"Moje Miasto" nr 51

BEZPŁATNE CZASOPISMO POLONIJNE DLA CIEBIE

nr 06 (51) listopad/grudzień 2015

DWUMIESIĘCZNIK

www.mm-gazeta.de

www.facebook.com/mmgazeta Z Monachium
na Elbrus więcej na str. 14
zdobyli
najwyższy szczyt

Kaukazu

Juniorzy SV Polonia Święta w kraju

na meczu z Irlandią Jak przeżyć?

Smutna historia Polscy harcerze

„wesołej“ profesji w Dachau

Rejestracja Polskie ślady

do przedszkola w Orlim Gnieździe

Modlitwa? listopad - grudzień 2015 1

Nie mam na to czasu!

Wanda Schleicher

Hauptvertreterin – Agent ubezpieczeniowy

Zschokkestr. 69, 80686 München
Tel. 089/52011114, Mobil 0162/4704723, Fax 089/52011116

wanda.schleicher@hansemerkur.de
www.hansemerkur.de/web/wanda.schleicher

Pełne ubezpieczenia zdrowotne z ubezpieczeniem opiekuńczym od 154,25€ *) np. 20 lat – 1000€ wkład własny.
Ubezpieczenia turystyczne Premium dla zagranicznych gości do 5 lat - 99€.
Ubezpieczenia wypadkowe (obejmuje ubezpieczenie na całym świecie, w pracy i w czasie wolnym 24h).
Ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej dla osób prywatnych i dla firm.
Ubezpieczenia na życie z pełnym dopasowaniem we wszystkich sytuacjach życiowych i wyjątkową opcją opieki.
Ubezpieczenia od niezdolności do pracy (do 30. roku życia 5 lat - połowa składki).
Oraz inne ubezpieczenia prywatne i firmowe.

PROFESSIONELL . ENGAGIERT . LOYAL

KANZLEI IN NÜRNBERG
Leopoldstraße 41, 90439 Nürnberg, Tel.: 0911-254 64 07, Fax: 0911-971 66 55

KANZLEI IN PLOCHINGEN BEI STUTTGART
Urbanstraße 30-32, 73207 Plochingen, Tel.: 07153-572 07 84, Fax: 07153-20 00 99

EVA SCHNEIDER KANZLEI IN INGOLSTADT ADAM ZURAWEL
Rechtsanwältin Neuburger Str. 47, 85057 Ingolstadt, Tel.: 0841-121 32 803, Fax: 0841-3 35 28 Rechtsanwalt

KANZLEI IN REGENSBURG
Donaustaufer Str. 120, 93059 Regensburg , Tel.: 0941-200 63 768, Fax: 0941-381 395 29

Mobil: 0178-531 98 55 Email: info@zurawel-partner.de www.zurawel-partner.de

PRAWO PODATKOWE DEKLARACJE PODATKOWE I KSIĘGOWOŚĆ PRAWO GOSPODARCZE PRAWO PRACY
PRAWO CYWILNE PRAWO KARNE PRAWO RODZINNE DOCHODZENIE ROSZCZEŃ
PRAWO UBEZPIECZEŃ PRAWO DOTYCZĄCE RUCHU DROGOWEGO

2

SPIS TREŚCI od redakcji

Drodzy Czytelnicy!

Moje Miasto Wymęczyli nas ci politycy, oj wymęczyli... Ledwo
zdążyliśmy się pozbierać po burzliwych wyborach
Harcerska pielgrzymka do Dachau . . . . . 4 samorządowych, ruszyła kampania prezydencka.
Polskie Parafie Katolickie . . . . . 4 Nie pozwolono nam nawet ochłonąć − po zwieńczeniu
Najwspanialsze dni w moim życiu! jej niespodziewanym sukcesem kandydata, któremu
Wyjazd Orlików na trening i mecz reprezentacji Polski do Warszawy . . . . . 5 nikt szans nie dawał − wystartowano do poselskich
Polka w Monachium Rejestracja do przedszkola w Monachium i senatorskich foteli. W efekcie mamy nowego prezy-
Dominika Rotthaler . . . . . 6 denta, nowy sejm, senat i rząd. Wszystko nowe. Jak na
Miasto Dzieci Lampa lava express Agnieszka Spiżewska . . . . . 7 jeden rok, to trochę dużo tych zmian. Czy będzie lepiej?
Felieton - Pani na kołach Bogdan Żurek . . . . . 8 Ma być, choć wiele też zależy od kondycji sąsiadów.
Felieton - Listy z Berdyczowa Szlak nadziei Krzysztof Dobrecki . . . . . 8 W Niemczech na przykład, po bardzo kolorowej jesieni
Żyj z klasą Kolory jesieni w Angielskim Ogrodzie Aldona Likus-Cannon . . . . . 9 − o której pisze nasza autorka, zainspirowana spacerem
Historia Smutna historia„wesołej”profesji Jolanta Helena Stranzenbach . . . . . 10 w Ogrodzie Angielskim − nadchodzi nie mniej kolorowa
Modlitwa? Nie mam na to czasu! ks. dr hab. Jerzy Grześkowiak . . . . . 11 zima. Czyżby niemieckie „damy radę”, to słowa bez po-
Biwak dożynkowy Pożegnanie lata Katarzyna Kozak . . . . . 12 krycia? Na ile i jak się sprawdzą, wpłynie na sytuację nie
Jubileusze Irmina Wysocka-Zembrzuska sanitariuszka Irma kończy 90 lat . . . . . 13 tylko w Niemczech, ale i w całej Unii, a więc także w Polsce.
Jubileusze XX Festiwal Razem we Wspólnej Europie . . . . . 13 Chciał, nie chciał, Polonia będzie w to też uwikłana.
Z Monachium na Dach Europy, Nie samą polityką człowiek żyje – całe szczęście! W nad-
czyli moja wyprawa na Elbrus Mirosław Jęczała . . . . . 14-15 chodzącym roku czekają nas Mistrzostwa Europy w piłce
nożnej. Po raz trzeci weźmie w nich udział reprezentacja
Polskie ślady w Monachium Polski, a królem strzelców zostanie... no kto? Oczywiście,
Ku wojnie z Polską przez Bawarię Marek Prorok . . . . . 16 że Robert Lewandowski, który, by spotkać się z juniorami
SV Polonia Monachium musiał pojechać... do Warszawy.
Korespondencja z Turcji Jak było naprawdę z tym spotkaniem, piszemy wewnątrz
Gdzie zasnęła Najświętsza Maria Panna Jolanta Łada-Zielke . . . . . 17 numeru, ilustrując relację pięknymi zdjęciami.
W numerze ponadto m.in. o przywiezionej przez harcerzy
Poradnik polskiej tablicy w Dachau, braku czasu na modlitwę, pol-
skich śladach w hitlerowskim Orlim Gnieździe, zapisach
Roszczenia z Gewerby Maciej Pazur . . . . . 20 do przedszkoli, zabawach z dziećmi, studenckim biwaku
Mediacja wywiad z panią adwokat Anją Czech-Grollmann Grzegorz Spisla . . . . . 22 i o ciemnych stronach„wesołej” profesji. Jest interesujący
Windykacja i wywiad gospodarczy . . . . . 24 wywiad oraz „Pani na kołach” – czyli blaski i cienie inwa-
lidzkiego wózka. Temat okładkowy, to zdobycie przez
Prawo pracy Anja Czech-Grollmann . . . . . 26-27 Polaka z Monachium najwyższego szczytu Kaukazu,
ADALMAR - dostawca polskiej prasy (Niemcy, Belgia, Holandia) 28. . . . . Elbrusu.
POLSAM - polskie produkty w polskim sklepie w Monachium . . . . . 29 Obok stałego Poradnika, z radami naszych ekspertów,
otrzymujecie Państwo tym razem najnowsze wydanie
Aktualności polskojęzycznego katalogu branżowego PL NAVIGATOR.
Stworzony on został z myślą o usługodawcy i jego
Na jesienną słotę Makaronezja, czyli Wyspy Szczęśliwe Anna Duda . . . . . 32 kliencie. Z jednej strony przyczynia się bowiem do roz-
Jerozolima - miasto trzech religii Sebastian Wieczorek . . . . . 34-35 reklamowania polskich towarów i usług, z drugiej zaś
Powstanie Warszawskie - wystawa w Monachium . . . . . 39 ułatwia do nich dostęp. Polecamy!
Diagnostyka laboratoryjna Ponieważ to ostatnie w tym roku wydanie Mojego
w stomatologii lek. stom. Marian Znorowski . . . . . 40-41 Miasta, życzymy naszym wiernym Czytelnikom weso-
Nowości z życia SV Polonia Monachium . . . . . 42 łych i zdrowych Świąt Bożego Narodzenia (jak przez nie
11 listopada - Narodowe Święto Niepodległości . . . . . 43 zdrowo przejść doradzamy w numerze), oraz Nowego
Jedz z apetytem Święta w Polsce. Czym chata bogata... Roku pełnego dóbr wszelakich.
Ewa Duszkiewicz . . . . . 45
Daria Nadolska Zima . . . . . 46 Moje Miasto
Kącik Muzyczny Twoja Twarz Brzmi Znajomo Agnieszka Hekiert . . . . . 46
Co, gdzie, kiedy? . . . . . 47
Kuźnia Talentów XX. Polsko-Niemiecki Festiwal Kultury
Razem we wspólnej Europie 2015 . . . . . 47
Seks. Pozycja dla praktykujących Małgorzata Gąsiorowska . . . . . 49
Cinepol 5 Festiwal Polskich Filmów w Monachium . . . . . 51
Wybory Jak głosowała Polonia w Niemczech . . . . . 53

JESTEŚMY NA 3

listopad - grudzień 2015

Ponad stu harcerzy z Polski, Litwy, Białorusi, Francji i Wielkiej Brytanii Zygmunt Jaczkowski
przybyło do Dachau, aby uczcić pamięć bł. phm. Stefana Wincentego dokonali odsłonięcia
Frelichowskiego, patrona polskich harcerzy, którego 70. rocznica męczeńskiej tablicy (na zdjęciu)
śmierci minęła w tym roku. poświęconej bł. phm.
Stefanowi Frelichow-
Uroczystej mszy św. w intencji kanonizacji skiemu.
bł. ks. phm. Stefana Wincentego Frelichow- Druh Wicek, jak nazywany jest w środowi-
skiego, odprawionej w klasztorze karmeli- skach harcerskich Stefan Wincenty Freli-
tanek, na terenie byłego KZ Dachau, prze- chowski, został beatyfikowany przez Ojca
wodniczył Biskup Polowy Wojska Polskiego Świętego Jana Pawła II 7 czerwca 1999 r.
Józef Guzdek. Homilię wygłosił ks. Sławomir Cztery lata później Kongregacja ds. Kultu
Oder, postulator procesu beatyfikacyjnego Bożego i Dyscypliny Sakramentów ogłosiła
Stefana Frelichowskiego. Mszę zwieńczyło bł. ks. Stefana Wincentego Frelichowskiego
przekazanie harcerzom relikwii błogosła- patronem polskich harcerzy.
wionego. Uroczystość zorganizowano przy współpracy
ze Stowarzyszeniem„Wspólnota Polska”.
Po modlitwie i złożeniu wieńców pod tablicą
umieszczoną na ścianie kaplicy Śmiertelne-
go Lęku Chrystusa uczestnicy uroczystości
przeszli do budynku obozowego muzeum.
Tam Konsul Generalny RP w Monachium
Andrzej Osiak i bratanek błogosławionego

MONACHIUM FREILASSING – St. Rupert, Martin-Oberndorfer-Straße 2 TÜBINGEN – kościół św. Pawła, Karl-Adam-Str. 3
Heßstraße 26, 80799 München II niedziela miesiąca – 17:00 72076 Tübingen
Tel.: 089/273 22 00 GERETSRIED – Heilige Familie, Johannisplatz 21 w niedziele i święta – 15:00
Msze św.: III niedziela miesiąca – 16:00 BALINGEN – kościół św. Ducha,
8:45 – kaplica Misji (Heßstr. 24) - WALDKRAIBURG – Christkönig, Karlsbader Str. 1 Heilig-Geist-Kirchplatz 3, 74336 Balingen
z wyjątkiem ferii szkolnych w Bawarii II sobota miesiąca – 17:00 I sobota i III niedziela miesiąca – 16:00
10:00 – kaplica Misji (Heßstr. 24) - Msza święta IV niedziela miesiąca – 16:00
z udziałem dzieci Okazja do spowiedzi pół godziny przed Mszą św. KARLSRUHE
10:00 – kaplica św. Jana Nepomucena ks. Bartłomiej Ilków
(Ludwigsfeld) NORYMBERGA Südendstr. 39, 76137 Karlsruhe
11:00 – kościół św. Moniki ks. Stanisław Stenka CR Tel.: 0721/24654
(Max-Kolmsperger-Str. 7, Neuperlach) - Msza święta Arminiusstr. 21, 90402 Nürnberg, Tel. 0911/473355 Msze św.:
dla dzieci z rodzicami Fax 0911/3475749 KARLSRUHE – kościół św. Franciszka,
12:00 – kościół św. Józefa Msze św.: Rechts der Alb 28
(Josephsplatz) w niedziele – 09:00 (Boże Narodzenie, w piątki – 18:00
12:15 – kościół św. Moniki Wielkanoc – 10:15) kościół św. Willibalda, niedziele i święta – 12:30
(Max-Kolmsperger-Str. 7, Neuperlach) Zengerstr. 12, 90471 Nürnberg RASTATT – kościół św. Bernarda, Engelstr. 6
18:30 – kościół MB Królowej Pokoju (metro Bauernfeindstrasse) w soboty – 18:15
(Werinherstr. 50) - Msza święta w niedziele – 12:00 kościół św. Józefa PFORZHEIM – kościół św. Franciszka
z udziałem młodzieży Gießereistr. 2, 90489 Nürnberg Franziskusstr. 3
Lichtenau koło Ansbachu w niedziele – 8:45
LANDSHUT II niedziela miesiąca – 16.00
Msze św.: BADEN-BADEN – Dreieichenkapelle
LANDSHUT – kościół św. Piotra i Pawła, Niedermaierstr.25 INGOLSTADT Rheinstr. 64
w niedziele – 11:30 ks. Ryszard Kazimierczak w niedziele – 15:00
środy – 18:00 Gaimersheimerstr. 32, 85057 Ingolstadt
pierwsze piątki miesiąca – 18:00 tel.: 0841 84845 BRUCHSAL – kościół św. Anton
FREISING – kościół św. Piotra i Pawła Msze św.: Paul-Gerhardt-Str. 56
Ignaz-Günther-Straße 6, 85356 Freising Heilig-Geist-Kirche, Spitalstr. 4 I niedziela miesiąca – 17:30
w niedziele – 16:30 w niedziele – 10:00
w dni powszednie 18:00 LUDWIGSBURG
AUGSBURG Gmina Weissenburg Kościół - Willibald-Kirche ks. Eugeniusz Bartnik
Biuro: Thommstr. 24 B, 86153 Augsburg II i IV niedziela miesiąca – 12:45 Moldaustr. 20, 71638 Ludwigsburg, tel. (07141) 893369
tel. 08 21/3 07 49, fax 08 21/3 07 22 Msze św.:
Msze św.: STUTTGART Kościół st. Elizabeth, Moldaustr. 20
AUGSBURG – kościół św. Alberta ks. Roman Michalec w czwartki – 19:00
Dr. Schmelzing-Str. 60 Zuckerbergstr. 9, 70378 Stuttgart w piątki i soboty – 18:30
w niedziele i święta – 10:30 tel.: 0711 564184 niedziele – 10:15
środa i piątek – 18:30 Msze św.: HEILBRONN – NECKAGARTACH
STUTTGART – kościół św. Tomasza, Falchstr. 9, 70378 kościół św. Michała, Liebermannstr. 18
ROSENHEIM Stuttgart niedziele – 12:30
Msze św.: w niedziele i święta – 10:30
ROSENHEIM – St. Michael, Westerndorferstr. 43 środy – 18:30, REGENSBURG
w niedziele i święta kościelne – 10:30 pierwszy piątek miesiąca – 18:30 o. dr Józef Maziarz
Kaplica w Centrum Misji, Heilig-Geist-Str. 46 Plattlinger Str. 6, 93055 Regensburg
od wtorku do piątku – 18:00 BÖBLINGEN – kościół św. Maryi, Berliner Str. 14 tel.: 0941 79 44 78
TRAUNSTEIN – St. Josef, Salinenstr. 2 71034 Böblingen Msze św.:
IV sobota miesiąca – 17:00 w niedziele i święta – 12:30 kościół pw. Mater Dolorosa, Hoher Kreuz Weg 9
TRAUNREUT – Zum Heiligsten Erlöser pierwszy czwartek miesiąca – 18:30 93055 Regensburg
Rathausplatz 1a w niedziele i święta – 10:30
I niedziela miesiąca – 17:00

44

MOJE MIASTO

Dzięki uprzejmości Tomasza Iwana − dyrektora reprezentacji Polski ds. organizacyjnych − mieliśmy Po powrocie do Monachium wśród dokony-
możliwość uczestniczyć w oficjalnym treningu pierwszej drużyny, który odbył się w przeddzień wanych na gorąco podsumowań domino-
meczu z Irlandią na Stadionie Narodowym w Warszawie. Spotkaliśmy się tam z gwiazdami reprezentacji: wało jedno stwierdzenie: „To były najwspa-
Robertem Lewandowskim, Grzegorzem Krychowiakiem, Wojciechem Szczęsnym i Michałem Pazdanem. nialsze dni w moim życiu!”. Dodajmy, że
Był czas na rozmowę, pamiątkowe zdjęcia na murawie stadionu, no i oczywiście na autografy. uważają tak nie tylko najmłodsi uczestnicy
Szczęścia dopełniły upominki od PZPN w postaci piłek, szalików i maskotek. wyjazdu do Warszawy, ale i towarzyszący im
opiekunowie. Było to rzeczywiście przeżycie
W pamiętną niedzielę, wieczorem 11 paź- Nasza drużyna w stolicy rozegrała też mecz wyjątkowe i niezapomniane!
dziernika, wielką biało-czerwoną grupą prze- towarzyski z juniorami Polonii Warszawa.
szliśmy ulicami stolicy na Stadion Narodowy. Przez gospodarzy zostaliśmy bardzo ser- Wyjazd i bogaty program zawdzięczamy
Kibicowaliśmy tam polskiej reprezentacji, decznie przyjęci, a zainteresowanie drużyną inicjatywie i staraniom kierownik sekcji
która zwycięstwem nad Irlandią zapewniła z Monachium przerosło wszelkie oczekiwa- juniorów, Katarzynie Siry, wielkiemu zaan-
sobie awans na przyszłoroczne Mistrzostwa nia. Gościnność nie przełożyła się jednak gażowaniu rodziców i kierownictwa dru-
Europy we Francji. Niezwykłej atmosfery, na brak rywalizacji na boisku. Przeciwnik żyny, w szczególności Pawła Baraniewicza,
olbrzymich emocji i radości ze zwycięstwa – okazał się bardzo wymagający i mecz − na oraz współpracy z Konsulatem Generalnym
nie tylko podczas tego wieczoru, ale i całego wysokim poziomie − wygrał zasłużenie, RP w Monachium.
weekendu − nigdy nie zapomnimy! choć może zbyt wysoko, bo 8:1.
Dziękujemy! Zarząd SV Polonia

TRWA NABÓR chętnych do kadry juniorów
U-12 SV Polonia

Prosimy o zgłoszenia poprzez stronę internetową
svpoloniamuenchen.de

l i s t o p a d - g r u d z i e ń 2 0 1 5 55

MOJE MIASTO

Dominika ROTTHALER organizują tylko jedno takie spotkanie
podczas całego okresu naboru. W więk-
Rejestracja szości przypadków jednak obecność na
takim spotkaniu, jeśli nie jest obowiązko-
do przedszkola w Monachium wa, to znacznie podwyższa Wasze szansę
na miejsce przedszkolne dla dziecka.
Całkiem niedawno rozpoczął się nowy rok szkolny, a już za chwilę ruszają w Monachium Aby zarejestrować się poprzez kita-finder +,
zapisy do przedszkola na rok 2016/2017. Jeśli więcWasze dziecko urodziło się w okresie musicie mieć jedynie dostęp do inter-
między listopadem 2012 a październikiem 2013 roku, będzie mogło w przyszłym roku netu oraz adres mailowy. Tutaj założycie
indywidualne konto, dzięki któremu uda
szkolnym rozpocząć swoją edukację w przedszkolu. W Niemczech, w niewielkimi się wybrać wypatrzone placówki lub do-
wyjątkami, obowiązuje zasada: dziecko zaczyna przedszkole w tym roku kalen- informować na ich temat. Wykaz wszyst-
darzowym, w którym skończyło 3 lata. W niniejszym artykule przedstawię w skrócie kich placówek w całym mieście znajdzie-
najważniejsze zasady rejestracji, co być może ułatwi Wam ten nieco skomplikowany cie właśnie poprzez system rejestracji
proces. kita-finder + lub w praktycznej broszurce
wydawanej przez Referat ds. Edukacji i
Różnorodność kita-finder + Sportu, którą znaleźć możecie m.in. w
przedszkoli miejskich bibliotekach.
Wspólne zasady mają wszystkie miejskie
Przede wszystkim musicie wiedzieć, że ist- przedszkola. W tym roku rejestracja trwa Przyznawanie
nieje wiele różnych tzw. podmiotów (Träger) od pierwszych dni listopada 2015 do po- miejsc
prowadzących przedszkola. Mogą to być łowy kwietnia 2016. W tym czasie może-
placówki miejskie, przyparafialne, prywatne, cie zapisać dziecko poprzez nowy system Samo przyznawanie miejsc będzie odby-
założone przez rodziców (Eltern-Kind-Initiative) online kita-finder + do max. 7 wybranych wało się na przełomie kwietnia i maja 2016
lub działające w ramach jakiegoś stowarzy- placówek lub tradycyjnie, podczas godzin roku. Po tym terminie rodzice otrzymają
szenia. Każda z tych grup ma inne, często przyjęć w przedszkolach. Te w miejskich list z odmową lub potwierdzeniem przyję-
odmienne zasady rejestracji i przy każdym placówkach wyznaczone są (oprócz ferii) cia dziecka do przedszkola. W przypadku
przypadku z osobna trzeba się doinformo- we wtorki w godz. 16.00−18.00. Wtedy odmowy macie jeszcze ok. 2 tygodni na
wać, jak proces meldowania dziecka na należy na miejscu wypełnić odpowiedni odwołanie się lub zapisanie na listę ocze-
następny rok szkolny wygląda. Dodatkowo formularz i wylegitymować się dowodem kujących.
niektóre placówki mają zapisy przez internet, osobistym. Miasto Monachium poleca W placówkach, których podmiotem nie
w innych można samemu przynieść wypeł- jednak wcześniejszy kontakt telefoniczny jest miasto, proces przyznawania miejsc
niony formularz (często do wydrukowania z przedszkolem, aby upewnić się, że dane- może mieć inny schemat. Dlatego jeszcze
z internetu), inne z kolei życzą sobie, aby przy go dnia godziny przyjęć rzeczywiście są raz podkreślam, że najbezpieczniej jest
zapisach obecne było dziecko. aktualne. Sugerowany proces rejestracji poinformować się bezpośrednio w wybra-
W przypadku rejestracji do przedszkola − to odwiedzenie wybranych placówek oso- nym przedszkolu nt. warunków naboru
inaczej niż przy zapisach do żłobka − termin biście podczas wieczorów informacyjnych i przydzielania miejsca.
zgłoszenia nie ma większego znaczenia. lub godzin przyjęć, a później zameldowa-
Chociaż z doświadczenia wiem, że im wcze- nie dziecka przez internet, a więc przez Przedszkolaki
śniej zgłosicie swoje dziecko, tym większe wyszukiwarkę kita-finder +.
szanse na wcześniejszy start w przedszkolu, W sprawie terminów poszczególnych spo- Często słyszy się o tym, jak trudno jest
nawet w ciągu roku szkolnego (np. ze wzglę- tkań musicie dopytać o szczegóły w kon- o miejsce w przedszkolu i jak żmudny jest
du na przeprowadzkę innej rodziny). kretnych placówkach − niektóre z nich ten proces zapisów. Owszem, zgadzam się
zapraszają rodziców raz w miesiącu, inne z tym, że jest to czasochłonne i dosyć mę-
czące zajęcie, wymagające wielu wpisów
do kalendarza i lekkiej reorganizacji życia
rodzinnego. Uważam jednak, że warto ten
czas zainwestować, żeby mieć poczucie,
że to my wybraliśmy dla dziecka odpo-
wiednią placówkę, a nie jakieś tam przed-
szkole wybrało nas. Będzie to miejsce,
w którym Wasze dziecko spędzi 3 kolejne
bardzo ważne lata swojego życia, dlatego
opłaca się chodzić, szukać i porównywać
różne instytucje. I mimo, że miejsc przed-
szkolnych w całym mieście podobno nie
wystarcza dla wszystkich, osobiście nie
znam nikogo, komu naprawdę na tym za-
leżało, a kto w ostatecznym rozrachunku
zostałby bez opieki dla dziecka. Dziecka,
które już za chwilę stanie się wesołym
i coraz bardziej samodzielnym przedszko-
lakiem.

Więcej informacji o kulturze niemieckiej
z polskiej perspektywy oraz ciekawych
wskazówek, m.in. gdzie spędzić z dzieckiem
czas w Monachium, znajdziecie na blogu
POLKA W MONACHIUM:
www.polkawmonachium.blogspot.com

6

MOJE MIASTO

MIASTO DZIECI

Listopad. Znowu mży. Zmrok zapada coraz wcześniej. Dzieci po szkole lub przedszkolu nie biegną już
na plac zabaw. Popołudnie spędzają w domu. Czym by je dziś zachwycić? Mam! Zróbmy ekspresową
lampę lava!

