สมุนไพรพื้นบ้านลดไขมันในเลือดตามภูมิปัญญาหมอพื้นบ้าน

49 สมุนไพรพื้นบ้าน ลดไขมันในเลือด ตามภูมิปัญญาของหมอพื้นบ้าน ตัวอยางตำรับอาหาร ขาวตมลูกเดือย เครื่องปรุง ขาวสารขาวกลองหอมมะลิ 4 ถวย ลูกเดือยแหง 2 ถวย ลูกกระวาน 1 ลูก วิธีปรุง ตมลูกเดือยกอนจนเดือด คอยๆ เค ี่ยวไปจนลูกเดือยเกือบสุก จากน ั้ นจึงใส ขาวสารลงไป บุบลูกกระวาน พอแตก แลวใสลงไปตมดวยกัน เม ื่ อขาว และ ลูกเดือยน ิ่ มดีแลว จึงพรอมรับประทาน เปนขาวตมลูกเดือย ชาลูกเดือย เครื่องปรุง ลูกเดือย 3 ถวย น้ำตาลทรายแดง วิธีปรุง นำลูกเดือยใสหมอใบใหญเทน้ำลงไป ประมาณ 3 ลิตร ตมใหเดือด แลวลดไฟ คนแลว เค ี่ยวไปเรื่ อยๆ จนลูกเดือยสุกน ิ่ มดีเค ี่ ยวตอไป ใหน้ำเหลือ ประมาณ 1 ลิตร ตักเอามา แตน้ำดื่ม ถาชอบหวาน ใหใสน้ำตาลทรายแดงเล็กนอย ดื่มเปนชา โดยชาลูกเดือย เหมาะสำหรับคนที่ มีความดันโลหิตสูง ไขมันในเลือดสูง

50 สมุนไพรพื้นบ้าน ลดไขมันในเลือด ตามภูมิปัญญาของหมอพื้นบ้าน ปลานึ่งขิงลูกเดือย เครื่องปรุง เนื้อปลากระพง 1 กิโลกรัม ขิงแกซอย 100 กรัม ซีอิ๊วขาว 40 กรัม เหลาจีน 40 กรัม น้ำมันงา 40 กรัม ตนหอมซอย 50 กรัม พริกชี้ฟาแดงซอย 20 กรัม ลูกเดือยตมสุก 30 กรัม ถั่วลิสงตม 20 กรัม วิธีปรุง นำเนื้อปลามาคลุกกับขิง ซีอิ๊วขาว และผง ปรุงรส จัดเรียงใสภาชนะนึ่ง นำไปนึ่งไฟแรง ประมาณ 8 นาทีเติมลูกเดือย ถั่วลิสง หยอดหนา ดวยเหลาจีน และน้ำมันงา นึ่งตอประมาณ 5 นาที หรือจนสุก โรยหนาดวยตนหอมและพริกชี้ฟาแดง พรอมรับประทาน ภูมิปญญาหมอพื้นบาน สูตร 1 สรรพคุณ ลดไขมันในเลือดได สวนประกอบ 1. เดือยหิน ทั้ง 5 สับละเอียด 1 กำมือ 2. หญาแหวหมูทั้ง 5 ทุบใหหัวพอแตก 1 กำมือ 3. ผักคราดหัวแหวนทั้ง 5 มวนแลวกำใหได 1 กำมือ วิธีทำ นำสวนผสมท ั้ งหมด ตมกับน้ำพอทวมใหน้ำเดือด นานประมาณ 15-20 นาที วิธีรับประทาน ดื่มกอนอาหาร 1 ชั่วโมง วันละ 3 ครั้ง (ตมกินวันตอวัน) ภูมิป สูตร สรร สวน วิธีท 15-2 วิธีรั

51 สมุนไพรพื้นบ้าน ลดไขมันในเลือด ตามภูมิปัญญาของหมอพื้นบ้าน สูตร 2 สรรพคุณ เปนอาหารเสริมและปองกัน ชวยละลาย ไขมัน บำรุงกระดูกกลามเนื้อ บำรุงไต สวนประกอบ 1. เดือยกลอง 1 กำมือ 2. ขาวกลอง 1 กำมือ วิธีทำ นำทั้งหมดมาหุงรวมกัน วิธีรับประทาน รับประทานเปนขาว เฉพาะม ื้ อเย็น วันละ 1 ครั้งติดตอกัน 7-8 เดือน จึงจะเห็นผลดี

52 สมุนไพรพื้นบ้าน ลดไขมันในเลือด ตามภูมิปัญญาของหมอพื้นบ้าน 52 สมุนไพรพื้นบ้าน ลดไขมันในเลือดตามภูมิปัญญาของหมอพื้นบ้าน ถั่วเหลือง ชื่อทองถิ่น/ชื่ออื่น ถั่วพระเหลืองถั่วแระถั่วแมตายถั่วเหลือง (ภาคกลาง) มะถั่วเนา (ภาคเหนือ) อึ่งตั่วเตา เฮ็กตั่วเตา (จีน - แตจิ๋ว) โซยา บีน (อังกฤษ) โซยุ (ญี่ปุน)

53 สมุนไพรพื้นบ้าน ลดไขมันในเลือด ตามภูมิปัญญาของหมอพื้นบ้าน ถั่วเหลือง สวนที่ใช ดอกใบ เมล็ด และเปลือกเมล็ด สรรพคุณทางยา 1. ปรับระดับน้ำตาลในเลือด ลดความดันและขับปสสาวะ 2. ลดคอเลสเตอรอล ลดระดับน้ำตาลในเลือด สรรพคุณทางอาหาร ประกอบดวยโปรตีนรอยละ 50 คารโบไฮเดรตรอยละ 35 น้ำมันไมระเหยรอยละ 20 วิตามินบี 1 บี 2 บี 6 บี 12 สารไนอาซิน วิตามินซีวิตามินดีวิตามินอีมีเอนไซมยูรีเอส ไมมีแปง มีกรดไขมัน เชน ไลโนลีอิครอยละ 50 โอเลอิครอยละ 30 ไลโนลีนิครอยละ 7 ปาลมมิทิคและสเตียริก มีแคลเซียมและ เกลือแรเล็กนอย มีไอโซฟลาโวนอยดซึ่งมีฤทธ ิ์ คลายฮอรโมนเพศหญิง ไฟโตเอสโตรเจน สารคลาย ฮอรโมนเพศหญิงน ี้ไปแขงกับฮอรโมนในรางกาย เขาสูเซลลโดยจับกับหนวยรับบนเซลลเดียวกัน แต สารน ี้ เม ื่ อสงสัญญาณใหเซลลเจริญเติบโตของกลุมเน ื้ องอก และปองกันการเกิดมะเร็งในผูชาย สารน ี้ ชวยลดการเกิดมะเร็งท ี่ ระบบสืบพันธุดวย และที่สวนผิวเปลือกหุมเมล็ดของถ ั่ วเหลืองมีสารเลซิทินสูง เปนแหลงของสารเลซิทินที่ดีสารเลซิทินจะชวยควบคุมการเปลี่ยนแปลงของคอเลสเตอรอล ลดคอเลส เตอรอล ทำใหปริมาณไขมันในเลือดลดลงไดปองกันการเกิดการอุดตันของไขมันในหลอดเลือด เปนสารบำรุงสมองเพ ิ่มความทรงจำ ใชไดดีกับผูมีคอเลสเตอรอลสูงจากพันธุกรรม นอกจากน ี้ แลวใน ถั่วเหลืองยังมีสารไฟเตท สารนี้ชวยปองกันมะเร็งลำไสเล็กไดมีสารลิกแนนสโพแทสเซียม และ ฟอสฟอรัส เปนแหลงของสารยับย ั้งเอนไซมโปรทีเอส ซึ่งเปนสารตานมะเร็งและตานไวรัส และใน ถั่วเหลืองยังมีเสนใยอีกดวย

54 สมุนไพรพื้นบ้าน ลดไขมันในเลือด ตามภูมิปัญญาของหมอพื้นบ้าน ถั่วเหลืองมีโปรตีนสูง และไขมันที่รางกายตองการ เม ื่อเปรียบเทียบราคาโปรตีนท ี่ไดจาก ถั่วเหลืองกับท ี่ไดมาจากสัตวแลวถ ั่ วเหลืองจะมีราคาที่ถูกกวามาก ถั่วเหลืองมีสารอาหารครบถวนท ี่ เดียว เชน โปรตีนสูงมาก เมื่อเทียบกับเนื้อสัตวมีไขมันและคารโบไฮเดรท เหล็ก แคลเซียม ฟอสฟอรัส วิตามิน เอ วิตามิน บี 1 บี 2 บี 6 บี12 สารไนอาซิน (niacin) วิตามิน ซีดีอีและ เลซิติน (lecithin) จึง ทำใหผูที่รับประทาน อาหารมังสวิรัติไมขาดสารอาหารแมจะรับประทานอาหารที่ไดมาจากพืชก็ตาม และสารเหลาน ี้ สามารถกระตุนการเจริญเติบโตของกระดูก ปองกันการขาดแคลเซียมในกระดูก และ บำรุงระบบประสาทในสมอง

55 สมุนไพรพื้นบ้าน ลดไขมันในเลือด ตามภูมิปัญญาของหมอพื้นบ้าน ตัวอยางตำรับอาหาร หลนเตาเจี้ยวถั่วเหลืองใสไข เครื่องปรุง เตาเจ ี้ ยว 1/4 ถวย ถั่วเหลืองตม 1ถวย มะพราว 300 กรัม พริกสด 5 เม็ด หอมเล็กซอย 3 หัว น้ำ 1 1/2 ถวย น้ำตาล 2 ชอนโตะ น้ำสมมะขามเปยก 3 ชอนโตะ ไข 1 ฟอง วิธีปรุง คั้นกะทิโดยใชน้ำ 1 ถวย คั้นใหไดน้ำ 2 ถวย แลวชอนเอาหัวกระทิ 1/2 ถวย ตำเตาเจ ี้ ยวกับ ถั่วเหลืองใหละเอียด เค ี่ ยวกะทิพอแตกมัน จากน ั้นใสเตาเจ ี้ ยวกับถ ั่ วเหลืองท ี่ตำแลว ใสน้ำตาล น้ำสมมะขามเปยก ใสหอมเล็กซอย ใสพริกสดที่หั่นเปนทอนๆ ตอยไขใสลงหมอสวนผสม คนใหเขากัน ชิมรส รับประทานผักสด แตงกวา ผักกาดขาวกะหล่ำปลี

