กลุ่มดาวคนคู่ (Gemini) หรือดาวฝาแฝด

รายงาน

เร่ือง กลุ่มดาวคนคู่ (Gemini) หรือดาวฝาแฝด

เสนอ
อาจารยบ์ ณั ฑิต ผอ่ งผ้งึ

จดั ทาโดย

สามเณรภาณุวฒั น์ ม่วงมี

ช้นั มธั ยมศึกษาปี ท่ี 6

รายงานเล่มน้ีเป็นส่วนหน่ึงของวชิ าโลกดาราศาสตร์และอวกาศ ( ว30105 )

ภาคเรียนท่ี 1 ปี การศึกษา 2565

โรงเรียนมหาวชิราลงกรณราชวทิ ยาลยั
จงั หวดั พระนครศรีอยธุ ยา อาเภอวงั นอ้ ย

ตาบลสนบั ทึบ
13170

ก

คำนำ
รายงานเล่มน้ีจดั ทาข้ึนเพ่อื เป็นส่วนหน่ึงของวชิ าโลกดาราศาสตร์และอวกาศ ช้นั ม.6 เพือ่ ใหไ้ ดศ้ ึกษาหา
ความรู้ในเร่ือง กลุ่มดาวคนคู่ (Gemini) หรือดาวฝาแฝดและไดศ้ ึกษาอยา่ งเขา้ ใจเพอ่ื เป็นประโยชน์กบั การเรียน
ผจู้ ดั ทาหวงั วา่ รายงานเล่มน้ีจะเป็นประโยชน์กบั ผอู้ า่ นหรือนกั เรียนนกั ศึกษาที่กาลงั หาขอ้ มูลเร่ืองน้ีอยู่
หากมีขอ้ แนะนาหรือขอ้ ผดิ พลาดประการใดผจู้ ดั ทาขอนอ้ มรับไวแ้ ละขออภยั มา ณ ที่น้ีดว้ ย

จดั ทาโดย

สามเณรภาณุวฒั น์ มว่ งมี

สำรบญั ข

เร่ือง หนา้
คานา ก
สารบญั ข
กลุ่มดาวคนคู่ (Gemini) หรือดาวฝาแฝด 1
องคป์ ระกอบของกลุ่มดาวคนคู่
ตานานกลุ่มดาวคนคู่ 2-3
บรรณานุกรม 3

1

กล่มุ ดำวคนคู่ (Gemini) หรือดำวฝำแฝด

กล่มุ ดำวคนคู่ (Gemini) เป็น 1 ใน 88 กลุ่มดาวสากล (Constellations) ของโลก และเป็นหน่ึงในสมาชิก
กลุ่มดาวจกั รราศี (Zodiac) บนซีกฟ้าเหนือ หรือท่ีเรารู้จกั กนั ในนามของ “กลุ่มดาวราศีเมถุน” ครอบคลุมพ้ืนที่
ราว 514 ตารางองศาหรือมีขนาดใหญ่เป็นลาดบั ที่ 30 ของกลุ่มดาวสากลท้งั หมด

กลุ่มดาวคนคู่ยงั เป็นกลุ่มดาวฤกษท์ ่ีสวา่ งที่สุดกลุ่มหน่ึงในน่านฟ้าโลก โดยสามารถพบเห็นไดต้ ้งั แตใ่ นช่วงฤดู
หนาวไปจนถึงฤดูใบไมผ้ ลิของฝั่งซีกโลกเหนือ หรือระหวา่ งเดือนธนั วาคมถึงเดือนพฤษภาคม ขณะที่บนทอ้ งฟ้า
ฝั่งซีกโลกใตส้ ามารถพบเห็นกลุ่มดาวคนคู่ไดเ้ ช่นเดียวกนั โดยเฉพาะในช่วงฤดูร้อน

นอกจากน้ี กลุ่มดาวคนคู่ยงั เป็น 1 ใน 48 กลุ่มดาวด้งั เดิมที่ถูกจารึกอยใู่ นบนั ทึกของปโตเลมี (Ptolemy) ในช่วง
ศตวรรษท่ีสอง เช่นเดียวกบั กลุ่มดาวแมงป่ อง (Scorpius) ซ่ึงถูกทาการสารวจมาต้งั แตใ่ นยคุ อารยธรรมแรกเริ่ม
ของมนุษยชาติ เป็ นกลุ่มดาวที่ถูกบนั ทึกอยใู่ นคมั ภีร์ฤคเวท หรือ “พระเวท” ของอินเดียเม่ือราว 3,500 ปี ก่อน โดย
ท้งั ในอารยธรรมตะวนั ออกและตะวนั ตก ผคู้ นเรียกขานกลุ่มดาวกลุ่มน้ีวา่ “ดาวฝาแฝด” (Twins)

2

องค์ประกอบของกล่มุ ดำวคนคู่

กลุ่มดาวคนคู่ ประกอบไปดว้ ยดาวฤกษส์ ุกสวา่ งหลายสิบดวง เรียงตวั กนั จนมีลกั ษณะคลา้ ยมนุษยส์ อง
คนจบั มือกนั โดยมี “ดาวพอลลกั ซ์” (Pollux) และ “ดาวคาสเตอร์” (Castor) ประกอบข้ึนเป็นส่วนศีรษะของพ่ี
นอ้ งฝาแฝดพอลลกั ซ์ และคาสเตอร์ตามตานานกรีกโบราณ

