ประวัติหลวงปู่สมชาย

ประวัตหิ ลวงป่ สู มชาย
หลวงป่สู มชาย ฐิตวิรโิ ย
คดั ลอกมาจากเวบวดั เขาสกุ ิม
(http://www.khaosukim.org)
๑. ถอื กาํ เนิด

พระวสิ ทุ ธิญาณเถร หลวงป่สู มชาย ฐิตวริ โิ ย ท่านเป็นชาว
จงั หวดั รอ้ ยเอด็ เกิดเม่ือวนั ท่ี ๗ เมษายน ๒๔๖๘ ตรงกบั วนั
องั คาร ขนึ้ ๑๕ ค่าํ เดอื น ๕ ปีฉลู เวลาเท่ยี งวนั ณ หม่บู า้ นเหลา่
งิว้ ตาํ บลจงั หาร อาํ เภอจงั หาร จงั หวดั รอ้ ยเอด็

โยมบดิ าช่ือ สอน นามสกลุ มตยิ าภกั ดิ์ โยมมารดา ช่ือ บญุ
นามสกลุ มตยิ าภกั ดิ์ โยมมารดาของทา่ นเป็นบตุ รคี นเลก็ ของ
คณุ หลวงเสนา ผนู้ าํ ศาสนาพราหมณ์ ในทอ้ งถ่ินนนั้ หลวงป่ ู
สมชาย ฐิตวิรโิ ย ท่านมีพ่นี อ้ งรว่ มบดิ ามารดา เดียวกนั เพียง ๒
คน คือ

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 1

๑. นายหนู มติยาภกั ดิ์
๒. หลวงป่สู มชาย ฐิตวริ โิ ย

คณุ โยมมารดาของทา่ นไดถ้ งึ แก่กรรมตงั้ แตท่ า่ นยงั เลก็ อยู่ มีอายุ
ไดป้ ระมาณ ๒ ขวบหลงั จากนนั้ ก็ไดต้ กเป็นภาระของคณุ ตาหรอื
คณุ หลวงเสนาไดใ้ หก้ ารอปุ การะ เลยี้ งดตู อ่ มา แตท่ า่ นไดอ้ ยกู่ บั
คณุ ตาไมน่ านนกั คณุ ตาก็ถงึ แกก่ รรมจากไปอกี

กลา่ วถงึ คณุ หลวงเสนา คือคณุ ตาของหลวงป่สู มชาย ฐิตวิรโิ ย
นนั้ ทา่ นเป็นบคุ คลท่ีมีความสาํ คญั คนหนง่ึ และเป็นท่ีเคารพนบั
ถือของประชาชน ในถ่นิ นนั้ มาก คือท่านเป็นหวั หนา้ ใหญ่ เป็น
ผนู้ าํ ศาสนาพราหมณ์ และเป็นผนู้ าํ ประกอบพธิ ีกรรมเก่ียวกบั
การบชู าเทวดาตามลทั ธิศาสนา

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 2

หลวงป่สู มชาย ฐิตวิรโิ ย ทา่ นไดถ้ ือกาํ เนิด ในสกลุ ของศาสนา
พราหมณว์ นั ขนึ้ ๑๕ ค่าํ เดอื น ๕ ถือเป็นวนั ขนึ้ ปีใหม่ จะมีการแห่
ตอ้ นรบั ปีใหมส่ ง่ ทา้ ยปีเกา่ ขบวนแห่ในปีนนั้ เทพธิดาทรงหลงั เสอื
และมีววั ประจาํ ปีฉลู มกี ารตงั้ ขบวนอย่ทู ่ีบา้ นหวั หนา้ คอื บา้ น
คณุ หลวงเสนา และจะตอ้ งแห่ไปรอบๆหม่บู า้ น ปกติจะตอ้ งเรม่ิ
แห่ตอนเท่ียงวนั โดยบงั เอญิ บตุ รขี องท่านปวดทอ้ งคลอดบตุ ร
ตรงกบั เท่ยี งวนั พอดี คณุ หลวงเสนามาวนุ่ อยใู่ นเร่อื งคลอดบตุ ร
ทาํ ใหเ้ ลยเวลาแห่ ตามธรรมดาแลว้ เม่ีอถงึ กาํ หนดเวลาเท่ียงวนั
คณุ หลวงเสนาจะตอ้ งออกไปส่งั ใหจ้ ดุ พลุ ตะไล ตฆี อ้ ง ตกี ลอง

เม่ีอทา่ นไม่ไดอ้ อกมาส่งั การแห่ก็เลยหยดุ แคน่ นั้ ปีนนั้ ก็เลย
ไม่ไดแ้ ห่ แลว้ สญั ลกั ษณร์ ูปเสอื และววั ก็มาตงั้ อยทู่ ่ีปลายเทา้
เด็กท่ีคลอดออกมา ชาวบา้ นทงั้ หลายก็รงั เกียจในตวั ทารก
เน่ืองจากเกิดมาทาํ ลายพิธีการแห่ครงั้ นี้

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 3

ดว้ ยนิมติ หมายในครงั้ นี้ คณุ หลวงเสนาไดพ้ ยากรณท์ าํ นายทา่ น
ไวว้ า่ "เด็กคนนีจ้ ะตอ้ งเป็นผเู้ ปล่ยี นแปลงศาสนาเดมิ ของตระกลู
ในวนั ขา้ งหนา้ อยา่ ง แนน่ อน" เน่ืองจากการเกิดของท่านตอ้ งทาํ
ใหเ้ สยี พธิ ี จงึ ถือเป็นลางอยา่ งหนง่ึ ท่ีจะทาํ ใหศ้ าสนาพราหมณใ์ น
ถ่ินนนั้ สนิ้ สดุ ลง

และตอ่ มาปรากฏวา่ ภายหลงั หลวงป่สู มชาย ฐิตวริ โิ ยได้
อปุ สมบทในบวรพทุ ธศาสนา แลว้ ไดศ้ กึ ษาประพฤติปฏบิ ตั ิ
ธรรมะจนเกิดความซาบซงึ้ ในพระศาสนาพอสมควรแลว้ ทา่ นก็
ไดเ้ อาธรรมะไปอบรมส่งั สอน ประชาชนชาวบา้ นในทอ้ งถ่ินนนั้
ใหเ้ กิดศรทั ธาปสาทะ ปัจจบุ นั ประชาชนชาวบา้ นในทอ้ งถ่ินก็ได้
หนั มานบั ถือพทุ ธศาสนากนั จนหมดสิน้

๒. ภาระหน้าทใี่ นการรับผดิ ชอบ

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 4

ภายหลงั จากคณหลวงเสนา ผเู้ ปรยี บเสมอื นหนง่ึ รม่ โพธิร์ ม่ ไทร
หรอื ดวงประทปี ท่ีเคยใหแ้ สง สวา่ งและความรม่ เยน็ ไดถ้ งึ แก่
กรรมลงอยา่ งกะทนั หนั ดว้ ยอหวิ าตกโรคระบาด ความรุง่ โรจน์
และแสงสวา่ งไดด้ บั วบู ลงอย่างหนา้ ใจหาย อนาคตมืดมน มอง
ไมเ่ ห็นทศิ ทางวา่ จะดาํ เนินวถิ ีชีวติ อย่างไรตอ่ ไป

คณุ แม่บงั เกิดเกลา้ จากไปตงั้ แตท่ ่านยงั ไมท่ ราบวา่ หนา้ ตาเป็น
อย่างไรแลว้ ยงั ไม่พอ คณุ ตาผเู้ ปรยี บเสมือนหนง่ึ แม่บงั เกดิ เกลา้
แทนคณุ แมท่ ่จี ากไป ก็มาจากไปอกี เป็นคนท่ีสอง คณุ พอ่ ก็ยงั มา
ปลอ่ ยทงิ้ สนใจเลยี้ งดู ท่านเลยความวา้ เหวว่ งั เวงความสงั เวช
เศรา้ โศก และความสลดอยา่ งสดุ ซงึ้ ไดเ้ กดิ ขนึ้ อย่างเหลือวิสยั ท่ี
จะพรรณนาใหถ้ กู ตอ้ งตามความรูส้ กึ ได้

ในขณะนนั้ เม่ีอเหตกุ ารณห์ รอื มรสมุ รา้ ยผ่านไปแลว้ ท่านก็ไดไ้ ป
อาศยั อยกู่ บั ญาติผหู้ นง่ึ มีศกั ดิ์ เป็นพ่ีชาย ในฐานะเป็นลกู ผพู้ ่ี ก็
ไดอ้ ย่รู ว่ มกนั มาดว้ ยดมี ีความสขุ และราบรน่ื มาระยะหนง่ึ มรสมุ

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 5

ลกู ใหม่กเ็ กิดขนึ้ อีกเป็นครงั้ ท่สี าม คือพ่ีสะใภไ้ ดม้ าเสยี ชีวติ จาก
ไปอยา่ งไม่มีวนั กลบั อกี ปลอ่ ยใหล้ กู เลก็ ๆ ๔-๕ คนเป็นกาํ พรา้

หลวงป่จู งึ ตอ้ งรบั ผิดชอบเป็นภาระเลีย้ งดทู าํ หนา้ ท่ีเสมือน
แมบ่ า้ นและผปู้ กครองอยา่ งเตม็ ความสามารถ เพราะหลงั จาก
พ่ีสะใภจ้ ากไปแลว้ พ่ีชายก็ประพฤติตวั เกเร ม่วั สมุ เร่อื งอบายมขุ
ทาํ ตวั เป็นนกั เลงหวั ไม้ หาไดส้ นใจตอ่ หนา้ ท่ีของตนไม่ ความ
เป็นไปภายในครอบครวั ทงั้ หมดจงึ ตกเป็นภาระหนา้ ท่ีของทา่ น
จะตอ้ งรบั ผิดชอบโดยสนิ้ เชงิ ท่านจงึ พยายามทกุ วถิ ีทางเพ่ือ
สรา้ งฐานะทางครอบครวั ใหข้ นึ้ มาเทียมบา่ เทียมไหลก่ บั คนอ่ืน

ท่านไดย้ ดึ อาชีพเป็นพอ่ คา้ คา้ สง่ ของท่วั ไป ระหวา่ งหม่บู า้ นกบั
ตลาด วนั ไหนคา้ ขายมีกาํ ไรมากหน่อยก็ซอื้ อาหารการบรโิ ภคมา
ฝากคนเฒา่ คนแก่และฝากเดก็ ๆในหมบู่ า้ น ใหไ้ ดร้ บั ประทานกนั
นิสยั ของทา่ นนนั้ เป็นผเู้ อือ้ เฟื้อมาตงั้ แตส่ มยั เป็นเดก็ ๆแลว้ จงึ ติด
ตวั ท่านมาจนถงึ ปัจจบุ นั นี้

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 6

ในสมยั ท่ีทา่ นกาํ ลงั ดนิ้ รนหาเงินสรา้ งฐานะอยนู่ นั้ ท่านมีอายุ
เพียง ๑๔ ปีเศษและตอ้ งหอบหวิ้ เลยี้ งดหู ลานอกี ๔-๕ คน บา้ น
ท่ีจะอย่อู าศยั ก็ไมม่ ี ตอ้ งไปขออาศยั อย่ใู ตถ้ นุ บา้ นญาติ คนหน่งึ
แตก่ ็ไมไ่ ดร้ บั ความเอือ้ เฟื้อจากผเู้ ป็นเจา้ ของบา้ นเทา่ ไรนกั จงึ
เป็นเหตใุ หท้ า่ นตอ้ งดนิ้ รนมงุ่ มานะพยายามหาเงนิ เพ่ือซือ้ บา้ น
อย่เู ป็นของตวั เอง ทา่ นไดพ้ ยายามหาเงนิ เก็บเงนิ ทีละเลก็ ทีละ
นอ้ ย และพ่ีชายก็มกั จะแอบมาลกั ขโมยไปเป็นประจาํ ทงั้ เสียใจ
ทงั้ นอ้ ยใจในตวั ของพ่ีชายเป็นย่ิงนกั ทงั้ ๆท่ีลกู ของตวั เองก็ไม่
เลีย้ งแลว้ ยงั จะมาขโมยเงนิ ท่ีทา่ นหามาไดไ้ ปใชเ้ สียอีก

