การบัญชีธุรกิจซื้อขาย

คำอธิบำยรำยวิชำ การบญั ชีธรุ กิจซือ้ ขายสนิ คา้
รหสั วชิ า 20201 – 2001

หนว่ ยท่ี 1 หน่วยท่ี 2 หน่วยท่ี 3 หนว่ ยท่ี 4 หน่วยท่ี 5
หน่วยท่ี 10
หนว่ ยท่ี 6 หน่วยท่ี 7 หน่วยท่ี 8 หน่วยท่ี 9

จดั ทำโดย

ผู้จดั ทำ

นางผกาวดี ปันดอนตอง
ครูประจาสาขาวชิ า การบัญชี

คำอธบิ ำยรำยวชิ ำ

ศกึ ษาและปฏิบตั เิ ก่ียวกบั การบนั ทกึ รายการเก่ียวกบั การซอื้ ขายสนิ คา้ สาหรบั กิจการท่จี ดทะเบียน
และไมจ่ ดทะเบียนภาษีมลู คา่ เพ่ิมในสมดุ รายวนั ท่วั ไปและสมดุ รายวนั เฉพาะ ดว้ ยวิธีการบนั ทกึ บญั ชสี ินคา้
คงเหลือสิน้ งวด การผ่านรายการไปยงั บญั ชีแยกประเภท รายการปรบั ปรุงการแกไ้ ขขอ้ ผิดพลาด และปิด
บญั ชเี ม่ือ สิน้ งวดบญั ชี กระดาษทาการ งบกาไรขาดทนุ งบแสดงฐานะการเงิน งบทดลองหลงั ปิดบญั ชี และ
สรุปวงจรบญั ชจี ดั ทาแบบแสดงรายการภาษีมลู คา่ เพ่ิม

ควำมรู้เบอื้ งตน้ เกยี่ วกบั ธุรกจิ ซอื้ ขำยสินค้ำ

กลบั หน้าหลัก หน้าตอ่ ไป

จุดประสงคเ์ ชงิ พฤตกิ รรม

1. บอกความหมายของสินคา้ ประเภทของสินคา้ และขนั้ ตอนการจดั ซอื้ สินคา้ ได้
2. บอกเง่ือนไขเก่ียวกบั การใหเ้ ครดิตและสว่ นลดเงินสดและบนั ทกึ รายการได้
3. บอกสาเหตกุ ารสง่ คืนสนิ คา้ และการบนั ทกึ รายการได้

ยอ้ นกลบั หน้าตอ่ ไป

ข้นั ตอนในกำรจดั ซอื้ สนิ คำ้

ในการดาเนินธรุ กิจของกิจการจาหน่ายสินคา้ จาเป็นอยา่ งย่ิงท่ีตอ้ งมีสินคา้ ไวค้ รอบครองอยา่ ง
เพียงพอไม่นอ้ ยหรอื มากเกินไปหา้ งไมส่ ิน้ คา้ นอ้ ยเกินไปอาจทาใหส้ นิ คา้ ขาดมือไม่มีหรือไม่พอจาหนา่ ยอาจมี
ผลกระทบตอ่ กิจการเชน่ อาจเสียสว่ นแบง่ ในตลาดหรอื ขาดความนา่ เช่อื ถือในทางตรงกนั ขา้ มหากมีสนิ คา้ ไว้
มากเกินไปนอกจากเงินทนุ จมในสนิ คา้ แลว้ สินคา้ อาจจะลา้ สมยั และอาจทาใหม้ ีคา่ ใชจ้ า่ ยสูงเกินความจาเป็น
ซง่ึ จะสง่ ผลตอ่ รายการสินคา้ ตอ่ หน่วยใหม้ ีราคาสงู ตามดงั นน้ั ผบู้ รหิ ารจะตอ้ งมีความรูแ้ ละประสบการณ์
ทางดา้ นการบรหิ ารจดั การท่จี ะทาใหม้ ีสนิ คา้ ในปรมิ าณท่เี หมาะสมเพียงพอตอ่ การจาหนา่ ยและจดั ซอื้ และ
การบรหิ ารจดั การเก่ียวกบั สินคา้ คงคลงั จงึ เป็นงานท่สี าคญั อยา่ งหนง่ึ ในการประกอบธรุ กิจขนั้ ตอนในการซอื้
ขายสนิ คา้ (Procedure in purchasing) มีดงั นี้

