แผนการจัดการเรียนรู้วิชาภาษาไทย ม.3 ภาคเรียนที่ 1

แผนการจดั การเรียนรู้

หน่วยการเรยี นรู้ที่ 2 เร่ือง การอ่านกลอนบทละคร

รหสั วชิ า ท ๒๓๑๐๑ ช่ือรายวชิ า ภาษาไทย กลุม่ สาระการเรยี นรภู้ าษาไทย

ชน้ั มัธยมศึกษาปที ี่ ๓ ภาคเรียนท่ี ๑ เวลา 1 ชวั่ โมง

มาตรฐานการเรยี นรู้
มาตรฐาน ท 1.๑ กระบวนการอ่านสรา้ งความรูแ้ ละความคิด เพื่อนำไปใชต้ ดั สินใจแก้ไข

ปญั หาในการดำเนนิ ชวี ิตและมนี สิ ยั รักการอ่าน

ตวั ช้วี ัด

ท 1.๑ ม. ๓/1 อา่ นออกเสยี งบทรอ้ ยแกว้ และบทรอ้ ยกรองไดถ้ ูกตอ้ ง และเหมาะสมกบั เรื่อง
ท่อี า่ น

สาระสำคัญ/ความคดิ รวบยอด
การอ่านกลอนบทละคร คือ การอ่านออกเสยี งบทร้อยกรองประเภทกลอนบทละคร

ที่แตง่ ขน้ึ เพือ่ แสดงละครรำ โดยกลอนบทละครจะมีลักษณะการอ่านเชน่ เดียวกับกลอนสุภาพ บทหนง่ึ
มี 2 บาท หรือ 4 วรรค วรรคละ 6 - 9 คำ แตน่ ยิ มใชเ้ พยี ง 6 - 7 คำ เพื่อให้เข้าจังหวะรอ้ งและรำ

กลอนบทละครมักข้ึนต้นด้วยคำว่า “เมือ่ นน้ั ” สำหรบั ตวั ละครทีเ่ ป็นกระษัตริย์ “บัดน้ัน” สำหรับเสนา
หรอื คนท่ัวไป และ “มาจะกลา่ วไป” ใช้สำหรบั นำเกริน่ เร่อื ง การอ่านบทร้อยกรองน้ีจะมอี ยู่ 2 ทำนอง
ท่ใี ชอ้ า่ น ไดแ้ ก่ ทำนองปกติและทำนองเสนาะ

สาระการเรียนร/ู้ เนอื้ หาย่อย

ความรู้(K)
นกั เรียนมีความรู้ ความเข้าใจในหลกั การอา่ นกลอนบทละคร

ทกั ษะ/กระบวนการ (P)

นักเรียนสามารถอา่ นกลอนบทละครไดถ้ ูกตอ้ งตามหลักการ
คณุ ลักษณะอนั พึงประสงค์ (A)

นกั เรียนสามารถนำความรู้จากการเรียน เรอื่ ง การอ่านกลอนบทละคร
ไปเป็นแนวทางในการเรียนระดับตอ่ ไปได้

จุดเน้นสกู่ ารพฒั นาคณุ ภาพผู้เรียน
ทกั ษะในศตวรรษที่ 21 ( 3R8C )

Reading (อา่ นออก)

(W) Riting (เขยี นได้)

(A) Rithemetics (คิดเลขเป็น)

ทักษะด้านการคิดอย่างมีวจิ ารณญาณและทกั ษะในการแกไ้ ขปัญหา
(Critical Thinking and Problem Solving)

ทักษะดา้ นการสร้างสรรค์ และนวตั กรรม (Creativity and Innovation)

ทกั ษะดา้ นความเข้าใจความต่างวัฒนธรรม ตา่ งกระบวนทศั น์ (Cross-cultural
Understanding)

ทักษะดา้ นความร่วมมือ การทำงานเป็นทีมและภาวะผ้นู ำ (Collaboration,
Teamwork and Leadership)

ทักษะด้านการส่ือสาร สารสนเทศและรเู้ ท่าทันส่ือ (Communications,
Information, and Media Literacy)

ทักษะด้านคอมพิวเตอร์ และเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร (Computing
and ICT Literacy)

ทักษะอาชีพ และทักษะการเรยี นรู้ (Career and Learning)

ทักษะการเปล่ียนแปลง (Change)

การประเมินผลรวบยอด
ช้นิ งานหรือภาระงาน
กจิ กรรม “ทำนองเสนาะ ไพเราะจบั ใจ”

กจิ กรรมการเรียนรู้
ขั้นนำ
ครกู ลา่ วทักทายนกั เรียน แล้วใหน้ กั เรยี นดวู ดิ ีโอ “การอ่านทำนองเสนาะ

กลอนบทละคร” จากนนั้ ครใู ช้คำถาม “นกั เรียนเคยได้ยินการอา่ นทำนองเสนาเช่นน้หี รือไม่”
และให้นักเรียนแสดงความคดิ เห็นโต้ตอบกับครู (K)

ขัน้ สอน
๑. ครแู จกใบความรู้และให้ความรูก้ บั นกั เรยี น เร่อื ง การอา่ นกลอนบทละคร จากนน้ั ครู

อธิบายความหมายของการอา่ นบทร้อยกรอง หลักการอา่ นกาพย์ยานี 11 และครยู กตัวอย่างการอา่ น
กลอนบทละครให้นกั เรียนฟังและดู เพ่ือให้นกั เรยี นเขา้ ใจในการอ่านกลอนบทละครมากขน้ึ (K)

๒. ครูใหน้ ักเรยี นทำกจิ กรรม “ทำนองเสนาะ ไพเราะจบั ใจ” โดยให้นกั เรยี นฝึกอ่าน
กลอนบทละคร ทัง้ ทำนองปกตแิ ละทำนองเสนาะให้ถกู ต้องตามหลักการอ่าน (K, P)

๓. ครูให้นกั เรยี นออกมาอา่ นกลอนบทละคร ทำนองปกติและทำนองเสนาะทีละคน
จากน้นั ครแู ละนักเรียนร่วมกนั เสนอแนะรายละเอยี ดเพมิ่ เติม (P, A)

ขน้ั สรปุ
ครูและนกั เรยี นรว่ มกันสรุปกิจกรรม“ทำนองเสนาะ ไพเราะจับใจ” เป็นกจิ กรรมท่ใี ห้

นักเรยี นฝึกอา่ นกลอนบทละครทัง้ ทำนองปกตแิ ละทำนองเสนาะใหถ้ ูกตอ้ งตามหลักการอา่ น

จากการทำกิจกรรมนักเรียนสามารถปฏิบัติไดอ้ ยา่ งถกู ต้อง สะท้อนผลไดว้ า่ นกั เรียนมคี วามรคู้ วามเข้าใจ
ในหลกั การอา่ นกลอนบทละคร สามารถอ่านกลอนบทละครได้ถกู ตอ้ งตามหลักการ และสามารถนำ
ความรทู้ ่ีไดจ้ ากการเรยี นเรอื่ ง การอ่านกลอนบทละคร ไปเปน็ แนวทางในการเรยี นระดับต่อไป (K, P, A)

การวัดผลประเมินผล เคร่อื งมอื เกณฑ์การประเมิน
ช่ัวโมงที่ 1
กิจกรรม “ทำนองเสนาะ ไพเราะจบั ผ่านเกณฑ์การประเมนิ
วิธกี าร ใจ” รอ้ ยละ ๕๐

ประเมินกิจกรรม “ทำนองเสนาะ ไพเราะจับ
ใจ” ใช้วธิ วี ดั ผลจากการทำกจิ กรรมของ
นกั เรียนแต่ละคน โดยมปี ระเดน็ ในการวดั ผล
ได้แก่ ความถูกต้องของการท่วงทำนอง
การแบง่ จงั หวะและวรรคคำ ความถกู ตอ้ ง
ของอ่านคำ ความถูกต้องของการเอื้อนเสยี ง
การส่อื อารมณ์ และความถูกตอ้ งของการอ่าน
รวบคำและไมฉ่ กี คำ (ประเด็นของแตล่ ะคน)
จากนน้ั นำผลการประเมนิ มาเป็นขอ้ มูลในการ
ปรบั ปรุงและพัฒนานกั เรยี น และการจัดการ
เรียนการสอนของครูในครัง้ ตอ่ ๆ ไป

สือ่ การเรยี นรู้
๑. ใบความรู้ เรือ่ ง การอา่ นกลอนบทละคร
๒. วดี โิ อ “การอ่านทำนองเสนาะ กลอนบทละคร”

ข้อเสนอแนะของหวั หน้าสถานศกึ ษาหรือผู้ท่ไี ดร้ ับมอบหมาย (ตรวจสอบ,นเิ ทศ,เสนอแนะ,รับรอง)
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................

ลงช่อื ................................................................
(นายสนอง ศรธี รรมา)

วนั ที.่ ........../...................../...........

บนั ทกึ ผลหลังการจดั การเรียนรู้
๑. ผลการจดั การเรียนรู้
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
๒. ปัญหาและอปุ สรรค
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
๓. แนวทางการแกไ้ ขปัญหา
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
๔. ข้อเสนอแนะ
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................

ลงช่ือ.................................................
(นายฤทธเิ ดช สกลุ ซง้ )

วันท่ี............../......................./...............

ใบความรู้
เรอื่ ง การอา่ นกลอนบทละคร

รอ้ ยกรอง คือ คำประพันธท์ ี่แตง่ โดยมกี ารบังคบั จำนวนคำ สมั ผัส ฉนั ทลกั ษณ์ ตามแบบแผน
ของร้อยกรองแตล่ ะประเภท ได้แก่ โคลง ฉันท์ กาพย์ กลอน รา่ ย เปน็ ตน้

การอา่ นออกเสียงบทรอ้ ยกรอง คือ การอ่านออกเสยี งงานเขียนรอ้ ยกรองประเภทต่าง ๆ เพอื่
สื่อเนอื้ หาและอารมณ์ความรสู้ ึกท่ีปรากฏในบท ไปสู่ผู้รับสารดว้ ยทำนองท่ีแตกตา่ งกัน ซง่ึ การอา่ นนน้ั
โดดยท่ัวไปจะมีการอ่านอยู่ 2 ทำนอง ไดแ้ ก่ ทำนองปกติและทำนองเสนาะ

การอ่านทำนองเสนาะ คือ การอา่ นออกเสยี งบทร้อยกรองประเภทตา่ ง ๆ ตามทำนอง ลีลา
และจังหวะของประพนั ธ์นนั้ เพอ่ื ให้ผอู้ า่ น ผฟู้ งั เข้าใจถึงความงดงามของภาษา การอ่านทำนองเสนาะบท
ร้อยกรองจะมีความแตกต่างการไปตามทำนอง ลลี า การทอดเสยี งและความสามารถของผู้อ่าน

การอา่ นกลอนบทละคร คือ การอา่ นออกเสียงบทร้อยกรองประเภทกลอนบทละคร
ที่แตง่ ข้นึ เพื่อแสดงละครรำ โดยกลอนบทละครจะมีลักษณะการอา่ นเช่นเดียวกับกลอนสุภาพ
บทหนึง่ มี 2 บาท หรือ 4 วรรค วรรคละ 6 - 9 คำ แต่นยิ มใช้เพียง 6 - 7 คำ เพื่อใหเ้ ข้าจงั หวะรอ้ ง
และรำ กลอนบทละครมักขน้ึ ต้นดว้ ยคำว่า “เม่ือน้นั ” สำหรับตัวละครทีเ่ ป็นกระษัตริย์ “บัดนั้น” สำหรับ
เสนาหรือคนท่วั ไป และ “มาจะกล่าวไป” ใชส้ ำหรับนำเกริน่ เรื่อง การอ่านบทรอ้ ยกรองนีจ้ ะมอี ยู่
2 ทำนองท่ใี ชอ้ า่ น ไดแ้ ก่ ทำนองปกติและทำนองเสนาะ

หลกั การอา่ นกลอนบทละคร

1. จะตอ้ งรู้จกั ฉนั ทลักษณ์ หรอื ลักษณะบังคบั ของร้อยกรองประเภทนั้น ซง่ึ กลอนบทละคร
มีฉันทลักษณ์ดังน้ี

๑. กลอนบทละครใช้คำในวรรคหนึ่งได้ต้งั แต่ ๖ - ๙ คำ แต่นยิ มกนั มกั เปน็ ๖ หรอื ๗ คำ
เพราะเข้าจังหวะและทำนองร้องไดด้ กี ว่า แต่ท่ใี ช้ ๘ คำกม็ ี การที่จะใช้คำมากหรือนอ้ ยนัน้
ตอ้ งถอื ทำนองเพลงที่จะใชร้ ้องเป็นสำคญั เพราะฉะน้ันการแตง่ บทละครออกแสดงจรงิ ๆ จงึ ต้องซอ้ มบท
ใหเ้ ขา้ กับทำนองร้องและปพี่ าทย์ เพราะเหตนุ ้ีคำท่ีใช้ในวรรคหนึ่ง ๆ ของกลอนบทละครจึงมีมากบ้าง
น้อยบา้ งไมเ่ ทา่ กัน

๒. สมั ผัสให้ถือหลักเกณฑด์ ังกลา่ วในกลอนสุภาพ เพราะกลอนบทละครเป็นกลอนผสม
ในบทหน่งึ อาจจะมกี ลอน ๖, ๗, ๘ หรอื ๙ คำรวมกันก็ได้ ถ้าวรรคไหนใช้กลอนอะไร กใ็ ห้ใช้สมั ผสั ตาม
กฎของกลอน

๓. กลอนบทละครองิ อาศัยทำนองร้องและปี่พาทยเ์ ป็นสำคญั เพราะฉะนน้ั เสยี งนยิ ม
ท่ีใช้ท้ายวรรค จงึ ไมส่ จู้ ะพถิ พี ถิ ันเครง่ ครัดตามระเบียบมากนัก

๔. วรรคแรกของกลอนบท ละครนยิ มใชค้ ำนำหรือคำขน้ึ ตน้ เชน่ เมื่อนน้ั , บดั น้ัน, นอ้ งเอ๋ย
นอ้ งรกั หรอื มาจะกล่าวบทไป เปน็ ต้น เพื่อจะข้นึ ความใหมห่ รือเปล่ียนทำนองร้องใหม่ คำนำบางคำ
เชน่ เม่ือนั้น, บัดนั้น เปน็ ต้น ยังเป็นประโยชนใ์ นการเตอื นใหต้ วั ละครรูต้ ัวว่าถงึ คราวของตนทต่ี อ้ งแสดง
บทบาทแลว้ คำนำนบ้ี างทีก็ใช้ ๒ พยางค์ บางทกี ็ใช้ ๔ พยางค์ แตก่ ็ตอ้ งนับเปน็ หนงึ่ วรรคเต็ม
เพราะเวลาร้องต้องเออื้ นเสียงใหย้ าวมจี ังหวะเทา่ กับวรรคธรรมดา

- เมอ่ื น้นั สำหรบั ใช้ข้นึ ต้นตอนทก่ี ลา่ วถงึ ตวั ละครสำคัญของเรอื่ งหรอื ของตอนหรือตวั ละครที่

อยู่ในช้นั กษัตริย์เป็นพระเอกนางเอก
- บัดนั้น สำหรบั ใชข้ น้ึ ต้นตอนที่กล่าวถงึ ตวั ละครทไี่ มส่ ำคัญทีอ่ ยู่ในชั้นข้าราชบริพาร เชน่

ตวั เสนา ตัวตลก ยักษ์ หรอื ทหาร เป็นต้น

- มาจะกล่าวบทไป สำหรบั เมื่อจะเปล่ยี นเร่ืองมาเล่าเร่อื งใหม่
- น้องเอ๋ยนอ้ งรัก สำหรับกล่าวถึงนางอนั เปน็ ทรี่ กั

2. ตอ้ งร้จู กั ทำนอง จงั หวะ ลลี า และการวรรคคำ การจะอา่ นให้ไพเราะได้น้ัน ผอู้ า่ นจะตอ้ งเขา้ ใจทำนอง

ของบทประพันธ์ทอ่ี า่ น ซ่งึ กลอนบทละครจะมกี ารอา่ นคลา้ ยกบั คลอนสุภาพ มีการแบ่งจังหวะและการวรรคคำข้ึนอยู่

กบั จำนวนคำในแต่ละวรรค คือ - วรรคท่ีมี ๖ คำ ใช้จังหวะ ๒/๒/๒

- วรรคทีม่ ี ๗ คำ ใชจ้ งั หวะ ๒/๒/๓ หรือ ๓/๒/๒

- วรรคทม่ี ี ๘ คำ ใช้จังหวะ ๓/๒/๓

- วรรคทมี่ ี ๙ คำ ใช้จังหวะ ๓/๓/๓

3. ต้องรู้จักการเออื้ นเสียง การอ่านทำนองเสนาะให้ไพเราะนัน้ ผู้อา่ นจะต้องมีการเอือ้ นเสียง

เพอ่ื เป็นการทอดจงั หวะให้ผู้ฟงั เกิดความรู้สึกซาบซงึ้ และเห็นถึงความงดงามของภาษา ซงึ่ การอ่าน

