ประวัติหลวงปู่สมชาย

ถวายพระเณรเสรจ็ แลว้ ทา่ นก็ไดใ้ หพ้ ระเณรฉนั กนั ไปเรอ่ื ย ๆ
สาํ หรบั ตวั หลวงป่ไู ม่ไดฉ้ นั จงั หนั ในเชา้ วนั นนั้ เลย ท่านไปน่งั
ภาวนารอเวลาพระเณรฉนั จนเสรจ็ จงึ ไดอ้ อกหาสถานท่บี าํ เพญ็
กนั "..นิสยั เอือ้ เฟื้อ เสยี สละ " แบง่ ปันกบั หม่คู ณะนนั้ หลวงป่มู กั
แสดงใหเ้ หน็ อยเู่ สมอ ๆ จนบางครงั้ พระเณรเกรงใจจนทาํ อะไร
ไม่ถกู

ในครงั้ ไดบ้ าํ เพ็ญอย่ทู ่ถี า้ํ แกลบ ถา้ํ ฝ่นุ ไดไ้ ม่นานนกั ก็ได้
เคล่อื นยา้ ยเปล่ยี นสถานท่ีบาํ เพ็ญไปท่ีถา้ํ พระ เพราะเหน็ วา่
สถานท่ีสงบวิเวกดี อากาศดี นา้ํ ก็สะดวกอดุ มสมบรู ณ์ สถานท่ี
หลบภาวนาก็มีมาก การมาอยบู่ าํ เพ็ญในครงั้ นีก้ ็เหมือนกบั เม่ือ
ครงั้ ก่อนๆ คอื พระเณรไม่ตอ้ งออกบิณฑบาต (เพราะไมม่ ีท่ีจะ
บณิ ฑบาต)

ญาตโิ ยมเอาขา้ วสารมาฝากไวใ้ หส้ ามเณรเป็นผหู้ งุ หา จดั เตรยี ม
อาหารถวายพระ เหมือนกบั สมยั ท่ีขนึ้ มาครงั้ แรกๆนนั้ คีอ ใชป้ ี๊

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 151

ปตม้ ขา้ วใสผ่ กั หนาม หรอื ขา่ ป่า และหวายออ่ นดว้ ยขา้ วสาร ๑
แกว้ ตอ่ พระเณร ๑๗-๑๘ องค์ พอไดฉ้ นั ใหม้ ีชีวิตไดอ้ ยเู่ พ่ือการ
บาํ เพญ็ ภาวนาไปวนั หนง่ึ ๆ เทา่ นนั้ ก็เพียงพอแลว้ ไดบ้ าํ เพ็ญ
ภาวนาอย่บู นภวู วั ครงั้ นีถ้ ึง ๔ เดือน

๓๒. จาํ พรรษาทถี่ าํ้ เป็ ด พ.ศ.๒๕๐๒

ปี พ.ศ. ๒๕๐๒ ภายหลงั ท่ีไดล้ งมาจากภวู วั แลว้ หลวงป่สู มชาย
ฐิตวริ โิ ย ก็ไดน้ าํ พาหม่คู ณะพระเณรทงั้ หมดออกเดินทางมงุ่ หนา้
ไปยงั จงั หวดั สกลนคร ตงั้ ใจวา่ จะไปจาํ พรรษาท่ี ถา้ํ เป็ด ภเู หลก็
ตาํ บลสอ่ งดาว อาํ เภอสอ่ งดาว จงั หวดั สกลนคร ซง่ึ อยใู่ กลๆ้ กบั
วดั ถา้ํ อภยั ดาํ รงธรรม ของท่านพระอาจารยว์ นั อตุ ตโม

ถา้ํ เป็ดเป็นสถานท่ีสงบสงดั วิเวก นา่ บาํ เพญ็ อกี แหง่ หนง่ึ ครูบา
อาจารยฝ์ ่ายกรรมฐานจงึ มกั ไปบาํ เพญ็ หาความสงบกนั เป็น
ประจาํ ไม่คอ่ ยขาดระยะ ในระหวา่ งพรรษานีก้ ็ไดต้ งั้ ใจปฏบิ ตั ิกนั

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 152

เตม็ ท่ีทกุ องค์ สว่ นหลวงป่สู มชายนนั้ ทา่ นตอ้ งมีภาระในการ
อบรมส่งั สอนประชาชนในวนั ธมั มสั สวนะอกี ดว้ ย ญาตโิ ยม
ชาวบา้ นใกลๆ้ นนั้ ก็ไดม้ าใหก้ ารอปุ ถมั ภอ์ ปุ ัฏฐากอย่างดี มีบา้ น
หนองม่วง และบา้ นหนองแวง เป็นตน้

ผทู้ ่ีเป็นกาํ ลงั สาํ คญั ในเขตนกี้ ็มี กาํ นนั ทอน ผใู้ หญ่จารยด์ ี พอ่
ออกคลา้ ย พอ่ ออกควิ้ แม่ออกเขียน และคณุ ไสว ศริ บิ ศุ ย์ เป็น
ตน้ ชาวบา้ นสว่ นใหญ่มีความเคารพนบั ถือหลวงป่สู มชายมาก
ในระหวา่ งพรรษาปีนีก้ ็ไดท้ ราบข่าววา่ หลวงป่สู ลี า เทวมิตโต
แหง่ วดั โชตกิ าราม บา้ นหนองบวั ซง่ึ อยหู่ ่างถา้ํ เป็ดประมาณ ๖-
๗ กม. ไดอ้ าพาธ หลวงป่กู ็ไดน้ าํ พาพระเณรไปเย่ียมไขห้ ลายครงั้
บางครงั้ ก็ไดป้ ฏบิ ตั ดิ แู ลทา่ น เพราะวา่ หลวงป่สู ลี า เทวมติ โต นนั้
ก็เป็นพระเถระผใู้ หญ่ท่ีมีลกู ศิษยเ์ คารพนบั ถือมากมาย มี
ช่ือเสียงโดง่ ดงั ในเขตนนั้ อกี องคห์ นง่ึ

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 153

ลกู ศิษยล์ กู หาทกุ ฝ่ายกพ็ ยายามชว่ ยกนั รกั ษาพยาบาล เพ่ือ
ตอ้ งการใหท้ า่ นมีชีวิตสืบตอ่ ไปอีก ถึงแมว้ า่ จะพยายามกนั ขนาด
ไหนก็แลว้ แต่ อาการของหลวงป่สู ลี า มีแตท่ รุดลงทกุ วนั และ
ท่านก็ไดม้ รณภาพในระหวา่ งพรรษาปีนนั้ เม่ือหลวงป่สู มชาย
ฐิตวริ โิ ย ทราบข่าวการมรณภาพของหลวงป่สู ีลา เทวมิตโต แลว้
ก็ตงั้ ใจ วา่ จะไปรว่ มงานศพของครูบาอาจารย์

แตก่ ารไปรว่ มงานศพ ครูบาอาจารยน์ นั้ จะไปแตต่ วั หรอื ไปแบบ
มือเปลา่ ๆนนั้ ก็ออกจะดนู า่ เกลียดไป จงึ ไดเ้ รยี กญาติโยมมา
ปรกึ ษา ถึงการจะไปงานศพครูบาอาจารยใ์ นครงั้ นี้ ถา้ ไดห้ นอ่ ไม้
ไปรว่ มในงานนีบ้ า้ งก็จะเป็นการดี จะไดป้ ระกอบอาหารเลยี้ ง
แขกคนท่ีมารว่ มในงาน จงึ ขอใหญ้ าติโยมพากนั ขนึ้ ไปบนเขาหา
เก็บหน่อไมใ้ หส้ กั ๒-๓ กระสอบ เพ่ือจะไดน้ าํ ไปรว่ มใน งานครงั้
นี้ บรรดาญาตโิ ยมทงั้ หมดเม่อื ทราบจดุ ประสงคข์ องหลวงป่ ู
สมชายแลว้ ก็ไดจ้ ดั หามีด หากระสอบ รบี ออกเดนิ ทางขนึ้ ไปบน
เขาเพ่ือหาหนอ่ ไมท้ นั ที