ท่านไดด้ นิ้ รนหาเงินสรา้ งฐานะของท่านอยถู่ งึ ๒ ปีกวา่ ดว้ ยการ
เป็นพอ่ คา้ บา้ ง บางครงั้ วดั ใกลบ้ า้ นมีงานมกี ารชกมวย กส็ มคั ร
ขนึ้ ชกมวยอีกดว้ ย หนทางใดท่ีจะหาเงินไดโ้ ดยสจุ รติ แลว้ ทา่ น
ยอมท่มุ เทกาํ ลงั กายกาํ ลงั ใจทกุ อยา่ งเพ่ีอแลกกบั เงนิ ท่ีจะนาํ มา

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 7

เลีย้ งดคู รอบครวั บางครงั้ ยงั เคยไปรบั จา้ งเถา้ แก่คนจนี ในตลาด
รอ้ ยเอด็ หมนุ เครอ่ื งรถยนตโ์ ดยสารรอ้ ยเอ็ด-ขอนแก่น

พออายไุ ดป้ ระมาณ๑๗-๑๘ปีความพยายามของทา่ น กไ็ ดส้ าํ เรจ็
ขนึ้ มาเป็นท่นี า่ พอใจ ไดจ้ ดั ซอื้ บา้ น ๑ หลงั ราคา ๗๕ บาท
เกวยี น ๑ เลม่ ววั ราชามยั ๑ คู่ ราคา ๗๕ บาท และส่ิงอาํ นวย
ความสะดวกดา้ นอ่นื ๆ อกี หลายตอ่ หลายอยา่ ง จงึ นบั วา่ ท่านมี
นิสยั เป็นหวั หนา้ และเป็นผนู้ าํ ท่ีดี คือรูจ้ กั รบั ผิดชอบตวั เองและ
สว่ นรวมมาตงั้ แตส่ มยั เป็นวยั รุน่ วยั หนมุ่ ทา่ นจงึ เป็นท่ียอมรบั
เป็นท่ียกย่องสรรเสรญิ และเป็นท่ีเคารพนบั ถือของผทู้ ่ีใกลช้ ิด
ตลอดทงั้ บคุ คลท่วั ไปในหมบู่ า้ นนนั้ อกี ดว้ ย

ทา่ นไดใ้ ช้ ชีวติ อยใู่ นทางฆราวาสวิสยั จนถงึ อายุ ๑๙ ปี ดว้ ย
ความเบ่ือหนา่ ยตอ่ ความเป็นอยขู่ องโลกท่ีเตม็ ไปดว้ ยความ
สบั สนวนุ่ วาย และเต็มไปดว้ ยความเป็นทกุ ข์ ไมเ่ ท่ียง นา่ เบ่อี

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 8

หนา่ ย ทา่ นจงึ คดิ ท่ีจะสละเพศฆราวาสวสิ ยั ออกบวชในบวรพทุ ธ
ศาสนา เพ่ือแสวงหาความพน้ ทกุ ข์

เน่ืองจากทา่ นมีอปุ นิสยั ในทางธรรมตงั้ แตอ่ ายุ ๑๖ ปี ท่านมกั จะ
ฝันอยเู่ ป็นประจาํ ทกุ ๆคืน เป็นระยะเวลา ๔ ปีกวา่ วา่ ใน
อดตี ชาตไิ ดเ้ คยบวชเป็นนกั พรตบาํ เพญ็ พรหมจรรย์ โดย
ปราศจากคคู่ รองมาแลว้ ๓ ชาติ ชาติแรกไดฝ้ ันไปวา่ ไดเ้ กิดเป็น
ลกู ของชาวประมง เป็นบตุ รชายคนเดยี วของพอ่ แม่ ซง่ึ อาศยั อยู่
ในเกาะกลางทะเลแหง่ หนง่ึ ซง่ึ มีอาชีพในทางจบั ปลา และมีคณุ
ลงุ ซง่ึ บวชเป็นหวั หนา้ ฤๅษีมาบิณฑบาตท่บี า้ นประจาํ อปุ นิสยั
สมยั เด็กไมช่ อบทาํ ปาณาตบิ าต ลงุ ซง่ึ บวชเป็นฤๅษีชกั ชวนใหไ้ ป
อย่ดู ว้ ยกนั เลยติดตามลงุ ไปบวชแลว้ บาํ เพ็ญพรต พรหมจรรย์
จนไดเ้ ป็นอาจารยฤ์ ๅษี

ชาติตอ่ มามีญาตเิ ป็นหวั หนา้ ฤๅษีอย่ใู นเขาแหง่ หนง่ึ และไดม้ า
บวชกบั ญาตบิ าํ เพ็ญพรตอย่ใู นเขาลกู หนง่ึ จวบจนสนิ้ อายขุ ยั ใน

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 9

เขาลกู นนั้ ชาตทิ ่ี ๓ ไดบ้ วชเป็นฤๅษีในป่าใหญ่ เน่ีองจากมี
อปุ นิสยั มาแลว้ ๒ ชาติ บาํ เพ็ญพรตบชู ายนั ต์ จนไดเ้ ป็นหวั หนา้
ฤๅษี ประพฤติพรหมจรรยอ์ ยใู่ นป่าใหญ่จนสิน้ อายขุ ยั

๓. อุปนิสัยในทางธรรม

เม่ือครงั้ สมยั ท่ีคณุ ตาหลวงเสนายงั มีชีวิตอยู่ คณุ ตาของทา่ นก็
พยายามอบรมส่งั สอนทกุ วถิ ีทางท่ีจะใหเ้ กิดความรู้
ความสามารถ เพ่ือใหไ้ ดเ้ ป็นผดู้ าํ รงวงศส์ กลุ สบื ไป เพราะวา่ คณุ
หลวงเสนาทา่ นไดม้ องเหน็ ลกั ษณะพเิ ศษของหลานชายหลาย
อยา่ ง ซง่ึ สอ่ แสดงใหเ้ ห็นวา่ เป็น ลกั ษณะของบคุ คลสาํ คญั คน
หนง่ึ ในอนาคตขา้ งหนา้

แตเ่ น่ืองดว้ ยนิสยั ปัจจยั เกา่ ท่ีหลวงป่สู มชาย ฐิตวริ โิ ย ทา่ นไดเ้ คย
สรา้ งสมอบรมมาแลว้ ตงั้ แตอ่ ดีตชาติ เม่ีอมาประสบเหตกุ ารณท์ ่ี
ทาํ ใหท้ า่ นเกิดความเบ่อื หนา่ ยในชีวิตฆราวาส และพอใจในเพศ

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 10

ของนกั บวช ซง่ึ มีความเป็นอยอู่ ย่างงา่ ยๆ สนั โดษ แสวงหาความ
พน้ ทกุ ขแ์ ตอ่ ยา่ งเดยี ว ทา่ นมีความพอใจเพ่มิ ขนึ้ เป็นทวคี ณู

สมยั ท่ีคณุ ตาหลวงเสนายงั มีชีวติ อยนู่ นั้ หลวงป่สู มชาย ฐิตวริ โิ ย
ทา่ นก็มีความสนใจในธรรมะทางพทุ ธศาสนาเป็นพนื้ ฐานอย่แู ลว้
ทา่ นจงึ ไดเ้ สาะแสวงหาหนงั สอื ท่ีเก่ียวกบั พระพทุ ธศาสนามา
อา่ นอยเู่ สมอๆ หนงั สอื ท่ีทา่ นชอบอา่ นมาก ท่ีสดุ ในสมยั นนั้ คือ
หนงั สือพทุ ธประวตั ิ บางครงั้ ท่านก็ไดห้ ลบหนีคณุ ตาไปฟังเทศน์
พระกรรมฐานอีกดว้ ย เคยไปฟังเทศนจ์ ากพระอาจารยน์ าค
โฆโส ซง่ึ เป็นพระกรรมฐานสายหลวงป่มู ่นั ภรู ทิ ตั ตเถร ท่มี ี
ช่ือเสียงอีกองคห์ นง่ึ ในสมยั นนั้

แตก่ ารกระทาํ ของหลวงป่หู าไดท้ าํ อยา่ งเปิดเผยไม่ เพราะเขาถือ
วา่ เป็นการกระทาํ ผิดตอ่ ลทั ธิและศาสนาของ บรรพบรุ ุษอยา่ ง
รา้ ยแรงทีเดียว วนั ไหนท่ีคณุ ตาหลวงเสนาสืบรูเ้ ขา้ ท่านกจ็ ะตอ้ ง
ถกู จบั ลงโทษทนั ที บางครงั้ ถกู เฆ่ยี นตี และมดั มือไพลห่ ลงั ตาก

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 11

แดด อย่างใดอยา่ งหนง่ึ เพ่ือไม่ใหเ้ ป็นตวั อย่างแก่คนอ่นื และ
เพ่ือจะใหเ้ ข็ดหลาบจะอย่างไรก็ตาม ถงึ แมว้ า่ จะมีการ
ระมดั ระวงั แคไ่ หน การกระทาํ ของหลวงป่สู มชาย ฐิตวริ โิ ย หาได้
รอดพน้ สายตาของคณุ ตาหลวงเสนาไปไดไ้ ม่

บางครงั้ ก็ถกู จบั ไดแ้ ละไดถ้ กู ลงโทษดงั กลา่ วมาแลว้ นนั้ คอื ถกู ตี
และถกู มดั มือไพลห่ ลงั ตากแดด ถงึ แมว้ า่ ทา่ นจะถกู คณุ ตา
ลงโทษอยา่ งไร ทา่ นก็ไมเ่ คยรอ้ งไห้ ไม่เคยขอความเหน็ ใจจากผู้
ลงโทษเลยเดด็ ขาดน่ิง เงียบ เฉย ตลอดเวลา เม่ือคณุ ตาซกั ถาม
วา่ เขด็ หรอื ยงั หลาบหรอื ยงั ทา่ นกน็ ่ิง เงยี บ เฉย อยอู่ ย่างนนั้

การสนใจอา่ นหนงั สือธรรมะ หรอื หนงั สือพทุ ธประวตั ิ ตลอดจน
ไปฟังเทศนพ์ ระกรรมฐานและการไปทาํ บญุ กบั พระตามวดั ตา่ งๆ
ท่ีเป็นสาํ นกั ปฏบิ ตั ิก็ไดด้ าํ เนินไปเร่อื ยๆ ไมห่ ยดุ ยงั้ แตท่ า่ นกท็ าํ
อย่างสขุ มุ รอบคอบย่ิงขนึ้ กวา่ แตก่ ่อน เพราะเกรงใจคณุ ตาและ
กลวั คณุ ตาจะลงโทษอีก จงึ นบั ไดว้ า่ เป็นเรอ่ื งแปลกมาก ทงั้ ๆท่ี

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 12

ทา่ นก็เกิดและอย่ใู นกลมุ่ ของศาสนาพราหมณ์ แตท่ ่านมีความ
สนใจเล่ือมใสในทางพระพทุ ธศาสนาเป็นอย่างย่ิง

ขา้ พเจา้ ผเู้ ขียนเม่ือไดย้ ินท่านเลา่ ถงึ ประวตั ิตอนนีแ้ ลว้ กอ็ ด
คิดถงึ ครงั้ สมยั พทุ ธกาลไม่ได้ ตวั อย่างสาวกของพระพทุ ธเจา้ แต่
ละพระองค์ ก็ลว้ นแตเ่ ป็นผนู้ บั ถือศาสนาอ่นื มาก่อนแทบทงั้ นนั้
ฉะนนั้ เรอ่ื งนจี้ งึ ไมใ่ ชข่ องแปลกสาํ หรบั ผมู้ ีวาสนาบารมี เพราะ
นิสยั ปัจจยั เกา่ ดลบนั ดาลใหเ้ ป็นไป