กลอนบทละคร มีหลกั ในการเอือ้ นเสียงดังน้ี

3.1 ตำแหน่งที่ขีดเสน้ ใต้ .... หากเป็นอกั ษรสูง หรือคำทม่ี เี สียงสูง ให้เอื้อนเสยี งข้นึ สูง เว้นแต่

วา่ คำน้นั เปน็ เสียงสามัญ เอก หรือเป็นอกั ษรตำ่ หากข้นึ เสยี งสูงอาจจะทำใหผ้ ิดเพยี้ นได้ ใหอ้ า่ นใน

นำ้ เสยี งโทนปกติ และเลน่ ลูกออื้ นด้วยการกดเสียงนน้ั ใหล้ งต่ำลง

3.2 การอา่ นกาพย์ยานี 11 ในวรรค 1 - 2 จะอ่านดว้ ยโทนเสยี งปกติ มเี ลน่ เสยี งสงู ต่ำบ้าง

แต่ในวรรคท่ี 3 ของการอ่านกาพยย์ านี 11 ตรงที่ขีดเส้นใต้ ....... จะต้องขึน้ เสียงสงู

ตัวอยา่ ง

กลอนหก

00 / 00 / 00 00 / 00 / 00

00 / 00 / 00 00 / 00 / 00

ตวั อย่าง จากถ่นิ / ทีอ่ ยู่ / อาศยั
ผีเสือ้ / แสนสวย / โบยบนิ ชื่นชม / ดอกไม้ / รายทาง
สัญจร / เที่ยวไป / ไพรกวา้ ง
พลวิ้ ปกี / ร่ายรำ / เรงิ ใจ
บินสู่ / ป่าเหนือ / เมื่อร้อน ทุกอยา่ ง / สวยสด / งดงาม
น้ำตก / ภูผา / ป่าปาง

กลอนเจด็ 00 / 00 / 000
00 / 00 / 000
00 / 00 / 000
00 / 00 / 000 ยดึ หลัก / แต่งตาม / งามสงา่
ควรคา่ / คงอรรถ / ชดั ทวี
ตวั อยา่ ง

กลอนเจ็ด / เจ็ดคำ / ดงู ามวรรค
บัญญัติ / ยลแยบ / งามแบบตรา

กลอนแปด 000 / 00 / 000
000 / 00 / 000
000 / 00 / 000
แม้นอึดอดั / ขดั ใจ / อย่าไปเลีย่ ง
000 / 00 / 000 แมไ้ ม่เคยี ง / เยยี่ งเขา / จะเศรา้ ไย

ตัวอย่าง
เรอ่ื งกานทก์ ลอน / อ่อนด้อย / ค่อยคอ่ ยหดั
ทลี ะวรรค / ถกั ถอ้ ย / นำรอ้ ยเรยี ง

กลอนเก้า

000 / 000 / 000 000 / 000 / 000

000 / 000 / 000 000 / 000 / 000

ตัวอย่าง

นายชายพราน / หนึ่งชาญไพร / ลำ่ ใหญข่ ยบั ได้ยินกลอง / เดินย่องกลบั / ดูขับขัน

มอื ป้องหน้า / มุ่งป่าแนว่ / แนวแถววัน สนุ ัขย่อง / สดุ มองขยนั / ตดิ พันตาม

มงุ่ ปะทะ / มาปะท่ี / คนตีกลอง เพ่อื นทกั จา๋ / พูดหนา้ จอ้ ง /พรานร้องถาม

เดิมแรกหู / ได้รู้เหตุ / สงั เกตความ ว่าทรงนาม / วา่ ทรามนาฎ / นริ าศจร

4. ต้องรู้จกั การอา่ นรวบคำ หรอื พยางค์ทีเ่ กินจากทก่ี ำหนดไว้ในฉันทลกั ษณ์ โดยใหอ้ ่านเร็วขึ้น

และเสียงให้เบาลงกว่าปกตจิ นกว่าจะถึงคำหรือพยางค์ทีต่ ้องการจงึ ลงเสียงหนัก

5. ตอ้ งรจู้ กั การอ่านคำ การอา่ นบทรอ้ ยกรองน้ัน ผ้อู ่านจะต้องอา่ นออกเสียงใหถ้ ูกต้องตาม

อกั ขรวิธี ไม่ผิดสระ ผิดพยญั ชนะ หรอื วรรณยุกต์ เชน่ ไก่ เปน็ ก่าย , ครู เป็น ค,ู ข่อน เป็น คอ้ น เป็นตน้

นอกจากน้ี ควรอา่ นพยัญชนะ จ/ฉ/ช/ถ/ท/ธ/ศ/ษ/ส ใหช้ ัดเจนถูกตอ้ งตามอกั ขรวิธใี นภาษาไทย

โดยไมอ่ ่านเป็นเสียงเสยี ดแทรกมากเกินไปตามภาษาอังกฤษ และจะตอ้ งอา่ นออกเสียงพยัญชนะ ร/ล/ว

คำควบกล้ำ ร/ล/ว ให้ชัดเจน เพราะหากออกเสียงไม่ชดั อาจทำให้ผฟู้ ังเข้าใจความหมายคลาดเคลอ่ื น

และไม่ไพเราะ

6. รู้จกั การใสอ่ ารมณ์ การอ่านบทรอ้ ยกรองให้ไพเราะ จะต้องร้จู ักการอา่ นใสอ่ ารมณค์ วามรสู้ ึก
ลงในบทท่ีอ่าน ซ่ึงผูอ้ า่ นจะต้องเข้าใจความหมายท่ีแทจ้ ริงทีบ่ ทประพันธน์ ้ันต้องการจะสอื่ ไปยังผรู้ บั สาร
เช่น บทโกรธ ผู้อ่านก็ต้องทำนำ้ เสียงดุดนั แขง็ กรา้ ว บทโศกเศร้า จะเป็นนำเสยี งท่ีแฝงไปดว้ ย
ความเสียใจ คร่ำครวญ เปน็ ต้น

7. พยายามไม่อา่ นฉีกคำ การอ่านออกเสยี งบทร้อยกรองทดี่ นี ้ัน ผอู้ ่านจะตอ้ งใสใ่ จตำแหน่งของ
สัมผสั ไมอ่ ่านฉีกคำหรือฉีกความ เพราะหากอา่ นฉีกคำหรอื ฉกี ขอ้ ความอ่านทำให้เนอ้ื ความเสียไปหรือ
ผฟู้ งั เข้าใจความหมายคลาดเคล่ือนได้

แบบฝึกอ่านกลอนบทละคร

เมอ่ื นั้น นางมณโฑเยาวยอดเสน่หา
พินจิ พศิ ดโู ยธา เหน็ หมู่วานรชาญฉกรรจ์

คือศรีสุครพี ชมพพู าน หนมุ านองคตแข็งขนั
พวกพลเยียดยัดแจกนั เฝ้าพระทรงธรรมส์ ่ีกร

* ถ้าคำในวรรคมี 7 คำ ควรอา่ นเปน็ จงั หวะ ooo / oo / oo หรือ oo / oo / ooo เชน่
หนมุ าน / องคต / แขง็ ขนั และ คอื ศรี / สุครีพ / ชมพูพาน

* ถา้ ในวรรคมี 8 คำ ควรอ่านเป็นจังหวะ ooo / oo / ooo เชน่ อันทหาร / ทั้งสอง / นัคเรศ

* ถา้ คำในวรรคมี 9 คำ ควรอ่านเปน็ จังหวะ ooo / ooo / ooo เช่น
นางมณโฑ / เยาวยอด / เสน่หา

ใบกจิ กรรม
“ทำนองเสนาะ ไพเราะจบั ใจ”

คำช้แี จง ใหน้ กั เรยี นฝกึ อา่ นทำนองเสนาะกลอนบทละคร จากบททค่ี รูกำหนดให้

อิเหนา

ตอน ศึกกะหมังกหุ นงิ

ว่าพลางทางชมคณานก โผผกจบั ไม้อึงม่ี

เบญจวรรณจบั วัลยช์ าลี เหมือนวนั พ่ไี กลสามสุดามา

นางนวลจบั นางนวลนอน เหมือนพี่แนบนวลสมรจินตะหรา

จากพรากจับจากจำนรรจา เหมือนจากนางสการะวาตี

แขกเต้าจับเตา่ รา้ งรอ้ ง เหมือนร้างหอ้ งมาหยารศั มี

นกแก้วจบั แก้วพาที เหมือนแกว้ พท่ี ั้งสามสง่ั ความมา

ตระเวนไพรรอ่ นร้องตระเวนไพร เหมือนเวรใดใหน้ ริ าศเสน่หา

เคา้ โมงจับโมงอยูเ่ อกา เหมือนพน่ี ับโมงมาเมือ่ ไกลนาง

คับแคจบั แคสันโดษเดียว เหมอื นเปลา่ เปลย่ี วคับใจในไพรกว้าง

ชมวหิ คนกไม้ไปตามทาง คะนึงนางพลางรีบโยธี

(อเิ หนา : พระพุทธเลิศหล้านภาลยั )

แบบประเมนิ กิจกรรม “ทำนองเสนาะ ไพเราะจับใจ”
นกั เรียนชนั้ มัธยมศกึ ษาปีที่ 3

รายการประเมิน

ชอ่ื -สกุล ความ ูถก ้ตองของท่วงทำนอง รวม สรุปผล
การแบ่ง ัจงหวะและวรรคคำ
ความ ูถก ้ตองของอ่านคำ
ความ ูถก ้ตองของการเอื้อนเ ีสยง การ

่สืออารม ์ณ
ความ ูถก ้ตองของการอ่านรวบคำและ

ไ ่ม ีฉกคำ

๒ ๑ ๒ ๑ ๒ ๑ ๒ ๑ ๒ ๑ ๑๐ ผา่ น ไม่ผา่ น

นายกฤตยา ใยปางแก้ว
ด.ช.ณภทั ร วระโงน
ด.ช.ณฐั วุฒิ วดั แผน่ ลำ
ด.ช.วรี พงษ์ ใยปางแกว้
ด.ช.นราเทพ ใบแสน
ด.ช.มิตรชยั กันยาตรี
ด.ช.พนู โชค ศรีชนั
ด.ช.บารมี ไมสวุ รรณ
ด.ญ.ลักษิกา เสาเคหา
ด.ญ.กชกร เพง็ ผล
ด.ญ.กัญญานี ใบอดุ ม
ด.ญ.กัญญาวรี ์ นอ้ ยเวียง
ด.ญ.ขวัญฤดี ใบอุดม
ด.ญ.ชลธิชา จูมไม้เมอื ง
ด.ญ.ฑิฆรรมภร สแี ดด
ด.ญ.ธนพร สายอุราช
ด.ญ.ปภาวรนิ ทร์ สายอุราช
ด.ญ.ปิยพร อังคะฮาด
ด.ญ.อรชั พร จูมไม้เมอื ง
ด.ญ.ขวัญจริ า วรกัน
ด.ญ.ภัทรสุดา ใยปางแก้ว
ด.ญ.สาวณิ ี ใยปางแก้ว

หมายเหตุ : เกณฑ์การทำใบงาน ต้องได้คะแนนรอ้ ยละ ๕๐ คอื ๕ คะแนนข้ึนไป จากคะแนนเต็ม ๑๐
จงึ จะถอื วา่ ผ่านเกณฑ์

เกณฑก์ ารประเมนิ เกณฑ์การตัดสินระดบั คณุ ภาพ ผลการประเมนิ

๙ - ๑๐ คะแนน ดมี าก ผา่ น
๗ - ๘ คะแนน ดี ผา่ น
๕ - ๖ คะแนน ผ่าน
๓ - ๔ คะแนน ปานกลาง ไมผ่ า่ น
๐ - ๒ คะแนน พอใช้ ไม่ผ่าน
ปรบั ปรุง

เกณฑก์ ารประเมินกิจกรรม “ทำนองเสนาะ ไพเราะจบั ใจ”

รายละเอยี ดการประเมิน ระดับคะแนน

๒๑

ความถูกต้องของทว่ งทำนอง สามารถอ่านบทรอ้ ยกรองไดถ้ ูกตอ้ ง สามารถอา่ นบทรอ้ ยกรองได้ แตย่ งั ไม่ถูกต้อง

ตามท่วงทำนองในการอ่าน รูจ้ ัก ตามทว่ งทำนองในการอ่านเท่าที่ควร หรืออา่ น

การใช้น้ำเสยี งสงู - ต่ำ เป็นทำนอง บทรอ้ ยกรองโดยใช้นำ้ เสียงโทนเดยี วกนั ตลอด

ไมใ่ ชน้ ำ้ เสียงโทนเดยี วกนั ตลอดทงั้ ทง้ั บท

บท

การแบง่ จงั หวะและวรรคคำ สามารถอา่ นบทร้อยกรองได้ถกู ต้อง สามารถอา่ นบทร้อยกรองได้ แตย่ งั ไมถ่ กู ตอ้ ง

ตามท่วงทำนองในการอ่าน แบ่ง ตามทว่ งทำนองในการอ่า

วรรคในการอ่านถกู ต้องตาม แบ่งวรรคในการอา่ นไม่ถกู ตอ้ งตามหลักการ

หลักการ และลีลาในการอ่าน

ทำนองเสนาะ

ความถกู ต้องของอ่านคำ สามารถอ่านออกเสียงคำไดถ้ กู ต้อง สามารถอ่านออกเสยี งคำได้ถกู ตอ้ ง ออกเสียง

ออกเสยี งพยญั ชนะ และคำควบ พยัญชนะ และคำควบกลำ้ ร/ล/ว ไดถ้ ูกตอ้ ง

กล้ำ ร/ล/ว ได้ถูกตอ้ งตามอักขรวิธี ตามอกั ขรวิธี และออกเสยี งคำได้ตรงตามเสยี ง

และออกเสียงคำไดต้ รงตามเสยี ง วรรณยุกต์ได้ แต่มอี า่ นผิดบ้าง 1 - 3 คำขึน้

วรรณยุกตไ์ ด้ถกู ตอ้ งครบทกุ คำ ไป

ความถกู ต้องของ สามารถเอื้อนเสยี งในตำแหนง่ ที่ สามารถเออื้ นเสยี งในตำแหน่งท่ีควรเอื้อนได้
การเออ้ื นเสยี ง การส่ืออารมณ์ ควรเออื้ นได้ถูกต้อง และสื่ออารมณ์ แต่ยงั ไมม่ ีการส่อื อารมณใ์ ห้ผู้ฟงั ทราบถงึ

ของบทรอ้ ยกรองให้ผูฟ้ งั ทราบถงึ อารมณ์ของบท
อารมณ์ของบทรอ้ ยกรองได้ รอ้ ยกรอง

ความถกู ต้องของการอ่าน สามารถอา่ นรวบคำในตำแหนง่ คำที่ สามารถอ่านรวบคำในตำแหนง่ คำท่ีตอ้ งอ่าน
รวบคำและไม่ฉกี คำ
ตอ้ งอา่ นรวบได้ และไม่อ่านฉกี คำ รวบได้ และอาจมีการอา่ นฉกี คำหรอื ฉกี ความ
หรือฉกี ความ สามารถอ่านแล้วส่อื หรืออา่ นแล้วไมส่ ามารถสอ่ื ความหมายใหผ้ ฟู้ งั
ความหมายให้ผ้ฟู ังเขา้ ใจได้อยา่ ง เข้าใจได้อย่างชดั เจน เนื่องจากฉีกคำหรือฉกี

ชัดเจน ความทำให้ความหมายในบทนน้ั ๆ เปลีย่ นไป
จากเดมิ

แผนการจัดการเรียนรู้

หน่วยการเรียนร้ทู ี่ 2 เรื่อง การอ่านกลอนสภุ าพ

รหสั วิชา ท ๒๓๑๐๑ ชื่อรายวชิ า ภาษาไทย กลุ่มสาระการเรยี นรู้ภาษาไทย

ชัน้ มัธยมศึกษาปีท่ี ๓ ภาคเรียนท่ี ๑ เวลา 3 ช่ัวโมง

มาตรฐานการเรียนรู้
มาตรฐาน ท 1.๑ กระบวนการอา่ นสรา้ งความรูแ้ ละความคิด เพือ่ นำไปใช้ตดั สนิ ใจแกไ้ ข

ปญั หาในการดำเนินชวี ติ และมนี สิ ยั รกั การอา่ น

ตัวช้วี ัด

ท 1.๑ ม. ๓/1 อ่านออกเสียงบทร้อยแก้วและบทรอ้ ยกรองไดถ้ กู ตอ้ ง และเหมาะสมกับเรื่อง
ทอ่ี ่าน

สาระสำคญั /ความคิดรวบยอด
ชั่วโมงที่ 1

การอา่ นกลอนส่ี คือ การอา่ นออกเสยี งบทร้อยกรองประเภทกลอนสุภาพเพอ่ื สื่อเนื้อหา
และอารมณค์ วามรสู้ ึกที่ปรากฎไปสู่ผู้รบั สารดว้ ยท่วงทำนองท่เี ป็นเอกลกั ษณ์ มจี ังหวะ ลีลา

