101 สมรรถนะสำคัญของผู้เรียน คุณลักษณะอันพึงประสงค์ - ทักษะการทำงานร่วมกัน 5. ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี - ทักษะการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ 6. กิจกรรมการเรียนรู้ วิธีการสอนโดยเน้นรูปแบบการสอนแบบสืบเสาะหาความรู้ 5Es (5Es Instructional Model) ชั่วโมงที่ 1 ขั้นนำ ขั้นที่1 กระตุ้นความสนใจ (Engagement) 1. ครูถามคำถามสำคัญประจำหัวข้อกับนักเรียนว่า“ความรู้เกี่ยวกับเครื่องมือช่างมีประโยชน์ ในการแก้ปัญหาและสร้างชิ้นงานอย่างไร” (แนวตอบ : คำตอบของนักเรียนขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของครูผู้สอน เช่น ความรู้เกี่ยวกับ เครื่องมือช่างทำให้ช่วยให้ตัดสินใจในการเลือกเครื่องมือได้เหมาะสมกับวัสดุ อุปกรณ์ที่ จะใช้งาน ทำให้เกิดความสะดวก ปลอดภัย และป้องกันความเสียหายอาจเกิดจากการ ใช้เครื่องมือผิดวัตถุประสงค์ได้) 2. ครูอธิบายกับนักเรียนเพื่อเชื่อมโยงเข้าสู่บทเรียนว่า “การสร้างชิ้นงานจำเป็นที่จะต้องใช้ อุปกรณ์และเครื่องมือช่างในการผลิต โดยต้องเลือกใช้ให้ถูกต้อง เหมาะสม และปลอดภัย รวมทั้งจะต้องรู้จักเก็บรักษาอุปกรณ์และเครื่องมือให้ใช้งานได้อย่างมีประสิทธิภาพตลอดอายุ การใช้งาน” ขั้นสอน ขั้นที่ 2 สำรวจค้นหา (Exploration) 1. นักเรียนแบ่งกลุ่ม กลุ่มละ 3-5 คน หรือตามความเหมาะสม เพื่อร่วมกันตอบคำถามว่า “นักเรียนรู้จักอุปกรณ์และเครื่องมือช่างพื้นฐานชนิดใดบ้าง และอุปกรณ์และเครื่องมือช่าง ชนิดนั้นทำอะไร” 2. ครูสุ่มนักเรียน 2-3 คน ออกมาตอบคำถามบริเวณหน้าชั้นเรียน ขั้นที่ 3 อธิบายความรู้ (Explanation) 3. นักเรียนศึกษาเนื้อหา เรื่อง อุปกรณ์และเครื่องมือช่างพื้นฐาน จากหนังสือเรียนรายวิชา พื้นฐาน เทคโนโลยี (การออกแบบและเทคโนโลยี) ม.3 หน่วยการเรียนรู้ที่ 3 เรื่อง วัสดุ อุปกรณ์ เครื่องมือ และความรู้ในการแก้ปัญหาหรือพัฒนางาน 4. ครูอธิบายกับนักเรียนเพื่อให้นักเรียนเข้าใจมากยิ่งขึ้นว่า “อุปกรณ์และเครื่องมือช่างพื้นฐาน มีหลายกลุ่ม ได้แก่ เครื่องมือกลุ่มไขควง เครื่องมือกลุ่มสว่าน เครื่องมือกลุ่มคีม และเครื่องมือ พื้นฐานอื่น ๆ” 5. นักเรียนศึกษาเนื้อหาเกี่ยวกับวิธีการเลือกใช้อุปกรณ์และเครื่องมือช่างพื้นฐานแต่ละชนิด จากหนังสือเรียน (ICA1 สมรรถนะการเข้าถึง การประเมิน และการจัดการข้อมูลและ สารสนเทศ) 6. ครูอธิบายเกร็ดเสริมความรู้ที่เกี่ยวข้องกับเนื้อหา (Design Focus) เรื่อง ไขควงลองไฟ
102 7. ครูอธิบายกับนักเรียนเพื่อให้นักเรียนเข้าใจมากยิ่งขึ้นว่า “การเลือกใช้อุปกรณ์และเครื่องมือช่าง พื้นฐานให้เหมาะสมกับการทำงาน เพื่อประสิทธิภาพในการสร้างชิ้นงาน” 8. นักเรียนศึกษาเนื้อหา เรื่อง หลักการเลือกใช้และการดูแลรักษาอุปกรณ์และเครื่องมือช่าง พื้นฐานจากหนังสือเรียน ขั้นที่ 4 ขยายความเข้าใจ (Elaboration) 9. เปิดโอกาสให้นักเรียนซักถามข้อสงสัย และครูให้ความรู้เพิ่มเติมในส่วนนั้น 10. ครูมอบหมายให้นักเรียนทำกิจกรรม High Oder Thinking ที่สอดคล้องกับตัวชี้วัดตามทักษะแห่ง ศตวรรษที่ 21 จากแบบฝึกหัดรายวิชาพื้นฐานเทคโนโลยี (การออกแบบและเทคโนโลยี) ม.3 หน่วยการเรียนรู้ที่ 3 เรื่อง วัสดุ อุปกรณ์ เครื่องมือ และความรู้ในการแก้ปัญหาหรือพัฒนางาน 11. ให้นักเรียนแต่ละกลุ่มส่งตัวแทนออกมานำเสนอคำตอบบริเวณหน้าชั้นเรียน (ICA2 สมรรถนะการแชร์ข้อมูลและการสื่อสาร) ขั้นสรุป ขั้นที่ 5 ตรวจสอบผล (Evaluation) 1. ครูประเมินผลโดยการสังเกตการณ์ตอบคำถามและการนำเสนอผลงานของนักเรียน 2. นักเรียนและครูร่วมกันสรุปความรู้เกี่ยวกับอุปกรณ์และเครื่องมือช่างพื้นฐานในการแก้ปัญหา และการสร้างชิ้นงาน 7. การวัดและประเมินผล รายการวัด วิธีวัด เครื่องมือ เกณฑ์การประเมิน 7.1 การประเมินระหว่างการ จัดกิจกรรม 1) อุปกรณ์และเครื่องมือ ช่างพื้นฐานในการ แก้ปัญหาและสร้าง ชิ้นงาน - ตรวจแบบฝึกหัด - แบบฝึกหัด ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์ 2) การนำเสนอผลงาน - ประเมินการนำเสนอ ผลงาน - แบบประเมิน การนำเสนอผลงาน ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์ 3) พฤติกรรมการทำงาน รายบุคคล - สังเกตพฤติกรรม การทำงานรายบุคคล - แบบสังเกตพฤติกรรม การทำงานรายบุคคล ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์ 4) พฤติกรรมการทำงาน กลุ่ม - สังเกตพฤติกรรม การทำงานกลุ่ม - แบบสังเกตพฤติกรรม การทำงานกลุ่ม ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์ 5) คุณลักษณะ อันพึงประสงค์ - สังเกตความมีวินัย ความรับผิดชอบ ใฝ่เรียนรู้ และมุ่งมั่น ในการทำงาน - แบบประเมิน คุณลักษณะ อันพึงประสงค์ ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์
103 8. สื่อ/แหล่งการเรียนรู้ 8.1 สื่อการเรียนรู้ 1) หนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐาน เทคโนโลยี (การออกแบบและเทคโนโลยี) ม.3 หน่วยการเรียนรู้ที่ 3 เรื่อง วัสดุ อุปกรณ์ เครื่องมือ และความรู้ในการแก้ปัญหาหรือพัฒนางาน 2) แบบฝึกหัดรายวิชาพื้นฐาน เทคโนโลยี (การออกแบบและเทคโนโลยี) ม.3 หน่วยการเรียนรู้ที่ 3 เรื่อง วัสดุ อุปกรณ์ เครื่องมือ และความรู้ในการแก้ปัญหาหรือพัฒนางาน 8.2 แหล่งการเรียนรู้ 1) ห้องคอมพิวเตอร์ 2) อินเทอร์เน็ต
104 แบบบันทึกหลังแผนการจัดการเรียนรู้ที่ 7 เรื่อง อุปกรณ์และเครื่องมือช่างพื้นฐานในการแก้ปัญหาและสร้างชิ้นงาน จุดประสงค์การเรียนรู้ วิธีวัด เครื่องมือ เกณฑ์การ ประเมิน จำนวนนักเรียน ผ่านเกณฑ์ ไม่ผ่านเกณฑ์ ด้านความรู้ (K) - บอกอุปกรณ์และเครื่องมือช่าง พื้นฐานได้ (K) - อธิบายวิธีการใช้งานของ อุปกรณ์และเครื่องมือช่างพื้นฐาน ได้ (K) 1. ตรวจแบบฝึกหัด 1.แบบฝึกหัด ระดับดีขึ้นไป (ร้อยละ 70 ขึ้นไป) ด้านทักษะกระบวนการ(P) - ใช้อุปกรณ์และเครื่องมือช่าง พื้นฐานได้เหมาะสมกับการ ทำงาน (P) 1. สังเกตพฤติกรรม การเรียนรู้ 2. ประเมินผลงาน (เพื่อประเมินทักษะ กระบวนการ 1. แบบประเมิน ทักษะ 2. แบบประเมินผล งาน ระดับดีขึ้นไป (ร้อยละ 70 ขึ้นไป) ด้านคุณลักษณะที่พึงประสงค์ (A) - เห็นประโยชน์ของการใช้ อุปกรณ์และเครื่องมือช่างพื้นฐาน (A) สังเกตพฤติกรรมการ เรียนรู้(เพื่อประเมิน คุณลักษณะและ สมรรถนะ) 1. แบบประเมิน คุณลักษณะอันพึง ประสงค์ 2. แบบประเมิน สมรรถนะสำคัญ ของผู้เรียน ระดับดีขึ้นไป (ร้อยละ 70 ขึ้นไป)
105 ด้านอื่น ๆ (พฤติกรรมเด่น หรือ พฤติกรรมที่มีปัญหาของนักเรียน (ถ้ามี) …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ปัญหาอุปสรรค …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. แนวทางแก้ไข …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ลงชื่อ........................................................ ครูผู้สอน ( นางนวลจันทร์ บัวเชย )
106 ความคิดเห็นของผู้ตรวจ (หลังการนำแผนการจัดการเรียนรู้ไปใช้) ............................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................ ลงชื่อ ( นางบัณฑิตา ศรีดารา ) หัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ............................................................................................................................. ............................................... ลงชื่อ (นางสาวนภาพร วรรณทอง) หัวหน้าฝ่ายวิชาการ ............................................................................................................................. ............................................... ............................................................................................................................................................................ ลงชื่อ ว่าที่ร้อยตรี (ธวัชชัย บุญหนัก) รองผู้อำนวยการฝ่ายวิชาการ ............................................................................................................................................................................ ....................................................................................................... ..................................................................... ลงชื่อ (นายศึก ลูกอินทร์) ผู้อำนวยการโรงเรียนขุนหาญวิทยาสรรค์
