หนังสือชลพระราชทาน

Committed to his coronation and construction were completed in
oath, December 2018. Various agencies also
helped to dredge the reservoir until
“We shall treasure, preserve it reacquired its original water-holding
and build on our heritage capacity in May 2021.
and shall reign in righteousness Today, the former problems
for the great enduring good experienced by Ban Nong Khon Kaen
of the people”, have vanished as the project to
improve Kaeng Muang Reservoir has
the king has made it a mission to been completed. Not only has the
consistently sustain, preserve and rehabilitation provided enough water
extend the royal works started by for consumption and agriculture to
his father or H.M. King Bhumibol 3,000 people or 937 families (over 800
Adulyadej The Great to remove the rai [128 hectares] of farmland in the
sufferings of all Thai people. In line rainy season and 400 rai [64 hectares]
with his firm royal aspiration, the king of farmland in dry season), but it
paid due attention to his people’s has also reunited local families. The
plights. Upon receiving the petition village has witnessed the restoration
from Ban Nong Khon Kaen villagers, of many family units. These reunions
he adopted the project to repair and have restored family happiness.
dredge Kaeng Muang Reservoir as one Every drop of irrigated water has
of his royal development projects on nurturedlives,asithasaddedmoisture
2 July 2017. and nutrition to the soil. Behind every
In response to the king’s drop is the firm royal aspiration of
royal initiative, the Royal Irrigation HisMajestytheKing,whoiscommitted
Department repaired the reservoir’s to helping his people escape from the
spillway that was five meters wide, poverty trap, and the dedication of
80 meters long, and 2.50 meters Royal Irrigation Department’s officials
high. Also, it improved the connecting who have used all of their physical,
canal over a stretch of 1,430 meters emotional and intellectual energy to
and constructed 22 irrigation channels servethekingforThailand’severlasting
to direct water from the canal into prosperity.
paddy fields. The repair, improvement

97

นายวิเิ ชีียร ตาลทรััพย์์
ประธานกลุ่่�มผู้�้ใช้น้ ้ำ�ำ�
บ้้านหนองขอนแก่่น
ตำ�ำ บลคำำ�นาดีี อำำ�เภอโพนทอง

จัังหวัดั ร้อ้ ยเอ็็ด
Mr. Wichian Tansap
Chairman of the Water Users Group
of Ban Nong Khon Kaen,
Kham Na Di subdistrict,
Phon Thong district,

Roi Et province

“รู้้�สึึกซาบซึ้�งในพระมหากรุณุ าธิคิ ุณุ “I deeply appreciate His Majesty
ของในหลวงมาก the King’s gracious kindness. I am
so glad that he has granted his help
ดีีใจมากๆ ที่�พ่ ระองค์์ that has paved the way for our village
ได้พ้ ระราชทานความช่ว่ ยเหลืือ to obtain sufficient water supply
ช่่วยให้้หมู่่�บ้้านเรากลัับมามีีน้ำ��ำ once more. With adequate water,
we can keep on going. Although we
พอกินิ พอใช้อ้ ีีกครั้ง� may find a job and earn a living
ขอแค่เ่ พีียงมีีน้ำ��ำ in town, there is no happiness like
living with our beloved family here.”
แค่่นี้้ช� ีีวิติ ก็็ไปต่อ่ ได้้แล้ว้
ไปทำ�ำ งานในเมือื งก็็มีีรายได้้

พอกินิ พอใช้อ้ ยู่�
แต่่มัันไม่่มีีความสุุขเท่า่
การได้อ้ ยู่่�กัันพร้้อมหน้า้
กัับครอบครััวที่�เ่ รารััก”

98

99

ทำ�ำ นบดิินบ้้านไทรนอง ๒ จัังหวัดั จัันทบุุรีี
Ban Sai Nong 2 Closure Dam, Chanthaburi Province

ทำำ�นบดินิ บ้า้ นไทรนอง ๒

ความมั่่น� คงแห่ง่ สายน้ำ��ำ ใต้ร้ ่่มพระบารมีี
Ban Sai Nong 2 Closure Dam:

Royal Grace Provides Water Security

น้ำำ��น้้อย และ น้ำำ��หลาก นัับเป็็นวิิกฤต เรื้�อรััง ที่่�ยาก Droughts and floods have persisted for generations
แก่่การรัักษา ตลอดหลายชั่�วอายุุคน ชาวบ้้านหลายพื้้�นที่่� in Thailand. In several provinces, locals have been
จึึงจำำ�ทนและจำำ�ใจทำ�ำ ได้้เพีียง ประคัับประคอง ผลกระทบ striving to endure these chronic crises. Resigned to such
ไม่ว่ ่า่ จะเป็น็ น้ำ��ำ แล้ง้ และ น้ำ�ำ�ท่่วม ไม่ใ่ ห้บ้ ั่่น� ทอนหรือื ทำ�ำ ลายชีีวิติ unwanted fate, they have tried to mitigate impacts from
จนทรุุดหนักั หรือื แหลกสลาย droughts and floods in the desperate hope that the
เช่่นเดีียวกัับชาวบ้้านแห่่งหมู่่�บ้้านไทรนองที่�่ต้้องอาศััย disasters will not eventually ruin their lives.
ตั้�งรกรากใกล้้ที่่�ลุ่�มต่ำ��ำ ริิมเชิิงเขาสุุกิิม ตำ�ำ บลสองพี่่�น้้อง อำ�ำ เภอ In Sai Nong village, locals live at the foot of Sukim
ท่่าใหม่่ จังั หวัดั จันั ทบุรุ ีี ซึ่ง่� แม้จ้ ะมีี คลองไทรนอง หรือื แม้ก้ ระทั่่ง� Mountain in Song Phi Nong subdistrict, Tha Mai district,
ทำ�ำ นบดิิน ขนาดความจุุประมาณ ๖๐,๐๐๐ ลููกบาศก์์เมตร Chanthaburi province. Owing to the nearby Sai Nong
เป็็นเสมืือน ภููมิิต้้านทาน ในการหล่่อเลี้�ยงชีีวิิตเกษตรกร Canal and a closure dam with capacity of about 60,000
และการประกอบอาชีีพเกษตรกรรม แต่่คงไม่่มากพอที่่�จะ cubic meters of water, Sai Nong farmers once had water
คลี่่�คลายอาการน้ำ�ำ�น้้อยของฤดููแล้้ง และโดยเฉพาะน้ำ��ำ หลาก to nourish their farmland. But as time elapsed, such
ในฤดููฝนที่�่หนัักหนาถึึงขนาดท่่วมท้้นเป็็นปราการ กัักขััง immunity was by no means solid enough to prevent
ชาวบ้้าน ตััดขาด พื้้�นที่่� และ ขััดขวาง การสััญจรติิดต่่อกัับ water shortage during the dry season and floods during
โลกภายนอก the wet season. Often, when the rainy season arrived,
“...บริิเวณโดยรอบเป็็นที่่�ต่ำ��ำ ฤดููฝนเวลาน้ำ��ำ ไหลลงมา the village was marooned by rising floodwater and
จากเขา น้ำ��ำ จะท่่วมหมดเลย ไม่่สามารถสััญจรได้้...” เป็็นที่�่ villagers lost contact with the outside world.
น่่าเสีียดายว่่ามวลน้ำ��ำ ปริิมาณมหาศาลที่�่ไหลผ่่านอย่่าง “...The area around our village is low-lying land.
รวดเร็็วนั้้�น ไม่่สามารถเก็็บและกัักไว้้ใช้้ได้้ ชาวบ้้านต้้องจำ�ำ ใจ In the rainy season, runoff from the mountains floods the
ซื้�อน้ำ�ำ�บรรเทาความขาดแคลน แถมบางครั้้�งยิ่�งเหมืือน area…”
เคราะห์ซ์ ้ำ��ำ กรรมซัดั ที่ก่� ลับั เจอ น้ำ��ำ กร่่อย ยิ่่ง� ซ้ำำ�� เติมิ ความเสีียหาย In this case such huge volumes of water that raged
past the village regrettably could not be stored for usage.
During the dry season, villagers were forced to buy water

101

“...ในบางปีีไม่่มีีน้ำ�ำ� ที่จ่� ะใช้ท้ ำ�ำ การเกษตร ในการนี้้ � กรมชลประทานรัับสนอง นับั ว่่าคุ้�มค่า่ มาก
จนต้้องซื้�อน้ำ��ำ หากโชคไม่ด่ ีีเจอน้ำ��ำ กร่อ่ ย พระราชดำำ�ริิโดยการก่่อสร้้างทำำ�นบดิิน และเป็น็ ประโยชน์ท์ ี่ส�่ ่่วนรวม
ก็ท็ ำำ�ให้้ผลไม้ท้ ี่�ป่ ลููกตาย...” พร้้อมอาคารระบายน้ำ�ำ�ล้้นทางตอนล่่าง ต่่างได้ร้ ับั เช่่นเดีียวกััน
ของทำำ�นบดิินบ้้านไทรนองเดิิม ขนาด นัับเป็็นพระมหากรุุณาธิคิ ุณุ อย่่างยิ่่ง�
นางสมศรีี สนเสริิฐ หนึ่่�งใน ความสููงประมาณ ๙ เมตร ความยาว ๑๐๐ ที่พ�่ ระราชทานโครงการนี้้…� ”
เกษตรกรแห่่งหมู่่�บ้้านไทรนอง ๑๘๕ เมตร แม้้ระหว่่างดำ�ำ เนิินงานต้้องเผชิิญ
ครัวั เรืือน เล่า่ ย้อ้ นความหลังั อุุปสรรคทั้้�งความลาดชัันของพื้้�นที่่� นายอาคม วาจาสััตย์์ อีีกหนึ่่�ง
อย่่างไรก็็ตาม ด้้วยพระมหากรุุณา หรืือหิินภููเขาขนาดใหญ่่ แต่่กลัับได้้รัับ เกษตรกร เอื้�อนเอ่่ยด้ว้ ยความสุขุ ใจ
ธิิคุุณของพระบาทสมเด็็จพระเจ้้าอยู่่�หััว ความร่่วมใจจากชาวบ้้าน ร่่วมเสีียสละ นอกจาก “โครงการทำำ�นบดิิน
ทรงรัับ “ทำ�ำ นบดิินบ้้านไทรนอง ๒” ไว้้ ที่ด�่ ินิ เพื่่อ� ร่่วมผลักั ดันั โครงการ จนกระทั่่ง� บ้้านไทรนอง ๒ อัันเนื่่�องมาจาก
เป็็นโครงการอัันเนื่่�องมาจากพระราชดำำ�ริิ แล้้วเสร็็จ ประสบผลสััมฤทธิ์�และความ พระราชดำ�ำ ริิ” สามารถทุุเลาปััญหา
เมื่�อวัันที่่� ๙ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๖๐ สำำ�เร็จ็ สมเจตนารมณ์์ การขาดแคลนน้ำำ�� ช่่วยเก็็บกัั กน้ำ�ำ�
ตามที่่�นายวีีระ จัันทวัังโส ราษฎร ช่่ ว ย ช ะ ล อ น้ำำ�� ห ล า ก แ ล ะ บ รร เ ท า
บ้า้ นไทรนอง ถวายหนังั สือื กราบบังั คมทููล “...ผมได้เ้ สีียสละพื้้น� ที่ข�่ องสวน ๑ ไร่่ ผลกระทบน้ำ�ำ�ท่่วมแล้้ว ยัังช่่วยเพิ่่�ม
พระกรุุณาขอพระราชทานเพื่่�อปััดเป่่า เพื่�อ่ ให้ม้ ีีพื้้น� ที่่�สำำ�หรัับรองรัับน้ำ��ำ ความชุ่�มชื้�นให้้แก่่ผืืนดิิน ราษฎรสามารถ
ความขาดแคลนน้ำ�ำ�ที่่�ยืืดเยื้�อยาวนาน ของโครงการ ซึ่ง� เมื่่�อมองถึงึ ทำำ�กิินโดยทำ�ำ การเกษตรได้้อย่่างเต็็ม
เป็น็ เวลาหลายปีี ประโยชน์ท์ ี่ไ�่ ด้้รัับแล้ว้ ประสิทิ ธิิภาพ

