หนังสือชลพระราชทาน

ชาวกรมชลประทานได้้รัับพระมหากรุุณาธิิคุุณอย่่าง Another momentous moment for Royal Irrigation
หาที่่�สุุดมิิได้้อีีกคราวหนึ่่�ง เมื่�อพระบาทสมเด็็จพระเจ้้าอยู่่�หััว Department’s officials came when the king commissioned
พระราชทานพระบรมรููปพระบาทสมเด็็จพระจุุลจอมเกล้้า a royal statue of its founder H.M. King Chulalongkorn (King
เจ้้าอยู่่�หััว รััชกาลที่่� ๕ พระผู้�้ทรงให้้กำ�ำ เนิิดกรมชลประทาน Rama V) for enshrinement at its office on Samsen Road.
เพื่่�อเชิิญไปประดิิษฐาน ณ กรมชลประทาน ถนนสามเสน In response to the royal initiative, the Royal Irrigation
โ ด ย ท ร ง พ ร ะ กรุุ ณ า โ ปรด เ กล้้ า โ ปรดกร ะ ห ม่่ อ ม ใ ห้้ Department had this statue cast for auspiciousness and
กร ม ช ล ปร ะ ท า น ห ล่่ อ พ ร ะ บ ร ม รููป เ พื่่� อ จัั ด ส ร้้ า ง เ ป็็ น for civil servants, officials and the public to pay respects
พระบรมราชานุสุ าวรีีย์์ เพื่่อ� ความเป็น็ สิริ ิมิ งคลและเป็น็ ที่เ�่ คารพ to. On 18 January 1994, at the time he was still the
สัักการะของข้้าราชการ เจ้้าหน้้าที่�่ และประชาชนสืืบไป crown prince, he inaugurated the royal statue. The Royal
โดยเสด็็จพระราชดำำ�เนิินมาทรงเปิิดพระบรมราชานุุสาวรีีย์์ Irrigation Department’s officials and people who gathered
เมื่�อวัันที่�่ ๑๘ มกราคม พ.ศ. ๒๕๓๗ ท่่ามกลางความปลื้้�ม around the statue on that day were overjoyed they had
ปีีติิ ยิิ นดีี แ ล ะ ชื่ � น ช ม โ ส ม นัั ส ยิ่ � ง ข อ ง ช า ว กร ม ช ล ปร ะ ท า น experienced the royal presence on the department’s
และประชาชนที่�่มาเฝ้้าทููลละอองธุุลีีพระบาทรัับเสด็็จ very auspicious day.
ในวันั มหามงคลยิ่�งของกรมชลประทานนี้้�

47

48

จากศาสตร์์พระราชาด้้านการพััฒนาแหล่่งน้ำ�ำ� H.M King Bhumibol Adulyadej The Great’s precious
อัันทรงคุุณค่่าของพระบาทสมเด็็จพระบรมชนกาธิิเบศร knowledge of water resource development has led
มหาภููมิพิ ลอดุลุ ยเดชมหาราช บรมนาถบพิติ ร นำำ�ไปสู่่�การปฏิบิ ัตั ิิ to practical implementations in the forms of royally-
อย่่างเป็็นรููปธรรม เกิิดเป็็นโครงการพััฒนาแหล่่งน้ำ�ำ�อัันเนื่่�อง initiated water resource development projects and
มาจากพระราชดำำ�ริิและศููนย์์ศึึกษาการพััฒนาอัันเนื่่�องมาจาก royal development study centers across all regions of
พระราชดำำ�ริิทั่่�วทุุกภููมิิภาคของประเทศ เกิิดการบริิหาร Thailand. Balanced water management has materialized
จััดการน้ำ��ำ อย่่างสมดุุลและยั่�งยืืน ปรากฏประจัักษ์์พยาน on a sustainable basis, as witnessed by the happiness
ภ า พ ค ว า ม สุุ ข ข อ ง ปร ะ ช า ช น ซึ่่� ง อ า ศัั ย อ ยู่ � บ น แ ผ่่ นดิิ น ท อ ง of the Thai people who live in the golden land of
แห่่งความอุุดมสมบููรณ์์ พลิิกฟื้�้นพื้้�นที่�่แห้้งแล้้งสู่่�ความฉ่ำ�ำ� เย็็น abundance. Parched land has turned moist. Annually
เปลี่�่ยนพื้้�นที่�่ท่่วมท้้นน้ำำ�� หลากสู่่�การเก็็บกัักเพื่่�ออรรถประโยชน์์ flooded areas have become water-retention spots with
และนัับเป็็นพระมหากรุุณาธิิคุุณอย่่างหาที่�่สุุดมิิได้้ที่่�พระบาท functional purposes. H.M. King Maha Vajiralongkorn Phra
สมเด็็จพระเจ้้าอยู่่�หััวทรงสืืบสาน รัักษา ต่่อยอด พระราช Vajiraklaochaoyuhua’s benevolence is truly boundless
ปณิิธานด้้านการพััฒนาแหล่่งน้ำ��ำ ของสมเด็็จพระบรมชนกนาถ as he carries on, sustains and extends royal works
เพื่่อ� ประโยชน์ส์ ุขุ ของอาณาราษฎร congruent with his father’s royal aspiration to develop
กรมชลประทานขอน้้อมสำำ�นึึกด้้วยใจภัักดิ์์� ภายใต้้ water resources for public benefit.
ร่่มพระบารมีีของพระมหากษััตริิย์์ผู้�้ทรงพระคุุณอัันประเสริิฐ The Royal Irrigation Department humbly presents
และจัักขอดำ�ำ เนิินตามรอยพระยุุคลบาทดำ�ำ เนิินงานอย่่าง its loyalty under the auspices of the current virtuous
สุุดกำ�ำ ลัังความสามารถ เพื่่�อความร่่มเย็็นเป็็นสุุขของประชาชน monarch with a vow to follow in his footsteps and work
และความวัฒั นาถาวรของประเทศชาติิตลอดไป to the fullest of its abilities for the peaceful happiness of
the Thai people and the perpetual progress of Thailand
now and forever.

49

สารบัญั

Contents

Prologue 8 ความนำำ�
The Great and Scholarly Developer King 16 มหาราช จอมปราชญ์์ นักั พัฒั นา
Nong Bo Ong: Wetland in the Middle of Aridity 52 หนองบ่่อออง พื้�น้ ที่�่ชุ่�่มน้ำ�ำ� ท่า่ มกลางความกัันดาร
Ban Huai Khruea Ba Electric Pumping Station: 60 สถานีีสูบู น้ำ��ำ ด้้วยไฟฟ้้าบ้้านห้ว้ ยเครือื บ้้า
Symbolizing Loyalty and Community Unity ตัวั แทนแห่ง่ ความจงรักั ภักั ดีี ศูนู ย์ร์ วมความสามัคั คีีของชุุมชน

Changhan’s Transformation 68 แก้ม้ ลิิงกุุดเชีียงบังั
from Barren Land into a Zone of Abundance แก้ม้ ลิงิ เมืืองจังั หาร จากกัันดารสู่่�บริบิ ูรู ณ์์

Royal Aspiration to Extend and Continue 76 ตามรอยพระราชปณิิธาน ต่่อยอด สืืบสาน
the Royally-initiated Huai Ton Yang Reservoir อ่่างเก็บ็ น้ำ��ำ ห้้วยต้้นยางอันั เนื่่อ� งมาจากพระราชดำ�ำ ริิ

Huai Hin Reservoir: Restoring Abundance, 84 อ่า่ งเก็็บน้ำ�ำ�ห้ว้ ยหินิ คืนื ความสมบููรณ์์สู่�แผ่่นดิิน
Returning Happiness to the People คืนื ความสุุขสู่�ปวงประชา
Kaeng Muang Reservoir: 92 อ่า่ งเก็็บน้ำ�ำ� แก้ง้ ม่่วง พลิิกฟื้น้� พัฒั นา
Thai King’s Kindness-inspired ด้ว้ ยพระเมตตาแห่ง่ องค์เ์ หนืือเกล้้าของชาวไทย
Development and Revival
Ban Sai Nong 2 Closure Dam: 100 ทำ�ำ นบดินิ บ้้านไทรนอง ๒

Royal Grace Provides Water Security ความมั่่�นคงแห่่งสายน้ำำ�� ใต้้ร่่มพระบารมีี
Balance Comes to Huai Hia Creek… 108 สร้้างสมดุุลสู่่�ลำ�ำ น้ำ��ำ ห้้วยเฮี้�้ย... พระบารมีีสู่่�ศรีีถ้อ้ ย
as Royal Benevolence Reaches Si Thoi

Huai Yang Dyke: 116 ฝายห้ว้ ยยาง จากฝายถุุงทราย
Sandbag Check Dam’s Transformation into กลายเป็็นฝายถาวร “พระราชทาน”

a “Royally-bestowed” Permanent Dyke
Sam Tom Khao Reservoir: 124 อ่า่ งเก็็บน้ำำ�� ซำ�ำ ตมขาว จากพลัดั พรากคืืนสู่่�ถิ่่�นฐาน

Bringing Migrants Back Home, จากกันั ดารสู่่�อุุดมสมบููรณ์์
Turning Aridity into Fertility

Epilogue: Strong Commitment to Continuing 136 บทสรุุป: กรมชลประทานมุ่�ง่ มั่่�น ต่อ่ ยอด สืืบสาน
and Developing “Royally-initiated “ชลพระราชทาน” เพื่่�อประโยชน์ส์ ุุขสู่�แผ่่นดินิ ไทย

Irrigation” for Sustainable National Benefit อย่า่ งยั่่ง� ยืืน

76

52 84 108

60

92 116
124

68 100

อ่า่ งเก็็บน้ำ��ำ หนองบ่อ่ ออง จัังหวััดบึงึ กาฬ
Nong Bo Ong Reservoir, Bueng Kan Province

หนองบ่อ่ ออง

พื้้�นที่ช�่ ุ่�่มน้ำำ�� ท่่ามกลางความกันั ดาร
Nong Bo Ong:

Wetland in the Middle of Aridity

เหนืือสุุดของภาคตะวัันออกเฉีียงเหนืือ หรืือ ที่่�ใครๆ In the northernmost part of Thailand’s Northeast,
เรีียกกัันติิดปากว่่า ภาคอีีสาน ภููมิิภาคที่่�ขึ้�้นชื่�อว่่าแห้้งแล้้ง known as Isan and considered Thailand’s most arid
กัันดารที่่�สุุดในประเทศไทย คืือ ที่่�ตั้้�งของจัังหวััดบึึงกาฬ zone, lies Bueng Kan province. It differs from all other
ดิินแดนที่่ม� ีีความพิเิ ศษ ผิิดแผกจากจังั หวััดอื่่�นๆ ในภููมิภิ าคนี้้� northeastern provinces owing to its special characteristic.
เหตุุเพราะที่�่นี่�่ ไม่่ได้้ขาดแคลน “น้ำ�ำ� ” เหมืือนที่่�อื่�นๆ Unlike other parts of the Northeast, Bueng Kan
หากจะมีีเอกลัักษณ์์เฉพาะที่่�โดดเด่่นของพื้้�นที่�่คืือ มีีน้ำ��ำ มาก does not lack “water”. Its prominent feature is its rich
โดยมีีปริิมาณฝนตกสููงกว่่าค่่าเฉลี่�่ยของประเทศไทย มีีช่่วงที่�่ water resources. Its rainfall is higher than the country’s
ฝนตกยาวนานกว่่า ๘ เดืือน ทำ�ำ ให้้การดำำ�เนิินชีีวิิตของราษฎร average. Rain falls in Bueng Kan for more than eight
โดยเฉพาะในพื้้�นที่�่ตำำ�บลคำำ�แก้้ว อำ�ำ เภอโซ่่พิิสััย นั้้�น “พิิเศษ” months a year. The way of life in Kham Kaeo subdistrict
และ “แตกต่่าง” จากพื้้�นที่อ�่ื่�นโดยสิ้�นเชิงิ of the province’s So Phisai district therefore is unlike that
ถึงึ แม้จ้ ะมีีน้ำ��ำ มากจนดููเหมือื นน่า่ อิจิ ฉา แต่อ่ ะไรที่เ�่ กินิ พอดีี in other northeastern areas.
ก็็ใช่่ว่่าจะดีีเสมอไป เพราะความที่่�มีีฝนตกยาวนานในช่่วงฤดููฝน Water resources in the subdistrict are so rich that
หลายหมู่่�บ้้านจึึงต้้องประสบปััญหาน้ำ�ำ�ท่่วมมาโดยตลอด they cause envy. Yet, too much water is not always good.
ส่่วนการทำ�ำ การเกษตรของราษฎรจะทำำ�ได้้แค่่เฉพาะในช่่วง Because the rainy season is so long in the subdistrict,
ฤดููแล้้งเท่่านั้้�นโดยอาศััยน้ำ�ำ� จากหนองบ่่ออองเป็็นแหล่่งน้ำ�ำ� several of its villages are flooded periodically. Locals
สำำ�คััญที่่�ทำ�ำ หน้้าที่�่เป็็นอ่่างเก็็บน้ำ��ำ สำ�ำ หรัับให้้ราษฎรโดยรอบ can only grow crops during the dry season, relying on
ได้้ใช้้ประโยชน์์เพื่่�อการอุุปโภคบริิโภค ทำ�ำ การเกษตร ปลููกพืืช water in Nong Bo Ong. This swamp serves as a reservoir
และเลี้�ยงสัตั ว์์ for people living nearby. It provides them with water for
consumption, cultivation, and animal husbandry.

53

หนองบ่อ่ อองซึ่ง่� เปรีียบเสมือื นหัวั ใจ Nong Bo Ong has been the
ของคนในชุุมชนทำำ�หน้้าที่่�หล่่อเลี้�ยง heart of the community. It has
ทุุกชีีวิิตในตำำ�บลคำำ�แก้้วมาอย่่างไม่่มีี unfailingly nourished life in Kham
ขาดตกบกพร่่อง จนชาวบ้้านต่่างมีีชีีวิิต Kaeo subdistrict for a long time.
ที่�่มีีความสุุขพอควรแก่่อััตภาพ... แต่่ไม่่มีี Local people therefore lived happily
อะไรที่่จ� ะเหมือื นเดิมิ ตลอดไป enough… But then, things started to
เวลาล่ว่ งเลยมากว่่า ๔๐ ปีี สภาพ change.
พื้้�นที่่�ของหนองบ่่ออองเริ่ �มเปลี่�่ยนแปลง Over more than 40 years, the
condition of the swamp gradually
จากหนองน้ำำ��ที่�่เคยเก็็บกัักน้ำ�ำ� ได้้มาก changed. In the past, this swamp
พอเพีียงแก่่การใช้้ประโยชน์์ กลายเป็็น could hold quite a lot of water. The
บ่่ อ กัั ก เ ก็็ บ ต ะ ก อ น แ ล ะ ส ะ ส ม วัั ช พืื ช supply of water therefore was enough
ที่่�ขึ้ �นกัันหนาแน่่นจนแทบจะไม่่มีีที่�่เหลืือ for local needs. But over time, the

ไว้้เก็็บกัักน้ำ�ำ� เมื่�อฤดููแล้้งมาเยืือนจึึง
ไม่่เหลืือน้ำ��ำ ไว้้ให้้ใช้้ประโยชน์์ได้้อย่่าง
เพีียงพออีีกแล้้ว
ซ้ำ��ำ ร้า้ ยพอถึงึ หน้า้ ฝน ปััญหาน้ำำ��ท่ว่ ม
ก็็ยัังคงตามมาหลอกหลอน น้ำำ�� ทะลััก
เอ่่อล้้นท่่วมพื้้�นที่่�จนไม่่สามารถทำำ�การ
เกษตรได้้
ย า ม น้ำ��ำ แ ล้้ ง พืื ช ผ ล ก็็ ล้้ ม ต า ย
พอหน้้าฝน น้ำำ�� ท่่วม พืืชผลก็็เสีียหาย
เป็็นทุุกข์์ซ้ำ�ำ� ซากที่่�ชาวบ้้านต้้องเผชิิญ
และดิ้น� รนต่อ่ สู้อ้� ย่า่ งมองไม่เ่ ห็น็ หนทางชนะ
และไม่่อาจหลีีกลี้้�หนีีหาย จำ�ำ ต้้องก้้มหน้้า
ยอมรัับชะตากรรมกัันโดยถ้้วนทั่่ว�

