DE FENIKS 2015 15122015 print definitief

FDeeniks
Contactblad Abdijgemeenschap Grimbergen

2
0
1
5

INHOUD

INHOUD.............................................................................................................................................. 1
VOORWOORD................................................................................................................................... 2
DE KONINGIN EN IK....................................................................................................................... 3
AFSCHEID VAN KOMMETJIE........................................................................................................ 6
JUBILARISSEN
Pater Bart 50 jaar priester...................................................................................................... 9
Abt Erik is 25 jaar priester..................................................................................................... 12
IN MEMORIAM
Benedict Henk Diepstraten................................................................................................... 15
BENOEMING JEAN-MARIE............................................................................................................ 18
UIT HET ARCHIEF
Op zoek naar een oude abt.................................................................................................... 20
ZORG VOOR ERFGOED
Armen en vingers van engelen en heiligen......................................................................... 25
UIT HET AARTSBISDOM
Afscheid van aartsbisschop André-Joseph Léonard.......................................................... 27
Jozef De Kesel en het ‘grote verhaal’..................................................................................... 29
WENSEN UIT ROME........................................................................................................................ 31
ABDIJKRONIEKEN........................................................................................................................... 34
OOK DIT NOG...
Nieuwe keukenploeg abdij.................................................................................................... 44
Boek Abdijmensen................................................................................................................. 44
Vernieuwde website............................................................................................................... 45
Grimbergenbier in de prijzen............................................................................................... 45
Opgelet... werken.................................................................................................................... 46
AGENDA 2016.................................................................................................................................... 49
WIE IS WIE?........................................................................................................................................ 52
JAAR VAN DE BARMHARTIGHEID............................................................................................. 59

Verantwoordelijke uitgever : Abdijgemeenschap Grimbergen, Kerkplein 1, 1850 Grimbergen

1

VOORWOORD

Beste medebroeders, familie en vrienden,
15 november 1954 werd het initiatief genomen om te
beginnen met een abdijtijdschrift ‘De Feniks’.
En ja, op 1 januari 1955 vloog de eerste feniks uit.
Het was toen de bedoeling om de band met de abdij tussen
buitenheren en missionarissen te verstevigen.
Geregeld verschenen er artikels van missionarissen en
buitenheren, maar ook een woordje van de prelaat en de
wederwaardigheden die in de abdij gebeurden.
Vele medebroeders hebben in de afgelopen decennia
gewerkt en geschreven om telkens weer opnieuw de Feniks
te laten uitvliegen.
Ook het formaat en de wijze van uitgeven is geëvolueerd.
Van stencils naar copies, van schrijfmachine naar computer
en het aanbrengen van foto’s de laatste jaren.
We leven vandaag ook in het digitale tijdperk en al
verschillende jaren heeft de abdij een website.
September laatstleden hebben we een nieuwe website op
het web geplaatst. Zeker de moeite waard om even een
bezoekje te brengen www. abdijgrimbergen.be.
Daar willen we meer en meer ook gebeurtenissen van
medebroeders en wederwaardigheden die in en rond de
abdij gebeuren op plaatsen.
Daarom willen we ook met de Feniks een nieuwe richting
inslaan.
We willen eenmaal per jaar “De Feniks” in gedrukte vorm
laten uitvliegen. Een aangenaam overzicht van het
afgelopen jaar en opgefrist met mooie foto’s.
We hopen dat U veel leesgenot hebt.
De Feniks blijft altijd weer opstaan en uitvliegen…

+ abt Erik De Sutter

2

DE KONINGIN EN IK

PATER MOHAN SAWHNEY KENDE KONINGIN FABIOLA VAN NABIJ

H. Swalens
Sinds juni 2003, en tot aan haar overlijden op 5 december 2014, reed pater Mohan Sawhney, zowat
elke dinsdag naar paleis Stuyvenbergh in Laken, om er bij en met koningin Fabiola eucharistie te vie-
ren. Dat gebeurde met de gepaste en gevraagde discretie, in die mate dat zelfs de medebewoners in
de abdij er niet van wisten.

priesters die daarvoor in aanmerking kwamen.
Haar secretaresse was ‘s zondags al eens naar de
viering in de parochiekerk van Laken gekomen,
en zij heeft me opgebeld met de vraag “zou jij
deze week alle dagen ‘s avonds de mis willen
opdragen in Stuyvenbergh?” Dat was mevrouw
Solange de Liedekerke, een dame die heel haar
leven in dienst heeft gesteld van de koningin
en die geleidelijk aan als het ware haar zus was
geworden. Ik heb natuurlijk “ja” geantwoord,
ben op de afgesproken tijd aan het kasteel gaan
Pater Mohan was in 1996 benoemd tot onder- aanbellen en werd gewoon binnengelaten. Dat
pastoor in Laken. In 1995 was hij al medewer- verbaasde me wel. Ze hadden natuurlijk wel
ker geworden van de Nederlandstalige katho- vooraf discreet laten onderzoeken of ik wel mo-
lieke zender radio Spes, die uitzendt vanuit de reel geschikt was.
basiliek van Koekelberg. Bij die twee aanstel-
lingen was monseigneur De Hovre betrokken,
Is er een huiskapel in Stuyvenbergh?
die toen verantwoordelijke was voor de Neder- Neen. Stuyvenbergh is trouwens eerder een
landstalige pastoraal in Brussel, en die bevriend ruime villa dan een kasteel. De ruimte waar we
was met abt Wagenaar. eucharistie vierden was het vroegere bureau
van koningin Elisabeth, de weduwe van koning
Pater Mohan verzorgt nog steeds elke avond om Albert I (overleden in 1965). Het ging er heel
21 uur op radio Spes een “avondwijding”, waar- informeel aan toe. De koningin las zelf de eerste
voor hij teksten schrijft of uitkiest, de muziek lezing, zoals haar echtgenoot het voordien ook
bijeenzoekt, en die hij ook zelf presenteert. (te deed. Het kon gebeuren dat ze me voor of na
beluisteren op FM 95.0 of, veel eenvoudiger, op de viering vroeg wat die lezing, of bepaalde
het internet www.spes.be). Zijn opdracht bij de passages daaruit, eigenlijk betekenden. Ze deed
koningin zit er natuurlijk op. ook de voorbeden, en ze stelde die zelf op. Dat
kon een heel lange lijst worden van personen of
gebeurtenissen waar we een gebed aan moesten
Hoe is je “aanwerving” verlopen? wijden. Na die eerste week werd er een beurtrol
Ik wil meteen duidelijk maken dat ik nooit opgesteld, want er waren nog priesters die ze
formeel aangesteld ben tot hofkapelaan, of hoe had aangesproken. Ik kwam elke dinsdag, om
je die functie ook wil noemen. Koningin Fabiola
wilde graag elke dag een eucharistieviering bij- half acht ‘s avonds.
wonen thuis, zoals al het geval was toen koning
Boudewijn nog leefde, en ze was op zoek naar
3

Heb je de koningin persoonlijk leren kennen? dat. Elk jaar vind je iets anders, zei ze. Ik kreeg
Ongetwijfeld. Vaak bleef ze na de viering napra- ook een schriftelijk antwoord, maar dan rond de
ten, en zo heb ik haar diep gelovige geest kunnen paastijd.
ontdekken. Ze had een diep vertrouwen in God, Het kwam voor dat de viering een kwartier, zelfs
maar een kwezel was ze niet, integendeel, ze was een half uur te laat begon. Mij stoorde dat niet,
een sterke vrouw, van niets of niemand bang. maar ooit vroeg ze me eerder te komen omdat ze
Ze had ook niets van die donkere of sombere naar de Koningin Elisabethwedstrijd moest, zij
gedachten die men soms aan Spanjaarden toe- was daar voorzitter van. Die avond zouden ook
schrijft, trouwens, iedereen heeft kunnen mer- Albert en Paola aanwezig zijn, en zij moest vol-
ken, zelfs tot op haar begrafenis, dat ze vrolijk en gens het protocol het eerst aankomen. Ik denk
humoristisch uit de hoek kon komen. niet dat het gelukt is, want er was in huis een
Ze was ook geïnteresseerd in mijn persoonlijk lichte vorm van paniek (We gaan te laat komen
leven. Je zou eens tijd moeten maken om me de mevrouw, haast u ... Ja maar, waar is mijn bril...).
geschiedenis van je vocatie (haar woord voor Ze had me toen voorgesteld om na haar vertrek
roeping) te vertellen, zei ze eens. Helaas is dat te dineren met haar Spaanse familie, en dat heb-
gesprek er nooit gekomen. ben we ook gedaan. De rust was toen al weer
Ik heb op Stuyvenbergh veel gezien en geleerd neergedaald.
van over veel te zwijgen. Wat daar gebeurde, wie Wist jij hoe zwaar ziek ze wel was?
er over de vloer kwam... Ze kreeg veel bezoek In 2009 had ze vijf weken in het Sint-Janszie-
van haar Spaanse familie, sommigen kwamen kenhuis gelegen met een zware longontsteking.
daar hun vakantie doorbrengen. Dat waren heel Nadien is ze nooit meer echt goed geworden. Ze
fijne, lieve mensen, met de positieve kenmerken kon geen verre reizen meer ondernemen, want
die we aan de adel toedichten: mensen van een ze mocht niet op het vliegtuig. Ze is het laatst
zekere klasse, maar met een groot hart, en ten in ‘t openbaar verschenen op 31 juli 2013, in
dienste van anderen. Zo was de koningin ook. een rolstoel. Ze had het heel moeilijk, ze moest
Ze was erg begaan met de kleine mensen, ze had overal extra zuurstof bij zich hebben. Wat haar
voor hen tijd, geduld, en interesse over, dat had verschrikkelijk geraakt heeft, is de felle kritiek
ze van haar man overgeërfd. op het “Fonds Persos”, de stichting waarin ze de
Ze was sociaal ingesteld. eigendommen had ondergebracht die van haar
Ze was de eerste koningin van België die er een Spaanse familie afkomstig waren; ze wilde daar-
eigen sociale dienst op nahield, ook na het overlij- mee aan haar familie teruggeven wat ze van hen
den van Boudewijn. Er kwamen massa’s brieven ontvangen had, ik ben er ook zeker van dat ze
bij haar toe, die lagen altijd uitgespreid op een dat gewetensvol geregeld had. Dank u dat u blijft
lange tafel, en elke brief werd persoonlijk beant- komen, zei ze in de laatste maanden. Ik moest
woord. Meestal waren dat antwoorden waarin ze haar de tekst van de lezing in het oor fluisteren.
liet uitleggen door wie en waar de briefschrijvers
hulp konden krijgen, maar met sommige vragen
hield ze zich persoonlijk bezig.
Ze was zeker geen vaste klant op de Louisalaan!
Thuis was ze niet veel met haar uiterlijk bezig;
ik heb haar gezien met krulspelden (bigoudis) in
het haar, gekleed in trainingspak en met baskets
aan de voeten.