102

to ease water shortage. Adding salt Closure Dam. The new structure is
to their wound was the fact that nine meters high and 100 meters
purchased water was sometimes long. Construction was inhibited by
brackish. steep slopes and large rocks on the
mountain but it received full support
“...In some years, the water shortage from the local community. United by
was so bad that we needed to buy the project, several villagers sacrificed
water for our farmland. If bad luck hit, parts of their land for the successful
we would end up with brackish water construction of the new closure dam
and see our plants wither…”, and spillway.

said Mrs. Somsri Sonsert, a Sai Nong “...I gave up one rai of farmland
farmer. Her village is home to 185 to support the royal development
families. project’s water-retention goal.
H.M. King Maha Vajiralongkorn My sacrifice was so worthwhile,
Phra Vajiraklaochaoyuhua, in response resulting in many benefits. The local
to a petition filed by Mr. Weera community benefits too… The king
Chantawangso, graciously adopted was so kind in launching this royal
the Ban Sai Nong 2 Closure Dam as development project…”,
one of his royal development projects
on 9 May 2017. The king made the Mr. Arkom Wachasat, another farmer,
move after learning from the petition said happily.
that locals had been struggling with Ban Sai Nong 2 Closure Dam
water shortage for years and hoped RoyalDevelopmentProjecthas retained
that royal help would alleviate the water to solve water shortages during
problem. the dry season, attenuate floodwater
The Royal Irrigation Department flow and mitigate flood impacts.
responded to the king’s initiative by Moreover, it has trapped moisture
constructing a closure dam together in the local soil allowing people to
with a spillway around the lower efficiently earn a living from farming.
part of the original Ban Sai Nong

103

“ดีีใจมากที่ม�่ ีีโครงการในพระราชดำ�ำ ริิ นายบุญุ คล้้อง ฐานธรรม “We are so glad that the royal
ช่ว่ ยให้้เกษตรกรและชาวบ้า้ น เกษตรกรบ้้านไทรนอง development project has come to our
สามารถสัญั จรได้ต้ ามปกติิ
มีีน้ำำ��กินิ น้ำำ�� ใช้้อย่า่ งพอเพียี ง ตำ�ำ บลสองพี่น่� ้้อง hometown. It is very beneficial for
อำำ�เภอท่า่ ใหม่ ่ จัังหวััดจัันทบุุรีี farmers and villagers. We can travel
พวกเราปลื้้�มปีตี ิิดีีใจที่�่ได้้โครงการนี้้�มา Mr. Boonkhlong Thantham easily and have enough water for our needs.
เพราะสำ�ำ หรัับเกษตรกรอย่า่ งพวกเรา A farmer at Ban Sai Nong,
Song Phi Nong subdistrict, Water is essential for farmers
สิ่่�งสำ�ำ คััญที่�่สุุดก็็คือื น้ำ��ำ Tha Mai district, Chanthaburi province like us. With sufficient water supply,
พอมีีน้ำ��ำ อะไรๆ ก็ด็ ีีขึ้น�้ everything improves, I mean not only
เพราะน้ำ�ำ�เป็น็ ปััจจััยสำ�ำ คััญที่ส่� ุุด ดิินก็็กลัับมาชุ่�มชื้�นอุดุ มสมบูรู ณ์์
ไม่่ใช่่แค่เ่ พาะปลููกได้ผ้ ลผลิิตมากขึ้น�้ สิ่่ง� แวดล้อ้ มดีีขึ้น�้ ... increased crop yields but better
แต่่สิ่่ง� แวดล้้อมก็ด็ ีีตาม environmental health too. Formerly,
เมื่่�อก่่อนน้ำำ��น้อ้ ยมาก “ชาวไทรนองทุุกคนรู้้�สึึกปลื้้ม� ปีีติิ when there was little water, fish and
กุ้�งหอยปููปลาแทบไม่ม่ ีี ที่่พ� ระองค์์ท่า่ นไม่ท่ อดทิ้้�งเรา aquatic animals were rarely found.
พอมีีน้ำำ�� กุ้�งหอยปูปู ลา Now that we have enough water,
ก็ก็ ลัับคืืนสู่�ธรรมชาติิ และพระราชทานความช่ว่ ยเหลือื มา fish are abundant, the land has regained
เรื่่�องนี้้จ� ะเป็็นอีีกหนึ่่ง� เรื่อ�่ งราว its fertility and the ecological balance
แห่ง่ ความประทับั ใจ has been restored. The villagers are deeply
ความทรงจำ�ำ นี้้�จะอยู่่�กัับพวกเรา grateful to His Majesty and his royal help
will remain embedded in our hearts.
ตราบจนชั่�วลูกู ชั่�วหลานว่า่ ครั้ง� หนึ่่ง� It will be recounted over generations
หมู่่�บ้้านเราเคยมีีโครงการดีีๆ แบบนี้้�
that our village was once
ถืือเป็น็ สิิริมิ งคลอย่า่ งยิ่่�ง blessed with a royal project.
รู้้�สึึกซาบซึ้�งในพระมหากรุณุ าธิิคุณุ
Long Live the King. ”
ของในหลวงอย่่างมาก
ขอให้พ้ ระองค์ท์ รงพระเจริิญ”

104

นายวชร แซ่ต่ ั๋๋�น
เกษตรกรบ้้านไทรนอง

ตำ�ำ บลสองพี่่น� ้อ้ ง
อำ�ำ เภอท่า่ ใหม่ ่ จังั หวััดจัันทบุรุ ีี

Mr. Watchara Saetan
A farmer at Ban Sai Nong,
Song Phi Nong subdistrict,
Tha Mai district, Chanthaburi province

“เขื่่อ� นอันั เนื่่�องมาจากพระราชดำ�ำ ริินี้้� “The royal project has considerably
ได้พ้ ลิิกชีีวิติ คนในหมู่่�บ้า้ นเรา improved our living conditions
ให้้มีีความเป็น็ อยู่�ที่ด�่ ีีขึ้�น้ มาก and the environment. In the past,

มีีสิ่่�งแวดล้้อมดีีขึ้้�น เพราะว่า่ แต่่ก่่อนนี้้� traveling was inconvenient because
การสััญจรไปมาลำ�ำ บาก there was a canal in the area
เพราะตรงนี้้�มันั เป็น็ คลอง and it was difficult for villagers
to transport fruits to the market.
บรรทุกุ ผลไม้อ้ อกไปทีีก็ล็ ำ�ำ บาก
แค่บ่ รรทุกุ หนััก ๕๐๐ กิโิ ลกรัมั With a fruit load of 500 kilograms,
ก็ข็ ึ้�้นเนินิ ไม่ไ่ หวแล้ว้ พอมีีเขื่อ�่ นมา our vehicles could barely make it
ก็ม็ ีีถนนให้้เกษตรกรที่�อ่ ยู่่�ด้า้ นใน
สามารถขนของออกไปขายได้ส้ ะดวก uphill. The dam project led to
รู้้�สึกึ ปลื้้�มใจที่่�ได้้โครงการนี้้�มาในหมู่่�บ้้าน the construction of a road. Farmers
ขอให้้พระองค์ท์ รงพระเจริญิ ยิ่่ง� ยืืนนาน” can now deliver their produce to the
market with greater convenience.

Out of my deep gratitude, may
the king enjoy a long life.”

105

นายวีรี ะ จัันทวัังโส
ผู้้�ใหญ่บ่ ้้านหมู่่�ที่�่ ๑๕ บ้า้ นไทรนอง

ตำำ�บลสองพี่่น� ้้อง
อำำ�เภอท่่าใหม่ ่ จังั หวััดจันั ทบุุรีี
Mr. Weera Chanthawangso
Village Head of Ban Sai Nong Moo 15,
Song Phi Nong subdistrict,
Tha Mai district, Chanthaburi province

“สภาพปัญั หาที่่เ� ราประสบพบเจอ

อยู่่�ทุกุ ปีกี ็ค็ ืือความแห้ง้ แล้้ง “We once suffered from annual
drought. In the rainy season,
แต่พ่ อถึึงฤดูฝู น ฝนตกลงมา rainwater streamed uselessly
downhill as we did not have a
ไม่ม่ ีีที่�่เก็บ็ กัักน้ำ�ำ� เพีียงพอ retention system with sufficient
น้ำ�ำ�ก็็จะไหลลงไปสู่่�ข้้างล่่าง capacity. Drought was thus very
severe when the dry season arrived.
โดยเปล่่าประโยชน์์ We tried to tackle the problem by
พอถึึงฤดูแู ล้ง้ น้ำ�ำ� ก็แ็ ห้ง้ ไปเลย ourselves. But the road was in poor
ซึ่�งหมู่่�บ้า้ นเราก็็พยายามช่ว่ ยกััน condition. With the royal irrigation

แก้้ปัญั หามาตลอด
หนำ�ำ ซ้ำ�ำ�ถนนหนทางก็ล็ ำ�ำ บาก

พอมีีโครงการอันั เนื่่อ� งมาจาก project, we can retain sufficient water
for the dry season and the project’s
พระราชดำ�ำ ริิ ทำ�ำ ให้ช้ าวบ้้าน dyke serves as a quality road to
ได้้ทั้้�งแหล่่งเก็็บกักั น้ำ��ำ facilitate travel. This is the result of
ได้ท้ ั้้ง� ความสะดวกสบาย His Majesty’s benevolence.”

ในการคมนาคม เพราะทำ�ำ นบหลังั ฝายนี้้�

กลายเป็น็ ถนนไปในตัวั

นัับเป็น็ พระมหากรุุณาธิคิ ุุณอันั ล้น้ พ้้น”

106

107

อ่่างเก็บ็ น้ำ��ำ ห้้วยเฮี้้ย� จัังหวัดั เชีียงราย
Huai Hia Reservoir, Chiang Rai Province

สร้้างสมดุุลสู่่�ลำ�ำ น้ำ��ำ ห้ว้ ยเฮี้ย�้ ... พระบารมีีสู่่�ศรีถี ้อ้ ย

Balance Comes to Huai Hia Creek…
as Royal Benevolence Reaches Si Thoi

ห้้วยเฮี้้ย� ลำ�ำ น้ำำ��สายเล็็กๆ ที่่ไ� หลผ่า่ นพื้้น� ที่�่ตำำ�บลศรีถี ้อ้ ย Huai Hia is a small watercourse flowing past Si
อำำ�เภอแม่่สรวย จัังหวััดเชียี งราย จากแหล่่งกำ�ำ เนิดิ ภููเขาสููงชััน Thoi subdistrict, Mae Suai district, Chiang Rai province.
ไหลลััดเลาะสู่่�ที่�ราบสููงที่�่ปรัับเป็็นพื้้�นที่�่เกษตรกรรม แม้้จะเป็็น Originating in the steeply sloping mountains, it descends
เพีียงลำำ�น้ำ��ำ สาขาก่อ่ นลงไปบรรจบแม่น่ ้ำำ�� แม่ล่ าว แต่ท่ ว่า่ ห้ว้ ยเฮี้ย� to a plateau that has been converted to farmland, before
กลัับเปรีียบเสมืือนเส้้นเลืือดใหญ่่ที่่�ใช้้หล่่อเลี้ �ยงราษฎรกว่่า draining into the Mae Lao River. Although Huai Hia is
๑,๒๐๐ ครััวเรืือน เพื่่�อให้้ชาวบ้้านทั้้�งที่่�อาศััยในพื้้�นราบ just a tributary, it is a major conduit for more than 1,200
และชาวไทยภููเขา กะเหรี่ย่� ง ลีีซอ อาข่า่ และลาหู่่� ที่อ่� าศัยั อยู่�ริม families. It has supported people living on the plateau
สายน้ำำ��ได้ป้ ระกอบอาชีีพการเกษตร บ้า้ งทำำ�นาข้า้ ว บ้า้ งทำำ�สวน as well as members of the Karen, Lisu, Akha, and Lahu
ยางพารา สวนลำำ�ไย ไร่่ข้า้ วโพด ถั่่ว� หอม กระเทีียม hilltribes. Living along the watercourse, these people
เมื่อ� ชื่น� ชมภููมิทิ ัศั น์แ์ ละวิถิ ีีชีีวิติ ในตำ�ำ บลศรีีถ้อ้ ย อาจได้เ้ ห็น็ are farmers. They grow rice, rubber, longan, corn, beans,
เสน่ห่ ์แ์ ห่ง่ ความเรียี บง่่ายที่่ง� ดงาม ชาวบ้า้ นอาศัยั อยู่่�ท่า่ มกลาง shallots, and garlic.
ภููมิิอากาศที่่เ� ย็น็ ตลอดปีี มีีช่่วงหน้้าหนาวที่่�หนาวจัดั มีีคุุณภาพ The scenery and ways of life in Si Thoi subdistrict
อากาศดีี ได้ก้ ลิ่่น� ควันั เตาถ่า่ นที่ล่� อยอ้อ้ ยอิ่ง� จากชานครัวั มีีน้ำำ��ใช้้ exemplify beautiful simplicity. Locals enjoy cool weather
จากระบบประปาภููเขา ดููเป็็นภาพฝัันที่�่งดงามของคนกรุุง year-round. In winter, it is also very cold. The air quality
ที่�่อยากหลีีกหนีีมาพัักจากความร้้อนแล้้งของเมืืองหลวง is excellent. Smoke from charcoal ovens inside local
kitchens and tap water from hillside waterworks add
to the idyllic rural charm that city people dream of.
It appears to be a perfect destination to escape from
Bangkok’s sweltering heat.

