Focus TG4 KSSM (Sej) Terbitan Penerbitan Pelangi Sdn Bhd

KANDUNGAN

1Bab 3.5 Faktor Kedatangan Jepun
ke Negara Kita
Warisan Negara Bangsa
3.6 Dasar Pendudukan Jepun
1.1 Latar Belakang Negara Bangsa di Negara Kita
Sebelum Kedatangan Barat
3.7 Perjuangan Rakyat Menentang
1.2 Ciri-ciri Negara Bangsa Pendudukan Jepun
Kesultanan Melayu Melaka
3.8 Perkembangan Gerakan
1.3 Keunggulan Sistem Pentadbiran Nasionalisme Tempatan dan
dan Undang-undang Pendudukan Jepun

1.4 Peranan Pemerintah dan Rakyat 3.9 Keadaan Negara Kita Selepas
Kekalahan Jepun
Peta Konsep
Peta Konsep
Praktis Sumatif 1 Praktis Sumatif 3

2Bab 4Bab Era Peralihan Kuasa British di

Kebangkitan Nasionalisme Negara Kita

2.1 Maksud Nasionalisme 4.1 British Military Administration
2.2 Perkembangan Idea 4.2 Gagasan Malayan Union
4.3 Reaksi Penduduk Tempatan
Nasionalisme di Barat
2.3 Perkembangan Idea terhadap Malayan Union
4.4 Penyerahan Sarawak kepada
Nasionalisme di Asia
2.4 Perkembangan Idea Kerajaan British
4.5 Reaksi Penduduk Tempatan
Nasionalisme di Asia Tenggara
2.5 Kesedaran Nasionalisme terhadap Penyerahan Sarawak
4.6 Penyerahan Sabah kepada
di Negara Kita
2.6 Faktor Kemunculan Gerakan Kerajaan British
4.7 Reaksi Penduduk Tempatan
Nasionalisme
2.7 Perkembangan Nasionalisme terhadap Penyerahan Sabah
2.8 Kesan Perkembangan Peta Konsep
Praktis Sumatif 4
Nasionalisme
5Bab Persekutuan Tanah Melayu
Peta Konsep
1948
Praktis Sumatif 2
5.1 Latar Belakang Penubuhan
3Bab Konflik Dunia dan Pendudukan Persekutuan Tanah Melayu 1948

Jepun di Negara Kita 5.2 Faktor Penubuhan Persekutuan
Tanah Melayu 1948
3.1 Nasionalisme di Negara Kita
Sebelum Perang Dunia iii

3.2 Latar Belakang Perang Dunia
3.3 Perang Dunia Kedua
3.4 Perang Dunia Kedua di Asia

Pasifik

5.3 Ciri-ciri Persekutuan Tanah 8.3 Penubuhan Majlis Perundangan
Melayu 1948 Persekutuan

5.4 Kesan Penubuhan Persekutuan 8.4 Peranan Kabinet Pertama
Tanah Melayu 1948 Persekutuan Tanah Melayu

Peta Konsep Peta Konsep
Praktis Sumatif 5
Praktis Sumatif 8
6Bab Ancaman Komunis dan
9Bab Perlembagaan Persekutuan
Perisytiharan Darurat
Tanah Melayu 1957
6.1 Kemasukan Pengaruh Komunis
di Negara Kita 9.1 Usaha Rundingan Kemerdekaan
9.2 Peranan Suruhanjaya
6.2 Ancaman Komunis di Negara
Kita Perlembagaan Persekutuan
Tanah Melayu
6.3 Usaha Menangani Ancaman 9.3 Langkah Penggubalan
Komunis Perlembagaan Persekutuan
Tanah Melayu yang Merdeka
6.4 Kesan Zaman Darurat 9.4 Perjanjian Persekutuan Tanah
terhadap Negara Kita Melayu

Peta Konsep Peta Konsep
Praktis Sumatif 6
Praktis Sumatif 9
7Bab
1Bab 0 Pemasyhuran Kemerdekaan
Usaha ke Arah Kemerdekaan
10.1 Pengertian Kemerdekaan
7.1 Latar Belakang Idea Negara 10.2 Persediaan Menyambut
Merdeka
Pemasyhuran Kemerdekaan
7.2 Jawatankuasa Hubungan Negara
Antara Kaum 10.3 Detik Pemasyhuran
Kemerdekaan Negara
7.3 Sistem Ahli 10.4 Kesan Kemerdekaan terhadap
7.4 Sistem Pendidikan Kebangsaan Negara Kita
7.5 Penubuhan Parti Politik 10.5 Prinsip Kedaulatan Persekutuan
Peta Konsep Tanah Melayu
Praktis Sumatif 7
Peta Konsep
8Bab
Praktis Sumatif 10
Pilihan Raya

8.1 Perkembangan Pilihan Raya
di Persekutuan Tanah Melayu

8.2 Proses Pilihan Raya Umum
Pertama

iv

2Bab Tingkatan 4
TEMA : PEMBINAAN  SNeEjGarAaRhATingkatan 4  Bab 2  Kebangkitan Nasionalisme 
Tajuk 9 : Nasionalisme di Malaysia Sebelum Perang Dunia Kedua

Kebangkitan Nasionalisme

KATA KUNCI

Nasionalisme
Revolusi Keagungan
Gerakan Islah
Pan-Islamisme
Gerakan Propaganda
Pemulihan Meiji
Kemerdekaan
Golongan intelektual
Penulisan kreatif
Persatuan

Perkembangan idea nasionalisme di Barat telah mempengaruhi kebangkitan nasionalisme
di Asia dan Asia Tenggara termasuklah di negara kita. Perkembangan nasionalisme di
negara kita tercetus daripada pelbagai faktor yang seterusnya memberikan kesan
kepada usaha membina tamadun bangsa dan negara.
Apakah idea nasionalisme di Barat yang mempengaruhi perkembangan nasionalisme
di Asia dan Asia Tenggara? Apakah matlamat nasionalisme di Asia Tenggara?
Bagaimanakah nasionalisme digerakkan di negara kita?

11

  Sejarah Tingkatan 4  Bab 2  Kebangkitan Nasionalisme

2.1 Maksud Nasionalisme

1. Nasionalisme bermaksud perasaan cinta yang mendalam terhadap bangsa dan negara.

2. Nasionalisme juga diertikan sebagai semangat kebangsaan yang berkaitan dengan perjuangan
menentang penjajahan dan pembelaan terhadap bangsa dan negara.
Bab
Bab
3. Nasionalisme juga bermaksud gerakan untuk mencapai kebebasan politik, ekonomi dan sosial

2 daripada penguasaan orang asing.
4. Idea nasionalisme berbeza antara negara dengan zaman kerana berkait rapat dengan pengalaman
sejarah dan pengaruh sekeliling seperti keturunan, agama, bahasa dan adat resam.

5. Nasionalisme ialah gerakan untuk melahirkan perasaan kekitaan dengan menggunakan

persamaan kebudayaan dan pengalaman sejarah yang bertujuan membebaskan bangsa dan

negara daripada penjajahan. Praktis Formatif 1
6. Gerakan ini menuju matlamat yang sama,

iaitu membina bangsa yang bersatu dan 1. Berdasarkan pendapat tokoh dan sejarawan,
negara berdaulat. rumuskan maksud nasionalisme.

Pendapat Tokoh

Tokoh Tafsiran berkaitan nasionalisme

Hans Kohn • Nasionalisme merupakan satu gerakan yang meletakkan kesetiaan seseorang
Profesor William R. Roff hanya kepada negara atau bangsanya.

• Kebangkitan nasionalisme Melayu lebih kepada kesedaran diri pada dekad
terakhir sebelum Perang Dunia Kedua disebabkan ancaman terhadap
kepentingan orang Melayu dan faktor ekonomi.

• Nasionalisme juga timbul akibat kebimbangan masyarakat terhadap sekularisme
dan imperialisme Barat yang melanda Tanah Melayu.

Dato’ Onn Jaafar • Kita hendak menzahirkan suatu bangsa yang lebih tegap dan kuat, boleh
Dr. Burhanuddin al-Helmi berdiri di atas tapak kaki kita sendiri dan mengambil tempat yang sebenar di
sisi bangsa-bangsa lain yang tegap dan bersatu
Dr. R. Suntharalingam
• Perjuangan menentang penjajahan hendaklah ada persatuan dan perpaduan
yang kuat, iaitu National Fronts.

• Segala tenaga menentang penjajahan hendaklah digunakan untuk mencapai
kemerdekaan dengan tetap berpegang pada tatatertib dan adab sopan bangsa
Melayu dan agama Islam.

• Nasionalisme merupakan fenomena sejagat yang mengiktiraf hak setiap
bangsa di dunia ini untuk menubuhkan negaranya sendiri.

• Nasionalisme memindahkan kedaulatan kepada rakyat.
• Nasionalisme juga menuntut kesetiaan ulung individu disalurkan kepada

negara bangsa itu.

12

  Sejarah Tingkatan 4  Bab 2  Kebangkitan Nasionalisme 

Profesor Datuk Zainal Abidin • Nasionalisme Melayu bukanlah gejala baharu hasil penggabungan Tanah
Abdul Wahid Melayu oleh British.

• Nasionalisme Melayu telah wujud sejak zaman Kesultanan Melayu Melaka.

• Kesetiaan kepada raja merupakan ciri nasionalisme Melayu ketika itu
dan orang Melayu berpegang pada faham kebangsaan yang bersifat
ke “Tanah Melayuan”.
Bab
Bab

• Dalam konteks Melayu sebelum merdeka, nasionalisme digunakan untuk 2
merujuk perjuangan orang Melayu bagi mendapatkan kembali kedudukan
unggul dalam negara sendiri.

Profesor Emeritus Tan Sri
Dr. Khoo Kay Kim

2.2 Perkembangan Idea 6. Semasa pemerintahan Mary II dan William
Nasionalisme di Barat of Orange, konsep kedaulatan parlimen dan
sistem raja berperlembagaan dimantapkan.
1. Nasionalisme di Barat berkembang
hasil daripada penentangan terhadap 7. Bill of Rights digubal untuk memberikan
pemerintahan beraja yang menjadi simbol keutamaan kepada parlimen menggubal
penindasan yang menggugat hak dan undang-undang dan hak mengutip cukai.
kebebasan rakyat.
INFO SEJARAH
2. Contoh nasionalisme antiraja ialah Revolusi
Keagungan di England dan Revolusi Pemikiran John Locke (ahli falsafah Inggeris)
Perancis.
• John Locke menghasilkan karya Two Treatises
3. Idea nasionalisme turut dikaitkan of Government.
dengan perjuangan untuk memperoleh
kemerdekaan daripada penjajahan kuasa • Mempopularkan prinsip raja berperlembagaan.
asing seperti Revolusi Amerika. • Menolak konsep pemerintahan raja berkuasa

Revolusi Keagungan di England (1688) mutlak.
• Menegaskan bahawa kerajaan patut diasaskan
1. Revolusi Keagungan (Glorious Revolution)
di England berlaku disebabkan keinginan berdasarkan persetujuan antara pemerintah
menegakkan kedaulatan parlimen dan hak dengan rakyat.
asasi rakyat. • Undang-undang perlu digubal bagi memenuhi
hak asasi manusia.
2. Revolusi tercetus kerana pemerintahan Raja
James II membelakangkan parlimen semasa Revolusi Amerika (1776)
menggubal undang-undang. 1. Revolusi Amerika merupakan reaksi orang

3. Ahli parlimen telah bangkit menentang Amerika menentang penjajahan British.
pemerintahan raja berkuasa mutlak dengan 2. Penentangan tersebut berlaku kerana British
sokongan Mary II dan suaminya, Raja
William of Orange dari Belanda. tidak melindungi hak rakyat Amerika yang
merupakan sebahagian daripada empayar
4. Menyedari sokongan yang berkurangan, British.
Raja James II melarikan diri ke Perancis.

5. Peristiwa ini dikenali sebagai Revolusi
Keagungan kerana peralihan kuasa berlaku
secara aman tanpa pertumpahan darah.

13

Bab  Sejarah Tingkatan 4  Bab 2  Kebangkitan NasionalismeRevolusi Perancis (1789)
Bab 1. Revolusi Perancis tercetus daripada idea
3. Terdapat 13 buah tanah jajahan British di
Amerika. nasionalisme yang memperjuangkan
kebebasan, persamaan dan persaudaraan
4. Penduduk Amerika menentang akta yang oleh golongan pemikir Perancis seperti
diperkenalkan untuk memungut cukai di Jean Jacques Rousseau (Rousseau) dan
jajahan tersebut seperti Akta Pelayaran, Voltaire.
Akta Gula, Akta Setem dan Akta Teh.
Jean Jacques Rousseau,
5. Penduduk Amerika melaungkan slogan ahli falsafah Perancis

2 “tiada cukai tanpa perwakilan” kerana tiada 2. Rousseau menulis The Social Contract
wakil Amerika dalam Parlimen British. yang mengemukakan keunggulan suara
6. Pemimpin di tanah jajahan menubuhkan rakyat bagi menjamin kesejahteraan
kongres yang diketuai oleh George masyarakat.
Washington dan mengisytiharkan perang
terhadap British untuk memperjuangkan 3. Suara rakyat digelar “hasrat umum”
kemerdekaan Amerika. merupakan kata sepakat golongan yang
7. Kongres telah meluluskan Perisytiharan mempunyai kesedaran.
Kemerdekaan Amerika yang ditulis oleh
Thomas Jefferson pada bulan Julai 1776. 4. Kedaulatan suara rakyat lebih tinggi
8. Perisytiharan tersebut menegaskan dan penting daripada institusi raja dan
jika kerajaan tidak dapat menjamin hak birokrasi.
kehidupan, kebebasan dan kebahagiaan,
maka menjadi hak rakyat untuk membentuk 5. Sasaran golongan revolusi adalah terhadap
kerajaan baharu. pemerintahan autokratik Raja Louis XVI
9. Revolusi Amerika berakhir pada tahun 1783, (1774 – 1792) dan golongan bangsawan.
apabila British mengakui kemerdekaan
Amerika. 6. Golongan tersebut memonopoli pelbagai
10. 13 buah bekas tanah jajahan tersebut keistimewaan, sebaliknya rakyat terbeban
digabungkan dan diberi nama sebagai dengan pelbagai cukai.
Amerika Syarikat yang memperkenalkan
sistem pemerintahan demokrasi. 7. Golongan revolusi menggempur penjara
Bastile, membebaskan tahanan politik dan
Thomas Jefferson, ahli menggulingkan Raja Louis XVI.
falsafah Amerika
8. Revolusi Perancis membawa kemunculan
INFO SEJARAH Republik Perancis yang mengakhiri sistem
pemerintahan beraja di Perancis.
“Jamuan Teh Boston” merujuk kepada peristiwa
penentangan orang Amerika terhadap Akta Teh Praktis Formatif 2
dan monopoli British dalam perdagangan teh di
Amerika. Mereka bertindak membuang kotak- 1. Apakah persamaan idea nasionalisme di England
kotan berisi teh ke laut daripada kapal British yang dan Perancis?
berlabuh di pelabuhan Boston pada tahun 1773.
Tindak balas British terhadap peristiwa tersebut 2. Apakah bentuk pemerintahan yang lahir kesan
mencetuskan Perang Kemerdekaan Amerika. daripada Revolusi Amerika?

14

2.3 Perkembangan Nasionalisme di   Sejarah Tingkatan 4  Bab 2  Kebangkitan Nasionalisme 
Asia
11. Satyagraha bermaksud berpegang teguh
1. Perkembangan nasionalisme di Asia Babkepada kebenaran dan menjadi asas
merupakan kesinambungan idea Bab perjuangan tanpa keganasan.
nasionalisme di Barat kesan daripada
pertembungan yang berlaku dengan bangsa 12. Selepas Perang Dunia Kedua, INC dan Liga
Eropah. Muslim membentuk jawatankuasa khas
merangka rancangan pembahagian India,
2. Kedatangan dan penjajahan kuasa iaitu negara India dan Pakistan. 2
Eropah di Asia mencetuskan kebangkitan
nasionalisme seperti di India, China, Mesir, 13. Pada 14 Ogos 1947, Pakistan diumumkan
empayar Uthmaniyah dan Jepun. sebagai negara merdeka dengan
Muhammad Ali Jinnah sebagai Gabenor
Nasionalisme di India Jeneral Pakistan.

1. Nasionalisme di India merupakan reaksi 14. India pula mengisytiharkan kemerdekaan
penduduk tempatan terhadap dasar pada 15 Ogos 1947. Jawaharlal Nehru
imperialisme British. dilantik sebagai Perdana Menteri pertama
India.
2. Kebangkitan rakyat tempatan dalam Dahagi
India 1857 merupakan titik tolak kepada Mahatma Gandhi, pemimpin
perkembangan nasionalisme di India. Kongres Kebangsaan India

3. Nasionalisme awal bercorak gerakan Nasionalisme di China
terhadap isu sosioagama.
1. Nasionalisme di China bertujuan untuk
4. Brahmo Samaj dan Arya Samaj merupakan mengukuhkan peradaban China dalam
pertubuhan penting yang menanam rasa kalangan orang Cina daripada ancaman
cinta terhadap budaya tempatan kesan penguasaan politik dan ekonomi oleh kuasa
daripada pengaruh budaya Barat. asing.

5. Pada penghujung abad ke-19, perkembangan 2. Nasionalisme China bermula dengan
pendidikan Barat membawa kemunculan penentangan terhadap pemerintahan
golongan intelektual yang memulakan Dinasti Manchu (kerajaan Manchuria) yang
gerakan nasionalisme lebih tersusun. dianggap sebagai orang luar dan kehilangan
mandat.
6. Mereka menubuhkan pertubuhan politik
untuk menyuarakan pandangan seperti 3. Masyarakat China hilang kepercayaan
Kongres Kebangsaan India atau Indian terhadap Dinasti Manchu yang gagal
National Congress (INC) dan Liga Muslim. menghalang kemasukan pengaruh Barat.

7. Pada awal abad ke-20, muncul gerakan 4. Gerakan nasionalisme seterusnya bercorak
bersifat keras yang diketuai oleh nasionalis anti-Barat kerana menentang campur
radikal seperti Bal Gangadhar Tilak dan tangan kuasa Barat di China.
Bipin Chandra Pal.
5. Tokoh yang mempelopori gerakan
8. Mereka telah menggerakkan semangat kebangkitan rakyat di China ialah Dr. Sun
penentangan secara militan terhadap Yat Sen.
British.