56 สมุนไพรพื้นบ้าน ลดไขมันในเลือด ตามภูมิปัญญาของหมอพื้นบ้าน น้ำสลัดถั่วเหลืองเจ เครื่องปรุง นมขนหวาน (ถั่วเหลืองแบบเจ) 1 ถวย น้ำเตาหู ขนเดือด 3/4 ถวย น้ำมันพืช 1 1/2 ถวย น้ำสม 3/4 ถวยเกลือ 1 1/4 ชอนชา มัสตารด 1 1/2 ชอนโตะ วิธีปรุง ตีน้ำเตาหูจนเดือด ใสนมขนหวาน คนไปเรื่ อยๆ คอยๆเติมน้ำมันพืช ทีละนอยๆ และตีตอไปเรื่ อยๆ จน หมดมัน เมื่อสวนผสมเริ่มแข็ง นำมัสตารด เกลือ น้ำสม คอยๆใสลงในสวนผสมตีไปเรื่อยๆจนไดน้ำสลัดถั่วเหลืองเจ ขอควรระวัง ไมควรเก็บนมถ ั่ วเหลืองน ี้ไวรับประทานขามคืน เพราะอาจจะเกิดการบูดเนาไดเพราะถ ั่ วเหลือง ที่นำมาใชอาจจะมีเศษดินหลงเหลืออยูดวย แมจะลางใหสะอาดแลวก็ตาม เช ื้ อแบคทีเรียบางชนิดที่มี อยูในดิน จะมีเย ื่ อหุมทำใหทนความรอนและสามารถเติบโตไดเม ื่ ออุณหภูมิรอบๆ ตัวลดลง ทำใหเกิด การบูดเนาไดฉะนั้นจึง ไมควรเก็บนมถั่วเหลืองเกิน 24 ชั่วโมง

57 สมุนไพรพื้นบ้าน ลดไขมันในเลือด ตามภูมิปัญญาของหมอพื้นบ้าน ทานตะวัน ชื่อทองถิ่น/ชื่ออื่น ชอนตะวัน บัวทอง

58 สมุนไพรพื้นบ้าน ลดไขมันในเลือด ตามภูมิปัญญาของหมอพื้นบ้าน 58 ทานตะวัน สวนที่ใช เมล็ด ฐานรองดอกกาน ลักษณะรูปราง มีฐานรองกลุมดอก ขนาดใหญ ลำตนโตไดสูงถึง 3 เมตร ฐานรองกลีบดอกอาจกวางไดถึง 30 เซนติเมตร สรรพคุณทางอาหาร ลดไขมันในเสนเลือด หลอดเลือดอุดตัน และเลือดแข็งตัว ละลายลิ่มเลือด

59 สมุนไพรพื้นบ้าน ลดไขมันในเลือด ตามภูมิปัญญาของหมอพื้นบ้าน ตัวอยางตำรับอาหาร ยำผักสามสี เครื่องปรุง แครอท 1 หัวเล็ก แตงราน 1 ลูก ฟกทอง 1 เส ี้ ยว สะระแหนเด็ดเปนชอ 2 ชอ เมล็ดดอก ทานตะวันอบ 1/4 ถวย เครื่องปรุงน้ำยำ พริกข ี้ หนูสวนเขียว แดง โขลก 25 เม็ด น้ำตาลทราย 1 ชอนชา น้ำปลา 3 ชอนโตะ น้ำมะนาว 4 ชอนโตะ ผสมเคร ื่องปรุงทุกอยางให เขากัน วิธีปรุง ลางแครอท แตงราน ฟกทองเอาเมล็ดออก ปอกเปลือกแครอท หั่นเปนเสนแชในน้ำแข็งให กรอบ แตงรานฝานเอาเมล็ดออก หั่นเปนเสนแช ในน้ำแข็งใหกรอบ ปอกเปลือกฟกทอง หั่นเปนเสน ตั้งน้ำใหเดือด ลวกฟกทองที่หั่นพอสุก ตักข ึ้ นแช น้ำแข็งทันทีนำแครอท แตงราน ฟกทอง ขึ้นให สะเด็ดน้ำ ใสลงในชาม ใสน้ำยำ เคลาพอทั่ว ใสเมล็ดดอกทานตะวันอบ คนเร็วๆ พอทั่ว จัดใส จาน แตงดวยชอสะระแหน พรอมรับประทานทันที สมุนไพรพื้นบ้าน ลดไขมันในเลือด ตามภูมิปัญญาของหมอพื้นบ้าน

60 สมุนไพรพื้นบ้าน ลดไขมันในเลือด ตามภูมิปัญญาของหมอพื้นบ้าน ภูมิปญญาหมอพื้นบาน สูตร 1 สรรพคุณ แกเสนเลือดตีบ บำรุงสายตา และลด ไขมัน ลดความดันในเลือด สวนประกอบ ฐานรองดอกทานตะวัน 1 ฐาน (เอาเมล็ดออกแลว) วิธีทำ คัดฐานดอกทานตะวันท ี่ไมมีเช ื้ อรา มา ทำความสะอาด แลวสับใสหมอ เติมน้ำใหทวม ยา ตมใหน้ำเดือด 10-15 นาที วิธีรับประทาน ดื่มคร ั้ งละ 1 แกว กอนอาหาร วันละ 2 เวลา เชา-เย็น ไมควรดื่มติดตอนานเกิน 7 วัน เพราะทานตะวันมีรสรอน ดื่มมากทำใหมีไขและ ออนเพลีย สูตร 2 สรรพคุณ ขับปสสาวะ แกทางเดินปสสาวะและกระเพาะปสสาวะอักเสบ และลดไขมันในเลือด สวนประกอบ แกนตนสด (หั่นยาวประมาณ 1 คืบของคนปวย) 1 กำมือ วิธีทำ นำแกนตนสด มาใสลงหมอเติมน้ำใหทวมยา ตมใหน้ำเดือดนาน 10-15 นาที วิธีรับประทาน ดื่มครั้งละ 1 แกวกอนอาหาร วันละ 2 เวลา เชา-เย็น 60

61 สมุนไพรพื้นบ้าน ลดไขมันในเลือด ตามภูมิปัญญาของหมอพื้นบ้าน บุก ชื่อทองถิ่น/ชื่ออื่น มันเทาชาง มันหูชาง บุกคางคก (ชลบุรี) เบีย บือ (แมฮองสอน) บุกบานมันซูลรัน (กลาง) หัวบุก (ปตตานี)

62 สมุนไพรพื้นบ้าน ลดไขมันในเลือด ตามภูมิปัญญาของหมอพื้นบ้าน บุก สวนที่ใช หัวและกานใบ ลักษณะรูปราง เปนพืชลมลุก หัวบุกมีขนาดเล็กหรือใหญตามอายุลักษณะกลม แบน บางชนิดมีเปลือกสีขาวเหลือง บางชนิดมีผิวขรุขระ ใบบุก ใบบุกโผลเดี่ยวขึ้นมาจากหัวบุก ลักษณะคลายใบมะละกอ มีสีเขียวเขม บางชนิดมีกานใย เปนลวดลาย ทั้งลายเสนตรง ลายกระสลับสีลายดางสลับสีบางชนิด สีเขียวลวน น้ำตาลลวน บางชนิดมีหนามออนๆ เชน บุกท ี่ ชาวบานเรียกวา บุกคางคก กานใบจะมี หนาม ทั้งชนิดกานสีเขียว เรียบและชนิดกานเปนลวดลายคลายคางคก บุกบางชนิด มีใบกวาง และมี จุดแบบไขปลาสีขาวดานบน เปนบุกชนิดที่มีหัวเล็กที่สุด เมื่อเปรียบเทียบกับบุกชนิดอ ื่ นๆ ลักษณะเดน ทั่วๆ ไป ใบมีกานตรงจากกลาง หัวโผลจากดินแลวแผกางออก 3 ทาง มีรูปทรงแผกวางแบบรม แต บางพันธุจะมีใบ 3 ทาง ที่กางกลับข ึ้ นดานบนเหมือนหงายรม บางชนิดมีใบกวาง กางออกเปนวงแคบ และลูลงต่ำ ดังนั้นลักษณะทางพฤษกศาสตรของใบบุก มีหลายรูปแบบขึ้นกับชนิดของบุก ดอกบุก บุกมีดอกคลายตนหนาวัว แตละชนิดมีขนาด สีและรูปทรงตางกัน บางชนิดมีดอก ใหญมาก โดยเฉพาะบุกคางคก ดอกบุกมีกล ิ่ นเหม็นเหมือนเน ื้ อสัตวเนา บุกชนิดอ ื่ นๆ มีดอกเล็กกาน ดอกจะโผลขึ้นตรงจากกลางหัวบุก เชนเดียวกับกานใบ บุกมักจะมีดอกในชวงปลายฤดูแลง แตบุก สามารถออกดอกไดในชวงเวลาตางๆ กัน ระยะเวลาในการแกเต็มท ี่ ของดอกท ี่ จะติดผลก็ตางกัน จึง ตองติดตามศึกษาการเกิดดอกและการติดผลของบุกแตละชนิดไป ลับสีลายดางสลับสีบางชนิด