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 154

ญาติโยมทงั้ หมดไดเ้ ดนิ ทางไป หาหนอ่ ไม้ ตงั้ แตเ่ ชา้ จนเท่ียงกวา่
แลว้ ก็ยงั ไม่ปรากฏวา่ จะไดห้ น่อไมแ้ ตอ่ ยา่ งไร เพราะเน่อื งจาก
ในชว่ งนนั้ ใกลอ้ อกพรรษาแลว้ หน่อไมท้ ่ีเคยมีอยกู่ ็ถกู ชาวบา้ น
ขนึ้ ไปหามาประกอบอาหารกนั ทกุ วนั ท่ีพอจะมีหลงเหลอื อย่บู า้ ง
ก็เป็นลาํ ตน้ สงู ๆ ไปหมดแลว้ และบา้ งก็เพ่งิ จะปรม่ิ ดินขนึ้ มาอยู่
ในกลางกอ

สรุปแลว้ ก็คอื จะหาหน่อไมไ้ ปรว่ มในงานจาํ นวนมากๆ เช่นนีน้ นั้
คงไมม่ ีทางคณะชาวบา้ นท่ีไดข้ นึ้ ไปหาหนอ่ ไมเ้ ดนิ วนเวยี นกนั
จนหมดแรงไปตามๆกนั จงึ ไดพ้ ากนั กลบั ลงมาจากบนเขาเขา้ ไป
กราบเรยี นหลวงป่วู า่ "พวกกระผมไดพ้ ากนั ขนึ้ ไปหาหน่อไม้
ตงั้ แตเ่ ชา้ จนบา่ ย ป่านนีแ้ ลว้ ยงั ไม่ไดห้ น่อไมเ้ ลยแมแ้ ตห่ น่อเดียว
เพราะวา่ หน่อไมบ้ นเขานนั้ พวกกระผมก็ไดข้ นึ้ ไปหามาทาํ อาหาร
กินกนั ทกุ วนั แตก่ วา่ จะไดแ้ ตล่ ะหมอ้ นนั้ ก็แสนยากแสนลาํ บาก

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 155

ย่ิงเอาจาํ นวนมาก ๆ อย่าง นีด้ ว้ ยแลว้ เหน็ จะไม่มีทางเป็นไปได้
เลยครบั หรอื บางหนอ่ ก็ติดปลายลาํ เป็นตน้ ไปหมดแลว้ "

เม่ือหลวงป่สู มชาย ฐิตวิรโิ ย ไดร้ บั แจง้ จากญาติโยมดงั นนั้ แลว้
จงึ น่งั พจิ ารณาวา่ "เอ..? จะทาํ อยา่ งไรดี ถา้ ไม่ไดส้ งิ่ ของไปรว่ ม
ในงานครูบาอาจารยใ์ นครงั้ นีเ้ ราก็ไมค่ วรไป เพราะนิสยั ของเรา
นนั้ จะไปงานไหนก็แลว้ แตจ่ ะไมไ่ ปเอาหรอื มีแตจ่ ะเอาใหเ้ ท่านนั้
ย่ิงครงั้ นีด้ ว้ ยแลว้ ซง่ึ เป็นงานของครูบาอาจารยผ์ ใู้ หญ่ขนาดนี้

ถา้ เราไปมือเปลา่ โดยท่ีไมม่ ีอะไรติดมือไปรว่ มงานเลยเราก็ไม่
ควรไป และควรจะรบี หนีออกจากสถานท่แี หง่ นีไ้ ปเสยี ใหไ้ กล
เพ่ือหม่คู ณะจะไดร้ ูว้ า่ เราไมอ่ ยู่ ถา้ เราขืนอย่แู ลว้ ไมไ่ ปรว่ มงานก็
เห็นจะนา่ เกลยี ด"

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 156

หลวงป่ไู ดน้ ่งั พจิ ารณาอยคู่ รูใ่ หญ่แลว้ จงึ ไดป้ รารภกบั ญาตโิ ยม
วา่ "อาตมาเหน็ จะไปรว่ มในงานครูบาอาจารยค์ รงั้ นีไ้ มไ่ ดแ้ น่แลว้
และก็เหน็ วา่ จะอยทู่ ่นี ีต้ อ่ ไปไมไ่ ดอ้ กี ดว้ ย.."

เม่ือบรรดาญาติโยมไดย้ ินไดฟ้ ังดงั นนั้ แลว้ ตา่ งคนตา่ งก็ตกอก
ตกใจไมร่ ูว้ า่ จะทาํ ประการใดดี จงึ กราบเรยี นหลวงป่วู า่ "ไมม่ ีวธิ ี
ไหนท่ีครูบาอาจารยจ์ ะไปรว่ มในงานครงั้ นีไ้ ด้ ขอใหบ้ อกพวก
กระผมเถิดครบั แตข่ ออยา่ งเดยี วขอใหท้ า่ นอาจารยอ์ ย่เู ป็นรม่
โพธิ์รม่ ไทรใหพ้ วกกระผมท่ีน่ีตอ่ ไป อยา่ ไดห้ นีจากพวกกระผมก็
แลว้ กนั "

หลวงป่จู งึ ปรารภขนึ้ วา่ "..เอาอยา่ งนี้ อาตมาขอให้ พวกเราทกุ
คนนีท้ ดลองขนึ้ ไปหาหน่อไมบ้ นเขาอกี สกั ครงั้ หนง่ึ ถา้ ไดห้ น่อไม้
ไปรว่ มงานครูบาอาจารย์ อาตมาก็จะขออย่กู บั ญาตโิ ยม ณ ท่ีนี้
ตอ่ ไป แตถ่ า้ ไมไ่ ดจ้ รงิ ๆ อาตมาก็เหน็ จะอย่ทู ่ีนีต้ อ่ ไปไมไ่ ดแ้ น.่ ."

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 157

การขนึ้ ไปหาหน่อก็พง่ึ จะลงมายงั ทนั จะหายเหน่ือยเลย แตท่ กุ
คนก็ขนั อาสาขอขนึ้ ไปหาหน่อไมล้ องดอู กี สกั ครงั้ ตามท่ีหลวงป่ ู
ตอ้ งการ วา่ แลว้ ตา่ งคนตา่ งกฉ็ วยมีดฉวยกระสอบคนละอยา่ ง
สองอย่าง เดนิ ขนึ้ เขาไปตามทางเสน้ เกา่ เพ่ือคน้ หา หน่อไมเ้ ป็น
รอบท่ีสอง ตา่ งคนตา่ งก็เดนิ ไปคดิ ไป วา่ จะทาํ อยา่ งไรดีจงึ จะได้
หน่อไมต้ ามท่ีหลวงป่ตู อ้ งการได้

ป่านีท้ งั้ ป่าก็แทบจะไมม่ หี นอ่ ไมล้ ดั ออกมาอยแู่ ลว้ เพราะลดั
ออกมาก็ไมท่ นั คนกนิ ในขณะท่ีทกุ คนกาํ ลงั เดนิ คิดถงึ เร่อี งการหา
หน่อไมอ้ ยนู่ นั้ สายตาทกุ คกู่ ็จอ้ งจบั อยทู่ ่ีแหง่ เดียวกนั ทกุ คน
แทบไมเ่ ช่ือในสายตาของตวั เองเลย ความมหศั จรรยบ์ งั เกิดตอ่
หนา้ ตอ่ ตาทกุ คนอย่างท่ีไมค่ าดคิดมากอ่ นเลย

ฝงู ลิงตวั โต ๆ ไม่ทราบวา่ ออกมาจากท่ีไหนมากมายเตม็ ป่าไป
หมด ลงิ ทกุ ตวั เหมือนรูห้ นา้ ท่ี ตา่ งก็ปีนขนึ้ ไปหกั หน่อไมแ้ ลว้ ก็
โยนออกมากองระเนระนาดเต็มทาง เดนิ ไปหมด บา้ งกห็ กั แลว้

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 158

เอาเหน็บไวท้ ่ีกอกะสงู ขนาดศรี ษะพอเอามือย่ืนไปหยบิ ถงึ บา้ งก็
เอามือขดุ ลว้ งเขา้ ไปในกอพอชกั มือออกมาก็มีหนอ่ ไมต้ ิดมือ
ออกมาดว้ ยทกุ ครงั้ ไป นบั วา่ เป็นเรอ่ื งท่ีแปลกมากทีเดยี ว

ไมว่ า่ ชาวบา้ นจะเดนิ ทางไปทางไหน พวกลิงเหลา่ นนั้ ก็จะออก
เดินนาํ หนา้ แลว้ หกั หนอ่ ไมอ้ อกมากองตามทาง ตลอดไปผดิ กบั
ท่ีขนึ้ มาครงั้ แรกจะหาหกั เองยงั หาไมไ่ ดเ้ ลย แตค่ รงั้ นีเ้ พยี งแต่
เก็บใสก่ รอบอยา่ งเดยี วก็แทบจะเก็บไม่ทนั ทงั้ งงทงั้ สงสยั ทงั้
ต่นื เตน้ บางคนตนื้ ตนั จนนา้ํ ตาไหล

ความสงสยั จงึ มีเกิดขนึ้ กบั ทกุ คนวา่ "..ตงั้ แตไ่ หนแตไ่ รมา บางคน
อยู ่ท่ีน่มี าตงั้ แตเ่ ด็ก ๆ จนถึงอายุ ๖-๗๐ ปี ยงั ไม่เคยเหน็ ลิงป่า
ประเภทนีเ้ ลย สมยั ก่อนนนั้ ก็เคยมีอยบู่ า้ ง แตเ่ ป็นลงิ อีกประเภท
หนง่ึ และตอ่ มาก็ไดพ้ ากนั หนีไปจากป่านี้ กนั จนหมดสนิ้ เพราะ
กลวั ภยั จากพวกมนษุ ยน์ ่นั เอง.."