107 แบบประเมินการนำเสนอผลงาน คำชี้แจง : ให้ผู้สอนสังเกตพฤติกรรมของนักเรียนในระหว่างเรียนและนอกเวลาเรียน แล้วขีด ✓ลงในช่องที่ ตรงกับระดับคะแนน ลำดับที่ รายการประเมิน ระดับคะแนน 3 2 1 1 ความถูกต้องของเนื้อหา 2 ความคิดสร้างสรรค์ 3 วิธีการนำเสนอผลงาน 4 การนำไปใช้ประโยชน์ 5 การตรงต่อเวลา รวม ลงชื่อ ................................................... ผู้ประเมิน ............/................./................... เกณฑ์การให้คะแนน ผลงานหรือพฤติกรรมสอดคล้องกับรายการประเมินสมบูรณ์ชัดเจน ให้ 3 คะแนน ผลงานหรือพฤติกรรมสอดคล้องกับรายการประเมินเป็นส่วนใหญ่ ให้ 2 คะแนน ผลงานหรือพฤติกรรมสอดคล้องกับรายการประเมินบางส่วน ให้ 1 คะแนน เกณฑ์การตัดสินคุณภาพ ช่วงคะแนน ระดับคุณภาพ 14–15 ดีมาก 11–13 ดี 8–10 พอใช้ ต่ำกว่า 8 ปรับปรุง
108 แบบสังเกตพฤติกรรมการทำงานรายบุคคล คำชี้แจง : ให้ผู้สอนสังเกตพฤติกรรมของนักเรียนในระหว่างเรียนและนอกเวลาเรียน แล้วขีด ✓ลงในช่องที่ ตรงกับระดับคะแนน ลำดับที่ รายการประเมิน ระดับคะแนน 3 2 1 1 การแสดงความคิดเห็น 2 การยอมรับฟังความคิดเห็นของผู้อื่น 3 การทำงานตามหน้าที่ที่ได้รับมอบหมาย 4 ความมีน้ำใจ 5 การตรงต่อเวลา รวม ลงชื่อ ................................................... ผู้ประเมิน ............/.................../................ เกณฑ์การให้คะแนน ปฏิบัติหรือแสดงพฤติกรรมอย่างสม่ำเสมอ ให้ 3 คะแนน ปฏิบัติหรือแสดงพฤติกรรมบ่อยครั้ง ให้ 2 คะแนน ปฏิบัติหรือแสดงพฤติกรรมบางครั้ง ให้ 1 คะแนน เกณฑ์การตัดสินคุณภาพ ช่วงคะแนน ระดับคุณภาพ 14–15 ดีมาก 11–13 ดี 8–10 พอใช้ ต่ำกว่า 8 ปรับปรุง
109 แบบสังเกตพฤติกรรมการทำงานกลุ่ม คำชี้แจง : ให้ผู้สอนสังเกตพฤติกรรมของนักเรียนในระหว่างเรียนและนอกเวลาเรียน แล้วขีด ✓ลงในช่องที่ ตรงกับระดับคะแนน ลำดับที่ ชื่อ–สกุล ของนักเรียน การแสดง ความ คิดเห็น การยอมรับ ฟังคนอื่น การทำงาน ตามที่ได้รับ มอบหมาย ความมี น้ำใจ การมี ส่วนร่วมใน การ ปรับปรุง ผลงานกลุ่ม รวม 15 คะแนน 3 2 1 3 2 1 3 2 1 3 2 1 3 2 1 ลงชื่อ ................................................... ผู้ประเมิน ............./.................../............... เกณฑ์การให้คะแนน ปฏิบัติหรือแสดงพฤติกรรมอย่างสม่ำเสมอ ให้ 3 คะแนน ปฏิบัติหรือแสดงพฤติกรรมบ่อยครั้ง ให้ 2 คะแนน ปฏิบัติหรือแสดงพฤติกรรมบางครั้ง ให้ 1 คะแนน เกณฑ์การตัดสินคุณภาพ ช่วงคะแนน ระดับคุณภาพ 14–15 ดีมาก 11–13 ดี 8–10 พอใช้ ต่ำกว่า 8 ปรับปรุง
110 แบบประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงค์ คำชี้แจง : ให้ผู้สอนสังเกตพฤติกรรมของนักเรียนในระหว่างเรียนและนอกเวลาเรียน แล้วขีด ✓ลงในช่องที่ ตรงกับระดับคะแนน คุณลักษณะ อันพึงประสงค์ด้าน รายการประเมิน ระดับคะแนน 3 2 1 1. รักชาติ ศาสน์ กษัตริย์ 1.1 ยืนตรงเคารพธงชาติ และร้องเพลงชาติได้ 1.2 เข้าร่วมกิจกรรมที่สร้างความสามัคคีปรองดอง และเป็นประโยชน์ ต่อโรงเรียน 1.3 เข้าร่วมกิจกรรมทางศาสนาที่ตนนับถือ ปฏิบัติตามหลักศาสนา 1.4 เข้าร่วมกิจกรรมที่เกี่ยวกับสถาบันพระมหากษัตริย์ตามที่โรงเรียนจัด ขึ้น 2. ซื่อสัตย์ สุจริต 2.1 ให้ข้อมูลที่ถูกต้องและเป็นจริง 2.2 ปฏิบัติในสิ่งที่ถูกต้อง 3. มีวินัย รับผิดชอบ 3.1 ปฏิบัติตามข้อตกลง กฎเกณฑ์ ระเบียบ ข้อบังคับของครอบครัว มีความตรงต่อเวลาในการปฏิบัติกิจกรรมต่าง ๆ ในชีวิตประจำวัน 4. ใฝ่เรียนรู้ 4.1 รู้จักใช้เวลาว่างให้เป็นประโยชน์ และนำไปปฏิบัติได้ 4.2 รู้จักจัดสรรเวลาให้เหมาะสม 4.3 เชื่อฟังคำสั่งสอนของบิดา-มารดา โดยไม่โต้แย้ง 4.4 ตั้งใจเรียน 5. อยู่อย่างพอเพียง 5.1 ใช้ทรัพย์สินและสิ่งของของโรงเรียนอย่างประหยัด 5.2 ใช้อุปกรณ์การเรียนอย่างประหยัดและรู้คุณค่า 5.3 ใช้จ่ายอย่างประหยัดและมีการเก็บออมเงิน 6. มุ่งมั่นในการทำงาน 6.1 มีความตั้งใจและพยายามในการทำงานที่ได้รับมอบหมาย 6.2 มีความอดทนและไม่ท้อแท้ต่ออุปสรรคเพื่อให้งานสำเร็จ 7. รักความเป็นไทย 7.1 มีจิตสำนึกในการอนุรักษ์วัฒนธรรมและภูมิปัญญาไทย 7.2 เห็นคุณค่าและปฏิบัติตนตามวัฒนธรรมไทย 8. มีจิตสาธารณะ 8.1 รู้จักช่วยพ่อแม่ ผู้ปกครอง และครูทำงาน 8.2 รู้จักการดูแลรักษาทรัพย์สมบัติและสิ่งแวดล้อมของห้องเรียนและ โรงเรียน ลงชื่อ .................................................. ผู้ประเมิน ............/.................../................ เกณฑ์การให้คะแนน พฤติกรรมที่ปฏิบัติชัดเจนและสม่ำเสมอ ให้ 3 คะแนน พฤติกรรมที่ปฏิบัติชัดเจนและบ่อยครั้ง ให้ 2 คะแนน พฤติกรรมที่ปฏิบัติบางครั้ง ให้ 1 คะแนน ช่วงคะแนน ระดับคุณภาพ 51–60 ดีมาก 41–50 ดี 30–40 พอใช้ ต่ำกว่า 30 ปรับปรุง
111 แบบประเมินโครงงานประเภทสิ่งประดิษฐ์ คำชี้แจง : ให้ผู้สอนสังเกตพฤติกรรมของนักเรียนในระหว่างเรียนและนอกเวลาเรียน แล้วขีด ✓ลงในช่องที่ ตรงกับระดับคะแนน ลำดับ รายการประเมิน ระดับคะแนน 3 2 1 1. การออกแบบสิ่งประดิษฐ์ 2. คุณภาพการใช้งานได้จริง 3. มีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ 4. ประหยัดและคุ้มค่า 5. การนำไปใช้ประโยชน์ได้จริง 6. การตอบข้อซักถาม/การนำเสนอผลงาน 7. ความเป็นไปได้ในการต่อยอด 8. รูปแบบการเขียนรายงาน ลงชื่อ .................................................. ผู้ประเมิน ............/.................../................ เกณฑ์การให้คะแนน ผลงานหรือพฤติกรรมสอดคล้องกับรายการประเมินสมบูรณ์ชัดเจน ให้ 3 คะแนน ผลงานหรือพฤติกรรมสอดคล้องกับรายการประเมินเป็นส่วนใหญ่ ให้ 2 คะแนน ผลงานหรือพฤติกรรมสอดคล้องกับรายการประเมินบางส่วน ให้ 1 คะแนน เกณฑ์การตัดสินคุณภาพ ช่วงคะแนน ระดับคุณภาพ 21–24 ดีมาก 16–20 ดี 12–15 พอใช้ ต่ำกว่า 12 ปรับปรุง
112 แผนการจัดการเรียนรู้ กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี สาระที่ 4 ชื่อวิชาการออกแบบและเทคโนโลยี3 รหัสวิชา ว23104 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 หน่วยการเรียนรู้ที่ 3 เรื่อง วัสดุ อุปกรณ์ เครื่องมือ และความรู้ในการแก้ปัญหาหรือพัฒนางาน แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 8 เรื่อง ความรู้ในการแก้ปัญหาหรือพัฒนาชิ้นงาน เวลา 2 ชั่วโมง 1. มาตรฐาน/ตัวชี้วัด ว 4.1 ม.3/5 ใช้ความรู้ และทักษะเกี่ยวกับวัสดุ อุปกรณ์ เครื่องมือ กลไก ไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ ให้ถูกต้องกับลักษณะของงาน และปลอดภัยเพื่อแก้ปัญหาหรือพัฒนางาน สมรรถนะทาง ICT 1. ICA1 สมรรถนะการเข้าถึง การประเมิน และการจัดการข้อมูลและสารสนเทศ 2. ICA2 สมรรถนะการแชร์ข้อมูลและการสื่อสาร 2. จุดประสงค์การเรียนรู้ 1. อธิบายความหมายของกลไก ไฟฟ้า และอิเล็กทรอนิกส์ได้ (K) 2.อธิบายวงจรไฟฟ้าแต่ละรูปแบบได้ (K) 3.ยกตัวอย่างอุปกรณ์ต่าง ๆ ที่อาศัยกลไกสำคัญในการพัฒนาชิ้นงาน (P) 4.เลือกใช้อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ที่ทำหน้าที่ควบคุมการไหลของกระแสไฟฟ้าได้ (P) 5.ออกแบบชิ้นงานโดยอาศัยความรู้เกี่ยวกับกลไก ไฟฟ้า และอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ได้ (P) 6.เห็นประโยชน์ของการใช้ความรู้ในการแก้ปัญหาหรือพัฒนาชิ้นงาน (A) 3. สาระการเรียนรู้ ความรู้ในการแก้ปัญหาหรือพัฒนาชิ้นงาน 4. สาระสำคัญ/ความคิดรวบยอด กลไก คือ สิ่งที่ทำงานประสานสอดคล้องกันเพื่อให้ระบบทำงานได้ เช่น กลไกการย่อยอาหารของ มนุษย์ กลไกในเครื่องยนต์ที่ทำให้รถเคลื่อนที่ได้ โดยอาศัยกลไกที่สำคัญในการพัฒนาชิ้นงาน ได้แก่ ล้อและ เพลา รอก เฟืองตรง คาน และสปริง ไฟฟ้า คือ พลังงานที่สามารถเปลี่ยนพลังงานจากการเคลื่อนที่ของอิเล็กทรอนิกส์หรือโปรตอน ที่ก่อให้เกิดพลังงานอื่น ๆ เช่น แสงสว่าง ความร้อน พลังงานกล ส่วนอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์เป็นการ ควบคุมหรือออกแบบการไหลของกระแสไฟฟ้าในวงจรไฟฟ้า ซึ่งมีอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ทำหน้าที่ ควบคุมการไหลของกระแสไฟฟ้า 5. สมรรถนะสำคัญของผู้เรียนและคุณลักษณะอันพึงประสงค์ สมรรถนะสำคัญของผู้เรียน คุณลักษณะอันพึงประสงค์ 1. ความสามารถในการสื่อสาร - ทักษะการสื่อสาร 2. ความสามารถในการคิด - ทักษะการให้เหตุผล 3. ความสามารถในการแก้ปัญหา 1. มีวินัย รับผิดชอบ 2. ใฝ่เรียนรู้ 3. มุ่งมั่นในการทำงาน