63 สมุนไพรพื้นบ้าน ลดไขมันในเลือด ตามภูมิปัญญาของหมอพื้นบ้าน ผลบุก หลังจากดอกผสมพันธุก็จะเกิดผล ผลออนของบุกมี สีขาวอมเหลือง พออายุได 1-2 เดือน จะมีผลสีเขียวเขม มีจุดดำที่ ปลายคลายผลกลวย ผลของบุกสวนใหญจะมีลักษณะคลายๆ กัน แตเมล็ดภายในแตกตางกัน พบวาบุกบางชนิดมีเมล็ดในกลม แตสวนมากมีเมล็ดเปนรูปทรงอูมยาว ผลแกของบุกจะมีสีแดงหรือ แดงสม บุกคางคกมีจำนวนผลนับไดเปนพันๆในขณะที่บุกตนเล็ก ชนิดอื่นมีจำนวนผลนับรอยเทานั้น หัวบุก ตนใตดินหรือหัวบุกเปนท ี่ สะสมอาหารมีลักษณะ เปนหัวขนาดใหญ มีรูปรางพิเศษหลายแบบแตกตางกันอยาง เดนชัด นอกจากนี้ผิวของเปลือกก็มีลักษณะสีแตกตางกันมากดวย สรรพคุณทางยา คนไทยรูจักตนบุก ซึ่งทางภาคอีสานเรียกวา “กะบุก” ใชเปนอาหารกันมาชานานแลว โดยใชตน ใบ และหัวบุกมาทำขนม เชน ขนมบุก แกงบวชมันบุก แกงอีสาน แกงลาว ซึ่งการนำบุกมาทำอาหาร จะแตกตางกันในแตละภาค เชน ภาคตะวันออกแถบจันทบุรีผูคนมักฝานหัวบุกเปนแผนบางๆ แลวนำ มาน ึ่ งรับประทานกับขาว ชาวเขาทางภาคเหนือมักนำมาป งกอนรับประทาน ภาคกลางมักนำหัวบุกท ี่ ฝานเปนช ิ้ นบางๆ มาแชน้ำปูน แชน้ำกอนลางหลายๆ คร ั้ งแลวจึงนำไปทำเปนอาหารหวาน นอกจาก จะนำไปปรุงอาหารพ ื้ นบานตามท ี่ กลาวแลว พืชชนิดนี้ยังเปนท ี่ ทราบกันดีวามีประโยชนมีคุณคาท ั้งใน ดานสมุนไพร และอาจพัฒนาดานอุตสาหกรรมอาหารไดความเขาใจเรื่องประโยชนของบุกนี้มีอยูใน เร ื่ องของสมุนไพรสมัยใหมแลว โดยเฉพาะประเทศที่ เจริญทางดานอุตสาหกรรมอยางประเทศญี่ปุน มีการนำแปงจากหัวบุกมาทำวุนกันอยางแพรหลาย สวนท ี่เปนประโยชนของบุกคือสวนหัวน ั่ นเอง โดยหัวบุกมีแปงท ี่ เรียกวา “แมนแนน” (mannan) สำหรับผูเปนโรคอวน โรคเบาหวาน และใชทำ อาหารจำพวกวุนเสน วุนแทงหรือวุนอ ื่ นๆ เปนอาหารท ี่ปรุงรสไดดีรสชาติคลายปลาหมึก แปงบุกมี

64 สมุนไพรพื้นบ้าน ลดไขมันในเลือด ตามภูมิปัญญาของหมอพื้นบ้าน ลักษณะเปนวุนเม ื่ อผสมน้ำจะขยายตัวไดมากถึง 30 เทาโดยไมตองตม สวนตนบุกใชเปนอาหารสัตว ไดในตางประเทศใชเล ี้ ยงหมูกันมานานแลว นอกจากน ี้คนไทยนำหัวบุกมาทำอาหารหลายอยางทั้ง ของคาว และของหวาน แตตองตมในน้ำเดือดเสียกอนเพ ื่อไมใหเปนเมือก กานของใบออนที่ยังไมคล ี่ เม ื่ อลอกเอาเย ื่ อออกแลวใชตมจ ิ้ มน้ำพริก หรือนำมาแกงไดเสนชิราตากิที่ใสในสุกี้ยากี้ญี่ปุนก็ทำมา จากแปงหัวบุก แตญี่ปุนเรียกแปงนี้วา คอนนิยักกุ สรรพคุณทางอาหาร ลดความอวน ลดปริมาณคอเลสเตอรอล ตัวอยางตำรับอาหาร การนำหัวของบุกมาทำอาหาร อาจจะแปรรูปไดหลาย รูปแบบ มีทั้งลักษณะท ี่เปนเสนแทนเสนกวยเต ี๋ยว ทำเปนช ิ้นเปน แผน และเปนกอนบรรจุขายสำเร็จรูป เวลารับประทานนำเอาไปลางน้ำหลายๆ ครั้ง และนำมาทำเปน อาหารไดหลายชนิด เชน ทำเปนของหวาน เคร ื่ องด ื่ มชนิดรอน และเย็น ในดานใยอาหารที่มีอยู สามารถดูดน้ำไดมาก ทำใหน้ำหนักใยอาหารเพิ่ มขึ้น มีประโยชนตอสุขภาพทำใหลำไสใหญบีบตัวได มากขึ้น ขนมบุก วิธีปรุง ตัดบุกมาปอกเปลือกไวแลวห ั่ นบางๆ นำบุกที่หั่นแลวโขลกกับเกลือจนกระท ั่ งนิ่ม ถาไมมีครก จะใชมือนวดไปเรื่ อยๆ จนน ิ่ มก็ไดนำบุกท ี่โขลกแลวค ั้ นน้ำทิ้ งแลวตักบุกไวบนตะแกรงผ ึ่งไวนำแปง ขาวเจามานวดกับน้ำอุนจนแปงนิ่ม นำบุกมานวดกับแปงและน้ำตาลในอัตราสวน 3:2:1 นำมะพราว ขูดขาวและเกลือปนผสมกันใหมีรสเค็มเล็กนอยใชโรยหนาขนมบุก นำใบตองที่ เจียนและเช็ดสะอาด แลวหอขนมบุกเปนกลีบคลายหอขาวตมมัด เรียงหอขนมบุกลงลังถึง นึ่งประมาณ 30-45 นาทีใช ไฟแรง เมื่อสุกจะมีกลิ่นหอม

65 สมุนไพรพื้นบ้าน ลดไขมันในเลือด ตามภูมิปัญญาของหมอพื้นบ้าน ตมยำบุกสี่สหาย เครื่องปรุง เสนบุก ปลากะพง กุงสด ปลาหมึกสด หอยแมลงภู น้ำพริกเผา น้ำมะนาว น้ำปลา พริกข ี้ หนู โขลก น้ำตาลทรายใบมะกรูด ขาหั่นเปนแวน เห็ดฟาง เห็ดเข็มทอง มะเขือเทศสีดา ตะไคร วิธีปรุง ลวกเสนบุกใหสุกนุม เคล็ดลับหรือสูตรในการลวกเสนใหดูนุมก็คือน้ำตองเดือดถึงจะใสเสนบุก ลงไป เมื่อเสนบุกสุกก็ตักพักไวใสชาม จากนั้นลวกเนื้อสัตวโดยการใสปลาลงไปกอนแลวก็ใสปลาหมึก ใสกุงใสหอยแครงลงไปเมื่ อทุกอยางสุกแลวก็ตักใสชามที่พักเสนบุกไวทำน้ำตมยำโดยการติดไฟตั้ง หมอใสน้ำลงไปพอน้ำเดือดก็ใส ใบมะกรูด ขา ตะไครเม ื่อไดกล ิ่ นหอมของเคร ื่ องสมุนไพรแลวใส เห็ดฟาง มะเขือเทศ ปดฝารอใหเดือดเม ื่ อน้ำเดือดแลวก็ปรุงรสโดยการใสน้ำมะนาว น้ำปลา พริกเผา พริกข ี้ หนูโขลกน้ำตาลทรายนิดหนอยลงไป ชิมรสตามใจชอบแลวก็ตักใสชามท ี่ เตรียมไวแลวแตงหนา ดวยใบผักชี ขอควรระวัง เน ื่ องจากวุนบุกสามารถขยายตัวไดมาก ไมต่ำกวา 20 เทา ของ เน ื้ อวุนแหง ดังน ั้ นจึงไมควร บริโภควุนบุกหลังอาหาร ควรบริโภคกอน อาหารไมนอยกวา 30 นาทีแตการบริโภคอาหารที่ ผลิตจากวุน เชน เสนวุน และวุนกอน หรือแทงนั้น บริโภคเปนอาหารไดเพราะ ไดผานกรรมวิธีซึ่งวุนไดขยายตัวกอนแลว การที่วุนหรือกอนวุนจะพองตัวได อีกนั้น จะเปนไปไดนอยมาก บุกมีหลายชนิด บางชนิดมีพิษรายแรง แต ทุกชนิดจะมีสารแคลเซียมออกซาเลต (calcium oxalate) เปนผลึกรูปเข็ม มีอยูทั้งในตนและหัวบุก ถาทำไมถูกวิธีจะทำใหคันมาก ซึ่งสามารถแกได หลายวิธีเชน นำไป ลวก ตมในขณะน้ำเดือด หรือนำไป เผาไฟ กอนก็จะ คลายพิษจากแคลเซียมออกซาเลตได เพราะ วได ต ม ด

66 สมุนไพรพื้นบ้าน ลดไขมันในเลือด ตามภูมิปัญญาของหมอพื้นบ้าน ภูมิปญญาหมอพื้นบาน สูตร 1 สรรพคุณ ลำตนลดไขมันในเลือด เปนยาระบายขับลางสารพิษ วิธีทำ ตนออนของบุกรอ แกงเหมือนบอน แกงคั่ว แกงสม (ชวยระบาย ขับถายไขมันในเลือด) ไมใส กะทิหรือหัวตมกินเหมือนเผือกมัน หรือทำเปนขนมหวาน หรือตนออนตมใหเป อย แลวเติมน้ำมะขาม เปยกใหมีรสเปรี้ยว (เพื่อลดความคัน) วิธีรับประทาน รับประทานเปนยาระบาย ขับลางสารพิษ รับประทาน 1 วันเวนไป 3 วัน จึงเร ิ่มรับ ประทานอีกครั้งหนึ่ง หมายเหตุ 1. บุกรอ ตนลาย ผิวเรียบ สีขาวนวล ตนแกมีฤทธิ์คัน แตตนออนไมคันมากเทาบุกหางวัว และบุกควาย 2. บุกหางวัวและบุกควาย ไมควรนำมาใชรับประทาน เพราะมีฤทธิ์คันมาก

67 สมุนไพรพื้นบ้าน ลดไขมันในเลือด ตามภูมิปัญญาของหมอพื้นบ้าน พริก ชื่อทองถิ่น/ชื่ออื่น -