โดย 8 ดวงดาวหลกั ในกลุ่มดาวคนคู่ ประกอบไปดว้ ย

1. พอลลกั ซ์ (Pollux) เป็นดาวยกั ษแ์ ดง (Red giant star) ที่สวา่ งที่สุดดวงหน่ึงในน่านฟ้าโลก เป็นดาวฤกษ์
ที่อยหู่ ่างจากโลก 34 ปี แสง มีขนาดใหญ่กวา่ ดวงอาทิตยข์ องเราราว 10 เทา่

2. คาสเตอร์ (Castor) เป็นดาวฤกษท์ ี่สวา่ งท่ีสุดเป็นลาดบั ที่ 2 ในกลุ่ม อยหู่ ่างจากโลกราว 52 ปี แสง เป็น
ดาวในระบบดาวพหุ (Multiple star system) คือ มีดาวฤกษถ์ ึง 6 ดวงโคจรรอบกนั และกนั

3. อลั เฮนา (Alhena) เป็นดาวแคระเลก็ สีน้าเงิน (Blue subdwarf star) ท่ีอยหู่ ่างจากโลกประมาณ 105 ปี แสง
4. เมบซูทา (Mebsuta) เป็นดาวยกั ษใ์ หญ่สีเหลือง (Yellow supergiant star) อยหู่ ่างจากโลกราว 840 ปี แสง

มีมวลมากกวา่ ดวงอาทิตยร์ าว 20 เทา่
5. โพรพุส (Propus) เป็นดาวแปรแสง (Variable star)ที่มีความสวา่ งไมค่ งที่และอยใู่ นระบบดาวพหุ

ประกอบไปดว้ ยดาวฤกษ์ 3 ดวง อยหู่ ่างจากโลกราว 380 ปี แสง
6. อลั ซิร์ (Alzir) เป็นดาวฤกษท์ ่ีอยหู่ ่างจากโลกราว 60 ปี แสง มีความสวา่ งมากกวา่ ดวงอาทิตยร์ าว 11 เท่า
7. วาแซท (Wasat) เป็นดาวฤกษใ์ นระบบดาวพหุ อยหู่ ่างจากโลกราว 61 ปี แสง
8. เมกบูดา (Mekbuda) เป็นดาวยกั ษใ์ หญส่ ีเหลืองอยหู่ ่างจากโลกราว 1,200 ปี แสง มีรัศมีกวา้ งกวา่ ดวง

อาทิตยข์ องเราถึง 60 เท่า

3

นอกจากดาวฤกษส์ ุกสวา่ งหลายสิบดวงแลว้ กลุ่มดาวคนคู่ยงั ประกอบไปดว้ ยวตั ถุในหว้ งอวกาศลึก
(Deeps-sky objects) มากมาย เช่น กระจุกดาวเปิ ด M35 (Open Cluster) ที่มีดาวฤกษเ์ กิดใหมร่ วมกลุ่ม
กนั มากกวา่ 200 ดวง รวมถึงเนบิวลารูปร่างต่างๆ เช่น เนบิวลาเอสกิโม (Eskimo Nebula) เนบิวลาเมดูซา
(Medusa Nebula) และเนบิวลาแมงกะพรุน (Jellyfish Nebula) ซ่ึงเป็นเศษซากของดาวฤกษห์ ลงั การ
ระเบิดคร้ังใหญ่ หรือ “ซูเปอร์โนวา” (Supernova) เมื่อ 3,000 ถึง 30,000 ปี ก่อน

ตำนำนกลุ่มดำวคนคู่

ในตานานกรีกโบราณ กลุ่มดาวคนคู่เป็นตวั แทนของพ่นี อ้ งฝาแฝดบุตรชายของราชินี “เลดา” (Leda)
แห่งเมืองสปาร์ตา (Sparta) ท้งั คู่เป็นบุตรชายร่วมมารดาต่างบิดา โดยพอลลกั ซ์ (Pollux) เป็นบุตรที่เกิดจากเทพ
เจา้ ซุส (Zeus) จึงมีสถานะเป็นคร่ึงมนุษยค์ ร่ึงเทพ (Demigod) ขณะที่คาสเตอร์ (Castor) เป็นมนุษยท์ ี่เกิดจาก
กษตั ริยส์ ปาร์ตา “ทินดาริอุส” (Tyndareus) ซ่ึงหลงั การเสียชีวติ ของคาสเตอร์จากการทะเลาะววิ าทในงานเล้ียง
งานหน่ึง ส่งผลใหพ้ อลลกั ซ์

โศกเศร้าเสียใจเป็นอยา่ งมาก และจากการท่ีตนเองมีชีวิตเป็ นอมตะ จึงไดท้ าการร้องขอต่อบิดาหรือเทพเจา้ ซุส ให้
แบ่งความเป็นอมตะของตนแก่คาสเตอร์ ซ่ึงการกระทาดงั กล่าว ทาใหเ้ ม่ือเทพเจา้ ซุสเห็นถึงความผกู พนั อนั
ลึกซ้ึงของพนี่ อ้ งคู่น้ี จึงนาพอลลกั ซ์และคาสเตอร์ข้ึนสู่สวรรค์ กลายเป็นกลุ่มดาวคนคูบ่ นทอ้ งฟ้าที่ทาใหพ้ วกเขา
สามารถอยเู่ คียงคู่กนั ตลอดไป

บรรณำนุกรม

1. http://www.narit.or.th/index.php/astro-corner2/1071-2014-02
2. https://www.space.com/16816-gemini-constellation.html
3. https://in-the-sky.org/data/constellation.php?id=39
4. https://www.solarsystemquick.com/universe/gemini-constellation.htm
5. http://www.seasky.org/constellations/constellation-gemini.html
6. National Aeronautics and Space Administration (NASA)