Met de tijd ging ze op zuiderse wijze om.
Echt punctueel was ze niet. Ik stuurde haar ieder
jaar een persoonlijke kerstkaart, ze apprecieerde

4

Ze wilde haar eigen begrafenis regelen, maar Had jij tot het einde contact met de koningin?
dat is niet helemaal gelukt. De laatste twee weken was er geen eucharistie-
Daar was ze al heel lang mee bezig, Ze wilde een viering meer, maar ik weet dat ze tot het einde
heel eenvoudige begrafenis in Laken, in haar pa- helder gebleven is. De Spaanse familie was bij
rochiekerk. Ze wou ook niet in het paleis opge- haar en ook prinses Margaretha van Luxemburg
baard liggen. Die wensen zijn niet ingewilligd. (de tweede dochter van haar schoonzus Josephi-
Maar haar kist stond wel op grond, zoals ze ge- ne- Charlotte), de nicht die haar het meest nabij
wild had. En het laatste afscheidswoord was voor was.
het personeel, de oude getrouwen uit Stuyven- Tussen haar overlijden en haar begrafenis was
bergh. Ik moet u iets zeggen, het zal voor dit jaar er elke dag een eucharistieviering bij haar dode
zijn, vertelde ze mij in de voorbije lente. Ik wil lichaam. Ik was er bij op woensdag, ze lag toen
dat gij aanwezig zijt op mijn begrafenis. En in- opgebaard in het paleis, in de open kist. Ik heb
derdaad, al had ik geen enkele officiële functie, haar toen nog kunnen aanraken. Dat was voor
ik stond op de lijst, het paleis was op de hoogte. mij een mooi en heel ontroerend afscheid.

Koning Boudewijn en koningin Fabiola waren op 15 april 1990 te gast in de abdij
ter gelegenheid van de viering van de Paaswake.

5

AFSCHEID VAN KOMMETJIE

GEMEENSCHAP VAN MANANTHAVADY H. Swalens
NEEM T G RIM BER GSE PRIO RIJ OVE R

Op 7 december 2014 zijn de gebouwen van de In 1967-1968 werd daar begonnen aan de bouw
priorij Kommetjie, in de provincie West Kaap, van de priorij die nu nog bestaat, ze werd afge-
Zuid-Afrika, overgedragen aan de priorij van werkt in de vroege jaren ’70. Toch zijn er van-
Mananthavady, in de zuidelijke staat Kerala, daag nog steeds drie Norbertijnen aan het werk
India. De priorij is in de jaren vijftig van vorige in het bisdom Oudtshoorn, in de buurt van
eeuw gesticht door de Grimbergse Norbertij- Worcester. Dat zijn Nazaire Vantomme, en twee
nen, die ook heel die tijd de eigenaars en de ver- Zuid-Afrikaanse Norbertijnen, Ashley Orgill en
antwoordelijken bleven. Bij die overdracht zijn Francis Malaka.
dus Europese, Afrikaanse en Aziatische Norber- In 1951 heerste de apartheid in Zuid-Afrika.
tijnen betrokken. Abt Erik De Sutter leidde de Er waren drie soorten parochies: met blanke
plechtigheid en vertelt ons meer over de ge- gelovigen, met kleurlingen, en met zwarten.
schiedenis van Grimbergen in Zuid-Afrika. Niettemin hebben wij met onze Grimbergse
Hoe is die geschiedenis ooit begonnen? Norbertijnen altijd de drie kleuren bediend.
De bisschop van Oudtshoorn, monseigneur
Hippel, heeft in de vroege jaren 50 aan
abt-generaal Hubertus Noots gevraagd of er
ergens in een abdij van zijn orde priesters
beschikbaar waren, want in Zuid-Afrika was
er een groot grote nood; en zo zijn ze bij de
toenmalige abt Van Heesch van Grimbergen
terecht gekomen. Bij ons was er op dat ogenblik
een toevloed van roepingen, en dus stuurde de
abt in 1951 drie medebroeders uit Grimber-
gen naar het bisdom Oudtshoorn. Ze werden
ingezet in Worcester, (een stad van ongeveer
80.000 inwoners in de provincie West-Kaap, 80
km oostwaarts van Stellenbosch). Ze bedienden
daar een vijftal parochies, waarbij je wel moet
bedenken dat één parochie in Zuid-Afrika heel
uitgestrekt is. Wanneer onze Norbertijnen hun
parochie goed op orde gezet hadden verplaatste
bisschop Hippel ze naar een andere plek om
daar hetzelfde te proberen, en dat ze geen vaste
woonplaats kregen maakte het voor hen niet
eenvoudig. De toenmalige kardinaal Owen
Mc Cann, die aartsbisschop was van Kaapstad,
heeft hen dan drie plaatsen getoond waar ze
wel een vaste woonplaats konden krijgen, en
één daarvan was Kommetjie (Afrikaans voor
kommetje, kleine baai). Die plaats ligt aan de
Oceaan, zo een 40 kilometer zuidwaarts van
Kaapstad, en ze behoort tot dat bisdom.

6

De apartheidswetten zijn al in 1990 afgeschaft, in de priorij was beperkt. Dat is niet zo verba-
maar de feitelijke toestand is nog grotendeels zingwekkend, want in Zuid-Afrika is ten hoog-
onveranderd. Zo ligt Kommetjie zelf in een ste tien procent van de bevolking katholiek.
overwegend blank gebied. Iets meer landin- Prior Kavelaars was al in 2007 ernstig ziek, en
waarts, zo een 5 kilometer oostwaarts, ligt een opvolger was moeilijk te vinden. Daarom
Ocean View, dat in 1968 opgezet is als een wijk hebben we van dan af hulp gezocht buiten
voor kleurlingen, en nog eens drie kilometer Grimbergen, maar wel bij de Norbertijnen. Die
daarvandaan ligt Masiphumele, een township hulp, in de vorm van ondersteuning of over-
met haast uitsluitend zwarte bewoners. In die name, kon komen uit Amerika, of uit India. In
township hoor je vooral inlandse talen, in Kom- 2009 was er, tussen twee algemene kapittels van
metjie en Ocean View spreken ze Afrikaans of de orde in, een bijeenkomst van de Norbertijn-
Engels (er zijn 11 officiële talen in Zuid-Afrika). se abten wereldwijd. Ik heb toen gevraagd aan
De Norbertijnen bedienen een kerk in elk van Alois Anthanatt, die toen prior was van Manan-
die drie plaatsen. thavady: “we hebben in Zuid-Afrika gebouwen
ter beschikking, maar geen mensen. Kunnen we
Dat zijn geen plekken met een eeuwenoude samenwerken, en kunnen jullie op termijn de
geschiedenis. priorij overnemen?” Want bij hen is de situatie
Eén van de “stichters” van Kommetjie is een vandaag zoals ze in Grimbergen rond 1950 was:
Italiaan, Joseph Rubbi, die als twintiger naar een toevloed van roepingen.
Zuid-Afrika emigreerde en eenmaal goed
“gesetteld” de eerste vier huizen van Kommetjie
bouwde, aan de Beach Road, in 1904: drie voor
zijn vrienden en één voor hem en zijn echtge-
note Ines, die hij intussen uit Italië was gaan
halen. Eigenlijk dienden ze als buitenverblijf.
Na zijn dood in 1946 liet Ines haar echtgenoot
ter plaatse begraven, en nog later bouwde ze bij
dat graf een kapel. Die kapel is uitgebreid tot
parochiekerk, en daarnaast bevindt zich nu de
priorij.