68 สมุนไพรพื้นบ้าน ลดไขมันในเลือด ตามภูมิปัญญาของหมอพื้นบ้าน พริก สวนที่ใช ผล สรรพคุณทางยา ตำรายาไทยใชพริกข ี้ หนูขับน้ำ คาวปลา โดยเอาพริกข ี้ หนูแหงเผาจนเปน ถานแลวบดใหละเอียด ใชผงถานพริก 1 ชอนโตะ ผสมกับน้ำสมสายชู 1 ถวยชา กินเพียงครั้งเดียวเทานั้น วันตอๆ ไปใหใชผงถานพริกกินกับ เหลาขาวแทน แตมีขอหามวายานี้ตองใชหลังคลอด ถาใชกอนคลอดจะทำใหคลอดไมออก และที่ตอง ใชเหลาแทนน้ำสมสายชูในวันตอๆ ไปก็เพราะน้ำสมสายชูมีฤทธ ิ์ แรง กินบอยไมไดจะเปนอันตราย ตอรางกาย ใบพริกข ี้ หนูสดหน ึ่งกำมือมาตำกับดินสอพองใหเขากัน แลวเอาพอกขมับท ั้ งสองขางจะชวย บรรเทาอาการปวด ถาเจ็บคอหรือเสียงแหบแหง ตอมทอนซิลอักเสบ คออักเสบใหเอาพริกผงสัก 1 หยิบมือชงกับน้ำเดือดท ิ้งไวใหอุนใชจิบกล ั้ วคอ แกสนเทาแตกใชพริกข ี้ หนูทั้ง 5 (ราก ตน ใบ ดอก ผล) กับปูนขาว ตามตองการ นำไปตมแลวเอาน้ำนั้นมาใชแชเทา ใบพริกข ี้ หนูตำผสมกับน้ำมะนาว ใชพอกบริเวณท ี่ เกิดอาการลดอาการบวม หรือถาโดน ตะขาบหรือแมงปองกัด เอาพริกข ี้ หนูแหงตำเปน ผงละลายดวยน้ำมะนาวทาแผล จะชวยใหหายปวด แผล กอนหนาน ั้ นองคการเภสัชกรรมไดพัฒนาสาร สกัดจากแคปไซซินไปทำเจลพริก เพื่อใชลดอาการปวด ใ

69 สมุนไพรพื้นบ้าน ลดไขมันในเลือด ตามภูมิปัญญาของหมอพื้นบ้าน กลามเนื้อ ปวดปลายมือปลายเทา ปวดขอเขา ปวดอันเนื่องมาจากแผลผาตัด ซึ่งไดรับความนิยมมาก และยังมียาหมองพริกใชทาถูบรรเทาอาการปวด เปนยาประจำบานท ี่ทำเองใชเองมานานแลว มีงาน วิจัยที่นาสนใจเกี่ ยวกับพริกมากมาย อาทินำมาพัฒนาเปนสเปรยพริก เพ ื่ อชวยกระตุนประสาท แกงวงนอน ชวยลดอุบัติเหตุบนทองถนน มีการนำสารสกัดจากพริกมาผลิตเปนสเปรยพกติดตัวเพ ื่อใช ปองกันอันตราย สารสกัดจากพริกใชเปนยารับประทานที่ชวยขับลม แกทองอืด ชวยยอยอาหาร ทำให เจริญอาหาร กินอาหารไดมากขึ้น และในงานวิจัยเก ี่ ยวกับผักพ ื้ นบานเพ ื่ อรักษาโรคมะเร็ง พบวาสาร แคปไซซินจากพริกชวยลดการเกิดมะเร็งกระเพาะอาหารได 69

70 สมุนไพรพื้นบ้าน ลดไขมันในเลือด ตามภูมิปัญญาของหมอพื้นบ้าน สรรพคุณทางอาหาร สารสำคัญอีกอยาง นอกจากแคปไซซิน (capsaicin) ที่ มีอ ยูในพริกและมีประโยชนในการตานมะเร็ง คื อ แคโรทีนอยด (carotenoid) ในพริกจะมีเบตาแคโรทีน (B-carotene) มากกวาแอลฟาแคโรทีน (L-carotene) สารเบตาแคโรทีนนี้มีประโยชนตอรางกายมาก กลาวคือ เมื่อ ถูกยอยในลำไสเล็กแลว จะกลายเปนเรตินอล (retinol) ซึ่งเปนรูปแบบหนึ่ งของวิตามินเอ และจะถูก เก็บสะสมไวในตับเพื่อนำไปใชในคราวจำเปน เบตาแคโรทีนเปนสารตานอนุมูลอิสระ และยังชวยเสริม สรางภูมิคุมกัน และชวยใหระบบสืบพันธุทำงานไดดีนอกจากนี้ในพริกยังมีกรดแอสคอรบิก (ascorbic acid) ซึ่งเปนรูปแบบหนึ่ งของวิตามินซีที่ละลายน้ำได เปนสารที่ชวยตานอนุมูลอิสระ เสริมสรางระบบภูมิคุมกัน จากวารสารทางวิชาการมีรายงานของ นายจอง วัน หยุน กับคณะ ไดกลาววา โรคอวนนับเปนภัย สาธารณสุขใหญของโลก เพราะมันทำใหเปนโรคเบาหวาน ความดันโลหิตสูง โรคหัวใจ และโรคอื่ นๆ ไดอีกมาก เขากับคณะไดพบในการทดลองในหองปฏิบัติการวา สารเผ็ดของพริกมีสรรพคุณชวยตอสู กับความอวน ทำใหรางกายดูดซึมแคลอรีใหนอยลง เนื้อเยื่อไขมันเหี่ยวหด และระดับไขมันในเลือดลด โดยที่ยังไมทราบวามันไปทำขึ้นไดอยางใด และพบวา หนูที่ไดรับสารเผ็ดสามารถลดน้ำหนักตัวลงได ถึงรอยละ 8 และแสดงวาระดับโปรตีนสำคัญๆในไขมันไมต่ำกวา 20 ชนิดไดแปรเปลี่ยนไป โปรตีน เหลานั้นลวนเปนตัวยอยทำลายไขมัน นอกจากนี้พริกยังมีประโยชนตอสุขภาพ ดังนี้ 1. ลดการอุดตันของหลอดเลือด 2. ลดปริมาณสารคอเลสเตอรอล 3. ลดความเสี่ยงของการเกิดโรคมะเร็ง ลือด น

71 สมุนไพรพื้นบ้าน ลดไขมันในเลือด ตามภูมิปัญญาของหมอพื้นบ้าน ตัวอยางตำรับอาหาร น้ำพริกหนุม เครื่องปรุง พริกหนุม 7 เม็ด หัวหอม 5 หัวกระเทียม 2 หัว เกลือปน 1 ชอนชา วิธีปรุง เผาพริกหนุม หัวหอม กระเทียม ใหสุกแลวปอกเปลือกออก ใหหมด นำเกลือ พริกหนุม กระเทียม และหัวหอมโขลกเขาดวยกัน พอหยาบ น้ำพริกออง เครื่องปรุง หมูสับ 200 กรัม มะเขือเทศลูกเล็ก 150 กรัม พริกแหง 4-5 เม็ด กระเทียม 3-4 กลีบ เกลือ กะป อยางละ 1/2 ชอนโตะ น้ำมัน 3 ชอนโตะ ถั่วเนาแผน 1/2 แผน หัวหอม 2 หัว น้ำปลา น้ำตาล ผักชี ตนหอม หั่นหยาบ วิธีปรุง นำถั่วเนาแผนมายาง ทิ้งไวใหกรอบ แลวนำมาโขลกใหละเอียด โขลกพริกแหง เกลือ กระเทียม กะปหัวหอม ใหละเอียด แลวนำถั่ วเนาแผน ที่โขลกเอาไวมาโขลกรวมกับน้ำพริก นำหมูสับมาโขลก กับเคร ื่องปรุง ดังกลาวพรอมกับใสมะเขือเทศลงไป โขลกเบา ๆ ใหเขากัน ใสน้ำมันลงในกระทะ แลว นำเครื่องปรุงที่โขลกเขากันดีแลว ลงไปผัดจนเห็นวาไดที่ดีแลว ปรุงรสดวยน้ำปลา น้ำตาล ชิมรส ยกลง โรยดวยตนหอมผักชีรับประทานคูกับแคบหมูและผักสด เชน แตงกวา ถั่วฝกยาว กระถิน ถั่วพูหรือ ผักตม เชน ถั่วฝกยาว มะเขือ ผักบุง หัวปลียอดแค กะหล่ำปลีฟกทอง

72 สมุนไพรพื้นบ้าน ลดไขมันในเลือด ตามภูมิปัญญาของหมอพื้นบ้าน พริกไทย ชื่อทองถิ่น/ชื่ออื่น พริกนอย พริก พริกไทยดำ พริกไทยลอน พริกขี้นก

73 สมุนไพรพื้นบ้าน ลดไขมันในเลือด ตามภูมิปัญญาของหมอพื้นบ้าน พริกไทย สวนที่ใช ผล เมล็ด ใบ เถาและดอก ใบ แกลมจุกเสียดแนน แกปวดมวนทอง บำรุงธาตุไฟ ชวยยอยอาหาร แกธาตุ พิการ แกลมวิงเวียน ดอก แกตาแดงเนื่องจากความดันโลหิตสูง ผลและเมล็ด กระตุนปุมรับรสที่ลิ้นใหกระเพาะอาหารหลั่งน้ำยอยมากขึ้น ยอยไขมัน จึงเชื่อวา ลดความอวนไดชวยขับลม แกทองอืดทองเฟอขับเสมหะขับเหงื่อขับปสสาวะ เถา แกอุระเสมหะ แกอติสาร (โรคลงแดง) กาน ขับลมในลำไสแกปวดทอง แกลมวิงเวียน ชวยยอยอาหาร ทั้งตน แกจุกเสียด แนนทอง แกปวดมวนในทอง บำรุงธาตุแกทองเสียฯลฯ

74 สมุนไพรพื้นบ้าน ลดไขมันในเลือด ตามภูมิปัญญาของหมอพื้นบ้าน สรรพคุณทางยา ดอกพริกไทยนำมาใชรักษาตาแดงเน ื่ องจากความดันโลหิตสูง เมล็ดพริกไทยใชเปนยาชวยยอย อาหาร ยอยพิษตกคางที่รางกายไมสามารถยอยไดใชขับเสมหะ บำรุงธาตุแกทองอืด แกปวดทอง ขับ เหงื่อ ขับปสสาวะ แกมุตกิด (ระดูขาว) แกลมอัมพฤกษนอกจากนี้ในเมล็ดพริกไทยยังมีสารสำคัญซึ่ง เปนสารตานอนุมูลอิสระ ชวยปองกันมะเร็ง และมีฤทธ ิ์ กระตุนประสาท ใบพริกไทยใชแกลม จุกเสียด แกปวดมวนทอง เถาใชแกอุระเสมหะ แกลมพรรดึก แกอติสาร (โรคลงแดง) รากพริกไทย ใชขับลมใน ลำไสแกปวดทอง แกลมวิงเวียน และชวยยอยอาหาร เปลือกของพริกไทยมีน้ำยอยสำหรับยอยไขมัน ดวยเหตุนี้ตำราโบราณจึงเชื่อกันวาพริกไทยสามารถลดความอวนไดหรือนำกานพริกไทย 10 กาน บด ใหละเอียดแลวตมกับน้ำ 8 แกว ใชเปนยาลางแผลที่อัณฑะ สรรพคุณทางอาหาร พริกไทยใชเปนเครื่องเทศ และยังใชแตงกลิ่นอาหาร ขอควรระวัง 1. ไมควรรับประทานพริกไทยมากเกินไป 2. ผูปวยเกี่ยวกับโรคตาและเจ็บคอไมควรรับประทาน 3. พริกไทยดำจะมีสรรพคุณทางยาเปนยาอายุวัฒนะ 74 3.