113 สมรรถนะสำคัญของผู้เรียน คุณลักษณะอันพึงประสงค์ - ทักษะการแก้ปัญหา - ทักษะการสังเกต - ทักษะการประยุกต์ใช้ความรู้ 4. ความสามารถในการใช้ทักษะชีวิต - ทักษะการทำงานร่วมกัน 5. ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี - ทักษะการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ 6. กิจกรรมการเรียนรู้ วิธีการสอนโดยเน้นรูปแบบการสอนแบบใช้ปัญหาเป็นฐาน (Problem-Based Learning) ชั่วโมงที่ 1 ขั้นนำ 1. ครูถามคำถามสำคัญประจำหัวข้อเพื่อกระตุ้นความสนใจของนักเรียนว่า“การมีความรู้เกี่ยวกับ ศาสตร์ต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับการแก้ปัญหาหรือการพัฒนาชิ้นงานมีประโยชน์อย่างไร” (แนวตอบ : คำตอบของนักเรียนขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของครูผู้สอน เช่น การมีความรู้เกี่ยวข้องกับ ศาสตร์ต่าง ๆ จะทำให้นักพัฒนาสามารถออกแบบและพัฒนาชิ้นงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ ถูกต้อง เหมาะสม ตามกลไก หรือ กระบวนการทำงานต่าง ๆ รวมทั้งสามารถแก้ปัญหา เฉพาะหน้าที่อาจเกิดขึ้นขณะปฏิบัติงาน) 2. ครูอธิบายกับนักเรียนเพื่อเชื่อมเชื่อมโยงเข้าสู่บทเรียนว่า “เทคโนโลยีต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นต้องใช้ กลไก ไฟฟ้า และอิเล็กทรอนิกส์เป็นส่วนสำคัญในการสร้าง ตัวอย่างเช่น การเคลื่อนที่ของรถ ต้องอาศัยกลไกของล้อและเพลาช่วยให้เคลื่อนที่ได้ นอกจากนี้ ยังอาศัยระบบไฟฟ้าใน การขับเคลื่อนให้ทำงานได้สะดวกและรวดเร็ว” ขั้นสอน ขั้นที่1 กำหนดปัญหา 1. นักเรียนแบ่งกลุ่ม กลุ่มละ 3-5 คน หรือตามความเหมาะสม 2. ครูถามคำถามกระตุ้นความคิดของนักเรียนว่า “นักเรียนรู้หรือไม่ว่า ถ้านักเรียนต้องการ แก้ปัญหาหรือพัฒนาชิ้นงาน นักเรียนจำเป็นต้องมีความรู้ในเรื่องใดบ้าง” (แนวตอบ : คำตอบของนักเรียนขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของครูผู้สอน) ขั้นที่2 ทำความเข้าใจปัญหา 3. นักเรียนศึกษาเนื้อหาเกี่ยวกับกลไกที่สำคัญในการพัฒนาชิ้นงานจากหนังสือเรียนรายวิชา พื้นฐาน เทคโนโลยี (การออกแบบและเทคโนโลยี) ม.3 หน่วยการเรียนรู้ที่ 3 เรื่อง วัสดุ อุปกรณ์ เครื่องมือ และความรู้ในการแก้ปัญหาหรือพัฒนางาน ดังนี้ 1) ล้อและเพลา 2) รอก 3) เฟืองตรง 4) คาน 5) สปริง
114 (ICA1 สมรรถนะการเข้าถึง การประเมิน และการจัดการข้อมูลและสารสนเทศ) ขั้นที่3 ดำเนินการศึกษาค้นคว้า 4. นักเรียนแต่ละกลุ่มแสดงความคิดเห็นร่วมกันถึงสิ่งของในชีวิตประจำวันที่เกี่ยวข้องกับ กลไกต่าง ๆ ในการพัฒนาชิ้นงาน 5. ครูอธิบายกับนักเรียนเพื่อให้นักเรียนเข้าใจมากยิ่งขึ้นว่า “การพัฒนาชิ้นงานอาจจำเป็นต้อง ใช้ไฟฟ้า เนื่องจากไฟฟ้าเป็นแหล่งพลังงานที่สำคัญที่มนุษย์จำเป็นต้องใช้และขาดไม่ได้” 6. นักเรียนแต่ละกลุ่มร่วมกันศึกษาและสังเกตรูปแบบของไฟฟ้าและวงจรไฟฟ้าอย่าง่าย รวมถึง อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ที่ทำหน้าที่ควบคุมการไหลของกระแสไฟฟ้าจากหนังสือเรียน หรือ สืบค้นข้อมูลเพิ่มเติมจากอินเทอร์เน็ต 7. ครูอธิบายกับนักเรียนเพื่อให้นักเรียนเข้าใจมากยิ่งขึ้นว่า “นักเรียนควรระวังตนเองเมื่อต้อง ปฏิบัติงานที่เกี่ยวข้องกับไฟฟ้า ดังนี้ 1) ก่อนทดลองหรือปฏิบัติงานที่เกี่ยวข้องกับไฟฟ้าจำเป็นต้องสำรวจอุปกรณ์ต่าง ๆ ไม่ให้ชำรุดหรือแตกหัก 2) ก่อนปฏิบัติงานต้องเขียนวงจรไฟฟ้าและให้ผู้สอนตรวจสอบก่อนทดลองจริง 3) ขณะทำงานมือและเท้าต้องแห้ง หรือสวมรองเท้าเสมอ” ขั้นที่4 สังเคราะห์ความรู้ 8. เปิดโอกาสให้นักเรียนซักถามข้อสงสัย และครูให้ความรู้เพิ่มเติมตามความเหมาะสม 9. นักเรียนแต่ละกลุ่มร่วมกันทำใบงานที่ 3.3.1 เรื่อง กลไก ไฟฟ้า และอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ 10. จากนั้นให้นักเรียนแต่ละกลุ่มส่งตัวแทนออกมานำเสนอใบงานบริเวณหน้าชั้นเรียน (ICA2 สมรรถนะการแชร์ข้อมูลและการสื่อสาร) ชั่วโมงที่ 2 ขั้นสอน ขั้นที่4 สังเคราะห์ความรู้ 11. ครูทบทวนการเรียนจากชั่วโมงที่แล้วพอสังเขป 12. นักเรียนแบ่งกลุ่ม (กลุ่มเดิม) 13. นักเรียนทำกิจกรรมที่สอดคล้องกับเนื้อหา โดยให้ผู้เรียนฝึกปฏิบัติ เพื่อพัฒนาความรู้และทักษะ (Design Activity) และบันทึกลงในสมุดประจำตัว ขั้นที่5 สรุปและประเมินค่าของคำตอบ 14. นักเรียนแต่ละกลุ่มร่วมกันตรวจสอบความถูกต้องของข้อมูล 15. ครูทบทวนคำถามกระตุ้นความคิดของนักเรียนว่า “นักเรียนรู้หรือไม่ว่า ถ้านักเรียนต้องการ แก้ปัญหาหรือพัฒนาชิ้นงาน นักเรียนจำเป็นต้องมีความรู้ในเรื่องใดบ้าง” (แนวตอบ : คำตอบของนักเรียนขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของครูผู้สอน เช่น ความรู้เกี่ยวกับวัสดุและ ประเภทของวัสดุ อุปกรณ์และเครื่องมือช่างพื้นฐาน กลไก ไฟฟ้า และอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์) ขั้นที่ 6 นำเสนอและประเมินผลงาน 16. นักเรียนแต่ละกลุ่มส่งตัวแทนออกมานำเสนอข้อมูลบริเวณหน้าชั้นเรียน โดยครูผู้สอน ประเมินผลงานการนำเสนอของนักเรียนแต่ละกลุ่ม ขั้นสรุป 1. ครูประเมินผลโดยการสังเกตการณ์ตอบคำถาม และการนำเสนอผลงานของนักเรียน
115 2. นักเรียนและครูร่วมกันสรุปความรู้เกี่ยวกับวัสดุสำหรับการพัฒนาชิ้นงาน สมบัติของวัสดุ หลักการเลือกวัสดุ หลักการเลือกใช้และการดูแลรักษาอุปกรณ์และเครื่องมือช่างพื้นฐาน รวมถึงความรู้เกี่ยวกับกลไก ไฟฟ้า และอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ 3. นักเรียนแต่ละคนทำแบบฝึกหัด (Unit Activity) จากหนังสือเรียน เพื่อทบทวนความรู้ ความเข้าใจ และพัฒนาทักษะการคิดของผู้เรียน โดยการตอบคำถามลงในสมุดประจำตัว 4. นักเรียนตรวจสอบระดับความสามารถของตนเองจากหนังสือเรียน โดยพิจารณาข้อความว่า ถูกหรือผิด หากนักเรียนพิจารณาไม่ถูกต้องให้นักเรียนกลับไปทบทวนเนื้อหาตามหัวข้อ ที่กำหนดให้ 5. ครูมอบหมายให้นักเรียนทำกิจกรรม High Oder Thinking ที่สอดคล้องกับตัวชี้วัดตามทักษะ แห่งศตวรรษที่ 21 จากแบบฝึกหัดรายวิชาพื้นฐานเทคโนโลยี (การออกแบบและเทคโนโลยี) ม.3 หน่วยการเรียนรู้ที่ 3 เรื่อง วัสดุ อุปกรณ์ เครื่องมือ และความรู้ในการแก้ปัญหาหรือพัฒนางาน และทำชิ้นงาน/ภาระงาน(รวบยอด) เรื่อง การนำความรู้มาใช้ในการแก้ปัญหาหรือพัฒนางาน เป็นการบ้านและนำมาส่งในชั่วโมงถัดไป 6. นักเรียนทำแบบทดสอบหลังเรียน หน่วยการเรียนรู้ที่ 3 เรื่อง วัสดุ อุปกรณ์ เครื่องมือ และ ความรู้ในการแก้ปัญหาหรือพัฒนางาน หรือทำแบบทดสอบ (Unit Test) จากแบบฝึกหัด 7. การวัดและประเมินผล รายการวัด วิธีวัด เครื่องมือ เกณฑ์การประเมิน 7.1 การประเมินระหว่างการ จัดกิจกรรม 1) กลไก ไฟฟ้า และ อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ - ตรวจใบงานที่ 3.3.1 - ใบงานที่ 3.3.1 ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์ 2) อุปกรณ์และเครื่องมือ ช่างพื้นฐานในการ แก้ปัญหาและสร้าง ชิ้นงาน - ตรวจแบบฝึกหัด - แบบฝึกหัด ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์ 3) การนำเสนอผลงาน - ประเมินการนำเสนอ ผลงาน - แบบประเมิน การนำเสนอผลงาน ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์ 4) พฤติกรรมการทำงาน รายบุคคล - สังเกตพฤติกรรม การทำงานรายบุคคล - แบบสังเกตพฤติกรรม การทำงานรายบุคคล ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์ 5) พฤติกรรมการทำงาน กลุ่ม - สังเกตพฤติกรรม การทำงานกลุ่ม - แบบสังเกตพฤติกรรม การทำงานกลุ่ม ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์ 6) คุณลักษณะ อันพึงประสงค์ - สังเกตความมีวินัย ความรับผิดชอบ ใฝ่เรียนรู้ และมุ่งมั่น ในการทำงาน - แบบประเมิน คุณลักษณะ อันพึงประสงค์ ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์