ซึ่งการอา่ นบทรอ้ ยกรองนีจ้ ะมอี ยู่ 2 ทำนองทใ่ี ชอ้ ่าน ได้แก่ ทำนองปกตแิ ละทำนองเสนาะ โดยกลอนสี่
จะเป็นกลอนทใี่ ชถ้ ้อยคำ วรรคละ 4 คำ มีการอา่ นแบง่ จงั หวะครัง้ ละ 2 คำ

ช่วั โมงท่ี 2

การอา่ นกลอนหก คอื การอา่ นออกเสยี งบทรอ้ ยกรองประเภทกลอนสุภาพ เพ่อื สื่อเนื้อหา
และอารมณ์ความรสู้ กึ ทป่ี รากฎไปสู่ผรู้ ับสารดว้ ยท่วงทำนองท่เี ป็นเอกลกั ษณ์ มจี ังหวะ ลลี า

ซง่ึ การอ่านบทร้อยกรองน้จี ะมอี ยู่ 2 ทำนองท่ีใชอ้ ่าน ไดแ้ ก่ ทำนองปกตแิ ละทำนองเสนาะ โดยกลอนหก
ประกอบดว้ ย ๒ บาท บาทละ ๒ วรรค วรรคละ ๖ คำ

ชัว่ โมงที่ 3

การอา่ นกลอนแปด คอื การอ่านออกเสยี งบทร้อยกรองประเภทกลอนสภุ าพเพือ่ ส่ือเน้อื หา
และอารมณ์ความรสู้ ึกที่ปรากฎไปสู่ผู้รบั สารด้วยท่วงทำนองทีเ่ ป็นเอกลกั ษณ์ มีจงั หวะ ลีลา

ซ่งึ การอ่านบทร้อยกรองนี้จะมีอยู่ 2 ทำนองทใี่ ชอ้ ่าน ได้แก่ ทำนองปกตแิ ละทำนองเสนาะ
โดยกลอนแปดจะเปน็ รอ้ ยกรองชนิดทม่ี ีความเรยี บเรียงงา่ ยตอ่ การสื่อความหมาย และสามารถสอ่ื ได้
อย่างไพเราะ ซง่ึ กลอนแปด 1 บทประกอบด้วย 2 บาท บาทละ 2 วรรค วรรคละ 8 คำ

สาระการเรยี นร้/ู เนอ้ื หายอ่ ย

ชั่วโมงที่ ๑
ความรู้ (K)
นักเรียนมคี วามรู้ ความเข้าใจในหลักการอา่ นกลอนส่ี

ทักษะ/กระบวนการ (P)
นกั เรยี นสามารถอา่ นกลอนสีไ่ ด้ถกู ต้องตามหลกั การ

คณุ ลักษณะอนั พงึ ประสงค์ (A)
นกั เรยี นสามารถนำความรู้จากการเรียนเรื่อง การอา่ นกลอนส่ี ไปเป็นแนวทางในการ

เรยี นระดับต่อไปได้
ชวั่ โมงท่ี ๒
ความรู้ (K)
นักเรยี นมคี วามรู้ ความเข้าใจในหลกั การอ่านกลอนหก
ทักษะ/กระบวนการ (P)
นกั เรียนสามารถอ่านกลอนหกได้ถูกต้องตามหลกั การ
คณุ ลักษณะอนั พึงประสงค์ (A)
นักเรยี นสามารถนำความรจู้ ากการเรยี นเรือ่ ง การอ่านกลอนหก ไปเป็นแนวทาง

ในการเรยี นระดับต่อไปได้
ชั่วโมงท่ี 3
ความรู้ (K)
นักเรียนมีความรู้ ความเข้าใจในหลกั การอา่ นกลอนแปด
ทักษะ/กระบวนการ (P)
นกั เรยี นสามารถอา่ นกลอนแปดได้ถกู ตอ้ งตามหลักการ
คุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A)
นกั เรยี นสามารถนำความรู้จากการเรยี นเรอื่ ง การอ่านกลอนแปด ไปเปน็ แนวทาง

ในการเรียนระดบั ตอ่ ไปได้

จุดเนน้ สกู่ ารพัฒนาคุณภาพผเู้ รียน
ทกั ษะในศตวรรษที่ 21 ( 3R8C )

Reading (อา่ นออก)

(W) Riting (เขียนได)้

(A) Rithemetics (คิดเลขเป็น)

ทักษะด้านการคิดอยา่ งมีวิจารณญาณและทกั ษะในการแก้ไขปญั หา (Critical
Thinking and Problem Solving)

ทกั ษะด้านการสร้างสรรค์ และนวัตกรรม (Creativity and Innovation)

ทกั ษะด้านความเข้าใจความต่างวัฒนธรรม ต่างกระบวนทัศน์ (Cross-cultural
Understanding)

ทักษะด้านความร่วมมือ การทำงานเป็นทมี และภาวะผ้นู ำ (Collaboration,
Teamwork and Leadership)

ทกั ษะด้านการสือ่ สาร สารสนเทศและรเู้ ท่าทันส่ือ (Communications,
Information, and Media Literacy)

ทักษะดา้ นคอมพิวเตอร์ และเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร (Computing
and ICT Literacy)

ทกั ษะอาชีพ และทกั ษะการเรยี นรู้ (Career and Learning)

ทกั ษะการเปลยี่ นแปลง (Change)

การประเมนิ ผลรวบยอด
ชิน้ งานหรือภาระงาน
ชว่ั โมงที่ 1
กจิ กรรม “ทำนองเสนาะ ไพเราะจับใจ”
ช่วั โมงท่ี 2
กจิ กรรม “ทำนองเสนาะ ไพเราะจับใจ”
ชว่ั โมงที่ 3
กิจกรรม “ทำนองเสนาะ ไพเราะจับใจ”

กิจกรรมการเรยี นรู้
ชั่วโมงท่ี 1
ขั้นนำ
ครูกล่าวทกั ทายนกั เรยี น แลว้ ให้นกั เรยี นดวู ิดีโอ “การอ่านทำนองเสนาะ กลอนสี่

สภุ าพ” จากน้ันครใู ช้คำถาม “นักเรยี นเคยได้ยินการอ่านทำนองเสนาะเช่นนหี้ รอื ไม”่ และใหน้ ักเรียน
แสดงความคิดเหน็ โตต้ อบกับครู (K)

ขั้นสอน
๑. ครแู จกใบความรู้และให้ความรกู้ บั นักเรยี น เร่อื ง การอ่านกลอนสี่ จากนน้ั ครอู ธบิ าย

ความหมายของการอ่านบทร้อยกรอง ความหมายของกลอนสุภาพ หลักการอา่ นกลอนส่ี
และครยู กตัวอยา่ งการอา่ นกลอนสุภาพ ใหน้ ักเรียนฟังและดู เพอ่ื ให้นักเรยี นเข้าใจในการอา่ นกลอนสี่
มากขึ้น (K)

๒. ครใู ห้นักเรียนทำกิจกรรม “ทำนองเสนาะ ไพเราะจับใจ” โดยให้นักเรยี นฝกึ อ่าน
กลอนสี่ ทั้งทำนองปกตแิ ละทำนองเสนาะให้ถกู ต้องตามหลกั การอ่าน (K, P)

๓. ครูให้นกั เรียนออกมาอ่านกลอนสี่ ทำนองปกติและทำนองเสนาะทลี ะคน จากนนั้ ครู
และนกั เรียนรว่ มกนั เสนอแนะรายละเอยี ดเพิม่ เติม (P, A)

ขน้ั สรปุ
ครแู ละนักเรียนร่วมกันสรุปกจิ กรรม “ทำนองเสนาะ ไพเราะจับใจ” เป็นกิจกรรม

ทีใ่ ห้นกั เรยี นฝกึ อา่ นกลอนสี่ ทง้ั ทำนองปกตแิ ละทำนองเสนาะให้ถูกต้องตามหลกั การอ่าน จากการทำ
กจิ กรรมนักเรยี นสามารถปฏิบัติไดอ้ ย่างถกู ต้อง สะท้อนผลไดว้ า่ นกั เรยี นมีความรูค้ วามเข้าใจในหลักการ

อ่านกลอนส่ี และสามารถอา่ นกลอนสไ่ี ดถ้ กู ต้องตามหลักการ และสามารถนำความรู้ทไี่ ด้จากการเรยี น
เรื่อง การอ่านกลอนสุภาพ ไปเปน็ แนวทางในการเรยี นระดบั ตอ่ ไป (K, P, A)

ชวั่ โมงท่ี 2
ขน้ั นำ
ครูกลา่ วทกั ทายนักเรียน แล้วให้นกั เรียนดูวดิ โี อ “การอ่านทำนองเสนาะ กลอนหก”

จากน้นั ครใู ช้คำถาม “นกั เรยี นเคยได้ยินการอ่านทำนองเสนาะเช่นนหี้ รือไม”่ และให้นกั เรียนแสดงความ
คิดเห็นโตต้ อบกับครู (K)

ข้ันสอน
๑. ครูแจกใบความรู้และให้ความรู้กบั นักเรียน เรือ่ ง การอา่ นกลอนหก จากนัน้ ครู

อธิบายความหมายของการอ่านบทรอ้ ยกรอง ความหมายของกลอนสภุ าพ หลักการอ่านกลอนหก
และครยู กตวั อยา่ งการอ่านกลอนสภุ าพ ให้นักเรยี นฟังและดู เพ่ือให้นกั เรียนเขา้ ใจในการอา่ นกลอนหก
มากข้นึ (K)

๒. ครูให้นักเรยี นทำกิจกรรม “ทำนองเสนาะ ไพเราะจับใจ” โดยใหน้ กั เรียนฝกึ อา่ น
กลอนหก ทงั้ ทำนองปกติและทำนองเสนาะใหถ้ กู ตอ้ งตามหลักการอ่าน (K, P)

๓. ครใู หน้ กั เรยี นออกมาอา่ นกลอนหก ทำนองปกตแิ ละทำนองเสนาะทีละคน จากนั้น
ครูและนกั เรยี นร่วมกนั เสนอแนะรายละเอยี ดเพิม่ เตมิ (P, A)

ขั้นสรุป
ครูและนักเรียนรว่ มกนั สรุปกจิ กรรม “ทำนองเสนาะ ไพเราะจบั ใจ” เป็นกจิ กรรม

ท่ใี ห้นกั เรียนฝึกอา่ นกลอนหก ท้ังทำนองปกติและทำนองเสนาะใหถ้ กู ต้องตามหลักการอ่าน จากการทำ
กิจกรรมนกั เรียนสามารถปฏบิ ตั ิไดอ้ ย่างถกู ต้อง สะท้อนผลได้วา่ นักเรยี นมคี วามรคู้ วามเขา้ ใจในหลกั การ
อา่ นกลอนหก และสามารถอ่านกลอนหกได้ถูกตอ้ งตามหลกั การ และสามารถนำความรู้ที่ไดจ้ ากการ
เรยี นเรอ่ื ง การอา่ นกลอนหก ไปเป็นแนวทางในการเรยี นระดบั ต่อไป (K, P, A)

ชั่วโมงท่ี 3
ขัน้ นำ
ครูกลา่ วทกั ทายนกั เรียน แล้วใหน้ ักเรียนดวู ิดโี อ “การอา่ นทำนองเสนาะ

กลอนแปด” จากน้นั ครูใช้คำถาม “นกั เรียนเคยไดย้ นิ การอา่ นทำนองเสนาะเช่นนีห้ รือไม”่ และให้
นักเรยี นแสดงความคดิ เห็นโต้ตอบกับครู (K)

ขั้นสอน
๑. ครแู จกใบความรู้และให้ความรู้กบั นักเรยี น เร่ือง การอ่านกลอนแปด จากนัน้ ครู

อธบิ ายความหมายของการอ่านบทร้อยกรอง ความหมายของกลอนสุภาพ หลกั การอา่ นกลอนแปด
และครยู กตัวอย่างการอา่ นกลอนสุภาพ ให้นกั เรียนฟงั และดู เพือ่ ให้นักเรยี นเขา้ ใจในการอ่านกลอนแปด
มากขนึ้ (K)

๒. ครูให้นกั เรียนทำกจิ กรรม “ทำนองเสนาะ ไพเราะจบั ใจ” โดยใหน้ กั เรียนฝกึ อ่าน
กลอนแปด ท้ังทำนองปกตแิ ละทำนองเสนาะใหถ้ ูกตอ้ งตามหลกั การอ่าน (K, P)

๓. ครใู ห้นกั เรียนออกมาอ่านกลอนแปด ทำนองปกติและทำนองเสนาะทลี ะคน จากนน้ั

ครแู ละนักเรยี นร่วมกนั เสนอแนะรายละเอยี ดเพม่ิ เติม (P, A)
ขัน้ สรุป
ครแู ละนกั เรยี นรว่ มกันสรุปกิจกรรม “ทำนองเสนาะ ไพเราะจบั ใจ” เป็นกิจกรรม

ทใ่ี ห้นักเรียนฝึกอา่ นกลอนแปด ทงั้ ทำนองปกติและทำนองเสนาะใหถ้ กู ต้องตามหลักการอ่าน จากการทำ
กิจกรรมนักเรียนสามารถปฏิบัตไิ ด้อยา่ งถกู ต้อง สะทอ้ นผลได้ว่านักเรยี นมีความรูค้ วามเขา้ ใจในหลักการ

อา่ นกลอนแปด และสามารถอ่านกลอนแปดไดถ้ ูกต้องตามหลกั การ และสามารถนำความรู้ท่ไี ดจ้ ากการ
เรยี นเรอ่ื ง การอา่ นกลอนแปด ไปเป็นแนวทางในการเรียนระดบั ต่อไป (K, P, A)

การวดั ผลประเมินผล เครือ่ งมือ เกณฑ์การประเมิน
ชว่ั โมงท่ี 1 กิจกรรม “ทำนองเสนาะ ไพเราะจบั ผ่านเกณฑก์ ารประเมิน
ใจ” รอ้ ยละ ๕๐
วิธกี าร
เครอ่ื งมอื เกณฑ์การประเมนิ
ประเมนิ กจิ กรรม “ทำนองเสนาะ ไพเราะจับ กิจกรรม “ทำนองเสนาะ ไพเราะจับ ผา่ นเกณฑก์ ารประเมนิ
ใจ” ใช้วธิ ีวัดผลจากการทำกจิ กรรมของ ใจ” ร้อยละ ๕๐
นกั เรียนแตล่ ะคน โดยมีประเด็นในการวดั ผล
ไดแ้ ก่ ความถูกตอ้ งของการทว่ งทำนอง
การแบ่งจงั หวะและวรรคคำ ความถกู ต้องของ
อา่ นคำ ความถกู ต้องของการเอือ้ นเสยี ง
การสือ่ อารมณ์ และความถกู ต้องของการอ่าน
รวบคำและไม่ฉกี คำ (ประเดน็ ของแต่ละคน)
จากนน้ั นำผลการประเมินมาเป็นข้อมูลในการ
ปรบั ปรงุ และพัฒนานกั เรยี น และการจดั การ
เรยี นการสอนของครูในครงั้ ต่อ ๆ ไป

ช่ัวโมงที่ ๒

วธิ กี าร

ประเมินกจิ กรรม “ทำนองเสนาะ ไพเราะจับ
ใจ” ใชว้ ิธีวัดผลจากการทำกิจกรรมของ
นกั เรยี นแต่ละคน โดยมปี ระเด็นในการวดั ผล
ไดแ้ ก่ ความถูกตอ้ งของการทว่ งทำนอง
การแบง่ จังหวะและวรรคคำ ความถูกตอ้ งของ
อ่านคำ ความถูกต้องของการเอ้ือนเสยี ง การ
สื่ออารมณ์ และความถูกตอ้ งของการอา่ นรวบ
คำและไมฉ่ กี คำ (ประเด็นของแต่ละคน)
จากนัน้ นำผลการประเมนิ มาเป็นข้อมลู ในการ
ปรบั ปรงุ และพัฒนานักเรยี น และการจัดการ
เรียนการสอนของครใู นคร้ังตอ่ ๆ ไป

ชว่ั โมงท่ี 3 เครอ่ื งมอื เกณฑ์การประเมนิ
กจิ กรรม “ทำนองเสนาะ ไพเราะจบั ผ่านเกณฑก์ ารประเมนิ
วธิ กี าร ใจ” รอ้ ยละ ๕๐

ประเมินกิจกรรม “ทำนองเสนาะ ไพเราะจับ
ใจ” ใชว้ ธิ วี ัดผลจากการทำกจิ กรรมของ
นกั เรยี นแตล่ ะคน โดยมปี ระเดน็ ในการวดั ผล
ไดแ้ ก่ ความถกู ต้องของการท่วงทำนอง
การแบ่งจงั หวะและวรรคคำ ความถูกต้องของ
อ่านคำ ความถูกตอ้ งของการเอื้อนเสยี ง การ
สื่ออารมณ์ และความถูกตอ้ งของการอา่ นรวบ
คำและไมฉ่ ีกคำ (ประเดน็ ของแตล่ ะคน)
จากนัน้ นำผลการประเมนิ มาเป็นข้อมูลในการ
ปรับปรงุ และพฒั นานกั เรยี น และการจดั การ
เรยี นการสอนของครูในคร้งั ตอ่ ๆ ไป

สื่อการเรยี นรู้
ชว่ั โมงที่ 1

๑. ใบความรู้ เร่อื ง การอ่านกลอนสี่
2. ใบกิจกรรม “ทำนองเสนาะ ไพเราะจบั ใจ”
3. วีดโิ อ “การอ่านทำนองเสนาะ กลอนส”ี่

ชว่ั โมงที่ 2
๑. ใบความรู้ เรือ่ ง การอ่านกลอนหก

2. ใบกจิ กรรม “ทำนองเสนาะ ไพเราะจบั ใจ”
3. วีดโิ อ “การอา่ นทำนองเสนาะ กลอนหก”
ชัว่ โมงท่ี 3

๑. ใบความรู้ เรอ่ื ง การอ่านกลอนแปด
2. ใบกิจกรรม “ทำนองเสนาะ ไพเราะจับใจ”

3. วีดโิ อ “การอ่านทำนองเสนาะ กลอนแปด”

ข้อเสนอแนะของหวั หนา้ สถานศึกษาหรอื ผู้ท่ีไดร้ ับมอบหมาย (ตรวจสอบ,นเิ ทศก์,เสนอแนะ,รับรอง)
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................