75 สมุนไพรพื้นบ้าน ลดไขมันในเลือด ตามภูมิปัญญาของหมอพื้นบ้าน ภูมิปญญาหมอพื้นบาน สูตร 1 สรรพคุณ ลดไขมันในเลือด ขับลมในลำไสละลายลิ่มเลือด กระจายเลือดลม (ทำใหเลือดไหลเวียนดี) ขับลม บำรุงธาตุสามารถใชทารักษาโรคผิวหนัง วิธีทำ ใชเม็ดพริกไทยดำแหง บดผง วิธีรับประทาน รับประทานครั้งละ ครึ่งชอนชา วันละ 2 เวลา เชาและกอนนอน รับประทานติดตอกัน เปนเวลานาน 15 วัน สูตร 2 สรรพคุณ ชวยลดไขมันอุดตันในเสนเลือด วิธีทำ นำเถาพริกไทยสด ลางใหสะอาดไปตากแดดใหแหง นำมาหั่น แลวคั่วหรืออบ ใหเหลือง วิธีรับประทาน ใชเถาพริกไทยที่คั่วแลว 1 หยิบมือ 1 แกว ชงกับน้ำรอนเปนชาดื่ม วันละ 2 เวลา เชาเย็น หรือดื่มไดตลอดทั้งวัน ติดตอกันเปนเวลานาน 30 วัน

76 สมุนไพรพื้นบ้าน ลดไขมันในเลือด ตามภูมิปัญญาของหมอพื้นบ้าน สูตร 3 สรรพคุณ ชวยละลายไขมันในเลือด สวนประกอบ 1. เม็ดพริกไทยดำ แหง 9 เม็ด 2. ดอกมะพราวที่รวงหลน สด 9 ดอก (ดอกมะพราวมีรสหวาน เพ ื่ อชวยลดความเผ็ดของ พริกไทย) วิธีรับประทาน เค ี้ ยวเม็ดพริกไทยดำ 9 เม็ด และดอกมะพราวท ี่ รวงหลน สด 9 ดอกพรอมทองคาถาหัวใจเกายอด ทอง 3 คาบ (3 ครั้ง) “อะ สัง วิ สุ โล ปุ สะ พุ ภะ” ใชเสกเม็ดพริกไทย 9 เม็ด (เสกเม็ดละ1 ครั้ง) รับประทานทุกเชาติดตอกันเปนเวลานาน 3 วัน ตองทองคาถาเองการทองคาถาทำใหสมองปลอดโปรง สูตร 4 สรรพคุณ ชวยกระจายเลือด ลดไขมันในเลือด สวนประกอบ เม็ดพริกไทยสด วีธีรับประทาน รับประทานเม็ดพริกไทยสด 7-9 เม็ด เชา-เย็น กอนหรือพรอมอาหาร รับประทานได นาน ติดตอกันเทาไรก็ไดไมเกิดอันตราย ขอควรระวัง ผูปวยที่มีไขตัวรอนทุกชนิด รอนใน หรือ สตรีมีครรภ หามรับประทานพริกไทยเกิน ปริมาณที่กำหนด เพราะพริกไทยเปนยารอน อาจทำใหไขขึ้นสูง หรืออาจแทงบุตรได แตสามารถ รับประทานเปนเครื่องปรุงอาหารได

77 สมุนไพรพื้นบ้าน ลดไขมันในเลือด ตามภูมิปัญญาของหมอพื้นบ้าน มะขามป้อม ชื่อทองถิ่น/ชื่ออื่น กันโตด (เขมร-จันทบุรี) กำทวด (ราชบุรี) มั่งลู สันยาสา (กะเหรี่ยง-แมฮองสอน)

78 สมุนไพรพื้นบ้าน ลดไขมันในเลือด ตามภูมิปัญญาของหมอพื้นบ้าน มะขามป้อม สวนที่ใช รากเปลือกตน ใบ ปมที่กาน ผล สรรพคุณทางยา แกหวัด ผลมะขามปอมมีสรรพคุณแกหวัด แกไอไดดีเปนที่รูกัน ในทุกประเทศที่มีมะขามปอม จนปจจุบันมีสิทธิบัตรจดในประเทศ สหรัฐอเมริกาของตำรับยาที่มีสวนผสมของ มะขามปอมอยูระบุ สรรพคุณในการแกหวัด แกไขซึ่งอาจเน ื่ องมาจากวิตามินซีหรือสารใน กลุมแทนนิน อาการเปนหวัด ไอ เจ็บคอ ปากคอแหง ใหใชผล โดยคั้น เอาน้ำจากผล หรือตมทั้งผลแลวดื่มแทนน้ำเปนครั้งคราว ไขจากเปลี่ ยนอากาศ ใชมะขามปอมสดตำคั้ นน้ำดื่ม จะชวยลด ไขไดน้ำคั้นมะขามปอมเปนยาเย็นชวยลดความรอน และระบายความ รอนออกจากรางกายโดยชวยขับปสสาวะและระบายทอง ไอ เจ็บคอ เสมหะติดคอ ตามตำรายาไทยเชื่ อวาของที่มีรส เปรี้ ยวทุกชนิดชวยละลายเสมหะ และหมอยาพ ื้ นบานเช ื่ อวารสเปรี้ ยวท ี่ ละลายเสมหะและบำรุงเสียงไดดีที่สุดคือมะขามปอม ปจจุบันมีการ ศึกษาพบวาในมะขามปอมมีสารท ี่ ละลายน้ำไดและมีฤทธ ิ์ ละลาย เสมหะ ที่โรงพยาบาลเจาพระยาอภัยภูเบศรมีการพัฒนายาแกไอ มะขามปอมข ึ้ นทะเบียนยาเปนยาแผนโบราณ เปนที่นิยมของท ั้ งผูใชยา และแพทยโดยตำรับยาทำไดงายๆเพียง นำมะขามปอมแหงมาตมแลว แตงรส มะขามปอมท ี่จะนำมากินแกไอ เจ็บคอ ควรเลือกลูกท ี่ แกจัดจน ส สวนที่ใ สรรพค แ ในทุกป สหรัฐอ สรรพคุ กลุมแท เอาน้ำจ ไ ไขไดน้ำ รอนออ ไ เปร้ียวท ละลาย ศึกษาพ เสมหะ มะขาม และแพ แตงรส

79 สมุนไพรพื้นบ้าน ลดไขมันในเลือด ตามภูมิปัญญาของหมอพื้นบ้าน บำรุงรางกายใหแข็งแรง มะขามปอมมีรสเปรี้ ยว ฝาด ขม เชนเดียวกับสมอไทย จึงสามารถ แกโรคตางๆไดมากเชนเดียวกับสมอไทย ลักปดลักเปด มะขามปอมมีวิตามินซีสูงมาก และเปนวิตามินซีธรรมชาติที่มีสรรพคุณดีกวา วิตามินซีสังเคราะหมีงานวิจัยโดยทดลองใหคนกินยาเม็ดวิตามินซีกับกินมะขามปอมเปรียบเทียบกัน พบวาวิตามินซีจากมะขามปอมถูกดูดซึมเร็วกวาวิตามินซีเม็ด ทั้งน ี้อาจเปนเพราะในมะขามปอมมี สารอ ื่ นๆ ที่ชวยพาวิตามินซีเขาสูรางกายไดรวดเร็ว มะขามปอมที่ผานการตม หรือตากแหง ทำให วิตามินซีลดลง แตก็ยังเพียงพอที่จะใชรักษาโรคลักปดลักเปดไดถาเก็บไวไมเกิน 1 ป กระหายน้ำ มะขามปอมสดๆ เม ื่ อรูสึกคอแหง กระหายน้ำจัด ถาด ื่ มน้ำมากกะทันหันจะทำให จุกเสียดไมสบายไดถาไดอมมะขามปอมกอน อาการกระหายน้ำและคอแหงอยางแรงจะรูสึกดีขึ้น ทันทีไมทำใหดื่มน้ำมากไป เหมาะแกการเดินทางไกล วิ่งมาราธอน เวลาอมก็ใชฟนกัดลูกมะขามปอม ใหพอมีน้ำซึมออกมาแลวดูดลงคอไปเรื่อยๆจนกวาจะหมด ทองผูก คนที่ทองผูกประจำไมวาจากสาเหตุใดก็ตาม ถาไดกินมะขามปอมแลวอาการทองผูก จะหาย เน ื่องจากมะขามปอมมีรสฝาดจะทำใหกินยากไปสักหนอย ควรปรุงรสใหอรอย ดวยการนำ มะขามปอมมาผาแคะเม็ดออก (กินแตเนื้อ) ประมาณ 10 ลูก ใสพริก เกลือ น้ำตาล ตำพอแหลก กินตางผลไมแตควรกินกอนนอนหรือตอนต ื่นนอนใหมๆ ในขณะที่ทองวาง วิธีลดความฝาดของ มะขามปอมก็คือ แชน้ำเกลือ โดยมีขั้นตอนดังนี้ลางมะขามปอมใหสะอาด ลวกดวยน้ำรอน และนำไป แชในน้ำเกลือที่เค็มจัด แชไวสัก 2 วัน รสฝาดก็จะลดลงยิ่งแชนานรสฝาดก็ยิ่งหมดไป ผิวออกเหลือง เม ื่ อมีอาการเปนหวัด ไอ ใหนำมะขามปอมสดมาเค ี้ ยวอมกับเกลือทุกคร ั้ งที่มีการไอ ถาไมไอแตยังมีไขอยูก็ควรอมมะขามปอมเพ ื่อใหชุมคอและขับเสมหะเปนการปองกันการไอไดดวย ละลายเสมหะ แกการกระหายน้ำ ใชผลแกจัด มีรสขม อมเปรี้ ยว อมฝาด เม ื่ อกินแลวจะรูสึกชุมคอ ใชสำหรับชวยละลายเสมหะ กระตุนใหเกิดน้ำลาย จึงชวยแกการกระหายน้ำไดดีหรือใชผลแหงหรือ ผลสดประมาณ 10 กรัม ตมกับน้ำดื่ม หรือคั้นเอาน้ำสำหรับดื่มขับเสมหะหรือชวยระบายของเสีย