De priorij wordt in handen gegeven van de In-
dische Norbertijnen uit Mananthavady.
Daar is een lange voorbereiding aan voorafge-
gaan. Zelf had ik in 2004 bij een eerste bezoek
aan de priorij de toestand ter plaatse leren ken-
nen. De instroom van Afrikaanse jongemannen

7

Uiteraard moest die vraag ook in Mananthavady Het ziet er wel een langzaam proces uit.
besproken worden, en in 2010 kwam van daar Kerkrechterlijk is die overdracht niet zo eenvou-
een positief antwoord: we zullen in een eerste dig, en we moesten ook een oplossing zoeken
fase twee broeders sturen. Die zijn uiteindelijk voor de medebroeders die er nu nog wonen.
in 2012 gearriveerd. Zij hebben zich nooit met de Indische priorij
verbonden, maar met Grimbergen. Daarom
Er werken al heel wat Indische Norbertijnen blijven ze ook onder mijn verantwoordelijkheid
in Duitsland. Maar vonden ze ook kandidaten werken.
voor Zuid-Afrika?
Er waren zeker kandidaten die het wilden wa- Afscheid nemen van Kommetjie is wellicht een
gen. Vooral hun families waren terughoudend; pijnlijke gebeurtenis.
begrijpelijk, want uiteindelijk waren die jongens We sluiten een hoofdstuk af van de geschiedenis
niet in Mananthavady ingetreden met de bedoe- van Grimbergen, en dat is spijtig. We hebben er
ling missionaris te worden in Afrika. Sebastian toch heel wat middelen en mensen in geïnves-
Pettapuzha en Vijil Joseph, zo heten ze, zijn teerd; sommige van die medebroeders kende ik
dertigers. Ze hebben meteen het bestuur van de persoonlijk, want ze kwamen om de drie jaar op
priorij overgenomen en ze zijn parochiepriester. vakantie in de abdij. Maar met de resterende vijf
Ze hadden zich eerst voor drie jaar geëngageerd, broeders, van wie twee bejaard of hoogbejaard,
en ze hebben dat nu verlengd, de ene met drie, konden we geen gemeenschap in stand houden.
de andere met vijf jaar.
Ik ben wel blij dat we het huis binnen onze orde
Krijgen ze nog versterking? hebben kunnen behouden. Als dat niet gelukt
Ja, maar niet massaal. Wellicht komen er nog was, dan hadden we het aan het bisdom moeten
ten hoogste drie broeders bij de komende jaren. overlaten of verkopen. Ook de parochianen in
De bedoeling is niet om daar bijvoorbeeld een Zuid-Afrika vinden het goed dat er nog Norber-
opleidingshuis te stichten. Er moet genoeg pas- tijnen zullen blijven, het verhaal gaat verder. De
toraal werk zijn, want, zoals gezegd, de katho- Indische Norbertijnen leggen wel andere accen-
lieke kerk is niet sterk in Zuid-Afrika. Er komen ten dan wij, en zo waait er ook eens een nieuwe
ook nauwelijks spontane bekeringen voor. wind.
Mensen worden katholiek wanneer ze trouwen
met een katholieke partner, (of ze houden op
dat moment op katholiek te zijn).

8

JUBILARISSEN

PATER BART 50 JAAR PRIESTER
“Tot elk goed werk bereid”
H. Swalens

Van de 79 levensjaren die pater Bart al achter zich heeft, bracht hij er 56 door in Grimbergen.
Maar, vertrouwde hij ons ooit toe, als België tegen Nederland voetbalt, ben ik supporter van
de Nederlanders. Wat bewijst, voor zover het nog nodig is, dat de ervaringen uit onze kin-
dertijd ons leven blijven tekenen.
Die lange Grimbergse periode is verdeeld in 6 jaar opleiding, en 50 jaar priesterschap, en
die halve eeuw vierden we op zaterdag 29 augustus, met een eucharistieviering om 14 u., en
nadien een receptie in de abdijtuin

ken hadden hun eigen scholen en hun eigen
gemeenschapsleven.
Ik ben gedoopt op mijn geboortedag, dat was
toen gebruikelijk. Mijn grootmoeder heeft me
naar de plaatselijke katholieke kerk gebracht,
de Sint-Vituskerk. Ik ging later naar de katho-
lieke Sint-Bernardusschool, de enige gemengde
school die ik ooit bezocht heb. Jongens en meis-
jes zaten er wel elk aan “hun” kant in de klas.
Ik ben 7 jaar in de lagere school gebleven. We
kregen er al van in het derde leerjaar Franse les.
Bij het einde van de oorlog, die bij ons tot in
mei 1945 duurde, was ik negen jaar.

Je was niet meteen voor het priesterschap be-

stemd.
Na de lagere school ben ik naar het ULO ge-
gaan, het uitgebreid lager onderwijs. Dat was
in Laren, bij de broeders van Oudenbosch.
We leerden er vooral veel talen, ook wiskun-
Bart Krijnen groeide op in Blaricum, in de de, maar geen Latijn. Mijn vader wilde dat ik
buurt van Hilversum is dat. Het is een streek tekenaar zou worden op een architectenbureau,
waar rijke Amsterdammers de vroegere boer- en ik ben daar ook een jaar mee bezig geweest.
derijen hebben opgekocht en omgebouwd tot Maar intussen had ik het vaste besluit genomen
riante buitenverblijven. In die villa’s beginnen dat ik priester zou worden.
hun echtgenotes dan ondereen te intrigeren, Die roeping is heel geleidelijk tot stand geko-
en zo ontstond de televisieserie over “Gooische men. Ik was als kind al misdienaar, bijna elke
vrouwen”, die door half Nederland werd be- dag van de week. Ik zong ook in het parochie-
keken. De zussen van Bart zijn ook Gooische koor. Maar vooral was ik onder de indruk van
vrouwen, maar dan veel degelijker, eenvoudiger de predicaties van kapelaan (in Vlaanderen :
en eerlijker. Zoals hun Norbertijner broer. onderpastoor) De Jonghe. Een collega van hem
kwam ook regelmatig bij ons over de vloer. Ik
ben opgegroeid in een religieuze sfeer, maar niet
Je familie was thuis in Blaricum. alleen ik. In onze parochie waren toen wel een
Zelfs in die mate dat we “erfgooiers” zijn. We tiental jonge mannen die verlangden priester te
behoren tot de oorspronkelijke bevolking van
boeren en arbeiders. In Blaricum woonden worden, en onze pastoor, Jongerius, was trots
protestanten, katholieken en onkerkelijken op zijn “priesterzonen”.
dooreen, ook in onze straat; maar de katholie-

9

Maar ik had geen letter Latijn geleerd, en dus
zochten we naar een Latijnse school waar een
jonge man van mijn leeftijd terecht kon. Dat
werd Gemert, tussen Eindhoven en den Bosch.
Omdat ik al talen gestudeerd had in het ULO,
werd de studieduur voor mij ingekort tot vijf in
plaats van zes jaar. Ik verbleef er in kosthuizen
bij katholieke families, alleen tijdens de school-
vakanties kwam ik nog thuis.

Wanneer ben je in Grimbergen aanbeland? Meteen na je priesterwijding heb je een jaar in
Dat weet ik heel exact : op 10 augustus 1959. Antwerpen gewerkt.
Mijn vader heeft me hierheen gebracht, samen Het was een soort stagejaar. Ik was werkzaam
met confrater Marius Rooyakkers. We zijn hier op de diensten van het ACW, de christelijke ar-
rond de middag toegekomen, en Piet Wagenaar, beidersbeweging, en ik logeerde bij een familie
die toen novicemeester was, heeft ons ontvan- Vingerhoets op de Amerikalei, in volle stads-
gen. Ik had zelf niet expliciet voor Grimbergen centrum. In dat zelfde jaar heb ik ook nog cate-
gekozen, in feite hebben de toenmalige prelaat cheselessen gevolgd. In 1966 ben ik met prelaat
De Winde en de rector van het Klein Seminarie De Winde op bedevaart naar Lourdes gegaan,
in Gemert dat ondereen geregeld. Zelf wilde ik en kreeg ik opdrachten in Beigem en Verbrande
alvast geen diocesaan priester zijn, en ook geen Brug. In Beigem was ik proost van de Chiro, en
Benedictijn, want die moesten ’s nachts opstaan op de Brug deed ik vooral de weekendvieringen.
voor het officie; maar verder had ik geen duide- Omdat de vaartbrug toen nog niet afgewerkt
lijke voorkeur. was hadden ze daar een kapel opgericht aan de
Oostelijke oever, daardoor hadden ze ’s zondags
Norbertijnen werden in die tijd nochtans ook twee priesters nodig. Tussen twee vieringen in
vroeg gewekt. ging ik altijd eten bij de plaatselijke bakker, Van
En of. Onze levenswijze geleek erg op die van Cappellen.
de contemplatieve monniken. Onze dag begon
om half vijf. We hadden zeven uur nachtrust, Je bent lange tijd in Humbeek bedrijvig geweest.
want om half tien was het tijd om te slapen. In 1968, toen Jan Lauwers pastoor werd in
Om 5 uur ’s morgens hadden we de metten, het Humbeek, werd ik er onderpastoor. Ik bleef wel
ochtendofficie, en aansluitend daarop individu- in de abdij wonen, alleen de nacht van zaterdag
ele meditatie, tot 7 u. Elke dag was er kapittel, op zondag logeerde ik in de pastorie. Ik had in
maar we kregen ook een vieruurtje, samen dus die tijd een bromfiets om me naar mijn pastora-
vier maaltijden. Priesters, broeders en fraters le werkplekken te begeven. Ik heb in Humbeek
mochten ondereen geen contact hebben, zelfs in oktober 68 mee de Chiro opgericht, ik was er
niet tijdens de recreatie. de proost van, en ook van KVLV, gepensioneer-
den en Ziekenzorg. En niet te vergeten : ik was
Het was wel een heel streng regime. ook omroeper tijdens de thuismatchen van KFC
Sommigen konden het ook niet aan en stapten Humbeek!
op, maar ik had er geen probleem mee. In 1964
ben ik gewijd tot subdiaken, in het voorjaar
1965 tot diaken, en in augustus van hetzelfde
jaar tot priester. Omdat ik ouder was dan 27,
mocht ik al na mijn derde jaar theologie gewijd
worden. Vooraf ben ik op retraite geweest bij de
zusters Norbertinessen in Oosterhout, en nu, 50
jaar later, ga ik opnieuw in dezelfde priorij op
retraite.