9. Selepas Perang Dunia Pertama, INC
mengamalkan dasar tidak bekerjasama
dengan British.

10. Mahatma Gandhi menjadikan satyagraha
sebagai pegangan untuk menggerakkan
nasionalisme di India.

15

Bab  Sejarah Tingkatan 4  Bab 2  Kebangkitan Nasionalisme 5. Khalifah Abdul Hamid II, iaitu pemerintah
Bab empayar Uthmaniyah menggerakkan idea
6. Beliau mengemukakan Tiga Prinsip Pan-Islamisme.
Rakyat (San Min Chu-i) sebagai ideologi
perjuangan, iaitu nasionalisme, demokrasi 6. Gerakan ini mendapat sokongan umat
dan kebajikan sosial. Islam di seluruh dunia termasuklah Tanah
Melayu. Contohnya, kebangkitan Tok
7. Prinsip tersebut menjadi asas kepada Janggut menentang British di Kelantan pada
gerakan Revolusi China pada tahun 1911 tahun 1915.
yang berjaya menumbangkan pemerintahan
Dinasti Manchu dan membentuk Gerakan Islah

2 pemerintahan republik di China. 1. Gerakan Islah
merujuk gerakan
Dr. Sun Yat Sen, pemulihan Islam.
pemimpin Revolusi China
2. Gerakan ini Sayyid Jamal al-Din
Nasionalisme Empayar Uthmaniyah dipelopori oleh al-Afghani
dan Mesir Sayyid Jamal al-
1. Nasionalisme empayar Uthmaniyah dan Din al-Afghani dan
Sheikh Muhammad
Mesir lahir daripada kesedaran untuk Abduh.
mempertahankan sistem pemerintahan
Islam dan agama Islam akibat ancaman 3. Imperialisme Barat di Mesir menyebabkan
imperialisme Barat pada abad ke-19. berlakunya pertembungan kebudayaan
2. Kesedaran tersebut mencetuskan gerakan antara Eropah-Amerika dengan kebudayaan
Pan-Islamisme dan gerakan Islah. tempatan yang mengubah budaya dan
tradisi kepercayaan masyarakat tempatan.
Gerakan Pan-Islamisme
1. Pada tahun 1883, Sayyid Jamal al-Din al- 4. Gerakan Islah menyeru umat Islam
berpegang pada ajaran Islam yang sebenar
Afghani menubuhkan kumpulan yang berpandukan al-Quran dan Hadis serta
diberikan nama al-Urwah al-Wuthqa memperbaik kehidupan masyarakat untuk
(Ikatan yang Kuat). melepaskan diri daripada penjajahan.
2. Kumpulan tersebut ditubuhkan untuk
memperkuatkan rasa persaudaraan dan Nasionalisme di Jepun
membawa umat Islam kepada kemajuan.
3. Pertubuhan ini telah menerbitkan akhbar 1. Nasionalisme di Maharaja Mikado Meiji
al-Urwah al-Wuthqa untuk menyebarkan Jepun digerakkan
idea Pan-Islamisme, iaitu seruan penyatuan oleh pemerintah
persaudaraan umat Islam di seluruh dunia Jepun disebabkan
untuk bangkit menghalang peluasan kuasa kesedaran
Barat. untuk mencapai
4. Pada tahun 1914, empayar Uthmaniyah kemajuan bagi
mengeluarkan fatwa menyeru umat Islam mengelakkan
yang ditindas penjajah Barat bangkit ancaman
berjuang bersama-sama dengan empayar imperialisme
Uthmaniyah. Barat.

16 2. Maharaja Mikado Meiji melancarkan
gerakan pemulihan Jepun dengan
menekankan pemodenan mengikut model
Barat supaya Jepun dihormati oleh kuasa
Barat.

3. Prinsip dan semangat bushido dijadikan   Sejarah Tingkatan 4  Bab 2  Kebangkitan Nasionalisme Bab
asas membina nasionalisme dalam Bab
kalangan rakyat dan pemerintah semasa 3. Nasionalisme peringkat awal berbentuk
era Pemulihan Meiji. Gerakan Propaganda yang dipimpin oleh 2
Jose Rizal. Gerakan ini menuntut Filipina
4. Semangat bushido ialah sikap sanggup dijadikan sebahagian daripada wilayah
menanggung risiko, bersungguh-sungguh Sepanyol yang mempunyai hak yang sama
mencapai cita-cita dan sedia berkorban seperti bangsa Sepanyol.
demi melaksanakan tanggungjawab
terhadap ketua dan negara 4. Jose Rizal menubuhkan Liga Filipina pada
tahun 1892 untuk mendesak kerajaan
5. Pemulihan Meiji meliputi gerakan Sepanyol melakukan perubahan politik,
pembaharuan dalam semua aspek ekonomi dan sosial di Filipina.
kehidupan yang menjadikan Jepun muncul
sebagai negara perindustrian dan kuasa 5. Kegagalan Gerakan Propaganda telah
tentera yang kuat di Asia pada awal abad mencetuskan idea nasionalisme yang lebih
ke-20. radikal.

6. Desakan ekonomi dan nasionalisme 6. Bonifacio menubuhkan Katipunan untuk
melampau oleh golongan tentera memperoleh kemerdekaan Filipina melalui
kemudiannya menjadikan Jepun sebagai revolusi.
kuasa imperialisme di Asia.
7. Katipunan merupakan gerakan revolusioner
Praktis Formatif 3 telah menggunakan akhbar Kalayan untuk
menyebarkan idea revolusi kepada rakyat
1. Nyatakan perbezaan nasionalisme Jepun Filipina.
berbanding negara India dan China.
8. Bonifacio dan Aguinaldo telah memimpin
2.4 Perkembangan Nasionalisme di Katipunan melancarkan Revolusi Filipina
Asia Tenggara pada tahun 1896 untuk menyingkirkan
pemerintahan Sepanyol, namun usaha ini
1. Nasionalisme di Asia Tenggara berakar umbi gagal.
daripada gerakan membebaskan diri untuk
menentang kuasa Barat seperti yang berlaku 9. Aguinaldo kemudian telah bekerjasama
di Filipina, Burma (Myanmar), Vietnam dan dengan Amerika Syarikat dan berjaya
Indonesia. mengusir Sepanyol dari Filipina.

2. Namun, di Thailand, gerakan nasionalisme 10. Perisytiharan Kemerdekaan Filipina oleh
bersifat menuntut pembaharuan dalam Aguinaldo pada tahun 1899 tidak diiktiraf
pentadbiran ke arah mengekalkan oleh Amerika Syarikat, sebaliknya Filipina
kedaulatan negara daripada ancaman diletakkan di bawah penguasaan Amerika
imperialisme. Syarikat.

Nasionalisme di Filipina 11. Di bawah penjajahan Amerika Syarikat,
golongan nasionalis mengubah strategi
1. Nasionalisme di Filipina muncul untuk perjuangan dengan menggunakan saluran
menghapuskan penjajahan asing. diplomasi melalui parti politik sederhana.

2. Antara tokoh nasionalis penting termasuklah 12. Pendekatan kerjasama membolehkan Sergio
Jose Rizal, Andres Bonifacio (Bonifacio) Osmena, pemimpin Parti Nasionalis dilantik
serta Emilio Aguinaldo (Aguinaldo). menganggotai Dewan Perhimpunan
Filipina pada tahun 1907.

13. Gerakan menuntut kemerdekaan ini
diteruskan oleh golongan nasionalis
sehingga Perang Dunia Kedua.

17

Bab  Sejarah Tingkatan 4  Bab 2  Kebangkitan Nasionalisme 12. Pemimpin parti tersebut seperti Aung
Bab San, Kyaw Nein dan U Nu menggelar diri
Nasionalisme di Burma (Myanmar) sebagai “Thakin” yang bermaksud tuan dan
menegaskan orang Burma mesti bertuankan
1. Nasionalisme di Burma adalah manifestasi orang Burma.
perjuangan golongan kelas menengah,
sami Buddha (pongyi), Thakin (siswazah 13. Dr. Ba Maw yang memenangi pilihan raya
universiti) dan golongan petani menentang pada tahun 1937 kemudiannya dilantik
imperialisme British. sebagai Perdana Menteri yang pertama.

2. Nasionalisme digerakkan oleh golongan Nasionalisme di Vietnam

2 kelas pertengahan berpendidikan 1. Nasionalisme di Vietnam muncul akibat
Barat berikutan pengaruh British yang perubahan sosiopolitik dan sosioekonomi
mengancam kedudukan agama Buddha. selepas kedatangan Perancis.

3. Mereka telah menubuhkan Persatuan 2. Nasionalisme Vietnam dipelopori oleh
Belia Buddha pada tahun 1906 untuk golongan bangsawan dan pegawai daripada
mengekalkan tradisi Buddha, pendidikan golongan Mandarin, iaitu pembesar yang
dan kebudayaan Burma. Persatuan menerima pendidikan Confucius.
tersebut menggunakan isu kasut untuk
membangkitkan nasionalisme. 3. Golongan ini memperjuangkan pemulihan
sistem pemerintahan beraja.
4. Isu kasut merujuk perbuatan orang British
yang memakai kasut semasa memasuki kuil 4. Kemunculan golongan intelektual telah
Buddha. Perbuatan ini dianggap mencemari meningkatkan kesedaran politik dan
kesucian agama Buddha gerakan anti-Perancis.

5. Selepas diambil alih oleh pemimpin yang 5. Nasionalisme Vietnam disalurkan melalui
lebih radikal seperti U Ba Pe, persatuan akhbar seperti Tribune Indige dan Cloche
tersebut dinamakan Majlis Persatuan Am Felee yang mengkritik penindasan Perancis
Kesatuan Burma. Isu yang berkaitan dengan dan menuntut hak rakyat Vietnam.
bangsa Burma mula diperjuangkan.
6. Nasionalisme Vietnam selepas Perang Dunia
6. Menjelang tahun 1920, Revolusi Pelajar Pertama bercorak revolusi yang didukung
menuntut penubuhan universiti untuk oleh dua aliran ideologi, iaitu nasionalisme
mereka. dan komunisme.

7. Golongan sami Buddha seterusnya 7. Parti utama aliran nasionalisme ialah Viet
menubuhkan Majlis Am Sangha Samagyi Nam Quoc Dang Dang (VNQDD) atau Parti
dan mencetuskan Pemberontakan Saya Nasionalis Vietnam pimpinan Nguyen Thai
San (1930 – 1932). Hoc.

8. Pemberontakan diketuai oleh Saya San, iaitu 8. Aliran komunis diterajui oleh Parti Komunis
bekas pongyi mendapat sokongan golongan Vietnam (PKV) pimpinan Ho Chi Minh.
petani yang terbeban dengan pelbagai jenis
cukai. 9. Perjuangan VNQDD berteraskan demokrasi,
nasionalisme dan sosialisme.
9. Perkembangan nasionalisme seterusnya
dipengaruhi oleh pengenalan Perlembagaan 10. VNQDD melancarkan pemberontakan pada
Burma 1935 yang memisahkan Burma tahun 1930 untuk mengusir Perancis dan
dengan India. menubuhkan kerajaan republik Vietnam.

10. Perlembagaan tersebut telah merangsang 11. Perancis melumpuhkan gerakan golongan
perjuangan ke arah berkerajaan sendiri. nasionalis dengan menangkap pemimpin
VNQDD dan menghukum bunuh Nguyen
11. Golongan Thakin menubuhkan Parti Do Thai Hoc.
Bama Asiayone (Kami Orang Burma) untuk
memperjuangkan kemerdekaan Burma.

18

12. Revolusi menentang Perancis diteruskan   Sejarah Tingkatan 4  Bab 2  Kebangkitan Nasionalisme 
oleh Ho Chi Minh melalui PKV.
7. Nasionalisme menjadi semakin radikal
13. Pada bulan dengan penubuhan parti politik yang
memperjuangkan kemerdekaan seperti
September 1945, Ho Sarekat Islam (SI), Partai Komunis
Indonesia (PKI) dan Partai Nasionalis
Chi Minh berjaya Indonesia (PNI).

mengisytiharkan Bab 8. Kepimpinan Soekarno menjadikan PNI
Bab sebagai sebuah parti yang berpengaruh.
kemerdekaan
9. Pada tahun 1928, Kongres Pemuda Indonesia
Republik melahirkan ikrar “Sumpah Pemuda” yang 2
menjadi tonggak nasionalisme.
Demokratik Vietnam
10. Tiga asas dalam sumpah tersebut ialah
di Hanoi, Vietnam Ho Chi Minh satu tanah air, satu bangsa dan satu bahasa
Utara. Ho Chi Minh untuk mewujudkan keutuhan negara
bangsa.
dilantik sebagai Presiden Pertama.
11. Bagi mengukuhkan perjuangan, Soekarno
14. Vietnam Selatan yang berpusat di Saigon mempelopori pembentukan Permuafakatan
berada di bawah pengaruh Perancis dan Perhimpunan Politik Kebangsaan Indonesia
Amerika Syarikat. (PPPKI).

15. Gerakan menentang penjajahan Barat 12. PPPKI ialah gabungan organisasi dan parti
diteruskan sehingga Republik Vietnam politik Indonesia yang memperjuangkan
terbentuk pada tahun 1976. kemerdekaan Indonesia.

Nasionalisme di Indonesia

1. Nasionalisme di Indonesia pada awalnya
berkisarkan isu pendidikan untuk
mengubah nasib rakyat akibat dasar
penjajah Belanda.

2. Raden Adjeng Nasionalisme di Thailand

Kartini 1. Nasionalisme di Thailand bertujuan
mempertahankan kedaulatan negara
mempelopori serta menuntut penglibatan rakyat dalam
pemerintahan.
perjuangan untuk
2. Nasionalisme di Thailand dipelopori oleh
memajukan Raja Thailand melalui usaha diplomasi dan
pemodenan.
pendidikan kaum
3. Raja Mongkut membina hubungan baik
wanita. dengan kuasa Barat seperti British, Amerika
Syarikat dan Perancis.
3. Karya Kartini, Raden Adjeng Kartini
4. Baginda memulakan langkah pemodenan
terutama surat yang diutus kepada rakan- dengan melaksanakan birokrasi Barat.

rakannya di Eropah dibukukan dan

diterbitkan dengan judul Hilang Gelap

Terbitlah Terang pada tahun 1911.

4. Karya ini kemudiannya diterjemahkan ke
dalam bahasa Inggeris dengan judul Letters
of a Javanese Princess.

5. Karya tersebut mendedahkan dasar Birokrasi Barat Raja Mongkut
diskriminasi Belanda yang menindas dan • Membawa masuk 80 orang penasihat
membawa kemunduran kepada bangsa
Indonesia. Barat.
• Penasihat kewangan, pelabuhan dan
6. Kesedaran nasionalisme seterusnya
berkembang dengan kemunculan polis dari Britain.
pertubuhan yang lebih tersusun seperti • Penasihat kastam dari Amerika Syarikat.
Muhammadiyah untuk mempertahankan
agama Islam daripada ancaman sekularisme • Penasihat ketenteraan dari Perancis.
Barat.

19

  Sejarah Tingkatan 4  Bab 2  Kebangkitan Nasionalisme Praktis Formatif11 • Menilai

5. Penasihat Barat dibawa masuk untukBab Nama asal Thailand ialah Siam. Pada
melatih pegawai tempatan dalamBab tahun 1939 ditukar kepada Thailand yang
pentadbiran kewangan, pelabuhan, kastam, bermaksud ‘Tanah Bebas”
ketenteraan dan polis. Mengapakah Thailand digelar “Tanah Bebas”?

6. Guru dari Barat, terutamanya British turut INFO SEJARAH
dibawa masuk untuk melaksanakan sistem
pendidikan Barat. Phibulsongkram
• Perdana Menteri Thailand 1938
2 7. Langkah tersebut membentuk imej Thailand
sebagai negara yang bersahabat dengan – 1944.
Barat. • Memupuk identiti kebangsaan.
• Menukar nama Siam kepada
8. Pemodenan negara dan dasar terbuka Raja
Mongkut diteruskan oleh putera baginda, Thailand.
iaitu Raja Chulalongkorn untuk menjadikan • Menggunakan slogan “Thailand untuk Orang
Thailand negara yang bebas daripada
penjajahan kuasa Barat, khususnya British. Thai”.

9. Nasionalisme dalam kalangan rakyat timbul Praktis Formatif 4
semasa pemerintahan Raja Vajiravudh.
1. Apakah persamaan matlamat perjuangan
10. Kelemahan pentadbiran Raja Vajiravudh nasionalisme di Filipina, Burma, Vietnam dan
menimbulkan kegelisahan rakyat terhadap Indonesia?
penguasaan politik oleh kerabat diraja.
2. Bandingkan nasionalisme Thailand dengan
11. Nai Pridi Phanomyong dan Field Marshal negara lain di Asia Tenggara dari aspek matlamat
Phibulsongkram menubuhkan Parti Rakyat dan cara perjuangan.
dan melancarkan Revolusi Thai pada tahun
1932. EksApketriivmitei n12.1 PAK-21

12. Revolusi tersebut telah menamatkan Tugasan: Bahagikan kelas kepada beberapa
pemerintahan raja berkuasa mutlak. kumpulan. Setiap kumpulan akan
Pemerintahan raja berperlembagaan memilih sebuah negara di Asia atau
diperkenalkan dengan meletakkan raja Asia Tenggara. Isi perbincangan tentang
pada kedudukan tertinggi, tetapi tidak gerakan nasionalisme di negara tersebut
mencampuri urusan pentadbiran kerajaan hendaklah merangkumi:
Thailand yang dijalankan oleh Perdana
Menteri. (a) Faktor kemunculan
(b) Tokoh yang terlibat
13. Nasionalisme seterusnya berkisarkan rasa (c) Matlamat dan strategi
tidak puas hati rakyat terhadap penguasaan (d) Kejayaan atau pengakhiran
ekonomi oleh kapitalis Barat dan orang Objektif: •  Mengetahui perkembangan gerakan
Cina.
nasionalisme di Asia Tenggara.
14. Perdana Menteri, Phibulsongkram telah • Membuat interprestasi ketokohan
meluluskan undang-undang menyekat
penguasaan ekonomi oleh orang Cina dan pemimpin nasionalis terlibat.
menggalakkan peribumi terlibat dalam •  Mengambil iktibar daripada peristiwa
kegiatan ekonomi.
gerakan nasionalisme.
15. Semasa Perang Dunia Kedua, dasar
bekerjasama dengan Jepun menyebabkan
Thailand tidak dijajah oleh Jepun.

16. Thailand turut memperoleh hak semula
terhadap wilayah di Indochina dan negeri
utara Tanah Melayu.

20

2.5 Kesedaran Nasionalisme di   Sejarah Tingkatan 4  Bab 2  Kebangkitan Nasionalisme 
Negara Kita
5. Perjuangan mengkritik penjajah dan
1. Kesedaran nasionalisme di negara menyedarkan masyarakat tetap diteruskan
kita berlaku sejak zaman Kesultanan walaupun menghadapi kekangan kewangan,
Melayu Melaka dan berkembang semasa halangan undang-undang dan pengawasan
menghadapi ancaman Siam dan British ketat daripada pemerintah.
yang dilakukan oleh pejuang tempatan.
(a) Sultan Mahmud Shah berusaha Bab
mendapatkan Melaka dengan Bab
melakukan tiga kali serangan terhadap Praktis Formatif 5
Portugis, namun menemui kegagalan. 2
(b) Sultan Kedah, iaitu Sultan Abdullah 1. Apakah tindakan Sultan Mahmud Shah untuk
Mukkaram Shah menentang Syarikat mendapatkan kembali Melaka daripada
Hindia Timur Inggeris (SHTI) untuk Portugis?
mendapatkan semula Pulau Pinang
yang merupakan sebahagian daripada 2. Senaraikan pemimpin setempat yang menentang
wilayah Kedah. kuasa luar pada penghujung abad ke-19 dan
ke-20.
2. Pada penghujung abad ke-19 dan awal
abad ke-20, perjuangan menentang 2.6 Faktor Kemunculan Gerakan
penjajah dilakukan oleh Penghulu Dol Said, Nasionalisme
Dato’ Maharaja Lela, Pandak Lam, Dato’
Bahaman, Rentap, Mat Salleh, Tok Janggut 1. Peranan agama
dan Haji Abdul Rahman Limbong. (a) Pelajar yang melanjutkan pelajaran
(a) Perjuangan mereka bersifat setempat, di Mesir terdedah dengan falsafah
iaitu menuntut kebebasan daripada perjuangan gerakan Islah pimpinan
ancaman luar dan mendaulatkan Sayyid Jamal al-Din al-Afghani,
wilayah masing-masing. Sheikh Muhammad Abduh dan Rashid
(b) Kesedaran awal mendapat tindak balas Rida.
keras daripada penjajah sehingga (b) Gerakan Islah menyeru umat Islam
memaksa pejuang bergerak secara kembali kepada ajaran Islam sebenar
sederhana. berpandukan al-Quran dan Hadis
dan menentang imperialisme Barat di
3. Kesedaran nasionalisme sejak awal abad negara Islam.
ke-20 melalui gerakan Islah dipelopori oleh
tokoh agama seperti Sheikh Muhammad 2. Penulisan kreatif
Tahir Jalaluddin, Haji Abbas Mohd Taha dan (a) Karya sastera seperti novel, cerpen
Syed Sheikh al-Hadi. dan puisi menjadi wadah mengungkap
(a) Diteruskan melalui penulisan kreatif keperitan hidup dan penderitaan
dan akhbar. rakyat yang dijajah.
(b) Digerakkan oleh tokoh seperti Zainal (b) Membangkitkan semangat rakyat
Abidin Ahmad (Za’ba), Muhammad untuk memahami realiti kehidupan
Rakawi Yusuf, Abdul Rahim Kajai, yang dijajah.
Hajah Zainon Munshi Sulaiman (Ibu (c) Contohnya, novel Melor Kuala Lumpur
Zain) dan Fatimah Yaakob. oleh Harun Aminurrashid dan cerpen
Cerita Awang Putat oleh Abdul Rahim
4. Terdapat juga pertubuhan sosioekonomi Kajai.
yang diperjuangkan oleh golongan (d) Karya Pak Sako, iaitu Putera Gunung
berpendidikan Inggeris dan Melayu seperti Tahan dan Anak Mat Lela Gila
Ibrahim Haji Yaakob, Ishak Haji Muhammad, menyindir penjajah dan menyedarkan
Ahmad Boestamam dan Burhanuddin al- anak bangsa akan kepentingan
Helmi. menikmati kebebasan.