80 สมุนไพรพื้นบ้าน ลดไขมันในเลือด ตามภูมิปัญญาของหมอพื้นบ้าน ธาตุพิการ อาหารไมยอย นำลูกมะขามปอมแหง 3-4 ลูก แชในน้ำ 1 แกว ตลอดคืน ตื่นเชา ดื่มท ั้ งน้ำและกินเน ื้ อทุกวันจนกวาอาการจะหาย มะขามปอมยังแกกระเพาะอาหารอักเสบและ โรคกระเพาะอาหาร มีกรดมากเกินไปไดดวย ถาจะใชแกกระเพาะอาหารอักเสบ ใหกินผงลูก มะขามปอมวันละ 4 ครั้ง ครั้งละ 1-2 ชอนชากอนอาหารและกอนนอน หลอดลมอักเสบ กระเพาะอาหารอักเสบ ใชรากแหง 15-30 กรัม ตมกับน้ำ ดื่มแทนน้ำ อยางนอยวันละ 3-4 ครั้ง แกน้ำเหลืองเสีย คนที่มีน้ำเหลืองเสีย คือคน ที่เปนแผลแลวหายชา แผลมีน้ำเหลืองไหลมาก หรือผิวหนังถูกอะไร นิดหนอยก็คันแลว หรืออยูดีๆ คันท ั่วตัว ในคนที่มีน้ำเหลืองเสียควรกิน มะขามปอม 1 ลูก หลังอาหารเปนประจำทุกวัน แกผิวหนังอักเสบ เปนผ ื่ นคัน ใชใบสด ปริมาณพอเหมาะ ตมกับน้ำปริมาณหน ึ่ งเทาตัว ใชอาบหรือชะลางสวนที่เปน ใหทำบอยๆ อยางตอเนื่องก็จะชวยใหผิวหนังดีขึ้น

81 สมุนไพรพื้นบ้าน ลดไขมันในเลือด ตามภูมิปัญญาของหมอพื้นบ้าน สรรพคุณทางอาหาร มะขามปอมมีคุณคาทางอาหารหลายประการเนื่องจาก ผลสด มีวิตามินซีปริมาณมากและคอน ขางแนนอน (วิตามินซีในน้ำคั้นจากผลมะขามปอม มีมากประมาณ 20 เทาของน้ำสมคั้น มะขามปอม 1 ผล มีปริมาณวิตามินซีเทียบเทาที่มีในผลสม 1-2 ผล) นอกจากน ั้ นยังมีสารแทนนิน รอยละ 28 ผล แหงมีกรดมิวซิก รอยละ 4-9 เปลือกผลมีกรดเอลลาจิก กรดฟลเลมลิก และสารฟนอล เน ื้ อผลสด มีน้ำ โปรตีน ไขมัน คารโบไฮเดรต เกลือแรตางๆ กรดนิโคตินิก วิตามินซีเพ็กทิน และ แทนนินจำนวนมาก เมล็ด มีน้ำมัน ประมาณรอยละ 26 นอกจากน ี้ผลมะขามปอมมีวิตามินซีสูงมากที่สุดในบรรดา พืชทุกชนิดที่มีในโลก ในผลมีสารปองกันการเกิดออกซิไดซวิตามินซีทำใหวิตามินซีคงตัวอยูไดนาน ผลแหง เก็บไวในที่เย็น เชน ในตูเย็น นาน 365 วัน จะเสียวิตามินซีไปรอยละ20 ผลมะขามปอมดองใน น้ำเกลือรอยละ 8 นาน 20 วัน ความเขมขนของกรดเพ ิ่ มข ึ้ นจากเดิมรอยละ 0.77 เปนรอยละ 1.44 วิตามินซีเสียไปประมาณรอยละ 68 ดองในน้ำเกลือรอยละ 10 ความเขมขนของกรดเพ ิ่ มข ึ้ นจากเดิม รอยละ 0.63 เปนรอยละ 1.39 วิตามินซีเสียไปประมาณรอยละ 72 นอกจากนี้ในการดองจะมีพวกกรด ทั้งชนิดระเหยและไมระเหยเพ ิ่ มขึ้น ดองในน้ำเกลือรอยละ 8 จะมีปริมาณเพ ิ่ มข ึ้ นมากกวาท ี่ดองในน้ำ เกลือรอยละ 10 ผลมะขามปอมท ี่ ดองดวยน้ำเกลือรอยละ 8 มีกล ิ่ นของมันเองลดลง และมีกล ิ่ นหมัก ดีขึ้น สวนท ี่ ดองดวยน้ำเกลือรอยละ 10 มีกล ิ่ นของมันเองลดลง ผลท ี่ ดองมีสีน้ำตาลแดง เน ื้ อนุมขึ้น ผลพองตัวมีขนาดใหญขึ้นและบางผลก็แตกออกมีรสเปรี้ยวๆเค็มๆ ผลสดถาเก็บไวในอุณหภูมิหอง (29-37 องศาเซลเซียส) นาน 365 วัน จะเสียวิตามินซีไปรอยละ 67 เนื้อ ผลตากแดดใหแหง จะเสียวิตามินซีไปประมาณรอยละ 60 ถาทำใหแหงที่อุณหภูมิหอง จะเสีย วิตามินซีไปไมมากนัก เน ื้ อผลแหงเก็บไวที่อุณหภูมิหองจะเสียวิตามินซีไปรอยละ 25 ในเวลา 2 สัปดาหเสียวิตามินซีไปรอยละ 50 ในเวลา 4 สัปดาหและเสียไปรอยละ 60 ในเวลา 48 สัปดาห

82 สมุนไพรพื้นบ้าน ลดไขมันในเลือด ตามภูมิปัญญาของหมอพื้นบ้าน น้ำคั้นจากผล ใสขวดเก็บไวที่อุณหภูมิหองนาน 2 สัปดาหจะเสียวิตามินซีไปมากกวารอยละ 50 แตถาเก็บในตูเย็นนาน 9 สัปดาหจะเสียวิตามินซีไปนอยกวารอยละ 50 ในน้ำคั้นจากผลที่ใสขวดเก็บ ไวจะมีความเปนกรดเพ ิ่ มข ึ้ นและมีความเปนกรดคงที่ที่ คาพีเอช (pH) เทากับ 2 แตอยางไรก็ตาม ผลมะขามปอมยังมีสารในกลุมแทนนิน ที่มีฤทธ ิ์เปนเชนเดียวกับวิตามินซีแตมีฤทธ ิ์ แรงกวาและไม สลายตัวงายเชนเดียวกับวิตามินซีสารดังกลาวมีฤทธิ์ตานอนุมูลอิสระ ตานมะเร็ง เพิ่มภูมิคุมกัน กำจัด พิษโลหะหนัก รักษาโรคลักปดลักเปด ทั้งยังชวยเสริมฤทธิ์วิตามินซีดังน ั้ นจึงไมตองกังวลวา การกิน มะขามปอมแปรรูปหรือมะขามปอมแหงจะไมไดประโยชน นอกจากนี้ยังพบวามะขามปอมมีคุณสมบัติตางๆ แยกตามระบบดังนี้ ตานอนุมูลอิสระ สารจากมะขามปอมตานการเสื่อมสภาพของอวัยวะ ตานแบคทีเรีย ผลมะขามปอม ทำใหเปนกรดดวยกรดเกลือ แลวสกัดดวยอีเทอรและ แอลกอฮอลสารสกัดท ั้ งสองนี้มีฤทธิ์ยับย ั้ งการเจริญของแบคทีเรีย แตไมมีผลตอเช ื้ อรา สารสกัดดวย อีเทอรมีฤทธิ์ยับย ั้ งการเจริญของแบคทีเรียไดแรงกวาสารสกัด ดวยแอลกอฮอลในความเขมขนขนาด 0.12 มิลลิกรัมตอมิลลิลิตร จะยับย ั้ งการเจริญของเชื้อ Staphylococcus aureus, Salmonella typhosa และ Salmonella paratyphi และในความเขมขนขนาด 0.42 มิลลิกรัมตอมิลลิลิตร สามารถ ยับย ั้ งการเจริญของเชื้อ Staphylococcus albus, Salmonella schottmulleri และShigella dysenteriae น้ำสกัดจาก เปลือกตน มีฤทธิ์ยับย ั้ งการเจริญของเชื้อ Staphylococcus aureus, Streptococcus strain B, Pseudomonas aeruginosa และ Escherichia coli ผลตอระบบหัวใจและหลอดเลือด สารสกัด จากผลมะขามปอมยังมีฤทธิ์ปองกันกลามเนื้อ หัวใจตายบางสวน ลดไขมันในเลือดท ั้งในสัตวทดลองและมนุษยและยังมีฤทธิ์ตานมะเร็ง มีฤทธิ์ตาน ไวรัส มีฤทธิ์ลดการอักเสบ มีฤทธิ์เพิ่มภูมิคุมกัน

