื่องมืองานชางแตละประเภทไดอยางเหมาะสม ลงมือปฏิบัติการซอมแซมและติดตั้งอุปกรณ เครื่องใชภายในบานเพื่อใหเกิดความชํานาญ ใชทรัพยากรอยางคุมคาและยั่งยืน เพื่อเปนการอนุรักษสิ่งแวดลอม นําทักษะการจัดการมาประยุกตใชในการทํางาน รวมถึงใชทักษะกระบวนการแกปญหาในการทํางานอยางเปนขั้นตอน เพื่อใหผลงานสําเร็จตรงตามเปาหมายอยางมีประสิทธิภาพ โดยสามารถจัดกิจกรรมได ดังนี้ • ใหนักเรียนตอบคําถามและรวมกันแสดงความคิดเห็น เพื่อใหนักเรียนเกิดความรู ความเขาใจเกี่ยวกับการปฏิบัติงานชางในบาน • ใหนักเรียนปฏิบัติงานชางในบาน โดยการซอมแซมและติดตั้งอุปกรณเครื่องใชภายในบาน นํา นํา สอน สรุป ประเมิน T18

ขอสอบเนน การคิด งานช่างในบ้าน เป็นงานพื้นฐานเบื้องต้นที่ควร เรียนรู้และสามารถท�าได้ด้วยตนเอง การเรียนรู้ถึงวิธีการ ใช้อุปกรณ์และเครื่องมือแต่ละประเภท ตลอดจนการดูแล บ�ารุงรักษา นอกจากจะช่วยยืดอายุในการใช้งานแล้วยัง เป็นการใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์ อีกทั้งยังช่วยประหยัด ค่าใช้จ่ายให้กับครอบครัว และสามารถที่จะพัฒนาตนเอง ไปสู่การเป็นช่างมืออาชีพได้ ในอนาคต ๑.๑ หลักการใชเครื่องมือชางอยางปลอดภัย เครื่องมือและอุปกรณ์ต่าง ๆ เป็นสิ่งหนึ่งที่ช่วยให้ได้ผลงานที่มีคุณภาพ ผู้ ใช้จึงควรใช้ด้วย ความระมัดระวัง เพื่อความปลอดภัยต่อตนเองและบุคคลรอบข้าง เพราะการประมาทอาจท�าให้ เกิดการสูญเสียเวลาในการท�างาน สูญเสียทรัพย์สิน หรือส่งผลท�าให้ร่างกายพิการ หรือเสียชีวิตได้ ซึ่งผู้ใช้ควรศึกษาวิธีการใช้และข้อจ�ากัดของเครื่องมือและอุปกรณ์ชนิดนั้น ๆ ให้ชัดเจนก ่อน การใช้งาน ซึ่งหลักการใช้เครื่องมืองานช่างอย่างปลอดภัย มีดังนี้ งานช่างในบ้าน ๑๕ ขั้นที่ 2 สํารวจคนหา 5. ครูใหนักเรียนแบงกลุม กลุมละเทาๆ กัน ศึกษา เรื่อง หลักการใชเครื่องมืองานชางอยางปลอดภัย จากหนังสือเรียน หนวยการเรียนรูที่ 2 หรือ ศึกษาเพิ่มเติมจากอินเทอรเน็ต 6. ครูใหนักเรียนศึกษาเพิ่มเติมเกี่ยวกับหลักการ ใชเครื่องมืองานชางอยางปลอดภัย จาก PowerPoint ม.5 หนวยการเรียนรูที่ 2 ขั้นนํา ขั้นที่ 1 กระตุนความสนใจ 4. ครูถามนักเรียนวา • เพราะเหตุใดการปฏิบัติงานชางในบาน ทุกประเภทจึงตองคํานึงถึงความปลอดภัย ในขณะปฏิบัติงาน รวมถึงความปลอดภัยใน การใชเครื่องมืองานชางเปนสําคัญ (แนวตอบ การปฏิบัติงานชางในบาน เปนการ ปฏิบัติงานที่มีโอกาสไดรับอันตรายในขณะ ปฏิบัติงาน ซึ่งอาจกอใหเกิดความเสียหาย แกทรัพยสิน หรือชีวิตได เนื่องจากงานชาง แตละประเภทมีลักษณะการทํางาน วิธีการ ทํางาน และการใชเครื่องมือ เครื่องใช ในการ ปฏิบัติงานที่แตกตางกัน ผูที่จะปฏิบัติงาน จึงตองศึกษาเกี่ยวกับกระบวนการทํางาน เลือกและใชเครื่องมืองานชางที่ถูกตอง เหมาะสมกับประเภทของงานและใชงาน ดวยความระมัดระวัง เพื่อใหเกิดความ ปลอดภัยในขณะปฏิบัติงาน มีการวางแผน การทํางาน การบริหารเวลาและทรัพยากร อยางคุมคา และตองคํานึงถึงความปลอดภัย ในการปฏิบัติงานอยูเสมอ) บุคคลในขอใดปฏิบัติตนไดอยางเหมาะสมในขณะปฏิบัติงานชาง ในบาน 1. วินพูดคุยกับเพื่อนทางโทรศัพทในขณะกําลังตัดสายไฟ 2. วานใชนํ้าลางอุปกรณ เครื่องมืองานชาง หลังใชงานเสร็จ 3. วุนวางไขควงไวบนโตะอาหาร เพราะจะไดหยิบใชงาน ไดสะดวก 4. แวนศึกษาวิธีการใชอุปกรณ เครื่องมืองานชางกอนลงมือ ปฏิบัติงาน (วิเคราะหคําตอบ ตอบขอ 4. เพราะผูปฏิบัติงานควรศึกษาวิธี การใชงานของอุปกรณ เครื่องมืองานชางอยางละเอียดกอนลงมือ ปฏิบัติงาน เพื่อใหสามารถเลือกใชอุปกรณ เครื่องมืองานชางไดอยาง ถูกตองและเหมาะสมกับลักษณะของงาน ชวยใหประหยัดเวลา และชวยลดความเสี่ยงจากการเกิดอุบัติเหตุในขณะปฏิบัติงานได) บูรณาการอาเซียน ประชาคมอาเซียนมีการสนับสนุนการแขงขันฝมือแรงงานในระดับอาเซียน เกี่ยวกับงานชางในสาขาตางๆ โดยแตละประเทศจะสงตัวแทนเขารวมการ แขงขัน ซึ่งเปนแนวทางในการสงเสริมงานชางใหไดรับการพัฒนามากยิ่งขึ้น โดยจัดการแขงขันฝมือแรงงานระหวางกลุมประเทศสมาชิกอาเซียน ซึ่งกําหนด ใหมีการแขงขันฝมือแรงงานเกี่ยวกับงานชางในสาขาตางๆ ขึ้น ทุก 2 ป มีจุดมุงหมาย เพื่อกระตุนใหเยาวชนและกําลังแรงงานในภูมิภาคอาเซียนเกิดความตื่นตัวและ สนใจที่จะพัฒนาทักษะฝมือของตนใหทันตอการเปลี่ยนแปลงของเทคโนโลยี และทัดเทียมมาตรฐานสากล สงผลใหเยาวชนไดเขาสูการเปนชางฝมือใน ตลาดแรงงาน เพิ่มศักยภาพการผลิตและบริการของประเทศในอนาคตได นํา นํา สอน สรุป ประเมิน T19

๑ ศึกษาคู ่มือการใช้งานปฏิบัติ ตามค�าแนะน�าในการใช้งาน เครื่องมือและอุปกรณ์อย ่าง เคร่งครัด เพื่อความปลอดภัย จากการใช้งาน ๔ ขณะใช้เครื่องมือและอุปกรณ์ หากผู้ใช้เกิดอาการง ่วงนอน หรืออ ่อนเพลีย ควรหยุดใช้ เครื่องมือโดยทันที ๙ ขณะใช้เครื่องมือและอุปกรณ์ ประเภทเครื่องใช้ไฟฟ้า หรือ ของมีคม ควรอยู่ในภาวะทาง อารมณ์ปกติ หากผิดปกติให้ หยุดท�างานทันที 7 หลังเสร็จจากการใช้งานทุกครั้ง ควรท�าความสะอาดและบ�ารุง รักษาเครื่องมือ แล้วน�าไปเก็บ เข้าที่ให้เรียบร้อย ๒ เรียนรู้วิธีการใช้เครื่องมือและ อุปกรณ์อย่างถูกต้อง และใช้ ให้เหมาะสมกับชนิดของงาน ที่ปฏิบัติ ๕ ตรวจสอบสภาพเครื่องมือก่อน การใช้งานอยู่เสมอ หากพบ ว่ามีเครื่องมือที่ช�ารุด ควรน�าไป ซ่อมแซมก่อนน�าไปใช้งาน ๑๐ ถ้าผู้ใช้เครื่องมือและอุปกรณ์ไว้ ผมยาว ควรมัดผม หรือเก็บผม ให้เรียบร้อยก่อนปฏิบัติงาน ๓ ขณะใช้เครื่องมือและอุปกรณ์ ควรแต่งกายให้รัดกุม ไม่สวมใส่ เครื่องประดับที่อาจก่อให้เกิด อันตราย หรือขัดขวางการ ท�างาน ๘ ในขณะใช้เครื่องมือและอุปกรณ์ ไม่ควรดื่มสุรา หรือของมึนเมา หรือยาที่มีฤทธิ์กดประสาท ๖ จัดเก็บและจัดวางเครื่องมือ ให้เป็นระเบียบ เพื่อให้สะดวก ต่อการหยิบใช้งานและเก็บให้ พ้นจากมือเด็ก หลักการใช้เครื่องมืองานช่างอย่างปลอดภัย ๑๖ ควรแต่งกายให้รัดกุม ไม่สวมใส่ 1 กิจกรรม สรางเสริม ขั้นสอน ขั้นที่ 3 อธิบายความรู 1. ครูใหนักเรียนแตละกลุมรวมกันอภิปราย แลกเปลี่ยนความรู ในเรื่องที่ไดศึกษามา จากนั้น ครูถามนักเรียนวา • เพราะเหตุใดจึงตองอานคําแนะนําในการ ใชงาน (แนวตอบ คําแนะนําในการใชงานมีประโยชน อยางยิ่งตอผูปฏิบัติงานชาง เนื่องจากไดมี การระบุวิธีการ หรือขั้นตอนในการปฏิบัติงาน ที่ถูกตองและเหมาะสม เพื่อใหผูปฏิบัติงาน สามารถปฏิบัติตามได ชวยปองกันไมใหเกิด ขอผิดพลาดในขณะปฏิบัติงาน และชวยให เกิดความปลอดภัยจากการใชงานเครื่องมือ งานชางทุกประเภท ดังนั้น ในการปฏิบัติ งานชาง จึงตองอานคําแนะนําการใชงานให เขาใจกอนลงมือปฏิบัติงานทุกครั้ง) • การใชเครื่องมืองานชางอยางปลอดภัยกอให เกิดประโยชนตอการปฏิบัติงานชางอยางไร (แนวตอบ นักเรียนสามารถแสดงความคิดเห็น ไดอยางอิสระ) • การปฏิบัติงานชางในบานประเภทใด ผูปฏิบัติงานควรคํานึงถึงความปลอดภัย ในขณะปฏิบัติงานมากที่สุด (แนวตอบ งานไฟฟา เนื่องจากมีความเสี่ยง และอันตรายมากกวางานชางประเภทอื่นๆ หากผูปฏิบัติงานปฏิบัติงานดวยความประมาท ซึ่งมีสาเหตุมาจากปจจัยตางๆ เชน ความ ไมพรอมของสุขภาพรางกาย ขาดความรู ความเขาใจในงานที่ปฏิบัติ การชํารุดเสียหาย ของเครื่องมือ การประมาทเลินเลอ ขาดความ ระมัดระวัง และขาดความรอบคอบ อาจสงผล ใหเกิดอันตรายตอชีวิต หรือทรัพยสินได) เกร็ดแนะครู ครูควรนําอุปกรณ เครื่องมืองานชางแตละประเภท เชน ตลับเมตร ประแจ ไขควง คีม คอน เลื่อย สวาน เครื่องวัดมัลติมิเตอร มาใหนักเรียนดู พรอมทั้งอธิบาย และสาธิตวิธีการใชงานอุปกรณ เครื่องมืองานชางดังกลาวที่ถูกตองและปลอดภัย รวมถึงอธิบายวิธีการดูแลบํารุงรักษาอุปกรณ เครื่องมืองานชางอยางเหมาะสม จากนั้นครูถามนักเรียนวา “นักเรียนมีแนวทางในการเลือกใชงานอุปกรณ เครื่องมืองานชางอยางไรใหเหมาะสมกับลักษณะของงาน และเพื่อใหเกิดความ ปลอดภัยในขณะปฏิบัติงาน” นักเรียนควรรู 1 แตงกายใหรัดกุม ผูปฏิบัติงานควรสวมใสเสื้อผาที่อยูในสภาพเรียบรอย ไมฉีกขาด ติดกระดุมครบทุกเม็ด สวมรองเทาหุมสน หรือรองเทาบูต เพื่อปองกัน อันตรายจากของมีคมทิ่มตํา สวมหนากากอนามัย เพื่อปองกันฝุนละออง ใหนักเรียนอธิบายแนวทางการปฏิบัติงานชางในบานของ ตนเอง เพื่อใหเกิดความปลอดภัยในรูปแบบของแผนพับ หรือ รูปแบบอื่นๆ ตามความสนใจ ตกแตงใหสวยงาม นําสงครูผูสอน ใหนักเรียนวางแผนการปฏิบัติงานชางในบานของตนเองตาม ความสนใจ 1 งาน โดยเขียนสรุปในประเด็นที่ครูกําหนดให คือ เหตุผลในการปฏิบัติงาน การเลือกใชอุปกรณ เครื่องมืองานชาง ขั้นตอน หรือวิธีการปฏิบัติงาน ปญหาที่พบและแนวทางการแกปญหา ประโยชนที่คาดวาจะไดรับ จากนั้นออกมานําเสนอผลงานใหเพื่อน ฟงหนาชั้นเรียน กิจกรรม ทาทาย นํา สอน สรุป ประเมิน T20

ขอสอบเนน การคิด ๑.๒ เครื่องมือ เครื่องใชในการซอมแซมและติดตั้งอุปกรณ เครื่องใช ภายในบาน เครื่องมือเป็นสิ่งจ�าเป็นและส�าคัญส�าหรับงานช่าง จึงต้องรู้จักลักษณะการใช้เครื่องมือให้ ถูกต้อง ตลอดจนการดูแลบ�ารุงรักษาเครื่องมือให้ใช้งานได้อย่างยาวนาน ประเภทของเครื่องมือ แบ่งตามลักษณะการใช้งานออกเป็น ๗ ประเภท ดังนี้ ฉากเหล็ก ใช้วัดขนาดการสร้างมุมฉาก ตรวจสอบการได้ฉาก ของงานชนิดต่าง ๆ หรือใช้วัดขนาดความกว้าง ยาว และลึกของชิ้นงานขนาดเล็ก เช็ดและท�าความสะอาดหลังเลิกใช้งาน ชโลม น�้ามันเครื่องชนิดใส ก ่อนน�าไปเก็บเข้าที่ให้ เรียบร้อย ฉากรวม ใช้วัด หรือตรวจสอบมุม ๔๕, ๙๐ องศา และวัด ระดับแนวดิ่ง หรือแนวนอนของชิ้นงาน วัดฉาก ได้ทั้งภายนอกและภายในชิ้นงาน เช็ดและท�าความสะอาดหลังเลิกใช้งาน ชโลม น�้ามันเครื่องชนิดใสที่ใบฉาก ร่องเลื่อน และสกรู ก่อนน�าไปเก็บ ตลับเมตร ใช้วัดภายนอกและภายในของชิ้นงาน โดยทั่วไป จะบรรจุความยาวตั้งแต ่ ๑.๐๐-๘.๐๐ เมตร มีขนาดเล็ก พกพาสะดวก ค่อย ๆ ผ่อนแถบวัดกลับเข้าในตลับ เพื่อป้องกัน ขอเกี่ยวช�ารุด เช็ดท�าความสะอาด ทุกครั้งหลังจากการใช้งานเสมอ ไม้บรรทัดเหล็ก ใช้วัดระยะสั้น ใช้ส�าหรับขีดเส้น มีหลายขนาด เช่น ๖ นิ้ว ๑๒ นิ้ว ๓๖ นิ้ว ระบบการวัด คือ เมตริก (Matrix) เช็ดและท�าความสะอาดหลังเลิกใช้งาน เก็บใส่ ในกล่องอุปกรณ์ และเก็บให้พ้นมือเด็ก เครื่องมือส�าหรับวัด การใช้งาน การบํารุงรักษา การบํารุงรักษา งานช่างในบ้าน ๑7 ฉากเหล็ก ร่องเลื่อน และสกรู ตลับเมตร 1 3 2 ขั้นสอน ขั้นที่ 3 อธิบายความรู 2. ครูใหนักเรียนแบงกลุม (กลุมเดิม) ใหแตละกลุม สงตัวแทนกลุมละ 1 คน ออกมาจับสลาก เลือกภาพจิกซอวกลุมละ 1 ภาพ โดยภาพจิกซอว ที่กําหนดใหจะเปนภาพเกี่ยวกับการซอมแซม สิ่งของเครื่องใชภายในบานที่แตกตางกัน จากนั้น ใหนักเรียนแตละกลุมรวมกันตอภาพจิกซอว ใหสําเร็จ 3. ครูใหนักเรียนแตละกลุมรวมกันศึกษาเกี่ยวกับ การซอมแซมสิ่งของเครื่องใชภายในบานจาก ภาพจิกซอวของกลุมตนเอง พรอมทั้งบันทึก ขอมูลในประเด็นที่กําหนดให ดังนี้ • ประเภทของงานชางในบาน • ลักษณะอาการชํารุด • เครื่องมือ เครื่องใชในการซอมแซม • การใชงานเครื่องมือ เครื่องใชแตละชนิด • การบํารุงรักษาเครื่องมือ เครื่องใชแตละชนิด 4. ครูนําตัวอยางเครื่องมืองานชางที่สวนใหญ ทุกบานจะตองมีประจําบานมาใหนักเรียนดู 5. ครูใหนักเรียนแตละกลุมสงตัวแทนกลุมละ 1-2 คน ออกมาสาธิตวิธีการใชงานเครื่องมือ งานชางที่ถูกตอง พรอมทั้งอธิบายถึงขอควร ระวังจากการใชงาน วิธีการใชงานเครื่องมือ งานชางอยางปลอดภัย และการดูแลบํารุงรักษา เครื่องมืองานชางอยางถูกตอง 6. ครูถามนักเรียนวา • ตลับเมตรสามารถนํามาใชในการวัดมุม 90 องศา ไดหรือไม เพราะเหตุใด (แนวตอบ ไมได เพราะเปนอุปกรณที่เหมาะ สําหรับวัดเพื่อหาระยะ หรือขนาดของชิ้นงาน ควรใชฉากเหล็กในการวัดมุม 90 องศา จึงจะเหมาะสมมากกวา) นักเรียนควรรู 1 ฉากเหล็ก มีสวนประกอบที่สําคัญ 2 สวน ไดแก ใบฉากและดามฉาก มีมาตราสวนเปนนิ้ว ใช ในการวัดขนาดและการขีดเสนฉาก ไมควรใชวัดงานที่มี ลักษณะผิวหยาบ หามเอียงฉากเมื่อตองการตรวจสอบความราบเรียบของผิวงาน เพราะอาจทําใหขอบฉากเหล็กกระแทกกับผิวงานจนเกิดรอยได 2 ตลับเมตร ควรใชอยางระมัดระวัง เมื่อดึงแถบวัดออกมาวัดชิ้นงานเสร็จ เรียบรอยแลว ใหคอยๆ ผอนแถบวัดกลับเขาในตลับ เนื่องจากแถบวัดมีความ บางและคม หากปลอยอยางรวดเร็วอาจทําใหแถบวัดบาดมือได 3 สกรู หรือนอตตัวผู มีลักษณะเปนเกลียวรอบทรงกระบอก นิยมนํามาใช คูกับนอต หรือนอตตัวเมีย ซึ่งมีรูตรงกลางคลายแหวน ภายในมีรองเปนเกลียว เพื่อใหสามารถหมุนเขากับสกรูได สกรูแบงออกเปน 4 ประเภท คือ สกรูเกลียวไม สกรูเกลียว สกรูปลายสวาน และสกรูหัวจมหกเหลี่ยม เพราะเหตุใดจึงตองมีการศึกษาถึงวัตถุประสงคของอุปกรณ เครื่องมืองานชางแตละประเภท 1. ตองการทราบตนทุนการผลิต 2. แสดงถึงมาตรฐานของชางมืออาชีพ 3. เรียนรูพัฒนาการใหมๆ ที่หลากหลายของอุปกรณ เครื่องมือ งานชาง 4. สามารถเลือกใชอุปกรณ เครื่องมืองานชางไดอยางถูกตอง ปลอดภัย (วิเคราะหคําตอบ ตอบขอ 4. เพราะชวยใหผูปฏิบัติงานสามารถ เลือกใชอุปกรณ เครื่องมืองานชางแตละประเภทไดอยางถูกตอง เหมาะสมกับลักษณะของงานที่ตองการปฏิบัติ ทั้งยังชวยใหงาน สําเร็จตามเปาหมายไดอยางรวดเร็วและมีความปลอดภัยในขณะ ปฏิบัติงาน) นํา สอน สรุป ประเมิน T21