109

แต่่ถ้้าพิิจารณาลึึกลงไป ห้้วยเฮี้�ย จึึงเป็็นเพีียงหนทางเดีียวที่่�จะเยีียวยา
อาจเป็น็ “ภาพฝัันร้้ายที่่ซ� ้ำ�ำ�ซากวนเวีียน” ความทุุกข์์ร้อ้ นนี้้�ได้้
ไม่่รู้้�จบของชาวตำ�ำ บลศรีีถ้้อย เมื่�อถึึงฤดูู แต่่ยัังมิิทัันจะได้้รัับพระราชทาน
น้ำำ��หลาก ห้ว้ ยเฮี้ย� กลายเป็น็ ที่ร่� องรับั น้ำ��ำ ป่า่ ความช่่วยเหลืือ กลัับสิ้�นรััชกาลเสีียก่่อน
ซึ่�่งไหลหลากจากภููเขาสููง ทะลัักเข้้าท่่วม ความทุุกขเวทนาที่�่เกิิดจากความ
พื้้น� ที่เ่� กษตรกรรมอย่า่ งรุนุ แรง สร้า้ งความ เดืือดร้้อน แม้้จะมากมายเพีียงใดก็็ยััง
เสีียหายเป็็นวงกว้้าง แต่่ในฤดููแล้้ง มิิอาจได้้เศษเสี้�ยวของความสููญเสีียของ
ปริิมาณน้ำำ��กลัับลดน้้อยจนเกืือบแห้้งขอด แผ่่นดิินที่่�ต้้องสููญสิ้�นพระมหากษััตริิย์์
ไม่่มีีน้ำ��ำ ต้้นทุุนเหลืือพอทำ�ำ การเกษตร ผู้้�ทรงพระคุุณอันั ประเสริฐิ
ซ้ำ�ำ�ร้้ายยัังเผชิิญภาวะฝนทิ้้�งช่่วงทุุกปีี ไม่ต่ ่า่ งจากท้อ้ งฟ้า้ ยามเมื่อ� ดวงตะวันั
จนที่�่ดิินถููกปล่่อยให้้รกร้้างว่่างเปล่่า ลาลัับ คืืนเดืือนดัับอัันแสนมืืดมิิด ไร้้ทั้้�ง
ค ว า ม ห วัั ง ข อ ง ช า ว บ้้ า นมีี แ ค่่ ก า ร แสงเดืือนแสงตะวัันส่อ่ งนำำ�ทางชีีวิติ
เพาะปลููกได้้เพีียงปีีละครั้้�งในหน้้าฝน แต่่แล้้วฟ้้าใหม่่ได้้สาดแสงแรงกล้้า
หากปริิมาณน้ำำ�� ไม่่ไหลถาโถมจนสร้้าง เปี่่�ยมความหวััง เมื่�อพระมหากษััตริิย์์
ความเสีียหายวนไปอีีก พระองค์์ที่�่ ๑๐ แห่่งพระบรมราชจัักรีีวงค์์
ที่�่ผ่่านมา ชาวบ้้านพยายาม ทรงสืืบสานพระราชภารกิิจของสมเด็็จ
ช่่วยเหลืือพึ่่�งพาตนเองด้้วยการสร้้าง พระบรมชนกนาถ ทรงพระกรุุณารัับ
ทำำ�นบดิินเป็็นแหล่่งเก็็บกัักน้ำ�ำ� และสร้้าง โครงการก่่อสร้้างอ่่างเก็็บน้ำำ��ห้้วยเฮี้�ยไว้้
ฝายกั้�นน้ำ�ำ�ในลำำ�น้ำ�ำ�อีีก ๗ แห่่ง แต่่เมื่�อถึึง เป็็นโครงการอัันเนื่่�องมาจากพระราชดำ�ำ ริิ
ฤดููน้ำ��ำ หลาก ทำำ�นบดิินที่่�ช่่วยกัันสร้้าง เมื่�อวัันที่่� ๑ มีีนาคม พ.ศ. ๒๕๖๐
กลัับเก็็บกัักน้ำำ�� ได้้น้้อยมาก จนไม่่เหลืือ เปรีียบดั่�งฝนหลั่�งจากฟ้้า เสมืือนดััง
พอไว้้ใช้้ในฤดููแล้้ง... สุุดกำ�ำ ลัังที่่�ราษฎร น้ำำ�� ทิิพย์์ชโลมใจและชโลมผืืนแผ่่นดิิน
ตำำ�บลศรีีถ้อ้ ยจะแก้ไ้ ขปัญั หาด้ว้ ยตนเองได้้ ตำำ�บลศรีีถ้้อยให้้มีีความหวัังในการ
เมื่อ� ไม่รู่้จ�้ ะหันั หน้า้ ไปพึ่่ง� ผู้ใ�้ ด การทำำ� ทำ�ำ การเกษตร ไม่่ว่่าจะในฤดููฝนหรืือ
หนังั สือื ถวายฎีีกาพระบาทสมเด็จ็ พระบรม ฤดููแล้้ง ราษฎรผ่่านพ้้นแล้้วจากความ
ชนกาธิิเบศร มหาภููมิิพลอดุุลยเดช เดืือดร้้อนยากไร้้ กลัับมีีชีีวิิตที่่�อยู่่�ดีีมีีสุุข
มหาราช บรมนาถบพิิตร ขอพระราชทาน มีี กิิ นมีี ใ ช้้ อ ย่่ า ง พ อ เ พีี ย ง ไ ด้้ ด้้ ว ย
โครงการก่่อสร้้างอ่่างเก็็บน้ำ�ำ� ห้้วยเฮี้�ย พระมหากรุณุ าธิคิ ุณุ อัันหาที่ส่� ุุดมิไิ ด้้
เพื่่�อเป็็นแหล่่งน้ำ�ำ� ถาวรไว้้ใช้้ในทุุกฤดููกาล

110

But formerly Huai Hia had would have adequate water supply in
become “a never-ending nightmare” all seasons. They believed this was
for Si Thoi residents. During the wet the only way to escape from suffering.
season, Huai Hia received runoff However, the king passed away
from higher ground that inundated before he could grant his royal help.
local farmland causing widespread Their plight seemed insignificant
damage. During the dry season, this when compared with the loss of the
stream dried up providing no water virtuous king.
for farming activities. Worse still, the With the passing of H.M. King
rainy season always started late in Si Bhumibol Adulyadej The Great,
Thoi subdistrict. Many land plots thus darkness spread over the country.
remained empty. Locals could only It was as if the Thai people had lost
cultivate crops once a year or during their guiding light.
the rainy season only. This farming But the sky turned bright again
season was their only option but when the late king’s only son, who
crops were ruined if the watercourse became the 10th king of the Chakri
overflowed. dynasty, ascended the throne and
Locals tried to help themselves continued his father’s royal works.
by building a closure dam and seven The current monarch kindly adopted
check dams along the watercourse. Huai Hia Reservoir construction as one
Yet, these structures could not hold of his royal development projects on
enough water for use during the dry 1 March 2017. His kind move was akin
season. Si Thoi villagers eventually to refreshing rain that nurtures not just
felt the problems were too big for Si Thoi land but also the residents.
them to tackle on their own. Hope grew in the community. They
Because they did not know can now grow crops during both the
where to turn to, they decided to wet and dry seasons. Their problems
submit a petition to H.M. King Bhumibol have gone. Thanks to the king’s
Adulyadej The Great for construction gracious kindness, they can now
of Huai Hia Reservoir, hoping that they sustain good and happy lives.

111

กรมชลประทานร่่วมกัับสำำ�นัักงาน นอกจากนี้้� อ่่างเก็็บน้ำ��ำ ห้้วยเฮี้�ย
คณะกรรมการพิิเศษเพื่่�อประสานงาน อัั น เ นื่่� อ ง ม า จ า ก พ ร ะ ร า ช ดำ�ำ ริิ ยัั ง มีี
โครงการอัันเนื่่�องมาจากพระราชดำ�ำ ริิ คุุณประโยชน์์สร้้างความชุ่�มชื้�นในอากาศ
(สำำ�นัักงาน กปร.) ได้้สนองพระราชดำำ�ริิ ในดิิน และเป็็นแนวกัันเขตไม่่ให้้มีีการ
โดยการก่่อสร้้างอ่่างเก็็บน้ำ��ำ ห้้วยเฮี้�ย บุกุ รุุกพื้้น� ที่่ผ� ืนื ป่่าโดยรอบอีีกด้้วย
อัันเนื่่�องมาจากพระราชดำำ�ริิ ในปีี การใช้้ประโยชน์์จากอ่่างเก็็บน้ำำ��
งบประมาณ ๒๕๖๑ แล้้วเสร็็จในปีีเดีียว ห้้วยเฮี้�ยอัันเนื่่�องมาจากพระราชดำำ�ริิ
โดยอ่่างเก็็บน้ำ�ำ� แห่่งนี้้�มีีความจุุที่่� ยิ่�งบัังเกิิดผลสััมฤทธิ์�อย่่างเป็็นระบบ
ระดัับเก็็บกัักประมาณ ๒,๒๓๕,๐๐๐ เมื่�อกรมชลประทานร่่วมกัับราษฎรจััดตั้้�ง
ลููกบาศก์์เมตร สามารถใช้้เป็็นแหล่่งน้ำำ�� กลุ่่�มผู้�ใช้้น้ำ��ำ ชลประทาน เพื่่�อร่่วมกััน
ต้้นทุุนสนัับสนุุนกิิจกรรมการเกษตร บริิหารจััดการส่่งน้ำำ�� ตามความต้้องการ
และอุปุ โภคบริโิ ภคให้แ้ ก่ร่ าษฎร ๘ หมู่่�บ้า้ น ของสมาชิกิ รวมทั้้ง� การวางแผนจัดั สรรน้ำำ��
ของตำ�ำ บลศรีีถ้้อย อำ�ำ เภอแม่่สรวย เพื่่อ� ให้ก้ ารส่ง่ น้ำำ�� และการระบายน้ำำ�� เป็น็ ไป
จัังหวััดเชีียงราย กว่่า ๑,๒๐๐ ครััวเรืือน โดยสะดวก
รวมพื้้น� ที่่ก� ารเกษตรประมาณ ๒,๐๐๐ ไร่่ จากความสมดุุลในลำ�ำ น้ำ��ำ ห้้วยเฮี้�ย
และยัังช่่วยบรรเทาความเสีียหายจาก นำ�ำ มาซึ่ง่� ความสุุขถ้ว้ นหน้า้ ด้้วยพระบารมีี
อุุทกภััยแก่่ราษฎรที่�่อาศััยอยู่�ด้้านท้้าย ด้้วยพระมหากรุุณาธิิคุุณของ
ของลำำ�น้ำ�ำ� รวมทั้้�งเป็็นแหล่่งเพาะพัันธุ์์� พระองค์์ วัันที่�่ข้้าวออกรวงงดงาม
ปลาน้ำ�ำ�จืดื เป็็นอย่า่ งดีี เปรีียบประดุจุ พรมสีีทองภายใต้แ้ สงเจิดิ จ้า้
ของดวงอาทิิตย์์ สาดส่่องให้้ความหวััง
แ ล ะ อ น า คต แ ก่่ ช า ว บ้้ า น ศ รีีถ้้ อ ย ที่่�
ภายในใจอบอุ่่�นและเต็็มเปี่่�ยมไปด้้วย
ความจงรัักภักั ดีี

112

The Royal Irrigation Department, reservoir. Moreover, the structure has management. The group has planned
in collaboration with the Office of the mitigated flood damage to people water distribution in response to its
Royal Development Projects Board living downstream. This reservoir, in members’ needs, ensuring convenient
(ORDPB), started and completed Huai addition, has become a great resource water allocation, water delivery and
Hia Reservoir construction in fiscal for freshwater fish breeding. water drainage.
year 2018. The Royally-initiated Huai Thanks to the king’s royal
This reservoir can hold about Hia Reservoir has also made huge benevolence, Huai Hia Creek has
2,235,000 cubic meters of water contributions by rehabilitating the restored a well-balanced and happy
that supports farming and the daily land and air. Furthermore, it serves community.
activities of people living in all eight as a buffer zone preventing any Because of the king’s royal
villages of Si Thoi subdistrict, Mae encroachment into forestland. contributions, golden ears of rice
Suai district, Chiang Rai province. In The reservoir has become evoke a giant glittering carpet giving
all, more than 1,200 families and a fruitful resource after the Royal hope and future for Si Thoi residents
about 2,000 rai (320 hectares) of Irrigation Department established a whose warm hearts are now full of
farmland have benefited from the “water users group” for joint water loyalty to the king.

