โรงเรียนหนองวัวซอพิทยาคม แผนการจัดการเรียนรู้รายวิชาภาษาไทย ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๒ แผนการจัดการเรียนรู้รายวิชาภาษาไทย ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๒ ภาคเรียนที่ ๑ ปีการศึกษา ๒๕๖๖ เล่ม ๓ แผนการเรียนรู้ที่ ๓๖ - ๕๔ นางสาวศศิธร ประสาวะถา รหัสนักศึกษา ๖๒๑๐๐๑๐๑๒๐๒ นักศึกษาฝึกประสบการณ์วิชาชีพครู สาขาวิชาภาษาไทย คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุดรธานี
โครงสร้างรายวิชา รหัสวิชา ท๒๒๑๐๑ วิชา ภาษาไทย ๑ กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๒ ภาคเรียนที่ ๑ ปีการศึกษา ๒๕๖๖ เวลาเรียน ๖๐ ชั่วโมง จำนวน ๑.๕ หน่วยกิต อัตราส่วนคะแนนระหว่างภาค : ปลายภาค ๗๐ : ๓๐ หน่วย ที่ ชื่อหน่วย การเรียนรู้ มาตรฐานการเรียนรู้/ตัวชี้วัด ภาระงาน/ชิ้นงาน เวลา (ชั่ว โมง) คะแนน ก่อน กลาง ภาค กลาง ภาค หลัง กลาง ภาค ปลาย ภาค ๑ บทละคร เรื่อง รามเกียรติ์ ตอน นารายณ์ ปราบนนทก ท ๑.๑ ม.๒/๑ อ่านออกเสียง บทร้อยแก้วและบทร้อยกรอง ได้ถูกต้อง ท ๑.๑ ม.๒/๓ เขียนผัง ความคิดเพื่อแสดงความเข้าใจ ในบทเรียนต่างๆ ที่อ่าน ท ๑.๑ ม.๒/๔ อภิปรายแสดง ความคิดเห็นเกี่ยวกับเรื่องที่ อ่าน ท ๒.๑ ม.๒/๓ การเขียน บรรยายและพรรณนา ท ๓.๑ ม.๒/๓ วิเคราะห์และ วิจารณ์เรื่องที่ฟังและดูอย่างมี เหตุผล เพื่อนำข้อคิดมา ประยุกต์ใช้ในการดำเนินชีวิต ท ๔.๑ ม.๒/๒ วิเคราะห์ โครงสร้างประโยคสามัญ ประโยครวม และประโยค ซ้อน - อ่านออกเสียงบทร้อยแก้ว และบทร้อยกรอง - เขียนผังความคิดจากเรื่อง ที่อ่าน - แบบฝึกหัดอภิปรายแสดง ความคิดเห็น เรื่อง ชาวนา กับงูเห่า - เขียนบรรยายในหัวข้อที่ กำหนดให้ - แบบฝึกหัดเรื่องประโยค ๑๕ (๑๕) ๓ ๒ - ๒ - ๓ ๑๐ - ๑ ๑ ๑ ๑ ๓ - -
หน่วย ที่ ชื่อหน่วย การเรียนรู้ มาตรฐานการเรียนรู้/ตัวชี้วัด ภาระงาน/ชิ้นงาน เวลา (ชั่ว โมง) คะแนน ก่อน กลาง ภาค กลาง ภาค หลัง กลาง ภาค ปลาย ภาค ท ๔.๑ ม.๒/๓ แต่งบทร้อย กรอง ท ๔.๑ ม.๒/๕ รวบรวมและ อธิบายความหมายของคำ ภาษาต่างประเทศที่ใช้ใน ภาษาไทย - แต่งบทร้อยกรอง - ใบงาน เรื่อง คำภาษาต่างประเทศ - ภาษาจีน อังกฤษ ญี่ปุ่น - ภาษาบาลี สันสกฤต - ภาษาเขมร ชวา-มลายู ๑ ๓ - ๓ ๒ บทเสภา สามัคคีเสวก ตอน วิศวกรรมา และสามัคคี เสวก ท ๑.๑ ม.๒/๑ อ่านออกเสียง บทร้อยแก้วและบทร้อยกรอง ได้ถูกต้อง ท ๑.๑ ม.๒/๒ จับใจความ สำคัญ สรุปความ และอธิบาย รายละเอียดจากเรื่องที่อ่าน ท ๑.๑ ม.๒/๕ วิเคราะห์และ จำแนกข้อเท็จจริง ข้อสนับสนุน และข้อคิดเห็น จากบทความที่อ่าน ท ๑.๑ ม.๒/๘ มีมารยาทใน การอ่าน ท ๒.๑ ม.๒/๓ วิเคราะห์และ วิจารณ์เรื่องที่ฟังและดูอย่างมี - อ่านออกเสียงบทร้อย กรอง - เขียนสรุปใจความสำคัญ จากเรื่องที่อ่าน - แบบฝึกหัดจำแนก ข้อเท็จจริงและข้อคิดเห็น ๑๕ (๑๐) ๑ ๒ ๒ - ๑ ๑๐ - ๒ ๓ ๑ ๑ - -
หน่วย ที่ ชื่อหน่วย การเรียนรู้ มาตรฐานการเรียนรู้/ตัวชี้วัด ภาระงาน/ชิ้นงาน เวลา (ชั่ว โมง) คะแนน ก่อน กลาง ภาค กลาง ภาค หลัง กลาง ภาค ปลาย ภาค เหตุผล เพื่อนำข้อคิดมา ประยุกต์ใช้ในการดำเนินชีวิต ท ๓.๑ ม.๒/๔ พูดในโอกาส ต่างๆ ได้ตรงตามวัตถุประสงค์ ท ๓.๑ ม.๒/๖ มีมารยาทใน การฟัง การดู และการพูด ท ๕.๑ ม.๒/๔ สรุปความรู้ และข้อคิดจากการอ่านไป ประยุกต์ใช้ในชีวิตจริง ๒ - ๒ ๑ - ๒ สอบกลางภาค ๓๐ ๒๕ ๒๐ - - ๓ ศิลาจารึก หลักที่ ๑ ท ๑.๑ ม.๒/๑ อ่านออกเสียง บทร้อยแก้วและบทร้อยกรอง ได้ถูกต้อง ท ๑.๑ ม.๒/๒ จับใจความ สำคัญ สรุปความ และอธิบาย รายละเอียดจากเรื่องที่อ่าน ท ๑.๑ ม.๒/๘ เขียนวิเคราะห์ วิจารณ์ และแสดงความรู้ ความคิดเห็น หรือโต้แย้งใน เรื่องที่อ่านอย่างมีเหตุผล - อ่านออกเสียงบทร้อย กรอง - สรุปใจความสำคัญความรู้ และข้อคิดจากเรื่องที่อ่าน - แบบฝึกหัด เรื่อง การ เขียนวิเคราะห์ วิจารณ์ แสดงความรู้ ความคิดเห็น จากเรื่องที่อ่าน ๑๕ - - (๑๐) ๒ ๒ ๓ ๑๕ - ๕ ๕
หน่วย ที่ ชื่อหน่วย การเรียนรู้ มาตรฐานการเรียนรู้/ตัวชี้วัด ภาระงาน/ชิ้นงาน เวลา (ชั่ว โมง) คะแนน ก่อน กลาง ภาค กลาง ภาค หลัง กลาง ภาค ปลาย ภาค ท ๒.๑ ม.๒/๑ คัดลายมือตัว บรรจงครึ่งบรรทัด ท ๕.๑ ม.๒/๔ สรุปความรู้ และข้อคิดจากการอ่านไป ประยุกต์ใช้ในชีวิตจริง - แบบฝึกหัดคัดลายมือตัว บรรจงครึ่งบรรทัด - สรุปข้อคิดจากเรื่องที่อ่าน ๒ ๑ - ๕ ๔ โคลงภาพ พระราช พงศาวดาร ท ๑.๑ ม.๒/๑ อ่านออกเสียง บทร้อยแก้วและบทร้อยกรอง ได้ถูกต้อง ท ๑.๑ ม.๒/๒ จับใจความ สำคัญ สรุปความ และอธิบาย รายละเอียดจากเรื่องที่อ่าน ท ๑.๑ ม.๒/๖ ระบุข้อสังเกต การชวนเชื่อ การโน้มน้าว หรือความสมเหตุสมผลของ งานเขียน ท ๒.๑ ม.๒/๔ เขียนย่อความ ท ๓.๑ ม.๒/๑ พูดสรุป ใจความสำคัญของเรื่องที่ฟัง และดู ท ๔.๑ ม.๒/๔ ใช้คำราชา ศัพท์ - อ่านออกเสียงบทร้อย กรอง - จับใจความสำคัญจาก เรื่องที่อ่าน - แบบฝึกหัด เรื่อง การชวน เชื่อ การโน้มน้าว - แบบฝึกหัดเขียนย่อความ - สรุปใจความสำคัญจาก เรื่องที่ฟังและดู - แบบฝึกหัด เรื่อง คำราชา ศัพท์ ๑๕ - - (๑๕) ๒ ๒ ๓ ๒ ๑ ๔ ๑๕ - ๒ ๕ ๒ ๑ ๔
หน่วย ที่ ชื่อหน่วย การเรียนรู้ มาตรฐานการเรียนรู้/ตัวชี้วัด ภาระงาน/ชิ้นงาน เวลา (ชั่ว โมง) คะแนน ก่อน กลาง ภาค กลาง ภาค หลัง กลาง ภาค ปลาย ภาค ท ๕.๑ ม.๒/๓ อธิบายคุณค่า ของวรรณคดี วรรณกรรมที่ อ่าน - บอกคุณค่าของวรรณคดี วรรณกรรมที่อ่าน ๑ ๑ รวมคะแนน ๒๕ ๒๐ ๒๕ ๓๐ รวม ๑๐๐ (ลงชื่อ) ครูผู้สอน (ลงชื่อ) หัวหน้ากลุ่มสาระฯ (นางสาวศศิธร ประสาวะถา) (นางจันทร์แดง สิทธิบูรณ์) (ลงชื่อ) หัวหน้างานวัดผล (ลงชื่อ) หัวหน้ากลุ่มบริหารวิชาการ (นางจงกลณี โฮซิน) (นายประทวน ฤทธิ์เทพ) เพื่อโปรดพิจารณา (ลงชื่อ) รองผู้อำนวยการโรงเรียน (นายบรรพต โสดากุล) ( ) อนุมัติ ( ) ไม่อนุมัติ เพราะ........................................................... (ลงชื่อ) ผู้อำนวยการโรงเรียน (นายวิศิษฎ์ อิสระดำรง)