ขอสอบเนนการคิด การบํารุงรักษา ประแจเลื่อน ใช้ขัน หรือคลายเกลียวนอต รวมถึงจับยึด หรือ ล็อกอุปกรณ์ชนิดต่าง ๆ ไขควงปากแบน ใช้หมุน หรือขันสกรูที่มีช่องผ่า เพื่อยึดชิ้นงาน หรือวัสดุให้แน่น ประแจปากตาย ใช้ขัน หรือคลายสลักเกลียวทั่วไปที่มีขนาด มาตรฐาน ไขควงปากแฉก ใช้ขันสกรูที่มีช่องผ่าสี่แฉก ใช้หมุน หรือขันสกรู เพื่อยึดชิ้นงาน หรือวัสดุให้แน่น ประแจแหวน ใช้ขัน หรือคลายสลักเกลียวในที่ที่เป็นซอก หรือ หลุม และไม่ลึกมาก ไขควงบล็อก ใช้หมุน หรือขันสกรูที่มีร่องเป็นหกเหลี่ยม เพื่อยึดชิ้นงาน หรือวัสดุให้แน่น ประแจคอม้า ใช้ขันท่อโลหะ หรือขันข้อต่อที่มีผิวกลม ไม่เหมาะกับการขันนอต ไขควงออฟเซต ใช้หมุน หรือขันสกรูในที่แคบ ๆ ที่ไขควงธรรมดา ไม่สามารถเข้าไปขันได้ • เช็ดท�าความสะอาดหลังเสร็จจากการใช้งาน • ชโลมน�้ามันเครื่องชนิดใส หรือน�้ามันจักร แล้วน�าไปเก็บเข้าที่ให้เรียบร้อย • เช็ดท�าความสะอาดหลังเสร็จจากการใช้งาน • เก็บใส่ในกล่องอุปกรณ์และเก็บให้พ้นมือเด็ก เครื่องมือส�าหรับขันและไข การใช้งาน ๑๘ ประแจเลื่อน ไขควงปากแบน 1 2 ชโลมน�้ามันเครื่องชนิดใส หรือน�้ามันจักร 3 ขั้นสอน ขั้นที่ 3 อธิบายความรู 7. ครูอธิบายเพิ่มเติมวา “ไขควงมีสวนประกอบที่ สําคัญอยู 3 สวน ไดแก ปากไขควง กานไขควง และดามไขควง ซึ่งปากของไขควงมีอยูดวยกัน หลายลักษณะ จึงควรเลือกใชใหเหมาะสมกับ การใชงาน หามใชไขควงแคะ แกะ หรืองัดงาน ทุกชนิด เพราะจะทําใหปากไขควงบิ่นและกอให เกิดความเสียหายได” 8. ครูนําภาพไขควง หรือไขควงที่มีลักษณะของ ปากที่แตกตางกันมาใหนักเรียนดู พรอมทั้ง อธิบายเพิ่มเติม เพื่อเปนการเสริมสรางความรู ความเขาใจของนักเรียนใหดียิ่งขึ้น ลักษณะของปากไขควง 9. ครูถามนักเรียนวา • ประแจและไขควงมีวิธีการดูแลบํารุงรักษา ที่เหมือน หรือแตกตางกันหรือไม อยางไร (แนวตอบ มีวิธีการดูแลบํารุงรักษาที่แตกตางกัน เพียงเล็กนอย กลาวคือ ประแจ หลังจากการ ใชงานควรทําความสะอาด ชโลมนํ้ามันเครื่อง ชนิดใส หรือนํ้ามันจักร กอนนําไปเก็บ ในแผงเครื่องมือ และควรเก็บใหพนมือเด็ก สวนไขควง หลังจากใชงานควรทําความสะอาด กอนนําไปเก็บในแผงเครื่องมือ และควรเก็บ ใหพนมือเด็ก) นักเรียนควรรู 1 ประแจ ควรเลือกประเภทของประแจใหเหมาะสมกับขนาดของหัวนอต หากไมพอดี แรงดึงจากการหมุนประแจอาจหลุด สงผลใหผูปฏิบัติงานเกิดการ บาดเจ็บและทําใหตัวนอตเสียหายได ดังนั้น ผูปฏิบัติงานควรใชงานประแจ อยางระมัดระวัง รวมถึงใชวิธีการดึง หรือการเหนี่ยวประแจเขาหาตัวอยูเสมอ จะชวยใหบังคับประแจไดดีขึ้น 2 ไขควง ผูปฏิบัติงานควรพึงปฏิบัติ เพื่อใหเกิดความปลอดภัยในขณะปฏิบัติงาน เชน ควรเลือกใชปากของไขควงใหมีขนาดและความหนาเหมาะสมกับรองของ นอต สกรู หรือสลักเกลียว ขณะใชงานไขควงตองตั้งตรง หรือตั้งฉากกับนอต สกรู หรือสลักเกลียว จากนั้นบิดไขควงทวนเข็มนาฬกาเมื่อตองการคลายออก และบิดไขตามเข็มนาฬกาเมื่อตองการขันใหแนน 3 นํ้ามันจักร เปนวัสดุหลอลื่นชนิดเหลว ชวยปองกันการเกิดสนิมและการ สึกกรอนของอุปกรณตางๆ หากตองการเลือกซื้ออุปกรณ เครื่องมืองานชางในบานควร พิจารณาจากสิ่งใด 1. ความชื่นชอบของตนเอง 2. วัตถุประสงคในการใชงาน 3. ความนิยมของคนในสังคม 4. ความสวยงามของรูปลักษณภายนอก (วิเคราะหคําตอบ ตอบขอ 2. เพราะควรเลือกซื้อตามวัตถุประสงค ของการใชงาน ซึ่งการปฏิบัติงานชางแตละประเภท จะเลือกใช อุปกรณ เครื่องมืองานชางที่แตกตางกัน หากเลือกใชไมเหมาะสม กับงาน อาจทําใหเกิดอุบัติเหตุในระหวางปฏิบัติงานได) นํา สอน สรุป ประเมิน T22

กิจกรรม เสริมสรางคุณลักษณะอันพึงประสงค การบํารุงรักษา คีมตัด ใช้ตัดลวด หรือตัดสายไฟ มีร่องฟันเพื่อจับ ชิ้นงานได้อีกด้วย ค้อนหงอน ใช้เคาะ ตี ตอก ทุบ งัด ปลายบาง มีรอยแยก ตรงกลาง เป็นมุมแหลมที่ปลายไว้ใช้ ถอนตะปู ส่วนใหญ่จะใช้ในงานไม้ ค้อนเดินสายไฟ ใช้ตอกตะปูตัวเล็ก ๆ ในการเดินสายไฟและใช้ ส�าหรับย�้าหัวหมุดในงานโลหะแผ่น ค้อนหัวกลม ใช้ตอกหมุดเหล็ก ตีขึ้นรูป งานตีเหล็ก มีหลาย ขนาดให้เลือกตามความเหมาะสม ค้อนปอนด์ ใช้ตีเหล็ก ตอกหมุด สกัดหิน และงานที่ต้องใช้ แรงเหวี่ยงมาก ๆ เช่น ทุบก�าแพง วัสดุเนื้อแข็ง คีมปากแบน ใช้จับชิ้นงานโลหะแบนหรือสายไฟ เหมาะกับ งานในที่แคบ คีมปากนกแก้ว ใช้ตัดเหล็กและเส้นลวด ไม่เหมาะที่จะน�ามาใช้ จับชิ้นงาน คีมล็อก ใช้จับชิ้นงาน เพื่อป้องกันการหมุน หรือเลื่อน โดยปรับขยายเลื่อนความกว้างของปากคีมได้ • เช็ดท�าความสะอาดหลังเสร็จจากการใช้งาน • หยดน�้ามันที่จุดหมุน ชโลมน�้ามันเครื่องชนิด ใส หรือน�้ามันจักรบริเวณปากคีม • เก็บในกล่องอุปกรณ์และเก็บให้พ้นมือเด็ก • เช็ดท�าความสะอาดหลังเสร็จจากการใช้งาน • ชโลมน�้ามันเครื่องชนิดใส หรือน�้ามันจักร บริเวณหัวค้อน • เก็บในกล่องอุปกรณ์และเก็บให้พ้นมือเด็ก เครื่องมือประเภทจับยึด เครื่องมือส�าหรับตอก การใช้งาน งานช่างในบ้าน ๑๙ ถอนตะปู ใช้จับชิ้นงานโลหะแบนหรือสายไฟ เหมาะกับ ใช้ตอกตะปูตัวเล็ก ๆ ในการเดินสายไฟและใช้ 1 2 3 ขั้นสอน ขั้นที่ 3 อธิบายความรู 10. ครูอธิบายเพิ่มเติมวา “การใชคีมเพื่อใหเกิด ความปลอดภัยในขณะปฏิบัติงาน ควรเลือกใช คีมใหเหมาะสมกับลักษณะของงาน การจับคีม ควรใหดามคีมอยูที่ปลายนิ้วทั้งสี่ ใชอุงมือและ นิ้วหัวแมมือกดดามคีมอีกดาน จะทําใหมีกําลัง ในการจับ หรือตัดมากขึ้น ไมใชคีมตัดโลหะ ที่มีขนาดใหญ หรือมีความแข็งมากจนเกินไป ควรใชกรรไกรตัดแทน ไมควรใชคีมขัน หรือ คลายหัวนอต เพราะจะทําใหหัวนอตชํารุดได” 11. ครูถามนักเรียนวา • “หากตองการปอกสายไฟที่ชํารุด สามารถ ใชคีมตัด หรือคีมปากแบนปอกได” นักเรียน เห็นดวยหรือไม อยางไร (แนวตอบ ไมเห็นดวย เนื่องจากคีมทั้ง 2 ชนิด มีรูปแบบการใชงานที่แตกตางกัน โดยคีมตัด จะใชตัดลวด หรือตัดสายไฟ สวนคีมปากแบน จะใชจับชิ้นงานโลหะ หรือสายไฟ หากตองการ ปอกสายไฟฟาที่ชํารุดควรใชคีมปอกสายไฟฟา โดยเฉพาะ เพราะจะมีขนาดของชองปอก เทากับขนาดของสายไฟฟาพอดี) 12. ครูอธิบายเพิ่มเติมวา “วัสดุที่ใชในการผลิต หัวคอนสวนใหญทํามาจากโลหะ เมื่อใชงาน เปนเวลานานและขาดการดูแลบํารุงรักษา ที่ถูกตองอาจทําใหเกิดสนิมได ดังนั้น หากพบวา คอนขึ้นสนิม สามารถแกไขไดโดยการใช นํ้าสมสายชู โดยเทนํ้าสมสายชูลงในภาชนะ นําโลหะที่เกิดสนิมลงไปแช ทิ้งไวสักพัก ใชผา หรือสกอตช-ไบรตมาขัดบริเวณที่เกิดสนิม ลางใหสะอาด จากนั้นจึงใชผาสะอาดเช็ดใหแหง” ใหนักเรียนแบงกลุม กลุมละเทาๆ กัน ใหสมาชิกแตละคน ทําการสํารวจอุปกรณเครื่องใชภายในบานของตนเองวามีอุปกรณ เครื่องใชภายในบานชนิดใดที่ชํารุดเสียหาย นําผลการสํารวจมา แลกเปลี่ยนภายในกลุม เพื่อใหสมาชิกภายในกลุมแตละคนลงความเห็น ในการซอมแซมอุปกรณเครื่องใชภายในบานตามความสนใจกลุมละ 1 ชิ้น โดยจัดทําเปนคลิปวิดีโอสั้นๆ ความยาวไมเกิน 7 นาที จากนั้น ออกมานําเสนอผลงานใหเพื่อนชมหนาชั้นเรียน (กิจกรรมนี้เสริมสรางคุณลักษณะดานซื่อสัตยสุจริต มีวินัย และมุงมั่นในการทํางาน) นักเรียนควรรู 1 ถอนตะปู ควรปฏิบัติงานดวยความระมัดระวัง หากตะปูตัวใหญมาก ควรใชไมรองหัวคอน จากนั้นจึงคอยๆ งัดตะปูขึ้น โดยออกแรงเพิ่มทีละนอย เนื่องจากหากงัดดวยความแรง อาจสงผลใหดามคอนหักได 2 สายไฟ แบงเปน 2 ชนิด คือ สายสําหรับไฟแรงดันตํ่าและสายสําหรับ ไฟแรงดันสูง ในการใชงานควรเลือกใชใหเหมาะสม เนื่องจากสายไฟแตละชนิด จะมีขนาด ความทนแรงดันไฟ และการใชงานที่แตกตางกัน 3 ตอกตะปู หากใชคอนตอกตะปูที่มีขนาดเล็กมากเกินกวาจะใชนิ้วมือ จับได ควรใชคีมปลายแหลมจับแทน เพื่อปองกันการตอกถูกนิ้วมือ ทั้งนี้ กอนใชคอนทุกครั้งควรตรวจสอบวาหัวคอนกับดามจับยึดติดกันแนนหรือไม โดยใชมือขางใดขางหนึ่งจับหัวคอนและมืออีกขางหนึ่งจับดามคอน บิดเพื่อ ทดสอบความแข็งแรงของคอน เพื่อใหเกิดความปลอดภัยในขณะปฏิบัติงาน นํา สอน สรุป ประเมิน T23