113

นายเฉลีียว นััยนา
นายกองค์์การบริิหารส่่วนตำ�ำ บลศรีีถ้้อย

อำ�ำ เภอแม่ส่ รวย จังั หวััดเชีียงราย
Mr. Chaliaw Naiyana

President of the Si Thoi Subdistrict
Administrative Organization,

Mae Suai district, Chiang Rai province

“อ่่างเก็บ็ น้ำ��ำ ที่ใ่� นหลวง ร.๑๐ “Local farmers substantially benefit
พระราชทานนี้้� เป็็นโครงการที่�่ from the royally-initiated reservoir
พี่่น� ้้องเกษตรกร ชาวไร่่ ชาวนา granted by King Rama X. Due to
ชาวสวน ได้ร้ ับั ประโยชน์์อย่า่ งมหาศาล insufficient water, our farmland was
จากในอดีีต พื้้น� ที่�ท่ ำำ�การเกษตรของเรา once barren. Currently, we enjoy
แห้ง้ แล้้ง เนื่่�องจากขาดแคลนน้ำำ�� plenty of water and much higher
ปัจั จุบุ ันั มีีน้ำ�ำ�ใช้อ้ ย่่างเพียี งพอ crop yields. The abundance of fish
ทำ�ำ ให้้พี่่น� ้้องเกษตรกรของเรา generated by this water supply has
ได้ร้ ับั ผลผลิิตทางการเกษตร become an important source of
food for the community. With better
เพิ่�่มมากขึ้�้นเป็็นเท่า่ ตัวั quality of life, we are now happy and
อีีกทั้้�งยังั มีีแหล่ง่ ประมงที่ห�่ าปูู หาปลาได้้
profoundly appreciate
เป็็นแหล่ง่ อาหารสำ�ำ คัญั ของชุมุ ชน the king for his benevolence.”
ทำ�ำ ให้พ้ ี่่น� ้อ้ งเกษตรกรอยู่่�ดีีกินิ ดีีมากขึ้�้น

จนปลื้้ม� ปีีติกิ ัันถ้้วนหน้า้
นับั เป็น็ พระมหากรุณุ าธิคิ ุณุ

ล้้นเกล้้าล้้นกระหม่อ่ ม”

114

นายศรีวี รรณ ธรรมโน
ผู้ใ�้ หญ่่บ้า้ น หมู่่�ที่�่ ๕ บ้า้ นห้้วยเฮี้�ย
ตำ�ำ บลศรีีถ้้อย อำำ�เภอแม่ส่ รวย

จังั หวััดเชีียงราย
Mr. Sriwan Thammano
Village Head of Ban Huai Hia Moo 5,
Si Thoi subdistrict, Mae Suai district,

Chiang Rai province

“ก่อ่ นมีีอ่่างเก็็บน้ำำ�� ก็จ็ ะขาดแคลนน้ำำ�� “Before the reservoir was
ในช่ว่ งหน้า้ แล้้ง และได้ร้ ับั ผลกระทบ constructed, local farmers were
จากน้ำ�ำ� ป่่าไหลหลากในช่่วงหน้้าฝน plagued by drought in the dry season
พืืชผลเสีียหาย ส่ง่ ผลกระทบต่่อ and crop inundation in the wet
season. The reservoir has helped to
พี่่�น้อ้ งเกษตรกร retain and reserve water for year-round
แต่่หลังั จากมีีอ่า่ งเก็็บน้ำ�ำ� farming. In the dry season, after the
ก็็มีีน้ำำ��ใช้้ทำ�ำ การเกษตรตลอดทั้้ง� ปีี harvest, farmers can earn a living
ช่ว่ งหน้้าแล้้งหลัังจากเก็็บเกี่ย่� ว from fishing. Lives in the village have
ผลผลิิตแล้้วก็ย็ ังั ได้จ้ ับั ปูู จับั ปลา substantially improved thanks to
มาเลี้้ย� งครอบครััว เหลือื จากกิิน
ก็็สามารถแบ่่งปันั ให้ก้ ัับพี่่�น้้องชาวบ้า้ น His Majesty’s benevolence.
หรืือว่า่ ซื้�อขายในชุมุ ชนของเราได้้ Long Live the King.”
พี่่�น้อ้ งชาวบ้า้ นเราก็็อยู่่�ดีีมีีสุขุ
นัับเป็น็ พระมหากรุณุ าธิิคุณุ อย่า่ งยิ่่�ง
ขอพระองค์ท์ รงพระเจริิญ”

115

ฝายห้้วยยาง จังั หวัดั อำ�ำ นาจเจริิญ
Huai Yang Dyke, Amnat Charoen Province

ฝายห้ว้ ยยาง

จากฝายถุุงทราย กลายเป็น็ ฝายถาวร “พระราชทาน”
Huai Yang Dyke:

Sandbag Check Dam’s Transformation into
a “Royally-bestowed” Permanent Dyke

“...รู้้�สึึกดีีใจมากที่่�ได้ร้ ับั พระมหากรุณุ าธิิคุุณ...” “...I am so glad to be a beneficiary of the king’s
หนึ่่�งในหลายถ้้อยคำ�ำ ที่�่ชายชราผู้�้ ตรากตรำ�ำ “กำ�ำ เคีียว” gracious mercy…”
หล่อ่ เลี้ย� งและประทังั ชีีวิติ นานกว่า่ ๗๐ ปีี ด้ว้ ยอาชีีพที่ห่� ลายคน Thus spoke an elderly man who as a farmer had
ย กย่่ อ ง ว่่ า เ ป็็ นกร ะ ดููกสัั น ห ลัั ง ข อ ง ช า ติิ เ อื้ � อ น เ อ่่ ย อ อ ก ม า wielded a “sickle” for more than 70 years. His occupation,
เมื่�อชัักชวนพููดคุุยถึึง “โครงการฝายห้้วยยางอัันเนื่่�องมาจาก rice farming, is widely regarded as the backbone of the
พระราชดำำ�ริ”ิ แม้น้ ้ำ��ำ เสีียงจะสั่น� เครือื พร้อ้ มปรากฏหยาดน้ำำ�� ตา nation. When asked about the Royal Development
ใสๆ ไหลริินอาบสองแก้้ม แต่่แววตาและสีีหน้้ากลัับเปี่�่ยมด้้วย Project on Huai Yang Dyke, his voice choked with
รอยยิ้ม� ที่เ่� ผยให้ส้ ัมั ผัสั ได้อ้ ย่า่ งแจ่ม่ ชัดั ถึงึ ความดีีใจ ความปลื้้ม� ใจ emotion and tears ran down his face. Yet, his eyes and
ความสุขุ ใจ ระคนด้ว้ ยความภาคภููมิิใจ... face were smiling… Clearly, he talked about the project
เวลากว่่าหนึ่่ง� ชั่ว� โมงช่ว่ งบ่่ายคล้อ้ ย บนแคร่่ หน้้าบ้า้ นไม้้ with a mixture of happiness and pride…
๒ ชั้้�น ที่่�มีีร่่องรอยว่่าผ่่านการปรัับปรุุงดููแลเป็็นอย่่างดีี For more than an hour during one afternoon,
ที่่�ลุุงอุุดม เด่่นดวง พรั่�งพรููถึึงความเป็็นมาของโครงการ Mr. Udom Denduang sat on a bamboo bench in front of
ฝายห้้วยยาง นัับแต่่ความทุุกข์์ยากเมื่ �อครั้้�งอดีีต ซึ่่�งเดา his two-storey wooden house that had been properly
ไม่่ออกเลยว่่าเป็็นเวลาเนิ่่�นนานสัักเพีียงใดที่�่ชาวบ้้านแห่่ง maintained over time to relate the dyke’s background.
บ้้านนาเมืือง ตำ�ำ บลกุุดปลาดุุก จัังหวััดอำำ�นาจเจริิญ จำำ�ต้้อง He recounted that it was unclear for how long people
อาศััยแต่่เพีียงลำำ�ห้้วยซึ่่�งมีีน้ำ�ำ�อยู่่�น้้อยนิิด เป็็นเสมืือน living in Ban Na Mueang, Kut Pla Duk subdistrict, Amnat
เส้้นเลือื ดใหญ่่ในการยังั ชีีพ Charoen province, had struggled with distressingly
limited water supply from a creek that had formerly been
a major artery.

117

“ ... ช่่ ว ง หน้้ า แ ล้้ ง แ ท บ ทุุ ก ปีี ที่่�ผ่่านมา ชาวบ้้านเคยพยายาม “...Almost every year, villagers
ชาวบ้า้ นจะต้อ้ งออกไปหาน้ำำ��ตามลำำ�ห้ว้ ย อย่่างสุุดความสามารถ ขวนขวาย had to go to the creek or the middle of
และกลางทุ่�งนา หาบกลัับมาใช้้ ทุุกคน นำำ�ถุุงทรายหรืือกระสอบทรายเท่่าที่�่พอ their paddy fields during the dry season
ลำำ�บากและเดืือดร้้อน…” แม้้ชาวบ้้าน จะหาได้้ กั้้�นเป็็นฝายขวางห้้วยยาง แต่่ก็็ to get water that they would carry back
ส่่ วนใหญ่่ จะพอมีีราย ได้้ เสริิ มจาก ยัังต้้องพึ่่�งพาฟ้้าฝน ซึ่�่งไม่่อาจคาดเดา home for use. Life was difficult for
การทอผ้้า ไม่่ว่่าจะเป็็นผ้้าขิิดหรืือผ้้าฝ้้าย ไ ด้้ เ ล ย ว่่ า แ ต่่ ล ะ ปีี จ ะ เ ป็็ น ใ จ ห รืื อ ไ ม่่ everyone here...” Even though most
แต่่อาชีีพหลัักที่�่เลี้�ยงปากท้้อง ครอบครััว จะตกมากหรืือน้้อยเพีียงใด ถึึงตกมาก villagers had supplementary
ก็็หนีีไม่่พ้้นการทำำ�นา หรืือแม้้ต่่อมาจะ ก็เ็ อ่อ่ ล้น้ แล้ว้ ไหลท่ว่ มหายไปทั้้ง� น้ำ��ำ ทั้้ง� ฝาย income from weaving Khit or cotton
fabrics, their main livelihood was rice
หัันมาปลููกมัันสำำ�ปะหลััง... น้ำำ�� นัับเป็็น ถ้้าตกน้้อยก็็ไม่่เพีียงพอแม้้แต่่จะบรรเทา cultivation. Later, some of them also
ปัจั จััยสำำ�คัญั แทบทั้้�งสิ้น� ความหยาบกร้้านของผิิวดิินที่่�แตกระแหง grew cassava... But generally all plants
“...แต่ก่ ่อ่ นในพื้้�นที่�่เป็น็ ป่่ารก เป็็นประจัักษ์์พยานแห่่งความแห้้งแล้้ง needed water to thrive.
เป็็นไร่่เลื่่�อนลอย ทุุรกัันดาร เนื่่�องจากชาวบ้้านยัังไม่่รู้้�วิิธีี
มีีการปลููกมัันสำำ�ปะหลังั บริิหารจััดการหรืือรัับมืือน้ำ��ำ เมื่�อเป็็น “...When the forest around here
แต่่ได้้ผลไม่่เต็ม็ ที่�่ เพราะขาดน้ำ��ำ ...” เช่น่ นี้้� น้ำ��ำ ท่่าจึึงขาดแคลน ต้้องกิินต้้องใช้้ was still dense, temporary cassava
อย่่างระมััดระวัังและหวงแหน
ลุุงไพศาล บุุญทศ ซึ่�่งสืืบทอด เหตุุการณ์์หมุุนเวีียนเป็็นวััฏจัักร plantations existed. But their
ความรู้�้ในการทำำ�กสิิกรรมจากบรรพบุุรุุษ ปีีแล้้วปีีเล่่า ไร้้หนทางเยีียวยาแก้้ไข productivity was not high in the face

of water shortage…”,

กล่า่ วเสริมิ เมื่ อ� ย้อ้ นเล่า่ ถึงึ ความแร้้นแค้้น ชาวบ้้านจึึงพร้้อมใจกััน ถวายฎีีกา Mr. Paisan Boontos, who learned the
ก่่อนจะมีีโครงการฝายห้้วยยางซึ่�่ง กราบบัังคมทููลขอรัับพระราชทาน arts of agriculture from his forebears
ครอบคลุุมไปถึึงพื้้�นที่�่ใกล้้เคีียงอย่่าง แหล่่งน้ำ�ำ� ที่่�จะเป็็นการคลี่�่คลายความ talked about the difficulties in the
บ้้ า น น า ห้้ ว ยย า ง ตำ�ำ บ ล โ น น โ พ ธิ์� ทุุกข์์ร้อ้ นได้้อย่่างมั่น� คงถาวรสืบื ไป past. Destitution had prevailed until
อัันเป็็นถิ่่�นพำำ�นักั Huai Yang Dyke, which also supplies
nearby Ban Na Huai Yang, Non Pho
subdistrict, where he had lived for a
long time, was built.