๔. บรรพชา พ.ศ. ๒๔๘๗

เม่ือเหตกุ ารณด์ งั กลา่ วเกิดขนึ้ จงึ เท่ากบั วา่ เป็นสิ่งกระตนุ้ หรอื ตี
ตอ้ นใหท้ า่ นหนั เขา้ สโู่ ลกตุ รธรรม เรว็ ขนึ้ เป็นลาํ ดบั และภายหลงั
จากท่ีพ่ีสะใภจ้ ากไป ท่านก็ปฏิบตั ิหนา้ ท่ีของทา่ นโดยสมบรู ณ์
ทกุ ประการ เม่อื เหน็ วา่ เป็นโอกาสอนั สมควรแลว้ ทา่ นจงึ ไดพ้ ดู
เรอ่ี งการอยากบวชใหพ้ ่ีชายฟัง

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 13

พ่ีชายเหน็ วา่ คงเป็นไปไมไ่ ด้ จงึ ไดพ้ ดู ขนึ้ มาวา่ ถา้ บวชไดก้ ็ดี ไม่
ขดั ขอ้ ง เม่ือทา่ นเหน็ วา่ ไดร้ บั อนญุ าตแตโ่ ดยดเี ชน่ นนั้ แลว้ จงึ ได้
รบี จดั แจงเตรยี มสิ่งของทนั ที เพราะกลวั วา่ พ่ีชายจะกลบั ใจ พอ
เตรยี มสง่ิ ของตา่ งๆ เสรจ็ กะประมาณวา่ เท่ียงคืน ทา่ นจงึ ไดอ้ อก
จากบา้ นเดนิ ทางผา่ นท่งุ นามงุ่ หนา้ สวู่ ดั ป่าศรไี พรวลั ย์ อาํ เภอ
เมือง จงั หวดั รอ้ ยเอ็ด

พอรุง่ เชา้ ก็เขา้ ไปมอบกายถวายตวั เป็นนาคกบั ทา่ นพระ
อาจารยเ์ พ็ง พทุ ธธมั โม (ปัจจบุ นั เป็นเจา้ อาวาสวดั เทงิ เสาหนิ
จงั หวดั เชียงราย) ซง่ึ เป็นเจา้ อาวาสในขณะนนั้ และไดอ้ ยฝู่ ึกฝน
อบรมพอสมควรแลว้ ก็ไดบ้ รรพชาเป็นสามเณร ณ อโุ บสถวดั
เหนือ อาํ เภอเมือง จงั หวดั รอ้ ยเอด็ โดยมี ทา่ นเจา้ คณุ พระ
โพธิญาณมนุ ี เจา้ คณะจงั หวดั รอ้ ยเอ็ด ธรรมยตุ เป็นพระ
อปุ ัชฌาย์ บรรพชาเม่ือวนั ท่ี ๕ มถิ นุ ายน พทุ ธศกั ราช ๒๔๘๗

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 14

ตรงกบั วนั ขนึ้ ๑๕ ค่าํ เดอื น ๗ ปีวอก อายุ ๑๙ ปี และไดพ้ าํ นกั
จาํ พรรษาท่ีวดั ป่าศรไี พรวลั ย์ ๑ พรรษา

๕. ถวายตวั เป็ นศิษยห์ ลวงป่ มู ่ัน พ.ศ.๒๔๘๗

ในระหวา่ งท่หี ลวงป่สู มชาย ฐิตวิรโิ ย บวชเป็นสามเณรอยทู่ ่ีวดั
ป่าศรไี พรวลั ยน์ นั้ ทา่ นก็ไดย้ นิ กิตตศิ พั ทว์ า่ หลวงป่มู ่นั ภรู ทิ ตั ต
เถร เป็นพระอรหนั ต์ ผหู้ มดจดจากกิเลส จงึ ทาํ ใหห้ ลวงป่สู มชาย
ฐิตวริ โิ ย มีความปีตยิ ินดีเป็นอยา่ งย่งิ ใครท่ ่จี ะไดเ้ หน็ พระอรหนั ต์
ในสมยั ปัจจบุ นั

ดงั นนั้ เม่ือออกจากพรรษาแลว้ จงึ ไดก้ ราบลาทา่ นพระอาจารย์
เพง็ พทุ ธธมั โม ผเู้ ป็นเจา้ อาวาส พรอ้ มดว้ ยคณะรวม ๕ รูป ออก
เดนิ ทางมงุ่ หนา้ สสู่ าํ นกั หลวงป่มู ่นั ในระหวา่ งทางท่ีผา่ นไป ทา่ น
ก็ไดแ้ วะเย่ียมชมและศกึ ษาขอ้ วตั รปฏิบตั ิตามสาํ นกั ตา่ งๆ
เร่อื ยไป เช่นสาํ นกั ของ ทา่ นพระอาจารยแ์ ดง วดั ป่าสกั วนั

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 15

อาํ เภอสหสั ขนั ธ์ จงั หวดั กาฬสินธุ์ สาํ นกั ของ ท่านพระอาจารย์
สอน วดั ภคู อ้ เป็นลาํ ดบั ไป จนถึงเขตสาขาสาํ นกั หลวงป่มู ่นั คอื
สาํ นกั ของทา่ นพระอาจารยก์ ู่ ธมั มทนิ โน วดั ป่าบา้ นโคกมะนาว
ซง่ึ เป็นสาํ นกั หนา้ ดา่ นตงั้ อย่รู อบนอก

ตามปกตแิ ลว้ ผทู้ ่ีจะเขา้ ไปสสู่ าํ นกั ของหลวงป่มู ่นั จะตอ้ งผ่าน
การฝึกฝนอบรมจติ ใจ และฝึกมารยาทใหเ้ รยี บรอ้ ยดีเสยี กอ่ น จงึ
จะปลอ่ ยใหเ้ ขา้ ไปได้ สาํ หรบั หลวงป่สู มชาย ฐิตวิรโิ ย กอ็ ยใู่ น
ฐานะเชน่ นนั้ เหมีอนกนั เม่ือไดอ้ ยฝู่ ึกฝนอบรมจติ ใจและฝึก
มารยาทพอสมควรแลว้ หลวงป่พู รอ้ มดว้ ยคณะ ซง่ึ มีรายนาม
ดงั ตอ่ ไปนีค้ อื

๑. ทา่ นพระอาจารยป์ ระสบ
๒. หลวงป่สู วุ จั น์ สวุ โจ
๓. ท่านพระอาจารย์ อนิ ตา
๔. หลวงป่ปู ่อง จนทสาโร

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 16

๕ หลวงป่สมชาย ฐิตวริ โิ ย (สมยั นนั้ ยงั เป็นสามเณร)

ทงั้ หมดไดพ้ ากนั เขา้ ไปมอบกายถวายตวั เป็นลกู ศิษยห์ ลวงป่มู ่นั
ภรู ทิ ตตเถร เม่ีอปลายปี พ.ศ. ๒๔๘๗ ท่วี ดั ป่า บา้ นหนองผือ
ตาํ บลนาในอาํ เภอพรรณานิคม จงั หวดั สกลนคร ในขณะนนั้
หลวงป่สู มชาย ฐิตวิรโิ ย ยงั เป็นสามเณร ในลาํ ดบั แรกเม่ีอไดเ้ ขา้
ไปถึงสาํ นกั หลว่ งป่มู ่นั ก็ไดเ้ หน็ ความสะอาดสะอา้ นภายใน
บรเิ วณวดั ตลอดถนนหนทาง และสถานท่อี ย่ขู องผปู้ ฏิบตั ิธรรม
ทกุ แหง่ มีแตค่ วามรม่ รน่ื สวยงามตามธรรมชาติ ซง่ึ เป็น
บรรยากาศท่ีชวนใหอ้ ยากภาวนา ดปู ระหนง่ึ วา่ จติ ใจเรม่ิ เป็น
สมาธิตงั้ แตย่ งั ไม่ไดล้ งมือปฏิบตั ิ

นอกเหนือไปกวา่ นนั้ ก็ไดเ้ หน็ ความเป็นระเบียบเรยี บรอ้ ยและ
มารยาทอนั สวยงามของหลวงป่มู ่นั ท่ีไดเ้ มตตาออกมาใหก้ าร
ปฏิสนั ถารตอ้ นรบั จงึ ยงั ความปลมื้ ปีติยนิ ดีความอ่มิ เอบิ ให้
เกิดขนึ้ อย่างแปลกประหลาด และไม่เคยไดร้ บั มากอ่ นจากสาํ นกั

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 17

ใดๆท่ีไดเ้ คยผ่านมา จงึ นบั วา่ วนั นนั้ เป็นวนั ปฐมฤกษแ์ ห่งความ
เป็นอดุ มมงคลในชีวติ นีท้ ่ีจะลืมลงไม่ไดเ้ ป็นอนั ขาด

ในระหวา่ งท่ที า่ นไดพ้ กั อาศยั เพ่ีอศกึ ษาธรรมปฏิบตั อิ ย่กู บั หลวง
ป่มู ่นั ภรู ทิ ตตเถรนนั้ ทา่ นก็ไดใ้ ชค้ วามเพยี รพยายามเป็นอยา่ ง
ย่ิงตอ่ การปฏบิ ตั ิสมาธิจิต เพ่ือพสิ จู นค์ วามจรงิ ทางพระศาสนา
และท่านไดข้ ยนั หม่นั เพียรอยา่ งย่ิงยวดตอ่ ขอ้ วตั รปฏิบตั ินอ้ ย
ใหญ่ทงั้ ปวง โดยไมเ่ หน็ แกค่ วามเหน็ดเหน่ีอย

การอปุ ถมั ภอ์ ปุ ัฏฐากครูบาอาจารยก์ เ็ ป็นไปดว้ ยดี สม่าํ เสมอไม่
บกพรอ่ ง ตอนกลางวนั นนั้ ทา่ นไมเ่ คยพกั ผอ่ นหรอื จาํ วดั เลย เวน้
เฉยแตอ่ าพาธเทา่ นนั้ เพราะกลวั เวลาไมพ่ อท่ีจะประกอบความ
เพียร และไมพ่ อท่ีจะศกึ ษาคน้ ควา้ ธรรมะ

๖. ธรรมะสาํ คญั กว่าวัตถุ

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 18

ในวนั หน่งึ ซง่ึ เป็นฤดหู นาว และในวนั นนั้ บรรดาพระเถรานเุ ถระ
พระภกิ ษุ สามเณร ไดเ้ ขา้ ไป กราบหลวงป่มู ่นั ภรู ทิ ตตเถร เป็น
จาํ นวนมากจนเตม็ กฏุ ิ เพ่ีอขอรบั ฟังธรรมะภาคปฏิบตั ิจากหลวง
ป่ ู สว่ นหลวงป่สู มชาย ฐิตวริ โิ ย (ในสมยั นนั้ เป็นสามเณร) และ
หม่คู ณะซง่ึ เป็นสามเณรดว้ ยกนั ไมม่ ีโอกาสท่ีจะขนึ้ ไปรบั ฟัง
ธรรมะบนกฏุ ไิ ด้ เน่ืองจากมีเหตสุ องประการคอื

๑. สถานท่นี ่งั มีไมเ่ พียงพอ ๒. สามเณร มหี นา้ ท่ถี วายการ
อปุ ัฏฐากครูบาอาจารย์ พระเถรานเุ ถระ และพระอาคนั ตกุ ะท่ีมา
สสู่ ถานท่ี เพราะตามปกตแิ ลว้ สาํ นกั ปฏบิ ตั ิ หรอื วดั พระ
กรรมฐาน พอถึงตอนเยน็ บรรดาสามเณรทงั้ หลายก็ตอ้ งพากนั
ตม้ ยาสมนุ ไพร เพ่ือถวายพระเถรานเุ ถระ และถวายครูบา
อาจารยเ์ ป็นประจาํ ประจวบกบั ในตอนนนั้ ทา่ นกบั พวกสามเณร
ดว้ ยกนั ไดพ้ ากนั ตม้ ยาไวถ้ วายครูบาอาจารยห์ มอ้ หนง่ึ เม่ือได้
ยนิ เสียงหลวงป่มู ่นั เทศนธ์ รรมะ ก็ไดพ้ ากนั รบี มาฟัง

