การบัญชีธุรกิจซื้อขาย

องคป์ ระกอบของงบการเงนิ

องคป์ ระกอบของงบการเงินประกอบดว้ ยหลายสว่ น ในท่ีนีจ้ ะกล่าวถึงเฉพาะสว่ นท่ีเก่ียวกบั งบการเงิน
สาหรบั กิจการเจา้ ของคนเดยี ว ประเภทธรุ กิจซอื้ ขายสนิ คา้
ฅ งบกาไรขาดทนุ (Profit and loss statement)

งบกาไรขาดทนุ เป็นงบท่ีแสดงผลการดาเนินงานกิจการ องคป์ ระกอบท่ีเก่ียวขอ้ งโดยตรงกับ
การวดั ผลการดาเนินงาน ไดแ้ ก่ รายไดแ้ ละคา่ ใชจ้ า่ ย คานิยามขององคป์ ระกอบดงั กลา่ วกาหนดไวด้ งั นี้

ยอ้ นกลับ หน้าตอ่ ไป

องคป์ ระกอบของงบการเงนิ

รายได้ (Income/Revenue) หมายถึง การเพ่ิมขนึ้ ของประโยชนเ์ ชิงเศรษฐกิจในรอบระยะเวลาบญั ชีใน
รูปกระแสเข้าหรือการเพ่ิมค่าของสินทรัพย์ หรือการลดลงของหนีส้ ิน อันส่งผลใหส้ ่วนของเจา้ ของ
ฅ เพ่ิมขนึ้ ทง้ั นี้ ไมร่ วมถงึ เงินทนุ ท่ไี ดร้ บั จากผมู้ ีสว่ นรวมในสว่ นของเจา้ ของ

ยอ้ นกลับ หน้าตอ่ ไป

องคป์ ระกอบของงบการเงนิ

รายได้ (Income/Revenue) หมายถึง การเพ่ิมขนึ้ ของประโยชนเ์ ชิงเศรษฐกิจในรอบระยะเวลาบญั ชีใน
รูปกระแสเข้าหรือการเพ่ิมค่าของสินทรัพย์ หรือการลดลงของหนีส้ ิน อันส่งผลใหส้ ่วนของเจา้ ของ
ฅ เพ่ิมขนึ้ ทงั้ นี้ ไมร่ วมถงึ เงินทนุ ท่ไี ดร้ บั จากผมู้ ีสว่ นรวมในสว่ นของเจา้ ของ
ค่าใชจ้ ่าย (Expenses) หมายถึง การลดลงของประโยชนเ์ ชิงเศรษฐกิจในรอบระยะเวลาบัญชีในรูป
กระแสออกหรือการลดค่าของสินทรพั ย์ หรอื การเพ่ิมขนึ้ ของหนีส้ ิน อนั ส่งผลใหส้ ่วนของเจา้ ของลดลง
ทง้ั นี้ ไมร่ วมถงึ การแบง่ ปันใหก้ บั ผมู้ ีสว่ นรว่ มในสว่ นของเจา้ ของ

ย้อนกลับ หน้าตอ่ ไป

องคป์ ระกอบของงบการเงนิ

งบแสดงฐานะการเงนิ (Statement of Financial Position)
งบแสดงฐานะการเงินเป็นงบท่ีแสดงฐานะการเงินของกิจการ องคป์ ระกอบท่ีเก่ียวข้อง

โดยตรงกบั การวัดฐานะการเงินคือ สินทรพั ย์ หนีส้ ิน และส่วนของเจา้ ของ คานิยามขององคป์ ระกอบ

ฅ

ตา่ งๆ กาหนดไวด้ งั นี้
สินทรพั ย์ (Assets) หมายถึง ทรพั ยากรท่ีอย่ใู นความควบคมุ ของกิจการ ทรพั ยากรดังกล่าว

เป็นผลของเหตุการณ์ในอดีตซ่ึงกิจการคาดว่าจะไดร้ บั ประโยชนเ์ ชิงเศรษฐกิจจากทรพั ยากรน้ันใน
อนาคต

ย้อนกลับ หน้าตอ่ ไป

องคป์ ระกอบของงบการเงนิ

หนีส้ ิน (Liabilities) หมายถงึ ภาระผูกพนั ในปัจจบุ นั ของกิจการ ซ่งึ เป็นผลของเหตกุ ารณ์ในอดีต โดย
การชาระภาระผกู พนั นน้ั คาดวา่ จะสง่ ผลใหก้ ิจการสญู เสียทรพั ยากรท่มี ีประโยชนเ์ ชิงเศรษฐกิจ

ส่วนของเจา้ ของ (Owner’s Equity) หมายถึง ส่วนไดเ้ สียคงเหลือในสินทรพั ยข์ องกิจการ

ฅ

หลงั จากหกั หนีส้ นิ ทง้ั สิน้ ออกแลว้

ยอ้ นกลบั หน้าตอ่ ไป

องคป์ ระกอบของงบการเงนิ

การแสดงรายการสินทรพั ยแ์ ละหนสี้ นิ จะตอ้ งแสดงเป็น รายการหมนุ เวียนและไมห่ มนุ เวียน ดงั นี้
1. สินทรัพย์ต้องจัดเป็ นสินทรัพยห์ มุนเวียน (Current Assests) เม่ือเป็ นไปตามเง่ือนไขข้อใดข้อหน่ึง

ดังต่อไปนี้
ฅ 1.1 สนิ ทรพั ยน์ นั้ เป็นเงินสดหรอื รายการเทยี บเทา่ เงินสดทไี่ มม่ ีขอ้ จากดั ในการใช้

1.2 กิจการคาดวา่ จะไดร้ บั ประโยชนจ์ าดสินทรพั ยจ์ ากสินทรพั ยน์ นั้ หรือตง้ั ใจจะขายหรอื ใชภ้ ายในรอบระยะเวลา
การดาเนินงานตามปกตขิ องกิจการ
1.3 กิจการมสี นิ ทรพั ยน์ น้ั ไวโ้ ดยมวี ตั ถปุ ระสงคเ์ บือ้ งตน้ คือ มไี วเ้ พ่ือคา้