21

Bab  Sejarah Tingkatan 4  Bab 2  Kebangkitan Nasionalisme Abdullah Haji Dahan, Mohamad Eunos
Bab Abdullah, Ustaz Abu Bakar Mohd Said
3. Peranan media cetak dan Ibrahim Haji Yaakob.
(a) Akhbar dan majalah menjadi penyebar (c) Mereka menggunakan akhbar dan
maklumat dan berita. menubuhkan persatuan bersifat
(b) Contoh akhbar Jawi Peranakan sosioekonomi dan politik untuk
menegur campur tangan British dalam menyedarkan rakyat berkaitan
hal agama Islam di Singapura dan isu nasionalisme.
bahasa Melayu.
(c) Akhbar Sekola Melayu menjadi bahasa 5. Pengaruh luar dan serantau
(a) Gerakan Pan-Islamisme di empayar
2 bacaan di sekolah Melayu. Uthmaniyah menyedarkan umat Islam
(d) Al-Imam, Pengasuh dan Neracha untuk bersatu menentang ancaman
memuatkan idea-idea pembaharuan. luar.
(e) Akhbar Fajar Sarawak yang diterajui (b) Gerakan Islah di Mesir menggesa umat
oleh intelektual Melayu menjadi Islam melakukan pembaharuan yang
wadah mengkritik dasar pemerintahan progresif.
Brooke yang mengabaikan hak dan (c) Kejayaan Jepun menewaskan Rusia
kepentingan kaum bumiputera membuka mata rakyat tempatan untuk
Sarawak. memperjuangkan nasib mereka.
(d) Kejayaan Revolusi China pimpinan
4. Perkembangan sistem pendidikan Dr. Sun Yat Sen menewaskan kerajaan
(a) Pada abad ke-20, pendidikan moden Manchuria dan menubuhkan Republik
Islam melalui penubuhan madrasah China membangkitkan kesedaran
telah membangkitkan semangat nasionalisme.
baharu dalam kalangan pelajar. (e) Perjuangan Mahatma Gandhi di
(b) Madrasah al-Attas ( Johor Bahru), India menentang British tanpa
Madrasah al-Masyhur (Pulau Pinang) kekerasan menyemarakkan semangat
dan Madrasah al-Idrisiyah (Kuala nasionalisme.
Kangsar) menerima idea nasionalisme (f) Perjuangan Jose Rizal di Filipina dan
melalui kunjungan Kaum Muda dari Soekarno di Indonesia membangkitkan
Sumatera Barat dan pelajar lulusan usaha menentang penjajah di negara
Mesir. kita.
(c) Raffles Institution (Singapura), Maktab
Melayu Kuala Kangsar (MCKK) dan Praktis Formatif 6
Maktab Perguruan Sultan Idris (SITC)
melahirkan pemimpin yang berjuang 1. Sejauh manakah sistem pendidikan telah
menuntut hak pendidikan untuk membangkitkan kesedaran nasionalisme dalam
rakyat. kalangan rakyat tempatan?
(d) Melalui sistem pendidikan, pelajar
didedahkan dengan idea tokoh falsafah 2. Apakah pengaruh luar yang menyemarakkan
Islam dan Barat yang memperlihatkan semangat nasionalisme di negara kita?
kelemahan bangsa yang dijajah
serta mendesak British melakukan 2.7 Perkembangan Nasionalisme
pembaharuan.
1. Perjuangan golongan intelektual
5. Kemunculan golongan intelektual (a) Intelektual berpendidikan agama
(a) Kesan perkembangan sistem • Kaum Muda menyalurkan idea
pendidikan, lahir golongan intelektual melalui gerakan Islah yang
seperti lulusan Timur Tengah, Syed menjadikan agama Islam sebagai
Sheikh al-Hadi yang menggerakkan asas kemajuan dunia dan akhirat.
idea pembaharuan dalam masyarakat.
(b) Muncul intelektual lepasan pendidikan
Inggeris dan Melayu seperti Abdul
Kadir Adabi, Dato’ Undang Rembau

22

• Penubuhan madrasah seperti Bab  Sejarah Tingkatan 4  Bab 2  Kebangkitan Nasionalisme 
Madrasah al-Attas (Johor), Madrasah Bab
al-Khairiah al-Islamiyah (Kedah) • Bahan bacaan dari Timur Tengah
dan Maahad al-Ehya Assharif (Perak) dan Indonesia, kurikulum 2
untuk menyebarkan fahaman Islah. yang mengutamakan Sejarah
dan pendedahan keagungan
• Golongan wanita diberi peluang empayar Melayu di Alam Melayu
belajar di madrasah dan pelajarnya membangkitkan kesedaran kepada
membawa kemajuan dari aspek pelajar SITC.
sikap serta pentaksiran terhadap
Islam. • Mata pelajaran Anyaman dan
Kesihatan serta Sukan penting
• Idea mereka disalurkan dalam dalam kurikulum di SITC.
akhbar seperti Al-Imam, Al-Ikhwan,
Neracha dan Tunas Melayu. • Pada tahun 1929, lahir Pertubuhan
Ikatan Pemuda Pelajar dan Ikatan
(b) Intelektual berpendidikan Inggeris Semenanjung Borneo yang akhirnya
membentuk persatuan radikal, iaitu
• Maktab Melayu Kuala Kangsar Kesatuan Melayu Muda.
(MCKK) ditubuhkan pada tahun
1905 melahirkan intelektual 2. Perjuangan melalui penulisan
berpendidikan Inggeris. (a) Akhbar dan majalah
• Memaparkan isu hak dan masa
• MCKK melatih anak bangsawan depan bangsa, polemik Kaum Muda
bagi diserapkan dalam pentadbiran dengan Kaum Tua, isu pentadbiran,
kerajaan British. ekonomi dan sosial.
• Syarikat Jelutong Press aktif
• Lepasan MCKK seperti Raja Chulan menerbitkan akhbar ketika itu.
Raja Abdullah, Mahmud Mat, • Mohammad Eunos Abdullah
Mohammad Eunos Abdullah dan menerajui akhbar Utusan Melayu
Raja Uda Raja Muhammad. dan Lembaga Melayu.
• Akhbar lain seperti Majalah Guru,
• Mereka menjadi pegawai kerajaan Warta Malaya, Warta Jenaka, Fajar
menuntut British memperbaiki taraf Sarawak dan Majlis.
hidup orang Melayu dan membuka • Akhbar berbahasa Inggeris seperti
lebih banyak peluang pekerjaan The Malay Mail dan The Malaya
kepada orang Melayu dalam jabatan Tribune.
kerajaan. • Pengarang seperti Muhammad Yusof
Ahmad (Tok Kenali), Muhammad
• Idea dan tuntutan dibuat dengan Yusof Abdul Hamid, Dato’ Onn
cara berbaik-baik dengan British Jaafar dan Abdul Rahim Kajai.
dan menggunakan akhbar seperti • Di Sarawak, Fajar Sarawak ditulis
Warta Malaya, Lembaga Malaya dan oleh Muhammad Rakawi Yusuf,
Utusan Melayu. Muhammad Awi Anang, Muhd
Daud Abdul Ghani dan Haji Abdul
(c) Intelektual berpendidikan Melayu Rahman Kassim.
• Di Sabah, isu pendidikan, tanah
• Maktab Perguruan Sultan Idris bumiputera dan kewangan petani
(SITC) ditubuhkan pada tahun 1922. disuarakan oleh Ketua-ketua Anak
Negeri dalam mesyuarat dan
• Guru SITC seperti O.T.Dussek, Abdul persatuan sosiobudaya.
Hadi Hassan, Abdul Hadi Abdul (b) Akhbar masyarakat Cina dan India
Manan dan Harun Aminurrashid • Akhbar Cina seperti Lat Pau dan
meniupkan kesedaran nasionalisme Modern Daily News lebih cenderung
dalam kalangan pelajar sehingga menulis tentang negara China
melahirkan golongan penulis dan seperti mengekalkan identiti,
nasionalis.

• Pejabat Karang Mengarang dengan
Ketua Penterjemah, Za’ba berjaya
menghasilkan buku berkualiti
dan melahirkan nasionalis seperti
Buyong Adil dan Abdul Hadi Hassan.

23

Bab  Sejarah Tingkatan 4  Bab 2  Kebangkitan Nasionalisme • Bertujuan menggalakkan ahli
Bab bergerak aktif dalam pentadbiran,
memperjuangkan nasib wanita dan memperjuangkan kepentingan
menyemai cinta akan negara China. orang Melayu dalam politik dan
• Pada abad ke-20, Nanyang Tsung pendidikan serta mementingkan
Hui Pao dan Chong Shin Yit Pao pelajaran teknik dan pengajian
memuatkan soal pemerintahan tinggi.
monarki dan pergolakan politik di
China. • Kejayaan KMS mendorong persatuan
• Menjelang tahun 1929, matlamat negeri lain seperti Persatuan Melayu
Pahang, Persatuan Melayu Selangor
2 penulisan lebih bersifat ke arah dan Persatuan Melayu Negeri
antiimperialisme. Sembilan.
• Pada tahun 1930-an, Nanyang
Siang Pao di Pulau Pinang • Mereka bekerjasama dengan British
memperjuangkan soal kesatuan dan meminta lebih banyak peluang
sekerja dan keadilan sosioekonomi kepada orang Melayu dalam
bagi masyarakat kelas bawahan. pentadbiran kerajaan.
• Akhbar India seperti Tamil Nesan
dan Tamil Murasu memperjuangkan (b) Persaudaraan Sahabat Pena (PASPAM)
kepentingan politik dan sosial • Bermula di Pulau Pinang pada tahun
masyarakat India. 1934.
• The Indian dan Indian Pioneer • Menggalakkan ahlinya bersatu dan
memuatkan pemikiran dan bertukar-tukar pendapat.
kepentingan perpaduan bagi • Pada tahun 1934 – 1939, mengadakan
masyarakat kelas menengah India perhimpunan tahunan di seluruh
di Tanah Melayu. tanah Melayu.
• Tamil Nesan telah melaporkan • Berjaya menghimpunkan wakil
perkembangan di India dan persatuan Melayu dari Brunei,
kepentingan sosiopolitik masyarakat Labuan dan Sarawak untuk
India. mengutarakan isu kebangsaan.
(c) Karya kreatif • Muhammad Rakawi Yusuf telah
• Karya kreatif bertemakan semangat mengasaskan PASPAM cawangan
cinta akan negara dan perjuangan Kuching, Sarawak dan menjalin
membela nasib bangsa. hubungan baik dengan KMS. Beliau
• Novel, Mari Kita Berjuang dan Johari Anang mengasaskan
karya Abdullah Sidek mengajak Persatuan Melayu Sarawak (PMS)
masyarakat memerdekakan diri dari pada tahun 1939.
aspek ekonomi. • Pada tahun 1939, cawangan PASPAM
• Puisi seperti Angan-angan dengan telah dtubuhkan di Jesselton (Kota
Gurindam (Omar Mustaffa), Kinabalu), Tawau dan Labuan. Ahli
Sedarlah (Mahmud Ahmadi), PASPAM Sabah terdiri daripada guru
Semenanjung (Harun Aminurrashid) sekolah Melayu, pegawai rendah
dan Serunai Pujangga (Abdul Samad kerajaan dan peniaga. Antaranya
Ahmad). Mohammad Yaakob, Mohammad
• Cerpen seperti Rumah Besar Tiang Shamsudin Osman dan Zakaria
Sebatang (Ishak Haji Muhammad), Gunn.
Cerita Awang Putat (Abdul Rahim
Kajai), dan Di Sini Kita Bukannya (c) Kesatuan Melayu Muda (KMM)
Orang Dagang (Shamsuddin Salleh). • Ditubuhkan hasil idea Ibrahim
Haji Yaakob pada Mei 1937 dan
3. Perjuangan melalui persatuan didaftarkan pada tahun 1938.
(a) Kesatuan Melayu Singapura (KMS) • Berjuang melalui akhbar Majlis dan
• Ditubuhkan pada tahun 1926. ingin mewujudkan gagasan Melayu
Raya melalui gabungan Tanah
24
Melayu dengan Indonesia.

  Sejarah Tingkatan 4  Bab 2  Kebangkitan Nasionalisme 

• Dianggap radikal kerana berani • Masyarakat Sikh yang menjadi Bab
menyuarakan penentangan dan anggota pasukan keselamatanBab
membangkitkan anti-British menjadikan berek polis, kuarters
melalui penulisan dalam akhbar dan kerajaan dan gurdwara sebagai 2
majalah. tempat aktiviti sosial dan
keagamaan.
(d) Persatuan masyarakat Cina dan India
• Sebelum Perang Dunia Kedua, • Pada tahun 1902, Khalsa Diwan
perhatian kepada keadaan yang Malaya ditubuhkan di Taiping,
berlaku di China. Perak bagi menjaga kepentingan
• Dr. Sun Yat Sen menjalin masyarakat Sikh.
hubungan dengan melawat Negeri-
negeri Melayu Bersekutu untuk • Masyarakat India-Muslim terlibat
mendapatkan sokongan pemimpin dalam kegiatan perniagaan dan
Cina bagi menentang kerajaan pentadbiran seperti Sir Hussein
Manchuria di China. Hasanal Abdoolcader yang
• Masyarakat Cina di Negeri-negeri merupakan ahli Majlis Perundangan
Selat atau Cina Peranakan dan Negeri-negeri Selat (SSLC).
lulusan Inggeris seperti Tan Jiak Kim
menubuhkan Persatuan Orang Cina Praktis Formatif 7
Peranakan British (SCBA) di Negeri-
negeri Selat yang menggalakkan 1. Jelaskan peranan akhbar dan majalah dalam
pelajaran tinggi dan teknikal dalam perkembangan nasionalisme.
kalangan masyarakat Cina.
• Pada tahun 1915, Tan Cheng Lock 2. Apakah matlamat penubuhan persatuan oleh
menubuhkan cawangan SCBA di masyarakat Cina dan India sebelum Perang
Melaka dan menuntut peluang Dunia Kedua?
berkhidmat dalam perkhidmatan
kerajaan. 2.8 Kesan Perkembangan
• Masyarakat India menubuhkan Nasionalisme
Persatuan India Taiping dan
Persatuan India Pulau Pinang. 1. Politik
• Pada tahun 1927, Persidangan (a) Golongan berpendidikan Inggeris dan
India Se-Malaya diadakan di Kuala KMS berjaya menuntut British agar
Lumpur dan diikuti oleh negeri lain meningkatkan bilangan orang Melayu
bagi membincagkan isu berkaitan dalam Malayan Civil Service (MCS).
masyarakat India. Bilangan orang Melayu bertambah
• G.V. Thaver menubuhkan Malayan daripada 7 orang (1930) kepada 20
Indian Association (MIA) bagi orang (1937).
masyarakat India yang dilahirkan (b) Pengenalan Dasar Desentraliasasi oleh
di Tanah Melayu. British mengembalikan semula kuasa
• Pada Oktober 1936, Central India sultan dan Majlis Mesyuarat Negeri.
Association of Malaya (CIAM) (c) Sekitar tahun 1921 kesan nasionalisme
ditubuhkan oleh Dr. A.M. Soosay di China telah mempengaruhi
yang menggabungkan 12 persatuan penubuhan sekolah Cina dan bahasa
India dan 4 dewan perniagaan. Mandarin dijadikan bahasa pengantar.
• Pergerakan CIAM disemarakkan (d) Kemunculan masyarakat India yang
dengan lawatan Pandit Jawaharlal dilahirkan di Tanah Melayu dikenali
Nehru ke Tanah Melayu pada tahun sebagai The Staits Born People.
1937. (e) British menyekat gerakan nasionalisme
dengan menangkap tokoh nasionalis
seperti Ahmad Boestamam, Ishak Haji
Muhammad dan Ibrahim Haji Yaakob.

25

Bab  Sejarah Tingkatan 4  Bab 2  Kebangkitan Nasionalisme (c) Majalah Bulan Melayu diterbitkan
Bab oleh guru wanita di Johor Bahru yang
2. Ekonomi digerakkan oleh tokoh seperti Ibu Zain.
(a) Penubuhan persatuan kebajikan al-
Jamiah al-Khairiah di Singapura untuk (d) Masyarakat India dan Ceylon telah
membangkitkan semangat berniaga menubuhkan persatuan untuk menjaga
dalam kalangan orang Melayu. kebajikan mereka.
(b) Pada awal abad ke-20, British hanya
menekankan pendidikan rendah (e) Contohnya, E.E.C. Thuraisingham
sehingga menyukarkan usaha selaku Presiden Malayan Rubber
Estate Owner Association berjaya
2 meningkatkan taraf hidup penduduk meningkatkan perusahaan getah
tempatan. semasa zaman kemelesetan ekonomi
(c) Za’ba menyedarkan guru pelatih di pada tahun 1920-an dan 1930-an.
SITC kepentingan pendidikan tinggi
dan kurikulum bahasa Inggeris. (f) Tan Cheng Lock menganggotai Majlis
(d) The Malay Mail dan The Malaya Tribune Perundangan Negeri-negeri Selat
mengadakan dana bagi membantu (SSLC) menuntut British menjaga
orang Melayu melanjutkan pelajaran kebajikan dan menyediakan dana untuk
di luar negara. belajar dalam kalangan masyarakat
(e) Terdapat orang Melayu yang berjaya Cina.
melanjutkan pelajaran ke luar negara
seperti Tunku Abdul Rahman, Tunku Praktis Formatif 8
Yaacob dan Mohd Zain Ariffin.
1. Jelaskan tentang “The Strait Born People”.
3. Sosial
(a) Mewujudkan kesedaran menuntut ilmu 2. Nyatakan sumbangan Ibu Zain.
di madrasah dan sekolah Melayu.
(b) Bilangan lepasan SITC bertambah
dan berkhidmat sebagai guru untuk
membantu meningkatkan taraf hidup
masyarakat.

EksApketriivmitei n22.1 PAK-21

Tugasan: Bahagikan kelas kepada beberapa kumpulan. Setiap kumpulan akan menghasilkan sebuah puisi,
sajak atau lagu. Persembahan hendaklah bertemakan semangat cinta akan negara.

Objektif: •  Memahami erti nasionalisme.
•  Menghayati nasionalisme demi menyukuhkan jati diri.
• Mengambil iktibar daripada perkembangan nasionalisme di Barat, Asia dan negara sendiri.