ขอสอบเนนการคิด การบํารุงรักษา การใช้งาน • หลังใช้งานให้คลายใบเลื่อยออก เพื่อยืดอายุ การใช้งานให้ยาวนานขึ้น • ชโลมน�้ามันเครื่องชนิดใส หรือน�้ามันจักร • เก็บเข้าที่ให้เรียบร้อยและเก็บให้พ้นมือเด็ก • เช็ดท�าความสะอาดหลังเสร็จจากการใช้งาน • ถอดดอกสว่านออก แล้วหมุนหัวบังคับดอกสว่าน ให้แน่นทาจาระบีที่เฟือง และหัวจับดอกสว่าน • เก็บเข้าที่ให้เรียบร้อยและเก็บให้พ้นมือเด็ก เครื่องมือส�าหรับตัด เครื่องมือประเภทเจาะ เลื่อยลันดา ใช้ตัดไม้และโกรกไม้ แบ่งเป็น ๒ ชนิด คือ ชนิด ฟันตัดและชนิดฟันโกรก สว่านไฟฟา ใช้เจาะวัสดุต่าง ๆ เช่น คอนกรีต ปูน โลหะ ไม้ พลาสติก สว่านมือ ใช้เจาะรูที่มีขนาดเล็กและ มีความหนามาก ๆ ได้ สว่านข้อเสือ ใช้เจาะรูไม้ คันสว่านจะมีลักษณะคล้ายตัวยู (U) ท�าให้เพิ่มระยะ การหมุนได้มากขึ้น บิดหล่า ใช้เจาะรูขนาดเล็ก ๆ ที่ต้องการฝังตะปูเข้าไปใน ไม้เนื้อแข็ง เลื่อยหางหนู ใช้ตัดไม้ หรือตัดชิ้นงานเป็นแนวโค้ง ทั้งยัง สามารถใช้เจาะฝ้า หรือผนังยิปซัมได้ เลื่อยตัดเหล็ก ใช้ตัดโลหะทั่วไป เช่น ตะปู นอต สกรู ฉากเหล็ก ท่อ PVC เลื่อยรอ ใช้ตัดแต ่งปากไม้ที่ผิวหน้าไม ่เรียบให้เรียบ ตรง หรือตัดแต่งหน้าผิวรอยต่อของการเข้าไม้ เข้าเดือยให้แนบสนิท ๒๐ ขั้นสอน ขั้นที่ 3 อธิบายความรู 13. ครูอธิบายเพิ่มเติมวา “สําหรับผูที่ยังไมมีความ ชํานาญในการใชเลื่อย ควรใชดินสอขีดเสน ลงบนวัสดุที่ตองการเลื่อยกอน เพื่อเปนการนํา สายตา แลวใชนิ้วหัวแมมือขางที่ไมไดจับเลื่อย ชวยประคองนําใบเลื่อย เพื่อใหใบเลื่อยนิ่ง ไมพลิกไปมา เมื่อเลื่อยลงไปจนลึกแลวให นํานิ้วที่ใชประคองออก จรดใบเลื่อยลงบน บริเวณที่ตองการเลื่อย ดึงเลื่อยเขาหาตัวโดย ไมตองออกแรงมาก กดใบเลื่อยลงไปแลว ออกแรงในการดึง เพื่อใหใบเลื่อยกินเขาไป ในเนื้อวัตถุที่ตองการเลื่อย ชักเลื่อยขึ้น-ลง ทําสลับกันไปมาในอัตราความเร็วประมาณ 40-50 ครั้งตอนาที ไมจําเปนตองออกแรงมาก เพราะฟนเลื่อยที่คมจะทําหนาที่ในการตัดเนื้อ ของวัตถุนั้นๆ” 14. ครูถามนักเรียนวา • หากตองการตัดและตกแตงกิ่งของตนไม ควรเลือกใชเลื่อยชนิดใด เพราะเหตุใด (แนวตอบ ควรเลือกใชเลื่อยโคงตัดกิ่งไม เพราะความโคงของคมเลื่อยและฟนเลื่อย จะทําใหสามารถทํางานไดอยางสะดวก รวดเร็ว) 15. ครูอธิบายเพิ่มเติมวา “การใชสวานเจาะไม ควรนําเศษวัสดุที่เรียบมารองบริเวณดานลาง เพื่อปองกันไมใหไมฉีก แตก ไมเรียบ และ ในการเจาะรูไมที่มีความหนามากๆ ไมควร ออกแรงกดมากจนเกินไป เพราะอาจสงผล ใหดอกสวานหักได” 16. ครูถามนักเรียนวา • นักเรียนมีแนวทางอยางไรในการใชสวาน ไฟฟา เพื่อใหเกิดความปลอดภัยตอตนเอง และผูอื่น (แนวตอบ นักเรียนสามารถแสดงความคิดเห็น ไดอยางอิสระ) ในการประกอบและติดตั้งอุปกรณเครื่องใชภายในบานให ถูกตองและเกิดความปลอดภัยในขณะใชงาน ควรมีหลักในการ ปฏิบัติตนอยางไร (แนวตอบ ในการประกอบและติดตั้งอุปกรณเครื่องใชภายใน บานใหถูกตองและเกิดความปลอดภัย มีหลักในการปฏิบัติ คือ ควรศึกษาคุณลักษณะเฉพาะของอุปกรณเครื่องใชภายในบาน ประเภทตางๆ จากคูมือแนะนําการใชงานใหเขาใจอยางละเอียด กอนลงมือประกอบและติดตั้ง กําหนดตําแหนงที่ตองการติดตั้ง ที่มีความปลอดภัย จัดเตรียมอุปกรณ เครื่องมือ เครื่องใชในการ ปฏิบัติงานใหพรอม จากนั้นจึงปฏิบัติตามคูมือที่ผูผลิตแนะนํา อยางเครงครัด) เกร็ดแนะครู ครูอธิบายเพิ่มเติมเกี่ยวกับเทคนิคการใชสวานไฟฟาในการเจาะผนังที่เปน กระเบื้องไมใหแตกใหนักเรียนฟงวา การเจาะกระเบื้องดวยสวานไฟฟา เพื่อ ปองกันการชํารุดเสียหาย สามารถปฏิบัติได ดังนี้ • ใหประกอบสวานไฟฟาเขากับดอกสวานเจาะเหล็ก ปรับใหอยูในระบบ การเจาะเบา คอยๆ กดสวานเปนจังหวะ เพื่อใหหัวสวานผานชั้นผนัง กระเบื้องเขาไปเล็กนอย • ใหเปลี่ยนดอกสวานจากดอกสวานเจาะเหล็กเปนดอกสวานสําหรับ เจาะกระแทก ปรับสวานไฟฟาใหอยูในระบบเจาะกระแทก คอยๆ กดสวาน ลงไปที่รูเดิมเปนจังหวะดวยความระมัดระวัง นํา สอน สรุป ประเมิน T24

แบบสังเกตพฤติกรรมการท างานกลุ่ม ค าชี้แจง : ให้ผู้สอนสังเกตพฤติกรรมของนักเรียนในระหว่างเรียนและนอกเวลาเรียน แล้วขีด ลงในช่องที่ตรงกับระดับ คะแนน ล าดับที่ ชื่อ-สกุล ของนักเรียน การแสดง ความ คิดเห็น การยอมรับ ฟังคนอื่น การท างาน ตามที่ได้รับ มอบหมาย ความมี น้ าใจ การมี ส่วนร่วมใน การ ปรับปรุง ผลงานกลุ่ม รวม 15 คะแนน 3 2 1 3 2 1 3 2 1 3 2 1 3 2 1 ลงชื่อ...................................................ผู้ประเมิน ............./.................../............... เกณฑ์การให้คะแนน ปฏิบัติ หรือแสดงพฤติกรรมอย่างสม่ าเสมอ ให้ 3 คะแนน ปฏิบัติ หรือแสดงพฤติกรรมบ่อยครั้ง ให้ 2 คะแนน ปฏิบัติ หรือแสดงพฤติกรรมบางครั้ง ให้ 1 คะแนน เกณฑ์การตัดสินคุณภาพ ช่วงคะแนน ระดับคุณภาพ 12-15 ดี 8-11 พอใช้ ต่ ากว่า 8 ปรับปรุง แบบประเมินการน าเสนอผลงาน ค าชี้แจง : ให้ผู้สอนประเมินผลการน าเสนอผลงานของนักเรียนตามรายการ แล้วขีด ลงในช่องที่ตรงกับระดับคะแนน ลงชื่อ...................................................ผู้ประเมิน ............/................./................ เกณฑ์การให้คะแนน ผลงานหรือพฤติกรรมสอดคล้องกับรายการประเมินสมบูรณ์ชัดเจน ให้ 3 คะแนน ผลงานหรือพฤติกรรมสอดคล้องกับรายการประเมินเป็นส่วนใหญ่ ให้ 2 คะแนน ผลงานหรือพฤติกรรมสอดคล้องกับรายการประเมินบางส่วน ให้ 1 คะแนน เกณฑ์การตัดสินคุณภาพ ช่วงคะแนน ระดับคุณภาพ 12-15 ดี 8-11 พอใช้ ต่ ากว่า 8 ปรับปรุง ล าดับที่ รายการประเมินระดับคะแนน 3 2 1 1 ความถูกต้องของเนื้อหา 2 การล าดับขั้นตอนของเรื่อง 3 วิธีการน าเสนอผลงานอย่างสร้างสรรค์ 4 การใช้เทคโนโลยีในการน าเสนอ 5 การมีส่วนร่วมของสมาชิกในกลุ่ม รวม ขอสอบเนน การคิด T i p การใช้งาน การบํารุงรักษา ระดับนํ้า อุปกรณ์งานช่างชนิดหนึ่ง ท�าจากอะลูมิเนียม มีความยาวประมาณ ๖๐ ซม. หนาประมาณ ๕ ซม. นิยมน�ามาใช้วัดความราบเอียงของพื้น โดยวัดได้ทั้งแนวตั้งและแนวนอน เมื่อต้องการวัดความลาดเอียง ของพื้น ให้น�าระดับน�้าวางลงบนพื้นที่ต้องการ สังเกตฟองอากาศภายใน หลอดแก้ว หากพื้นไม่ลาดเอียงฟองอากาศจะอยู่ตรงกลางระหว่างเส้น ๒ เส้น บนหลอดแก้ว ไขควงวัดไฟฟา ใช้ตรวจสอบกระแสไฟฟ้าในวงจร หากมีกระแส ไฟฟ้า หลอดไฟฟ้าเรืองแสงที่ด้ามไขควงจะ ปรากฏแสงสว่างขึ้นทันที ตรวจสอบไขควงวัดไฟให้มีฉนวนหุ้มไขควงที่ สมบูรณ์ เช็ดท�าความสะอาดและเก็บเข้าที่ให้ เรียบร้อย เครื่องวัดมัลติมิเตอร์ ใช้วัดปริมาณทางไฟฟ้า เช่น วัดความต้านทานไฟฟ้า วัดแรงเคลื่อน ไฟฟ้ากระแสตรง วัดแรงเคลื่อนไฟฟ้ากระแสสลับ การบํารุงรักษา หลังจากใช้งานเสร็จแล้วให้ถอดสายวัดออก แล้วปรับสวิตช์ ไปที่ OFF เช็ดท�าความสะอาดและเก็บเข้าที่ให้เรียบร้อย หลอดทดลองไฟฟา ใช้ตรวจสอบกระแสไฟฟ้าเบื้องต้น เพื่อหาจุด บกพร่องของวงจรนั้น ๆ โดยมีหลักการพื้นฐาน เช่นเดียวกับการต่อหลอดไฟฟ้าเข้าสู่วงจร จุดปากคีบและจุดตรวจสอบต้องมีฉนวนหุ้ม อย่างดี เพื่อป้องกันการถูกกระแสไฟฟ้าดูด เช็ด ท�าความสะอาดและเก็บเข้าที่ให้เรียบร้อย เครื่องมือส�าหรับงานไฟฟา งานช่างในบ้าน ๒๑ ขั้นประเมิน 1. ครูตรวจสอบผลการทําแบบทดสอบกอนเรียน เพื่อตรวจสอบความเขาใจกอนเรียนของนักเรียน 2. ครูตรวจสอบใบงานที่ 2.1.1 เรื่อง เครื่องมือ เครื่องใชในการซอมแซมและติดตั้งอุปกรณ เครื่องใชภายในบาน 3. ครูประเมินผลระหวางการจัดกิจกรรมการ เรียนรู จากการสังเกตพฤติกรรมการทํางาน กลุม การนําเสนอผลงาน และการสังเกต คุณลักษณะอันพึงประสงค ขั้นสอน ขั้นที่ 4 ขยายความเขาใจ 17. ครูใหนักเรียนแตละกลุมสงตัวแทนกลุมละ 1 คน ออกมานําเสนอผลงานหนาชั้นเรียน จากนั้นใหเพื่อนรวมชั้นเรียนรวมกันเสนอแนะ เพิ่มเติม 18. ครูอธิบายเพิ่มเติมเกี่ยวกับความสําคัญของ การใชงานและการบํารุงรักษาเครื่องมือ เครื่องใช ในการซอมแซมและติดตั้งอุปกรณ เครื่องใช ภายในบานใหนักเรียนฟง เพื่อเพิ่มเติมความรู ใหกับนักเรียน ขั้นสรุป ขั้นที่ 5 ตรวจสอบผล 1. ครูและนักเรียนรวมกันสรุปความรู เรื่อง การใช เครื่องมืองานชางอยางปลอดภัย 2. ครูตรวจสอบความรู ความเขาใจของนักเรียน จากการนําเสนอผลการวิเคราะห วิจารณ และ การสรุปความรู แนวทางการวัดและประเมินผล ครูสามารถสังเกตพฤติกรรมการทํางานกลุม การนําเสนอผลงาน โดยศึกษา เกณฑการวัดและประเมินผลที่แนบทายแผนการจัดการเรียนรู หนวยการเรียนรูที่ 2 งานชางในบานประเภทใดที่สามารถปฏิบัติไดเอง และงานชาง ในบานประเภทใดที่ควรใหผูที่มีความเชี่ยวชาญมาปฏิบัติงานแทน (แนวตอบ งานชางในบานที่สามารถปฏิบัติไดเองมีอยูดวยกัน หลายอยาง เชน การประดิษฐของเลนจากไม การดูแลบํารุงรักษา เครื่องใชไฟฟา การเปลี่ยนหลอดไฟภายในบาน สวนงานชางในบาน ที่ควรใหผูที่มีความเชี่ยวชาญมาปฏิบัติงานแทน มีอยูดวยกัน หลายอยาง เชน การใชเลื่อยไฟฟาตัดเหล็ก การติดตั้งอุปกรณ ไฟฟา การซอมแซมเครื่องใชไฟฟาบางประเภท) นํา สอน สรุป ประเมิน T25

ขอสอบเนนการคิด การซ่อมแซม ๑ ๒ สายชาร์จ โทรศัพท์ ฉนวนหุ้มสายชาร์จ เปื่อยหรือ เสื่อมสภาพ ๒ ตัวอย่างการซ่อมแซมเครื่องใช้ภายในบ้าน การซ่อมแซมเครื่องใช้ภายในบ้านที่ช�ารุด จะเป็นการช่วยยืดระยะเวลาการใช้งานให้ยาวนาน ยิ่งขึ้น ซึ่งจะช่วยลดอุบัติเหตุและช่วยให้ประหยัดค่าใช้จ่าย แต่ทั้งนี้ผู้ปฏิบัติงานต้องมีความรู้ ความเชี่ยวชาญในการใช้เครื่องมือและอุปกรณ์ เพื่อความปลอดภัยในการซ่อม มีตัวอย่าง ดังนี้ สายชาร์จโทรศัพท์ เป็นสาย USB สีขาว หรือสีด�า เมื่อใช้ไปนาน ๆ อัตราการชาร์จไฟจะตกลง จนถึงชาร์จไฟไม่เข้า ปัญหาที่พบส่วนใหญ่มักไม่ได้ เกิดขึ้นที่อะแดปเตอร์แต่มักเกิดขึ้นกับสาย USB สายชาร์จโทรศัพท์เมื่อใช้ไประยะหนึ่งอาจเกิดการ ช�ารุด หรือเสื่อมสภาพจากการใช้งาน หรือการเก็บ รักษา เมื่อช�ารุดสามารถซ่อมขั้วสายชาร์จโทรศัพท์ ได้ตามอาการ เพื่อเป็นการประหยัดค่าใช้จ่าย วัสดุ อุปกรณ์ที่ใช้ ๑. สายชาร์จโทรศัพท์ ๒. อะแดปเตอร์ ๓. ท่อหดขนาดต่าง ๆ ๔. คัตเตอร์/กรรไกร ๕. ไฟแช็ก ๖. ไขควงวัดไฟระบบเสียง ๗. เทปประปา ๒๒ ขั้นนํา (เนนการสาธิต) ขั้นที่ 1 การเตรียมการ 1. ครูจัดเตรียมวัสดุ อุปกรณ เครื่องมือที่ใชใน การซอมแซมสายชารจและการซอมแซมปลั๊ก ตอพวง เพื่อใช ในการสาธิตการซอมแซมอุปกรณ เครื่องมือ เครื่องใชภายในบาน 2. ครูทดลองซอมแซมสายชารจโทรศัพทและ ซอมแซมปลั๊กตอพวง 1 รอบ กอนการสาธิตจริง เพื่อใหเกิดความชํานาญและลดขอบกพรอง ที่อาจเกิดขึ้นจากการสาธิต ขั้นที่ 2 กอนการสาธิต 3. ครูนําสายชารจโทรศัพทที่ฉนวนหุมสายชารจ เปอย หรือเสื่อมสภาพ และปลั๊กตอพวงที่ชํารุด เนื่องจากไฟไมเขามาใหนักเรียนดู 4. ครูถามนักเรียนวา • ที่บานของนักเรียนมีสายชารจโทรศัพทที่ ฉนวนหุมสายชารจเปอย หรือเสื่อมสภาพ หรือปลั๊กตอพวงที่ชํารุดเนื่องจากไฟไมเขา บางหรือไม หากมี นักเรียนทําอยางไรกับของ ที่ชํารุดดังกลาว” (แนวตอบ คําตอบขึ้นอยูกับดุลยพินิจของ นักเรียน) 5. ครูใหนักเรียนที่พบกับปญหาดังกลาวออกมา เลาประสบการณเกี่ยวกับวิธีการแกปญหาจาก คําถามที่ครูกําหนดใหใหเพื่อนฟงหนาชั้นเรียน 6. ครูใหนักเรียนศึกษา เรื่อง วิธีการซอมแซมสาย ชารจโทรศัพทและวิธีการซอมแซมปลั๊กตอพวง จากหนังสือเรียน หนวยการเรียนรูที่ 2 7. ครูถามนักเรียนวา • จากการศึกษา เรื่อง วิธีการซอมแซมสายชารจ โทรศัพท และวิธีการซอมแซมปลั๊กตอพวง นักเรียนคิดวาตนเองสามารถซอมแซมเอง ไดหรือไม เพราะเหตุใด (แนวตอบ คําตอบขึ้นอยูกับดุลยพินิจของ นักเรียน) หากตองการซอมแซมอุปกรณเครื่องใชภายในบาน ควรปฏิบัติ อยางไร (แนวตอบ หากตองการซอมแซมอุปกรณเครื่องใชภายในบาน ควรปฏิบัติตามขั้นตอน คือ ใหทําการสํารวจพรอมทั้งสังเกตชนิด และลักษณะการชํารุดของวัสดุที่นํามาใชในการทําอุปกรณเครื่องใช ภายในบาน จากนั้นศึกษาขั้นตอนและวิธีการซอมแซมอุปกรณ เครื่องใชภายในบาน ตรวจสอบการทํางานของวงจรไฟฟาใหแนใจ กอนวาไดตัดไฟฟาออกจากวงจรกอนทําการซอมแซมหรือไม หลังการ ซอมแซมควรตรวจสอบความถูกตองของวงจรไฟฟาใหละเอียด กอนการใชงาน และผูปฏิบัติงานจะตองมีความรอบคอบในขณะ ปฏิบัติงาน เพื่อใหเกิดความปลอดภัยตอรางกายและทรัพยสิน) เกร็ดแนะครู ครูอธิบายเพิ่มเติมเกี่ยวกับการเลือกซื้อสายชารจโทรศัพทใหนักเรียนฟงวา การเลือกซื้อสายชารจโทรศัพท ควรเลือกซื้อจากบริษัทผูผลิตโทรศัพทเครื่องนั้นๆ โดยตรง หากจําเปนตองใชสายชารจโทรศัพทของผูผลิตรายอื่น ควรเลือกซื้อที่มี มาตรฐาน มีการรับรองคุณภาพ เชื่อถือได หากใชสายชารจโทรศัพทลอกเลียนแบบ ที่ไมมีการรับรองคุณภาพ อาจทําใหเกิดความเสียหายตอแบตเตอรีและโทรศัพท ทั้งยังสงผลถึงความปลอดภัยในขณะใชงาน อาจทําใหเกิดอุบัติเหตุขึ้นระหวาง การชารจโทรศัพท เนื่องจากสายชารจโทรศัพทไมมีมาตรฐานดานความปลอดภัย ที่เพียงพอ ดังนั้น จึงควรเลือกซื้อจากบริษัทผูผลิตที่ไดการรับรองคุณภาพและ มาตรฐาน จึงเปนทางเลือกที่ดีที่สุด นํา นํา สอน สรุป ประเมิน T26