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 159

วนั นีจ้ งึ นบั วา่ เป็นวนั แหง่ ความมหศั จรรยแ์ ห่งชวี ิตของบรรดา
ญาติโยม บางคนถึงกบั อทุ านออกมาวา่ "..ตงั้ แตข่ า้ เกิดมาก็เพ่ิง
เคยเหน็ น่ีเอง.. เม่ือพากนั เกบ็ หน่อไมใ้ สก่ ระสอบไดม้ าก
พอสมควรแลว้ จงึ ไดพ้ ากนั ลาํ เลยี งลงจากเขา บรรดาพวกลิง
ทงั้ หลายกห็ มดหนา้ ท่ีไดพ้ ากนั วง่ิ เขา้ ป่า หายไป"

เม่ือบรรดาญาติโยมไดล้ าํ เลยี งหนอ่ ไมล้ งมาถงึ ถา้ํ เป็ดอยา่ งทกุ
ลกั ทเุ ลแลว้ ก็ได้ พากนั นาํ เหตกุ ารณท์ ่ีไดป้ ระสบมาสดๆ รอ้ นๆ
นนั้ เขา้ ไปกราบเรยี นถวายหลวงป่สู มชายทราบอยา่ งต่นื เตน้
และปลมื้ ปีติกนั ทกุ คน

จงึ เป็นอนั วา่ การท่ีจะเดนิ ทางไปรว่ มงานศพหลวงป่สู ลี า เทวมติ
โต ก็เป็นไปตามเจตนาทกุ ประการ และไดน้ าํ หน่อไมไ้ ปรว่ มใน
งาน เพ่ือปรุงอาหารถวายพระภิกษุสามเณรและเลยี้ งแขกคนท่ี
มารว่ มในงานครงั้ นนั้ อย่างอดุ มสมบรู ณ์

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 160

หลวงป่สู มชาย ฐิตวริ โิ ย ก็ไดน้ าํ คณะพระเณรมาชว่ ย จดั งาน
เตรยี มงานตงั้ แตเ่ รม่ิ งานจนกระท่งั ถวายเพลิงศพหลวงป่สู ีลา
เทวมิตโต เสรจ็ เรยี บรอ้ ยก็ไดพ้ าคณะกลบั ไปบาํ เพญ็ ท่ถี า้ํ เป็ด
ตอ่ มาอกี ระยะหนง่ึ พอดีในชว่ งนนั้ สามเณรประไพ รูปเหล่ยี ม
อายคุ รบพอท่จี ะบวชเป็นพระไดแ้ ลว้ หลวงป่จู งึ ไดพ้ าสามเณร
ประไพกลบั ไปยงั บา้ นเกิดเพ่ือท่ีทาํ การญตั ติ

สามเณรประไพในครงั้ นนั้ ก็ไดเ้ ดินทางกลบั มาจงั หวดั มกุ ดาหาร
ไดไ้ ปพกั อย่ภู เู กา้ ตอ่ จากนนั้ หลวงป่กู ็ไดพ้ าสามเณรประไพไป
ทาํ การญตั ติ ท่ีวดั ศรมี งคลเหนือ จงั หวดั มกุ ดาหาร และก็ได้
กลบั มาพกั ท่ีภเู กา้ อกี ระยะหนง่ึ จงึ ไดพ้ ากนั ลงมาจากภเู กา้
เดินทางไปอาํ เภออาํ นาจเจรญิ พกั อยทู่ ่ีวดั อา่ อยปู่ ระมาณ ๓
เดือน แลว้ กเ็ คล่อื นลงมาทางจงั หวดั อบุ ลราชธานี มาจงั หวดั
สรุ นิ ทร์ บรุ รี มั ย์ พอเขา้ เขตจงั หวดั สรุ นิ ทร์ ฝนตกหนกั มาก ทงั้ วนั
ทงั้ คนื แตก่ ็ไมไ่ ดห้ ยดุ พกั

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 161

เดินตอ่ ไปเร่อี ยๆ ไดเ้ ขา้ ไปขอพกั ท่ีวดั ตะเคียน ทงั้ เปียกทงั้ หนาว
ส่นั กนั ทกุ องค์ กะวา่ จะพกั พอหายเหน่ือยหายหนาวก็จะออก
เดนิ ทางตอ่ กพ็ อดีชาวบา้ นท่ีนนั้ คนหนง่ึ ช่อื วา่ อาจารยป์ ระยรู
ไดเ้ ขา้ มากราบเรยี นและขอนิมนตห์ ลวงป่สู มชาย และคณะไป
พกั บาํ เพ็ญท่ีปราสาทเขาพนมรุง้ ซง่ึ อย่หู า่ งจากท่ีพกั ไป
ประมาณ ๑ กม. หลวงป่พู รอ้ มดว้ ยพระเณรไดพ้ ากนั ไปดู

เม่ือไปเห็นแลว้ ก็รูส้ กึ วา่ แปลกดีมาก สวยงาม เป็นลกั ษณะ
ปรางคป์ ราสาทเกา่ แก่มาก มีลวดลายวจิ ติ รพสิ ดารงดงามจรงิ ๆ
แตเ่ สยี ดายไมม่ ีใครบรู ณะ จงึ ดรู กและปกคลมุ ไปดว้ ยตน้ ไม้
เถาวลั ยเ์ ต็มไปหมด แตก่ ็มองดคู รมึ้ ๆ นา่ กลวั ดี มีความสงบสงดั
วเิ วกมาก หลวงป่จู งึ ไดต้ กลงท่ีจะจาํ พรรษาท่ีปราสาทเขาพนม
รุง้ ในปี พ.ศ. ๒๕๐๓ นนั้

๓๓. จาํ พรรษาทป่ี ราสาทเขาพนมรุ้ง

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 162

ปี พ.ศ. ๒๕๐๓ หลวงป่ สู มชาย ฐิตวิรโิ ย จงึ ไดน้ าํ พาพระภิกษุ
สามเณรจาํ พรรษาอยทู่ ่ีปราสาท เขาพนมรุง้ อาํ เภอนางรอง
จงั หวดั บรุ รี มั ย์ ในพรรษานีม้ ี พระภิกษุสามเณรทงั้ หมด ๑๒ องค์
ดว้ ยกนั ชาวบา้ นแถบนีเ้ ป็นเขมรกนั ทงั้ หมด แตเ่ ขาก็มีความ
เคารพเล่ือมใสพระพทุ ธศาสนา และมีความศรทั ธาตอ่ พระสาย
ปฏบิ ตั เิ ป็นอยา่ งดี

จงึ สะดวกและง่ายตอ่ การอบรมส่งั สอน ตลอดพรรษาหลวงป่กู ็
ไดเ้ ทศนาอบรมส่งั สอนนาํ พาใหร้ กั ษาศีล ๕ ศลี ๘ และใหร้ ูจ้ กั
การภาวนาอกี ดว้ ย นอกจากนนั้ หลวงป่กู ็ยงั ไดน้ าํ พาชาวบา้ น
พฒั นาบรู ณะตกแตง่ ปราสาทนนั้ ใหส้ ะอาดสะอา้ น สวยงามขนึ้
รม่ รน่ื ใหเ้ ป็นสถานท่ีน่าบาํ เพญ็ ภาวนา นา่ อย่อู าศยั ไมน่ า่ กลวั
เหมือนแตก่ อ่ น ในพรรษานหี้ ลวงป่กู ็ไดม้ ีโอกาสศกึ ษาภาษา
ทอ้ งถ่นิ ของชาวบา้ นไปดว้ ย ท่านจงึ สามารถพดู ภาษาเขมรได้
เป็นอยา่ งดี