10

In 1980 ben ik opnieuw naar Verbrande Brug Maar je hebt meer vrije tijd dan vroeger. Wat
getrokken, en tot 1987 heb ik er pastoor Gaston doe je daarmee?
Van den Eede bijgestaan. Ook daar was ik “Bartje reist graag!”. Ik kom net terug van een
proost van een aantal verenigingen. Tegelijk had reis naar Normandië, georganiseerd door de
ik ook nog opdrachten in de abdij, als prior en Humbeekse OKRA . Goede sfeer, en aangenaam
econoom. Ik ben econoom gebleven tot 1998, gezelschap. Ik ben ook al heel lang geïnteres-
en ik heb in dat laatste jaar nog de computer seerd in cursussen en vormingen waar je per-
binnengebracht in onze boekhouding. soonlijkheid en je relaties aan bod komen. Dat
is begonnen in de tijd dat Marriage Encounter
Pater Bart is ook tien jaar lang “pastoor Bart” in de abdij werd georganiseerd. Ik wilde weten
geweest. wat boven mijn hoofd gebeurde en volgde mee
Dat was in de Borgt, tussen 1987 en 1997. Ze de cursus. Later is daar het aanbod van PRH bij-
hebben me daar nog plechtig “ingehaald” als gekomen, “personnalité et relations humaines”
pastoor, en ook voor een huisje gezorgd. Ik had (ze hebben ook een Nederlandstalige werking),
er veel hulp van de koster, Karel Van der Perren, en laatst nog de methode van de Mindfulness.
en ook veel contacten met de zusters die toen de Die trainingen hebben mijn leven ten goede
plaatselijke kleuterschool bestuurden. Ik ben ze veranderd, ik leef er positiever en gelukkiger
verleden jaar nog gaan bezoeken in Vorselaar. door. Maar ook aan doktoren en kinesisten ben
In 1997 werd ik belast met de pastoraal in de ik veel dank verschuldigd. Ze houden me al vele
rusthuizen van Heilig Hart en Ter Biest. Dat jaren fit en gezond.
heeft twaalf jaar geduurd, en het was voor mij
een goede vorm van apostolaat. Sinds ik 75 De jubileumviering, op zaterdag 29 augustus
werd heb ik ook geen verantwoordelijke taken kreeg ook een Nederlands tintje, door de in-
meer hier in huis, en dus ben ik “met pensioen”. breng van het Millenniummannenkoor uit
Maar, zoals je weet, priester ben je voor eeuwig, Zeist. Het nog jonge koor (opgericht in 1997)
en dus help ik nog regelmatig waar er nood is, heeft al diverse cd’s gemaakt met een repertoi-
vooral voor weekendvieringen en uitvaarten. re dat varieert van klassiek/religieus tot opera,
Een Norbertijn is immers “tot elk goed werk volkslied en musical en is zelfs al opgetreden in
bereid”. het Amsterdamse Concertgebouw.

11

A BT ERIK IS 2 5 JAA R P RIES TER H. Swalens

Van heel wat mensen verloopt het leven langs lijnen van geleidelijkheid.
Geen onverwachte keuzes, geen sensationele wendingen. Zo verging het ook onze huidige
abt Erik De Sutter – behalve dat hij priester werd; in onze tijd is dat niet zo vanzelfsprekend.

Ik ben nog opgegroeid in de tijd van de af-
zonderlijke jongens- en meisjesscholen. Mijn
lagere school was die van het Heilig Hartcollege
in Ganshoren, de middelbare school volgde ik
in Molenbeek in het instituut Vier Winden, bij
de broeders van de christelijke scholen.
In de lagere school was ik geen hoogvlieger, en
daarom vond het toenmalige PMS (het huidige
CLB) dat ik maar beter niet naar een van de
“moeilijke” Brusselse colleges zou gaan, zoals
het Heilig Hart er een was. Mijn ouders hebben
eenvoudig het advies van het PMS gevolgd. De
ASO-school van Vier Winden was eerder klein,
zo klein dat ze vandaag niet meer bestaat.

Abt Erik werd priester gewijd in 1990, hij vierde Ben jij “streng katholiek” opgevoed?
dit jaar dus een zilveren jubileum, en dit vierden Mijn ouders waren geen kerkpilaren, maar
we in de eucharistie van dinsdag 21 april, om 11 wel verbonden met de parochie. Onze kerk
u. in de basiliek. Hij was (nauwelijks) 25 toen was die van Onze-Lieve-Vrouw Middelares in
hij gewijd werd. De eerste halve eeuw van zijn de Zwarte Vijverstraat, en zij zongen er in het
leven is duidelijk voorbij, en daarover vertelt parochiekoor. We hielpen ook bij de jaarlijk-
hij een en ander en werpt ook een voorzichtige se mossel- en pensenkermis van de parochie,
blik op de toekomst. indertijd een grootscheepse activiteit die twee
We mogen je een Brusselaar noemen. parochiale zalen én de pastorie in beslag nam.
Een Vlaamse Brusselaar, zoals ook mijn ouders. De pastoor was Lode Stoffels, een zeer sociaal
Ik ben geboren in Sint-Agatha-Berchem, mijn voelend man. We hielpen hem om met Pasen
ouders hadden er een appartement. Wat later, en Kerstmis voedselpakketten te verdelen in de
toen mijn zus en ik opgroeiden, verhuisden we parochie en ook bij vroegere parochianen die
naar Sint-Jans-Molenbeek. Vader was bediende elders gaan wonen waren, meestal in een home
bij de Generale Bank, de Société Générale, mijn voor bejaarden.
moeder stopte met haar job buitenhuis – in Ik was geen lid van een jeugdbeweging, maar ik
een vestiging van de Nopri aan de Ninoofse- behoorde wel bij een groepje vrienden, ver-
steenweg – om voor het huis en de kinderen te bonden met de parochie, die elke vrijdagavond
zorgen. samen gingen zwemmen. In onze puberjaren
bleven we naar de kerk gaan, maar we zaten
achteraan vooral ondereen te kletsen . Toch
gooide de pastoor ons niet buiten. Die vrien-
dengroep heeft me mee “thuis” gehouden in de
kerk. Ik ben ook in contact gebleven met pas-
toor Stoffels tot aan zijn overlijden.

12

Wanneer heb je de eerste keer gedacht

“misschien kan ik priester worden”?
Ik zat in het vierde jaar humaniora en we gin-
gen met de school naar een tentoonstelling over
Benedictus, in de Sint-Pietersabdij in Gent.
Het was een flits die door me heen ging : wat
ga ik later doen? Ik kan trouwen,maar ik kan
ook alleen blijven en priester worden. Ik heb
die gedachte toen opzij gezet, en er ook tegen
niemand iets van gezegd.
Maar in het laatste jaar middelbaar kwam ze
terug, en toen wilde ik mijn roeping volgen.
Ik heb t aan mijn godsdienstleraar, Marc Cels,
gevraagd : wat moet ik doen? Want ik had geen
Latijnse gedaan.
Ik had voor mezelf al een aantal mogelijkheden
geëlimineerd : de missies, het onderwijs, de
jezuïeten … niet voor mij bestemd. Marc Cels
bracht me in contact met de Norbertijnen van
Averbode, en ik vertelde daarover thuis.
Toen bleek dat mijn moeder hier in Grimbergen
prelaat De Winde kende, en zij heeft hem opge-
beld. Ik ben hier in 1982 terecht gekomen, Piet
Wagenaar was net tot abt gekozen als opvolger
van De Winde. Ik kon even goed dicht bij huis
in Grimbergen Norbertijn worden als in Aver- Je hebt een aantal pastorale opdrachten gehad,
bode. maar je bent op jonge leeftijd abt geworden.
Dat was in 2004, ik was veertig en ik vond me
zelf ook jong, ik was op dat ogenblik ook de
jongste abt in Vlaanderen. Prelaat Piet Wage-
Na je laatste humaniorajaar ben je meteen naar was 75 geworden en nam ontslag. We
ingetreden. hadden de ambtswissel in huis voorbereid, en
Al direct na het eerste weekend dat ik hier door-
bracht, Allerheiligen 1982, zei ik thuis : dit is we lieten ons daarbij begeleiden door de prelaat
het, wat ik zocht. Nadien heb ik nog één enkel van de abdij van Berne in Nederland. In het
jaar buiten de abdij doorgebracht, dat was na kader daarvan hadden we al een geheime voor-
mijn priesterstudies, tijdens mijn legerdienst keuze georganiseerd, waaruit bleek dat mijn
in Brasschaat, als aalmoezenier bij drie kleinere naam werd genoemd.
legereenheden. Het leger is erg hiërarchisch,
wat ook inhoudt dat officieren, onderofficieren
en soldaten er een eigen territorium hebben. Ben jij iemand die graag de leiding neemt?
Ook in de zin dat officieren niet zomaar bij de Er zijn verschillende vormen en stijlen van
leiderschap. Ik beschouw mezelf niet als een
lagere echelons binnenvallen. De aalmoezenier autoritair gezagvoerder, wel als iemand die ver-
is de enige die op de drie plekken welkom is, en antwoordelijkheid wil nemen. Als abt vertegen-
dat heeft me heel positief getroffen. woordig je de gemeenschap, en in Grimbergen
Toen ik priester gewijd werd was ik 26. Na een ook een instelling met een wijde bekendheid
jaar noviciaat heb ik zes jaar lang de gezamen- en een rijke geschiedenis. Die representatieve
lijke opleiding voor Averbode, Grimbergen en aspecten van het ambt zijn meestal aangenaam.
Postel gevolgd. Die studies bleven ingekaderd in Maar we krijgen geen nieuwe roepingen, en de
het abdijleven, alleen de eerste drie dagen van kerk staat voortdurend bloot aan kritiek, dat
de week zaten we op de schoolbanken. In de is een stuk moeilijker te dragen. Het antwoord
abdij heeft confrater Spillemaekers me twee jaar op die crisis komt niet van ons allen maar toch
lang Latijn geleerd, elke donderdag – al was dat : welke toekomst is er voor Grimbergen? Daar
strikt genomen niet nodig voor de opleiding. maak ik me wel bezorgd over.
13

Waarom zijn er zo weinig roepingen, denk je? Ook samenleven en alles delen in één huis blijkt
We leven in een tijd van Godsverduistering, het tegen de tijdsgeest in te gaan, want we willen
bestaan van God is compleet weggeëbd, naar de liever zoveel mogelijk individuele, eigen keuzes
achtergrond verdrongen. Jonge mensen blijven maken.
fysiek afwezig uit de kerk. Wat je niet ziet ken je
niet. Het voorbeeld van ouders en van oudere Wat moet de abdij blijven betekenen, voor
priesters was voor mij doorslaggevend, maar de gelovigen, en voor de samenleving zonder
jonge mensen zien zulke voorbeelden bijna niet meer?
meer. Bovendien vragen we aan priesters een We moeten een open en gastvrij huis blijven.
levenslang, blijvend engagement. Daar zijn de Het gastenverblijf kunnen we helaas niet aan-
meeste mensen tegenwoordig bang voor, ze wil- passen aan de regels inzake brand- en voedsel-
len op elk moment een nieuwe richting kunnen veiligheid; een gastenverblijf met overnachting
inslaan met hun leven. valt onder de horecawetgeving, maar we kun-
nen nu eenmaal geen hotel uitbaten. Maar we
stellen wel ruimtes als de Ost- en de Batenburg-
zaal ter beschikking, en er zijn heel wat groepen
die ons weten te vinden, ook van buiten Grim-
bergen.
We krijgen veel vragen om in de pastoraal bij
te springen, en we zijn daarin ook heel actief,
vooral in parochies. Soms houden we de boot
af, want we moeten ook nog een gemeenschaps-
leven behouden. We besteden veel zorg aan de
vieringen hier in de abdij, en daar krijgen we
goede reacties op.
We blijven ook nauw verbonden met het dorp
waarvan we de naam hebben overgenomen. We
zijn de abdij “van Grimbergen”. En we willen
een bijdrage blijven leveren om die naam te
verbinden aan positieve waarden.