ขอสอบเนน การคิด ๓ ๔ ๕ ๖ ซ่อมสายไฟขาดด้วยตนเอง ขั้นตอนการซ่อมแซม ๑. น�ำสำยชำร์จที่ฉนวนหุ้มสำยเปื่อย หรือเสื่อมสภำพมำท�ำควำมสะอำดให้เรียบร้อย ให้น�ำเทป ประปำพันรอบสำยชำร์จที่ช�ำรุด จะต้องพันให้แน่นตลอดแนวที่สำยช�ำรุด แต่ไม่ควรพันหนำจน เกินขนำดของท่อหดที่เตรียมไว้ ๒. ตัดท่อหดให้มีควำมยำวตำมขนำดที่ต้องกำรจะหุ้มทับ น�ำท่อหดสวมเข้ำกับขั้ว USB ปิดทับ สำยชำร์จที่พันเทปประปำไว้ จัดท่อหดให้อยู่แนวเดียวกันกับสำยชำร์จ ๓. จุดไฟแช็กให้เปลวไฟลนท่อหดให้หดตัวแนบสนิทกับสำยชำร์จ ในขณะที่ใช้ไฟแช็กลนจะต้อง หมุนสำยชำร์จให้ท่อหดได้รับควำมร้อนสม�่ำเสมอกัน ๔. ปฏิบัติตำมขั้นตอนในข้อ ๓. โดยใช้ท่อหดหุ้มสำยชำร์จไว้ทั้ง ๒ ด้ำน ๕. น�ำไขควงวัดไฟวำงทำบลงบนสำยชำร์จ ตั้งแต่อะแดปเตอร์ไปจนถึงขั้วสำยชำร์จ จำกนั้นให้ สังเกตดูแสงและเสียงของไขควงวัดกระแสไฟ หำกมีแสงสว่ำงเกิดขึ้น หรือมีเสียงดังแสดงว่ำ มีกระแสไฟเข้ำสำยชำร์จ สำมำรถท�ำงำนได้ตำมปกติ ๖. ทดสอบกำรใช้งำนจริง โดยน�ำสำยชำร์จเสียบเข้ำที่ตัวเครื่องของโทรศัพท์ปรำกฏภำพกำรชำร์จไฟ แสดงว่ำสำยชำร์จสำมำรถกลับมำใช้งำนได้ตำมปกติ 2๓ ั้งแต่อะแดปเตอร์ไปจนถึงขั้วส กับขั้ว USB สังเกตดูแสงและเสียงของไขควงวัดกระแสไฟ 2 1 3 ทอหดมีความสําคัญตอการซอมแซมสายชารจโทรศัพทอยางไร (แนวตอบ ทอหดเปนทอพลาสติกที่ใชสําหรับหุมสายไฟ เมื่อ ถูกความรอนจะหดตัวไดอยางรวดเร็ว ในการซอมแซมสายชารจ โทรศัพทที่ฉนวนหุมสายชารจเปอย หรือเสื่อมสภาพนั้น จําเปน ตองใชทอหดที่มีความยาวประมาณ 1 นิ้ว จํานวน 2 ทอ สวมเขาบริเวณ สายชารจดานที่เปนหัวตอเขาโทรศัพทและดานหัว USB เพื่อให ทอหดทําหนาที่ในการชวยปองกันการหักงอของสายชารจโทรศัพท ทําใหสายชารจโทรศัพทมีอายุการใชงานที่ยาวนานขึ้น) นักเรียนควรรู 1 ขั้ว USB หรือ Universal Serial Bus เปนชองทางในการเชื่อมตอระหวาง คอมพิวเตอร หรืออุปกรณอื่นๆ เชน ปรินเตอร โมเด็ม คียบอรด เมาส 2 อะแดปเตอร เปนอุปกรณในการแปลงกระแสไฟฟาสลับที่มีคาความตางศักย 220 โวลต ใหเปนกระแสไฟฟาตรงที่มีคาความตางศักยตํ่าลง 3 ไขควงวัดกระแสไฟ กอนนําไขควงวัดกระแสไฟไปใชในการตรวจสอบ วงจรไฟฟา ควรทําการทดสอบดูกอนวาไขควงวัดกระแสไฟสามารถใชงานได ตามปกติหรือไม โดยทําการแหยเขาไปในเตารับที่มีไฟอยู หากหลอดเรืองแสง ที่ไขควงวัดกระแสไฟติดแสดงวาสามารถใชงานได ขอควรระวังในการใช ไขควงวัดกระแสไฟ คือ ทุกครั้งที่ใชงานใหพึงระลึกอยูเสมอวาอาจมีอันตราย เกิดขึ้นไดเสมอ เชน ไขควงวัดกระแสไฟอาจชํารุด หรือลัดวงจร จึงควรแตะ ที่เตารับ หรืออุปกรณไฟฟาเพียงเล็กนอยเทานั้น หามทําการซอมแซม หรือ ดัดแปลงไขควงวัดกระแสไฟที่ชํารุดเองโดยเด็ดขาด และหามนําไปทดสอบ กับไฟฟาที่ไมรูคาแรงดัน หรือไฟฟาแรงดันสูง ขั้นสอน ขั้นที่ 3 การสาธิต 1. ครูนําวัสดุ อุปกรณ เครื่องมือที่ใชในการ ซอมแซมสายชารจโทรศัพท และวัสดุ อุปกรณ เครื่องมือที่ใชในการซอมแซมปลั๊กตอพวงมาให นักเรียนดู 2. ครูใหนักเรียนชวยกันจําแนกวัสดุ อุปกรณ ดังกลาวออกเปนกลุมตามประเภทของการ ซอมแซม 3. ครูสาธิตวิธีการซอมแซมสายชารจโทรศัพท ใหนักเรียนดูเปนตัวอยาง พรอมทั้งอธิบาย ประกอบทีละขั้นตอนอยางชาๆ เพื่อใหนักเรียน ไดสังเกตและติดตามแตละขั้นตอนไดทัน 4. ครูถามนักเรียนวา • นักเรียนคิดวาเปนเพราะสาเหตุใดฉนวนหุม สายชารจโทรศัพทจึงเปอย หรือเสื่อมสภาพ (แนวตอบ นักเรียนสามารถแสดงความคิดเห็น ไดอยางอิสระ เชน สายชารจโทรศัพทมีอายุ การใชงานที่ยาวนาน ผูใชงานเก็บรักษาไมถูก วิธี เก็บไวในที่ที่มีความรอนสูง ยืดสายชารจ โทรศัพทตึงเกินไปในขณะที่กําลังชารจไฟ จะสงผลใหสายในตึง ซึ่งมีโอกาสทําใหสายใน ขาดไดงาย) • นักเรียนมีแนวทางในการปองกันไมให สายชารจโทรศัพทชํารุดไดอยางไร (แนวตอบ เก็บสายชารจโทรศัพทดวยวิธีการ มวนเปนวงกลม จะทําใหสายในไมขาดไดงาย มีความเรียบรอย สะดวกตอการหยิบใชงาน เก็บไวในที่ที่มีอุณหภูมิเหมาะสม ไมรอน หรือเย็นจนเกินไป เลือกใชสายชารจโทรศัพท ที่เหมาะสมกับอุปกรณที่ ใช ระมัดระวัง สายชารจโทรศัพทตก หรือถูกสิ่งที่มีนํ้าหนัก มากดทับ เพราะอาจทําใหสายชารจโทรศัพท ชํารุดเสียหายได) นํา สอน สรุป ประเมิน T27

ขอสอบเนนการคิด การซ่อมแซม ๑ ๒ ปลั๊กต่อ พ่วง ช�ารุด ไฟไม่เข้า ปลั๊กต่อพ่วงเป็นอุปกรณ์ส�าหรับต่ออุปกรณ์ไฟฟ้า สามารถ น�ามาใช้งานได้ทั้งภายในและภายนอกบ้านเนื่องจากเต้ารับภายในบ้าน มักไม่ค่อยเพียงพอต่อการใช้งานจริง หรือต�าแหน่งเต้ารับไม่สอดคล้อง กับจุดที่ต้องการใช้งาน สาเหตุส่วนใหญ่ที่ท�าให้สายปลั๊กพ่วงช�ารุด คือ การใช้งานเกินก�าลัง (ใช้กับอุปกรณ์ที่มีโหลดมาก หรือวัตต์มาก) ต่อปลั๊กพ่วงกันเกิน ๓ จุด และใช้งานพร้อมกัน รูเต้ารับปลั๊กหลวม การใช้งานเก็บรักษาไม่ถูกวิธี ในการเลือกซื้อปลั๊กต ่อพ ่วงมาใช้งานจึงต้องเลือกซื้อที่ได้ มาตรฐานและมีเครื่องหมาย มอก. รับรอง หรือมาตรฐานของ IEC มีสายไฟภายใน ๓ เส้น มีฉนวนหุ้มทั้ง ๒ ชั้น เพื่อป้องกันการหักงอ หรือถูกของมีคมท�าให้สายช�ารุด วัสดุ อุปกรณ์ที่ใช้ ๑. ปลั๊กต่อพ่วงที่ช�ารุด ๒. มัลติมิเตอร์วัดไฟ ๓. ไขควงวัดไฟ ๔. หัวแร้งไฟฟ้า ๕. ตะกั่ว/น�้ายาประสาน ๖. ไขควงปากแฉก/ ไขควงปากแบน ๗. แปรง Be careful ในการใช้ปลั๊กต่อพ่วง ควรระมัดระวังในเรื่องต่าง ๆ ดังนี้ • ห้ามน�าปลั๊กต่อพ่วงไปใช้ติดตั้งแบบถาวร เนื่องจากถูกออกแบบ ให้ใช้งานได้ชั่วคราว • ห้ามน�าปลั๊กต่อพ่วงที่ช�ารุดมา ใช้งานโดยเด็ดขาดหากยังไม่ได้ รับการซ่อมแซมอย่างถูกต้อง • ห้ามน�าไปใช้กับเครื่องใช้ไฟฟ้า ขนาดใหญ ่ หรือที่ต้องใช้กับ กระแสไฟฟ้าตลอดเวลา ๒๔ IEC ๕. ตะกั่ว/น�้ายาประสาน มีฉนวนหุ้มทั้ง 2 1 3 ขั้นสอน ขั้นที่ 3 การสาธิต 5. ครูสาธิตวิธีการซอมแซมปลั๊กตอพวงใหนักเรียน ดูเปนตัวอยาง พรอมทั้งอธิบายประกอบทีละ ขั้นตอนอยางชาๆ เพื่อใหนักเรียนไดสังเกต และติดตามแตละขั้นตอนไดทัน 6. ครูถามนักเรียนวา • นักเรียนคิดวาเปนเพราะสาเหตุใดปลั๊ก ตอพวงจึงไฟไมเขา (แนวตอบ นักเรียนสามารถแสดงความคิดเห็น ไดอยางอิสระ เชน ปลั๊กตอพวงมีอายุ การใชงานที่ยาวนาน ผูใชงานเก็บรักษา ไมถูกวิธี ใชงานไมเหมาะสม อุปกรณภายใน เกิดการชํารุดเสียหาย) • นักเรียนมีแนวทางในการปองกันไมใหปลั๊ก ตอพวงชํารุดไดอยางไร (แนวตอบ ระมัดระวังการเสียบอุปกรณไฟฟา จํานวนมากกับปลั๊กตอพวง หากใชงานกับ อุปกรณที่กินไฟมากควรเสียบเพียง 1 ตัว เลือกใชปลั๊กตอพวงที่ไดรับการรับรองคุณภาพ หลังจากใชงานควรถอดปลั๊กออกทุกครั้ง) 7. ครูใหนักเรียนแบงกลุมออกเปน 6 กลุม กลุมละ เทาๆ กัน โดยกําหนดให • กลุมที่ 1-3 ฝกปฏิบัติการซอมแซมสายชารจ โทรศัพท • กลุมที่ 4-6 ฝกปฏิบัติการซอมแซมปลั๊ก ตอพวง หากนักเรียนเกิดขอสงสัยในขณะปฏิบัติงาน หรือตองการความชวยเหลือใหสอบถามครูเปน รายกลุม โดยครูจะคอยสังเกตการปฏิบัติงาน ของนักเรียนแตละกลุมอยางใกลชิดและคอย ใหความชวยเหลือ พรอมทั้งเนนยํ้าใหนักเรียน ตระหนักถึงความปลอดภัยในขณะปฏิบัติงาน รวมดวย นักเรียนควรรู 1 นํ้ายาประสาน เปนสารเคมีที่ชวยเตรียมผิวโลหะที่ตองการบัดกรีให ปราศจากคราบออกไซดกอนการบัดกรี ชวยในการลดแรงตึงผิวระหวางพื้นผิว โลหะกับโลหะบัดกรี ซึ่งคุณภาพของบัดกรีจะดีหรือไมนั้น ขึ้นอยูกับประสิทธิภาพ ของนํ้ายาประสานเปนหลัก 2 IEC หรือคณะกรรมาธิการระหวางประเทศวาดวยมาตรฐานสาขาอิเล็กทรอเทคนิกส (International Electrotechnical Commission-IEC) เปนองคกรอิสระ ที่เริ่มกอตั้งขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2449 โดยมีวัตถุประสงคเพื่อจัดทํามาตรฐานระหวาง ประเทศทางดานไฟฟา อิเล็กทรอนิกส และเทคโนโลยีที่เกี่ยวของ นอกจากนี้ ยังดําเนินการจัดทําระบบการตรวจประเมิน เพื่อรับรองคุณภาพใหกับมาตรฐาน ของ IEC เพื่อเปนเครื่องมือในการอํานวยความสะดวกทางดานการคาระหวางประเทศ 3 ฉนวน เปนวัสดุที่มีคุณสมบัติในการกีดกั้น ขัดขวางการไหลของกระแสไฟฟา หรือเปนวัสดุที่กระแสไฟฟาไมสามารถไหลผานได มีทั้งชนิดที่เปนยางและชนิด ที่เปนพลาสติก การศึกษาคูมือ หรือคําแนะนําในการใชงานที่แนบมาพรอม กับอุปกรณเครื่องใชภายในบาน มีความจําเปนตอการปฏิบัติงาน อยางไร (แนวตอบ การศึกษาคูมือ หรือคําแนะนําในการใชงานมีความ จําเปนตอการปฏิบัติงานหลายประการ เชน ทําใหสามารถซอมแซม อุปกรณเครื่องใชภายในบานไดอยางถูกตองตรงตามขั้นตอนที่ ระบุไว เพื่อใหเกิดความปลอดภัยในขณะปฏิบัติงาน ชวยลดความ เสี่ยงจากการเกิดอุบัติเหตุในขณะปฏิบัติการซอมแซม ชวยให สามารถซอมแซมอุปกรณเครื่องใชภายในบานที่ชํารุดเสียหาย ใหสามารถกลับมาใชงานไดตามปกติ) นํา สอน สรุป ประเมิน T28