คำอธิบายรายวิชา รหัสวิชา ท๒๒๑๐๑ วิชา ภาษาไทย ๑ กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๒ ภาคเรียนที่ ๑ ปีการศึกษา ๒๕๖๖ เวลาเรียน ๖๐ ชั่วโมง จำนวน ๑.๕ หน่วยกิต อัตราส่วนคะแนนระหว่างภาค : ปลายภาค ๗๐ : ๓๐ ศึกษาการอ่านออกเสียงบทร้อยแก้วและบทร้อยกรอง การจับใจความสำคัญจากเรื่องที่อ่านระบุเหตุผล ข้อเท็จจริงกับข้อคิดเห็นจากบทความ อธิบายคำเปรียบเทียบและคำที่มีหลายความหมายในบริบทต่างๆ จากงาน เขียนเชิงสร้างสรรค์ เรื่องเล่า เรื่องสั้น บทความ นิทาน บันเทิงคดี เอกสารทางวิชาการ และวิเคราะห์คุณค่าที่ได้รับ จากการอ่านงานเขียนอย่างหลากหลาย เพื่อนำไปใช้แก้ปัญหาชีวิต มีมารยาทในการอ่านใช้กระบวนการเขียน บรรยายและการเขียนพรรณนา เขียนสื่อสาร โดยใช้คำถูกต้อง การคัดลายมือตัวบรรจงตามรูปแบบการเขียนตัว อักษรไทย บรรยายประสบการณ์ ย่อความจากเรื่องที่อ่าน มีความสามารถในการสื่อสาร มีมารยาทในการเขียน การพูดสรุปใจความสำคัญของเรื่องที่ฟังและดู มีทักษะในการพูดเล่าเรื่องย่อและเรื่องที่ฟังและดู การพูดสรุป ความรู้และแสดงความคิดเห็นอย่างสร้างสรรค์เกี่ยวกับเรื่องที่ฟังและดู ศึกษามารยาทในการฟัง การดูและการพูด ศึกษาลักษณะของเสียงในภาษาไทย การสร้างคำ วิเคราะห์ชนิดและหน้าที่ของคำในประโยค และความแตกต่าง ของ ภาษาพูดและภาษาเขียน เข้าใจธรรมชาติของภาษาและหลักภาษาไทย ศึกษาเนื้อหา คุณค่า ความรู้และ ข้อคิดจากวรรณคดีและวรรณกรรมประเภทต่างๆ เพื่อนำไปประยุกต์ใช้ในชีวิตจริง โดยใช้กระบวนการเรียนรู้แบบบูรณาการที่เน้นกระบวนการคิด กระบวนการกลุ่ม การสาธิต การสืบค้น ข้อมูลการอภิปราย การแสวงหาความรู้ กระบวนการ GPAS 5steps เพื่อให้นักเรียนเห็นคุณค่าของการอ่านเขียน ฟัง ดู พูด สามารถนำความรู้ไปใช้แก้ปัญหาในชีวิตประจำวัน ใช้เทคโนโลยีการสื่อสาร มีความรักความภาคภูมิใจในภาษาไทย มีมารยาทการอ่าน เขียน มีมารยาทในการฟัง การดู การพูด และมีนิสัยรักการอ่านเขียน ฟัง ดู พูด และมีคุณธรรมจริยธรรมตามคุณลักษณะที่พึงประสงค์ แนวทางการปฏิบัติ ๑. นักเรียนต้องมีเวลาเรียนไม่ต่ำกว่าร้อยละ ๘๐ จึงจะมีสิทธิ์เข้ารับการประเมินผลปลายภาค ๒. นักเรียนต้องส่งงานตามภาระงานที่กำหนดให้ ไม่ต่ำกว่าร้อยละ ๖๐ ของทุกหน่วยการเรียนรู้ ๓. นักเรียนต้องส่งบันทึกการอ่านไม่น้อยกว่า ๒๐ เรื่อง ๔. นักเรียนต้องผ่านการประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงค์ไม่น้อยกว่าระดับ ๑ ทุกข้อ
แผนการจัดการเรียนรู้๓๖ กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๒ หน่วยการเรียนรู้ที่ ๓ ศิลาจารึกหลักที่ ๑ เวลา ๑๕ ชั่วโมง เรื่อง สอบท่องคำราชาศัพท์หมวดเครือญาติและหมวดคำที่ใช้กับพระสงฆ์ เวลา ๑ ชั่วโมง ผู้สอน นางสาวศศิธร ประสาวะถา โรงเรียนหนองวัวซอพิทยาคม ๑. มาตรฐานการเรียนรู้/ตัวชี้วัด ๑.๑ มาตรฐานการเรียนรู้ ท ๔.๑ เข้าใจธรรมชาติของธรรมชาติของภาษาและหลักภาษาไทย การเปลี่ยนแปลงของภาษาและ พลังของภาษาภูมิปัญญาทางภาษา และรักษาภาษาไทยไว้เป็นสมบัติของชาติ ๑.๒ ตัวชี้วัด ท ๔.๑ ม.๒/๔ ใช้คำราชาศัพท์ ๒. จุดประสงค์การเรียนรู้ ๒.๑ นักเรียนสามารถบอกความหมายคำราชาศัพท์หมวดเครือญาติและหมวดคำที่ใช้กับพระสงฆ์ ได้ถูกต้อง (K) ๒.๒ นักเรียนสามารถท่องจำคำราชาศัพท์หมวดเครือญาติและหมวดคำที่ใช้กับพระสงฆ์ได้ถูกต้อง (P) ๒.๓ นักเรียนมีความกระตือรือร้นในการทำกิจกรรม (A) ๓. คุณลักษณะอันพึงประสงค์ ๓.๑ มีวินัย ๓.๒ ใฝ่เรียนรู้ ๓.๓ มุ่งมั่นในการทำงาน ๔. สมรรถนะสำคัญ ๔.๑ ความสามารถในการสื่อสาร ๔.๒ ความสามารถในการคิด ๔.๓ ความสามารถในการใช้ทักษะชีวิต
๕. สาระสำคัญ คำราชาศัพท์คือ คำสุภาพทีใช้ให้เหมาะสมกับฐานะของบุคคลต่างๆ คำราชาศัพท์เป็นการกำหนดคำ และภาษาที่สะท้อนให้เห็นวัฒนธรรมอันดีงานความไทย เป็นสิ่งแสดงถึงความละเอียดอ่อนของภาษาไทยที่มี คำหลายรูปหลายเสียงในความหมายเดียวกัน และเป็นลักษณะพิเศษเฉพาะของภาษาไทย ซึ่งมีหลักการใช้ ที่แตกต่างออกไปตามชนชั้น ๖. สาระการเรียนรู้ ๖.๑ คำราชาศัพท์หมวดเครือญาติ ๖.๒ คำราชาศัพท์ หมวดคำที่ใช้กับพระสงฆ์ ๗. ชิ้นงานหรือภาระงาน ๗.๑ กิจกรรม “สอบท่องคำราชาศัพท์หมวดเครือญาติและคำราชาศัพท์หมวดคำที่ใช้กับพระสงฆ์” ๘.กระบวนการจัดการเรียนรู้ ขั้นนำ ๑.ครูผู้สอนกล่าวทักทายนักเรียน ๒.ครูผู้สอนทบทวนความรู้เรื่อง “คำราชาศัพท์หมวดเครือญาติและคำราชาศัพท์หมวดคำที่ใช้กับ พระสงฆ์” ที่นักเรียนได้เรียนไปในชั่วโมงที่แล้ว ขั้นสอน ๓.ครูผู้สอนอธิบายว่าในวันนี้จะมีการทดสอบ “คำราศัพท์หมวดเครือญาติและคำราชาศัพท์ หมวดคำที่ใช้กับพระสงฆ์” ๔.ครูผู้สอนใช้กิจกรรม “สอบท่องคำราชาศัพท์หมวดเครือญาติและคำราชาศัพท์หมวดคำที่ใช้กับ พระสงฆ์”ให้นักเรียนจับคู่กับเพื่อนหนึ่งคนเพื่อสอบท่องคำราชาศัพท์ ๕.ครูผู้สอนจะเตรียมสลากคำราชาศัพท์หมวดเครือญาติและสลากคำราชาหมวดคำที่ใช้กับพระสงฆ์ ให้นักเรียนแต่ละคู่สุ่มหยิบสลากคำราชาศัพท์หมวดเครือญาติ๑๐ คำ และคำราชาศัพท์หมวดคำที่ใช้กับ พระสงฆ์๑๐ คำ หากสุ่มหยิบได้คำใดนักเรียนต้องอ่านและบอกความหมายของคำราชาศัพท์ให้ถูกต้อง ตัวอย่าง คำราชาศัพท์หมวดเครือญาติ คำราชาศัพท์หมวดคำที่ใช้กับพระสงฆ์ ๑. พระอัยกา ๑. ฉัน ๒. พระอัยยิกา ๒. จำวัด ๓. พระชนก ๓. ทำวัตร ๔. พระชนนี ๔. อาพาธ ๕. พระโอรส ๕. ปัจจัย ๖. พระธิดา ๖. นิมนต์ ๗. พระอนุชา ๗. อาสนะ ๘. พระขนิษฐา ๘. นมัสการ