ย้อนกลับ หน้าตอ่ ไป

องคป์ ระกอบของงบการเงนิ

1.4 กิจการคาดวา่ จะไดร้ บั ประโยชนจ์ ากสนิ ทรพั ยน์ นั้ ภายในระยะเวลา 12 เดอื น นบั จากรอบระยะเวลารายงาน
สินทรพั ยท์ ี่ไมเ่ ป็นไปตามเงื่อนไขขา้ งตน้ ถือเป็นสินทรพั ยไ์ มห่ มนุ เวียน (Non-Current Assets)
2. หนี้สินต้องจดั เป็ นหนีส้ ินหมุนเวยี น (Current Liabilities) เมื่อเป็ นไปตามเงอื่ นไขขอ้ ใดขอ้ หนึ่งดังต่อไปนี้

ฅ

2.1 กิจการคาดว่าจะชาระคืนหนสี้ ินภายในรอบระยะเวลาดาเนนิ งานปกติ
2.2 หนสี้ นิ นนั้ ถึงกาหนดชาระภายใน 12 เดอื น นบั จากรอบระยะเวลารายงาน
2.3 กิจการไมม่ สี ทิ ธิอนั ปราศจากเงื่อนไขในการเล่ือนการชาระหนอี้ อกไปอกี เป็นเวลาไมน่ อ้ ยกว่า
12 เดอื น นบั จากรอบระยะเวลารายงาน
หนสี้ นิ ทไ่ี มเ่ ป็นไปตามเงื่อนไขขา้ งตน้ ใหจ้ ดั เป็นหนสี้ นิ ไมห่ มนุ เวียน (Non-Current Liabilities)

ยอ้ นกลับ หน้าตอ่ ไป

องคป์ ระกอบของงบการเงนิ

หมายเหตุและรายละเอยี ดประกอบงบการเงนิ
งบการเงิน หมายรวมถึง หมายเหตุประกอบงบการเงิน รายละเอียดประกอบและข้อมูลอ่ืน

ตวั อยา่ งเชน่ งบการเงินอาจแสดงขอ้ มลู เพิ่มเตมิ อนื่ ทเี่ กี่ยวขอ้ งกบั รายการในงบแสดงฐานะการเงิน และงบกาไร
ฅ ขาดทนุ ซง่ึ จาเป็นตอ่ ผใู้ ชง้ บการเงิน

หมายเหตปุ ระกอบงบการเงิน ประกอบดว้ ยขอ้ มลู ที่แสดงเพิ่มเติมจากขอ้ มลู ที่แสดงในงบแสดงฐานะ
การเงิน งบกาไรขาดทุนเบ็ดเตล็ด งบเฉพาะกาไรขาดทุน (ถ้ามีการนาเสนอ) งบแสดงการเปล่ียนแปลง
สว่ นของเจา้ ของ และงบกระแสเงินสด

ย้อนกลับ หน้าตอ่ ไป

รูปแบบงบการเงนิ

รูปแบบงบการเงนิ ตามมาตรฐานการบญั ชีฉบบั ท่ี 1 (ปรับปรุง 2555) เร่ือง การนาเสนองบการเงนิ
รูปแบบงบกาไรขาดทนุ ตามมาตรฐานการบญั ชีฉบบั ที่ 1 (ปรบั ปรุง 2555) เรอ่ื ง การนาเสนองบ

การเงิน แบ่งออกเป็น 2 รูปแบบ หรอื 2 วิธีคือวิธีลกั ษณะคา่ ใชจ้ ่ายและวิธีหนา้ ท่ีคา่ ใชจ้ ่าย
ฅ วิธีลกั ษณะคา่ ใชจ้ ่าย กิจการตอ้ งรวมคา่ ใชจ้ ่ายตามลกั ษณะของค่าใชจ้ ่ายในกาไรหรือขาดทนุ เช่น

คา่ เสื่อมราคา คา่ ซือ้ วตั ถดุ ิบ ค่าขนส่ง ผลประโยชนข์ องพนกั งาน และคา่ โฆษณา โดยไม่มีการปั นส่วนระหว่าง
หนว่ ยงานภานในกิจการ วิธีนงี้ า่ ยตอ่ การปฏิบตั ิ

ย้อนกลับ หน้าตอ่ ไป

รูปแบบงบการเงนิ

วิธีหนา้ ท่ีค่าใชจ้ ่ายหรือวิธีตน้ ทนุ ขาย วิธีนีจ้ ะจัดประเภทค่าใชจ้ ่ายตามหนา้ ที่ของค่าใชจ้ ่ายเป็นส่วนหน่ึงของ
ตน้ ทุนขาย ตัวอย่างเช่น ตน้ ทนุ ของกิจกรรมการกระจายสินคา้ หรือกิจกรรมการบริหารตามวิธีนี้กิจการตอ้ ง
เปิดเผยตน้ ทุนขายแยกจากค่าใช้จ่ายอื่นเป็นอย่างนอ้ ย การวิเคราะหค์ ่าใช้จ่ายตามวิธีให้ข้อมูลท่ีมีความ
ฅ เกี่ยวขอ้ งแกผ่ ใู้ ชง้ บการเงินมากกวา่ การจดั ประเภทคา่ ใชจ้ ่ายตามลกั ษณะ

รูปแบบงบแสดงฐานะกรเงิน ตามมาตรฐานการบญั ชี ฉบบั ที่ 1 (ปรบั ปรุง 2555) เร่ืองการนาเสนอ
งบการเงิน

ยอ้ นกลับ หน้าตอ่ ไป

รูปแบบงบการเงนิ

งบแสดงฐานะการเงินตอ้ งมีรายการท่แี สดงจานวนเงินทกุ ขอ้ ตอ่ ไปนี้ เป็นอยา่ งนอ้ ย
1. เงินสดและรายการเทียบเทา่ เงินสด
ฅ 2. ลกู หนีก้ ารคา้ และลกู หนีอ้ ่นื
3. สินคา้ คงเหลือ
4. สินทรพั ยช์ ีวภาพ (ดมู าตรฐานการบญั ชี ฉบบั ท่ี 41 เร่อื ง เกษตรกรรม (เม่ือมีการประกาศใช)้
5. เงินลงทนุ ซง่ึ บนั ทกึ โดยใชว้ ิธีสว่ นไดเ้ สีย
6. สนิ ทรพั ยท์ างการเงิน (ไมร่ วมจานวนเงินท่แี สดงในขอ้ 1 2 และ 5)