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 163

ในพรรษานีก้ ารบาํ เพ็ญก็เป็นไปไดด้ มี ากกนั ทกุ องค์ แตก่ ็อยไู่ ด้
เพียงพรรษาเดียว พอออกพรรษาแลว้ หลวงป่สู มชายก็ไดพ้ าหมู่
คณะออกเดินทางจากปราสาทเขาพนมรุง้ ตงั้ ใจวา่ จะลงไป
บาํ เพ็ญภาวนาทางภาคใต้

๓๔. บาํ เพญ็ ธรรมในแดนกะเหรี่ยง

พอออกพรรษาปี พ.ศ. ๒๕๐๓ นีแ้ ลว้ หลวงป่สู มชายก็ไดป้ รารภ
กบั หม่คู ณะพระเณรวา่ อยากจะไปหาสถานท่ีบาํ เพญ็ ทางภาคใต้
สกั ระยะหนง่ึ จงึ ไดบ้ อกลาญาตโิ ยมชาวบา้ นท่ีน่นั แลว้ ก็พากนั
ออกเดนิ ทางไปขนึ้ รถไฟท่ีสถานีรถไฟ มีชาวบา้ นตดิ ตามไปสง่
กนั เป็นจาํ นวนมาก ไดน้ ่งั รถไฟไปลงท่หี วั ลาํ โพง ตอ่ จากนนั้ ก็น่งั
รถยนตไ์ ปลงท่ี อาํ เภอหวั หนิ จงั หวดั ประจวบคีรขี นั ธ์

เม่ือเดนิ ทางไปถงึ อาํ เภอหวั หนิ แลว้ ก็ไดเ้ ขา้ ไปพกั ท่ี วดั
ราชายตนะบรรพต ซง่ึ มที า่ นพระอาจารยฉ์ ลวย เป็นเจา้ อาวาส

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 164

แตไ่ ม่ไดอ้ ยทู่ ่ีวดั ลา่ งไดพ้ ากนั ขนึ้ ไปอยบู่ นหลงั เขา ซง่ึ มีอกี วดั หนง่ึ
ตงั้ อยบู่ นนนั้ มคี วามสงบสงดั ดีมากไดพ้ กั อย่ปู ระมาณ ๒-๓
เดือน หลวงป่สู มชายก็ไดพ้ าหม่คู ณะเขา้ ไปหาสถานท่วี เิ วกลกึ
เขา้ ไปในป่าอกี ไดเ้ ดนิ บกุ ป่าฝ่าดงเขา้ ไปถึงขา้ งในดงดบิ ซง่ึ เป็น
ป่าดงดบิ จรงิ ๆ เขาเรยี กวา่ ทงุ่ กะสงั และเลยเขา้ ไปอีกเรยี กวา่ ไร่
สดุ ใจ ไทรเอน หว้ ยสตั วน์ อ้ ย หว้ ยสตั วใ์ หญ่

พอเดินไปถงึ หว้ ยสตั วใ์ หญ่ก็ไดพ้ บกบั คา่ ย ตชด.มีเจา้ หนา้ ท่ี
ประมาณ ๕ นาย ซง่ึ มาคอยดแู ลรกั ษาป่าอย่ทู ่ีน่ี เรยี กวา่ คา่ ย
หว้ ยสตั วใ์ หญ่ หลวงป่กู ะวา่ จะเดนิ ทางเขา้ ขา้ งในตอ่ ไปอกี เร่อี ยๆ
แตพ่ วก ตชด. เขาขอรอ้ งไมใ่ หเ้ ขา้ ไปเพราะวา่ เป็นเขตแดนของ
พมา่ เกรงวา่ จะไม่ปลอดภยั อาจจะเป็นอนั ตรายได้ พวก ตชด.
เขาเหน็ หลวงป่ ู พาพระเณรเขา้ ไปบาํ เพญ็ ภาวนาในป่านนั้ พวก
เขาพากนั ดใี จเป็นการใหญ่

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 165

พวก ตชด. ก็ไดพ้ ากนั ชว่ ยจดั หาสถานท่ีใหพ้ กั ชว่ ยทาํ ท่บี าํ เพญ็
ให้ ซง่ึ อยไู่ มไ่ กลจากคา่ ยของพวกเขามากนกั พวก ตชด1 เขาได้
หงุ ขา้ วมาถวายวนั ละ ๑ จาน เขาจะถวายมากกวา่ นนั้ ก็ไม่ได้
เพราะเสบยี งของเขามีจาํ กดั บรรดาสามเณรท่ีติดตามไปดว้ ยจงึ
ตอ้ งชว่ ยกนั หาอาหาร ประเภทผกั และยอดไมม้ าเสรมิ ทกุ วนั
เช่น ผกั กดู มเู ซอ มะละกอป่า บางวนั ก็เอาหยวกกลว้ ยป่า เอามา
ตม้ ใหส้ กุ แลว้ ก็ถวายพระฉนั ไดฉ้ นั กนั พอมีชีวติ อย่ปู ฏิบตั ธิ รรมไป
วนั หนง่ึ ๆ เทา่ นนั้ แตก่ ็อย่กู นั ไดถ้ งึ ๔ เดอื น

ตอ่ จากนนั้ หลวงป่ทู ่านใหพ้ ระเณรกลบั ออกมาพกั รอท่หี วั หนิ
สาํ หรบั ตวั หลวงป่ไู ดแ้ ยกไปตามลาํ พงั เดนิ ทางตอ่ เขา้ ไปในป่า
ลกึ เขา้ ไปจนถงึ เขตอาํ เภอปราณบรุ ี ตอ่ เขา้ ไปจนถึงเมืองมะรดิ
หรอื เมืองทวาย ประเทศพมา่ ในแถบนนั้ สว่ นใหญ่เป็นชาว
กะเหร่ยี งอาศยั อยู่ หลวงป่จู งึ ไดพ้ กั บาํ เพญ็ อยกู่ บั พวกกะเหรย่ี ง
ไดไ้ ปพกั บาํ เพญ็ อย่ทู ่ีบา้ นป่าแดง บา้ นป่าดี และบา้ นป่าละอู พกั
อย่เู ป็นระยะเวลานานพอสมควรแลว้ ก็ไดเ้ ดินทางตอ่

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 166

ชาวกะเหรย่ี ง ก็เป็นชาวป่าอกี เผ่าหนง่ึ ท่ีอาศยั อยตู่ ามป่าพวกเขา
ไม่เคยเหน็ พระ ไม่รูจ้ กั พระ นบั ถือภตู ผีปีศาจสบื ทอดมาจาก
บรรพบรุ ุษของ พวกเขา เน่ืองจากยงั ไมเ่ คยมีพระเขา้ ไปอบรมส่งั
สอน พวกเขาจงึ ยงั ไมร่ ูจ้ กั พระรตั นตรยั วา่ เป็นสรณะ เป็นท่ีพง่ึ อนั
ประเสร่ ฐิ

หลวงป่สู มชายเขา้ ไปอย่กู บั พวกกะเหร่ยี งในครงั้ นนั้ แทบเอาชีวติ
ไม่รอด บางครงั้ ไมไ่ ดฉ้ นั อาหารเป็นเดอื นๆ บางครงั้ ก็ฉนั ผกั ป่า
หรอื ยอดไมใ้ บไม้ ใหพ้ อประทงั ชีวติ อย่ไู ดเ้ ทา่ นนั้ จนกวา่ จะทาํ
ความเขา้ ใจกบั พวกกะเหร่ยี งได้ ก็เลน่ เอาสงั ขารรา่ งกายแทบแย่
เพราะพดู ภาษาฟังกนั ไมร่ ูเ้ ร่อื งแตพ่ อรูเ้ ร่อื งกนั บา้ งแลว้

หลวงป่กู ็พยายามแนะนาํ ใหพ้ วกเขา หนั มานบั ถือพระรตั นตรยั
เป็นสรณะท่ีพง่ึ อนั ประเสรฐิ แทนการนบั ถือภตู ผีปีศาจนนั้ เม่ือ
ทาํ ความเขา้ ใจกนั ไดบ้ า้ งแลว้ หวั หนา้ กะเหร่ยี งเขาก็เป็นผนู้ าํ

