NOTA POKET T5B4

2019 : NOTA POKET SEJARAH TING. 5 (T5B4) - "Backpack to Pocket "

T5 Bab 4 : PEMBINAAN NEGARA DAN T5 Bab 4 : PEMBINAAN NEGARA DAN T5 Bab 4 : PEMBINAAN NEGARA DAN
BANGSA MALAYSIA (Ms 95-96) BANGSA MALAYSIA (Ms 96)
BANGSA MALAYSIA (Ms 95)
4.1.1 SEBAB² PENGENALAN MALAYAN
4.1 MALAYAN UNION UNION

Tujuan MU Usaha British untuk 1. Persedian membentuk kerajaan sendiri 4.1.2 CIRI-CIRI PERJANJIAN MALAYAN
2. Melahirkan pentadbiran yg licin dan jimat kos UNION
1946 hapuskan negara dan
- Sebelum PD2 Tanah Melayu terbahagi
bangsa yang dibina kepada 3 pentadbiran 1.Gabung - NNMB + NNMTB + 2 NNS
i. Negeri-Negeri Selat (NNS) 2. Gabenor - Gabenor British dilantik Ratu
sejak zaman KMM ii. Negeri-Negeri Melayu
Bersekutu (NNMB) 3.Majlis England
Dasar British - Bahasa Melayu ialah iii. Negeri²-Negeri Melayu Tidak i. Majlis Eksekutif
Bersekutu (NNMTB) 4.Singapu ii. Majlis Undangan Malayan
di TM budaya TM Menerima ra
- Sistem ini menelan kos besar dan Union
selama ini Negeri Melayu, Raja pembanguan ekonomi negeri tidak 5.Kewarga Diasingkan sbg pelabuhan bebas
seimbang negaraan
Melayu , org Melayu Prinsip Jus Soli
3. Membentuk bangsa Malayan Union Kelayakan menjadi rakyat MU kpd
sbg pemilik TM - Supaya imigran lupa negara asal/setia i. sesiapa sahaja yang lahir di
pada Malayan Union
Terima adat Melayu, British dapat pastikan sumber tenaga / Tanah Melayu
pelaburan untuk kemajuan ekonomi ii. Umur 18 tahun ke atas,
Islam dan Bahasa Tanah Melayu tidak terbantut
- British dapat kuasai ekonomi Tanah bermastautin selama 10 - 15
Melayu ialah budaya TM Melayu berterusan tahun
iii. Umur kurang 18 tahun, anak
4. Mengurangkan kuasa politik orang Melayu warganegara di atas
iv. Semua rakyat British dari
tanah Jajahan
(sudut maklumat)

-sambung
3

2

T5 Bab 4 : PEMBINAAN NEGARA DAN T5 Bab 4 : PEMBINAAN NEGARA DAN T5 Bab 4 : PEMBINAAN NEGARA DAN
BANGSA MALAYSIA (Ms 96) BANGSA MALAYSIA (Ms 96-97)
BANGSA MALAYSIA (Ms 97)

4.1.2 CIRI-CIRI PERJANJIAN MALAYAN UNION Pengisytiharan MU

5.Peranan - Ahli Majlis Raja-Raja Tarikh 1 April 1946
raja-raja Melayu (RRM) Tempat King’S House
Melayu (Carcosa Seri Negara)
- Hanya bincang soal Gabenor Sir Edward Gent
6.Ketua agama Islam dan adat pertama
negeri Melayu Ganti Malayan Union ganti
Pentadbiran Tentera British
7.Pentadbir - Pesuruhjaya Negeri
an 4.1.3 REAKSI TERHADAP MALAYAN UNION
- MU cuba mewujudkan PENENTANGAN ORANG MELAYU (ms 98-99)
sebuah kesatuan yang
dikuasai pemerintah FAKTOR PENENTANGAN
pusat
Membantah - Ugut raja – akan diturunkan
- Pentadbiran tidak
tertakluk kepada tindakan Sir takhta jika enggan terima MU-
Singapura seperti sblm
ini tetapi terus kepada Harold terjadi pada Sultan Badlishah
Parlimen British di
London MacMicheal Kedah

- Menolak tradisi dan - Sultan tidak diberi masa yang
sistem politik Melayu
cukup utk berunding dgn Majlis