54

ถึึงกระนั้้�นโชคชะตาก็็ยัังไม่่โหดร้้าย swamp was subject to sedimentation from H.M. King Maha Vajiralongkorn
กัับชาวตำ�ำ บลคำ�ำ แก้้วจนเกินิ ไปนักั แม้จ้ ะดูู and weed invasion. In the end, there Phra Vajiraklaochaoyuhua. The
เหมืือนอัับจนสิ้้�นหนทาง แต่่เมื่�อชาวบ้้าน was very little space to hold water. As petition requested the dredging of
ไ ด้้ พ ย า ย า ม ร่่ ว ม กัั นคิิ ด ห า ท า ง อ อ ก a result, when the dry season came, Nong Bo Ong so that more than 600
ก็็เริ่�มมองเห็็นความหวััง และได้้ช่่วยกััน locals no longer had enough water. families could have sufficient water
รวบรวมรายชื่ �อผู้้�ได้้รัับความเดืือดร้้อน Worse still, floods continued for consumption, farming and animal
เขีียนจดหมายขอพระราชทานความ unabated during the wet season. husbandry.
ช่ว่ ยเหลือื จากพระบาทสมเด็จ็ พระเจ้า้ อยู่่�หัว Floodwater inundated the subdistrict, Learning from his father H.M.
making it impossible for locals to grow King Bhumibol Adulyadej The Great
ในการขุุดลอกหนองบ่่ออองเพื่่�อให้้มีีน้ำำ�� crops. from a young age, the current monarch
ไว้้ใช้้สำ�ำ หรัับการอุุปโภคบริิโภค ทำำ�การ In the dry season, crops withered is well aware that water is life. If
เกษตร ทำำ�สวน ทำ�ำ ไร่่ และเลี้�ยงสััตว์์ because of water shortage. In the water problems are solved, people’s
บรรเทาความทุกุ ข์ย์ ากเดือื ดร้อ้ นแก่ร่ าษฎร wet season, crops were inundated. lives can improve. Following in the
กว่า่ ๖๐๐ ครัวั เรือื น Such a painful cycle was unending. footsteps of his late father, the king
Locals struggled hard but could not has developed water resources to
overcome these obstacles. They were ease the suffering of his people
thus resigned to their fate. and boost their happiness. After
But fate was kinder to Kham receiving the petition from Kham
Kaeo residents in the end. Just before Kaeo residents, the king adopted
they sank completely into despair, they the project to dredge Nong Bo Ong,
brainstormed for a solution. Driven by dig an approach channel and install
hope, they gathered signatures and an electric pumping station as one
submitteda petition to ask for royal help of his royal development projects

55

จากการที่�่ได้้ซึึมซัับในการทรงงาน มาจากพระราชดำ�ำ ริิ เมื่�อวันั ที่่� ๙ เมษายน วัันนี้้� ฝัันร้้ายของชาวบ้้านตำ�ำ บล
ด้้านการพััฒนาแหล่่งน้ำำ�� ของพระบาท พ.ศ. ๒๕๖๐ ซึ่่�งกรมชลประทานได้้สนอง คำ�ำ แก้ว้ ได้ผ้ ่า่ นพ้น้ ไปแล้ว้ เมื่อ� หนองบ่อ่ ออง
สมเด็็จพระบรมชนกาธิิเบศร มหาภููมิิพล พระราชดำ�ำ ริิโดยดำำ�เนิินการขุุดลอก เส้น้ เลือื ดใหญ่่ได้้ฟื้น้� คืืนชีีวิิต กลับั มาสููบฉีีด
อดุลุ ยเดชมหาราช บรมนาถบพิติ ร มานับั และก่่อสร้้างสถานีีสููบน้ำ�ำ� ด้้วยไฟฟ้้า ความชุ่�มชื่�นไปหล่่อเลี้�ยงชีีวิิตผู้�้ คน
ตั้�งแต่่ครั้้�งยัังทรงพระเยาว์์ ทำำ�ให้้พระบาท พร้้อมระบบส่่งน้ำ��ำ ระยะทางกว่่า ๑๑ และพืชื ผลได้เ้ หมือื นเดิมิ ชาวบ้า้ นก็ก็ ลับั มา
สมเด็็จพระเจ้้าอยู่่�หััวทรงตระหนัักถึึง กิิโลเมตร เพื่่�อทำ�ำ หน้้าที่่�กระจายน้ำำ��เข้้าสู่� มีีกำำ�ลังั กาย กำ�ำ ลัังใจ ที่่พ� ร้อ้ มฝ่า่ ฟันั ปััญหา
ความสำำ�คัญั ว่า่ น้ำ��ำ คือื ชีวี ิติ จึงึ ทรงเล็ง็ เห็น็ พื้้น� ที่ก�่ ารเกษตร ตลอดจนให้ก้ ารสนับั สนุนุ อุุปสรรคอีีกครั้้�ง ความสุุขของชาวตำำ�บล
ว่่าหากแก้้ปััญหาเรื่�่องน้ำ��ำ ได้้ ราษฎรก็็จะมีี กิิจกรรมการใช้้น้ำ��ำ เพื่่�อการอุุปโภคบริิโภค คำำ�แก้ว้ ก็ก็ ลับั คืนื มา พร้อ้ มๆ กับั ความพิเิ ศษ
ชีีวิิตความเป็็นอยู่�่ที่่�ดีีกว่่าเดิิม พระองค์์ และการเลี้�ยงสััตว์์แก่่ราษฎร ๓ หมู่่�บ้้าน ของพื้้�นที่�่ที่�่สามารถทำำ�นาในหน้้าแล้้งได้้
จึึงทรงดำ�ำ เนิินตามรอยพระยุุคลบาทของ กว่่า ๒,๕๐๐ คน และสำ�ำ หรัับพื้้�นที่่� อัันเป็็นเอกลัักษณ์์เฉพาะที่่�แตกต่่าง
สมเด็จ็ พระบรมชนกนาถโดยใช้ก้ ารพัฒั นา การเกษตรกว่่า ๒,๔๐๐ ไร่่ ไม่่เหมือื นพื้้�นที่ใ�่ ดก็ก็ ลับั คืนื
แหล่ง่ น้ำ�ำ�เป็น็ เครื่่อ� งมือื สำ�ำ คัญั ในการปัดั เป่า่ ถึึงแม้้ในการดำำ�เนิินโครงการนี้้� ยิ่�งไปกว่่านั้้�น โครงการขุุดลอก
ความทุุกข์์ยาก บำ�ำ บััดทุุกข์์บำ�ำ รุุงสุุขให้้แก่่ ชาวบ้้านจะต้้องเสีียค่่าใช้้จ่่ายกัันเอง อ่่างเก็็บน้ำ��ำ หนองบ่่ออองและสถานีีสููบน้ำำ��
ประชาชนและได้้ทรงรัับโครงการขุุดลอก ในการสููบน้ำ��ำ ใช้้บ้้าง แต่่ก็็คุ้�มแสนคุ้้�ม ด้้วยไฟฟ้้าอัันเนื่่�องมาจากพระราชดำำ�ริิ
อ่า่ งเก็บ็ น้ำำ�� หนองบ่อ่ อองและก่อ่ สร้า้ งสถานีี เมื่อ� แลกกับั น้ำำ�� หัวั ใจสำำ�คัญั ของการดำำ�รง ยัังเปรีียบประดุุจศููนย์์รวมใจที่�่ไม่่เพีียง
สููบน้ำ�ำ�ด้้วยไฟฟ้้าไว้้เป็็นโครงการอัันเนื่่�อง ชีวี ิิตและการทำ�ำ มาหากินิ สร้้างความสามััคคีีกลมเกลีียวระหว่่าง
คนในตำ�ำ บล หากแต่่ยัังเชื่�อมกระชัับ
ความสััมพัันธ์์ระหว่่างภาครััฐ องค์์กร
ปกครองส่่วนท้้องถิ่�น และประชาชน
ใ ห้้ ยิ่ � ง แ น่่ น แ ฟ้้ น จ า กก า ร ร่่ ว ม กัั นจัั ดตั้้� ง
กลุ่่�มผู้�ใช้้น้ำำ�� มาร่่วมกัันบริิหารจััดการน้ำ��ำ
เพื่่�อให้้ทุุกครััวเรืือนได้้ใช้้ประโยชน์์จาก
โครงการอย่่างทั่่�วถึึง เท่่าเทีียม และ
เป็็นธรรม สร้้างความเข้้มแข็็งให้้คน
และชุุมชนอัันเป็็นรากฐานของการพััฒนา
ที่�ย่ั่ง� ยืืนสืบื ไป

56

on 9 April 2017. The Royal Irrigation Today, Kham Kaeo residents’ install an electric pumping station
Department responded to the royal nightmare has already ended because has united the community. It has
initiative with dredging activities, Nong Bo Ong has recovered from also promoted closer ties between
the establishment of a pumping decline, breathed new life among local them, the state as well as local
station, and the development of an people and rejuvenated farmland. administrative bodies. The ties were
irrigation system that stretches for Residents of Kham Kaeo subdistrict tightened after a local group of water
well over 11 kilometers. In all, this have thus regained their strength users was established for the project’s
royal initiative has benefited more and morale to fight any obstacle. As joint water management. The group
than 2,500 people in three villages their happiness returns, so does their has managed local water resources
and more than 2,400 rai (384 hectares) village’s special characteristic. Locals on the basis of inclusiveness, equality
of farmland. are now able to work on their paddy and fairness. Local participation has
Although locals are required to fields during the dry season, the fact in turn strengthened both local
pay for water-pumping expenses, the that has long set their village apart residents and their community,
money spent is well worth the outlay from other locations. laying the foundation for sustainable
because in return they receive “water” Moreover, the royal initiative to development.
to exist. dredge Nong Bo Ong Reservoir and

57

นายทองแดง วอล้า้
ผู้ใ�้ หญ่บ่ ้า้ น หมู่�ที่� ๔ บ้า้ นดอนเสีียด

ตำ�ำ บลคำ�ำ แก้ว้ อำ�ำ เภอโซ่่พิสิ ััย
จัังหวััดบึงึ กาฬ

Mr. Thongdaeng Worla
Village Head of Ban Don Siat Moo 4,

Kham Kaeo subdistrict,
So Phisai district,
Bueng Kan province

“ก่อ่ นที่�จ่ ะมีีการทำำ�นา ที่�น่ ี่่�เป็็นป่่า “Before we began to grow rice, “ตั้้�งแต่่โครงการนี้้เ� กิิดขึ้น�้ มา
เป็น็ ทำ�ำ เลน้ำำ��ท่ว่ มมาก่่อน this area was forested and annually ก็ร็ ู้้�สึกึ ดีีใจและภาคภูมู ิใิ จ
พอมีีโครงการเกิิดขึ้�น้ inundated. The project has improved ตระหนักั ถึึงพระมหากรุณุ าธิคิ ุุณ
our lives as it enables us to grow rice ของในหลวง ร.๙ และ ร.๑๐
วิิถีีชีีวิิตของชาวบ้้านเราก็ด็ ีีขึ้น้� in the dry season and expand our ที่่ท� รงมองเห็็นความยากลำำ�บาก
เพราะได้ท้ ำำ�นาปรััง ทำ�ำ การเกษตร farmland. Locals now earn more ของประชาชนในการทำำ�มาหากิิน

แล้้วก็็ได้ข้ ยายพื้้น� ที่่เ� พาะปลูกู income than before... และการใช้ช้ ีีวิติ
เพิ่ม�่ มากขึ้น�้ มีีกินิ มีีใช้ม้ ากกว่า่ แต่ก่ ่อ่ น... “I can’t thank His Majesty the King แม้ว้ ่่าเราจะอยู่�ห่่างไกล
enough for his kindness. We will
“ไม่รู่้�จะขอบคุณุ ยังั ไง จากพระองค์์ท่า่ น
พระเมตตาของพระองค์ใ์ นครั้�งนี้้� never forget what he has done แต่ค่ วามยากลำำ�บากของเรา
for us. We will remember his gracious พระองค์ท์ ่า่ นก็ย็ ังั ทรงมองเห็็น
พวกเราจะไม่่มีีวัันลืมื และพระราชทานความช่่วยเหลืือ”
จะจดจำ�ำ ไว้ช้ั่�วชีีวิิต benevolence throughout our lives.
และจะเป็็นเรื่อ�่ งเล่า่ ขานสืืบต่อ่ ไป And his story will be retold into
จนถึงึ รุ่�นลูกู รุ่�นหลาน”
posterity.”

58

นายวีรี ยุทุ ธ เครือื เนตร นางพวง ฐานชูมู ั่น�่
ชาวบ้า้ น หมู่�ที่� ๔ บ้า้ นดอนเสีียด ชาวบ้า้ น หมู่�ที่� ๔ บ้า้ นดอนเสีียด

ตำ�ำ บลคำ�ำ แก้ว้ อำ�ำ เภอโซ่พ่ ิสิ ัยั ตำ�ำ บลคำ�ำ แก้ว้ อำ�ำ เภอโซ่พ่ ิสิ ัยั
จังั หวัดั บึงึ กาฬ จังั หวัดั บึงึ กาฬ

Mr. Weerayut Khrueanet Mrs. Phuang Thanchuman
Resident of Ban Don Siat Moo 4, Resident of Ban Don Siat Moo 4,
Kham Kaeo subdistrict, So Phisai district,
Kham Kaeo subdistrict,
Bueng Kan province So Phisai district,
Bueng Kan province

“The project is the pinnacle of our “ทั้้�งภููมิิใจและดีีใจที่พ�่ ระเจ้า้ แผ่่นดิิน “We are just ordinary people of
happiness and pride. We have deep ทรงเห็็นความสำำ�คัญั ของราษฎร no significance but the king values
ทรงมองเห็็นคุณุ ค่า่ ของราษฎรตาดำ�ำ ๆ
gratitude for the benevolence of and cherishes us. I can find
King Rama IX and King Rama X ดีีใจจนพููดไม่่ออก no words to describe my delight
whose concern about the wellbeing ทุุกคนที่�อ่ ยู่�ในพื้้�นที่่�ตรงนี้้� and pride, and this goes for other
of their citizens has never faded. ก็ค็ งรู้้�สึึกเหมือื นกันั หมด villagers, I believe. May His Majesty
Although we live in a remote village, ขอให้้พระองค์์ท่า่ นทรงมีี be blessed with longevity and
Their Majesties have recognized อายุมุ ั่่น� ขวัญั ยืนื เป็็นร่่มโพธิ์์ร� ่ม่ ไทร continue to provide patronage
our hardships and graciously ให้้พวกเราไปตราบนานเท่่านาน”
for his citizens
extended assistance.” in the years to come.”