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 19

เม่ือมาถงึ กฏุ หิ ลวงป่มู ่นั ก็ไดเ้ หน็ พระเถรานเุ ถระน่งั เตม็ กฏุ ิไป
หมด เหน็ วา่ ไม่มีโอกาสจะขนึ้ ขา้ งบนไปฟังไดแ้ ลว้ จงึ ไดพ้ ากนั
หลบเขา้ ไปยนื ฟังอย่ใู นใตถ้ นุ กฏุ ดิ ว้ ยความตงั้ อกตงั้ ใจ บางคาํ
หรอื บางตอนหลวงป่พู ดู คอ่ ยฟังไดย้ นิ ไม่ชดั เจน

พวกสามเณรก็พากนั เขยง่ เทา้ เง่ียหฟู ังดว้ ยความกระหาย จติ ใจ
จดจ่ออยกู่ บั กระแสเสยี งแหง่ ธรรมะนนั้ จนเสยี งธรรมะนนั้ ไม่ได้
ผ่านเขา้ หู คือผ่านเขา้ ทางใจโดยตรง จนทาํ ใหล้ มื นกึ ถงึ หมอ้ ยาท่ี
ไดพ้ ากนั ตม้ เอาไว้ และลมื นกึ ถึงความเยน็ ยะเยือกของอากาศใน
ฤดหู นาว ในตอนนนั้ ผา้ จีวรจะหม่ คลมุ กายก็ไม่ไดเ้ อาไปดว้ ย สงิ่
ท่ีคลมุ กายก็เพียงสบงกบั ผา้ องั สะเท่านนั้

ในวนั นนั้ หลวงป่มู ่นั ภรู ทิ ตตเถร ไดอ้ ธิบายธรรมะวจิ ิตรพสิ ดาร
มากกวา่ ทกุ วนั ในระหวา่ งฟังธรรมะอยนู่ นั้ ก็มีเสียงซุบซิบใหไ้ ปดู
หมอ้ ยาท่ีพากนั ตม้ ไว้ ตา่ งองคต์ า่ งก็เก่ียงกนั ไปเก่ียงกนั มา และ
แลว้ เสยี งนนั้ กเ็ ก่ียงมาถงึ สามเณรสมชาย แตเ่ น่ืองดว้ ยกาํ ลงั ใจ

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 20

จดใจจ่อกบั การฟังธรรมะและมีความเสยี ดายในธรรมะ กลวั วา่
ธรรมะจะขาดตอน จงึ สงบน่ิงอย่ไู ม่สนใจกบั เรอ่ื งหมอ้ ยา และก็
ยงั คงน่ิงฟังอยตู่ อ่ โป แลว้ ก็มีเสยี งบางองคส์ อดขนึ้ มาวา่

ถา้ ครู บาสมชายไม่ไป ครูบาตอ้ งรบั ผดิ ชอบเร่อื งหมอ้ ยานะ ท่าน
ก็ยงั คงตงั้ อกตงั้ ใจฟังตอ่ ไปจนหลวงป่มู ่นั เทศนจ์ บ เม่ือหลวงป่ ู
ม่นั ภรู ทิ ตตเถร เทศนจ์ บลงแลว้ สามเณรสมชายก็ไดร้ บี ไปดู
หมอ้ ยาทนั ที แตป่ รากฏวา่ นา้ํ ยาท่ีตม้ ไวน้ นั้ เหือดแหง้ จนหมอ้ ยา
แตกกน้ ทะลแุ ลว้ ใชก้ ารไมไ่ ดอ้ ีกตอ่ ไป

เม่ือหม่คู ณะเห็นเหตกุ ารณเ์ กิดขนึ้ ดงั นี้ ตา่ งองคต์ า่ งก็พากนั
ตาํ หนิติเตยี นและกลา่ วโทษวา่ สามเณรสมชาย ทาํ ใหข้ องสงฆ์
เสียหาย พระบางองคถ์ งึ กบั ดา่ วา่ จะลงโทษท่านกม็ ี เพราะความ
หว่นั เกรงตอ่ หลวงป่มู ่นั จงึ ไดพ้ ากนั โยนความผิดทงั้ หมดมาให้
ทา่ นรบั แตเ่ พียงผเู้ ดยี ว สามเณรสมชาย ท่านมีนิสยั เป็นลกู ผชู้ าย

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 21

เต็มตวั อย่แู ลว้ เม่ือผิดทา่ นก็ยอมรบั ผิดแตโ่ ดยดี จะลงโทษสถาน
ใดท่านก็ยอมทงั้ นนั้

ขอแตไ่ ดม้ ีโอกาสอย่ฟู ังธรรมะจากหลวงป่มู ่นั เท่านนั้ ก็เป็นท่ี
พอใจแลว้ ดว้ ยกศุ ลเจตนาท่มี ีอยู่ ประกอบดว้ ยบารมีธรรม จงึ
ทาํ ใหท้ า่ นไมห่ ว่นั ไหวตอ่ การตาํ หนิ หรอื การลงโทษจากหมคู่ ณะ
ครูบาอาจารย์ และทา่ นก็ไมม่ ีการพดู โตเ้ ถียงหรอื แถลงการณแ์ ก้
ตวั ใดๆ ทงั้ นนั้ น่ิง เงยี บ ยอมรบั ผิด ยอมรบั ฟังคาํ วา่ กลา่ ว
ตกั เตอื นของครูบาอาจารยอ์ ย่ตู ลอดเวลา

ในขณะท่ีกาํ ลงั วพิ ากษว์ จิ ารณเ์ รอ่ื งหมอ้ ยาแตกชาํ รุดใชก้ าร
ไมไ่ ดน้ นั้ หลวงป่มู ่นั ภรู ทิ ตตเถร ก็เดนิ ผ่านมาทางนนั้ พอ ดีและ
ไดม้ องเหน็ หมอ้ ยากน้ ทะลตุ งั้ อย่บู นเตานนั้ หลวงป่ทู า่ นจงึ ได้
หวั เราะออกมาเบาๆ ซง่ึ เป็นลกั ษณะเขา้ ใจความหมายและไม่
ตาํ หนิกบั การกระทาํ อนั นนั้ พรอ้ มกนั นนั้ หลวงป่ทู า่ นจงึ ไดป้ รารภ
ออกมาเบาๆวา่ "ธรรมะดกี วา่ วตั ถุและหายากกวา่ วัตถุ

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 22

ภายนอก" คาํ พดู ของหลวงป่เู พียงสองประโยคเทา่ นนั้ กท็ าํ ให้
บรรยากาศท่ีกาํ ลงั ตงึ เครยี ดอย่นู นั้ กลบั จากหนา้ มือเป็นหลงั มือ

ทกุ องคท์ ่ีอย่ใู นเหตกุ ารณข์ ณะนนั้ ก็มีสหี นา้ เบกิ บานอย่างมอง
เหน็ ไดช้ ดั สาํ หรบั สามเณรสมชาย ทา่ นยง่ิ มีความปลืม้ ปีติ และ
มีความซาบซงึ้ ในคณุ ธรรมของหลวงป่มู ่นั ภรู ทิ ตตเถร เพ่มิ ขนึ้
เป็นทวคี ณู มาก ท่หี ลวงป่ทู า่ นสามารถเขา้ ใจเจตนาของท่านได้
ถกู ตอ้ ง และเป็นธรรมสมกบั ท่ีเขายกย่องสรรเสรญิ วา่ เป็นพระ
อรหนั ตผ์ ทู้ รงคณุ ธรรมอนั ประเสรฐิ จรงิ ๆ แตก่ ็ไมร่ ูจ้ ะ อธิบาย
อยา่ งไร จงึ จะเหมือนความรูส้ กึ ภายในได้

แตก่ ่อนผเู้ ขียนเคยคดิ สงสยั วา่ ดว้ ยเหตใุ ดครงั้ สมยั พทุ ธกาล พอ
ฟังเทศนจ์ ากพระพทุ ธเจา้ แลว้ จงึ ไดส้ าํ เรจ็ เป็นพระอรยิ บคุ คลชนั้
โสดาบนั ไดร้ วดเรว็ เหลอื เกนิ พอหลวงป่สู มชาย ฐิตวิรโิ ย ท่านได้
เลา่ เรอ่ื งการฟังเทศนห์ ลวงป่มู ่นั เม่ือสมยั ท่ีท่านยงั เป็นสามเณร

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 23

อยนู่ นั้ คอื มีความตงั้ ใจฟังจรงิ ๆ โดยเสยี งเทศนน์ นั้ ไมไ่ ดผ้ า่ นเขา้
ทางโสตประสาทเลย คอื เขา้ สใู่ จโดยตรง

จงึ ทาํ ใหไ้ ดแ้ งค่ ิดวา่ ครงั้ พทุ ธกาลท่ีพระสาวกทงั้ หลายไดฟ้ ัง
ธรรมแลว้ สาํ เรจ็ เป็นพระอรยิ บคุ คลเบอื้ งตน้ กนั เป็นจาํ นวนมาก
ชะรอยคงเป็นในทาํ นองเดียวกนั นีก้ ระมงั เพราะในครงั้ พทุ ธกาล
มีคนสนใจธรรมะกนั มาก และประกอบกบั มีบารมีเป็นพนื้ ฐาน
อย่แลว้ ฉะนนั้ ท่ีความตงั้ ใจม่นั ก็เป็นบารมี สว่ นหนง่ึ เป็น
องคป์ ระกอบท่ีจะชว่ ยใหส้ าํ เรจ็ เรว็ ขนึ้ พอไดฟ้ ังธรรมะจงึ
สามารถเขา้ ใจ และสาํ เรจ็ เป็นพระอรยิ บคุ คลทนั ที

หลงั จากสามเณรสมชายทา่ นไดเ้ ขา้ ไปมอบกายถวายตวั เป็นลกู
ศษิ ยห์ ลวงป่มู ่นั ภรู ทิ ตตเถร แลว้ ทา่ นก็ไดต้ งั้ ใจศกึ ษาธรรมะ
และขอ้ วตั รปฏบิ ตั นิ อ้ ยใหญ่ทงั้ ปวงอยา่ งอทุ ศิ ชีวิตมาตลอด

๗. อุปสมบท พ.ศ. ๒๔๘๙

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 24

เม่ือสามเณรสมชายมีอายคุ รบ ๒๑ ปี สมควรท่ีจะทาํ การญตั ติ
จตตุ ถกรรมเป็นพระภิกษุในบวรพทุ ธศาสนา หลวงป่มู ่นั ภรู ทิ ตั ต
เถร ก็ไดม้ อบผา้ สงั ฆาฏิ ๑๑ ขนั ธ์ ใหห้ นง่ึ ผืน และชอ้ นสอ้ ม
ทองเหลืองอีกหนง่ึ คู่ เพ่ือรว่ มในการอปุ สมบทสามเณรสมชาย

สามเณรสมชายเห็นวา่ เป็นผา้ ของครูบาอาจารยท์ ่ีเคยใชม้ าก่อน
ลกู ศษิ ยไ์ ม่ควรเอาไปใช้ เพราะจดั อยใู่ นประเภทบรโิ ภคเจดยี ์
ควรแก่การกราบไหวส้ กั การะบชู าแกศ่ ษิ ยานศุ ิษยม์ ากกวา่ ท่าน
จงึ ไม่กลา้ ท่ีจะนาํ ไปใชแ้ ละเก็บไวบ้ ชู า

พอหลวงป่มู ่นั ทราบเจตนาของสามเณรสมชาย ดงั นนั้ แลว้
หลวงป่มู ่นั จงึ ไดส้ ่งั ให้ คณุ แมน่ มุ่ ชวุ านนท์ ซง่ึ เป็นโยมอปุ ฐาก
ของท่านท่ีสาํ คญั คนหนง่ึ ใหเ้ ป็นผจู้ ดั การหาผา้ สงั ฆาฏผิ ืนใหม่
มาถวาย ดว้ ยแรงศรทั ธาของคณุ แม่น่มุ ชวุ านนท์ เคยเก่ียวขอ้ ง
และไดอ้ ปุ ัฏฐากพระกรรมฐานสายปฏิบตั มิ านานตงั้ แตค่ รงั้ สมยั