26

  Sejarah Tingkatan 4  Bab 2  Kebangkitan Nasionalisme 

Peta Konsep

Maksud Semangat kebangsaan yang menjelaskan sikap dan
Nasionalisme pendekatan tentang perjuangan menentang penjajahan serta

pembelaan terhadap bangsa dan negara.
Bab
Bab

2

Perkembangan Revolusi Revolusi Revolusi
Idea Keagungan Amerika Perancis

Nasionalisme 1688 1776 1789
di Barat

Perkembangan Nasionalisme Nasionalisme Nasionalisme Nasionalisme
Nasionalisme Empayar di Jepun
di India di China
di Asia Uthmaniyah
dan Mesir

Kebangkitan Perkembangan • Nasionalisme di Filipina
Nasionalisme Nasionalisme • Nasionalisme di Burma (Myanmar)
• Nasionalisme di Vietnam
di Asia • Nasionalisme di Indonesia
Tenggara • Nasionalisme di Thailand

Faktor • Peranan agama • Sistem pendidikan
Kemunculan • Penulisan kreatif • Kemunculan golongan intelektual
• Media cetak • Pengaruh luar dan serantau
Gerakan
Nasionalisme

Perkembangan Perjuangan Perjuangan Perjuangan
Nasionalisme golongan melalui melalui
intelektual
penulisan persatuan

• Intektual berpendidikan • Akhbar dan majalah • Kesatuan Melayu
agama • Ahbar masyarakat Singapura

• Intelektual berpendidikan Cina dan India • Persaudaraan Sahabat
Inggeris • Karya kreatif Pena

• Intelektual berpendidikan • Kesatuan Melayu Muda
Melayu • Persatuan masyarakat

Cina dan India

Kesan Politik Ekonomi Sosial
Perkembangan
Nasionalisme

27

  Sejarah Tingkatan 4  Bab 2  Kebangkitan Nasionalisme 2

Praktis Sumatif

Soalan ObjektifBab 4. Tokoh berikut telah C Terpengaruh dengan
Bab mengetuai penentangan gerakan Islah
1. Apakah maksud semangat penduduk tempatan terhadap
nasionalisme? penjajahan British. D Lulusan Maktab Melayu
I Perjuangan menentang Kuala Kangsar
• Penghulu Dol Said –
2 penjajahan Naning 7. Senarai berikut menunjukkan
II Pengekalan sistem institusi pendidikan di negara
pemerintahan feudal • Dato’ Maharaja Lela – kita.
III Pengukuhan peranan Perak
golongan pembesar • Maktab Perguruan
IV Perasaan cinta terhadap • Tok Janggut – Kelantan Sultan Idris (SITC)
bangsa dan negara
A I dan II Apakah persamaan • Kolej Melayu Kuala
B I dan IV perjuangan mereka? Kangsar (MCKK)
C II dan III A Bersifat setempat
D III dan IV B Menuntut kemerdekaan Apakah sumbangan institusi
C Bekerjasama dengan raja pendidikan tersebut sejak
2. Apakah idea diperkenalkan D Mempertahankan warisan awal penubuhannya?
oleh tokoh berikut? bangsa A Melindungi hak
bumiputera
John Locke 5. Maklumat berikut berkaitan B Mempertahankan institusi
gerakan yang berlaku di beraja
A Keunggulan suara rakyat Timur Tengah pada awal C Menyemarakkan
B Prinsip raja abad ke- 20. kesedaran nasionalisme
B Memperkukuh kuasa
berperlembagaan • Gerakan Pan Islamisme pembesar tempatan
C Kepentingan kebebasan di Turki
8. Jadual berkaitan pertubuhan
bersuara • Gerakan Islah di Mesir masyarakat India di Tanah
D Pemerintahan raja
Apakah kesan gerakan Melayu.
berkuasa mutlak tersebut terhadap Tanah
Melayu? Pertubuhan Pemimpin
3. Slogan ini telah disebarkan A Pemulihan kuasa raja-raja
dalam Revolusi Amerika B Kemasukan imigran Central Dr. A.M.
tahun 1776. bertambah Indian Soosay
C Kesedaran nasionalisme Association
“Tiada cukai tanpa meningkat (CIAM)
perwakilan” D Pengasasan parti
berasaskan kaum Apakah yang diperjuangkan
Mengapakah slogan tersebut oleh pertubuhan tersebut?
digunakan? 6. Apakah persamaan tokoh I Idea nasionalisme
A Mengiktiraf suara rakyat nasionalis berikut? II Kebajikan masyarakat
B Menolak penguasaan India
British • Abdul Hadi Hassan III Peluang pekerjaan dalam
C Menolak sistem cukai • Harun Aminurrashid kerajaan
baharu IV Pembelaan terhadap
D Mengiktiraf kedaulatan A Golongan radikal Melayu golongan wanita
parlimen B Intelektual berpendidikan A I dan II C II dan III
B I dan IV D III dan IV
Melayu

28

  Sejarah Tingkatan 4  Bab 2  Kebangkitan Nasionalisme 

Soalan Subjektif

Bahagian A

1. Nasionalisme mempunyai pelbagai tafsiran berdasarkan sejarah, corak perjuangan dan karisma pemimpin
yang mendukung perjuangan.

(a) Nyatakan maksud nasionalisme berdasarkan pendapat tokoh berikut: Bab
(i) Prof. Emeritus Tan Sri Dr. Khoo Kay Kim Bab
[2 markah]

2

(ii) Dr. R.Suntharalingam [2 markah]

(b) Apakah matlamat yang diperjuangkan oleh gerakan nasionalisme? [2 markah]

(c) Cadangkan tindakan yang patut dilakukan oleh generasi muda hari ini untuk mempertahankan kedaulatan
[4 markah]
negara daripada penjajahan.


Bahagian B

1. Golongan intelektual memainkan peranan penting dalam menyemarakkan semangat nasionalisme di negara
kita pada abad ke-19.

(a) Jelaskan peranan golongan intelektual tersebut. [8 markah]

(b) Gambar berikut menunjukkan akhbar yang memainkan peranan penting dalam perkembangan nasionalisme
di negara kita.

Majlis Utusan Melayu

Bagaimanakah akhbar tersebut menyemarakkan semangat nasionalisme di negara kita?
[6 markah]

(c) Apakah iktibar yang diperoleh daripada perjuangan pemimpin masa dahulu? [6 markah]

29

JAWAPAN

1Bab • Sistem pentadbiran mempunyai dua Berempat yang dikenali
peringkat, iaitu pusat dan jajahan. sebagai kawasan pegangan.
Warisan Negara Bangsa F4 Sultan berkuasa dalam
2. • Setiap pembesar Melaka mempunyai pemerintahan, peperangan,
Cabaran KBAT 1 peranan dalam pentadbiran. hubungan diplomatik dan
• Mengukuhkan perpaduan. agama.
• Menjaga keamanan dan keharmonian. • Mereka perlu arif dalam hal berkaitan F5 Dibantu Pembesar Berempat,
• Mengelakkan permusuhan dan huru-hara. dengan pelaksanaan undang-undang. iaitu Bendahara, Penghulu
• Berganding bahu memajukan ekonomi Bendahari, Temenggung dan
• Fasal 1 dijelaskan tugas Sultan, Laksamana.
negara. Bendahara, Temenggung dan F6 Pembesar lain ialah
• Mematuhi undang-undang dan menjunjung Penghulu Bendahari. Syahbandar, Bentara, Orang
Kaya, Hulubalang dan
perlembagaan. • Sultan bertanggungjawab melantik Penghulu.
pembesar seperti Bendahara dan F7 Pentadbiran terdiri peringkat
Praktis Formatif 1 Temenggung. pusat dan peringkat jajahan.
F8 Pentadbiran peringkat pusat
1. • Tonggak utama kerajaan. Praktis Sumatif 1 dilaksanakan oleh Pembesar
• Raja dibantu oleh pembesar dalam Berempat.
pentadbiran. Soalan Objektif F9 Pentadbiran peringkat jajahan
• Raja memperoleh ketaatan daripada 1. C 2. C 3. C 4. C dijalankan oleh pembesar
rakyat. 5. C 6. D 7. B 8. A yang dilantik oleh Sultan dan
• Raja sentiasa ditaati dan dianggap suci. Pembesar Berempat
Soalan Subjektif F10 Menguruskan pentadbiran di
2. Wilayah pengaruh kerajaan Funan luas daerah dan kampung.
dari Sungai Mekong, Teluk Cam Ranh, Bahagian A (b) Hukum Kanun Melaka
selatan Myanmar dan Segenting Kra. F1 Hukuman bagi kesalahan
1. (a) Kedudukan raja diperkukuh dengan jenayah.
Praktis Formatif 2 sistem pentadbiran yang dibantu F2 Peranan dan bidang kuasa
oleh pembesar. Raja merupakan Sultan dan pembesar.
1. • Kerajaan tonggak utama kerajaan dan ditaati F3 Peraturan dan undang-undang
• Rakyat oleh rakyat. Raja dianggap suci kekeluargaan.
• Kedaulatan seperti Raja Champa yang dikaitkan F4 Hal berkaitan ekonomi.
• Wilayah pengaruh dengan Dewa Siva. F5 Larangan amalan riba dalam
• Undang-undang perniagaan.
• Lambang kebesaran (b) Wilayah pengaruh, merujuk F6 Peraturan tentang urus niaga
kawasan yang rakyatnya menerima dan perdagangan.
2. • Adat istiadat dan memperakui pemerintahan Undang-undang Laut Melaka
• Penggunaan warna seseorang raja. Kerajaan Funan F1 Peranan nakhoda.
• Nobat mempunyai wilayah pengaruh yang F2 Hal pelayaran.
• Regalia luas dari Sungai Mekong, Teluk F3 Peranan malim, jurumudi dan
• Cap mohor Cam Ranh, selatan Myanmar dan jurubatu.
Segenting Kra. F4 Hukuman jenayah di atas
Cabaran KBAT 2 kapal.
• Menjadikan kehidupan masyarakat teratur. (b) Rakyat kerajaan Srivijaya F5 Penentuan kadar cukai dan
• Menjamin keselamatan dan keamanan membuktikan kesetiaan mereka sistem cukai.
kepada Raja Srivijaya dengan (c) F1 Kebijaksanaan dan
negara. menjalani upacara persetiaan dan kewibawaan pemerintah
• Mengelakkan huru-hara dan meminum air sumpah. Air akan mentadbir kerajaan.
dituang ke atas Inskripsi Telaga F2 Sistem pentadbiran yang
pertelingkahan rakyat. Batu, ditadah dan diminum oleh tersusun dan sistematik
• Melahirkan masyarakat yang berdisiplin rakyat untuk menunjukkan kesetiaan mewujudkan keamanan.
kepada pemerintah. F3 Taat setia rakyat kepada
dan bermoral. pemerintah mewujudkan
(c) Memupuk perasaan cinta akan keamanan dalam negeri.
Praktis Formatif 3 negara. Menjamin kesejahteraan F4 Sistem undang-undang
dan keharmonian. Mengekalkan yang sistematik menjamin
1. • Sultan dibantu oleh Sistem Pembesar kemajuan dan kemakmuran negara. keselamatan rakyat dan
Empat Lipatan. Mengukuhkan jati diri dan identiti pedagang.
sebagai warganegara Malaysia. F5 Hubungan baik antara
• Pembesar diberi kuasa mentadbir Menjadi tatapan dan warisan pemerintah dengan rakyat
wilayah, sungai dan pulau. kepada generasi akan datang. menjamin kesejahteraan hidup
bersama.
• Kawasan pentadbiran dikenali Bahagian B
sebagai kawasan pegangan.
1. (a) F1 Sistem pentadbiran Kesultanan
• Sultan berkuasa dalam aspek Melayu Melaka tersusun dan
pemerintahan, peperangan, hubungan berhierarki.
diplomatik dan agama.
F2 Dikenali sebagai Pembesar
• Pembesar Berempat terdiri daripada Empat Lipatan.
Bendahara, Penghulu Bendahari,
Temenggung dan Laksamana. F3 Sultan Melaka memberi kuasa
mentadbir wilayah, sungai
• Pembesar lain ialah Syahbandar, dan pulau kepada Pembesar
Bentara, Orang Kaya, hulubalang dan
Penghulu.

166

12 JAWPAN SEJARAH TG4.indd 166 11/03/2020 10:26 AM

  Sejarah Tingkatan 4  Jawapan 

2Bab 2. • Nasionalisme di Thailand bermatlamat • Pengarang seperti Muhammad Yusof
mempertahankan kedaulatan negara Ahmad (Tok Kenali), Muhammad Yuof
Kebangkitan Nasionalisme dan menuntut penglibatan rakyat Abdul Hamid, Dato’ Onn Jaafar dan
dalam pemerintahan. Abdul Rahim Kajai.
Praktis Formatif 1
• Melakukan pemodenan melalui • Di Sarawak, Fajar Sarawak ditulis
1. • Nasionalisme berkait rapat dengan pengenalan sistem Birokrasi Barat oleh Muhammad Rakawi Yusuf,
perasaan cinta akan negara yang dengan melantik Penasihat daripada Muhammad Awi Anang, Muhd Daud
mencetuskan keinginan membina Barat untuk melatih pegawai Abdul Ghani dan Haji Abdul Rahman
negara bangsa dan melahirkan identiti tempatan. Kassim.
sendiri.
• Revolusi Thai dilancarkan pada tahun 2. Persatuan masyarakat Cina
• Nasionalisme ialah gerakan 1932 bagi menamatkan pemerintahan • Perhatian kepada keadaan yang
melahirkan perasaan kekitaan raja berkuasa mutlak. berlaku di China.
dengan menggunakan persamaan • Mendapatkan sokongan pemimpin
kebudayaan dan pengalaman sejarah • Pengenalan undang-undang Cina bagi menentang kerajaan
yang bertujuan membebaskan bangsa menyekat penguasaan ekonomi Manchuria di China.
dan negara daripada penjajahan. oleh orang Cina dan kaum peribumi • Menggalakkan pelajaran tinggi dan
digalakkan terlibat dalam kegiatan teknikal dalam kalangan masyarakat
• Gerakan nasionalisme menuju ekonomi. Cina.
matlamat yang sama, iaitu membina • Menuntut peluang berkhidmat dalam
bangsa yang bersatu dan negara Praktis Formatif 5 perkhidmatan kerajaan.
berdaulat. Persatuan masyarakat India
1. Sultan Mahmud Shah melakukan • Membincangkan isu berkaitan
Praktis Formatif 2 tiga kali serangan terhadap Portugis masyarakat India.
bertujuan mendapatkan kembali Melaka. • Mengembangkan idea nasionalisme
1. Persamaan idea nasionalisme di masyarakat India.
England dan Perancis ialah nasionalisme 2. • Penghulu Dol Said, Dato’ Maharaja • Menjaga kebajikan masyarakat India.
antiraja. Lela, Pandak Lam, Dato’ Bahaman,
Rentap, Mat Salleh, Tok Janggut dan Praktis Formatif 8
2. Bentuk pemerintahan yang lahir kesan Haji Abdul Rahman Limbong.
daripada Revolusi Amerika ialah sistem 1. • Muncul sekitar tahun 1930-an dan
pemerintahan demokrasi. Praktis Formatif 6 1950-an.

Praktis Formatif 3 1. • Penubuhan madrasah membangkitkan • Munculnya masyarakat India yang
semangat baharu dalam kalangan dilahirkan di Tanah Melayu.
1. • Nasionalimse di Jepun disebabkan pelajar.
kesedaran untuk mencapai kemajuan • Sebahagian mereka gemar dikenali
bagi mengelakkan ancaman • Raffles Institution (Singapura), Maktab sebagai The Straits Born People.
sekularisme Barat. Melayu Kuala Kangsar (MCKK) dan
Maktab Perguruan Sultan Idris (SITC) • Berusaha membentuk identiti
• Berbeza dengan negara India yang melahirkan pemimpin yang berjuang tersendiri dan mementingkan
ingin menamatkan penjajahan British. menuntut hak pendidikan untuk perpaduan.
rakyat.
• Berbeza dengan di negara China • Mereka mula mengambil tahu
yang ingin mengukuhkan peradaban • Melalui sistem pendidikan, pelajar perkembangan politik Tanah Melayu.
China daripada ancaman penguasaan didedahkan dengan idea tokoh
politik dan ekonomi oleh kuasa asing. falsafah Islam dan Barat yang 2. Sumbangan Ibu Zain
memperlihatkan kelemahan bangsa • Menjadi penggerak majalah Bulan
• Maharaja Mikado Meiji (1868) yang dijajah serta mendesak British Melayu pada tahun 1930.
melancarkan gerakan pemulihan Jepun. melakukan pembaharuan. • Mengingatkan wanita tentang
kepentingan ilmu untuk mengangkat
• Menekankan pemodenan mengikut 2. • Gerakan Pan-Islamisme. martabat wanita.
model Barat supaya Jepun dihormati • Gerakan Islah di Mesir. • Menganjurkan Tabung Derma
oleh kuasa Barat. • Kejayaan Jepun menewaskan Rusia Pelajaran Tinggi untuk anak
• Perjuangan Mahatma Gandhi di India. perempuan Melayu Semenanjung.
• Prinisp dan semangat bushido • Perjuangan Jose Rizal di Filipina.
dijadikan asas membina nasionalisme • Perjuangan Soekarno di Indonesia. Praktis Sumatif 2
dalam kalangan rakyat dan pemerintah
semasa era Pemulihan Meiji. Praktis Formatif 7 Soalan Objektif
1. B 2. B 3. B 4. A
• Pemulihan meliputi gerakan 1. • Memaparkan isu hak dan masa 5. C 6. B 7. C 8. A
pembaharuan dalam semua aspek depan bangsa, polemik Kaum Muda
kehidupan. dengan Kaum Tua, isu pentadbiran, Soalan Subjektif
ekonomi dan sosial.
• Menjadikan Jepun sebagai negara Bahagian A
perindustrian dan kuasa tentera yang • Syarikat Jelutong Press giat
kuat di Asia pada awal abad ke-20. menerbitkan akhbar ketika itu. 1. (a) (i) Dalam konteks Melayu
sebelum merdeka,
Cabaran KBAT 1 • Mohammad Eunos Abdullah nasionalisme digunakan untuk
• Thailand digelar “Tanah Bebas” kerana menerajui akhbar Utusan Melayu dan merujuk perjuangan orang
Lembaga Melayu. Melayu bagi mendapatkan
Thailand tidak pernah dijajah oleh mana- kembali kedudukan unggul
mana kuasa asing. • Akhbar lain seperti Majalah Guru, dalam negara sendiri.
Warta Malaya, Warta Jenaka, Fajar
Praktis Formatif 4 Sarawak dan Majlis. (ii) Nasionalisme merupakan
fenomena sejagat yang
1. Persamaan matlamat perjuangan • Akhbar berbahasa Inggeris seperti mengiktiraf hak setiap bangsa
nasionalisme di Filipina, Burma, Vietnam The Malay Mail dan The Malaya di dunia ini untuk menubuhkan
dan Indonesia ialah membebaskan diri Tribune.
daripada penjajahan kuasa Barat.