59

สถานีีสููบน้ำ��ำ ด้ว้ ยไฟฟ้้าพร้อ้ มระบบส่ง่ น้ำำ��บ้้านห้ว้ ยเครือื บ้า้ จัังหวััดเชีียงราย
Ban Huai Khruea Ba Electric Pumping Station, Chiang Rai Province

สถานีีสูบู น้ำำ��ด้้วยไฟฟ้า้ บ้้านห้ว้ ยเครืือบ้้า

ตัวั แทนแห่ง่ ความจงรักั ภักั ดีี ศููนย์ร์ วมความสามัคั คีีของชุุมชน
Ban Huai Khruea Ba Electric Pumping Station:
Symbolizing Loyalty and Community Unity

เนิ่่�นนานมาแล้้วที่่�เกษตรกรบ้้านห้้วยเครืือบ้้า Since time immemorial, farmers in Ban Huai Khruea
หมู่บ่� ้า้ นเล็ก็ ๆ ในตำำ�บลสันั มะเค็ด็ อำำ�เภอพาน จังั หวัดั เชียี งราย Ba, San Makhet subdistrict, Phan district, Chiang Rai
ต้้องฝากชีีวิิตไว้้กัับฝนฟ้้า ซึ่่�งไม่่เคยมีีใครคาดเดาได้้เลยว่่า province, have been at the mercy of erratic rainfall. They
จะฝนชุกุ ฝนน้อ้ ย ฝนทิ้้ง� ช่่วง หรืือ ฝนแล้้ง เมื่่อ� ไหร่่ have never been able to predict when it will rain, whether
แม้้พื้้�นที่่�แห่่งนี้้�อาจยัังไม่่ถึึงขั้�นที่่�เรีียกว่่า แห้้งแล้้งกัันดาร precipitation will be high or low, or how frequent rain it will
แต่ก่ ็ม็ ิใิ ช่จ่ ะอุดุ มสมบููรณ์อ์ ะไรนักั เพราะ ผืนื นา อันั เป็น็ ขุมุ ทรัพั ย์์ be.
ที่ส่� ร้้าง รายได้ห้ ลััก เพีียงแหล่ง่ เดีียว ก็็ปลููกได้้เพีียงแค่่ปีีละครั้้ง� Although their farmland is not completely arid, it is
ขึ้�นอยู่่�กัับความเมตตาปรานีีของธรรมชาติิที่่�จะบัันดาล น้ำำ�� ให้้ not very fertile. Paddyfields – the onlymainincomesource
เหตุุเพราะยัังไม่่มีีระบบชลประทานที่�่จะมาช่่วยจััดสรรน้ำำ�� for locals – only produce one crop annually. Locals
ให้้ชีีวิิตชาวบ้้านได้้มีีความแน่่นอนมากขึ้้น� depend on Mother Nature, praying that water supply will
กว่่า ๕๐๐ ชีีวิิต ในหมู่่�บ้้านแห่่งนี้้�จึึงแขวนอยู่�บน be ample, as they have no access to irrigation systems
ความเสี่่ย� ง ฝากชีีวิิต ฝากปากท้้อง ฝากความหวัังไว้้กัับฝนฟ้้า that can guarantee water supply only to a certain extent.
ซึ่ง่� ไม่เ่ คยมีีหลัักประกัันเลยว่า่ ปีีไหนจะฝนมาก ปีีไหนจะฝนแล้ง้ More than 500 villagers have been subject to
ถ้้าโชคดีีหน่่อย น้ำ��ำ มาก ก็็มีีน้ำ�ำ�พอกิินพอใช้้ แต่่หากน้ำ��ำ น้้อย volatile weather conditions. Mother Nature has never
ก็เ็ ดือื ดร้อ้ นระส่ำ�ำ�ระสาย provided assurances about rainfall. They have never been
ครอบครััวไหนที่�่ยัังพอมีีโชคอยู่่�บ้้าง มีีผืืนนาอยู่�ใกล้้ certain whether drought or floods will arrive. If fortune
น้ำ��ำ พุุง ลำ�ำ น้ำ��ำ ที่�่เปรีียบเสมืือนเส้้นเลืือดใหญ่่หล่่อเลี้�ยงชุุมชน smiled, they would have enough water, otherwise they
ก็็ยัังพอมีีน้ำ�ำ�กิินน้ำ��ำ ใช้้ แต่่ก็็ต้้องควัักกระเป๋๋าจ่่ายค่่าเครื่่�องสููบน้ำำ�� would be experience difficulty.
และเชื้�อเพลิิงเองเพื่่�อมาสููบน้ำำ�� ไปหล่่อเลี้�ยงต้้นข้้าวให้้พอทำ�ำ นา Families whose paddy fields adjoin the nearby Nam
แลกข้้าวได้ท้ ั้้ง� ปีี Phung River, the village’s lifeline, have been fortunate.
At least they could buy water pumps and fuel to irrigate
their farmland. With water, they could cultivate paddy
rice year-round.

61

ส่่วนรายใดที่�่อยู่่�ห่่างจากลำ�ำ ห้้วย เป็็นวััฏจัักรอยู่�อย่่างนี้้�ปีีแล้้วปีีเล่่า ไม่่ว่่ าจะอยู่� แห่่ งหนตำำ�บลไหน
ออกไปคงต้้องก้้มหน้้ารัับชะตากรรม จนความลำ�ำ บากยากเข็็ญกลายเป็็น ห่า่ งไกลหรือื ทุุรกัันดารเพีียงใด หากความ
ทำ�ำ นาได้แ้ ค่่เพีียงปีีละครั้้�ง จำ�ำ ต้อ้ งกระเบีียด ความคุ้้�นชิินและเปรีียบเสมืือนส่่วนหนึ่่�ง ทุุกข์์ยาก เดืือดร้้อนของประชาชน
กระเสีียรเก็บ็ ผลบุญุ จากการขายข้า้ วนาปีีไว้้ ของชีีวิิตไปแล้้ว ความหวัังที่�่จะมีีชีีวิิตที่่�ดีี บนผืืนแผ่่นดิินไทยได้้รัับรู้�้ ถึึงพระเนตร
ประทัังชีีวิิต หากปีีใดเคราะห์์ซ้ำำ�� กรรมซััด กว่่าเดิมิ ดููจะห่า่ งไกลและริิบหรี่เ�่ ต็็มทน พ ร ะ กรร ณ ข อ ง พ ร ะ บ า ท ส ม เ ด็็ จ
เกิิดฝนทิ้้�งช่่วงยาวนาน น้ำ��ำ น้้อยหรืือ วััฏจัักรชีีวิิตของชาวบ้้าน คงจะ พระเจ้้าอยู่่�หััว พระองค์์จะมิิทรงนิ่่�งเฉย
เกิิดโรคระบาดในพืืช ถููกแมลงศััตรููพืืช วนเวีียนอยู่่�กัับความทุุกข์์ลำ�ำ เค็็ญแบบนี้้� และจะทรงเร่่งขจััดปััดเป่่าความทุุกข์์ยาก
รบกวน พืืชผลเสีียหาย ก็็หนีีไม่่พ้้นต้้อง ไปอีีกนานเท่่าไรไม่่อาจมีีใครหยั่�งรู้�้ได้้ ด้้วยการพระราชทานความช่่วยเหลืือ
เป็็นหนี้้�เป็น็ สิิน หมดหนทาง หมดความหวังั หมดกำ�ำ ลังั ใจ... อย่่างทัันท่่วงทีี เพราะพระองค์์ทรง
ครั้้�นจะอยู่�เฉยๆ รอคอยโชคชะตา แต่่ในเมื่�อชีีวิิตยัังคงต้้องดิ้�นรนสู้้�ต่่อไป ตระหนัักดีีว่่า ความเดืือดร้้อนของ
หรือื รอฝน ฟ้้าประทาน ก็็รัังแต่จ่ ะอดตาย ชาวบ้้านจึึงได้้ช่่วยกัันคิิดหาทางออก ประชาชน รอช้้าไม่่ได้้ จึึ ง ไ ด้้ ท ร ง
หนุ่�มสาวในหมู่่�บ้้านที่�่ยัังกำ�ำ ลัังวัังชาดีี เพื่่�อให้้หลุุดพ้้นจากวงจรทุุกข์์ยากเหล่่านี้้� พระกรุุณาโปรดเกล้้าโปรดกระหม่่อม
จึึงจำ�ำ เป็น็ ต้้องดิ้น� รนขวนขวายต่อ่ สู้�้ บ้้างก็็ จนในที่่�สุุดก็็พบหนทางสว่่าง... โดยได้้ รัับโครงการก่่อสร้้างสถานีีสููบน้ำ��ำ บ้้าน
จำำ�ใจละทิ้้�งถิ่�นฐานไปเป็็นกรรมกร พร้้อมใจกัันขอพระราชทานสถานีีสููบน้ำ��ำ ห้ว้ ยเครือื บ้า้ ตำำ�บลสันั มะเค็ด็ อำ�ำ เภอพาน
เร่ข่ ายแรงงานในเมือื งใหญ่ ่ บ้า้ งก็ไ็ ปรับั จ้า้ ง ด้้วยไฟฟ้้าเพื่่�อบรรเทาความเดืือดร้้อน จัังหวััดเชีียงราย ไว้้เป็็นโครงการอัันเนื่่�อง
ถอนกล้้าดำ�ำ นายัังหมู่่�บ้้านอื่่�นที่�่อุุดม จากการขาดแคลนน้ำำ�� สำำ�หรัับการอุุปโภค มาจากพระราชดำำ�ริิเมื่�อวัันที่�่ ๙ ตุุลาคม
สมบููรณ์ก์ ว่า่ เก็บ็ เล็็กผสมน้อ้ ย ก็็ยัังดีีกว่่า บริิโภคเป็็นหลััก หากมีีน้ำำ�� เหลืือพอ พ.ศ. ๒๕๖๒ ยัังความปลื้้�มปีีติิยิินดีีมาสู่�
อยู่่�รอโชคชะตาไปวัันๆ อย่่างน้้อยยัังพอ จึึงจะใช้้สำ�ำ หรัับทำำ�นาเพื่่�อให้้มีีรายได้้ ราษฎรในหมู่่�บ้้านเล็็กๆ แห่่งนี้้� อย่่างหา
มีีรายได้ม้ าจุนุ เจืือครอบครัวั บ้า้ ง วนเวีียน เลี้ย� งปากเลี้�ยงท้้องพอควรแก่่อััตภาพ ที่�่สุุดมิไิ ด้้

62

Families living remotely from was better than being trapped in the that would relieve water shortages.
the stream could do nothing but cycle of uncertainties and difficulties, Locals said they would use water not
accept the fate of only one annual which occurred year after year. In Ban only for consumption but also for
rice crop and having to subsist on it. Huai Khruea Ba, struggle was common crop cultivation.
In bad years, they would face other and endemic. Any hope for a better No matter where his people live,
calamities. Late or too little rainfall. life was dim. It seemed like a far- even remotely, if they are suffering,
Or epidemic plant diseases or pest fetched dream. H.M. King Maha Vajiralongkorn Phra
diseases broke out. These unfortunate No one could tell for how Vajiraklaochaoyuhua has never ignored
events would lead to debt. long the cycle of sufferings would them. If he hears of their woes, he
Had villagers just prayed for fate continue. Locals became more always rushes to their rescue. His royal
or rain to be kind, they would have desperate, hopeless and discouraged. help arrives expeditiously as he knows
ended up starving. Young people But they kept on fighting. Villagers that people should not be allowed to
from the village therefore decided to brainstormed in search of a solution suffer indefinitely. After receiving the
migrate to cities as laborers. Others – something that would end their petition from Ban Huai Khruea Ba
chose to work in more prosperous misery. Finally, they came up with a villagers, he graciously adopted the
nearby villages as farmhands to make brilliant idea. They petitioned the king construction of a pumping station
some money. These migrants felt it to provide an electric pumping station in Ban Huai Khruea Ba, San Makhet

63

หากแต่่การก่่อสร้้างสถานีีสููบน้ำ�ำ� ประการที่่�สอง คืือ แนวท่่อส่่งน้ำ��ำ
ด้้วยไฟฟ้้า มิิได้้จบเพีียงแค่่ก่่อสร้้าง ที่จ่� ะทำำ�หน้า้ ที่ก่� ระจายการส่ง่ น้ำำ�� ไปยังั พื้้น� ที่่�
แล้้วเสร็็จ แต่่มีีเงื่�อนไขบางประการที่�่ ต่่างๆ หน่่วยราชการจะไม่่มีีการซื้้�อ
ชาวบ้้านและองค์์กรปกครองส่่วนท้้องถิ่�น หรืือเวนคืืน ราษฎรต้้องยิินยอมเสีียสละ
ต้อ้ งร่ว่ มกัันรัับผิดิ ชอบดููแล ที่่�ดิินของตนบางส่่วนเพื่่�อการก่่อสร้้าง
ประการแรก คือื ชาวบ้า้ นต้้องดููแล สิ่ง� อัันเป็็นสาธารณประโยชน์์
ซ่่ อมแซมบำำ�รุุ งรัักษาอาคารสูู บน้ำำ�� เงื่�อนไขแรก ทุุกคนต่่างยอมรัับ
และออกค่่าใช้้จ่่ายเอง รวมถึึงค่่ากระแส แต่่โดยดีี ไม่่มีีข้อ้ ขััดข้อ้ งใดๆ ส่่วนเงื่อ� นไข
ไฟฟ้้า ซึ่�่งภาระเหล่่านี้้�ล้้วนเป็็นไปตามที่่� ข้้อหลััง แรกทีีเดีียวอาจทำ�ำ ให้้หลาย ระบบส่่งน้ำ�ำ� แห่่งความหวัังของทุุกคน
กฎหมายกำ�ำ หนดไว้้ มิิใช่่หน้้าที่่�ของ ครอบครััวค่่อนข้้างลำำ�บากใจ หากแต่่เมื่�อ ด้้วยเป้้าหมายที่�่แน่่วแน่่ร่่วมกััน คืือ
หน่่วยราชการใดจะเข้้าไปรัับภาระนั้้�น พิิจารณาถึึง ผล ที่่�ชาวบ้้านห้้วยเครืือบ้้า ให้้โครงการบัังเกิิดผลสำ�ำ เร็็จ และใช้้
แทนได้้ ทุุกครััวเรืือนจะได้้รัับ คืือ ชีีวิิตความ ประโยชน์์ร่่วมกัันได้้ เพื่่�อคลี่�่คลาย
เป็็นอยู่่�ที่่�ดีีขึ้้�น ทุุกครััวเรืือนจึึงยิินยอม ความทุุกข์์ที่�่ต่่างแบกรัับกัันมาอย่่าง
พร้้อมใจเสีียสละที่�่ดิินที่�่อยู่�ในเขตแนว ยาวนาน เพีียงเท่่านี้้ก� ็็เพีียงพอแล้้ว

64

subdistrict, Phan district, Chiang Rai Ba families would obtain, all agencies
province, as a royal development and families involved finally gave their
project on 9 October 2019. The approval. Families involved sacrificed
royal decision brought immeasurable parts of their land to allow the
delight to the villagers. installation of the irrigation network to
This royal development project, sustain the village. Locals shared the
however, stipulated some conditions goal of witnessing the materialization
involving local participation and of the royal development project and
support. its subsequent benefits to alleviate
Firstly, locals must maintain the their suffering.
pumping station and pay for its upkeep The Royal Irrigation Department
themselves. Legally, government responded to the king’s initiative by
agencies are not expected to shoulder quickly building a pumping station,
such burdens. Locals must handle the water tanks, separating ponds and the
tasks themselves. irrigation network that was designed
Secondly, government agencies to channel water into paddy fields
would not buy or expropriate land at 35 locations. The work, including
plots needed for the construction of all components, was completed in
the irrigation network. Local people February 2020. The pumping station
must cede parts of their land to channels water to more than 2,500 rai
backstop the construction for public (400 hectares) of land in both dry and
benefit. wet seasons in support of 136 local
While the first condition was not families.
controversial, the second condition Better still, the electric pumping
made it hard for several families to station has become a unifying force.
make a decision. However, after taking It has inspired locals to learn and
into account the benefits or the better realize that a pumping station is not
living conditions all Ban Huai Khruea a sustainable solution. Villagers at

65

กรมชลประทานจึึงได้้รัับสนอง ร ว ม กลุ่่� ม กัั นจัั ดตั้้� ง “กลุ่่�มผู้�ใช้้น้ำ�ำ� ” Ban Huai Khruea Ba, as a result, have
พระราชดำ�ำ ริิ และได้้เร่่งรััดดำ�ำ เนิินการ เพื่่�อร่่วมกัันวางแผนบริิหารจััดการน้ำ��ำ established a “water users group”
ก่่ อ ส ร้้ า ง อ า ค า ร โ ร ง สูู บ น้ำำ�� ท่่ อ ส่่ ง น้ำ��ำ ทั้้�งก่่อนและหลัังฤดููกาลส่่งน้ำำ��เพื่่�อให้้ to manage water volume both
ถัังพัักน้ำำ�� บ่่อแยก และท่่อส่่งน้ำำ�� เข้้านา การแจกจ่า่ ยน้ำ�ำ�ทำ�ำ ได้อ้ ย่า่ งทั่่ว� ถึงึ เป็น็ ธรรม before and after the rainy season
จำ�ำ นวน ๓๕ แห่่ง และส่ว่ นประกอบอื่น� ๆ และมีีประสิิทธิิภาพ อีีกทั้้�งยัังมีีการ for comprehensive, fair and efficient
แล้ว้ เสร็จ็ เมื่อ� เดือื นกุมุ ภาพันั ธ์์ พ.ศ. ๒๕๖๓ วางแผนเตรีียมความพร้้อมสำำ�หรัับการ water distribution. Moreover, this
ส า ม า ร ถ ส่่ ง น้ำำ�� ไ ปยัั ง พื้้� นที่�่ เ พ า ะ ปลููก ซ่่อมแซม บำำ�รุุงรัักษาท่่อส่่งน้ำำ�� เครื่่�อง group has planned maintenance and
ในฤดููฝนและฤดููแล้้งกว่่า ๒,๕๐๐ ไร่่ สููบน้ำำ�� และอาคารต่่างๆ ให้้สามารถ repair of the irrigation system, pumps
and related buildings. Not only has
และช่่วยสนัับสนุุนให้้ราษฎร ๑๓๖ ใช้้การได้้ดีีตลอดเวลา ซึ่่�งการที่�่ชาวบ้้าน local participation promoted unity,
ครััวเรือื น ได้ม้ ีีน้ำำ�� กิินน้ำ��ำ ใช้ต้ ามต้อ้ งการ ได้ม้ ีีส่ว่ นร่ว่ มนี้้เ� อง นอกจากจะช่ว่ ยส่ง่ เสริมิ but it has also fostered a sense of
ยิ่ง� ไปกว่า่ นั้้น� สถานีีสููบน้ำำ��ด้ว้ ยไฟฟ้า้ ความสามััคคีีให้้เกิิดขึ้้�นในชุุมชนแล้้ว co-ownership. These elements have
ยังั เปรีียบเหมือื นศููนย์ก์ ลางที่ห�่ ลอมรวมใจ ยัังช่่วยสร้้างความรู้้�สึึกร่่วมแห่่งการ contributed to the success of the
ชาวบ้า้ นให้เ้ ป็น็ อันั หนึ่่ง� อันั เดีียวกันั เพราะ เป็็นเจ้้าของที่่�ไม่่เพีียงทำ�ำ ให้้โครงการ project on a sustainable basis.