Lampa lava – kto z Was ją zna? Wygląda kubek nad źródłem światła i wrzucamy ta- Agnieszka Spiżewska
przeważnie jak rakieta kosmiczna, we bletkę musującą. Obserwujemy magiczne
wnętrzu której unoszą się i opadają ko- bąble uwalniające się z tabletki, szybujące – założycielka Little Lab, w ramach któ-
lorowe bąble. Każde dziecko chce ją mieć, błyskawicznie w wodzie i zwalniające do- rego popularyzuje naukę wśród dzieci.
po czym pięć minut później wcale się nią stojnie w oleju. Gdy tabletka się rozpuści, Prowadzi warsztaty, interaktywne wy-
nie interesuje (mówię to jako mama). Mam wrzucamy kolejną... i kolejną... i kolejną. stawy i pokazy popularnonaukowe.
jednak dobrą wiadomość dla wszystkich, Możemy wrzucać tak długo, jak długo Mama 6-letniego biegacza i 4-letniej
którzy z jednej strony nieba by pociechom nasz roztwór pozwala na rozpuszczanie się zbieraczki okruszków.
przychylili, a z drugiej, ważą relację ceny tabletki. Osobowość: zwariowany kujon.
do przydatności. Taką lampę może mieć Tryb myślowy: 100 okienek przeglądarki
absolutnie każdy za kilka centów. Efekt JAK TO DZIAŁA? otwartych jednocześnie.
absolutnej fascynacji na twarzy dziecka – Chroniczne choroby: uśmiech, kreatyw-
gwarantowany. Działanie lampy jest dziecinnie proste. ność.
Po pierwsze, woda nie miesza się z ole- Hobby: myślenie, zadziwianie.
SKŁADNIKI LAMPY jem. Po drugie, olej zawsze pozostanie na Niespełniona miłość: chemia.
górze. Po trzecie, tabletka musuje dzięki
plastikowy kubek 0,3−0,5 litra sodzie oczyszczonej i kwasowi cytrynowe-
farba spożywcza w płynie lub sok mu. Pod wpływem kwasu z sody oczysz-
z czerwonej kapusty czonej wydziela się dwutlenek węgla CO2
olej spożywczy i to jego „bąble” właśnie obserwujecie.
tabletki musujące Po czwarte, tabletka musująca ma odczyn
latarka lub lampka na stół kwaśny. Jeśli użyjecie fioletowego soku
z czerwonej kapusty, sok przybierze kolor
JAK ZROBIĆ LAMPĘ LAVA? czerwony. Dodatkowy kolorystyczny efekt
specjalny jest fascynujący. Po piąte, w wo-
Do kubka wlewamy wodę. Ja zazwyczaj dzie rozpuści się tyle tabletek, aż roztwór
wlewam połowę kubka. Zabarwiamy wodę stanie się nasycony.
barwnikiem spożywczym koloru dowolne- Śledźcie Little Lab – Wissenschaft fuer Kin-
go oprócz żółtego (żółty jest olej i kolory der na Facebooku. Znajdziecie tam wiele
się zlewają). Dolewamy dowolny olej spo- fascynujących eksperymentów dla dzieci.
żywczy. Pamiętajcie o pozostawieniu 1 cm WESOŁEGO EKSPERYMENTOWANIA!
od brzegu kubka! Stawiamy ostrożnie pełny
Agnieszka Spiżewska z Little Lab

listopad - grudzień 2015 7

MOJE MIASTO FELIETON Pani na kołach

Bogdan najczęściej palce moich stóp, z permanent- to odnajdujemy się nawet w największym
Żurek nie przez to sinymi paznokciami. Goście tłoku. Odziedziczyłem go po ojcu, który
też muszą się mieć na baczności. Choćby tak „gwizdał” na mamę. Nasz synek przejął
Pomysły na felietony podrzuca życie. taki Yoki, pies sąsiadki, który pewnego razu go od nas, a dzisiaj to już wnusia „wygwiz-
Tematy leżą na ulicy. Wystarczy się schylić. przysnął na podłodze z ogonem niestety duje” babcię, gdy ta się gdzieś zapodzieje.
Dzisiaj też nie będę sięgał daleko, gdyż niepodwiniętym. No i stało się. Pędzące Zabawnych historii z Jagódką jest co niemia-
napiszę o własnej Żonie (dla pewności Ferrari przejechało po ogonie i to dwukrot- ra i nie krótkiego felietonu, a wołowej skóry
z dużej litery), dla której los wybrał inwa- nie, przednimi i tylnymi kołami. Zdziwiło by tu trzeba. Choćby pełna przygód wypra-
lidzki wózek. Jeżeli myślicie, że teraz po- nas bardzo, że Yoki nawet nie jęknął, mimo wa do USA i na Karaiby, z której to o mało
wieje smutkiem, rozlegnie się płacz i zgrzy- sporego ciężaru pojazdu, zwiększonego nie wróciła sama, gdy prądy porwały mnie
tanie zębów, to się mylicie. Nic tak bowiem znacznie dosiadającą go „kruszynką”. Wła- w bezkresy oceanu. Tam też skonfrontowano
nie bawi jak życie z moją inwalidką. ścicielka zwierzęcia wyjaśniła nam drżą- nas z amerykańskimi wychodkami dla inwa-
Ciekawie robi się już od samego rana − to cym głosem, że to nie martwica ogona, lidów, które mieszczą się wewnątrz toalet
znaczy od około wpół do jedenastej − kiedy lecz wrodzona wada, a raczej upośledze- męskich − dla mężczyzn − i żeńskich − dla
to Jagódka (tak wołamy Żonę w rodzinie) nie. Pies po prostu jest „niemową”. Dlatego kobiet. Niby wszystko OK, ale proszę mi
z piskiem opon wpada na swym Ferrari nie szczeknął biedaczek, choć łzy trysnęły powiedzieć, z której toalety ma skorzytać
do kuchni, rzucając krótkie „Classic 1” lub mu strumieniem. niepełnosprawny, jeżeli jego opiekun jest
„Classic 2”, a ja dobrze wiem, że „jedynka” to Poza domem używane jest inne elektrycz- płci przeciwnej… a nasza para – o dziwo –
kawa z croissantem, zaś „dwójka” z jaśniut- ne„monstrum”, rozwijające szybkości dale- tak ma. Ci„Ami” to mają łeb!
kim, pomaślonym chlebkiem i dżemem – ko przekraczające moje truchtanie. Służy Na koniec jeszcze wyjaśnienie, skąd wziął się
koniecznie w trzech gatunkach. przede wszystkim do buszowania po skle- tytuł tego felietonu:
Czerwony Ferrari to sterowany joystickiem pach. Tymi ze szmatami w szczególności. – „Ooooo, pani na kołach!” – zawołała ma-
pojazd, siejący postrach w całym mieszkaniu. Rudą czuprynę Jagódki − poruszającej lutka dziewczynka, widząc Jagódkę pędzą-
Kierująca nim jest bowiem piratem, niewie- się w labiryncie ubraniowych stojaków cą sopockim monciakiem. Rzeczywiście
le przejmującym się innymi użytkownikami − widać z daleka. Czasami jednak znika − pomyśłałem − to prawdziwa, dzielna
parkietu. Ofiarą jej szaleńczej jazdy padają na dobre. Ratują mnie wtedy znające nas PANI na kołach, której to dzisiaj felieton ten
sprzedawczynie – „O, tam, widziałam pana poświęcam, także z okazji niedawnych Jej
żonę!”, lub – „Niech pan zagwiżdże!”. Tak, Urodzin.
tak − zagwiżdże, gdyż chodzi tu o nasz ro- Trzymaj się, Jagódko – damy radę!
dzinny, gwizdany sygnał, dzięki któremu

Listy Szlak nadziei
z Berdyczowa
Ze zdjęciem tym związana jest rodzinna masztach odnalazł miejsce, gdzie stał
Krzysztof opowieść o tym, jak to podczas nieobec- jego namiot, i spod piasku wygrzebał za-
Dobrecki ności Ojca przeniesiono obóz wojskowy gubiony ryngraf. Przywiózł Go do Polski
w inne miejsce. Podczas przenosin zagi- w 1947 roku.
Trochę się martwię, bo felieton napisać nął przyczepiony do namiotowego płót- Takich wspomnień znaleźć możemy
muszę dosłownie kilka dni przed na ryngraf, który Ojcu, wyruszającemu w książce Davisa bardzo dużo. Są wspo-
w 1939 roku na wojnę, podarowała żona, mnienia z sowieckich łagrów, z Iranu, Ira-
wyborami. Szkoda, bo ileż to by można czyli moja Matka. ku, Palestyny, Włoch i wreszcie z Anglii.
napisać! Ojciec niewiele myśląc, wsiadł na motocykl Davis uzupełnia je notami historycznymi
i pojechał przez pustynię na miejsce sta- pokazującymi sylwetki najważniejszych
Z drugiej strony się cieszę, bo właśnie rego obozu. Dzięki niezasypanym jeszcze dowódców, przebieg bitew, a także
przedwczoraj listonosz przyniósł mi nową przez piasek otworom po namiotowych zakulisowe, przeważnie wymierzone
książkę Normana Davisa „Szlak nadziei”. w nas, spiski i zdrady sojuszników.
Wybitny angielski historyk, popularyza- Książka godna polecenia, dla tych, którzy
tor i pisarz (który podpadł mi, co prawda, znają historię i ze wzruszeniem oglądać
ostatnio, zbędnym jak na historyka, za- będą stare zdjęcia, a także dla tych, którzy
angażowaniem w wybory prezydenckie) – z różnych przyczyn – o Andersie i jego
postanowił, w zastępstwie polskich histo- żołnierzach wiedzą mniej.
ryków, przybliżyć historię II Korpusu zwa- Swoją drogą, bardzo jestem ciekawy,
nego popularnie„Armią Andersa”. a Państwo już będziecie to wiedzieć, czy
Jest to, jak głosi podtytuł na okładce, hi- córka Generała Andersa, kandydująca do
storia 1334 dni, podczas których 120 000 Senatu RP, otrzymała godne poparcie.
ludzi przeszło przez trzy kontynenty Na pewno miałaby je od 120 000 żołnierzy
12 500 km w drodze do Polski. generała, 40 000 uratowanych z Syberii
Największym walorem książki jest bez wąt- polskich dzieci, no i moje oczywiście, bo
pienia 800 zdjęć wydobytych przez Davisa kult Generała w moim domu i rodzinie był
z archiwów publicznych i prywatnych. zawsze żywy i dziedziczny.
Wśród nich – muszę się pochwalić – z
wielką radością ujrzałem zdjęcie mojego
Ojca, Czesława, na wojskowym moto-
cyklu, gdzieś na pustkowiu Kurdystanu.

8

A. Likus MOJE MIASTO
Cannon
Kto przez morze przepłynie, zmieni klimat,
Żyj z klasą ale nie charakter.

Horacy

Wrześniowa pogoda jak nigdy wodziłam za nimi wzrokiem, zastanawia- Leniwie podniosłam się z ławki. Nie-
zachęcała do spaceru. jąc się, o czym rozmawiają i jakie wra- opodal Chińskiej Wieży minęłam młode
żenie zrobiły na nich młode studentki małżeństwo z dwójką dzieci: kobietę
Silne jeszcze słońce, ostatnie w bikini. z chustą na głowie i młodego faceta
przebłyski lata wygnały mnie Moja książka leżała nieotwarta. Sięgnęłam z dużą brodą. Za nimi kroczyło dwóch
po nią ręką, gdy na horyzoncie pojawiły się mężczyzn w niebieskich turbanach,
z domu. Z kawą w termosie czerwone adidasy. Nowiutkie, jak ze skle- białych koszulach i… bawarskich skó-
i książką pod pachą rozsiadłam się pu, ich wiśniowy kolor z daleka rzucał się rzanych spodniach. Drogą wlókł się
w oczy. Takiego koloru jeszcze nie wi- żółwim tempem policyjny radiowóz,
na ulubionej ławeczce działam. Super – pomyślałam i jak nigdy penetrował teren. Zwolnił, mijając le-
w Angielskim Ogrodzie. postanowiłam, że dobrze byłoby mieć żące na kocu skąpo ubrane dziew-
takie. Idealnie komponowałyby z białymi czyny. Wszystko wydawało się być
T uż nad samym brzegiem rzeki w spodenkami. Lecz ich właściciel nie miał w normie. Na drzewach różnobarwne li-
skąpych strojach kąpielowych wy- białych spodenek, nie miał nawet koszulki, ście mieniły się w blasku złotego słońca.
legiwały się dwie dziewczyny. Obok w ogóle nie miał niczego. Nawet plecaka, Po trawie biegały wiewiórki. Strumień
nich młoda para z dzieckiem urządziła w którym mógłby trzymać ciuchy, a tym płynął spokojnie, odbijając błękit nieba.
piknik, zastawiając koc masą jedzenia. bardziej nie miał słonecznych okularów. Wokół spacerowali ludzie z całego świa-
Starszy pan rzucał jamnikowi piłeczkę, Dumnie prezentował swoje czarnoskóre ta. Przepłynęli morza, przeszli pustynie,
a ten z radością przynosił ją z powrotem. ciało niepozbawione męskich walorów. każdy niebanalny, każdy reprezentujący
Spokój, cisza, anielska atmosfera jak Biegnąc, właśnie wyminął trzy zakryte od odrębną religię, lecz każdy podkreślają-
z obrazu Georgesa Pierre´a Seurata za- stóp po czubek głowy postacie. cy swą indywidualność, bo jak powie-
chęcały do refleksji. Wokół zieleniła się dział Horacy: „Kto przez morze przepły-
trawa, a na brzegu strumienia obradowa- nie, zmieni klimat, ale nie charakter”.
ły głośno kolorowe kaczki. Tylko ogrom- Kolorową jesień mamy tego roku –
ne czarne kruki panoszyły się grupkami, pomyślałam.
przypominając sceny z filmu Hitchcocka.
Z daleka obserwowały piknikujących,
czekając na jedzenie. Lubię ptaki, ale
do kruków mam dystans. Budzą strach
i grozę. Obróciłam się do nich tyłem.
Nie miałam nic do jedzenia, więc dały mi
spokój. Moja kawa w ogóle ich nie inte-
resowała.

Z daleka przyglądałam się leżącym na
trawie zgrabnym dziewczynom. Nie in-
teresowało ich toczące się wokół życie,
błogo rozkoszowały się ostatnimi promie-
niami słońca. Miło było na nie popatrzeć.
Niespodziewanie ich widok zasłoniły mi
trzy dziwne postacie. Pojawiły się nagle
i szokowały swoim strojem. Nie mogłam
oderwać od nich wzroku. Długie, czarne
suknie do ziemi skrupulatnie okrywały ich
ciało, a stopy maskowały czarne skarpetki
w sandałach. Głowę i włosy zakryte mia-
ły czarnymi burkami, a ciemne okulary w
kruczoczarnych oprawach sprawiały, że ich
oczy i twarze były całkowicie ukryte. Jedna
z postaci, w czarnych rękawiczkach, cały
czas rozmawiała przez telefon. Ku memu
zdziwieniu, telefon nie był czarny. Połyski-
wał w słońcu złocistym kolorem. Długo

listopad - grudzień 2015 9

MOJE MIASTO HISTORIA

Jolanta
Helena
Stranzenbach

Prostytucja, obok handlu bronią i narkotykami, to najbar- zaoferować pomoc przybywającym maso-
dziej dochodowy biznes w Europie, a Niemcy od 2002 roku, wo ze wsi dziewczętom w znalezieniu uczci-
w którym zliberalizowano prawo, stały się centrum europej- wej pracy i mieszkania. Chciały w ten sposób
skiego handlu kobietami. W dzisiejszych czasach nierząd ustrzec je od sutenerów. Niestety, działania
jest nie tylko tolerowany, zalegalizowany, ale i propagowany. te nie zawsze kończyły się sukcesem −
W mediach „prominenci“ szczycą się swoimi ekskluzyw- w 1860 r. na 900 tys. Berlińczyków przeszło
nymi call girls, a menadżerowie burdeli udowadniają, że 30 tys. to były tzw. Luizki.
prostytucja i sutenerstwo to zwykłe zawody, zapominając
– zapewne przez przypadek − o przemocy i wyzysku tak Sutenerzy z SS
charakterystycznych dla tego środowiska.
Mało znanym epizodem z historii prostytucji
P Lucas Cranach Starszy, Kurtyzana i starzec (1530) jest stworzenie na rozkaz Reichsführera SS
rzez wiele stuleci prawo do założenia rodzi- czyniła także w łożach posłów rosyjskiego Heinricha Himmlera domów publicznych na
ny mieli tylko ci mężczyźni, którzy mogli udo- oraz pruskiego, dzięki czemu monarcha terenie obozów koncentracyjnych. Podobnie
jak przydział papierosów i piwa miały one
wodnić fakt, że są w stanie ją utrzymać. Dla- świetnie znał poczynania dyplomacji państw podnieść wydajność pracujących w kopal-
niach czy w przemyśle zbrojeniowym więź-
tego przeszło połowa męskiej populacji nie ościennych. Za tak znaczące zasługi „Lullierka” niów. Pierwszy Lagerbordell otwarty został
w 1942 r. w obozie Mauthausen w Austrii, rok
miała szans na legalny związek. Aby chronić otrzymała od króla kamienicę na Krakowskim później w KZ Auschwitz, a następnie w ośmiu
kolejnych obozach. Pracowały w nich głów-
się przed np. gwałtami, społeczeństwo trak- Przedmieściu 371, w którym urządziła sławny nie Niemki (60%), które trafiły do lagrów jako
„element aspołeczny”. Kobiety rekrutowano,
towało pobłażliwie lub z „milczącym przy- w Warszawie dom schadzek. Podobne przy- kusząc je lepszym jedzeniem, naświetlaniem
zwoleniem” wizyty nieżonatych mężczyzn bytki działały również w kilku pałacach, np. kwarcówkami i przedterminowym zwol-
w domach publicznych. Wzmianki w doku- senatora Jacka Jezierskiego czy marszałkowej nieniem. Z Lagerbordelli raz w tygodniu –
mentach o pierwszych niemieckich domach koronnej Barbary Sanguszkowej. Jednak kil- płacąc essesmanom dwie marki za usługę
schadzek pochodzą z XIII w. Średniowieczne kaset warszawskich profesjonalistek płatnej – korzystać mogli wybrani więźniowie (z wy-
tzw. Frauenhäuser były własnością miasta, rozkoszy to nic w porównaniu z 20 tysiącami jątkiem Żydów i Rosjan).
a nadzór nad pracującymi w nich kobietami prostytutek pracujących w Paryżu. Tam, obok
sprawował najczęściej kat miejski. Zgodnie tradycyjnych burdeli (maisons de rendez-vous) Żyła złota
z przepisami niemieckie prostytutki musiały i prostytucji ulicznej, istniały tzw. piwiarnie
nosić czerwone nakrycie głowy lub wstążki z pięterkiem (brasseries), będące lokalami Obecnie seksbiznes jest prawdziwą żyłą złota.
na rękawach, aby swoim strojem odróżniać się z kelnerkami „chodzącymi na górę” za dodat- Do niemieckich agencji oferujących flatrate-
od zacnych niewiast. Burdele znajdowały się kową opłatą. -sex zjeżdżają z całej Europy autobusy pełne
mężczyzn. Przeszło 80% pracujących w nim
głównie w pobliżu dużych skupisk mężczyzn W XIX w. prostytucja została objęta kontrolą kobiet to migrantki, z których dwie trzecie
np. koszar, gdyż tam był największy popyt na państwa. Kobiety lekkich obyczajów musia- nadużywa alkoholu i narkotyków. Życiowe
usługi erotyczne. Nierządnice pojawiały się ły się rejestrować na policji i posiadać ważne historie „dam do towarzystwa” z reguły obfi-
również jak przysłowiowe grzyby po deszczu badania lekarskie, a to wszystko po to, aby tują w tragedie: prawie 90% prostytutek było
tam, gdzie działo się coś ważnego, np. z okazji ograniczyć wszechobecny syfilis, na który cho- w dzieciństwie molestowanych lub zaznało
synodu w Konstancji (1414–1418), w którym rowali m.in. caryca Katarzyna Wielka, królowie innej przemocy i ma przez to tendencje do sa-
brało udział 50 tysięcy duchownych, przybyło francuscy, Ludwig van Beethoven, Fryderyk mookaleczenia się. Wiele z nich – wyrwanych
do tego miasta w celach świadczenia płatnych Chopin, Napoleon Bonaparte i wielu innych. biedzie − marzy o wielkich pieniądzach, jed-
usług seksualnych 1500 kobiet, a podczas Aby uniknąć chorób wenerycznych coraz nak lukratywne interesy robią nie one, a sute-
synodu w Bazylei (1431 r.) było ich aż 1800. chętniej zaczęto korzystać także z usług dzieci. nerzy, handlarze kobietami, hotelarze i przede
wszystkim państwo, które kasuje podatki.
Rozpusta W bogatych londyńskich dzielnicach najwięk- Mało kto wie, że roczny dochód z nierządu
w służbie państwa szym wzięciem cieszyły się dziewczynki w wie- w Niemczech wynosi, wg związku zawodowe-
ku od 5 do 15 lat. go Verdi, prawie 15 miliardów euro.
Żyjemy w czasach dyktatury relatywizmu,
Sprzyjającą epoką dla pań lekkich obyczajów W połowie XIX w. w niektórych środowiskach pochlebiając sobie, że jesteśmy społeczeń-
było oświecenie nazywane też wiekiem filo- zaczęto dostrzegać dramat kobiet pracu- stwem cywilizowanym i tolerancyjnym.
zofów. Prostytucją zajmowały się wtedy rów- jących „na ulicy”. Powstały wówczas liczne Gardzimy prostakami, którzy w starożyt-
nież damy z wyższych sfer. Najbardziej znaną żeńskie zgromadzenia zakonne ukierun- nym Rzymie krzyczeli „chleba i igrzysk!” i żyli
polską metresą tamtego czasu była kochanka kowane na działalność socjalną. Siostry, z pracy niewolników. Jednak czy współcze-
króla Stanisława Augusta Poniatowskiego − podobnie jak późniejsze feministki, po- sny seksbiznes, obejmujący również porno-
Henrietta Lullier, którą władca dzielił się ze strzegały prostytutki jako ofiary i seksualne grafię i modeling, nie korzysta z niewolniczej
swoim rozrywkowym bratem podkomorzym niewolnice, dlatego m.in. dyżurowały na pracy kobiet i nie służy żenującej rozrywce?
koronnym Kazimierzem. Pani ta służbę swą dworcach kolejowych dużych miast, aby