ยอ้ นกลบั หน้าตอ่ ไป

รูปแบบงบการเงนิ

7. สินทรพั ยไ์ มม่ ีตวั ตน

8. อสงั หารมิ ทรพั ยเ์ พ่ือการลงทนุ

9. ท่ดี ิน อาคารและอปุ กรณ์

ฅ

10. ยอดรวมของสินทรพั ยท์ ่ีจัดประเภทเป็นสินทรพั ยท์ ่ีถือไวเ้ พ่ือขายและสินทรพั ย์ท่ีรวมอย่ใู นกลุ่ม
สินทรพั ยท์ ่ียกเลิกซ่งึ จดั ประเภทเป็นสินทรพั ยท์ ่ีถือไวเ้ พ่ือขายตามมาตรฐานการรายงานทางการเงิน
ฉบบั ท่ี 5 (ปรบั ปรุง 2555) เร่อื ง สนิ ทรพั ยไ์ ม่หมนุ เวียนท่ถี ือไวเ้ พ่ือขายและการดาเนินงานท่ยี กเลกิ

11. เจา้ หนีก้ ารคา้ และเจา้ หนีอ้ ่นื

12. ประมาณการหนีส้ ิน

ย้อนกลับ หน้าตอ่ ไป

รูปแบบงบการเงนิ

13. หนสี้ นิ ทางการเงิน (ไมร่ วมจานวนเงินทีแ่ สดงในขอ้ 11 และ 12)

14. หนีส้ ินและสินทรพั ยภ์ าษีเงินไดส้ าหรบั งวดปัจจุบนั ตามที่กาหนดในมาตรฐานการบญั ชีฉบบั ที่ 12 (ปรบั ปรุง 2555)
เรอ่ื ง ภาษีเงินได้

ฅ 15. หนสี้ นิ ภาษีเงินไดร้ อตดั บญั ชีและสินทรพั ยภ์ าษีเงินไดร้ อการตดั บญั ชีตามท่ีกาหนดในมาตรฐานการบญั ชี ฉบบั ท่ี 12
(ปรบั ปรุง 2555) เรอ่ื ง ภาษีเงินได้

16. หนีส้ ินท่ีรวมในกลุ่มสินทรพั ยท์ ี่ยกเลิกท่ีจัดประเภทเป็นสินทรพั ยท์ ่ีถือไวเ้ พื่อขายตามมาตรฐานการรายงานทาง
การเงิน ฉบบั ที่ 5 (ปรบั ปรุง 2555) เรอ่ื ง สินทรพั ยไ์ มห่ มนุ เวียนที่ถือไวเ้ พ่ือขายและการดาเนินงานท่ียกเลิก

17. สว่ นไดเ้ สยี ทไ่ี มม่ ีอานาจควบคมุ ท่ีแสดงในสว่ นของเจา้ ของ

18. ทนุ ทอี่ อกจาหนา่ ย และสารองตา่ ง ๆ ทีจ่ ดั สรรใหแ้ ก่ผเู้ ป็นเจา้ ของ ของบรษิ ัทใหญ่

ย้อนกลับ หน้าตอ่ ไป

รูปแบบงบการเงนิ

รูปแบบงบการเงนิ ตามมาตรฐานการรายงานทางการเงนิ สาหรับกจิ การทไ่ี ม่มีสว่ นได้เสียสาธารณะ
รูปแบบงบกาไรขาดทุน ตามมาตรฐานการรายงานทางการเงินสาหรบั กิจการท่ีไม่มีสว่ นไดเ้ สียสาธารณะ
แบ่งออก 2 รูปแบบ หรอื 2 วิธีเหมอื นกบั มาตรฐานการบญั ชีฉบบั ท่ี 1 (ปรบั ปรุง 2555) เรอ่ื งการนาเสนองบการเงิน
ฅ คืนวิธีจาแนกคา่ ใชจ้ า่ ยตามลกั ษณะและวิธีจาแนกคา่ ใชจ้ ่ายตามหนา้ ที่
ในการรายงานค่าใชจ้ ่าย กิจการจะเลือกจดั ประเภทค่าใชจ้ ่ายตามหนา้ ท่ี หรือตามลกั ษณะขึน้ อย่กู บั ดลุ ย
พินิจของผบู้ รหิ าร เพื่อใหไ้ ดข้ อ้ มลู ท่เี ชื่อถือไดแ้ ละเก่ียวขอ้ งกบั การตดั สินใจ

ยอ้ นกลบั หน้าตอ่ ไป

รูปแบบงบการเงนิ

วิธีจาแนกคา่ ใชจ้ า่ ยตามลกั ษณะ
1. กิจการตอ้ งรวบรวมและนาเสนอค่าใชจ้ ่ายในงบกาไรขาดทนุ ตามลกั ษณะของรายการ โดยไม่ปั น
ฅ สว่ นตามหนา้ ท่ีตา่ ง ๆ ภายในกิจการ
2. ตวั อยา่ งของคา่ ใชจ้ า่ ยท่จี าแนกตามลกั ษณะ ไดแ้ ก่ คา่ เส่ือมราคา ซือ้ วตั ถดุ ิบ คา่ ขนส่ง คา่ ตอบแทน

พนกั งาน และคา่ โฆษณา เป็นตน้

ย้อนกลบั หน้าตอ่ ไป

รูปแบบงบการเงนิ

วิธีจาแนกคา่ ใชจ้ า่ ยตามหนา้ ท่ี
1. กิจการตอ้ งรวบรวมและนาเสนอคา่ ใชจ้ า่ ยในงบกาไรขาดทนุ ตามหนา้ ท่ี
ฅ 2. ตวั อย่างของค่าใชจ้ ่ายท่ีจาแนกตามหนา้ ท่ี ไดแ้ ก่ ตน้ ทนุ ขาย ค่าใชจ้ ่ายในการขาย ค่าจดั ส่งสินคา้