ชาวบ้้านต่่างเรีียนรู้้�และตระหนัักดีีว่่า ประสบความสำ�ำ เร็็จ แต่่ยัังเป็็น กุุญแจ
ลำ�ำ พัังแค่่มีีสถานีีสููบน้ำ��ำ อาจไม่่ใช่่การ ดอกสำ�ำ คััญ ที่�่ช่่วยให้้โครงการดำำ�เนิินไป
แก้้ปััญหาที่�่ยั่�งยืืน ชาวบ้้านจึึงมีีการ อย่า่ งราบรื่�น ต่่อเนื่่�อง และยั่�งยืืน

66

“นับั เป็็นมหากรุณุ าธิิคุุณอย่า่ งยิ่่ง� “จะช่ว่ ยกันั ดููแลรัักษาสถานีีสูบู น้ำ��ำ นายสมพิิศ มาละ
ที่ใ�่ นหลวง ร.๑๐ พระราชทาน แห่ง่ นี้้ใ� ห้ด้ ีีที่ส่� ุดุ ให้ใ้ ช้ง้ านได้้ยาวนาน ประธานกลุ่่�มผู้้�สูบน้ำ�ำ� ด้ว้ ยพลัังงานไฟฟ้้า
สถานีีสูบู น้ำำ�� ด้้วยพลังั งานไฟฟ้้า
ให้พ้ วกเรา และเกิดิ ประโยชน์์สููงสุุด บ้้านห้้วยเครือื บ้้า ตำำ�บลสันั มะเค็ด็
แต่่ก่่อนฝนทิ้้ง� ช่ว่ ง ฝนแล้้ง สถานีีสูบู น้ำำ��แห่ง่ นี้้�จะเป็็นตัวั แทน อำ�ำ เภอพาน จัังหวัดั เชีียงราย
Mr. Somphit Mala
บางปีไี ด้้เกี่�่ยวข้้าว บางปีีไม่่ได้้เกี่ย่� ว แห่ง่ ความจงรักั ภัักดีี
ข้า้ วล้ม้ ตายหมด ที่่ช� าวห้้วยเครืือบ้้าทุกุ คน Chairman of the Electric Water Pump
บางคนมีีนา ๒-๓ ไร่่ Users Group of Ban Huai Khruea Ba,
มอบแด่่พระองค์์ท่่าน San Makhet subdistrict, Phan district,
พอข้า้ วตายหมดก็ไ็ ม่ม่ ีีข้้าวกิิน พระมหากษััตริิย์์
แต่่ตั้้�งแต่ม่ ีีสถานีีสููบน้ำ�ำ� Chiang Rai province
ผู้้�ทรงพระคุณุ อัันประเสริิฐ” With the pumping station,
เวลาแล้้ง เราก็็สููบน้ำ��ำ เติิมเข้้าไป we have sufficient water to nourish
ข้้าวก็ไ็ ม่่ตายแล้ว้ “It is great benevolence of our paddy fields. With no more
King Rama X to have provided us rice damage now, we can harvest
สามารถเก็บ็ เกี่่�ยวข้้าวได้ต้ ามฤดูกู าล with the electric pumping station. seasonally thanks to His Majesty’s
นับั เป็็นมหากรุุณาธิิคุุณอย่า่ งล้น้ พ้้น kind assistance. Without his royal
Formerly, we had difficulty intervention, we had no idea
ที่พ�่ ระองค์์ทรงเห็็นความสำ�ำ คััญ harvesting rice in certain years how long we would struggle with
และพระราชทานโครงการ due to drought and the late start such difficulties. When we jointly
of the rainy season. Some families submitted the petition, we were
ที่่ช� ่ว่ ยให้้ชาวบ้้านได้อ้ ยู่่�ดีีมีีความสุุข owned only a small paddy field and half-hopeful. We worried that
ถ้้าไม่ม่ ีีพระองค์์ท่า่ นมาช่่วยไว้้ could not sustain their livelihoods the petition might not reach
ก็ไ็ ม่รู่้�เลยว่า่ จะต้อ้ งเป็น็ แบบนี้้� His Majesty. But His Majesty
ไปอีีกนานแค่ไ่ หน when rice failed to grow. has heard the voices of
ตอนที่�่รวมตัวั กัันยื่่น� ถวายฎีีกา small villagers like us...
ก็เ็ ผื่่�อใจไว้ค้ รึ่ง� -ครึ่�ง คิิดว่า่ เรื่อ่� ง “We will take proper care of this
ไม่น่ ่่าไปถึงึ พระองค์์ท่่านด้ว้ ยซ้ำ��ำ pumping station to extend its life
for as long as possible for the
แต่ใ่ นที่่�สุุด เสีียงเล็็กๆ ของชาวบ้้าน delivery of maximum benefits.
อย่่างพวกเราก็ไ็ ปถึึง It shall represent our loyalty to
พระองค์ท์ ่า่ นจริงิ ๆ... the virtuous and benevolent king.”

67

แก้ม้ ลิงิ กุุดเชีียงบััง จัังหวัดั ร้อ้ ยเอ็็ด
Kut Chiang Bang Monkey Cheek, Roi Et Province

แก้้มลิงิ กุุดเชีียงบังั แก้้มลิิงเมือื งจังั หาร

จากกัันดารสู่่�บริิบููรณ์์
Changhan’s Transformation from Barren Land into a Zone of Abundance

ยามหน้า้ ฝน น้ำ�ำ� ก็ท็ ่่วมท้น้ During the wet season, floods inundate the land but
local rivers turn dry when the dry season comes; thus rural
ยามหน้า้ แล้้ง น้ำ�ำ� ก็็แห้ง้ เหืือด communities, in particular, suffer. Suchweather conditions
are akin to a curse. Ban Non Chiang Bang in Phak Waen
คือื “ทุกุ ข์ข์ องชาวนา”ที่เ� ผชิญิ อยู่ช่�ั่ว� นาตาปีีดั่่ง� ต้อ้ งคำ�ำ สาป subdistrict, Changhan district, Roi Et province, is no
บ้้านโนนเชีียงบััง ตำำ�บลผัักแว่่น อำ�ำ เภอจัังหาร exception to this situation.
จังั หวัดั ร้้อยเอ็็ด เป็็นอีีกหนึ่่�งพื้น�้ ที่่�ที่่�หนีไี ม่่พ้้นคำ�ำ สาปนี้้� Sitting on the banks of the Chi River, Ban Non
แม้้จะตั้�งอยู่่�ริิมแม่่น้ำำ�� ชีี แต่่ ยามหน้้าแล้้ง แม่่น้ำ�ำ� ชีี Chiang Bang did not experience year-long river flow.
ซึ่่�งแทนที่�่จะเป็็นสายโลหิิตหล่่อเลี้ �ยงชีีวิิตชาวบ้้านโนนเชีียงบััง When the dry season arrived, the river dried up. Without
กลัั บ แ ห้้ ง เ หืื อ ด ไ ม่่ ต่่ า ง จ า กค ว า ม ห วัั ง ที่่� จ ะ มีีชีีวิิ ตที่�่ ดีีขึ้้� น this nourishing artery, villagers in Ban Non Chiang Bang’s
ของชาวบ้า้ น hopes for a better life evaporated like the river water.
ครั้้�นพอถึึงหน้้าฝน แทนที่่�จะได้้รัับความชุ่�มชื่�น The rainy season was no better either as Ban Non
มาหล่่อเลี้�ยง แต่่ซ้ำ�ำ� ร้้ายยิ่�งกว่่าเก่่า เพราะน้ำ�ำ�กลัับไหลหลาก Chiang Bang struggled with inundation. The wet season
เอ่่อท้้นท่่วมพื้้�นที่่�การเกษตร พืืชผลเสีียหายจนแทบสิ้ �นเนื้้�อ usually flooded farmland and almost bankrupted local
ประดาตัวั farmers.
แม้้ธรรมชาติิดููเหมืือนจะโหดร้้าย และไม่่เคยเห็็นอก With the nature proving so hostile and merciless,
เห็็นใจความแร้้นแค้้นแสนสาหััสของพี่�่น้้องชาวนา แต่่เคราะห์์ the local farmers’ plight was exacerbated by their inability
ซ้ำำ�� กรรมซััดยิ่่�งกว่่า เมื่�อความปรารถนาดีีจากหน่่วยงานต่่างๆ to receive help from government agencies. Several
ที่พ�่ ยายามจะยื่น� มือื เข้า้ ไปช่ว่ ยเหลือื ด้ว้ ยการขุดุ ลอก กุดุ เชียี งบังั authorities in fact offered to dredge Kut Chiang Bang –
หนองน้ำ��ำ หลัักของพื้้�นที่�่เพื่่�อแก้้ปััญหาการตื้้�นเขิินให้้เป็็นแก้้มลิิง a major pond in their hometown – to deepen it. Kut
เก็็บกัักน้ำ�ำ� ไว้้ใช้้ได้้ ก็็ไม่่อาจทำ�ำ ได้้โดยสะดวกนััก ติิดขััดด้้วย Chiang Bang, if dredged, could serve as a monkey cheek
ปััญหาเรื่�องขอบเขตพื้้�นที่่�หนองน้ำ��ำ กัับพื้้�นที่่�ของชาวบ้้าน to retain water for the dry season. But the plan was
ทำ�ำ ให้้โครงการความช่่วยเหลืือต่่างๆ เป็็นอัันต้้องพัับไป constrained by the pond sharing borders with local
ครั้้ง� แล้้วครั้้�งเล่่า farmers’ land plots. Though designed to help locals,
project after project was shelved due to this issue.

69

ชาวบ้้านโนนเชีียงบัังและพื้้�นที่�่ So, for a very long time, locals be heard by the monarch. Yet, the
ใกล้้เคีียงจึึงต้้องประสบปััญหาเรื่�องน้ำ�ำ� in Ban Non Chiang Bang and nearby petition was made rather than waiting
ตลอดชั่่ว� นาตาปีี ทั้้ง� “น้ำ�ำ� ล้น้ ” และ“น้ำำ�� แล้ง้ ” areas continued to suffer from floods for a miracle to happen or fate to
วิิถีีชีีวิิตของชาวบ้้านโนนเชีียงบัังคงจะเป็็น and drought. intercede on their behalf.
อย่่างนี้้�ไปอีีกชั่่�วลููกชั่่�วหลาน หากไม่่มีีใคร Such a painful existence would And the petition was received
คิิดลุุกขึ้้น� “สู้�” อย่า่ งจริงิ จังั have dragged on forever if no one had by the monarch.
เมื่�อความแร้้นแค้้นเดิินทางมาถึึง pushed for a solution. Due to his boundless care for
ขีีดสุุด มืืดมนทุุกหนทาง ที่่�พึ่่�งหนึ่่�งเดีียว As destitution peaked and his people, the king quickly acted on
helplessness spread, locals grasped the petition as soon as he read it. True
ซึ่่�งพอจะเหลืือเป็็นความหวัังต่่อลมหายใจ the last straw. to his firm royal aspiration to follow
เฮือื กสุุดท้า้ ยจึงึ ผุุดขึ้้น� มา After close consultation in the footsteps of his late father in
หลัังจากได้้ปรึึกษาหารืือกัันมา among themselves, villagers signed easing the suffering and increasing the
อย่่างดีี ชาวบ้้านจึึงร่่วมกัันลงลายมืือชื่�อ a petition and submitted it to H.M. happiness of people, the monarch
ข อ พ ร ะ ร า ช ท า น พ ร ะ ม ห า กรุุ ณ า จ า ก King Maha Vajiralongkorn Phra adopted the project to dredge Kut
พระบาทสมเด็็จพระเจ้้าอยู่่�หััว หวัังพึ่่�ง Vajiraklaochaoyuhua in the hope that Chiang Bang Monkey Cheek as a royal
ห ย า ดน้ำ�ำ� พ ร ะ ร า ช ห ฤ ทัั ย ใ ห้้ ช โ ล ม รด his gracious flow of kindness would development project on 20 October
ชุุ บ ผืื น แ ผ่่ นดิิ นที่�่ แ ห้้ ง แ ล้้ ง ใ ห้้ ชุ่� ม ฉ่ำ��ำ extend to their parched hometown. 2017. His decision brought immense
Some villagers thought that the voices delight to Ban Non Chiang Bang
แม้้หลายคนจะคิิดว่่าเสีียงของชาวบ้้าน of commoners like theirs would not villagers who were deeply grateful.

70

ธรรมดาๆ อย่่างพวกเขา อาจไม่่แม้้แต่่ Thanks to the king’s compassion
จะระแคะระคายไปถึงึ พระเนตรพระกรรณ and influence, land title deed issues
แต่่อย่่างน้้อยก็็ยัังดีีกว่่าพึ่่�งโชคชะตา that used to stand in the way of any
หรือื รอปาฏิหิ าริยิ ์์ไปวัันๆ plan to dredge Kut Chiang Bang pond
แล้ว้ สิ่ง� ที่ช่� าวบ้า้ นหวั่น� วิติ กก็ไ็ ม่เ่ กิดิ ขึ้้น� disappeared. As many as 48 villagers
ลายมืือของชาวบ้้านที่่�ร่่วมกัันลงนาม agreed to cede some parts of their
เพื่่�อถวายฎีีกานั้้�นได้้ถููกนำ�ำ ขึ้้�นทููลเกล้้า land for public benefit. Government
ทููลกระหม่่อมถวายแด่่พระบาทสมเด็็จ agencies, as a result, could start
พระเจ้า้ อยู่่�หััว dredging the pond and mitigate the
difficulties the locals had faced for so
เมื่�อความทราบถึึงพระเนตร long.
พระกรรณ ด้้วยพระเมตตาต่่อพสกนิิกร The Royal Irrigation Department
อย่่างหาที่่�สุุดมิิได้้ กอปรกัับพระราช completed the dredging of Kut Chiang
ปณิิธานอัันแน่่วแน่่ที่�่จะดำำ�เนิินรอยตาม Bang Pond for its use as a monkey
สมเด็็จพระบรมชนกนาถในอัันที่�่จะบำ�ำ บััด cheek in 2020. During the wet season,
ทุุกข์์บำำ�รุุงสุุขให้้แก่่อาณาประชาราษฎร์์ it can hold up to 905,000 cubic meters
พระบาทสมเด็็จพระเจ้้าอยู่่�หััวจึึงทรง of water. So, even after the end of the
wet season, locals still have adequate
พระกรุุณาโปรดเกล้้าโปรดกระหม่่อม water for their farmland. There is
รัับโครงการขุุดลอกแก้้มลิิงกุุดเชีียงบัังไว้้ enough water to supply more than
เป็็นโครงการอัันเนื่่�องมาจากพระราชดำ�ำ ริิ 1,300 families in Ban Non Chiang Bang
เมื่�อวัันที่�่ ๒๐ ตุุลาคม พ.ศ. ๒๕๖๐ and nearby villages.