10

MOJE MIASTO FILOZOFIE ŻYCIA

Nie mam na to czasu! ks. dr hab.
Jerzy

Grześkowiak

Aniołowie – jak wierzymy – są duchowymi W Niebie początkowa radość ustąpiła i sumienia. Pomysł biskupów, by owa godzi-
istotami, przebywają blisko Boga, nie- powoli miejsca otrzeźwieniu. Bo wbrew na zakorzeniła się w powszechnej świado-
ustannie Go wielbią i adorują. Powierzono wszelkim oczekiwaniom nie rejestrowano mości jako „godzina dla Boga”, trzeba zde-
im też szczególne zadania wobec stworzo- więcej modłów niż poprzednio. Więc zno- cydowanie odrzucić jako próbę traktowania
nego świata i ludzi. Są pośrednikami mię- wu posłano na ziemię grupę Aniołów, ci ludzi jako niedojrzałych. Nadto badania nad
dzy Niebem i ziemią. Otóż te Dobre Duchy zaś wkrótce donieśli, co następuje: problemem, skąd się ta nowa jednostka cza-
doniosły Stwórcy świata, że ludzie ostatnio su wzięła, jak i w jaki sposób zaistniała, jesz-
zaniedbali modlitwę. Boski Senat zade- Zaangażowani w przemyśle i w branży cze nie są zakończone. Naiwnych, religijnych,
cydował, by specjalnie powołana dla tej handlowej mówią, iż 25. godzina, za zabobonnych interpretacji nie wolno w żad-
ważnej sprawy Anielska Komisja gruntow- którą czują się oni wobec Boga ogromnie nym przypadku wciskać do głowy postmo-
nie zbadała przyczyny tego niepokojącego wdzięczni, przyczyniła się – z powodu dernistycznemu człowiekowi.
stanu rzeczy. Po intensywnych badaniach i koniecznej reorganizacji wielu struktur
wnikliwej analizie tegoż fenomenu Anioło- – do znacznego wzrostu kosztów. Trze- Anioł, którego posłano do kręgów ko-
wie eksperci doszli do następującego wnio- ba także wyszkolić współpracowników ścielnych usłyszał od kompetentnych
sku: ludzie zdają sobie sprawę, że powinni stosownie do nowej sytuacji; o jakich- rzeczników że przecież, ogólnie rzecz bio-
się modlić, ba, niektórzy nawet odczuwają kolwiek wyjątkach nie może być mowy rąc, „Kościół zawsze się modli”. Ingerencja
jej brak i przykro im z powodu zaniedbań. ze względu na aktualną sytuację w go- Nieba – powiedziano – może być tylko
Mimo dobrej woli nie mają jednak na mo- spodarce ogólnoświatowej. Prosi się i wyłącznie rozumiana jako oferta, jako
dlitwę po prostu czasu, bo przygniata ich zatem o zrozumienie dla odpowiednich „mały element składowy” osobistej decy-
ciężar obowiązków i nieustanna gonitwa za decyzji i zarządzeń, które wymusza sy- zji sumienia. Niektórzy posunęli się jesz-
przyjemnościami tego świata. tuacja. Niestety, nie jest też możliwe, by cze dalej, twierdząc, że z punktu widzenia
tę dodatkową godzinę podarować pra- „Kościoła oddolnego” trzeba ocenić tę
Tak sformułowana diagnoza wywołała w cownikom jako „czas wolny”, bo jest ona sprawę bardzo krytycznie; przeznaczenie
Niebie niemałe zaskoczenie ale i zara- nieodzowna dla dobrego funkcjonowa- 25. godziny na modlitwę jest autorytar-
zem ulgę, bo – jak się okazuje – nie chodzi nia zakładów, magazynów handlowych ne, ograniczające i represyjne, i w żad-
o odstępstwo od wiary, lecz tylko o problem i butików – stwierdzono ze szczerym nym razie nie powinno być zarządzone
czasu. Najwyższa Niebiańska Rada rozważała ubolewaniem. „odgórnie”, tzn. bez uprzedniego pytania
w grupach roboczych i na najwyższym szcze- „dołów” o opinię. Niektórzy księża stwier-
blu, jak tu pomoc biednemu, zagonionemu Inny z Aniołów dokonał wywiadu w Związ- dzili dobitnie, iż są bardzo wdzięczni za
człowiekowi. Jedni uważali, że przez stosow- kach Zawodowych. Przyjęto go super dodatkowy czas, ale potrzebują go pilnie
ne zarządzenia Bożej Opatrzności można by życzliwie, wyjaśniając, iż nowa godzina dla pracy duszpasterskiej. A jeden z teo-
spowolnić tempo życia. Inna grupa dorad- odpowiada perfekcyjnie od dawna stawia- logów zaznaczył, że pracuje właśnie nad
ców zaproponowała nawet, by ludzi dotkli- nym przez Związki żądaniom. Ale w inte- ważną książką o modlitwie i ta dodatko-
wie ukarać. To z pewnością poskutkuje – i resie pracodawców i dla zabezpieczenia wa godzina spadła mu jak z nieba.
podsunęli jako „środki wychowawcze” trąby miejsc pracy w „przemyśle rozrywkowym”
powietrzne, powodzie, silne trzęsienia ziemi, ta godzina musi być przeznaczona „dla wy- Summa summarum to właściwie wszy-
tsunami, wojny, zarazy, aids… Ale „jajkiem poczynku”. scy mieli jakiś ważny powód, dla któ-
Kolumba” okazała się być propozycja mło- rego nowo zyskanej godziny czasu nie
dego Anioła z otoczenia Maryi: Bóg mógłby Wkręgu intelektualistów długo, inten- można i nie da się poświęcić na modlitwę.
wspaniałomyślnie wykazać zrozumienie dla sywnie, namiętnie i wieloaspektowo Zapomniano całkowicie o arcyważnej wy-
potrzeb dzisiejszego człowieka i po prostu dyskutowano o tej „nowej godzinie”. Teolo- powiedzi starotestamentalnego mędrca:
przedłużyć dzień. Mimo kilku głosów prze- gowie zwrócili zwłaszcza uwagę na to, że
ciwnych ta propozycja znalazła uznanie dojrzałemu człowiekowi i wolnemu obywa- „Wszystko ma swój czas i jest wyznaczona
i przedłożono ją Bogu. Pan zaaprobował ją telowi nikt nie może narzucać jakichkolwiek godzina na wszystkie sprawy pod niebem”
i stworzył 25. godzinę dnia. przepisów, na co ma ten czas wykorzystać.
To sprawa jego absolutnie wolnej woli (Księga Koheleta 3, 1).
WNiebie zapanowała radość, zaśpiewano
gromko „Te Deum laudamus…”. Wszę-
dzie euforycznie głoszono: „Taki właśnie jest
nasz Bóg – On ma zrozumienie dla swoich
stworzeń!” A na ziemi? Gdy zauważono, że
dzień trwa o jedną godzinę dłużej, zasko-
czenie było ogromne i głęboka wdzięczność
wypełniła ludzkie serca. Pierwsze reakcje,
mimo pewnych zawirowań, były bardzo
obiecujące. Potrzeba jednak nieco czasu
– deliberowano – aż wszyscy się z tą nową
sytuacją oswoją i dostosują do niej swoje
życie, i w końcu wszystko się pięknie ułoży.

Po okresie ostrożnej powściągliwości
Konferencje Biskupów ogłosiły w listach
pasterskich, że należy oczekiwać zdecydo-
wanego przełomu i poprawy w religijności,
a 25. godzina okaże się w życiu każdego
człowieka doprawdy „godziną dla Boga”.

l i s t o p a d - g r u d z i e ń 2 0 1 5 11

MOJE MIASTO

Karaoke, fot. A. Mitko Harmonie Neubiberg

fot. A. Mitko Turniej siatkówki

Impreza wrześniowa odbyła się, tak jak i ta terenowa, polegająca na znalezieniu przy na najwyższym poziomie. Wprowadziła
pierwsza, w BDP Jugendgästehaus, czyli pomocy mapy poszczególnych punktów słuchaczy w niesamowity nastój, który nie-
schronisku młodzieżowym w Geretsried. ukrytych w lesie. Dla dzieci, które przyjechały, wątpliwie pasował do tematu przewodnie-
Ośrodek ten świetnie nadaje się do tego aby z rodzicami i innymi biwakowiczami spę- go imprezy. Po koncercie członkowie or-
rodzaju imprez. Pole namiotowe i miejsca dzić ten piękny słoneczny dzień, również nie kiestry zostali zaproszeni na poczęstunek,
noclegowe w chacie, wielka polana do gier zabrakło atrakcji. Największą frajdą dla dzie- na którym dominowały prawdziwe polskie
terenowych, scena, którą można wykorzy- ciaków były wyścigi w taczkach, które spon- przysmaki.
stać do realizacji zaplanowanego progra- tanicznie zorganizowali pomysłowi ojcowie.
mu, no i przede wszystkim miejsce na duże Wrzesień jest miesiącem szczególnym za spra- Zwieńczeniem wieczoru była prezentacja
ognisko. wą równonocy jesiennej, na którą przypada umiejętności młodych muzyków, którzy
W piątek wieczorem królowało karaoke − ludowe święto Dożynek. Była to doskonała zagrali parę znanych coverów, co zapocząt-
zorganizowana gra drużynowa, polegająca okazja do świętowania końca lata i podtrzy- kowało zabawę taneczną. Amatorzy spokoj-
na zdobyciu jak największej ilości punktów mania tradycji. Dziewczyny z tej okazji uplotły niejszych klimatów oddali się we władanie
za wykonanie utworu zgodne z linią melo- piękny Wieniec Dożynkowy, którym udekoro- magii ogniska, które płonęło pięknie aż do
dyczną. Zabawa cieszyła się dużym zainte- wano scenę podczas wieczornych występów. białego rana.
resowaniem, a rywalizacja była niezwykle A wieczorem wielka niespodzianka − występ
zacięta. Zwycięzcy otrzymali atrakcyjne bawarskiej orkiestry dętej Harmonie Neubi- Minione letnie wydarzenia pokazały jak
nagrody. berg. Jedenastoosobowa grupa muzyków wielką wartość mają tego rodzaju spotka-
Sobotni dzień, podobnie jak na pierwszym przyjechała na specjalnie zaproszenie orga- nia. Niesamowicie integrują różne środo-
biwaku, upłynął aktywnie. Odbył się turniej nizatorów, by zagrać mały koncert dla uczest- wiska polonijne, pozwalają kultywować
siatkówki, gry i zabawy plenerowe oraz gra ników biwaku w Geretsried. To była muzyka i podtrzymywać polskie tradycje, a przede
wszystkim służą do zawierania nowych zna-
jomości i przyjaźni.
Katarzyna Kozak

12

MOJE MIASTO

Pani Irma Zembrzuska Nie mam ucieczki, odwrotu,
Przez ból rozłąki, rozstania
urodziła się 4 grudnia 1925 r. Jestem skazana na Polskę
w Warszawie. Ukończyła Gimnazjum Wyrokiem bez odwołania...

Sióstr Zmartwychwstanek Fragment wiersza Niosę Ją w sobie
na Żoliborzu. Doświadczenia nabyte autorstwa Irmy Zembrzuskiej

w harcerstwie, kursy sanitarne, Irmina Wysocka-Zembrzuska
bardzo się jej przydały,
sanitariuszka Irma kończy 90 lat
gdy po wybuchu wojny opiekowała się w
Szpitalu Ujazdowskim rannymi Powróciła jednak do Niemiec, by z tej Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.
znienawidzonej do niedawna ziemi kon- Do dzisiaj bierze aktywny udział w życiu
w kampanii wrześniowej żołnierzami. tynuować walkę o wolną Polskę. Tym ra- polonijnym. Rokrocznie pielgrzymuje
zem na falach eteru w Rozgłośni Polskiej do Warszawy na kolejne rocznice wybu-
W roku 1942, przyjmując pseudonim Radia Wolna Europa. W RWE przepraco- chu Powstania. Spotyka się z młodzieżą
„Irma”, wstąpiła do Armii Krajowej. Podczas wała jako spikerka prawie 30 lat. szkolną i harcerzami. Mieszka w Mona-
Powstania była sanitariuszką III kompanii chium.
„Lechicza”, wchodzącej w skład zgrupo- W roku 2005 awansowana została na sto- Życzymy Pani Irmie długich lat w zdro-
wania „Bartkiewicza” (Śródmieście Północ). pień podporucznika Wojska Polskiego, wiu i radości!
Ranna, cudem uniknęła amputacji nogi. a dwa lata później odznaczona Krzyżem
Po trzytygodniowym pobycie w polowym
szpitalu, powróciła do walczącego oddzia-
łu. Za dzielność, odwagę i bohaterstwo od-
znaczona została Krzyżem Walecznych.
Po upadku Powstania dostała się do nie-
mieckiej niewoli. Do końca wojny wię-
ziono ją w obozie jenieckim w Zeithain,
pomiędzy Dreznem a Lipskiem. Po woj-
nie początkowo pracowała w szpitalu
w Hanau, podjęła też studia medyczne
na Uniwersytecie we Frankfurcie nad Me-
nem. Jesienią 1946 r. wyjechała do Anglii,
gdzie spędziła pierwsze powojenne lata.

XX Festiwal

Razem we Wspólnej Europie

Już po raz dwudziesty gościliśmy w tym otwierającym to jedyne w swoim Festiwal wieńczy „Kuźnia Talentów“ z udzia-
roku w Monachium utalentowaną mło- rodzaju święto piwa. W zgodnej łem zaproszonych gości i laureatów wspo-
dzież, uczestników Polsko-Niemieckiego opinii obserwatorów i wieloty- mnianego Polsko-Niemieckiego Konkursu
Festiwalu Kultury „Razem we Wspólnej Eu- sięcznej publiczności przemarsz Piosenki. W tym roku odbędzie się ona
ropie”. Rodowód imprezy sięga roku 1994, polskiej grupy należy do naj- 14 listopada (szczegóły w numerze MM).
kiedy to − pod nazwą „Polsko-Niemieckie większych atrakcji pochodu (zdj. Organizujące Festiwal „Razem we Wspól-
Spotkania Kulturalne Dzieci i Młodzieży” – Andreas Degenhard). nej Europie” Stowarzyszenie POLONIA e.V.
zaistniała ona po raz pierwszy. z Monachium obchodziło niedawno swoje
Od 10 lat, w ramach festiwalu organizowa- Na festiwalowych deskach występowali dwudziestolecie, podobnie jak i zespół o tej
ny jest Polsko-Niemiecki Konkurs Piosenki, m.in. Alicja Bachleda-Curuś, Ewelina Saszen- samej nazwie. Założyła go − i kieruje nim do
w trakcie którego młodzi wokaliści z terenu ko z Litwy − późniejsza finalistka Konkursu dzisiaj − dr Elżbieta Zawadzka. Do niej też
Niemiec prezentują piosenki w języku pol- Piosenki Eurowizji, Michał Szpak, Michał należy projekt, kierownictwo artystyczne
skim, a wokaliści z terenu Polski śpiewają po Kaczmarek, córka barda „Solidarności” Patry- i organizacja festiwalu.
niemiecku. cja Kaczmarska, legendarny zespół harcerski
Festiwal zbiega się z otwarciem najwięk- „Gawęda”, soliści wokalni i instrumentalni
szego na świecie festynu ludowego jakim oraz cała gama grup tanecznych, od folkoru
jest Oktoberfest. Dzięki powszechnie już poprzez balet, taniec sportowy po hip-hop
znanemu wysokiemu poziomowi festiwa- i rap.
lu, jego uczestnicy zapraszani są do udziału
w prestiżowym pochodzie folklorystycznym, W dotychczasowych edycjach festiwalu
„Razem we Wspólnej Europie” wzięło udział
ponad pięć tysięcy uczestników z Polski,
Niemiec i innych krajów Europy. Podczas
wspólnych spotkań, koncertów, warsztatów
i wycieczek w najpiękniejsze zakątki Bawa-
rii, młodzież miała okazję do nawiązania
kontaktów, wymiany doświadczeń i zapre-
zentowania swoich możliwości artystycz-
nych.

l i s t o p a d - g r u d z i e ń 2 0 1 5 13

E l b r u swcM5Ezkns6ęloapib2eśnsirc1bnyutiyeawmsgnzcjłpeezóEnsiynwl.etpbtc(jnó.mrezmweund.gs.y)ni,,noucyimh.mzłsaRainkmńzecałchiałonśauodwthtcdwaohioneiajslkeciedieaijKęseasgżtaz.dzoMLyuneicdokaceghwzajswowbdzsóuyarnoyocs,żeozhoknsrdfukzaiawoayo)ntbrimśeueajycerzrciegssnzi5tanzóca6cwirshwez4zzyoyec2aAżłztntuksmeyezyótmtjaoónwjgnenw.K,ipsoinażwK.tmimuenozykipr.aogcoa.zdannnznsuaya1ełj0ZyMjiwciRRdeoyheoomnżpswst3ijuzEi(0u.nbyvPloaleksirjskrzawzóeicenśbyKzzcóż,yaiswccetbzoz.Ea:yęsurcwśydhrćstoysucgnpzhuecoyojoze.-dyBgLjtnarąeóaiłżewwkfygóaśpowrwrosó,ksiodzziwaecwncjziaęyhwejksgbooRsóadzkorlnondosiyśzśjeićcci.jehij

widok ze szczytu z Monachium na

Dach Europy
czyli moja wyprawa na Elbrus

Moja przygoda z Elbrusem zaczyna się jest nieczynne obserwatorium astronomicz- docieramy do górnej stacji kolejki linowej
26.08.15 o godz. 13.30 na lotnisku w Mo- ne − 3300 m n.p.m. Jest to przyjemny spacer, Mir, leżącej na wysokości 3000 m n.p.m. Tam
nachium skąd, via Stambuł, lecę do miasta podczas którego możemy podziwiać piękno robimy krótki popas i ruszamy dalej. Droga
Mineralne Wody, leżącego na przedgórzu kaukaskich szczytów. Szczególnie wyrożnia prowadzi przez olbrzymi plac budowy, gdyż
Kaukazu. Zaczyna się z „dreszczykiem“, bo się tutaj Donguzorun z charakterystyczną powstają tam stoki narciarskie, które będą
przedprawie2tygodniamizginęłonaElbrusie lodową czapą na wierzchołku. Mijane po konkurencją dla tych alpejskich. Kwota in-
troje Polaków. Ta tragedia zakłóca radość drodze skały są pochodzenia wulkaniczne- westycji to 15 miliardów euro. Po kolejnych
z kolejnej wyprawy na trochę wyższą, niż go, widać wyraźnie kominy zastygłej lawy. godzinach marszu docieramy wreszcie do
zwykle zdobywane przeze mnie, górę. Gdzieś w 2/3 drogi mijamy piękny wodospad Stacji Garabaszi. Pełno tam turystów, którzy
zwany Włosami Dziewicy. Droga pnie się da- wjechali wyciągiem, aby zrobić sobie zdjęcia
W Mineralnych Wodach dołączam do grupy, lej łagodną serpentyną w górę i za którymś przy słynnych Beczkach, z Elbrusem w tle.
która przyleciała z Polski. Jest nas siedem z kolei zakrętem wyłaniają się ośnieżone Trochę przypomina mi to Zugspitze w sezo-
osób: cztery panie i trzech panów (jeden wierzchołki Elbrusu, ostro odcinając się bie- nie wakacyjnym. My też robimy sesję zdjęcio-
z nich jest przedstawicielem firmy organizu- lą od błękitu bezchmurnego nieba. Milkną wą, a następnie w tamtejszym barze zjadamy
jącej to przedsięwzięcie i zarazem liderem rozmowy i wszyscy wpatrują się jak zaklęci łagman (pożywną zupę z mięsem wołowym
wyprawy). Z lotniska, po załadowaniu ple- w ten urzekający widok. Elbrus prezentuje i makaronem), po czym w doskonałych na-
caków, jedziemy busem 180 km do miejsco- się bardzo imponująco i potężnie ze spły- strojach zjeżdżamy kolejką do Azau.
wości Azau, gdzie w małym hoteliku mamy wającymi po jego zboczach jęzorami lodow-
zarezerwowane noclegi. Jest krótko po ców. Widok ten zwiększa we mnie respekt 30.08.15 wjazd na Prijut
23.00 i wszyscy są już solidnie zmęczeni, tak i pokorę wobec majestatu Jego Wysokości.
więc szybko szykują się do snu, bo od jutra Po około godzinie marszu docieramy do Dziś zaczyna się już na poważnie. Przenosi-
zaczyna się zdobywanie Elbrusu. obserwatorium. To znaczy prawie dociera- my się z Azau na lodowiec do schronu Prijut,
my, bo wstępu na przyległy teren broni cieć, leżącego na wysokości 4100 m n.p.m., jest to
28.08.15 wartownik z ujadającym psem. Piknikujemy ostatnia baza przed szczytem. W Beczkach
na małej łączce między skałami i po niecałej zakładamy raki i wchodzimy na lodowiec.
pierwszy dzień aklimatyzacji godzinie wracamy do Azau. W drodze po- Trzeba uważać, bo trafiają się szczeliny, ale
wrotnej spotykamy rodaka, starszego pana jest też wydeptana ścieżka, tak że asekuracja
Każda próba zdobycia wysokiego szczytu za- z Warszawy, który spędza w tej okolicy urlop, za pomocą liny nie jest konieczna. Po dwu-
czyna się od aklimatyzacji, która ma na celu na Elbrus nie wchodzi. ipółgodzinnym marszu docieramy do celu.
przyzwyczajenie organizmu do nowych wa- W Prijucie mamy zarezerwowany barak.
runków, aby zapobiec wystąpieniu choroby 29.08.15 Warunki są raczej spartańskie: w części ja-
wysokościowej lub złagodzić jej objawy, jaki- dalnej stół z dwiema ławami do siedzenia,
mi najczęściej są: ból głowy, nudności, wymio- drugi dzień aklimatyzacji kuchenka gazowa do gotowania, dwie sy-
ty, brak apetytu, osłabienie, a na dużych wy- O 10.00 po śniadaniu wymarsz. Dziś naszym pialnie z piętrowymi pryczami do spania.
sokościach może dojść do obrzęku płuc lub celem jest Stacja Garabaszi, znana też jako Toaleta to wychodek z dziurą w podłodze,
mózgu i zgonu. Przyczyną jest rozrzedzenie Beczki, leżąca na wysokości 3700 m n.p.m. już pełny, bo to prawie koniec sezonu −
atmosfery i spadek zawartości tlenu w po- Jej nazwa wzięła się od schronów mieszkal- odwiedzenie tego przybytku wymaga du-
wietrzu. Pierwsze objawy mogą się pojawić nych wykonanych ze zbiorników po paliwie. żego samozaparcia, zwłaszcza ze strony
już na wysokości 2500 m n.p.m. Droga pnie się stromo pod górę, słońce pra- naszych pań. Na ścianie w środku widnie-
Azau leży na wysokości 2350 m n.p.m., a ce- ży niemiłosiernie. Pocąc się i łykając kurz, je duży napis po rosyjsku: „nie srać obok!”.
lem pierwszego wyjścia aklimatyzacyjnego

14

MOJE MIASTO

Wodę do picia, gotowania i mycia zębów Elbrus z autorem
uzyskuje się w postaci lodu i śniegu, który
topi się, a potem gotuje minimum 10 minut. na dzień następny, kiedy znów będzie ładna O 11.30 docieramy szczęśliwie na szczyt.
Jedynym luksusem jest agregat prądotwór- pogoda. Jeszcze tego samego dnia zjeżdza- Wszystkich ogarnia radość z osiągniętego
czy, który włączany jest od zachodu słońca my do Azau, aby tam przeczekać niepogodę. sukcesu. Robimy zdjęcia z przyniesioną ze
do godz. 22.00. W takich warunkach mamy Tu bowiem, na wysokości 4100 m n.p.m., nie sobą biało-czerwoną flagą. Po około 40 mi-
spędzić kolejne 4−5 dni. Resztę dnia zajmu- można dobrze wypocząć i w pełni się zre- nutach zbieramy się do powrotu, bo wiatr
je nam ćwiczenie chodzenia w rakach i tzw. generować, a tam, na dole, czekają na nas staje się coraz mocniejszy i zaczyna się
autoasekuracji, czyli techniki hamowania prysznic, wygodne łóżko i normalne jedze- chmurzyć. Wiekszość wypadków śmiertel-
czekanem w razie nagłego upadku i nie- nie! Ta perspektywa mobilizuje wszystkich do nych zdarza się przy schodzeniu ze szczytu
kontrolowanego zjazdu zboczem lodowca. szybkiego spakowania się i zejścia do Beczek, − gdy jest się już bardzo zmęczonym, obniża
To ważne ćwiczenie, przy prawdziwym wy- skąd zjeżdżamy kolejką do Azau. się koncentracja, a gdy jeszcze załamie się
padku ta umiejętność może zdecydować pogoda, to o tragedię nietrudno. Nas jednak
o życiu lub śmierci. 02.09.15 szczęście nie opuszcza i po około trzyipółgo-
dzinnym marszu szczęśliwie docieramy do
31.08. i 01.09.15 Po południu wracamy do schronu Prijut. Prijut. Teraz pozostaje już tylko spakowanie
Przeglądamy i przygotowujemy sprzęt plecaków i zejście do Beczek, skąd kolejką
To dwa kolejne dni aklimatyzacji. Pierwszego potrzebny nam do wejścia na szczyt. Jemy zjeżdżamy do Azau. Tam możemy w kom-
wychodzimy do Skał Pastuchowa na wyso- wczesną kolację i o 20.00 kładziemy się fortowych warunkach świętować wejście
kość 4700 m n.p.m. Pogoda cały czas nam spać. na Dach Europy, najwyższy szczyt Kaukazu,
dopisuje, jest słonecznie, ale po południu który oczarował mnie swoim pięknem. Być
zaczyna wiać. Na szczycie widać tumany 03.09.15 może jeszcze kiedyś tu wrócę. Jest tutaj jesz-
śniegu pędzone mocnym wiatrem. Na Ska- cze parę innych gór, na które warto wejść,
łach Pastuchowa spędzamy jakieś 30 minut, Pobudka o godzinie czwartej, jemy śniada- a tutejsi mieszkańcy są bardzo gościnni
po czym, gnani coraz mocniejszym wiatrem, nie, dopakowujemy plecaki, ubieramy się i życzliwie nastawieni do turystów.
schodzimy do Prijuta. Kolejnego dnia wieje trójwarstwowo, bo na dworze jakieś mi-
już od samego rana. Po śniadaniu ubieram nus 10°C. Na bezchmurnym niebie pełnym (Zdjęcia: Mirosław Jęczała, Michał Plachetka)
się w podwójne warstwy i ruszamy. Cel na gwiazd księżyc w pełni świeci jak latarnia.
dzisiaj to 4900 m n.p.m. Jest to ostatnie po- O 5.30 przyjeżdza ratrak, który wywozi nas na szczycie Elbrusu
dejście aklimatyzacyjne przed atakiem na na 4900 m n.p.m., w miejsce naszego ostat-
niego wejścia aklimatyzacyjnego. Tam zakła-
wodospad WłosyDziewicy damy raki i ruszamy w drogę. Najpierw pod-
chodzimy na zbocze wschodniego szczytu,
szczyt. Mozolnie, noga za nogą, walcząc z po czym trawersem docieramy do siodła po-
przeciwnym wiatrem, pniemy się w górę. Go- między obydwoma wierzchołkami. Robimy
dziny mijają szybko i pomimo coraz mocniej- półgodzinną przerwę przed najtrudniejszą
szego wiatru docieramy do wyznaczonego częścią, czyli podejściem i trawersem po-
celu. Po drodze spotykamy grupki schodzące łudniowego zbocza zachodniego szczytu.
ze szczytu. Z krótkiej rozmowy dowiadujemy Droga jest bardzo stroma, wysokość powy-
się, że z powodu załamania pogody tylko żej 5300 m n.p.m. daje o sobie znać, każdy
dwóm z około dwudziestu osób udało się krok to ogromny wysiłek. Idziemy jak au-
wejść na szczyt. Reszta była zmuszona za- tomaty, noga za nogą. Wreszcie kończy się
wrócić z powodu złej pogody. To przypomi- trawers i zostaje jakaś godzina drogi do naj-
na nam o tragedii naszych rodaków sprzed wyższego punktu na szczycie. Widać go już
tygodni. z daleka, co dodaje nam sił.
Niestety, zła pogoda ma się utrzymać do
jutra, tak więc zaplanowane na drugiego MIROSŁAW JĘCZAŁA
września wejście na szczyt musimy przesunąć
miłośnik turystyki górskiej, urodził się w Nowej Rudzie (Kotlina Kłodzka).
Od 2004 roku mieszka w Monachium, jest żonaty i ma dwoje dzieci. Ważniejsze
zdobyte przez niego szczyty to Kilimanjaro − 5895 m n.p.m. (luty 2014)
i Zugspitze − 2962 m n.p.m., (wrzesień 2014). W planie kolejne wyprawy.

l i s t o p a d - g r u d z i e ń 2 0 1 5 15

MOJE MIASTO

Polskie ślady w M O N A C H I U M

Wielu z nas spędza szmat czasu w bawarskiej metropolii. Spacerując bądź też tylko przemieszczając się

w innych celach, przemierzamy ogromne przestrzenie grodu nad Izarą i nie przypuszczamy nawet,
że w tym odległym od naszej Ojczyzny mieście znajduje się wiele miejsc, które różnymi wydarzeniami

wplotły się w zawiłą historię Rzeczypospolitej.