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 25

หลวงป่เู สาร์ กนฺตสโี ร ซง่ึ เป็นอาจารยข์ องหลวงป่มู ่นั ภรู ทิ ตตเถร
จงึ ทาํ ใหค้ ณุ แมน่ มุ่ ชวุ านนทเ์ กิดความซาบซงึ้ ใจในคณุ ธรรมและ
เหน็ ความสาํ คญั ในพระปฏิบตั มิ าก ดงั นนั้ เม่ือหลวงป่มู ่นั มีความ
ประสงคส์ ่ิงใด ถา้ สิ่งนนั้ ไม่เหลือวสิ ยั จรงิ ๆ แลว้ คณุ แม่น่มุ ชวุ า
นนท์ จะตอ้ งจดั หามาถวายทกุ อยา่ งใหส้ มเจตนา

สาํ หรบั เรอ่ื งผา้ สงั ฆาฏทิ ่ีจะใชใ้ นการอปุ สมบทสามเณรสมชาย
ในครงั้ นนั้ ก็เหมือนกนั ทงั้ ๆท่สี มยั นนั้ ผา้ หายากมาก เพราะ
สงครามโลกครงั้ ท่ีสองเพง่ิ จะเสรจ็ สิน้ ลงใหม่ๆ ถงึ แมว้ า่ จะยาก
แสนยากเทา่ ไรก็ตาม คณุ แมน่ มุ่ ชวุ านนท์ กพ็ ยายามทกุ วถิ ีทาง
ท่ีจะใหไ้ ดผ้ า้ สงั ฆาฏมิ าถวายตามความประสงคข์ องหลวงป่มู ่นั
จงึ ไดล้ าดตระเวนหาซอื้ ผา้ ตามจงั หวดั ตา่ งๆ หลายตอ่ หลาย
จงั หวดั

ในท่ีสดุ ก็สาํ เรจ็ สมความปรารถนา จงึ นบั ไดว้ า่ คณุ แม่นมุ่ ชวุ า
นนท์ มีสว่ นสาํ คญั เป็นอย่างมากในการอปุ สมบทสามเณร

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 26

สมชายในครงั้ นนั้ ผา้ สงั ฆาฏทิ ่ีนาํ มาถวายในครงั้ นนั้ คดิ เป็น
มลู คา่ ๔๐๐ บาท สมยั นนั้ นบั วา่ เป็นผา้ ท่ีมีราคาแพงมาก
พอสมควร

เม่ือจดั บรขิ ารทกุ สงิ่ ทกุ อย่างเสรจ็ เรยี บรอ้ ยแลว้ หลวงป่มู ่นั ภู
รทิ ตตเถร ทา่ นก็ไดส้ ่งั ใหท้ ่านเจา้ คณุ พระธรรมเจดีย์ (จมู พนฺธุโล
เถร) เป็นพระอปุ ัชฌาย์ หลวงป่ฝู ั้น อาจาโร เป็นพระ
กรรมวาจาจารย์ หลวงป่กู งมา จิรปญุ โญ เป็นพระอนสุ าวนา
จารย์

ไดท้ าํ การอปุ สมบทกรรม ณ พทั ธสมี า วดั ศรโี พนเมือง อาํ เภอ
เมือง จงั หวดั สกลนคร เม่ือวนั ท่ี ๒๓ มิถนุ ายน พทุ ธศกั ราช
๒๔๘๙ ครูบาอาจารยท์ ่ีไดก้ ลา่ วนามมาทงั้ หมด ลว้ นแตเ่ ป็นลกู
ศิษยข์ องหลวงป่มู ่นั ทงั้ สิน้ โดยเฉพาะทา่ นเจา้ คณุ พระธรรมเจดีย์
นนั้ เป็นพระอปุ ัชฌายข์ องหลวงป่ฝู ั้น อาจาโร อกี ดว้ ย

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 27

ดงั นนั้ จงึ อาจกลา่ วไดว้ า่ หลวงป่สู มชาย ฐิตวิรโิ ย เป็นทงั้ ลกู
ศิษย์ หลานศิษย์ และเป็นเหลนศษิ ยข์ องหลวงป่มู ่นั ภายหลงั
จากอปุ สมบทกรรมแลว้ หลวงป่สู มชาย ฐิตวิรโิ ย ก็ไดไ้ ปอย่จู าํ
พรรษา ณ วดั ป่าภธู รพทิ กั ษ์ (ธาตนุ าเวง) อาํ เภอเมือง จงั หวดั
สกลนคร โดยมีหลวงป่ฝู ั้น อาจาโร เป็นเจา้ อาวาสในสมยั นนั้

ตอ่ มาเม่ือนายวนั สทิ ธิผลซง่ึ อยทู่ ่ีจงั หวดั นครราชสีมา ไดท้ ราบ
ขา่ ววา่ หลวงป่สู มชาย ฐิตวริ โิ ย ไดเ้ ก็บรกั ษาผา้ สงั ฆาฏิของหลวง
ป่มู ่นั เอาไว้ จงึ ไดม้ าขอเพ่ือนาํ ไปสกั การะบชู าท่ีบา้ น หลวงป่ ู
สมชาย ฐิตวิรโิ ย ท่านก็ไดม้ อบใหแ้ ตโ่ ดยดี

เพราะเหน็ วา่ นายวนั สทิ ธิผล ก็เป็นลกู ศษิ ยอ์ ีกผหู้ นง่ึ ท่ีมีความ
ศรทั ธาเล่อื มใสตอ่ หลวงป่มู ่นั เป็นอย่างยง่ิ อยแู่ ลว้ ปัจจบุ นั นีจ้ งึ ไม่
ทราบวา่ ผา้ สงั ฆาฏิผืนดงั กลา่ วนนั้ จะยงั อยกู่ บั นายวนั สทิ ธิผล
อกี หรอื ไม่

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 28

๘. มลู เหตุทที่ าํ ใหท้ า่ นเกดิ กาํ ลังใจ

หลวงป่สู มชาย ฐิตวิรโิ ย เคยเลา่ ถวายพระภกิ ษุสามเณรฟังอยู่
เสมอๆวา่ สง่ิ ท่ีทาํ ใหท้ า่ นเกิดกาํ ลงั ใจในการประกอบความเพียร
อยา่ งอกุ ฤษฎ์ ถึงกบั ไม่ไดเ้ อนกายลงนอนจาํ วดั เลย เป็นเวลา
ติดตอ่ กนั หลายวนั บางครงั้ เป็นเดือน สองเดอื นก็เคยมี เน่ีอ
งจากในคนื วนั หนง่ึ ในขณะท่ีท่านไดเ้ ขา้ ไปอปุ ัฏฐากหลวงป่มู ่นั ท่ี
กฏุ ิท่านทาํ การบบี นวดถวายหลวงป่เู ป็นเวลานานพอ สมควร
แลว้ ก็เกิดความคดิ ขนึ้ มาวา่

"เราไดป้ ระกอบความเพียรตดิ ตอ่ กนั มาเป็นระยะเวลา ๒ วนั ๒
คืนแลว้ ยงั ไมไ่ ดพ้ กั เลย พรุง่ นีก้ ็จะตอ้ งออกเดนิ ทางไปธรุ ะท่ี
สกลนคร เพ่ีอบอกลาคณุ แมน่ มุ่ ชวุ านนท์ ในฐานะท่ีเป็นโยม
อปุ ัฏฐาก ไดจ้ ดั บรขิ ารถวายในคราวอปุ สมบท จากนนั้ ก็จะไป
กราบลาหลวงป่ฝู ั้น อาจาโร เพ่ือจะเดนิ ทางไปจาํ พรรษาท่ีอาํ เภอ
ทา่ บอ่ จงั หวดั หนองคาย เม่ือคดิ แลว้ ก็เกิดความอยากจะไป

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 29

พกั ผอ่ นเพ่ือบรรเทาความเหน็ดเหน่ีอย และเอากาํ ลงั ไวใ้ ชใ้ นการ
เดนิ ทาง"

ในขณะท่ีกาํ ลงั กงั วลอยกู่ บั ความคิดเหลา่ นนั้ หลวงป่มู ่นั ก็ไดพ้ ดู
สวนความคิดขนึ้ มาวา่ จะไปพกั ก็ไปไดน้ ะ สงั ขาร รา่ งกายอยา่
ไปหกั โหมมนั มากนกั พรุง่ นีเ้ ราก็จะออกเดนิ ทางไกล เราก็ไมไ่ ด้
พกั มาสองวนั สองคืนแลว้

คาํ พดู ของหลวงป่มู ่นั ไดไ้ ปตรงกบั ความคิดท่ีทา่ นกาํ ลงั คดิ อยู่
พอดี จงึ ไดน้ กึ สะกิดใจวา่ หลวงป่มู ่นั พดู ขนึ้ มาลอย ๆ หรอื วา่
ท่านจะรูว้ าระจติ ของเรา และแลว้ ก็วิจยั วจิ ารณอ์ ย่ขู ณะหน่งึ ผา่ น
ไป จิตก็ไดห้ วนนกึ ถึงเร่อี งทจ่ึ ะไปพกั ขนึ้ มาอีก หลวงป่มู ่นั ก็ไดพ้ ดู
ขนึ้ มาอกี เป็นครงั้ ท่ีสอง ซง่ึ ก็ตรงกบั ความคิดในขณะนนั้ อกี

จงึ ทาํ ใหห้ ลวงป่สู มชาย ฐิตวริ โิ ย แน่ใจวา่ หลวง ป่มู ่นั รูว้ าระจิต
ของเราจรงิ ๆ ทาํ ใหเ้ กิดความอ่ิมเอิบปลมื้ ปีติ และมีความ

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 30

ซาบซา่ นไปท่วั สรรพางคก์ าย หายเหนด็ เหน่ือย หายออ่ นเพลยี
ความงว่ งเหงาหาวนอนหายไปจนหมดสนิ้ เน่ืองจากเกิดความ
มหศั จรรยใ์ นคณุ ธรรม และวชิ ชาของหลวงป่มู ่นั ภรู ทิ ตตเถร
ทา่ นจงึ ไดต้ งั้ หนา้ ตงั้ ตาบีบนวดถวายหลวงป่มู ่นั ตอ่ ไปอยา่ งไม่
หยดุ ยงั้ และพลางก็คดิ วา่ เราจะตอ้ งเอาวชิ ชาอนั นีใ้ หไ้ ด้ และได้
ตดั สินใจอยา่ งเด็ดเด่ียวถา้ ไมโ่ ดไ้ ม่ยอม

''หลวงป่มู ่นั ทา่ นก็มีรา่ งกายสงั ขารเป็นมนษุ ยเ์ หมือนกนั กบั เรา
น่ีเอง เราก็เป็นมนษุ ยเ์ หมือนกนั กบั ท่าน ทา่ นทาํ ไดเ้ ราจะไมไ่ ด้
อย่างท่านก็ลองดู แตค่ ดิ วา่ คงไม่เหลอื วสิ ยั " พอทา่ นคิดจบ หลวง
ป่มู ่นั ทา่ นก็พดู สวนความคดิ ขนึ้ มาอกี วา่ ... "เอาแน่หรอื ”

เม่ีอทา่ นไดฟ้ ัง คาํ พดู ของหลวงป่มู ่นั เพียงเท่านนั้ ความ ปลมื้ ปีติ
ความอ่มิ เอบิ และความมพี ลงั ใจก็เพ่มิ ขนึ้ เป็นทวีคณู เพราะ
ความมหศั จรรยใ์ นความสามารถของหลวงป่มู ่นั ท่ที า่ นได้
บาํ เพ็ญจนบรรลวุ ชิ ชาชนิดนขี้ นึ้ มาไดจ้ นดาํ รริ ูภ้ ายในใจของผอู้ ่นื