Mesyuarat Negeri-berlaku pd

Sultan Perak

Masa tidak - Keadaan selepas Perang

sesuai Dunia ke 2 tidak sesuai British

buat pembaharuan politik

4 5 -sambung –
6
T5 Bab 4 : PEMBINAAN NEGARA DAN T5 Bab 4 : PEMBINAAN NEGARA DAN
BANGSA MALAYSIA (Ms 98-99) BANGSA MALAYSIA (Ms 98-99) T5 Bab 4 : PEMBINAAN NEGARA DAN
BANGSA MALAYSIA (Ms 98-99)

4.1.3 REAKSI TERHADAP MALAYAN UNION FAKTOR PENENTANGAN MU
(ms:98)
Kuasa raja - Sultan hanya menjadi ahli
Terdapat 2 reaksi:
1. Golongan yang menentang: Orang Melayu terhakis Majlis Raja² Melayu tanpa
2. Golongan yang menyokong: Orang dagang dan
kuasa
golongan Melayu radikal
- Hilang takhta / kredibiliti
sebagai ketua org Melayu

- Kuasa raja dalam agama tapi

zakat dipungut atas nama

FAKTOR PENENTANGAN MU Gabenor MU

- Bertentangan sebelum ini

Memban- - Ugut raja – akan diturunkan sultan-ketua agama
tah takhta jika enggan terima MU-
tindakan terjadi pada Sultan Badlishah - Orang Melayu bimbang
Sir Harold Kedah agama Islam tercabar
Mac
Micheal - Sultan tidak diberi masa yang Kerakyatan - Longgar kpd orang dagang
cukup untuk berunding longgar - Mengancam status quo orang
dengan Majlis Mesyuarat
Negeri-berlaku pada Sultan Melayu sbg peribumi
Perak - Jumlah org Melayu akan

menjadi kecil
- Ekonomi / pendidikan orang

Melayu akan mundur

Masa - Keadaan selepas Perang Kehilangan - Bimbang warisan tamadun
tidak Dunia ke 2 tidak sesuai British warisan kerajaan Melayu seperti
sesuai buat pembaharuan politik tamadun Kesultanan Melayu Melaka
hilang
7 8
- MU akan hapuskan sejarah
yang dibina

Hanita Ahmad 9
1

T5 Bab 4 : PEMBINAAN NEGARA DAN T5 Bab 4: PEMBINAAN NEGARA DAN T5 Bab 4: PEMBINAAN NEGARA DAN
BANGSA MALAYSIA (Ms 99) BANGSA MALAYSIA (Ms 99) BANGSA MALAYSIA (Ms 99)

MENYOKONG MALAYAN UNION T5 Bab 4 : PEMBINAAN NEGARA DAN
1. Orang dagang BANGSA MALAYSIA (Ms 100)
2. Golongan Melayu radikal

- Kumpulan yang menolak sistem politik
feudal

- Memandang Indonesia sebagai inspirasi
- Mendokong penubuhan Melayu Raya

bergabung dengan Indonesia Raya
- Kebanyakkan asal dari Indonesia

Dasar FAKTOR MENYOKONG
MU
- Setuju satukan negeri² Melayu
jadi sebuah unit politik untuk
licinkan pentadbiran

- Sokong dasar sama rata MU
yang hapuskan hal
perlindungan kepada orang
Melayu

Kerakya - Mereka boleh mengekalkan
tan kerakyatan asal

Percaya - Percaya British akan beri
janji kemerdekaan kepada Tanah
British Melayu tapi British perlu jajah
TM dulu sebelum beri merdeka

T5 Bab 4 : PEMBINAAN NEGARA DAN T5 Bab 4 : PEMBINAAN NEGARA DAN
BANGSA MALAYSIA (Ms 100) BANGSA MALAYSIA (Ms 100)

Golongan Yang Menyokong Golongan Yang Menyokong

Parti - Ditubuh Oktober 1945 di

Kebang Ipoh API, - Ahmad Boestaman
AWAS. (API)-Abdullah Sani,
saan - Anggota bekas ahli BATAS wartawan, ditahan Akta
Darurat 1948-55
Melayu Kesatuan Melayu Muda

Malaya - Presiden 1 Mokhtaruddin

(PKMM) Lasso (Rejimen ke 10 PKM

- Timb presiden Dr

Burhanuddin al-Helmy

Faktor menyokong MU

- Krn pemerintahan MU - British kuasa besar dan
mempunyai kecekapan
bersifat Barat Pega membangunkan Tanah
wai Melayu
- Menghapuskan sistem Tadbir
Myu
feudal Melayu