116 รายการวัด วิธีวัด เครื่องมือ เกณฑ์การประเมิน 7.2 การประเมินหลังเรียน 1) แบบทดสอบหลังเรียน หน่วยการเรียนรู้ที่ 3 เรื่อง วัสดุ อุปกรณ์ เครื่องมือ และความรู้ ในการแก้ปัญหาหรือ พัฒนางาน - ตรวจแบบทดสอบ หลังเรียน - แบบทดสอบหลังเรียน ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์ 2) การประเมินชิ้นงาน/ ภาระงาน (รวบยอด) เรื่อง การนำความรู้ มาใช้ในการแก้ปัญหา หรือพัฒนางาน - ตรวจชิ้นงาน/ ภาระงาน (รวบยอด) - แบบประเมินชิ้นงาน/ ภาระงาน (รวบยอด) ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์ 8. สื่อ/แหล่งการเรียนรู้ 8.1 สื่อการเรียนรู้ 1) หนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐาน เทคโนโลยี (การออกแบบและเทคโนโลยี) ม.3 หน่วยการเรียนรู้ที่ 3 เรื่อง วัสดุ อุปกรณ์ เครื่องมือ และความรู้ในการแก้ปัญหาหรือพัฒนางาน 2) แบบฝึกหัดรายวิชาพื้นฐาน เทคโนโลยี (การออกแบบและเทคโนโลยี) ม.3 หน่วยการเรียนรู้ที่ 3 เรื่อง วัสดุ อุปกรณ์ เครื่องมือ และความรู้ในการแก้ปัญหาหรือพัฒนางาน 3) ใบงานที่ 3.3.1 เรื่อง กลไก ไฟฟ้า และอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ 8.2 แหล่งการเรียนรู้ 1) ห้องคอมพิวเตอร์ 2) อินเทอร์เน็ต
117 แบบบันทึกหลังแผนการจัดการเรียนรู้ที่ 8 เรื่อง ความรู้ในการแก้ปัญหาหรือพัฒนาชิ้นงาน จุดประสงค์การเรียนรู้ วิธีวัด เครื่องมือ เกณฑ์การ ประเมิน จำนวนนักเรียน ผ่านเกณฑ์ ไม่ผ่านเกณฑ์ ด้านความรู้ (K) - อธิบายความหมายของกลไก ไฟฟ้า และอิเล็กทรอนิกส์ได้ (K) - อธิบายวงจรไฟฟ้าแต่ละรูปแบบ ได้ (K) 1. ตรวจแบบฝึกหัด 2. ตรวจใบงานที่ 3.3.1 3. ตรวจแบบทดสอบ หลังเรียน 1. แบบฝึกหัด 2. ใบงานที่ 3.3.1 3. แบบทดสอบหลัง เรียน ระดับดีขึ้นไป (ร้อยละ 70 ขึ้นไป) ด้านทักษะกระบวนการ(P) - ยกตัวอย่างอุปกรณ์ต่าง ๆ ที่ อาศัยกลไกสำคัญในการพัฒนา ชิ้นงาน (P) - เลือกใช้อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ที่ ทำหน้าที่ควบคุมการไหลของ กระแสไฟฟ้าได้ (P) - ออกแบบชิ้นงานโดยอาศัย ความรู้เกี่ยวกับกลไก ไฟฟ้า และ อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ได้ (P) 1. สังเกตพฤติกรรม การเรียนรู้ 2. ประเมินผลงาน (เพื่อประเมินทักษะ กระบวนการ 1. แบบประเมิน ทักษะ 2. แบบประเมินผล งาน ระดับดีขึ้นไป (ร้อยละ 70 ขึ้นไป) ด้านคุณลักษณะที่พึงประสงค์ (A) - เห็นประโยชน์ของการใช้ความรู้ ในการแก้ปัญหาหรือพัฒนา ชิ้นงาน (A) สังเกตพฤติกรรมการ เรียนรู้ (เพื่อประเมิน คุณลักษณะและ สมรรถนะ) 1. แบบประเมิน คุณลักษณะอันพึง ประสงค์ 2. แบบประเมิน สมรรถนะสำคัญ ของผู้เรียน ระดับดีขึ้นไป (ร้อยละ 70 ขึ้นไป)
118 ด้านอื่น ๆ (พฤติกรรมเด่น หรือ พฤติกรรมที่มีปัญหาของนักเรียน (ถ้ามี) …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ปัญหาอุปสรรค …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. แนวทางแก้ไข …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ลงชื่อ........................................................ ครูผู้สอน ( นางนวลจันทร์ บัวเชย )
119 ความคิดเห็นของผู้ตรวจ (หลังการนำแผนการจัดการเรียนรู้ไปใช้) ............................................................................................................................. ............................................... .................................................................................................................................................. .......................... ลงชื่อ ( นางบัณฑิตา ศรีดารา ) หัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี .......................................................................................................................................................... .................. ลงชื่อ (นางสาวนภาพร วรรณทอง) หัวหน้าฝ่ายวิชาการ ............................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................. ............................................... ลงชื่อ ว่าที่ร้อยตรี (ธวัชชัย บุญหนัก) รองผู้อำนวยการฝ่ายวิชาการ ............................................................................................................................. ............................................... ............................................................................................................................................................................ ลงชื่อ (นายศึก ลูกอินทร์) ผู้อำนวยการโรงเรียนขุนหาญวิทยาสรรค์
120 แบบทดสอบหลังเรียน หน่วยการเรียนรู้ที่3 คำชี้แจง : ให้นักเรียนเลือกคำตอบที่ถูกต้องที่สุดเพียงข้อเดียว 1. ข้อใดไม่ใช่วัสดุธรรมชาติ ก. แก้ว ข. ไม้ไผ่ ค. ปอสา ง. กระจูด 2. “ใช้ทำกระดาษ ร่ม ดอกไม้ประดิษฐ์ โคมไฟ” ลักษณะงานดังกล่าวพัฒนาจากวัสดุประเภทใด ก. ย่านลิเภา ข. ยางพารา ค. ปอสา ง. กระจูด 3. “ใช้ในการผลิตยางรถยนต์ สายพาน” ลักษณะงานดังกล่าวพัฒนาจากเป็นของวัสดุ ประเภทใด ก. ย่านลิเภา ข. หวาย ค. ยางสังเคราะห์ ง. เส้นใยสังเคราะห์ 4. ข้อใดไม่ใช่สมบัติของวัสดุ ก. สมบัติเชิงกล ข. สมบัติทางเคมี ค. สมบัติทางฟิสิกส์ ง. สมบัติทางกายภาพ 5. อุปกรณ์ในข้อใดที่ช่วยในการขันนอตให้แน่น ก. ค้อนหงอน ข. เลื่อยลันดา ค. สว่านไฟฟ้า ง. ไขควงปากแฉก 6. อุปกรณ์ในข้อใดที่ช่วยในการจับ ยึด ดัด โค้ง งอชิ้นงาน ก. ประแจ ข. สว่านมือ ค. คีมปากแหลม ง. ไขควงปากแบน 7. ข้อใดไม่ใช่ส่วนประกอบของวงจรไฟฟ้า ก. ไดโอด ข. ตัวนำไฟฟ้า ค. เครื่องใช้ไฟฟ้า ง. แหล่งกำเนิดไฟฟ้า 8. อุปกรณ์ในข้อใดถือว่าเป็นแหล่งกำเนิดไฟฟ้า ก. มอเตอร์ ข. ถ่านไฟฉาย ค. อะลูมิเนียม ง. สายทองแดง 9. กลไกในข้อใดที่ช่วยผ่อนแรงในการทำงาน ก. คาน ข. สปริง ค. เฟืองตรง ง. ล้อและเพลา 10. กลไกสปริงสามารถนำไปประยุกต์ใช้กับข้อใด ก. เตียงนอน ข. ล้อรถยนต์ ค. เบ็ดตกปลา ง. คีมคีบน้ำแข็ง เฉลย 1. ก 2. ข 3. ค 4. ค 5. ง 6. ค 7. ก 8. ข 9. ง 10. ก
121 แบบประเมินการนำเสนอผลงาน คำชี้แจง : ให้ผู้สอนสังเกตพฤติกรรมของนักเรียนในระหว่างเรียนและนอกเวลาเรียน แล้วขีด ✓ลงในช่องที่ ตรงกับระดับคะแนน ลำดับที่ รายการประเมิน ระดับคะแนน 3 2 1 1 ความถูกต้องของเนื้อหา 2 ความคิดสร้างสรรค์ 3 วิธีการนำเสนอผลงาน 4 การนำไปใช้ประโยชน์ 5 การตรงต่อเวลา รวม ลงชื่อ ................................................... ผู้ประเมิน ............/................./................... เกณฑ์การให้คะแนน ผลงานหรือพฤติกรรมสอดคล้องกับรายการประเมินสมบูรณ์ชัดเจน ให้ 3 คะแนน ผลงานหรือพฤติกรรมสอดคล้องกับรายการประเมินเป็นส่วนใหญ่ ให้ 2 คะแนน ผลงานหรือพฤติกรรมสอดคล้องกับรายการประเมินบางส่วน ให้ 1 คะแนน เกณฑ์การตัดสินคุณภาพ ช่วงคะแนน ระดับคุณภาพ 14–15 ดีมาก 11–13 ดี 8–10 พอใช้ ต่ำกว่า 8 ปรับปรุง