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 31

ได้ เร่อี งอทิ ธิฤทธิ์ปาฏหิ ารยิ ์ และอภิญญาสมาบตั ิ หรอื วชิ ชา
ในทางพระพทุ ธศาสนา เชน่ เจโตปรญิ ญา การกาํ หนดรูว้ าระจิต
ของคนอ่ืน ท่ที า่ นไดก้ ลา่ วไวใ้ นคมั ภีรแ์ ตก่ ่อนเราเขา้ ใจ วา่ เป็น
เพียงนวนิยาย บดั นีก้ ลายเป็นความจรงิ เสยี แลว้ เราไดม้ ีโอกาส
เห็นหลวงป่มู ่นั ซง่ึ เป็นสาวกสดุ ทา้ ยภายหลงั ยงั มีความ
มหศั จรรยถ์ ึงปานนี้ ถา้ ไดเ้ หน็ พระพทุ ธเจา้ หรอื ไดเ้ ห็นพระอรยิ
สงฆส์ าวกในครงั้ พทุ ธกาลแลว้ จะมีความมหศั จรรยส์ กั เพียงไร

๙. บาํ เพญ็ ธรรมทถี่ าํ้ คาํ ไฮและถา้ํ เจา้ ผู้ขา้

ภายหลงั จากท่ีเสรจ็ จากการอปุ ัฏฐากหลวงป่มู ่นั แลว้ หลวงป่ ู
สมชาย ฐิตวริ โิ ย ท่านก็ไดก้ ลบั ไปสทู่ ่ีพกั แตแ่ ทนท่ที ่านจะ
พกั ผอ่ นหรอื จาํ วดั ตามท่ีมีความดาํ รเิ อาโวต้ งั้ แตต่ อนแรก กบั
เปล่ียนมาเรง่ ประกอบความเพียร ในคนื วนั นนั้ ตลอดทงั้ คนื ได้
ประกอบความเพียรอยใู่ นอริ ยิ าบถสาม คอื ยืน เดิน น่งั ไดแ้ ก่

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 32

การเดนิ จงกรม น่งั สมาธิภาวนาตามหลกั การบาํ เพญ็ สมาธิจติ
น่นั เอง

พอรุง่ เชา้ วนั ใหม่ก็ออกบณิ ฑบาตตามปกติ และภายหลงั จาก
เสรจ็ สิน้ ภตั กิจแลว้ ทา่ นก็ไดเ้ ขา้ ไปกราบลาหลวงป่มู ่นั ภรู ทิ ตต
เถร เพ่ีอออกเดินทางไปจงั หวดั สกลนคร ถงึ จงั หวดั สกลนครและ
ไดท้ าํ กิจธุระทกุ อย่างเสรจ็ เรยี บรอ้ ยแลว้ แทนท่ีทา่ นจะมงุ่ หนา้ ไป
อาํ เภอทา่ บอ่ จงั หวดั หนองคาย ตามท่ีไดต้ งั้ ใจไวใ้ นเบอื้ งแรก
กลบั เปล่ยี นใจเขา้ ไปบาํ เพญ็ ในป่า ซง่ึ มีถา้ํ อย่ถู า้ํ หนง่ึ เรยี กวา่ "ถา้ํ
คาํ ไฮ" บา้ นลาดกะเฌอ ทา่ นไดพ้ กั บาํ เพ็ญอย่เู ป็นเวลา
พอสมควร ก็ไดย้ า้ ยไปบาํ เพญ็ ตอ่ ท่ี "ถา้ํ เจา้ ผขู้ า้ ' อาํ เภอ พรรณา
นิคม จงั หวดั สกลนคร

ซง่ึ มีนายลนุ และทิดไทย เป็นผอู้ ปุ ัฏฐาก ถา้ํ ทงั้ สองแหง่ อย่ไู ม่หา่ ง
จากสาํ นกั หลวงป่มู ่นั เทา่ ไรนกั ท่านไดป้ ักกลดบาํ เพญ็ มาโดย
ตลอด ไมเ่ คยลดละประมาทเลย นบั ตงั้ แตไ่ ดอ้ อกจากสาํ นกั

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 33

หลวงป่มู ่นั มาเป็นระยะเวลาหนง่ึ เดือนเศษ ไดบ้ าํ เพ็ญเพยี รอยู่
ในอริ ยิ าบถสาม และไม่เคย เอนกายลงพกั ผ่อนหรอื จาํ วดั เลย
ดว้ ยความเอบิ อ่ิมและปลืม้ ปีติ ซง่ึ ไดร้ บั มาจากหลวงป่มู ่นั เป็น
พืน้ ฐานแลว้ และยงั ไดเ้ ดนิ จงกรม น่งั สมาธิ บาํ เพ็ญภาวนา
เพ่มิ เติมจนจติ สงบเขา้ สฐู่ านของสมาธิ ย่ิงทาํ ใหค้ วามสขุ ความ
เอบิ อ่ิมมีพลงั สงู ย่งิ เป็นทวีคณู เหลอื วสิ ยั ท่ีจะพรรณาใหถ้ กู ตอ้ ง
ตามความรูส้ กึ ภายในได้ ย่งิ ปฏิบตั เิ ทา่ ไร รสชาตติ า่ งๆ ของ
ธรรมะท่ีเกิดขนึ้ จากผลของสมาธิ ทาํ ใหเ้ กิดความดดู ด่ืมและ
แปลกประหลาดมหศั จรรยซ์ าบซงึ้ ถงึ ใจ ยากท่ีจะหารสชาตอิ ะไร
ในโลกมาเปรยี บได้

หลวงป่สู มชาย ฐิตวริ โิ ย ทา่ นไดม้ ีแงค่ ดิ ขนึ้ มาอยา่ งหนง่ึ วา่ สมยั
เม่ือพระพทุ ธเจา้ ทรง ตรสั รูธ้ รรมใหมๆ่ ในคมั ภีรไ์ ดก้ ลา่ วไวว้ า่
พระองคไ์ ดท้ รงเสวย วมิ ตุ ติสขุ ถงึ ๗ สปั ดาห์ อนั นีไ้ มต่ อ้ งสงสยั
เลย ของเราเพียงแคส่ มาธิขนั้ ต่าํ ๆ หรอี ขนั้ กามาวจรกศุ ลชนั้

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 34

ละเอียดเทา่ นนั้ ยงั ไมถ่ งึ วมิ ตุ ติ วิโมกข์ หรอื ฌานญาณอะไรเลย
ยงั มีความสขุ ถงึ เพียงนี้

ย่ิงเพ่มิ ความซาบซงึ้ และมหศั จรรยใ์ นองคส์ มเดจ็ พระผมู้ พี ระ
ภาคเจา้ และพระศาสนามากขนึ้ เป็นลาํ ดบั วา่ พระพทุ ธเจา้ ทา่ น
ช่างมีความฉลาด ลกึ ลา้ํ คมั ภีรภาพจรงิ ๆ ถา้ คนผนู้ กึ เดาเอาโดย
ไม่ไดป้ ฏิบตั ิใหเ้ กิดความสงบแลว้ จะไมม่ ีความซาบซงึ้ แนน่ อน
ศกึ ษาตามตาํ รามากย่ิงสงสยั มาก เดามากเทา่ ไร ย่งิ ไกลความ
จรงิ มากเทา่ นนั้

แตถ่ า้ ใครปฏิบตั ิจนเกิดความสงบ คือ สงบจากบาป ก็จะเกิด
ความซาบซงึ้ ขนึ้ เอง ถา้ สงบมากก็ซงึ้ มาก ถา้ สงบนอ้ ยกซ็ งึ้ นอ้ ย
โดยสมควรแกก่ ารปฏบิ ตั ิ ผทู้ ่ีมีความซาบซงึ้ ในพระศาสนาจรงิ ๆ
จะมีความรกั และหวงแหนพระศาสนาท่ีสดุ ย่งิ กวา่ ชวี ิต กลา้ ยอม
เลยสละทกุ อยา่ งเพ่ีอจรรโลง และเทิดทนู พระศาสนา มีความ
เคารพในระเบยี บพระธรรม วินยั นอ้ ยใหญ่ทงั้ ปวง ท่พี ระพทุ ธ

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 35

องคท์ รงบญั ญตไิ ว้ และเขา้ ใจถกู ตอ้ งวา่ พระธรรมวนิ ยั แตล่ ะขอ้ มี
ความหมายสาํ คญั อยา่ งไร
๑๐. บาํ เพญ็ ธรรมในวิเวกสถาน
เม่ีอหลวงป่สู มชาย ฐิตวิรโิ ย ไดพ้ กั บาํ เพ็ญอยทู่ ่ีถา้ํ คาํ ไฮ และถา้ํ
เจา้ ผขู้ า้ พอสมควรแกเ่ วลาแลว้ ทา่ นก็ไดเ้ ดินทางออกจาก
สถานท่ีดงั กลา่ ว ม่งุ หนา้ สภู่ มู ปิ ระเทศอนั เป็นดนิ แดนแหง่ ความ
สงบ ซง่ึ นกั ปฏิบตั หิ รอื พระกรรมฐานชอบไปแสวงหากาํ ลงั ใจจาก
ความสงบวเิ วกในสถานท่ีนนั้ เป็นอนั มาก
โดยเฉพาะอยา่ งยง่ิ ครูบาอาจารยส์ ายหลวงป่มู ่นั องคส์ าํ คญั ๆ
หลายองค์ เชน่ หลวงป่เู ทสก์ เทสรงั สี (ทา่ นเจา้ คณุ พระราชนิโรธ
รงั สี คมั ภีรปัญญาวศิ ิษฏ)์ หลวงป่อู อ่ น ญาณสิริ หลวงป่ฝู ั้น อา
จาโร หลวงป่ขู าว อนาลโย ทา่ นพระอาจารยว์ นั อตุ ตโม (ทา่ น

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 36

เจา้ คณุ พระ อดุ มสงั วรวิสทุ ธิเถร) และ ทา่ นพระอาจารยจ์ วน กลุ
เชฏโฐ เป็นตน้

สถานท่ีดงั กลา่ วอยู่ ณ แหง่ หนตาํ บลใด อาํ เภออะไร จงั หวดั
อะไรท่านผอู้ า่ นคงนกึ วาดภาพไปตา่ งๆนานา ตามความเขา้ ใจ
ของแตล่ ะทา่ น ผเู้ ขียนจงึ ขอถือโอกาสเลา่ ถึงสถานท่ีแหง่ นีใ้ หแ้ ก่
ทา่ นผอู้ า่ นไดท้ ราบพอสมควรแก่เวลาดงั ตอ่ ไปนีค้ อี

สถานท่ีดงั กลา่ วนีเ้ ป็นภเู ขาลกู หนง่ึ มีเทือกยาวตดิ ตอ่ กนั และมี
ลกู เลก็ บา้ งใหญ่บา้ งสลบั ซบั ซอ้ นกนั จนถงึ ฝ่ังแมน่ า้ํ โขง สถานท่ี
แห่งนีภ้ าษาทอ้ งถ่ิน (อสี าน) เรยี กวา่ "ภวู วั " และมหี มบู่ า้ นท่ีอยู่
ใกลท้ ่ีสดุ พอไดโ้ คจรบิณฑบาตระยะทางหา่ งจากท่ีอยปู่ ระมาณ
๗ กม. หมบู่ า้ นดงั กลา่ วมีช่อื วา่ บา้ นดอนเสยี ด ตาํ บลบา้ นตอ้ ง
อาํ เภอเซกา จงั หวดั หนองคาย

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 37

สาํ หรบั หลวงป่สู มชาย ฐิตวริ โิ ย เม่ือไดเ้ ดินทางไปถงึ ทา่ นก็ไดป้ ัก
กลดบาํ เพญ็ ภาวนาตดิ ตอ่ กนั เป็นระยะเวลาหลายเดอื น และมี
โอกาสทาํ สมาธิไดเ้ ตม็ ท่ี เพราะครงั้ นนั้ ท่านไดธ้ ดุ งคไ์ ปเพียงองค์
เดยี ว ท่านจงึ ไมม่ ีความกงั วลใดๆทงั้ สิน้ เก่ียวกบั เร่อื งของคนอ่นื
มีหนา้ ท่ีบาํ เพญ็ สมณธรรม เพ่ีอความหลดุ พน้ ซง่ึ เป็นจดุ หมายท่ี
ไดต้ งั้ ใจเอาไว้