- MU hapuskan kuasa

raja/pembesar Melayu

- Konsep republik seperti

Indonesia dpt dibuat dan

Konsep Melayu Raya dapat

dilaksanakan

- Hal ehwal Islam dipermudah

T5 Bab 4 : PEMBINAAN NEGARA DAN T5 Bab 4 : PEMBINAAN NEGARA DAN T5 Bab 4 : PEMBINAAN NEGARA DAN
BANGSA MALAYSIA (Ms 100-101)
BANGSA MALAYSIA (Ms 100-101) BANGSA MALAYSIA (Ms 100-101)

4.1.3 TINDAKAN ORANG MELAYU 4.1.4 TINDAKAN ORANG MELAYU

MENENTANG MALAYAN UNION MENENTANG MALAYAN UNION

Tindakan Huraian Tindakan Huraian Tindakan Huraian
Bantahan Peranan Kongres
akhbar i. Utusan Melayu Dato Onn - 23 Januari 1946 Melayu 2 - 30 hingga 31 Mac 1946
Demonstrasi ii. Majlis Jaafar - Menyeru org Melayu - Untuk bantah MU pada
iii. Warta Negara Rapat - 1 April 1946
Penubuhan Kongres berkongres umum
Persatuan - Secara aman semasa Sir Melayu 1 - Menubuhkan United Malays - Diadakan di setiap bandar
Harold MacMicheal Bantahan besar untuk menunjukkan
mendapatkan Kongres Organization (U.M.O) Raja-Raja bantahan kepada ahli
tandatangan Raja-Raja Melayu 2 - 1 – 4 Mac 1946 Melayu Parlimen British iaitu L.D
Melayu. - Di Kelab Sultan Selaiman Kg Gammans dan David
Reese Williams
- Di Kota Bharu (10 ribu Baru Kuala Lumpur
orang) - Dihadiri 163 orang dan 41 - 28 April 1946
- Raja berkumpul di Kuala
- Kedah 50 ribu org persatuan dari Semenanjung
berarak pada Jan 1946 Tanah Melayu Kangsar untuk tunjuk
- Bersetuju tubuhkan UMNO bantahan kepada ahli
- Di Batu Pahat Johor Parlimen
- 30 hingga 31 Mac 1946
- Persatuan² Melayu - Untuk bantah MU pada Kesan bantahan orang Melayu
dihidupkan semula - 1 April 1946
- British memulakan rundingan dgn Raja² Melayu
- Mereka hantar telegram / bagi membentuk sistem politik dan pentadbiran
surat bantahan ke yg lebih baik
Pejabat Tanah Jajahan
London - Hasilnya Persekutuan Tanah Melayu terbentuk
- MU menyatukan org Melayu pertahankan

status quo

- Melahirkan UMNO

Pn. Hanita binti Ahmad Group123SejSPM

2

PEMBINAAN NEGARA DAN T5 Bab 4 : PEMBINAAN NEGARA DAN 4.2.1 FAKTOR PEMBENTUKAN PTM
BAB BANGSA MALAYSIA BANGSA MALAYSIA (Ms 102)

4 PERSEKUTUAN TANAH
MELAYU
Pada akhir bab ini, SAYA boleh:
Ia dibentuk pada 1 Februari 1948 melalui
 Menghuraikan LAPAN faktor- Perjanjian Persekutuan Tanah Melayu bagi
faktor pembentukan menggantikan Malayan Union
Persekutuan Tanah Melayu
(PTM) Perjanjian ini hasil desakan orang Melayu
yang menuntut British supaya
 Menjelaskan ENAM ciri-ciri mempertimbangkan pendapat dan
Perjanjian Persekutuan Tanah kehendak mereka dalam perubahan politik
Melayu 1948 di Tanah Melayu

 Mengenalpasti tokoh=tokoh Perjanjian tersebut menunjukkan kejayaan
yang terlibat dalam orang tempatan menentang penjajahan
Pembentukan Persekutuan British di Tanah Melayu.
Tanah Melayu 1948

Buku teks ms:102 - 112

4.2.1 FAKTOR-FAKTOR PEMBENTUKAN Sambungan... Buku teks ms:103 6. Bimbang  British bimbang org Melayu
PERSEKUTUAN TANAH MELAYU 1948 pengaruh dipengaruhi politik
3. Sikap politik  Orang Melayu hanya menulis golongan radikal Indonesia yang dikuasai
(Ms 103-104) orang Melayu yg dalam akhbar, berdemonstrasi, Melayu golongan radikal seperti
sederhana berkongres dan pujuk Raja² PKMM, API, AWAS, BATAS