และคา่ ใชจ้ า่ ยเพ่ือการบรหิ าร เป็นตน้
3. กิจการท่ีเลือกวิธีการจาแนกค่าใชจ้ ่ายตามหนา้ ท่ี อาจเลือกนาเสนองบกาไรขาดทุน แบบขั้นเดียว

หรอื แบบหลายขนั้

ย้อนกลับ หน้าตอ่ ไป

รูปแบบงบการเงนิ

งบกาไรขาดทนุ แบบขนั้ เดียว (Single Step) กิจการตอ้ งแสดงรายไดป้ ระเภทต่าง ๆ และค่าใชจ้ ่ายประเภทต่าง ๆ
แยกออกจากกนั และแสดงผลตา่ งของรายไดแ้ ละคา่ ใชจ้ ่ายเป็นกาไร

งบกาไรขาดทนุ แบบหลายขน้ั (Multiple Step) กิจการตอ้ งนาเสนอกาไรในระดบั ตา่ ง ๆ ไดแ้ ก่ กาไรขนั้ ตน้ กาไร
ฅ จากการดาเนนิ งาน กาไรกอ่ นหกั ตน้ ทนุ ทางการเงินและภาษีเงินได้ และกาไรสทุ ธิ

รูปแบบงบการเงินตามมาตรฐานการรายงานทางการเงินสาหรบั กิจการทไ่ี มม่ ีสว่ นไดเ้ สียสาธารณะ
กิจการตอ้ งแสดงรายการตอ่ ไปนใี้ นงบแสดงฐานะการเงินเป็นอยา่ งนอ้ ย (ถา้ มี) โดยแยกแสดงรายการแต่ละบรรทดั
พรอ้ มจานวนเงิน

ย้อนกลับ หน้าตอ่ ไป

รูปแบบงบการเงนิ หน้าตอ่ ไป

1. เงินสดและรายการเทียบเทา่ เงินสด
2. เงินลงทนุ ช่วั คราว
ฅ 3. ลกู หนีก้ ารคา้ และลกู หนีอ้ ่นื
4. เงินใหก้ ยู้ มื ระยะสน้ั
5. สินคา้ คงเหลอื
6. สินทรพั ยห์ มนุ เวียนอ่นื

ย้อนกลบั

รูปแบบงบการเงนิ หน้าตอ่ ไป

7. เงินลงทนุ ระยะยาว
8. เงินใหก้ ยู้ มื ระยะยาว
ฅ 9. อสงั หารมิ ทรพั ยเ์ พ่ือการลงทนุ
10. ท่ดี ิน อาคารและอปุ กรณ์
11. สินทรพั ยไ์ มม่ ีตวั ตน
12. สนิ ทรพั ยไ์ มห่ มนุ เวียนอ่นื
13. เงินเบกิ เกินบญั ชธี นาคารและเงินกยู้ ืมระยะสน้ั จากสถาบนั การเงิน

ยอ้ นกลับ

รูปแบบงบการเงนิ

ฅ 14. เจา้ หนกี้ ารคา้ หรอื เจา้ หนอี้ ่ืน

ยอ้ นกลับ 15. เงินกยู้ มื ระยะยาวทถ่ี ึงกาหนดชาระภายในหนง่ึ ปี
16. เงินกยู้ มื ระยะสน้ั
17. ประมาณการหนสี้ ินระยะสน้ั
18. หนสี้ ินหมนุ เวียนอืน่
19. เงินกยู้ มื ระยะยาว
20. ประมาณการหนสี้ นิ ระยะยาว
21. หนสี้ ินไมห่ มนุ เวียนอื่น
22. ทนุ ทอ่ี อกและสารองตา่ ง ๆ รวมทงั้ กาไร (ขาดทนุ ) สะสม

หน้าตอ่ ไป

รูปแบบงบการเงนิ

กิจการท่ีไม่มีหนุ้ ทนุ เช่น หา้ งหนุ้ ส่วนจากดั หรือนิติบุคคลต่างประเทศ ตอ้ งเปิดเผยขอ้ มลู ซ่ึงเทียบเท่ากับ
ขอ้ มลู ที่กาหนดในยอ่ หนา้ ที่ 22 ของสว่ นของเจา้ ของแตล่ ะประเภท

นอกจากนี้ กรมพฒั นาธรุ กิจการคา้ ยงั ไดอ้ อกประกาศกรมพฒั นาธรุ กิจการคา้ เรอ่ื งกาหนดรายการยอ่ ที่ตอ้ งมี
ฅ ในงบการเงิน พ.ศ. 2554 ลงวนั ที่ 28 เดือน กนั ยายน พ.ศ. 2554 โดยกาหนดรูปแบบของงบการเงินไวด้ งั นี้

(1) หา้ งหนุ้ สว่ นจดทะเบียน ตอ้ งมรี ายกรยอ่ ตามที่กาหนดใน แบบ 1
(2) บรษิ ัทจากดั ตอ้ งีรายการยอ่ ตามทีก่ าหนดใน แบบ 2
(3) บรษิ ัทมหาชนจากดั ตอ้ งมรี ายการยอ่ ตามทกี่ าหนดใน แบบ 3
(4) นิตบิ คุ คลที่ตงั้ ขนึ้ ตามกฎหมายตา่ งประเทศ ตอ้ งมรี ายการยอ่ ตามท่กี าหนดใน แบบ 4
(5) กิจการรว่ มคา้ ตามประมวลรษั ฎากรืตอ้ งมรี ายการยอ่ ตามทก่ าหนดใน แบบ 5

ย้อนกลับ หน้าตอ่ ไป

รูปแบบงบการเงนิ

ในการจัดทางบการเงิน ผูจ้ ดั ทาจะตอ้ งคานึงถึงมาตรฐานการบญั ชี มาตรฐานการรายงาน
ทางการเงินและประกาศของกรมพฒั นาธุรกิจการคา้ เร่ือง กาหนดรายการยอ่ ท่ีตอ้ งมีในงบการเงิน
โดยจดั ทาใหส้ อดคลอ้ งและเหมาะสมกบั ประเภทของการจดั ตง้ั ธุรกิจ เช่น หา้ งหนุ้ สว่ นจากดั บรษิ ัท
ฅ จากดั บรษิ ัทมหาชนจากดั เป็นตน้