ยอ้ นกลับ หน้าตอ่ ไป

Procedure in purchasing

ขัน้ ที่ 1 หนว่ ยงานท่ีรบั ผิดชอบหรอดแู ลลกู คา้ เชน่ คลงั สนิ คา้ จดั ทาใบขอซอื้ สง่ ใหฝ้ ่ายจดั ซอื้
ขัน้ ที่ 2 ฝ่ายจดั ซอื้ และพิจารณาและขออนมุ ตั ผิ บู้ รหิ าร ถา้ ไดร้ บั อนญุ าติ จะจดั ทาใบส่ังซอื้ สนิ คา้ สง่ ใหผ้ ขู้ าย ถา้
ไม่ไดร้ บั อนมุ ตั ิ สง่ เรอ่ื งคือหนว่ ยงานท่ีขอซอื้ ในขนั้ ตอนท่ี 1
ขัน้ ที่ 3 เม่ือผขู้ ายไดร้ บั ใบส่งั ซอื้ สนิ คา้ หากซอื้ เป็นเงินสดจะจดั เตรยี มสนิ คา้ และส่งใหผ้ สู้ ่งั ซอื้ พรอ้ มใบกากบภาษี/
ใบเสรจ็ รบั เงิน หากซอื้ เป็นเงินเช่อื จะสง่ เรอ่ื งใหฝ้ ่ายเครดิตพิจารณาหากไดร้ บั อนมุ ตั กิ ็จะจดั เตรยี มสินคา้ และสง่
ใหผ้ ซู้ อื้ พรอ้ มใบกบั ภาษี/ใบกากบั สินคา้ /ใบสง่ ของ หากไม่ไดร้ บั อนมุ ตั จิ ะแจง้ ใหผ้ ซู้ ือ้ ทราบ
ขัน้ ท่ี 4 เม่ือผซู้ อื้ ไดร้ บั สินคา้ จะตอ้ งมีการตรวจสอบ ปรมิ าณ คณุ ภาพ และคณุ ลกั ษณะของสินคา้ ว่าถกู ตอ้ งตรง
กบั ท่ตี อ้ งการหรอื ไม่ และจดั ทาใบรบั สนิ คา้ เพ่ือบนั ทกึ รายละเอียดของสนิ คา้

ย้อนกลับ หน้าตอ่ ไป

เงอ่ื นไขเกยี่ วกบั การใหเ้ ครดติ และส่วนลดเงนิ สด

เง่ือนไขเก่ียวกบั การใหเ้ ครดติ และสว่ นลดเงินสดคอื ขอ้ ตกลงระหว่างผซู้ อื้ สินคา้ และผูข้ ายสนิ คา้ เก่ียวกบั
เง่ือนไขการชาระเงินหรอื ระยะเวลาในการใหเ้ ครดิตรวมทงั้ สว่ นลดเงินสดเพ่ือใหผ้ ซู้ อื้ สนิ คา้ และผขู้ ายสินคา้ ไดร้ บั
ความพงึ พอใจและประโยชนส์ งู สดุ

ยอ้ นกลบั หน้าตอ่ ไป

เงอ่ื นไขเกย่ี วกบั การใหเ้ ครดติ และสว่ นลดเงนิ สด

เงอ่ื นไขการชาระเงนิ คอื เง่ือนไขท่ีกาหนดระยะเวลาในการชาระหนี้ พรอ้ มทง้ั มีสว่ นลดและไม่มีสว่ นลด เชน่

ลาดับ เงอ่ื นไข ความหมาย หมายเหตุ
1 N/30 ใหผ้ ซู้ อื้ สนิ คา้ ชาระหนีใ้ หผ้ ขู้ ายสนิ คา้ ภายใน 30 วนั นบั จากวนั ทีป่ รากฏในใบกากบั
สนิ คา้ /ใบกากบั ภาษี
2 N/60 ใหผ้ ซู้ อื้ สินคา้ ชาระหนีใ้ หผ้ ขู้ ายสินคา้ ภายใน 60 วนั นบั จากวนั ท่ปี รากฏในใบกากบั
สนิ คา้ /ใบกากบั ภาษี
3 2/10, N/30 ใหผ้ ซู้ อื้ สินคา้ ชาระหนีใ้ หผ้ ขู้ ายสนิ คา้ ภายใน 30 วนั นบั จากวนั ที่ปรากฏในใบกากบั
สนิ คา้ /ใบกากบั ภาษี แตห่ ากชาระภายใน 10 วนั นบั จากวนั เดยี วกนั จะใหส้ ว่ นลด
4 N/EOM 2%
5 2/10 EOM ใหผ้ ซู้ อื้ สนิ คา้ ชาระหนีใ้ หผ้ ขู้ ายสินคา้ ภายในสนิ้ เดอื นของเดือนที่ซอื้ สนิ คา้
ใหผ้ ซู้ อื้ สินคา้ ชาระหนีใ้ หผ้ ขู้ ายสนิ คา้ ภายในสนิ้ เดอื นของเดือนถดั ไปแตห่ ากชารพ
ภายในวนั ที่ 10 ของเดือนถดั ไป จะใหส้ ว่ นลด 2%

ยอ้ นกลบั หน้าตอ่ ไป

เงอื่ นไขเกย่ี วกบั การใหเ้ ครดติ และส่วนลดเงนิ สด

เงอ่ื นไขเกย่ี วกบั ส่วนลด (Discount) คือเง่ือนไขท่ีจงู ใจใหผ้ ซู้ อื้ สนิ คา้ ซอื้ สนิ คา้ ในปริมาณมากและชาระหนี้
โดยเรว็ หรอื ภายในระยะเวลาท่ีจะไดร้ บั สว่ นลดประกอบดว้ ย

สว่ นลดการคา้ (Trade discount) เชน่
- ซอื้ ไม่เกิน 50 ชนิ้ คิดชนิ้ ละ 18 บาท

ด้านผู้ซอื้ สนิ ค้า ด้านผู้ขายสินคา้

เดบติ ซอื้ สนิ้ คา้ xx เดบิต เงินสด/เจา้ หนกี้ ารคา้ xx

เครดิต เงนิ สด/เจา้ หนี้การคา้ xx เครดติ ขายสินคา้ xx

ย้อนกลบั หน้าตอ่ ไป

เงอ่ื นไขเกย่ี วกับการใหเ้ ครดติ และสว่ นลดเงนิ สด

ส่วนลดเงนิ สด (Cash discount) คือสว่ นลดท่จี งู ใจใหผ้ ซู้ อื้ สนิ คา้ ชาระหนีใ้ หผ้ ขู้ ายสนิ คา้ โดยเรว็ หรอื กอ่ นวนั ครบ
กาหนดตามท่ตี กลงกนั

