สมุนไพรพื้นบ้านลดไขมันในเลือดตามภูมิปัญญาหมอพื้นบ้าน

149 สมุนไพรพื้นบ้าน ลดไขมันในเลือด ตามภูมิปัญญาของหมอพื้นบ้าน ภาคผนวก

150 สมุนไพรพื้นบ้าน ลดไขมันในเลือด ตามภูมิปัญญาของหมอพื้นบ้าน 1. ความรูเพิ่มเติมเกี่ยวกับสมุนไพร 1.1 ชนิดตนไมเชน ตนไมใหญ ตนไมเล็กไมเต็ง หัว เหงา เปนตน 1) ตนไมใหญ เชน คูน ขี้เหล็กเปนตน ประกอบดวย - เปลือก - กระพี้ - เนื้อไม - แกน 2) ตนไมเล็กเชน กะเพรา โหระพายี่หรา เปนการรวมลำตนและใบ - ทั้งตน - ทั้ง 5 ประกอบดวยราก ลำตน ผล ดอกใบ (ลำตน ใชแตลำตน แตถาใชคำวาตน คือรวมลำตน และใบ) 3) ไมเถา เชน กวาวเครือแดง หัวขาวเย็น - เถา - ใบ - ราก 4) หัว เชน บุก มัน สัตฤๅษี - หัว - ใบ - ตน - เถา

151 สมุนไพรพื้นบ้าน ลดไขมันในเลือด ตามภูมิปัญญาของหมอพื้นบ้าน 5) เหงา/ แงง เชน ขิง ไมตระกูลวาน - เหงา - แงง (คือที่ตอจากเหงาลงไป) - ตน - ใบ - นม (ไข) 1.2 ศัพทเฉพาะ เชน 1) สะตุหมายถึง การทำใหฤทธิ์ออนลง เปนการฆาเชื้อ ทำใหสารน ั้ นมีความสะอาด มากขึ้น เชน สารสม นำมาเคี่ ยวจนแหง แลวนำมาทำเปนแผนเปนการฆาเช ื้อทำใหสารสมสะอาด หมดจด เพื่อนำไปปรุงยาจะทำใหฤทธิ์ยาออนลง 2) ตัวกระสาย หมายถึง สารตัวหนึ่งที่ชวยตัวยาเสริมฤทธิ์ยาใหทำงานดีขึ้น 3) ทั้ง 5 หมายถึง ตนไมใหญ หมายถึง ราก แกน ผล ดอกใบ ตนไมเล็ก หมายถึง ราก ลำตน ผล ดอกใบ 4) ใบเพสลาด หมายถึง ใบกลางออน กลางแก 1.3 หนวยตวง วัด 1) กำมือ คือ ปริมาณของสมุนไพรที่สับเปน ชิ้นเล็กๆ แลวหยิบมา 1 กำมือ หรือสมุนไพรที่ ผาเปนซีกยาว 1 คืบแลวหยิบมา 1 กำมือ 2) กอน คือ ปริมาณของสมุนไพรที่จะนำไปใช เชน กอนขนาดเทาหัวแมมือผูปวยเปนตน

152 สมุนไพรพื้นบ้าน ลดไขมันในเลือด ตามภูมิปัญญาของหมอพื้นบ้าน 3) ชอนโตะ คือ ปริมาณของสมุนไพรที่จะนำไปใช เชน 1 ชอนโตะ เทากับ 2 ชอนชา หรือเทากับ 10 – 15 ซีซี 4) ชอนชา คือ ปริมาณของสมุนไพรที่จะนำไปใช เชน 1 ชอนชา 2 ชอนกาแฟ ตัวอยางคือชอนที่กินยาน้ำเด็ก 5 – 10 ซีซี 5) ชอนกาแฟ คือ ปริมาณของสมุนไพรที่จะนำไปใชเชน 1 ชอนกาแฟ เทากับ 3 กรัม หรือเทากับ 3 – 5 ซีซีหรือเทากับ ½ ชอนชา 6) หัว เชน หัวแหวหมู 7) ลูกเชน มะนาว 1 ลูก 8) ขีด/กรัม/กิโลกรัม คือ น้ำหนักของสมุนไพร เชน 1 กิโลกรัม เทากับ 1,000 กรัม หรือ 1 ขีด เทากับ 100 กรัม 9) ลิตร คือ ปริมาณของน้ำที่ใชเชน 1 ลิตร เทากับ 1,000 ซีซี 10) ซีซีเชน 1,000 ซีซีเทากับ 1 ลิตร 11) บาท คือ น้ำหนักของสมุนไพรที่จะนำไปใชเชน 1 บาท เทากับ 15 กรัม 12) หวีคือ ลักษณะนามของกลวยเชน กลวย 1 หวี