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 167

ลกู บา้ นของพวกเขา มาใหก้ ารอปุ ถมั ภบ์ าํ รุงอยา่ งดี รูจ้ กั ทาํ บญุ
ใหท้ าน รูจ้ กั หาอาหารมาใสบ่ าตรถวายพระ ในขณะนนั้ ก็ยงั ฟัง
ภาษากนั รูเ้ ร่อื งบา้ ง ไมร่ ูเ้ ร่อื งบา้ ง บางครงั้ บอกอยา่ งหนง่ึ เขาก็ไป
ทาํ อกี อยา่ งหนง่ึ

หลวงป่ยู งั เคยเลา่ เร่อื งตลกท่ีท่านไดป้ ระสบมาสมยั ท่ีอยกู่ บั พวก
กะเหรย่ี งใหพ้ ระเณรฟัง มีอย่วู นั หน่งึ ภายหลงั จาก พวกกะเหรย่ี ง
ไดน้ าํ อาหารมาถวายหลวงป่ ู พอหลวงป่ฉู นั จงั หนั เสรจ็ จงึ เรยี ก
พวกกะเหรย่ี งมาบอกวา่ "พวกญาติโยมทงั้ หลาย วนั พรุง่ นีถ้ า้ จะ
มาใหเ้ อาจอบเอาเสยี มเอามดี มาดว้ ยคนละอนั มาชว่ ยกนั ทาํ
ทางเดนิ จงกรมใหอ้ าตมาหนอ่ ยนะ''

พวกกะเหร่ยี งพอไดย้ นิ หลวงป่สู มชายพดู จบลงแลว้ จงึ ไดพ้ ากนั
เดิน ทางกลบั บา้ นกนั โดยเรว็ ไมร่ อชา้ ครูใ่ หญ่ตอ่ มาพวก
กะเหร่ยี ง ทงั้ หมดนนั้ ก็เดินทางกลบั มาพรอ้ มขา้ วของตดิ มือมา
กนั ดว้ ย หลวงป่มู องเหน็ แตไ่ กล ทา่ นก็นกึ ดใี จวา่ "เออ.. พวก

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 168

กะเหรย่ี งนีด้ ีจรงิ บอกใหม้ าทาํ วนั พรุง่ นี้ กลบั มาทาํ ใหใ้ นวนั นี้ ถา้
อยา่ งนนั้ วนั นีเ้ ราคงไดเ้ ดนิ ทางเดนิ จงกรมใหม่แน่ ๆ"

แตพ่ อพวกเขาเขา้ มาถงึ หนา้ หลวงป่แู ลว้ เขาก็พากนั เอาอาหารท่ี
เขาถือมานนั้ วางไวต้ รงหนา้ ทา่ นมากมายก่ายกองเต็มไปหมด
แลว้ เขากน็ ่งั รอใหห้ ลวงป่ฉู นั ของเขาอกี

หลวงป่เู หน็ การกระทาํ ซง่ึ เขาก็ทาํ ดว้ ยความจรงิ ใจ และทาํ ดว้ ย
ความซ่อื น่นั เอง หลวงป่จู งึ ไดบ้ อกใหพ้ วกกะเหร่ยี งเหลา่ นนั้ น่งั
ทานกนั เองจนหมดเรยี บรอ้ ย สาํ หรบั ตวั หลวงป่กู ็ไดแ้ ตน่ ่งั ยิม้ ถึง
ความซ่อื ของพวกกะเหรย่ี งอยอู่ งคเ์ ดยี ว

หลวงป่สู มชายไดพ้ กั บาํ เพญ็ อย่กู บั พวกกะเหร่ยี งไดป้ ระมาณ ๔
เดอื น ทา่ นจงึ ไดเ้ ดินทางกลบั ออกมาหาหมคู่ ณะ พระเณรท่ีได้
เดนิ ทางแยกออกมารออย่กู อ่ นแลว้ รวมเวลาท่ีเขา้ ไปอยทู่ ่ีหวั หนิ
ปราณบรุ ี มะรดิ ทวาย เป็นเวลา ๘ เดอื นเศษ

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 169

เม่ือไดอ้ อกมารวมกนั ครบหมดแลว้ จงึ ไดป้ รกึ ษากนั วา่ จะ
เดนิ ทางลงไปทางใตต้ อ่ ไปเร่อี ยๆ หรอื วา่ จะเดินทางกลบั เมือง
อสี านดี ก็ไดร้ บั คาํ แนะนาํ จากทา่ นพระอาจารยท์ วิ า อาภากโร
วา่ ''หลวงป่นู า่ จะลองไปทางภาคตะวนั ออกดบู า้ ง โดยเฉพาะท่ี
จงั หวดั จนั ทบรุ ี มีสถานท่ีเหมาะแกก่ ารบาํ เพ็ญสมณธรรมท่ีสงบ
วเิ วกหลายแหง่ และชาวจนั ทบรุ กี ็มีความเล่ือมใสในพระพทุ ธศา
นา มีความเขา้ ใจตอ่ ระเบยี บขอ้ ปฏบิ ตั ิของพระกรรมฐานเป็น
อย่างดี

เน่ืองจากพระกรรมฐานสาย หลวงป่มู ่นั ภรู ทิ ตตเถร หลายองค์
เคยไดผ้ า่ นมาเผยแพรห่ ลกั ธรรมไวก้ อ่ นแลว้ หลายตอ่ หลายองค์
ดว้ ยกนั เชน่ หลวงป่เู ทสก์ เทสรงั สี (ทา่ นเจา้ คณุ พระราชนิโรธ
รงั สี คมั ภีรปัญญาวิศษิ ฎ)์ หลวงป่ฝู ั้น อาจาโร ทา่ นพอ่ ลี ธมมธโร
(ทา่ นเจา้ คณุ พระสทุ ธิธรรมรงั สคี มั ภีรเมธาจารย)์ หลวงป่กู งมา

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 170

จิรปญุ โญ และหลวงป่มู หาบวั ญาณสมปนโน (ทา่ นเจา้ คณุ พระ
ราชวิสทุ ธิญาณโสภณ) เป็นตน้ "

หลวงป่สู มชาย ฐิตวิรโิ ย เม่ือไดร้ บั คาํ แนะนาํ ดงั นนั้ ก็ไดต้ ดั สนิ ใจ
เดนิ ทางมาจงั หวดั จนั ทบรุ ี พรอ้ มดว้ ยพระภกิ ษุสามเณรจาํ นวน
๑๐ รูป เม่ือปี พ. ศ. ๒๕๐๔ และไดม้ ่งุ ตรงไปท่ีวดั เขานอ้ ยสาม
ผาน ตาํ บลสองพ่นี อ้ ง อาํ เภอท่าใหม่ จงั หวดั จนั ทบรุ ี เพราะวา่
เป็นสาํ นกั ปฏบิ ตั ทิ ่ีมีช่ือเสียงอกี แห่งหนง่ึ

สถานท่ีแหง่ นีเ้ หมาะสาํ หรบั ผปู้ ฏิบตั ิธรรมเป็นอยา่ งย่งิ มีความ
รม่ รน่ื สวยงามตามธรรมชาติ อกี ทงั้ ความสงบวเิ วกก็ดีมาก จงึ
เหมาะแก่การเจรญิ สมณธรรมย่ิงนกั หม่บู า้ นโคจรบณิ ฑบาต ก็
อยไู่ ม่ไกล พอไปมาไดส้ ะดวก นบั วา่ เป็นสถานท่ีสปั ปายะอีกแหง่
หนง่ึ ซง่ึ ควรแก่การบาํ เพญ็ กรรมฐาน

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 171

แตพ่ อไดต้ ิดตอ่ สอบถามหวั หนา้ สาํ นกั แลว้ ปรากฏวา่ กฏุ ทิ ่ีพกั มี
จาํ กดั พระภกิ ษุสามเณรไดเ้ ขา้ อยคู่ รบตามจาํ นวนหมดแลว้
และจะรบั ไดอ้ ีกไมเ่ กิน ๕ องคเ์ ท่านนั้ ถา้ มากกวา่ ๕ องคแ์ ลว้ ก็
จะไม่สะดวกตอ่ การบาํ เพ็ญเท่าท่ีควร คณะของหลวงป่สู มชายมี
ดว้ ยกนั ทงั้ หมด ๑๐ องค์ และไมป่ ระสงคท์ ่จี ะแยกกนั จาํ พรรษา
อกี ดว้ ย จงึ ตอ้ งพจิ ารณาหาท่ีจาํ พรรษาแหง่ ใหมต่ อ่ ไป

ท่านจงึ ดาํ รใิ นใจวา่ "..ภายในจงั หวดั จนั ทบรุ นี ี้ ถา้ เราจะไปเสาะ
แสวงหาสาํ นกั ตา่ ง ๆ เพ่ือจาํ พรรษาก็ยงั ไมท่ ราบวา่ จะพอมี
สาํ นกั ใดท่ีจะจาํ พรรษากนั ทงั้ หมดนีไ้ ด้ เน่ืองจากไมเ่ คยมา จงึ ไม่
รูจ้ กั มกั คนุ้ กบั ใครเลย ถา้ จะเดินทางกลบั เมืองอีสาน เวลาก็
เหลือนอ้ ยเตม็ ที เกรงวา่ จะไปไมท่ นั เขา้ พรรษา ประกอบกบั ทงั้
คา่ โดยสารในการเดินทางกห็ มดลงพอด.ี ."