ลงช่อื ................................................................
(นายสนอง ศรีธรรมา)

วนั ท่ี.........../...................../...........

บนั ทกึ ผลหลังการจดั การเรยี นรู้
๑. ผลการจัดการเรียนรู้
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
๒. ปญั หาและอปุ สรรค
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
๓. แนวทางการแกไ้ ขปัญหา
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
๔. ขอ้ เสนอแนะ
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................

ลงช่อื .................................................
(นายฤทธเิ ดช สกลุ ซ้ง)

วนั ท่ี............../......................./...............

ใบความรู้
การอ่านกลอนส่ี

ร้อยกรอง คอื คำประพันธ์ทแี่ ตง่ โดยมกี ารบงั คบั จำนวนคำ สมั ผัส ฉันทลกั ษณ์ ตามแบบแผน
ของร้อยกรองแต่ละประเภท ได้แก่ โคลง ฉันท์ กาพย์ กลอน รา่ ย เปน็ ต้น

การอ่านออกเสียงบทรอ้ ยกรอง คอื การอ่านออกเสยี งงานเขียนร้อยกรองประเภทต่าง ๆ
เพอื่ สอื่ เน้อื หาและอารมณ์ความรู้สกึ ท่ีปรากฏในบท ไปสผู่ รู้ ับสารด้วยทำนองทแี่ ตกต่างกนั ซงึ่ การอา่ น
นัน้ โดยทวั่ ไปจะมกี ารอ่านอยู่ 2 ทำนอง ได้แก่ ทำนองปกตแิ ละทำนองเสนาะ

การอา่ นทำนองเสนาะ คือ การอา่ นออกเสยี งบทร้อยกรองประเภทตา่ ง ๆ ตามทำนอง ลีลา
และจังหวะของประพนั ธน์ น้ั เพือ่ ใหผ้ ้อู ่าน ผู้ฟงั เขา้ ใจถงึ ความงดงามของภาษา การอา่ นทำนองเสนาะ
บทร้อยกรองจะมคี วามแตกต่างการไปตามทำนอง ลีลา การทอดเสยี งและความสามารถของผ้อู า่ น

การอ่านกลอนส่ี คอื การอา่ นออกเสียงบทร้อยกรองประเภทกลอนสุภาพเพ่ือส่อื เนือ้ หาและ
อารมณ์ความรู้สกึ ที่ปรากฎไปสู่ผรู้ บั สารดว้ ยทว่ งทำนองทเี่ ป็นเอกลักษณ์ มีจงั หวะ ลีลา
ซ่งึ การอา่ นบทร้อยกรองนีจ้ ะมีอยู่ 2 ทำนองทใ่ี ชอ้ ่าน ไดแ้ ก่ ทำนองปกตแิ ละทำนองเสนาะ โดยกลอนสี่
จะเป็นกลอนทใ่ี ชถ้ อ้ ยคำ วรรคละ 4 คำ มกี ารอา่ นแบง่ จงั หวะคร้ังละ 2 คำ

หลักการอ่านกลอนสี่

1. จะตอ้ งรู้จักฉนั ทลักษณ์ หรอื ลักษณะบังคับของร้อยกรองประเภทนั้น ซงึ่ กลอนสภุ าพมี
ฉนั ทลกั ษณด์ งั น้ี

กลอนส่ี
กลอนส่ี เปน็ คำประพันธป์ ระเภทกลอน ใน 1 บท มี 2 บาท 1 บาท มี 2 วรรค วรรคละ

4 คำ กลอน 4 ตามหลกั ฐานทางวรรณคดีไทย กลอน 4 ที่เก่าท่ีสุดพบในมหาชาตคิ ำหลวงกณั ฑม์ หาพน
กลอน 4 บทหนงึ่ จะประกอบด้วย 2 บาท บาทละ 2 วรรค วรรคละ 4 คำ

❖ สัมผัส
กลอนสีจ่ ะมีสัมผัสคล้ายกบั กลอนท่ัวไป คือ คำสดุ ท้ายวรรคหนา้ สัมผัสกับคำที่สองของ

วรรคหลงั และคำสุดท้ายวรรคท่ีสองสัมผัสกบั คำสุดท้ายวรรคท่ีสาม ส่วนสัมผสั ระหว่างบทกเ็ ช่นเดียวกนั
คอื คำสดุ ท้ายวรรคทส่ี ี่ของบทแรก สมั ผสั กับคำสุดท้ายของวรรคทส่ี องของบทถัดไป

2. ตอ้ งรู้จักทำนอง จังหวะ ลลี า และการวรรคคำ การจะอ่านให้ไพเราะได้นนั้ ผูอ้ ่านจะต้องเขา้ ใจ

ทำนองของบทประพันธท์ อี่ า่ น ซึ่งกลอนสภุ าพ ตอ้ งแบ่งจงั หวะการอ่านคำในแตล่ ะวรรค ดังนี้

กลอนส่ี

แบง่ วรรคในการอ่าน คือ 2 / 2

00 / 00 00 / 00

00 / 00 00 / 00

ตวั อยา่ ง

ดวงจันทร์ / วนั เพญ็ ลอยเด่น / บนฟา้

แสงนวล / เยน็ ตา พาใจ / หฤหรรษ์

ชกั ชวน / เพ่ือนยา มาเล่น / ร่วมกนั

เดก็ น้อย / สขุ สนั ต์ บันเทิง / เริงใจ

3. ตอ้ งรจู้ กั การเอื้อนเสยี ง การอ่านทำนองเสนาะใหไ้ พเราะน้ัน ผอู้ ่านจะตอ้ งมีการเอือ้ นเสยี ง

เพอื่ เปน็ การทอดจงั หวะใหผ้ ้ฟู ังเกดิ ความรสู้ กึ ซาบซ้งึ และเห็นถงึ ความงดงามของภาษา ซง่ึ การอา่ น

กลอนสุภาพ มีหลกั ในการเออ้ื นเสียงดงั น้ี

- ตำแหน่งทีข่ ีดเส้นใต้ .... เปน็ คำที่ต้องเอ้ือน หรอื ลากเสยี งยาวกว่าปกติ หากเป็นอักษรสงู

หรอื คำทม่ี ีเสยี งสงู ให้เออื้ นเสียงขึน้ สูง เวน้ แต่วา่ คำนน้ั เปน็ เสยี งสามญั เอก หรือเปน็ อักษรตำ่ หากขึ้น

เสยี งสงู อาจจะทำใหผ้ ิดเพย้ี นได้ ให้อา่ นในนำ้ เสยี งโทนปกติ และเล่นลูกอ้ือนดว้ ยการกดเสยี งน้นั ใหล้ ง

ตำ่ ลง

- ตำแหนง่ ที่ท่ีขีดเส้นใต้ .... จะเป็นตำแหน่งทต่ี อ้ งใชเ้ สยี งตำ่ หรอื เอ้อื นเสียงให้ต่ำลง เพือ่ ให้

เกิดความไพเราะในบท (ทัง้ นี้ข้ึนอยู่กบั คำในบทร้อยกรองนนั้ ๆ)

กลอนสี่

00 / 00 00 / 00

00 / 00 00 / 00

ตวั อยา่ ง

เดก็ ไทย / วันน้ี ตอ้ งดี / ตอ้ งเก่ง

ต้องชว่ ย / ตัวเอง ตอ้ งเรง่ / ก้าวไป

4. ตอ้ งรู้จกั การอ่านรวบคำ หรอื พยางคท์ เี่ กนิ จากทก่ี ำหนดไว้ในฉันทลกั ษณ์ โดยใหอ้ ่านเร็วขึน้

และเสียงให้เบาลงกว่าปกตจิ นกวา่ จะถึงคำหรือพยางคท์ ี่ตอ้ งการจงึ ลงเสยี งหนกั

5. ต้องรู้จกั การอา่ นคำ การอ่านบทร้อยกรองนนั้ ผอู้ ่านจะตอ้ งอา่ นออกเสียงให้ถกู ตอ้ งตาม

อกั ขรวธิ ี ไมผ่ ดิ สระ ผดิ พยญั ชนะ หรือวรรณยกุ ต์ เชน่ ไก่ เป็น ก่าย , ครู เป็น คู, ขอ่ น เป็น ค้อน เป็นตน้

นอกจากนี้ ควรอา่ นพยัญชนะ จ/ฉ/ช/ถ/ท/ธ/ศ/ษ/ส ใหช้ ัดเจนถูกตอ้ งตามอักขรวิธีในภาษาไทย โดยไม่

อ่านเป็นเสยี งเสียดแทรกมากเกนิ ไปตามภาษาองั กฤษ และจะต้องอ่านออกเสยี งพยญั ชนะ ร/ล/ว คำ

ควบกลำ้ ร/ล/ว ให้ชดั เจน เพราะหากออกเสียงไม่ชดั อาจทำให้ผูฟ้ งั เข้าใจความหมายคลาดเคลอื่ น และ

ไมไ่ พเราะ

6. ร้จู ักการใสอ่ ารมณ์ การอ่านบทรอ้ ยกรองใหไ้ พเราะ จะตอ้ งรจู้ ักการอ่านใส่อารมณ์ความรู้สึก

ลงในบททีอ่ า่ น ซงึ่ ผ้อู า่ นจะตอ้ งเขา้ ใจความหมายท่แี ทจ้ ริงท่ีบทประพนั ธ์นัน้ ตอ้ งการจะสือ่ ไปยงั ผู้รับสาร

เชน่ บทโกรธ ผู้อ่านกต็ ้องทำน้ำเสยี งดุดนั แขง็ กรา้ ว บทโศกเศร้า จะเปน็ นำเสียงท่ีแฝงไปดว้ ยความ
เสียใจ ครำ่ ครวญ เปน็ ตน้

7. พยายามไม่อ่านฉกี คำ การอ่านออกเสยี งบทร้อยกรองที่ดนี ้นั ผ้อู ่านจะตอ้ งใส่ใจตำแหน่งของ
สัมผัส ไมอ่ า่ นฉกี คำหรือฉกี ความ เพราะหากอา่ นฉกี คำหรือฉีกข้อความอ่านทำให้เนอื้ ความเสยี ไปหรอื
ผู้ฟังเข้าใจความหมายคลาดเคลอ่ื นได้

ใบความรู้
การอา่ นกลอนหก

รอ้ ยกรอง คือ คำประพนั ธท์ แ่ี ต่งโดยมกี ารบังคบั จำนวนคำ สัมผัส ฉันทลักษณ์ ตามแบบแผน
ของรอ้ ยกรองแต่ละประเภท ไดแ้ ก่ โคลง ฉันท์ กาพย์ กลอน รา่ ย เปน็ ตน้

การอา่ นออกเสยี งบทร้อยกรอง คือ การอ่านออกเสยี งงานเขยี นรอ้ ยกรองประเภทตา่ ง ๆ
เพ่ือสื่อเนื้อหาและอารมณ์ความรสู้ ึกท่ีปรากฏในบท ไปสผู่ ้รู บั สารด้วยทำนองทแี่ ตกต่างกนั ซ่ึงการอา่ น
นนั้ โดยท่วั ไปจะมกี ารอ่านอยู่ 2 ทำนอง ได้แก่ ทำนองปกตแิ ละทำนองเสนาะ

การอ่านทำนองเสนาะ คือ การอ่านออกเสยี งบทรอ้ ยกรองประเภทต่าง ๆ ตามทำนอง ลลี า
และจงั หวะของประพนั ธ์นน้ั เพื่อใหผ้ ู้อา่ น ผฟู้ งั เขา้ ใจถงึ ความงดงามของภาษา การอา่ นทำนองเสนาะ
บทร้อยกรองจะมคี วามแตกต่างการไปตามทำนอง ลลี า การทอดเสยี งและความสามารถของผอู้ า่ น

การอ่านกลอนหก คอื การอา่ นออกเสยี งบทรอ้ ยกรองประเภทกลอนสภุ าพ เพอ่ื ส่อื เนือ้ หา
และอารมณ์ความรู้สกึ ทป่ี รากฎไปสู่ผูร้ บั สารดว้ ยท่วงทำนองทีเ่ ป็นเอกลักษณ์ มีจังหวะ ลลี า
ซึง่ การอา่ นบทรอ้ ยกรองนจ้ี ะมีอยู่ 2 ทำนองทใี่ ชอ้ ่าน ไดแ้ ก่ ทำนองปกติและทำนองเสนาะ โดยกลอนหก
ประกอบด้วย ๒ บาท บาทละ ๒ วรรค วรรคละ ๖ คำ

หลกั การอ่านกลอนหก

1. จะต้องรู้จกั ฉนั ทลักษณ์ หรือลักษณะบังคบั ของรอ้ ยกรองประเภทน้ัน ซงึ่ กลอนสภุ าพมีฉันท
ลกั ษณด์ งั น้ี

- กลอนหก
ตามหลกั ฐานทางวรรณคดีไทย กลอนหก พบครงั้ แรกในกลบทศิริวิบลุ กิตติ สมยั อยธุ ยา

ตอนปลายนอกน้ันก็แทรกอยู่ในกลอนบทละคร แตท่ ีใ่ ช้แตต่ ลอดเร่ืองเรม่ิ มีในสมัยรชั กาลที่ ๖
แหง่ กรงุ รตั นโกสนิ ทร์ คือ กนกนคร ของกรมหมืน่ พิทยาลงกรณ์ (น.ม.ส.) ซง่ึ กลอนหก บทหนึ่ง
ประกอบด้วย
๒ บาท บาทละ ๒ วรรค วรรคละ ๖ คำ

❖ สมั ผสั
- สัมผัสนอก ให้มีสัมผัสระหวา่ งคำสุดท้ายวรรคหน้ากบั คำท่ีสองของวรรคหลังของ

ทุกบาท และให้มีสมั ผัสระหว่างบาทคือคำสุดท้ายของวรรคที่สองสมั ผสั กับคำสุดท้ายวรรคท่สี าม ส่วน
สัมผัสระหวา่ งบท กำหนดให้คำสุดท้ายของบทแรก สัมผัสกับคำสุดท้ายวรรคท่ีสองของบทถดั ไป

- สมั ผัสใน ไมบ่ ังคบั แตห่ ากจะใหก้ ลอนสละสลวยควรมสี ัมผัสระหว่างคำทีส่ อง
กบั คำท่ีสาม หรอื ระหวา่ งคำที่สีก่ บั คำทีห่ ้าของแต่ละวรรค

➢กฎสมั ผสั บงั คับของกลอนหก
- พยางค์สุดท้ายของวรรคที่ ๑ บังคับให้สมั ผัสกับพยางค์ท่ี ๒ ของวรรคที่ ๒

(บางครั้งให้สัมผัสกบั พยางคท์ ี่ ๓ หรอื ๔ ของวรรคที่ ๒ กไ็ ด)้

- พยางคส์ ดุ ทา้ ยของวรรคท่ี ๒ บงั คับให้สัมผัสกบั พยางค์สดุ ท้ายของวรรคท่ี 3
พยางค์สุดท้ายของวรรคท่ี ๓ บงั คับให้สัมผัสกับพยางคท์ ี่ ๒ ของวรรคที่ ๔ (บางคร้งั ใหส้ ัมผสั กับพยางค์
ท่ี ๓ หรอื ๔ ก็ได้)

- พยางคส์ ุดทา้ ยของวรรคท่ี ๔ บังคับให้สัมผัสกับพยางค์สุดทา้ ยของวรรคท่ี ๒
ของบทต่อไป ซ่ึงเรียกวา่ การสัมผัสระหว่างบท

2. ต้องรู้จกั ทำนอง จังหวะ ลลี า และการวรรคคำ การจะอ่านให้ไพเราะได้นนั้ ผูอ้ ่านจะต้อง