๙. พระเชษฐา ๙. สรงน้ำ ๑๐. พระเชษฐภคินี ๑๐. มรณภาพ ๖.นักเรียนแต่ละคู่ออกมาสุ่มจับสลากและบอกความหมายคำราชาศัพท์หมวดเครือญาติและคำราชา ศัพท์หมวดคำที่ใช้กับพระสงฆ์ ขั้นสรุป ๗.ครูผู้สอนและนักเรียนร่วมกันสรุปความรู้เรื่อง “คำราชาศัพท์หมวดเครือญาติและหมวดคำที่ใช้กับ พระสงฆ์” ที่ได้สอบไปในวันนี้ ๙. การจัดบรรยากาศเชิงบวก ครูผู้สอนจัดบรรยากาศเชิงบวกโดยการใช้กิจกรรม “เพื่อนช่วยเพื่อน”โดยให้นักเรียนมีสิทธิ์เลือกจับคู่ กับเพื่อนที่นักเรียนไว้ใจ ให้นักเรียนแต่ละคู่ช่วยกันสอบและบอกความหมายของคำราชาศัพท์ ๑๐. สื่อ/แหล่งการเรียนรู้ ๑๐.๑ หนังสือเรียนรายวิชาภาษาไทย หลักภาษา ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๒ ๑๐.๒ กิจกรรม “สอบท่องคำราชาศัพท์หมวดเครือญาติและคำราชาศัพท์หมวดคำที่ใช้กับพระสงฆ์” ๑๑. กระบวนการวัดและประเมินผล จุดประสงค์การเรียนรู้ วิธีการวัด เครื่องมือในการวัด เกณฑ์การประเมินผล ๑. นักเรียนสามารถบอกความหมาย ของคำราชาศัพท์หมวดเครือญาติและ คำราชาศัพท์หมวดคำที่ใช้กับพระสงฆ์ ได้(K) การตอบคำถาม -คำถาม นักเรียนสามารถบอก ความหมายของคำ ราชาศัพท์ได้ถูกต้อง ๒. นักเรียนสามารถท่องจำคำราชา ศัพท์หมวดเครือญาติและคำราชาศัพท์ หมวดคำที่ใช้กับพระสงฆ์ได้ (P) - ท่องจำคำราชา ศัพท์ สอบท่องคำราชา ศัพท์หมวดเครือญาติ และหมวดคำที่ใช้กับ พระสงฆ์ นักเรียนผ่านเกณฑ์ การประเมินร้อยละ ๗๐ ๓. นักเรียนมีความกระตือรือร้นในการ ทำกิจกรรม (A) ประเมิน พฤติกรรมในชั้น เรียน แบบประเมิน พฤติกรรมในชั้นเรียน นักเรียนผ่านเกณฑ์ การประเมินพฤติกรรม ในชั้นเรียนอย่างน้อย ร้อยละ ๗๐
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ๓๗ กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๒ หน่วยการเรียนรู้ที่ ๓ ศิลาจารึกหลักที่ ๑ เวลา ๑๕ ชั่วโมง เรื่อง คำราชาศัพท์ หมวดคำกริยา เวลา ๑ ชั่วโมง ผู้สอน นางสาวศศิธร ประสาวะถา โรงเรียนหนองวัวซอพิทยาคม ๑. มาตรฐานการเรียนรู้/ตัวชี้วัด ๑.๑ มาตรฐานการเรียนรู้ ท ๔.๑ เข้าใจธรรมชาติของธรรมชาติของภาษาและหลักภาษาไทย การเปลี่ยนแปลงของภาษาและ พลังของภาษาภูมิปัญญาทางภาษา และรักษาภาษาไทยไว้เป็นสมบัติของชาติ ๑.๒ ตัวชี้วัด ท ๔.๑ ม.๒/๔ ใช้คำราชาศัพท์ ๒. จุดประสงค์การเรียนรู้ ๒.๑ นักเรียนสามารถบอกความหมายของคำราชาศัพท์หมวดคำกริยาได้ถูกต้อง (K) ๒.๒ นักเรียนสามารถเขียนความหมายของคำราชาศัพท์หมวดคำกริยาได้ถูกต้อง (P) ๒.๓ นักเรียนมีความกระตือรือร้นในการทำกิจกรรม (A) ๓. คุณลักษณะอันพึงประสงค์ ๓.๑ มีวินัย ๓.๒ ใฝ่เรียนรู้ ๓.๓ มุ่งมั่นในการทำงาน ๔. สมรรถนะสำคัญ ๔.๑ ความสามารถในการสื่อสาร ๔.๒ ความสามารถในการคิด ๔.๓ ความสามารถในการใช้ทักษะชีวิต ๕. สาระสำคัญ คำราชาศัพท์คือ คำสุภาพทีใช้ให้เหมาะสมกับฐานะของบุคคลต่างๆ คำราชาศัพท์เป็นการกำหนดคำ และภาษาที่สะท้อนให้เห็นวัฒนธรรมอันดีงานความไทย เป็นสิ่งแสดงถึงความละเอียดอ่อนของภาษาไทยที่มี คำหลายรูปหลายเสียงในความหมายเดียวกัน และเป็นลักษณะพิเศษเฉพาะของภาษาไทย ซึ่งมีหลักการใช้ ที่แตกต่างออกไปตามชนชั้น
๖. สาระการเรียนรู้ - คำราชาศัพท์หมวดคำกริยา ๗. ชิ้นงานหรือภาระงาน - ใบงาน เรื่อง คำราชาศัพท์หมวดคำกริยา ๘. กระบวนการจัดการเรียนรู้ ขั้นนำ ๑.ครูผู้สอนกล่าวทักทายนักเรียน ๒.ครูผู้สอนทบทวนความรู้เรื่องคำราชาศัพท์หมวดร่างกาย คำราชาศัพท์หมวดเครื่องใช้ คำราชาศัพท์ หมวดเครือญาติ และคำราชาศัพท์คำที่ใช้กับพระสงฆ์ที่นักเรียนได้เรียนในชั่วโมงที่ผ่านมา ๓.ครูผู้สอนอธิบายเชื่อมโยงเรื่อง “คำราชาศัพท์หมวดคำกริยา”เป็นคำราชาศัพท์อีกหนึ่งหมวดที่ นักเรียนจะได้เรียนในวันนี้ ขั้นสอน ๔.นักเรียนฟังครูผู้สอนอธิบายทบทวนความหมายของ “คำกริยา” ว่าเป็นคำที่แสดงกิริยาอาการ การกระทำต่างๆ เช่น เดิน วิ่ง เป็นต้น ๕.ครูผู้สอนใช้กิจกรรม “กริยาพาสนุก” โดยครูผู้สอนจะให้นักเรียนแต่ละคนยกตัวอย่างคำกริยารอบๆ ตัวมาคนละ ๑ คำห้ามซ้ำกัน (แนวคำตอบ :กระโดด นั่ง นอน เป็นต้น) ๖.นักเรียนฟังครูผู้สอนอธิบายความรู้เรื่อง “คำราชาศัพท์หมวดคำกริยา”และดูตัวอย่างคำราชาศัพท์ บนกระดาน ตัวอย่างคำราชาศัพท์ ๑. กริ้ว หมายถึง โกรธ ๒. โปรด หมายถึง ชอบ ๓. เสด็จ หมายถึง ไป ๔. เสวย หมายถึง กิน ๕. ตรัส หมายถึง พูด บอก ๖. บรรทม หมายถึง นอน ๗. ประทาน หมายถึง ให้ ๘. ประชวร หมายถึง ป่วย ๙. ทรงม้า หมายถึง ขี่ม้า ๑๐. ทรงรถ หมายถึง ขับรถ นั่งรถ ๑๑. ทรงดนตรี หมายถึง เล่นดนตรี ๑๒. ทอดพระเนตร หมายถึง มอง ดู ๑๓. ชำระพระหัตถ์ หมายถึง ล้างมือ
๗.นักเรียนอ่านคำราชาศัพท์หมวดคำกริยาบนกระดานพร้อมกัน ๘.ครูผู้สอนลบความหมายของคำราชาศัพท์ จากนั้นครูสุ่มนักเรียนออกมาช่วยกันเติมความของ คำราชาศัพท์หมวดคำกริยาบนกระดาน โดยครูจะสุ่มนักเรียนหนึ่งคนออกมาเติมจากนั้นให้นักเรียนเลือกเพื่อน คนต่อไปออกมาเติมความหมายจนครบทุกคำ ๙.ครูเฉลยความหมายบนหน้ากระดาน ๑๐.นักเรียนเขียนคำราชาศัพท์หมวดคำกริยาลงในสมุด ขั้นสรุป ๑๑.ครูและนักเรียนร่วมกันสรุปความรู้เรื่อง “คำราชาศัพท์หมวดคำกริยา” ที่นักเรียนได้เรียนในวันนี้ ๙. การจัดบรรยากาศเชิงบวก ครูผู้สอนเปิดโอกาสให้นักเรียนให้นักเรียนได้แสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับคำกริยา นอกจากนักเรียนจะ ได้ร่วมแสดงความคิดเห็นแล้วนักเรียนยังจะได้แลกเปลี่ยนคำตอบกับเพื่อนร่วมชั้นอีกด้วย ๑๐. สื่อ/แหล่งการเรียนรู้ ๑๐.๑ หนังสือเรียนรายวิชาภาษาไทย หลักภาษา ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๒ ๑๐.๒ กิจกรรม “กริยาพาสนุก” ๑๑. กระบวนการวัดและประเมินผล จุดประสงค์การเรียนรู้ วิธีการวัด เครื่องมือในการวัด เกณฑ์การประเมินผล ๑. นักเรียนสามารถบอกความหมาย ของคำราชาศัพท์หมวดคำกริยาได้ (K) การตอบคำถาม -คำถาม นักเรียนสามารถบอก ความหมายของคำ ราชาศัพท์ได้ถูกต้อง ๒. นักเรียนสามารถเขียนความหมาย ของคำราชาศัพท์หมวดคำกริยาได้ (P) การตอบคำถาม - คำถาม นักเรียนผ่านเกณฑ์ การประเมินร้อยละ ๗๐ ๓. นักเรียนมีความกระตือรือร้นในการ ทำกิจกรรม (A) ประเมิน พฤติกรรมในชั้น เรียน แบบประเมิน พฤติกรรมในชั้นเรียน นักเรียนผ่านเกณฑ์ การประเมินพฤติกรรม ในชั้นเรียนอย่างน้อย ร้อยละ ๗๐