สว่ นลดเงินสดเป็นรายการท่ตี อ้ งบนั ทกึ บญั ชีทางสมดุ บญั ชขี องผซู้ อื้ สนิ คา้ และผูข้ ายสนิ คา้ ทางดา้ นผซู้ อื้
สินคา้ เรยี กวา่ สว่ นลดรบั ทางดา้ นผขู้ ายสนิ คา้ เรยี กวา่ สว่ นลดจา่ ย

ยอ้ นกลับ หน้าตอ่ ไป

วธิ ีบนั ทกึ บญั ชเี กยี่ วกบั ส่วนลดเงนิ สดมี 2 วธิ คี อื

1. วธิ ีบนั ทกึ จานวนเตม็ วิธีนีจ้ ะบนั ทกึ รายการซอื้ สนิ คา้ โดยใชจ้ านวนเงินตามใบกากบั สนิ คา้ หากกิจการชาระ
หนีค้ า่ สนิ คา้ ภายในกาหนดเวลาท่ีจะไดร้ บั สว่ นลดจะบนั ทกึ สว่ นลดไวใ้ นบญั ชีสว่ นลดรบั หากชาระหนีเ้ กินกวา่
กาหนดเวลาท่จี ะไดร้ บั สว่ นลดก็จะบนั ทกึ รายการชาระหนีต้ ามปกติถงึ แมว้ า่ ผซู้ อื้ สินคา้ จะมีความประสงคจ์ ะรบั
สว่ นลดรบั แตห่ ากมีความจาเป็นไมส่ ามารถชาระหนีไ้ ดภ้ ายในกาหนดเวลาท่ีจะตอ้ งไดร้ บั สว่ นลดไดก้ ็ถือว่าเป็น
เร่อื งปกติของการทาการคา้ ดงั นน้ั วิธีนีจ้ งึ เป็นวิธีท่นี ิยมใชท้ ่วั ไป

ยอ้ นกลบั หน้าตอ่ ไป

วธิ บี นั ทกึ บัญชเี กยี่ วกบั สว่ นลดเงนิ สดมี 2 วธิ ีคอื

1. วธิ บี นั ทกึ จานวนเตม็ ดา้ นผู้ซือ้ สินค้า ด้านผู้ขายสนิ ค้า

วัน/เดอื น/ปี เดบติ ซือ้ สนิ คา้ xx เดบติ ลกู หนีก้ ารคา้ xx

วันทซี่ ือ้ /ขายสินค้า เครดิต เจา้ หนีก้ ารคา้ xx เครดิต ขายสินคา้ xx

วันทชี่ าระหนี/้ รับ เดบติ เจา้ หนีก้ ารคา้ xx เดบติ เงินสด xx
ชาระหนีภ้ ายใน
กาหนดเวลาได้รับ เครดติ เงินสด xx สว่ นลดจ่าย xx
ส่วนลดเงนิ สด
วันทชี่ าระหนี/้ รับ สว่ นลดรบั xx เครดิต ลกู หนีก้ ารคา้ xx
ชาระหนีเ้ กนิ
กาหนดเวลาไดร้ ับ เดบติ เจา้ หนีก้ ารคา้ xx เดบติ เงินสด xx
ส่วนลดเงนิ สด เครดติ ลกู หนีก้ ารคา้ xx
เครดิต เงนิ สด xx

ย้อนกลับ หน้าตอ่ ไป

วธิ บี นั ทกึ บญั ชเี กย่ี วกบั ส่วนลดเงนิ สดมี 2 วธิ คี อื

2.วธิ ีบนั ทกึ จานวนสุทธิ วิธีท่จี ะเป็นการบนั ทกึ รายการซอื้ สินคา้ โดยใชจ้ านวนเงินตามใบกากบั สินคา้ หกั ดว้ ย
สว่ นลดเงินสดท่จี ะไดร้ บั เม่ือชาระหนีภ้ ายในกาหนดเวลาวิธีนีต้ า่ งกบั วิธีแรกคือผขู้ ายสินคา้ มีนโยบายท่ีจะชาระ
สนิ คา้ ภายในกาหนดเวลาท่จี ะไดร้ บั สว่ นลดและไม่บนั ทกึ บญั ชสี ว่ นลดรบั ดงั นน้ั หากผซู้ ือ้ สินคา้ ชาระสนิ คา้ ภายใน
กาหนดเวลาท่ีจะไดร้ บั สว่ นลดก็ไมต่ อ้ งบนั ทกึ บญั ชีใดเพ่ิมเตมิ แตถ่ า้ ซอื้ สนิ คา้ ไม่สามารถ
ชาระหนีภ้ ายในกาหนดจะตอ้ งจา่ ยชาระคา่ สนิ คา้ ในราคาเตม็ สว่ นลดเงินสดท่ไี มไ่ ดร้ บั จะบนั ทึกไวใ้ นบญั ชีสว่ นลด
รบั ท่ถี กู รบิ ทงั้ ดา้ นผขู้ ายสนิ คา้ โดยท่วั ไปกจ็ ะบนั ทกึ รายการตามวิธีบนั ทกึ จานวนเตม็ เพราะผขู้ ายสนิ คา้ ไมส่ ามารถ
คาดเดาไดว้ ่าผซู้ อื้ สินคา้ รายใดมีนโยบายในการชาระหนีอ้ ยา่ งไร