ในกรณีเป็นกิจการเจา้ ของคนเดยี ว ผจู้ ดั ทาบญั ชสี ามรถนามาตรฐานการบญั ชี มาตรฐานการ
รายงานทางการเงินและประกาศของกรมพฒั นาธรุ กิจการคา้ เร่อื ง กาหนดรายการย่อท่ีตอ้ งมีในงบ
การเงิน มาประยุกตใ์ ชใ้ หเ้ พมาะสมกับธุรกิจ หรือจะจดั ทาแบบง่ายๆ โดยคานึงถึงองค์ประกอบท่ี
เก่ียวขอ้ งโดยตรงกบั การวดั ฐานะการเงินคอื สนิ ทรพั ย์ หนีส้ ิน และสว่ นของเจา้ ของ

ยอ้ นกลบั หน้าตอ่ ไป

กำรบนั ทกึ รำยกำรปิ ดบญั ชแี ละงบทดลอง
หลังปิ ดบญั ชี

กลบั หน้าหลัก หน้าตอ่ ไป

จุดประสงคเ์ ชงิ พฤตกิ รรม หน้าตอ่ ไป

1. ความหมายของรายการปิดบญั ชี
2. การบนั ทกึ รายการปิดบญั ชี สาหรบั ธรุ กิจท่ใี ชว้ ิธีบนั ทกึ บญั ชีสิคา้ คงเหลือแบบสิน้ งวด

3. การบนั ทกึ รายการปิดบญั ชี สาหรบั ธรุ กิจท่ใี ชว้ ิธีบนั ทกึ บญั ชสี ิคา้ คงเหลือแบบตอ่ เน่ือง
4.งบทดลองหลงั ปิดบญั ชี
5. วงจรบญั ชสี าหรบั ธรุ กิจซอื้ ขายสินคา้

ยอ้ นกลบั

ความหมายของรายการปิ ดบญั ชี

รายการปิ ดบญั ชี (Closing Entries) หมายถึงการโอนบญั ชีช่วั คราวทกุ บญั ชีที่เกี่ยวขอ้ งกบั ส่วนของเจา้ ของหรือทนุ -
เจา้ ของกิจการ ไปยงั บญั ชีสว่ นของเจา้ ของหรอื ทนุ -เจา้ ของกิจการ เพ่ือหายอดคงเหลือของบญั ชีทนุ -เจา้ ของกิจการที่
ถกู ตอ้ ง โดยทาการบนั ทกึ รายการ ณ วนั สนิ้ งวดบญั ชี

ฅ สาหรบั กิจการท่ีใชว้ ิธีบนั ทึกบญั ชีสินคา้ คงเหลือแบบสิน้ งวด (Periodic Inventory Method)
จะตอ้ งปิดบญั ชีสินคา้ คงเหลอื ตน้ งวดดว้ ย เนอ่ื งจากสินคา้ สว่ นนจี้ ะถกู จาหน่ายออกไปแลว้ และจะตอ้ งบนั ทึกรายการ
สนิ คา้ คงเหลอื ปลายงวด (ไดม้ าจากการตรวจนบั และคานวณตน้ ทนุ )

สว่ นกิจการทใ่ี ชว้ ิธีบนั ทกึ บญั ชีสนิ คา้ คงเหลือแบบตอ่ เน่ือง (Perpetual Inventory Method) ไม่
มกี ารปิดบญั ชีสนิ คา้ คงเหลือตน้ งวด และไม่มีการบนั ทกึ รายการสินคา้ คงเหลือปลายงวด เพราะกิจการมีบญั ชีสินคา้
คงเหลอื บญั ชีเดยี ว ซง่ึ แสดงยอดสนิ คา้ คงเหลอื เป็นปัจจบุ นั และกิจการมีการบนั ทกึ ตน้ ทนุ ขายไว้เรยี บรอ้ ยแลว้

ย้อนกลับ หน้าตอ่ ไป

การบันทกึ รายการปิ ดบัญชี สาหรับกิจการท่ี
ใช้วธิ ีบนั ทกึ บญั ชีสนิ คา้ คงเหลอื แบบสนิ้ งวด

การบนั ทกึ รายการปิดบญั ชีสาหรบั กิจการทใ่ี ชว้ ิธีบนั ทกึ บญั ชีสินคา้ คงเหลอื แบบสิน้ งวดมี 2 วิธีคือ

1. วิธีผา่ นตน้ ทนุ ขาย วิธีนกี้ ิจการจะเปิดบญั ชีตน้ ทนุ ขาย และบญั ชีกาไรขาดทนุ วิธีบนั ทึกจะโอนปิดบญั ชีที่เกี่ยวกบั
ฅ ตน้ ทุนขายที่มียอดคงเหลือทางดา้ นเดบิต และบัญชีที่มียอดคงเหลือทางดา้ นเครดิตรวมทง้ั การบันทึกสินคา้

คงเหลือ (ปลายงวด) ไปบญั ชีตน้ ทนุ ขาย และหาผลตา่ งซงึ่ หมายถงึ ตน้ ทนุ ขาย จากนน้ั จะโอนปิดบญั ชีตน้ ทนุ ขาย
บญั ชีเก่ียวกับรายไดแ้ ละค่าใชจ้ ่ายที่เหลืออยู่ ไปบัญชีกาไรขาดทุน และหาผลต่างซ่ึงหมายถึง กาไรสุทธิหรือ
ขาดทนุ สทุ ธิ จากนนั้ โอนปิดบัญชีกาไรขาดทุนไปบญั ชีทนุ -เจา้ ของกิจการ ขน้ั ตอนสดุ ทา้ ยโอนปิดบัญชีถอนใช้
สว่ นตวั -เจา้ ของกิจการ (เงินถอน) ไปบญั ชีทนุ -เจา้ ของกิจการ วิธีนจี้ ะมขี น้ั ตอนมากกว่าวิธีแรก แตก่ ิจการจะทราบ
ตน้ ทนุ ขาย