14

IN MEMORIAM

BENEDICT HENK DIEPSTRATEN
1 927-2 015 P. Wagenaar em.-abt

Prelaat van Heesch steunde hem in zijn mis-
siedroom en nodigde voor zijn priesterwijding
Mgr. Bruno Hippel uit, de bisschop van Oud-
shoorn in wiens bisdom onze missionarissen
werkten. (Worcester). Na zijn priesterwijding
was Benedict niet meer te houden. Terwijl hij
een jaar op zijn visum moest wachten, begon hij
in de verschillende parochies van onze con-
fraters te preken voor “zijn missie”. Hij zocht
contact met ‘missienaaikringen’ en ateliers waar
gewaden gemaakt werden en verzamelde on-
dertussen koffers vol benodigdheden voor zijn
toekomstig werk.

Henk Diepstraten is op 5 mei 1927 geboren in
het Noord-Limburgse Heerlen (Nederland)
Omdat hij zich aangetrokken voelde tot het
leven als Norbertijn, kwam hij zich presenteren
in onze abdij op 16 augustus 1948. Prelaat van
Heesch aanvaardde hem en gaf hem het wit-
te ordeskleed op 14 september en gaf hem de
kloosternaam Benedictus, uit eerbied voor onze
medebroeder missionaris Benedictus van Wet-
ten, die twee maanden voordien gestorven was.

De jonge Benedict maakte zijn noviciaat in Eindelijk kwam dan de dag van zijn vertrek op 9
onze abdij en begon in zijn tweede jaar aan de
studie van de filosofie. Hoewel hij klein was mei 1954. Per boot vertrekt hij vanuit Hoek van
van gestalte, had hij een scherp verstand . Hij Holland. Heel toevallig was prelaat van Heesch
was goedlachs en hield zich tijdens de recreatie op 23 april van dat jaar voor het eerst van zijn
graag bezig met schaken en dammen, terwijl hij leven naar Zuid-Afrika vertrokken als aalmoe-
met zijn onafscheidelijke pijp voor de nodige zenier van “De Waterman”, wat hem de moge-
rook en damp zorgde. (Niet altijd tot blijdschap lijkheid gaf om zijn confraters te bezoeken.
van zijn medebroeders). Tegen het einde van Als Benedict na een lange bootreis in Kaapstad
zijn theologie begon hij steeds meer te spreken aankomt, staat de prelaat, samen met Mgr. Hip-
over de missie. Hij had immers tijdens zijn stu- pel en de missieoverste Waltman Smeets, hem
diejaren het afscheid mee gemaakt van de eerste op te wachten.
3 missionarissen die in 1951 naar Zuid Afrika
15 vertrokken.

Dat maakt de kennismaking met het nieuwe de wijk Zweletemba en brandde zijn kerkje af.
land een stuk gemakkelijker. Voor Benedict een akelige ervaring. Gelukkig
Kort na zijn aankomst in Worcester vertrekt heeft onze kleurling- broeder Norbert ervoor
Benedict naar Basutoland omdat de missie gezorgd dat hij er een mooiere en grotere kerk
dringend iemand nodig heeft om de talen van voor terugkreeg.
de zwarte mensen in hun gebied te kunnen
spreken. Benedict leerde daar op een jaar tijd
Xosa en Sesuto, de meest gesproken talen van
de zwarten in de Kaapprovincie. De jonge mis-
sionaris doet daar veel ervaring op en zal deze
talen in zijn verdere leven dikwijls gebruiken,
vooral ook in de liturgie.

Eenmaal teruggekeerd in Worcester bij zijn Toen in 1973 onze confrater Hubert van Cut- 16
confraters, wordt hem de zorg over een zwar- sem verongelukte bij de bouw van een nieuwe
te township, Zweletemba, toevertrouwd. Een school in De Doorns, werd aan Benedict ge-
van zijn eerste taken is voor de jeugd zorgen. vraagd of hij de parochie van De Doorns wilde
Hij was in zijn eigen jonge jaren bij scouting overnemen. Dat werd een serieuze verande-
geweest en kende heel wat technieken, knopen ring in zijn leven. Waar hij tot nu toe altijd in
maken en sjorren enz. Het duurde niet lang de gemeenschap van Worcester gewoond en
voor hij een scoutsgroep had opgericht. De geleefd had, kwam hij nu alleen te wonen en
missiekring van Grimbergen hielp hem en zond moest hij voor zichzelf zorgen. De parochie van
hem wat de groep nodig had voor uniformen De Doorns ligt op een 4O km. van Worcester.
enz. Gelukkig voor Benedict was het feit dat zijn
Enkele jaren later, terwijl prelaat De Winde daar vroegere akela van de scoutsgroep in Zwele-
zijn eerste bezoek bracht, braken er rellen uit in temba bereid was met hem mee te gaan en voor
hem en zijn pastorie te zorgen. Aan Dolly heeft
Benedict heel veel te danken. Zij was niet alleen
een goede en trouwe huishoudster, ze hielp hem
ook in zijn pastorale taak, niets was haar teveel.
De Doorns is een arme zwarte wijk. Het kerkje,
niet meer dan een kleine oude schuur lag in die
dagen ver buiten het dorp. Als pastorie woonde
hij in een oud versleten huis van een vroegere
ambtenaar.
In de jaren dat Benedict pastoor was in de
Doorn is er een serieuze instroom van zwarte
mensen uit Afrikaanse landen geweest. Rondom
de kerk zijn er duizenden hutten en primitieve
huisjes gebouwd. Onvoorstelbaar als je er na
jaren terugkomt. Het bisdom Oudtshoorn heeft
ondertussen een nieuwe kerk en ook een een-
voudige nieuwe pastorie gebouwd.

Maar de gezondheid van Benedict liet stilaan ken geraakt, een goede en hartelijke verzorging
veel te wensen over. Hij bleef voor zijn mensen bij zijn confraters, zijn dagelijkse sigaretjes (de
zorgen, maar het werd steeds moeilijker. In zijn pijp had hij enkele jaren laten liggen) en regel-
oude combi, waarin hij een beter zicht had op matig bezoekjes van vrienden van de priorij die
de weg, moest Dolly hem elk kruispunt en elke allemaal zijn vrienden waren geworden. En zijn
hindernis aanduiden... het ging niet meer. De humor heeft hij nooit verloren!
missieoverste zag een goede oplossing. Hij stel- Op 16 juli 2015 is hij rustig ingeslapen in de
de hem voor om naar de priorij in Kommetje te priorij van Kommetje .
komen en bood hem een kamer met buitenge- Dit was het leven van Benedict Henk Diepstra-
woon mooi zicht op de Atlantische Oceaan. Het ten. Een Norbertijn die 61 jaar van zijn leven
was of de Voorzienigheid alles had voorzien. gegeven heeft aan mensen van Zuid Afrika van
Dolly werd kort daarna ziek en is in het zieken- welke kleur ook.
huis van Worcester overleden. Benedict voelde
zich na enkele dagen de koning te rijk. Een ka-
mer met een uitzicht waar je nooit op uitgeke-

17

BENOEMING JEAN-MARIE

PORTRET PASTOOR JEAN-MARIE D’HOLLANDER

R. Mertens in Publidelux

De benoeming van een priester is tegenwoordig heel uitzonderlijk. Op 1 september 2015 werd
Ramsdonk verblijd met de geruisloze intrede van een nieuwe pastoor, nl. Jean-Marie D’Hollander een
Norbertijn uit de Abdij van Grimbergen. Jean-Marie heeft voorlopig Ramsdonk en Kapelle-op-den-Bos
onder zijn hoede, de tweede deelgemeente Nieuwenrode nog niet omdat daar de pastoor nog actief is.