MAREK PROROK

Ku wojnie z Polską Wizyta Becka w Berghofie
przez Bawarię Kamiennabudowla,doktórejprowadziniesa-
mowita górska droga (6,5 km), licząca 124 m Józef Beck, szef polskiej dyplomacji, spę-
długości sztolnia i tej samej wysokości szyb dzał Sylwestra 1938 r. w Monte Carlo. Wra-
Hotel „Cztery pory roku” (Vier Jahreszeiten) z windą, sprawia niesamowite wrażenie. cając do Polski samochodem, niejako przy-
położony w Monachium przy Maximilian- Inwestycja kosztowała ogromną sumę, 30 padkiem, zatrzymał się 5 stycznia 1939 r.
straße 17 w specyficzny sposób łączy się milionów Reichsmark (około 120 milionów w Berchtesgaden, gdzie został przyjęty
z wydarzeniami o znaczącym wpływie na euro), a przy budowie sztolni i szybu życie przez Hitlera w rezydencji Berghof. O wa-
bieg naszej najnowszej historii. W dniu straciło 12 robotników. dze spotkania świadczy fakt, że uczestni-
6 stycznia 1939 doszło tu do spotkania mi- czyli w nim również Ribbentrop i amba-
nistra spraw zagranicznych RP Józefa Becka Polski ambasador sador Rzeszy w Warszawie von Moltke,
z szefem dyplomacji III Rzeszy Joachimem a także Lipski i Michał Łubieński, dyrektor
w Berchtesgaden gabinetu Becka. Podczas trzygodzinnej
rozmowy Hitler sondował możliwości so-
von Ribbentropem. Podczas rozmowy Rib- W dniu 24 października 1938 r. niemiec- juszu z Polską, a Beck, wszelkimi sposo-
bentrop po raz pierwszy oficjalnie sformuło- ki minister spraw zagranicznych Joachim bami, starał się uniknąć jednoznacznej
wał konkretne żądania Niemiec w stosunku von Ribbentrop zaprosił na rozmowę odpowiedzi. W podobnym duchu prze-
do Polski, a mianowicie: włączenie Gdańska w Berchtesgaden ambasadora RP w Berlinie biegała przywołana na wstępie rozmowa
do Rzeszy, przystąpienie Polski do paktu an- Józefa Lipskiego. W dyplomacji był to waż- w monachijskim hotelu „Cztery pory roku”.
tykominternowskiego oraz budowy ekstery- ny sygnał. Już samo zaproszenie do miej- Styczniowe spotkania zostały szybko do-
torialnej autostrady i linii kolejowej łączącej scowości, w której Hitler przyjmował naj- strzeżone przez wywiady państw zachod-
Prusy z Pomorzem. Spotkania, do jakiego ważniejsze osoby ówczesnego świata, aby nich i sprawiły, że rządy Anglii i Francji,
doszło w tym hotelu, nie sposób rozpatry- kształtować bieg europejskich spraw, dawa- poważnie zaniepokojone realną możli-
wać inaczej jak tylko w połączeniu z innymi ło do zrozumienia, że spotkanie, choć nie- wością polsko-niemieckiego przymierza,
wydarzeniami bezpośrednio związanymi oficjalne, będzie niezwykle ważne. Podczas zaczęły obiecywać Polsce przysłowiowe
z wybuchem drugiej wojny światowej. rozmowy w restauracji miejscowego hotelu gruszki na wierzbie, zapewniając o nie-
„Grand” ambasador RP usłyszał propozycję rozerwalnym sojuszu i gotowości bezwa-
Kehlstein przedłużenia polsko-niemieckiego paktu runkowej pomocy. Należy jednoznacznie
o nieagresji na 25 lat w zamian za oddanie podkreślić, że władze Drugiej Rzeczpo-
– alpejskie rezydencje Adolfa Hitlera Gdańska Rzeszy i zgodę na budowę ekste- spolitej nigdy nie rozważały możliwości
Dla pełnego zobrazowania opisywanych rytorialnego połączenia Pomorza z Prusami. sojuszu z Trzecią Rzeszą i począwszy od
wydarzeń należy wspomnieć o alpejskim Analizując szczegółowo słowa Ribbentropa, 8 stycznia 1939 r. na niemieckie propozycje
szczycie Kehlstein (1834 metry n.p.m.), po- można stwierdzić, że była to propozycja da- i żądania odpowiadały stanowczym „nie”.
łożonym pomiędzy niemieckim Berchtesga- leko idącej współpracy albo nawet sojuszu
den a austriackim Salzburgiem. To właśnie Tajna odprawa
na jego zboczu w miejscowości Obersal- wraz z Włochami i Japonią przeciwko Rosji
zberg na wysokości około 1000 m n.p.m. Radzieckiej i Zachodowi. Zaskoczony Lipski We wtorek 22 sierpnia 1939 r. zostało we-
znajdował się Berghof – słynna rezydencja stwierdził, że przekaże niemiecką propozy- zwanych do Obersalzbergu około 50 naj-
Hitlera, zaś na samym szczycie wybudowa- cję rządowi w Warszawie. Spotkanie Rib- wyższych dowódców Wermachtu. Spo-
no Kehlsteinhaus, zwany Orlim Gniazdem bentrop – Lipski umknęło uwadze angiel- tkanie było tajne i wszyscy przybyli na nie
(Adlershorst), będący prezentem NSDAP skich i francuskich służb wywiadowczych w cywilnych ubraniach. Punktualnie o go-
dla Hitlera w pięćdziesiątą rocznicę urodzin. bądź też uznano je za mało godne uwagi. dzinie 12.00 pojawił się Adolf Hitler, rozpo-
Bez wątpienia jednak czynając bardzo emocjonalne wystąpienie.
Wejście do sztolni Kehlstein propozycja Ribben- Poinformował zebranych o decyzji zbroj-
tropa była w pełni nego uderzenia na Polskę. Stwierdził jed-
przemyślana i bardzo noznacznie, że celem wojny jest zagłada
poważna. Potwierdza Polski. Podkreślił, że w tej wojnie nie idzie
to fakt, że dyrektywę o prawo, ale o zwycięstwo. Nakazał też swo-
do opracowania planu jej generalicji wyrzucić z serca litość i postę-
zbrojnego uderzenia pować brutalnie. Pierwotny termin ataku na
na Polskę „Fall Weiß” Polskę przewidziano na sobotę 26 sierpnia.
Adolf Hitler wydał Ostatecznie wojna wybuchła tydzień póź-
dopiero 11 kwietnia niej, w piątek 1 września 1939 r.
1939 r., bezpośrednio
po polsko-brytyjskiej Warto odwiedzić Berchtesgaden i Obersal-
umowie z 6 kwietnia zberg, obejrzeć interesujące zbiory powsta-
1939 r. przewidującej łego w 1999 r. Muzeum „Dokumentation
wzajemne gwarancje Obersalzberg” oraz wjechać na Kehlstein.
pomocy wojskowej W autobusie dowożącym turystów moż-
w przypadku napaści. na posłuchać informacji również w języku
polskim.

16

AKTUALNOŚCI PODRÓŻE

Korespondencja z Turcji Gdzie zasnęła

Efez, dawna stolica jednej

z prowincji rzymskich, zwanej Azją Najświętsza Maria Panna
Mniejszą, po której przejął nazwę

cały półwysep, jest jednym stojącej na wzgórzu pochodzą z I i IV wieku Podobna figura stoi na ołtarzu w kaplicy
z najciekawszych miejsc p. Chr. Odkrycie to utwierdziło duchownych wewnątrz budynku. Obok domu widoczna
w dzisiejszej Turcji. z Izmiru w przekonaniu, że w odnalezio- jest zagłębiona w ziemię cysterna, w któ-
nym domu mieszkała Matka Boża. Dzięki rej zbierano wodę. Poniżej znajdują się trzy
Oprócz ruin starożytnego miasta staraniom zakonnic z Francuskiego Szpitala źródła wody: źródło miłości, zdrowia i szczę-
i słynnej świątyni Artemidy – w Izmirze, ziemia została wykupiona, budy- ścia. W samej kaplicy nie wolno robić zdjęć,
nek odrestaurowany, a teren uporządkowany. za to można pomodlić się, zapalić świecę
podpalonej przez Herostratesa, W 1894 r. ogłoszono wzgórze miejscem piel- i umieścić ją w znajdującej się na zewnątrz
który chciał w ten sposób stać się grzymek. Ostatnie prace renowacyjne prze- wysypanej piaskiem gablocie, na wzór pra-
prowadzono tutaj w 1951 r. Obecnie ośrodek wosławny. Przy wyjściu dostrzegamy witry-
sławny – znajduje się tam ten należy do Stowarzyszenia na rzecz Domu nę z portretem papieża Jana Pawła II, który
Dom Dziewicy Marii (Meryemana). Najświętszej Marii Panny, a opiekuje się nim odwiedził to miejsce 30 listopada 1979 r.,
zakon Braci Mniejszych Kapucynów. a więc niedługo po rozpoczęciu pontyfi-
Miała w nim doczekać katu. Przybył tu także w 1967 r. Paweł VI,
końca swojego ziemskiego życia. Wspólna a w 2006 r. Benedykt XVI.
Orędowniczka Wzgórze z Domem Marii Panny jest uzna-
Dom stoi na wzgórzu Coressus zwa- chrześcijan wane za święte przez niektórych chrześci-
nym także Wzgórzem Słowików, i muzułmanów jan i muzułmanów. Dla wyznawów islamu
w odległości ok. siedmiu kilometów Maria jest bardzo ważną postacią, miano-
od miejscowości Selçuk. Na obecność Marii Wzdłuż drogi prowadzącej na wzgórze wicie matką proroka, który był bezpośred-
w tym miejscu wskazują trzy źródła. Pierw- umieszczono szereg tablic informacyjnych, nim poprzednikiem Mahometa, bo za ta-
szym z nich jest Pismo Święte. Zgodnie w różnych językach (także po polsku). Wyżej kiego uważają Jezusa. Pod szklaną gablotą
z Ewangelią, umierający na krzyżu Chrystus znajduje się niewielka figura Anny Katarzyny z wizerunkiem Marii, umieszczone są trak-
przekazał św. Janowi opiekę nad Marią, mó- Emmerich, a tuż przy drodze statuetka Ma- tujące o Niej wersety Koranu. Przewodnik
wiąc: „Niewiasto, oto syn twój. Synu, oto Matka rii witającej przybyłych wiernych i turystów. opowiada, że również muzułmanie modlą
twoja. I od tej godziny uczeń wziął ją do siebie” się tutaj, aby za Jej pośrednictwem wy-
(por. J 19, 26-27). Z kolei Dzieje Apostolskie praszać potrzebne łaski. Intencje modlitw
podają, że odkąd uczniowie Jezusa zaczęli zapisuje się na kawałkach płótna, a w ra-
głosić Dobrą Nowinę, rozpoczęły się w Jero- zie potrzeby nawet na serwetkach albo
zolimie prześladowania chrześcijan, w wy- chusteczkach higienicznych. Następnie
niku których życie stracili św. Szczepan i św. przywiązuje się je do krat (tablic) umoco-
Jakub (37 i 42 r. p. Chr.). Pozostali apostoło- wanych na murze (zdjęcie). Owa tzw. ścia-
wie rozeszli się po świecie, aby przybliżyć na życzeń wygląda niezbyt estetycznie, ale
nową wiarę innym ludom. Św. Jan udał się mimo to robi budujące wrażenie.
wówczas do Efezu i prawdopodobnie zabrał Mieszkańcy okolicy wykorzystują fakt prze-
ze sobą Marię, aby uchronić ją przed niebez- bywania Marii Panny w Efezie również
pieczeństwem. w innych celach niż religijne. Przejeżdżając
Przemawiające za tym fakty historyczne, to główną ulicą Selçuk, dostrzegamy przez
istnienie grobu św. Jana w Selçuk oraz Ba- okno autokaru budynek czterogwiazd-
zyliki pod jego wezwaniem, wybudowanej kowego hotelu pod nazwą „Ave Maria”.
w VI wieku za panowania cesarza Justyniana. Na fasadzie widnieje wymalowana sylwet-
Po drugie, w Efezie powstał pierwszy kościół ka Marii podczas zwiastowania, oczywiście
pod wezwaniem Marii, a w 431 r. zwołano tam w towarzystwie archanioła Gabriela. Opinie
Sobór Powszechny, podczas którego ogłoszo- gości, zamieszczone w internecie, są w zde-
no dogmat o Jej Boskim Macierzyństwie. cydowanej większości pozytywne.

Jolanta Łada-Zielke

Trzecim źródłem jest książka „Życie Najświęt-
szej Marii Panny”, napisana pod koniec XIX
wieku przez Klemensa Brentano na podsta-
wie objawień niemieckiej zakonnicy, Anny
Katarzyny Emmerich. Mimo że nigdy nie
opuściła Niemiec, z zadziwiającą dokładno-
ścią opisała wzgórze Coressus oraz położenie
i wygląd domku. Na podstawie tych wska-
zówek zorganizowano w czerwcu 1891 r.
dwie ekspedycje naukowe, a biskup Izmiru
zlecił wykonanie badań archeologicznych,
które potwierdziły, że fundamenty budowli

l i s t o p a d - g r u d z i e ń 2 0 1 5 17

MoMnoiknaikFaaFnadnridcrhich

GeGnenraelraaglaegnetinti–n A–gAegnet nutbuebzepziepciezecnzeionwioywy

JohJaonhna-nCnla-Cnlzaen-zSetr-S. 2tr4. ,2841, 3861396M9üMncühnecnhen
TelT. e0l1. 7001730143164060060, F6a, xFa0x40440114191996976575585989
momnioknai.kfan.fdarnicdhri@chh@anhsaenmseemrkeurrk.duer.de
wwwww.hwa.nhsaenmseemrkeurrk.duer./dwee/wb/emb/omnioknai.kfan.fdarnicdhrich

PePłneełne UbUezbpeizepcizeecnzieenie RURRUURRURReRnteen-te -
ubeuzbpeizepcizeecnzieenie odondienzideozldnoolśncoiści dladplarzperdzseidęsbiięobrcioórwców
dodporapcryacy z dzofdinoafinsaonwsoawniaenmiem
zdrzodwrowtnoetne
odopdańpsatńwsatwa

UbUezbpeizepcizeecnzieenie DADKAK
wywpaydpkaodwkoewe ubeuzbpeizepcizeecnzieenie
zdrzodwrowtnoetne

UbUezbpeizepcizeecnzieenie KFKZFZ
turtyusrtyysctzyncezne ubeuzbpeizepcizeecnzieenie
pojpaozjdaózwdów

UbUezbpeizepcizeecnzieenie UbUezbpeizepcizeecnzieenie
domdoum, u, dladzlawziewrzieąrtząt

miemsizeksaznkiaania

OCOdCladolasóobsób RISRTISETRER
Z ZnanmaprmiypwrPiyawtEiPnafyitrWEcinmhfyirWcmNh NIPdElIrayPdEwclpraayawłrctpenazajałrtreenorzjaedrjnezordtiednajnzzydtinaizyeisezozsddzozpopdfdairpnońpzafsairnteńwzsaszaontewwszażoawnyżiaecnymiieecmie

18

SEBASTIAN SMOTER My dajemy poczucie bezpieczeństwa,
Hauptvertreter już od ponad 150 lat!
der HanseMerkur
Versicherungsgruppe AG Chętnie przygotujemy dla Państwa bezpłatnie ofertę.

Handy: 0152 15301656 *) Ubezpieczenia rentowe Vario Care
sebastian.smoter@hansemerkur.de
- elastyczność, oprocentowanie obecne 3,05% gwarantowane oraz przewidywalne
JESTEŚMY PARTNEREM RÓWNIEŻ SIECI 1&1 rentowe Rürup, Riester z dofinansowaniem od Państwa
wypadkowe
*) Wedle miesięcznika„Handelsblatt” posiadamy najlepsze na rynku pełne ubezpieczenie zdrowotne. zdrowotne
od niesprawności do pracy, prywatne oraz dla firm
KFZ - ubezpieczenie pojazdów,
prawne
turystyczne
dla zwierząt

Kancelaria Adwokacka

Zakres możliwych porad prawnych:

Doradztwo w zakresie prawa pracy

Rejestracja działalności gospodarczej Olaf Groborz
Zakładanie spółek cywilnych oraz kapitałowych

Sprawdzanie i opracowywanie wszelkich
typów umów gospodarczych i prywatnych
Donnersbergerstraße 46, 80634 München
Dochodzenie wierzytelności pozasądowo oraz sądowo
S-Bahn Donnersbergerbrücke U1 Rotkreuzplatz
Obrona przy wykroczeniach
i w sprawach karnych
Tel.: 0 89/13 95 83 72 Fax.: 0 89/13 95 83 73 Email: olaf.groborz@gmx.de

Od ponad 25 lat z Wami

Dypl. Księgowy

certyfikat
Steuerberaterkammer

Tel. 089/570 21 40 Fax 089/41 41 11 31 Ludwig-Richter-Str. 17 80687 München

Krystyna Borowska-Wünsch Członek
Izby Adwokackiej
w Warszawie
A D W O K AT i Rechtsanwaltskammer
w Monachium

doradztwo prawne w zakresie prawa rodzinnego i cywilnego, w tym prawa umów gospodarczych
dochodzenia roszczeń i prawa spadkowego
możliwość reprezentowania Państwa w Niemczech jak również stałego lub sporadycznego
reprezentowania Państwa przed wszystkimi sądami i instytucjami w Polsce

Schulstr.10 (U-Bahn Rotkreuzplatz) . 80634 München
Tel. 089 13038628 . Fax 089 13038627 . Mobil 0172- 9959 216 . E-Mail: kbwuensch@t-online.de

l i s t o p a d - g r u d z i e ń 2 0 1 5 19

PORADNIK PRAWO PRACY

Maciej Pazur LL.M. jestadwokatem

w Monachium. Prowadzi porady prawne
w języku polskim oraz niemieckim w takich
dziedzinach jak: prawo pracy, prawo cywilne
gospodarcze, prawo karne.

poznaj swoje prawa Stawki godzinowe

roszczenia Gdy mamy stawkę godzinową, najważniej-
sze jest, abyśmy zadbali o to, aby w ewen-
z GEWERBY tualnym procesie móc udowodnić, co, kiedy
i w jakim czasie było wykonane. Niech to
Monachium – to nie tylko stolica Bawarii, ale też najbogatsze miasto w Niemczech. nawet będzie krótka tabela czy notatka
Każdy może tu przyjechać, popracować i w stosunkowo krótkim czasie zarobić w kalendarzu, ale niech będzie wiadomo,
pieniądze, o których przeciętny Polak mieszkający w Polsce może jedynie pomarzyć. co w danym dniu było wykonywane. W są-
W osiemdziesięciu procentach ta zasada się sprawdza. Ale niestety zdarzają się dzie nie wystarczy przedstawić, że w „po-
przypadki, że zleceniodawca nie jest fair wobec nas i z różnych przyczyn nie płaci. niedziałek robiliśmy budowę na Pasingu,
Albo dlatego, że naraziliśmy go na straty, które on musi teraz naprawić, albo jego a we wtorek na Schwabingu”. Sędzia chce
zleceniodawca nie zapłacił, lub po prostu nie zapłaci, „bo nie”. wiedzieć konkretnie, czy to było szpachlo-
wanie, czy malowanie, czy dotyczyło jednej
I co dalej? Ciężar dowodu w sądzie ściany, czy dwóch. A przecież nikt z nas nie
będzie pamiętał, co dokładnie robił w zeszły
Po wyczerpaniu drogi pozasądowej kolej- W sądzie cywilnym obowiązuje zasada, że poniedziałek. Dlatego takie tabele i notatki
nym krokiem jest złożenie pozwu do sądu. strona, która przytacza fakty i z nich wycią- z budowy są bardzo ważne przy dochodze-
I niestety tu zaczynają się problemy. Nie- ga argumenty stojące za jej roszczeniami, niu roszczeń.
zależnie od tego, ile przeciwnik jest nam musi wszelkie fakty udowodnić. Poniżej
winien, problem, przed jakim stajemy, jest przedstawione zostaną niektóre z ważniej- Świadek
taki, że w sądzie to my – jako wnioskujący szych metod na zabezpieczenie swoich
– musimy udowodnić wszelkie okoliczno- roszczeń w sądzie. Skoro już mamy listy godzin, dajmy je komuś
ści dotyczące naszych roszczeń. Mówiąc z budowy do podpisania. Nie jest ważne, czy
wprost: my musimy udowodnić i przekonać Umowa to będzie Bauleiter, czy architekt, czy też ko-
sędziego, że każde euro i każdy cent, jakich lega z budowy. Niech nam podpisze, niech
domagamy się od przeciwnika, zostały fak- Umowa może zostać zawiązana ustnie lub poświadczy, że taką a taką usługę wykonali-
tycznie przez nas wypracowane. pisemnie. Oczywiście w praktyce powszech- śmy. Świadek to jeden z decydujących – choć
na jest umowa ustna, kiedy to strony ustalają niekoniecznie najlepszych – środków dowo-
Gewerba pewną stawkę i pewne ogólne zasady współ- dowych w procesie. Oczywiście musimy mieć
pracy. Jeśli zleceniodawca jest w porządku, pełne dane tego świadka, czyli jego imię, na-
to nie pozwolenie na pracę nie ma obawy, że nie zapłaci, to w takim zwisko, adres i telefon. Porozmawiajmy z nim,
wypadku zwykła umowa ustna wystarczy. niech i on zacznie robić swoje tabele i swoje
Przede wszystkim należy zwrócić uwagę na Skoro jest uczciwy, to po co zbędne formal- notatki z prac wykonanych na budowie.
fakt, że posiadając Gewerbeschein nie ozna- ności? Takie stwierdzenie jest niestety błęd-
cza to automatycznie, że mamy legalną pra- ne. Na początku współpraca zawsze ukła- Podsumowanie
cę. Często „Gewerba” jest mylona albo z po- da się idealnie. Problemy rozpoczynają się
zwoleniem na pracę, albo z umową o pracę. z upływem czasu. I wtedy już nie jest tak oczy- Oczywiście przedstawione wyżej ruchy, jakie
Gewerba oznacza tylko i wyłącznie tyle, że wiste to, ile wynosiła stawka godzinowa, lub powinniśmy uczynić, aby zabezpieczyć nasze
mamy swoją firmę i jako firma wykonujemy co było przedmiotem zlecenia. A to przecież roszczenia, to tylko niektóre wskazówki. Oczy-
zlecenia. Nic więcej. Wynika z tego dość istot- my musimy w sądzie wszystko udowodnić. wiście faktem jest, że większość zleceniodaw-
ne zobowiązanie. To my jesteśmy szefami Tak więc rada na przyszłość: owszem, może- ców czy to polskich, niemieckich, tureckich
naszych firm i to my musimy zadbać o funk- my zawrzeć umowę ustną, ale po tygodniu czy jakichkolwiek innych, jest na szczęście
cjonowanie oraz rozwój tej firmy. Również to spisujemy najważniejsze postanowienia na uczciwa. Jednak jest spora część „czarnych
my musimy zadbać, aby wszelkie roszczenia, kartce z podpisami obu stron. Skoro mamy owiec”, które tylko żerują na cudzej pracy
jakie wynikają ze współpracy, były w sądzie zaufanie do naszego zleceniodawcy, a on i chcą się wzbogacić kosztem innych. Nie wia-
do przeforsowania. Dlatego to my musimy do nas, to bez problemu podpisze się pod domo tylko, kto jest tą czarną owcą, a kto nie.
zadbać o zabezpieczenie materiału dowodo- tym, co i tak już ustaliliśmy. A jeśli nie zechce, Jedno jest jednak pewne: prędzej czy później
wego, zadbać o rachunek, o jego doręczenie to znaczy że coś chce przed nami ukryć. natrafimy na nieuczciwego zleceniodawcę −
czy o dane świadków. niech to będzie nawet jeden niezapłacony
rachunek. A skoro już tak się stanie, to za-
dbajmy przynajmniej o to, abyśmy w sądzie
otrzymali to, na co zasłużyliśmy.

Rechtsanwaltskanzlei
Maciej Pazur LL.M - Rechtsanwalt.
Trappentreustr. 42
80339 München
Tel. 089/ 307 86 768
Mobil: 017677225482
www.kanzlei-pazur.de

20

Żaden podatnik nie jest zobowiązany do takiego przedstawienia rzeczy, aby musiał zapłacić podatek. Każdemu wolno jest starać się go unikać lub kształtować tak, aby dług podatkowy był jak najmniejszy.
(BHF-Urteil vom 20.05.1997, Az. VIII B 108/96)

89335 Hochwang Kompletny serwis biurowy dla pracowników
Zur Herrgottsruhe 6 i osób posiadających firmę w Niemczech.
tel.: 08223/409 677, fax.: 08223/409 678
tel. kom.: 0176 20732475 Jestem magistrem ekonomii. Mam wszystkie niemieckie uprawnienia
Współpraca z Adwokat Marzeną Stantic doradcy podatkowego.*

81677 München Oferuję pomoc i wypełniam oświadczenia podatkowe, robię księgowość
Klausenburger Straße 9 Geb. C i bilanse przedsiębiorstw.
tel.: 089/909 387 85, fax.: 089/820 86 141
Obliczam pensje pracownicze, potwierdzam dochody oraz wykonuję
tel. kom.: 0179/298 67 70 rozliczenia roczne.
64658 Fürth Odenwald
Heppenheimer Str. 1 Udzielam wszelkiej pomocy w sprawach podatkowych oraz innych,
koniecznych przy prowadzeniu firmy w Niemczech.
tel.: 06253/8605478, fax.: 06253/8608808
Reprezentuję interesy klienta przed każdym urzędem oraz prowadzę
e-mail: info@jaros-steuerbuero.de niezbędną korespondencję.