122 แบบสังเกตพฤติกรรมการทำงานรายบุคคล คำชี้แจง : ให้ผู้สอนสังเกตพฤติกรรมของนักเรียนในระหว่างเรียนและนอกเวลาเรียน แล้วขีด ✓ลงในช่องที่ ตรงกับระดับคะแนน ลำดับที่ รายการประเมิน ระดับคะแนน 3 2 1 1 การแสดงความคิดเห็น 2 การยอมรับฟังความคิดเห็นของผู้อื่น 3 การทำงานตามหน้าที่ที่ได้รับมอบหมาย 4 ความมีน้ำใจ 5 การตรงต่อเวลา รวม ลงชื่อ ................................................... ผู้ประเมิน ............/.................../................ เกณฑ์การให้คะแนน ปฏิบัติหรือแสดงพฤติกรรมอย่างสม่ำเสมอ ให้ 3 คะแนน ปฏิบัติหรือแสดงพฤติกรรมบ่อยครั้ง ให้ 2 คะแนน ปฏิบัติหรือแสดงพฤติกรรมบางครั้ง ให้ 1 คะแนน เกณฑ์การตัดสินคุณภาพ ช่วงคะแนน ระดับคุณภาพ 14–15 ดีมาก 11–13 ดี 8–10 พอใช้ ต่ำกว่า 8 ปรับปรุง
123 แบบสังเกตพฤติกรรมการทำงานกลุ่ม คำชี้แจง : ให้ผู้สอนสังเกตพฤติกรรมของนักเรียนในระหว่างเรียนและนอกเวลาเรียน แล้วขีด ✓ลงในช่องที่ ตรงกับระดับคะแนน ลำดับที่ ชื่อ–สกุล ของนักเรียน การแสดง ความ คิดเห็น การยอมรับ ฟังคนอื่น การทำงาน ตามที่ได้รับ มอบหมาย ความมี น้ำใจ การมี ส่วนร่วมใน การ ปรับปรุง ผลงานกลุ่ม รวม 15 คะแนน 3 2 1 3 2 1 3 2 1 3 2 1 3 2 1 ลงชื่อ ................................................... ผู้ประเมิน ............./.................../............... เกณฑ์การให้คะแนน ปฏิบัติหรือแสดงพฤติกรรมอย่างสม่ำเสมอ ให้ 3 คะแนน ปฏิบัติหรือแสดงพฤติกรรมบ่อยครั้ง ให้ 2 คะแนน ปฏิบัติหรือแสดงพฤติกรรมบางครั้ง ให้ 1 คะแนน เกณฑ์การตัดสินคุณภาพ ช่วงคะแนน ระดับคุณภาพ 14–15 ดีมาก 11–13 ดี 8–10 พอใช้ ต่ำกว่า 8 ปรับปรุง
124 แบบประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงค์ คำชี้แจง : ให้ผู้สอนสังเกตพฤติกรรมของนักเรียนในระหว่างเรียนและนอกเวลาเรียน แล้วขีด ✓ลงในช่องที่ ตรงกับระดับคะแนน คุณลักษณะ อันพึงประสงค์ด้าน รายการประเมิน ระดับคะแนน 3 2 1 1. รักชาติ ศาสน์ กษัตริย์ 1.1 ยืนตรงเคารพธงชาติ และร้องเพลงชาติได้ 1.2 เข้าร่วมกิจกรรมที่สร้างความสามัคคีปรองดอง และเป็นประโยชน์ ต่อโรงเรียน 1.3 เข้าร่วมกิจกรรมทางศาสนาที่ตนนับถือ ปฏิบัติตามหลักศาสนา 1.4 เข้าร่วมกิจกรรมที่เกี่ยวกับสถาบันพระมหากษัตริย์ตามที่โรงเรียนจัด ขึ้น 2. ซื่อสัตย์ สุจริต 2.1 ให้ข้อมูลที่ถูกต้องและเป็นจริง 2.2 ปฏิบัติในสิ่งที่ถูกต้อง 3. มีวินัย รับผิดชอบ 3.1 ปฏิบัติตามข้อตกลง กฎเกณฑ์ ระเบียบ ข้อบังคับของครอบครัว มีความตรงต่อเวลาในการปฏิบัติกิจกรรมต่าง ๆ ในชีวิตประจำวัน 4. ใฝ่เรียนรู้ 4.1 รู้จักใช้เวลาว่างให้เป็นประโยชน์ และนำไปปฏิบัติได้ 4.2 รู้จักจัดสรรเวลาให้เหมาะสม 4.3 เชื่อฟังคำสั่งสอนของบิดา-มารดา โดยไม่โต้แย้ง 4.4 ตั้งใจเรียน 5. อยู่อย่างพอเพียง 5.1 ใช้ทรัพย์สินและสิ่งของของโรงเรียนอย่างประหยัด 5.2 ใช้อุปกรณ์การเรียนอย่างประหยัดและรู้คุณค่า 5.3 ใช้จ่ายอย่างประหยัดและมีการเก็บออมเงิน 6. มุ่งมั่นในการทำงาน 6.1 มีความตั้งใจและพยายามในการทำงานที่ได้รับมอบหมาย 6.2 มีความอดทนและไม่ท้อแท้ต่ออุปสรรคเพื่อให้งานสำเร็จ 7. รักความเป็นไทย 7.1 มีจิตสำนึกในการอนุรักษ์วัฒนธรรมและภูมิปัญญาไทย 7.2 เห็นคุณค่าและปฏิบัติตนตามวัฒนธรรมไทย 8. มีจิตสาธารณะ 8.1 รู้จักช่วยพ่อแม่ ผู้ปกครอง และครูทำงาน 8.2 รู้จักการดูแลรักษาทรัพย์สมบัติและสิ่งแวดล้อมของห้องเรียนและ โรงเรียน ลงชื่อ .................................................. ผู้ประเมิน ............/.................../................ เกณฑ์การให้คะแนน พฤติกรรมที่ปฏิบัติชัดเจนและสม่ำเสมอ ให้ 3 คะแนน พฤติกรรมที่ปฏิบัติชัดเจนและบ่อยครั้ง ให้ 2 คะแนน พฤติกรรมที่ปฏิบัติบางครั้ง ให้ 1 คะแนน ช่วงคะแนน ระดับคุณภาพ 51–60 ดีมาก 41–50 ดี 30–40 พอใช้ ต่ำกว่า 30 ปรับปรุง
125 แบบประเมินโครงงานประเภทสิ่งประดิษฐ์ คำชี้แจง : ให้ผู้สอนสังเกตพฤติกรรมของนักเรียนในระหว่างเรียนและนอกเวลาเรียน แล้วขีด ✓ลงในช่องที่ ตรงกับระดับคะแนน ลำดับ รายการประเมิน ระดับคะแนน 3 2 1 1. การออกแบบสิ่งประดิษฐ์ 2. คุณภาพการใช้งานได้จริง 3. มีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ 4. ประหยัดและคุ้มค่า 5. การนำไปใช้ประโยชน์ได้จริง 6. การตอบข้อซักถาม/การนำเสนอผลงาน 7. ความเป็นไปได้ในการต่อยอด 8. รูปแบบการเขียนรายงาน ลงชื่อ .................................................. ผู้ประเมิน ............/.................../................ เกณฑ์การให้คะแนน ผลงานหรือพฤติกรรมสอดคล้องกับรายการประเมินสมบูรณ์ชัดเจน ให้ 3 คะแนน ผลงานหรือพฤติกรรมสอดคล้องกับรายการประเมินเป็นส่วนใหญ่ ให้ 2 คะแนน ผลงานหรือพฤติกรรมสอดคล้องกับรายการประเมินบางส่วน ให้ 1 คะแนน เกณฑ์การตัดสินคุณภาพ ช่วงคะแนน ระดับคุณภาพ 21–24 ดีมาก 16–20 ดี 12–15 พอใช้ ต่ำกว่า 12 ปรับปรุง
126 แผนการจัดการเรียนรู้ กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี สาระที่ 4 ชื่อวิชาการออกแบบและเทคโนโลยี3 รหัสวิชา ว23104 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 หน่วยการเรียนรู้ที่ 4 เรื่อง การแก้ปัญหาชุมชนหรือท้องถิ่นด้วยกระบวนการออกแบบเชิงวิศวกรรม แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 9 เรื่อง กระบวนการออกแบบเชิงวิศวกรรมกับการแก้ปัญหาชุมชนหรือท้องถิ่น เวลา 4 ชั่วโมง 1. มาตรฐาน/ตัวชี้วัด ว 4.1 ม.3/1 วิเคราะห์สาเหตุ หรือปัจจัยที่ส่งผลต่อการเปลี่ยนแปลงของเทคโนโลยี และ ความสัมพันธ์ของเทคโนโลยีกับศาสตร์อื่น โดยเฉพาะวิทยาศาสตร์ หรือ คณิตศาสตร์ เพื่อเป็นแนวทางการแก้ปัญหาหรือพัฒนางาน ว 4.1 ม.3/2 ระบุปัญหาหรือความต้องการของชุมชนหรือท้องถิ่น เพื่อพัฒนางานอาชีพ สรุปกรอบของปัญหา รวบรวม วิเคราะห์ข้อมูลและแนวคิดที่เกี่ยวข้องกับปัญหา โดยคำนึงถึงความถูกต้องด้านทรัพย์สินทางปัญญา ว 4.1 ม.3/3 ออกแบบวิธีการแก้ปัญหา โดยวิเคราะห์เปรียบเทียบ และตัดสินใจเลือกข้อมูลที่ จำเป็นภายใต้เงื่อนไขและทรัพยากรที่มีอยู่ นำเสนอแนวทางการแก้ปัญหาให้ผู้อื่น เข้าใจด้วยเทคนิคหรือวิธีการที่หลากหลาย วางแผนขั้นตอนการทำงานและ ดำเนินการแก้ปัญหาอย่างเป็นขั้นตอน ว 4.1 ม.3/4 ทดสอบ ประเมินผล วิเคราะห์ และให้เหตุผลของปัญหาหรือข้อบกพร่องที่เกิดขึ้น ภายใต้กรอบเงื่อนไข พร้อมทั้งหาแนวทางการปรับปรุงแก้ไข และนำเสนอผล การแก้ปัญหา สมรรถนะทาง ICT 1. ICA1 สมรรถนะการเข้าถึง การประเมิน และการจัดการข้อมูลและสารสนเทศ 2. ICA2 สมรรถนะการแชร์ข้อมูลและการสื่อสาร 2. จุดประสงค์การเรียนรู้ 1. อธิบายความหมายของกระบวนการออกแบบเชิงวิศวกรรมได้ (K) 2. บอกขั้นตอนของกระบวนการออกแบบเชิงวิศวกรรมได้ (K) 3. ออกแบบโครงงานตามขั้นตอนกระบวนการออกแบบเชิงวิศวกรรมได้ (P) 4. เล็งเห็นความสำคัญของการนำกระบวนการออกแบบเชิงวิศวกรรมมาใช้แก้ปัญหาในชีวิต ประจำวัน (A) 3. สาระการเรียนรู้ กระบวนการออกแบบเชิงวิศวกรรมกับการแก้ปัญหาชุมชนหรือท้องถิ่น 4. สาระสำคัญ/ความคิดรวบยอด กระบวนการออกแบบเชิงวิศวกรรมเป็นกระบวนการแก้ปัญหาหรือพัฒนาชิ้นงานอย่างเป็น ขั้นตอนภายใต้ทรัพยากรที่มีอยู่ การวิเคราะห์สถานการณ์ของปัญหา ผลกระทบของการแก้ปัญหาเพื่อ