ยอ้ นกลับ หน้าตอ่ ไป

วธิ บี ันทกึ บัญชเี กยี่ วกับส่วนลดเงนิ สดมี 2 วธิ ีคอื หน้าตอ่ ไป

ผเู้ รยี นปฏิบตั กิ ิจกรรม ดงั นี้
1) คำนวณสว่ นลดกำรคำและรำคำท่ซี อื้ ขำยจรงิ
2) บนั ทกึ รำยกำรในสมดุ รำยวนั ท่วั ไป

กำรคำนวณวนั ครบกำหนดชำระหนี้ โดยมีวิธีกำรคำนวณวนั ครบกำหนด 2 กรณี ดงั นี้
1) กรณีนบั ตง้ั แตว่ นั ท่มี ีกำรตกลงซอื้ ขำยสนิ คำ้ จนครบจำนวนวนั ท่มี ีกำรตกลงกนั
2) กรณีนบั วนั ถดั จำกวนั ท่มี ีกำรตกลงซอื้ ขำยสนิ คำ้ จนครบจำนวนวนั ท่มี ีกำรตกลงกัน

ผเู้ รยี นปฏิบตั ิกิจกรรม ดงั นี้
1) คำนวณวนั ครบกำหนด
2) คำนวณวนั สดุ ทำ้ ยท่จี ะไดร้ บั สว่ นลดเงินสด
3) บนั ทกึ รำยกำรในสมดุ รำยวนั ท่วั ไป

ยอ้ นกลบั

วธิ บี นั ทกึ บญั ชเี กยี่ วกับสว่ นลดเงนิ สดมี 2 วธิ ีคอื

เง่ือนไขเก่ียวกบั คา้ ขนสง่ สินคา้ แบง่ ออกเป็น
1) เง่ือนไขเก่ียวกบั คา่ ขนสง่ สนิ คา้ สาหรบั การซอื้ ขายสนิ คา้ ในประเทศ มี 2 เง่ือนไข คือ
1.1 FOB shipping point (Free on board shipping point)
1.2 FOB destination (Free on board destination)
2) เง่ือนไขเก่ียวกบั คา่ ขนสง่ สินคา้ สาหรบั การซอื้ ขายสินคา้ ระหว่างประเทศ มี 3 เง่ือนไข
2.1 FOB (Free on board)
2.2 C&F (Cost and Freight)
2.3 CIF (Cost Insurance and Freight)

ยอ้ นกลบั หน้าตอ่ ไป

วธิ ีบนั ทกึ บัญชเี กย่ี วกับส่วนลดเงนิ สดมี 2 วธิ ีคอื

ครูและผเู้ รยี นสำธิตกำรบนั ทกึ รำยกำรเก่ียวกบั คำ่ ขนสง่ มีดงั นี้

เงอื่ นไข FOB shipping point : กรณผี ู้ซอื้ สนิ คา้ จา่ ยค่าขนสง่

ผซู้ อื้ สินคา้ ผขู้ ายสินคา้

เดบิต คา่ ขนสง่ เขา้ xx ไม่ตอ้ งบนั ทกึ รายการ

เครดติ เงินสด xx

ย้อนกลับ หน้าตอ่ ไป

วธิ ีบันทกึ บญั ชเี กยี่ วกับสว่ นลดเงนิ สดมี 2 วธิ คี อื

ครูและผเู้ รยี นสำธิตกำรบนั ทกึ รำยกำรเก่ียวกบั คำ่ ขนสง่ มีดงั นี้

เงอื่ นไข FOB shipping point : กรณีผู้ขายสนิ ค้าจ่ายคา่ ขนสง่ แทน–ซอื้ ขายสนิ ค้าเป็ นเงนิ สด/เงนิ เชอ่ื

ผู้ซอื้ สนิ ค้า ผขู้ ายสินคา้ xx
เดบติ คา่ ขนส่งเข้า xx เดบติ ลกู หนีก้ ารคา้ -ผซู้ อื้ สนิ คา้ xx

เครดติ เจา้ หนีก้ ารค้า-ผู้ขายสนิ คา้ xx เครดิต เงินสด

ยอ้ นกลับ หน้าตอ่ ไป

วธิ ีบันทกึ บัญชเี กย่ี วกบั ส่วนลดเงนิ สดมี 2 วธิ คี อื

ครูและผเู้ รยี นสำธิตกำรบนั ทกึ รำยกำรเก่ียวกบั คำ่ ขนสง่ มีดงั นี้

เงอ่ื นไข FOB destination: กรณผี ู้ขายสนิ ค้าจ่ายค่าขนสง่

ผู้ซอื้ สนิ คา้ ผขู้ ายสนิ คา้

ไม่ตอ้ งบนั ทกึ รายการ เดบิต คา่ ขนสง่ ออก xx

เครดติ เงินสด xx

ยอ้ นกลบั หน้าตอ่ ไป

วธิ ีบนั ทกึ บญั ชเี กยี่ วกบั สว่ นลดเงนิ สดมี 2 วธิ คี อื

ครูและผเู้ รยี นสำธิตกำรบนั ทกึ รำยกำรเก่ียวกบั คำ่ ขนสง่ มีดงั นี้

เงอื่ นไข FOB destination: กรณผี ู้ซอื้ สนิ คา้ จา่ ยคา่ ขนสง่ แทน(ซอื้ ขายสนิ ค้าเป็ นเงนิ สด)