ยัั ง ค ว า ม ปลื้้� ม ปีีติิ ยิิ นดีี ม า สู่ � พ ส กนิิ กร
บ้้านโนนเชีียงบัังและสำำ�นึึกในพระมหา
กรุุณาธิคิ ุณุ เป็็นล้น้ พ้น้

71

ด้้วยพระเมตตาบารมีี ปััญหาเรื่�อง น้ำ�ำ�หลากได้้ถึงึ ๙๐๕,๐๐๐ ลููกบาศก์์เมตร เข้้าท่่วมบ้้านเรืือนราษฎรและเรืือกสวน
กรรมสิิทธิ์�ที่่�ดิินที่่�เคยเป็็นอุุปสรรคใหญ่่ ทำำ�ให้้เมื่�อสิ้�นฤดููน้ำ�ำ� หลากจะมีีน้ำ�ำ�เก็็บกััก ไร่น่ ายามน้ำ�ำ�ล้น้ ทั้้ง� รองรับั เก็บ็ กักั น้ำ�ำ�ไว้ก้ ินิ
ต่่อการขุุดลอกหนองน้ำ�ำ�กุุดเชีียงบััง ไว้้กิินไว้้ใช้้และทำำ�การเกษตรอย่่าง ไว้้ใช้้ยามน้ำ��ำ แล้้ง ชุุบชีีวิิตชาวบ้้านที่�่เคย
ก็็คลี่่�คลาย เพราะชาวบ้้านถึึง ๔๘ ราย เพีียงพอที่�่จะหล่่อเลี้�ยงชีีวิิตของบ้้าน อดอยากแร้้นแค้้นจากที่่�แต่่เดิิมทำ�ำ นา
ต่่างยิินยอมพร้้อมใจกัันสละที่�่ดิินอัันเป็็น โนนเชีียงบัังและหมู่่�บ้้านใกล้้เคีียงได้้ เลี้�ยงชีีพได้้อย่่างมากเพีียงปีีละครั้้�ง
กรรมสิิทธิ์�ส่่วนตนให้้เป็็นที่�่สาธารณะ มากกว่า่ ๑,๓๐๐ ครััวเรืือน ปีีไหนโชคร้้ายหน่่อย “นาปีี” ที่่�เป็็น
เพื่่�อประโยชน์์ส่่วนรวม เปิิดทางให้้ หากใครมีีโอกาสได้แ้ วะมาเยี่ย�่ มเยีียน “ความหวัังเดีียว” ของแหล่่งรายได้้
หน่่วยงานของรััฐเข้้าไปดำ�ำ เนิินการขุุดลอก บ้้านโนนเชีียงบัังในวัันนี้้� จะสััมผััสได้้ถึึง เลี้�ยงปากเลี้�ยงท้้อง กลัับถููกน้ำ�ำ� ท่่วม
หนองน้ำ��ำ บรรเทาความแร้้นแค้้นที่่�ต่่าง ความเปลี่่�ยนแปลงชนิิดจากหน้้ามืือ เสีียหาย ไม่่มีีผลผลิิตเหลืือแม้้สัักถััง
แบกรับั ร่ว่ มกันั มาช้า้ นาน เป็็นหลัังมืือ ใครเลยจะคาดคิิดว่่าแผ่่นดิิน สัักเกวีียน เปลี่่�ยนเป็็นสามารถทำำ�นาปีี
กร ม ช ล ปร ะ ท า น ไ ด้้ ส น อ ง ที่�่เคยร้้างแล้้งกัันดารจะกลัับกลายเป็็น ได้้ผลผลิิตถึึงไร่่ละ ๑ ตััน และทำ�ำ นาปรััง
พระราชดำำ�ริิ โดยการขุุดลอกกุุดเชีียงบััง เขีียวชอุ่�มชุ่�มชื้น� บััดนี้้� กุดุ เชีียงบังั แก้้มลิงิ ได้้อีีกถึึง ๒ ครั้้�ง ราวปาฏิิหาริิย์์ ไม่่เพีียง
ให้้เป็็นแก้้มลิิงเสร็็จเรีียบร้้อยในปีี แห่่งจังั หาร ได้ท้ ำำ�หน้า้ ที่แ�่ ล้ว้ อย่า่ งมิขิ าดตก เท่่านั้้�น หนองน้ำำ�� ที่่�เคยแห้้งขอดจนเห็็น
พ.ศ. ๒๕๖๓ สามารถรองรัับน้ำ��ำ ในช่่วง บกพร่่อง ทั้้�งสกััดไม่่ให้้น้ำ��ำ ทะลัักไหลบ่่า ร่่องดิินแตกระแหง ยัังกลายเป็็นแหล่่ง

72

ประมงน้ำ�ำ� จืืดที่่�อุุดมสมบููรณ์์ด้้วยพัันธุ์์�ปลา Whoever visits Ban Non Chiang the once-parched pond now contains
และสัตั ว์น์ ้ำำ��ที่ห�่ ลากหลาย จากดินิ แดนที่ม่� ีี Bang today will definitely notice major various fish and aquatic animals to
แต่่ความแร้น้ แค้น้ กัันดาร กลัับกลายเป็็น changes. It is difficult to conceive how supplement villagers’ diets. From a
“ในน้ำำ�� มีีปลา ในนามีีข้้าว” บริิบููรณ์์ด้้วย the community’s barren land could barren land, Ban Non Chaing Bang is
พืชื พันั ธุ์์�ธัญั ญาหาร ชาวบ้า้ นที่เ่� คยอดอยาก become so fertile, turn so green now so abundant. With fishes in water
ยากแค้น้ ลำ�ำ เค็ญ็ กลายเป็น็ ลืมื ตาอ้า้ ปากได้้ and have plentiful water. But this and rice in paddy fields, villagers do
และอยู่�ร่ว่ มกัันอย่่างร่่มเย็น็ เป็็นสุขุ สืบื มา transpired because Kut Chiang Bang not starve anymore. They can now
Monkey Cheek of Changhan has been live sufficiently an so-exist in peace
doing its job well. It has retained water and happiness.
ไม่่เกิินจริิงเลยหากจะกล่่าวว่่า for usage during the dry season. In It is not an overstatement to
ทุกุ สิ่่�งเหล่่านี้้เ� กิิดขึ้�น้ ได้้ด้ว้ ยพระเมตตา the wet season, this monkey cheek conclude that such great results
prevents inundation. Villagers can are possible because of the king’s
now harvest one ton of paddy per rai benevolence.
with two rice crops a year. Moreover,

73

นายสุรุ พงษ์์ ภูมู ิผิ ักั แว่น่
ผู้้ใ� หญ่่บ้า้ นโนนเชีียงบััง ตำำ�บลผัักแว่น่

อำ�ำ เภอจังั หาร จังั หวัดั ร้อ้ ยเอ็ด็
Mr. Surapong Phumphakwaen
Village Head of Ban Non Chiang Bang,

Phak Waen subdistrict,
Changhan district, Roi Et province

“เมื่่�อก่่อนทำ�ำ นาได้ค้ รั้�งเดีียว “In the past, we could grow rice only “พวกเราไม่่รู้�จะหันั หน้้าพึ่�ง่ ใครจริิงๆ
พอครั้ง� ที่ส่� องก็เ็ สี่่�ยงน้ำำ��ท่่วม once a year. A second crop risked ตอนนั้้�นมันั ดูสู ิ้้น� หวังั ไปหมด
flooding. However, after development แล้ว้ ไม่รู่้�เหมืือนมีีอะไรดลใจ
แต่่ตั้้ง� แต่ม่ ีีแก้้มลิิง
ก็ส็ ามารถทำำ�นาได้้ถึึงปีลี ะ ๒-๓ ครั้�ง of the monkey cheek, we can ในที่่�สุุดก็็นึึกถึงึ พระองค์์ท่า่ นขึ้น�้ มา
grow rice twice a year. Locals are พวกเราจึึงตััดสินิ ใจยื่่น� ถวายฎีีกา
ชาวบ้้านก็็พอใจกัันมาก no longer destitute. They are now
เพราะจากที่�ล่ ำ�ำ บากแร้้นแค้้นกัันมานาน better off financially because they ขอพึ่ง�่ พระบารมีีของ
can work on their farms continuously พระบาทสมเด็็จพระเจ้้าอยู่่�หัวั
ก็ล็ ืมื ตาอ้้าปากได้้ and enjoy higher yields. They now
เพราะทำำ�การเกษตรได้้ earn more money to feed themselves มาขุดุ ลอกกุดุ เชีียงบััง
เพื่อ�่ จะได้้มีีน้ำ��ำ อุปุ โภคบริิโภค
ผลผลิติ ก็ม็ ากขึ้น�้ and their families.”
มีีรายได้้เลี้้ย� งปากเลี้้ย� งท้้องมากขึ้�้น” ทำ�ำ การเกษตร”

74

นายไสว พรมเลิิศ
เกษตรกรบ้้านโนนเชีียงบััง

ตำำ�บลผัักแว่่น
อำำ�เภอจัังหาร จัังหวััดร้อ้ ยเอ็ด็
ผู้้�ทููลเกล้า้ ทููลกระหม่อ่ มถวายฎีีกา

Mr. Sawai Phromlert
A farmer at Ban Non Chiang Bang,

Phak Waen subdistrict,
Changhan district, Roi Et province,

who represented his village
in submitting a petition
to His Majesty the King.
“We really didn’t know
where to turn. At the time,

the situation seemed so hopeless,
but something inspired us to think of
the king. So, we decided to submit a

petition to beg for his royal help
in having Kut Chiang Bang dredged

to facilitate water provision for
consumption and farming activities

again.”

75

อ่่างเก็็บนํ้้า� ห้ว้ ยต้้นยาง จังั หวัดั เชีียงราย
Huai Ton Yang Reservoir, Chiang Rai Province

ตามรอยพระราชปณิธิ าน

ต่่อยอด สืืบสาน อ่า่ งเก็็บน้ำำ�� ห้้วยต้น้ ยางอัันเนื่่�องมาจากพระราชดำ�ำ ริิ

Royal Aspiration to Extend and Continue
the Royally-initiated Huai Ton Yang Reservoir

“น้ำำ�� ” ทุุกหยาดหยด ล้ว้ นมีคี ุณุ ค่่า แต่่สำำ�หรัับคนเมือื ง Every drop of “water” is precious. Urbanites who live
ที่่�มีีสิ่่�งอำำ�นวยความสะดวกครบครััน น้ำ��ำ อาจดููหาง่่าย in the comfort of well-equipped facilities may think water is
เพีียงแค่่เอื้้�อมมืือไปเปิดิ จากก๊อ๊ ก available in unlimited quantities. To receive water, all they
แต่่สำ�ำ หรัับผู้�คนในท้้องถิ่่�นทุุรกัันดาร ห่่างไกล have to do is turn on a faucet.
น้ำ�ำ� นั้้�นสุุดแสนจะหายาก และสำำ�คััญไม่่ต่่างจากสายโลหิิต However, the situation is completely different in
ที่่ห� ล่่อเลี้้�ยงชีีวิติ remote rural areas. For rural people, water is an unreliable
เช่น่ เดีียวกับั ที่�่ บ้า้ นป่า่ บง ตำ�ำ บลเจริิญเมือื ง อำำ�เภอพาน resource. Waterways are thus similar to arteries that nourish
จัังหวััดเชีียงราย ที่�่สายโลหิิตที่�่เคยหล่่อเลี้�ยงชีีวิิต ค่่อยๆ เริ่�ม their lives.
แห้้งเหืือด In Ban Pa Bong, Charoen Mueang subdistrict, Phan
โชคยัังดีีอยู่่�บ้้างที่่�ก่่อนหน้้านี้้�ที่่�หมู่่�บ้้านมีีอ่่างเก็็บน้ำำ�� district, Chiang Rai province, local waterways had gone
ห้้ ว ย ต้้ น ย า ง อัั น เ นื่่� อ ง ม า จ า ก พ ร ะ ร า ช ดำำ�ริิ อัั น เ กิิ ด จ า ก dry.
พระมหากรุุณาธิิคุุณของพระบาทสมเด็็จพระบรมชนกาธิิเบศร Villagers were fortunate that they had the Royally-
มหาภููมิิพลอดุุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิิตร ที่�่พระราชทาน initiated Huai Ton Yang Reservoir. In response to H.M.
พระราชดำำ�ริิให้้สร้้างขึ้�นตั้้�งแต่่ปีี ๒๕๓๖ สำ�ำ หรัับเป็็นแหล่่งน้ำ�ำ� King Bhumibol Adulyadej The Great’s royal initiative, this
ถาวรหล่่อเลี้�ยงทุุกสรรพชีีวิิตมายาวนานเกืือบ ๓๐ ปีี ทำำ�ให้้ reservoir was built in 1993 as a permanent water resource
ที่�่ผ่่านมา แม้้หน้้าแล้้งจะแล้้งสัักปานใด แต่่อย่่างน้้อยยัังมีี for locals. For nearly 30 years, it nurtured local lives and
สายน้ำ�ำ� ฉ่ำ��ำ เย็็นจากอ่่างเก็็บน้ำ�ำ� ห้้วยต้้นยางมาพอหล่่อเลี้�ยง drought was not severe during the dry season. No matter
ให้้ชุ่�มชื่น� บรรเทาความแห้้งแล้้งกัันดาร how dry the situation was, Huai Ton Yang always had
water.

77

วิิ ถีีชีีวิิ ต แ บ บ พ อ มีี พ อ กิิ น ข อ ง ลำำ�ห้้วยผาโก้้ง แหล่่งน้ำ��ำ ความหวัังใหม่่
ชาวบ้้านคงดำ�ำ เนิินไปอย่่างเรีียบง่่าย ที่่�ชาวบ้้านต่่างเห็็นพ้้องต้้องกัันว่่าที่่�นี่่�
ปกติิสุุขอย่่างที่่�เคยเป็็นมา หากชุุมชน “เหมาะ” ที่่�จะก่่อสร้้างอ่่างเก็็บน้ำำ��อีีกแห่่ง
ไม่่ได้้มีีการขยายตััว หากพื้้�นที่�่เพาะปลููก เพื่่�อช่่วยแบ่่งเบาภาระห้้วยต้้นยาง
มิิได้้เพิ่่�มมากขึ้้�น หากคน พืืช และสััตว์์ ให้้ราษฎรทุุกครััวเรืือนกลัับมามีีน้ำ�ำ�กิิน
ไม่่ได้้เพิ่่�มจำ�ำ นวน แต่่ในความเป็็นจริิง น้ำำ��ใช้้อย่่างเพีียงพอเหมืือนที่�่เคยเป็็นมา
หาเป็็นเช่่นนั้้�นไม่่ เมื่�อทุุกอย่่างเริ่�มค่่อยๆ ห ากแต่่ ลำำ�พัั งราย ได้้ เพีี ย งหยิิ บมืื อ
เปลี่�่ยนแปลงไป แ ต่่ อ่่ า ง เ ก็็ บ น้ำำ��ที่�่ ของชาวบ้้านจะเอาที่�่ไหนเจีียดมา
ทุุกครััวเรืือนได้้ใช้้ประโยชน์์ยัังคงความจุุ สร้้างอ่่างเก็็บน้ำ��ำ ได้้ แค่่พอเลี้�ยงตััวเอง
เท่่าเดิิม และเริ่�มทรุุดโทรมลงเรื่�อยๆ เลี้�ยงครอบครััวไปวัันๆ ยัังยาก อีีกทั้้�ง
หลัังจากผ่่านการใช้้งานมาแล้้วอย่่าง ยัังขาดความรู้้ใ� นการก่่อสร้า้ ง
ยาวนานก่่อนที่่�เด็็กรุ่่�นหลัังหลายคน ทางออก จึึงคู่�ขนานมาพร้้อมกัับ
ในหมู่่�บ้้านจะลืมื ตาขึ้�นมาดููโลกเสีียอีีก ทางตััน เพราะขาดแคลนทั้้�งเงิินทุุน
วิิถีีชีีวิิตอัันปกติิสุุขของชาวบ้้าน ขาดแคลนทั้้�งความรู้�้และประสบการณ์์
จึึงต้้องเดิินทางมาถึึง “จุุดเปลี่่�ยน” ในการก่่อสร้้าง ก่่อนที่่�ความหวัังจะ
จากที่เ่� คยมีีน้ำ�ำ�กินิ น้ำ�ำ� ใช้บ้ ริบิ ููรณ์ ์ กลับั กลาย มืืดดัับลงอีีกครั้้�ง ทุุกคนจึึงหวนระลึึกถึึง
เป็็นเริ่�มขาดแคลน พอน้ำำ�� น้้อย ผลผลิิต อ่่างเก็็บน้ำ�ำ�ห้้วยต้้นยางและเริ่�มมองเห็็น
ทางการเกษตรที่่�ต้้องอาศััยน้ำ��ำ ก็็ยิ่�งน้้อย ที่่�พึ่่ง� สุุดท้า้ ย...
เป็็นเงาตามตััว สร้้างรายได้้เพีียงแค่่ คิิดได้้ดัังนั้้�นชาวบ้้านจึึงไม่่รอช้้า
พอมีีพอกินิ แม้จ้ ะยังั ไม่่ถึงึ ขั้น� “แร้น้ แค้น้ ” แ ล ะ ไ ด้้ ร ว ม ตัั ว กัั นยื่่� น ถ ว า ย ฎีีก า
แต่ก่ ็แ็ ค่พ่ อประทังั ชีีวิติ ให้้อยู่่�รอด ขอพระราชทานโครงการอ่่างเก็็บน้ำ�ำ�
ยิ่�งนานวััน ความเปลี่่�ยนแปลง ห้้วยผาโก้้งต่่อพระบาทสมเด็็จพระบรม
ยิ่ง� เด่น่ ชัดั จนใครๆ รู้�้ สึกึ ได้ ้ ก่อ่ นที่ท�่ ุกุ อย่า่ ง ชนกาธิิเบศร มหาภููมิิพลอดุุลยเดช
จะสายเกินิ กว่า่ จะเยีียวยาแก้้ไข ชาวบ้า้ น มหาราช บรมนาถบพิิตร หากแต่่ติดิ ด้้วย
จึงึ ได้เ้ ริ่�มช่ว่ ยกัันขบคิดิ หาทางออก เ งื่� อ น ไ ข เ ว ล า ช่่ ว ง เ ปลี่�่ ย น แ ผ่่ นดิิ น
ห่่างจากอ่่างเก็็บน้ำ�ำ�ห้้วยต้้นยาง จนล่่วงผ่่านมาถึึงรััชสมััยของพระบาท
อัันเนื่่�องมาจากพระราชดำ�ำ ริิเหนืือขึ้�นไป สมเด็็จพระเจ้้าอยู่่�หัวั รััชกาลปัจั จุุบันั
ประมาณ ๓ กิิโลเมตร คืือที่�่ตั้�งของ