De officiële aanstelling als pastoor en zoneploeg Plannen om de restauratie te doen zijn er, maar de
van de entiteit bestaande uit de drie gemeen- nodige vergunningen voor dergelijk oud geklas-
ten kan pas gebeuren na de erkenning van de seerd gebouw laten op zich wachten. Ook moet
pastorale zone Kapelle-op-den-Bos door het men rekening houden met het financieel plaat-
bisdom. Feit is dat Kapelle, Ramsdonk en je dat aan dergelijke verbouwing hangt. Eens de
Nieuwenrode met Jean-Marie een priester uit de restauratie een feit wordt het gebouw een pasto-
duizend in hun midden hebben omdat hij over rie met een dubbele ruimte voor het archief van
alle grenzen heen voor de gemeenschap zal de kerkfabriek en een ruimte om mensen te ont-
zorgen en waar de mensen de eindverantwoor- vangen. Jean-Marie werd 59 jaar geleden in Gent
delijkheid dragen. Voor Jean-Marie zijn priester- geboren, maar verhuisde enkele maanden na
roeping volgde, had hij al heel wat weg afgelegd, zijn geboorte naar Asse waar hij samen met zijn
onder andere in het basisonderwijs in Asse- zuster zijn jeugd sleet. Deze laatste immigreer-
Mollem waar hij als schoolmeester tien jaar les gaf. de in 1998 naar Spanje waar zij in de streek van
Geboren Gentenaar, dat is al Alicante een restaurant uitbaat. De verhuis van
De nieuwe pastoor heeft in het geheel geen Gent naar Asse was van moeten omdat zijn va-
probleem met de wijze van aanspreken. Er zijn der, die bij de rijkswacht diende, naar Asse werd
drie mogelijkheden: mijnheer pastoor, pater gemuteerd. De jeugd van Jean-Marie was niet an-
of Jean-Marie, het maakt niet uit zei de nieu- ders dan deze van de kinderen van zijn tijd. Feit
we herder. Hij woont voorlopig nog in de Ab- was dat een gemeente zoals Asse meer mogelijk-
dij van Grimbergen omdat de pastorij van heden bood aan speelruimte ten overstaan van
Ramsdonk - gebouwd in 1639 - zowel bin- een stad. Hij vertelde dat hij nooit echt katten-
nen als buiten dringend aan restauratie toe is. kwaad heeft uitgehaald en zich bezig hield met
allerlei spelletjes. Elke jeugdgeneratie heeft zijn
eigen belevenissen, zijn eigen muziek, zijn gro-
te en minder grote kanten. Voetbal was aan hem
niet besteed, wel zwemmen en fietsen als wieler-
toerist en die twee ontspannende sporten vindt
hij nog altijd leuk. Spijtig dat de tijd ontbreekt,
maar vast staat dat men de pastoor van Kapelle
wel eens in het plaatselijk zwembad zal tegenko-
men, als het werk dat voor hem ligt gedaan is.
Studeerde graag…
Na de kleuterschool begon het grotere werk in
de lagere school, nadien bij de Broeders O.L.V.
in Oostakker, de Middenschool Missionarissen
Heilig Hart en de Rijksnormaalschool te Laken
waar hij het diploma van onderwijzer behaalde.

18

Tien jaar gaf hij met volle overtuiging les in het ter te scheppen wat betreft een parochiaal cen-
basisonderwijs tot de roep naar een geestelijke trum. Een gemeenschap als Kapelle-opden-Bos
verantwoordelijkheid te sterk werd. De roep naar heeft nood aan een Parochiaal Centrum. Het is
geestelijk werk werd niet beïnvloed door zijn het cement van het parochiaal leven. Wat het pa-
oom die broeder was in de christelijke scholen, rochiaal leven betreft, daar zal Jean-Marie voor
want, zei Jean-Marie, wij hadden geen contact zorgen dat het optimaal verder gaat of een stuk
met hem. In 1990 werd Jean-Marie opgenomen beter. De nieuwe pastoor is er reeds verschillen-
in de Norbertijner Abdij van Grimbergen. Het de malen in geslaagd een eucharistieviering op
was een totaal andere wereld waarin Jean-Marie te dragen voor een volle kerk. Zo waren er plaat-
zijn weg moest zoeken en waar hij zich met sen tekort tijdens de misviering op 11 november,
vallen en opstaan doorheen sloeg. In 1997 werd het Sint Martinusfeest of de patroonheilige van
hij tot diaken gewijd en een jaar later tot de Ramsdonkse kerk. Ondertussen zullen de
priester. Jean-Marie werd pastoraal actief, eerst inwoners gemerkt hebben dat het Parochieblad
als medepastoor en nadien als pastoor in o.a. een nieuwe lay-out heeft. Het kreeg een nieuwe
Verbrande Brug, Borgt, Molenveld en Kassei- look, het is aantrekkelijker geworden, kortom
Vilvoorde. Wanneer deze federatie werd op- een blad waar men naar uitkijkt, besloot pastoor
geheven werd hij aalmoezenier in Jette en me- D’Hollander.
depastoor in Ganshoren-Koekelberg. Met zijn
aanstelling in de nieuwe pastorale zone Kapelle-
op-den-Bos is Jean-Marie D’Hollander de
Norbertijn uit de Abdij van Grimbergen
tevreden. Een totaal nieuwe uitdaging die hij
met volle overtuiging aanpakt en waar hij sa-
men met de zoneploeg er voor zal zorgen dat
het parochiaal leven wordt gedragen. Het is een
hele verantwoordelijkheid zowel op financieel,
economisch, pastoraal als liturgisch vlak. Waar-
op de nieuwe pastoor sterk aandringt is een ge-
meenschap vormen bestaande uit de hoofd- en
deelgemeenten waar de eindverantwoordelijk-
heid gedragen wordt door de gemeenschap. In
de eerste plaats moet aandacht gaan naar de
mensen die ziek zijn, alleen staan of in rouw
zijn. De jeugd en jeugdverenigingen zullen on-
der zijn beleid op alle gebied aandacht krijgen,
inbegrepen een verzorgde liturgie. Hieronder
verstaat hij eucharistievieringen waar de sa-
menzang een zekere band schept. Die band zal
zeker gesmeed worden met de kerstvieringen
in het vooruitzicht waar Jean-Marie zal zorgen
dat het een gemeenschapsviering wordt. Over de
recente gebeurtenissen in Parijs drukte hij zijn
droefheid uit en sprak de hoop uit dat dergelijke
onmenselijke daden niet meer zouden gebeu-
ren. De nieuwe pastoor is al geconfronteerd met
een eerste probleem, de Sint-Jozefkring waar hij
samen met de werkgroep een nieuwe doorstart
wil tot stand bren gen. Jean-Marie zegt dat men
gezamenlijk achter de werkgroep moet staan,
helpen en ondersteunen om een blijvend karak-
19

UIT HET ARCHIEF

OP Z OE K NAAR EEN OU DE ABT H. Borremans

De zoektocht is bijna tachtig jaar geleden begonnen. De verre oorzaak om op zoek te gaan
ligt honderdvijftig jaar vroeger, nog voor de Franse Revolutie (1789). Het gaat om Cornelius
de Kempeneer, die zeshonderd jaar geleden abt van Grimbergen werd (1416-1446). Niet hij-
zelf, maar zijn portret heeft een aantal mensen, niet alleen abdijbewoners, jarenlang bezigge-
houden. In het abdijarchief bevindt zich de neerslag daarvan: er is veel inkt gevloeid.

geen de Kempeneer voor, dat was toch abt
Persoons? Zo staat het althans op de achterkant
van het kleine houten paneel (31,8 x 19,8 cm):
ARNOLDVS PERSOENS ABBAS GRIMBER-
GENSIS OBVT ANNO 1509.

Het begon in de herfst van 1936 met het bezoek Voor- en achterkant van het abtsportret in Grimbergen
van een echtpaar uit Den Haag aan de abdij van Houten paneeltje (31,8 cm x 19,8 cm)
Grimbergen. Hun bijzondere interesse ging uit Foto’s uit 1950
naar één schilderij, een portret van abt Corneli-
us de Kempeneer. Hij was een verre voorvader D.J. Delestré had in 1924 een korte briefwisse-
van de man, Jacob Ursel de Kempenaer, zoals ling gehad met een zekere Edouard Michel uit
bleek uit documenten in het familie-archief in Brussel, correspondant ici de la Gazette des Be-
Nederland. Uit enkele korte brieven aan D.J. aux Arts de Paris pour la Chronique des Arts en
Delestré die hen in de abdij ontvangen had, ver- auteur van een kleine gids over Belgische abdij-
nemen we meer. Op 4 december 1936 schrijft en. Hij schreef dat hij in Parijs hetzelfde portret
de heer J.U. de Kempenaer: “Gister heb ik aan U présumé de l’Abbé Persoens had gezien als een
afgezonden een foto van de schilderij voorstel- portret dat zich in Grimbergen bevond en dat
lende Cornelius de Kempenaer, welke schilderij Pl. Lefèvre, o. praem., beschreef in zijn stu-
een copie is, die 150 jaar geleden gemaakt werd die over portretten. Bevond het zich daar niet
na het origineel in Uwe abdij aanwezig”. Om meer? Was er een kopie van gemaakt? Hij geeft
dat origineel te zien, waren zij naar Grimbergen een nauwkeurige beschrijving van het schilde-
gekomen, maar zij kregen het niet te zien, het rij in Parijs en het komt volgens hem en tous
was immers in de abdij niet bekend. points overeen met het portret in Grimbergen.
De verrassing bij pastoor Delestré moet groot Bovendien beweert hij dat ook het opschrift op
geweest zijn toen er uit de enveloppe uit Den de achterkant identiek was.
Haag een mooie foto te voorschijn kwam. Dàt
portret hing altijd al in de abdij, maar dat stelde