ในขณะท่ีกาํ ลงั กงั วลใจอยนู่ นั้ ก็ไดม้ ีญาตโิ ยมจาํ นวน ๒ คน เดนิ
เขา้ มาในท่ีพกั พอมาถึงก็พากนั น่งั ลงกราบ ๓ ครงั้ เป็นการ

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 172

แสดงความเคารพตามธรรมเนียมของชาวพทุ ธ เม่ือน่งั ลงในท่ี
อนั สมควรแกต่ นเป็นท่ีเรยี บรอ้ ยแลว้ หลวงป่จู งึ ไดเ้ รม่ิ เรอ่ื ง
สนทนาสอบถาม ไดท้ ราบช่ือวา่ ช่ือ นายจอม แพทยป์ ระทมุ
และนายเฉลิม ทวีธรรม หลวงป่สู มชายจงึ ถามตอ่ ไปวา่ "ท่ีโยม
เดินทางมานมี้ ีธรุ ะอะไรบา้ ง"

นายจอม แพทยป์ ระทมุ กราบเรยี นวา่ "..พวกกระผมมาหา
นิมนตพ์ ระไปจาํ พรรษาท่ีวดั เนินดนิ แดง "

" วดั อยทู่ ่ีไหน "

"วดั ของพวก กระผมอยใู่ นเขตตาํ บลท่งุ เบญจา อาํ เภอทา่ ใหม่
จงั หวดั จนั ทบรุ ี "

นายจอม แพทยป์ ระทมุ ไดเ้ ลา่ ตอ่ ไปอีกวา่ "พวกกระผมเป็น
ตวั แทนของชาวบา้ นเนินดนิ แดงและบา้ นบงึ บอน เม่ือวานนีพ้ วก

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 173

กระผมไดไ้ ปหานิมนตพ์ ระภกิ ษุสามเณรตามวดั ตา่ ง ๆ หลายวดั
มีวดั เขาแกว้ และวดั จนั ทนาราม เป็นตน้

แตก่ ็ไม่มีพระภกิ ษุสามเณรองคใ์ ดประสงคจ์ ะไปจาํ พรรษาในป่า
เลยแมแ้ ตอ่ งคเ์ ดียว เน่ืองจากทา่ นตอ้ งการจะอยศู่ กึ ษาเลา่ เรยี น
ทางดา้ นพระปรยิ ตั ธิ รรมกนั พวกกระผมก็รูส้ กึ เหน็ ใจท่าน จากท่ี
หวงั แหง่ สดุ ทา้ ยไดแ้ ก่ท่ีวดั จนั ทนาราม ก็ไดท้ ราบวา่ คณะของ
พระคณุ เจา้ ยงั ไม่ไดท้ ่ีพกั จาํ พรรษา พวกกระผมรูส้ กึ ดีใจเป็น
อยา่ งย่ิง จงึ ไดร้ บี พากนั มา และขอถือโอกาสกราบอาราธนา
พระคณเจา้ ไปจาํ พรรษาท่ีวดั เนินดนิ แดง เพ่ือโปรดพวกญาติ
โยมในป่าดว้ ยครบั ผม"

หลวงป่จู งึ ถามตอ่ ไปวา่ "พวกโยมมีความประสงค์ ตอ้ งการ
นิมนตก์ ่ีองค์ "

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 174

"แลว้ แตพ่ ระคณุ เจา้ จะเห็น สมควรพอแบง่ ไปไดเ้ ท่าไร แตอ่ ย่าง
นอ้ ยก็สกั ๔-๕ องคก์ ็ยงั ดี "

"คณะของอาตมามีดว้ ยกนั ทงั้ พระภิกษุสามเณรรวม ๑๐ องค์
และก็ไมม่ ีความประสงคท์ ่ีจะแยกกนั จาํ พรรษา ตอ้ งการท่ีจะอยู่
จาํ พรรษาในสาํ นกั เดยี วกนั ทงั้ หมด.."

เม่ือนายจอมไดฟ้ ังดงั นนั้ ก็ลงั เล ทงั้ สองจงึ หนั หนา้ เขา้ ปรกึ ษากนั
วา่ "เราจะทาํ อย่างไรดี ถา้ เรารบั ไปหมดทงั้ สบิ องคก์ ็ไม่ทราบวา่
หมคู่ ณะจะเหน็ ดว้ ยหรอื ไม่ เกรงวา่ จะใหก้ ารอปุ ถมั ภบ์ าํ รุงไดไ้ ม่
ดีเท่าท่ีควร เพราะประชาชนชาวบา้ นยงั มี จาํ นวนนอ้ ย"

พอปรกึ ษากนั อยพู่ กั หนง่ึ ทงั้ สองจงึ มีความเห็นพอ้ งตอ้ งกนั วา่
ตอ้ งกลบั ไปปรกึ ษาหม่คู ณะดกู ่อน ไดค้ วามวา่ อยา่ งไร วนั พรุง่ นี้
จงึ จะมากราบเรยี นใหพ้ ระคณุ เจา้ ทราบ เม่ือตกลงกนั เรยี บรอ้ ย
แลว้ ก็ไดพ้ ากนั กราบลาหลวงป่สู มชายเดนิ ทางกลบั

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 175

พอนายจอม แพทยป์ ระทมุ และนายเฉลมิ ทวีธรรม เดินทาง
กลบั มาถงึ บา้ นก็รบี ปรกึ ษาหารอื กนั ทนั ที ปรากฏวา่ ทกุ คนไม่
ขดั ขอ้ ง ยนิ ดีใหเ้ ป็นไปตามความประสงคข์ องหลวงป่สู มชาย
และพระภิกษุสามเณรทกุ อย่าง หลงั จากไดต้ กลงกนั เป็นท่ี
เรยี บรอ้ ยแลว้ ก็จดั การเตรยี มรถไปรบั หลวงป่สู มชายพรอ้ มดว้ ย
พระภกิ ษุสามเณร ซง่ึ ไดร้ ออยทู่ ่ีวดั เขานอ้ ยสามผาน

แตว่ นั นีค้ ณะท่ีไปรบั ไมไ่ ดพ้ บหลวงป่ ู เน่ืองจากท่านไดเ้ ดนิ ทางไป
ธรุ ะท่ีปากนา้ํ แขมหนู อาํ เภอทา่ ใหม่ จงั หวดั จนั ทบรุ ี และเพ่ือ
ไม่ใหเ้ ป็นการเสียเวลาจงึ ไดร้ บั เอาพระภกิ ษุสามเณรคณะ ของ
หลวงป่สู มชายท่ียงั เหลอื อยนู่ นั้ เดินทางลว่ งหนา้ มากอ่ น เพ่ีอจะ
ไดม้ าจดั เตรยี มสถานท่ีไวค้ อยหลวงป่ ู

บรรดาพระภิกษุสามเณรเม่ีอทราบจดุ ประสงคด์ งั นนั้ ก็ไดพ้ ากนั
จดั บรขิ ารลงไปใสร่ ถ พอเรยี บรอ้ ยแลว้ รถจิบ๊ วิลล่ี(จบิ๊ กลาง) ของ