78

ด้้วยพระราชหฤทััยที่�่แน่่วแน่่ The villagers’ simple way of all families in the village had enough
ใ นอัั นที่่� จ ะ สืื บ ส า นต่่ อ ย อ ด พ ร ะ ร า ช life would have been sustained water for use as they had in the
กรณีียกิิจทั้้�งปวงต่่อจากสมเด็็จพระบรม indefinitely if the local population past. However the villagers could not
ชนกนาถ โดยเฉพาะอย่่างยิ่�งด้้านการ had not increased and the need build the new reservoir themselves.
บำำ�บัั ดทุุ กข์์ บำ�ำ รุุ ง สุุ ข ใ ห้้ ป ว ง ปร ะ ช า for farmland increased. But the Their income – which was barely
อ ยู่่�ดีี กิิ นดีี มีีค ว า ม สุุ ข โ ด ย ถ้้ ว น ห น้้ า reservoir’s water-holding capacity adequate – was too small to pay
ครั้้�นเมื่ �อความทุุกข์์ยากเดืือดร้้อนของ was limited and it had deteriorated for construction. They also lacked
ชาวบ้้านทราบถึึงพระเนตรพระกรรณ over time. The structure, after all, had construction skills.
been built long before many local As such they hit a dead end
พระบาทสมเด็็จพระเจ้้าอยู่่�หััวไม่่เพีียง children had been born. and felt their hopes for a solution
พระราชทานความช่่วยเหลืือด้้วยการ So, the locals eventually faced had been dashed again. But before
รัับโครงการไว้้เป็็นโครงการอัันเนื่่�อง a crisis. The village’s ample water despairing, they recalled how Huai
มาจากพระราชดำำ�ริิ แต่่กลัับทรงพิินิิจ supply was dwindling and, with Ton Yang Reservoir had evolved and
พิิ จ า ร ณ า ปัั ญ ห า ด้้ ว ย พ ร ะ ปรีี ช า ช า ญ reduced water supply, farmland how a solution could be found.
แ ล ะ ท ร ง เ ล็็ ง เ ห็็ นว่่ า ห า ก จ ะ ก่่ อ ส ร้้ า ง produced little yield. While villagers The villagers then petitioned
อ่่างเก็็บน้ำำ��ห้้วยผาโก้้งขึ้ � น ปริิมาณน้ำ�ำ� managed to avoid destitution, they H.M. King Bhumibol Adulyadej
บางส่่วนที่�่เก็็บกัักไว้้ในพื้้�นที่�่อ่่างเก็็บน้ำ��ำ were basically reduced to subsistence The Great to ask for his help.
living. However, the submission took
จะไหลท้้นเข้้าท่่วมพื้้�นที่�่อุุทยานแห่่งชาติิ As time elapsed, the impacts place during the transition into the
แม่ป่ ืืม จึงึ ได้พ้ ระราชทานแนวพระราชดำ�ำ ริิ from water shortage became new reign of the late king’s son,
ใ นก า รช่่ ว ย เ ห ลืื อ ร า ษ ฎ ร โ ด ย ก า ร ใ ห้้ increasingly more noticeable. Villagers H.M. King Maha Vajiralongkorn Phra
ปรัับปรุุงอ่่างเก็็บน้ำ�ำ�ห้้วยต้้นยางอัันเนื่่�อง thus started searching for a solution Vajiraklaochaoyuhua.
มาจากพระราชดำ�ำ ริิให้้สามารถเก็็บกัักน้ำำ�� before matters got out of hand. With his firm royal aspiration to
ได้้เพิ่่�มขึ้�นอีีก ๒๐๐,๐๐๐ ลููกบาศก์์เมตร About three kilometers north continue and extend the royal works
จากเดิมิ ที่ม่� ีีความจุุ ๑,๔๕๐,๐๐๐ ลููกบาศก์์ of the Royally-initiated Huai Ton Yang of his late father especially those that
เมตร เพิ่่�มเป็็น ๑,๖๕๐,๐๐๐ ลููกบาศก์์ Reservoir is Huai Pha Kong Creek. In comprehensively eased the suffering
the villagers’ opinion, the spot was of people and boosted their morale,
เมตร โดยไม่่ส่่งผลกระทบใดๆ ต่่อพื้้�นที่่� an appropriate location for the new the current monarch attended to the
ของอุทุ ยานแห่ง่ ชาติแิ ม่ป่ ืืม reservoir. The new infrastructure was plight of the villagers. After reviewing
expected to ease the pressure on their petition, he decided to adopt
Huai Ton Yang Reservoir and ensure Huai Ton Yang Reservoir as one of his

79

แนวพระราชดำำ�ริิพระราชทาน เตรีียมการซ่่อมแซมระบบส่่งน้ำ�ำ� ให้้อยู่�ใน royal development projects. Thanks
ในครั้้�งนี้้� เป็น็ เพีียงหนึ่่�งในตััวอย่า่ งที่่�แสดง สภาพที่�่สมบููรณ์์ สามารถใช้้งานได้้ to his impressive sagacity, the king
ให้้เห็็นถึึงพระบรมราชวิินิิจฉััยอัันเกิิดจาก เป็็นอย่่างดีี ในขณะเดีียวกัันก็็ช่่วย decided against building Huai Pha
พระปรีีชาสามารถที่่�ต้้องการรัักษาความ ปลููกสร้้างจิิตสำ�ำ นึึกร่่วมแห่่งความ Kong Reservoir because the structure
ส ม ดุุ ล ข อ ง แ น ว คิิ ด ใ นก า ร อ นุุ รัั กษ์์ เป็็นเจ้้าของ ในการร่่วมกัันอนุุรัักษ์์ would flood Mae Puem National
ทรััพยากรธรรมชาติิควบคู่�ไปกัับการ และหวงแหนผืืนป่่าไว้้ให้้เป็็นสมบััติิของ Park. However, he suggested that
พัฒั นาแหล่ง่ น้ำ�ำ� อย่า่ งไม่ร่ บกวนกันั และกันั แผ่่นดิินตลอดไป เพราะชาวบ้้านต่่าง Huai Ton Yang Reservoir’s capacity
โครงการปรัับปรุุงอ่่างเก็็บน้ำ��ำ ห้้วยต้้นยาง เรีียนรู้�้ ว่่า หากอยากมีีน้ำ��ำ กิินน้ำ�ำ�ใช้้อย่่าง could be increased by 200,000 cubic
meters from 1,450,000 cubic meters
อัันเนื่่�องมาจากพระราชดำำ�ริิเป็็นหนึ่่�งใน ยั่�งยืืน ลำ�ำ พัังเพีียงแค่่อ่่างเก็็บน้ำำ�� คงช่่วย to 1,650,000 cubic meters. The
โครงการพััฒนาแหล่่งน้ำ��ำ อัันเนื่่�องมาจาก แก้้ปััญหาได้้แค่่ที่่�ปลายเหตุุ แต่่สิ่�งสำ�ำ คััญ improvement would not affect the
พระราชดำ�ำ ริิที่่�กรมชลประทานรัับสนอง ที่ส�่ ุดุ เหนือื อื่น� ใดคือื ต้อ้ งรักั ษาแหล่ง่ ต้น้ น้ำ��ำ national park.
พระราชดำ�ำ ริิดำำ�เนิินการจนแล้้วเสร็็จ ลำ�ำ ธาร รักั ษาความอุดุ มสมบููรณ์ข์ องผืนื ป่า่ This royal initiative is one of
ในปีี ๒๕๖๒ เพื่่�อให้้ต่่อยอดการบริิหาร และความชุ่ �มชื้ �นของต้้นธารแห่่งสายน้ำ��ำ the many examples of the king’s
จััดการน้ำ�ำ� สำำ�หรัับพื้้�นที่�่ชลประทานกว่่า ห้้วยต้้นยางไว้้ เพื่่�อจะได้้มีีน้ำ��ำ กิินน้ำ�ำ� ใช้้ wise judgement that focuses on a
๕,๐๐๐ ไร่ ่ ส่ง่ ผลให้ส้ ามารถทำำ�การเกษตร อย่า่ งพอเพีียงในทุุกฤดููกาล balance between natural resource
ได้้ตลอดทั้้�งปีี ช่่วยให้้ราษฎรมีีผลผลิิต conservation and water resource
และรายได้้เพิ่่�มมากขึ้้�น นำำ�มาซึ่่�งความ development. He seeks to ensure
ปลาบปลื้้�มใจและสำ�ำ นึึกในพระมหา that developments on these two

กรุณุ าธิคิ ุุณอย่า่ งหาที่ส�่ ุดุ มิไิ ด้้
สิ่�งที่่� อ่่างเก็็บน้ำ�ำ� ห้้วยต้้นยาง
มอบให้้มากกว่่า “น้ำ��ำ ” คืือ ความสมััคร
สมานสามััคคีีเป็็นอัันหนึ่่�งอัันเดีียวกััน
เพราะอ่่างเก็็บน้ำ��ำ เปรีียบดั่�งศููนย์์รวมใจ
ของชาวบ้้าน เนื่่�องจากเปิิดโอกาส
ใ ห้้ ทุุ กคน ไ ด้้ มีีส่่ ว น ร่่ ว ม เ ป็็ น เ จ้้ า ข อ ง
และร่่วมกัันดููแลรัักษา ไม่่ว่่าจะเป็็น
การจัดั การประชุมุ กลุ่่�มเพื่่อ� ร่ว่ มกันั บริหิ าร
จััดการน้ำ�ำ� ทั้้�งก่่อนและหลัังฤดููกาลส่่งน้ำ�ำ�
ร่่ ว ม กัั นบำำ�รุุ ง รัั กษ า ร ว ม ถึึ ง ซัั กซ้้ อ ม

80

ยิ่�งไปกว่่านั้้�น แนวพระราชดำ�ำ ริิ fronts do not adversely affect each Huai Ton Yang Reservoir gives
ในการปรัับปรุุงอ่่างเก็็บน้ำ�ำ� ห้้วยต้้นยาง other. The Royal Development people much more than just water.
อัันเนื่่�องมาจากพระราชดำำ�ริิที่่�พระบาท Project on Huai Ton Yang Reservoir Thanks to this reservoir, locals have
สมเด็็จพระเจ้้าอยู่่�หััวพระราชทานไว้้ Improvement ranks among the many become more united through co-
ตั้�งแต่่วัันที่�่ ๑ มีีนาคม พ.ศ. ๒๕๖๐ นั้้�น royal development projects being ownership and management of the
ได้้พระราชทานไว้้ก่่อนที่่�จะมีีพระปฐม implemented by the Royal Irrigation infrastructure. Villagers have attended
บรมราชโองการ “เราจะสืืบสาน รัักษา Department. After the project was meetings to plan the reservoir’s water
และต่่อยอด และครองแผ่่นดิินโดยธรรม completed in 2019, the reservoir management both before and after
began irrigating more than 5,000 rai the irrigation season. They have jointly
เพื่่�อประโยชน์์สุุขแห่่งอาณาราษฎร (800 hectares) of land. Locals, as a maintained the reservoir. They have
ตลอดไป” อัันเป็็นประจัักษ์์พยานเด่่นชััด result, could work on their farms also planned its repairs to ensure the
ที่�่แสดงถึึงความมุ่ � งมั่ �นพระราชหฤทััย throughout the year. Enjoying greater structure is in good working condition.
อย่่างแน่ว่ แน่่ที่จ�่ ะทรงสืบื สาน รักั ษา และ yield and higher income, they were At the same time, they have promoted
ต่่อยอดพระราชกรณีียกิิจของสมเด็็จ delighted and immensely grateful to “a sense of co-ownership” and the
พระบรมชนกนาถ อีีกทั้้�งยัังทรงแสดง the king. spirit of conserving forestland for the

ให้้เห็็นเป็็นรููปธรรมด้้วยการต่่อยอด
โครงการอ่่างเก็็บน้ำ�ำ� ที่�่สมเด็็จพระบรม
ชนกนาถได้พ้ ระราชทานไว้้

81

nation. Villagers have realized that if The king’s royal initiative on
they want to have adequate water the improvement of Huai Ton Yang
supply on a sustainable basis, they Reservoir was promulgated on 1 March
cannot pin their hopes on a single 2017 and took place even before he
reservoir. While such structures help declared his oath of succession, “We
to address problems, they do not shall treasure, preserve and build
tackle the problem at its root cause. on our heritage and shall reign in
Most important of all, villagers must righteousness for the great enduring
nurture headwaters by protecting the good of the people.” While his path
abundant forest that remains. Such clearly shows his firm commitment
practices will keep Huai Ton Yang to follow in the footsteps of his late
creek full and ensure there is enough father, his decision to improve Huai
water for locals year round. Ton Yang Reservoir – initiated by his
father – is tangible proof that he has
really extended the royal works of the
former king.



82

นายเฮือื น ปินิ ตา
ชาวบ้า้ นบ้า้ นป่า่ บง
ตำ�ำ บลเจริิญเมืือง
อำำ�เภอพาน จัังหวัดั เชีียงราย “It is our great good fortune that King
Rama X graciously commanded
Mr. Huean Pinta the improvement of Huai Ton Yang
Resident of Ban Pa Bong, Charoen Reservoir which had become
Mueang subdistrict, Phan district, shallower and could not hold
Chiang Rai province sufficient water for farming. Currently,
farmland in our village has expanded
from 1,000 rai (160 hectares)
to 2,000 rai (320 hectares).
“ดีีใจที่ใ่� นหลวง ร.๑๐ มีีพระราชดำำ�ริิ “เชื่�ออย่่างสุดุ หัวั ใจเลยว่่า With more water supply,
ให้้ปรับั ปรุุงอ่่างเก็บ็ น้ำ��ำ ห้้วยต้้นยาง our agricultural production has
เมื่่�อก่่อนทำ�ำ การเกษตรลำำ�บาก พระปฐมบรมราชโองการ increased and we live
more happily...
เพราะอ่่างเก็บ็ น้ำ�ำ� ตื้้�นเขิิน ที่�่พระองค์พ์ ระราชทานไว้้
เก็็บกักั น้ำำ��ได้้ไม่่พอใช้้ ตอนเสด็็จขึ้น�้ ครองราชย์์นั้้�น
แต่ห่ ลังั จากที่่�ปรัับปรุุงใหม่่
ทำำ�ให้ห้ มู่่�บ้้านเราสามารถ มิไิ ด้เ้ ป็็นเพียี งถ้้อยคำำ�ที่�เ่ ลิิศหรูู “I believe with all my heart that
ทำำ�การเกษตรได้้มากขึ้�น้ เกินิ จริิงเลย หากแต่เ่ กิิดขึ้น้� จาก his oath of succession is not just
จากเดิมิ ๑,๐๐๐ ไร่่ พระราชปณิิธานอัันมุ่�งมั่่น� แน่ว่ แน่่
เพิ่ม่� เป็็น ๒,๐๐๐ ไร่่ an elaborate statement and
รู้้�สึกึ ดีีใจอย่า่ งมาก ที่�่จะสืืบสาน รักั ษา ต่อ่ ยอด that it truly reflects his unwavering
เพราะพอมีีน้ำ��ำ ก็็ทำำ�การเกษตร
ได้ม้ ากขึ้้น� ผลผลิิตก็็เพิ่่�มขึ้้น� ดำำ�เนินิ ตามรอยพระยุุคลบาท royal aspiration to follow in
พวกเราก็ม็ ีีความสุขุ มากขึ้้�น...
ของพระบรมชนกนาถอย่า่ งแท้จ้ ริิง the footsteps of his father,
treasuring, preserving,
และพระองค์์ก็็ทรงทำำ�ให้้เห็็นแล้ว้ จริิงๆ” and building on the works of the

former monarch. He has already
proven his words.”