Faktor Huraian  Mereka tidak angkat senjata
 Pimpinan Dato’ Onn Jaafar seperit Parti Komunis Malaya
1. Ketegasan
orang menentang Malayan Union berjaya 4. Sokongan  Sir Malcolm McDonald, Sir 7. Sokongan  Yg pernah berkhidmat di TM
Melayu mengalahkan penyokong Malayan pegawai tinggi Edward Gent dan dan ramai bekas Pegawai sebelum PD2
memban- Union British lagi bagi menggantikan MU British i.Sir Frank Swettenham
tah kepada PTM ii. Sir R.O Winstedt
Malayan 5. UMNO tidak iii.Sir George Maxwell
Union menuntut  UMNO dan Raja² Melayu iv.Sir Cecil Clementi
kemerdekaan hanya menuntut rundingan
2. Perpaduan  Raja dan rakyat bersatu mengatasi menolak MU  Mereka menolak dasar
(UMNO Ditubuh 11 Mei 1946 menakluk Tanah Melayu
org Melayu pihak lain yg sokong MU di Istana Besar Johor Bahru
Gabungan 29 persatuan
drp semua  Mereka pujuk dan desak British negeri)

golongan hidupkan semula dasar  Mrk tidak menuntut merdeka

perlindungan

8. UMNO tidak  UMNO dan Raja² Melayu
menuntut hanya menuntut rundingan
kemerdekaan menolak MU

Sambungan...

Buku teks ms:103

4.2.2.LANGKAH-LANGKAH PEMBENTUKAN Langkah 2:
PTM (Ms 104) Penentangan terhadap Jawatankuasa

Terdapat 2 langkah pembentukan PTM 1948 Eksekutif

Langkah 1:British menubuhkan Ditentang i. Orang dagang
sebuahJawatankuasa Eksekutif oleh ii. Golongan. radikal Melayu
Dr Burhanuddin al-Helmy
1. Dianggotai oleh 12 orang ( 6 orang peg Diketuai
awaikanan british, 4 orang wakil Raja-Raja
Melayu, 2 orang pemimpin UMNO dan Sebab - Jawatankuasa Eksekutif tidak
seorang pengerusi) wakili semua kaum

2. Mesyuarat diadakan di King’s House Kuala - Tiada wakil orang dagang
Lumpur - Mereka tuntut konsep sebuah

3. Terdapat 5 tuntutan orang Melayu republik dan kemerdekaan
i. Raja-Raja Melayu dan UMNO menolak penuh
semua prinsip Malayan Union
ii. Menginginkan sebuah persekutuan Tindakan Pada atahun 1947 tubuhkan
 konsep Negeri-Negeri Melayu 1. AMCJA
Bersekutu Cara 2. PUTERA
iii. Menolak kerakyatan terbuka MU penentangan
iv. Meminta dasar perlindungan terhadap negeri- 1. Ceramah politik
negeri Melayu dan orang Melayu dipulihkan 2. Demostrasi
v. Menuntut kewibawaan Raja-Raja 3. Mogok
Melayu diakui semula 4. Mencadangakan
Cg Zarina
Perlembagaan Rakyat

Buku teks ms:105 T5B4: 8

Buku teks ms:105

Pentadbiran • British masih kuasai Tanah Isi kandungan PENJELASAN TENTANG PERJANJIAN PERSEKUTUAN
Melayu Perlembagaan Rakyat 1947 TANAH MELAYU 1948

• Raja-Raja Melayu 1. Singapura disatukan dgn TM Tarikh t/tangan • 21 Januari 1948
• British 2. Sebuah Kerajaan Pusat & Majlis Negeri dipilih
Pihak terlibat 3. Raja² Myu ada kuasa dan bt/jwb kpd rakyat
4. Hak istimewa org Melayu dikembalikan
Tempat • King’s House KL 5. Adat dan agama Islam dikawal org Melayu Pihak terlibat • Raja-Raja Melayu
6. Kerakyatan sama rata • British
7. Merah putih bendera TM
Tarikh rasmi • 1 Februari 1948 8. Bhs Melayu bhs keb / rasmi
9. British & Tnh Melayu b/jwb dlm pertahanan / hal ehwal
Tempat • King’s House KL
luar negeri
• Pembentukan sebuah persekutuan 10. Warganegara TM dinamai Melayu
• Gabungan 11 buah negeri
Ciri-Ciri PTM • diketuai oleh Pesuruhjaya Tinggi Tarikh rasmi • 1 Februari 1948