127 นำไปสู่การออกแบบแนวทางการแก้ปัญหา โดยใช้ความรู้ด้านวิทยาศาสตร์ คณิตศาสตร์ และศาสตร์อื่น ๆ สำหรับกระบวนการออกแบบเชิงวิศวกรรม ประกอบไปด้วย 6 ขั้นตอน ดังนี้ ขั้นตอนที่ 1 ระบุปัญหา ขั้นตอนที่ 2 รวบรวมข้อมูลและแนวคิดที่เกี่ยวข้องกับปัญหา ขั้นตอนที่ 3 ออกแบบวิธีการแก้ปัญหา ขั้นตอนที่ 4 วางแผนและดำเนินการแก้ปัญหา ขั้นตอนที่ 5 ทดสอบ ประเมินผล และปรับปรุงแก้ไข วิธีการแก้ปัญหาหรือชิ้นงาน และขั้นตอนที่ 6 นำเสนอวิธีการแก้ปัญหา ผลการแก้ปัญหาหรือชิ้นงาน 5. สมรรถนะสำคัญของผู้เรียนและคุณลักษณะอันพึงประสงค์ สมรรถนะสำคัญของผู้เรียน คุณลักษณะอันพึงประสงค์ 1. ความสามารถในการสื่อสาร - ทักษะการสื่อสาร 2. ความสามารถในการคิด - ทักษะการให้เหตุผล - ทักษะการคิดอย่างเป็นระบบ 3. ความสามารถในการแก้ปัญหา - ทักษะการแก้ปัญหา - ทักษะการสังเกต - ทักษะการประยุกต์ใช้ความรู้ 4. ความสามารถในการใช้ทักษะชีวิต - ทักษะการทำงานร่วมกัน - ทักษะการสำรวจ 5. ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี - ทักษะการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ 1. มีวินัย รับผิดชอบ 2. ใฝ่เรียนรู้ 3. มุ่งมั่นในการทำงาน 6. กิจกรรมการเรียนรู้ วิธีการสอนโดยเน้นรูปแบบการสอนแบบใช้โครงงานเป็นฐาน (Project-Based Learning) ชั่วโมงที่ 1 ขั้นนำ ขั้นที่1 ให้ความรู้พื้นฐาน 1. นักเรียนทำแบบทดสอบก่อนเรียนหน่วยการเรียนรู้ที่ 4 เรื่อง การแก้ปัญหาชุมชนหรือท้องถิ่น ด้วยกระบวนการออกแบบเชิงวิศวกรรม 2. ครูถามคำถามกระตุ้นความคิดของนักเรียนว่า“ในชุมชนที่นักเรียนอาศัยอยู่มีปัญหาอะไร เกิดขึ้นบ้าง และปัญหาเหล่านั้นสามารถแก้ไขได้หรือไม่ อย่างไร” (แนวตอบ : คำตอบของนักเรียนขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของครูผู้สอน เช่น ปัญหาด้านการเกษตร ด้านอาหาร ด้านพลังงาน ด้านการขนส่ง) 3. ครูอธิบายกับนักเรียนเพื่อให้นักเรียนเข้าใจมากยิ่งขึ้นว่า“ปัญหาต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นภายในชุมชน สามารถแก้ไขได้โดยใช้กระบวนการออกแบบเชิงวิศวกรรมที่อาศัยความรู้ด้านต่าง ๆ เข้ามา จัดการ เช่น วิทยาศาสตร์ คณิตศาสตร์ และศาสตร์อื่น ๆ รวมถึงความคิดสร้างสรรค์ เพื่อให้ได้ ผลลัพธ์ที่มีประสิทธิภาพและเหมาะสมที่สุดแก่ชุมชนหรือท้องถิ่น” ขั้นที่ 2 กระตุ้นความสนใจ 4. ครูถามคำถามสำคัญประจำหัวข้อเพื่อกระตุ้นความสนใจของนักเรียนว่า“นักเรียนคิดว่า
128 กระบวนการออกแบบเชิงวิศวกรรม จะช่วยแก้ปัญหาในชุมชนหรือท้องถิ่นของนักเรียน ได้อย่างไร” (แนวตอบ : คำตอบของนักเรียนขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของครูผู้สอน เช่น กระบวนการออกแบบ เชิงวิศวกรรมมีส่วนช่วยในการตัดสินใจสำหรับการแก้ปัญหาที่เกิดขึ้นได้อย่างถูกต้อง ทำให้ การแก้ปัญหามีระบบ โดยอาศัยความรู้ทางด้านวิทยาศาสตร์ คณิตศาสตร์ และศาสตร์อื่น ๆ รวมถึงความคิดสร้างสรรค์ ดังนั้น การแก้ปัญหาจึงมีประสิทธิภาพ และสร้างผลลัพธ์ที่ดีที่สุด แก่ชุมชนหรือท้องถิ่น) 5.ครูสุ่มนักเรียน 6 คน ออกมายืนเรียงกันบริเวณหน้าชั้นเรียนโดยครูเปิดแผ่นป้าย เรื่อง กระบวนการออกแบบเชิงวิศวกรรมให้นักเรียนดูและให้นักเรียนคนแรกพูดข้อความ ที่ปรากฏอยู่ในแผ่นป้าย จากนั้นครูเปิดแผ่นป้ายที่ 2 ให้นักเรียนคนถัดไปดู โดยนักเรียน จะต้องพูดข้อความของเพื่อนคนก่อนหน้าและข้อความที่ปรากฏอยู่ในแผ่นป้าย โดยดำเนินการ ต่อไปเรื่อย ๆ จนถึงนักเรียนคนสุดท้ายตามลำดับ ขั้นสอน ขั้นที่3 จัดกลุ่มร่วมมือ 1. ให้นักเรียนแบ่งกลุ่ม กลุ่มละ 3-5 คน หรือตามความเหมาะสม เพื่อศึกษากระบวนการออกแบบ เชิงวิศวกรรมกับการแก้ปัญหาชุมชนหรือท้องถิ่นจากหนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐาน เทคโนโลยี (การออกแบบและเทคโนโลยี) ม.3 หน่วยการเรียนรู้ที่ 4 เรื่อง การแก้ปัญหาชุมชนหรือ ท้องถิ่นด้วยกระบวนการออกแบบเชิงวิศวกรรม 2. นักเรียนแต่ละกลุ่มระดมความคิดเห็นร่วมกันเพื่อระบุปัญหาที่มีภายในชุมชนหรือท้องถิ่น ที่นักเรียนสนใจกลุ่มละ 3 ปัญหา จากนั้นตอบคำถามลงในใบงานที่ 4.1.1 เรื่อง การระบุ ปัญหา โดยทำตามขั้นตอน ดังนี้ สรุปรายการปัญหาที่เกิดขึ้นในชุมชนหรือท้องถิ่น จัดลำดับ ความสำคัญของแต่ละปัญหา เลือกปัญหาที่ต้องการแก้ไข และระบุปัญหาที่ต้องการแก้ไข ซึ่งนักเรียนอาจจะศึกษาขั้นตอนต่าง ๆ เพิ่มเติมอย่างละเอียดในหนังสือเรียน 3. ครูอธิบายกับนักเรียนว่า“การสำรวจปัญหาที่พบในชุมชนหรือท้องถิ่น สามารถทำได้โดยใช้ วิธีการต่าง ๆ เช่น การสำรวจปัญหาจากเอกสาร ตำรา วิจัย ฐานข้อมูล การสังเกต การสัมภาษณ์ หรือแบบสอบถาม” 4. นักเรียนแต่ละกลุ่มออกมานำเสนอปัญหาที่นักเรียนสนใจทั้ง 3 ปัญหา และการจัดลำดับ ความสำคัญของกลุ่มตนเองบริเวณหน้าชั้นเรียน 5. นักเรียนแต่ละกลุ่มศึกษาเกณฑ์การจัดลำดับความสำคัญของปัญหาทั้ง 4 เกณฑ์ และสแกน QR code เรื่อง ตัวอย่างการคำนวณลำดับความสำคัญของแต่ละปัญหาจากหนังสือเรียน 6. จากนั้นให้นักเรียนแต่ละกลุ่มระดมความคิดเห็นร่วมกันเพื่อคัดเลือกปัญหา กลุ่มละ 1 ปัญหา พร้อมระบุปัญหาที่ต้องการแก้ไขอย่างแท้จริงเป็นข้อความสั้น ๆ กะทัดรัดให้มองเห็นเป็น แนวทางของการแก้ปัญหาลงในใบงานที่ 4.1.1 เรื่อง การระบุปัญหา (ICA2 สมรรถนะการแชร์ข้อมูลและการสื่อสาร) ชั่วโมงที่ 2 ขั้นที่ 4 แสวงหาความรู้
129 7. ให้นักเรียนแบ่งกลุ่ม (กลุ่มเดิม) เพื่อศึกษาเนื้อหาเกี่ยวกับขั้นตอนการรวบรวมข้อมูลและแนวคิด ที่เกี่ยวข้องกับปัญหาซึ่งอาจจะเป็นแนวคิดทางวิทยาศาสตร์ คณิตศาสตร์ เทคโนโลยี หรือ ศาสตร์อื่น ๆ โดยสืบค้นข้อมูลจากทางอินเทอร์เน็ต และตอบคำถามลงในใบงานที่ 4.1.2 เรื่อง การรวบรวมข้อมูลและแนวคิดที่เกี่ยวข้อง 8. ครูอธิบายเพิ่มเติมกับนักเรียนว่า“ขั้นตอนการรวบรวมข้อมูลและแนวคิดที่เกี่ยวข้องกับปัญหา เป็นขั้นตอนที่ละเอียดอ่อน และสิ่งที่ยากที่สุด คือ การประเมินความน่าเชื่อถือของแหล่งข้อมูล” 9. ครูอธิบายเกร็ดความรู้ที่เกี่ยวข้องกับเนื้อหา (Design Focus) เรื่อง การรวบรวมข้อมูล 10. เปิดโอกาสให้นักเรียนแต่ละกลุ่มสังเกตตัวอย่างขั้นรวบรวมข้อมูลและแนวคิดที่เกี่ยวข้องกับ ปัญหา จากหนังสือเรียน 11. ครูอธิบายเกร็ดความรู้ที่เกี่ยวข้องกับเนื้อหา (Design Focus) เรื่อง แนะนำเว็บไซต์ด้าน การเกษตรเพิ่มเติม 12. นักเรียนแต่ละกลุ่มส่งตัวแทนออกมานำเสนอข้อมูลและแนวคิดที่เกี่ยวข้องกับปัญหาตามที่ได้ เก็บรวบรวมข้อมูลบริเวณหน้าชั้นเรียน และเปิดโอกาสให้นักเรียนแลกเปลี่ยนความคิดเห็น ร่วมกันได้อย่างอิสระ ชั่วโมงที่ 3 ขั้นที่ 4 แสวงหาความรู้ 13. ให้นักเรียนแบ่งกลุ่ม (กลุ่มเดิม) เพื่อศึกษาเนื้อหาเกี่ยวกับขั้นตอนการออกแบบวิธีการแก้ปัญหา ซึ่งเป็นขั้นตอนที่ช่วยให้ได้แนวทางการแก้ปัญหาที่เหมาะสมแล้วออกแบบแนวทางการแก้ปัญหา โดยอาจร่างภาพ (Sketch) เขียนเป็นแผนภาพ (Diagrams) เขียนผังงาน (Flowchart) หรือ การสร้างแบบจำลอง (Model) 14. ครูนำบัตรภาพ เรื่อง การร่างภาพ ให้นักเรียนดู และถามคำถามท้าทายความคิดกับนักเรียนว่า “ภาพที่นักเรียนเห็นนั้นคือภาพอะไร” และเฉลยคำตอบที่ถูกต้องแก่นักเรียนพร้อมอธิบายกับ นักเรียนว่า“การร่างภาพเป็นการเขียนภาพโดยใช้มือเปล่าที่เกิดจากความคิดหรือจินตนาการ ของผู้ออกแบบและนำไปเขียนแบบที่มีรายละเอียดต่าง ๆ ให้สมบูรณ์ต่อไป” 15. เปิดโอกาสให้นักเรียนได้สังเกตแผนภาพทั้ง 4 ชนิด จากหนังสือเรียน เพื่อให้เข้าใจมากยิ่งขึ้น ได้แก่ แผนภาพลายเส้น แผนภาพแบบบล็อก แผนภาพแบบรูปภาพ และแผนภาพแบบผสม 16. ครูถามคำถามทบทวนความคิดของนักเรียนว่า“นักเรียนเคยเขียนผังงานหรือไม่ และเขียนแสดง ขั้นตอนการทำงานเรื่องใด” และเปิดโอกาสให้นักเรียนแสดงความคิดเห็นร่วมกันในชั้นเรียน จากนั้นครูอธิบายกับนักเรียนว่า“การออกแบบวิธีการแก้ปัญหาสามารถใช้วิธีการเขียนผังงานซึ่ง สามารถเขียนได้ 2 แบบ คือ ผังงานระบบ (System Flowchart) และผังงานโปรแกรม (Program Flowchart)” 17. ครูอธิบายกับนักเรียนว่า“การออกแบบวิธีการแก้ปัญหาที่สามารถบรรยายคุณลักษณะเพื่อให้ ง่ายต่อการทำความเข้าใจ อธิบายรายละเอียดทุกแง่ทุกมุมอย่างชัดเจน ควรใช้แบบจำลอง (Model) ในการออกแบบเพื่อให้เห็นแต่ละมุมมองและช่วยให้การสื่อสารระหว่างบุคคลมีความ ถูกต้องตรงกันมากขึ้น เพราะแบบจำลองจะแสดงให้เห็นถึงกระบวนการทำงานว่าทำหน้าที่ อะไรและอย่างไร เช่น การสาธิตการแปรงฟันที่ถูกวิธี ควรเลือกใช้แบบจำลองฟันในการสาธิต เพื่อให้เห็นถึงลักษณะต่าง ๆ ของฟันทำให้ง่ายต่อการสาธิตการแปรงฟันที่ถูกวิธี”