167

12 JAWPAN SEJARAH TG4.indd 167 11/03/2020 10:26 AM

  Sejarah Tingkatan 4  Jawapan

negaranya sendiri dan Warta Malaya, Lembaga Cabaran KBAT 2
memindahkan kedaulatan Malaya dan Utusan Melayu. Wajar kerana Jerman memulakan kempen
kepada rakyat. Nasionalisme F3 Intelektual berpendidikan Melayu perang di Eropah yang membawa kepada
juga menuntut kesetiaan ulung H3a Maktab Perguruan Sultan Idris kemusnahan harta benda dan korban nyawa
individu disalurkan kepada (SITC) ditubuhkan pada tahun yang banyak. Peperangan yang dimulakan
negara bangsa itu. 1922. oleh Jerman juga menyebabkan runtuhnya
(b) • Membina bangsa yang bersatu H3b Guru SITC seperti O.T.Dussek, sistem pemerintahan beraja di beberapa buah
• Membina negara berdaulat. Abdul Hadi Hassan, Abdul negara di Eropah.
(c) • Memajukan kehidupan dengan Hadi Abdul Manan dan Harun
ilmu dan kemahiran. Aminurrashid meniupkan Praktis Formatif 2
• Berwaspada dengan gejala kesedaran nasionalisme dalam
negatif (penjajahan bentuk kalangan pelajar sehingga 1. Membincangkan syarat perdammaian
baharu). melahirkan golongan penulis selepas perang dan memastikan Jerman
• Berusaha mengukuhkan dan nasionalis. tidak lagi menjadi ancaman kepada
perpaduan dan mengekalkan H3c Pejabat Karang Mengarang keamanan di Eropah.
keamanan. dengan Ketua Penterjemah,
• Sanggup berkorban demi Za’ba berjaya menghasilkan 2. Jerman, Rusia, Austria-Hungary dan
negara dan menganggotai buku berkualiti dan melahirkan empayar Uthmaniyah.
angkatan tentera. nasionalis seperti Buyong Adil
dan Abdul Hadi Hassan. Praktis Formatif 3
Bahagian B (b) F1 Berperanan sebagai penyalur
maklumat. 1. • Diterajui oleh golongan nasionalis
1. (a) F1 Intelektual berpendidikan agama F2 Berfungsi sebagai penyebar melampau.
H1a Kaum Muda menyalurkan berita.
idea melalui gerakan Islah F3 Mengkritik dasar penjajah British. • Sanggup berperang untuk menaikkan
yang menjadikan agama Islam F4 Memuatkan idea-idea imej negara.
sebagai asas kemajuan dunia pembaharuan.
dan akhirat. F5 Memaparkan isu hak dan masa • Melakukan pencerobohan ke atas
H1b Penubuhan madrasah seperti depan bangsa. negara lain.
Madrasah al-Attas (Johor), F6 Mengetengahkan polemik
Madrasah al-Khairiah al- Kaum Muda dengan Kaum Tua. 2. • Mempunyai ideologi yang sama, iaitu
Islamiyah (Kedah) dan Maahad F7 Memaparkan isu pentadbiran, mengagungkan bangsa sendiri.
al-Ehya Assharif (Perak) untuk ekonomi dan sosial.
menyebarkan fahaman Islah. (c) F1 Berani menyuarakan pendapat. • Sanggup bekerjasama untuk
H1c Golongan wanita diberi peluang F2 Cinta akan bangsa dan tanah mempertahankan kepentingan negara
belajar di madrasah dan air. masing-masing.
pelajarnya membawa kemajuan F3 Berusaha memajukan diri dan
dari aspek sikap serta bangsa. Praktis Formatif 4
pentaksiran terhadap Islam. F4 Sanggup berkorban demi
H1d Idea mereka disalurkan dalam bangsa dan negara. 1. • Memenuhi keperluan perindustrian.
akhbar seperti Al-Imam, F5 Menuntut kebebasan daripada • Pengaruh golongan tentera dan
Al-Ikhwan, Neracha dan Tunas ancaman kuasa asing. ketenteraan.
Melayu. F6 Mementingkan pemodenan dan • Mewujudkan Order Baharu Asia.
F2 Intelektual berpendidikan pembaharuan dalam pelbagai
Inggeris aspek. 2. Wilayah Selatan kaya dengan sumber
H2a Maktab Melayu Kuala Kangsar bahan mentah seperti bijih timah dan
(MCKK) ditubuhkan pada tahun 3Bab Konflik Dunia dan minyak.
1905 melahirkan intelektual Pendudukan Jepun di
berpendidikan Inggeris. 3. • Jepun mendapat nasihat kepakaran
H2b MCKK melatih anak Negara Kita dan strategi perang.
bangsawan bagi diserapkan
dalam pentadbiran kerajaan Praktis Formatif 1 • Membantu perkembangan industri
British. pembuatan kapal terbang Jepun.
H2c Lepasan MCKK seperti Raja 1. • Memperkenalkan Enakmen
Chulan Raja Abdullah, Mahmud Undang-undang Islam 1904 dengan • Mempercepat peluasan kuasa Jepun
Mat, Mohammad Eunos persetujuan Raja-raja Melayu, yang di Asia Pasifik.
Abdullah dan Raja Uda Raja melarang percetakan dan pengedaran
Muhammad. tulisan berkaitan politik Islam. Praktis Formatif 5
H2d Mereka menjadi pegawai
kerajaan menuntut British • Memperkenalkan Jabatan Siasatan 1. • Memenuhi keperluan perindustrian.
memperbaiki taraf hidup orang Jenayah dan Biro Siasatan Politik. • Tanah Melayu merupakan pengeluar
Melayu dan membuka lebih utama bijih timah dan getah dunia,
banyak peluang pekerjaan 2. British mewujudkan undang-undang selain menghasilkan emas, bijih besi,
kepada orang Melayu dalam yang mengawal kebebasan bersuara arang batu dan bauksit.
jabatan kerajaan. dan penerbitan. • Sarawak kaya dengan sumber
H2e Idea dan tuntutan dibuat minyak, terutama di Miri dan Lutong.
dengan cara berbaik- Cabaran KBAT 1 • Kedudukan negara kita sesuai untuk
baik dengan British dan Pembunuhan Archduke Ferdinand, Putera kepentingan strategik ketenteraan
menggunakan akhbar seperti Mahkota Austria-Hungary dan isterinya, Jepun.
Sophie oleh seorang pemuda Serbia.
2. • Strategi serangan Jepun dari pelbagai
arah, utara ke selatan, melalui laluan
pantai timur dan pantai barat serta
laluan bandar-bandar utama.

• Jepun berjaya menenggelamkan dua
kapal perang British, iaitu Repulse
dan Prince of Wales.

168

12 JAWPAN SEJARAH TG4.indd 168 11/03/2020 10:26 AM

  Sejarah Tingkatan 4  Jawapan 

Praktis Formatif 6 • Setelah Jepun menyerah kalah F2 Ekonomi kawalan
tentera Bintang Tiga melakukan H2a Rancangan Pengeluaran Lima
1. Disebabkan perbezaan sistem politik dan keganasan dengan menyeksa dan
ekonomi semasa pentadbiran British dan membunuh anggota polis, askar, Tahun dan Jawatankuasa
Belanda sebelum perang. pegawai daerah dan pasukan Penyelidikan Bahan diperkenal.
sukarelawan Melayu. H2b Mengawal selia pelupusan
2. Mendapat latihan kepimpinan dan barangan dan membuat
berpeluang menjawat jawatan dalam Praktis Sumatif 3 penyelidikan kegunaan baharu bagi
pentadbiran kerajaan. sumber tempatan.
Soalan Objektif H2c Rancangan Perindustrian Lima
3. • Memberi layanan kejam kepada orang 1. A 2. D 3. C 4. B Tahun diperkenal.
Cina. 5. D 6. C 7. D 8. C H2d Membangunkan industri tempatan
dan memastikan penggunaan
• Memaksa orang Cina membayar Soalan Subjektif optimum daripada peralatan dan
sejumlah wang sebagai hukuman kemudahan sedia ada.
kerana menentang Jepun semasa Bahagian A H2e Mata wang Jepun dicetak
Perang China-Jepun. (a) Amerika Syarikat / Britain / Rusia / menggantikan mata wang yang
digunakan oleh British.
• Rakyat berbilang kaum dipaksa Perancis F3 Layanan terhadap penduduk
menjadi buruh membina Landasan (b) • Jerman keluar dari Liga Bangsa- H3a Tentera Jepun memberi layanan
Kereta Api Maut. berbeza mengikut kaum.
Bangsa. H3b Layanan baik kepada orang
Cabaran KBAT 3 • Jerman memperbesarkan angkatan Melayu serta peribumi lain yang
• Melambangkan gerak-geri seperti semut bekerjasama dengan Jepun.
tenteranya secara terbuka. H3c Untuk mendapatkan sokongan
(ramai dan senyap). • Jerman mengingkari syarat masyarakat peribumi bagi
• Bentuk muka bumi Sarawak luas dan melicinkan pemerintahan.
Perjanjian Versailles. H3d Tentera Jepun membantu orang
banyak hutan memerlukan tentera yang (c) • Gagal menangani krisis Manchuria. India menubuhkan Tentera
ramai. • Jepun menakluki Manchuria, iaitu Kebangsaan India di Tanah Melayu
• Operasi Semut dijalankan secara sulit dan Borneo Utara di bawah
sehingga tidak dapat dikesan oleh tentera wilayah di bawah penguasaan China. pimpinan Subhas Chandra Bose.
Jepun. • Gagal menangani krisis Habsyah. Orang India digalakkan menyertai
• Itali menyerang Habsyah di Afrika. untuk kemerdekaan negara India.
Praktis Formatif 7 (d) • Konflik dunia berterusan kerana H3e Bertujuan mendapatkan kerjasama
orang India dalam rancangan
1. Memperoleh bantuan senjata, ubat- gagal menguatkuasakan perjanjian tentera Jepun menguasai negara
ubatan, kewangan dan latihan pelucutan senjata. India.
ketenteraan. • Berlaku pencerobohan terhadap H3f Tentera Jepun memberi layanan
negara lain. kejam kepada orang Cina.
2. Kepakaran gerila Semut penting dalam • Seperti Jepun menceroboh H3g Lanjutan permusuhan daripada
usaha merancang taktikal perang Machuria, Itali menceroboh Albania Perang China-Jepun.
gerila menentang tentera Jepun kerana dan Habsyah, Jerman menceroboh H3h Orang Cina dipaksa membayar
sebagai penduduk tempatan, mereka Rhineland dan Poland. sejumlah wang sebagai hukuman
mengetahui selok-belok bumi Sarawak. • Meletusnya Perang Dunia Kedua penentangan mereka terhadap
yang lebih besar. Jepun semasa Perang China-
Praktis Formatif 8 • Melibatkan perang di Eropah dan Jepun.
perang di Asia Pasifik. (b) F1 Dasar pendudukan Jepun
1. • Disebabkan Jepun mengharamkan (Mana-mana jawapan munasabah) meninggalkan pelbagai kesan
KMM. kesengsaraan dan penderitaan
Bahagian B kepada rakyat.
• Bekas-bekas ahli KMM berasa tertipu F2 Mencetuskan penentangan rakyat
dengan janji kemerdekaan yang (a) F1 Pentadbiran tentera dalam pelbagai bentuk terhadap
diberikan oleh Jepun sebelum Perang H1a Peringkat awal, Tanah Melayu pendudukan Jepun.
Dunia Kedua. F3 Layanan kejam tentera Jepun
digabung dengan Sumatera di menyebabkan sebahagian orang
2. Kesan pengeboman bandar Hiroshima bawah pentadbiran pasukan Cina mencari perlindungan di
dan Nagasaki menyebabkan Jepun tentera Jepun ke-25 berpusat di bawah Parti Komunis Malaya (PKM).
menyerah kalah secara tiba-tiba. Singapura. F4 PKM menubuhkan pasukan gerila
H1b Pada April 1944, Tanah Melayu untuk menentang Jepun/Malayan
Praktis Formatif 9 dan Sumatera ditadbir berasingan People’s Anti-Japanese Army (MPAJA).
kerana terdapat perbezaan sistem F5 MPAJA dan Force 136 telah
1. • Tidak wajar kerana boleh membawa politik dan ekonomi. mengadakan perjanjian kerjasama
kemusnahan harta benda dan alam H1c Sumatera diletakkan di bawah untuk melawan tentera Jepun.
sekitar. pentadbiran tentera Jepun ke-25, F6 Overseas Chinese Anti-Japanese
berpusat di Bukit Tinggi, Sumatera. Army (OCAJA) / Tentera Bintang
• Mengorbankan nyawa orang awam H1d Tanah Melayu ditadbir oleh Satu, Gerila KMT bekerjasama
yang tidak berdosa dan memberi pasukan tentera Jepun ke-29, dengan MPAJA /PKM menentang
kesan radiasi kepada masyarakat berpusat di Taiping, Perak. Jepun.
sekitarnya. H1e Sarawak, Sabah dan Brunei
digabungkan menjadi satu unit
2. • Pendudukan Jepun menyebabkan pentadbiran dikenali sebagai Kita
hubungan antara kaum renggang Boruneo.
kerana Jepun memberi layanan H1f Diketuai oleh Gabenor Jeneral
yang berbeza-beza antara kaum. dan diletakkan di bawah pasukan
Contohnya, orang Melayu dilayan tentera Jepun ke-37 yang berpusat
dengan baik, manakala orang Cina di Kuching.
dilayan dengan kejam.

169

12 JAWPAN SEJARAH TG4.indd 169 11/03/2020 10:26 AM

  Sejarah Tingkatan 4  Jawapan

F7 Force 136 menubuhkan pasukan • Memulihkan kepercayaan rakyat 2. • Membawa kes Malayan Union ke
gerila anti-Jepun / Askar Melayu – Rakyat mengalami kesukaran/ Mahkamah Tinggi England.
Setia / Wataniah Pahang / Gerila kesengsaraan hidup semasa – Kes dibawa oleh sultan Perak,
Melayu Kedah. pendudukan Jepun. Kedah dan Johor.
– Sukar mendapatkan bekalan
F8 Force 136 dan gerila Melayu makanan. • Menghantar Surat Bantahan ke London.
bekerjasama menentang Jepun – Peningkatan wabak penyakit. – Surat bantahan dihantar oleh
dengan menjalankan aktiviti rahsia. – BMA pulihkan infrastruktur sultan Perak, Kedah dan Johor
dan sosioekonomi agar rakyat kepada George Henry Hall,
F9 Antaranya mengumpulkan menyokong kepulangan British. mendakwa diperdaya MacMicheal.
maklumat, melakukan sabotaj,
menyebarkan propaganda dan 2. Disebabkan kesukaran BMA membawa • Menyokong Kongres Melayu.
membuat persiapan untuk British masuk jentera/ alat ganti/ mesin/ – Sultan Hisamuddin menderma
melancarkan Operasi Zipper. teknologi. $15 000 kepada persatuan.

F10 Kegiatan anti-Jepun secara individu Praktis Formatif 2 • Permaisuri Perak memimpin gerakan
seperti penentangan Gurchan menentang Malayan Union.
Singh dan Sybil Kathigasu. 1. • Bagi melicinkan sistem pentadbiran. – Permaisuri mengetuai barisan
• Meningkatkan pelaburan ekonomi. perarakan.
(c) F1 Slogan “Asia untuk Asia” / konsep • Mengukuhkan pertahanan.
“Lingkungan Sekemakmuran Asia • Mengekalkan orang asing sebagai • Memulaukan upacara pelantikan
Timur Raya”. sumber tenaga kerja untuk Gabenor Malayan Union.
meningkatkan ekonomi.
F2 Menekankan kebebasan negara Praktis Formatif 4
Asia, menentukan kemajuan dan 2. • Pentadbiran
meningkatkan persaudaraan sejagat. – Kesatuan/ Negeri-negeri 1. • Masalah pewarisan takhta.
Bersekutu, Negeri-negeri Melayu – Vyner Brooke tiada anak lelaki.
F3 Selari dengan perjuangan golongan Tidak Bersekutu, Negeri-negeri – Vyner Brooke sudah tua dan uzur.
nasionalis di Tanah Melayu, terutama Selat kecuali Singapura disatukan. – Vyner Brooke enggan
Kesatuan Melayu Muda (KMM). – Ketua pentadbir adalah Gabenor menyerahkan kuasa kepada
British dan ia di bawah kawalan Anthony Brooke (anak saudaranya).
F4 KMM bekerjasama dengan Pesuruhjaya Tinggi British.
Jepun dan berharap Jepun dapat – Raja-raja Melayu menjadi Ahli • Desakan kerajaan British.
memberikan kemerdekaan kepada Majlis Raja-raja yang hanya – Brirish ingin meluaskan kuasanya.
Tanah Melayu. membincangkan soal agama – British ingin menguasai kekayaan
Islam dan adat Melayu. ekonomi di Sarawak.
F5 Pentadbiran tentera Jepun – British ingin melindungi/ menjaga
memberikan ruang kegiatan • Kewarganegaraan pelaburannya di Sarawak.
politik KMM kerana memerlukan – Menggunakan prinsip jus soli.
sokongan masyarakat tempatan. – Semua rakyat yang lahir di Tanah • Masalah kewangan
Melayu dan Singapura diiktiraf – Vyner Brooke menghadapi
F6 Pada Jun 1942, tentera Jepun sebagai warga Malayan Union. masalah kewangan untuk
membubarkan KMM kerana – Rakyat berumur 18 tahun dan ke memulihkan Sarawak.
tindakan pemimpinnya menuntut atas dan bermastautin selama 10 – Selepas peperangan, untuk
kemerdekaan daripada Jepun. tahun hingga 15 tahun akan diberi memulihkan infrastruktur dan
warganegara. ekonomi Sarawak memerlukan
F7 Anggota KMM menyertai gerakan – Rakyat berumur kurang 18 tahun kos yang tinggi.
bawah tanah menentang Jepun. dan ibubapanya warganegara – Ekonomi Sarawak terjejas dan
akan diberikan kewarganegaraan. musnah selepas peperangan.
F8 Dr. Burhanuddin al-Helmi, Ibrahim
Haji Yaakob, Onan Haji Siraj Cabaran KBAT 1 2. • Penyerahan Sarawak ditentang
dan bekas pemimpin KMM oleh sebahagian daripada peribumi
menubuhkan Kesatuan Rakyat Berjaya kerana Sarawak.
Indonesia Semenanjung (KRIS). • Penentangan secara menyeluruh.
• Penentangan melibatkan seluruh negeri. • Penyerahan Sarawak disokong oleh
F9 Di Sarawak, pengalaman semasa • Pihak sultan memulau upacara perlantikan orang Cina.
pendudukan Jepun menjadikan
peribumi Sarawak lebih yakin untuk Gabenor Malayan Union. • Terdapat juga penduduk yang tidak
berkerajaan sendiri selepas Perang • Penentangan melibatkan rakyat, memahami maksud penyerahan
Dunia Kedua. Sarawak.
persatuan, akhbar, mengadakan kongres
F10 Di Sabah, pertubuhan ditubuhkan dan perhimpunan. • Laporan Gammans dan Rees William
selepas pendudukan Jepun seperti • UMNO menubuhkan Persatuan Tanah dibawa ke Majlis Negeri untuk diundi.
Parti Kebangsaan Melayu Labuan Melayu.
(PKML) oleh Tengku Noordin, Abu Praktis Formatif 5
Bakar dan Zakaria Gunn. Praktis Formatif 3
1. • Mengadakan persidangan
F11 Parti Kebangsaan Melayu Tawau 1. Malayan Union adalah suatu bentuk • Mengadakan demonstrasi
ditubuhkan dan dipengerusikan perjajahan mutlak. Raja akan hilang • Meletakkan jawatan beramai-ramai
oleh Orang Kaya-Kaya Abu Bakar. kuasa/ kedaulatan. MacMicheal • Bantahan golongan wanita
mendapatkan tandatangan sultan • Saluran penyebaran tentangan
4Bab Peralihan Kuasa British di dengan cara desakan/ paksaan. melalui akhbar
• Menulis surat bantahan
Negara Kita • Menubuhkan kumpulan Rukun 13

Praktis Formatif 1 2. • Memajukan negeri
• Memajukan penduduk tempatan
1. • Mengembalikan kestabilan dan • Memberikan peluang pekerjaan dalam
keamanan. perkhidmatan awam.
– Membubarkan MPAJA
dan mengarahkan mereka
mengembalikan senjata.