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ๓๘ กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๒ หน่วยการเรียนรู้ที่ ๓ ศิลาจารึกหลักที่ ๑ เวลา ๑๕ ชั่วโมง เรื่อง คำราชาศัพท์ หมวดคำสรรพนาม เวลา ๑ ชั่วโมง ผู้สอน นางสาวศศิธร ประสาวะถา โรงเรียนหนองวัวซอพิทยาคม ๑. มาตรฐานการเรียนรู้/ตัวชี้วัด ๑.๑ มาตรฐานการเรียนรู้ ท ๔.๑ เข้าใจธรรมชาติของธรรมชาติของภาษาและหลักภาษาไทย การเปลี่ยนแปลงของภาษาและ พลังของภาษาภูมิปัญญาทางภาษา และรักษาภาษาไทยไว้เป็นสมบัติของชาติ ๑.๒ ตัวชี้วัด ท ๔.๑ ม.๒/๔ ใช้คำราชาศัพท์ ๒. จุดประสงค์การเรียนรู้ ๒.๑ นักเรียนสามารถบอกความหมายของคำราชาศัพท์หมวดคำสรรพนามได้ถูกต้อง (K) ๒.๒ นักเรียนสามารถเขียนความหมายของคำราชาศัพท์หมวดคำสรรพนามได้ถูกต้อง (P) ๒.๓ นักเรียนมีความกระตือรือร้นในการทำกิจกรรม (A) ๓. คุณลักษณะอันพึงประสงค์ ๓.๑ มีวินัย ๓.๒ ใฝ่เรียนรู้ ๓.๓ มุ่งมั่นในการทำงาน ๔. สมรรถนะสำคัญ ๔.๑ ความสามารถในการสื่อสาร ๔.๒ ความสามารถในการคิด ๔.๓ ความสามารถในการใช้ทักษะชีวิต ๔.๔ ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี
๕. สาระสำคัญ คำราชาศัพท์คือ คำสุภาพทีใช้ให้เหมาะสมกับฐานะของบุคคลต่างๆ คำราชาศัพท์เป็นการกำหนดคำ และภาษาที่สะท้อนให้เห็นวัฒนธรรมอันดีงานความไทย เป็นสิ่งแสดงถึงความละเอียดอ่อนของภาษาไทยที่มี คำหลายรูปหลายเสียงในความหมายเดียวกัน และเป็นลักษณะพิเศษเฉพาะของภาษาไทย ซึ่งมีหลักการใช้ ที่แตกต่างออกไปตามชนชั้น ๖. สาระการเรียนรู้ - คำราชาศัพท์หมวดคำสรรพนาม ๗. ชิ้นงานหรือภาระงาน -แบบฝึกหัด เรื่อง คำราชาศัพท์หมวดคำสรรพนาม ๘. กระบวนการจัดการเรียนรู้ ขั้นนำ ๑.ครูผู้สอนกล่าวทักทายนักเรียน ๒.ครูผู้สอนทบทวนความรู้เรื่องคำราชาศัพท์หมวดคำกริยาที่นักเรียนได้เรียนในชั่วโมงที่ผ่านมา ๓.ครูผู้สอนอธิบายเชื่อมโยงเรื่อง “คำราชาศัพท์หมวดคำสรรพนาม”เป็นคำราชาศัพท์อีกหนึ่งหมวดที่ นักเรียนจะได้เรียนในวันนี้ ขั้นสอน ๔.นักเรียนฟังครูผู้สอนอธิบายความหมายของ “คำสรรพนาม” ว่าเป็นคำที่ใช้เรียนแทนคำนาม ๕.นักเรียนฟังครูผู้สอนอธิบายความรู้เรื่อง “คำราชาศัพท์หมวดคำสรรพนาม”และดูตัวอย่างคำศัพท์ บนกระดาน ตัวอย่างคำราชาศัพท์ บุรุษที่ ๑ สรรพนาม ผู้พูด ผู้ฟัง ข้าพระพุทธเจ้า บุคคลทั่วไป พระมหากษัตริย์ เจ้านายชั้นสูง เกล้ากระหม่อมฉัน บุคคลทั่วไป (หญิง) เจ้านายชั้นรองลงมา เกล้ากระหม่อม บุคคลทั่วไป (ชาย) เกล้ากระผม บุคคลทั่วไป
บุรุษที่ ๒ สรรพนาม ผู้พูด ผู้ฟัง ใต้ฝ่าละอองธุลีพระบาท เจ้านายหรือบุคคลทั่วไป พระมหากษัตริย์ พระบรมราชินีนาถ ใต้ฝ่าละอองพระบาท เจ้านายหรือบุคคลทั่วไป พระบรมโอรสาธิราช พระบรมราชกุมารี ใต้ฝ่าพระบาท เจ้านายหรือบุคคลทั่วไป เจ้านายชั้นสูง ฝ่าพระบาท เจ้านายที่เสมอกันหรือผู้น้อย เจ้านายชั้นหม่อมเจ้าถึงพระเจ้า วรวงศ์เธอ บุรุษที่ ๓ สรรพนาม ผู้พูด ใช้กับ พระองค์ บุคคลทั่วไป พระมหากษัตริย์ เจ้านายชั้นสูง ท่าน บุคคลทั่วไป เจ้านาย คำขานรับ คำ ผู้ใช้ ใช้กับ พระพุทธเจ้าข้าขอรับใส่เกล้าใส่กระหม่อม ชาย พระมหากษัตริย์ เพคะใส่เกล้าใส่กระหม่อมหรือเพคะ หญิง พระมหากษัตริย์ พระพุทธเจ้าข้าขอรับ พระพุทธเจ้าข้า ชาย เจ้านายชั้นสูง เพคะกระหม่อม หญิง เจ้านายชั้นสูง ๖.นักเรียนฝึกอ่านคำราชาศัพท์หมวดคำสรรพนามบนกระดานพร้อมกัน ๗.นักเรียนจดคำราชาศัพท์หมวดคำสรรพนาม บุรุษที่ ๑ , บุรุษที่ ๒ , บุรุษที่ ๓ และคำขานรับลง ในสมุด ขั้นสรุป ๘.ครูผู้สอนและนักเรียนร่วมกันสรุปความรู้เรื่อง “คำราชาศัพท์หมวดคำสรรพนาม” ที่นักเรียนได้เรียน ไปในวันนี้ ๙. การจัดบรรยากาศเชิงบวก ครูผู้สอนจัดบรรยากาศเชิงบวกโดยให้นักเรียนฝึกสังเกตความแตกต่างของคำสรรพนามทั่วไปและ คำสรรพนามราชาศัพท์ ให้ผู้เรียนฝึกอ่านและสังเกตคำศัพท์บนกระดาน
๑๐. สื่อ/แหล่งการเรียนรู้ ๑๐.๑ หนังสือเรียนรายวิชาภาษาไทย หลักภาษา ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๒ ๑๑. กระบวนการวัดและประเมินผล จุดประสงค์การเรียนรู้ วิธีการวัด เครื่องมือในการวัด เกณฑ์การประเมินผล ๑. นักเรียนสามารถบอกความหมาย ของคำราชาศัพท์หมวดคำสรรพนามได้ (K) การตอบคำถาม -คำถาม นักเรียนสามารถบอก ความหมายของคำ ราชาศัพท์ได้ถูกต้อง ๒. นักเรียนสามารถเขียนความหมาย ของคำราชาศัพท์หมวดคำสรรพนามได้ (P) การตอบคำถาม - คำถาม นักเรียนผ่านเกณฑ์ การประเมินร้อยละ ๗๐ ๓. นักเรียนมีความกระตือรือร้นในการ ทำกิจกรรม (A) ประเมิน พฤติกรรมในชั้น เรียน แบบประเมิน พฤติกรรมในชั้นเรียน นักเรียนผ่านเกณฑ์ การประเมินพฤติกรรม ในชั้นเรียนอย่างน้อย ร้อยละ ๗๐
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ๓๙ กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๒ หน่วยการเรียนรู้ที่ ๓ ศิลาจารึกหลักที่ ๑ เวลา ๑๕ ชั่วโมง เรื่อง สอบท่องคำราชาศัพท์หมวดคำกริยาและหมวดคำสรรพนาม เวลา ๑ ชั่วโมง ผู้สอน นางสาวศศิธร ประสาวะถา โรงเรียนหนองวัวซอพิทยาคม ๑. มาตรฐานการเรียนรู้/ตัวชี้วัด ๑.๑ มาตรฐานการเรียนรู้ ท ๔.๑ เข้าใจธรรมชาติของธรรมชาติของภาษาและหลักภาษาไทย การเปลี่ยนแปลงของภาษาและ พลังของภาษาภูมิปัญญาทางภาษา และรักษาภาษาไทยไว้เป็นสมบัติของชาติ ๑.๒ ตัวชี้วัด ท ๔.๑ ม.๒/๔ ใช้คำราชาศัพท์ ๒. จุดประสงค์การเรียนรู้ ๒.๑ นักเรียนสามารถบอกความหมายคำราชาศัพท์หมวดคำกริยาและหมวดคำสรรพนามได้(K) ๒.๒ นักเรียนสามารถท่องจำคำราชาศัพท์หมวดคำกริยาและหมวดคำสรรพนามได้ถูกต้อง (P) ๒.๓ นักเรียนมีความกระตือรือร้นในการทำกิจกรรม (A) ๓. คุณลักษณะอันพึงประสงค์ ๓.๑ มีวินัย ๓.๒ ใฝ่เรียนรู้ ๓.๓ มุ่งมั่นในการทำงาน ๔. สมรรถนะสำคัญ ๔.๑ ความสามารถในการสื่อสาร ๔.๒ ความสามารถในการคิด ๔.๓ ความสามารถในการใช้ทักษะชีวิต ๕. สาระสำคัญ คำราชาศัพท์คือ คำสุภาพทีใช้ให้เหมาะสมกับฐานะของบุคคลต่างๆ คำราชาศัพท์เป็นการกำหนดคำ และภาษาที่สะท้อนให้เห็นวัฒนธรรมอันดีงานความไทย เป็นสิ่งแสดงถึงความละเอียดอ่อนของภาษาไทยที่มี คำหลายรูปหลายเสียงในความหมายเดียวกัน และเป็นลักษณะพิเศษเฉพาะของภาษาไทย ซึ่งมีหลักการใช้ ที่แตกต่างออกไปตามชนชั้น