130 18. เปิดโอกาสให้นักเรียนแต่ละกลุ่มสังเกตตัวอย่างขั้นออกแบบวิธีการแก้ปัญหาจากหนังสือเรียน เพื่อศึกษาการพิจารณาทางเลือกในการแก้ปัญหาและประเมินผลทางเลือกโดยพิจารณาถึง ผลกระทบทางบวกและผลกระทบทางลบ รวมถึงการคัดเลือกทางเลือกเข้ามาใช้ในการแก้ ปัญหาที่เกิดขึ้นจากนั้นให้ตอบคำถามลงในใบงานที่ 4.1.3 เรื่อง การออกแบบวิธีการ แก้ปัญหา 19. ครูอธิบายเกร็ดความรู้ที่เกี่ยวข้องกับเนื้อหา (Design Focus) เรื่อง ฟางข้าวและกระดาษจาก ฟางข้าวเพื่อเป็นแนวทางในการออกแบบวิธีการแก้ปัญหา 20. นักเรียนศึกษาเนื้อหาเกี่ยวกับขั้นตอนการวางแผนและดำเนินการแก้ปัญหาและสังเกตตัวอย่าง การวางแผนและดำเนินการแก้ปัญหา วัสดุที่ใช้ อุปกรณ์ที่ใช้ ขั้นตอนการผลิตจากหนังสือเรียน โดยนักเรียนนำความรู้มาปรับใช้และตอบคำถามลงในใบงานที่ 4.1.4 เรื่อง การวางแผนและ ดำเนินการแก้ปัญหา จากนั้นให้แต่ละกลุ่มส่งตัวแทนออกมานำเสนอแนวทางการวางแผนและ ดำเนินการแก้ปัญหาที่บริเวณหน้าชั้นเรียน โดยครูคอยให้ข้อเสนอแนะเพิ่มเติมอย่างใกล้ชิด 21. ครูอธิบายเพิ่มเติมกับนักเรียนว่า“ขั้นวางแผนและดำเนินการแก้ปัญหา เป็นการกำหนดลำดับ ขั้นตอนของการแก้ปัญหาและระยะเวลาในการทำงานที่ชัดเจนก่อนดำเนินการแก้ปัญหาเพื่อ ลดข้อผิดพลาดที่อาจเกิดขึ้นจากการทำงาน แล้วลงมือแก้ปัญหาตามขั้นตอนที่ได้ออกแบบ และวางแผนไว้ ชั่วโมงที่ 4 ขั้นที่ 4 แสวงหาความรู้ 22. ให้นักเรียนแบ่งกลุ่ม (กลุ่มเดิม) เพื่อศึกษาเนื้อหาเกี่ยวกับขั้นตอนการทดสอบ ประเมินผล และ ปรับปรุงแก้ไขวิธีการแก้ปัญหาหรือชิ้นงานและสังเกตตัวอย่างประกอบจากหนังสือเรียน เพื่อให้ นักเรียนเข้าใจมากยิ่งขึ้นพร้อมเปิดโอกาสให้นักเรียนแต่ละกลุ่มทดสอบ ประเมินผล และปรับปรุง แก้ไขวิธีการแก้ปัญหาหรือชิ้นงาน และบันทึกผลลงในสมุดประจำตัว (ICA1 สมรรถนะการเข้าถึง การประเมิน และการจัดการข้อมูลและสารสนเทศ) 23. ครูอธิบายเกร็ดความรู้ที่เกี่ยวข้องกับเนื้อหา (Design Focus) เรื่อง การต่อยอดธุรกิจ 24. นักเรียนศึกษาเนื้อหาเกี่ยวกับการนำเสนอวิธีการแก้ปัญหา ผลการแก้ปัญหาหรือชิ้นงานและ สังเกตตัวอย่าง จากหนังสือเรียน 25. จากนั้นให้นักเรียนแต่ละกลุ่มส่งตัวแทนออกมานำเสนอแนวทางการทดสอบ ประเมินผล และ ปรับปรุงแก้ไขวิธีการแก้ปัญหาหรือชิ้นงาน รวมถึงวิธีการแก้ปัญหา ผลการแก้ปัญหาหรือ ชิ้นงานที่ได้บริเวณหน้าชั้นเรียน ขั้นที่ 5 สรุปสิ่งที่เรียนรู้ 26. ครูถามคำถามกระตุ้นความคิดของนักเรียนว่า“กระบวนการออกแบบเชิงวิศวกรรมกับ การแก้ปัญหาชุมชนหรือท้องถิ่น ประกอบไปด้วยกี่ขั้นตอน อะไรบ้าง” (แนวตอบ : กระบวนการออกแบบเชิงวิศวกรรมกับการแก้ปัญหาชุมชนหรือท้องถิ่น ประกอบด้วย 6 ขั้นตอน คือ ขั้นตอนที่ 1 ระบุปัญหา ขั้นตอนที่ 2 รวบรวมข้อมูลและแนวคิดที่เกี่ยวข้องกับปัญหา ขั้นตอนที่ 3 ออกแบบวิธีการแก้ปัญหา ขั้นตอนที่ 4 วางแผนและดำเนินการแก้ปัญหา
131 ขั้นตอนที่ 5 ทดสอบ ประเมินผล และปรับปรุงแก้ไขวิธีการแก้ปัญหา หรือชิ้นงาน ขั้นตอนที่ 6 นำเสนอวิธีการแก้ปัญหา ผลการแก้ปัญหา หรือชิ้นงาน ขั้นที่ 6 นำเสนอผลงาน 27. เปิดโอกาสให้นักเรียนแต่ละกลุ่มออกมานำเสนอผลงานหน้าชั้นเรียนโดยครูกำหนดเวลาใน การนำเสนอตามความเหมาะสม จากนั้นให้ครูและเพื่อนร่วมชั้นร่วมกันประเมินผลการนำเสนอ ผลงานของนักเรียนแต่ละกลุ่ม (ICA2 สมรรถนะการแชร์ข้อมูลและการสื่อสาร) ขั้นสรุป 1.เปิดโอกาสให้นักเรียนซักถามข้อสงสัย โดยครูให้ความรู้เพิ่มเติมตามความเหมาะสม 2.ครูประเมินผลโดยการสังเกตการตอบคำถามและการนำเสนอผลงานของนักเรียน 3.นักเรียนและครูร่วมกันสรุปเกี่ยวกับกระบวนการออกแบบเชิงวิศวกรรมกับการแก้ปัญหาชุมชน หรือท้องถิ่น 7. การวัดและประเมินผล รายการวัด วิธีวัด เครื่องมือ เกณฑ์การประเมิน 7.1 การประเมินก่อนเรียน - แบบทดสอบก่อนเรียน หน่วยการเรียนรู้ที่ 4 เรื่อง การแก้ปัญหา ชุมชนหรือท้องถิ่นด้วย กระบวนการออกแบบ เชิงวิศวกรรม - ตรวจแบบทดสอบ ก่อนเรียน - แบบทดสอบก่อนเรียน ประเมินตามสภาพจริง 7.2 การประเมินระหว่างการ จัดกิจกรรม 1) การระบุปัญหา - ตรวจใบงานที่ 4.1.1 - ใบงานที่ 4.1.1 ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์ 2) การรวบรวมข้อมูล และแนวคิด ที่เกี่ยวข้อง - ตรวจใบงานที่ 4.1.2 - ใบงานที่ 4.1.2 ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์ 3) การออกแบบวิธีการ แก้ปัญหา - ตรวจใบงานที่ 4.1.3 - ใบงานที่ 4.1.3 ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์ 4) การวางแผนและ ดำเนินการแก้ปัญหา - ตรวจใบงานที่ 4.1.4 - ใบงานที่ 4.1.4 ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์ 5) การนำเสนอผลงาน - ประเมินการนำเสนอ ผลงาน. - แบบประเมิน การนำเสนอผลงาน ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์ 6) พฤติกรรมการทำงาน รายบุคคล - สังเกตพฤติกรรม การทำงานรายบุคคล - แบบสังเกตพฤติกรรม การทำงานรายบุคคล ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์ 7) พฤติกรรมการทำงาน กลุ่ม - สังเกตพฤติกรรม การทำงานกลุ่ม - แบบสังเกตพฤติกรรม การทำงานกลุ่ม ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์
132 รายการวัด วิธีวัด เครื่องมือ เกณฑ์การประเมิน 8) คุณลักษณะ อันพึงประสงค์ - สังเกตความมีวินัย ความรับผิดชอบ ใฝ่เรียนรู้ และมุ่งมั่น ในการทำงาน - แบบประเมิน คุณลักษณะ อันพึงประสงค์ ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์ 8. สื่อ/แหล่งการเรียนรู้ 8.1 สื่อการเรียนรู้ 1) หนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐาน เทคโนโลยี (การออกแบบและเทคโนโลยี) ม.3 หน่วยการเรียนรู้ที่ 4 เรื่องการแก้ปัญหาชุมชนหรือท้องถิ่นด้วยกระบวนการออกแบบเชิงวิศวกรรม 2) ใบงานที่ 4.1.1 เรื่อง การระบุปัญหา 3) ใบงานที่ 4.1.2 เรื่อง การรวบรวมข้อมูลและแนวคิดที่เกี่ยวข้อง 4) ใบงานที่ 4.1.3 เรื่อง การออกแบบวิธีการแก้ปัญหา 5) ใบงานที่ 4.1.4 เรื่อง การวางแผนและดำเนินการแก้ปัญหา 6) แผ่นป้าย เรื่อง กระบวนการออกแบบเชิงวิศวกรรม 7) บัตรภาพ เรื่อง การร่างภาพ 8.2 แหล่งการเรียนรู้ 1) ห้องคอมพิวเตอร์ 2) อินเทอร์เน็ต
133 การระบุปัญหา คำชี้แจง : ให้นักเรียนสำรวจปัญหาที่พบในชุมชนหรือท้องถิ่น โดยระบุปัญหาและรายละเอียดต่าง ๆ ให้ถูกต้อง 1. สรุปรายการปัญหาที่เกิดขึ้นในชุมชนหรือท้องถิ่น 1) 2) 3) 2. จัดลำดับความสำคัญของแต่ละปัญหา รายการปัญหา ขนาด (R1) ความรุนแรง (R2) ความยากง่าย (R3) ความสนใจ (R4) ค่าคะแนน รวม ลำดับ ปัญหา ปัญหา ปัญหา 3. เลือกปัญหาที่ต้องการแก้ไข 4. ระบุปัญหาที่ต้องการแก้ไข ใบงานที่ 4.1.1
134 การระบุปัญหา คำชี้แจง : ให้นักเรียนสำรวจปัญหาที่พบในชุมชนหรือท้องถิ่น โดยระบุปัญหาและรายละเอียดต่าง ๆ ให้ถูกต้อง 1. สรุปรายการปัญหาที่เกิดขึ้นในชุมชนหรือท้องถิ่น 1) ปัญหาขยะมูลฝอย 2) ปัญหาน้ำเน่าเสีย 3) ปัญหาขาดแคลนไฟฟ้า 2. จัดลำดับความสำคัญของแต่ละปัญหา รายการปัญหา ขนาด (R1) ความรุนแรง (R2) ความยากง่าย (R3) ความสนใจ (R4) ค่าคะแนน รวม ลำดับ ปัญหาขยะมูลฝอย 4 3 2 4 53 3 ปัญหาน้ำเน่าเสีย 5 3 3 5 66 1 ปัญหาขาดแคลนไฟฟ้า 3 4 3 3 51 2 3. เลือกปัญหาที่ต้องการแก้ไข ปัญหาน้ำเน่าเสีย 4. ระบุปัญหาที่ต้องการแก้ไข ปัญหายุงลาย เฉลย ใบงานที่ 4.1.1
135 การรวบรวมข้อมูลและแนวคิดที่เกี่ยวข้อง คำชี้แจง : ให้นักเรียนรวบรวมข้อมูลและแนวคิดที่เกี่ยวข้องกับปัญหา จากนั้นบันทึกลงในตารางด้านล่าง ข้อมูลและแนวคิดในการแก้ปัญหา แหล่งข้อมูลที่น่าเชื่อถือ ใบงานที่ 4.1.2
136 การรวบรวมข้อมูลและแนวคิดที่เกี่ยวข้อง คำชี้แจง : ให้นักเรียนรวบรวมข้อมูลและแนวคิดที่เกี่ยวข้องกับปัญหา จากนั้นบันทึกลงในตารางด้านล่าง ข้อมูลและแนวคิดในการแก้ปัญหา แหล่งข้อมูลที่น่าเชื่อถือ 1. วิธีกำจัดแหล่งเพาะพันธุ์ยุงลาย ศูนย์วิจัยสุขภาพกรุงเทพ www.bangkokhealth.com 2. 15 แหล่งเพาะพันธุ์ยุงลาย www.kapook.com 3. “ยุงลาย” ฆาตกรตัวร้ายใกล้ตัวคุณ หนังสือพิมพ์ไทยรัฐ ออนไลน์ www.thairath.co.th 4. 10 วิธีไล่ยุงอย่างปลอดภัยไม่ใช้สารเคมี เว็บไซต์ให้ความรู้เกี่ยวกับบ้านและสวน www.baanlaesuan.com 5. ผลิตภัณฑ์ไล่ยุงและแมลงจากสมุนไพร สภาเกษตรกรแห่งชาติ www.nfc.or.th 6. โครงการรณรงค์บ้าน โรงเรียน ชุมชน ปลอด ลูกน้ำ ยุงลาย ตำบลนาเรียง อำเภอพรหมคีรีจังหวัด นครศรีธรรมราช www.nareang.go.th › datacenter › doc_download › b.doc ใบงานที่ 4.1.2 เฉลย