20

Wat hij gezien had, leek hem een mooi werk- In oktober 1950 is J.U. de Kempenaer met zijn
je, misschien een goede kopie van een mooi gezin nog eens naar Grimbergen gekomen en
origineel. Hij belooft een foto uit Parijs mee te deze keer heeft archivaris Joseph De Meyer hen
brengen en hij is zeker in Grimbergen geweest. ontvangen. Onmiddellijk begint tussen beiden
Heeft D.J. Delestré ook een foto gezien? Dat een drukke correspondentie die vijf jaar zal
komen wij helaas niet te weten. Hij heeft aan duren. In 1961-1962, na een laatste bezoek aan
J.U. de Kempenaer wel verteld over het schil- Grimbergen, is het contact enige tijd hervat. De
derij in Parijs, want nog in 1936 stelt die in een Meyer was zo vriendelijk ook een doorslag van
brief de vraag in welk museum in Parijs het zijn getypte antwoorden in het archief te
schilderij hangt. De vraag is blijkbaar niet aan bewaren.
Edouard Michel gesteld, maar wellicht was die In een dankbriefje na zijn eerste bezoek in 1936
man intussen van het toneel verdwenen. J.U. de had J.U. de Kempenaer reeds geschreven “De
Kempenaer schrijft - met een foto van de kopie correspondentie tusschen uwen pastoor Van
in Nederland - in 1938 acht Parijse musea aan. Olme en mijn bet-overgrootvader in de jaren
Hij krijgt evenveel negatieve antwoorden en 1786-1788 zal ik later copieren. Het zijn 14 brie-
stuurt ze later door naar Grimbergen. ven dus daar gaat wel wat tijd mede gemoeid;
Dan komen de oorlogsjaren en het contact valt u zult derhalve daarmede iets geduld moeten
stil. hebben”. Nu maakt hij werk van die belofte:
hij begint eind 1950 de oude brieven over te
Kopie bewaard in Nederland schrijven en de kopies komen snel na elkaar in
naar het origineel in Grimbergen Grimbergen toe. Daaruit leren we dat zijn bet-
Wapen van abt de Kempeneer (links boven) overgrootvader, de heer Pieter Pama de Kem-
penaer, in de zomer 1787, vanuit Amsterdam op
en onderschrift toegevoegd doorreis in Brabant, Grimbergen bezocht heeft.
(40 cm x 25 cm) Daarna stuurt E.H. Jacobus Joannes Van Olm,
Foto uit 1936 die hem in de abdij te woord had gestaan, een
extract oft memorie van Eerw. Heer Cornelius
de Kempenaer voortijts abt van ons klooster.
In de tweede brief luidt de aanspreking al “Wel
Edelen Heer en alderliefsten vriend”, wat typisch
is voor de hooggestemde, romantische toon van
al de brieven van J.J. Van Olm. Hij bedankt voor
de thé die hij heeft ontvangen en die hij heeft
genoten met de abt, die na zes jaar afwezigheid
net in de abdij was weergekeerd. Hij stelt een
wederdienst in het vooruitzicht en doet enthou-
siast een voorstel om bij een volgende reis een
goed rijtuig met vier goede paarden nagenoeg
gratis ter beschikking te stellen, of liever hem
daarmee in Antwerpen af te halen en hem zelf
een paar weken te vergezellen door Brabant en
Vlaanderen. Hij heeft met de abt de oude en
geheyme archieven naergesien aangaande abt
Cornelius en diens ouders en meldt het
resultaat. In de brief van 20 april 1788 schrijft
hij: “Daerenboven hebbe oock gevonden een
seer oude schilderije die sijn portrait verbeelt.”

21

De brieven uit Nederland zijn in Grimbergen een foto ervan naar Grimbergen. De memorie
niet bewaard, maar de vraag om een kopie van slaat op gegevens uit het archief en met t’ por-
dat portret kon niet uitblijven. Inderdaad, in trait, de kopie van het schilderij, loopt het niet
een brief van 20 juli 1788 laat Van Olm - alweer vlot. In verscheidene brieven kwam de woeli-
zeer enthousiast - weten dat het wel in orde ge tijd en het verzet tegen de centraliserende
komt, “ick laete mij voorstaen dat U door g’heel hervormingen van de Oostenrijkse keizer Jozef
Hollant en elders geene betere occasie en zal II al ter sprake. Nu had de schilder de patriotten
vinden om ‘t effectueren, hetgene ick actuel heb vervoegd in de opstand tegen de keizer en in
doen doen door eenen discipel van eenen der soo geval men kan niet gedient worden. In zijn
vermaertste meesters van g’heel t’Nederlant, brief van 5 februari 1790 weidt J.J. Van Olm uit
aen wie ick eenige kennisse hadde”. Hij stelt een over de ongelijke strijd: “onse vaders moesten
termijn van twee maanden voor de levering van wijcken en sigh gansch ten onderen geven aen
het schilderij in het vooruitzicht. Voordat de de vreede dwinghelandije van het gouverne-
brief verzonden is, slaat hem de schrik om het ment en om de alvernielende clauwen van den
hart als hij hoort dat de prelaat een speelreijsje woedenden arent te ontkomen het lant ruymen”.
naer Hollant gaat maken. In een PS vraagt hij, Prelaat Maras, die in de Staten van Brabant
voor het geval de Kempenaer de prelaat zou zetelde, en de andere heren Staten waren op
ontmoeten, “van geen gewagh te maecken van de vlucht, de abdij werd bezet door keizerlijke
eenige gedenckenisse oft memorie en nogh veel soldaten en gesekwestreerd. De keizer stierf in
minder van t’ portrait want hebbe dat in stilte februari 1790. Van Olm kon niet vermoeden
gedaen, mits ick daervan geen part willen geven dat de rust van korte duur zou zijn, hij beloofde
om reden, waervan naerder bij monde”. het dickwils gemelt portrait nu snel te bezorgen
en verzocht zeer beleefd om een proefje taback
Voorzijde van zilveren penning over te sturen.
met wapen van abt de Kempeneer Op het laatste korte briefje van Jacobus J. Van
Olm, verzonden uit Antwerpen op 30 mei 1808
Foto uit 1950 naer eene lange stilswijgentheyd, dat is 18 jaar
na voorgaande, stond onderaan: met een
Al eerder had Van Olm nogal geheimzinnig schilderije. Eindelijk het zolang beloofde
gedaan, hij blijft hopen op een ontmoeting met portret? Of een ander schilderij uit de abdij?
P.P. de Kempenaer om hem mondeling een en Hij rept er in de brief met geen woord over,
ander toe te vertrouwen. De gedenckenisse of maar hoopt in Amsterdam de heer de Kem-
memoriale-schenck was een zilveren penning penaer dese saisoen mondelinghs te spreken.
met het wapen van abt de Kempeneer en op de Ongetwijfeld heeft ook Van Olm zeer moelijke
keerzijde dat van Pieter Pama de Kempenaer, jaren gekend: de strijd om de macht tussen de
die hij heeft laten graveren als blijk van vriend- Oostenrijkers en de Fransen met wisselend suc-
schap. J.U. de Kempenaer schrijft dat hij de ces, de Franse overheersing, de uitzetting uit de
penning, in feite een zeer dun plaatje met een abdij en de verspreiding van zijn medebroeders,
doorsnede van 5 cm, in zijn bezit heeft en stuurt een ernstige misstap en een jarenlang verblijf bij
de Cellebroeders in Lier. Uit de jaren 1809-1828
zijn een aantal brieven in mooi handschrift aan
provisor Margé bewaard waarin hij telkens weer
om geld vraagt om in zijn levensonderhoud te
kunnen voorzien en de hoop uitspreekt dat hij
snel ergens een benoeming zal krijgen. Hij stierf
te Brussel in 1828.

22

Dat de zolang beloofde kopie uiteindelijk, nog dat de notitie moet zijn overgenomen van een
in 1790 of later, in Nederland is geraakt en daar ouder opschrift.
door de familie de Kempenaermeer dan 150
jaar werd gekoesterd, staat vast.
Er is dus een abtsportret in Grimbergen, een
kopie in Nederland en een schilderij of kopie in
Parijs. Voor dat laatste is er geen bewijs, er zijn
alleen de brieven van E. Michel uit 1924, maar
Joseph De Meyer heeft het blijkbaar voor waar
aangenomen.

Detail van het opschrift

Het lijkt beiden onwaarschijnlijk dat confrater
Van Olm destijds een kopie liet maken van een
portret waarbij op de achterkant stond dat het
abt Persoons voorstelde. Als het opschrift er
was, zou hij het wel gezien hebben. Wellicht is
het haastig aangebracht, bij het in veiligheid
brengen van de abdijbezittingen voor de uit-
zetting uit de abdij door de Fransen (1796),
meent J.U. de Kempenaer in zijn brief van 17
januari 1951. In dezelfde brief schreef hij: “Maar
wanneer we nu aannemen dat het portret niet
abt Persoens voorstelt, hoe heeft Eerwaarde
Heer Van Olme geweten dat het abt Cornelis
de Kempeneer was?” Op die vraag komt geen
duidelijk antwoord. Wij mogen de mondelinge
Het abtsportret in de abdij overlevering in de kloostergemeenschap niet

Voor hem en J.U. de Kempenaer blijft dé vraag: onderschatten. De Meyer schrijft in een van
stelt het portret abt Persoons (+1509) voor, zijn brieven dat hijzelf zijn confraters die meer
zoals vermeld op de achterkant van het houten dan 50 jaar in de abdij verbleven, geraadpleegd
paneeltje in Grimbergen, of abt de Kempeneer had. Zo kan het generaties lang gegaan zijn. Wij
(+1446), zoals vermeld in het onderschrift van moeten Van Olm het voordeel van de twijfel
de kopie in Nederland? laten.

Beiden zochten een antwoord: De zoektocht verliep langs meer wetenschappe-
Joseph De Meyer meent dat het opschrift ach- lijke wegen. Er rezen vragen over de afgebeelde
teraan van recentere datum is dan het schilderij, waardigheidstekenen, de ring en de kromstaf.
namelijk van tijdens of na de Franse revolutie, Ook het loutere feit van een abtsportret werd
en J.U. de Kempenaer noemt het nieuwerwetsch besproken: Jan van Eyck (ca. 1390-1441) heeft
schrift. Hij toont een foto van het opschrift aan vanaf 1430 dat soort portretten geschilderd. In
verschillende deskundigen in Nederland. Die Brussel werkten in de eerste helft van de XVe
denken onafhankelijk van elkaar dat het op- eeuw bekwame schilders; abt de Kempeneer kan
schrift na 1788 is aangebracht, vooral het getal er geposeerd hebben - hij zetelde in de Staten
1509 is modern van vorm. Toch merkt iemand van Brabant en verbleef dan in Brussel waar
op dat het geschrift primitieve trekken vertoont hij een huis gekocht had dat hij als refugie liet
en twee anderen, verwijzend naar het foutieve inrichten - of hij kan een schilder naar Grim-
“obut” in plaats van “obyt” of “obiit”, menen bergen gehaald hebben.