๖. สาระการเรียนรู้ ๖.๑ คำราชาศัพท์หมวดคำกริยา ๖.๒ คำราชาศัพท์ หมวดคำสรรพนาม ๗. ชิ้นงานหรือภาระงาน ๗.๑ กิจกรรม “สอบท่องคำราชาศัพท์หมวดคำกริยาและคำราชาศัพท์หมวดคำสรรพนาม” ๘.กระบวนการจัดการเรียนรู้ ขั้นนำ ๑.ครูผู้สอนกล่าวทักทายนักเรียน ๒.ครูผู้สอนทบทวนความรู้เรื่อง “คำราชาศัพท์หมวดคำกริยาและคำราชาศัพท์หมวดคำสรรพนาม” ที่นักเรียนได้เรียนไปในชั่วโมงที่แล้ว ขั้นสอน ๓.ครูผู้สอนอธิบายว่าในวันนี้จะมีการทดสอบ “คำราศัพท์หมวดคำกริยาและคำราชาศัพท์ หมวดคำสรรพนาม” ๔.ครูผู้สอนใช้กิจกรรม “สอบท่องคำราชาศัพท์หมวดคำกริยาและคำราชาศัพท์หมวดคำสรรพนาม” ให้นักเรียนจับคู่กับเพื่อนหนึ่งคนเพื่อสอบท่องคำราชาศัพท์ ๕.ครูผู้สอนจะเตรียมสลากคำราชาศัพท์หมวดคำกริยาและสลากคำราชาหมวดคำสรรพนาม ให้นักเรียนแต่ละคู่สุ่มหยิบสลากคำราชาศัพท์หมวดคำกริยา ๑๐ คำ และคำราชาศัพท์หมวดคำสรรพนาม ๕ คำ หากสุ่มหยิบได้คำใดนักเรียนต้องอ่านและบอกความหมายของคำราชาศัพท์ให้ถูกต้อง ตัวอย่าง คำราชาศัพท์หมวดคำกริยา คำราชาศัพท์หมวดคำสรรพนาม ๑. โปรด ๑. ข้าพระพุทธเจ้า ๒. เสด็จ ๒. ใต้ฝ่าละอองธุลีพระบาท ๓. เสวย ๓. ใต้ฝ่าละอองพระบาท ๔. ตรัส ๔. ใต้ฝ่าพระบาท ๕. บรรทม ๕. ฝ่าพระบาท ๖. ประชวร ๗. ประทาน ๘. ทรงม้า ๙. ทอดพระเนตร ๑๐. ชำระพระหัตถ์ ๖.นักเรียนแต่ละคู่ออกมาสุ่มจับสลากและบอกความหมายคำราชาศัพท์หมวดคำกริยาและคำราชา ศัพท์หมวดคำสรรพนาม
ขั้นสรุป ๗.ครูผู้สอนและนักเรียนร่วมกันสรุปความรู้เรื่อง “คำราชาศัพท์หมวดคำกริยาและหมวดคำ สรรพนาม” ที่ได้สอบไปในวันนี้ ๙. การจัดบรรยากาศเชิงบวก ครูผู้สอนจัดบรรยากาศเชิงบวกโดยการใช้กิจกรรม “เพื่อนช่วยเพื่อน”โดยให้นักเรียนมีสิทธิ์เลือกจับคู่ กับเพื่อนที่นักเรียนไว้ใจ ให้นักเรียนแต่ละคู่ช่วยกันสอบและบอกความหมายของคำราชาศัพท์ ๑๐. สื่อ/แหล่งการเรียนรู้ ๑๐.๑ หนังสือเรียนรายวิชาภาษาไทย หลักภาษา ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๒ ๑๐.๒ กิจกรรม “สอบท่องคำราชาศัพท์หมวดคำกริยาและคำราชาศัพท์หมวดคำสรรพนาม” ๑๑. กระบวนการวัดและประเมินผล จุดประสงค์การเรียนรู้ วิธีการวัด เครื่องมือในการวัด เกณฑ์การประเมินผล ๑. นักเรียนสามารถบอกความหมาย ของคำราชาศัพท์หมวดคำกริยาและคำ ราชาศัพท์หมวดคำสรรพนามได้(K) การตอบคำถาม -คำถาม นักเรียนสามารถบอก ความหมายของคำ ราชาศัพท์ได้ถูกต้อง ๒. นักเรียนสามารถท่องจำคำราชา ศัพท์หมวดคำกริยาและคำราชาศัพท์ หมวดคำสรรพนามได้ (P) - ท่องจำคำราชา ศัพท์ สอบท่องคำราชา ศัพท์หมวดคำกริยา และหมวดคำ สรรพนาม นักเรียนผ่านเกณฑ์ การประเมินร้อยละ ๗๐ ๓. นักเรียนมีความกระตือรือร้นในการ ทำกิจกรรม (A) ประเมิน พฤติกรรมในชั้น เรียน แบบประเมิน พฤติกรรมในชั้นเรียน นักเรียนผ่านเกณฑ์ การประเมินพฤติกรรม ในชั้นเรียนอย่างน้อย ร้อยละ ๗๐
ภาคผนวก สื่อ/แหล่งการเรียนรู้ ๑.สลากคำราชาศัพท์หมวดคำกริยาและคำราชาศัพท์หมวดคำสรรพนาม
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ๔๐ กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๒ หน่วยการเรียนรู้ที่ ๓ ศิลาจารึกหลักที่ ๑ เวลา ๑๕ ชั่วโมง เรื่อง ค้นศัพท์จากศิลาจารึก เวลา ๑ ชั่วโมง ผู้สอน นางสาวศศิธร ประสาวะถา โรงเรียนหนองวัวซอพิทยาคม ๑. มาตรฐานการเรียนรู้/ตัวชี้วัด ๑.๑ มาตรฐานการเรียนรู้ ท ๒.๑ ใช้กระบวนการเขียนเขียนสื่อสาร เขียนเรียงความ ย่อความ และเขียนเรื่องราวในรูปแบบต่างๆ เขียนรายงานข้อมูลสารสนเทศและรายงานการศึกษาค้นคว้าอย่างมีประสิทธิภาพ ๑.๒ ตัวชี้วัด ท ๒.๑ ม.๒/๑ คัดลายมือตัวบรรจงครึ่งบรรทัด ๒. จุดประสงค์การเรียนรู้ ๒.๑ นักเรียนสามารถบอกความหมายคำศัพท์จากเรื่องศิลาจารึกหลักที่ ๑ ได้ถูกต้อง (K) ๒.๒ นักเรียนสามารถเขียนคำศัพท์ตามคำบอกจากเรื่องศิลาจารึกหลักที่ ๑ ได้ถูกต้อง (P) ๒.๓ นักเรียนมีความกระตือรือร้นในการทำกิจกรรม (A) ๓. คุณลักษณะอันพึงประสงค์ ๓.๑ มีวินัย ๓.๒ ใฝ่เรียนรู้ ๓.๓ มุ่งมั่นในการทำงาน ๔. สมรรถนะสำคัญ ๔.๑ ความสามารถในการสื่อสาร ๔.๒ ความสามารถในการคิด ๔.๓ ความสามารถในการใช้ทักษะชีวิต ๔.๔ ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี ๕. สาระสำคัญ ศิลาจารึกพ่อขุนรามคำแหง เป็นหลักฐานทางประวัติศาสตร์เกี่ยวกับสภาพการเมืองการปกครองใน สมัยสุโขทัย รวมทั้งข้อมูลอื่นๆ เช่น พระราชประวัติพ่อขุนรามคำแหงมหาราช การประดิษฐ์ตัวอักษรไทยขึ้นใช้ ซึ่งนอกจากมีความสำคัญในเชิงประวัติศาสตร์ ทำให้ได้รู้วิวัฒนาการของภาษา แสดงให้เห็นถึงความมี
อารยธรรมและประเพณีวัฒนธรรมอันดีงามของไทย อีกทั้งโบราณคดีแล้วยังมีความสำคัญที่สะท้อนพัฒนาการ ทางวรรณคดีและวรรณกรรมของชาติไทยได้อีกด้วย นอกจากนี้ทำให้ผู้เรียนมีจิตสำนึกรักความเป็นไทย อนุรักษ์ภาษาไทยซึ่งเป็นภาษาประจำชาติไทย ๖. สาระการเรียนรู้ ๖.๑ คำศัพท์จากเรื่องศิลาจารึกหลักที่ ๑ ๗. ชิ้นงานหรือภาระงาน ๗.๑ เขียนคำศัพท์ตามคำบอกจากเรื่องศิลาจารึกหลักที่ ๑ ๘. กระบวนการจัดการเรียนรู้ ขั้นนำ ๑.ครูผู้สอนกล่าวทักทายนักเรียน ๒.นักเรียนฟังครูผู้สอนทบทวนความรู้ที่ได้เรียนไปในชั่วโมงที่ผ่านมา ๓.ครูผู้สอนอธิบายเชื่อมโยงเข้าสู่บทเรียนเรื่อง “ศิลาจารึกหลักที่ ๑” ที่นักเรียนจะได้เรียนในวันนี้ แต่ก่อนที่จะเข้าสู่เนื้อหาเรื่องศิลาจารึกหลักที่ ๑ ซึ่งในวรรณคดีเรื่องนี้มีการใช้ภาษาที่ค่อนข้างเก่า ดังนั้น นักเรียนควรจะทำความรู้จักกับความหมายของคำศัพท์ในเรื่องก่อน ขั้นสอน ๔.ครูผู้สอนใช้กิจกรรม “เขียนศัพท์ตามคำบอกจากเรื่อง ศิลาจารึกหลักที่ ๑” ๕.ครูผู้สอนให้นักเรียนค้นคว้าความหมายและคำอ่านของคำศัพท์จากเรื่อง ศิลาจารึกหลักที่ ๑ ตัวอย่างคำศัพท์ ๑. โสง หมายถึง สอง ๒. เตียมแต่ หมายถึง ตั้งแต่ ๓. เงือน หมายถึง เงิน ๔. ตู หมายถึง คำใช้แทนตัวผู้พูด (เป็นสรรพนามบุรุษที่ ๑) ๕. ต่อช้าง หมายถึง ชนช้าง ๖. ทั้งกลม หมายถึง ทั้งหมด ๗. บำเรอ หมายถึง ปรนนิบัติให้เป็นที่ชอบใจ ๘. พ่าย หมายถึง แพ้ ๙. แพ้ หมายถึง ชนะ ๑๐. เวน หมายถึง ถวาย มอบ ๑๑. ตัวเนื้อตัวปลา หมายถึง สัตว์บกสัตว์น้ำ ๑๒. ไพร่ฟ้าหน้าใสพ่อกู หมายถึง ไพร่พลของพ่อขุนศรีอินทราทิตย์ ๑๓. หนีญญ่ายพายจแจ้น หมายถึง หนีอย่างชุลมุนวุ่นวาย ๑๔. หมากส้มหมากหวาน หมายถึง ผลไม้รสเปรี้ยว ผลไม้รสหวาน ๑๕. ตีหนังวังช้าง หมายถึง คล้องช้าง