ผู้ซอื้ สนิ คา้ ผขู้ ายสินคา้

เดบติ ลูกหนีก้ ารคา้ -ผู้ขายสนิ คา้ xx เดบิต คา่ ขนสง่ ออก xx

เครดติ เงนิ สด xx เครดิต เจา้ หนีก้ ารคา้ -ผซู้ อื้ สนิ คา้ xx

ย้อนกลับ หน้าตอ่ ไป

วธิ บี นั ทกึ บญั ชเี กยี่ วกับส่วนลดเงนิ สดมี 2 วธิ คี อื

ครูและผเู้ รยี นสำธิตกำรบนั ทกึ รำยกำรเก่ียวกบั คำ่ ขนสง่ มีดงั นี้

เงอ่ื นไข FOB destination: กรณีผู้ซอื้ สนิ ค้าจา่ ยคา่ ขนสง่ แทน(ซอื้ ขายสนิ คา้ เป็ นเงนิ เชื่อ)

ผู้ซอื้ สนิ คา้ ผขู้ ายสินคา้

เดบติ เจา้ หนีก้ ารค้า-ผู้ขายสนิ คา้ xx เดบิต คา่ ขนสง่ ออก xx

เครดติ เงนิ สด xx เครดติ ลกู หนีก้ ารคา้ -ผซู้ อื้ สนิ คา้ xx

ยอ้ นกลับ หน้าตอ่ ไป

วธิ ีบนั ทกึ บญั ชเี กย่ี วกับสว่ นลดเงนิ สดมี 2 วธิ ีคอื

ผเู้ รยี นบนั ทกึ รำยกำรในสมดุ รำยวนั ท่วั ไป ตำมโจทยก์ รณีศกึ ษำท่กี ำหนดให้
ครูอธิบำยและสำธิตกำรบนั ทกึ บญั ชีกำรสง่ คืนสนิ คำ้ โดยทำงดำ้ นผขู้ ำยสินคำ้ จะบนั ทึกรำยกำรเม่ือทำ

ใบลดหนีห้ รอื ใบหกั หนีใ้ หผ้ ซู้ อื้ สนิ คำ้ ดงั นี้

ทางด้านผู้ซอื้ ทางด้านผู้ขาย

กรณีซือ้ ขายสนิ คา้ เป็ นเงนิ สด

เดบติ เงนิ สด xx เดบิต รบั คนื สนิ คา้ xx

เครดิต ส่งคืนสนิ ค้า xx เครดติ เงินสด xx

กรณีซือ้ ขายสนิ คา้ เป็ นเงนิ เชือ่

เดบติ เจา้ หนี้การค้า-ผู้ขายสินค้า xx เดบิต รบั คืนสนิ คา้ xx

เครดิต สง่ คืนสินคา้ xx เครดติ ลกู หนกี้ ารคา้ -ผซู้ อื้ สินคา้ xx

ยอ้ นกลบั หน้าตอ่ ไป

ควำมรู้เบอื้ งต้นเกย่ี วกบั ภำษีมูลค่ำเพม่ิ

กลบั หน้าหลัก หน้าตอ่ ไป

จุดประสงคเ์ ชงิ พฤตกิ รรม

1. บอกความหมายของภาษีมลู คา่ เพ่ิม และผมู้ ีหนา้ ท่ีเสยี ภาษีมลู คา่ เพ่ิมได้
2. บอกผปู้ ระกอบการท่ไี มต่ อ้ งจดทะเบยี นภาษีมลู คา่ เพ่ิมและหนา้ ท่ีของผปู้ ระกอบการท่จี ดทะเบียน
ภาษีมลู คา่ เพ่ิมได้
3. บอกยกตวั อยา่ งใบกากบั ภาษีและแบบแสดงรายการภาษีมลู คา่ เพ่ิมได้
4. บอกการจดั ทารายงายตามกฎหมายกาหนดไวแ้ ละสถานท่ยี ่นื แบบและการชาระภาษีได้

ยอ้ นกลับ หน้าตอ่ ไป

ตวั อยำ่ งใบกำกับภำษีเตม็ รูป

ใบกากบั ภาษีแบบเตม็ รูป (Tax Invoice) คือเอกสารหลกั ฐานท่ีผปู้ ระกอบการจดทะเบียน
ภาษีมลู คา่ เพ่ิมออกใหแ้ ก่ผซู้ อื้ สนิ คา้ หรอื ผรู้ บั บรกิ าร ตอ้ งมีรายการครบถว้ นตามท่กี รมสรรพากรกาหนด
และใชเ้ ป็นหลกั ฐานชาระหรอื เรยี กคนื ภาษีมลู คา่ เพ่ิม

สว่ นหวั ขอ้ มลู ของใบกากบั ภาษี

ยอ้ นกลับ หน้าตอ่ ไป

ตวั อยำ่ งใบกำกบั ภำษีเตม็ รูป

ใบกากบั ภาษีแบบเตม็ รูป (Tax Invoice) คอื เอกสารหลกั ฐานท่ผี ปู้ ระกอบการจดทะเบียน
ภาษีมลู คา่ เพ่ิมออกใหแ้ กผ่ ซู้ อื้ สนิ คา้ หรอื ผรู้ บั บรกิ าร ตอ้ งมีรายการครบถว้ นตามท่กี รมสรรพากรกาหนด
และใชเ้ ป็นหลกั ฐานชาระหรอื เรยี กคืนภาษีมลู คา่ เพ่ิม