British • Pembentukan sebuah persekutuan
• Konsep Raja Berpelembagaan • Gabungan 11 buah negeri
• Senarai Persekutuan & Senarai • diketuai oleh Pesuruhjaya Tinggi

Negeri dibentuk British
• Pesuruhjaya Tinggi menjaga • Konsep Raja Berpelembagaan
• Senarai Persekutuan & Senarai
kedudukan istimewa org Melayu
Negeri dibentuk
Kesannya: Ciri-Ciri PTM • Pesuruhjaya Tinggi menjaga
British telah bersetuju menubuhkan Jawatankuasa
Perunding bagi mendapatkan pandangan mereka dalam kedudukan istimewa org Melayu
menyediakan Perjanjian Persekutuan Tanah Melayu 1948

Buku teks ms:106 T5B4: 11 Buku teks ms:107 T5B4: 12

Sambungan... Sambungan...

Pentadbiran • British masih kuasai TM • Dierketatkan
Pusat Pentadbiran • Merdeka belum diberikan • Prinsip kerakyatan jus soli

• Perkongsian kuasa antara Majlis i Rakyat Raja Melayu
Raja-Raja dengan Pesuruhjaya • Bagi negeri² Melayu
Tinggi British • Org Melayu yg lahir

• 1. Sultan: - berkuasa sbg Status disesebuah Negeri Melayu
ketua negeri Kerakyatan itu ialah rakyat negeri
tersebut secara automatik
Pentadbiran - melantik Menteri
Negeri • Besar • ii. Rakyat British
• 2. Menteri Besar: Ketua • Mereka yg tinggal dan lahir

pentadbir negeri di Pulau Pinang dan Melaka

Pembahagian • Kerajaan pusat dengan kerajaan Ketuanan • Diiktiraf oleh British sebagai
kuasa dengan kerajaan negeri Melayu asas pembentukan PTM

• Pembentukan senarai • Dasar ini diakui oleh British
Persekutuan dan Senarai Negeri sejak Perjanjian Pangkor 1874

Buku teks ms:107 T5B4: 13 Buku teks ms:107 T5B4: 14 Buku teks ms:108 T5B4: 15

Sambungan... Sambungan... TOKOH PENGGERAK PTM

• Kuasa raja kekal dalam • Prinsip tersebut dicadangkan Terdiri daripada:
pentadbiran oleh UMNO dan Raja-Raja 1. Raja-Raja Melayu
Melayu dimasukkan dalam PTM 2. Golongan rakyat
• Negeri-negeri Melayu 1958 sebagai undang-undang
Status Raja- mengadakan perjanjian dan Kontrak sosial bertulis Jumlah Raja-Raja Melayu
Raja Melayu perlembagaan bertulis Nama
dengan British • Asas kontrak sosial diteruskan Raja - 9 orang
selepas 1948 antara British,
• Dikenali sebagai Undang- Raja-Raja Melayu dan orang Tuntuta 1. Sultan Badlishah (Kedah)
Undang Tubuh Negeri Johor Melayu n 2. Sultan Abdul Aziz (Perak)
3. Sultan Ibrahim (Johor)
Pengenalan • Membuktikan British Pengenalan • Membuktikan British
semula Rakyat meneruskan dasar semula Rakyat meneruskan dasar perlindungan - Utk jaga status /keselamatan
perlindungan terhadap: terhadap: rakyat
Raja Melayu Raja Melayu
• i. Kedudukan istimewa orang • i. Kedudukan istimewa orang - Kuasa raja dikembalikan spt sblm
Melayu Melayu 1941

• ii. Status quo negeri-negeri • ii. Status quo negeri-negeri - Perlindungan kpd rakyat Melayu
Melayu dilindungi Melayu dilindungi sbg Rakyat Raja Melayu kekal

• iii. Agama dan adat Melayu • iii. Agama dan adat Melayu - Hal ehwal ketuanan Melayu
sebagai teras ketuanan sebagai teras ketuanan Mlayu dipelihara
Mlayu