118

119

เมื่ �อความทราบถึึงพระบาทสมเด็็จ ไปยัังแปลงเพาะปลููกและที่�่อยู่�อาศััยของ In the past, villagers strove to
พระเจ้้าอยู่่�หััว ผ่่านสำำ�นัักราชเลขาธิิการ ชาวบ้้านซึ่�่งล้้วนเป็็นเกษตรกรได้้อย่่าง help themselves by erecting sandbags
ทรงพระกรุุณารัับ “โครงการฝาย ทั่่ว� ถึงึ ขณะเดีียวกันั อาคารบังั คับั น้ำ�ำ�แห่ง่ นี้้� as a check dam at Huai Yang Creek.
ห้ว้ ยยาง” ไว้เ้ ป็น็ โครงการอันั เนื่่อ� งมาจาก ยังั ทำ�ำ หน้า้ ที่เ่� ก็บ็ กักั น้ำำ�� ไว้ใ้ นลำำ�ห้ว้ ยเพื่่อ� เป็น็ Yet, these efforts did not mean they
พระราชดำ�ำ ริิ โดยมีีกรมชลประทาน น้ำ�ำ�ต้น้ ทุุนสำำ�หรับั ใช้ป้ ระโยชน์์ในฤดููแล้้ง could stop depending on rainfall. It
ร่่วมน้้อมเกล้้าน้้อมกระหม่่อมดำำ�เนิินงาน นัับแต่่นั้้�นมา ชาวบ้้านนาเมืือง was not possible to predict whether
ซึ่่�งนอกเหนืือจากการขุุดลอกห้้วยยาง และบ้า้ นนาห้ว้ ยยาง นับั ร้อ้ ยหลัังคาเรืือน Mother Nature would be kind or
(ด้้านเหนืือ) ความยาว ๑,๖๐๐ เมตร หลายร้้อยชีีวิิต จึึงมีีแหล่่งน้ำ��ำ อย่่างยั่�งยืืน otherwise. Year after year, they could
not tell how much rainwater they
ยัังเร่่งรััดก่่อสร้้าง ฝายน้ำำ��ล้้น ซึ่่�งเป็็น ในการอุุปโภคบริโิ ภค ตลอดจนช่ว่ ยเหลืือ would receive. If rainfall was high,
ฝายถาวรจนแล้้วเสร็็จในเดืือนตุุลาคม พื้้�นที่่�ทางการเกษตร สามารถปลููกพืืช water would overflow the check dam
พ.ศ. ๒๕๖๑ ขนาดความกว้้าง ๑๓.๒๐ ไม่่ว่า่ จะเป็น็ ทานตะวันั พริิก หอม มะเขืือ and move elsewhere. If rainfall was
เมตร เพื่่�อเป็็นอาคารบัังคัับน้ำ�ำ� ในลำำ�น้ำำ�� มะละกอ หรืือพืืชอื่�นๆ ซึ่�ง่ ช่ว่ ยให้้มีีรายได้้ low, their land would be parched.
ห้้วยยางให้้มีีระดัับสููงขึ้�น สามารถส่่งน้ำ�ำ� ตลอดทั้้ง� ปีี Signs of aridity were everywhere, as
villagers did not know how to manage
water resources. With water being so
scarce, locals had to be very cautious
about water usage.

120

ที่�่สำ�ำ คััญเหนืือสิ่�งอื่�นใด โครงการ This cycle continued year after Ever since the dyke was
ฝายห้้วยยางอัันเนื่่�องมาจากพระราชดำ�ำ ริิ year, without the development of any constructed, residents of both Ban Na
ชาวบ้้านหลายคนยัังร่่วมเสีียสละอุุทิิศ solution. Finally, villagers decided Mueang and Ban Na Huai Yang have
ที่่� ดิิ นที่�่ พ อ จ ะ ช่่ ว ย ส นัั บ ส นุุ น ใ ห้้ ก า ร to submit a petition to the king to enjoyed a sustainable water source.
ดำ�ำ เนิินงานบรรลุุเป้้าหมาย นัับเป็็น ask for a water source that would Hundreds of families have thus had
การบููรณาการร่่วมกัันระหว่่างภาครััฐ permanently remove their troubles adequate water for consumption.
และประชาชน ซึ่�่งพระองค์์ได้้ทรงติิดตาม on a sustainable basis. This dyke, furthermore, has nourished
และเอาพระราชหฤทััยใส่่ผลการดำำ�เนิิน The king received the petition farmland. Locals can grow various
via the Office of His Majesty’s Principal types of plants including sunflowers,
โครงการอยู่�เสมอ รวมทั้้�งได้้โปรดเกล้้า Private Secretary and, subsequently, chilis, shallots, nightshades and
โปรดกระหม่่อมมอบหมายองคมนตรีี adopted the Huai Yang Dyke Project papayas year-round.
ทำ�ำ หน้้าที่่�แทนพระองค์์ให้้คอยติิดตาม as his royal development project. Importantly, several locals
ความคืืบหน้้าและการขัับเคลื่่�อนโครงการ The Royal Irrigation Department sacrificed parts of their land for
ฝายห้ว้ ยยางอย่า่ งใกล้ช้ ิดิ กระทั่่ง� ท้า้ ยที่ส�่ ุดุ responded to his royal initiative by the implementation of the Royal
สััมฤทธิิผลผลิิบานอย่่างเป็็นรููปธรรม dredging and excavating the northern Development Project on Huai Yang
สรุุปเป็็นประโยคสั้้�นๆ ในวงสนทนา part of Huai Yang Creek to a length Dyke. This represented a strong
ที่�่ เ ปล่่ ง อ อ ก ม า โ ด ย มิิ ไ ด้้ นัั ด ห ม า ย of 1,600 meters. Also built was a dyke, collaboration between the state and
13.20 meters wide. The structure local community. In addition, the king
แต่่สะท้้อนให้้เห็็นถึึงประโยชน์์สุุข pushes up the creek’s water level, has monitored the project on a
ที่่�ชาวบ้้านซึ่�่งเป็็นอาณาราษฎรล้้วนได้้รัับ paving the way for water to flow regular basis. He has assigned a
ร่่วมกันั อย่่างพร้้อมเพรีียง from the creek comprehensively to representative to closely follow up
farmlands and homes, benefiting the on implementation and progress of
community. The dyke, moreover, the project. Finally, the project has
“...ทรงมองเห็น็ ความเดือื ดร้อ้ น “retains water” for the dry season. achieved tangible results. Testimonials
ของราษฎร แม้จ้ ะอยู่�ในพื้้น� ที่ห�่ ่่างไกล…” The project was completed in from locals, which were by no means

“...ชาวบ้า้ นทุกุ คนดีีใจ ภูมู ิิใจ October 2018. prepared in advance, pointed at the
ทุกุ คนมีีน้ำ�ำ� ใช้้ ไม่ข่ ัดั สน...” same thing – “benefits” for “people”.
“...The king has noticed the
suffering of his people no matter how
remotely they live…”
“...All villagers are glad and
proud. Everyone now has enough
water…”

121

นายอุดุ ม เด่่นดวง
ชาวบ้้านบ้้านนาเมืือง
ตำ�ำ บลกุุดปลาดุกุ อำำ�เภอเมืืองอำ�ำ นาจเจริิญ
จังั หวััดอำำ�นาจเจริิญ
Mr. Udom Denduang
Resident of Ban Na Mueang,
Kut Pla Duk subdistrict,
Mueang Amnat Charoen district,
Amnat Charoen province

“ในฐานะตัวั แทนเกษตรกรบ้้านนาเมืือง “Formerly, farmers in the subdistricts
ตำำ�บลกุดุ ปลาดุุก of Kut Pla Duk, Na Yom and

รวมถึงึ ตำำ�บลใกล้้เคีียง ตำ�ำ บลนายม Non Pho mostly lived in dense forest
และตำำ�บลโนนโพธิ์์� ซึ่�งทั้้�ง ๓ ตำำ�บลนี้้� and practiced shifting cultivation.
พี่่น� ้อ้ งเกษตรกรส่่วนมากอยู่�ในป่า่ ทึบึ Available water was not sufficient for
effective farming. Life was difficult
ทำำ�ไร่่เลื่่�อนลอยมาตลอด for them but they now benefit from
ขาดแคลนน้ำำ�� ในการทำำ�การเกษตร this project. With enough water for
พอมีีโครงการนี้้�เกิิดขึ้น้� ก็ไ็ ด้้รับั ประโยชน์์ farming, they have better financial
จากที่่�เคยทำ�ำ ไร่่เลื่่�อนลอยกันั มานาน status and can also keep livestock.
ทำำ�มาหากินิ มาด้้วยความยากลำ�ำ บาก On behalf of them, I would like to
มาตลอด ก็พ็ อลืืมตาอ้้าปากได้้ express our profound gratitude to
His Majesty whose benevolence has
มีีแหล่่งน้ำำ�� ไว้ใ้ ช้้ทำ�ำ การเกษตร made our troubles disappear.”
ทำ�ำ ปศุุสัตั ว์์ รู้้�สึึกซาบซึ้ง�

ในพระมหากรุุณาธิิคุุณอย่า่ งยิ่่�ง
ที่่�ทรงมองเห็น็ ความทุกุ ข์์ของพวกเรา

ภููมิใิ จแทนพี่่น� ้อ้ งของเรา”

122

123

อ่า่ งเก็็บน้ำำ��ซำ�ำ ตมขาวพร้อ้ มระบบส่่งน้ำำ�� บ้้านห้้วยหมากหล่ำำ�� จังั หวััดอุุดรธานีี
Sam Tom Khao Reservoir and Irrigation System for Ban Huai Mak Lam,

Udon Thani Province

อ่า่ งเก็บ็ น้ำำ��ซำำ�ตมขาว

จากพลัดั พรากคืนื สู่่�ถิ่่�นฐาน จากกันั ดารสู่่�อุดุ มสมบูรู ณ์์
Sam Tom Khao Reservoir:

Bringing Migrants Back Home, Turning Aridity into Fertility

“น้ำำ��” คืือ “ชีีวิติ ” ...Water is life...
วลีีธรรมดาสามััญแต่่กลัับเป็็นหนึ่่�งใน ต้้นทุุน สำำ�คััญ Water – too much of it or too little – dominates the
ที่ก่� ดดันั ให้ช้ าวบ้า้ นในชนบทหลายชีีวิติ หลากช่ว่ งวัยั ฝืนื ใจ จำ�ำ ใจ lives of rural people in particular. To avoid famine, they
ข่่มใจ ทุุกข์ใ์ จ หรืือแม้้กระทั่่ง� เสียี ใจ ละทิ้้ง� ถิ่�นฐานจากบ้า้ นเกิดิ head to big cities shouldering the invisible burdens of
เรืือนนอนที่่�ถููกความแร้้นแค้้นปกคลุุมโดยทั่่�ว ระเห็็จไปยััง dreams and hopes. But in their hearts is pain. Are they
เมืืองใหญ่่ พร้้อมแบกภาระที่�่ไม่่มีีใครมองเห็็น ไม่่ว่่าจะเป็็น heading towards a new life or something worse? Maybe
ความฝันั ความหวังั ตลอดทั้้ง� ความทุกุ ข์์ มุ่�งหน้า้ สู่�...ชีีวิติ ใหม่?่ ? they will never see their families again.
ซึ่�่งแต่่ละคนก็็ยัังไม่่แน่่ใจว่่าจะดีีกว่่าเดิิมหรืือไม่่ หรืือท้้ายที่�่สุุด Residents of Ban Huai Mak Lam, Thom Na Ngam
จะพบ จุุดจบ เป็็นการสิ้้�นลม ไม่่มีีโอกาสกลัับสู่่�อ้้อมกอด subdistrict, Non Sa-at district, Udon Thani province, had
ของครอบครัวั ขณะที่่ย� ังั มีีลมหายใจ faced this fate. Their village was known to be highly arid.
เช่่นเดีียวกัับชาวบ้้านแห่่งบ้้านห้้วยหมากหล่ำ�ำ� ตำำ�บล Sitting on a hillside, it lay on land comprising sand and
ทมนางาม อำ�ำ เภอโนนสะอาด จัังหวััดอุุดรธานีี หมู่่�บ้้านซึ่�ง่ เป็น็ clay, unsuitable for farming. Traveling was also difficult.
ที่�่โจษขานว่่า คืือ ที่่�สุุดของความกัันดาร ด้้วยเป็็นหมู่่�บ้้าน The only water supply came from a creek known as Sam
ขนาดเล็็ก ทั้้�งแทรกตััวอยู่�ในพื้้�นที่�่เชิิงเขา สภาพดิินก็็ยัังเป็็น Tom Khao. The amount of water available, however, was
ดิินเหนีียวปนทราย เพาะปลููกพืืชไม่่ค่่อยได้้ มิิหนำำ�ซ้ำ�ำ� minimal. Many residents thus migrated in search of work
การเดิินทางเข้้าถึึงยัังยากลำ�ำ บาก น้ำ�ำ�ท่่าก็็มีีเพีียง ร่่องน้ำ��ำ to support themselves.
ที่เ�่ รีียกกันั สืบื มาว่า่ ซำ�ำ ตมขาว ไหลผ่า่ น ซึ่ง่� ปริมิ าณน้ำ��ำ อาจกล่า่ ว
เปรีียบเปรยได้้ว่่าน้้อยยิ่ �งกว่่าหยาดเหงื่ �อชโลมกายชาวบ้้าน
ที่�่ต้้องแบกร่่างออกไปรัับจ้้าง แลกเงิิน ซื้้�อข้้าว และ ซื้้�อน้ำำ��
ด้้วยการขายแรงงานนอกพื้้น� ที่ร�่ วมกัันเสีียอีีก

125

“...หมู่่�บ้า้ นแห้้งแล้ง้ มาก “...ตอนนั้้�นอยากถวายฎีีกา

ชาวบ้้านต้อ้ งซื้�อน้ำำ��ใช้้ เพราะในหมู่่�บ้า้ นไม่ม่ ีีน้ำำ�� กินิ น้ำำ��ใช้้

หลายครั้ง� ที่ป่�ู่� ย่่า ตา ยาย น้ำ�ำ�เลี้้ย� งสััตว์ก์ ็ไ็ ม่ม่ ีี

ต้อ้ งห้า้ มลููกหลาน ...ชาวบ้า้ นช่ว่ ยกันั เขีียน

ไม่่ให้อ้ าบน้ำำ�� เพราะน้ำำ�� แพง แต่่ลงชื่อ� ลุงุ เพราะอายุุมากที่ส่� ุดุ …”

ต้อ้ งใช้อ้ ย่า่ งประหยััด...” นายชาย ช่่วยนา ผู้�้อาวุุโสสููงสุุด

นายเภา ยาท้้าว ผู้้�ใหญ่่บ้้าน ในหมู่่�บ้้าน ถ่่ายทอดถึึงที่่�มาพร้้อมเอ่่ย
บ้า้ นห้ว้ ยหมากหล่ำ��ำ เล่่าย้อ้ นความหลังั อย่่างชััดเจนประหนึ่่�งว่่าเหตุุการณ์์
อย่่างไรก็็ตาม ความขาดแคลนน้ำ��ำ เพิ่่ง� เกิิดขึ้้�นเมื่�อวานนี้้�
ที่่�เล่่นงานเป็็นกิิจวััตร ในที่�่สุุดก็็พลาดท่่า
ให้้แก่่ชาวบ้้านที่�่ร่่วมใจกัันถวายฎีีกา “...ดีีใจและปลาบปลื้้ม� ใจมาก
ขอรัับพระราชทานความช่่วยเหลืือจาก พอถวายฎีีกาได้แ้ ล้้ว
พระบาทสมเด็จ็ พระเจ้า้ อยู่่�หััว
ก็็ดีีใจกันั ทั้้�งหมู่่�บ้้าน...”

126

“...Our village was really dry. “...Back then, we wanted to submit “...After King Rama X suggested
Villagers had to buy water. a petition because our village did not that a reservoir should be built here,
Often, grandparents told their have enough water for consumption, we were very happy. Some of us
grandchildren not to bathe because cultivation and animal husbandry… even shed tears of gratitude. We
water was so expensive. Villagers jointly wrote the petition. knew then that we would have water
They had to do without this luxury...”, But it was signed by me because for farming. We would be able to earn
I was the oldest villager…”, a living. Our lives would improve…”,
Mr. Phao Yathao, village head of Ban
Huai Mak Lam, recounted. Mr. Chai Chuaina, the oldest local, the village head remembered the day
However, this situation was related how his village had changed he opened the letter from the Office
finally resolved when the villagers for the better, of His Majesty’s Principal Private
submitted a petition to the king for Secretary. The letter marked the official
royal help. “…We were delighted that our beginning of the Royally-initiated
submission was successful. Sam Tom Khao Reservoir. It was the
The whole village erupted in joy…” first royal development project of
H.M. King Maha Vajiralongkorn Phra
Vajiraklaochaoyuhua in Udon Thani
province.

127

“...พอชาวบ้า้ นรู้้�ว่่า โครงการอ่่างเก็็บน้ำ��ำ ซำำ�ตมขาว อัันเนื่่�อง ลููกบาศก์์เมตร กั้้�นร่่องน้ำ��ำ ซำ�ำ ตมขาว
ในหลวงรััชกาลที่�่ ๑๐ มีีพระราชดำำ�ริิ มาจากพระราชดำำ�ริิ ซึ่�่งเป็็นโครงการ พร้้อมติิดตั้้�ง ระบบท่่อส่่งน้ำ�ำ� บ้้านห้้วย
ให้ส้ ร้า้ งอ่่างเก็็บน้ำ�ำ� พััฒนาแห่่งแรกของพระบาทสมเด็็จ หมากหล่ำ��ำ ความยาว ๒,๒๕๐ เมตร
ทุกุ คนดีีใจมาก บางคนถึงึ กัับ พระเจ้้าอยู่่�หัวั ในจังั หวััดอุดุ รธานีี จนแล้้วเสร็็จเมื่�อวัันที่�่ ๓๐ กัันยายน
ร้้องไห้อ้ อกมาด้้วยความดีีใจ อ่่างเก็บ็ น้ำ��ำ ซำำ�ตมขาว เป็น็ โครงการ พ.ศ. ๒๕๖๑ สามารถเก็็บกัักน้ำ�ำ� ต้้นทุุน
เพราะเราจะมีีน้ำ��ำ ไว้้ทำำ�การเกษตร ที่�่พระบาทสมเด็็จพระเจ้้าอยู่่�หััวทรง และส่่งน้ำ��ำ ให้้ชาวบ้้านบ้้านห้้วยหมากหล่ำ�ำ�
เมื่่�อมีีน้ำ�ำ�เราจะมีีแรงทำำ�มาหากินิ พระกรุุณาโปรดเกล้้าโปรดกระหม่่อม ร ว ม พื้้� นที่่� กว่่ า ๓ ๕ ๐ ไ ร่่ เ พื่่� อ ใ ช้้
ชีีวิิตเราคงจะดีีขึ้�น้ กว่่าเดิมิ ที่เ่� ป็น็ อยู่�...” รัับไว้้เป็็นโครงการอัันเนื่่�องมาจาก อุุปโภคบริิโภค ทำ�ำ การเกษตร รวมถึึง
พระราชดำ�ำ ริิ เมื่�อวัันที่่� ๒๗ มีีนาคม เลี้ย� งสััตว์ ์
ผู้้�ใหญ่่เภา กล่่าวเพิ่่�มเติิมถึึงวัันที่�่ พ.ศ. ๒๕๖๐ โดยกรมชลประทาน พิิเศษไปกว่่านั้้�นอ่่างเก็็บน้ำ��ำ
เปิดิ อ่า่ นจดหมายจากสำำ�นักั ราชเลขาธิกิ าร รัับสนองพระราชดำ�ำ ริิดำำ�เนิินการก่่อสร้้าง ซำ�ำ ตมขาว นัับเป็็น โครงการแรก ที่่�มีี
ซึ่�่งเป็็นเสมืือนการจุุดประกายเริ่�มต้้นของ เป็็นอ่่างเก็็บน้ำ��ำ ขนาดความจุุ ๒๐๔,๑๐๐ การก่่อสร้้างทั้้�งอ่่างเก็็บน้ำ�ำ� ระบบส่่งน้ำ��ำ

128

129

ใต้้ดิินควบคู่�ไปกัับการส่่งเสริิมอาชีีพ “...ด้ว้ ยพระเมตตาต่่อราษฎรนี้้�
โดยกรมชลประทานร่่วมกัับองค์์การ ทำำ�ให้้ชาวชุมุ ชนที่่�เคยออกไป
บริิหารส่่วนตำ�ำ บล จััดสรรพื้้�นที่�่ส่่วนกลาง ทำำ�งานข้า้ งนอก ทยอยกลัับมา
จำำ�นวน ๘ ไร่่ แบ่ง่ ให้ช้ าวบ้า้ นครััวเรืือนละ อยู่�ถิ่�นฐานเดิิมมากขึ้้น� ...”
เท่่าๆ กััน เพื่่�อทำำ�การเกษตร พร้้อมจััดส่่ง
ผู้แ้� ทนชาวบ้า้ นไปศึกึ ษาดููงานที่ศ�่ ููนย์ศ์ ึกึ ษา ผู้ใ้� หญ่เ่ ภา พููดด้ว้ ยความสุขุ ใจ ทั้้ง� ยังั
ก า รพัั ฒ น า ภูู พ า นอัั น เ นื่่� อ ง ม า จ า ก ย้ำ��ำ ด้้วยความภููมิิใจระคนกับั ความอิ่ม� ใจ
พระราชดำ�ำ ริิ จัังหวััดสกลนคร เพื่่อ� เรีียนรู้้� โครงการอ่่างเก็็บน้ำ��ำ ซำ�ำ ตมขาว
แล้้วนำำ�มาพััฒนา ต่่อยอด ให้้โครงการ อัันเนื่่�องมาจากพระราชดำำ�ริิจึึงไม่่เพีียง
อ่่างเก็็บน้ำำ�� ซำ�ำ ตมขาว อัันเนื่่�องมาจาก บรรเทาความแห้้งแล้้ง ความขาดแคลน
พระราชดำำ�ริเิ กิิดประโยชน์อ์ ย่่างสููงสุดุ แหล่่งน้ำ��ำ แต่่ยัังหลอมรวมชีีวิิตที่�่แตก
โครงการอ่่างเก็็บน้ำ�ำ�ซำำ�ตมขาว กระสานซ่่านเซ็็นของชาวบ้้านบ้้านห้้วย
ยัังเป็็นเสมืือน หมุุดหมาย ให้้หลาย หมากหล่ำ��ำ ที่�่จำ�ำ ต้้อง พลััดพราก จากถิ่่�น
หน่่วยงานในท้้องถิ่�น พร้้อมเพรีียงกััน อาศัยั ออกไปทำ�ำ งานต่่างพื้้น� ที่�่ ให้้กลัับมา
นำำ�ความเจริญิ มาสู่�หมู่่�บ้า้ น ไม่ว่ ่า่ จะเป็็น อยู่�พร้้อมหน้้าเป็็นครอบครััวเดีียวกััน
ถนน โรงเรีียน ตลอดจนการส่่งเสริิม อีีกครั้้�ง
องค์์ความรู้้� วััตถุุดิิบ อุุปกรณ์์การเกษตร
การปศุสุ ััตว์์ เป็น็ ต้น้