137 การออกแบบวิธีการแก้ปัญหา คำชี้แจง : ให้นักเรียนออกแบบวิธีการแก้ปัญหาที่พบในชุมชนหรือท้องถิ่น วิธีการแก้ปัญหา คือ การประเมินผลกระทบของผลิตภัณฑ์ที่เลือกใช้ในการแก้ปัญหา ผลกระทบ ผลกระทบทางบวก ผลกระทบทางลบ 1. ต่อมนุษย์และสังคม 2. ต่อเศรษฐกิจ 3. ต่อสิ่งแวดล้อม ผลิตภัณฑ์ที่จะพัฒนามีลักษณะ ดังนี้ ใบงานที่ 4.1.3
138 การออกแบบวิธีการแก้ปัญหา คำชี้แจง : ให้นักเรียนออกแบบวิธีการแก้ปัญหาที่พบในชุมชนหรือท้องถิ่น วิธีการแก้ปัญหา คือ การทำกับดักยุงลายจากขวดพลาสติก การประเมินผลกระทบของผลิตภัณฑ์ที่เลือกใช้ในการแก้ปัญหา ผลกระทบ ผลกระทบทางบวก ผลกระทบทางลบ 1. ต่อมนุษย์และสังคม - ป้องกันยุงลายที่เกิดขึ้นภายในบ้าน หรือในบริเวณชุมชน - ป้องกันการเกิดโรคต่าง ๆ ที่เกิดขึ้น จากยุงลาย เช่น โรคไข้เลือดออก - 2. ต่อเศรษฐกิจ - ประชนชนสามารถนำความรู้มาสร้าง รายได้เสริมให้แก่ครอบครัว - 3. ต่อสิ่งแวดล้อม - นำสิ่งของที่ใช้แล้วกลับมาใช้ซ้ำ เพื่อลดขยะที่ก่อให้เกิดภาวะโลกร้อน เช่น ขวดน้ำ ถุงพลาสติก - ผลิตภัณฑ์ที่จะพัฒนามีลักษณะ ดังนี้ ใบงานที่ 4.1.3 เฉลย
139 การวางแผนและดำเนินการแก้ปัญหา คำชี้แจง: ให้นักเรียนทำการวางแผนและดำเนินการแก้ปัญหาที่เลือก วัสดุที่ใช้ อุปกรณ์ที่ใช้ ขั้นตอนการผลิตกับดักยุงลายจากขวดน้ำพลาสติก ใบงานที่ 4.1.4 แหล่งข้อมูล : https://home.kapook.com/view113871.html
140 การวางแผนและดำเนินการแก้ปัญหา คำชี้แจง: ให้นักเรียนทำการวางแผนและดำเนินการแก้ปัญหาที่เลือก วัสดุที่ใช้ อุปกรณ์ที่ใช้ .............................................................................. .............................................................................. .............................................................................. .............................................................................. .............................................................................. .............................................................................. .............................................................................. .............................................................................. .............................................................................. .............................................................................. .............................................................................. .............................................................................. ขั้นตอนการผลิตกับดักยุงลายจากขวดน้ำพลาสติก 1. ตัดส่วนบนสุดของขวดน้ำพลาสติกออกประมาณ 1/4 ของขวด 2. นำน้ำตาล 50 กรัม มาผสมกับน้ำร้อนปริมาณ 200 มิลลิลิตร แล้วคนให้เข้ากัน ตั้งทิ้งไว้จนกว่าส่วนผสม จะเย็น จึงนำส่วนผสมที่ได้เทใส่ลงในขวดพลาสติก 3. ตักยีสต์เติมลงไป 1 กรัม (ไม่ต้องคนส่วนผสม) 4. คว่ำปากขวดที่ตัดออกมาแล้วใส่ลงไปในขวดพลาสติก พร้อมจัดขอบของขวดน้ำพลาสติกให้เสมอกัน 5. หุ้มขวดด้วยถุงพลาสติกหรือกระดาษหนังสือพิมพ์ 6. จากนั้นนำขวดน้ำไปวางไว้ในที่มืด และรอให้ยุงมาติดกับดัก ใบงานที่ 4.1.4 1. ยีสต์ 2. น้ำอุ่น 3. น้ำตาล 1. ขวดน้ำขนาด 1.5 ลิตร 2. กระดาษหนังสือพิมพ์หรือถุงพลาสติก 3. ปากกาหมึก เฉลย แหล่งข้อมล : https://home.kapook.com/view113871.html
141 แผ่นป้าย เรื่อง กระบวนการออกแบบเชิงวิศวกรรม ขั้นตอนที่ 1 ระบุปัญหา ขั้นตอนที่ 2 รวบรวมข้อมูลและแนวคิด ที่เกี่ยวข้องกับปัญหา
142 ขั้นตอนที่ 3 ออกแบบวิธีการแก้ปัญหา ขั้นตอนที่ 4 วางแผนและดำเนินการ แก้ปัญหา
143 ขั้นตอนที่ 5 ทดสอบ ประเมินผล และปรับปรุงแก้ไขวิธีการแก้ปัญหา หรือชิ้นงาน ขั้นตอนที่ 6 นำเสนอวิธีการแก้ปัญหา ผลการแก้ปัญหาหรือชิ้นงาน
144 บัตรภาพ เรื่อง การร่างภาพ เฉลย
145 แหล่งข้อมูล : https://th.kagouletheband.com/razvlecheniya/20337-kak-narisovat-mashinu-poetapno.html เฉลย
146 แหล่งข้อมูล : http://www.supercoloring.com/es/tutorial-de-dibujo/como-dibujar-un-pez-payaso เฉลย
147 แบบบันทึกหลังแผนการจัดการเรียนรู้ที่ 9 เรื่อง กระบวนการออกแบบเชิงวิศวกรรมกับการแก้ปัญหาชุมชนหรือท้องถิ่น จุดประสงค์การเรียนรู้ วิธีวัด เครื่องมือ เกณฑ์การ ประเมิน จำนวนนักเรียน ผ่านเกณฑ์ ไม่ผ่านเกณฑ์ ด้านความรู้ (K) - อธิบายความหมายของ กระบวนการออกแบบเชิง วิศวกรรมได้ (K) - บอกขั้นตอนของกระบวนการ ออกแบบเชิงวิศวกรรมได้ (K) 1. ตรวจแบบทดสอบ ก่อนเรียน 2. ตรวจใบงานที่ 4.1.1 3. ตรวจใบงานที่ 4.1.2 4. ตรวจใบงานที่ 4.1.3 5. ตรวจใบงานที่ 4.1.4 1. แบบทดสอบ ก่อนเรียน 2. ใบงานที่ 4.1.1 3. ใบงานที่ 4.1.2 4. ใบงานที่ 4.1.3 5. ใบงานที่ 4.1.4 ระดับดีขึ้นไป (ร้อยละ 70 ขึ้นไป) ด้านทักษะกระบวนการ(P) - ออกแบบโครงงานตามขั้นตอน กระบวนการออกแบบเชิง วิศวกรรมได้ (P) 1. สังเกตพฤติกรรม การเรียนรู้ 2. ประเมินผลงาน (เพื่อประเมินทักษะ กระบวนการ 1. แบบประเมิน ทักษะ 2. แบบประเมินผล งาน ระดับดีขึ้นไป (ร้อยละ 70 ขึ้นไป) ด้านคุณลักษณะที่พึงประสงค์ (A) - เล็งเห็นความสำคัญของการนำ กระบวนการออกแบบเชิง วิศวกรรมมาใช้แก้ปัญหาในชีวิต ประจำวัน (A) สังเกตพฤติกรรมการ เรียนรู้ (เพื่อประเมิน คุณลักษณะและ สมรรถนะ) 1. แบบประเมิน คุณลักษณะอันพึง ประสงค์ 2. แบบประเมิน สมรรถนะสำคัญ ของผู้เรียน ระดับดีขึ้นไป (ร้อยละ 70 ขึ้นไป) แหล่งข้อมูล : https://bytiemoe.ru/graficheskie-risunki-kartinki/
148 ด้านอื่น ๆ (พฤติกรรมเด่น หรือ พฤติกรรมที่มีปัญหาของนักเรียน (ถ้ามี) …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ปัญหาอุปสรรค …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. แนวทางแก้ไข …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ลงชื่อ........................................................ ครูผู้สอน ( นางนวลจันทร์ บัวเชย )
149 ความคิดเห็นของผู้ตรวจ (หลังการนำแผนการจัดการเรียนรู้ไปใช้) ............................................................................................................................. ............................................... ............................................................................................................................................................................ ลงชื่อ ( นางบัณฑิตา ศรีดารา ) หัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ............................................................................................................................................................................ ลงชื่อ (นางสาวนภาพร วรรณทอง) หัวหน้าฝ่ายวิชาการ ............................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................. ............................................... ลงชื่อ ว่าที่ร้อยตรี (ธวัชชัย บุญหนัก) รองผู้อำนวยการฝ่ายวิชาการ
150 ............................................................................................................................. ............................................... ............................................................................................................................................................................ ลงชื่อ (นายศึก ลูกอินทร์) ผู้อำนวยการโรงเรียนขุนหาญวิทยาสรรค์ แบบทดสอบก่อนเรียน หน่วยการเรียนรู้ที่4 คำชี้แจง : ให้นักเรียนเลือกคำตอบที่ถูกต้องที่สุดเพียงข้อเดียว