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 176

นายหริ ก็ไดน้ าํ พระภกิ ษุสามเณรออกเดนิ ทางจากวดั เขานอ้ ย
สามผาน มงุ่ หนา้ สู่ วดั เนินดนิ แดงทนั ที ว่งิ ไปตามเสน้ ทางอนั
ขรุขระทรุ กนั ดาร เพราะสมยั นนั้ การคมนาคมยงั ไมส่ ะดวก
เหมือนอย่างปัจจบุ นั นี้ จากวดั เขานอ้ ยสามผานจนกวา่ จะมาถงึ
วดั เนนิ ดินแดงได้ ก็เสยี เวลาไปหลายช่วั โมง ทงั้ ๆท่ี ระยะทางก็
หา่ งกนั ไมม่ ากนกั ประมาณ ๓๐ กม.เท่านนั้

เม่ีอรถจบิ๊ วลิ ล่ไี ดพ้ าคณะพระภิกษุสามเณรมาถึงวดั เนนิ ดนิ แดง
เป็นท่ีเรยี บรอ้ ยแลว้ วนั รุง่ ขนึ้ พระภิกษุสามเณรก็ได้ ชว่ ยกนั
จดั เตรยี มสถานท่ีรอรบั หลวงป่สู มชาย สว่ นคณะญาติโยมมี
นายจอมแพทยป์ ระทมุ นายเยือ้ น รุง่ เรอื งศรี นายบญุ ชู วงศ์
สวาท นายแสวง คณะศาสตร์ พรอ้ มดว้ ยญาตโิ ยมอกี หลายคนก็
ไดจ้ ดั รถลากซงุ ของ นายบญุ ชู วงศส์ วาท ไปรบั หลวงป่ทู ่วี ดั เขา
นอ้ ยสามพรานซง่ึ เป็นรอบท่ีสาม เม่ือกลบั มาถงึ วดั เนินดนิ แดง
เป็นท่ีเรยี บรอ้ ยแลว้ วนั รุง่ ขนึ้ ก็เป็นวนั เขา้ พรรษาพอดี

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 177

เน่ืองจากระยะเวลากระชนั้ ชิดมาก บรรดาญาติโยม จงึ ไม่
สามารถจดั สถานท่พี กั ใหเ้ พียงพอกบั จาํ นวนพระภกิ ษุสามเณร
ได้ พระภกิ ษุสามเณรจงึ ตอ้ งพกั รวมกนั อยกู่ ฏุ ิละหลายๆองค์
จนกวา่ จะจดั ท่ีพกั ใหเ้ รยี บรอ้ ยไดก้ ็เสียเวลาไปหลายวนั

๓๕. จาํ พรรษาทวี่ ัดเนินดนิ แดง พ.ศ. ๒๕๐๔

ปี พ.ศ.๒๕๐๔ หลวงป่สู มชาย ฐิตวริ โิ ย จงึ ไดน้ าํ พาพระภกิ ษุ
สามเณร จาํ พรรษาอยทู่ ่ี วดั เนินดนิ แดง ตาํ บลทงุ่ เบญจา อาํ เภอ
ท่าใหม่ จงั หวดั จนั ทบรุ ี วดั เนินดนิ แดงตงั้ อย่บู นเนินเตยี้ ๆ มีดนิ สี
แดง มีลกั ษณะเป็นป่าไมธ้ รรมชาติ มีตน้ ไมเ้ รยี งรายอยทู่ ่วั
บรเิ วณวดั ทงั้ ขนาดใหญ่ และขนาดเลก็ แผก่ ่ิงกา้ นสาขาปกคลมุ
ใหค้ วามรม่ รน่ื เยน็ สบายตลอดเวลา

ตงั้ แตห่ ลวงป่สู มชาย ฐิตวิรโิ ย มาพกั อยทู่ ่วี ดั เนินดินแดง ทา่ นก็
ไดเ้ รม่ิ พฒั นาทงั้ ภายในและภายนอก ภายในไดแ้ ก่ การนาํ พา

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 178

พระภกิ ษุสามเณรเดนิ จงกรมน่งั สมาธิเจรญิ เมตตาภาวนา เป็น
ประจาํ ทกุ วนั มิไดข้ าด เทศนาอบรมส่งั สอนชาวบา้ นใหป้ ระพฤติ
ดปี ฏบิ ตั ิชอบ

จนชาวบา้ นมคี วามเล่อื มใสศรทั ธา มีความซาบซงึ้ ในธรรมะ และ
มีความเล่ีอมใสในพระศาสนามากขนึ้ เป็นลาํ ดบั หลายคนเลกิ ละ
จากอบายมขุ เคร่อื งมวั เมาตา่ งๆ บางคนเลกิ จากการเป็น
นายพราน หนั หนา้ เขา้ หาวดั ประกอบความดีกนั กห็ ลายคน

สว่ นภายนอกนนั้ หลวงป่กู ็ไดน้ าํ พาชาวบา้ นพฒั นาก่อสรา้ ง
เสนาสนะ มีกฏุ ิและศาลาการเปรยี ญ เป็นตน้ ศาลาท่ีชาวบา้ น
เตรยี มไวค้ รงั้ แรกนนั้ ยงั ไมเ่ รยี บรอ้ ย เพียงแตเ่ อาไม้ กระดานวาง
ไวใ้ ชช้ ่วั คราว ประมาณสิบกวา่ แผน่ พอใหพ้ ระเณรไดน้ ่งั ฉนั
จงั หนั ไดเ้ ทา่ นนั้

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 179

หลวงป่จู งึ ไดพ้ าชาวบา้ นจดั ทาํ จนเป็นท่ีเรยี บรอ้ ย พรรษาแรกนี้
แทบจะไมม่ ีเวลาพกั ผอ่ นกนั เลย เพราะวา่ อยใู่ นระหวา่ งการ
พฒั นาและปรบั ปรุงสถานท่ี ตอ่ จากนนั้ ก็ไดจ้ ดั สรา้ งกฏุ ิท่ีพกั ขนึ้
อกี เป็นลาํ ดบั จนเพยี งพอกบั จาํ นวน พระภิกษุสามเณร

ปี พ.ศ. ๒๕๐๔ - พ.ศ. ๒๕๐๕ - พ.ศ. ๒๕๐๖ หลวงป่สู มชาย
ฐิตวริ โิ ย พรอ้ มดว้ ยคณะพระภกิ ษุสามเณรท่ีไดต้ ดิ ตามท่านมา
ทงั้ หมดนนั้ ก็ไดจ้ าํ พรรษาอยทู่ ่ีวดั เนินดนิ แดงอยา่ งปกตสิ ขุ
ตลอดมา ทา่ นก็ไดน้ าํ พาชาวบา้ นก่อสรา้ งพฒั นาวดั ใหม้ ี ความ
เจรญิ สมบรู ณข์ นึ้ เป็นลาํ ดบั ตอ่ มา วดั เนินดินแดงนบั วา่ เป็นวดั
แรกท่ีท่านไดจ้ ดั สรา้ งขนึ้ ในจงั หวดั จนั ทบรุ ี

๓๖. แสวงธรรมบนเขาสุกมิ พ.ศ. ๒๕๐๗

เม่ือวนั ท่ี ๔ มกราคม พทุ ธศกั ราช ๒๕๐๗ คณุ โยมหอ่ สญู ญา
จารยแ์ ละคณุ โยมขวญั ใจงาม ไดไ้ ปกราบอาราธนานิมนต์

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 180

หลวงป่สู มชาย ฐิตวริ โิ ย พรอ้ มดว้ ยพระภกิ ษุสามเณรจากวดั เนิน
ดินแดง จาํ นวน ๙ รูป เพ่ือมาเจรญิ พระพทุ ธมนต์ ณ ท่หี ม่บู า้ น
คลองพลกู ระตอ่ ย (ปัจจบุ นั เป็นบา้ นเขาสกุ ิม) ตาํ บลเขาบายศรี
อาํ เภอทา่ ใหม่ จงั หวดั จนั ทบรุ ี

ประชาชนชาวบา้ นเห็นวา่ เป็นโอกาส ดจี งึ ไดก้ ราบอาราธนา
นิมนตห์ ลวงป่สู มชาย ฐิตวิรโิ ย พรอ้ ม ดว้ ยพระภกิ ษุสามเณรให้
ขนึ้ มาพกั บาํ เพ็ญบนเขาสกุ มิ เพราะเห็นวา่ สถานท่ีแห่งนีม้ ีความ
สงบวิเวกน่าจะเป็นสถานท่ีบาํ เพ็ญสมณธรรมได้ หลวงป่สู มชาย
ฐิตวริ โิ ย พรอ้ มดว้ ยพระภกิ ษุสามเณร เม่อื ไดข้ นึ้ มาถึงบนเขา
สกุ ิมแลว้ ก็พิจารณาเหน็ วา่ บนภเู ขาแหง่ นีเ้ หมาะแก่การบาํ เพญ็
สมณธรรมเป็นอย่างย่งิ