ย้อนกลับ หน้าตอ่ ไป

การบันทึกรายการปิ ดบัญชี สาหรับกิจการท่ี
ใช้วธิ ีบนั ทกึ บญั ชีสนิ ค้าคงเหลอื แบบสนิ้ งวด

2. วิธีไม่ผ่านตน้ ทนุ ขาย วิธีนีก้ ิจการจะไม่เปิดบัญชีตน้ ทุนขาย จะเปิดเฉพาะบัญชีกาไรขาดทุน (หรือสรุปผลกาไร
ขาดทุน) วิธีบันทึกจะโอนปิดบัญชีท่ีเก่ียวกับรายไดแ้ ละค่าใช้จ่าย รวมทัง้ การบันทึกรายการสินคา้ คงเหลือ

ฅ (ปลายงวด) ไปบญั ชีกาไรขาดทนุ จากนน้ั หาผลต่างซ่งึ หมายถึง กาไรสทุ ธิหรือขาดทนุ สทุ ธิ จากนนั้ จะโอนปิด
บญั ชีกาไรขาดทุนไปบญั ชี-เจา้ ของกิจการ ขน้ั ตอนสดุ ทา้ ยเป็นการโอนปิดบญั ชีถอนใชส้ ่วนตัว-เจา้ ของกิจการ
(เงินถอน) ไปบญั ชีทนุ -เจา้ ของกิจการ วิธีนีง้ ่ายและสะดวก แตก่ ิจการจะไม่ทราบตน้ ทนุ ขาย หากตอ้ งการทราบ
ตอ้ งคานวณหาเอง

ยอ้ นกลบั หน้าตอ่ ไป

การบนั ทกึ รายการปิ ดบญั ชี สาหรับกจิ การทใี่ ช้วธิ บี นั ทกึ บญั ชีสนิ คา้ คงเหลอื แบบสนิ้ งวด

ขัน้ ตอนท่ี วิธีผา่ นต้นทุนขาย วิธีไมผ่ า่ นตน้ ทนุ ขาย
1
ปิดบญั ชีที่เกี่ยวกบั ตน้ ทนุ ขายทม่ี ยี อดทางดา้ นเดบติ ไปบญั ชี ปิดบญั ชขี ายสินคา้ สง่ คืนสนิ คา้ สว่ นลดรบั และรายไดอ้ นื่ (ถา้ ม)ี ไปบญั ชีกาไรขาดทนุ และ
ฅ
ตน้ ทนุ ขาย บนั ทกึ สนิ คา้ คงเหลอื ปลายงวด

เดบิต ตน้ ทนุ ขาย XX เดบติ ขายสินคา้ XX

เครดิต สนิ คา้ XX สง่ คนื สนิ คา้ XX

คงเหลือ(ตน้

งวด)

ซอื้ XX สว่ นลดรบั XX

สินคา้

คา่ ขนสง่ เขา้ XX รายไดอ้ ื่น XX

สินคา้ คงเหลอื (ปลายงวด) XX XX
เครดิต กาไรขาดทนุ

ย้อนกลบั หน้าตอ่ ไป

การบนั ทกึ รายการปิ ดบญั ชี สาหรับกจิ การทใี่ ช้วธิ ีบนั ทกึ บญั ชีสนิ ค้าคงเหลอื แบบสนิ้ งวด

ขนั้ ตอนที่ วิธีผ่านตน้ ทุนขาย วธิ ีไม่ผ่านต้นทุนขาย
2 บนั ทกึ รายการสนิ คา้ คงเหลือปลายงวดและปิดบญั ชที ีเ่ ก่ียวกบั ตน้ ทนุ ปิดบญั ชีสนิ คา้ คงเหลอื (ตน้ งวด)รบั คืนสนิ คา้ สว่ นลดจา่ ยและคา่ ใชจ้ า่ ยตา่ งๆ ไป
ขายท่มี ยี อดทางดา้ นเครดิตไปบญั ชตี น้ ทนุ ขาย บญั ชีกาไรขาดทนุ
ฅ
เดบติ สินคา้ คงเหลอื (ปลายงวด) XX เดบิต กาไรขาดทนุ XX XX
สง่ คืนสินคา้ XX เครดิต สนิ คา้ คงเหลือ XX
(ตน้ งวด)
สว่ นลดรบั XX รบั คนื สนิ คา้
เครดิต
ตน้ ทนุ XX สว่ นลดจา่ ย XX
ขาย

ซอื้ สินคา้ XX
คา่ ขนสง่ เขา้ XX
คา่ ใชจ้ า่ ยตา่ ง ๆ XX

ย้อนกลบั หน้าตอ่ ไป

การบนั ทกึ รายการปิ ดบญั ชี สาหรับกจิ การทใ่ี ช้วธิ บี นั ทกึ บญั ชีสนิ ค้าคงเหลอื แบบสนิ้ งวด

ขนั้ ตอนที่ วิธีผา่ นต้นทนุ ขาย วิธีไมผ่ ่านต้นทุนขาย
โอนปิดบญั ชกี าไรขาดทนุ ไปบญั ชีสว่ นของเจา้ ของกิจการ (ทนุ -เจา้ ของกิจการ)
3 ปิดบญั ชรี ายไดไ้ ปบญั ชกี าไรขาดทนุ

เดบิต ขายสนิ คา้ XX 3.1 กรณีกาไรสทุ ธิ กาไรขาดทนุ XX
ฅ รายไดอ้ ่ืน XX เดบิต เครดิต ทนุ -เจา้ ของ
กิจการ
เครดติ กาไรขาดทนุ XX 3.2 กรณีขาดทนุ สทุ ธิ ทนุ -เจา้ ของกิจการ XX
เดบติ เครดิต
XX
กาไรขาดทนุ XX

ยอ้ นกลับ หน้าตอ่ ไป

การบนั ทกึ รายการปิ ดบญั ชี สาหรับกจิ การทใี่ ช้วธิ บี นั ทกึ บญั ชีสนิ คา้ คงเหลอื แบบสนิ้ งวด