หลวงป่สู มชาย ฐิตวริ โิ ย ทา่ นเป็นผเู้ สียสละ เด็ดเด่ยี ว กลา้ หาญ
ในการออกปฏบิ ตั ิธรรมจรงิ ๆ ทา่ นยอมเสยี สละทกุ สง่ิ ทกุ อย่าง
แมก้ ระท่งั ชีวติ เพ่ีอแลกเปล่ยี นเอาคณุ ธรรม ทา่ นมีอดุ มคตอิ ย่วู า่
"ไมด่ ไี หต้ าย ไมต่ ายใหด้ "ี อนั นีเ้ ป็นปณิธานอนั เด็ดเด่ียวของ
ท่าน เพราะสมยั นนั้ ภวู วั เต็มไปดว้ ยสตั วร์ า้ ยนานาชนิด เชน่ ชา้ ง
เสือ หมี และสตั วอ์ ่นื ๆ อีกมากมาย

ถา้ ไมเ่ สยี สละจรงิ ๆจะไมม่ ีความสามารถอยไู่ ดเ้ ลย บางครงั้ เวลา
ออกบณิ ฑบาต ยงั เหน็ รอยเสือขีดข่วนตน้ ไมต้ ามสายทางท่ีผา่ น

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 38

ไป มีทงั้ ใหม่และเกา่ บางครงั้ นา้ํ ยงั ขนุ่ ๆอยกู่ ็มี "ย่งิ พอตกตอน
กลางคนื เสยี ง เสือมนั รอ้ งคาํ รามนา่ หวาดหว่นั " พอมนั รอ้ งแตล่ ะ
ที ในป่าอนั แสนสงบวเิ วกดปู ระหนง่ึ วา่ สะเทือนสะทา้ นหว่นั ไหว
ไปทงั้ อาณาเขตภเู ขาลกู นนั้ บางคนื มที งั้ ชา้ งและเสอื คนื ไหนท่ี
ไม่ได้ ยนิ เสยี งสงิ สาราสตั วต์ า่ งๆ นนั้ เป็นไม่มี จงึ นบั วา่ เอาชีวติ
ไปเส่ียงตอ่ อนั ตรายจรงิ ๆ

พอเขียนมาถงึ ตอนนี้ จงึ ทาํ ไหผ้ เู้ ขียนนกึ ถึงปัญหาขอ้ หนง่ึ ซง่ึ มีผู้
ถามมานานแลว้ วา่ จาํ เป็นอย่างไรการฝึกสมาธิจิต หรอื การ
ปฏิบตั ิธรรม จงึ จะตอ้ งเลือกสถานท่ี เพราะการกระทาํ ความดที าํ
ท่ีไหนก็นา่ จะได้ ดงั นนั้ ขา้ พเจา้ จงึ ขอเวลาแวะตรงนีส้ กั นดิ หนง่ึ
ขอพาทา่ นผอู้ า่ นศกึ ษาภมู ปิ ระเทศแหง่ หนง่ึ ซง่ึ มีความสาํ คญั ตอ่
การปฏบิ ตั ิ

โดยเฉพาะอยา่ งย่งิ พระกรรมฐาน ทา่ นชอบไปภาวนากนั นนั้ เป็น
จาํ นวนมาก แตก่ ่อนผเู้ ขียนก็เคยสนใจเหมือนกนั วา่ ทาํ ไมครูบา

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 39

อาจารยท์ ่ีสาํ คญั ๆ สายหลวงป่มู ่นั จงึ ตอ้ งไปภาวนาท่ีภวู วั กนั
เป็นสว่ นมาก

เทา่ ท่ีเคยสงั เกตดสู ถานท่ีบางแห่ง พอไปถงึ เรายงั ไม่ได้ น่งั สมาธิ
ภาวนาอะไรเลย แตใ่ จก็เกิดความสงบแปลกๆ เหมือนๆจะเป็น
สมาธิ แสดงใหเ้ หน็ วา่ สถานท่ีอย่างนนั้ มนั ชวนใหข้ ยนั ภาวนา
จงึ ทาํ ใหน้ กึ ถงึ คาํ สอนของพรุะพทุ ธเจา้ บทหนง่ึ ท่มี ีอยใู่ นโอวาท
ปาฏโิ มกขว์ า่ "ปนฺต�จฺ สยนาสนํ อธิจติ เฺ ต จ อาโยโค" ซง่ึ มี
ความหมายวา่ "อย่ใู นสถานท่ีน่งั ท่ีนอนอนั สงดั เหมาะแกก่ าร
ประกอบเอือ้ เฟื้อในอธิจิต"

ภวู วั ก็เป็นสถานท่ีอีกแห่งหนง่ึ ซง่ึ เหมาะแกก่ ารฝึกจิต เพราะ
สงิ่ แวดลอ้ มหลายอยา่ งเออื้ อาํ นวย เช่น มีลกั ษณะเป็นป่า เขา
ทิวทศั นส์ วยงาม นา้ํ ดี อากาศดพี อสมควร ฤดรู อ้ นกลางวนั
อาจจะรอ้ นจดั ไม่สบาย ก็หลบเขา้ ไปภาวนาในถา้ํ ได้ และยงั มี
ลานหินกวา้ งใหญ่สะดวกแกก่ ารเดินจงกรมและน่งั สมาธิ เวลา

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 40

เปล่ยี นอริ ยิ าบถมีโขดหนิ สวยๆ หลายแหง่ เหมาะแกก่ ารไปน่งั
ภาวนาในบางโอกาส มองทวิ ทศั นไ์ ปขา้ งๆ จะเหน็ ผาสงู ชนั
ประดบั ไปดว้ ยหมไู่ ม้ และภเู ขาสลบั ซบั ซอ้ นกนั

ทาํ ใหเ้ กิดความเพลิดเพลนิ แก่ผรู้ กั ความสงบย่งิ นกั ในขณะนนั้
อาจจะมองเหน็ สมบตั ิในโลกทกุ อยา่ งไมม่ คี วามหมายในชีวติ
เท่ากบั ความสงบ ความสงบ ความสลดสงั เวช ความวา้ เหว่
วงั เวง ย่อมเกิดขนึ้ แกผ่ ทู้ ่ีเหน็ วา่ ตวั เองจะตอ้ งพลดั พรากจากของ
รกั ของเจรญิ ใจฉนั ใด เวลาไปธุดงคใ์ นป่าองคเ์ ดยี วสง่ิ แวดลอ้ ม
ไปดว้ ยอนั ตรายรอบดา้ น ก็เหมือนกนั ฉนั นนั้ การระลกึ ถงึ ความ
ตายยอ่ มมีอยตู่ ลอดเวลา

นีห้ มายถึงสถานท่ีซง่ึ จะช่วยอบรมจติ คนเราถา้ ใจแข็งกระดา้ ง
ไมร่ ูจ้ กั สลด จะเขา้ ใจธรรมะไดย้ าก เพราะธรรมะเป็นของ
ละเอยี ดออ่ นของจิตใจ ถา้ จติ ละเอยี ดมาก ก็เขา้ ใจธรรมะไดม้ าก
ละเอียดนอ้ ยกเ็ ขา้ ใจธรรมะไดน้ อ้ ย ฉะนนั้ ถา้ ผู้ อา่ นพิจารณาไป

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 41

ดว้ ยก็จะเขา้ ใจไดท้ นั ทวี า่ "สถานท่ีนนั้ มีความสาํ คญั อยา่ งไรตอ่
การฝึกจิต"

หลวงป่สู มชาย ฐิตวริ โิ ย เคยเลา่ ใหศ้ ษิ ยานศุ ษิ ยฟ์ ังวา่ ทา่ นได้
คณุ ธรรมและไดก้ าํ ลงั ใจจากสถานท่ีแหง่ นเี้ ป็นสว่ นมาก
(หมายถึงภวู วั ) จงึ ทาํ ใหท้ ่านมีความม่นั คงในพระศาสนา ยอม
มอบกายถวายชีวิตอทุ ิศแดพ่ ระรตั นตรยั ดว้ ยการปฏิบตั บิ ชู า
และยงั ไดช้ กั ชวนผทู้ ่ียงั ไมเ่ ลอ่ื มใสศรทั ธา ใหร้ ูจ้ กั คณุ คา่
ประโยชนข์ องธรรมะดว้ ยวธิ ีการตา่ งๆ

โดยเฉพาะอยา่ งย่งิ วธิ ีท่ีทา่ นทาํ ใหเ้ กิดศรทั ธาปสาทะตอ่ พระ
ศาสนานนั้ จดุ สาํ คญั ท่ีสดุ ก็ไดแ้ ก่การฝึกทาํ สมาธิภาวนา ให้
จิตใจมีความสงบ คอื "สงบจากบาป" เม่ือผปู้ ฏิบตั ไิ ดด้ ่ืมรสชาติ
ของความสงบ ก็จกั มีความซาบซงึ้ ในธรรมะ และรูจ้ กั คณุ คา่
ประโยชนข์ องพระศาสนา ฉะนนั้ หลวงป่สู มชาย ฐิตวิรโิ ย ทา่ น
จงึ พยายามชกั จงู เพ่ีอนสหธรรมกิ ใหเ้ หน็ คณุ คา่ ของการปฏิบตั ิ

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 42

ภาวนา ทา่ นจงึ ไดน้ าํ พาเพ่ือนสหธรรมกิ ออกธดุ งคก์ รรมฐานใน
ป่าเป็นประจาํ ทกุ ปีอยา่ งนอ้ ยปีละหน่งึ ครงั้ เพ่ือหมคู่ ณะจะมี
โอกาสไดส้ มั ผสั กบั ความสงบวเิ วกบา้ ง

๑๑. จาํ พรรษาทว่ี ัดอรัญญวาส พ.ศ. ๒๔๙๒

หลวงป่สู มชาย ฐิตวริ โิ ย ทา่ นไดพ้ กั บาํ เพญ็ อย่ทู ่ีภวู วั เหน็ วา่
ไดร้ บั ผลดีทางดา้ นจิตใจเพ่มิ ขนึ้ เป็นลาํ ดบั ไดร้ บั ความรูค้ วาม
เขา้ ใจในพระศาสนาเพ่ิมขนึ้ อยา่ งแปลกประหลาดมหศั จรรย์
ความสขุ ความสงบ ความรูค้ วามเหน็ ในสง่ิ ตา่ งๆ ก็เกิดขนึ้ อย่าง
ไมเ่ คยไดร้ บั มากอ่ นเลย ท่านจงึ ไดป้ ักหลกั บาํ เพ็ญอยู่ ณ ท่ีภวู วั
นนั้ จนตลอดฤดรู อ้ น

เม่ือถึงฤดกู าลพรรษา ปีพทุ ธศกั ราช ๒๔๙๒ ทา่ นก็ไดอ้ อกจากท่ี
บาํ เพ็ญในป่าลงมาจาํ พรรษาอยทู่ ่ี วดั อรญั ญวาสี อาํ เภอท่าบอ่
จงั หวดั หนองคาย วดั แห่งนี้ หลวงป่เู สาร์ กนฺตสโี ล เป็นผสู้ รา้ งไว้

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 43

พอออกพรรษาในปีนนั้ หลวงป่สู มชาย ฐิตวริ โิ ย ก็ไดร้ บี เดนิ ทาง
ไปกราบนมสั การหลวงป่มู ่นั ภรู ทิ ตตเถร และอยฟู่ ังธรรมะจาก
หลวงป่มู ่นั เป็นเวลาพอสมควรแลว้ ทา่ นก็ไดก้ ราบลาออกหา
สถานท่ีบาํ เพญ็ ภาวนาตอ่ ไป ทา่ นไดป้ ฏบิ ตั อิ ย่อู ยา่ งนตี้ ลอดมา
แตก่ ารไปภาวนาตามสถานท่ีตา่ งๆของท่านนนั้ ทา่ นไมไ่ ดไ้ ปเอง
ตามชอบใจ คอื ท่านไปตามคาํ ส่งั ของครูบาอาจารย์