ขอสอบเนน การคิด ขั้นตอนการซ่อมแซม ๑. ทดสอบการใช้งานของปลั๊กต่อพ่วง เพื่อหาสาเหตุของการเสีย โดยใช้มัลติมิเตอร์วัดไฟ หรือไขควงวัดไฟวัดว่ามีกระแสไฟหรือไม่ รวมถึงทดสอบเปิด-ปิดสวิตช์ไฟว่ามีกระแสไฟ หรือไม่ ถ้าไม่มีกระแสไฟอยู่ให้ถอดฝาครอบฟิวส์ออกและดึงฟิวส์ออกมาตรวจสอบว่า ขาดหรือไม่ ถ้าขาดให้น�าฟิวส์ตัวใหม่มาเปลี่ยนให้เรียบร้อย ๒. เมื่อทดสอบแล้วว่าปลั๊กต่อพ่วงไม่มีกระแสไฟ ให้คว�่าตัวปลั๊กไฟ ใช้ไขควงปากแฉกขัน นอต/สกรูที่ยึดใต้ปลั๊กต่อพ่วงออก ใช้ปลายไขควงปากแบนแงะรอยต่อของฝาครอบปลั๊ก ต่อพ่วงออก ๓. ใช้แปรงปัดฝุ่นภายในปลั๊กต่อพ่วงให้สะอาด ตรวจสอบจุดต่อและรอยบัดกรีของสายไฟว่า หลุดหรือไม่ ๔. หากพบว่าสวิตช์เสีย หรือช�ารุดให้เปลี่ยนสวิตช์ใหม่ โดยใช้หัวแร้งบัดกรีถอดสวิตช์ออกและ น�ามาเปลี่ยนใหม่ ต่อสายบัดกรีเข้าที่เดิมให้เรียบร้อย ๕. น�าฝาครอบปลั๊กต่อพ่วงมาปิด โดยใช้ไขควงปากแฉกขันนอต/สกรูให้แน่น ๖. ใช้มัลติมิเตอร์วัดไฟ หรือไขควงวัดไฟวัดปลั๊กต่อพ่วง จากนั้นให้สังเกตดูแสงและเสียง ๓ ๔ ๕ ๖ ๒๕ ในการเลือกซื้อปลั๊กตอพวงมาใชงาน ควรพิจารณาจากสิ่งใดเปนหลัก (แนวตอบ การเลือกซื้อปลั๊กตอพวง ควรพิจารณาจากสิ่งตางๆ ดังนี้ 1. มีเครื่องหมายรับรองมาตรฐานผลิตภัณฑอุตสาหกรรม (มอก.) 2. เตาเสียบ เตารับ สายไฟ และรางปลั๊กไฟ ผลิตจากวัสดุ ที่มีคุณภาพ มีสวิตชเปด-ปด มีฟวสที่ชวยตัดกระแสไฟฟา เมื่อใชงานไฟฟาเกินขนาดที่กําหนด สายไฟของชุดสาย พวงมีฉนวนหุม 2 ชั้น ที่เตาเสียบและเตารับ มีแรงดันไฟฟา ที่กําหนดไมเกิน 250 โวลต 3. รางเตารับผลิตจากพลาสติกเอวีซี (AVC) ซึ่งทนตอความรอน ไดดีกวาพลาสติกพีวีซี (PVC) ชวยลดความเสี่ยงจากการเกิด เพลิงไหมกรณีเกิดความรอนสูงที่ปลั๊กตอพวง) เกร็ดแนะครู ครูอธิบายเพิ่มเติมเกี่ยวกับขอควรระวังในการใชงานปลั๊กตอพวงใหนักเรียน ฟงวา ในการใชงานปลั๊กตอพวง เพื่อใหเกิดความปลอดภัยจากการใชงาน ควรปฏิบัติ ดังนี้ • ตรวจสอบสภาพสายไฟกอนใชงานใหอยูในสภาพที่สมบูรณอยูเสมอ • หามนําปลั๊กตอพวงติดผนังแบบถาวร เนื่องจากไมใชปลั๊กหลัก สามารถ นํามาใชงานไดเพียงชั่วคราวเทานั้น • หามนําปลั๊กตอพวงที่ชํารุดมาใชงาน หากสายไฟชองเตารับแตก หรือชํารุด อาจกอใหเกิดอันตรายตอผูใชงาน สงผลใหเกิดเพลิงไหมได • หลีกเลี่ยงการใชปลั๊กตอพวงกับเครื่องใชไฟฟาที่มีขนาดใหญ เพราะ อาจทําใหกระแสไฟฟาเกินกําหนด จนเกิดไฟฟาลัดวงจรได • หากพบสิ่งผิดปกติขณะกําลังใชงานปลั๊กตอพวง เชน สายไฟรอน มีเสียงดัง เกิดประกายไฟ ควรหยุดการใชงานทันที แลวถอดเตาเสียบ ของปลั๊กตอพวงที่ติดกับผนังออกเพื่อความปลอดภัย และไมควรนําปลั๊ก ตอพวงที่ชํารุดมาใช เพราะอาจกอใหเกิดอันตรายได ขั้นสรุป ขั้นที่ 4 การอภิปรายสรุปการเรียนรู 1. ครูใหนักเรียนแตละกลุมสงตัวแทนกลุมละ 1 คน ออกมานําเสนอผลการปฏิบัติงานซอมแซม สายชารจโทรศัพทและการซอมแซมปลั๊กตอพวง ของกลุมตนเองใหเพื่อนฟงหนาชั้นเรียน ในประเด็นที่ครูกําหนดให คือ ปญหา หรือ ความตองการ การวิเคราะหงาน การวางแผน การทํางาน การประเมินผลการทํางาน และ ปญหาที่พบและแนวทางแกไข 2. ครูใหนักเรียนกลุมอื่นรวมกันวิเคราะห วิจารณ และแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับการปฏิบัติงาน ซอมแซมสายชารจโทรศัพทและซอมแซม ปลั๊กตอพวงของกลุมที่ออกมานําเสนอผลงาน พรอมทั้งจดบันทึกประเด็นสําคัญตางๆ ไว 3. ครูและนักเรียนรวมกันสรุปขั้นตอนการปฏิบัติงาน ซอมแซมสายชารจโทรศัพทและการซอมแซม ปลั๊กตอพวง โดยครูเปนผูตรวจสอบความถูกตอง และอธิบายเพิ่มเติมในสวนที่ยังขาดตกบกพรอง จากการปฏิบัติงาน 4. ครูถามนักเรียนวา • จากการที่ไดปฏิบัติการซอมแซมเครื่องใช ภายในบานดวยตนเอง นักเรียนไดรับประโยชน อยางไร (แนวตอบ นักเรียนสามารถแสดงความคิดเห็น ไดอยางอิสระ) 5. ครูใหนักเรียนแตละคนทํากิจกรรมสรางสรรค พัฒนาการเรียนรู ใบมอบหมายงานที่ 2.1 ตอนที่ 1 เรื่อง การวิเคราะหปญหาขอบกพรอง ของอุปกรณเครื่องใชภายในบาน จากหนังสือเรียน หนวยการเรียนรูที่ 2 นํา สอน สรุป ประเมิน T29

การติดตั้ง ๑ ๒ ชั้นวางของ ใน ห้องน�้า ๓ ตัวอย่างการติดตั้งเครื่องใช้ภายในบ้าน เนื่องจากในปัจจุบันเครื่องใช้ไฟฟ้าภายในบ้านที่วางจ�าหน่าย มักถูกออกแบบให้ผู้ซื้อน�าไป ติดตั้งเองและถ้าเสียก็มีข้อเสนอแนะให้ตรวจเช็กและซ ่อมแซมเองในขั้นต้นได้ ในที่นี้จะขอ ยกตัวอย่างการติดตั้งเครื่องใช้ภายในบ้านมาให้ศึกษา ดังนี้ การติดตั้งชั้นวางของในห้องน�้า มีความจ�าเป็นอย ่างยิ่งส�าหรับห้องน�้า ที่อยู ่ภายในอาคารชุดหรือห้องน�้าที่อยู ่ ภายในบ้านเพราะเป็นสิ่งที่ช่วยให้ห้องน�้า มีความเป็นระเบียบเรียบร้อย ซึ่งควร ติดตั้ง หรือเลือกจัดวางใกล้กับอ่างล้างมือ หรืออ่างล้างหน้า เพื่อความสะดวกในการ หยิบใช้งาน วัสดุ อุปกรณ์ที่ใช้ ๑. ชั้นวางของเข้ามุม ๒. พุกพลาสติก ๓. นอต/สกรู ๔. สว่านเจาะคอนกรีต ๕. ดอกสว่านเจาะคอนกรีต ๖. ไขควงปากแฉก ๗. เทปสี ๘. ค้อน ๙. คัตเตอร์ ๑๐. ปากกา/ดินสอ ๑๑. กล่องกระดาษ หรือกล่องพลาสติกรองปูน ๒๖ กิจกรรม สรางเสริม กิจกรรม ทาทาย หรับห้องน�้า หรืออ่างล้างหน้า 1 2 ๑. ชั้นวางของเข้ามุม ๒. พุกพลาสติก3 ใหนักเรียนนําไมอัด หรือแผนไมสําเร็จรูป และวัสดุ อุปกรณ ในการทําชั้นวางของมา เพื่อนํามาปฏิบัติงานในชั้นเรียน โดย นักเรียนสามารถออกแบบไดอยางหลากหลายตามความคิด และจินตนาการอยางสรางสรรค ใหนักเรียนเลือกประกอบติดตั้งเครื่องใชภายในบานงายๆ ตามความสนใจ 1 ชิ้น เชน ชั้นวางโทรทัศน ชั้นวางของ ชั้นวาง รองเทา นําเสนอในรูปแบบของคลิปวิดีโอความยาวไมเกิน 7 นาที จากนั้นนําเสนอผลงานใหเพื่อนชมหนาชั้นเรียน นักเรียนควรรู 1 หองนํ้า ควรทําความสะอาดอยางนอยสัปดาหละ 1 ครั้ง เพื่อกําจัดสิ่งสกปรก เชน คราบสบู คราบแชมพูสระผม ฆาเชื้อโรคตางๆ โดยใชนํ้ายาลางหองนํ้า เทลงบนพื้น ทิ้งไวประมาณ 10 นาที ขัดดวยแปรงขัดพื้น ใชนํ้าสะอาดลางนํ้ายา ลางหองนํ้าออกจนหมด หองนํ้าจะสะอาดและถูกสุขลักษณะมากขึ้น 2 อางลางหนา การทําความสะอาดอางลางหนาใหมีความวาวใสอยูเสมอ สามารถปฏิบัติไดโดยการนํากระดาษชําระประเภทซับนํ้ามันมาชุบกับสาร ฟอกขาว (วิธีนี้เหมาะสําหรับอางลางหนาที่เปนสีขาวเทานั้น) นําไปแปะใหทั่ว อางลางหนา ทิ้งไวประมาณ 30 นาที นํากระดาษชําระออก ลางดวยนํ้าสะอาด แลวเช็ดใหแหง 3 พุกพลาสติก เปนอุปกรณสําหรับใชยึดนอต หรือสกรูเขากับผนัง เหมาะกับงาน ที่มีนํ้าหนักเบา เชน การแขวนพวงกุญแจ การแขวนรูปภาพประดับผนัง ขั้นนํา (เนนการสาธิต) ขั้นที่ 1 การเตรียมการ 1. ครูจัดเตรียมวัสดุ อุปกรณ เครื่องมือที่ใชใน การติดตั้งชั้นวางในหองนํ้า เพื่อใชในการสาธิต การติดตั้งอุปกรณเครื่องใชภายในบาน 2. ครูทดลองติดตั้งชั้นวางในหองนํ้า 1 รอบ กอนการสาธิตจริง เพื่อใหเกิดความชํานาญ และลดขอบกพรองที่อาจเกิดขึ้นจากการสาธิต ขั้นที่ 2 กอนการสาธิต 3. ครูนําชั้นวางในหองนํ้ามาใหนักเรียนดู จากนั้น ครูถามนักเรียนวา • ที่บานของนักเรียนมีการติดตั้งชั้นวางใน หองนํ้าหรือไม ถามี ชั้นวางในหองนํ้ามี ประโยชนตอนักเรียนอยางไร ถาไมมี นักเรียนวางของในหองนํ้าอยางไร เพื่อให สามารถหยิบใชงานไดอยางสะดวก (แนวตอบ คําตอบขึ้นอยูกับดุลยพินิจของ นักเรียน) 4. ครูใหนักเรียนที่บานมีการติดตั้งชั้นวางใน หองนํ้าออกมาเลาเกี่ยวกับประโยชนที่ไดรับ จากการติดตั้งชั้นวางในหองนํ้าใหเพื่อนฟง หนาชั้นเรียน 5. ครูใหนักเรียนศึกษา เรื่อง วิธีการติดตั้งชั้นวาง ในหองนํ้า จากหนังสือเรียน หนวยการเรียนรู ที่ 2 หรือศึกษาเพิ่มเติมจากอินเทอรเน็ต 6. ครูถามนักเรียนวา • จากการศึกษา เรื่อง วิธีการติดตั้งชั้นวาง ในหองนํ้า นักเรียนคิดวาตนเองสามารถ ติดตั้งเองไดหรือไม เพราะเหตุใด (แนวตอบ คําตอบขึ้นอยูกับดุลยพินิจของ นักเรียน) นํา นํา สอน สรุป ประเมิน T30

เครื่องมือและอุปกรณ์ ในงานช่าง เป็นสิ่งที่ช่วยผ่อนแรงในการท�างานของผู้ปฏิบัติ งานช่าง และช่วยให้การท�างานเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น การศึกษาถึงชนิดของเครื่องมือ และอุปกรณ์ ตลอดจนวิธีการใช้ คุณลักษณะ การดูแลรักษา การซ่อมแซม และการติดตั้งเครื่องใช้ ภายในบ้าน จึงเป็นสิ่งที่ผู้ปฏิบัติงานช่างทุกคนควรเกิดความเข้าใจให้ดีเสียก่อนที่จะลงมือปฏิบัติงาน จริง เพื่อให้ผลงานที่ออกมานั้นมีคุณภาพ และก่อให้เกิดความปลอดภัยในการท�างานมากยิ่งขึ้น สรุป ขั้นตอนการติดตั้ง ๑. น�าชั้นวางของมาวางทาบกับ ผนัง ใช้ปากกา หรือดินสอท�า เครื่องหมายในต�าแหน่งของ ผนังที่ต้องการเจาะ ๒. น�าดอกสว ่านมาเทียบขนาด ของพุกพลาสติก และน�าเทป สีมาพันรอบดอกสว่าน เพื่อ ท�าเครื่องหมายระดับความลึก น�ากล่องกระดาษ หรือกล่อง พลาสติกติดที่ผนังด้านล ่าง เพื่อรองรับเศษปูน ใช้ดอก สว่านขนาดเล็กเจาะน�า เพื่อ ป้องกันกระเบื้องแตกร้าว ๓. ใช้สว ่านเจาะรูผนังบริเวณ ต�าแหน ่งที่ท�าเครื่องหมาย ไว้ ให้มีระดับความลึกเท่ากับ ความยาวของพุก ในขณะที่ เจาะผนังจะต้องจับสว่านให้ตั้ง ฉากกับพื้น ๓ ๔ ๕ ๖ ๔. น�าพุกพลาสติกมาใส่บริเวณที่เจาะรูเรียบร้อยแล้ว ใช้ค้อนตอกพุกให้ จมลงไปในผนัง ให้พุกเสมอกับแนวราบของผนัง หากมีส่วนใดเกิน ให้ใช้คัตเตอร์ตัดส่วนปลายที่เกินออกมาทิ้งให้พุกเรียบเสมอกับผนัง ๕. น�าชั้นวางของมาติดตั้งตามต�าแหน่งที่ต้องการยึดด้วยนอต หรือสกรู โดยใช้ไขควงปากแฉกขันนอต หรือสกรูให้ยึดชั้นวางของติดกับผนัง จนครบทุกจุด ๖. ใช้ฝาครอบพลาสติกติดปิดบริเวณหัวนอตจนครบทุกจุด ตรวจสอบ ความเรียบร้อยในการติดตั้ง อาจมีการน�าสิ่งของที่มีน�้าหนักมาวาง ที่ชั้นวางของ เพื่อทดสอบการรับน�้าหนัก งานช่างในบ้าน ๒7 ขั้นสอน ขั้นที่ 3 การสาธิต 1. ครูนําวัสดุ อุปกรณ เครื่องมือที่ใชในการติดตั้ง ชั้นวางในหองนํ้ามาใหนักเรียนดู จากนั้นครู ถามนักเรียนวา • การใชสวานไฟฟาเจาะผนังหองนํ้าที่ทําจาก ไมกับผนังหองนํ้าที่ทําจากปูน หรือคอนกรีต มีวิธีการที่เหมือน หรือแตกตางกันอยางไร (แนวตอบ มีวิธีการทําที่เหมือนกัน แตสิ่งที่ แตกตางกันจะเปนในเรื่องของดอกสวานที่ใช เนื่องจากดอกสวานมีอยูดวยกันหลายชนิด จึงควรเลือกใชใหเหมาะสมกับลักษณะของ งานที่ปฏิบัติ คือ ดอกสวานที่ใชสําหรับ เจาะไม ปลายดอกจะมีลักษณะคลายหางปลา มีขนาดไมกวางมากนัก ซึ่งขนาดที่นิยมใช กันโดยทั่วไป คือ ขนาด 5, 6, 8 มิลลิเมตร และดอกสวานเจาะปูน หรือคอนกรีต ดอกสวานจะมีลักษณะเปนเกลียวบิด ปลายดอกเปนเหล็กชุบแข็งพิเศษ เพื่อชวย ในการรองรับแรงกระแทกจากการใชงาน) 2. ครูสาธิตการติดตั้งชั้นวางในหองนํ้าใหนักเรียน ดูเปนตัวอยาง พรอมทั้งอธิบายประกอบทีละ ขั้นตอนอยางชาๆ เพื่อใหนักเรียนไดสังเกต และติดตามแตละขั้นตอนไดทัน 3. ครูใหนักเรียนแบงกลุม (กลุมเดิม) รวมกันปฏิบัติ การติดตั้งชั้นวางในหองนํ้า โดยผลัดกันปฏิบัติ ทีละกลุมจนครบ หากนักเรียนเกิดขอสงสัย ในขณะปฏิบัติงาน หรือตองการความชวยเหลือ ใหสอบถามครูเปนรายกลุม โดยครูจะคอย สังเกตการปฏิบัติงานของนักเรียนแตละกลุม อยางใกลชิดและคอยใหความชวยเหลือ แลว เนนยํ้าใหตระหนักถึงความปลอดภัยในขณะ ปฏิบัติงานรวมดวย กิจกรรม 21st Century Skills 1. ใหนักเรียนแบงกลุม กลุมละเทาๆ กัน ใหแตละกลุมรวมกันศึกษา เกี่ยวกับปญหาภาวะโลกรอน จากสื่อการเรียนรูที่หลากหลาย เชน หนังสือเรียน อินเทอรเน็ต 2. ใหนักเรียนแตละกลุมนําความรูที่ไดจากการศึกษามาแลกเปลี่ยน เรียนรูซึ่งกันและกันภายในกลุม 3. ใหนักเรียนแตละกลุมรวมกันหาคําตอบจากคําถามที่ครูกําหนดให คือ “นักเรียนสามารถใชอุปกรณเครื่องใชไฟฟาภายในบาน เพื่อชวยลดภาวะโลกรอนไดหรือไม อยางไร” 4. ใหนักเรียนแตละกลุมสงตัวแทนกลุมละ 1 คน ออกมาตอบคําถาม ที่ครูกําหนดใหใหเพื่อนฟงหนาชั้นเรียน เกร็ดแนะครู ครูอธิบายเพิ่มเติมเกี่ยวกับการใชงานสวาน เพื่อใหเกิดความปลอดภัย ใหนักเรียนฟงวา ในการใชงานสวาน ผูปฏิบัติงานควรใหความใสใจในเรื่อง ของความปลอดภัยมาเปนลําดับแรก โดยตรวจสอบความเรียบรอยของอุปกรณ กอนการใชงานทุกครั้ง เพื่อใหมีความพรอมในการใชงานอยูเสมอ หากตองการ เจาะลงบนชิ้นงานที่สามารถขยับได ควรล็อกชิ้นงานใหแนนกอนเจาะ สวมใส เสื้อแขนสั้น หรือเสื้อที่รัดกุม หามสวมใสเครื่องประดับ ผูที่ไวผมยาวควรมัดผม ใหเรียบรอย สวมใสอุปกรณปองกันขณะปฏิบัติงาน เชน แวนตา ผาปดจมูก ถุงมือ ที่อุดหู เมื่อใสดอกสวาน หรือเปลี่ยนอุปกรณตางๆ ควรตรวจสอบซํ้า ทุกครั้ง เพื่อปองกันไมใหอุปกรณเคลื่อนที่และอาจกอใหเกิดอันตรายตอ ผูใชงาน กดแรงลงบนสวานในขณะใชงานแตพอดี เพราะหากกดแรงเกินไป อาจทําใหมอเตอรทํางานหนัก สงผลใหสวานเกิดการชํารุดได นํา สอน สรุป ประเมิน T31