สว่ นขอ้ มลู สนิ คา้ และลายมือช่ือ

ยอ้ นกลับ หน้าตอ่ ไป

ตวั อยำ่ งใบกำกบั ภำษอี ยำ่ งยอ่

ออกโดยผปู้ ระกอบการท่จี าหนา่ ยสินคา้ ขายปลกี หรอื ใหบ้ รกิ ารรายยอ่ ยแก่บคุ คลจานวนมาก
อาจออกดว้ ยมือหรอื ออกดว้ ยเครอ่ื งบนั ทกึ เงินสด (Cash Register) ใชเ้ ป็นหลกั ฐานในการชาระหรอื
เรยี กคืนภาษีมลู คา่ เพ่ิมไม่ได้ ดงั นนั้ ผซู้ อื้ สินคา้ หรอื ผรู้ บั บรกิ ารตอ้ งแจง้ ความประสงคว์ ่าตอ้ งการ
ใบกากบั ภาษีแบบเตม็ รูป

ยอ้ นกลบั หน้าตอ่ ไป

ตวั อยำ่ งใบกำกับภำษีอย่ำงยอ่

ตวั อยา่ งใบกากบั ภาษีอยา่ งยอ่

ยอ้ นกลบั หน้าตอ่ ไป

ตวั อยำ่ งเอกสำรอน่ื ทถี่ อื เป็ นใบกำกับภำษี

ใบเพ่ิมหนี้ (Debit Note) คือใบกากบั ภาษีท่อี อกเพ่ิมเตมิ ในกรณีท่ตี อ้ งเพ่ิมหนี้ โดยอาจคานวณจานวนเงินผิด
หรอื นบั จานวนสนิ คา้ ผิด
ใบลดหนี้ (Credit Note) คอื ใบกากบั ภาษีท่อี อกเพ่ิมเตมิ ในกรณีท่ตี อ้ งลดหนี้ โดยอาจคานวณจานวนเงินผิด
หรอื ตอ้ งการลดราคาสนิ คา้ ใหล้ กู คา้ เน่ืองจากสนิ คา้ ชารุดหรอื มีการสง่ คนื สนิ คา้
ใบเสรจ็ รบั เงินท่สี ว่ นราชการออกใหใ้ นการขายทอดตลาด
ใบเสรจ็ รบั เงินของกรมสรรพากร กรมศลุ กากร หรอื กรมสรรพสามิต เฉพาะท่เี ป็นภาษีมลู คา่ เพ่ิม คือ
ใบเสรจ็ รบั เงินคา่ ภาษีมลู คา่ เพ่ิมท่ไี ดร้ บั จากกรมสรรพากรตามมาตรา 83/5 และ 83/6 และใบเสรจ็ รบั เงินท่ี
ไดร้ บั จากกรมศลุ กากรในกรณีนาเขา้ สินคา้

ยอ้ นกลบั หน้าตอ่ ไป

ตวั อยำ่ งเอกสำรอน่ื ทถ่ี อื เป็ นใบกำกับภำษี

ยอ้ นกลับ หน้าตอ่ ไป

ตวั อยำ่ งเอกสำรอน่ื ทถ่ี อื เป็ นใบกำกับภำษี

ยอ้ นกลับ หน้าตอ่ ไป

หน้ำทขี่ องผปู้ ระกอบกำรจดทะเบยี น
ภำษมี ูลคำ่ เพมิ่

1. เก็บภาษีมลู คา่ เพ่ิมจากผซู้ อื้ สินคา้ หรอื ผรู้ บั บรกิ ารและออกใบกากบั ภาษีก็เป็นหลกั ฐานในการเรยี กเก็บ
ภาษีมลู คา่ เพ่ิม
2. จะทารายงานตามท่กี ฎหมายกาหนดซง่ึ ไดแ้ ก่

1) รายงานภาษีซอื้
2) รายงานภาษีขาย
3) รายงานสนิ คา้ และวตั ถดุ บิ

ยอ้ นกลับ หน้าตอ่ ไป

ตวั อย่ำงรำยงำนภำษซี อื้

สว่ นหวั สว่ นทา้ ย

ย้อนกลบั หน้าตอ่ ไป

ตวั อย่ำงรำยงำนภำษีขำย

สว่ นหวั สว่ นทา้ ย

ย้อนกลบั หน้าตอ่ ไป

ตวั อย่ำงรำยงำนภำษีขำย

สว่ นหวั สว่ นทา้ ย

ย้อนกลบั หน้าตอ่ ไป

ตวั อยำ่ งรำยงำนสนิ ค้ำและวตั ถดุ บิ หน้าตอ่ ไป
ยอ้ นกลับ

ตวั อยำ่ งรำยงำนสนิ ค้ำและวตั ถดุ บิ หน้าตอ่ ไป
ยอ้ นกลับ

กำรบนั ทกึ รำยกำรเกยี่ วกับกำรซอื้ ขำย
สนิ ค้ำสำหรับกจิ กำรทไี่ ม่จดทะเบยี นและจด