Buku teks ms:108 T5B4: 16 Buku teks ms:108 T5B4: 17

Buku teks ms:108 T5B4: 18

Sambungan... PERGERAKAN POLITIK DI SABAH PERGERAKAN POLITIK DI SARAWAK DAN SABAH

ASPEK PERINCIAN

Golongan Golongan rakyat ASPEK PERINCIAN Perkembanga - Sbh/Srwk dipaksa terima p’jajahan
Kesedaran n politik mutlak British
- Para pembesar (penasihat raja politik - Amat perlahan
masing²) - Berpecah belah - Keturunan James Brooke dan
Persatuan - Tidak berkesan SBUB serah sebagai Tanah
- Pemimpin UMNO Yang ada - Persatuan sosioekonomi b’sifat Jajahan Mahkota

Peranan - Bersama raja cadang dan desak sederhana
British melindungi kepentingan -
orang Melayu serta Raja² Melayu 1. Persatuan Kebangsaan Melayu Sebab - Vyner Brooke telah tua dan uzur
penyerahan - Penggantinya Anthony Brooke
- Prinsip politik, pentadbiran, aga Labuan (PKML) Sarawak
Islam, Bhs Melayu berjaya 2. Persatuan Melayu Jesselton (PMJ) tidak layak utk mentadbir
dimasukkan dlm PTM 1948 3. Barisan Pemuda (BARIP)

Nama 1. Dato Onn Jaafar Proses Vyner Brooke hantar Gerald Mac
tokoh - Menteri Besar Johor Bryan mendapatkan persetujuan
- YDP UMNO Penjajahan - Sabah dijadikan jajahan 1946 pembesar Sarawak
British - Tiada penentangan jelas dan terbuka
2. Dato’ Nik Ahmed Kamil - 1951 persatuan terkubur
- Menteri Besar Kelantan Tarikh 8 Februari 1946 (isytihar)
- Terlibat dlm pembentukan 1 April 1946 – rasmi sebagai Tanah
UMNO
- Wakil Raja² Melayu dalam Jajahan Mahkota British
rundingan kemerdekaan
1956 Penentangan Bantahan dari pemimpin / persatuan
1. Datu Patinggi Abang Haji Abdillah

(ketua masyarakat Melayu)
2. Persatuan Melayu Sarawak (PMS)
3. Persatuan Dayak Sarawak (PDS)

Buku teks ms:108 T5B4: 19

Buku teks ms:108 T5B4: 20

Sambungan... Sambungan... Sambungan...
ASPEK
ASPEK PERINCIAN ASPEK PERINCIAN PERINCIAN

Faktor 1. Bercanggah dgn Cara 1. Bantahan oleh Persatuan Kesan a. seramai 338 org kakitangan
penentangan Perlembagaan 1941 penentan - Bantahan secara terbuka tindakan awam letak jawatan sbg
gan a. Peratuan Kebangsaan Melayu British bantahan
- Vyner Brooke tidak berunding Sarawak
dengan org tempatan / ketua b. Barisan Pemuda Melayu (BPM) b. penubuhan Rukun 13
mereka Sibu - golongan muda
c. Persatuan Dayak Sarawak (PDS) Pergerakan Pemuda M’yu
- Vyner mengadakan Sibu
mesyuarat dgn Majlis Negeri 2. Bantahan Kaum Ibu - pakatan sulit antara
tapi sokongan anggota bukan - Buat demonstrasi pelajar dan orang Muda
Bumiputera dan pegawai - Hantar surat bantahan kpd British Sarawak
British - Rosli Dhobi menikam Sir
Duncan Stewart ketika
Perlembagaan 1941 Tindakan 1. Mengeluarkan surat Pekeliling beliau melawat Sibu 3
- Perlembagaan bertulis pertama British Bil. 9 Disember 1949
- Amaran tindakan akan diambil terhdp - Tindakan British- gantung
Sarawak kakitangan kerajaan yang terlibat Rosli Dhobi dan 3 lagi
- Vyner Brooke berjanji akan berikan yang terlibat
- Sebab gagal - tiada
kerajaan sendiri kpd Sarawak perpaduan
- Kuasa mentadbir akan diberikan
Buku teks ms:108 T5B4: 23
kepada Majlis Negeri
- Ahli² Majlis Negeri dilantik Raja

Sarawak

Buku teks ms:108 T5B4: 22 Buku teks ms:108 T5B4: 24

Buku teks ms:111 T5B4: 24 Buku teks ms:112 T5B4: 25
T5B4: 24
Buku teks ms:111
Group123Sej SPM 5
Pn. Zarina