130

Sam Tom Khao Reservoir was development of Sam Tom Khao
adopted as one of the king’s royal Reservoir to obtain optimal benefits.
development projects on 27 March The Sam Tom Khao Reservoir
2017. The Royal Irrigation Department project has now pinned Ban Huai Mak
responded to the royal initiative Lam on the authorities’ development
by constructing the reservoir. With map. After the project concretized,
capacity of 204,100 cubic meters of several local agencies started to
water, this reservoir was built across introduce peri-urban development
the Sam Tom Khao watercourse. It in the village. A road was constructed
also features an irrigation system, and so was a school. These agencies
which stretches over 2,250 meters, for also equipped locals with knowledge,
Ban Huai Mak Lam. Construction was raw materials, farming equipment,
completed on 30 September 2018. livestock, and other resources.
Thanks to this reservoir, there is now
water capital for Ban Huai Mak Lam. “...Because the king is kind to his
This reservoir can irrigate more than people, natives who used to be
350 rai (56 hectares) of land. migrant workers have started
The Royal Development Project coming back home…”,
on Sam Tom Khao Reservoir is the first
project to feature not just an irrigation the village head said happily with
system but occupational promotion pride and delight.
as well. For this project, the Royal Not only has the Royal
Irrigation Department collaborated Development Project on Sam Tom
with a subdistrict administrative Khao Reservoir curbed aridity and
organization in developing an 8-rai water shortage, but it has also restored
area for common use. This area is the social life of Ban Huai Mak Lam
allocated to local residents equitably residents. Without the reservoir,
for farming activities. Representatives family members had to travel far and
of the local community were also wide to find work. With the reservoir,
taken on an educational trip to the they have been become a family
Puparn Royal Development Study once more.
Center in Sakon Nakhon province so
that they could learn about further

131

นายเภา ยาท้้าว
ผู้ใ้� หญ่่บ้้านบ้้านห้ว้ ยหมากหล่ำ��ำ
ตำำ�บลทมนางาม อำำ�เภอโนนสะอาด

จังั หวััดอุดุ รธานีี
Mr. Phao Yathao
Village Head of Ban Huai Mak Lam,
Thom Na Ngam subdistrict,
Non Sa-at district,
Udon Thani province

“เมื่่อ� ทราบข่่าวว่า่ พระองค์ท์ ่่าน ลูกู หลานที่�ไ่ ปทำำ�งานที่่ก� รุุงเทพฯ “After hearing that the king had
ได้พ้ ระราชทานอ่า่ งเก็บ็ น้ำำ�� ซำำ�ตมขาว ก็ก็ ลัับมาอยู่่�บ้้าน จาก ๔๕ ครััวเรืือน approved reservoir construction, we
were very happy. The reservoir has
ให้้ชาวบ้า้ น ชาวบ้้านก็ด็ ีีใจ กลายเป็็น ๘๕ ครัวั เรืือน provided us with enough water for
หลังั จากมีีอ่า่ งเก็็บน้ำำ�� กลัับมาอยู่่�บ้า้ นปลููกผััก เลี้้ย� งสััตว์์ household consumption, farming
and animal husbandry. We no longer
ชาวบ้า้ นก็ม็ ีีน้ำำ��อุปุ โภคบริิโภค เลี้้ย� งสัตั ว์์ แค่่นี้้ก� ็็พออยู่่�พอกิินแล้้ว need to buy water. In addition, the
ไม่่ต้อ้ งไปซื้�อน้ำ��ำ อีีก ไม่อ่ ดอยาก สบายกว่า่ เมื่่อ� ก่่อนมาก forest has been restored in all of its
พอน้ำ�ำ� อุดุ มสมบููรณ์์ abundance and serves as a natural
ชาวบ้า้ นก็็ดีีใจ มีีความสุขุ ” source of food for both humans and
พืืช สัตั ว์์ ป่า่ ไม้ก้ ็็อุุดมสมบูรู ณ์์ animals. Villagers forced to become
เป็็นแหล่ง่ อาหารตามธรรมชาติิ
migrant workers have started to
ที่่อ� ุดุ มสมบููรณ์ม์ ากขึ้�้น return home. The number of houses
here has risen from 45 to 85 now. We
can sustain our livelihoods through
vegetable and livestock production.
Life is much better than in the past

and is very satisfactory. ”

132

133

พระบาทสมเด็็จพระบรมชนกาธิิเบศร มหาภููมิิพลอดุลุ ยเดชมหาราช บรมนาถบพิิตร
และพระบาทสมเด็็จพระปรเมนทรรามาธิิบดีีศรีสิินทรมหาวชิิราลงกรณ พระวชิิรเกล้า้ เจ้้าอยู่�หัวั
เมื่่อ� ครั้ง� เสด็็จพระราชดำำ�เนิินไปทรงวางศิิลาฤกษ์์เขื่อ� นแม่่กลอง อำำ�เภอท่่าม่่วง จังั หวัดั กาญจนบุรุ ี เมื่่อ� วันั ที่่� ๓๐ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๑๐
H.M. King Bhumibol Adulyadej The Great and H.M. King Maha Vajiralongkorn Phra Vajiraklaochaoyuhua (then H.R.H.
Prince Maha Vajiralongkorn) presided over the foundation stone laying ceremony for the construction of Mae Klong Dam

in Tha Muang district, Kanchanaburi province on 30 July 1967.

134

เขื่อ� นแม่่กลองในปััจจุบุ ันั
Mae Klong Dam.

135



บทสรุุป

กรมชลประทานมุ่่�งมั่่�น ต่อ่ ยอด สืบื สาน “ชลพระราชทาน”
เพื่่�อประโยชน์์สุุขสู่�แผ่่นดิินไทยอย่่างยั่่ง� ยืืน

Epilogue

Strong Commitment to Continuing and Developing
“Royally-initiated Irrigation” for Sustainable National Benefit

เกืือบ ๖ ทศวรรษแห่่งชลพระราชทาน นัับจาก Almost 60 years ago, the first royally-initiated
อ่่างเก็็บน้ำ��ำ เขาเต่่า โครงการชลประทานอัันเนื่่�องมาจาก irrigation project – Khao Tao Reservoir – was realized.
พระราชดำ�ำ ริิโครงการแรก จวบจนวัันนี้้� โครงการชลประทาน To date, more than 3,000 royal irrigation projects have
อัันเนื่่�องมาจากพระราชดำ�ำ ริิกว่่า ๓,๐๐๐ โครงการ เก็็บกัักน้ำำ�� been implemented nationwide with a combined capacity
ได้้ ๖,๕๙๐ ล้้านลููกบาศก์์เมตร สามารถส่่งน้ำำ�� ไปหล่่อเลี้�ยง of 6,590 million cubic meters; they supply water to 7.9
พื้้�นที่่�การเกษตรได้้ถึึง ๗.๙ ล้้านไร่่ ได้้ก่่อเกิิดผลสำำ�เร็็จ million rai (1.264 million hectares) of agricultural areas.
เ ป็็ นค ว า ม อุุ ด ม ส ม บููรณ์์ ที่�่ แ ผ่่ ข ย า ย ผืื นดิิ น แ ห้้ ง แ ล้้ ง These projects have successfully transformed arid land
ที่�่ กลัั บ ม า ชุ่ � ม ชื้ � น พืื ช ผ ล ท า ง ก า ร เ กษตรผลิิ ด อ ก อ อ กผ ล into vast expanses of fertile farmland. With sufficient
เจริิญงอกงาม ประชาชนสามารถก้้าวผ่่านความแร้้นแค้้น water supply and burgeoning crop yields, Thai farmers
มีีน้ำ��ำ กินิ น้ำ��ำ ใช้้อย่่างพอเพีียง ลืืมตาอ้า้ ปากได้ ้ มีีคุณุ ภาพชีีวิติ ที่�่ดีี have been able to break free from the cycle of poverty,
และมีีความสุขุ มากยิ่่ง� ขึ้�น improve their quality of life and live happier lives.
ทุกุ หยาดหยดของ ชลพระราชทาน จึึงไม่ไ่ ด้้มีีความหมาย The royally-initiated irrigation projects thus not only
เพีียงแค่่น้ำำ��กิินน้ำำ��ใช้้ น้ำำ�� เพื่่�อการเกษตรเท่่านั้้�น หากยัังเต็็ม mean sufficient water for consumption and agriculture,
ไปด้้วยเรื่ �องราวความสััมพัันธ์์อัันแน่่นแฟ้้นระหว่่างสถาบััน but they have also firmly intertwined relations among
พระมหากษััตริิย์์ กรมชลประทานที่�่มีีภารกิิจโดยตรง the monarchy, the Royal Irrigation Department with its
ด้้านการพััฒนาแหล่่งน้ำ�ำ� และประชาชนที่�่ผููกพัันเกี่่�ยวเนื่่�องกััน mandate of water resource development, and the
อย่่างมิิเสื่�อมคลาย ทั้้�งหยาดพระเสโทที่�่ไหลหลั่�ง สะท้้อนถึึง public. Every drop of Their Majesties’ sweat reflects their
พระราชวิิริิยอุุตสาหะในการคิิดค้้นหาหนทางพััฒนาแหล่่งน้ำำ�� perseverance to seek water resource development
และหยาดน้ำ��ำ พระราชหฤทััยที่�่ไหลริิน สร้้างความชุ่�มชื้�น approaches and their benevolence that has nurtured
คืืนความอุุดมสมบููรณ์์ให้้ผืืนดิิน เพื่่�อชีีวิิตความเป็็นอยู่่�ที่่�ดีีขึ้้�น sterile land for the wellbeing of their subjects.
ของประชาชน
137

ไม่่เพีียงเท่่านั้้�น ชลพระราชทาน In addition, the royally-initiated progressinThailand’sirrigationsystems.
ยัังเป็็นความภููมิิใจอัันใหญ่่หลวงของ irrigationsystems have inspired officers In particular, H.M. King Chulalongkorn
ข้้าราชการกรมชลประทานทุุกยุุคทุุกสมััย of the Royal Irrigation Department who established the Canal Department,
ที่�่ได้้รัับเกีียรติิอัันยิ่่�งใหญ่่ในการพััฒนา with great pride in their mission of H.M. King Bhumibol Adulyadej The
แหล่่งน้ำำ�� และการบริิหารจััดการน้ำ��ำ water resource development and Greatwho granted invaluable guidance
ซึ่่� ง ถืื อ เ ป็็ น ท รัั พ ย า กรที่�่ มีีคุุ ณ ค่่ า management as water is essential for for water resource management and
และมีีความสำ�ำ คััญอย่่างยิ่�งต่่อการพััฒนา national development and improved initiated numerous related projects,
ประเทศและการยกระดัับคุุณภาพชีีวิิต quality of life. Since its inception, the and H.M. King Maha Vajiralongkorn
Royal Irrigation Department has been Phra Vajiraklaochaoyuhua who
ประชาชน อีีกทั้้�งตลอดการปฏิิบััติิภารกิิจ blessed with the royal benevolence established the strong intention
อัันยาวนานนี้้� กรมชลประทานยัังได้้รัับ of all monarchs, whose guidance and to treasure, preserve and build on
พระมหากรุุณาธิิคุุณจากพระมหากษััตริิย์์ patronage have contributed to his father’s irrigation initiatives and