83 สมุนไพรพื้นบ้าน ลดไขมันในเลือด ตามภูมิปัญญาของหมอพื้นบ้าน ภูมิปญญาหมอพื้นบาน สูตร 1 สรรพคุณ ละลายไขมันในเสนเลือด บำรุงน้ำดีรักษาดีซาน ชวยระบายทอง สวนประกอบ มะขามปอมสด วิธีรับประทาน รับประทานผลมะขามปอมสด 5-9 ผล ตอวัน หรือจิ้มพริกเกลือรับประทานติดตอกันเปนเวลานาน 3 วัน สูตร 2 สรรพคุณ ชวยละลายไขมันในเลือด สวนประกอบ 1. ผลมะขามปอมแก สด 3 กิโลกรัม 2. นมเปรี้ยว 1 ขวด (ขวด 200 ซีซี) 3. น้ำผึ้ง 1 กิโลกรัมหรือน้ำตาลทรายแดง 1 กิโลกรัม 4. น้ำสะอาด 3 ลิตร วิธีปรุง นำมะขามปอม คลุกเคลากับน้ำตาลหรือน้ำผึ้ง พรอมนมเปรี้ ยว หมักสวนผสมท ั้งหมดไว 15 วัน ที่อุณหภูมิหอง หลังจากน ั้ นจึงเติมน้ำดื่ม 3 ลิตร หมักตออีก 3 เดือน-1 ป (ควรใชภาชนะบรรจุ อาหารได) วิธีรับประทาน นำมากรอง ดื่มน้ำหมักนี้ประมาณวันละ 30 ซีซี (1 แกวเปก) แลวดื่มน้ำตาม 1 แกว วันละ 3 เวลา หลังอาหาร สวนกากสามารถนำมาแชเย็น รับประทานได 5-6 ลูก แลวดื่มน้ำตาม

84 สมุนไพรพื้นบ้าน ลดไขมันในเลือด ตามภูมิปัญญาของหมอพื้นบ้าน สูตร 3 สรรพคุณ ลดไขมันและความดันในเลือด และฆาเช ื้อโรค ชวยในระบบขับถาย ลดไขมัน ขับเสมหะ ชวยระบายออนๆ ลดความดัน และลดชำระเมือกมันในลำไสได สวนประกอบ แกนและรากอยางละ 1 กำมือ วิธีทำ ตมกับน้ำพอทวมยา ใหเดือดประมาณ 15-20 นาที วิธีรับประทาน ดื่มครั้งละ 1 แกวกอนอาหาร วันละ 2 เวลา เชา-เย็น ดื่มติดตอกันเปนเวลานาน 7 วัน ขอควรระวัง ไมควรใชสูตรนี้ สำหรับผูปวยโรคหัวใจ ที่มีอาการเปนลมรวมดวย

85 สมุนไพรพื้นบ้าน ลดไขมันในเลือด ตามภูมิปัญญาของหมอพื้นบ้าน มะเขือเปราะ ชื่อทองถิ่น/ชื่ออื่น เขือเพา (นครศรีธรรมราช) เขือหิน (ภาคใต) มะเขือขันคำ มะเขือคางกบ มะเขือคำ มะเขือแจ (ภาคเหนือ) มะเขือแจดิน (เชียงใหม)

86 สมุนไพรพื้นบ้าน ลดไขมันในเลือด ตามภูมิปัญญาของหมอพื้นบ้าน 86 สมนุไพรพื้นบ้านลดไขมันในเลือดตามภูมิปัญญาของหมอพื้นบ้าน มะเขือเปราะ สวนที่ใช ประเทศไทยเราจะกินผลสีเขียวเปนอาหาร ทั้งกินดิบจิ้มน้ำพริกใสแกงปา แกงเผ็ด และอื่นๆ แตที่อินเดียใชผลเปนยา สรรพคุณทางยา รักษาอาการไอ หอบหืด ลดไขมัน ลดความดันเลือดและยังลดปริมาณน้ำตาลในเลือด

87 สมุนไพรพื้นบ้าน ลดไขมันในเลือด ตามภูมิปัญญาของหมอพื้นบ้าน ตัวอยางตำรับอาหาร สามารถรับประทานไดแบบสดจ ิ้ มน้ำพริกและ ปรุงเปนอาหารหลายอยางโดยเฉพาะอยางย ิ่ งนิยมใสใน แกงเผ็ด มะเขือเปราะในแกงเผ็ดจะออนนุมและดูดเอาน้ำ และรสชาติของแกงไวมาก อีกท ั้งทำใหแกงเผ็ดมีเน ื้ อและ ขนมากขึ้น มะเขือเปราะเวลาสุกจะมีรสหวานออนๆ ยำเนื้อมะเขือเปราะ เครื่องปรุง เนื้อวัว 2 ขีด มะเขือเปราะ 7 ผล ใบสะระแหน 1/4 ถวย หอมแดงซอย 3 หัว พริกขี้หนูเขียว แดง 10 เม็ด เกลือปน 1/2 ชอนชา น้ำปลา 2 ชอนโตะ น้ำตาลทราย 1 ชอนโตะ น้ำมะนาว 2 ชอนโตะ วิธีปรุง เตรียมน้ำยำโดยโขลกพริกข ี้ หนูกับเกลือเขาดวยกันพอแหลก ใสน้ำปลา น้ำตาล น้ำมะนาว คนใหเขากันชิมรสชาติใหอรอยเด็ดถูกใจ จากน ั้ นแลเน ื้ อวัวเปนช ิ้ นบางๆ ขนาดพอคำ เพ ื่อใหเค ี้ ยวงาย เวลากิน เสร็จแลวลางมะเขือเปราะใหสะอาด ตัดข ั้ วท ิ้ งแลวผาแบงคร ึ่ งจากน ั้ นก็หั่นเปนช ิ้ นบางๆ แลว แชพักไวในน้ำเกลือกอนเพ ื่อไมใหดำเมื่อโดนอากาศ นำเนื้ อวัวมาลวกในน้ำเดือดจัดสัก 3-5 นาทีซึ่ง เปนเวลาท ี่ เน ื้ อวัวไมเหนียวและยังมีรสหวานอยูแลวจึงนำมะเขือเปราะและหอมแดงซอยมาผสมราด ดวยน้ำยำและคลุกเคลาใหเขากันปดทายดวยการโรยใบสะระแหน

88 สมุนไพรพื้นบ้าน ลดไขมันในเลือด ตามภูมิปัญญาของหมอพื้นบ้าน สามะเขือเปราะ เครื่องปรุง มะเขือเปราะ 100 กรัม เนื้อหมูบด 100 กรัม หอมแดงซอย 1 ชอนโตะ กระเทียมสับ 1 ชอนโตะ น้ำมันพืช 2 ชอนโตะ พริกขี้หนูแหง 15 เม็ด กระเทียม 10 กลีบ หอมแดง 5 หัว ขาหั่น 1 ชอนชา ตะไคร ซอย 1 ชอนโตะกะป 1 ชอนชา ปลาราตมสุก 1 ชอนโตะ เกลือ 1/2 ชอนชา วิธีปรุง ซอยมะเขือเปราะ แชน้ำเกลือ พักไวโขลกเครื่องแกงไดแกพริกข ี้ หนูแหง กระเทียม หอมแดง ตะไครกะปปลาราและเกลือ รวมกันใหละเอียดจากน ั้ นเจียวกระเทียมพอเหลือง ใสเคร ื่ องแกงลงผัด ใหหอม ใสหมูสับลงผัด ใหหมูสุก ตักใสชาม พักไวใหเย็น นำมะเขือเปราะ ใสตะแกรงใหสะเด็ดน้ำ นำมาคลุกเคลากับสวนผสมใหเขากัน ใสหอมแดงซอยโรยดวยผักชีตนหอมซอย

89 สมุนไพรพื้นบ้าน ลดไขมันในเลือด ตามภูมิปัญญาของหมอพื้นบ้าน มะเดื่อ ชื่อทองถิ่น/ชื่ออื่น หมากเดื่อ (อุดรธานี-อีสาน) กูแช (แมฮองสอน-กะเหรี่ยง) มะเดื่อ (ลำปาง) มะเดื่ออุทุมพร มะเดื่อชุมพร มะเดื่อเกลี้ยง (ภาคกลาง) มะเดื่อเดื่อเกลี้ยง (ภาคเหนือ-กลาง) เดื่อน้ำ (ภาคใต)

90 สมุนไพรพื้นบ้าน ลดไขมันในเลือด ตามภูมิปัญญาของหมอพื้นบ้าน มะเดื่อ สวนที่ใช ใชไดทั้งเปลือกของลำตน ราก ผล ผลสุก สรรพคุณทางยา เปลือกตน รสฝาด แกทองรวง ชะลางบาดแผล สมานแผล แกประดง ผื่นคันแกไขทองเสีย ไขรากสาดนอยและแกธาตุพิการ ราก รสฝาดเย็น แกไขกระทุงพิษไขถอนพิษไขและแกทองรวง ผล รสฝาดเย็น แกทองรวง และสมานแผล ผลสุก เปนยาระบาย

91 สมุนไพรพื้นบ้าน ลดไขมันในเลือด ตามภูมิปัญญาของหมอพื้นบ้าน สรรพคุณทางอาหาร คุณประโยชนตอสุขภาพของมะเด ื่ ออยูในรูปของแรธาตุและวิตามิน มะเด ื่ ออุดมไปดวย วิตามิน เอ วิตามินบี 2 แคลเซ ี่ ยม เหล็ก ฟอสฟอรัส แมงกานีส โซเดียม โปแตสเซียม และคลอรีน ในมะเดื่อ 3 ผล ใหใยอาหาร 5 กรัม จึงชวยในการทำหนาที่ของลำไสและปองกันทองผูก ใยอาหารใน มะเด ื่ อยังชวยลดน้ำหนักไดอีกดวย และเปนอาหารท ี่แนะนำสำหรับคนอวน มะเด ื่ อมีวุนเพกติน ซึ่งเปนใยอาหารที่ละลายไดเม ื่อใยอาหารนี้ผานเขาไปในระบบยอยอาหาร จะดูดซับคราบ คอเลสเตอรอลและนำออกไปจากรางกาย นอกจากน ี้ในมะเดื่ อแหงมีกรดฟนอล โอเมกา 3 และ โอเมกา 6 กรดไขมันเหลานี้ชวยลดความเส ี่ยงการเปนโรคหลอดเลือดหัวใจ ใบมะเดื่ อชวยลดปริมาณ อินซูลินท ี่จำเปนในผูปวยเบาหวานที่ตองฉีดอินซูลิน มะเด ื่ ออุดมดวยโปแตสเซียมที่ชวยควบคุม น้ำตาลในเลือด โดยโปแตสเซียมสูงแตมีปริมาณโซเดียมต่ำ ดังน ั้ นมันจึงชวยปองกันไมใหเกิดความ ดันโลหิตสูง แคลเซียมในมะเดื่อจะชวยเพิ่มความแข็งแรงใหแกกระดูก วิธีปรุง มะเด ื่อเปนผลไมที่มีรสหวานและนุม เปลือกของมันใชทดแทนน้ำตาลไดมะเด ื่อแปรรูปจะใช สำหรับทำพาย พุดดิ้ง เคกเบเกอรี่ แยม เจลลี่ และผลไมกวน ขอควรระวัง การรับประทานมะเดื่อมากเกินไปอาจทำให ทองรวงไดมะเดื่อแหงมีน้ำตาลสูงและอาจ ทำใหฟนผุได 91 นและนุม เปลือกของมันใชทดแทนนำตาลไดมะเดือแปรรูปจะใช แยม เจลลี่ และผลไมกวน นไปอาจทำให ละอาจ