ขัน้ ตอนที่ วธิ ีผ่านต้นทุนขาย วิธีไมผ่ ่านต้นทุนขาย
4
ปิดบญั ชตี น้ ทนุ ขาย รบั คืนสินคา้ สว่ นลดจา่ ยและคา่ ใชจ้ า่ ยตา่ ง ๆ โอนปิดบญั ชเี งินถอน/ถอนใชส้ ว่ นตวั ไปบญั ชสี ว่ นของเจา้ ของกิจการ (ทนุ -เจา้ ของกิจการ)
ฅ
ไปบญั ชีกาไรขาดทนุ

เดบิต กาไรขาดทนุ XX เดบิต ทนุ -เจา้ ของกิจการ XX

เครดติ ตน้ ทนุ XX เครดติ เงนิ ถอน/ถอน XX

ขาย ใชส้ ว่ นตวั

รบั คืนสนิ คา้ XX

สว่ นลดจา่ ย XX

คา่ ใชจ้ า่ ยตา่ งๆ XX

ย้อนกลับ หน้าตอ่ ไป

การบนั ทกึ รายการปิ ดบญั ชี สาหรับกจิ การทใ่ี ช้วธิ บี นั ทกึ บญั ชสี นิ ค้าคงเหลอื แบบสนิ้ งวด

ขนั้ ตอนที่ วธิ ีผา่ นต้นทนุ ขาย วิธีไมผ่ ่านตน้ ทุนขาย
5 โอนปิดบญั ชกี าไรขาดทนุ ไปบญั ชสี ว่ นของ
เจา้ ของกิจการ (ทนุ -เจา้ ของกิจการ)
ฅ 5.1 กรณีกาไรสทุ ธิ
เดบติ กาไรขาดทนุ XX

เครดติ ทนุ -เจา้ ของ XX
กิจการ

5.2 กรณีขาดทนุ สทุ ธิ
เดบิต ทนุ เจา้ ของกิจการ XX

เครดิต กาไรขาดทนุ XX

ยอ้ นกลบั หน้าตอ่ ไป

การบนั ทกึ รายการปิ ดบญั ชี สาหรับกจิ การทใี่ ช้วธิ ีบนั ทกึ บญั ชีสนิ คา้ คงเหลอื แบบสนิ้ งวด

ขนั้ ตอนท่ี วิธีผ่านตน้ ทนุ ขาย วิธีไมผ่ ่านต้นทนุ ขาย
6 โอนปิดบญั ชีเงินถอน/ถอนใชส้ ว่ นตวั ไปบญั ชี
สว่ นของเจา้ ของกิจการ(ทนุ -เจา้ ของกิจการ)
ฅ
เดบติ ทนุ -เจา้ ของ XX
กิจการ
เครดิต เงนิ ถอน/ถอนใช้ XX
สว่ นตวั

ยอ้ นกลบั หน้าตอ่ ไป

การบนั ทกึ รายการปิ ดบญั ชี สาหรับกจิ การทใ่ี ช้วธิ ีบนั ทกึ บญั ชสี นิ คา้ คงเหลอื แบบต่อเนื่อง

การบนั ทึกรายการปิดบญั ชีสาหรบั กิจการท่ีใชว้ ิธีบนั ทึกบัญชีสินคา้ คงเหลือแบบต่อเน่ืองวิธีนีก้ ิจการ จะเปิดเฉพาะ
บญั ชีกาไรขาดทนุ (หรอื สรุปผลกาไรขาดทนุ ) วิธีบนั ทกึ จะโอนปิดบญั ชีตน้ ทนุ ขายบญั ชีท่ีเก่ียวกบั รายไดแ้ ละค่าใชจ้ ่าย
ไปบญั ชีกาไรขาดทนุ และหาผลตา่ งซึ่งหมายถึง กาไรสทุ ธิหรือขาดทุนสทุ ธิ จากนน้ั จะโอนปิดบญั ชีกาไรขาดทนุ ไป
บญั ชีทนุ -เจา้ ของกิจการ ขนั้ ตอนสุดทา้ ยเป็นการโอนปิดบญั ชีถอนใชส้ ่วนตวั -เจา้ ของกิจการ(เงินถอน) ไปบญั ชีทนุ -
ฅ เจา้ ของกิจการ รายละเอียดการบนั ทกึ รายการมีดงั นี้

1. โอนปิดบญั ชีขายสนิ คา้ และรายไดอ้ ่นื (ถา้ มี) ไปบญั ชีกาไรขาดทนุ

เดบิต ขายสนิ คา้ XX

รายไดอ้ ่ืน XX

เครดิต กาไรขาดทนุ XX

ยอ้ นกลับ หน้าตอ่ ไป

การบนั ทกึ รายการปิ ดบญั ชี สาหรับกจิ การทใี่ ช้วธิ บี นั ทกึ บญั ชสี นิ ค้าคงเหลอื แบบตอ่ เนื่อง

2. โอนปิดบญั ชีตน้ ทนุ ขาย รบั คนื สินคา้ สว่ นลดจา่ ยและคา่ ใชจ้ า่ ยตา่ ง ๆ ไปบญั ชีกาไรขาดทนุ

เดบติ กาไรขาดทนุ XX

ฅ เครดติ ตน้ ทนุ ขาย XX

รบั คืนสนิ คา้ XX

สว่ นลดรบั XX

คา่ ใชจ้ า่ ยตา่ ง ๆ(แสดงแตล่ ะบญั ชี) XX

ย้อนกลบั หน้าตอ่ ไป

การบนั ทกึ รายการปิ ดบญั ชี สาหรับกจิ การทใี่ ช้วธิ ีบนั ทกึ บญั ชสี นิ ค้าคงเหลอื แบบตอ่ เนื่อง

3. โอนปิดบญั ชีกาไรขาดทนุ ไปบญั ชีสว่ นของเจา้ ของ (ทนุ -เจา้ ของกิจการ)