138

มาโดยตลอดนัับตั้�งแต่่พระบาทสมเด็็จ มหาราช บรมนาถบพิติ ร ได้พ้ ระราชทาน has given guidance and instructions
พระจุุลจอมเกล้้าเจ้้าอยู่่�หััว รััชกาลที่่� ๕ และทรงวางรากฐานไว้ ้ กอปรกับั พระราช beneficial for the operations of the
ผู้�้ทรงก่่อตั้�งกรมคลอง พระบาทสมเด็็จ ปณิิธานอัันแน่่วแน่่ของพระบาทสมเด็็จ Royal Irrigation Department.
พระบรมชนกาธิิเบศร มหาภููมิิพล พระเจ้้าอยู่่�หััวในอัันที่�่จะสืืบสาน รัักษา Although the problems of flood
อดุุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิิตร ต่่อยอด ทั้้�งโครงการอัันเนื่่�องมาจาก and droughthave not been eradicated
ผู้�้ พ ร ะ ร า ช ท า น โ คร ง ก า ร แ ล ะ แ น ว พระราชดำ�ำ ริิเดิิมของสมเด็็จพระบรม and periodically pose new challenges,
พระราชดำำ�ริเิ กี่ย�่ วกับั การบริหิ ารจัดั การน้ำ�ำ� ชนกนาถ และโครงการใหม่ๆ่ ที่�่ทรงริเิ ริ่�ม the Royal Irrigation Department is
จวบจนถึึงพระบาทสมเด็็จพระเจ้้าอยู่�่หััว จะเป็็นทั้้�งหลัักนำ�ำ ทางและเป็็นทั้้�งขวััญ confident that all of its officers will have
รััชกาลปััจจุุบัันที่�่ ท ร ง เ อ า พ ร ะ ร า ช กำ�ำ ลัังใจให้้ข้้าราชการกรมชลประทาน strong willpower to tirelessly brave
them out. The “King’s Philosophy”
หฤทััยใส่่ในการพััฒนาแหล่่งน้ำ�ำ� สืืบสาน ทุุกคนพร้้อมใจกัันทุ่่�มเทกำำ�ลัังกาย of H.M. King Bhumibol Adulyadej The
รัักษา ต่่อยอดพ ร ะ ร า ช กรณีี ย กิิ จ กำำ�ลัังใจ กำ�ำ ลัังสติิปััญญา อย่่างเต็็มกำำ�ลััง Great as well as the strong aspiration
จ า ก พ ร ะ บ ร ม ช นกน า ถ อีีกทั้้� ง ยัั ง ไ ด้้ ความสามารถฟัันฝ่่า ไม่่ว่่าภายภาคหน้้า of H.M. King Maha Vajiralongkorn
พระราชทานแนวทางการดำำ�เนิินงาน จะต้อ้ งพานพบกัับอุปุ สรรคปััญหาใดๆ Phra Vajiraklaochaoyuhua to treasure,
การแก้้ไขปััญหา ตลอดจนพระบรมราช กรมชลประทานขอตั้ �งมั่�นปฏิิญาณ preserve and build on his father’s
วิินิิจฉััยเสนอแนะต่่างๆ ที่�่ล้้วนทรงคุุณค่่า จะมุ่ �งมั่ �นก้้าวเดิินตามรอยพระยุุคลบาท projects and his own initiatives will
และเป็็นประโยชน์์ยิ่ง� ต่่อกรมชลประทาน จะน้้อมนำำ�หลัักคิิด หลัักคำำ�สอน และ be their beacons and moraleboosters.
แม้้ในวัันนี้้� ปััญหาเกี่�่ยวกัับน้ำ�ำ� หลัักการทรงงาน จะแน่่วแน่่สืืบสาน The Royal Irrigation Department
pledges its commitment to following
โดยเฉพาะน้ำ��ำ ท่่วมและน้ำ��ำ แล้้งจะยััง พระราชปณิิธานของพระมหากษััตริิย์์ in Their Majesties’ footsteps and
ไม่่หมดสิ้้�นไปจากแผ่่นดิินไทยและยััง ทั้้ง� ๒ พระองค์์ ผู้�้เป็็นศููนย์ร์ วมดวงใจของ observing their guidance, instructions
คงมีีปััญหาและความท้้าทายใหม่่ๆ ให้้ ปวงชนชาวไทยในการแก้ไ้ ขปัญั หา พัฒั นา and work principles in its irrigation
จััดการแก้้ไขอยู่�เสมอ แต่่กรมชลประทาน งานก่่อสร้้างโครงการชลประทาน และ and water resource development
เชื่ �อเป็็นอย่่างยิ่ �งว่่าด้้วยแนวพระราชดำำ�ริิ การบริิหารจััดการน้ำำ�� เพื่่�อช่่วยเหลืือ projects to address the Thai people’s
หลัักคำ�ำ สอน หลัักการทรงงาน ทฤษฎีี ประชาชนให้้ผ่่านพ้้นความทุุกข์์ยาก hardships, improve their living
และวิิถีีปฏิิบััติิต่่างๆ หรืือที่�่เรีียกรวมกััน มีีชีีวิิตความเป็็นอยู่่�ที่�่ดีี และสร้้าง conditions and secure sustainable
ว่่า “ศาสตร์์พระราชา” ในการพััฒนา ประโยชน์์สุุขสู่ �แผ่่นดิินไทยอย่่างยั่ �งยืืน national benefits.

แหล่่งน้ำำ�� ที่�่พระบาทสมเด็็จพระบรม ตลอดไป
ชนกาธิิเบศร มหาภููมิิพลอดุุลยเดช

139

140

141

บรรณานุุกรม

กรมชลประทาน, กระทรวงเกษตรและสหกรณ์์. ๘๔ ปีี ชลประทาน. กรุงุ เทพฯ : โรงพิิมพ์์บริษิ ััทสารมวลชน, ๒๕๒๙.
กรมชลประทาน, กระทรวงเกษตรและสหกรณ์์. ชลประทาน งานเพื่่�อแผ่่นดิินไทย. กรุงุ เทพฯ : มปท., ๒๕๕๓.
กรมชลประทาน, กระทรวงเกษตรและสหกรณ์.์ ชลพิพิ ััฒน์์วััฒนา ศาสตร์์พระราชาภูมู ิพิ ล.กรุงุ เทพฯ:บริษิ ััท พิิมพ์ด์ ีี จำ�ำ กัดั ,๒๕๖๐.
กรมชลประทาน, กระทรวงเกษตรและสหกรณ์.์ ตามรอยพระบาท พััฒนาชาติดิ ้้วย “น้ำำ�� ”. กรุุงเทพฯ : มปท., ๒๕๕๘.
กรมชลประทาน, กระทรวงเกษตรและสหกรณ์.์ สาระน่า่ รู้�เกี่�ยวกัับการชลประทาน. กรุุงเทพฯ : มปท., ๒๕๕๘.

เว็็บไซต์์

เว็บ็ ไซต์ ์ กรมชลประทาน https://www.rid.go.th
เว็บ็ ไซต์ ์ สำ�ำ นักั งานคณะกรรมการพิเิ ศษเพื่่อ� ประสานงานโครงการอันั เนื่่อ� งมาจากพระราชดำ�ำ ริิ (สำ�ำ นักั งาน กปร.) http://www.rdpb.go.th

142

คณะทำำ�งานจัดั ทำำ�หนัังสืือเฉลิิมพระเกีียรติิ

พระบาทสมเด็็จพระปรเมนทรรามาธิบิ ดีีศรีีสินิ ทรมหาวชิิราลงกรณ พระวชิิรเกล้า้ เจ้้าอยู่่�หััว
เนื่่�องในโอกาสวัันเฉลิิมพระชนมพรรษา ๒๘ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๖๕

คณะที่่ป� รึึกษา อธิบิ ดีีกรมชลประทาน
นายประพิศิ จันั ทร์ม์ า ผู้้ท� รงคุุณวุุฒิิด้า้ นวิศิ วกรรมโยธา (ด้า้ นบำ�ำ รุุงรักั ษา)
นายวััชระ เสือื ดี ี ผู้้�อำ�ำ นวยการสำ�ำ นักั บริหิ ารทรััพยากรบุคุ คล
นายเอนก ก้้านสัังวอน ที่�่ปรึึกษาโครงการอันั เนื่่�องมาจากพระราชดำ�ำ ริิ ด้า้ นการประชาสััมพัันธ์์
นางอรทััย วััฒนชััย

ประธานคณะทำ�ำ งาน ผู้้�อำำ�นวยการกองประสานงานโครงการอันั เนื่่�องมาจากพระราชดำำ�ริิ
นายสััณฐิิต พีีรานนท์ ์

คณะทำ�ำ งาน
นางสาวกนกนุชุ นวกุลุ จิิตมั่น�่ ผู้้�อำำ�นวยการส่่วนประชาสัมั พันั ธ์แ์ ละเผยแพร่่
สำ�ำ นักั งานเลขานุกุ ารกรม
นายพีรี สิชิ ฌ์์ อนัันต์ว์ ณิิชย์ช์ า ผู้�้ อำ�ำ นวยการส่ว่ นวิิศวกรรม
กองประสานงานโครงการอันั เนื่่อ� งมาจากพระราชดำ�ำ ริิ
นายภาสกร ภู่่�พัันธ์ศ์ รีี ผู้�้ อำำ�นวยการส่ว่ นติดิ ตามและประเมินิ ผล
กองประสานงานโครงการอันั เนื่่�องมาจากพระราชดำ�ำ ริิ
นางรััชตา เจีียมตน หัวั หน้า้ ฝ่า่ ยบริิหารทั่่ว� ไป
กองประสานงานโครงการอันั เนื่่�องมาจากพระราชดำ�ำ ริิ
นายสัันติภิ าพ ชุ่่�มมี ี นัักประชาสััมพันั ธ์ป์ ฏิบิ ััติกิ าร
สำำ�นักั งานเลขานุกุ ารกรม
นางสาวพิิณชลีี เปรมบุุตร นัักประชาสััมพันั ธ์์
สำำ�นักั งานเลขานุกุ ารกรม
นางสาวรััตนาพร ทองศรีี นัักประชาสัมั พันั ธ์์
สำ�ำ นัักงานเลขานุกุ ารกรม
นายธีีรนัันต์์ เจริญิ ศิริ ิมิ ณีี ผู้�้ อำำ�นวยการส่ว่ นกิจิ กรรมพิเิ ศษ
กองประสานงานโครงการอันั เนื่่อ� งมาจากพระราชดำ�ำ ริิ
นางสาวจันั ทร์จ์ ิิรา อัักษรณรงค์ ์ วิศิ วกรชลประทานปฏิบิ ััติกิ าร
กองประสานงานโครงการอันั เนื่่อ� งมาจากพระราชดำ�ำ ริิ
นายบริิวััฒน์์ ชััยงาม วิิศวกรชลประทานปฏิบิ ััติกิ าร
กองประสานงานโครงการอันั เนื่่อ� งมาจากพระราชดำ�ำ ริิ

143

ชลพระราชทาน E-Book ไฟล์์ PDF
กรมชลประทาน กระทรวงเกษตรและสหกรณ์์
ISBN 978-616-358-600-1 ๘๑๑ ถนนสามเสน แขวงถนนนครไชยศรีี
ปีีที่่พ� ิมิ พ์์ พ.ศ. ๒๕๖๕ เขตดุสุ ิติ กรุงุ เทพฯ ๑๐๓๐๐
จำำ�นวนพิิมพ์์ ๒,๐๐๐ เล่ม่ โทรศััพท์์ ๐ ๒๒๔๑ ๐๐๒๐ - ๒๙
จัดั ทำำ�โดย โทรสาร ๐ ๒๒๔๓ ๐๙๖๖

บริิษััท ดาวฤกษ์ ์ คอมมููนิิเคชั่่น� ส์์ จำ�ำ กััด
๔๒๘/๑๓๙-๑๔๐
หมู่่�บ้า้ น เดอะรีีเจ้้นท์์ สตรีีท
ถนนพระยาสุเุ รนทร์์ แขวงบางชันั
ศึกึ ษา สร้้างสรรค์์ และผลิติ เขตคลองสามวา กรุงุ เทพฯ ๑๐๕๑๐
โทรศััพท์์ ๐ ๒๓๗๕ ๕๔๒๒-๒๔
โทรสาร ๐ ๒๓๗๕ ๕๔๒๗

ห้า้ งหุ้้�นส่่วนจำำ�กัดั รุ่่�งเรืืองการพิมิ พ์์
๕๘๘/๑๐ ถนนอโศก-ดินิ แดง
แขวงดิินแดง เขตดินิ แดง
กรุุงเทพฯ ๑๐๔๐๐
พิมิ พ์ท์ ี่่�




144

Royal Ir

Inherit Nur

ะทาน
gation

Royal Ir

Inherit Nur

ะทาน
gation