170

12 JAWPAN SEJARAH TG4.indd 170 11/03/2020 10:26 AM

Praktis Formatif 6 2. • Pengiran Muhd Yusof Jamil Umar   Sejarah Tingkatan 4  Jawapan 
telah dihantar berkursus ke SITC.
1. • Memenuhi kepentingan British H2a Ketua pentadbir adalah
– Sabah berpotensi menggantikan • H.M Salleh ditawarkan bekerja Gabenor British yang dilantik
Sri Lanka, India dan Burma yang dengan kerajaan. oleh Ratu England.
menerima kemerdekaan.
– Sabah boleh dijadikan sumber • Mandur Syarif pulang ke Indonesia. H2b Dibantu Majlis Eksekutif dan
bahan mentah dan kawasan • Imam Suhaili Yaakub berpindah ke Majlis Perundangan.
pasaran bagi British.
Pulau Labuan. H2c Di bawah kawalan Pesuruhjaya
• Masalah kewangan SBUB • Seruji Yaakub menyertai Khairat Tinggi British.
– Sabah telah dimusnahkan oleh
tentera Jepun. Jumaat Muslimin (KJM). F3 Raja-raja Melayu
– Kawasan yang musnah termasuk H3a Raja-raja Melayu menjadi Ahli
Jesselton, Kudat dan Sandakan. Praktis Sumatif 4
– SBUB tidak mampu untuk Majlis Raja-raja.
membangunkan Sabah semula. Soalan Objektif 3. D 4. C H3b Mereka hanya membincangkan
1. D 2. A 7. C 8. C
• Meneruskan dasar British dalam 5. D 6. B soal agama Islam dan adat
hubungan luar dan pertahanan. Melayu.
Soalan Subjektif F4 Kerakyatan
Cabaran KBAT 2 H4a Menggunakan prinsip jus soli.
(i) Pendidikan Bahagian A H4b Semua rakyat yang lahir di
• Pendidikan di Sabah tidak maju/ Tanah Melayu dan Singapura
1. (a) (i) Morshidi Sidek diiktiraf sebagai warga Malayan
tidak banyak sekolah dibina. (ii) Rosli Dhoby Union.
• SBUB enggan mengeluarkan H4c Rakyat berumur 18 tahun
(b) • Bertentangan dengan dan ke atas dan bermastautin
perbelanjaan untuk pendidikan perlembagaan 1941 iaitu selama 10 tahun hingga 15
kesannya tidak ramai golongan Sarawak akan diberi tahun akan diberi warganegara.
intelektual/ pemimpin. pemerintahan sendiri/ H4d Rakyat berumur kurang
(ii) Petempatan penduduk dibimbing dalam 18 tahun dan ibubapanya
• Kawasan petempatan di Sabah pentadbiran. warganegara akan diberikan
adalah di pantai, pedalaman dan kewarganegaraan.
tanah pamah yang sukar untuk – Bertentangan dengan (b) F1 Secara paksaan
dihubungi. Prinsip Kelapan. H1a Sultan Pahang, Perak dan
• Sistem perhubungan yang tidak maju. Negeri Sembilan didesak
(iii) Budaya • Vyner Brooke mengenepikan menurunkan tandatangan.
• Terdapat banyak etnik di Sabah surat wasiat Charles Brooke. F2 Ugutan
seperti Kadazan, Bajau dan Suluk. H2a Sultan Kelantan, diugut
• Terdapat pelbagai etnik – Beliau tidak berbincang dengan tidak mengiktiraf raja-
menyebabkan cara hidup masyarakat dengan Raja muda, raja Melayu sekiranya tidak
juga pelbagai termasuk agama yang Anthony Brooke. menurunkan tandatangan.
berbeza-beza. F3 Taktik MacMicheal
• Hal ini menyukarkan masyarakat – Masyarakat mahu memperdaya sultan
Sabah membentuk persatuan dan memulihkan Dinasti Brooke H3a Sultan tidak menyedari kesan
bersatu. bagi memudahkan mereka Malayan Union.
menuntut kemerdekaan. H3b Sultan tidak diberi masa
Praktis Formatif 7 berunding/ mendapatkan
• Tipu muslihat Macbryan. nasihat dari pembesar.
1. • British menindas kegiatan – Beliau mendesak/ memberi C3a Contohnya Tunku Syed Putra
berpersatuan. Jamalullail.
tekanan/ memujuk/ (c) F1 Tanah Melayu menjadi tanah
• British melumpuhkan gerakan. memberi sogokan untuk jajahan.
• British menawarkan jawatan kenaikan mendapatkan persetujuan H1a Sebelum itu, Tanah Melayu
ketua tempatan. sebagai naungan.
pangkat kepada pemimpin Sabah. (c) • Tokoh tersebut mempunyai H1b Gabenor akan mengetuai
• Memindahkan pemimpin yang aktif ke semangat patriotik yang tinggi. pemerintahan dan dibantu oleh
– Mereka mempertahankan Majlis Eksekutif dan Majlis
bandar lain. kedaulatan Sarawak. Undangan.
– Persatuan akan jadi lemah/ – Menghindarkan Sarawak H1c Berkuasa sepenuhnya ke atas
daripada dijajah British. Tanah Melayu yang disatukan
kurangnya pemimpin yang – Contohnya, sanggup pentabirannya.
berkebolehan. mempertaruhkan nyawa H1d Penjajahan mutlak Britain ke
– Mengehadkan peluang penduduk menikam Ducan Steward. atas Tanah Melayu.
tempatan dalam pentadbiran – Mereka dijatuhi hukuman F2 Raja hilang kuasa
menyebabkan mereka kurang gantung hingga mati. H2a Raja kekal sebagai ketua
pengalaman. • Semangat mereka telah negeri yang hanya berkuasa
• Kepentingan sosioekonomi membangkitkan nasionalisme berkaitan agama Islam dan
masyarakat tempatan. penduduk tempatan. adat istiadat Melayu.
– Masyarakat tidak memahami – Penubuhan parti politik F4 Kerakyatan
tujuan penyerahan. bagi memperjuangkan H4a Semua kaum mendapat hak
– Menganggap penyerahan dapat kemerdekaan. sama rata.
membangunkan negeri Sabah H4b Hak orang Melayu sama
selepas perang. Bahagian B dengan kaum imigran.
1. (a) F1 Kesatuan
H1a Negeri-negeri Melayu

Bersekutu, Negeri-negeri
Melayu Tidak Bersekutu dan
Negeri-negeri Selat kecuali
Singapura disatukan.
F2 Ketua pentadbir

171

12 JAWPAN SEJARAH TG4.indd 171 11/03/2020 10:26 AM

  Sejarah Tingkatan 4  Jawapan

H4c Mengugat status quo orang • Penubuhan CLC. H2b Cadangan Raja-raja Melayu
Melayu sebagai penduduk • Anggota terdiri daripada pelbagai adalah menubuhkan
asal/ kedudukan agama Islam/ Persekutuan.
Bahasa Melayu turut tergugat. kaum.
• Setiap kaum boleh memberi H2c Persekutuan bertaraf naungan
5Bab Persekutuan Tanah Melayu dan bukannya tanah jajahan.
pandangan.
1948 • Pandangan mereka dimasukkan dalam H2d Perjanjian baharu untuk
menggantikan Malayan Union.
Praktis Formatif 1 Persekutuan Tanah Melayu 1948.
• Berjaya memupuk persefahaman. H2e Jawatan Pesuruhjaya Tinggi
1. • Wakil Raja-raja Melayu • Kewarganegaraan dibuka kepada menggantikan Gabenor.
• Wakil UMNO
• Wakil kerajaan British orang bukan Melayu yang layak. H2f Raja berkuasa dalam
perundangan.
2. • Memperjuangkan kemerdekaan Praktis Sumatif 5
negara sejak 1930-an. H2g Ungkapan “Negeri-negeri
Soalan Objektif 3. B 4. D Melayu” perlu muncul dalam
• Mempunyai matlamat perjuangan 1. B 2. D 7. A 8. D persekutuan yang baharu.
yang jelas seperti membebaskan 5. B 6. C
negara daripada penjajahan, F3 Sokongan pentadbiran British.
menyatukan seluruh Tanah Melayu, Soalan Subjektif H3a Pentadbiran British menyokong
tidak berkompromi dengan penjajah.
Bahagian A konsep persekutuan kerana ia
• Memperjuangkan hak semua kaum dapat membawa keamanan,
dan kebebasan hak bersuara. 1. (a) X: Perundangan kestabilan dan kemajuan.
Y: Kewarganegaraan H3b Pegawai Tinggi British
• Memperjuangkan pembelaan (b) • Sebuah Majlis Raja-raja mendorong British membentuk
terhadap ketidakadilan berdasarkan Melayu dibentuk. Persekutuan Tanah Melayu.
prinsip dan falsafah. • Raja-raja Melayu dapat H3c Sir Ralph Hone mencadangkan
memberi pandangan. agar British melibatkan Raja-
Praktis Formatif 2 • Di peringkat negeri sultan raja Melayu dalam pentadbiran
mengetuai pentadbiran. berasaskan perlembagaan.
1. • Penentangan orang Melayu terhadap • Sultan mengesahkan rang H3d British memberikan peluang
Malayan Union. undang-undang. kepada Dato’ Onn Jaafar
• Sultan melaksanakan undang- dan Raja-raja Melayu
• Cadangan Raja-raja Melayu dan UMNO. undang dan mengetuai urusan mengemukakan cadangan
• Sokongan Pentadbiran British. agama Islam dan adat istiadat balas semasa pertemuan
Melayu. mereka di King’s House, Kuala
2. (a) Piagam Atlantik bermatlamat tiada (c) • Persekutuan dibentuk dengan Lumpur.
lagi perluasan wilayah selepas mengabungkan negeri Melayu H3e British melaksanakan dasar
Perang Dunia Kedua. dan Negeri-negeri Selat. dekolonisasi yang disarankan
• Wujud satu pentadbiran pusat oleh Pertubuhan Bangsa-
(b) Kesannya British melaksanakan yang akan diketuai oleh Bangsa melalui Piagam Atlantik.
dasar dekolonisasi iaitu ke arah Pesuruhjaya Tinggi. (b) F1 Kewarganegaraan secara kuat
berkerajaan sendiri, titik tolak • Wujudkan pentadbiran yang kuasa undang-undang.
bermulanya usaha ke arah seragam untuk semua negeri H1a Jus soli hanya terbuka kepada
kemerdekaan. di Tanah Melayu. rakyat Raja dan rakyat British.
• Kesannya akan wujudkan H1b Pemohon lahir di luar negeri,
Praktis Formatif 3 kecekapan dan menjimatkan ayahnya mestilah rakyat Raja
perbelanjaan. dan rakyat British.
1. • Pentadbiran H1c Penduduk asal Persekutuan
• Kuasa Raja-raja Melayu Bahagian B Tanah Melayu yang lahir
• Perundangan sebelum, semasa atau selepas
• Kewarganegaraan 1. (a) F1 Penentangan orang Melayu tarikh perjanjian.
terhadap Malayan Union. H1d Rakyat Raja yang telah serasi,
2. (a) Orang Melayu dan orang asli yang memahami adat resam dan
lahir dan tinggal di negara Melayu H1a Raja dan cendekiawan bertutur bahasa setempat
yang mempunyai sultan. berganding bahu. (naturalised).
F2 Kewarganegaraan secara
(b) Mereka yang lahir di Melaka, Pulau H1b Disaksikan oleh ahli Parlimen pendaftaran
Pinang dan mana-mana tanah British/ Gammans dan Rees H2a Bermastautin selama 15 tahun
jajahan British. William. daripada tempoh 20 tahun dari
hari permohonannya.
Praktis Formatif 4 H1c Mereka melaporkannya di H2b Tingkah laku yang baik, tiada
parlimen British bahawa huru- rekod jenayah, menguasai
1. • Mengembalikan kedudukan Raja-raja hara akan berlaku sekiranya bahasa Melayu dan bahasa
Melayu. Malayan Union diteruskan. Inggeris serta bersetuju taat
setia kepada Persekutuan
• Menjaga kedudukan istimewa orang F2 Cadangan Raja-raja Melayu Tanah Melayu.
Melayu. dan UMNO

• Membuka ruang kewarganegaraan H2a Rundingan Malcolm
kepada orang bukan Melayu. MacDonald, Gabenor Jeneral
dan Sir Edward Gent dengan
• Mewujudkan kerjasama kaum. Raja-raja bertujuan untuk
mengatasi konflik masyarakat
2. • Memelihara hak istimewa orang Melayu dengan kerajaan British
Melayu sebagai penduduk asal. berhubung dengan isu Malayan
Union.
• Kepentingan kaum lain turut
dipelihara.

172

12 JAWPAN SEJARAH TG4.indd 172 11/03/2020 10:26 AM

  Sejarah Tingkatan 4  Jawapan 

(c) F1 Mengembali kedudukan raja- • Mengugut/ menyerang/ menculik/ Soalan Subjektif
raja Melayu. membunuh penduduk yang enggan
bekerjasama. Bahagian A
H1a Raja menjadi ketua negeri.
H1b Mengetuai pentadbiran/ adat 2. • Komunis membunuh tiga pengurus 1. (a) X: Pendaftaran kebangsaan/ Kad
ladang Eropah di Sungai Siput, Perak. pengenalan
istiadat/ agama.
H1c Mengesahkan rang undang- • Bermula pada 17 Jun 1948, komunis Y: Tawaran pengampunan/
menyerang pasukan keselamatan di Rundingan Baling/ Perintah
undang dan meluluskannya seluruh Tanah Melayu. berkurung/ Kempen bulan
dalam Dewan Perundangan rakyat melawan penjahat
Negara. Praktis Formatif 3
H1d Mengembalikan kedaulatan (b) • Penduduk setinggan dipinggir
dan status negeri bertukar dari 1. • Menahan sesiapa yang disyaki tanpa hutan dipindahkan ke
jajahan kepada naungan. dibicara. Kampung Baru.
F2 Mewujudkan kerjasama kaum
H2a Melalui penubuhan CLC. • Hukuman berat terhadap sesiapa • Kampung Baru dilengkapi
H2b Cadangan CLC dimasukkan yang membantu komunis. kemudahan tempat tinggal,
ke dalam usul perundangan bekalan elektrik, air paip,
yang diluluskan oleh Majlis • Undang-undang senjata sekolah dan kemudahan pusat
Perundangan Persekutuan. diperketatkan/ sesiapa membawa komuniti dan rumah ibadat.
F3 Membuka ruang senjata akan dikenakan hukuman
kewarganegaraan. mati. • Jawatankuasa kampung
H3a Kerakyatan diketatkan. ditubuhkan untuk memelihara
H3b Jadi kedudukan orang Melayu • Mengeledah rumah kediaman, dan memperbaik kemudahan.
diiktiraf. perintah berkurung, memagar
F4 Menjaga kedudukan istimewa kampung, mewujudkan Kampung • Dipagari dengan kawat berduri
orang Melayu. Baru dan memindahkan serta dan dikawal oleh Special
H4a Hak istimewa orang Melayu menempatkan penduduk. Constables.
dilindungi iaitu sebagai
penduduk asal. • Mengharamkan PKM dan parti • Lebih 423 000 orang penduduk
radikal. di pinggir hutan dipindahkan ke
6Bab Ancaman Komunis dan 410 buah Kampung Baru.
2. • Penguatkuasaan undang-undang
Peristiharan Darurat Darurat. (c) • Rakyat memberi sokongan
untuk membanteras ancaman
Praktis Formatif 1 • Pemeriksaan pasukan keselamatan. komunis termasuk orang Asli.
• Pendaftaran kebangsaan dan kad
1. Merupakan fahaman politik/ menjadikan • Buktinya, rakyat keluar
ekonomi dan barang pengguna milik pengenalan. mengundi supaya proses
negara. • Rancangan Briggs. berkerajaan sendiri dilaksanakan.
• Tawaran pengampunan.
2. • Di bawa dari China oleh Parti • Kampen bulan rakyat melawan • Rakyat memberikan maklumat
Komunis/ pertubuhan Main School/ berkaitan kegiatan komunis.
Comintern. penjahat.
• Perintah berkurung. • Pengisytiharan kawasan hitam
• Dari Indonesia/ dibawa pemimpin PKI. • Perang Saraf. dan kawasan putih berjaya
• Rundingan Baling. membantu rakyat mengenal
Cabaran KBAT 1 pasti kawasan komunis dan
• Ideologi komunis menolak kewujudan Praktis Formatif 4 seterusnya bersama-sama
membanteras komunis.
Tuhan/ bertentangan dengan prinsip 1. • Peningkatan jumlah penduduk.
Rukun Negara yang pertama iaitu • Penubuhan Malayan Chinese Bahagian B
kepercayaan kepada Tuhan. Association (MCA).
• Matlamat PKM menubuhkan Republik • Mempercepatkan kemerdekaan. 1. (a) F1 Peningkatan jumlah warganegara.
Tanah Melayu bertentangan dengan H1 Syarat kerakyatan dilonggarkan
identiti negara kita, iaitu institusi beraja. 2. • Meningkatkan kos perbelanjaan dan pada 1952.
• PKM berjuang dengan keganasan menjejaskan perkembangan ekonomi. C1 1.2 juta orang Cina, 150
manakala negara kita berpegang pada ribu orang India menjadi
prinsip keamanan. • Jumlah korban zaman darurat warganegara.
banyak. F2 Penubuhan MCA.
Praktis Formatif 2 H2a Bagi menawan hati penduduk
• Menyebabkan penderitaan dan Cina, oleh Tan Cheng Lock.
1. • Melumpuhkan ekonomi. kesengsaraan kepada rakyat. H2b Orang Cina yang tidak
• Merosakkan ladang getah/ kilang/ menyokong komunis dan
rumah asap/ kedai. • Merenggangkan hubungan kaum. anggota MCA seramai 250 ribu
• Merosakkan infrastruktur. orang.
• Mensabotaj kemudahan asas/ Cabaran KBAT 2 F3 Mempercepatkan kemerdekaan
merosakkan landasan kereta api/ • Semangat cintakan negara yang kuat/ H3a Merupakan langkah lain selain
membakar kenderaan/ telefon dan ketenteraan.
telegraf. Kesetiaan kepada negara. H3b Parti Perikatan dapat
• Mengancam keselamatan rakyat. • Mematuhui undang-undang. diwujudkan kerana perpaduan
• Menghormati perlembagaan. dari pelbagai kaum.
• Bersopan santun dan bertatasusila. H3c Usaha British berikan
• Berbangga dengan negara. kemerdekaan.
• Kesannya jati diri bangsa kukuh. H3d PKM tiada alasan untuk
• Menolak pengaruh luar yang boleh teruskan perjuangan.

menjejaskan kedudukan negara. (b) F1 Kegiatan harian terjejas
H1a Ladang, lombong diserang.
Praktis Sumatif 6 H1b Hasil padi dan makanan
berkurangan.
Soalan Objektif 3. C 4. A
1. A 2. C 7. B 8. B
5. B 6. A