* W Niemczech do doradctwa podatkowego uprawnione są tylko osoby spełniające wymogi określone ustawą podatkową i posiadające tytuł doradcy.
* Tytułem doradcy podatkowgo może legitymować się tylko osoba, która zdała jednolity w całych Niemczech egzamin państwowy.

www.jaros-steuerbuero.de

l i s t o p a d - g r u d z i e ń 2 0 1 5 21

PORADNIK

Wywiad z panią adwokat

Anją Czech-Grollmann

rozmawia Grzegorz Spisla

GS: Pani mecenas, niedawno uzyskała Pani GS: Czy mogłaby Pani podać nam kilka przy- mediacji jest dobrowolność i gotowość
kwalifikacje w zakresie mediacji. Jak długo kładów prosto z życia? stron konfliktu do wspólnej pracy nad tym-
trwa szkolenie w ramach tej specjalizacji? ACG: Przykładem mediacji mógłby być że konfliktem. Zadanie mediatora polega
ACG: Tak, to prawda. Niedawno ukończy- przypadek małżonków planujących roz- na tym, aby ukształtować to postępowanie
łam kurs dla mediatorów prowadzony przy wód: załóżmy, że nie chcą oni angażować poprzez celowo formułowane pytania i na-
Uniwersytecie w Augsburgu. Nauka trwa dwóch adwokatów i nie życzą sobie spor- danie mu odpowiedniej struktury.
rok i kończy się egzaminem kwalifikacyj- nej sprawy przed sądem, w zamian za to GS: Jakie kroki można podjąć, gdy jedna ze
nym, w ramach którego należy przeprowa- pragną ugodowego rozwiązania w od- stron blokuje i nie chce dalszej współpracy?
dzić kompletną mediację. niesieniu do uwarunkowań rozwodu oraz ACG: Ponieważ mediacja opiera się na do-
Po pozytywnym zdaniu egzaminu nabyłam ustalenia reguł dotyczących spraw mająt- browolności, nikt oczywiście nie może być
prawo używania tytułu Mediator/Univer- kowych, alimentacyjnych, prawa wykony- zmuszony do udziału w niej lub jej zakoń-
sität. wania władzy rodzicielskiej oraz kontaktów czenia poprzez podpisanie ugody.
GS: Czym jest mediacja? ze wspólnymi dziećmi. Częstokroć zdarza się jednak, że w ramach
ACG: Mediacja (z łaciny: mediare, czyli procesu mediacji wychodzą na światło
pośredniczyć) jest dobrowolnym postę- W ramach mediacji małżonkowie ustalają dzienne blokady, które dają się rozwiązać.
powaniem o bardzo określonej struktu- sami, jakie są ich potrzeby w zakresie regu- W zależności od przypadku i w bardzo in-
rze, mającym na celu konstruktywne roz- lacji i umawiają się co do wszystkich moż- dywidualnych sytuacjach – i tylko pod wa-
wiązanie sporu, w ramach którego osoba liwych punktów. W najlepszym przypadku runkiem udzielenia zgody przez wszystkich
trzecia pomaga stronom we wzajemnej podpisują tak zwaną ugodę mediacyjną. uczestników – może okazać się koniecznym
komunikacji, określeniu interesów i kwe- Ugoda taka może przy tym zostać poddana przeprowadzenie rozmów z każdą stroną
stii do dyskusji oraz w dojściu do wspólnie dodatkowej analizie niezależnego adwoka- osobno w celu wyjaśnienia, dlaczego blo-
akceptowalnego konsensu. ta oraz w odniesieniu do najważniejszych kowany jest proces mediacji. W ramach
Strony konfliktu, zwane mediantami, poszu- punktów nabrać formy aktu notarialnego, takiej rozmowy można też ustalić, jaka
kują możliwości wzajemnego porozumie- przez co staje się wiążąca. treść zostanie przekazana drugiej stronie
nia, które w najlepszy sposób odpowiada ich Innym przykładem mediacji byłaby sprawa konfliktu.
potrzebom i interesom i na jakie w związku z zakresu prawa pracy. Mediacja możliwa GS: Czy każda mediacja przebiega według
z tym mogą przystać dobrowolnie. Mediator jest tu w wielu dziedzinach, np. w przy- specjalnego planu?
nie ma zadania kontrolowania podejmowa- padku konfliktów wewnątrzzakładowych ACG: Tak, mediacja jest postępowaniem
nych decyzji związanych z rozwiązaniem takich jak mobbing lub w sytuacji rozmów o bardzo specjalnej strukturze. Na wstę-
konfliktu, lecz jest odpowiedzialny wyłącz- mających na celu zakończenie stosunku za- pie, podczas pierwszej rozmowy, mediator
nie za samo postępowanie, mające na celu trudnienia. Nie zawsze sytuacja taka musi objaśnia przebieg mediacji i jej strukturę.
wypracowanie tych decyzji. zakończyć się wypowiedzeniem umowy Podobnie objaśniane są wszystkie ważne
Najważniejszą cechą mediacji jest więc od- o pracę przez pracodawcę; jak najbardziej punkty i regulacje zawieranej ugody.
powiedzialność własna stron konfliktu: me- może odbyć się mediacja dotycząca tego, GS: Jak długo trwa mediacja?
diator ponosi odpowiedzialność za proces, czy i w jaki sposób ma dojść do zakoń- ACG: Okres trwania mediacji medianci
a strony konfliktu za jego treść. Podstawą czenia stosunku pracy oraz, ewentualnie, ustalają sami, jest on oczywiście uzależnio-
jest przy tym założenie, że sami zaintere- mediacja negocjująca wszystkie ważne ny od rodzaju danego przypadku. Ugoda
sowani najlepiej wiedzą, jakie rozwiązanie aspekty, takie jak roszczenia do urlopu, wy- rozwodowa może na przykład zostać wy-
konfliktu jest dla nich najlepsze oraz że nagrodzenia, ustalenie daty zakończenia pracowana już w ramach dwóch czy trzech
mediator potrzebny im jest jedynie jako zatrudnienia. Naturalnie, warunkiem me- posiedzeń, oczywiście pod warunkiem,
wsparcie na drodze do celu. diacji jest gotowość przystąpienia do niej że postępowanie przebiega bez zakłóceń
Mediator kształtuje postępowanie między negocjujących stron. i obydwie strony, czyli medianci, wykazują
innymi poprzez wskazywanie propozycji GS: Czyli sensem i celem mediacji jest samo- gotowość do kooperacji. Wynik zapisywany
dotyczących struktury oraz formułowanie dzielnie wypracowane rozwiązanie? jest w tak zwanym porozumieniu końco-
pytań zmierzających do wyjaśnienia oko- ACG: Tak. Jak już wspomniałam na wstępie, wym.
liczności i ustalenia potrzeb i interesów mediacja jest postępowaniem opierają- GS: W jaki sposób wynik mediacji jest wiążący?
stron konfliktu. cym się na dobrowolności i prowadzącym ACG: Zależnie od ustalonych regulacji po-
GS: W jakich dziedzinach prowadzone są me- do samodzielnych rozwiązań. Czyli celem rozumienia można mu nadać formę prze-
diacje? widzianą ustawowo, na przykład formę
ACG: Mediacja znajduje zastosowanie we aktu notarialnego.
wszystkich dziedzinach życia, począwszy GS: Jak kształtują się koszta mediacji?
od sporu pomiędzy sąsiadami, na rozwo- ACG: Koszta są zawsze uzależnione od ro-
dzie kończąc. Sprawdza się ona we wszyst- dzaju sprawy i jej zakresu, dlatego są one
kich sytuacjach, w których może dojść do różne. Z reguły przeprowadza się rozlicze-
kłótni – w sytuacji wypadku drogowego, nie godzinowe. Stawka godzinowa wynosi
sąsiedzkiej kłótni o drzewo nad płotem, zwykle 150−250 EUR, konieczne jest przy
niezapłaconego rachunku, nieodpowied- tym ustalenie jej wysokości podczas osobi-
nio wykonanego świadczenia przez rze- stej rozmowy z mediatorem.
mieślnika. GS: Dziękuję za rozmowę.
Również w zakresie spraw rodzinnych oraz
w świecie prawa pracy mediacja stanowi
znany i ceniony instrument prowadzący do
rozwiązania konfliktu.

22

DORADZTWO DUCHOWE branża przemysłowa - komisjoner/pakowacz
- spawacz MIG, MAG, TIG
COACHING - ślusarz - narzędziowiec - pracownik magazynu
- mechanik samochodowy‚ - operator wózków widłowych
Jeśli chcesz żyć w poczuciu szczęścia przemysłowy - pracownik produkcji
i spełnienia się? - lakiernik przemysłowy,
samochodowy
Jeśli pragniesz by twoja droga była drogą
wolności osobistej, swobody bycia sobą w pełni?

Jeśli jesteś gotowy, aby świat stanął
przed Tobą otworem ?

- elektryk, elektronik, mechatronik
- monter instalacji sanitarnych
i klimatyzacji

SERDECZNIE ZAPRASZAM Łukasz Sowada BrokerGeprüfter Versicherungsfachmann IHK

Jolanta Hetnar ubezpieczeniowy

Wildapfelstr 1, 82024 Taufkirchen PORADY
tel. 0163 8433448 I INFORMACJE
DOTYCZĄCE
www.lifework-de.company UBEZPIECZEŃ

PRACA Thalkirchner Str.184, 81371 München OC firm
Tel.: 089 41 41 41 351 OC prywatne
dla opiekunek komunikacyjne
osób starszych Mobil: 0176 104 224 97 emerytalne
i pomocy Fax: 089 41 41 41 352 na życie
domowych zdrowotne
lukasz.sowada@googlemail.com wypadkowe
leglane zatrudnienie
ubezpieczenie
składki w DE

organizacja transportu

Poszukujemy
koordynatorów w Niemczech!

KONTAKT:
+48 71 725 36 64
+48 669 656 972
info@prohuman.pl

l i s t o p a d - g r u d z i e ń 2 0 1 5 23

PORADNIK FINANSE

wymiApóywTNtkayinceinziadzilyaałecu,pwocżwłoIdankscziiotdkeooińaeóntsclńąweezujswfabotzaiylenbkwksztdoaiwsueyjkurąrkouynzas,tyiicieknctęjceaihiepzlnjnwenrdiozeseiłetaśkuedcriongyiżsąnfgzinoęet–oarbikdzmkkiunottaacyurejcccme,jyha..?

WINDYKACJA
i wywiad gospodarczy nieprowadzące działalności, potrzebujące
pomocy prawnej w Polsce albo zbierające
W biznesie jest przyzwolenie na nieterminowe Optimum Inkasso to marka, pod którą obsłu- materiał dowodowy w toczących się spra-AT RA KCYJ N E C E N Y
płatności za wystawione faktury. O ile wierzy- guję wierzytelności w ramach mojej firmy – SG wach. Firma współpracuje z adwokatami
ciel monituje płatności, zna swoich dłużników, Consulting. Jesteśmy zwolennikami tzw. starej i radcami prawnymi w Polsce, Czechach,
a niespłacone należności stanowią kilka pro- szkoły windykacji, uprawianej między innymi na Słowacji. Jej działanie wspomaga także
cent rocznego obrotu, można powiedzieć, że przez byłych funkcjonariuszy służb munduro- detektyw. – Rozwijamy się. Naszym celem
kontroluje sytuację i odpowiednio zarządza wych. Zakłada ona, po pierwsze, rozpracowa- jest wprowadzenie w 2016 roku pełnej cyfry-
ryzykiem w swojej firmie – twierdzi Szymon nie dłużnika, a po drugie, wymuszenie stałego zacji systemu zarządzania wierzytelnościami
Głogowski, windykator z blisko 10-letnim kontaktu i konsekwentnego egzekwowania naszych klientów oraz zatrudnienie dodatko-
stażem, właściciel firmy windykacyjnej Opti- ustaleń. Dlatego w każdej sprawie staramy się wej kadry. Jesteśmy przekonani, że to wszyst-
mum Inkasso. Oczywiście i taki element podejmować czynności terenowe i ujawnić po- ko pozwoli usprawnić nasze działanie − mówi
zarządzania firmą jest często przedmiotem siadany majątek – nieruchomości posiadane Szymon Głogowski.
tzw. outsourcingu – czyli przekazania do i zbyte, ruchomości itp. Tylko taki model win-
zewnętrznych agencji. Pozwala to zminima- dykacji może być skuteczny w przypadku dłuż- POSZUKIWANIE MAJĄTKU DŁUŻNIKÓW
lizować koszty, szczególnie przy windykacji ników, którzy wrócili do Polski i raczej unikają OPTIMUM INKASSO
masowej. Każdej niespłaconej należności na- kontaktu – dodaje. (marka SG Consulting)
leży dochodzić. Specjalnością firmy są szczegółowe wywiady
Wielu przedsiębiorców spotyka się jednak gospodarcze. – Ostatnioujawniliśmynazlecenie www.sg-consulting.pl
z sytuacją, kiedy wierzytelności stają się pro- jednego z polskich klientów majątek zbyty przez biuro@sg-consulting.pl
blemem wykraczającym poza ramy przy- jego dłużnika w Polsce. Okazało się, że dłużnik tel. 48 725 36 64
jętego w firmie „ryzyka gospodarczego”, sprzedał nieruchomość na rzecz swojego wspól- kom. 48 725 147 949
a dłużnicy ukrywają się lub upłynnili majątek. nika ze spółki cywilnej – zatem przedsiębiorcy po-
Najczęściej postępują tak dłużnicy, którym zostającego z nim w trwałych stosunkach gospo- Polska, Czechy, Słowacja
„nie wyszedł biznes” w Niemczech i próbu- darczych. W takich przypadkach domniemywa
ją powrócić do aktywności gospodarczej się, że działali z zamiarem pokrzywdzenia wie-
w Polsce. Co wtedy? – Najważniejszy jest rze- rzycieli i − nieco upraszczając − unieważnienie
telny wywiad gospodarczy. Istotą windykacji takiej czynności wyrokiem sądu jest bardzo
jest wiedza o dłużniku – odpowiada Szymon prawdopodobne. Widzę duże szanse na odzyska-
Głogowski. – Bez informacji o posiadanym nie należności – opowiada windykator.
i zbytym majątku, o bieżącej aktywności go- Optimum Inkasso oferuje pełny zakres dzia-
spodarczej nie możemy użyć w negocjacjach łań windykacyjnych. Oferta jest skierowa-
najważniejszych argumentów, a nasza pozycja na przede wszystkim do przedsiębiorców,
windykacyjna jest taka jak innych wierzycieli. ale wśród klientów tej firmy są także osoby

24

Übersetzungen & Consulting

INTERSERVICE

Serdecznie zapraszam do korzystania z szerokiej oferty usług
Biura Tłumaczeń i Informacji Agnieszki Miller

tłumaczenia zwykłe i przysięgłe wszelkich tekstów i dokumentów Biuro Tłumaczeń i Informacji Agnieszka Miller
z języka polskiego na niemiecki oraz inne języki świata
tłumaczenia ustne podczas negocjacji handlowych i konferencji, Ismaninger Str. 65, 81675 München
organizacja spotkań biznesowych, asysta podczas targów,
kongresów, delegacji, rezerwacja hoteli, pomoc w organizacji Tel. +49 (0)89 / 688 5005 Mobil: +49 (0)172 / 7743443
wyjazdów turystycznych Fax +49 (0)89 / 41929022 Mobil: +49 (0)152 / 02019653
specjalistyczne tlumaczenia medyczne (pisemne i ustne)
www.leczeniewmonachium.pl E-mail: post@a-miller.de

pomoc w formułowaniu pism urzędowych i w wypełnianiu www.a-miller.de
formularzy
informacje dotyczące zawierania związków małżeńskich,
podjęcia studiów wyższych, nostryfikacji dyplomów itd.
pomoc w załatwianiu wszelkich spraw urzędowych w Niemczech
oraz w Polsce (np.: legalizacje i transkrypcja dokumentów stanu
cywilnego)
oraz
profesjonalna obsługa firm jednoosobowych oraz spółek:
rzetelna obsługa biurowa, doradztwo i pomoc w fazie
podejmowania działalności gospodarczej oraz podczas jej
wykonywania

l i s t o p a d - g r u d z i e ń 2 0 1 5 25

PORADNIK PRAWO PRACY

R E C H T S A N WÄ LT I N

Anja Czech-Grollmann

Ostatnie lata przyniosły w rejonie
Monachium falę zwolnień,
bedącą konsekwencją poważnych
redukcji personelu w dużych
koncernach mających
tu swe siedziby lub oddziały.

Planując zakończenie umowy o pracę, Nierzadko wszystko zależy od treści Przed wyrażeniem zgody na rozwiąza-
pracodawcy często proponują swym zapisanej małym drukiem! I właśnie nie umowy za porozumieniem stron
podwładnym, w miejsce wypowiedze- z tego powodu pracownicy nie po- należy koniecznie zwrócić uwagę na
nia, rozwiązanie umowy o pracę za po- winni natychmiast podpisywać przed- cały szereg znaczących punktów.
rozumieniem stron (Aufhebungsvertrag). łożonego dokumentu bez konsultacji Bardzo ważne jest podanie daty usta-
Pracownicy zapraszani są w takich z adwokatem i to najlepiej ze specjali- nia stosunku zatrudnienia jak również
przypadkach na rozmowę do działu stą w zakresie prawa pracy. zdefiniowanie przyczyny zakończenia
personalnego, gdzie nagle na stole po- zatrudnienia, ponieważ od tego w du-
jawia się porozumienie o rozwiązaniu żej mierze uzależniony jest okres po-
umowy o pracę. Niejednokrotnie wy- bierania zasiłku dla bezrobotnych lub
wierany jest przy tym nacisk na to, aby nawet zapobieżenie utracie możliwości
dokument został natychmiast podpisa- skorzystania z płatności w tym zakresie.
ny. Jednakże w żadnym razie nie należy Poza tym konieczne jest wyjaśnienie
wyrażać zgody i podpisywać porozu- aspektów dotyczących prawa ubezpie-
mienia bez uprzedniego przeanalizo- czeń społecznych i prawa podatkowe-
wania sytuacji. Rozwiązanie umowy go, np. tego, czy pracownik użytkuje
o pracę za porozumieniem stron może samochód służbowy, czy objęty będzie
mianowicie okazać się bardzo nieko- rentą zakładową, czy przysługują mu
rzystne dla pracownika i częstokroć płatności w ramach gratyfikacji świą-
kryje w sobie wiele zasadzek natury tecznej (Weihnachtsgeld) lub tantiem
prawnej. przewidzianych w umowie o pracę.
Co stanie się ze wszystkimi przysługują-
cymi świadczeniami, jeśli umowa o pra-
cę ulegnie rozwiązaniu? Czy pracownik
musi pracować do czasu ustania stosun-
ku zatrudnienia, czy też będzie z tego
obowiązku zwolniony? Czy w danym
przypadku w ogóle istnieje roszczenie
do zwolnienia z obowiązku wykonywa-
nia pracy? Czy pracownik otrzyma od-
prawę, a jeśli tak, to w jakiej wysokości?

26

Innym sposobem zakończenia stosun- Grażyna Szkultecka (M.A.)
ku zatrudnienia jest zaproponowanie
pracownikowi zarejestrowania się w tak Herzog-Wilhelm-Str. 21
zwanej spółce transferowej (Transferge- 80331 München
sellschaft). W ramach tej spółki uzyskuje Tel: 089 / 86 36 98 32
on wsparcie w postaci dalszych kwali- Fax: 089 / 97 89 51 24
fikacji i objęty zostaje pośrednictwem
w zakresie nowego miejsca pracy. Reje- Godziny otwarcia:
stracja w spółce transferowej odbywa wtorki 8.30 - 20.00
się na zasadzie dobrowolności. Pracow- środy 8.30 - 15.00
nik zawiera wtedy z pracodawcą umowę czwartki 8.30 - 20.00
o rozwiązaniu dotychczasowej umo- piątki 8.30 - 15.00
wy o pracę za porozumieniem stron, pierwsze soboty miesiąca
a z prowadzącym spółkę transferową 12.00 - 17.00
− oznaczoną czasowo umowę o pra-
cę. Również w tego rodzaju sytuacjach Inne terminy
pracownik, którego dotyczy taka pro- po telefonicznym uzgodnieniu
pozycja, powinien bezzwłocznie za-
sięgnąć porady u specjalisty, i to szcze- Kancelaria Podatkowa
gólnie w zakresie ustalenia warunków
nowej umowy. NOWY ADRES: doradztwo podatkowe
W sytuacji konieczności zredukowania księgowość
personelu lub z innych powodów praco- Werner-Eckert-Str. 4 sporządzanie zeznań
dawca zawsze ma możliwość wypowie- 81829 München podatkowych
dzenia umowy o pracę Wypowiedzenie p.madzarow@gmail.com korespondencja
umowy o pracę jest jednostronnym Tel.: 089/99936501 z urzędami skarbowymi
oświadczeniem woli, które wymaga po- Fax: 089/99936502
twierdzenia odbioru i nie może zostać www.steuerberater-madzarow.de
odwołane oraz którego doręczenie pra- Terminy po telefonicznym
codawca musi udowodnić. lub mailowym uzgodnieniu
Pracownik ma możliwość złożenia od-
wołania od wypowiedzenia w ciągu
trzech tygodni od jego otrzymania
(dotyczy to zakładów pracy zatrudnia-
jących więcej niż 10 pracowników oraz
zatrudnienia dłuższego niż 6 miesięcy).
W ramach procesu szczególną rolę od-
grywają przy tym tzw. roszczenia wtór-
ne, takie jak prawo do wynagrodzenia i
urlopu, inne płatności, a także wysokość
odprawy. Innymi słowy, również w sy-
tuacji wypowiedzenia umowy o pracę
należy zasięgnąć porady adwokackiej.
Cechą szczególną sądownictwa w za-
kresie prawa pracy jest okoliczność,
że w pierwszej instancji przed sądem
pracy każda ze stron ponosi swe kosz-
ty sama. Z tego powodu zalecane jest
zawarcie specjalnego ubezpieczenia,
przejmującego koszty przypadające w
zakresie prawa pracy (Rechtsschutzver-
sicherung für Arbeitsrecht) lub do-
głębna analiza perspektyw procesu
i spełniania warunków uzyskania
pomocy prawnej z kasy państwa.

Zapraszam do zapoznania się z infor-
macjami na temat zakończenia stosunku
zatrudnienia, które zamieściłam na mej
stronie internetowej www.anwaltskan-
zlei-czech.de

Świadectwo pracy i jego język
Wypowiedzenie stosunku pracy: i co teraz?
Odprawa: jak wyliczyć jej wysokość?

l i s t o p a d - g r u d z i e ń 2 0 1 5 27

DOSTAWCA POLSKIEJ PRASY ORAZ POLSKICH PRODUKTÓW

NA TERENIE NIEMIEC, BELGII I HOLANDII

To, co posiadamy,
doceniamy dopiero wtedy, gdy to stracimy.