๖.ครูให้นักเรียนจับคู่กันเพื่อช่วยกันสืบค้นคำตอบและเขียนลงบนสมุด ๗.ครูและนักเรียนร่วมกันเฉลยความหมายของคำศัพท์จากเรื่อง ศิลาจารึกหลักที่ ๑ ขั้นสรุป ๘.ครูและนักเรียนร่วมกันสรุปความรู้เรื่อง “คำศัพท์จากเรื่อง ศิลาจารึกหลักที่ ๑” ที่นักเรียนได้เรียน ไปในวันนี้ ๙. การจัดบรรยากาศเชิงบวก ครูผู้สอนจัดบรรยากาศเชิงบวกโดยการจัดกิจกรรมให้นักเรียนได้แลกเปลี่ยนความหมายของคำศัพท์ จากเรื่องศิลาจารึกหลักที่ ๑ ที่ได้ค้นคว้ากับเพื่อน ให้นักเรียนได้ฝึกสังเกตค้นคว้าหาคำตอบ ๑๐. สื่อ/แหล่งการเรียนรู้ ๑๐.๑ หนังสือเรียนรายวิชาภาษาไทย วรรณคดีและวรรณกรรม ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๒ ๑๐.๒ กิจกรรม “เขียนศัพท์ตามคำบอกจากเรื่องศิลาจารึกหลักที่ ๑” ๑๑. กระบวนการวัดและประเมินผล จุดประสงค์การเรียนรู้ วิธีการวัด เครื่องมือในการวัด เกณฑ์การประเมินผล ๑. นักเรียนสามารถบอก ความหมายคำศัพท์จากเรื่องศิลา จารึกหลักที่ ๑ ได้ถูกต้อง (K) -การตอบคำถาม คำถาม แบบฝึกหัด นักเรียนบอกความหมาย คำศัพท์จากเรื่องศิลา จารึกหลักที่ ๑ ได้ถูกต้อง ๒. นักเรียนสามารถเขียนคำศัพท์ ตามคำบอกจากเรื่องศิลาจารึก หลักที่ ๑ ได้ถูกต้อง (P) - กิจกรรม “เขียน ศัพท์ตามคำบอก” แบบประเมินการ เขียน นักเรียนผ่านเกณฑ์การ ประเมินร้อยละ ๗๐ ๓. นักเรียนมีความกระตือรือร้น ในการทำกิจกรรม (A) ประเมินพฤติกรรม ในชั้นเรียน แบบประเมิน พฤติกรรมในชั้น เรียน นักเรียนผ่านเกณฑ์การ ประเมินพฤติกรรมในชั้น เรียนร้อยละ ๗๐
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ๔๑ กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๒ หน่วยการเรียนรู้ที่ ๓ ศิลาจารึกหลักที่ ๑ เวลา ๑๕ ชั่วโมง เรื่อง ลายสือไทยพ่อขุนรามคำแหง เวลา ๑ ชั่วโมง ผู้สอน นางสาวศศิธร ประสาวะถา โรงเรียนหนองวัวซอพิทยาคม ๑. มาตรฐานการเรียนรู้/ตัวชี้วัด ๑.๑ มาตรฐานการเรียนรู้ ท ๒.๑ ใช้กระบวนการเขียนเขียนสื่อสาร เขียนเรียงความ ย่อความ และเขียนเรื่องราวในรูปแบบต่างๆ เขียนรายงานข้อมูลสารสนเทศและรายงานการศึกษาค้นคว้าอย่างมีประสิทธิภาพ ๑.๒ ตัวชี้วัด ท ๒.๑ ม.๒/๑ คัดลายมือตัวบรรจงครึ่งบรรทัด ๒. จุดประสงค์การเรียนรู้ ๒.๑ นักเรียนสามารถเปรียบเทียบลายสือไทยและพยัญชนะไทยในปัจจุบันได้ (K) ๒.๒ นักเรียนสามารถเขียนลายสือไทยได้ (P) ๒.๓ นักเรียนให้ความร่วมมือในการทำกิจกรรม (A) ๓. คุณลักษณะอันพึงประสงค์ ๓.๑ มีวินัย ๓.๒ ใฝ่เรียนรู้ ๓.๓ มุ่งมั่นในการทำงาน ๔. สมรรถนะสำคัญ ๔.๑ ความสามารถในการสื่อสาร ๔.๒ ความสามารถในการคิด ๔.๓ ความสามารถในการใช้ทักษะชีวิต ๔.๔ ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี ๕. สาระสำคัญ ศิลาจารึกพ่อขุนรามคำแหง เป็นหลักฐานทางประวัติศาสตร์เกี่ยวกับสภาพการเมืองการปกครองใน สมัยสุโขทัย รวมทั้งข้อมูลอื่นๆ เช่น พระราชประวัติพ่อขุนรามคำแหงมหาราช การประดิษฐ์ตัวอักษรไทยขึ้นใช้ ซึ่งนอกจากมีความสำคัญในเชิงประวัติศาสตร์ ทำให้ได้รู้วิวัฒนาการของภาษา แสดงให้เห็นถึงความมี
อารยธรรมและประเพณีวัฒนธรรมอันดีงามของไทย อีกทั้งโบราณคดีแล้วยังมีความสำคัญที่สะท้อนพัฒนาการ ทางวรรณคดีและวรรณกรรมของชาติไทยได้อีกด้วย นอกจากนี้ทำให้ผู้เรียนมีจิตสำนึกรักความเป็นไทย อนุรักษ์ภาษาไทยซึ่งเป็นภาษาประจำชาติไทย ๖. สาระการเรียนรู้ ๖.๑ ลายสือไทยพ่อขุนรามคำแหง ๗. ชิ้นงานหรือภาระงาน ๗.๑ คัดลายสือไทย ๘. กระบวนการจัดการเรียนรู้ ขั้นนำ ๑.ครูผู้สอนกล่าวทักทายนักเรียน ๒.ครูผู้สอนนำเข้าสู่บทเรียนโดยการนำสื่อรูปภาพของศิลาจารึกหลักที่ ๑ มาให้นักเรียนชม จากนั้น ครูผู้สอนใช้คำถามให้นักเรียนสังเกตว่าลักษณะภายนอกของศิลาจารึกเป็นอย่างไรบ้าง (แนวคำตอบ :ลักษณะทำมาจากหิน เป็นต้น) ๓.ครูผู้สอนใช้คำถามให้นักเรียนสังเกตว่า “นักเรียนรู้หรือไม่ว่าสิ่งนี้เรียกว่าอะไร”(แนวคำตอบ : หลักศิลาจารึก) “นักเรียนเคยเห็นของสิ่งนี้จากที่ไหนมาก่อนหรือไม่” (แนวคำตอบ : พิพิธภัณฑ์ สื่ออินเทอร์เน็ต เป็นต้น) ๔.ครูผู้สอนอธิบายเชื่อมโยงเข้าสู่บทเรียนว่ารูปหลักศิลาจารึกที่ได้นำมาให้นักเรียนชมข้างต้นนั้นเป็น หลักศิลาจารึกที่มาจากเรื่อง “ศิลาจารึกหลักที่ ๑” ที่เราจะได้เรียนกันในวันนี้ ขั้นสอน ๕.นักเรียนฟังครูผู้สอนอธิบายประวัติความเป็นมาของศิลาจารึกหลักที่ ๑ ๖.ครูผู้สอนอธิบายถึงตัวอักษรที่ปรากฏบนศิลาจารึก เรียกว่า “ลายสือไทยพ่อขุนรามคำแหง” ซึ่งครูผู้สอนนำบัตรภาพลายสือไทยพ่อขุนรามคำแหงมาให้นักเรียนชม ๗.นักเรียนสังเกตความแตกต่างของลายสือไทยพ่อขุนรามคำแหงและพยัญชนะไทยในปัจจุบัน ๘.นักเรียนดูบัตรภาพแล้วลองตอบว่าบัตรภาพลายสือไทยที่ครูถืออยู่ตรงกับพยัญชนะไทยตัวใด ในปัจจุบัน ๙.นักเรียนฟังครูผู้สอนเฉลยคำตอบ ๑๐.ครูผู้สอนใช้กิจกรรม “คัดลายสือไทย” โดยจะให้นักเรียนลองสุ่มจับลายสือไทยขึ้นมาคนละ ๑ ตัว จากนั้นคัดลายสือไทยที่สุ่มได้ลงในสมุดหนึ่งหน้ากระดาษ ขั้นสรุป ๑๑.ครูผู้สอนและนักเรียนร่วมกันสรุปความรู้เรื่อง “ลายสือไทยพ่อขุนรามคำแหง” ที่นักเรียนไปเรียน รู้ในวันนี้