เข้าใจทำนองของบทประพนั ธท์ อี่ า่ น ซงึ่ กลอนสุภาพ ต้องแบง่ จงั หวะการอ่านคำในแตล่ ะวรรค ดงั นี้

กลอนหก

แบ่งวรรคในการอ่าน คือ 2 / 2 / 2 , 2 / 2 / 2

00 / 00 / 00 00 / 00 / 00

00 / 00 / 00 00 / 00 / 00

ตัวอยา่ ง

ผเี สอ้ื / แสนสวย / โบยบนิ จากถน่ิ / ท่อี ยู่ / อาศยั

พล้วิ ปีก / รา่ ยรำ / เริงใจ ชนื่ ชม / ดอกไม้ / รายทาง

บินสู่ / ปา่ เหนือ / เม่ือรอ้ น สญั จร / เทยี่ วไป / ไพรกว้าง

น้ำตก / ภผู า / ป่าปาง ทุกอย่าง / สวยสด / งดงาม

3. ต้องรจู้ ักการเออื้ นเสียง การอ่านทำนองเสนาะให้ไพเราะนัน้ ผู้อา่ นจะตอ้ งมีการเอ้ือนเสียง

เพือ่ เป็นการทอดจังหวะให้ผ้ฟู ังเกิดความรู้สกึ ซาบซงึ้ และเหน็ ถงึ ความงดงามของภาษา ซึ่งการอา่ น

กลอนสุภาพ มีหลักในการเอือ้ นเสียงดังน้ี

- ตำแหน่งท่ขี ดี เสน้ ใต้ .... เป็นคำท่ตี ้องเออ้ื น หรือลากเสยี งยาวกว่าปกติ หากเป็นอักษรสูง

หรือคำที่มเี สยี งสงู ให้เอ้ือนเสียงขน้ึ สงู เวน้ แต่ว่าคำนั้นเปน็ เสียงสามัญ เอก หรือเป็นอักษรตำ่ หากข้ึน

เสียงสงู อาจจะทำให้ผิดเพ้ยี นได้ ให้อ่านในนำ้ เสยี งโทนปกติ และเล่นลกู อ้ือนดว้ ยการกดเสยี งนั้นให้ลง

ตำ่ ลง

- ตำแหน่งที่ท่ีขีดเส้นใต้ .... จะเปน็ ตำแหน่งทตี่ ้องใช้เสยี งต่ำ หรอื เอือ้ นเสยี งให้ต่ำลง เพ่ือให้

เกดิ ความไพเราะในบท (ท้ังนขี้ ้ึนอยกู่ บั คำในบทรอ้ ยกรองนนั้ ๆ)

กลอนหก

00 / 00 / 00 00 / 00 / 00

00 / 00 / 00 00 / 00 / 00

ตัวอยา่ ง

ผีเสอื้ / แสนสวย / โบยบิน จากถิน่ / ทีอ่ ยู่ / อาศัย

พลิว้ ปกี / ร่ายรำ / เรงิ ใจ ช่ืนชม / ดอกไม้ / รายทาง

บินสู่ / ปา่ เหนอื / เมื่อร้อน สญั จร / เท่ียวไป / ไพรกวา้ ง

นำ้ ตก / ภผู า / ป่าปาง ทกุ อยา่ ง / สวยสด / งดงาม

4. ตอ้ งรู้จกั การอ่านรวบคำ หรือพยางค์ทีเ่ กนิ จากทก่ี ำหนดไวใ้ นฉนั ทลักษณ์ โดยให้อ่านเรว็ ขึ้น

และเสยี งใหเ้ บาลงกวา่ ปกตจิ นกว่าจะถึงคำหรือพยางค์ทต่ี อ้ งการจงึ ลงเสยี งหนกั

5. ตอ้ งรูจ้ ักการอา่ นคำ การอา่ นบทร้อยกรองนนั้ ผอู้ ่านจะตอ้ งอ่านออกเสียงใหถ้ ูกตอ้ งตาม

อกั ขรวธิ ี ไม่ผดิ สระ ผิดพยญั ชนะ หรอื วรรณยกุ ต์ เช่น ไก่ เปน็ กา่ ย , ครู เปน็ ค,ู ขอ่ น เป็น คอ้ น เป็นต้น

นอกจากนี้ ควรอ่านพยญั ชนะ จ/ฉ/ช/ถ/ท/ธ/ศ/ษ/ส ให้ชัดเจนถกู ต้องตามอักขรวธิ ีในภาษาไทย

โดยไม่อา่ นเป็นเสยี งเสยี ดแทรกมากเกนิ ไปตามภาษาองั กฤษ และจะต้องอ่านออกเสียงพยัญชนะ ร/ล/ว

คำควบกลำ้ ร/ล/ว ให้ชัดเจน เพราะหากออกเสียงไมช่ ัดอาจทำให้ผฟู้ ังเข้าใจความหมายคลาดเคลื่อน

และไม่ไพเราะ

6. รู้จกั การใสอ่ ารมณ์ การอา่ นบทรอ้ ยกรองให้ไพเราะ จะต้องร้จู ักการอ่านใสอ่ ารมณค์ วามรสู้ กึ

ลงในบททอ่ี ่าน ซ่งึ ผู้อา่ นจะต้องเขา้ ใจความหมายทแ่ี ทจ้ ริงท่บี ทประพนั ธน์ นั้ ต้องการจะส่ือไปยงั ผรู้ บั สาร

เชน่ บทโกรธ ผู้อ่านก็ต้องทำน้ำเสียงดดุ นั แขง็ กรา้ ว บทโศกเศรา้ จะเป็นนำเสยี งทีแ่ ฝงไปดว้ ยความ

เสียใจ คร่ำครวญ เป็นตน้

7. พยายามไมอ่ า่ นฉีกคำ การอ่านออกเสียงบทร้อยกรองท่ดี นี น้ั ผอู้ ่านจะต้องใส่ใจตำแหนง่

ของสมั ผสั ไมอ่ ่านฉกี คำหรอื ฉีกความ เพราะหากอ่านฉีกคำหรอื ฉีกขอ้ ความอ่านทำให้เนื้อความเสียไป

หรอื ผู้ฟังเขา้ ใจความหมายคลาดเคล่อื นได้

ใบความรู้
การอา่ นกลอนแปด

รอ้ ยกรอง คือ คำประพันธ์ทีแ่ ต่งโดยมกี ารบงั คบั จำนวนคำ สัมผัส ฉนั ทลกั ษณ์ ตามแบบแผน
ของร้อยกรองแตล่ ะประเภท ไดแ้ ก่ โคลง ฉันท์ กาพย์ กลอน รา่ ย เปน็ ตน้

การอ่านออกเสยี งบทรอ้ ยกรอง คือ การอ่านออกเสยี งงานเขียนรอ้ ยกรองประเภทตา่ ง ๆ
เพ่อื สอื่ เน้อื หาและอารมณ์ความรู้สึกที่ปรากฏในบท ไปสผู่ ู้รับสารดว้ ยทำนองทแ่ี ตกตา่ งกนั ซึ่งการอา่ น
นั้น โดยทั่วไปจะมีการอ่านอยู่ 2 ทำนอง ไดแ้ ก่ ทำนองปกติและทำนองเสนาะ

การอา่ นทำนองเสนาะ คอื การอ่านออกเสยี งบทร้อยกรองประเภทตา่ ง ๆ ตามทำนอง ลีลา
และจังหวะของประพนั ธน์ นั้ เพอื่ ใหผ้ อู้ า่ น ผู้ฟังเขา้ ใจถงึ ความงดงามของภาษา การอา่ นทำนองเสนาะ
บทรอ้ ยกรองจะมีความแตกต่างการไปตามทำนอง ลีลา การทอดเสียงและความสามารถของผูอ้ า่ น

การอา่ นกลอนแปด คอื การอา่ นออกเสียงบทรอ้ ยกรองประเภทกลอนสุภาพเพ่อื ส่ือเน้อื หา
และอารมณ์ความรูส้ กึ ทป่ี รากฎไปสู่ผู้รบั สารดว้ ยท่วงทำนองทเ่ี ป็นเอกลกั ษณ์ มีจงั หวะ ลีลา
ซ่งึ การอ่านบทรอ้ ยกรองนจ้ี ะมีอยู่ 2 ทำนองที่ใชอ้ ่าน ได้แก่ ทำนองปกตแิ ละทำนองเสนาะ
โดยกลอนแปดจะเปน็ รอ้ ยกรองชนดิ ทม่ี ีความเรยี บเรียงง่ายตอ่ การสอ่ื ความหมาย และสามารถสอ่ื
ได้อยา่ งไพเราะ ซ่ึงกลอนแปด 1 บทประกอบดว้ ย 2 บาท บาทละ 2 วรรค วรรคละ 8 คำ

หลักการอา่ นกลอนแปด

1. จะต้องรู้จกั ฉนั ทลกั ษณ์ หรอื ลกั ษณะบงั คบั ของร้อยกรองประเภทนน้ั ซง่ึ กลอนสภุ าพ
มีฉันทลกั ษณด์ ังนี้

- กลอนแปด
กลอนแปดเปน็ คำประพนั ธอ์ กี ชนดิ หน่ึงทไ่ี ดร้ บั ความนิยมกันทว่ั ไป เพราะเป็นรอ้ ยกรองชนิด

ท่มี ีความเรียบเรียงง่ายตอ่ การสื่อความหมาย และสามารถส่ือได้อยา่ งไพเราะ
❖ลกั ษณะคำประพันธ์กลอนแปด
๑. บทหน่ึงมี ๔ วรรค
วรรคทห่ี นง่ึ เรยี กวรรคสดับ วรรคที่สองเรียกวรรครับ วรรคทสี่ ามเรียกวรรครอง วรรคท่ีส่ี

เรยี กวรรคสง่ แตล่ ะวรรคมแี ปดคำ จึงเรยี กว่า กลอนแปด
๒. เสยี งคำ กลอนทุกประเภทจะกำหนดเสยี งคำท้ายวรรคเป็นสำคัญ กำหนดได้ ดงั น้ี
คำท้ายวรรคสดับ กำหนดให้ใช้ได้ทกุ เสยี ง คำทา้ ยวรรครับกำหนดหา้ มใช้เสยี งสามญั กบั ตรี

คำท้ายวรรครองกำหนดให้ใชเ้ ฉพาะเสยี งสามญั กับตรี คำท้ายวรรคสง่ กำหนดให้ใช้เฉพาะเสียงสามัญกบั
ตรี

๓. สัมผัส
ก. สมั ผัสนอก หรือสมั ผัสระหว่างวรรค อันเปน็ สัมผสั บงั คบั มดี งั นี้
คำสดุ ท้ายของวรรคทหี่ นงึ่ (วรรคสดับ) สัมผสั กับคำทีส่ ามหรือที่ห้า ของวรรคทีส่ อง

(วรรครับ)
คำสดุ ท้ายของวรรคท่ีสอง (วรรครบั ) สมั ผสั กบั คำสุดทา้ ยของวรรคทส่ี าม (วรรครอง)

และคำท่ีสามหรือที่หา้ ของวรรคทส่ี ่ี (วรรคส่ง)

ข. สัมผัสระหว่างบท ของกลอนแปด คอื คำสุดท้ายของวรรคทีส่ ี่ (วรรคส่ง) เปน็ คำสง่

สมั ผสั บงั คับให้บทตอ่ ไปต้องรับสัมผสั ท่ีคำสุดทา้ ยของวรรคท่ีสอง (วรรครบั )
ค. สัมผัสใน คอื การสมั ผสั อักษรและสมั ผัสสระ ซึง่ ในแต่ละวรรคของกลอนแปด จะแบง่

ช่วงจงั หวะออกเปน็ สามช่วง คือ หน่งึ สองสาม – หน่ึงสอง – หน่งึ สองสาม ฉะนน้ั สมั ผสั ในจงึ กำหนดได้

ตามช่วงจังหวะในแตล่ ะวรรคน่ันเอง ดงั ตวั อย่าง
อันกลอนแปด – แปดคำ – ประจำวรรค วางเปน็ หลกั – อักษร – สุนทรศรี

* สัมผัสในจะมคี ำวา่ แปด - แปด คำ - จำ หลัก - อัก ษร - ทร เปน็ คำสมั ผัสสระ
กฎของกลอนแปด

การกำหนดเสียงวรรณยุกต์ ในคำสดุ ท้ายของแต่ละวรรค มีดังน้ี

- คำสุดท้ายของวรรคที่ ๑ ใช้เสยี ง สามัญ เอก โท ตรี จตั วา แตไ่ ม่นิยมสามัญ
- คำสุดท้ายของวรรคท่ี ๒ ห้ามใช้เสยี ง สามัญ และตรี นิยมใช้ จตั วา เปน็ สว่ นมาก

- คำสุดท้ายของวรรคที่ ๓ ใช้เสียง สามัญ หรือ ตรี หา้ มใช้ เอก โท จัตวา
- คำสุดท้ายของวรรคท่ี ๔ ใช้เสียงสามญั หรือ ตรี ห้ามเสียง เอก โท จัตวา ส่วนมาก
นิยมเสียงสามญั

2. ตอ้ งรู้จกั ทำนอง จงั หวะ ลีลา และการวรรคคำ การจะอ่านให้ไพเราะไดน้ นั้ ผู้อา่ นจะต้อง

เข้าใจทำนองของบทประพนั ธท์ ี่อา่ น ซึ่งกลอนสุภาพ ตอ้ งแบ่งจงั หวะการอา่ นคำในแต่ละวรรค ดังนี้

กลอนแปด

การแบ่งวรรคในการอ่านจะแบง่ 3 / 2 / 3 และ 3 / 2 / 3

000 / 00 / 000 000 / 00 / 000

000 / 00 / 000 000 / 00 / 000

ตัวอยา่ ง

เรอ่ื งกานทก์ ลอน / อ่อนด้อย / ค่อยคอ่ ยหดั แมน้ อดึ อดั / ขดั ใจ / อย่าไปเล่ยี ง

ทลี ะวรรค / ถักถ้อย / นำรอ้ ยเรียง แมไ้ ม่เคียง / เยยี่ งเขา / จะเศร้าไย

➢ กรณีที่บทนนั้ มี 7 คำ การแบ่งวรรคในการอา่ นจะแบ่ง 2 / 2 / 3 , 3 / 2 / 2 หรอื 2 / 3 / 2

ขนึ้ อยตู่ ามความเหมาะสม

00 / 00 / 000 00 / 00 / 000

00 / 00 / 000 00 / 00 / 000

ตวั อย่าง

กลอนเจด็ / เจ็ดคำ / ดูงามวรรค ยึดหลัก / แตง่ ตาม / งามสง่า

บัญญตั ิ / ยลแยบ / งามแบบตรา ควรคา่ / คงอรรถ / ชัดทวี

➢ กรณีท่บี ทนน้ั มี 9 คำ การแบง่ วรรคในการอ่านจะแบง่ 3 / 3 / 3 และ 3 / 3 / 3

000 / 000 / 000 000 / 000 / 000

000 / 000 / 000 000 / 000 / 000

ตัวอยา่ ง

นายชายพราน/หนึ่งชาญไพร/ล่ำใหญ่ขยับ ได้ยินกลอง/เดินย่องกลบั /ดขู บั ขัน

มอื ป้องหนา้ /มงุ่ ป่าแน่ว/แนวแถววนั สนุ ขั ยอ่ ง/สดุ มองขยนั /ตดิ พันตาม

มงุ่ ปะทะ/มาปะท/ี่ คนตกี ลอง เพื่อนทกั จา๋ /พดู หนา้ จ้อง/พรานร้องถาม

เดิมแรกหู/ไดร้ ูเ้ หตุ/สังเกตความ ว่าทรงนาม/ว่าทรามนาฎ/นิราศจร

3. ต้องรจู้ ักการเอ้อื นเสียง การอ่านทำนองเสนาะใหไ้ พเราะนั้น ผ้อู ่านจะต้องมีการเอ้อื นเสียง

เพือ่ เปน็ การทอดจงั หวะให้ผ้ฟู งั เกิดความรู้สึกซาบซงึ้ และเหน็ ถึงความงดงามของภาษา ซ่งึ การอ่าน

กลอนสุภาพ มหี ลักในการเอื้อนเสียงดังน้ี

- ตำแหนง่ ทีข่ ีดเสน้ ใต้ .... เป็นคำท่ตี อ้ งเอ้ือน หรอื ลากเสียงยาวกวา่ ปกติ หากเป็นอักษรสงู

หรือคำทมี่ เี สยี งสูง ใหเ้ อือ้ นเสียงข้นึ สงู เว้นแตว่ ่าคำนน้ั เปน็ เสียงสามญั เอก หรอื เป็นอักษรต่ำ หากข้ึน

เสยี งสงู อาจจะทำใหผ้ ิดเพยี้ นได้ ใหอ้ ่านในน้ำเสยี งโทนปกติ และเล่นลูกอื้อนด้วยการกดเสยี งนน้ั ใหล้ ง