ขอสอบเนนการคิด ที่มา : www.pea.co.th/save/index.htm การไฟฟ้าส่วนภูมิภาค กระทรวงมหาดไทย 㪌俿‡ÒÍ‹ҧ»ÃÐËÂÑ´Å´ÀÒÇÐâšÌ͹ ปัจจุบันความต้องการใช้ไฟฟ้า มีมากขึ้น การใช้ไฟฟ้าสิ้นเปลือง ก็เป็นอีกสาเหตุหนึ่งที่ท�าให้เกิดภาวะ โลกร้อนได้ เพราะไฟฟ้าเป็นพลังงาน ที่เกิดจากการเผาผลาญเชื้อเพลิง ซึ่งการเผาไหม้เชื้อเพลิงเหล ่านี้ มาก ๆ จะก่อให้เกิดแกสเรือนกระจก และมลพิษทางอากาศ ดังนั้น เรา ควรใช้ไฟฟ้าอย่างประหยัด นอกจาก จะช่วยประหยัดค่าใช้จ่ายแล้ว ยัง ช่วยลดภาวะโลกร้อนได้อีกด้วย เช่น ¾Ñ´ÅÁ • เปดระดับความเร็วของพัดลมพอสมควร • ในกรณีที่ไมจําเปนตองเปดพัดลม อาจจะเปดหนาตาง โดยใชลมธรรมชาติ แทนได • กรณีพัดลมที่มีรีโมตคอนโทรล ควรถอดปลั๊กออกทันทีหลังจากเลิกใชงาน ËÁé ÍËا¢é ÒÇä¿¿é Ò • ควรหุงขาวใหพอดีกับจํานวนผูรับประทาน • อยาทําใหกนหมอเกิดรอยยุบ เพราะจะทําใหขาวสุกชา • หมั่นตรวจบริเวณแทนความรอนในหมอ อยาใหเม็ดขาวเกาะติด เพราะจะทําใหขาวสุกชาและเปลืองไฟ • ควรดึงเตาเสียบออกเมื่อขาวสุกแลว â·Ã·ÑÈ¹ì • ไมควรปรับจอภาพใหมีความสวางมากจนเกินความจําเปน เพราะจะทําให หลอดภาพมีอายุการใชงานสั้นและสิ้นเปลืองไฟ • ควรปดสวิตชที่ตัวเครื่องแทนการปดดวยรีโมตคอนโทรล เพราะจะทําให สิ้นเปลืองไฟ และปดเครื่องทุกครั้งเมื่อไมไดใชงาน à¤Ã×èͧ«Ñ¡¼ŒÒ • ควรใสผาแตพอเหมาะ ไมควรใสมาก หรือนอยจนเกินไป หากมีผาเพียง ๑-๒ ชิ้น ควรซักดวยมือ • ควรใชน้ําเย็นซักผา สวนน้ํารอนจะใชเฉพาะกรณีที่เสื้อผามีรอยเปอนไขมันมาก • ควรตั้งโปรแกรมการซักตามชนิดของผาและตามคําแนะนําของเครื่อง ñ. ò. ó. ô. ๒๘ ควรใช้ไฟฟ้าอย่างประหยัด นอกจาก 1 ขั้นสรุป ขั้นที่ 4 การอภิปรายสรุปการเรียนรู 1. ครูใหนักเรียนแตละกลุมสงตัวแทนกลุมละ 1 คน ออกมานําเสนอผลการปฏิบัติงานติดตั้งชั้นวาง ในหองนํ้าของกลุมตนเองใหเพื่อนฟงหนาชั้นเรียน ในประเด็นที่ครูกําหนดให คือ ปญหา หรือ ความตองการ การวิเคราะหงาน การวางแผน การทํางาน การประเมินผลการทํางาน และ ปญหาที่พบและแนวทางแกไข 2. ครูใหนักเรียนกลุมอื่นรวมกันวิเคราะห วิจารณ และแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับการปฏิบัติ งานติดตั้งชั้นวางในหองนํ้าของกลุมที่ออกมา นําเสนอผลงาน พรอมทั้งจดบันทึกประเด็น สําคัญตางๆ ไว 3. ครูและนักเรียนรวมกันสรุปขั้นตอนการติดตั้ง ชั้นวางในหองนํ้า โดยครูเปนผูตรวจสอบความ ถูกตอง และอธิบายเพิ่มเติมในสวนที่ยังขาด ตกบกพรองจากการปฏิบัติงาน 4. ครูถามนักเรียนวา • หากตองการติดตั้งอุปกรณเครื่องใชภายในบาน เพื่อใหเกิดความปลอดภัยในขณะปฏิบัติงาน จะมีขั้นตอนและวิธีการในการปฏิบัติงาน อยางไร (แนวตอบ นักเรียนสามารถแสดงความคิดเห็น ไดอยางอิสระ เชน ศึกษาเกี่ยวกับรายละเอียด ตางๆ ของอุปกรณเครื่องใชภายในบานที่ ตองการติดตั้ง รวมถึงศึกษาเกี่ยวกับคําแนะนํา การใชงานใหเขาใจ เลือกใชวัสดุ อุปกรณ เครื่องมือที่ใชในการติดตั้งใหเหมาะสม กับงาน ลงมือปฏิบัติการติดตั้งตามขั้นตอน ที่ระบุไวในคําแนะนําอยางเครงครัด ในขณะ ปฏิบัติงานควรมีความมุงมั่นตั้งใจ มีสติ มีความละเอียด รอบคอบ เพื่อเปนการ ปองกันอันตรายที่อาจเกิดขึ้นในขณะติดตั้ง อุปกรณดังกลาวได) นักเรียนควรรู 1 ใชไฟฟาอยางประหยัด การประหยัดไฟจะชวยลดภาวะโลกรอนได สามารถ ทําไดโดยการปดเครื่องใชไฟฟาและถอดปลั๊กออกทุกครั้งเมื่อไมไดใชงาน เลือกซื้อผลิตภัณฑที่มีการติดฉลากประหยัดไฟเบอร 5 ซึ่งเปนสัญลักษณ ที่การไฟฟาฝายผลิตแหงประเทศไทย (กฟผ.) รับรองประสิทธิภาพของอุปกรณ เครื่องใชไฟฟา เชน ตูเย็น พัดลม เครื่องปรับอากาศ หมอหุงขาว เพื่อใหสามารถ ใชงานไดนานขึ้น ชวยประหยัดไฟฟา และชวยลดคาใชจายในการบํารุงรักษาได อีกดวย บุคคลในขอใดปฏิบัติตนเหมาะสมในการใชตูเย็นใหประหยัด พลังงาน 1. จิมตั้งตูเย็นหางจากผนัง 15 เซนติเมตร 2. แจมนําอาหารที่มีอุณหภูมิตํ่า มาแชในตูเย็น 3. โจกตั้งตูเย็นในที่รม เพื่อปองกันไมใหถูกแสงแดด 4. จูนตรวจสอบสภาพขอบยางประตูตูเย็นอยางสมํ่าเสมอ (วิเคราะหคําตอบ ตอบขอ 1. เพราะการตั้งตูเย็นใหหางจากผนัง ควรตั้งหางออกจากผนังประมาณ 15 เซนติเมตร เปนอยางนอย ซึ่งจะชวยใหตูเย็นสามารถระบายความรอนไดดี เนื่องจากแผง ระบายความรอนของตูเย็นอยูบริเวณดานหลัง เมื่อสามารถระบาย ความรอนไดดี ตูเย็นจะไมกินไฟ) สื่อ Digital ศึกษาเพิ่มเติมเกี่ยวกับคูมือการใชไฟฟาอยางประหยัดและปลอดภัย ไดที่ https://www.pea.co.th นํา สอน สรุป ประเมิน T32

แบบสังเกตพฤติกรรมการท างานกลุ่ม ค าชี้แจง : ให้ผู้สอนสังเกตพฤติกรรมของนักเรียนในระหว่างเรียนและนอกเวลาเรียน แล้วขีด ลงในช่องที่ตรงกับระดับ คะแนน ล าดับที่ ชื่อ-สกุล ของนักเรียน การแสดง ความ คิดเห็น การยอมรับ ฟังคนอื่น การท างาน ตามที่ได้รับ มอบหมาย ความมี น้ าใจ การมี ส่วนร่วมใน การ ปรับปรุง ผลงานกลุ่ม รวม 15 คะแนน 3 2 1 3 2 1 3 2 1 3 2 1 3 2 1 ลงชื่อ...................................................ผู้ประเมิน ............./.................../............... เกณฑ์การให้คะแนน ปฏิบัติ หรือแสดงพฤติกรรมอย่างสม่ าเสมอ ให้ 3 คะแนน ปฏิบัติ หรือแสดงพฤติกรรมบ่อยครั้ง ให้ 2 คะแนน ปฏิบัติ หรือแสดงพฤติกรรมบางครั้ง ให้ 1 คะแนน เกณฑ์การตัดสินคุณภาพ ช่วงคะแนน ระดับคุณภาพ 12-15 ดี 8-11 พอใช้ ต่ ากว่า 8 ปรับปรุง แบบประเมินการน าเสนอผลงาน ค าชี้แจง : ให้ผู้สอนประเมินผลการน าเสนอผลงานของนักเรียนตามรายการ แล้วขีด ลงในช่องที่ตรงกับระดับคะแนน ลงชื่อ...................................................ผู้ประเมิน ............/................./................ เกณฑ์การให้คะแนน ผลงานหรือพฤติกรรมสอดคล้องกับรายการประเมินสมบูรณ์ชัดเจน ให้ 3 คะแนน ผลงานหรือพฤติกรรมสอดคล้องกับรายการประเมินเป็นส่วนใหญ่ ให้ 2 คะแนน ผลงานหรือพฤติกรรมสอดคล้องกับรายการประเมินบางส่วน ให้ 1 คะแนน เกณฑ์การตัดสินคุณภาพ ช่วงคะแนน ระดับคุณภาพ 12-15 ดี 8-11 พอใช้ ต่ ากว่า 8 ปรับปรุง ล าดับที่ รายการประเมินระดับคะแนน 3 2 1 1 ความถูกต้องของเนื้อหา 2 การล าดับขั้นตอนของเรื่อง 3 วิธีการน าเสนอผลงานอย่างสร้างสรรค์ 4 การใช้เทคโนโลยีในการน าเสนอ 5 การมีส่วนร่วมของสมาชิกในกลุ่ม รวม กิจกรรม Mini Project ÊÃé Ò§ÊÃÃ¤ì ¾Ñ²¹Ò¡ÒÃàÃÕ¹ÃéÙ ¡Ô¨¡ÃÃÁ ค�าชี้แจง : ให้นักเรียนปฏิบัติกิจกรรมเป็นรายบุคคล โดยการเขียนตอบตามที่ก�าหนด ค�าชี้แจง : ให้นักเรียนปฏิบัติงานเป็นกลุ่ม โดยท�า การซ่อมแซม ติดตั้งอุปกรณ์ เครื่องใช้ ภายในบ้าน ดังน�้ µÍ¹·Õè ñ àÃ×èͧ ¡ÒÃÇÔà¤ÃÒÐˏ»˜ÞËÒ ¢ŒÍº¡¾Ã‹Í§¢Í§ÍØ»¡Ã³ à¤Ã×èͧ㪌ÀÒÂ㹺ŒÒ¹ µÍ¹·Õè ò àÃ×èͧ ¡Òë‹ÍÁá«ÁáÅеԴµÑé§ ÍØ»¡Ã³ à¤Ã×èͧ㪌ÀÒÂ㹺ŒÒ¹ ใบมอบหมายงาน ๑. การใช้เครื่องมือช่างชนิดต่าง ๆ ให้เกิดความปลอดภัย ควรมีหลักในการใช้อย่างไรจึงจะเหมาะสม ๒. ยกตัวอย่างเครื่องมือช่างที่รู้จัก ๓ ชนิด อธิบายลักษณะการใช้งานและการบ�ารุงรักษา ๓. สาเหตุใดที่ท�าให้อุปกรณ์ เครื่องใช้ภายในบ้านเกิดความช�ารุดเสียหาย จะมีวิธีการป้องกันการเสียหายใน ขณะใช้งานได้อย่างไร จงยกตัวอย่าง ๔. ในการซ่อมแซมเครื่องใช้ภายในบ้านที่เกิดการช�ารุด จะมีขั้นตอนในการซ่อมแซมอย่างไรจึงจะท�าให้เกิด ความปลอดภัยและเครื่องใช้ภายในบ้านสามารถใช้งานได้อย่างมีประสิทธิภาพ ๕. นักเรียนมีวิธีการใช้เครื่องใช้ไฟฟ้าเหล่าน�้อย่างไรถึงจะช่วยประหยัดพลังงาน และลดภาวะโลกร้อน • เตารีด • โคมไฟ • ตู้เย็น • เครื่องปรับอากาศ ๑. การซ่อมแซมเครื่องใช้ภายในบ้าน เช่น หลอดไฟ พัดลม สายไฟฟ้า ๒. การติดตั้งเครื่องใช้ภายในบ้าน เช่น ราวตากผ้า ชั้นวางของ กลอนประตู บานพับหน้าต่าง ๓. ใช้ทักษะกระบวนการแก้ปัญหาในการท�างาน ซึ�งมีขั้นตอน ดังน�้ • การสังเกต • การวิเคราะห์ • การสร้างทางเลือก • การประเมินทางเลือก ๔. บันทึกการท�างานทุกขั้นตอน พร้อมถ่ายภาพขั้นตอนการท�างาน และผลงานที่ส�าเร็จ จากนั้นเขียนอธิบาย ประโยชน์ที่ได้รับจากการปฏิบัติงานช่าง เพื่อการน�าไปใช้ในชีวิตประจ�าวัน ๕. น�าเสนอผลงานหน้าชั้นเรียน งานช่างในบ้าน ๒๙ ขั้นประเมิน 1. ครูตรวจสอบผลการทําแบบทดสอบหลังเรียน เพื่อตรวจสอบความเขาใจหลังเรียนของนักเรียน 2. ครูตรวจสอบใบงานที่ 2.2.1 เรื่อง การปฏิบัติ งานชางในบาน 3. ครูตรวจชิ้นงาน/ภาระงาน (รวบยอด) เรื่อง การซอมแซมและติดตั้งอุปกรณเครื่องใช ภายในบาน 4. ครูประเมินผลระหวางการจัดกิจกรรมการ เรียนรู จากการสังเกตพฤติกรรมการทํางานกลุม การนําเสนอผลงาน และการสังเกตคุณลักษณะ อันพึงประสงค ขั้นสรุป ขั้นที่ 4 การอภิปรายสรุปการเรียนรู 5. ครูแนะนําใหนักเรียนนําความรูและทักษะที่ได จากการติดตั้งชั้นวางในหองนํ้าไปประยุกตใช เพื่อการติดตั้งชิ้นงานประเภทอื่นๆ ตามความ ตองการในการใชงาน เชน การติดตั้งราวตากผา การติดตั้งตูยาสามัญประจําบาน โดยใช กระบวนการทํางานอยางเปนขั้นตอน 6. ครูมอบหมายใหนักเรียนทําใบงานที่ 2.2.1 เรื่อง การปฏิบัติงานชางในบาน 7. ครูมอบหมายใหนักเรียนทําชิ้นงาน/ภาระงาน (รวบยอด) เรื่อง การซอมแซมและติดตั้งอุปกรณ เครื่องใชภายในบาน 8. ครูและนักเรียนรวมกันสรุปความรู เรื่อง การซอมแซมและติดตั้งเครื่องใชภายในบาน 9. ครูใหนักเรียนทําแบบทดสอบหลังเรียน หนวยการเรียนรูที่ 2 แนวทางการวัดและประเมินผล ครูสามารถสังเกตพฤติกรรมการทํางานกลุม การนําเสนอผลงาน โดยศึกษา เกณฑการวัดและประเมินผลที่แนบทายแผนการจัดการเรียนรู หนวยการเรียนรูที่ 2 1. ใหนักเรียนแบงกลุม กลุมละเทาๆ กัน ใหแตละกลุมเลือกหัวขอ ในการซอมแซม หรือติดตั้งอุปกรณเครื่องใชภายในบานตาม ความสนใจกลุมละ 1 ชิ้น เพื่อนํามาจัดแสดงภายในชั้นเรียน 2. ใหนักเรียนแตละกลุมรวมกันวางแผนในการดําเนินงาน พรอมทั้ง มอบหมายหนาที่ในการปฏิบัติงานของแตละบุคคลตามความ ถนัดและความสามารถ โดยคํานึงถึงความถูกตองและความ ปลอดภัยของขั้นตอน หรือวิธีการปฏิบัติงานอยางเปนระบบ 3. ใหนักเรียนแตละกลุมนําเสนอผลงาน เพื่อแลกเปลี่ยนเรียนรู ภายในชั้นเรียน โดยมีครูเปนผูใหคําแนะนําและชี้แนะเพิ่มเติม เพื่อใหนักเรียนเกิดความรู ความเขาใจที่ถูกตอง นํา สอน สรุป ประเมิน T33