83

อ่่างเก็บ็ น้ำ��ำ ห้้วยหิิน จัังหวััดบึงึ กาฬ
Huai Hin Reservoir, Bueng Kan Province

อ่า่ งเก็็บน้ำำ�� ห้้วยหิิน

คืืนความสมบูรู ณ์ส์ู่�แผ่่นดินิ คืืนความสุุขสู่�ปวงประชา
Huai Hin Reservoir:

Restoring Abundance, Returning Happiness to the People

ไม่่ว่่าจะยุุคใดสมััยใด ปััญหาใหญ่่ ที่่�ดููจะบั่่�นทอน Drought has undermined people’s wellbeing and
ค ว า ม อ ยู่่�ดีีมีีสุุ ข ข อ ง ร า ษ ฎ ร ม า กที่่� สุุ ดค ง ห นีี ไ ม่่ พ้้ น เ รื่ � อ ง happiness since time immemorial. Especially in Thailand
การขาดแคลน “น้ำ��ำ ” เนื่่อ� งด้ว้ ยราษฎรส่ว่ นใหญ่เ่ ป็น็ ชาวไร่ช่ าวนา where many people are farmers. Their farming activities
ซึ่่�งต้้องอาศััยน้ำ�ำ� ในการทำ�ำ การเกษตร ถึึงแม้้ประเทศไทย rely on water. Although Thailand has frequent rain, it
จะมีีฝนตกชุุก แต่่จะหวัังพึ่่�งพาฟ้้าฝนก็็เอาแน่่เอานอนไม่่ได้้ has now become unpredictable due to climate change.
และถึึงแม้้จะมีีแม่่น้ำ�ำ� ลำำ�คลองหลายสาย แต่่ก็็ยัังไม่่สามารถ The country may have many rivers and canals but water
เก็็บกัักน้ำ��ำ และจััดสรรมาใช้้ประโยชน์์ได้้อย่่างเพีียงพอ เพราะ storage and allocation are not conducted efficiently
พอหมดฝนหรืือฝนทิ้้�งช่ว่ ง น้ำ��ำ ก็ข็ าดแคลน บ้้านห้้วยลึกึ ตำำ�บล enough to guarantee adequate water supply all the time.
หนองพัันทา อำ�ำ เภอโซ่่พิสิ ััย จังั หวัดั บึึงกาฬ เป็น็ อีีกหนึ่่�งพื้้�นที่�่ When the dry season begins, water becomes scarce. Ban
ที่่�หนีีไม่พ่ ้น้ ปััญหานี้้� Huai Luek in Nong Phan Tha subdistrict, So Phisai district,
จากหมู่่�บ้้านสมบููรณ์์พููนสุุข กลายเป็็นทุุกข์์แสนสาหััส Bueng Kan province, is familiar with this problem.
เมื่�อ “น้ำำ��” ที่เ่� คยมีีกิินมีีใช้อ้ ย่า่ งพอเพีียงกลับั เริ่�มไม่่เพีียงพอ When water became scarce, the once happy village
เมื่ �อก่่อนชาวบ้้านตำ�ำ บลหนองพัันทา แทบจะเรีียกได้้ว่่า of Ban Huai Luek became a place of woe.
มีีน้ำ��ำ กิินน้ำ�ำ�ใช้้ค่่อนข้้างเหลืือเฟืือ เพราะยามหน้้าฝน ธรรมชาติิ Nong Phan Tha subdistrict used to have ample
ก็ส็ ุดุ แสนจะเป็็นใจ มีีน้ำ��ำ ฝนให้ใ้ ช้อ้ ย่า่ งพอเพีียง พอถึึงหน้้าแล้้ง water supply. During the wet season, Mother Nature
ก็็ยัังมีี “อ่่างเก็็บน้ำำ��ห้้วยหิิน” ช่่วยบรรเทาปััญหาการ blessed the area with enough rainfall. During the dry
ขาดแคลนน้ำ��ำ หากแต่่เมื่�อเวลาล่่วงผ่่าน อ่่างเก็็บน้ำ��ำ ห้้วยหิิน season, Huai Hin Reservoir alleviated water scarcity. But
ที่่�เคยยัังประโยชน์์ เป็็นทั้้�งน้ำ��ำ กิินน้ำ��ำ ใช้้ น้ำ�ำ�เพื่่�อการเกษตร as time elapsed, the water level in Huai Hin Reservoir
กลัับตื้น� เขินิ became lower and lower.

85

เ ห มืื อ น เ คร า ะ ห์์ ซ้ำ��ำ กรร ม ซัั ด Worse still, Mother Nature also Local residents did not know
ธรรมชาติกิ ็็กลับั เริ่�มไม่เ่ ป็็นใจ น้ำ��ำ ฝนที่�เ่ คย turned malign. Seasonal rainfall did where to turn for repair or dredging of
พอกิินพอใช้้กลัับทิ้้�งช่่วง ไม่่ตกต้้องตาม not arrive on time. So, even during the the local reservoir that had been built
ฤดููกาลอย่่างที่่�เคยเป็็นมา เมื่�อน้ำำ�� ฝนไม่่มีี rainy season, locals had to use water a long time ago and was dilapidated.
ให้ใ้ ช้ ้ จึงึ ต้อ้ งหันั หน้า้ มาพึ่่ง� น้ำำ�� ในอ่า่ งเก็บ็ น้ำ�ำ� that should have been stored for the Even the oldest residents could not
ที่่�เก็็บกัักสำำ�รองไว้้ใช้้ในฤดููแล้้ง ครั้้�นพอ dry season. As a result, they ran out remember which government agency
ถึึงหน้้าแล้้งจริิงๆ น้ำ��ำ จึึงไม่่พอ เป็็นจุุด of water when the dry season arrived had constructed this structure. At the
เริ่ม� ต้น้ ความเลวร้า้ ยที่ต่� ามติดิ มาเป็น็ ลููกโซ่่ with disastrous domino effects. Crops end of their rope, local leaders and
withered. Investments in farmland people who used to benefit from Huai
เพราะเมื่ �อน้ำ��ำ ขาดแคลน พืืชผลที่�่ลงทุุน were invalidated as yields shrank. Hin Reservoir decided to ask for royal
ลงแรงไปต่่างก็็พากัันเหี่่�ยวเฉาล้้มตาย Income was so short that locals help.
ผลผลิิตหดหาย รายได้้ไม่่มีี ลำ�ำ พัังแค่่พอ could hardly make ends meet. Loans Thai people are very fortunate
เ ลี้ � ย ง ชีีวิิ ต ใ ห้้ อ ยู่่�ร อ ด ไ ปวัั น ๆ ยัั ง ย า ก taken to invest in farmland generated that their king, the incumbent
ไ ห นยัั ง จ ะ มีี ห นี้้� จ า ก เ งิิ นที่่� กู้�้ ม า ล ง ทุุ น growing debts. Driven to the brink of monarch as well as his predecessors,
เพื่่�อทำ�ำ การเกษตรอีีก ทำำ�ให้้ต้้องเป็็นหนี้้� bankruptcy, local people struggled to recognize the importance of water.
เ ป็็ นสิิ น จ น แ ท บ จ ะ สิ้ � น เ นื้้� อ ปร ะ ด า ตัั ว exist. The monarch knows that water is

ลำ�ำ บากยากแค้น้ โดยทั่่�วกััน

86

ครั้้�นจะหัันหน้้าพึ่่�งหน่่วยงาน a precious resource and influences
ร า ช ก า ร ใ ด ม า ช่่ ว ย เ ห ลืื อ ซ่่ อ ม แ ซ ม his subjects’ wellbeing. As soon
หรืือขุุดลอกอ่่างเก็็บน้ำ��ำ ก็็มืืดแปดด้้าน as H.M. King Maha Vajiralongkorn
ติิดขััดด้้วยปััญหานานััปการ เนื่่�องด้้วย Phra Vajiraklaochaoyuhua heard
อ่่างเก็็บน้ำำ�� แห่่งนี้้�สร้้างมานมนาน แม้้แต่่ about this dilemma, he did not
ผู้เ�้ ฒ่่าผู้้�แก่่ที่่น� ่่าจะอายุุมากกว่่าอ่่างเก็บ็ น้ำ��ำ hesitate to step in. He adopted the
ด้้วยซ้ำำ��ยัังไม่่สามารถให้้คำำ�ตอบได้้ว่่า project to develop Huai Hin Reservoir
หน่่วยราชการใดเป็็นผู้�้สร้้าง เมื่�ออัับจน as one of his royal development
projects on 2 April 2017. The Royal
หนทาง ไม่่รู้้�จะหัันหน้้าพึ่่�งพาใคร Irrigation Department responded
ผู้้�นำ�ำ หมู่่�บ้้านและผู้้�ที่่�เคยได้้ใช้้ประโยชน์์ to his initiative by dredging the old
จ า กอ่่ า ง เ ก็็ บ น้ำ�ำ�ห้้ ว ย หิิ นจึึ ง ร่่ ว ม กัั น reservoir, reinforcing its embankment,
ข อ พ ร ะ ร า ช ท า น โ คร ง ก า รขุุ ด ล อ ก and improving its spillway. Thanks to
อ่า่ งเก็บ็ น้ำ�ำ� แห่ง่ นี้้� this royal development project, Huai
นัับเป็็นความโชคดีีอย่่างยิ่�งของ Hin Reservoir can now hold 240,000
คนไทยที่�่พระมหากษััตริิย์์ไทยทุุกยุุค cubic meters of water. An electric
ทุุกสมััยทรงตระหนัักถึึงความสำำ�คััญ pumping station has also been
established to support water delivery.
ของ “น้ำ��ำ ” ว่่ามีีคุุณค่่าและมีีผลต่่อ As a result, water shortage in three
ความอยู่่�ดีีมีีสุุขของไพร่่ฟ้้าประชาชน villages of Nong Phan Tha subdistrict
อย่่างไร ครั้้�นเมื่ �อพระบาทสมเด็็จ has ended. The beneficiaries are 609
พระเจ้้าอยู่่�หััวทรงรัับรู้้�ถึึงความทุุกข์์ยาก families in Ban Huai Luek Moo 1, Ban
ของราษฎร พระองค์์จึึงทรงไม่่ลัังเล Huai Luek Nuea Moo 2, and Ban Phon
หรือื รีีรอที่จ่� ะพระราชทานความช่ว่ ยเหลือื Thong Moo 3 as well as more than
แ ล ะ ไ ด้้ ท ร ง พ ร ะ กรุุ ณ า โ ปรด เ กล้้ า 500 rai (80 hectares) of farmland.
โ ปรดกร ะ ห ม่่ อ ม รัั บ โ คร ง ก า รพัั ฒ น า After adequate water supply
แหล่่งน้ำ��ำ ห้้วยหิินพร้้อมอาคารประกอบไว้้ returned, happiness resurfaced.
Residents of Ban Huai Luek, Ban Huai
เป็็นโครงการอัันเนื่่�องมาจากพระราชดำำ�ริิ Luek Nuea, and Ban Phon Thong
เมื่ �อวัันที่่� ๒ เมษายน พ.ศ. ๒๕๖๐ rediscovered their happy lives that
ซึ่่�งกรมชลประทานได้้ดำำ�เนิินการสนอง had been ruined by drought.
พระราชดำ�ำ ริิโดยการขุุดลอกเสริิมคัันดิิน
และปรัับปรุุงอาคารระบายน้ำ��ำ ล้้น ทำ�ำ ให้้

87

88

อ่่างเก็็บน้ำ��ำ ห้้วยหิินสามารถเก็็บน้ำ�ำ� ได้้ถึึง
๒๔๐,๐๐๐ ลููกบาศก์์เมตร พร้้อมทั้้�ง
ติิดตั้้�งสถานีีสููบน้ำ�ำ�ด้้วยไฟฟ้้าอีีก ๑ แห่่ง
ซึ่่�งสามารถแก้้ไขปััญหาการขาดแคลนน้ำำ��
ให้้แก่่ราษฎรในตำำ�บลหนองพัันทาได้้ถึึง
๓ หมู่่�บ้้าน ได้้แก่่ บ้้านห้้วยลึึก หมู่่�ที่่� ๑
บ้้านห้้วยลึึกเหนืือ หมู่่�ที่่� ๒ และบ้้าน
โพนทอง หมู่่�ที่่� ๓ รวม ๖๐๙ ครััวเรืือน
รวมพื้้น� ที่ก�่ ารเกษตรกว่า่ ๕๐๐ ไร่่
เมื่อ� “น้ำ��ำ ” กลัับมา “ความสุขุ ” ที่่�
เคยเหือื ดหายไปพร้อ้ มกับั ความแห้ง้ เหือื ด
ของสายน้ำ�ำ� ก็็กลับั คืืน ราษฎรบ้้านห้้วยลึกึ Thanks to the king’s gracious
บ้้านห้้วยลึึกเหนืือ และบ้้านโพนทอง kindness, the once-arid land is now
จึงึ กลัับมามีีชีีวิิตปกติิสุขุ อีีกครั้้ง� fertile with abundant crops. Locals
เพีียงหยาดน้ำำ�� พระราชหฤทััย have made enough money to clear
ที่�่เปี่�่ยมล้้นด้้วยพระเมตตาชโลมรดบน their debts. The majestic flow of
แผ่่นดิิน ไม่่เพีียงพลิิกผืืนดิินแล้้งให้้กลัับ the king’s benevolence is like a
ชุ่�มฉ่ำ��ำ พืืชพรรณฟื้้�นคืืนชีีวิิต ผลิิดอก refreshing elixir. Locals who were
ออกผลเป็็นผลผลิิตที่่�เจริิญงอกงาม สร้้าง once desperate have regained hope
and energy to fight on. The king’s
รายได้เ้ พีียงพอที่จ�่ ะช่ว่ ยปลดเปลื้้อ� งหนี้้ส� ินิ royal help has made immeasurable
แต่่ยัังเปรีียบประดุุจน้ำำ�� ทิิพย์์ชโลมจิิตใจ contributions to people living in Nong
ชาวบ้้านที่่�กำำ�ลัังสิ้�นหวัังท้้อแท้้ให้้กลัับมา Phan Tha subdistrict.
มีีพลัังต่่อสู้้�ชีีวิิตอีีกครั้้�ง นัับเป็็นพระมหา
กรุณุ าธิคิ ุณุ ต่อ่ พสกนิกิ รตำ�ำ บลหนองพันั ทา
อย่า่ งหาที่ส่� ุดุ มิิได้้

89

“ก่อ่ นหน้้านี้้�ได้้ใช้้แต่่น้ำ��ำ ขุ่่�นๆ นายสรวุุฒิิ ลััมนา “In the past, water supply for our
เป็็นขี้�โ้ คลน บางวัันน้ำำ�� จะซักั ผ้้ายัังไม่่มีี ผู้้�ใหญ่่บ้า้ น หมู่่�ที่่� ๒ ตำำ�บลหนองพันั ทา village was muddy and we sometimes

หลัังจากโครงการแล้ว้ เสร็จ็ อำำ�เภอโซ่พ่ ิิสััย จังั หวััดบึึงกาฬ had no water for washing clothes.
ก็็มีีน้ำ�ำ�ใช้อ้ ย่่างพอเพีียง Mr. Sorawut Lamna After completion of the project, we
นอกจากนี้้�ยัังมีี Village Head of Moo 2, have enjoyed sufficient water supply.
Moreover, Dr. Sakpong Homhuan,
ท่่าน ดร.ศักั ดิ์์พ� งษ์์ หอมหวล Nong Phan Tha subdistrict, Land Development Project Manager
ผู้้�จัดั การโครงการพััฒนาที่่�ดิิน So Phisai district, Bueng Kan province from the Chaipattana Foundation,
came to educate villagers about the
มูลู นิิธิิชัยั พัฒั นา โดยมีีกุุศโลบายที่�่ท่่านให้ม้ าคือื Sufficiency Economy Theory and how
เข้้ามาให้้ความรู้�เกี่�ย่ วกับั ปลูกู ทุกุ อย่า่ งที่ก�่ ินิ ได้้ กินิ ทุกุ อย่า่ งที่ป�่ ลูกู to lead a frugal life. We thus began to
จากนั้น� หน่ว่ ยงานต่า่ งๆ ก็เ็ ข้า้ มาส่ง่ เสริมิ
เกษตรทฤษฎีีใหม่่ practice mixed farming
ท่่านบอกว่า่ เรามีีน้ำ�ำ�ใช้้ ก็เ็ ลยมีีการตั้้�งศูนู ย์เ์ รีียนรู้� in line with the New Theory.
อย่่างพอเพียี งแล้ว้ เกษตรทฤษฎีีใหม่ข่ ึ้�น้ มา “He suggested we grow different
ทำ�ำ อย่่างไรเราจะมีีความเป็น็ อยู่� ด้ว้ ยสำำ�นึกึ ในพระมหากรุุณาธิิคุณุ kinds of edible plants. Subsequently,
แบบพอกิินพอใช้้ พอเพีียงบ้้าง ที่ใ�่ นหลวง ร.๑๐ ทรงมอบโครงการนี้้� several agencies stepped in to
ก็็เลยริิเริ่ม� โครงการปลููกพืืชผสมผสาน provide support and this led to the
ตามแนวคิิดเกษตรทฤษฎีีใหม่ข่ ึ้�น้ มา แก่่ชาวบ้้านห้ว้ ยลึึก establishment of the New Theory
เราก็็เลยตั้้�งใจทำำ�โครงการนี้้�อย่่างมาก Agriculture Learning Center. With our
immense gratitude to His Majesty, we
อยากจะสืบื สานแนวพระราชดำ�ำ ริิ are strongly committed to carrying on
เรื่�่องความพอเพีียงให้ค้ งอยู่� this project to build on the sufficiency
อยากจะสืืบสานวิถิ ีเี กษตร economy initiative. We will continue
ให้้ทุกุ คนได้พ้ อพีียง sufficiency farming and living
according to the principles evolved
พอกิิน แล้้วก็พ็ อดีี ตามที่�่ในหลวง ร.๙ by King Rama IX and treasured by
ได้พ้ ระราชทานไว้้
King Rama X.”
และในหลวง ร.๑๐ ได้้ทรงสืืบสาน”