92 สมุนไพรพื้นบ้าน ลดไขมันในเลือด ตามภูมิปัญญาของหมอพื้นบ้าน มะนาว ชื่อทองถิ่น/ชื่ออื่น สมนาว โกรยชะมา ปะนอเกล ปะโหนงกลยาน มะนอเกละ มะเนาดเล สมมะนาว ลีมานีปหหมากฟา

93 สมุนไพรพื้นบ้าน ลดไขมันในเลือด ตามภูมิปัญญาของหมอพื้นบ้าน มะนาว สวนที่ใช ผิวผลมะนาว น้ำมะนาว เมล็ด รากใบ เปลือกตน สรรพคุณทางยา แกกระหายน้ำ คอแหง ไมมีเสียง ผลสดค ั้ นเอาน้ำมาดื่ม แกถูก แมงปองตอย หรือตะขาบกัด ผลสดคั้นเอาน้ำทาบริเวณที่ถูกกัด หรือชวย บรรเทาอาการคล ื่นไสอาเจียน เปนลม โดยใชเปลือกผลสด นำมาขยี้ผิว สูดดม ปวดฝใหใชรากสด นำมาฝนกับสุราแลวใชทา น้ำมะนาวผสมผงกำมะถัน ใชทากอนนอน แกอาการกลาก เกลื้อน หิด ใชน้ำมะนาวทาที่ตุมคัน ทิ้งไวใหแหง ลางน้ำสบูแลวเช็ดใหแหง แลว ใชแปงทาตุมคัน แกน้ำกัดเทา ผลัดเซลลผิว ลดรอยดางดำ ใชน้ำมะนาว 1 ชอนชา ผสมน้ำผึ้ง 2 ชอนโตะ คนใหเขากัน ทาใหทั่วใบหนา ทิ้งไวสักครู ลางออกดวย น้ำสะอาดแลวซับใหแหง ทำสัปดาหละครั้ง ผิวหนาจะดูสดใส หรือใช น้ำมะนาวผสมน้ำแชอาบ

94 สมุนไพรพื้นบ้าน ลดไขมันในเลือด ตามภูมิปัญญาของหมอพื้นบ้าน สรรพคุณทางอาหาร สารดีลิโมนิน เปนสารท ี่ทำใหเกิดความขมใน น้ำมะนาว และน้ำมันผิวมะนาว พบมากบริเวณ ผิวเปลือกมะนาวมีสารดีลิโมนิน เปนองคประกอบ หลักเกินกวารอยละ 90 พบวาน้ำมันผิวมะนาว มีสารกลุมฟลาโวนอยดประกอบดวยสารเฮสเพอริดิน (hespenidin) รูทิน (rutin) และนาริงจิน (naringin) และลิโมนิน (limonin) เปน ฟลาโวนอยดหลักของพืช ตระกูลสม จากน ี้ จะเรียกสารกลุมนี้วา ฟลาโวนอยด สม มีผลเพ ิ่มไขมันที่ดีลดไขมันไมดีลดปริมาณไขมันรวม ลดความดันเลือด ปองกันการเกิด โรคหลอดเลือดหัวใจ

95 สมุนไพรพื้นบ้าน ลดไขมันในเลือด ตามภูมิปัญญาของหมอพื้นบ้าน ตัวอยางตำรับอาหาร น้ำมะนาว วิธีปรุง ชงน้ำตาลดวยน้ำรอนพอละลาย เติมเกลือปริมาณเล็ก นอย จากน ั้ นค ั้ นน้ำมะนาวลงไปใหเขากัน ชิมรสตามใจชอบ อาจด ื่ มน้ำอุนๆ หรือใสน้ำแข็งด ื่ มชุมคอ อาจจะเอาไปป นตอ เปนไอศครีมรสมะนาว ประกอบดวยวิตามินซีปองกันเลือด ออกตามไรฟน หวัด ผสมในเครื่องดื่มและอาหารเพิ่มรสชาติ ปลากะพงนึ่งมะนาว เครื่องปรุง เน ื้อปลากะพง 500 กรัม นมสดจืด 1 กลอง หรือ 250 มิลลิลิตร ผักชีเกลือ พริกข ี้ หนูสับ กระเทียม (ปอกเปลือก) ตามชอบ น้ำตาล น้ำปลา 1 สวน มะนาว 1 สวน วิธีปรุง ลางปลาใหสะอาด และใชมีดกรีดเน ื้อปลาเปนรอย ๆ เพ ื่อใหเคร ื่องปรุงรสเขาถึงเน ื้อปลา แชปลาดวยนมสดเพ ื่ อดับกล ิ่นคาวปลา ประมาณ 15 นาทีนำปลามาปรุงรสดวยเกลือเล็กนอย นำปลาวางบนจานแลวนำนึ่งประมาณ 15-20 นาที (ตามความมากนอยของปริมาณปลา) เมื่อเนื้อปลาสุกไดที่แลว ราดดวยน้ำจิ้มที่ปรุงรส โรยผักชีตกแตงดวยมะนาวหั่นเปนแวนบางๆ การเตรียมน้ำจิ้ม โขลกพริกกระเทียมเขาดวยกัน ปรุงรสดวยน้ำปลาและน้ำมะนาวอยางละ 1 สวน และน้ำ

96 สมุนไพรพื้นบ้าน ลดไขมันในเลือด ตามภูมิปัญญาของหมอพื้นบ้าน น้ำพริกผิวมะนาว เครื่องปรุง มะนาว 1 ลูก กุงแหง (หรือปลากรอบ) 1/4 ถวย หอมปอกเปลือกซอยหยาบ 1 ชอนโตะ กระเทียมปอกเปลือกซอยหยาบ 1 ชอนโตะ พริกขี้หนู 5-6 เม็ด กะป 1/2 ชอนชา น้ำตาลปบ 2 ชอนชา น้ำปลาเล็กนอย (ถาไมเค็ม) วิธีปรุง คอยๆ เฉือนผิวมะนาวออกทั้งลูก พยายามอยาใหติดเนื้อในสีขาว หั่นเปนชิ้นเล็กโขลกพอแหลก โขลกกุงแหงหรือปลากรอบใหละเอียด ใสหอมแดงกระเทียม พริกขี้หนูกะปตำรวมกันแลวปรุงรสดวย น้ำตาล น้ำมะนาว ใสผิวมะนาวท ี่ตำไวชิมรสตามชอบ รับประทานกับปลายางทุกชนิด เชน ปลาชอน ปลาสลิด ปลาอินทรียหรือกุงตม ผัก เชน ผักเส ี้ ยน ผักหอมดอก ชะอมชุบไขทอด มะเขือเปราะ ถั่วฝกยาว เปนตน

97 สมุนไพรพื้นบ้าน ลดไขมันในเลือด ตามภูมิปัญญาของหมอพื้นบ้าน ภูมิปญญาหมอพื้นบาน สูตร 1 สรรพคุณ ลดไขมันอุดตันในเลือด ลดน้ำตาลในเลือด สวนประกอบ 1. มะนาว 3 ลูก 2. พริกไทยเม็ด 1 ชอนชา 3. เกลือเล็กนอย ประมาณครึ่งชอนกาแฟ 4. กระเทียม 3 กลีบ วิธีทำ ตำพริกไทยกับกระเทียมใหเขากัน แลวบีบน้ำมะนาวใส เติมเกลือเล็กนอย วิธีรับประทาน ตักรับประทานใหหมดภายใน 1 ครั้ง แลวดื่มน้ำตาม 1 แกว ทำรับประทานครั้งตอครั้ง วันละ 1 ครั้งถาจะใหดีควรรับประทานหลังอาหารกลางวัน (เวลาประมาณ 14.00 น.) ขอควรระวัง คนท ี่เปนแผลในกระเพาะอาหารและลำไสไมควรรับประทาน เพราะจะทำใหมีอาการปวดทอง เพิ่มขึ้น

98 สมุนไพรพื้นบ้าน ลดไขมันในเลือด ตามภูมิปัญญาของหมอพื้นบ้าน สูตร 2 สรรพคุณ ลดไขมันอุดตันในเลือด ลดน้ำตาลในเลือด สวนประกอบ 1. มะนาว 3 ลูก 2. น้ำตาลทราย 3 ชอนโตะ 3. กระเทียม 7 กลีบ วิธีทำ นำมะนาวมาผาซีก แลวนำไปผสมกับกระเทียม น้ำตาล แลวนำไปปนละเอียด วิธีรับประทาน รับประทานใหหมดภายใน 1 วัน รับประทาน 2 ครั้งตอสัปดาห สูตร 3 สรรพคุณ ลดไขมันในเสนเลือด สวนประกอบ กิ่งมะนาวสด หั่นยาว 1 คืบ 1 กำมือ (หรือหนัก 10 บาท) วิธีทำ นำตัวยาใสหมอเติมน้ำพอทวมยา ตมพอเดือดนาน 15-20 นาที วิธีรับประทาน ดื่มครั้งละ 1 แกว กอนอาหาร วันละ 2 เวลา เชา-เย็น ไมควรดื่มติดตอนานเกิน 7 วัน เพราะจะทำใหผูที่มีอาการปวยมีไขสูง หรือผูปวยดีซานหามรับประทานจะทำใหปวดภายในเพิ่มขึ้น