ต่ำลง

- ตำแหนง่ ที่ท่ีขดี เสน้ ใต้ .... จะเป็นตำแหน่งที่ต้องใชเ้ สยี งตำ่ หรือเออื้ นเสยี งใหต้ ่ำลง เพ่อื ให้

เกดิ ความไพเราะในบท (ท้งั น้ีข้นึ อยกู่ บั คำในบทรอ้ ยกรองนน้ั ๆ)

กลอนแปด

000 / 00 / 000 000 / 00 / 000

000 / 00 / 000 000 / 00 / 000

ตัวอยา่ ง

เรอ่ื งกานทก์ ลอน / อ่อนดอ้ ย / ค่อยค่อยหดั แม้นอดึ อดั / ขดั ใจ / อย่าไปเล่ยี ง

ทลี ะวรรค / ถักถอ้ ย / นำรอ้ ยเรียง แม้ไมเ่ คยี ง / เย่ียงเขา / จะเศร้าไย

4. ตอ้ งรู้จักการอ่านรวบคำ หรอื พยางค์ทีเ่ กนิ จากท่ีกำหนดไวใ้ นฉันทลกั ษณ์ โดยให้อ่านเรว็ ข้นึ

และเสียงให้เบาลงกว่าปกติจนกวา่ จะถงึ คำหรอื พยางคท์ ต่ี ้องการจึงลงเสยี งหนัก

5. ต้องรู้จักการอา่ นคำ การอา่ นบทรอ้ ยกรองนนั้ ผู้อา่ นจะต้องอา่ นออกเสยี งใหถ้ ูกตอ้ งตาม

อักขรวธิ ี ไมผ่ ดิ สระ ผิดพยญั ชนะ หรือวรรณยุกต์ เชน่ ไก่ เป็น ก่าย , ครู เป็น ค,ู ขอ่ น เป็น ค้อน เป็นตน้

นอกจากน้ี ควรอา่ นพยญั ชนะ จ/ฉ/ช/ถ/ท/ธ/ศ/ษ/ส ให้ชัดเจนถกู ตอ้ งตามอักขรวธิ ใี นภาษาไทย โดยไม่

อ่านเปน็ เสยี งเสยี ดแทรกมากเกนิ ไปตามภาษาองั กฤษ และจะตอ้ งอา่ นออกเสียงพยญั ชนะ ร/ล/ว

คำควบกลำ้ ร/ล/ว ให้ชัดเจน เพราะหากออกเสยี งไม่ชัดอาจทำให้ผู้ฟังเข้าใจความหมายคลาดเคลือ่ น

และไมไ่ พเราะ
6. รจู้ กั การใส่อารมณ์ การอ่านบทรอ้ ยกรองให้ไพเราะ จะต้องรูจ้ กั การอา่ นใสอ่ ารมณ์ความรสู้ กึ

ลงในบทท่ีอา่ น ซ่งึ ผู้อ่านจะตอ้ งเขา้ ใจความหมายท่แี ทจ้ ริงท่บี ทประพนั ธน์ ้ันต้องการจะสื่อไปยงั ผู้รบั สาร

เชน่ บทโกรธ ผอู้ ่านก็ต้องทำน้ำเสยี งดุดนั แข็งกร้าว บทโศกเศรา้ จะเป็นนำเสียงท่แี ฝงไปด้วยความ
เสียใจ คร่ำครวญ เป็นต้น

7. พยายามไม่อา่ นฉีกคำ การอา่ นออกเสียงบทร้อยกรองท่ีดนี ้ัน ผู้อ่านจะตอ้ งใสใ่ จตำแหน่งของ
สมั ผสั ไมอ่ ่านฉกี คำหรอื ฉกี ความ เพราะหากอา่ นฉกี คำหรอื ฉกี ขอ้ ความอ่านทำให้เนอ้ื ความเสียไปหรือ
ผู้ฟงั เขา้ ใจความหมายคลาดเคล่ือนได้

ใบกิจกรรม
“ทำนองเสนาะ ไพเราะจบั ใจ”

คำชี้แจง ใหน้ กั เรยี นฝกึ อ่านทำนองเสนาะกลอนสุภาพ จากบทที่ครูกำหนดให้ต่อไปนี้

กลอนสส่ี ุภาพ

“รกั เมอื งไทย”

ชาติไทยรงุ่ เรือง เป็นเมืองเก่าแก่

ประเพณีงามแท้ ไมแ่ พช้ าติใด

วดั วาอาราม งดงามยงิ่ ใหญ่

มภี าษาไทย คิดใชข้ ึ้นเอง

เดก็ ไทยวนั น้ี ต้องดีต้องเก่ง

ต้องชว่ ยตวั เอง ตอ้ งเร่งก้าวไป

ซื่อสัตยอ์ ดทน ฝกึ ฝนวินัย

เรารักเมืองไทย ร่วมใจทำดี

(รักเมอื งไทย : นภาลยั สุวรรณธาดา)

ใบกจิ กรรม
“ทำนองเสนาะ ไพเราะจับใจ”

คำช้แี จง ใหน้ กั เรียนฝึกอา่ นทำนองเสนาะกลอนสุภาพ จากบทท่ีครูกำหนดให้ต่อไปนี้

กลอนหก

“เมืองกังวล”

เมอื งใดไมม่ ที หารหาญ เมอื งนั้นไมน่ านเป็นข้า

เมอื งใดไรจ้ อมพารา เมืองนั้นไมช่ ้าอับจน

เมอื งใดไมม่ ีพณชิ เลิศ เมืองนน้ั ย่อมเกดิ ขัดสน

เมืองใดไร้ศิลปโ์ สภณ เมอื งน้ันไมพ่ น้ เสอื่ มทราม

เมืองใดไม่มีกวีแกว้ เมอื งนน้ั ไม่แคลว้ คนหยาม

เมืองใดไรน้ ารงี าม เมอื งนนั้ สน้ิ ความภมู ใิ จ

เมอื งใดไมม่ ดี นตรเี ลิศ เมืองนั้นไม่เพรศิ พสิ มยั

เมืองใดไร้ธรรมอำไพ เมืองนั้นบรรลยั แน่นอน

(เมอื งกังวล : พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจา้ อยู่หวั )

ใบกิจกรรม
“ทำนองเสนาะ ไพเราะจับใจ”

คำชี้แจง ใหน้ ักเรยี นฝกึ อ่านทำนองเสนาะกลอนสภุ าพ จากบทท่ีครูกำหนดให้ตอ่ ไปน้ี

กลอนเกา้
อศิ รญาณภาษิต

ชายขา้ วเปลือกหญิงข้าวสารโบราณวา่ น้ำพ่งึ เรือเสอื พง่ึ ป่าอชั ฌาสัย
เราก็จิตคิดดูเล่าเขาก็ใจ รักกนั ไวด้ ีกว่าชงั ระวังการ
ผูใ้ ดดดี ตี ่ออยา่ กอ่ กจิ ผใู้ ดผิดผอ่ นพักอย่าหักหาญ
สบิ ดกี ็ไมถ่ งึ กบั กงึ่ พาล เป็นชายชาญอยา่ เพ่อคาดประมาทชาย
รักสน้ั น้นั อย่าใหร้ ูอ้ ยเู่ พยี งสัน้ รกั ยาวน้ันอย่าให้เยิ่นเกินกฎหมาย
มิใชต่ ายแต่เขาเรากต็ าย แหงนดูฟ้าอยา่ ใหอ้ ายแกเ่ ทวดา
อยา่ ดถู กู บญุ กรรมวา่ ทำน้อย นำ้ ตาลยอ้ ยมากเมื่อไรได้หนักหนา
อยา่ นอนเปลา่ เอากระจกยกออกมา ส่องดูหน้าเสียทีหนง่ึ แล้วจงึ นอน
(อิศรญาณภาษิต : หมอ่ มเจา้ อิศรญาณ)

แบบประเมนิ กิจกรรม “ทำนองเสนาะ ไพเราะจับใจ”
นกั เรียนชนั้ มัธยมศกึ ษาปีที่ 3

รายการประเมิน

ชอ่ื -สกุล ความ ูถก ้ตองของท่วงทำนอง รวม สรุปผล
การแบ่ง ัจงหวะและวรรคคำ
ความ ูถก ้ตองของอ่านคำ
ความ ูถก ้ตองของการเอื้อนเ ีสยง การ

่สืออารม ์ณ
ความ ูถก ้ตองของการอ่านรวบคำและ

ไ ่ม ีฉกคำ

๒ ๑ ๒ ๑ ๒ ๑ ๒ ๑ ๒ ๑ ๑๐ ผา่ น ไม่ผา่ น

นายกฤตยา ใยปางแก้ว
ด.ช.ณภทั ร วระโงน
ด.ช.ณฐั วุฒิ วดั แผน่ ลำ
ด.ช.วรี พงษ์ ใยปางแกว้
ด.ช.นราเทพ ใบแสน
ด.ช.มิตรชยั กันยาตรี
ด.ช.พนู โชค ศรีชนั
ด.ช.บารมี ไมสวุ รรณ
ด.ญ.ลักษิกา เสาเคหา
ด.ญ.กชกร เพง็ ผล
ด.ญ.กัญญานี ใบอดุ ม
ด.ญ.กัญญาวรี ์ นอ้ ยเวียง
ด.ญ.ขวัญฤดี ใบอุดม
ด.ญ.ชลธิชา จูมไม้เมอื ง
ด.ญ.ฑิฆรรมภร สแี ดด
ด.ญ.ธนพร สายอุราช
ด.ญ.ปภาวรนิ ทร์ สายอุราช
ด.ญ.ปิยพร อังคะฮาด
ด.ญ.อรชั พร จูมไม้เมอื ง
ด.ญ.ขวัญจริ า วรกัน
ด.ญ.ภัทรสุดา ใยปางแก้ว
ด.ญ.สาวณิ ี ใยปางแก้ว

หมายเหตุ : เกณฑ์การทำใบงาน ต้องได้คะแนนรอ้ ยละ ๕๐ คอื ๕ คะแนนข้ึนไป จากคะแนนเต็ม ๑๐
จงึ จะถอื วา่ ผ่านเกณฑ์

เกณฑ์การประเมิน เกณฑ์การตัดสินระดบั คุณภาพ ผลการประเมิน

๙ - ๑๐ คะแนน ดีมาก ผา่ น

๗ - ๘ คะแนน ดี ผา่ น

๕ - ๖ คะแนน ปานกลาง ผ่าน

๓ - ๔ คะแนน พอใช้ ไม่ผา่ น

๐ - ๒ คะแนน ปรบั ปรุง ไมผ่ า่ น

เกณฑ์การประเมินกจิ กรรม “ทำนองเสนาะ ไพเราะจบั ใจ”

รายละเอยี ดการประเมิน ระดับคะแนน

๒๑

ความถูกต้องของทว่ งทำนอง สามารถอ่านบทรอ้ ยกรองไดถ้ ูกตอ้ ง สามารถอา่ นบทรอ้ ยกรองได้ แต่ยังไม่

ตามท่วงทำนองในการอา่ น รู้จัก ถูกตอ้ งตามท่วงทำนองในการอ่าน

การใช้น้ำเสียงสูง - ตำ่ เปน็ ทำนอง เทา่ ที่ควร หรอื อา่ นบทรอ้ ยกรองโดย

ไมใ่ ชน้ ้ำเสยี งโทนเดยี วกันตลอดทั้ง ใชน้ ้ำเสยี งโทนเดียวกนั ตลอดท้งั บท

บท

การแบ่งจังหวะและวรรคคำ สามารถอา่ นบทร้อยกรองไดถ้ กู ต้อง สามารถอา่ นบทร้อยกรองได้ แตย่ ังไม่

ตามทว่ งทำนองในการอ่าน แบง่ ถกู ต้องตามท่วงทำนองในการอ่า

วรรคในการอา่ นถูกต้องตาม แบง่ วรรคในการอา่ นไม่ถูกต้องตาม

หลกั การ และลีลาในการอ่าน หลกั การ

ทำนองเสนาะ

ความถูกต้องของอา่ นคำ สามารถอา่ นออกเสียงคำไดถ้ กู ต้อง สามารถอา่ นออกเสยี งคำได้ถกู ตอ้ ง

ออกเสยี งพยัญชนะ และคำควบ ออกเสียงพยัญชนะ และคำควบกลำ้

กล้ำ ร/ล/ว ได้ถูกต้องตามอกั ขรวธิ ี ร/ล/ว ได้ถกู ตอ้ งตามอกั ขรวธิ ี และ

และออกเสียงคำได้ตรงตามเสียง ออกเสียงคำไดต้ รงตามเสยี ง

วรรณยกุ ต์ไดถ้ กู ต้องครบทุกคำ วรรณยุกตไ์ ด้ แตม่ ีอ่านผิดบ้าง 1 - 3

คำขน้ึ ไป

ความถูกต้องของ สามารถเอือ้ นเสยี งในตำแหน่งที่ สามารถเอื้อนเสยี งในตำแหน่งทคี่ วร

การเอ้ือนเสยี ง การสอื่ อารมณ์ ควรเออ้ื นได้ถูกต้อง และสือ่ อารมณ์ เอ้ือนได้ แต่ยงั ไมม่ ีการส่อื อารมณใ์ ห้

ของบทร้อยกรองใหผ้ ู้ฟงั ทราบถึง ผฟู้ ังทราบถึงอารมณ์ของบท

อารมณ์ของบทร้อยกรองได้ รอ้ ยกรอง

ความถูกต้องของการอ่าน สามารถอา่ นรวบคำในตำแหน่งคำท่ี สามารถอ่านรวบคำในตำแหนง่ คำที่
รวบคำและไมฉ่ กี คำ ตอ้ งอา่ นรวบได้ และไมอ่ า่ นฉกี คำ ตอ้ งอา่ นรวบได้ และอาจมีการอ่าน
หรือฉีกความ สามารถอา่ นแล้วสอื่ ฉกี คำหรอื ฉกี ความ หรอื อ่านแลว้ ไม่
ความหมายให้ผู้ฟังเขา้ ใจได้อย่าง สามารถส่อื ความหมายให้ผ้ฟู งั เข้าใจ
ชดั เจน ได้อย่างชดั เจน เนอื่ งจากฉีกคำหรือ

ฉกี ความทำใหค้ วามหมายใน
บทน้นั ๆ เปล่ยี นไปจากเดมิ

แผนการจดั การเรียนรู้

หน่วยการเรยี นรู้ที่ 1 เรอื่ ง คำทบั ศพั ท์

รหสั วชิ า ท ๒๓๑๐๑ ชื่อรายวชิ า ภาษาไทย กลุ่มสาระการเรยี นรภู้ าษาไทย
ช้ันมธั ยมศกึ ษาปีที่ ๓
ภาคเรยี นที่ ๑ เวลา 1 ชั่วโมง

มาตรฐานการเรยี นรู้

มาตรฐาน ท 4.๑ เข้าใจธรรมชาติของภาษาและหลักภาษาไทย การเปลี่ยนแปลงของภาษา
และพลงั ของภาษา ภูมิปญั ญาทางภาษา และรกั ษาภาษาไทยไวเ้ ป็นสมบัตขิ องชาติ

ตัวชวี้ ัด
ท 4.๑ ม. ๓/๔. ใช้คำทับศพั ท์และศัพทบ์ ญั ญัติ

สาระสำคญั /ความคิดรวบยอด
คำทับศพั ท์ คอื คำศพั ท์ท่มี าจากการถา่ ยทอดเสียงจากภาษาเดิมเป็นภาษาไทย โดยให้มี

เสยี งใกล้เคยี งกับภาษาเดิมมากท่สี ุด ซ่ึงภาษาไทยมกี ารทบั ศพั ท์ทกุ ภาษา เช่น ภาษาอังกฤษ ฝร่ังเศส
เยอรมัน อิตาลี ชวา - มลายู เปน็ ตน้

สาระการเรียนรู/้ เนื้อหาย่อย
ความรู้(K)

นักเรียนมีความรู้ ความเขา้ ใจในหลักเกณฑก์ ารทบั ศัพท์
ทักษะ/กระบวนการ (P)

นักเรียนสามารถเขยี นคำทับศัพท์ได้ถกู ต้องตามที่บญั ญัตใิ นพจนานุกรม
คณุ ลกั ษณะอันพึงประสงค์ (A)

นกั เรยี นสามารถนำความรู้จากการเรียน เร่ือง คำทบั ศัพท์ ไปเปน็ แนวทางในการเรยี น

ระดบั ตอ่ ไปได้

จดุ เนน้ สกู่ ารพัฒนาคณุ ภาพผ้เู รียน
ทักษะในศตวรรษท่ี 21 ( 3R8C )

Reading (อ่านออก)

(W) Riting (เขียนได้)

(A) Rithemetics (คิดเลขเปน็ )

ทกั ษะดา้ นการคิดอยา่ งมวี ิจารณญาณและทกั ษะในการแกไ้ ขปญั หา (Critical
Thinking and Problem Solving)

ทกั ษะด้านการสร้างสรรค์ และนวัตกรรม (Creativity and Innovation)

ทกั ษะด้านความเข้าใจความต่างวฒั นธรรม ตา่ งกระบวนทศั น์ (Cross-cultural
Understanding)