Chapter Overview แผนการจัด การเรียนรู้ สื่อที่ใช้ จุดประสงค์ วิธีสอน ประเมิน ทักษะที่ได้ คุณลักษณะ อันพึงประสงค์ แผนฯ ที่ 1 การเลือกใช้ และการเลือกซื้อ เสื้อผ้าและ เครื่องแต่งกาย 1 ชั่วโมง - หนังสือเรียน การงานอาชีพ ม.5 - แบบทดสอบก่อนเรียน - PowerPoint 1. อธิบายหลักการเลือกใช้ และการเลือกซื้อเสื้อผ้า และเครื่องแต ่งกายได้ อย่างถูกต้อง 2. น�ำหลักการเลือกใช้ และการเลือกซื้อเสื้อผ้า และเครื่องแต่งกาย มาประยุกต์ใช้ในชีวิต ประจ�ำวันได้อย่าง เหมาะสม 3. ใช้และดูแลรักษาเสื้อผ้า และเครื่องแต่งกายได้ อย่างถูกต้อง เหมาะสม แบบกระบวน การเรียน ความรู้ ความเข้าใจ - ตรวจแบบทดสอบก่อนเรียน - ตรวจใบงานที่ 3.1.1 - ตรวจใบงานที่ 3.1.2 - ประเมินการน�ำเสนอผลงาน - สังเกตพฤติกรรมการท�ำงาน รายบุคคล - สังเกตพฤติกรรม การท�ำงานกลุ่ม - สังเกตคุณลักษณะ อันพึงประสงค์ - ทักษะการส�ำรวจ ค้นหา - ทักษะการสังเกต วิธีการท�ำงาน เพื่อการด�ำรงชีวิต - ทักษะการคิด วิเคราะห์ - ทักษะกระบวน การคิดแก้ปัญหา - ทักษะการสรุป ลงความเห็น - ทักษะการประเมิน - รักชาติศาสน์ กษัตริย์ - ซื่อสัตย์สุจริต - มีวินัย - ใฝ่เรียนรู้ - อยู่อย่าง พอเพียง - มุ่งมั่นใน การท�ำงาน - รักความ เป็นไทย - มีจิตสาธารณะ T34

แผนการจัด การเรียนรู้ สื่อที่ใช้ จุดประสงค์ วิธีสอน ประเมิน ทักษะที่ได้ คุณลักษณะ อันพึงประสงค์ แผนฯ ที่ 2 การซ่อมแซม ตกแต่ง ดัดแปลง ตัดเย็บเสื้อผ้า และของใช้ ภายในบ้าน 3 ชั่วโมง - หนังสือเรียน การงานอาชีพ ม.5 - แบบทดสอบหลังเรียน - PowerPoint 1. อธิบายวิธีการซ่อมแซม ตกแต่ง ดัดแปลง ตัดเย็บ เสื้อผ้าและ ของใช้ภายในบ้าน ได้อย่างถูกต้อง 2. ปฏิบัติการซ่อมแซม ตกแต่ง ดัดแปลง ตัดเย็บ เสื้อผ้าและ ของใช้ภายในบ้าน ได้อย่างถูกต้องตาม ขั้นตอน 3. เลือกใช้เครื่องมือ เครื่องใช้ในการซ่อมแซม ตกแต่งดัดแปลงตัดเย็บ เสื้อผ้าและของใช้ ภายในบ้านได้ถูกต้อง 4. ใช้และเก็บรักษาเครื่องมือ เครื่องใช้ในการซ่อมแซม ตกแต่งดัดแปลงตัดเย็บ เสื้อผ้าและของใช้ ภายในบ้านได้อย่าง ถูกต้อง เหมาะสม 5. ใช้ทรัพยากรในการ ท�ำงานอย่างประหยัด และคุ้มค่า แบบใช้ โครงการเป็น ฐาน (ProjectBased Instruction) - ตรวจแบบทดสอบหลังเรียน - ตรวจโครงงาน - ประเมินการน�ำเสนอผลงาน - สังเกตพฤติกรรมการท�ำงาน รายบุคคล - สังเกตพฤติกรรม การท�ำงานกลุ่ม - สังเกตคุณลักษณะ อันพึงประสงค์ - ทักษะการส�ำรวจ ค้นหา - ทักษะการสังเกต วิธีการท�ำงาน เพื่อการด�ำรงชีวิต - ทักษะการคิด วิเคราะห์ - ทักษะกระบวน การคิดแก้ปัญหา - ทักษะการสรุป ลงความเห็น - ทักษะการประเมิน - รักชาติศาสน์ กษัตริย์ - ซื่อสัตย์สุจริต - มีวินัย - ใฝ่เรียนรู้ - อยู่อย่าง พอเพียง - มุ่งมั่นใน การท�ำงาน - รักความ เป็นไทย - มีจิตสาธารณะ T35

ñ การเลือกใชเสื้อผาและเครื่องแตงกาย เสื้อผ้าและเครื่องแต่งกายเป็นปัจจัยที่จ�าเป็นต่อการด�ารงชีวิตของมนุษย์ ซึ่งนอกจากจะใช้เพื่อ ปกปิดและสร้างความอบอุ่นให้แก่ร่างกายแล้ว ยังช่วยเสริมสร้างบุคลิกภาพของผู้สวมใส่ให้ดูดี มีรสนิยม ดังนั้น จึงควรศึกษาหลักการเลือกใช้เสื้อผ้าและเครื่องแต่งกายที่ถูกต้อง เพื่อให้สามารถ เลือกใช้ได้อย่างเหมาะสม โดยค�านึงถึงบุคลิกภาพ รูปร่าง เวลา โอกาส และความจ�าเป็นของ แต่ละบุคคลร่วมด้วย สาระการเรียนรู้แกนกลาง ■ วิธีการทํางานเพื่อการดํารงชีวิต เปนการทํางานที่จําเปนเกี่ยวกับความเปนอยูในชีวิต ประจําวัน เชน การเลือกใช ดูแลรักษาเสื้อผาและเครื่องแตงกาย ■ ความคิดสรางสรรคมี ๔ ลักษณะ ประกอบดวยความคิดริเริ่ม ความคลองในการคิด ความ ยืดหยุนในการคิด และความคิดละเอียดลออ ■ ทักษะการทํางานรวมกัน เปนการทํางานกลุม ทํางานรวมกับผูอื่นไดอยางมีความสุข ทํางาน อยางมีกระบวนการตามขั้นตอนและฝกหลักการทํางานกลุม ■ ทักษะกระบวนการแกปญหาในการทํางาน มีขั้นตอน คือ การสังเกต วิเคราะห สรางทางเลือก และประเมินทางเลือก เชน การตัดเย็บและดัดแปลงเสื้อผา ■ ทักษะการแสวงหาความรูเพื่อการดํารงชีวิต ประกอบดวยการศึกษา คนควา รวบรวม สังเกต สํารวจ และบันทึก ■ การใชพลังงาน ทรัพยากรอยางคุมคาและยั่งยืน เปนคุณธรรมในการทํางาน ตัวชี้วัด ■ อธิบายวิธีการทํางานเพื่อการดํารงชีวิต (ง ๑.๑ ม.๔-๖/๑) ■ สรางผลงานอยางมีความคิดสรางสรรคและมีทักษะการทํางานรวมกัน (ง ๑.๑ ม.๔-๖/๒) ■ มีทักษะกระบวนการแกปญหาในการทํางาน (ง ๑.๑ ม.๔-๖/๔) ■ มีทักษะในการแสวงหาความรูเพื่อการดํารงชีวิต (ง ๑.๑ ม.๔-๖/๕) ■ ใชพลังงาน ทรัพยากรในการทํางานอยางคุมคาและยั่งยืน เพื่อการอนุรักษสิ่งแวดลอม (ง ๑.๑ ม.๔-๖/๗) เสื้อผ้าและเ¤รื่องแต่งกา หน่วยการเรียนรู้ที่ó ËÒ¡àÊ×é͵ÑÇâ»Ã´¢Ò´ ¨ÐÁÕÇÔ¸Õ ¡Òë‹ÍÁá«Á µ¡áµ‹§ ËÃ×Í ´Ñ´á»Å§àÊ×é͵ÑǹÑé¹Í‹ҧäà 30 ขั้นนํา (แบบกระบวนการเรียน ความรู ความเขาใจ) 1. ครูแจงชื่อเรื่องที่จะเรียนรูและผลการเรียนรูให นักเรียนทราบ จากนั้นใหนักเรียนแตละคนทํา แบบทดสอบกอนเรียน หนวยการเรียนรูที่ 3 เรื่อง เสื้อผาและเครื่องแตงกาย 2. ครูสุมเลือกนักเรียน 1 คน ออกมาอานบทความ เรื่อง การแตงกายดี ใหเพื่อนฟงหนาชั้นเรียน การแตงกายที่ดี การแตงกายดี หรือที่เรียกวา “มีรสนิยม” นั้น มิไดหมายความวา ตองใชแตของที่มีราคาสูง เชน การสวมใสเสื้อผาราคาชุดละหลายพันบาทจาก หองเสื้อชั้นนํา การใชเครื่องสําอางยี่หอดังที่สั่งตรง มาจากตางประเทศ การสวมใสรองเทา หรือนาฬกา รุนดังที่มีการจํากัดการผลิต การใชกระเปาถือ ที่ผลิตจากหนังสัตว ซึ่งมีราคาหลักแสนบาทขึ้นไป บางคนยอมลงทุนที่จะสูญเสียเงินจํานวนมาก เพื่อ ซื้อสิ่งของเหลานั้นมาใช เพราะคิดวาจะชวยใหตน ดูดี ดูมีรสนิยมในสายตาของผูอื่น แตในความ เปนจริงแลวนั้น การดูดี มีรสนิยมก็มิไดจําเปน ที่จะตองสวมใสเสื้อผาและใชสิ่งของที่มีราคาสูง เทานั้น เพราะเสื้อผาและสิ่งของที่มีราคาไมสูง แตมีคุณภาพดีก็มีใหเลือกใชอยูจํานวนไมนอย เพียงแคผูใชจะตองพิจารณาเลือกใชใหเหมาะสม กับรูปราง สีผิว บุคลิกภาพ เพศ และวัยของตน เพียงเทานี้ก็สามารถเรียกไดวาเปนคนที่มีรสนิยมดี ไดเชนเดียวกัน โดยสวมใสเสื้อผาและใชสิ่งของใน ราคาไมกี่รอยบาทเทานั้น 3. ครูถามนักเรียนวา • จากบทความนี้ ตองการนําเสนอในเรื่องใด (แนวตอบ นักเรียนสามารถแสดงความคิดเห็น ไดอยางอิสระ) เกร็ดแนะครู ครูควรจัดการเรียนรู โดยอธิบายเกี่ยวกับเสื้อผาและเครื่องแตงกายใหนักเรียนฟง เพื่อใหเกิดความรู ความเขาใจเรื่องหลักการเลือกใชและการเลือกซื้อเสื้อผา และเครื่องแตงกายที่มากขึ้น สามารถเลือกใชเครื่องมือในการซอมแซม ตกแตง ดัดแปลง ตัดเย็บเสื้อผาและของใชภายในบานไดอยางถูกตองและปลอดภัย ลงมือ ปฏิบัติงานซอมแซม ตกแตง ดัดแปลง ตัดเย็บเสื้อผาและของใชภายในบานไดอยางสรางสรรค เพื่อใหเกิดความชํานาญ ใชทรัพยากรอยางคุมคาและยั่งยืน เพื่อเปน การอนุรักษสิ่งแวดลอม นําทักษะการทํางานรวมกันมาประยุกตใชในการทํางาน ใชทักษะกระบวนการแกปญหาในการทํางานอยางเปนขั้นตอน รวมถึงทักษะในการ แสวงหาความรูเพื่อการดํารงชีวิตในการคนหาขอมูลที่เปนประโยชน เพื่อใหผลงานสําเร็จตรงตามเปาหมายอยางมีประสิทธิภาพ โดยสามารถจัดกิจกรรมได ดังนี้ • ใหนักเรียนตอบคําถามและรวมกันแสดงความคิดเห็น เพื่อใหนักเรียนเกิดความรู ความเขาใจเกี่ยวกับเสื้อผาและเครื่องแตงกาย • ใหนักเรียนนําหลักการเลือกใชและหลักการเลือกซื้อเสื้อผาและเครื่องแตงกายมาประยุกตใชในชีวิตประจําวันอยางเหมาะสม • ใหนักเรียนเลือกซื้อเสื้อผาและเครื่องแตงกายที่เหมาะสมจากการวิเคราะหรูปรางและบุคลิกภาพของตนเอง • ใหนักเรียนดูแลรักษาเสื้อผาและเครื่องแตงกายทั้งของตนเองและบุคคลในครอบครัวไดอยางถูกตอง เหมาะสม • ใหนักเรียนปฏิบัติงานซอมแซม ตกแตง ดัดแปลง ตัดเย็บเสื้อผาและของใชภายในบานอยางสรางสรรค นํา นํา สอน สรุป ประเมิน T36

ขอสอบเนน การคิด ๑.๑ หลักการเลือกใช้เสื้อผ้าและเครื่องแต่งกาย การแต่งกายให้ดูดีและเหมาะสมกับบุคลิกภาพ ควรเลือกเสื้อผ้าและเครื่องแต่งกายให้เหมาะสมกับ บุคลิกภาพ โอกาส และกาลเทศะของผู้สวมใส่ โดยยึดหลักการเลือกใช้เสื้อผ้าและเครื่องแต่งกาย ดังนี้ ๑. รักษา ซ่อมแซมเสื้อผ้าที่ใส่ให้อยู่ในสภาพดี สามารถใช้งานได้นานขึ้น 2. เลือกเสื้อผ้าให้เหมาะสมกับรูปร่าง โอกาส และกาลเทศะ 3. สวมใส่เสื้อผ้าที่ตัดเย็บอย่างประณีต มีความสะอาดและเรียบร้อย 4. สวมเครื่องประดับตกแต่ง เพื่อให้เสื้อผ้า มีความสวยงามยิ่งขึ้น 5. อ�าพรางส่วนที่บกพร่อง และเน้นในส่วน ที่เป็นจุดเด่นของตนเอง ๖. เลือกสีเสื้อผ้าให้เข้ากับสีผิว เช่น ผิวคล�้า ควรสวมเสื้อผ้าสีอ่อน เพื่อช่วยให้ผิวดูขาวขึ้น เสื้อผ้าและเครื่องแตงกายเปนปจจัยสําคัญในการ ดํารงชีวิต การรูจักแตงกายใหเหมาะสมกับบุคลิกภาพ โอกาส กาลเทศะ จะชวยใหเปนที่ชื่นชมของผูพบเห็น รวมทั้ง การเรียนรูเกี่ยวกับการซอมแซม ตกแตง และดัดแปลงเสื้อผา จะชวยใหประหยัดเรื่องคาใชจาย และยังไดเสื้อผาที่สวยงาม แปลกใหมไวสวมใสอีกดวย เสื้อผ้าและเครื่องแต่งกาย 3๑ 2. เลือกเสื้อผ้าให้เหมาะสมกับรูปร่าง โอกาส 5. อ�าพรางส่วนที่บกพร่อง และเน้นในส่วน 1 2 ขั้นนํา • นักเรียนคิดวาตนเองเปนผูที่มีรสนิยมในการ แตงกายหรือไม เพราะเหตุใด (แนวตอบ คําตอบขึ้นอยูกับดุลยพินิจของ นักเรียน) • บุคคลในครอบครัวคนใดของนักเรียนที่คิดวา มีรสนิยมที่ดี (แนวตอบ คําตอบขึ้นอยูกับดุลยพินิจของ นักเรียน) 4. ครูใหนักเรียนรวมกันแสดงความคิดเห็น และครู ชวยเสนอแนะเพิ่มเติม ขั้นสอน ขั้นที่ 1 สังเกต ตระหนัก 1. ครูใหนักเรียนศึกษา เรื่อง การเลือกใชเสื้อผา และเครื่องแตงกาย จากหนังสือเรียน หนวยการ เรียนรูที่ 3 หรือศึกษาเพิ่มเติมจากอินเทอรเน็ต ในประเด็นที่ครูกําหนดให ดังนี้ • หลักการเลือกใชเสื้อผาและเครื่องแตงกาย • วิธีการเลือกใชเสื้อผาและเครื่องแตงกาย 2. ครูใหนักเรียนศึกษาเพิ่มเติมเกี่ยวกับการเลือกใช เสื้อผาและเครื่องแตงกาย จาก PowerPoint ม.5 หนวยการเรียนรูที่ 3 3. ครูถามนักเรียนวา • นักเรียนมีหลักการเลือกใชเสื้อผาและเครื่อง แตงกายอยางไรที่เหมาะสมกับตนเอง (แนวตอบ นักเรียนสามารถแสดงความคิดเห็น ไดอยางอิสระ เชน เลือกสวมใสเสื้อผาที่ เหมาะสมกับรูปราง บุคลิกภาพ โอกาส และกาลเทศะ เลือกสวมใสเสื้อผาที่มีการ ตัดเย็บอยางประณีต งดงาม มีความสะอาด เรียบรอย สวมใสเสื้อผาที่มีสีสันเหมาะสมกับ สีผิวของตนเปนหลัก สวมใสเสื้อผาที่ชวย อําพรางจุดบกพรองของตนเอง) ขอใดเปนหลักการสําคัญของการเลือกสวมใสเสื้อผาและ เครื่องแตงกาย 1. เลือกเสื้อผาตามสมัยนิยม 2. เลือกเสื้อผาที่เหมาะสมกับโอกาสและสถานที่ 3. เลือกเสื้อผาที่เหมาะสมกับรูปรางหนาตาของตนเอง 4. เลือกเสื้อผาที่ชวยอําพรางสวนบกพรองของรางกาย (วิเคราะหคําตอบ ตอบขอ 2. เพราะการเลือกสวมใสเสื้อผาและ เครื่องแตงกายจะตองคํานึงถึงความเหมาะสมกับโอกาส สถานที่ และกาลเทศะเปนสําคัญ โดยตองทราบวาจะแตงกายไปรวมงาน ประเภทใด จัดขึ้นในสถานที่ใด ใครเปนผูรวมงาน เพื่อใหสามารถ เลือกสวมใสเสื้อผาและเครื่องแตงกายไดอยางเหมาะสม) นักเรียนควรรู 1 เลือกเสื้อผาใหเหมาะสมกับรูปราง เนื่องจากรูปรางของมนุษยแตละคน จะมีลักษณะที่แตกตางกันออกไป ดังนั้น ในการเลือกซื้อเสื้อผา จึงควรพิจารณา จากรูปรางของตนเองเปนหลัก เพื่อใหไดเสื้อผาที่มีความเหมาะสมกับรูปราง ของตนเองมากที่สุด เชน ผูหญิงที่มีชวงบนกวางกวาชวงลาง มีหนาอกปาน กลางถึงใหญ เอวหนา สะโพกและขาเรียว ควรเลือกสวมใสกระโปรงพอดีตัว สั้นเลยเขาเล็กนอย หรือกางเกงเขารูป เสื้อยาวคลุมสะโพก จะทําใหดู ผอมเพรียวมากยิ่งขึ้น 2 อําพรางสวนที่บกพรอง การแตงกายที่เหมาะสม สามารถชวยอําพราง สวนที่บกพรองของรางกายได เชน คนที่มีเอวใหญ เอวหนา ไมควรสวมใสชุดที่ เนนเอว เพราะจะทําใหเอวดูหนาขึ้น คนที่ตนขาใหญ ไมควรสวมกระโปรงสั้น คนที่ตนแขนใหญ ไมควรสวมใสเสื้อที่ไมมีแขน เสื้อแขนกุด หรือเสื้อสายเดี่ยว นํา นํา สอน สรุป ประเมิน T37