W przypadku milionów Polaków przeby- Produkty ADALMAR Polska
wających na stałe poza granicami ojczy- ul. Przylep - 22 Lipca 12a, 66-015 Zielona Góra
zny, prawda ta ma konkretny, realny wy- Konsekwentny rozwój firmy, wynikający tel. +48 68 321 30 50
miar. Mieszkając na stałe w Niemczech, z potrzeb Polaków przebywających poza Prenumerata: tel. +48 68 321 30 54
w pełni to rozumieliśmy. Utrudniony granicami kraju, przyczynił się do zwięk- ADALMAR Niemcy
dostęp do polskiej prasy, jej mocno ogra- szenia zakresu świadczonych pierwotnie Elfriede-Kuhr-Str. 32, 12355 Berlin
niczona oferta i problemy z aktualnością przez firmę ADALMAR usług. tel. +49 30 77 39 18 63
dystrybuowanych tytułów, a także brak Prenumerata: tel. +49 30 77 39 18 64
dostępu do tradycyjnych polskich towa- Obecnie adalmar@prasa-polska.com
rów były impulsem do założenia firmy firma regularnie dostarcza: prenumerata@prasa-polska.com
ADALMAR. Od pierwszego momentu
jej istnienia przyświecał nam jeden cel polską prasę - magazyny i gazety W oparciu o 20-letnie doświadczenie i wie-
- pomoc wszystkim, którzy podobnie (w tym dzienniki), dzę firma ADALMAR oferuje swoim Partne-
jak my, żyjąc poza granicami kraju, czu- polskie kartki okolicznościowe, rom wsparcie, pomaga w szybszym rozwoju
ją potrzebę bliższego kontaktu z Polską, polskie kalendarze, torby papierowe, serwetki i omijaniu zagrożeń.
zmniejszyć tęsknotę za ojczystym krajem papierowe okazjonalne (bożonarodzeniowe, W ramach pomocy firma zapewnia bez-
i pozwolić choćby na chwilę poczuć się wielkanocne, komunijne), płatną reklamę na witrynach sklepowych,
jak w Polsce. polskie zaproszenia na ślub, komunię, udostępnia wiedzę na temat skutecznych
W roku 1995 rozpoczęliśmy sprzedaż prasy chrzest itp., rozwiązań z zakresu merchandisingu,
pod polskim kościołem w Hannoverze. Rok polskie książki, w tym potwierdzone wzrostem sprzedaży
później nasza firma współpracowała już kursy językowe dla Polaków na CD (nauka koncepcje ułożenia prasy oraz zaopatruje
z siecią 35 kolporterów, którzy sprzeda- języka niemieckiego, niderlandzkiego, w regały i skrzynki na prasę.
wali polską prasę we wszystkich więk- angielskiego),
szych miastach w Niemczech. W kolejnych polskie artykuły spożywcze, Chcesz wiedzieć, o czym warto
latach sieć dystrybucji systematycznie ekspozytory do prasy, kartek okoliczno- przeczytać w każdym tygodniu
wzrastała. Wraz z rozbudową logistyki ściowych, toreb papierowych, serwetek. w polskiej prasie?
transportowej zwiększał się również za- Śledź nas na Facebooku:
kres świadczonych przez nas usług. Usługi Prasa Polska w Europie Zachodniej
W roku 1997 siedziba naszej firmy prze-
niesiona została do Berlina, a w roku 1998 cenowanie - naklejanie cen w € na każdy facebook.com/prasapolska
otworzony został oddział w Polsce, w Zie- egzemplarz w cenie detalicznej podanej Firma ADALMAR na stałe współpracu-
lonej Górze. Obecnie ADALMAR jest naj- przez klientów, je z 350 sklepami, wyspecjalizowanymi
większym dystrybutorem prasy polskiej foliowanie czasopism - w celu sprostania w handlu polskimi produktami na tere-
w Europie Zachodniej. wymaganiom sanitarnym zagranicznych nie Niemiec, Belgii i Holandii. Świadcząc
Dzięki firmie ADALMAR Polacy, którzy urzędów każdy egzemplarz może być usługi klientom komercyjnym, ADALMAR
opuścili swój kraj, mają szansę utrzymy- zafoliowany, pamięta również o odbiorcach indywidu-
wać kontakt z ojczyzną i językiem polskim wkładkowanie ulotek reklamowych do alnych, oferując wysyłkę prasy w formie
poprzez dostęp do polskiej prasy, a dzięki czasopism - klienci, którzy chcą dotrzeć do prenumeraty. Współpraca z Deutsche Post
polskim produktom, które również dostar- Polaków mieszkających za granicą, mogą sprawia, że każdy Polak mieszkający nawet
czane są przez firmę, mogą choć na chwilę w ten sposób dotrzeć do wybranej grupy w najbardziej niedostępnym miejscu,
poczuć się jak w domu – w ojczyźnie. docelowej. może otrzymywać swoje ulubione czasopi-
sma bezpośrednio do skrzynki pocztowej.
ADALMAR to gwarancja:

szerokiej oferty tytułowej prasy polskiej (ok. 3000 tytułów)
pewności i ciągłości dostaw
szybkiej i terminowej dostawy (w przypadku Niemiec – 2 razy w tygodniu,
w przypadku Belgii i Holandii – 1 raz w tygodniu)

atrakcyjnych warunków handlowych Dzięki profesjonalnej obsłudze i indywidualnym pode-
zwrotu niesprzedanych egzemplarzy polskiej prasy jściu do każdego klienta współpraca z firmą Adalmar
realizacji indywidualnych zamówień jest prawdziwą przyjemnością.

28

Wesołych ŚSwiąt i szczęśliwego Nowego Roku życzy Szanownym Klientom
pierwszy w Monachium polski sklep samobsługowy POLSAM

SWIEŻY TOWAR - CZĘSTE DOSTAWY - ATRAKCYJNE CENY

Polecamy m.in: nabiał, wędliny, kasze, konserwy, garmażerkę, dania gotowe,

przyprawy, używki, słodycze, napoje, alkohole, prasę, a nawet świeży chleb z Polski.

Tutaj można doładować telefon - Wszystkie karty telefoniczne SIM - Zakupić

nową kartę SIM - Zawrzeć umowy internetowe i telefoniczne 1&1 - Dokonać przelewów
pieniężnych - Wysłać paczki przez HERMES i UPS.

U NAS CENY
LECĄ

NA „PYSK“!

Klientka - Magda D.
Jestem tu po raz pierwszy, ale na pewno nie
ostatni, ponieważ macie tu bardzo duży
wybór, nie tylko produktów żywnościo-
wych, ale i usług. Przecież ja u was mogę
nie tylko zapełnić lodówkę, ale i wysłać
paczkę, doładować telefon, a nawet prze-
lać pieniądze. Do tego te rewelacyjne ceny,
nieodbiegające daleko od polskich, miła
i kompetentna obsługa, a co najważniejsze,
jest to sklep samoobsługowy. Do zoba-
czenia niebawem, na świątecznych zaku-
pach, wpadnę na pewno!

NA ZAKUPY ZAPRASZA WASZ POLSAM !

Kärcher Rayd Data Von-der-Pfordten-Str. 1
Center 80697 München
Modul tel. 089 / 51513316

Landsberger Str. Landsberger Str. l i s t o p a d - g r u d z i e ń 2 0 1 5 29

Godziny otwarcia: Pronnerpl. Von-der-Pfordten-Str.
pon-piątek 8.30 – 19.00
sobota 8.30 – 16.00

Teresa Swist RZECZOZNAWCA
samochodowy
Finanz- und Versicherungsmakler
Kfz-Sachverständiger
Fachowe usługi experta ubezpieczeniowego
Piotr Sobiecki
Zarejestrowana w DIHK, Deutsche Industrie- und Handelskammer
jako niezależny Makler Ubezpieczeniowy, Nr D-SQ2M- UWXWK-74 Doradztwo i konsultacje!

Magister Teresa Swist Wyceny i kosztorysy w zakresie
uszkodzeń powypadkowych pojazdów
Schleißheimer Str. 26 b osobowych, motocykli i aut dostawczych.
Opinie techniczne sporządzane są według
Oferowane ubezpieczenia: 85748 Garching prawa niemieckiego i w języku niemieckim.
Na wyceny szkód powypadkowych
zdrowotne - prywatne lub państwowe Tel.: 089/32649789 dojeżdżamy w miejsce podane przez
emarytalne Fax: 089/32649790 klienta.
Kfz-Sachverständigenbüro Peter Sobiecki
gromadzenie kapitału Mobil: 0176 1111 6633 Joseph-Dollinger-Bogen 18
80807 München
fundusze investycyjne info@swist.de tel.: 089/35656771
tel. kom.: 0177/5181461
od niezdolności do wykonywania zawodu fax.: 089/35656772
ochrony prawnej e-mail: info@ps-gutachter.de
OC prywatne i dla firm Dodatkowa oferta: www.ps-gutachter.de

na życie biuroservice Polskie programy bez umowy i abonamentu
następstw nieszczęśliwych wypadków księgowość
samochodów, taryfy dla firm pomoc w uzyskaniu dodatków rodzinnych
mieszkań pomoc w założeniu działalności gospodarczej
tłumaczenia

www.swist.de

Karolina Sliwa
Leonrodplatz 2, 80636 München

Mobil: 015233782826, Tel. 08912193022
info@daisy-personal.de
www.daisy-personal.de

terminy KOMPLEKSOWA OBSŁUGA FIRM:
po wcześniejszym
rejestracja działalności gospodarczej
telefonicznym korespondencje z urzędami i instytucjami publicznymi
lub mailowym wypełnianie druków i formularzy
obsługa rachunków i upomnień o płatności
uzgodnieniu pomoc w uzyskaniu świadczeń socjalnych np. Kindergeld
tłumaczenia przysięgłe
kooperacja z biurem podatkowym (Steuerberater)

Doradztwo prawne w języku polskim i niemieckim Sprzedaż i montaż!!!
z uwzględnieniem niemiecko-polskich przepisów prawnych
zestawów satelitarnych OSTATNIA SZANSA,
w dziedzinach: Czerwiec 2015 - polscy nadawcy kończąWnaKdRaÓwTaCnEieKONIEC PROMOCJ
w SD (DVB-S)
prawa rodzinnego i spadkowego prawa pracy Nie czekaj do czerwca!
prawa karnego oraz wykroczeń prawa gospodarczego Już teraz wymień swój stary odbiornik na nowy!

prawa ruchu drogowego SPRAWDŹ OFERTĘ!
80339 München-City, Theresienhöhe 3

Wejście: Schwanthaler Str.110

www. DigitalTVShop.de
Kom.: 0179/4316130 po polsku

Tel.: 0 89 85 63 63 55

Müllerstr. 40 www.kanzlei-demacker.de
80469 München info@kanzlei-demacker.de

30

The Word Prodigy - Ewa Bembnista Company Support GmbH.

Übersetzungen Dolmetschen Consulting Arbeitsvermittlung GWARANTUJE FACHOWE USŁUGI DLA POLONII

języka polskiego i niemieckiego Księgowość

Moja oferta: Buchhaltung / Lohnbuchhaltung
Tłumaczenia: uwierzytelnione, zwykłe, ustne
i pisemne we wszystkich zakresach Serwis Biurowy
Doradztwo i pomoc urzędach:
składanie wniosków na Kindergeld, Harz IV Bunzlauerstr. 38, 80992 München S1/U3 Moosach
(zasiłek na utrzymanie), mieszkania socjalne, TEL +49 (0)89 96 05 27 47 Tramwaj - 20 Moosach Bahnhof
uznanie kwalifikacji zawodowych itp., dofinanso- FAX +49 (0)89 96 05 27 48 Autobus - 51 / 162 / 169 Moosach Bahnhof
wanie do kursów języka niemieckiego, wypełnia-
nie formularzy, sporządzanie pism urzędowych
Pomoc w poszukiwaniu pracy:
- profesjonalne sporządzanie życiorysów i podań
o pracę
- wyszukiwanie adekwatnych ofert pracy
- tłumaczenie podczas rozmów kwalifikacyjnych
- tłumaczenie umów o pracę

Fasanenstr. 148,
82008 Unterhaching

Dojazd
(15 min. od centrum Monachium):
S3, kierunek Holzkirchen,
przystanek Fasanenpark

Tel.: 015777453603
info@wordpro.eu

15w w w . w o r d p r o . e u

Szansa dla samotnych

POLSKO-NIEMIECKIE

Biuro Partnersko-Matrymanialne

z 12- letnim doświadczeniem i dużymi sukcesami

JI!!! Pomaga Nawiązać Znajomości
Poznać Ciekawych Ludzi
Zawrzeć Przyjaźń Lub Małżeństwo

pPnozjoaeiodekknmrnatacsóaógzelrpeżnetykźrkimasećiawswnjpzzoadanajzsęearwmztmnwyspieueczrarnhezarsiyt/czmsopcpz!asazcawdęrzrzśęetoyncśkjiełle,ueirwśkż,iyęyp,cchriez,epkaor,naj się,

ZADZWOŃ JUŻ DZIŚ!

TEL. 089-326 00 321
089-326 00 322

Nasza dewiza:

Uczciwość- Dyskrecja
-Profesjonalizm - Skuteczność

l i s t o p a d - g r u d z i e ń 2 0 1 5 31

AKTUALNOŚCI PODRÓŻE

Teneryfa drzewo smocze

Teneryfa-Teide

Makaronezjazdjęciaitekst: ANNADUDA Teneryfa-Las Teresitas

czyli Wyspy Szczęśliwe skoro wyspy te nazywają się szczęśliwymi,
w końcu taka nazwa zobowiązuje.
Kiedy kończy się piękna złota jesień i zaczyna zimna plucha, mam wielką ochotę znowu Spośród 7 kanaryjskich wysp zawsze najchęt-
niej polecam Teneryfę, bo jest ona nie tylko
tam się znaleźć i boso spacerować po nagrzanej słońcem promenadzie w Playa de Las największa, ale i najbardziej zróżnicowana
krajobrazowo, nazywana jest nie bez powo-
Americas. Właśnie w listopadzie lub na początku grudnia taki pomysł wydaje się fanta- du „kontynentem w miniaturze”. Za sprawą
centralnie położonego pasma górskiego
styczny z kilku powodów. z najwyższym szczytem Teide podzielona jest
Po pierwsze, w ciągu zaledwie kilku godzin na dwa różne klimatycznie regiony: gorące
możemy cofnąć się do lata lub do ciepłej Po czwarte, ceny przelotów i hoteli są właśnie i suche południe oraz wilgotną i zieloną
wiosny (bo tylko te dwie pory roku tam wy- w listopadzie i na początku grudnia najniższe północ. Nigdy nie zapomnę nieba na grani-
stępują). w całym roku. Podobnie tanio jest przed lub cy tych dwóch klimatów. Kiedy jechaliśmy
po Wielkanocy, ale wtedy pogoda jest nieco z południa na północ i wjeżdżaliśmy samo-
gorsza. Choć wszystkie te powody wymie- chodem wysoko w góry porośnięte sosnami
nione wyżej są szalenie ważne, to jednak kanaryjskimi, ogromna tęcza, niczym brama,
Po drugie, jest tam bezpiecznie, zarówno urozmaicona uroda wysp, ich kultura i archi- otwierała przed nami bujnie zieloną krainę,
klimatycznie, jak i politycznie. Pozornie tektura, ale przede wszystkim spektakularne nieco chłodniejszą, ale za to zdecydowanie
groźne, bo pochodzenia wulkanicznego, krajobrazy, są największym wabikiem, przy- ładniejszą od suchego południa. Całymi go-
są jednak bardzo spokojne (wulkany są za- ciągającym co roku miliony turystów. dzinami mogłabym opowiadać o tej cudnej
stygłe, a ostatni wybuch miał miejsce po- wyspie wiecznej wiosny, dlatego zapraszam
nad 100 lat temu). Poza tym w dzisiejszym na bloga FotoReiseMania, gdzie przygoto-
niepewnym świecie kierunek wakacyjny, Dziś, u progu zimy, zapraszam na cieplutką wałam więcej szczegółów i zdjęć, a póki co,
w tym także trasa przelotu, powinien być Teneryfę, choć cudownie by było odwiedzić zebrałam tu kilka atrakcji, których nie można
dla nas ważnym kryterium wyboru. Wszyst- pozostałe wyspy archipelagu Makarone- pominąć będąc na Teneryfie.
kie trasy na zachód od nas są zapewne zji, w skład którego wchodzą portugalskie Wulkan Teide i najwyższy szczyt Hiszpanii
bardziej bezpieczne niż te nad Ukrainą czy wyspy Madera, Porto Santo i Azory; hiszpań- (3718 m n.p.m.); ogród botaniczny Loro Park;
Syrią. skie Wyspy Kanaryjskie (Teneryfa, Gran Ca- 500-metrowe klify Los Gigantes; Garachico
naria, Fuerteventura, Lanzarote, La Gomera, − miasteczko na lawie; 1000-letnie smocze
El Hierro i La Palma) oraz niepodległe Wyspy drzewo, typowa architektura kanaryjska
Po trzecie, Teneryfa (bo za nią właśnie tęsk- Zielonego Przylądka. Na wszystkich tych w miastach La Orotawa czy w La Laguna;
nię) należy do Hiszpanii, więc podróżujemy wyspach mieszkają łącznie ponad 3 miliony zielone serpentyny gór Mercedes i wioska
bez paszportów, wiz i profilaktycznych szcze- osób − śmiem przypuszczać, że szczęśliwych, Maska; Siam Park − największy w Europie
pień, a beztroską egzotykę mamy na wycią- park wodny, nawiązujący swą stylistyką do
gnięcie ręki. architektury Tajlandii; Las Teresitas − piękna
złocista plaża; oraz stolica Santa Cruz pamię-
tająca czasy Krzysztofa Kolumba.
Serdecznie zapraszam do czytania i oglądania
mojego bloga FotoReiseMania.blogspot.de

32

Ogrody zimowe

symbioza domu z ogrodem

ogrody zimowe pomiary & produkcja & transport & montaż
zadaszenia tarasów
nietypowe konstrukcje przestrzenne

fasady szklane
rolety i markizy
drzwi harmonijkowe i przesuwane
okna i drzwi z PCV i aluminium

wysoka jakość produktów
dogodne terminy
atrakcyjne ceny
realizacje w na terenie całej UE

Fabryka Ogrodów Zimowych Almont System

43-356 Bujaków, ul. Bielska 3

tel./fax: 0048 33 814 41 59
fax: 0048 33 821 10 12

e-mail: ogrodyzimowe@almontsystem.pl
www.almontsystem.pl

rok założenia firmy 1996 33

listopad - grudzień 2015

JEROZOLIMA

miasto trzech religii

Na Drogę Krzyżową uliczkami starej Jerozolimy chętnie wyruszam o świcie. Wiem, że to wbrew chronologii, bo Jezus

podążał na Kalwarię w godzinach przedpołudniowych. Ale wczesna pora pozwala mi uniknąć ulicznego zgiełku,

pokrzykiwań sprzedawców świeżych warzyw i owoców, widoku straganów, porozwieszanych na hakach sukien

i spodni, wyłożonej w pryzmach bielizny, natrętnych przywoływań do sklepów z dewocjonaliami. Można przeżyć

tę Drogę w kontekście czasu, tego sprzed dwóch tysiącleci.
Trzy tysiące lat historii Jerozolimy, trzy
najważniejsze miejsca wielkich religii; do licznych kościołów wzniesionych na odnaleźć tabliczki z informujące o kolejnych
chrześcijaństwa, judaizmu i islamu – miejscach, po których stąpał kiedyś Jezus. stacjach drogi krzyżowej. „Via Dolorosa” wy-
Wyznawcy każdej wiary tworzą sobie wła- brukowana jest półokrągłymi kamieniami
Kościół Świętego Grobu, Ściana Płaczu oraz sną, bardzo osobistą „Jerozolimę ducha”. ułożonymi w specjalny sposób przy każdej
Kopuła na Skale. Jerozolima to jedno z naj- Prawie każde miejsce odbija echo wyda- stacji. Co więcej, kamienie bruku z okresu
starszych, a zarazem jedno z najbardziej fa- rzeń sprzed tysięcy lat. Heroda wykopane w czasie robót włączono
do nowej nawierzchni. Tak więc krocząc śla-
scynujących miast świata, jakie do tej pory Za doliną, po lewej stronie, wznosi się dami ostatniej Drogi Jezusa, w niektórych
widziałem. Spacer po kamiennym bruku, Wzgórze Syjon. Znajduje się tam Wieczernik, miejscach staniemy na kamieniach pamię-
wśród budynków, które zgodnie z wielowie- Kościół Zaśnięcia Najświętszej Marii Panny tających tamte wydarzenia. „Polskie kwiaty”
kową tradycją wyłożone są piaskowcem wy- oraz symboliczny grobowiec króla Dawida, − tak można nazwać polskie akcenty na Dro-
dobytym z okolicznych wzgórz, pośród śpie- znanego wszystkim ze zwycięskiej walki dze Krzyżowej w Jerozolimie, a jest ich wiele.
szących do synagogi ubranych na czarno z Goliatem. Komuś, kto jest tu pierwszy III i IV stacja Drogi Krzyżowej uważane są za
mężczyzn i chłopców z pejsami − w akom- raz, aż trudno uwierzyć, że wszędzie jest stacje polskie. Formalnie kaplice te należą
paniamencie wzajemnie przenikających się tak blisko. Świątynia obok świątyni, kościół do katolików ormiańskich, zostały jednak
dźwięków: bijących dzwonów kościelnych, obok synagogi, synagoga obok meczetu. odnowione i ozdobione głównie dzięki sta-
głosów nawołujących wiernych do modlitwy Na tak małej przestrzeni działy się najważ- raniom przebywających tu podczasII wojny
oraz w hałasu ludzi załatwiających swoje co- niejsze biblijne wydarzenia. Od Abrahama
dzienne sprawy w tym najbardziej niezwy- do Jezusa. Ona dzieje się i dziś − trudna,
kłym mieście na świecie − to pasjonujące wymagająca refleksji historia.
i niezapomniane przeżycie.
Stare Miasto
Ślady trzech pielgrzymów
W samym centrum Jerozolimy znajduje się
Panorama miasta najlepiej widoczna jest otoczone murem Stare Miasto, gdzie zgiełk,
z Góry Oliwnej, kojarzonej przede wszyst- natłok ubiorów i aromatów tworzą atmosfe-
kim z pojmaniem i wniebowstąpieniem rę podobną do tej z czasów starożytnych, a
Jezusa. Nad miastem góruje widoczna z da- wśród wielu wąskich uliczek znajdziemy słyn-
leka i lśniąca muzułmańska Kopuła na Skale. ną„Via Dolorosa”, czyli Drogę Krzyżową, którą
To tu, w Jerozolimie, splatają się drogi trzech pokonują pielgrzymi z całego świata zgod-
religii, a pielgrzymi reprezentujący każdą nie z przyjętymi w chrześcijaństwie stacja-
z nich zdążają do swoich świętych miejsc mi Drogi Krzyżowej. Wijąca się początkowo
− Żydzi do Ściany Płaczu, muzułmanie do przez dzielnicę muzułmańską, a następnie
wspaniałych meczetów na szczycie góry chrześcijańską, prowadzi nas tą samą trasą,
Moria, a chrześcijanie wszystkich wyznań jaką pokonał Jezus, idąc na Golgotę. Warto

34

AKTUALNOŚCI PODRÓŻE

światowej żołnierzy polskich z armii genera- Wchodzę do środka Jezusowego grobu. Tuż nieopodal Ściany Płaczu znajduje się
ła Andresa. Płaskorzeźby nad wejściami do Nic nie przypomina grobu sprzed dwóch Kopuła na Skale, jedno z najważniejszych
obydwu kaplic wykonał Tadeusz Zieliński. tysiącleci. Zaraz przy wejściu do kaplicy miejsc dla muzułmanów. Zgodnie z ich tra-
Obok jest IV stacja, a w tamtejszej kaplicy znajduje się pierwsze pomieszczenie z ma- dycją Mohammed wzniósł się nocą do nieba,
widnieje… płaskorzeźba Matki Bożej Często- łym kwadratowym ołtarzykiem zrobionym aby otrzymać Koran, startując właśnie ze
chowskiej. Trzeci, niezmiernie ważny akcent z fragmentu kamienia, który zakrywał grób Wzgórza Świątyni. Dlatego też, aby nadać
znajduje się przy stacji XI, już na Golgocie. Chrystusa. Kolejne wewnętrzne i maleńkie temu miejscu odpowiednią rangę, wybu-
Przy ołtarzu w miejscu ukrzyżowania Jezusa pomieszczenie to właściwy grobowiec, gdzie dowano kopułę wyłożoną złotymi mozaika-
są dwa świeczniki, na których widnieje herb dzisiaj, pod marmurową pokrywą udekoro- mi, a licząca 61 metrów kopuła pokryta jest
Ojca Świętego Jana Pawła II. waną świecami, znajduje się miejsce złoże- obecnie pozłacaną blachą z dekorowanymi
nia ciała Jezusa. Jest ono zasłonięte z obawy wersami z Koranu.
Kalwaria przed wynoszeniem oryginalnych kamieni Każde miejsce, każdy budynek jest skarbem
przez wiernych. W sezonie letnim trzeba stać Jerozolimy, stanowiącym o jej wyjątkowości
Nieopodal Golgoty, zwanej inaczej Kalwa- w kolejce do wejścia nawet po kilka godzin, w oczach tak wielu ludzi przybywających
rią, wzgórza, na którym ukrzyżowano Jezu- ja stałem zaledwie 15 minut, wpuszczano po do Świętego Miasta. Nic więc dziwnego, że
sa, znajduje się Bazylika Grobu Pańskiego. 10 osób, każda z nich choć przez chwilę mo- starożytny kartograf umieścił Jerozolimę
To jedno z najświętszych miejsc chrześci- gła pomodlić się przy miejscu złożenia ciała. w centrum świata. Legenda mówi, że kiedy
jan. W miejscu, gdzie obecnie stoi bazyli- Warto choćby na chwilę w zadumie uklęknąć Bóg stworzył Ziemię, dał jej dziesięć miar
ka, Józef z Arymatei złożył ciało Jezusa do przed grobem. Nie mogłem uwierzyć, że oto piękności. Dziewięć z nich dał Jerozolimie,
grobu. Święte miejsce dzielone jest przez jestem w najświętszym miejscu, gdzie koń- a pozostałe rozprzestrzenił na resztę świata.
pięć kościołów: rzymsko-katolicki, grecko- czy się żywot ludzki, a zaczyna żywot wiecz- To piękno z jego urokami koniecznie musisz
ortodoksyjny, syryjski, jakobinów i koptyjski. ny. To miejsce niezwykłe, trudne do opisania. przeżyć i zobaczyć. Zwiedzając Jerozolimę,
Z zewnątrz bazylika niczym nie zachwyca. człowiek wznosi się duchowo i fizycznie;
Otwiera się ją codziennie o 4.00 lub 5.00, Ściana Płaczu wspina się na Wzgórza Judejskie, wchodzi
w zależności od pory roku, i jest ona otwarta do miasta świętego dla judaizmu, chrze-
dla zwiedzających nieprzerwanie do godziny Z Bazyliki Grobu Pańskiego udajmy się ko- ścijaństwa i islamu. Tak przynajmniej było
20.00 lub 21.00. Dzisiaj wnętrze kościoła jest niecznie do miejsca, do którego pielgrzymu- w moim przypadku.
podzielone na kilka sektorów, którym opie- ją Żydzi. Słynna Ściana Płaczu zbudowana
kują się przedstawiciele każdego z odłamów z olbrzymich bloków kamiennych, uważana
chrześcijaństwa. Zaraz przy wejściu znajduje jest przez Żydów za pozostałość świątyni
się duża kamienna płyta, wokół której zoba- Salomona, pod którą opłakuje się żydowskie
czymy modlących się w skupieniu ludzi, piel- wygnania, modli się, wypisuje prośby na ma-
grzymów całujących i dotykających kamień, łych karteczkach, które wciska się w szczeliny
który według tradycji jest kamieniem, na pomiędzy kamiennymi blokami. Pod Ścianę
którym balsamowano zwłoki Jezusa przed Płaczu oprócz Żydów przychodzą turyści
złożeniem go do grobu. Ludzie robią też ma- z całego świata, niezależnie od wyznania.
sowo zdjęcia. Wchodząc dalej, do wnętrza, Jedyną rzeczą, o której nie możemy zapo-
zobaczymy okrągłą ciemną kaplicę, do której mnieć, to okrycie głowy. Papierową jarmułkę
w kolejce stoi zawsze mnóstwo ludzi. otrzymamy przed wejściem.