๙. การจัดบรรยากาศเชิงบวก ครูผู้สอนจัดบรรยากาศเชิงบวกโดยการจัดกิจกรรมให้นักเรียนได้ฝึกสังเกตและเปรียบเทียบความ แตกต่าง เห็นพัฒนาการของลายสือไทยจนกลายมาเป็นพยัญชนะที่เราใช้กันในปัจจุบัน ๑๐. สื่อ/แหล่งการเรียนรู้ ๑๐.๑ หนังสือเรียนรายวิชาภาษาไทย วรรณคดีและวรรณกรรม ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๒ ๑๐.๒ กิจกรรม “คัดลายสือไทย” ๑๑. กระบวนการวัดและประเมินผล จุดประสงค์การเรียนรู้ วิธีการวัด เครื่องมือในการวัด เกณฑ์การประเมินผล ๑. นักเรียนสามารถเปรียบเทียบ ลายสือไทยและพยัญชนะไทยใน ปัจจุบันได้ (K) -การตอบคำถาม คำถาม แบบฝึกหัด นักเรียนเปรียบเทียบ ลายสือไทยและ พยัญชนะไทยปัจจุบันได้ ถูกต้อง ๒. นักเรียนสามารถเขียนลายสือ ไทยได้ (P) - กิจกรรม “คัด ลายสือไทย” แบบประเมินการ เขียน นักเรียนผ่านเกณฑ์การ ประเมินร้อยละ ๗๐ ๓. นักเรียนให้ความร่วมมือในการ ทำกิจกรรม (A) ประเมินพฤติกรรม ในชั้นเรียน แบบประเมิน พฤติกรรมในชั้น เรียน นักเรียนผ่านเกณฑ์การ ประเมินพฤติกรรมในชั้น เรียนร้อยละ ๗๐
ภาคผนวก สื่อ/แหล่งการเรียนรู้ ๑.บัตรภาพลายสือไทยพ่อขุนรามคำแหง ๒. กิจกรรม “คัดลายสือไทย”
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ๔๒ กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๒ หน่วยการเรียนรู้ที่ ๓ ศิลาจารึกหลักที่ ๑ เวลา ๑๕ ชั่วโมง เรื่อง อ่านออกเสียงบทร้อยแก้วศิลาจารึกหลักที่ ๑ เวลา ๑ ชั่วโมง ผู้สอน นางสาวศศิธร ประสาวะถา โรงเรียนหนองวัวซอพิทยาคม ๑. มาตรฐานการเรียนรู้/ตัวชี้วัด ๑.๑ มาตรฐานการเรียนรู้ ท ๑.๑ ใช้กระบวนการอ่านสร้างความรู้และความคิดเพื่อนำไปใช้ตัดสินใจ แก้ปัญหาในการดำเนินชีวิต และมีนิสัยรักการอ่าน ๑.๒ ตัวชี้วัด ท ๑.๑ ม.๒/๑ อ่านออกเสียงบทร้อยแก้วและบทร้อยกรองได้ถูกต้อง ๒. จุดประสงค์การเรียนรู้ ๒.๑ นักเรียนสามารถบอกความหมายข้อความบนศิลาจารึกหลักที ๑ ได้(K) ๒.๒ นักเรียนสามารถอ่านออกเสียงบทร้อยแก้วเรื่องศิลาจารึกหลักที่ ๑ ได้ (P) ๒.๓ นักเรียนให้ความร่วมมือในการทำกิจกรรม (A) ๓. คุณลักษณะอันพึงประสงค์ ๓.๑ มีวินัย ๓.๒ ใฝ่เรียนรู้ ๓.๓ มุ่งมั่นในการทำงาน ๔. สมรรถนะสำคัญ ๔.๑ ความสามารถในการสื่อสาร ๔.๒ ความสามารถในการคิด ๔.๓ ความสมารถในการใช้ทักษะชีวิต ๔.๔ ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี ๕. สาระสำคัญ ศิลาจารึกพ่อขุนรามคำแหง เป็นหลักฐานทางประวัติศาสตร์เกี่ยวกับสภาพการเมืองการปกครองใน สมัยสุโขทัย รวมทั้งข้อมูลอื่นๆ เช่น พระราชประวัติพ่อขุนรามคำแหงมหาราช การประดิษฐ์ตัวอักษรไทยขึ้นใช้ ซึ่งนอกจากมีความสำคัญในเชิงประวัติศาสตร์ ทำให้ได้รู้วิวัฒนาการของภาษา แสดงให้เห็นถึงความมี
อารยธรรมและประเพณีวัฒนธรรมอันดีงามของไทย อีกทั้งโบราณคดีแล้วยังมีความสำคัญที่สะท้อนพัฒนาการ ทางวรรณคดีและวรรณกรรมของชาติไทยได้อีกด้วย นอกจากนี้ทำให้ผู้เรียนมีจิตสำนึกรักความเป็นไทย อนุรักษ์ภาษาไทยซึ่งเป็นภาษาประจำชาติไทย ๖. สาระการเรียนรู้ ๖.๑ อ่านออกเสียงบทร้อยแก้วศิลาจารึกหลักที่ ๑ ๗. ชิ้นงานหรือภาระงาน ๗.๑ กิจกรรม “สอบอ่านออกเสียงบทร้อยแก้วศิลาจารึกหลักที่ ๑” ๘. กระบวนการจัดการเรียนรู้ ขั้นนำ ๑.ครูผู้สอนกล่าวทักทายนักเรียน ๒.ครูผู้สอนนำเข้าสู่บทเรียนโดยการยกตัวอย่างบทร้อยแก้วจากศิลาจารึกหลักที่ ๑ มาให้นักเรียนอ่าน จากนั้นให้นักเรียนสังเกตความแตกต่างของการใช้ภาษาในสมัยสุโขทัยและสมัยปัจจุบัน ตัวอย่าง พ่อกูชื่อศรีอินทราทิตย์ แม่กูชื่อนางเสือง พี่กูชื่อบานเมือง ตูพี่น้องท้องเดียวห้าคน ผู้ชายสาม ผู้หญิงโสง ๓.ครูผู้สอนอธิบายเชื่อมโยงเข้าสู่บทเรียนว่าจากตัวอย่างศิลาจารึกที่นักเรียนได้อ่านไปนั้นเป็นคำอ่าน บนศิลาจารึกด้านที่ ๑ ที่เราจะมาเรียนรู้กันในวันนี้ ขั้นสอน ๔.ครูผู้สอนเขียนคำอ่านศิลาจารึกพ่อขุนรามคำแหงลงบนกระดาน คำอ่านศิลาจารึกพ่อขุนรามคำแหง ด้านที่ ๑ บรรทัดที่ ๑-๑๘ เฉพาะที่เล่าพระราชประวัติของพ่อขุนรามคำแหงมหาราช โดยแบ่งวรรคตอนใหม่ตามทรรศนะของนักวิชาการ พ่อกูชื่อศรีอินทราทิตย์ แม่กูชื่อนางเสือง พี่กูชื่อบานเมือง ตูพี่น้องท้องเดียวห้าคน ผู้ชายสาม ผู้หญิงโสง เมื่อกูขึ้นใหญ่ได้สิบเก้าเข้า ขุนสามชนเจ้าเมืองฉอดมาท่เมืองตาก พ่อกูไปรบขุนสามชน หัวซ้ายขุนสามชนขับมา หัวขวาขุนสามชนเกลื่อนเข้า ไพร่ฟ้าหน้าใสพ่อกูหนีญญ่ายพายจแจ้น กูบ่หนี กูขี่ช้างเบก กูขับเข้าก่อนพ่อกู กูต่อช้างด้วยขุนสามชน ตนกูพุ่งช้างขุนสามชนตัวชื่อมาสเมืองแพ้ ขุนสามชนพ่ายหนี พ่อกูจึงขึ้นชื่อพระรามคำแหง เพื่อกูพุ่งช้างขุนสามชน เมื่อชั่วพ่อกู กูบำเรอแก่พ่อกู กูบำเรอแก่แม่กู
กูได้ตัวเนื้อตัวปลา กูเอามาแก่พ่อกู กูได้หมากส้มหมากหวานอันใดกินอร่อยกินดี กูเอามาแก่พ่อกู กูไปตีหนังวังช้างได้ กูเอามาแก่พ่อกู กูไปท่บ้านท่เมืองได้ช้างได้งวง ได้ปั่วได้นาง ได้เงือนได้ทอง กูเอามาเวนแก่พ่อกู พ่อกูตายยังพี่กู กูพร่ำบำเรอแก่พี่กูดั่งบำเรอแก่พ่อกู พี่กูตายจึ่งได้เมืองแก่กูทั้งกลม... ๕.นักเรียนฟังครูผู้สอนอ่านศิลาจารึกพ่อขุนรามคำแหงบนกระดาน ๖.นักเรียนฝึกอ่านศิลาจารึกพ่อขุนรามคำแหงบนกระดานพร้อมกัน ๗.นักเรียนฟังครูผู้สอนอธิบายและถอดความศิลาจารึกพ่อขุนรามคำแหง ๘.ครูผู้สอนใช้กิจกรรม “สอบอ่านออกเสียงบทร้อยแก้วศิลาจารึกหลักที่ ๑”โดยครูผู้สอนจะให้ นักเรียนแบ่งกลุ่ม กลุ่มละ ๖-๘ คน เพื่อมาอ่านบทร้อยแก้วศิลาจารึกหลักที่ ๑ และสามารถเปิดหนังสือได้ ขั้นสรุป ๙.ครูและนักเรียนร่วมกันสรุปความรู้เรื่อง “การอ่านออกเสียงบทร้อยแก้วศิลาจารึกหลักที่ ๑” ที่นักเรียนได้เรียนไปในวันนี้ ๙. การจัดบรรยากาศเชิงบวก ครูผู้สอนจัดบรรยากาศเชิงบวกโดยให้นักเรียนฝึกท่องและอ่านร้อยแก้วและฝึกทำงานร่วมกันเป็นกลุ่ม ๑๐. สื่อ/แหล่งการเรียนรู้ ๑๐.๑ หนังสือเรียนวิชาภาษาไทย วรรณคดีและวรรณกรรม ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๒ ๑๐.๒ กิจกรรม “สอบอ่านออกเสียงบทร้อยแก้วศิลาจารึกหลักที่ ๑” ๑๑. กระบวนการวัดและประเมินผล จุดประสงค์การเรียนรู้ วิธีการวัด เครื่องมือในการวัด เกณฑ์การประเมินผล ๑ . นักเรียนสามารถ บอก ความหมายข้อความบนศิลาจารึก หลักที ๑ ได้(K) -การตอบคำถาม คำถาม แบบฝึกหัด นักเรียนบอกความหมาย ของข้อความบนศิลา จารึกได้ถูกต้อง ๒. นักเรียนสามารถอ่านออกเสียง บทร้อยแก้วเรื่องศิลาจารึกหลักที่ ๑ ได้ (P) - กิจกรรม “สอบ อ่านออกเสียงบท ร้อยแก้วศิลาจารึก” แบบประเมินการ เขียน นักเรียนผ่านเกณฑ์การ ประเมินร้อยละ ๗๐ ๓. นักเรียนให้ความร่วมมือในการ ทำกิจกรรม (A) ประเมินพฤติกรรม ในชั้นเรียน แบบประเมิน พฤติกรรมในชั้น เรียน นักเรียนผ่านเกณฑ์การ ประเมินพฤติกรรมในชั้น เรียนร้อยละ ๗๐