ขอสอบเนนการคิด เสื้อผ้าสวมใส่อยู่กับบ้าน ควรเลือกเสื้อผ้าที่สวมใส่สบาย สะดวกในการ ท�ากิจกรรมต่าง ๆ ภายในบ้าน เช่น ท�างานบ้าน นั่งเล่นนอนเล่น ดังนั้น เสื้อผ้าที่สวมใส่อยู่บ้าน ควรเป็นเสื้อผ้าที่หลวมเล็กน้อย ไม่คับจนเกินไป สวมใส่สบาย เช่น เสื้อยืด กางเกงขาสั้น หรือ กางเกงขายาว เสื้อผ้าสวมใส่ส�าหรับเล่นกีฬา ควรพิจารณาจากชนิดกีฬาที่เล่น แล้วเลือกชุดกีฬาและรองเท้า ให้เหมาะสม ชุดกีฬาควรผลิตด้วยผ้าที่มีความยืดหยุ่นได้ดี สวมใส่ สบาย เคลื่อนไหวได้อย่างสะดวก สามารถระบายอากาศได้ดี หากเป็นกีฬากลางแจ้งควรเลือกชุดกีฬาที่มีสีอ่อน เสื้อผ้าสวมใส่ไปท�างาน หรือกิจธุระ ควรแต่งกายสุภาพเรียบร้อย ปกปิดมิดชิด เพื่อสร้างภาพลักษณ์ที่ดีให้กับตนเอง เช่น ผู้ชาย ใส่เสื้อเชิ้ต ผูกเนกไท สวมกางเกงขายาว ผู้หญิง ใส่เสื้อมีปก กระโปรงยาว หรือสวมกางเกงขายาว ไม่ควรใส่เสื้อรัดรูปที่เน้นทรวดทรงจนเกินไป ๑.๒ วิธีการเลือกใช้เสื้อผ้าและเครื่องแต่งกาย ก่อนที่จะเลือกใช้เสื้อผ้าและเครื่องแต่งกาย ควรพิจารณาถึงวัย บุคลิกภาพ รูปร่าง โอกาส และ กาลเทศะ เพื่อจะได้เลือกใช้เสื้อผ้าและเครื่องแต่งกายได้อย่างเหมาะสม วิธีการเลือกใช้เสื้อผ้าและ เครื่องแต่งกาย มีดังนี้ ๑) การเลือกเสื้อผ้าให้เหมาะสมกับโอกาสและกาลเทศะ ควรพิจารณา ดังนี้ 32 เสื้อผ้าสวมใส่ไปท�างาน หรือกิ เสื้อผ้าสวมใส่ส�าหรับเล่นกีฬา 1 2 ขั้นสอน ขั้นที่ 1 สังเกต ตระหนัก • หากเพื่อนผูหญิงมีสะโพกที่ใหญและเพื่อน ผูชายมีรูปรางที่เล็ก นักเรียนจะนําหลักการ เลือกใชเสื้อผาและเครื่องแตงกายมาเปน แนวทางในการแนะนําเพื่อนไดอยางไร (แนวตอบ แนะนําใหเพื่อนผูหญิงสวมกระโปรง หรือกางเกงที่พอดีตัว มีกระดุมเม็ดเล็กๆ เรียงเปนแถวยาว หรือมีรอยตะเข็บตรงกลาง หรือสวมใสเสื้อกลามที่ลําตัวยาวคลุมสะโพก และแนะนําใหเพื่อนผูชายสวมกางเกงทรง กระบอกเล็ก หรือกางเกงขาเดฟ แตกางเกง จะตองไมมีจีบ สวมใสเสื้อลายตามแนวยาว จะชวยใหดูสูงโปรงมากขึ้น) ขั้นที่ 2 ขั้นวางแผนปฏิบัติ 4. ครูใหนักเรียนแบงกลุมเปน 7 กลุม กลุมละ เทาๆ กัน ใหนักเรียนแตละกลุมรวมกันศึกษา ในประเด็นที่ครูกําหนดให ดังนี้ • การเลือกเสื้อผาใหเหมาะสมกับโอกาสและ กาลเทศะ • การเลือกเสื้อผาใหเหมาะสมกับวัย • การเลือกเสื้อผาใหเหมาะสมกับบุคลิกภาพ • การเลือกเสื้อผาใหเหมาะสมกับสีผิว • การเลือกเสื้อผาใหเหมาะสมกับรูปราง • การเลือกเสื้อผาเพื่ออําพรางจุดบกพรอง ของรูปหนาและคอ • การเลือกเสื้อผาใหเหมาะสมกับฤดูกาล จากหนังสือเรียน หนวยการเรียนรูที่ 3 หรือ ศึกษาเพิ่มเติมจากอินเทอรเน็ต ขอใดเปนการสวมใสเสื้อผาและเครื่องแตงกายไปรวมงานได อยางเหมาะสม 1. สวมชุดผายืดสีดําปาดไหล สวมรองเทาสนสูง ไปงานศพ 2. สวมชุดเดรสสีชมพูเปดไหล สวมรองเทาหุมสน ไปงานแตงงาน ของพี่สาว 3. สวมกางเกงยีนขาด เสื้อยืด รองเทาผาใบ ไปงานเลี้ยง ขอบคุณลูกคา 4. สวมกระโปรงลูกไมสีขาว สวมรองเทาผาใบ หมวกปกกวาง ไปงานเลี้ยงเกษียณอายุราชการของคุณปา (วิเคราะหคําตอบ ตอบขอ 2. เพราะการไปรวมงานมงคลสมรส ควรเลือกสวมเสื้อผาที่มีสีสันสดใส สวมใสรองเทาหุมสน หรือ รองเทาสนสูง เพื่อเสริมบุคลิกภาพ และอาจสวมใสเครื่องประดับ ที่เขากับชุด) นักเรียนควรรู 1 เสื้อผาสวมใสไปทํางาน ควรเลือกสวมใสเสื้อผาที่มีขนาดพอดีตัว เพื่อชวย รักษาบุคลิกภาพ เพื่อความสะดวกในการเคลื่อนไหวรางกายขณะปฏิบัติกิจกรรม ตางๆ สวมรองเทาหุมสน หรือรองเทารัดสน โดยผูชายควรสวมถุงเทาและสวม รองเทาหนัง หรือรองเทาผาใบ ผูหญิงควรสวมรองเทาที่ชวยเสริมสรางบุคลิกภาพ เชน รองเทาสนสูง แตจะตองสามารถเคลื่อนไหวรางกายไดอยางสะดวก ทั้งนี้ ควรศึกษากฎระเบียบเรื่องการแตงกายขององคกรใหละเอียดและปฏิบัติตาม อยางเครงครัด 2 เสื้อผาสวมใสสําหรับเลนกีฬา ควรเลือกสวมใสเสื้อผาที่เนื้อผาระบายอากาศ ความรอน และเหงื่อไดดี เชน ผาสแปนเด็กซ (Spandex) ซึ่งเปนผาที่มี นํ้าหนักเบา เนื้อเรียบลื่น สวมใสสบาย มีความยืดหยุนสูง ไมระคายเคืองตอผิว ระหวางการออกกําลังกาย นํา สอน สรุป ประเมิน T38

ขอสอบเนน การคิด เสื้อผาสวมใสไปงานเลี้ยงตาง ๆ แบงเปน ๒ ประเภท ไดแก งานเลี้ยงกลางวันและงานเลี้ยงกลางคืน ซึ่งการแตงกายจะมีแบบไมเปน ทางการและแบบทางการ ดังนี้ ๑. งานเลี้ยงกลางวัน • งานเลี้ยงแบบไมทางการ เชนงานเลี้ยง สังสรรคระหวางเพื่อนฝูง งานทําบุญบาน ควร แตงกายดวยชุดลําลองเรียบงาย แตดูสุภาพ ผูหญิงอาจสวมกระโปรง หรือกางเกงก็ได • งานเลี้ยงแบบพิธีการ เชน งานหมั้น งานเลี้ยง รับรองลูกคา งานพระราชพิธีตาง ๆ ควร แตงกายอยางพิถีพิถัน เชน ผูหญิงสวม ชุดกระโปรง หรือเดรส ผูชายสวมชุดสูท ๒. งานเลี้ยงกลางคืน • งานเลี้ยงแบบไมทางการ เชน งานเลี้ยงรุน งานเลี้ยงวันเกิด นิยมใสชุดลําลอง เพื่อให เขากับบรรยากาศของงานที่ดูเปนกันเอง • งานเลี้ยงแบบพิธีการ นิยมแตงใหดูหรูหรา เชน ผูชายสวมชุดสูทกางเกง หรือชุดทักซิโด ผูหญิงสวมชุดราตรีที่เนื้อผาบางเบา พลิ้ว มันระยับ หรือชุดไทยพระราชนิยมตาง ๆ T i p เทคนิคการเลือกชุดราตรีของสุภาพสตรี ชุดราตรีมีรูปแบบใหเลือกสวมใสอยางหลากหลาย ในการใชงานจึงควรพิจารณาจากรูปรางของผูสวมใส เปนหลัก ซึ่งเมื่อสวมใสแลวจะไดเกิดความมั่นใจและมีความสงางาม เปนที่สะดุดตา เชน สาวที่มีรูปรางเล็ก ควรเลือกสวมใสชุดราตรีที่มีลักษณะเปนเสื้อที่เผยบริเวณชวงลําคอและไหล ทําใหชวงลําตัวดูสูงขึ้น สาวที่ มีชวงสะโพกใหญกวาชวงอก ควรเลือกสวมใสชุดราตรีแบบยาว อาจเปนแบบที่มีระบาย จะชวยเบี่ยงเบน สายตาจากการมองชวงสะโพก เสื้อผ้าและเครื่องแต่งกาย ๓๓ ขั้นสอน ขั้นที่ 2 ขั้นวางแผนปฏิบัติ 5. ครูใหนักเรียนแตละกลุมศึกษาเพิ่มเติมเกี่ยวกับ การเลือกเสื้อผาใหเหมาะสมกับโอกาสและ กาลเทศะ การเลือกเสื้อผาใหเหมาะสมกับวัย การเลือกเสื้อผาใหเหมาะสมกับบุคลิกภาพ การเลือกเสื้อผาใหเหมาะสมกับสีผิว การเลือก เสื้อผาใหเหมาะสมกับรูปราง การเลือกเสื้อผา เพื่ออําพรางจุดบกพรองของรูปหนาและคอ และการเลือกเสื้อผาใหเหมาะสมกับฤดูกาล จาก PowerPoint ม.5 หนวยการเรียนรูที่ 3 6. ครูอธิบายเพิ่มเติมเกี่ยวกับชุดไทยพระราช นิยมใหนักเรียนฟงวา “การสวมใสเสื้อผาไป งานเลี้ยงกลางคืนแบบพิธีการ ผูหญิงสามารถ สวมใสเครื่องแตงกายที่เรียกวา “ชุดไทย พระราชนิยม” ได ซึ่งชุดไทยพระราชนิยมเปน เอกลักษณการแตงกายประจําชาติอันงดงาม ของไทย เปนเครื่องแตงกายที่ประยุกตมาจาก การแตงกายของสตรีในสมัยโบราณ แสดง ใหเห็นถึงความงดงามของผาไทยที่ถักทอขึ้น อยางประณีต วิจิตรบรรจง ชุดไทยพระราช นิยมมีอยูดวยกันจํานวน 8 ชุด ไดแก ชุดไทย เรือนตน (ตั้งชื่อตามเรือนตน) ชุดไทยจิตรลดา (ตั้งชื่อตามพระที่นั่งจิตรลดารโหฐาน) ชุดไทย อมรินทร (ตั้งชื่อตามพระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัย) ชุดไทยบรมพิมาน (ตั้งชื่อตามพระที่นั่งบรม พิมาน) ชุดไทยจักรี (ตั้งชื่อตามพระที่นั่งจักรี มหาปราสาท) ชุดไทยจักรพรรดิ (ตั้งชื่อตาม พระที่นั่งจักรพรรดิพิมาน) ชุดไทยดุสิต (ตั้งชื่อ ตามพระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท) และชุดไทย ศิวาลัย (ตั้งชื่อตามพระที่นั่งศิวาลัยมหาปราสาท)” “ดาวตองการไปรวมงานสวดพระอภิธรรมศพที่วัด” ดาวควร แตงกายอยางไรจึงจะเหมาะสม 1. สวมเสื้อผาแบบใดก็ได รองเทาหุมสนสีดํา 2. สวมเสื้อยืดรัดรูปสีสด กางเกงยีนสีดํา รองเทาหุมสน 3. สวมเสื้อสีครีม กางเกงขายาวสีดํา สูทสีดํา รองเทาหุมสน 4. สวมเสื้อและกางเกง หรือกระโปรงสีดํา รองเทาหุมสนสีดํา (วิเคราะหคําตอบ ตอบขอ 4. เพราะการแตงกายไปรวมงานสวด พระอภิธรรมศพ จะตองแตงกายดวยชุดที่สุภาพ เรียบรอย ควรสวม กระโปรงที่ไมสั้นจนเกินไป หรือสวมกางเกงสีดํา สวมเสื้อสีดํา หรือ สีขาว จึงจะมีความเหมาะสมกับกาลเทศะ) เกร็ดแนะครู ครูอธิบายเพิ่มเติมเกี่ยวกับการสวมใสชุดสูทของผูชายใหนักเรียนฟงวา ในการสวมใสชุดสูทมีสิ่งที่พึงปฏิบัติหลายประการ เชน การเลือกสีควรเลือก ใหเหมาะสมกับโอกาสและกาลเทศะ ซึ่งสีที่ไดรับความนิยมสวนใหญจะเปนสีดํา สีกรมทา สีเทา การติดกระดุมจะเวนการติดกระดุมเม็ดลางสุดเสมอ ความยาว ของแขนเสื้อควรสั้นกวาแขนของเสื้อเชิ้ตเล็กนอย และควรติดกระดุมที่แขนเสื้อ ใหครบทุกเม็ด เพื่อใหเกิดความเรียบรอย ขนาดของสูทควรมีความเหมาะสม กับรูปราง ไมควรสวมใสชุดที่เล็ก หรือใหญจนเกินไป คุณภาพของเนื้อผาควรมี ความยืดหยุน สวมใสสบาย ระบายอากาศไดดี การเลือกปกเสื้อควรเลือกให เหมาะสมกับลักษณะของงาน โดยทั่วไปจะนิยมปกแบบธรรมดา หากเปนงาน เลี้ยงสังสรรคควรเลือกใชปกแหลมจึงจะเหมาะสมมากกวา ขนาดของกางเกง ควรเลือกใหพอดีกับขอเทาและสีเหมาะสมกลมกลืนกับเสื้อสูท นํา สอน สรุป ประเมิน T39