90

91

อ่า่ งเก็บ็ น้ำ��ำ แก้้งม่่วง จัังหวััดร้้อยเอ็ด็
Kaeng Muang Reservoir, Roi Et Province

อ่า่ งเก็บ็ น้ำ�ำ� แก้้งม่ว่ ง

พลิิกฟื้�น้ พััฒนา ด้ว้ ยพระเมตตาแห่ง่ องค์์เหนืือเกล้า้ ของชาวไทย
Kaeng Muang Reservoir:

Thai King’s Kindness-inspired Development and Revival

เรื่อ�่ งน้ำ�ำ� เรื่อ�่ งเดียี วอาจยิ่่ง� ใหญ่่กว่่าเรื่�อ่ งอื่่�นใดทั้้ง� ปวง Water supply may provide greater impacts than
พระราชวิิสััยทััศน์์อัันกว้้างไกลของพระบาทสมเด็็จ anything else.
พระบรมชนกาธิิเบศร มหาภููมิิพลอดุุลยเดชมหาราช บรมนาถ Because of his deep perception, H.M. King Bhumibol
บพิติ ร ที่ท�่ รงมองปัญั หาการขาดแคลนน้ำำ��ด้ว้ ยพระปรีีชาสามารถ Adulyadej The Great recognized the immensity of water
ว่่ามิิได้้ครอบคลุุมแค่่ขาดแคลนน้ำ��ำ ดื่่�ม น้ำำ��กิินน้ำ��ำ ใช้้ หรืือน้ำ�ำ� shortage problems in some areas of Thailand. During
เพื่่�อการเพาะปลููกเท่่านั้้�น หากแต่่ยัังเป็็นสาเหตุุของการ periods of drought, people in these locations struggled
ขาดแคลนอาหาร ความเป็็นอยู่่�ที่�่อััตคััดขััดสน และการขาด with not only scarcity of water for consumption and
โอกาสในการพััฒนาในทุุกด้า้ น ซึ่�่งนำำ�ไปสู่่�ปัญั หาอื่น� ๆ ที่ต�่ ามมา farming activities but also lack of food, destitution
อีีกมากมาย ทั้้�งปััญหาทางเศรษฐกิิจ สัังคม สิ่่�งแวดล้้อม and lost development opportunities. Many other
ความมั่�นคง หรืือแม้้กระทั่่�งปััญหาครอบครััว เช่่นเดีียวกัับที่�่ problems ensued in the contexts of economic, social,
ชาวบ้้านหนองขอนแก่่น ตำำ�บลคำำ�นาดีี อำำ�เภอโพนทอง environmental, security, and even family issues.
จัั ง ห วัั ดร้้ อ ย เ อ็็ ด อีีก ห นึ่่� ง พื้้� นที่่� ที่�่ เ ค ย ตก เ ป็็ น เ ห ยื่ � อ ข อ ง Villagers in Ban Nong Khon Kaen, Kham Na Di
การขาดแคลนน้ำ�ำ� subdistrict, Phon Thong district, Roi Et province, were
ในอดีีต ชาวบ้้านหนองขอนแก่่น มีีอ่่างเก็็บน้ำ��ำ เล็็กๆ formerly water-shortage victims.
ที่่�ชื่�อ อ่่างเก็็บน้ำำ��แก้้งม่่วง เปรีียบประดุุจหััวใจของชุุมชน Their village had had a small reservoir – Kaeng
สููบฉีีดน้ำ�ำ� ไปหล่่อเลี้�ยงชีีวิิตผู้้�คนให้้พออยู่�พอกิิน อยู่�เย็็นเป็็นสุุข Muang Reservoir – for a long time. Since 1975, this
กัันเรื่อ� ยมานับั ตั้ง� แต่่ปีี ๒๕๑๘ ซึ่ง่� ที่่�ผ่่านมาหน่่วยงานในท้อ้ งถิ่�น reservoir had been the heart of their community providing
ก็็ได้้ช่่วยดููแลหััวใจของชุุมชนนี้้� โดยการบำำ�รุุงรัักษา ซ่่อมแซม adequate water supply and happiness. Local authorities
ให้้ใช้้งานได้้ดีีมาโดยตลอด แต่่ถึึงแม้้จะพยายามดููแลรัักษา maintained this reservoir to ensure that it functioned
ให้้ดีีเพีียงใด แต่่สุุดท้้ายก็็ต้้องพ่่ายแพ้้ให้้แก่่ กาลเวลา well. But despite regular maintenance, the reservoir
เหตุุที่�่ใช้้งานมาอย่่างหนัักหน่่วงยาวนานเกืือบครึ่่�งศตวรรษ was subject to wear and tear over time. Being nearly half
จึึงเป็็นเรื่ �องธรรมดาที่�่มีีอัันต้้องเสื่ �อมสภาพชำำ�รุุดทรุุดโทรมลง a century old, the reservoir finally became dilapidated.
Full of accumulated sediment, it could no longer hold
as much water as before. During the rainy season, water

93

อีีกทั้้�งยัังเต็็มไปด้้วยตะกอนสะสม จากที่่� เมื่�อหนทางทำ�ำ มาหากิินซึ่�่งเป็็น supply was ample. Yet, locals found
เคยเก็็บกัักน้ำ�ำ�ได้้เต็็มเม็็ดเต็็มหน่่วย จึึงไม่่ รายได้ห้ ลักั ทางเดีียวเริ่ม� ตีีบตันั หลายชีีวิิต the reservoir could not retain much
สามารถเก็็บกัักได้้เหมืือนเดิิม ครั้้�นเมื่ �อ จึึงต้้อง จำ�ำ ใจ ละทิ้้�งถิ่�นฐานบ้้านเกิิด water. Their sufferings, as a result,
ฤดููฝนมาเยืือน แม้้จะมีีน้ำ�ำ� มาก แต่่ก็็ไม่่ ออกไปร่่อนเร่่เสี่่�ยงโชคหางานแลกเงิิน were manifested in the dry season
สามารถเก็บ็ กักั น้ำ��ำ ไว้ใ้ นอ่า่ งเก็บ็ น้ำำ��ได้อ้ ย่า่ ง มาประทัังชีีวิิตและจุุนเจืือครอบครััว when water shortages were severe.
ที่่�ควรจะเป็็น เดืือดร้้อนมาถึึงฤดููแล้้ง บ้า้ นที่เ�่ คยอบอุ่่�นอยู่่�กันั พร้อ้ มหน้า้ พร้อ้ มตา Without adequate water supply, crops
จึึงประสบปััญหาขาดแคลนน้ำ�ำ�อย่่าง จึึ ง ต้้ อ ง แ ตกกร ะ ส า นซ่่ า น เ ซ็็ นกัั น ไ ป withered and so did the villagers.
หนัักหนาสาหััส ทั้้�งน้ำ�ำ�ดื่่�ม น้ำำ��กิินน้ำ��ำ ใช้้ คนละทิิศละทางเพื่่�อดิ้ �นรนต่่อสู้้�หาเลี้ �ยง Because their livelihoods were
น้ำำ��เพื่่�อการเกษตร พืืชผลพากัันเหี่�่ยวเฉา ชีีวิิตให้อ้ ยู่่�รอด affected, several villagers decided to
leave in search of jobs and income to
ไม่่ต่่างจากชีีวิิตของผู้้�คน support their families. A warm home
suddenly became empty. Family
members headed out to different

94

ถึึงแม้้ชาวบ้้านหลายครอบครััว destinations as they struggled for
จะเลืือก ทางออก โดยการยอมทิ้้�งบ้้าน survival.
ออกไปหางานแลกเงิิน แต่่สุุดท้้ายทุุกคน Even though many people
ก็ร็ ู้อ้� ยู่�แก่ใ่ จว่า่ ไม่ม่ ีีอะไรจะดีีไปกว่า่ การได้้ decided to leave to find work,
อ ยู่ � พ ร้้ อ ม ห น้้ า พ ร้้ อ ม ต า ทั้้� ง คร อ บ ครัั ว everyone knew deep down that
ในถิ่่�นฐานบ้้านเกิดิ ตััวเอง nothing was better than having
หนทางใดเล่่า ที่่�จะทำำ�ให้้ทุุกคน the whole family together in their
ก ลัั บ ม า อ ยู่่� กัั น อ ย่่ า ง พ ร้้ อ ม ห น้้ า birthplace.
So, how would migrants be
เหมืือนเดิิมได้?้ able to return and live with their family
คำำ�ตอบ ที่่�จะมาช่่วยคลี่�่คลาย members once more?
ความทุกุ ข์ย์ ากทั้้ง� หมด คือื น้ำำ�� ขอแค่เ่ พีียง Theanswertotheaforementioned
มีี น้ำำ�� ทุุกอย่่างจะกลัับคืืนมา ชาวบ้้าน question was water. If an adequate
จึึ ง ไ ด้้ ร ว ม ตัั ว กัั นยื่่� น ถ ว า ย ฎีีก า ข อ supply of water was available in
พระราชทานความช่ว่ ยเหลือื จากพระบาท Ban Nong Khon Kaen, everything
สมเด็็จพระเจ้้าอยู่่�หััวในการซ่่อมแซม would be happily resolved. Locals
อ่่างเก็็บน้ำ��ำ แก้้งม่่วงพร้้อมระบบส่่งน้ำำ�� therefore jointly petitioned H.M.
King Maha Vajiralongkorn Phra
และขุุดลอกอ่่างเก็็บน้ำ�ำ�ให้้มีีความจุุในการ Vajiraklaochaoyuhua to ask for repair
เก็็บกัักน้ำ�ำ� ให้้เพีียงพอแก่่การอุุปโภค of Kaeng Muang Reservoir and its
บริโิ ภค และการเกษตร irrigation system, and the dredging
of the reservoir in the hope that
จากพระราชปณิิธานอัันแรงกล้้า this infrastructure would be able to
ในการครองแผ่น่ ดินิ provide an adequate supply of water

“เราจะสืืบสาน รักั ษา และต่อ่ ยอด for local consumption and farming
และครองแผ่น่ ดินิ โดยธรรม activities again.

เพื่อ�่ ประโยชน์ส์ ุขุ แห่่งอาณาราษฎร

ตลอดไป”

95

การสืืบสาน รัักษา และต่่อยอดพระราช วัันนี้้� ความลำ�ำ บากยากแค้้น
กรณีียกิิจทั้้�งปวงของพระบาทสมเด็็จ ได้้ผ่่านพ้้นไปแล้้ว โครงการปรัับปรุุง
พระบรมชนกาธิิเบศร มหาภููมิิพล อ่่างเก็็บน้ำ��ำ แก้้งม่่วงได้้ดำำ�เนิินการเสร็็จ
อดุุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิิตร สมบููรณ์์ ซึ่�่งไม่่เพีียงชุุบฟื้้�นคืืนชีีวิิตให้้แก่่
เพื่่�อปััดเป่่าบรรเทาความทุุกข์์ยากของ ชาวบ้้านหนองขอนแก่่น ๙๓๗ ครััวเรืือน
ประชาชนจึึงถืือเป็็นพระราชกรณีียกิิจ หรืือราว ๓,๐๐๐ ชีีวิิต ให้้กลัับมามีีน้ำ��ำ
ที่�่สำ�ำ คััญยิ่�งของพระบาทสมเด็็จเจ้้าอยู่่�หััว สำำ�หรัับอุุปโภคบริิโภคและทำำ�การเกษตร
และด้้วยพระราชปณิิธานอัันแรงกล้้านี้้� อย่่างเพีียงพอ พลิิกฟื้�้นคืืนความชุ่�มชื่�น
พระองค์์จึึงมิิได้้ทรงละเลยต่่อความ สู่�เรืือกสวนไร่่นา หล่่อเลี้�ยงพื้้�นที่�่ทำ�ำ การ
ทุุกข์์ยากเดืือดร้้อนของราษฎร เมื่�อความ เกษตรในฤดููฝนได้้ถึึง ๘๐๐ ไร่่ และใน
ทราบฝ่่าละอองธุุลีีพระบาท ได้้ทรง ฤดููแล้้ง ๔๐๐ ไร่่ แต่่ยัังช่่วยให้้ครอบครััว
พระกรุุณาโปรดเกล้้าโปรดกระหม่่อม ที่�่พลััดพรากได้้หวนกลัับคืืนถิ่่�น พ่่อแม่่ลููก
รัับโครงการซ่่อมแซมและขุุดลอก พี่่�น้้องได้้อยู่�ด้้วยกัันพร้้อมหน้้าพร้้อมตา
อ่่างเก็็บน้ำำ��แก้้งม่่วงไว้้เป็็นโครงการ พร้้อมกัับความสุุขในครอบครััวที่่�หวน
อัันเนื่่�องมาจากพระราชดำ�ำ ริิเมื่�อวัันที่�่ กลับั คืืนมาอีีกครั้้ง�
๒ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๖๐
กร ม ช ล ปร ะ ท า น ไ ด้้ ส น อ ง น้ำ�ำ� ชลประทานทุุกหยาดหยด
พระราชดำ�ำ ริิโดยการซ่่อมแซมอาคาร จึึ ง ไ ม่่ เ พีี ย ง เ ต็็ ม ไ ป ด้้ ว ย ป ร ะ โ ย ช น์์
ระบายน้ำ��ำ ล้น้ กว้า้ ง ๕ เมตร ยาว ๘๐ เมตร ที่่�หล่่อเลี้้�ยงชีีวิิต หล่่อเลี้้�ยงความชุ่�มชื่�น
สููง ๒.๕๐ เมตร ปรัับปรุุงคลองส่่งน้ำ��ำ ที่่� และความอุุดมสมบููรณ์์สู่�่ผืืนแผ่่นดิิน
ชำำ�รุุดเสีียหาย ความยาว ๑,๔๓๐ เมตร หากแต่่ยัังสะท้้อนถึึงพระราชปณิิธาน
และก่่อสร้้างอาคารประกอบท่่อส่่งน้ำำ�� อัั น แ น่่ ว แ น่่ข อ ง พ ร ะ บ า ท ส ม เ ด็็ จ
เข้้านา ๒๒ แห่่ง เสร็็จเรีียบร้้อยในเดืือน พระเจ้้าอยู่่�หััวที่่�จะทรงช่่วยเหลืือ
ธัันวาคม พ.ศ. ๒๕๖๑ โดยมีีหน่่วยงาน ประชาชนให้้ผ่่านพ้้นความทุุกข์์ยาก
ต่่างๆ ได้้ร่่วมสนัับสนุุนการขุุดลอก อีีกทั้้�งยัังสะท้้อนความมุ่�งมั่�น ตั้้�งใจของ
อ่่างเก็็บน้ำำ��ให้้สามารถเก็็บกัักน้ำ�ำ� ไว้้ เจ้้าหน้้าที่�กรมชลประทานที่่�ได้้ทุ่่�มเท
ใช้ป้ ระโยชน์ไ์ ด้ด้ ังั เดิมิ เมื่อ� เดือื นพฤษภาคม กำำ�ลัังกาย กำ�ำ ลัังใจ กำำ�ลัังสติิปััญญา
พ.ศ. ๒๕๖๔ ปฏิิบััติิราชการถวายอย่่างเต็็มกำ�ำ ลััง

ความสามารถเพื่่�อความเจริิญรุ่ �งเรืือง

ของบ้า้ นเมือื งสืบื ไป

96