ทะเบยี น ภำษมี ูลคำ่ เพม่ิ

กลบั หน้าหลัก หน้าตอ่ ไป

จุดประสงคเ์ ชงิ พฤตกิ รรม หน้าตอ่ ไป

1. บอกวิธีบนั ทกึ รายการในกรณีไม่จดทะเบียนภาษีมลู คา่ เพ่ิมได้
2. บอกวิธีบนั ทกึ รายการกรณีจดทะเบยี นภาษีมลู คา่ เพม่ิ ได้

ยอ้ นกลับ

การบนั ทกึ รายการกรณีไม่จดทะเบยี นภาษีมูลค่าเพม่ิ

รายการคา้ ซอื้ สินคา้ การบันทกึ บัญชี
1. เม่อื ซอื้ สินคา้ เป็นเงนิ สด เงนิ สด xx
xx
2. เมอ่ื สง่ คืนสนิ คา้ จากการซอื้ เป็นเงนิ สด เงินสด xx
สง่ คืนสินคา้ xx
3. เม่อื ซอื้ สินคา้ เป็นเงินเชอ่ื xx
ซอื้ สนิ คา้ xx
4. เม่อื สง่ คนื สนิ คา้ จากการซอื้ เป็นเงนิ เช่อื เจา้ หนีก้ ารคา้ xx
xx
เจา้ หนีก้ ารคา้
สง่ คืนสนิ คา้

ยอ้ นกลับ หน้าตอ่ ไป

การบนั ทกึ รายการกรณีไม่จดทะเบยี นภาษมี ูลค่าเพมิ่

รายการค้า เจา้ หนีก้ ารคา้ การบันทกึ บญั ชี
5. เมอ่ื ชาระหนีใ้ หเ้ จา้ หนี้ เงินสด xx
6. เมื่อชาระหนีแ้ ละไดส้ ว่ นสด xx
เจา้ หนีก้ ารคา้ xx
7. เมือ่ จา่ ยคา่ ขนสง่ เขา้ เงินสด xx
สว่ นลดรบั xx
xx
คา่ ขนสง่ เขา้ xx
เงินสด

ยอ้ นกลับ หน้าตอ่ ไป

การบันทกึ รายการกรณีไม่จดทะเบยี นภาษีมูลค่าเพม่ิ

รายการคา้ ลกู หนีก้ ารคา้ การบันทกึ บัญชี
8. เม่ือจา่ ยคา่ ขนสง่ เขา้ แทนกรณีซอื้ สนิ คา้ เป็นเงินสด xx
เงนิ สด xx
9. เมอื่ จา่ ยคา่ ขนสง่ เขา้ แทนกรณีซอื้ สินคา้ เป็นเงินเช่อื รายการค้า เจา้ หนีก้ ารคา้ xx
การบนั ทกึ บญั ชี เงินสด xx
10. เมื่อขายสนิ คา้ เป็นเงนิ สด xx
เงินสด xx

ขายสนิ คา้

ย้อนกลบั หน้าตอ่ ไป

การบนั ทกึ รายการกรณีจดภาษีมูลคา่ เพม่ิ

การบนั ทกึ รายการกรณีจดภาษมี ูลค่าเพมิ่ จะมีวธิ ีเดยี วกนั กับกรณีไม่จดภาษีมูลคา่ เพมิ่ เพยี งแต่จะมีบญั ชที เ่ี ก่ยี วข้อง
กับภาษีมูลคา่ เพม่ิ เกย่ี วขอ้ งการบนั ทกึ รายการในสมุดรายวันท่วั ไปเป็ นดังนี้

รำยกำรค้ำ ซอื้ สนิ คา้ กำรบนั ทกึ บญั ชี
1. เมอื่ ซอื้ สินคา้ เป็นเงินสดภาษีมลู คา่ เพ่มิ 7% ภาษีซอื้ xx
xx
ฅ เงินสด
เงินสด xx
2. เมื่อสง่ คืนสนิ คา้ จากการซอื้ เงินสดภาษีมลู คา่ เพม่ิ 7% xx
สง่ คืนสินคา้
ภาษีซอื้ xx
xx

ย้อนกลบั หน้าตอ่ ไป

การบันทกึ รายการกรณีจดภาษีมูลคา่ เพมิ่

รำยกำรค้ำ ซอื้ สินคา้ กำรบนั ทกึ บญั ชี
3. เม่ือซอื้ สินคา้ เป็นเงินเช่ือภาษีมลู คา่ เพม่ิ 7% ภาษีซอื้ xx
xx
ฅ เจา้ หนีก้ ารคา้
เจา้ หนีก้ ารคา้ xx
4. เม่อื สง่ คนื สินคา้ จากการซอื้ เงนิ เชอ่ื ภาษีมลู คา่ เพมิ่ 7% xx
สง่ คนื สนิ คา้
ภาษีซอื้ xx
xx

ยอ้ นกลบั หน้าตอ่ ไป

การบนั ทกึ รายการกรณีจดภาษีมูลค่าเพมิ่

รำยกำรคำ้ กำรบนั ทกึ บัญชี
xx
5. เมื่อชาระหนีใ้ หเ้ จา้ หนี้ เจา้ หนีก้ ารคา้ xx
เงินสด
ฅ 6. เมื่อชาระหนีแ้ ละไดส้ ว่ นลด xx
เจา้ หนีก้ ารคา้ xx
7. เม่ือจา่ ยคา่ ขนสง่ เขา้ เงนิ สด xx
สว่ นลดรบั
xx
คา่ ขนสง่ เขา้ xx
เงนิ สด