l i s t o p a d - g r u d z i e ń 2 0 1 5 35

Lekarz Stomatolog Marktplatz 7, 85375 Neufahrn dr. medycyny dentystycznej
Specjalista Implantolog Tel. 08165-4866, Fax 08165-708676
Amalienstr. 60
Zakres leczenia: info@zahnarztpraxis-kozlowski.de
leczenie dzieci i dorosłych, www.zahnarztpraxis-kozlowski.de (przy Uniwersytecie)
profilaktyka,
wypełnienia światłoutwardzalne i porcelanowe, Gabinet mieści się w centrum Neufahrn 80799 München
leczenie kanałowe, na północ od Monachium, samochodem A9
korony, mosty i protezy, Lekarz
system CEREC , - kierunek Norymberga - zjazd Eching, Neufahrn, S-Bahn S1
implanty, Ogólny-Internista
leczenie paradontozy, GODZINY OTWARCIA:
szyny zgryzowe, FeldmannIrena
zabiegi kosmetyczne (np. wybielanie, licówki). pon. wt. śr.: 9.00-13.00 / 14.00-18.00
czw.: 11.00-18.00; pt.: 9.00-14.00 Landsberger Straße 497
Skorzystaj z naszych nowoczesnych pomieszczeń 81241 München
Telefon: 089/88 14 89
Dr. med. Małgorzata Ritter Fax: 089/82020328
feldmann.irena@yahoo.de
Specjalistka Medycyny Ogólnej Lekarz domowy i rodzinny Medycyna Estetyczna

82178 Puchheim badania zdrowotne, przedoperacyjne, Labor,
Adenauerstr. 6 EKG, Holter, Sonografia, Spirografia
badania okresowe kobiet , mężczyzn i młodzieży
Tel. 089/ 80 43 50 terapia zmarszczek : kwas hialuronowy, botulina
Fax 089/ 89 02 09 17 mezoterapia: wypadanie włosów, bóle stawów
www.arztpraxis-ritter.de
GODZINY PRZYJĘĆ:

pn. - pt. 9.00 – 12.00 oraz pn., wt., czw., 16.00 – 18.00

Josephsburg-Apotheke
BOŻENA NOWACZYK

Josephsburg-Apotheke ogólne usługi w zakresie opieki
Mariola Huber świadczenie opieki leczniczej
Josephsburgstr. 60
81673 München Berg am Laim pomoc w gospodarstwie
Tel.089/43660304 domowym, zakupy
Fax.089/43660306
e-Mail: josephsburg-apotheke@hotmail.com Stadtlohner Straße 16, 80687 München
www. josephsburg-apotheke.de Telefon: 089 / 546 11 378
Fax: 089/ 58 99 79 01
PORADY Dojazd: U2: Josephsburgstraße
w języku polskim, bułgarskim i rumuńskim Tramwaj Nr.19: Mutschellestraße e-mail: pflegedienst-sisi@web.de
Apteka znajduje się na rogu
Josephsburgstraße/Else-Rosenfeld-Straße http://www.pflegedienst-sisi.de

godziny otwarcia:
pon.-piąt. 8.30-18.30, sob. 8.30-12.30

36

TŁUMACZ SZKOŁA JĘZYKOWA
BIURO TŁU& MACZEŃ
P R Z Y S I Ę G ŁY
• kursy językowe:
języka polskiego i niemieckiego niemiecki, angielski, włoski, hiszpański i inne

wieloletnie doświadczenie • różnorodne formy kursów
teksty ekonomiczne, prawnicze, urzędowe • specjalne oferty dla firm
świadectwa i inne dokumenty • tłumaczenia
uwierzytelnienia NASZYM CELEM JEST ZREALIZOWANIE PAŃSTWA CELÓW!
tłumaczenia ustne
YCHer prachen prechen · M.A. Aneta ych · Dachauer Straße 18780 · 80992 München
Anna Reißig www.sych-sprachdienstleistungen.de · Tel. +49 (0)89-14 90 39 58 lub +49 (0)172-7 86 94 59

Altstadt 105, 84028 LANDSHUT
Tel./Fax: 0871 / 97 50 44 59
Mobil: 0170 / 2 44 09 69
E-Mail: anna.reissig@t-online.de
www.polnisch-niemiecki.com

Salon Fryzjerski

SERDECZNIE od 15€ od 13€
ZAPRASZA od 19€
PANIE od 35€
I PANÓW od 25€

od wtorku do piątku w godz. 9:30-18:00 Wiola, Renata, Anna, Konrad, Dawid, Eugeniusz
oraz w soboty w godz. 9:30-16:00 Zapraszają: pn-pt 9-19, sob 9-15

Tel.: 089 / 260 26 202

Herzog-Wilhelm-Str. 25, 80331 München
UWAGA: NOWY ADRES!!!!

Polski Salon Fryzjerski modne fryzury
perfekcyjne strzyżenie
Małgorzata Olech
i uczesania kosmetolog, pielęgniarka licencjonowana
koloryzacja
i pielęgnacja włosa Henna - Regulacja,
przedłużanie włosów Bezbolesne Oczyszczanie Twarzy,
prostowanie keratynowe Peeling Kawitacyjny - Ultradźwięki,
na najwyższym poziomie Mikrodermabrazja diamentowa
Zabiegi Anti - Age, Liftingujące,
Albert-Roßhaupterstr 112 81369 München Tel. 089/7144962 Likwidujące Trądzik i Blizny Potrądzikowe,
Niwelujące Przebarwienia i Naczynka,
endokrynologia . chiroterapia (kręgarz) . akupunktura Mezoterapia Igłowa i Bezigłowa,
Kwas Glikolowy, Migdałowy, Azelainowy
dr med tymiec Algi.Kolagen.Peptydy.Kwas hialuronowy.

lekarz internista - ogólny www.kosmetologin-margaret.eu

tel.: 089 488 493 . fax: 089 489 21 12 Kosmetyka naturalna firmy organicseries
Steinstr. 30 . 81667 München
Dr. med. Marian Tymiec 80538 München z tym
(S-Bahn) Rosenheimerplatz - (U-Bahn) Max-Weber-Platz Paradiesstrase 8
10%kuponem
Lehel (U4,U5,T-18) TANIEJ

tel.151 104 128 91
tel. 089/ 450 19 308

l i s t o p a d - g r u d z i e ń 2 0 1 5 37

AUTO NA ZAKUP SAMOCHODÓW
MAX
Dokumenty potrzebne do otrzymania kredytu:
Orleansstr. 70
81667 München Dowód osobisty lub paszport
Mobil 0 179 11 66 204 Karta do bankomatu
www.auto-max.eu Firmy: Gwerbe Anmeldung
(min. 2 lata)
BWA od księgowego
za ostatni rok

GdbR Meisterbetrieb USŁUGI
TRANSPORTOWE
Herzogstandstr. 24 81539 München
Tel.: 089/69398749 Krzysztof SAWICKI
Fax: 089/69398750
Mobil: 0163 7665261/62 PRZEWÓZ OSÓB / PRZESYŁEK
E-mail: firma@aku-gdbr.de
POLSKA-NIEMCY

MÓWIMY PO POLSKU WYKONUJEMY USŁUGI RÓWNIEŻ NA TERENIE POLSKI

w Polsce nr tel. 535 891 111
w Niemczech nr tel. 0170 727 9224
EŁK - FRANKFURT - MONACHIUM

38

POWSTANIE Dr. MU Debrecen Zsuzsanna Linde-Krakowsky
WARSZAWSKIE
D E R M AT O L O G ALERGOLOG
wystawa w Monachium
Viebigplatz 4, 80686 München
28 października tel. 089/573 356; fax 089/578 942
w Centrum Dokumentacji
Nazizmu w Monachium • Hautärztin
przy Brienner Str. 34 • Allergologie
otwarto wystawę • Venerologie
Der Warschauer Aufstand Wtorek 9.00-14.00 • Laserchirurgische Behandlung
Powstanie Warszawskie 1944 Czwartek 9.00-14.00 • Ästetisch-kosmetische Medizin
Piątek 9.00-14.00
Wystawę udostępniono w Centrum Dokumen- www.dr-linde.de
tacji Nazizmu, wybudowanym w miejscu, gdzie MÓWIMY PO POLSKU
stał „Braunes Haus“ (Brunatny dom), w którym (lekarz niemieckojęzyczny) D Ł U G O L E T N I E D O Ś W I A D C Z E N I E W D E R M A T O L O G I I
mieściła się centrala NSDAP. Uzupełnia ona
wiedzę o okupowanej Polsce, szczególnie Dr. med. Adam Konieczny
w kontekście ugruntowanego już niestety,
a jakże mylnego poglądu o jednym tylko po- Specjalista ginekolog i położnik
wstaniu wWarszawie, tym w getcie w roku 1943.
W otwarciu wystawy wziął udział mieszkający z rozszerzoną spezjalizacją w zakresie:
w Monachium powstaniec – Aleksander Men- „Specjalnej operatywnej ginakologii“ i
hard, były wieloletni dziennikarz Rozgłośni Pol- „Specjalnego położnictwa i perinatologii“
skiej Radia Wolna Europa. Z Warszawy przybyli były ordynator w Niemczech i wieloletni adjunkt
Artur Nowak-Far – podsekretarz stanu w MSZ Klinik w Heidelbergu i Münster (Westfalia)
i Jan Ołdakowski – dyrektor Muzeum Powstania
Warszawskiego. Obecny był konsul generalny Marktler Str. 2A
Andrzej Osiak, polscy oficerowie z NATO School 84489 Burghausen
w Oberammergau oraz niemieccy gospodarze Tel.: 0049 8677 3001
wraz z dyrektorem Centrum Winfriedem Ner-
dingerem. Operacje ginekologiczne , plastyczne i zabiegi kosmetyczne
Ogromne wrażenie na uczestnikach otwarcia Prowadzenie i nadzỏr ciąży normalnych i patologicznych
zrobił film pokazujący zrównaną z ziemią War- Onkologia ginekologiczna i chemioterapia
szawę. Będzie on wyświetlany przez cały czas Diagnostyka i terapia w zakresie ginekologii urologicznej
trwania wystawy, a więc do 28 lutego 2016. 3D- / 4D – Ultrasonografia
Patronat nad wystawą objęli prezydenci – Diagnostyka i terapia niepłodności
Joachim Gauck i Andrzej Duda. Organizatorzy:
Centrum Dokumentacji Nazizmu w Mona- Pon.– Pi. 8 – 12 Pon. i Czw. 15 – 18; Wt. 13 - 16
chium i Muzeum Powstania Warszawskiego
w Warszawie, przy współpracy z Konsulatem Dr med. Norbert Karasiński
Generalnym RP w Monachium.
Specjalista chorób kobiecych i położnictwa

- prowadzenie ciąży
- diagnostyka prenatalna
- leczenie niepłodności-diagnostyka i terapia
- cytologia
- operacje ginekologiczne, plastyczne brzucha i piersi
- oraz operacje miejsc intymnych w Wolfart Klinik

82152 Planegg k. Monachium
Bahnhofstr. 41

tel: 089 / 859 55 59

www.karasinski.de/pl

Godziny przyjęć:

pon-wt-czw 8-12 i 15-18; śr 10 -14 i 15:30 -19:30;
pt - dzień operacyjny (przyjęcia po wcześniejszym uzgodnieniu terminu)

Dojazd: S6, kierunek Tutzing, ósma stacja od Hauptbahnhof

Wystawa − DerWarschauer Aufstand/ Powstanie bez trudu ZADZWOŃ
Warszawskie 1944. bezpośrednio do Ciebie!!! 0871 97 46 335
Centrum Dokumentacji Nazizmu w Monachium,
Brienner Str. 34, lub
Od 29.10.2015 do 28.02.2016, wt. – niedz. 10.00 – 19.00
Szczegóły: ns-dokumentationszentrum-muenchen.de Moje Miasto 0163 153 00 57
dostawą do domu!
polonijne czasopismo z

. reklama polskich usług . porady . publicystyka . wydarzenia . kalendarium imprez .

l i s t o p a d - g r u d z i e ń 2 0 1 5 39

PORADNIK ZDROWIE

DIAGNOSTYKA laboratoryjna cz. I lek. stom.
Marian Znorowski
w stomatologii Podstawą jakiejkolwiek interwencji terapeutycznej jest rozpoznanie choroby,
jej odróżnienie od innych i zabezpieczenie diagnozy.
Zawrotne tempo w rozwoju materiałów Dobierając odpowiednie mediatory, można
dentalnych łącznie i rozwojem implan- dokonać dodatkowo kompleksowej oceny
tatów, ale też i rozwój wiedzy na temat rodzaju reakcji immunologicznej, obejmującej
immunologiczno-toksykologicznych zjawisk różne typy nieprawidłowych reakcji, zjawisk
oraz lepsze zrozumienie niezwykle złożonych pseudoalergicznych bez udziału komórek pa-
podstaw etiopatogenetycznych ogólnoustro- mięci.
jowych reakcji zapalnych − uwarunkowanych
zarówno podłożem genetycznym jak i złożoną Przy badaniu uczulenia na medykamenty
siecią wzajemnych oddziaływań czynników zaleca się kombinację testu pomiaru media-
hormonalnych oraz neurogennych pozosta- torów z testem aktywacji bazofilów tzw. ba-
jących w ścisłym związku z układem immuno- zotestem (ang. Basophil Activation Test, BAT),
logicznym − przyczynia się znacznie do roz- gdyż testy te obejmują nie tylko komórkową
odpowiedź odpornościową wywołaną przez
szerzenia zakresu diagnostyki w stomatologii, limfocyty T, ale także reakcje alergiczne zwią-
a jej przydatność sięga daleko poza określenie
drobnoustrojów w parodontologii uwzględ- zane z udziałem granulocytów. Aktywacja ba-
zofilów może być mierzona stopniem zmian
niając przy tym kompleksowość zapalnych morfologicznych lub pomiarem stężeń media-
procesów zarówno lokalnych, jak i ogólno- Uczulenie, reakcja alergiczna
ustrojowych. Analiza i charakterystyka oraz torów histaminy i cytokin uwolnionych przez
indywidualna regulacja procesów zapalnych bazofile podczas degranulacji.
staje się centralnym postulatem w diagnosty- Odkąd rozpoznano, że zapalenie odgrywa
ce, osiągnięcie czego jest wręcz niemożliwe centralną rolę nie tylko w przy chorobach Testowanie specyficznego uczulenia
bez diagnostyki laboratoryjnej. Toteż jej wzra- zwyrodnieniowych, w procesach starzenia komórkowego w stomatologii
stające znaczenie uwidacznia się niemalże we się, ale także przy problemach dentalnej nie-
wszystkich zakresach stomatologii. zgodności, w powstaniu i przebiegu paradon- Każdy materiał dentalny jest dla organizmu
tozy oraz zniszczeniu przyzębia, stają się coraz obcym elementem. Mimo iż nowe materia-
Nowe spojrzenie na diagnostykę bardziej powszechne badania laboratoryjne, ły dentalne wykazują zgodność biologicz-
w stomatologii które badają genetyczną atypową gotowość ną, mogą w rzadkich przypadkach wystąpić
zapalną określaną jako uczulenie czy reakcja u pacjentów reakcje uczuleniowe, alergie.
Diagnostyka laboratoryjna zajmuje się do- alergiczna. Odpowiedź immunologiczna na obcy mate-
starczaniem informacji ułatwiających bądź Szeroka paleta materiałów dentalnych, takich riał może prowadzić zarówno do reakcji lo-
umożliwiających rozpoznanie i różnicowanie jak metale, metakrylany, kompozyty, kleje kalnej, jak i do objawów ogólnoustrojowych,
chorób, prognozowanie i monitorowanie le- i cementy dentalne, materiały do wypełniania łącznie z odrzutem implantu.
czenia, czyli jego nadzór. Obecnie zauważa kanałów korzeniowych zęba, a także antybio- Istnieje szereg badań referencyjnych nadwraż-
się bardziej niż kiedykolwiek ścisły związek tyki, środki przeciwbólowe czy stosowane do liwości typu alergicznego, takich jak testy skór-
problematyki stomatologicznej z takimi ogól- znieczulenia miejscowego, a nawet środki po- ne, test transformacji limfocytów LTT, czy test
noustrojowymi chorobami o zapalnej cha- mocnicze z zawartością lateksu, z którymi jest tolerancji immunologicznej ITT, inaczej: test
rakterystyce, jak cukrzyca, reumatyzm, oste- kontakt w praktyce stomatologicznej, kryją uwalniania cytokin CYRA.
oporoza, przewlekłe infekcje, niewydolność w sobie ryzyko wystąpienia uczulenia czy re- Test skórny przedstawia jednak niebez-
serca czy układu krążenia, co nie pozostaje bez akcji alergicznej. Reakcje te mogą być różno- pieczeństwo początkowego podrażnienia.
konsekwencji dla współczesnej stomatologii. rodne, począwszy od alergii kontaktowej typu Ponadto jest to subiektywna metoda. Uczu-
Odpowiedni dobór środków diagnostycznych IV, poprzez reakcję z opóźnieniem typu II i III, lenie ogólnoustrojowe nie zawsze jest roz-
w przypadku, gdy w fotelu do leczenia zasiada a kończąc na reakcji natychmiastowej typu I. poznawalne na podstawie testu skórnego.
pacjent cierpiący na którąś z wymienionych Reakcja typu IV, nazywana też reakcją alergicz- Są to poważne powody do wątpienia w nie-
zawodność tego rodzaju testu.
wyżej chorób, wymaga wielokrotnie uzwględ- ną typu późnego, jest trudna do ewaluacji. Test transformacji limfocytów (LTT) jest meto-
nienia alergologicznej, immunologicznej, tok- Z uwagi na szczególny sposób przebiegu dą laboratoryjną do wykrywania specyficzne-
sykologicznej czy molekularno-biologicznej reakcji immunologicznej symptomy lokalne go uczulenia komórkowego, pozwalającą na
metody badania. Toteż diagnostyka w stoma- w jamie ustnej nie muszą wystąpić, a mani- zmierzenie odpowiedzi proliferacyjnej zakty-
tologii nabiera nowego wymiaru i interdyscy- festacje ogólnoustrojowe, takie jak ból gło- wowanych antygenem limfocytów. Chodzi
plinarnego znaczenia. wy, migrena, nerwobóle, bóle mięśni, bóle tu o podział komórek pamięci T limfocytów,
Centralnym zagadnieniem w przypadku re- stawów, fibromialgia, parestezje, zwiększone wywołany pod wpływem kontaktu z antyge-
akcji uczulenia jest równorzędność diagno- zmęczenie, zaburzenia snu i obniżenie nastro- nem względnie alergenem, czyli substancją
styki klinicznej z określeniem potencjału za- ju występują w fazie późnej. Stąd rozpoznanie obcą, którą organizm zamierza zniszczyć. Są to
palnego reakcji. W przypadku parodontozy związku między ekspozycją i pojawieniem się toksyny bakteryjne, metale, tworzywa sztucz-
czy zapalenia okołoimplantowego, pacjenci symptomów ogólnoustrojowych jest najczę- ne, leki, składniki żywności. Dodatnia reakcja
z genetycznie uwarunkowaną gotowością ściej niemożliwe. Dlatego też stwierdzenie w LTT dowodzi obecności komórek pamięci
zapalną czy pacjenci z chronicznym uwikła- uczulenia w nowoczesnej diagnostyce labora- limfocytów, specyficznych alergenów we krwi
niem stresowym, wykazują bardziej nieko- toryjnej dokonuje się poprzez pomiar stężenia pacjenta. Podstawowy problem tej metody
rzystny przebieg choroby i większą dege- uwolnianych mediatorów zapalnych przez ko- wyraża się w niejasności klinicznej oceny po-
nerację kości. Z drugiej strony ukryte stany mórki objęte reakcją w stosunku do substancji zytywnego wyniku. Przy tym wynik ten może
zapalne jamy ustnej mają wpływ ogólnoustro- testowej w teście tolerancji immunologicznej dotyczyć zarówno cichej reakcji uczuleniowej
jowy i dlatego ich zdiagnozowanie powinno (ang.: Immune Tolerance Test, ITT), nazywa- bez charakterystyki zapalnej, jak i reakcji od-
uwzględniać związek z chorobą sercowo- nym też testem uwalniania cytokin (ang.: pornościowej z klinicznie ważnymi sympto-
naczyniową, degeneracyjną i kancerogenną Cytokine Release Assay, CYRA). mami. Ponadto podwyższona ilość zaktywo-
czy z bezpłodnością. Jednocześnie nowocze- Tego rodzaju pomiar mediatorów umożliwia wanych limfocytów może być wyrazem reakcji
sna diagnostyka chorób ogólnoustrojowych stwierdzenie rodzaju danej reakcji immunolo- organizmu na antygen niezwiązany z reakcją
domaga się uwzględnienia sytuacji w jamie gicznej i jej ocenę kliniczną. Przy czym metoda uczuleniową.

ustnej, innymi słowy, współdziałania medycy- ta otwiera drogę do innych opcji w obiektywi- Dlatego też nowoczesna diagnostyka labo-
ny człowieka ze stomatologią, która odgrywa zowaniu reakcji immunologicznych na zanie- ratoryjna sprawdza zgodność biologiczną
niejednokrotnie rolę prewencyjną. czyszczenia, leki lub substancje chemiczne. wprowadzonego do organizmu materiału,

40

posługując się bardzo czułym testem, jakim dr Marian Znorowski Am Oberanger 14
jest test tolerancji immunologicznej (ang. 85221 Dachau
Immune Tolerance Test, ITT), nazywany też Tel.: 08131/729 440
testem uwalniania cytokin (ang. Cytokine
Release Assay, CYRA), tzw. stomatologia ogólna www.znorowski.de
Test CYRA ITT® stomatologia dziecięca praxis@znorowski.com
Test ten dokonuje pomiaru i analizy uwalnia-
nych przez komórki odpornościowe media- w szczególności: implanty profilaktyka i estetyka
torów tzw. cytokin po zetknięciu się z bada- profilaktyka i estetyka
ną substancją w kulturze krótkoterminowej ortodoncja
i pozwala na oszacowanie jakości reakcji nie- ortodoncja
zgodności oraz na odróżnienie alergii typu
IV od określonych postaci reakcji zapalnych, Akceptujemy EU tymczasową kartę ubezpieczeniową
pseudoalergii i reakcji nadwrażliwości. Akceptujemy EU tymczasową kartę ubezpieczeniową
W tym celu wyizolowane z krwi komórki ukła-
du odpornościowego (T Limfocyty) zostają pracujemy też w soboty mówimy po polsku 7 minut od S2 do praktyki
zmieszane z materiałem testowanym, co po-
zwala na stwierdzenie potencjału zapalnego BARBARA-APOTHEKE
w przypadku zaistnienia reakcji. Stwierdzenie Karin Kandziora
niezgodności biologicznej dentalnych meta- Farmaceuta
li, stopów, tworzyw sztucznych, materiałów 80798 München
kompozytowych i materiałów wypełniających (na rogu Schleißheimer Straße)
kanały zębne może mieć zarówno charakter Keuslinstraße 17
zapobiegawczy, jak i leczniczy. tel. 089 180 546
CYRA ITT® ma zdecydowaną przewagę nad U2 Josephplatz
dotychczasowym testem transformacji le-
ukocytów LTT, polegającym na zmierzeniu pon. - pt. 8.30 –18.30 sob. 8.45 –14.00
odpowiedzi proliferacyjnej zaktywowanych
antygenem limfocytów, czyli na wykrywaniu MÓWIMY PO POLSKU
komórek pamięci immunologicznej. Po pierw-
sze, przeprowadzenie testu trwa zaledwie Centrumimplanty to nasza pasja
2 do 3 dni, zamiast 7 do 8. Po drugie, testy te
przynoszą bardziej zróżnicowane określenie Stomatologii i Implantologii
rodzaju reakcji immunologicznej niż test LTT,
przy czym wymowa testu LTT (wykrywania Monachium – Giesing
komórek pamięci) mieści się już w rezultacie Dr. Olaf I. Januszkiewicz
testu CYRA dotyczącym pomiaru messenge- Tegernseer Landstraße 29, 81541 München
ra interleukiny 2, wywołującego proliferację
leukocytów. (dojazd: U2 Silberhornstraße)
Test tolerancji immunologicznej ITT, czyli test
uwalniania cytokin CYRA, umożliwia rozpo- 089 – 652 327 Godziny przyjęć -
znanie uczuleniowej reakcji immunologicznej, tylko po wcześniejszym ustaleniu terminu
dając przy tym zróżnicowaną wypowiedź co
do rodzaju tej reakcji. CYRA ITT®, to postępo- · Stomatologia zachowawcza i endodoncja
wanie techniczne w skali laboratoryjnej w celu · Pedodoncja
określenia reakcji nietolerancji materiałów sto- · Periodontologia
matologicznych. · Stomatologia estetyczna
Test ten poleca się przeprowadzić przy zaist- · Ortodoncja
nieniu nietolerancji środków znieczulających · Protetyka
stosowanych w stomatologii, materiałów · Chirurgia
dentalnych, przy wystąpieniu miejscowego · Implanty
zapalenia śluzówki jamy ustnej w przypadku · Wybielanie
alergii kontaktowej lub symptomów ogólno-
ustrojowych bez udziału lokalnej śluzówki, młoda entuzjastyczna kadra doświadczeni stomatolodzy sympatyczna atmosfera bezstresowe leczenie zębów
takich jak nieokreślone bóle, objawy słabości
i znużenia itp. l i s t o p a d - g r u d z i e ń 2 0 1 5 41
Dzięki temu testowi możliwe jest stwierdze-
nie uczulenia zarówno na materiały dental-
ne, zanieczyszczenia środowiskowe, jak i też
na artykuły spożywcze. Poprzez wybór od-
powiednich komunikatorów można dodat-
kowo dokonać kompleksowej oceny reakcji
immunologicznej i dzięki testowi można
rozpoznać różne rodzaje nieprawidłowych
odpowiedzi immunologicznych, jak również
zjawiska pseudoalergiczne bez udziału ko-
mórek pamięci.