153 สมุนไพรพื้นบ้าน ลดไขมันในเลือด ตามภูมิปัญญาของหมอพื้นบ้าน 2. คณะทำงานจัดทำเนื้อหาสมุนไพรพื้นบานลดไขมันในเลือด ตามภูมิปญญาของหมอพื้นบาน ผูเชี่ยวชาญ ศ.เกียรติคุณ ดร.ไมตรีสุทธจิตต คณะวิทยาศาสตรการแพทยมหาวิทยาลัยพะเยา ดร.อุษากลิ่นหอม มหาวิทยาลัยมหาสารคาม นายวินัยกลิ่มหอม นักวิชาการ ผูทรงคุณวุฒิดานเห็ด ดร.อานนทเอื้อตระกูล นักวิชาการอิสระ / ผูเชี่ยวชาญดานเห็ด องคการ สหประชาชาติป 2524-2548 ผศ.ดร.อำไพ พฤติวรพงศกุล คณะเภสัชศาสตรมหาวิทยาลัยเชียงใหม ผศ.ดร.สุนียจันทรสกาว คณะเภสัชศาสตรมหาวิทยาลัยเชียงใหม ดร.ชลธิดา เทพหินลัพ คณะวิทยาศาสตรการแพทยมหาวิทยาลัยพะเยา ดร.พยุงศักดิ์ตันติไพบูลยวงศ คณะวิทยาศาสตรการแพทยมหาวิทยาลัยพะเยา อาจารยธิดา ปญจพันธพงศ สถาบันมะเร็งแหงชาติ นายสุธน พรบัณฑิตยปทมา นักวิชาการอิสระ ผูทรงคุณวุฒิดานภูมิปญญาการแพทยพื้นบานไทย เจาหนาที่สำนักการแพทยพื้นบานไทย เรือตรีหญิงธนิดาขุนบุญจันทร นางสาวสิริรักษอารทรากร พันโทหญิงสุวิไล วงศธีระสุต นายอาทิตยกระออมแกว นางฉันทนากระภูฤทธิ์ นางสาวณฤดีไชยายงค นางสาวสิริลดา พิมพา นางสาวรวิวรรณ นาคะอุไร นางสาวอรพินทครุฑจับนาค นางสาวอัญชัน พรมธิมา นางสาวอรจิรา ทองสุกมาก นางสาวจันทรา แทนกระโทก นางสาวกมลทิพยสุวรรณเดช นางสาววราภรณดอนแกว นางสาวภราดร สามสูงเนิน

154 สมุนไพรพื้นบ้าน ลดไขมันในเลือด ตามภูมิปัญญาของหมอพื้นบ้าน หมอพื้นบาน 4 ภูมิภาค ภาคกลาง นายบุญยืน ผองแผว จังหวัดลพบุรี นางสมบูรณแสนแกว จังหวัดลพบุรี นายสายยน ใหญกระโทก จังหวัดสระแกว นายเปรมปรีรวยพินิจ จังหวัดสมุทรปราการ นายสุนทร เชาวนะพานิช จังหวัดปราจีนบุรี นายชาญ ดีอน จังหวัดชัยนาท นายชาญวุฒิพันธสายศรี จังหวัดพระนครศรีอยุธยา นายชัยฤทธิ์วรรณภักดี จังหวัดจันทบุรี นายสัมฤทธิ์จำแนกวุฒิ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา นายประคองทรัพยชาญเชิดศักดิ์ จังหวัดนนทบุรี นายฉลอง พันธุศุภผล จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ภาคเหนือ นายประเดิม สางเสน จังหวัดเชียงใหม นายทูป จันเนย จังหวัดสุโขทัย นายสุนทร แกวทอง จังหวัดสุโขทัย ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ นายโส พรบุญ จังหวัดรอยเอ็ด นายคำผล แกวภูงา จังหวัดรอยเอ็ด นายประสาสนรัตนปญญา จังหวัดมหาสารคาม นายไขเหลาเคน จังหวัดอำนาจเจริญ ภาคใต นายอุเส็น วงคนิรัตน จังหวัดสงขลา