ย้อนกลบั หน้าตอ่ ไป

การบนั ทกึ รายการกรณีจดภาษีมูลค่าเพมิ่

รำยกำรค้ำ เงินสด กำรบนั ทกึ บญั ชี
8. เมอ่ื ขายสนิ คา้ เป็นเงนิ สดภาษีมลู คา่ เพม่ิ 7% ขายสินคา้ xx
ฅ 9. เมอื่ รบั คนื สินคา้ เป็นเงินสดภาษีมลู คา่ เพิ่ม 7% ภาษีขาย
10. เมื่อขายสนิ คา้ เป็นเงินเชือ่ xx
รบั คืนสินคา้ xx
ยอ้ นกลับ ภาษีขาย xx
xx
เงนิ สด xx
ลกู หนีก้ ารคา้ xx
xx
ขายสินคา้

หน้าตอ่ ไป

กำรบนั ทกึ บญั ชเี กย่ี วกบั สินค้ำคงเหลือ

กลับหน้าหลัก หน้าตอ่ ไป

จุดประสงคเ์ ชงิ พฤตกิ รรม หน้าตอ่ ไป

1. บอกวิธีการบนั ทกึ บญั ชีเก่ียวกบั สนิ คา้ คงเหลอื และบนั ทกึ รายการได้
2. บอกการคานวณตอ้ นทนุ รายขายได้
3. วดั มลู คา่ คงเหลอื คานวณตน้ ทนุ สินคา้ คงเหลอื ได้

ยอ้ นกลบั

วธิ กี ารบนั ทกึ บัญชเี กย่ี วกบั สนิ คา้ คงเหลอื แบง่ ออกเป็ น 2 วธิ ี

1. วธิ ีการบนั ทกึ บญั ชสี นิ ค้าคงเหลอื แบบสนิ้ งวด (Periodic Inventory Method)

วิธีนกี้ ิจการจะบนั ทกึ รายการเกี่ยวกบั สินคา้ คงเหลือ ในบญั ชีที่เกี่ยวขอ้ ง เช่น ซือ้ สินคา้ ค่าขนส่งเขา้ ส่งคืนสินคา้ ส่วนลด
รบั เป็นตน้ การบนั ทกึ รายการเกี่ยวกบั สินคา้ แยกออกจากกนั ทาใหก้ ิจการไม่ทราบยอดคงเหลือของสินคา้ และตน้ ทนุ ขาย ดงั นน้ั เม่ือ
ถงึ วนั สนิ้ งวดบญั ชีหรอื เวลาใด ๆ ตามที่กิจการตอ้ งการกิจการจะตอ้ งตรวจนบั สนิ คา้ คงเหลอื นามาคานวณตน้ ทุนขายและคานวณหา
ฅ กาไรขาดทนุ ตอ่ ไปขอ้ ดขี องวิธีนคี้ อื ประหยดั เวลาในการทาบญั ชีขอ้ เสียคือกิจการไม่ทราบยอดคงเหลือของสินค้าคงเหลือ ณ เวลาใด
เวลาหนงึ่ นอกจากมีการตรวจนบั

ยอ้ นกลบั หน้าตอ่ ไป

วธิ ีการบันทกึ บัญชเี กยี่ วกับสนิ ค้าคงเหลอื แบง่ ออกเป็ น 2 วธิ ี

2. วธิ กี ารบนั ทกึ บญั ชีสนิ ค้าคงเหลอื แบบต่อเนื่อง (Perpetual Inventory Method)

วิธีนีก้ ิจการจะบันทึกรายการเกี่ยวกับสินคา้ คงเหลือเช่นการซือ้ สินคา้ การส่งสินคา้ การขายสินค้าการรบั คืนสินคา้ ไวใ้ น
บญั ชีสินคา้ คงเหลือเพื่อบนั ทึกการเคลื่อนไหวของสินคา้ ทาใหก้ ิจการทราบยอดคงเหลือของสินคา้ ตลอดเวลาโดยไมต่ อ้ งมีการตรวจ
นบั กิจการสามารถกาหนดยอดขนั้ ต่าและขน้ั สูงไว้ล่วงหนา้ และสามารถดูยอดคงเหลือจากบัญชีสินคา้ คงเหลือทา ใหก้ ารบริหาร
ฅ จดั การเก่ียวกบั สนิ คา้ คงเหลือเป็นไปอยา่ งมปี ระสทิ ธิภาพเราคือสนิ คา้ ไมข่ าดมอื และไมม่ สี ินคา้ มากเกินความจาเป็น

ในขณะเดียวกันเมื่อมีการจาหน่ายสินคา้ กิจการจะทาการบนั ทึกตน้ ทนุ ขายทนั ทีและหากมีรายการรับคืนสินคา้ ก็จะ
บนั ทึกรายการปรบั ยอดลดบญั ชีตน้ ทุนขายเพื่อใหบ้ ัญชีตน้ ทุนขายเป็นปัจจุบนั ขอ้ เสียของวิธีนีค้ ือเพ่ิมพลงั งานเน่ืองจากกิจการ
จะตอ้ งบนั ทกึ รายการเก่ียวกบั สินคา้ คงเหลอื ทกุ ครง้ั ท่ีมีรายการคา้ เกิดขนึ้

ยอ้ นกลบั หน้าตอ่ ไป