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ๔๓ กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๒ หน่วยการเรียนรู้ที่ ๓ ศิลาจารึกหลักที่ ๑ เวลา ๑๕ ชั่วโมง เรื่อง แผนผังความคิดหลักศิลาจารึก เวลา ๑ ชั่วโมง ผู้สอน นางสาวศศิธร ประสาวะถา โรงเรียนหนองวัวซอพิทยาคม ๑.มาตรฐานการเรียนรู้/ตัวชี้วัด ๑.๑ มาตรฐานการเรียนรู้ ท ๕.๑ เข้าใจและแสดงความคิดเห็น วิจารณ์วรรณคดีและวรรณกรรมไทยอย่างเห็นคุณค่าและนำมา ประยุกต์ในชีวิตจริง ๑.๒ ตัวชี้วัด ท ๕.๑ ม.๒/๒ วิเคราะห์และวิจารณ์วรรณคดีและวรรณกรรมท้องถิ่นที่อ่าน พร้อมยกเหตุผลประกอบ ๒. จุดประสงค์การเรียนรู้ ๒.๑ นักเรียนสามารถอภิปรายความรู้จากเรื่องศิลาจารึกหลักที่ ๑ ได้ (K) ๒.๒ นักเรียนสามารถเขียนผังความคิดจากเรื่องศิลาจารึกหลักที่ ๑ ได้ (P) ๒.๓ นักเรียนมีความสนใจในการร่วมกิจกรรม (A) ๓. คุณลักษณะอันพึงประสงค์ ๓.๑ มีวินัย ๓.๒ ใฝ่เรียนรู้ ๓.๓ มุ่งมั่นในการทำงาน ๔. สมรรถนะสำคัญ ๔.๑ ความสามารถในการสื่อสาร ๔.๒ ความสามารถในการคิด ๔.๓ ความสามารถในการใช้ทักษะชีวิต ๔.๔ ความสามารถในการใชเทคโนโลยี ๕. สาระสำคัญ ศิลาจารึกพ่อขุนรามคำแหง เป็นหลักฐานทางประวัติศาสตร์เกี่ยวกับสภาพการเมืองการปกครองใน สมัยสุโขทัย รวมทั้งข้อมูลอื่นๆ เช่น พระราชประวัติพ่อขุนรามคำแหงมหาราช การประดิษฐ์ตัวอักษรไทยขึ้นใช้ ซึ่งนอกจากมีความสำคัญในเชิงประวัติศาสตร์ ทำให้ได้รู้วิวัฒนาการของภาษา แสดงให้เห็นถึงความมี
อารยธรรมและประเพณีวัฒนธรรมอันดีงามของไทย อีกทั้งโบราณคดีแล้วยังมีความสำคัญที่สะท้อนพัฒนาการ ทางวรรณคดีและวรรณกรรมของชาติไทยได้อีกด้วย นอกจากนี้ทำให้ผู้เรียนมีจิตสำนึกรักความเป็นไทย อนุรักษ์ภาษาไทยซึ่งเป็นภาษาประจำชาติไทย ๖. สาระการเรียนรู้ ๖.๑ สรุปความรู้จากเรื่องศิลาจารึกหลักที่ ๑ ๗. ชิ้นงานหรือภาระงาน ๗.๑ กิจกรรม “สร้างสรรค์แผนผังความคิดจากเรื่องศิลาจารึกหลักที่ ๑” ๘. กระบวนการจัดการเรียนรู้ ขั้นนำ ๑.ครูผู้สอนกล่าวทักทายนักเรียน ๒.ครูผู้สอนเชื่อมโยงเข้าสู่บทเรียนโดยการทบทวนเนื้อหาเรื่องศิลาจารึกหลักที่ ๑ ที่นักเรียนได้เรียน ไปในชั่วโมงที่แล้ว ขั้นสอน ๓.ครูผู้สอนใช้กิจกรรม “สร้างสรรค์แผนผังความคิดจากเรื่องศิลาจารึกหลักที่ ๑” โดยให้นักเรียน แบ่งกลุ่ม กลุ่มละ ๔-๖ คน ๔.ครูผู้สอนให้นักเรียนสรุปความรู้เรื่องที่ได้จากการเรียนรู้เรื่องศิลาจารึกหลักที่ ๑ โดยให้สรุปความรู้ เป็นแผนผังความคิด ๕.นักเรียนฟังครูผู้สอนแจ้งหัวข้อที่ต้องสรุปลงในแผนผังความคิด ซึ่งสรุปข้อมูลตามหัวข้อดังนี้ ๑. พ่อขุนรามคำแหงมหาราช - เป็นกษัตริย์ครองกรุงสุโขทัยต่อจากพระเชษฐา - เป็นพระราชโอรสของพ่อขุนศรีอินทราทิตย์กับพระนางเสือง -ดูแลพระราชบิดา พระราชมารดา และพระเชษฐาเป็นอย่างดี -ชนช้างชนะขุนสามชนเจ้าเมืองฉอดจึงมีพระนามว่าพระรามคำแหง ๒. ความรู้จากวรรณคดี - เหตุการณ์ทางประวัติศาสตร์สมัยพ่อขุนรามคำแหงมหาราช - วิวัฒนาการของตัวอักษรสมัยพ่อขุนรามคำแหงมหาราชที่แตกต่างจากปัจจุบัน -การปฏิบัติตนและหน้าที่ที่ดีของบุตรในการปรนนิบัติดูแลบุพการีและเป็นน้องชาย ที่ดีปฏิบัติตนดีต่อพี่ชาย -สภาพบ้านเมืองสุโขทัยว่าชาวเมืองมีความสุขสมบูรณ์ ๓. ข้อคิดนำชีวิต -ความกตัญญูกตเวทีต่อพ่อแม่ -การรู้จักดูแลคนใกล้ชิดในครอบครัว -ความกล้าหาญในการปกป้องประเทศชาติ
๖.ครูผู้สอนแจกอุปกรณ์ในการทำแผนผังความคิด ได้แก่ กระดาษ ดินสอ สีไม้ ปากกาเมจิก เป็นต้น ๗.นักเรียนแต่ละกลุ่มเตรียมข้อมูลเนื้อหาและเริ่มทำแผนผังความคิด ๘.เมื่อนักเรียนทุกกลุ่มเสร็จเรียบร้อยแล้ว ครูผู้สอนสุ่มให้นักเรียนหนึ่งกลุ่มออกมานำเสนอแผนผัง ความคิดของกลุ่มตัวเองท้ายคาบเรียน ขั้นสรุป ๙.ครูผู้สอนให้นักเรียนแต่ละกลุ่มแลกเปลี่ยนข้อคิดและการนำไปประยุกต์ใช้ในชีวิตจริง ๑๐.ครูผู้สอนและนักเรียนร่วมกันสรุปความรู้เรื่อง “ศิลาจารึกหลักที่ ๑” ที่นักเรียนได้เรียนไปในวันนี้ ๙. การจัดบรรยากาศเชิงบวก ครูผู้สอนจัดกิจกรรมการเรียนรู้โดยให้ผู้เรียนรู้จักสังเกตและค้นคว้าหาคำตอบ และมีการเปิดโอกาสให้ นักเรียนทุกคนได้มีส่วนร่วมในการทำกิจกรรมกลุ่ม ๑๐. สื่อ/แหล่งการเรียนรู้ ๑๐.๑ หนังสือเรียนรายวิชาภาษาไทย วรรณคดีและวรรณกรรม ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๒ ๑๐.๒ กิจกรรม “สร้างสรรค์แผนผังความคิดจากเรื่องศิลาจารึกหลักที่ ๑” ๑๑. กระบวนการวัดและประเมินผล จุดประสงค์การเรียนรู้ วิธีการวัด เครื่องมือในการวัด เกณฑ์การประเมินผล ๑. นักเรียนสามารถอภิปราย ความรู้จากเรื่องศิลาจารึกหลักที่ ๑ ได้ (K) -การตอบคำถาม คำถาม นักเรียนอภิปรายความรู้ จากเรื่องศิลาจารึกหลัก ที่ ๑ ๒. นักเรียนสามารถเขียนผัง ความคิดจากเรื่องศิลาจารึกหลักที่ ๑ ได้ (P) - กิจกรรม “สร้างสรรค์แผนผัง ความคิดจากเรื่อง ศิลาจารึกหลักที่๑” แผนผังความคิด นักเรียนผ่านเกณฑ์การ ประเมินร้อยละ ๗๐ ๓. นักเรียนมีความสนใจในการ ร่วมกิจกรรม (A) ประเมินพฤติกรรม ในชั้นเรียน แบบประเมิน พฤติกรรมในชั้น เรียน นักเรียนผ่านเกณฑ์การ ประเมินพฤติกรรมในชั้น เรียนร้อยละ ๗๐