คือมีลกั ษณะเป็นสภาพป่าดงดิบหนาทบึ เตม็ ไปดว้ ยตน้ ไมข้ นาด
ใหญ่ๆ เงยี บ สงบ สงดั อากาศดี นา้ํ ก็อดุ มสมบรู ณ์ และในครงั้
นนั้ ก็ไดม้ ีพระภิกษุสามเณรท่ีสนใจในการปฏิบตั ธิ รรม ตดิ ตาม

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 181

ขนึ้ มาดว้ ยจาํ นวน ๔ รูป มีพระ ๒ รูป สามเณร ๒ รูป รวมกบั
หลวงป่สู มชาย ฐิตวิรโิ ย ดว้ ย จงึ เป็น ๕ รูป มีอบุ าสกอบุ าสกิ า
ตดิ ตามขนึ้ มาปฏบิ ตั ิธรรมดว้ ยจาํ นวน ๑๐ คน

ในระยะแรกๆ คณะพระภิกษุสามเณรและผปู้ ฏิบตั ิไดป้ ักกลด
ภาวนาอย่ตู ามโคนไมบ้ า้ ง เงือ้ มหนิ บา้ ง ซง่ึ มีอยทู่ ่วั ไปบนภเู ขา
นนั้ ทกุ ทา่ นทกุ องคก์ ็ไดต้ งั้ หนา้ ตงั้ ตาประพฤตปิ ฏบิ ตั ิ กนั อย่าง
จรงิ จงั เป็นการทดลองชมิ ลางสถานท่ีอย่หู ลายเดอื น รูส้ กึ วา่ เป็น
ท่ีพอใจแกพ่ ระภกิ ษุสามเณร และผปู้ ฏิบตั ธิ รรมกนั ทกุ ทา่ นทกุ คน
เพราะวา่ สถานท่ีเป็นสปั ปายะอนั ควรแกก่ ารบาํ เพญ็ สมณธรรม
ทงั้ หมดก็ไดอ้ ย่บู าํ เพ็ญภาวนามาจนกระท่งั ใกลจ้ ะเขา้ พรรษา ปี
พ.ศ. ๒๕๐๗

๓๗. จาํ พรรษาทเ่ี ขาสุกมิ พ.ศ. ๒๕๐๗ - ปัจจุบนั

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 182

ฤดกู าลพรรษาปีพ.ศ.๒๕๐๗ ผ่านมาถึงแลว้ หลวงป่สู มชาย ฐิตวิ
รโิ ย จงึ มีความตงั้ ใจวา่ จะ อยจู่ าํ พรรษา ณ สถานท่ีแหง่ นตี้ อ่ ไป
ในระหวา่ งนนั้ เป็นฤดฝู น การบาํ เพ็ญไม่สะดวกเทา่ ท่ีควร
เน่ืองจากเมืองจนั ทบรุ นี นั้ เป็นเมืองท่ีฝนตกชกุ ตลอดทงั้ ปี

ประชาชนชาวบา้ นบางสว่ นเม่ือไดท้ ราบความประสงคข์ องหลวง
ป่สู มชาย ฐิตวริ โิ ย และคณะผปู้ ฏิบตั ธิ รรมแลว้ จงึ ไดร้ ว่ มแรงรว่ ม
ใจกนั จดั สรา้ งกฏุ ิช่วั คราวขนึ้ จาํ นวน ๑๕ หลงั ศาลาโรงฉนั ๑
หลงั เพ่ืออาํ นวยความสะดวกแก่พระภกิ ษุสามเณรและผปู้ ฏิบตั ิ
ธรรม

กฏุ ิและศาลาดงั กลา่ วนนั้ ไดจ้ ดั สรา้ งกนั เป็นแบบช่วั คราว หลงั คา
มงุ ดว้ ยใบระกาํ และใบจาก ปพู ืน้ ดว้ ยเปลอื กไมส้ าํ รอง ขา้ งฝากนั้
ดว้ ยเปลอื กไมส้ าํ รองบา้ ง กนั้ ดว้ ยใบระกาํ บา้ ง แบบพอไดอ้ าศยั
หลบแดดหลบฝนช่วั คราวเทา่ นนั้

โดยทมี งานกรุธรรม grudhamma.com 183

ปี พ.ศ. ๒๕๐๗ ซง่ึ เป็นพรรษาแรกนี้ ไดม้ ีพระภิกษุจาํ พรรษา
จาํ นวน ๗ รูป สามเณร ๔ รูป รวมเป็น ๑๑ รูป มีผปู้ ฏบิ ตั ิธรรม
รว่ มจาํ พรรษาดว้ ยอีกหลายทา่ นตลอดฤดกู าลพรรษาก็ได้
บาํ เพ็ญสมณธรรมเป็นปกตสิ ขุ และไดด้ ่ืมรสชาตขิ องการปฏบิ ตั ิ
ดว้ ยกนั ทกุ ทา่ นทกุ คนตลอดฤดกู าลพรรษา เม่ีอออกพรรษาแลว้
ก็ยงั ไดบ้ าํ เพญ็ ภาวนาอยู่ ณ สถานท่ีเดมิ ตอ่ มาเร่อี ยๆ

ปี พ.ศ.๒๕๐๘ ก็ไดอ้ ยจู่ าํ พรรษาตอ่ มาอีกหนง่ึ พรรษา ในปีนีม้ ี
พระภิกษุ ๘ รูป สามเณร ๖ รูป รวมเป็น ๑๔ รูป มี อบุ าสก
อบุ าสกิ าผสู้ นใจในการปฏิบตั ธิ รรมเพ่ิมขนึ้ อีกจาํ นวนมาก

๒ พรรษาผา่ นไป หลวงป่สู มชาย ฐิตวิรโิ ย ทา่ นก็ไม่ไดค้ ิดจะ
สรา้ งเสนาสนะท่ีเป็นถาวรขนึ้ แตอ่ ย่างไร กย็ งั อย่กู ระต๊อบแบบ
ช่วั คราวนนั้ ตอ่ มาเร่อื ยๆ เพราะตงั้ ใจวา่ จะอย่บู าํ เพญ็ เป็นการ
ช่วั คราวเท่านนั้

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 184

พอเรม่ิ เขา้ ปี พ.ศ. ๒๕๐๙ อบุ าสกอบุ าสกิ าผสู้ นใจในการปฏบิ ตั ิ
ธรรมเพ่มิ ขนึ้ เป็นลาํ ดบั เน่ืองจากไดด้ ่มี รสชาติของการปฏิบตั ิ จงึ
เกิดความซาบซงึ้ ในพระศาสนา และมีความเล่ือมใสศรทั ธาใน
ปฏปิ ทาขอ้ วตั รปฏิบตั ขิ องหลวงป่สู มชาย ฐิตวริ โิ ย และพระภกิ ษุ
สามเณร ประชาชนชาวบา้ นในทอ้ งถ่นิ นนั้ ก็ใหค้ วามสนใจในการ
อปุ ถมั ภบ์ าํ รุงเป็นอย่างดี

ประชาชนชาวบา้ นในทอ้ งถ่ินนนั้ ไดเ้ ลง็ เหน็ ความสาํ คญั ของ
หลวงป่สู มชาย ฐิตวิรโิ ย ซง่ึ เป็นประมขุ ประธานสงฆเ์ ป็นผนู้ าํ ท่ีดี
มีความสามารถทงั้ ในดา้ นการปฏิบตั ธิ รรม การบรหิ ารการ
ปกครองตลอดทงั้ มีความรูค้ วามสามารถในดา้ นอ่นื ๆ ประชาชน
ชาวบา้ นทกุ ทา่ นทกุ คนจงึ มี ความปรารถนาอย่างแรงกลา้ ท่ีจะ
เหน็ เขาสกุ ิมแหง่ นีเ้ ป็นวดั ท่สี มบรู ณ์ มีความเจรญิ รุง่ เรอื งใน
โอกาสตอ่ ไปเป็นอย่างยง่ิ

โดยทมี งานกรธุ รรม grudhamma.com 185