ในเม่ือครูบาอาจารยส์ ่งั ใหไ้ ปภาวนาท่ีไหน ก็ไปท่ีน่นั ทา่ นจะให้
อย่กู ่ีวนั ก่ีเดอื น ก็แลว้ แตค่ รูบาอาจารยจ์ ะส่งั เม่ืออยคู่ รบตาม
กาํ หนดท่ีทา่ นส่งั แลว้ ก็เดินทางกลบั เขา้ ไปหาครูบาอาจารย์
ท่านปฏบิ ตั อิ ยอู่ ยา่ งนีเ้ สมอมา ผปู้ ฏิบตั ิทา่ นถือกนั มาก เรอ่ื งการ
เคารพครูบาอาจารย์ ถา้ ใครฝืนคาํ ส่งั ครูบาอาจารย์ โดย
สว่ นมากมกั ปฏบิ ตั ไิ ม่เป็นไป โดยเฉพาะอยา่ งย่งิ ผทู้ ่ีอย่ใู นสาํ นกั
ครูบาอาจารยท์ ่ีทรงคณุ ธรรม อยา่ งสาํ นกั หลวงป่มู ่นั เป็นตน้

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 44

บรรดาลกู ศิษยท์ งั้ หลายจะใหค้ วามเคารพนบั ถือเป็นพเิ ศษ ใคร
จะฝ่าฝืนไมไ่ ดเ้ ป็นอนั ขาด แมแ้ ตค่ วามรูส้ กึ ภายในยงั ตอ้ ง
ระมดั ระวงั ไม่ใหค้ ดิ ไปตาํ หนิติโทษทา่ นเป็นอนั ขาดเพราะ กลวั
จะเป็นบาป และจะเป็นอปุ สรรคในการบาํ เพ็ญ คอื จะเจรญิ
สมณธรรมไมข่ นึ้

ครูบาอาจารยเ์ คยเลา่ ถงึ สามเณรองคห์ นง่ึ ซง่ึ เคยอยใู่ นสาํ นกั
หลวงป่มู ่นั เป็นเณรหวั ดือ้ วา่ ยากสอนยาก ครูบาอาจารยจ์ ะวา่
กลา่ วส่งั สอนอะไรก็ไม่คอ่ ยเช่ือฟัง หลวงป่มู ่นั จงึ ไดพ้ ดู เตอื นสติ
ขนึ้ วา่ ระวงั นะ...เณร...การฝืนครู บาอาจารยไ์ มไ่ ชข่ องดมี นั เป็น
บาปถา้ ฝืนมาก ๆเขา้ อาจจะเป็นบา้ ได้

หลวงป่มู ่นั ทา่ นพดู ไมก่ ่ีนาที สามเณรองคน์ นั้ ก็ไดเ้ สยี สติวปิ ลาส
ทนั ที พอหลวงป่มู ่นั ส่งั วา่ "ถา้ อยากหายใหห้ าดอกไมม้ าขอขมา"
เม่ีอสามเณรปฏบิ ตั ิตาม ก็ไดห้ ายจากการเป็นบา้ ทนั ที เร่อื งนี้
หลวงป่สู มชาย ฐิตวริ โิ ย ทา่ นก็ไดเ้ หน็ เหตกุ ารณใ์ นขณะนนั้ ดว้ ย

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 45

"เหตกุ ารณอ์ นั เป็นตวั อยา่ งท่ีเลา่ มานี้ ผเู้ ป็นบณั ฑติ อาจตาํ หนิ
เอาได้ ผเู้ ขียนรูส้ กึ ไมค่ อ่ ยสบายใจ เพราะเกรงวา่ การใชภ้ าษา
อาจไม่เหมาะสมกบั ผทู้ รงคณุ ธรรมอนั ประเสรฐิ เชน่ หลวงป่มู ่นั
ภรู ทิ ตตเถร ผซู้ ง่ึ เป็นท่ีเคารพสกั การะของสาธชุ นท่วั ไปแตถ่ งึ
อยา่ งไรก็ตาม ถา้ ผดิ พลาดดว้ ยประการใดโปรดใหอ้ ภยั ดว้ ยเถิด"

สาํ หรบั หลวงป่สู มชาย ฐิตวริ โิ ย นบั แตไ่ ดอ้ ปุ สมบทในบวรพทุ ธ
ศาสนา ทา่ นกไ็ ดต้ งั้ ใจศกึ ษาประพฤติปฏบิ ตั ิธรรมตลอดมาโดย
ลาํ ดบั ไมเ่ คยลดละประมาทเพ่ือตอ้ งการพิสจู นค์ วามจรงิ ในทาง
พระศาสนา ทา่ นไดข้ ยนั หม่นั เพยี รในกิจวตั รนอ้ ยใหญ่ทงั้ ปวง
มไิ ดย้ อ่ ทอ้ ผลแห่งการปฏิบตั กิ ็ไดเ้ รม่ิ เกิดขนึ้ เป็นลาํ ดบั จงึ ทาํ ให้
ทา่ นเพลดิ เพลนิ ในความรู้ ความเหน็ และมีความซาบซงึ้ ใน
รสชาติตา่ งๆ ของธรรมะท่ีเกิดขนึ้ จากการบาํ เพ็ญเพียรของทา่ น

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 46

ในระหวา่ งท่ีกาํ ลงั เพลิดเพลนิ อยกู่ บั การปฏบิ ตั ิธรรมนนั้
เหตกุ ารณท์ ่ีส่นั สะเทือนแกผ่ ปู้ ฏบิ ตั กิ ็เกิดขนึ้ คอื ขา่ วการ
มรณภาพของหลวงป่มู ่นั ภรู ทิ ตตเถร เม่ือวนั ท่ี ๑๑ พฤศจกิ ายน
พทุ ธศกั ราช ๒๔๙๒ ขณะนนั้ หลวงป่สู มชาย ฐิตวริ โิ ย ยงั เป็นน
วกภกิ ษุ มีอายพุ รรษาไดเ้ พียง ๔ พรรษาเทา่ นนั้

เม่ือหลวงป่มู ่นั ภรู ทิ ตตเถร ผเู้ ปรยี บเสมือนรม่ โพธิ์รม่ ไทร และ
เปรยี บเสมือนดวงประทีปของคณะศษิ ยานศุ ษิ ย์ ไดส้ นิ้ สดุ ลง
ความเศรา้ สลดรนั ทดใจไดเ้ กิดขนึ้ แกบ่ รรดาคณะศษิ ยานศุ ิษยใ์ น
ขณะนนั้ อยา่ งหาท่ีเปรยี บมิได้ หลวงป่สู มชาย ฐิตวริ โิ ย ซง่ึ ก็อยู่
ในฐานะเป็นลกู ศิษยข์ องหลวงป่มู ่นั องคห์ น่งึ ก็พลอยไดร้ บั ความ
กระทบกระเทอื นจากเหตกุ ารณค์ รงั้ นีเ้ ชน่ เดยี วกบั ลกู ศษิ ยอ์ งค์
อ่นี ๆ

เพราะวา่ สมยั หลวงป่มู ่นั ทา่ นยงั มีชีวิตอยู่ คณะศิษยท์ งั้ หลายก็
ไดถ้ ือเอาสาํ นกั หลวงป่มู ่นั เป็นจดุ รวมในการศกึ ษาและอบรม

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 47

กรรมฐานภาคปฏิบตั ิ ฉะนนั้ บรรดาลกู ศิษยท์ งั้ หลายก็ไดร้ บั
ความอบอนุ่ และมีกาํ ลงั ใจเพราะมที ่ีพง่ึ แตใ่ นเม่ือขาดท่ีพ่งึ
ความวา้ เหวว่ งั เวง ความเศรา้ สลดยอ่ มเกิดขนึ้ เป็น ธรรมดา
สาํ หรบั ผทู้ ่ียงั เป็นปถุ ชุ น

หลงั จากเหตกุ ารณไ์ ดผ้ ่านพน้ ไปแลว้ หลวงป่สู มชาย ฐิตวริ โิ ย ใน
ระหวา่ งเป็นนวกภิกษุนนั้ ทา่ นก็ไดเ้ ขา้ ไปอาศยั อย่ตู ามสาํ นกั ครู
บาอาจารยต์ า่ งๆ ท่ีเป็นลกู ศษิ ยข์ องหลวงป่มู ่นั ซง่ึ เป็นรุน่ พ่ี ๆ
ตลอดมาจนอายพุ รรษาเขา้ ขนั้ เถรภมู ิ เม่ือเป็นวา่ เป็นนิสยั มตุ ต
กะไดแ้ ลว้ ทา่ นจงึ ออกบาํ เพญ็ ภาวนาเองตามลาํ พงั ตามสถานท่ี
ตา่ งๆ สมควรแก่โอกาส

สว่ นสาํ นกั ของครูบาอาจารยท์ ่ที า่ นหลวงป่สู มชาย ฐิตวริ โิ ย ได้
เคยไปศกึ ษาและปฏิบตั ธิ รรมอย่ดู ว้ ยในสมยั นนั้ ก็มีอยหู่ ลายแหง่
เท่าท่ีผเู้ ขียนพอจะจดจาํ ไดจ้ ากทา่ น เคยเลา่ สฟู่ ัง กม็ ีดงั นี้

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 48

๑. หลวงป่สู งิ ห์ ขนั ตยาคโม
๒. หลวงป่ฝู ั้น อาจาโร
๓. หลวงป่อู อ่ น ญาณสิริ
๔. หลวงป่กู งมา จริ ปญุ โญ
๕. หลวงป่สู ลี า อิสสโร
๖. ท่านพระอาจารยก์ ู่ ธมั มทินโน

และสาํ นกั ทา่ นพระอาจารยก์ วา่ ตลอดทงั้ สาํ นกั ครูบาอาจารย์
องคส์ าํ คญั ๆ อกี หลายสาํ นกั

๑๒. ผจญภยั กบั หลวงป่ ฝู ั้น

นอกจากนนั้ ทา่ นก็ไดอ้ อกบาํ เพญ็ กรรมฐานตามป่าเพ่ือแสวงหา
ความสงบวเิ วกเป็นบางครงั้ บางโอกาส แตโ่ ดยสว่ นมากทา่ น
ชอบไปบาํ เพญ็ ท่ีภวู วั เพราะสถานท่ีแหง่ นีม้ ีความเหมาะสมแก่
การเจรญิ สมณธรรมมาก จงึ เป็นท่ีสนใจของนกั ปฏิบตั ทิ งั้ หลาย

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 49

ผแู้ สวงหาความพน้ ทกุ ข์ สาํ หรบั หลวงป่สู มชาย ฐิตวริ โิ ย ก็เป็น
อีกผหู้ นง่ึ ท่ีใครต่ อ่ การหลดุ พน้ จงึ ไดบ้ กุ ป่าฝ่าดง เผชิญกบั สตั ว์
รา้ ยนานาชนิด

เพ่ือบาํ เพญ็ สมณธรรม เพราะในอดีตเมืองไทย เต็มไปดว้ ย
สิงสาราสตั ว์ การออกธุดงคก์ รรมฐานในยคุ นนั้ จงึ หนีไมพ่ น้ กบั
การผจญภยั กบั สตั วร์ า้ ยตา่ งๆ บางครงั้ ทา่ นก็ไดอ้ อกบาํ เพญ็
กรรมฐานองคเ์ ดยี ว บางครงั้ ท่านก็ไดไ้ ปกบั หลวงป่ฝู ั้น อาจาโร
ในฐานะเป็นครูบาอาจารยท์ ่ีท่านใหค้ วามเคารพนบั ถือมากองค์
หนง่ึ และเป็นพระกรรมวาจาจารยข์ องท่านอีกดว้ ย

หลวงป่ฝู ั้น กบั หลวงป่สู มชาย ฐิตวิรโิ ย ก็ไดเ้ คยเผชญิ กบั
อนั ตรายรว่ มกนั มาหลายครงั้ ในการออกบาํ เพญ็ กรรมฐาน โดย
เฉพาะท่ีภวู วั ไดเ้ คยมีเหตกุ ารณบ์ างอยา่ งท่ีนา่ สนใจ โดย
สว่ นมากรูส้ กึ วา่ จะนาํ มาเลา่ กนั ผิดๆ พลาดๆ ไมค่ อ่ ยตรงกบั

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 50