173

12 JAWPAN SEJARAH TG4.indd 173 11/03/2020 10:26 AM

  Sejarah Tingkatan 4  Jawapan

H1c Harga barangan meningkat. • Ahli dalam Sistem Ahli adalah dilantik Soalan Subjektif
F2 Sasaran peras ugut oleh British, manakala ahli dalam Sistem
H2a Peniaga, peladang, pelombong Kabinet dipilih oleh rakyat melalui pilihan Bahagian A
raya.
menjadi sasaran mereka 1. (a) • Ahli bertaraf “Menteri” dan
bagi mendapatkan wang dan Praktis Formatif 3 bertanggungjawab menjaga
bekalan makanan. • portfolio yang mengandungi
H2b Nyawa mereka terancam 1. • Hal Ehwal Ekonomi • jabatan dan agensi kerajaan.
sekiranya tidak memenuhi • Perindustrian dan Perhubungan Sosial Ahli dilantik oleh Pesuruhjaya
kehendak komunis. • Perumahan dan Kerja Raya • Tinggi British dengan
F3 Kesukaran bergerak. • persetujuan Majlis Raja-raja.
H3a Penduduk perlu mematuhi 2. • Memberi pendedahan kepada Ahli bertanggungjawab
undang-undang darurat. pemimpin tempatan untuk mentadbir (b) • mencadangkan undang-
H3b Kegiatan harian tidak dapat kerajaan menjelang merdeka. • undang yang berkaitan dengan
dilaksanakan. jabatannya untuk dibentangkan
C3a Perintah berkurung. • Memupuk perpaduan kerana ahlinya • dalam MP.
C3b Catuan makanan dan terpaksa merupakan gabungan pemimpin Ahli diletakkan di bawah kuasa
bergantung pada ubikayu, pelbagai kaum. • Pesuruhjaya Tinggi.
keledek dan jagung. Satu sistem kabinet bayangan
(c) F1 Bekerjasama dengan kerajaan. Cabaran KBAT 3 (c) • yang terdiri daripada beberapa
F2 Mematuhi undang-undang Perpaduan kaum dipupuk sejak dari kanak- • pegawai tadbir dan tokoh
darurat. kanak melalui penggunaan bahasa pengantar • masyarakat.
F3 Tidak membawa senjata api. yang sama iaitu bahasa Melayu sebagai • Menyediakan asas penting
F4 Tidak membantu komunis. bahasa kebangsaan. Murid juga mempelajari • untuk melatih orang tempatan
F5 Pindah ke kawasan Kampung sukatan pelajaran yang seragam untuk • ke arah berkerajaan sendiri.
Baru. membentuk semangat kekitaan melalui sistem • Memberikan pendedahan
F6 Memberi maklumat berkaitan sekolah kebangsaan. • kepada penduduk tempatan
pergerakan komunis. untuk belajar mentadbir dan
F7 Menyertai Home Guard. Praktis Formatif 4 menerajui kerajaan menjelang
F8 Sentiasa membawa kad kemerdekaan.
pengenalan. 1. • Memperkasa pendidikan rendah dan Merupakan proses memupuk
menengah. perpaduan kaum kerana
7Bab Usaha Ke Arah ahlinya terdiri daripada
• Menekankan bahasa Inggeris sebagai gabungan pemimpin pelbagai
Kemerdekaan bahasa pengantar. kaum.
Menentukan kemerdekaan
Cabaran KBAT 1 • Mewujudkan sistem pembiayaan yang diperoleh mendapat
• Mereka cintakan negara. pendidikan yang teratur. sokongan seluruh penduduk
• Negara ini adalah tempat tinggal dan Persekutuan Tanah Melayu.
2. • Ordinan Pelajaran 1952 tidak dapat Sistem Ahli adalah kabinet
tempat mereka mencari rezeki dan perlu memuaskan hati semua pihak. bayangan, bergelar Ahli.
dipelihara. Manakala Sistem Kabinet adalah
• Mereka mahukan negara yang aman untuk • Sebahagian orang Melayu tidak berjawatan Menteri penuh.
didiami. berpuas hati keranan bahasa Melayu Anggota Sistem Ahli dilantik
hanya digunakan di peringkat sekolah oleh British.
Praktis Formatif 1 rendah sahaja. Manakalan anggota Sistem
Kabinet dipilih melalui pilihan
1. Kesatuan Melayu Muda dan Parti • Bagi kaum bukan Melayu mereka raya.
Kebangsaan Melayu Malaya. tidak berpuas hati kerana bahasa Anggota Sistem Ahli
ibunda mereka tidak dijadikan sebagai bertanggungjawab kepada
2. Kemerdekaan Tanah Melayu sebagai bahasa pengantar dalam sistem Persuruhjaya Tinggi British.
sebuah negara Islam. persekolahan. Manakala anggota Sistem
Kabinet bertanggungjawab
Praktis Formatif 2 Praktis Formatif 5 kepada Yang di-Pertuan Agong.
Ahli mengetuai jabatan-jabatan.
1. • Membetulkan keadaan politik, 1. Independence of Malayan Paty (IMP) Manakala Menteri mengetuai
ekonomi dan sosial supaya wujud dan Parti Negara. kementeria-kementerian.
pembahagian yang adil untuk semua
komuniti. 2. • Perkembangan nasionalisme yang Bahagian B
pesat berkembang selepas Perang
• Mewujudkan keadaan harmoni dan Dunia Kedua. 1. (a) F1 Kesedaran pemimpin kaum
muhibah dalam kalangan penduduk dan British tentang kepentingan
di negara ini. • Zaman pendudukan Jepun perpaduan.
menyemarakkan semangat untuk
2. Isu tersebut termasuklah isu: membebaskan diri dari penjajahan F2 British memberikan mesej
• Politik untuk mencapai kemerdekaan. kemerdekaan hanya akan
• Kedudukan istimewa orang Melayu diberikan apabila wujud
• Kedudukan ekonomi orang Melayu 3. • Mendesak pilihan raya diadakan kerjasama antara tiga kaum
• Kewarganegaraan orang bukan Melayu sebagai langkah mendapatkan utama.
• Pendidikan kemerdekaan.
H2a iaitu Melayu, Cina dan India
Cabaran KBAT 2 • Dapat membentuk perpaduan kaum H2b ke arah mencapai status
• Sistem Ahli merupakan sebuah kabinet kerana dihadiri oleh pertubuhan
pelbagai kaum. berkerajaan sendiri.
bayangan, manakala Sistem kabinet
merupakan sistem Jemaah Menteri penuh. Praktis Sumatif 7

Soalan Objektif 3. D 4. B
1. B 2. C 7. B 8. A
5. A 6. A

174

12 JAWPAN SEJARAH TG4.indd 174 11/03/2020 10:26 AM

  Sejarah Tingkatan 4  Jawapan 

F3 Mengkaji hubungan kaum 8Bab Praktis Formatif 3
secara mendalam.
Pilihan Raya 1. • 52 orang ahli dipilih melalui pilihan raya.
F4 Membetulkan keadaan politik, • 35 orang ahli dilantik mewakili
ekonomi dan sosial. Cabaran KBAT 1 kumpulan berkepentingan seperti
• Menjimatkan perbelanjaan. keusahawanan dan perlombongan.
H4a Supaya wujud pembahagian • Terlalu banyak bandar di negara kita, iaitu • 11 orang Menteri Besar mewakili negeri.
yang adil untuk semua • 2 orang wakil NNS.
komuniti. melebihi 170 bandar.
• Pengurusan pilihan raya memerlukan kos 2. • Kerajaan diketuai Tunku Abdul
H4b Mewujudkan keadaan harmoni Rahman sebagai Ketua Menteri
dan muhibah dalam kalangan yang besar. mengambil alih tugas pentadbiran
penduduk. • Wang boleh digunakan untuk daripada Pesuruhjaya Tinggi.

(b) F1 Mencadangkan peralihan pembangunan peringkat bandar. • Proses pertukaran dan pembaharuan
ke arah berkerajaan sendiri • Taraf hidup masyarakat di setiap majlis secara berperingkat.
dilakukan.
perbandaran dapat ditingkatkan. • Kuasa Pegawai British beransur-ansur
H1a dengan memberikan dipindahkan.
pengalaman pilihan raya Praktis Formatif 1
• Amalan demokrasi dilaksanakan
H1b secara berperingkat kepada 1. Memberi peluang kepada rakyat untuk
penduduk Tanah Melayu. memilih wakil atau parti yang akan Praktis Formatif 4
membentuk kerajaan.
F2 Bersetuju orang Melayu 1. • Menteri Pelajaran
wajar mempunyai kedudukan 2. • Pilihan Raya Majlis Perbandaran • Menteri Tanah dan Galian
istimewa. • Pilihan Raya Peringkat Negeri • Menteri Pengangkutan
• Pilihan Raya Umum Pertama/ • Menteri Kerja Raya
H2a kerana menunjukkan taat setia Pilihan Raya Majlis Perundangan • Menteri Buruh
yang tidak berbelah bahagi. Persekutuan 1955
2. • Membincangkan soal kewangan dan
H2b Mengiktiraf negara ini satu- Cabaran KBAT 2 keperluan orang tempatan dalam
satunya tanah air mereka. perkhidmatan awam.
Rasional kerana
F3 Mencadangkan penubuhan • Rakyat masa kini adalah generasi • Mengurangkan kuasa pentadbiran
agensi untuk meningkatkan British.
ekonomi dan pendidikan orang bermaklumat.
Melayu. • Meraka berupaya membuat keputusan • Membincangkan isu keselamatan
dalam negeri.
C3 Penubuhan Lembaga bijaksana.
Pembangunan Industri Desa • Mereka layak memohon lesen memandu/ Praktis Sumatif 8
(RIDA) pada tahun 1950
memohon pinjaman wang/ menyertai Soalan Objektif 3. C 4. C
H3a sebagai tolak ansur terhadap pasukan keselamatan seperti polis dan 1. C 2. C 7. B 8. C
persetujuan orang Melayu tentera. 5. A 6. D
melonggarkan syarat • Umur yang matang untuk memilih wakil
kewarganegaraan kepada rakyat dan kerajaan. Soalan Subjektif
kaum bukan Melayu.
Praktis Formatif 2 Bahagian A
F4 Bersetuju kewarganegaraan
kepada kaum bukan Melayu 1. • Warganegara Persekutuan Tanah 1. (a) X: Pilihan Raya Majlis Perbandaran
penting Melayu. Y: Pilihan Raya MPP 1945

H4a bagi memupuk taat setia • Berumur 21 tahun dan ke atas. (b) • Penubuhan Suruhanjaya
kepada Tanah Melayu • Menetap di Persekutuan Tanah Penentuan Sempadan
Kawasan membentuk 52
H4b dan kerjasama dalam kalangan Melayu dalam tempoh enam bulan. kawasan pilihan raya.
penduduk.
2. • Warganegara Persekutuan Tanah • Rang undang-undang
F5 Mencadangkan sistem Melayu. diluluskan bagi membolehkan
pendidikan yang seragam pilihan raya diadakan.
• Berumur 21 tahun dan ke atas.
H5a untuk memupuk kesetiaan • Menetap di Persekutuan Tanah • Pendaftaran pengundi
dan perpaduan kaum di Tanah • Penamaan Calon
Melayu. Melayu dalam tempoh 12 bulan • Kempen Pilihan Raya selama
sebelum pilihan raya.
(c) F1 Menghayati dan mengamalkan • Boleh berbahasa Melayu dan bahasa 45 hari
prinsip Rukun Negara. Inggeris. • Hari pengundian dan pengiraan

F2 Berpegang kepada ideologi Cabaran KBAT 3 undi
negara. • Menjamin kepentingan British dengan • Pengumuman keputusan
(c) • Mempunyai pengetahuan
F3 Memelihara cara hidup mengekalkan kuasa pada urusan penting.
demokrasi. • Contohnya, perlombongan, pertanian, berkaitan politik semasa.
• Mengambil tahu parti yang
F4 Mengamalkan sikap hormat- kewangan, pertahanan.
menghormati antara kaum. • Penguasaan ekonomi berterusan. memerintah.
• Pengaruh di Selat Melaka kukuh. • Mengenalpasti pemimpin
F5 Tidak membangkitkan perkara • Kesannay, British dapat terus
sensitif terhadap sesuatu kaum. yang berintegriti/ amanah/
mengeksploitasi ekonomi dan kuasa membawa pembangunan/
F6 Amalan ziarah / mengunjungi pengaruhnya di Asia Tenggara. keamanan/ kestabilan ekonomi/
rumah terbuka semasa pemodenan.
perayaan kaum. • Memilih parti/ pemimpin
yang bertanggungjawab dan
F7 Menyertai kegiatan/aktiviti berusaha memajukan negara.
sukan /kegiatan kokurikulum.

F8 Memupuk disiplin / meluaskan
pergaulan/ memahami budaya
pelbagai kaum.

F9 Aktif dalam kegiatan
kemasyarakatan /
berpersatuan.

175

12 JAWPAN SEJARAH TG4.indd 175 11/03/2020 10:26 AM

  Sejarah Tingkatan 4  Jawapan

Bahagian B keselamatan, hubungan British-Tanah • Melindungi kedudukan Raja-
Melayu, dan perkara berkaitan dengan • raja Melayu sebagai Raja
1. (a) F1 Kerajaan Persekutuan Tanah perlembagaan negara yang akan Berperlembagaan di negeri
Melayu diketuai oleh Tunku merdeka. • masing-masing.
Abdul Rahman • Mencadangkan satu jawatan
2. Supaya dapat berbincang dan menyusun (c) • bagi ketua negara, iaitu
H1a sebagai Ketua Menteri. strategi apabila berunding dengan Yang di-Pertuan Besar yang
H1b mengambil alih tugas kerajaan British. • kemudiannya dikenali sebagai
• Yang di-Pertuan Agong untuk
Pesuruhjaya Tinggi British. Praktis Formatif 2 • Persekutuan Tanah Melayu.
F2 Pertukaran/ pembaharuan • Mengadakan satu bentuk
1. • Lord Reid (Britain) pengerusi • kewarganegaraan bagi
dilaksanakan secara • Sir William Ivor Jennings (Britain) Persekutuan Tanah Melayu.
berperingkat. • Sir William Mckell (Australia) (d) • Menjaga kedudukan istimewa
F3 Pesuruhjaya Tinggi British • Hakim B. Malik (India) • orang Melayu dan kepentingan
masih memegang tampuk • Hakim Abdul Rahman (Pakistan) • sah kaum lain.
pemerintahan. Meminta cadangan daripada
H3a Namun, kuasa pegawai British 2. Membincangkan, menyusun dan • semua penduduk yang
beransur-ansur dipindahkan merangka Perlembagaan Persekutuan berminat secara bertulis atau
kepada rakyat tempatan. Tanah Melayu yang merdeka. • lisan.
H3b Terdapat pegawai British yang Meneliti kedudukan
berperanan sebagai penyelia/ Praktis Formatif 3 perlembagaan bagi negeri
penasihat. dalam Persekutuan.
F4 Sistem Ahli dimansuhkan. 1. • Tidak bersetuju dengan konsep jus Menghadap Raja-raja Melayu,
F5 Perkembangan amalan demokrasi. soli. Menteri Besar, Penasihat
F6 Kerajaan Persekutuan di British dan pegawai negeri.
bentuk dan dipimpin rakyat. • Bimbang keistimewaan orang Melayu Bermesyuarat dan melawat
tergugat. negeri Melayu serta Negeri-
(b) F1 Membincangkan soal negeri Selat.
kewangan dan keperluan orang • Agama Islam diakui sebagai agama Mengadakan persidangan
tempatan dalam perkhidmatan rasmi. untuk membincangkan pelbagai
awam. isu.
• Bahasa Melayu sebagai bahasa Mengkaji serta membuat
F2 Majlis mesyuarat Persekutuan rasmi. laporan dan cadangan
mengunakan Model membentuk perlembagaan bagi
Westminster. 2. • Parlimen British di London sebuah negara merdeka.
• Majlis Perundangan Persekutuan Tidak memihak kepada mana-
F3 Mengurangkan kuasa mana kaum.
pentadbiran British. Praktis Formatif 4 Membentuk perlembagaan
yang adil dan saksama.
F4 Meminta Kuasa Veto 1. 5 Ogos 1957 Mengelakkan perasaan tidak
Pesuruhjaya Tinggi dibatalkan. puas hati kaum tertentu jika
2. • Penguatkuasaan undang-undang. tidak dilantik sebagai anggota
F5 Membincangkan isu • Memohon didaftarkan sebagai rakyat. suruhanjaya.
keselamatan dalam negeri dan • Memohon untuk menukar Ahli yang dilantik adalah
pertahanan. kewarganegaraan atau naturalisasi. berkecuali dan tidak
mempunyai kepentingan di
F6 Menunaikan mandat untuk Praktis Sumatif 9 Tanah Melayu.
mencapai kemerdekaan. Ahli yang dilantik merupakan
Soalan Objektif 3. D 4. A golongan pentadbir yang pakar
F7 Membina bangsa yang bersatu 1. A 2. D 7. B 8. B dan berpengalaman.
melalui pendidikan. 5. B 6. B

F8 Menjadikan perkhidmatan Soalan Subjektif Bahagian B
awam bercorak tempatan.
Bahagian A 1. (a) F1 Ditandatangani pada 5 Ogos
F9 Meningkatkan mutu kesihatan. 1957.
F10 Berusaha membangunkan 1. (a) X: Sir William Mckell (Australia)
Y: Hakim Abdul Hamid (Pakistan) F2 Ditandatangani antara Raja-raja
negara. Melayu dengan Sir Donald
(b) • Memeriksa aturan MacGillivray bagi pihak Queen
(c) F1 Membawa kemajuan negara. perlembagaan yang wujud di Elizabert II.
H1a Menjamin kemakmuran. seluruh Tanah Melayu serta
H1b Meningkatkan taraf hidup rakyat. mengambil kira kedudukan dan F3 Di King’s House, Kuala Lumpur.
H1c Menjaga kebajikan/ martabat Ratu England dan F4 Perjanjian ini menjadi asas
melengkapkan prasarana/ Raja-raja Melayu.
pendidikan/ kesihatan. perjanjian pembentukan
F2 Kepimpinan yang unggul. • Memberikan cadangan perlembagaan Persekutuan
H2a Idea yang bernas memacu terhadap Perlembagaan Tanah Melayu 1957.
perubahan/ pemodenan. Persekutuan sebagai unit F5 Mengandungi perkara
H2b Berintegriti/ amanah/ tanpa rasuah. tunggal, bebas dan berkerajaan seperti pengamalan Raja
H3c Pentadbiran yang cekap. sendiri dalam lingkungan
Komanwel berdasarkan
9Bab Perlembagaan Demokrasi Berparlimen dengan
Persekutuan Tanah Melayu dua Dewan Perundangan.

1957 • Mewujudkan kerajaan pusat
yang kuat dengan kerajaan
Praktis Formatif 1 negeri yang mempunyai
autonomi tertentu.
1. Bersetuju mengadakan rundingan
di London bagi membincangkan hal

176

12 JAWPAN SEJARAH TG4.indd 176 11/03/2020 10:26 AM

  Sejarah Tingkatan 4  Jawapan 

Berperlembagaan dan sistem F9 Bahasa Melayu sebagai Eksekutif dan Badan
bahasa kebangsaan. Kehakiman.
Demokrasi Berparlimen. • Dalam amalan Demokrasi,
F10 Perbezaan warna kulit, rakyat bertanggungjawab
F6 Soal kewarganegaraan. agama, bahasa, dan bangsa dan berperanan memilih
F7 Kedudukan istimewa orang diketepikan. wakil mereka melalui
pilihan raya.
Melayu dan kepentingan sah F11 Pembentukan kerajaan (ii) • Kerajaan dan rakyat
kaum lain. Persekutuan. keseluruhannya tertakluk
F8 Kedudukan agama Islam. di bawah undang-undang
F9 Kedudukan bahasa Melayu. 1Bab 0 Pemasyhuran negara.
(b) F1 Pengamalan Raja Kemerdekaan • Penting bagi memastikan
Berperlembagaan dan Sistem keamanan negara
Demokrasi Berparlimen. Praktis Formatif 1 dapat dikekalkan demi
H1a Seorang raja dipilih sebagai kesejahteraan rakyat.
Yang di-Pertuan Agong. 1. Bebas daripada penjajahan, kurungan • Kandungan Perlembagaan
H1b Setiap lima tahun sekali. atau naungan. Persekutuan Tanah
F2 Kewarganegaraan diberikan Melayu 1957 menjadi asas
melalui tiga cara. 2. Untuk mengukuhkan jati diri bagi mengisi kedaulatan negara yang
H2a Penguatkuasaan undang- kemerdekaan negara. merdeka dan memelihara
undang. hak rakyat.
H2b Memohon didaftarkan sebagai Praktis Formatif 2 (c) • Mengetahui etika menaikkan
rakyat. dan menurunkan bendera.
H2c Memohon untuk menukar 1. • Muzium Negara dibina untuk • Mengibarkan bendera separuh
kewarganegaraan atau meraikan kemerdekaan negara. tiang sebagai tanda berkabung.
naturalisasi. • Mengibarkan bendera semasa
H2d Setiap orang yang dilahirkan • Istana dibina untuk Yang di-Pertuan menyambut Hari Kebangsaan.
dalam persekutuan sebelum Agong. • Bendera yang koyak atau lusuh
atau selepas hari merdeka dimusnahkan secara sopan
akan menjadi warganegara. 2. • Bekerjasama seperti membakarnya secara
F3 Kedudukan istimewa orang • Bersatu hati tertutup.
Melayu dan kepentingan sah
kaum lain. Praktis Formatif 3 Bahagian B
H3a Kedudukan istimewa orang
Melayu dipelihara. 1. Padang Kelab Selangor. 1. (a) F1 Memeriahkan sambutan pada
H3b Semua rakyat Persekutuan peringkat ibu kota dan negeri.
Tanah Melayu mempunyai hak 2. Menandakan Persekutuan Tanah Melayu
serta kewajipan yang sama. menjadi sebuah negara yang merdeka F2 Menghias bangunan di sekitar
H3c Rakyat keturunan Melayu dan berdaulat. bandar, jalan raya dan Padang
diberikan beberapa keutamaan. Kelab Selangor dengan lampu.
H3d Mengambil kira status mereka Praktis Formatif 4
sebagai rakyat asal Tanah F3 Sebanyak 75 000 bendera
Melayu. 1. Menggantikan pegawai Eropah dengan persekutuan Tanah Melayu
H3e Hak untuk masyarakat lain rakyat tempatan, khususnya dalam ditempah khas dari kilang kain
tetap dipelihara dan dilindungi. bidang profesional, Pendidikan tinggi, di Jepun.
F4 Agama Islam sebagai agama keselamatan dan pertahanan.
Persekutuan. F4 Menyediakan pakaian khas
H4a Agama lain boleh diamalkan 2. Menyampaikan maklumat tentang untuk Menteri dan pegawai
dengan aman dan damai. peristiwa di dalam dan luar negara. tinggi kerajaan.
F5 Bahasa Melayu sebagai
bahasa kebangsaan. Praktis Formatif 5 F5 Menganjurkan kursus khas
H5a Bahasa Melayu dijadikan berkaitan dengan protokol
bahasa pengantar dan bahasa 1. Melalui pilihan raya. untuk pegawai kerajaan.
komunikasi.
(c) FI Tanah Melayu mencapai 2. Kerajaan dan rakyat tertaluk di bawah F6 Memberikan gaji seminggu
kemerdekaan. undang-undang. lebih awal kepada pegawai
F2 Pembentukan kerajaan dan kakitangan kerajaan
demokrasi berparlimen. Praktis Sumatif 10 untuk memberikan peluang
F3 Konsep Raja Berperlembagaan menyambut kemerdekaan.
dibentuk. Soalan Objektif 3. A 4. B
F4 Yang di-Pertuan Agong menjadi 1. C 2. C 7. B 8. D (b) F1 Upacara sambutan kemerdekaan
ketua negara. 5. C 6. C diadakan dengan gemilang.
F5 Hak mutlak kepada penduduk
tempatan untuk mentadbir Soalan Subjektif F2 Perarakan perbarisan pasukan
negara yang berdaulat. tentera dan orang ramai
F6 Mentadbir mengikut acuan Bahagian A dianggarkan berjumlah 20 ribu
sendiri. orang membanjiri Stadium
F7 Agama Islam sebagai agama 1. (a) X : Kedaulatan undang-undang Merdeka.
rasmi Persekutuan. Y: Pengiktirafan sebagai rakyat
F8 Kedudukan istimewa orang F3 Tunku Abdul Rahman tiba di
Melayu dipelihara. (b) (i) • Institusi yang pekarangan stadium disusuli
bertanggungjawab untuk Raja-raja Melayu, Yang di-
mengurus dan mentadbir Pertuan Agong dan permasuri
negara. serta Duke dan Duchess of
Gloucester.
• Kerajaan Persekutuan
Tanah Melayu terbahagi
kepada tiga komponen
utama, iaitu Badan
Perundangan, Badan