ทกั ษะดา้ นความรว่ มมอื การทำงานเปน็ ทมี และภาวะผ้นู ำ (Collaboration,
Teamwork and Leadership)

ทักษะด้านการสอื่ สาร สารสนเทศและรู้เท่าทันสื่อ (Communications,
Information, and Media Literacy)

ทักษะดา้ นคอมพิวเตอร์ และเทคโนโลยีสารสนเทศและการสือ่ สาร (Computing
and ICT Literacy)

ทักษะอาชพี และทกั ษะการเรียนรู้ (Career and Learning)

ทกั ษะการเปลี่ยนแปลง (Change)

การประเมินผลรวบยอด
ชน้ิ งานหรือภาระงาน
ใบงาน เร่ือง คำทบั ศัพท์

กจิ กรรมการเรยี นรู้
ขน้ั นำ
ครกู ล่าวทกั ทายนักเรยี น แล้วใหน้ กั เรียนทำกิจกรรม “คำทบั ศพั ท์หรรษา” โดยครแู บง่

นกั เรยี นออกเปน็ 2 กลมุ่ กลุม่ ละเทา่ ๆ กนั และใหน้ กั เรียนจับกลมุ่ แขง่ กันออกมาเขียนคำทบั ศัพท์
ท่นี ักเรยี นรูจ้ ักหรือคาดวา่ นา่ จะเป็นคำทับศพั ท์ จากนั้นครูไดต้ รวจและอธิบายคำที่นกั เรยี นเขยี น
ว่าถกู ตอ้ งหรือไม่ เพอื่ เชอื่ มโยงไปยังเน้อื หาทจี่ ะสอน (K)

ข้นั สอน
๑. ครแู จกใบความรู้และให้ความรู้กับนักเรียน เร่ือง คำทับศัพท์ จากน้นั ครูอธบิ าย

ความหมายของคำทับศพั ท์ หลกั เกณฑค์ ำทบั ศัพท์ และครูยกตัวอยา่ งคำทบั ศัพท์ให้นกั เรียนดู เพือ่ ให้
นักเรยี นเขา้ ใจในคำทับศัพท์มากขึน้ (K)

๒. ครใู หน้ กั เรยี นทำใบงาน เรื่อง คำทับศัพท์ โดยใหน้ กั เรยี นหาคำทับศัพท์ พรอ้ มกับ
คำศัพท์เดิมในภาษาน้ัน ๆ เช่น เค้ก คำศัพทเ์ ดิม Cake โดยให้นักเรยี นค้นหาท้ังหมด 3 ประเภท ไดแ้ ก่
อาหาร กีฬา-ดนตรี และเคร่ืองใช้ ประเภทละ 5 คำ รวมทั้งหมด 15 คำ (K, P, A)

๓. ครูใหน้ ักเรียนออกมานำเสนอหนา้ ชั้นเรียนโดยครูจะสุ่ม เพือ่ เปน็ การแลกเปลีย่ นเน้ือหา
ซง่ึ กนั และกนั จากน้นั ครแู ละนักเรยี นรว่ มกันเสนอแนะรายละเอียดเพิม่ เติม (P, A)

ขน้ั สรปุ
ครแู ละนักเรยี นรว่ มกนั สรุปใบงาน “คำทับศพั ท์” เปน็ กิจกรรมทีใ่ หน้ ักเรยี นเขียน

คำทบั ศพั ท์ให้ถกู ตอ้ งตามที่บญั ญัตใิ นพจนานุกรม จากการทำกิจกรรมนักเรยี นสามารถปฏิบัติไดอ้ ย่าง
ถูกต้อง สะท้อนผลไดว้ ่านักเรียนมคี วามรู้ความเข้าใจในหลกั การทบั ศพั ท์ สามารถเขยี นคำทบั ศัพท์ให้
ถูกต้องตามทพี่ จนานกุ รมได้บญั ญตั ไิ ว้ และสามารถนำความรทู้ ่ไี ด้จากการเรยี นเร่อื ง คำทับศัพท์ ไปเปน็
แนวทางในการเรียนระดับตอ่ ไป (K, P, A)

การวัดผลประเมนิ ผล เกณฑก์ ารประเมนิ

วิธีการ เคร่อื งมอื ผ่านเกณฑก์ ารประเมิน
ประเมินใบงานเรอ่ื ง คำทบั ศัพท์ ใชว้ ิธีวัดผล ใบงานเรอ่ื ง คำทบั ศัพท์ รอ้ ยละ ๕๐
จากการทำใบงานของนักเรยี นแต่ละคน โดยมี
ประเดน็ ในการวัดผล ไดแ้ ก่ ความถกู ตอ้ ง
ของคำทบั ศัพท์ ความถกู ตอ้ งของการสะกดคำ
ทับศัพท์ ความถกู ตอ้ งของศพั ทภ์ าษาอังกฤษ
ที่นำมาทบั ศัพท์ ความถูกต้องของประเภท
ของคำทับศพั ท์ และผลงานสะอาดเรยี บร้อย
(ประเด็นของแต่ละคน) จากนนั้ นำผล
การประเมินมาเปน็ ขอ้ มลู ในการปรับปรงุ
และพฒั นานักเรยี น และการจดั การเรียน
การสอนของครใู นครั้งตอ่ ๆ ไป

สื่อการเรยี นรู้
๑. ใบความรู้ เร่อื ง คำทับศพั ท์
๒. ใบงาน เรือ่ ง คำทับศพั ท์
3. บตั รคำคำทับศัพท์

ข้อเสนอแนะของหัวหน้าสถานศกึ ษาหรอื ผู้ทไ่ี ดร้ ับมอบหมาย (ตรวจสอบ,นเิ ทศก์,เสนอแนะ,รับรอง)
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................

ลงชอ่ื ................................................................
(นายสนอง ศรีธรรมา)

วนั ท.ี่ ........../...................../...........

บันทกึ ผลหลงั การจดั การเรียนรู้
๑. ผลการจัดการเรยี นรู้
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
๒. ปัญหาและอปุ สรรค
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
๓. แนวทางการแกไ้ ขปญั หา
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
๔. ขอ้ เสนอแนะ
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................

ลงชอื่ .................................................
(นายฤทธเิ ดช สกุลซง้ )

วันท.ี่ ............./......................./...............

ใบความรู้
เรอ่ื ง คำทบั ศพั ท์

คำทับศัพท์ คอื คำศัพทท์ ม่ี าจากการถ่ายทอดเสยี งจากภาษาเดมิ เป็นภาษาไทย โดยให้มเี สียง
ใกลเ้ คียงกบั ภาษาเดมิ มากที่สุด ซึ่งภาษาไทยมีการทบั ศพั ท์ทุกภาษา เช่น ภาษาองั กฤษ ฝรง่ั เศส เยอรมนั
อิตาลี ชวา - มลายู เปน็ ตน้

หลกั เกณฑ์คำทบั ศพั ท์

๑. สระ ให้ถอดตามการออกเสยี งในพจนานกุ รมภาษาองั กฤษ โดยเทยี บเสยี งสระภาษาไทย
๒. พยญั ชนะ ใหถ้ อดเปน็ พยัญชนะภาษาไทยตามหลกั เกณฑ์ในตารางเทยี บพยัญชนะ
ภาษาองั กฤษ
๓. การใช้เครื่องหมายทัณฑฆาต หรือการันต์ จะใสก่ ำกบั พยญั ชนะที่ไมอ่ อกเสียง หรือคำที่มี
พยางคส์ ะกดหลายตัว เชน่ Windsor (วินด์เซอร์), World (เวิลด)์ , Johns (จอนส)์ เปน็ ต้น
4. การใช้ไมไ้ ตค่ ู้ ใช้ในกรณีทแี่ สดงใหเ้ ห็นว่าคำนัน้ มคี วามหมายแตกตา่ จากคำไทย เชน่ Log
(ล็อก)
5. การใช้เครือ่ งหมายวรรณยุกต์ โดยปกติแล้วคำทบั ศพั ท์จะไมน่ ิยมใส่เครอื่ งหมายวรรณยกุ ต์
ยกเวน้ กรณีที่การออกเสยี งซ้ำกับคำในภาษาไทยท่ีอาจสร้างความสับสน เช่น Cake (เค้ก), Shirt (เช้ิต),
Coma (โคมา่ )
6. คำทมี่ ีพยัญชนะซอ้ นเปน็ ตวั สะกด ถ้าเปน็ ศพั ท์ท่ัวไปใหต้ ดั พยญั ชนะสะกดออกตวั หนงึ่ เชน่
Football (ฟุตบอล) แต่ถา้ เปน็ คำศพั ทว์ ิชาการหรือวิสามานยนาม หรอื คำนามเฉพาะใหใ้ ส่เคร่อื งหมาย
ทณั ฑฆาตที่ตวั สดุ ท้าย เช่น Cell (เซลล์) เป็นต้น
7. ถา้ สระพยางคห์ นา้ เป็นเสยี งสระอะ ให้เปลี่ยนเปน็ ไมห่ ันอากาศ และซ้อนตวั สะกดของพยางค์
หน้าเขา้ ไปอีกตัวหนงึ่ เชน่ Double (ดบั เบ้ลิ )
8. คำย่อ ให้เขยี นชื่อตวั อกั ษรนน้ั ๆ ลงเปน็ ภาษาไทยโดยไม่ต้องใส่จดุ และเวน้ ช่องไฟ เช่น BBC
(บีบีซี) กรณีท่ีตวั ย่อออกเสยี งเหมอื นคำ ใหเ้ ขยี นตามการอา่ นออกเสียงไมใ่ สจ่ ุด เชน่ UNESCO (ยเู นสโก)
แตถ่ า้ เปน็ ช่อื คนใหใ้ ส่จดุ และเวน้ ช่องไฟ เชน่ G.D.S. Cold (จี.ด.ี เอส. โคลต)์ เปน็ ตน้

ตัวอยา่ งคำทบั ศัพท์

ประเภทคำทับศพั ท์ คำทบั ศพั ท์
อาหาร ชีส (Cheese) เค้ก (Cake) ทนู ่า (Tuna)
สกี (Ski) เปยี โน (Piano) กีตาร์ (Guitar)
กีฬา - ดนตรี เชิต้ (Shirt) เนกไท (Necktie) โซฟา (Sofa)
เครอื่ งใช้

ใบงาน
เร่ือง คำทบั ศพั ท์

คำช้ีแจง ให้นักเรยี นยกตัวอยา่ งคำทับศพั ท์ภาษาไทย - ภาษาอังกฤษ ตามประเภทท่ีครูกำหนดให้

ประเภทละ 5 คำ
ตวั อยา่ ง เคก้ (Cake)

ประเภทคำทบั ศัพท์ ตัวอย่างคำทับศัพท์

อาหาร 1. ............................................................................................................
2. ............................................................................................................
3. ………………………………………………………………………………………..……..
4. ……………………………………………………………………………………………….
5. ……………………………………………………………………………………………….

กฬี า - ดนตรี 1. ............................................................................................................
2. ............................................................................................................
3. ………………………………………………………………………………………..……..
4. ……………………………………………………………………………………………….
5. ……………………………………………………………………………………………….

เคร่อื งใช้ 1. ............................................................................................................
2. ............................................................................................................
3. ………………………………………………………………………………………..……..
4. ……………………………………………………………………………………………….
5. ……………………………………………………………………………………………….

ช่อื .....................................................................................................................ชน้ั ....................เลขที่...................

แบบประเมินใบงาน เรื่อง คำทบั ศพั ท์
นกั เรยี นชนั้ มธั ยมศกึ ษาปีท่ี 3

รายการประเมิน

ชอ่ื -สกลุ ความ ูถก ้ตองของคำทับ ัศพท์ รวม สรุปผล
ความ ูถก ้ตองของการสะกดคำทับ ัศพท์
ความ ูถก ้ตองของศัพท์ภาษาอังกฤษ

ท่ีนำมาทับ ัศพท์
ความ ูถก ้ตองของประเภทของ

คำทับ ัศพท์
ผลงานสะอาดเรียบ ้รอย

๒ ๑ ๒ ๑ ๒ ๑ ๒ ๑ ๒ ๑ ๑๐ ผา่ น ไมผ่ า่ น

นายกฤตยา ใยปางแก้ว
ด.ช.ณภทั ร วระโงน
ด.ช.ณัฐวฒุ ิ วัดแผน่ ลำ
ด.ช.วีรพงษ์ ใยปางแก้ว
ด.ช.นราเทพ ใบแสน
ด.ช.มติ รชยั กันยาตรี
ด.ช.พนู โชค ศรชี ัน
ด.ช.บารมี ไมสวุ รรณ
ด.ญ.ลกั ษกิ า เสาเคหา
ด.ญ.กชกร เพง็ ผล
ด.ญ.กัญญานี ใบอุดม
ด.ญ.กัญญาวีร์ น้อยเวยี ง
ด.ญ.ขวัญฤดี ใบอดุ ม
ด.ญ.ชลธิชา จูมไมเ้ มือง
ด.ญ.ฑฆิ รรมภร สแี ดด
ด.ญ.ธนพร สายอรุ าช
ด.ญ.ปภาวรนิ ทร์ สายอรุ าช
ด.ญ.ปิยพร องั คะฮาด
ด.ญ.อรัชพร จูมไมเ้ มือง
ด.ญ.ขวัญจิรา วรกนั
ด.ญ.ภทั รสุดา ใยปางแก้ว
ด.ญ.สาวิณี ใยปางแก้ว

หมายเหตุ : เกณฑ์การทำใบงาน ตอ้ งได้คะแนนรอ้ ยละ ๕๐ คือ ๕ คะแนนข้ึนไป จากคะแนนเตม็ ๑๐
จึงจะถือว่าผา่ นเกณฑ์

เกณฑก์ ารประเมนิ เกณฑก์ ารตัดสินระดบั คุณภาพ ผลการประเมนิ

๙ - ๑๐ คะแนน ดมี าก ผา่ น
๗ - ๘ คะแนน ดี ผ่าน
๕ - ๖ คะแนน ผ่าน
๓ - ๔ คะแนน ปานกลาง ไม่ผา่ น
๐ - ๒ คะแนน พอใช้ ไมผ่ า่ น
ปรบั ปรุง

เกณฑ์การประเมินใบงาน เรื่อง คำทับศัพท์

รายละเอยี ดการประเมิน ระดบั คะแนน
ความถกู ต้องของคำทบั ศัพท์ ๒๑

คำศัพท์ท่นี ำมาตอบจะตอ้ งเปน็ คำ คำศัพท์ทน่ี ำมาตอบเป็นคำทบั ศัพท์
ทบั ศัพท์ครบทง้ั 15 คำ ไม่มีการนำ แต่ไม่ครบท้ัง 15 คำ มีบางคำศัพท์
คำศัพ์ทีไ่ มใ่ ช่คำทบั ศพั ทม์ าเตมิ ลง ไมใ่ ชค่ ำทับศพั ท์ผสมบ้างเลก็ น้อย
ในใบงาน

ความถกู ตอ้ งของการสะกด สามารถสะกดและเขียนคำทับศัพท์ สามารถสะกดคำทับศพั ท์ไดถ้ ูกต้อง
คำทบั ศพั ท์
ไดถ้ ูกต้องตรงตามที่บัญญัติใน ตรงตามทบี่ ญั ญัตใิ นพจนานุกรม

พจนานุกรมครบทงั้ 15 คำ แตอ่ าจจะไม่ครบท้ัง 15 คำ

ความถูกต้องของศัพท์ เขียนศพั ทภาษาอังกฤษไดถ้ กู ต้อง เขียนศพั ทภาษาอังกฤษได้ถกู ตอ้ ง แต่
ภาษาองั กฤษท่ีนำมาทับศพั ท์ ครบถ้วนท้งั 15 คำ ไมค่ รบท้งั 15 คำ มีผดิ บ้างเล็กนอ้ ย

ความถูกต้องของประเภท สามารถเขยี นคำทับศัพท์ได้ถูกตอ้ ง สามารถเขยี นคำทบั ศัพทไ์ ด้ถูกต้อง
คำทับศพั ท์ ตามประเภทที่ครกู ำหนด ครบท้งั ตามประเภทที่ครูกำหนด แตไ่ มค่ รบ
3 ประเภท รวมทัง้ ส้ิน 15 คำ ทัง้ 3 ประเภท มผี ิดเลก็ น้อย

ผลงานสะอาดเรยี บร้อย ผลงานสะอาดเรียบรอ้ ย ไมม่ ีรอย ผลงานสะอาดเรยี บรอ้ ย มรี อยเปอื้ น

เปื้อน ตัวหนงั สือชัดเจนทัง้ เลก็ น้อย ตัวหนงั สอื ชัดเจนท้ัง

ภาษาไทย - ภาษาองั กฤษ ภาษาไทย - ภาษาอังกฤษ

แผนการจัดการเรียนรู้

หนว่ ยการเรยี นรทู้ ี่ 1 เรื่อง คำศัพท์บัญญัติ

รหสั วิชา ท ๒๓๑๐๑ ชอ่ื รายวชิ า ภาษาไทย กลุม่ สาระการเรียนรภู้ าษาไทย

ชนั้ มัธยมศกึ ษาปีท่ี ๓ ภาคเรียนที่ ๑ เวลา 1 ช่วั โมง

มาตรฐานการเรยี นรู้
มาตรฐาน ท 4.๑ เข้าใจธรรมชาติของภาษาและหลกั ภาษาไทย การเปล่ียนแปลงของภาษา