Na pytania odpowiada

dr Marian Znorowski
tel.: 08131/729440; 089/9579500;
praxis@znorowski.com

Nowości z życia SV POLONIA Monachium

Oldboje A Oberliga

Dla beniaminka w Oberlidze, który od roku 2012
z roku na rok awansował, był to najciekawszy, ale
też i najtrudniejszy sezon.

Przeciwnicy w tej lidze to najlepsze drużyny Przy tej okazji chciałbym podziękować Figury. Po odejściu Klausa z klubu Da-
z Monachium i okolic (w grupie wiekowej wszystkim zawodnikom za ich wkład i zaan- riusz przejął funkcję trenera samodziel-
32+). Już po pierwszym meczu było jasne, gażowanie w tym sezonie, bez względu na nie odpowiedzialnego za drużynę, osią-
że utrzymanie się będzie możliwe tylko ilość rozegranych minut na boisku. Nie ilość gając wcześniej wspomniane wyniki.
dzięki intensywnym treningom i maksymal- minut była rozstrzygająca, ale Wasze podej- Obu, Klausowi i Dariuszowi, w imieniu
nemu zaangażowaniu każdego zawodnika. ście do zadania. zarządu składam serdeczne podziękowa-
Tak też się stało. Zaangażowanie i wola walki Oczywiście sukces nie byłby możliwy bez nia za ich pracę.
były głównymi atutami naszej drużyny. Dzię- pracy trenerów − Klausa Kothe i Dariusza
ki intensywnej pracy na treningach i harmo-
nii w drużynie zarówno na boisku, jak i poza
nim, udało się nie tylko utrzymać pozycję, ale
i zakończyć sezon na doskonałym 5 miejscu,
niedaleko za FC Bayern München e.V., który
uplasował się na miejscu 3.

Oldboje C Oberliga Jakby tego było mało, udało się jej dotrzeć drużynę, która swoją postawą zasłużyła na
do Półfinału Pucharu Seniorów! W ten to najwyższe uznanie. Nie byłoby to możliwe
Założona na początku tego roku drużyna, po- spektakularny sposób zespół składający bez Jana Rudnika, który przejął − jako trener
wstała z połączenia dwóch zespołów − DJK się z zawodnikow różnych narodowości i zawodnik − odpowiedzialność za zespół.
Sportbund Ost i SV Polonia München, zakończyła pokazał, że początkowe obawy o skutecz- Należą mu się za to podziękowania z naszej
swój tegoroczny sezon na świetnym 4 miejscu. ność i zgranie były pozbawione podstaw. strony.
Także w tym przypadku udało się stworzyć

Pierwsza Drużyna

Od poczatku sezonu, zainaugurowanego z koń- W imieniu Zarządu SV Polonia życzę za- pomyślności z okazji nadchodzących Świąt
cem sierpnia, było jasne, że chcemy po spadku wodnikom, trenerom, działaczom, sponso- Bożego Narodzenia, a także wszystkiego
z ligi okręgowej jak najszybciej do niej powrócić. rom, a przede wszystkim kibicom, wszelkiej dobrego w Nowym Roku 2016!
Dobrze się stało, że prawie cały skład drużyny
się utrzymał – za to serdeczne podziękowania
dla zawodników!

Rozpoczęło się też poszukiwanie trenera,
który byłby gotów podjąć się niełatwego
zadania. W końcu udało nam się pozyskać
na tę funkcję Daniela Kownackiego. Dzisiaj
już widać owoce jego pracy. Nawet jeżeli
wyniki nie zawsze to potwierdzają, to na
boisku gra zespolona w jedną całość dru-
żyna, drużyna, która chce coś osiągnąć.
Cieszymy się bardzo, widząc ten rozwój.
Życząc zdrowego i udanego sezonu, pa-
trzymy z nadzieją w przyszłość.

Unser Verein Wird Unterstützt Von:

42

11listopada MIĘDZYNARODOWY PRZEWÓZ OSÓB

BUSREISEN NACH POLEN / OMNIBUS TOURS TO POLAND

- połączenia autokarowe ze 100 miast niemieckich
do 165 miast polskich

- komfortowe autokary turystyczne z pełnym
wyposażeniem

- dobrze, solidnie, komfortowo, tanio!

Informacja i sprzedaż biletów w Niemczech

Biuro Podróży ORLAND - EUROBUS
Karl-Götz-Str. 17, 97422 Schweinfurt

Tel.: +49 9721 / 475 900

www.orland.de eMail: schweinfurt@orland.de

obchodzone jest co roku
11 listopada
dla uczczenia odzyskania
przez Polskę
niepodległości w 1918 roku,
po 123 latach rozbiorów.
Jest jednym z najważniej-
szych
polskich świąt państwowych.

11 listopada 1918 roku nastąpiło prze-
kazanie przez Radę Regencyjną władzy
nad podległym jej wojskiem Józefowi
Piłsudskiemu. Tego dnia, po pertrak-
tacjach Brygadiera z Centralną Radą
Żołnierską, wojska niemieckie zaczęły
wycofywać się z Królestwa Polskiego.
W nocy rozbrojono również niemiecki
garnizon stacjonujący w Warszawie.

Święto zostało ustanowione ustawą
z 23 kwietnia 1937 roku. Po wojnie
zostało zniesione przez komunistów,
a jego obchody zakazane. Powrócono
do nich po transformacji ustrojowej
w roku 1989. Dzień ten jest w Polsce
dniem wolnym od pracy.

l i s t o p a d - g r u d z i e ń 2 0 1 5 43

Dr. med. Kazimierz Kloczkowski Wir bWehir abenhdanedlenlnaallllee TTypyepnen

Specjalista Urologi Ortodoncja Berg-am
Chirurgi T
Dr.mDerd. .mdeedn.tdAegnntieAs.zGkareGmrmeminmgeinrger
WARSZAWA MONACHIUM Jose

Choroby dróg moczowych, Berg-am-Laim-Str. 147, 81F6a7c3hMzaühncnhäernztin für KiefeTreol.r0t8h9o/4p3ä1d0ie93 30, Fax 089/43 10 93 32
prostaty, jąder Riem-Arcaden, Werner Eckert Str. 10, 81829 München Tel. 089/43 57 07 57
Poing, Alte Gruber Str. 6 Tel. 08121/9 95 90 55
oraz diagnostyka i leczenie
zaburzeń potencji męskiej info@dr-gremminger.de www.dr-gremminger.de

Luitpoldstraße 7, 87629 Füssen Logopädie Terapia wszystkich zaburzeń mowy
Tel: 08362940738 u dzieci (także przy wielojęzyczności),
Mobil: 1603156973 im Münchner Osten jak również neurologicznych zaburzeń
kloczkowski@t-online.de mowy u dorosłych (Afazja, Dysartria).
Terapia
Terminy przyjęć po uzgodnieniu mowy TERAPIA MOŻE ODBYWAĆ SIĘ PO POLSKU
telefoinicznyn
Przyjmujemy pacjentów prywatnych oraz ubezpieczonych
we wszystkich kasach chorych

Anna Machowski Nasz gabinet znajduje się w Kirchtruderingu/am
Renate Fischer Moosfeld w pobliżu Messestadt Riem

Teuchertstr. 28, 81829 München DOJAZD:
Tel.: 089-189 042 09
Mobil: +49-(0) 179 676 32 72 U2 - kierunek Messestadt Ost - stacja Moosfeld
S4 - kierunek Ebersberg - stacja Trudering
sprachtherapie_machowski@yahoo.de autobus nr 139 z Messestadt Riem - przystanek
Truchthari-Anger

Od wszystkich przystanków i stacji 3-5 min. pieszo

NAUKA jazdy

Perlacherstr. 67

81539 München

Giesing PKW-LKW-KRAD

FAHRSCHULE BATYRA

tel.: 089 69 77 73 74
Mobil: 0176 210 412 79

www.fahrschule-batyra.de

prawo jazdy również w j. polskim w kategoriach:

B - BE - C1 - C1E - C - CE

44

PORADNIK COŚ NA ZĄB

SBerg am Laim S2 Dr. med. dent. Ewa Duszkiewicz
S6
Baumkirchner Str. A. Gremminger autorka bloga www.jedzzapetytem.pl, o sobie:
Tmra-Lmai1m9-Str. Przyjechałam do Monachium dwa lata po studiach. Miał być rok,
ephsburgstr. Kreillerstr. Kieferorthopädin
a tu 10 właśnie minęło. Lubię Bawarię, nawet bardzo ją lubię.
U U2 Berg-am-Laim-Str. 147 Dobrze się tu czuję, więc sobie tu żyję. Ale kocham też moją
81673 München Warmię i Mazury, z których pochodzę. Mimo że tu żyję, to
Josephsburg T 089.43 10 93 30 Polka ze mnie z krwi i kości. Lubię nasze polskie tradycje i sta-
F 089.43 10 93 32
info@dr-gremminger.de ram się je pielęgnować. Jeśli chodzi o moje preferencje kulinarne,
www.dr-gremminger.de to zdecydowanie wygrywa kuchnia śródziemnomorska, ale na
mielonego z buraczkami mojej Mamy zawsze mam ochotę. A tak
właściwie, to w moim jadłospisie znajduje się wszystko, na co mam
ochotę.

W Polsce − a jakże − trzymamy się tego
planu, a nawet go przekraczamy, oczywi-
ście przy suto zastawionych stołach. Efekt
jest taki, że na początku stycznia toczymy
się do Niemiec, już po drodze obmyślając
dietę cud i plan ćwiczeń ze znaną trenerką
fitness Ewą Chodakowską.

Czym chataŚ W I Ę T A W P O L S C Ebogata Jak nie popaść w świąteczne obżarstwo?
To trudne zadanie, szczególnie wobec pol-
czyli jak poradzić sobie z polską gościnnością skiej gościnności hołdującej odwiecznym
zasadom„czym chata bogata” i„postaw się,
Idą święta. Wielu z nas planuje wyjazd W pracy lunch typu sałatka z kurcza- a zastaw się”.
do kraju. Tradycja polskich Świąt Bo- czkiem, tuńczykiem itp., a wieczorem coś
żego Narodzenia i Wigilii jest bowiem delikatnego. Można jednak porozmawiać wcześniej −
bardzo silna. Możemy być z niej dum- przynajmniej z najbliższymi − by ograniczyli
ni. Problem tylko z przetrwaniem Polskie święta wywracają ten porządek do obfitość świątecznego menu, można spró-
tego świętowania bez uszczerbku na góry nogami. Wszyscy chcą się z nami zo- bować podsunąć im przepisy mniej kalo-
zdrowiu i wyglądzie. Jest jeszcze czas, baczyć, my też pragniemy rycznych i mniej znanych potraw. Dlatego
by się nad tym zastanowić. nacieszyć się bliskością ro- przedstawiam dziś jeden z takich niestan-
dziny i znajomych. Zanim dardowych przepisów, zawierający skład-
Żyjąc i pracując w Niemczech, mamy już więc ruszymy, planujemy niki, które w okresie świątecznym goszczą
nieco inne przyzwyczajenia niż nasze dokładnie: Wigilia u mamusi, na naszych stołach. Ich połączenie, mimo
rodziny w Polsce. Rano musli albo jogurcik, pierwszy dzień świąt u cioci, że takie proste, może zaskoczyć domowni-
ewentualnie croissant lub Butterbrezn. drugi u babci. Między świę- ków i gości.
tami znajomi i reszta rodziny,
a Sylwester u szwagierki.

Składniki na kotleciki z rybą:

300g ziemniaków obranych i pokrojonych na drobniejsze kawałki
200g wędzonej ryby rozgniecionej widelcem
1 mała cebula drobno skrojona w kostkę

garść posiekanej zielonej pietruszki
1 jajko, rozkłócone

bułka tarta, sól, pieprz, cytryna do skropienia
Sos:

250g jogurtu naturalnego Ziemniaki należy ugotować w osolonej wo- Jogurt, majonez, ogórki i rzeżuchę wymieszać,
dzie, odcedzić i utłuc. Wymieszać z cebulą, doprawić solą i pieprzem. Kotleciki smażyć na
3 łyżki majonezu pietruszką i rybą. Doprawić solą i pieprzem. oleju do zarumienienia, po kilka minut z każdej
Wilgotnymi rękoma formować niewielkie ko- strony. Podawać z sosem, skropione cytryną.
2 ogórki konserwowe pokrojone tleciki. Obtoczyć je w jajku i bułce tartej i odsta-
w drobną kosteczkę lub starkowane wić na chwilę. W tym czasie przygotować sos. SMACZNEGO

rzeżucha, około 2 łyżek, posiekana
(opcjonalnie)

l i s t o p a d - g r u d z i e ń 2 0 1 5 45

AKTUALNOŚCI KULTURA

Ukończyła
orłowskie Liceum Plastyczne,

studiowała na Europejskiej
Akademii Sztuk i gdańskiej Akademii

Sztuk Pięknych.
Wiele wystawia, angażuje się
w rozwijanie plastycznych talentów
uzdolnionych w tym kierunku dzieci.

Mieszka w Bawarii.

Nie czekaj. Pora nigdy nie będzie w sam raz.
naMdOziTśTO

TWOJA Powrócił na ekrany telewizorów hit
TWARZ ramówki Telewizji Polsat „Twoja twarz
BRZMI
ZNAJOMO brzmi znajomo”.

To już czwarta edycja tego niezwykle popu-
larnego programu. Biorą w nim udział polskie
gwiazdy, których zadaniem jest jak najwier-
niejsze odwzorowanie wylosowanych przez
siebie wokalistów. Liczy się charakteryzacja,
taniec oraz głos. Zwycięzca odcinka otrzy-
muje czek o wartości 10 000 złotych, który
przekazuje na wybrany przez siebie cel cha-
rytatywny.
Trenerem, nauczycielem śpiewu, uczącym
gwiazdy jak najwierniejszego zbliżenia się do
oryginału jest Agnieszka Hekiert, która nade-
słała nam zdjęcia z planu ósmego odcinka
czwartej edycji programu, który wyemito-
wano 24 października. W programie wystą-
pili jej podopieczni − Michał Grobelny jako
Zbigniew Wodecki, Zosia Zborowska jako
Steven Tyler z zespołu Aerosmith i Bartek
Kasprzykowski jako Meghan Trainor.

Agnieszka Hekiert w w w. h e k i e r t . c o m

- wokalistka jazzowa, czynnie działająca na scenie europejskiej. W Polsce jest jednym z najlepszych vocal coach’ów
(trenerów śpiewu) pracujących z młodymi, zdolnymi wokalistami w programach Mam Talent, X-Factor, Fabryka
Gwiazd (2008), My Camp Rock II (2010), a obecnie Twoja Twarz Brzmi Znajomo. W 2012 ukazała się nowa płyta
Agnieszki„Stories”nakładem Universal Music Polska (dostępna w iTunes i dobrych sklepach muzycznych).

46

AKTUALNOŚCI KULTURA

L I S T O PA D / G R U D Z I E Ń

MONACHIUM Wystawa Der Warschauer Aufstand/Powstanie Warszawskie 1944. Centrum Dokumentacji Nazizmu w Monachium, Brienner Str. 34,
wt.–niedz 10.00–19.00. Szczegóły: http://www.ns-dokumentationszentrum-muenchen.de
29.10.2015 − 28.02.2016


6.11.2015 18:00 Nauka gry w brydża. Brydż towarzyski i sportowy w Klubie Brydżowym przy Stowarzyszeniu Polsko-Niemieckim „LECH” e.V.
Miejsce:
Dominikuszentrum, Hildegard-von-Bingen-Anger 1-3, informacje: Jadwiga Suchocka, tel.: 089/ 201 12 70. (www.bezatu.de).
Kolejne spotkania: 20.11.2015, 4.12.2015, 18.12.2015.

11.11.2015 19:00 Narodowe Święto Niepodległości – Msza za Ojczyznę. Kościół św. Barbary, Monachium, Infanteriestraße 15

14.11..2015 18:00 XX Polsko-Niemiecki Festiwal Kultury „Razem we wspólnej Europie 2015“ – Kuźnia Talentów, Anton-Fingerle-Bildungszentrum, Schlierseestr. 47,
Monachium-Giesing. Organizacja Polonia e.V. Monachium. Informacje: 089/63 74 174 www.festivalpolonia.com Wstęp wolny!

15.11.2015 18:00 Künstlerhaus – Millerzimmer, Lenbachplatz 8. Bogusława Hubisz-Sielska − Viola, Mariusz Sielski – Klavier. Programm: Fryderyk Chopin
u.a., Eintritt 15€, Erm. 12€, Tel. 089 / 59 91 84–0 www.kuenstlerhaus-muc.de

25.11−29.11.2014 Cinepol – 5. Festiwal Polskich Filmów w Monachium, Kino Monopol Schleißheimer Str. 127; Vorverkauf ab 05.11. unter www.monopol-kino.de,
weiteren Infos: www.cinepol.de

06.12.2015 11:00 Allerheiligen-Hofkirche der Residenz – Polnische Weisen

31.12.2015 20:00-5:00 Bal Sylwestrowy w Monachium, zgłoszenia do 20.12. Informacje: Barbara Grabowski tel.: 089/6708230, 017663193087, bg-syrenka@gmx.de

BACKN AN G Joanna Mrozowska, Aldona Siech − Ausstellung „Polnische Sichten“, werktags 14.00−18.00, samstags 10.00−14.00, Vernissage mit polnischem
Kulturnachmittag am Sonntag, 8.11, 14.00 Uhr. Galerie Kerstan Im Biegel 9 71522 Backnang, +49 7192 9358723 info@andreas-kerstan.de,
7−22.11.2015 www.Mariola-Kuenstleragentur.de


D ACH AU Max-Mannheimer-Studienzentrum (gemeinsam mit dem Deutsch-Polnischen Jugendwerk) – Fortbildung für Lehrer(innen) aus Deustchland
und Polen, Tel. 08131 61770, www.mmsz-dachau.de
18−22.11.2015

Polecamy stronę Deutsch-Polnische Gesellschaft e.V. (Towarzystwo Niemiecko-Polskie Monachium) z aktualnymi terminami (www.dpgm.de)

Zalecamy sprawdzenie terminów u organizatora.

l i s t o p a d - g r u d z i e ń 2 0 1 5 47

48

AKTUALNOŚCI LITERACKIE

Foto: znak.com.pl Pozycja
dla

praktykujących

Joanna Mielewczyk wychowała się we Wrocławiu, pracowała w Warszawie, a od niedawna Małgorzata
żyje w Monachium. Ukończyła dziennikarstwo na Uniwersytecie Wrocławskim, a pierwsze Gąsiorowska
zawodowe kroki stawiała w gazecie „Słowo Polskie” i w Radiu Wrocław. Od roku 2004
pracuje dla Programu Trzeciego Polskiego Radia i prowadzi tam dwie audycje: Matkę Polkę
Feministkę oraz Seks nasz powszedni. Niedawno ukazała się jej pierwsza książka Seks.
Pozycja dla praktykujących. O niej i o kulisach swojej pracy opowiada autorka w rozmowie
z Małgorzatą Gąsiorowską.

MG: Od niedawna mieszkasz w Monachium. Matka Polka Feministka i Seks nasz powszedni się nowość, czyli specjalny komentarz, tzw.
Jakie są Twoje pierwsze wrażenia? – są autorskimi projektami, ponieważ dotąd praktyczna końcówka, która jest rodzajem
JM: Przyjechaliśmy z mężem i synami na byłam wydawcą kultowej audycji Zapraszamy podsumowania każdego z 14 rozdziałów.
początku września i pewnie dlatego, że to do Trójki. Tej porannej. I z tego akurat musia- Moim marzeniem jest ciąg dalszy„Seksu. Pozy-
rodzinna decyzja, większość rzeczy, któ- łam zrezygnować w związku z wyjazdem. cji dla praktykujących”, ponieważ pojawiło się
re zrobiły na mnie wrażenie, związana jest Poza tym współpracuję z gazetami. Właśnie wiele nowych, niesamowitych tematów, które
z dziećmi. I tak przede wszystkim zwróciłam ukazała się moja rozmowa z pedagogami na poruszaliśmy w audycji.
uwagę na świetne ścieżki rowerowe, place temat wypuszczania dzieci z gniazda w gaze- MG: Twoja książka zbiera bardzo dobre re-
zabaw, parki, miejsca, gdzie można rodzin- cie Newsweek Psychologia Extra, a teraz cze- cenzje i ja również uważam, że jest świetna,
nie odpoczywać. kam na publikację rozmowy w Urodzie Życia. ale bardzo ciekawi mnie, co według Ciebie
MG: Czy, mieszkając tutaj, będziesz konty- MG: W którym momencie zakiełkowała myśl wyróżnia ją wśród innych tego typu?
nuowała swoją współpracę z Trójką? o książce i czy możemy się spodziewać kolejnej? JM: Bardzo dziękuję. Cieszę się, że książka Ci
JM: Tak. Szczęśliwie okazało się, że będę JM: Myśl o książce zakiełkowała najpierw się spodobała. Myślę, że jej siłą jest to, że od-
nadal mogła nagrywać rozmowy na temat w głowach redaktorów Znaku. I udało im powiada na prawdziwe pytania. Że słuchacze
rodzicielstwa. Jest to dla mnie niezwykle się przekonać mnie do pomysłu. To było proszą o poradę, a nam łatwo się utożsamić
ważne, bo spotkania z rodzicami również zaledwie po 8 audycjach, które pojawiły się z ich problemami. Bo są takie, jakie towa-
mnie – mamę – rozwijają. Będę też prowa- na antenie, więc bardzo szybko. Ale też bez rzyszą nam wszystkim. To nie jest książka o
dzić audycję Seks nasz powszedni, w której problemu ustaliliśmy formułę. Chodziło o pozycjach seksualnych, choć i takie wątki się
wraz ze specjalistami: psychologami, psy- to przede wszystkim, by w książce zawrzeć pojawiają. To rozmowy o tym, co w seksie za-
chiatrami, seksuologami, ginekologami pytania i wątpliwości słuchaczy wraz z od- wodzi najbardziej, czyli o komunikacji. O tym,
rozmawiam na temat naszej intymności. powiedziami specjalistów. Oraz by pojawiła że musimy się siebie w związku nauczyć.
Okazało się, że moje szefowe uważają, że O tym, że nasze potrzeby się zmieniają, bo po-
wyjazd nie jest przeszkodą, będę przyjeż- jawiają się dzieci, bo się starzejemy, bo czasem
dżać do Warszawy, do Trójki, i wykorzysty- są i choroby, ale zawsze warto spróbować po-
wać każdą minutę na przygotowywanie walczyć o intymność, o namiętność. I myślę,
i zbieranie materiału. A montażem zajmę że siłą tej książki może być to, że pojawia się
się w Monachium. w niej aż 26 specjalistów. To ogromny walor,
że nad naszym życiem intymnym pochyla się
MG: Jesteś związana z Polskim Radiem oraz tak wielu rewelacyjnych ekspertów. Uchylę
z Wydawnictwem Znak. Czy są jeszcze inne rąbka tajemnicy. Z wydawnictwem rozma-
projekty? wialiśmy o 10 rozdziałach, jest 14! I książka
„Seks. Pozycja dla praktykujących” ma prawie
JM: Większość projektów związana jest 400 stron. Ale też jest bardzo przyjaźnie wy-
z Trójką. Każdy, kto choć raz słuchał tej dana, można spokojnie zabrać ją do łóżka,
rozgłośni, wie, że wciąga, przywiązu- nie jest ciężka i nie rozklei się.
je i sprawia, że nic już nie smakuje MG: Po prostu muszę spytać. Jakiego radia
tak samo. Chodzi o świetną mu- słuchasz?
zykę, dziennikarzy, którzy są JM: I tu Cię nie zaskoczę. Trójki. Mam swoje
entuzjastami tego, co robią. ulubione audycje, a teraz słucham jej znacz-
O otwartość słuchaczy, którzy nie częściej niż w Polsce, gdy wracałam
są bardzo często inspiracją. z pracy i odpoczywałam w ciszy. Lubię też
Dlatego cieszę się, że obok Radio Wrocław, także ze względu na sen-
mojej pracy zawodowej udało tyment, bo w nim rozpoczynałam swoją
mi się w Trójce stworzyć – wraz radiową przygodę. A tu, w aucie, mam usta-
z Krystianem Hanke − dwa audio- wioną stację Bayern 3.
przewodniki po Sopocie i moim
rodzinnym Wrocławiu. To takie Na ciąg dalszy wywiadu zapraszam na www.
dźwiękowe spacery po mieście, magotaczyta.blogspot.de.
pełne anegdot, opowieści o cie-
kawych miejscach. Obie audycje – l i s t o p a d - g r u d z i e ń 2 0 1 5 49

Joanna Mielewczyk (foto: PolskieRadio.pl)

50