177

12 JAWPAN SEJARAH TG4.indd 177 11/03/2020 10:26 AM

  Sejarah Tingkatan 4  Jawapan

F4 Dengan kedengaran bunyi • Indonesia, isu pendidikan/ (c) • Menambahbaik sistem
nafiri pada setiap kali kemunduran bangsa. persekolahan.
pembesar negara tiba. (c) • Mempertahankan agama. • Banyak sekolah dibina.
• Soekarno menuntut • Menubuhkan universiti.
F5 Duke of Gloucester mewakili • kemerdekaan. • Menghapuskan masalah buta
kerajaan British memberikan Penubuhan persatuan. Jose huruf.
ucapan dan menyerahkan • Rizal menubuhkan Liga • Menubuhkan sekolah
Surat Perlembagaan Serahan Filipina. kebangsaan dalam usaha
Kuasa kepada Tunku Abdul Penentangan bersenjata. • meningkatkan perpaduan.
Rahman. Terdapat pemberontak. Hanya menggunakan satu
Revolusi Filipina dan Revolusi bahasa penghantar, iaitu
F6 Tunku Abdul Rahman Vietnam. Bahasa Melayu dan lain-lain
membaca Pemasyhuran Melalui peranan akhbar/ novel. bahasa diajar sebagai bahasa
Kemerdekaan bagi Filipina Kalayan/ Indonesia – ketiga.
mengisytiharkan Persekutuan Hilang Gelap Terbitlah Terang.
Tanah Melayu mencapai Mendedahkan maklumat/ 4. (a) Bahagian IV, Negeri Persekutuan,
kemerdekaan dan kedaulatan. meniup kesedaran rakyat. Bab 1- Raja bagi Tanah Melayu
Perjuangan melalui pelbagai perkara 32(1), 32(2), 32(3), 32(4)
F7 Dengan tangan di udara, Tunku cara seperti kekerasan/
Abdul Rahman melaungkan diplomasi/ rundingan/ matlamat (b) Dipilih oleh majlis Raja-raja,
“Merdeka” sebanyak tujuh kali mengembalikan kedaulatan memegang jawatan dalam tempoh
dan disahut oleh para hadirin. negara. lima tahun. Boleh meletak jawatan
bila-bila masa dengan menghantar
F8 Disusuli dengan laungan azan 2. (a) X: Dr. Burhanuddin al-Helmi surat dan boleh dipecat.
oleh Ustaz Hassan Azhari yang Y: Ahmad Boestaman
menandakan rasa kesyukuran. (b) • Menuntut kemerdekaan (c) Negara kita mengamalkan
dengan menyatukan seluruh Institusi beraja. Tanah Melayu
F9 Bendera Persekutuan Tanah rakyat Tanah Melayu. Enggan pula menjadi negara persekutuan.
Melayu dinaikkan sambil diiringi kompromi dengan penjajah. Jadi perlu diketuai seorang raja
lagu Negaraku. • Mempertahankan hak semua dan bagi segala raja dan sebagai
kaum/ kebebasan bersuara. ketua Negara. Sebagai lambang
F10 101 das tembakan dilepaskan Berhimpun/ menerbit akhbar. kedaulatan dan perpaduan sebuah
menandakan negara merdeka Pembelaan terhadap negara merdeka
dan berdaulat. ketidakadilan/ prinsip
perjuangan melangkaui Bahagian B
(c) F1 Mengutamakan perpaduan sempadan negeri/ politik
rakyat/ kaum. nasional. 5. (a) F1 Kerajaan
(c) • British tidak bersedia memberi H1a Raja sebagai pemerintah
F2 Menyelesaikan masalah melalui kemerdekaan. tertinggi
rundingan. • British hilang kekayaan dan H1b Dibantu oleh Pembesar Empat
pengaruh/ pelaburan jika Lipatan.
F3 Mempertahankan institusi raja. menyokong perjuangan. F2 Rakyat taat setia pada raja
F4 Mengamalkan prinsip Rukun • Golongan nasionalis enggan H2a dengan mematuhi undang-
berkompromi dengan penjajah. undang.
Negara. • Hak sepenuhnya ke atas H2b Rakyat terdiri daripada orang-
F5 Menghormati agama/ budaya/ politik/ ekonomi. British ingin orang Melayu dan orang laut.
menyerahkan kemerdekaan H2c Golongan di perintah terdiri
bangsa lain. namun tetap mengekalkan daripada rakyat merdeka dan
F6 Mematuhi undang-undang negara. kekayaan seperti tanah/ hamba.
F7 Mempertahankan negara pelaburan dan pengaruhnya. H2d Sultan menjamin kesejahteraan
rakyat dan rakyat mengakui
daripada anasir luar. 3. (a) • Menteri pelajaran/ pendidikan. kekuasaan sultan.
F8 Berusaha menguasai ilmu • Menteri pengangkutan/ Menteri F3 Lambang kebesaran
Kesihatan/ Menteri Pertanian/ H3a Identiti keistimewaan sultan.
pengetahuan untuk memajukan (b) • Menteri Kerja Raya/ Menteri H3b Simbol kedaulatan.
negara. • Kerajaan Tempatan dan H3c Adat istiadat, nobat, cop mohor.
F9 Mengukuhkan jati diri. Perumahan dan Perancangan
• Bandar. (b) F1 Konsep wilayah berbeza.
KERTAS PENTAKSIRAN SPM • Melaksana tanggungjawab ke H1a Wilayah Kesultanan Melayu
• arah berkerajaan sendiri.
Soalan Objektif Membincangkan soal Melaka merujuk kepada
1. A 2. C 3. B 4. D 5. A kewangan/ keperluan orang kawasan raja yang diakui rakyat.
6. C 7. D 8. B 9. A 10. C awam. H1b Sempadan wilayah tidak begitu
11. B 12. D 13. D 14. B 15. C Majlis mesyuarat persekutuan jelas.
16. D 17. A 18. A 19. B 20. D berasaskan Model Westminster. H1c Masa kini wilayah sempadan
21. C 22. B 23. A 24. B 25. C Mengurangkan kuasa British. adalah jelas.
26. D 27. A 28. A 29. D 30. D Membincangkan isu H1d dan diiktiraf antarabangsa.
31. C 32. A 33. B 34. A 35. D keselamatan dan pertahanan/ F2 Kesultanan Melayu Melaka
36. A 37. C 38. B 39. B 40. D meminta kuasa Veto mempunyai pengaruh yang
Pesuruhjaya Tinggi dibatalkan. luas.
Soalan Subjektif H2a Merangkumi seluruh Tanah
Melayu dan pantai timur
Bahagian A Sumatera.

1. (a) X: Jose Rizal / Bouifacio Aguinakdo
Y: Raden Adjeng Kartini/ Soekarno

(b) • Filipina menjadi sebahagian
wilayah Sepanyol. Mempunyai
hak yang sama. Katipunan
ditubuhkan untuk memperolah
kemerdekaan.

178

12 JAWPAN SEJARAH TG4.indd 178 11/03/2020 10:26 AM

  Sejarah Tingkatan 4  Jawapan 

H2b Masa kini, ia meliputi menjadi dua pasukan mara ke tinggal 10 – 15 tahun di Tanah
Semenanjung Malaysia, Sabah selatan. Melayu.
dan Sarawak. F3 Satu pasukan ke Pulau Pinang. H4d Ibubapanya warganegara.
H3a Mara melalui persisiran pantai (b) F1 Raja hilang kuasa
F3 Wilayah Kesultanan Melayu barat. H1a Ahli Majlis Raja-raja hanya
Melaka diperolehi melalui F4 Satu pasukan mengikut jalan berkuasa dalam hal agama
penaklukan, naungan, darat menuju bandar-bandar Islam dan adat istiadat.
perkahwinan. utama. H1b Tiada kuasa persidangan.
F5 Pada 31 Disember Repulse H1c Tidak menjadi ketua negeri
H3a Masa kini garis sempadan telah dan Prince of Wales kecuali pesuruhjaya Negeri.
jelas sejak perjanjian Bangkok ditenggelamkan Jepun di laut H1d Negeri menjadi jajahan bukan
1909 dan Pembentukan Kuantan. naungan.
Malaysia 1963. F6 Kumpulan tentera bersatu di F2 MacMicheal memaksa sultan
Johor Baharu pada 31 Jan. menurunkan tandatangan tanda
(c) F1 Menjadi warganegara yang 1942. persetujuan.
kukuh jati diri bangsanya. F7 Menguasai Singapura pada 15 H2a Melalui cara desakan dan
Februari 1942. ugutan.
F2 Mematuhi undang-undang. H2b Tidak diberi masa berunding
F4 Mengamalkan prinsip rukun (b) F1 Eksploitasi sumber bahan mentah. dengan pembesar.
H1a Untuk keperluan industri C2a Contohnya, Sultan Perak,
negara. C1a seperti bijih timah, getah, emas Perlis, Negeri Sembilan.
F4 Berpegang pada agama. F3 Kedudukan istimewa Melayu
F5 Berbahasa Melayu. dan besi. tergugat.
F6 Menghormati lambang negara F2 Menjayakan pembentukan F4 Tamadun bangsa terhapus.

seperti bendera, lagu negara. kawasan Kesemakmuran Asia (c) F1 Sultan mengetuai negeri.
F7 Hidup bersatu padu. Timur Raya untuk mengubah F2 Hak istimewa Melayu di
F8 Negara menjadi aman harmoni ekonomi. lindungi.
F3 Kepentingan strategi F3 Syarat kerakyatan di ketatkan
walaupun berbilang kaum. ketenteraan. F4 Sokongan untuk memajukan
H3a Pangkalan laut British di ekonomi dan pendidikan.
6. (a) Ibuku merujuk kepada negara/ Singapura. F5 Jus soli dihapuskan.
negeri/ yang dianggap sangat H3b Penting bagi menguasai laluan F6 Mengelakan penduduk imigran
penting. Anakanda merujuk kepada telaga minyak di Sumatera. lebih ramai daripada penduduk
rakyat yang berjanji, bersumpah H3c Penguasaan Pulau Borneo. tempatan.
untuk memelihara kedaulatan agar H3d Menjayakan operasi menakluk
negara menjadi makmur. Pulau Jawa. 9. (a) F1 Komunis bertindak merosakkan
tanaman.
(b) F1 Mengetengahkan isu hak dan (c) F1 Catuan makanan
masa depan bangsa. H1a Mengawal penjualan barangan F2 Menyerang rumah kediaman
pengeluaran asas dan mengancam nyawa.
F2 Isu pentadbiran, ekonomi, dan C1a Seperti beras, garam, gula.
sosial. H1b Kesannya kurang bekalan F3 Memusnahkan lombong bijih
makanan, kebuluran, serangan timah.
F3 Isu pendidikan bangsa. penyakit.
F4 Politik tanah air. H1c Harga barang meningkat. F4 Merosakkan infrasktruktur
F5 Menggalakkan kemajuan. F2 Kekejaman tentera kemudahan asas.
F6 Masalah petani. H2a Nyawa ibarat dihujung pedang.
F7 Semangat cinta akan negara. H2c Ditangkap/ diseksa. (b) F1 Rancangan Briggs dijayakan
F8 Kesedaran kesan daripada H2d Buruh dipaksa membina oleh Sir Harold Briggs.
ladasan kereta api maut.
penjajahan. H2e Kesannya ramai rakyat yang F2 Tujuan memutuskan hubungan
F9 Akhbar Cina menyiarkan isu mati kebuluran dan diseksa. PKM dengan Win Yuen.

politik negara Cina/ India. 8. (a) F1 NNMB, NNMTB, NNS F3 Min Yuen membekalkan
F10 Kebajikan orang Cina dan disatukan. makanan, senjata, ubatan dan
maklumat.
India. H1a Menjadi satu unit pentadbiran
kecuali Singapura. F4 Penubuhan Kampung Baru.
(c) F1 Perjuangan bercorak H4a Penduduk setinggan dipinggir
sederhana. F2 Ketua pentadbir
H2a Diketuai oleh Gabenor. hutan dipindahkan.
F2 Memberi kesedaran kepada H2b Dibantu oleh Majlis Eksekutif H4b Terdapat kemudahan tempat
rakyat melalui pembacaan.
dan Majlis Perundangan. tinggal, elektrik, api air dan
F3 Mengelakkan tindakbalas F3 Sultan menjadi ahli Majlis Raja- sekolah.
kekerasan daripada British H4c Dipagari dengan pagar kawat
yang boleh menjejaskan Raja Melayu. berduri.
perjuangan. H3a Berbincang mengenai agama H4d Dikawal oleh Special
Constable.
F4 Penyebaran yang lebih luas. Islam dan adat istiadat Melayu. F5 Perintah berkurang merupakan
F5 Akhbar dan majalah tersebar F4 Kewarganegaraan tindakan larangan penduduk
H4a Prinsip jus soli digunakan. keluar rumah dalam tempoh
keseluruh Tanah Melayu. H4b Lahir di Tanah Melayu dan tertentu.
F6 Golongan nasionalis tidak perlu
Singapura. (c) F1 Kita hendaklah menolak
kerap bergerak. H4c Berumur 18 tahun ke atas dan ideologi komunis.
F7 Kos lebih murah dan boleh

dibaca banyak kali.
F8 Dikongsi ramai orang.

7. (a) F1 Tentera Jepun mendarat di
Kota Bahru.

H1a Mara ke selatan mengikut jalan
darat di negeri pantai timur.

F2 Tentera mendarat di Thailand.
H2a Memasuki Kedah/ berpecah

179

12 JAWPAN SEJARAH TG4.indd 179 11/03/2020 10:26 AM

  Sejarah Tingkatan 4  Jawapan

H1a Bagi mengelakkan hura-hara H1a Ia wajib dilaksanakan seperti F5 Tiba di London pada 14 Januari
dalam negara. yang telah termaktub dalam 1956.
perlembagaan negara.
H1b Mengelakkan ancaman (b) F1 Tarikh kemerdekaan Tanah
keselamatan terhadap rakyat. F2 Rakyat bertanggungjawab Melayu adalah pada 31 Ogos
keluar mengundi. 1957.
H1c Boleh menggugat kedaulatan
negara. H2a Bagi memilih pemimpin yang H1a Ia wajib dilaksanakan seperti
akan menerajui kepimpinan yang termaktub dalam
F2 Rakyat mesti berkerjasama negara. perlembagaan negara.
dengan kerajaan bagi
memudahkan urusan (c) F1 Hanya warganegara sahaja F2 Membentuk Suruhanjaya
mengatasi ancaman. yang dibenarkan mengundi. Perlembagaan bagi merangka
perlembagaan negara.
H2a Bagi memudahkan urusan H1a Pengundi perlu membawa kad
mengatasi ancaman. pengenalan dan akan disahkan H2a Bagi memilih pemimpin yang
kewarganegarannya dahulu kekal menerajui kepimpinan
H2b Menganggotai pasukan sebelum dibenarkan mengundi. negara.
keselamatan.
F2 Penggunaan dakwat kekal. F3 Mengadakan perjanjian
F3 Usaha bersepadu menjamin H2a Dakwat tersebut bukti pengundi pertahanan.
kejayaan dalam tindakan yang
telah dilakukan. sudah mengundi dan tidak F4 Rundingan berkaitan
boleh mengundi dua kali. kewangan.
10. (a) F1 Pengundi masuk ke bilik F3 Proses mengundi dipantau.
mengundi H3a Terdapat wakil calon dan F5 Ahli Majlis Eksekutif dilantik
pegawai yang memantau dengan nasihat Ketua Menteri.
F2 Kerani pengundian keadaan dibilik pengundian.
mengesahkan pendaftaran F4 Kiraan undi ditempat pengundi. F6 Kerajaan Persekutuan Tanah
pengundi menggunakan kad H4a Kiraan dilaksanakan dengan Melayu akan memberi ganti
pengenalan. teliti dan terdapat wakil parti rugi kepada pegawai British
serta pegawai bagi memastikan yang diberhentikan.
F3 Dakwat kekal di calit pada jari ia dikira dengan betul.
telunjuk kiri. (c) F1 Tunku Abdul Rahman diarak
11. (a) F1 Rombongan di ketuai Tunku bersama ahli rombongan
F4 Di tempat mengundi, pengundi Abdul Rahman. menggunakan kereta.
menandakan kertas undi di
petak undi. F2 Rombongan berangkat dari F2 Ramai rakyat menyambut
Kuala Lumpur. dengan semangat berkobar-
F5 Kertas undi dimasukkan ke kobar.
kotak undi. F3 Pada 1 Januari 1956, 5.30
petang rombongan menaiki F3 Pelbagai kaum dengan
F6 Terdapat wakil parti politik dan kapal laut. semangat yang sama.
ketua bilik mengundi.
F4 Rombongan singgah di F4 Teriakan “merdeka’ gemuruh
F7 Keluar setelah semua urusan Karashi, Pakistan, menaiki berkumandang.
selesai. kapal terbang ke London.
F5 Penjajahan ditamatkan.
(b) F1 Pilihan raya adalah proses F6 Tanah Melayu menjadi negara
demokrasi.
yang berdaulat.

180 11/03/2020 10:26 AM

12 JAWPAN SEJARAH TG4.indd 180