3.1 กรณีกาไรสทุ ธิ

เดบติ กาไรขาดทนุ XX

ฅ เครดติ ทนุ -เจา้ ของกิจการ XX

3.2 กรณีขาดทนุ สทุ ธิ

เดบติ ทนุ -เจา้ ของกิจการ XX

เครดติ กาไรขาดทนุ XX

ยอ้ นกลับ หน้าตอ่ ไป

การบนั ทกึ รายการปิ ดบญั ชี สาหรับกจิ การทใ่ี ช้วธิ บี นั ทกึ บญั ชีสนิ คา้ คงเหลอื แบบต่อเนื่อง

4. โอนปิดบญั ชีเงินถอน/ถอนใชส้ ว่ นตวั ไปบญั ชสี ว่ นของเจา้ ของกิจการ(ทนุ -เจา้ ของกิจการ)

เดบติ ทนุ -เจา้ ของกิจการ XX

ฅ เครดิต เงินถอน/ถอนใชส้ ว่ นตวั XX

ยอ้ นกลับ หน้าตอ่ ไป

การบญั ชแี ยกประเภทท่วั ไป

การเปิดบญั ชีแยกประเภทท่วั ไปจะแยกพิจารณาเป็น 2 กรณีคือ
1. การปิดบัญชีแยกประเภทท่ัวไป : ผ่านรายการปิดบัญชีจากสมุดรายวันท่ัวไป ไปบัญชีแยก
ฅ ประเภทท่วั ไป หลงั จากบนั ทกึ รายการปิดบญั ชีในสมดุ รายวนั ท่วั ไปแลว้ จะผ่านรายการไปแยก

ประเภทท่วั ไป จากน้ันจะพบว่าบญั ชีหมวด 3 (ยกเวน้ บัญชีทนุ -เจา้ ของกิจการ) บญั ชีหมวด 4
และบญั ชหี มวด 5 จะมียอด 2 ขา้ งเทา่ กนั (ยอดเป็นศนู ย)์

ย้อนกลับ หน้าตอ่ ไป

การบญั ชีแยกประเภทท่วั ไป

2. การปิดบญั ชีแยกประเภทท่วั ไป : หายอดคงเหลือเพ่ือยกไปงวดบญั ชีถดั ไป หลงั จากผ่านรายการ
ปิดบัญชีจากสมดุ รายวันท่วั ไป ไปบัญชีแยกประเภทท่วั ไปแลว้ บญั ชีท่ีถูกปิดไปคือบัญชีหมวด 3
ฅ (ยกเวน้ บญั ชี-เจา้ ของกิจการ) บญั ชหี มวด 4 และบญั ชีหมวด 5 สว่ นบญั ชีท่เี หลอื อย่ไู ดแ้ ก่บญั ชีหมวด
1 บญั ชีหมวด 2 และ บญั ชีหมวด 3 เฉพาะบญั ชีทนุ -เจา้ ของกิจการ จากนนั้ ใหห้ ายอดคงเหลือโดยมี
ขนั้ ตอน ดงั นี้

1. รวมยอดดา้ นเดบิตและเครดิต

2. หายอดคงเหลือ

ย้อนกลับ หน้าตอ่ ไป

การบญั ชแี ยกประเภทท่วั ไป

3. ลงวนั ท่สี ิน้ เดอื นทางดา้ นตรงกนั ขา้ มกบั ดา้ นท่ีมียอดคงเหลือ เขียนคาอธิบายรายการว่า “ยอดยก

ไป” ทาเครอ่ื งหมายตรวจสอบ  (Check Mark) ในชอ่ งหนา้ บญั ชี และนายอดคงเหลือจากขอ้ 2 ไป
ฅ บนั ทกึ ในชอ่ งจานวนเงิน

4. รวมยอดอกี ครง้ั ใหเ้ ขียนยอดรวมทงั้ ดา้ นเดบติ และเครดติ ใหอ้ ยบู่ รรทดั เดียวกนั ขีดเสน้ ใต้ 2 เสน้
5. ลงวันท่ีตน้ เดือนของเดือนถัดไปทางดา้ นท่ีมียอดคงเหลือ (หรือตรงกนั ขา้ มกบั ยอดยกไป) เขียน
คาอธิบายรายการว่า “ยอดยกมา” ทาเคร่อื งหมายตรวจสอบ  (Check Mark) ในช่องหนา้ บญั ชี
และนายอดคงเหลอื จากขอ้ 2 ไปบนั ทกึ ในชอ่ งจานวนเงิน (ซง่ึ เป็นยอดเดียวกบั ยอดยกไป)

ยอ้ นกลับ หน้าตอ่ ไป

งบทดลองหลังปิ ดบัญชี

หลังจากบันทึกรายการปิดบญั ชีเรียบรอ้ ยแลว้ บญั ชีท่ีมียอดคงเหลืออย่ใู นบัญชีแยกประเภท
ท่ัวไปประกอบดว้ ยบัญชี 3 หมวดไดแ้ ก่ บัญชีหมวดสินทรัพย์ หมวดหนีส้ ิน และหมวดส่วนของ
เจา้ ของ (เฉพาะทนุ -เจา้ ของกิจการ)

ฅ

กิจการควรจดั ทางบทดลองหลงั ปิดบญั ชีเพ่ือพิสจู นค์ วามถกู ตอ้ งของยอดคงเหลือในบญั ชี
แยกประเภทท่วั ไปโดยมีขน้ั ตอนในการจดั ทาเหมือนงบทดลองก่อนปิดบญั ชี

ย้อนกลับ หน้าตอ่ ไป

วงจรบญั ชสี าหรับกจิ การซอื้ ขายสนิ คา้

ขนั้ ท่ี 4 บนั ทกึ รายการปรบั ปรุงและแกไ้ ขขอ้ ผิดพลาด (ถา้ มี)
ขน้ั ท่ี 5 ทากระดาษทาการ 8 ชอ่ ง หรอื ทางบทดลองหลงั รายการปรบั ปรุง
ฅ ขน้ั ท่ี 6 ทางบการเงิน (งบกาไรขาดทนุ และงบแสดงฐานะการเงิน)
ขน้ั ท่ี 7 บนั ทกึ รายการปิดบญั ชี
ขน้ั ท่ี 8 ทางบทดลองหลงั ปิดบญั ชี

ยอ้ นกลับ หน้าตอ่ ไป