และพลังของภาษา ภูมปิ ญั ญาทางภาษา และรกั ษาภาษาไทยไวเ้ ป็นสมบตั ิของชาติ

ตัวช้ีวัด
ท 4.๑ ม. ๓/๔. ใช้คำทบั ศัพท์และศัพทบ์ ัญญัติ

สาระสำคัญ/ความคดิ รวบยอด
คำศัพท์บัญญตั ิ คือ คำศพั ทภ์ าษาไทยท้ัคิดขึ้นแทนศพั ท์ภาษาองั กฤษ หรือเป็นคำบัญญัติ

ใหม่ในภาษาไทย ดว้ ยการผูกหรอื ประกอบขน้ึ จากภาษาบาลี - สนั สกฤต บญั ญตั ิโดยราชบัณฑติ ยสถาน

เพ่ือรองรับศัพท์ใหม่ ๆ ที่เกิดขึน้ ตามเทคโนโลยแี ละความกา้ วหนา้ ด้านต่าง ๆ ของโลก

สาระการเรียนร/ู้ เนอ้ื หายอ่ ย
ความรู้(K)
นักเรยี นมีความรู้ ความเข้าใจในหลกั เกณฑก์ ารบัญญตั ศิ พั ท์

ทักษะ/กระบวนการ (P)
นักเรยี นสามารถเขียนคำศัพท์บัญญัตไิ ด้ถูกต้องตามทีบ่ ัญญตั ิในพจนานกุ รม

คณุ ลกั ษณะอันพึงประสงค์ (A)
นกั เรียนสามารถนำความรูจ้ ากการเรียน เรอ่ื ง คำศพั ท์บญั ญัติ ไปเปน็ แนวทางในการเรียน

ระดบั ต่อไปได้

จุดเน้นสูก่ ารพัฒนาคุณภาพผเู้ รียน
ทกั ษะในศตวรรษที่ 21 ( 3R8C )

Reading (อา่ นออก)

(W) Riting (เขียนได)้

(A) Rithemetics (คิดเลขเปน็ )

ทักษะด้านการคดิ อย่างมีวจิ ารณญาณและทักษะในการแก้ไขปญั หา (Critical
Thinking and Problem Solving)

ทกั ษะด้านการสร้างสรรค์ และนวัตกรรม (Creativity and Innovation)

ทกั ษะด้านความเข้าใจความต่างวัฒนธรรม ตา่ งกระบวนทัศน์ (Cross-cultural
Understanding)

ทกั ษะด้านความร่วมมือ การทำงานเปน็ ทมี และภาวะผู้นำ (Collaboration,
Teamwork and Leadership)

ทักษะดา้ นการสอ่ื สาร สารสนเทศและรู้เท่าทันสอื่ (Communications,
Information, and Media Literacy)

ทกั ษะด้านคอมพิวเตอร์ และเทคโนโลยีสารสนเทศและการสอ่ื สาร (Computing
and ICT Literacy)

ทักษะอาชพี และทักษะการเรียนรู้ (Career and Learning)

ทักษะการเปลี่ยนแปลง (Change)

การประเมินผลรวบยอด
ช้นิ งานหรือภาระงาน
ใบงาน เรื่อง คำศัพท์บัญญัติ

กจิ กรรมการเรียนรู้
ข้นั นำ
ครกู ล่าวทักทายนักเรียน แลว้ ให้นักเรียนทำกิจกรรม “คำศพั ทบ์ ญั ญตั หิ รรษา” โดยครูแบง่

นกั เรียนออกเป็น 2 กลุ่ม กลมุ่ ละเทา่ ๆ กันและให้นักเรยี นจับกลุม่ แข่งกนั ออกมาหยบิ คำศพั ท์บญั ญัติ
ในน้ันจะมบี ตั รคำที่มคี ำทับศพั ท์ผสมกับคำศัพทบ์ ัญญตั ิ โดยครใู ห้เวลา 2 นาที กลุ่มใดหยิบไดถ้ กู ต้อง
และมากทีส่ ุดกลมุ่ นัน้ จะเป็นฝ่ายชนะ จากนั้นครไู ดต้ รวจและอธบิ ายคำทนี่ ักเรยี นหยิบบตั รคำมาถกู ตอ้ ง
หรอื ไม่ เพือ่ เช่อื มโยงไปยงั เน้อื หาทจี่ ะสอน (K)

ขั้นสอน
๑. ครูแจกใบความรู้และให้ความร้กู บั นักเรียน เรือ่ ง คำศัพทบ์ ัญญตั ิ จากนัน้ ครูอธิบาย

ความหมายของคำศพั ทบ์ ัญญตั ิ หลักเกณฑค์ ำบัญญัติศพั ท์ และครยู กตวั อย่างคำศพั ทบ์ ัญญตั ใิ หน้ กั เรยี น
ดู เพอื่ ใหน้ ักเรยี นเขา้ ใจในคำทับศัพท์มากขึ้น (K)

๒. ครใู หน้ ักเรยี นทำใบงาน เร่ือง คำศพั ทบ์ ญั ญตั ิ โดยให้นักเรียนหาคำศพั ท์บัญญัติ พรอ้ ม
กับคำศัพท์เดิมในภาษานน้ั ๆ ท้งั หมด 10 คำ (K, P)

๓. ครูใหน้ ักเรียนออกมานำเสนอหนา้ ช้นั เรยี นโดยครูจะส่มุ เพอื่ เป็นการแลกเปลีย่ นเน้ือหา
ซงึ่ กนั และกนั จากน้นั ครูและนกั เรยี นรว่ มกันเสนอแนะรายละเอียดเพิม่ เตมิ (P, A)

ขัน้ สรปุ
ครแู ละนกั เรียนรว่ มกนั สรุปใบงาน “คำศัพท์บัญญตั ิ” เปน็ กจิ กรรมทใ่ี ห้นักเรียนเขยี น

คำศัพท์บัญญัตใิ ห้ถูกต้องตามที่บญั ญตั ใิ นพจนานุกรม จากการทำกิจกรรมนกั เรยี นสามารถปฏิบัตไิ ด้
อยา่ งถูกตอ้ ง สะท้อนผลได้วา่ นักเรยี นมีความรูค้ วามเขา้ ใจในหลกั การบัญญตั ิศพั ท์ สามารถเขยี นคำศัพท์
บัญญัตใิ ห้ถูกต้องตามทพ่ี จนานกุ รมไดบ้ ัญญัตไิ ว้ และสามารถนำความรู้ทีไ่ ด้จากการเรียนเรื่อง คำศัพท์
บญั ญตั ิ ไปเป็นแนวทางในการเรียนระดับตอ่ ไป (K, P, A)

การวดั ผลประเมินผล เกณฑ์การประเมนิ

วธิ กี าร เครอ่ื งมอื ผา่ นเกณฑก์ ารประเมิน
ประเมินใบงานเรอ่ื ง คำศพั ท์บัญญัติ ใชว้ ธิ ี ใบงานเร่อื ง คำศัพท์บญั ญตั ิ รอ้ ยละ ๕๐
วัดผลจากการทำใบงานของนกั เรยี น
แตล่ ะคน โดยมีประเดน็ ในการวัดผล ได้แก่
ความถูกตอ้ งของคำศพั ท์บญั ญตั ิ ความถูกต้อง
ของการสะกดคำศัพทบ์ ัญญัติ ความถกู ต้อง
ของศัพทภ์ าษาองั กฤษทนี่ ำมา และผลงาน
สะอาดเรียบรอ้ ย (ประเด็นของแตล่ ะคน)
จากน้นั นำผลการประเมนิ มาเปน็ ข้อมลู ในการ
ปรับปรุงและพัฒนานักเรยี น และการจัด
การเรยี นการสอนของครใู นคร้ังตอ่ ๆ ไป

ส่อื การเรยี นรู้
๑. ใบความรู้ เรอ่ื ง คำศัพท์บญั ญตั ิ

๒. ใบงาน เรือ่ ง คำศัพท์บัญญัติ
3. บตั รคำทับศพั ท์และคำศพั ทบ์ ัญญตั ิ

ขอ้ เสนอแนะของหัวหนา้ สถานศึกษาหรอื ผทู้ ไ่ี ดร้ ับมอบหมาย (ตรวจสอบ,นเิ ทศ,เสนอแนะ,รับรอง)
....................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................

ลงชอ่ื ................................................................
(นายสนอง ศรธี รรมา)

วนั ท.ี่ ........../...................../...........

บนั ทึกผลหลังการจดั การเรียนรู้
๑. ผลการจัดการเรียนรู้
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
๒. ปญั หาและอุปสรรค
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
๓. แนวทางการแก้ไขปญั หา
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
๔. ข้อเสนอแนะ
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................

ลงชอื่ .................................................
(นายฤทธเิ ดช สกุลซ้ง)

วันที.่ ............./......................./..............

ใบความรู้
เรื่อง คำศัพทบ์ ญั ญัติ

คำทบั ศพั ท์ คอื คำศพั ทภ์ าษาไทยทคั้ ิดขน้ึ แทนศัพทภ์ าษาอังกฤษ หรือเป็นคำบัญญัติใหม่
ในภาษาไทย ดว้ ยการผกู หรอื ประกอบขึน้ จากภาษาบาลี - สันสกฤต บัญญัติโดยราชบัณฑติ ยสถาน
เพือ่ รองรบั ศัพทใ์ หม่ ๆ ที่เกิดขน้ึ ตามเทคโนโลยีและความกา้ วหนา้ ดา้ นตา่ ง ๆ ของโลก

หลักเกณฑค์ ำศัพท์บัญญัติ

คำที่บัญญตั ิขน้ึ ใหมใ่ นภาษาไทย โดยราชบัณฑิตยสถานเปน็ ผรู้ ับรอง เพอ่ื รองรบั ศพั ท์ใหม่ ๆ

ทเี่ กดิ ขึ้นตามเทคโนโลยแี ละความกา้ วหน้าด้านตา่ งๆของโลก หลกั การบญั ญตั ศิ ัพทม์ ี ๒ ประการ ดังน้ี

๑.การเกิดคำใหม่

๑.๑ การคิดคำศัพท์ไทยให้ตรงกบั ความหมายเดิมของคำนั้น ๆ ใหม้ ากที่สดุ เชน่

ศพั ท์บัญญตั ิ ภาษาองั กฤษ

น้าคา้ งแข็ง Frost

ตลาดมืด Black market

ค่าผ่านทาง Toll

เครือข่าย Network

ปแี สง Light year

พัดลม Fan

โลกเสรี Free world

เรือดำนำ้ Submarine

ไมข้ ดี ไฟ Match

ลกู เสอื Boy scout

ไฟฟา้ electricity

๑.๒ หากหาคำไทยไดไ้ มเ่ หมาะสม ให้สร้างคำใหม่โดยใช้คาภาษาบาลีและสันสกฤต ซงึ่ ต้องเปน็
คำที่มีใชม้ าก่อนและสามารถออกเสียงได้งา่ ย

ศพั ท์บญั ญตั ิ ภาษาองั กฤษ
ทฤษฎี theory
วัฒนธรรม culture
ปรัชญา philosophy
กจิ กรรม activity
มลพิษ pollution
มหาวทิ ยาลัย university
วิทยาศาสตร์ science
ยานอวกาศ spacecraft

ศัพทบ์ ัญญัติ ภาษาอังกฤษ
โทรทศั น์ television
ไปรษณียบัตร postcard
บคุ ลิกภาพ personality
ธนาคาร bank
ธัญพืช cereal

ตวั อย่าง ศัพท์บัญญัตทิ ่ใี ช้ในสาระการเรียนรูต้ า่ ง ๆ สาระการเรียนรู้

ศพั ทบ์ ญั ญตั ิ ภาษาอังกฤษ สาระการเรียนรู้
ภาษาและวรรณคดี จินตภาพ image
คณิตศาสตร์ ท่วงทานองการแตง่ style
อนุกรม series
วทิ ยาศาสตร์ ค่าเฉล่ีย mean
ฐานนยิ ม mode
เทคโนโลยแี ละสารสนเทศ ชวี ฟิสกิ ส์ biophysics
โภชนาการ nutrition
สงั คมศาสตร์ ภาวะโลกรอ้ น Global warming
วีดิทศั น์ video
ศิลปะและวัฒนธรรม ไปรษณียอ์ เิ ลก็ ทรอนกิ ส์(อเี มล) Electronic mail (E-mail)
สว่ นชุดคำสั่ง,ซอฟต์แวร์ software
สขุ ศึกษาและพลศึกษา โลกเสรี Free world
ภาวะไรส้ มรรถภาพ พรรคการเมอื ง Political party
อปุ สงค์ demand
งานสอ่ื ผสม Mixed media
จังหวะ rhythm
ทำนอง melody
สขุ ภาพ health
incompetence ภาวะไรส้ มรรถภาพ

๒. การทับศัพท์ ในกรณีที่ไม่สามารถหาคาท่ีเหมาะสมได้ ท้งั คำภาษาไทยและคำภาษาบาลีสันสกฤต

ใหใ้ ชว้ ธิ ที ับศพั ท์ เช่น

คำทบั ศพั ท์ ภาษาอังกฤษ

เบียร์ beer

ฟลิ ม์ film

คอมพวิ เตอร์ computer

ซีเมนต์ cement

เค้ก cake

แซนดว์ ชิ sandwich

แบดมนิ ตัน badminton

ช็อกโกแลต chocolate

โอลิมปกิ olympic

เวบ็ ไซต์ website

ทรัมเป็ต trumpet

เส้ือเชิ้ต shirt

ออกซเิ จน oxygen

ใบงาน
เร่อื ง คำศัพท์บญั ญตั ิ

คำชแ้ี จง ให้นกั เรยี นยกตัวอย่างศัพท์บัญญัตภิ าษาไทย - ภาษาองั กฤษ มา 10 คำ

คำศพั ท์บญั ญตั ิ ภาษาองั กฤษ

1. ....................................................................... 1. .......................................................................
2. ........................................................................ 2. ........................................................................
3. ………………………………………………………..…….. 3. ………………………………………………………..……..
4. ………………………………………………………………. 4. ……………………………………………………………….
5. ....................................................................... 5. .......................................................................
6. ........................................................................ 6. ........................................................................
7. ………………………………………………………..…….. 7. ………………………………………………………..……..
8. ………………………………………………………………. 8. ……………………………………………………………….
9. ....................................................................... 9. .......................................................................
10. ................................................................... 10. ...................................................................

ช่อื .....................................................................................................................ช้นั ....................เลขที่...................

แบบประเมนิ ใบงาน เร่อื ง คำศพั ทบ์ ญั ญัติ
นักเรยี นชั้นมธั ยมศึกษาปที ่ี 3

รายการประเมิน

รวม สรปุ ผล
ชอ่ื -สกลุ ความ ูถก ้ตองของคำศัพท์บัญญั ิต
ความ ูถก ้ตองของการสะกด
คำศัพท์บัญญั ิต

ความ ูถก ้ตองของศัพท์ภาษาอังกฤษ
ท่ีนำมา

ผลงานสะอาดเรียบ ้รอย

๒ ๑ ๒ ๑ ๒ ๑ ๒ ๑ ๘ ผ่าน ไม่ผา่ น

นายกฤตยา ใยปางแก้ว
ด.ช.ณภทั ร วระโงน
ด.ช.ณัฐวฒุ ิ วดั แผน่ ลำ
ด.ช.วรี พงษ์ ใยปางแกว้
ด.ช.นราเทพ ใบแสน
ด.ช.มติ รชยั กนั ยาตรี
ด.ช.พูนโชค ศรชี นั
ด.ช.บารมี ไมสวุ รรณ
ด.ญ.ลกั ษกิ า เสาเคหา
ด.ญ.กชกร เพ็งผล
ด.ญ.กัญญานี ใบอุดม
ด.ญ.กัญญาวรี ์ น้อยเวยี ง
ด.ญ.ขวัญฤดี ใบอดุ ม
ด.ญ.ชลธิชา จมู ไม้เมือง
ด.ญ.ฑิฆรรมภร สแี ดด
ด.ญ.ธนพร สายอรุ าช
ด.ญ.ปภาวรินทร์ สายอุราช
ด.ญ.ปิยพร องั คะฮาด
ด.ญ.อรชั พร จมู ไมเ้ มอื ง
ด.ญ.ขวัญจิรา วรกนั
ด.ญ.ภัทรสุดา ใยปางแก้ว

หมายเหตุ : เกณฑ์การทำใบงาน ต้องไดค้ ะแนนรอ้ ยละ ๕๐ คือ ๔ คะแนนขน้ึ ไป จากคะแนนเตม็ ๘ จึง
จะถอื วา่ ผา่ นเกณฑ์