23

Beiden zijn het erover eens dat het Grimbergs conservator der Koninklijke Musea en der 24
portret moet onderzocht worden door een Schone Kunsten van België en specialist in pri-
deskundige van eerste rang. J.U. de Kempenaer, mitieven. Natuurlijk is de heer de Kempenaer
die niet vlug opgaf, had in november 1941 al het daarmee eens. Begin 1954 bezocht Leo Van
contact gehad met de graaf d’Arschot, die in op- Puyvelde de abdij. Op grond van vijf criteria
dracht van de “Commission Royale des monu- concludeerde hij dat het portret eerder een werk
ments” in hetzelfde jaar de abdij van Grimber- is uit het midden van de XVe eeuw dan uit het
gen bezocht had en een inventaris van de daar begin van de XVIe, en dus eerder het portret
aanwezige schilderijen opstelde. van abt de Kempeneer (+ 1446) zou zijn dan dat
In 1952 vroeg de Kempenaer naar zijn bevin- van abt Persoons (+ 1509).
dingen van toen en het antwoord van de graaf De Meyer citeert in zijn brief aan J.U. de Kem-
d’Arschot, dat J.U. de Kempenaer in extenso penaer uit het verslag van de deskundige: 1) de
overgeschreven heeft, begon met “Je me sou- opvatting van het portret, nl. nadruk op het ge-
viens parfaitement de l’intérêt qu’avait suscité laat en de waardigheidstekenen van staf en ring,
en moi le petit panneau représentant le por- met de halve voorstelling van de handen om de
trait présumé de l’abbé Persoens”. Dan volgt de ring te tonen; 2) de schilderwijze: schaduwen
verrassende conclusie: het is vals, een moderne slechts aan één kant, fijn afgewerkte staf met
kopie, van eind XIXe eeuw. Ik ben zeker dat het zweetdoek, homogene achtergrond; 3) kader-
origineel bij een restauratie op een onbepaalde omlijsting en schilderij één geheel; 4) de tekst
datum is vervangen door een zwakke kopie en achteraan is van veel latere datum, mogelijk
dan is verdwenen. Wij denken meteen: naar zelfs van begin XIXe eeuw, dus van na de Franse
Parijs? Verdere conclusie: uw kopie in Neder- Revolutie; 5) het is geen kopie,
land is de oudste, de stijl ervan met de gotische ook al heeft het schilderij een dunne verflaag en
kromstaf, lijkt me te passen bij “obiit 1446”, het een dunne grondverflaag.
opschrift onderaan op de kopie komt naar mijn Uiteraard was J.U. de Kempenaer gelukkig met
mening overeen met het originele opschrift, deze conclusie en hij liet op verzoek van J. De
dat zich misschien op het kader bevond en bij Meyer door een antiquaar uit Amsterdam twee
de restauratie is verdwenen, toen het originele gravures van Sanderus voor de abdij in Grim-
portret fut subtilisé, werd achterovergedrukt en bergen bezorgen. In tegenstelling tot J.J. Van
vervangen door het valse dat zich in Grimber- Olm, die graag een presentje aanvaardde en er
gen bevindt. Het portret in uw bezit stelt vol- zelfs om vroeg, had J. De Meyer eerder het aan-
gens mij de Eerwaarde de Kempenaer voor. bod van de Kempenaer om de traditie voort te
J.U. de Kempenaer heeft zijn twijfels bij deze zetten vriendelijk maar kordaat afgewezen met
boude conclusie. Zijn gevatte opmerkingen over een verwijzing naar de rijkdom van de abdij en
het moderne lettertype van het onderschrift en de verslapte tucht ten tijde van confrater Van
over de schrijfwijze De Kempenaer in plaats van Olm en daartegenover zijn belofte van armoede,
“de Kempener(e)” zoals in oude archiefstukken, die meebracht dat hij niets kon geven, maar ook
wijzen daarop. De graaf d’Arschot kende na- niets voor zichzelf wenste. J.U. de Kempenaer
tuurlijk niet de brief van 29 april 1788, waarin vroeg voorzichtig of hij misschien een getrou-
Van Olm schreef “hope de eere en het geluck we kopie van het schilderij zou mogen laten
te hebben van dese satisfactie Ued. selver in maken. De Meyer hield de boot wat af en stelde
persoon te geven, en bij de originele getoont, voorwaarden. Het is er bij ons weten niet van
de copie te mogen presenteren, vergeselt met gekomen.
het manifest der memorie, naer mijn kranck Het kleine, zo oude, zeer fijne portret, dat pre-
vermogen opgestelt.” Hier lezen we dat hij bij laat Wagenaar omstreeks 1985 liet restaureren,
de gevraagde kopie een zelf opgestelde tekst wil verdient een onderzoek met de moderne mid-
laten aanbrengen, gebaseerd op gegevens uit het delen van de wetenschap (chemische analyse,
archief die hij eerder al opgezocht had. dendrochronologie, C14-datering, …).
J. De Meyer suggereerde om het oordeel te vra- Dat zou dan het einde zijn van de lange
gen van de heer Leo Van Puyvelde, ere-hoofd- zoektocht.

ZORG VOOR ERFGOED

A RME N EN VIN GERS VAN ENG ELE N EN HEIL IGEN H. Swalens

In de Westhoek, een van de laatst overgebleven landbouwstreken van Vlaanderen, woont en werkt
Donaat Van Overschelde. Hij komt ook uit het landbouwmilieu, heeft zelfs nog twee hectare weide
rond zijn woonst, maar is beroepshalve bezig met hout : houtsnijwerk, en houten beeldhouwwer-
ken. Laatst was hij een aantal dagen bedrijvig in onze basiliek, met herstellingen aan de preek- en
biechtstoelen. Want je merkt het niet meteen, maar regelmatig zijn er heiligen en engelen die vingers
of armen verliezen, en Donaat zet die er weer aan. Indien beschikbaar, het originele lichaamsdeel, zo
nodig, een “prothese”. En dat is maar één aspect van wat het “kunstatelier Vanoverschelde” aankan.

Bij Loncke kwamen ook veel pastoors over
de vloer, en sommigen vroegen me om kleine
restauraties voor hun kerk uit te voeren. Zo heb
ik geleidelijk eigen opdrachten gekregen, zowel
snijwerk als beelden, en ik ben uiteindelijk een
eigen zaak begonnen. In 1997 is Loncke er-
mee opgehouden, en ik ben geheel zelfstandig
geworden.

Hoe ben jij in dit vak terechtgekomen? Je hebt er intussen een familiebedrijf van
Uit liefde voor het hout, denk ik. Er is nogal veel gemaakt.
water in de Westhoek, en als kind al bouwde Mijn echtgenote werkt ook mee. Ze heeft mar-
ik houten scheepjes die ik op de grachten liet keting gestudeerd en houdt zich in de eerste
drijven. Een broer van mij werkte bij het orge- plaats bezig met de boekhouding en adminis-
latelier Loncke, maar hij is wel de enige in de tratie. Ze kan ook hout onderhouden en behan-
familie die in een verwante sector bedrijvig was. delen, en zelfs beelden ontwerpen in klei, maar
Ik heb op school in Tielt het vak van meubel- ze werkt niet aan de houtconstructie zelf. Haar
maker geleerd, ik heb daar ook de specialisatie talenkennis is belangrijk, want we hebben ook
houtsnijwerk gevolgd, en ik ben dan ook bij opdrachten voor kerken in Noord-Frankrijk,
Loncke gaan werken, om het houtsnijwerk bij waarvoor de overheid uiteraard alle documen-
orgelmeubels te verzorgen. Ik heb daar Albert ten in het Frans wil. Binnenkort beginnen we
d’Have leren kennen, een beeldhouwer uit aan een werk in Houtkerque, een buurgemeente
Eeklo, en bij die man heb ik houten beelden van Watou, maar net over de Franse grens.
leren maken. Niet alleen de uitvoering, maar
ook het ontwerp, in klei.

25

Je werkt in een gespecialiseerde branche, heb
je concurrenten?
Ze moeten bestaan, want we werken veel voor
kerkbesturen, en die zijn verplicht om voor
elke opdracht van tenminste drie bedrijven een
prijsofferte te vragen. Er zijn ook uitgebreide
restauratiedossiers , waar alleen grote bedrijven
voor meedingen, die dan het houtwerk soms
uitbesteden aan kleinere onderaannemers. Zelfs
bij kerkorgels zijn bijna altijd twee ambachten
betrokken, de eigenlijke instrumentenbouwer
en de houtbewerker.

Ook hier in de basiliek ben je al bezig geweest.
We hebben heel het houtsnijwerk geleverd van
het koororgel, en ook het houtsnijwerk aan
de zijkanten van de balustrade rond het groot
orgel is van ons. In de sacristie staat een houten
beeld van een engel, een kopie die ik gemaakt
heb naar het origineel exemplaar dat elders in
de abdij bewaard wordt. En af en toe krijg ik
kleinere opdrachten, zoals nu.

26

UIT HET AARTSBISDOM

AFSCHEID VAN AARTSBISSCHOP ANDRE-JOSEPH LEONARD
M. Sawhney

Sinds 2010 was Monseigneur André-Jozef Léonard aartsbisschop van Mechelen-Brussel. Daar hij
op 6 mei van dit jaar 75 jaar werd, moest hij, zoals dat gebruikelijk is, zijn ontslag aanbieden aan de
paus. Ondertussen heeft paus Franciscus, Monseigneur Jozef De Kesel tot zijn opvolger benoemd.
Het geeft mij hier de gelegenheid, bij wijze van afscheid en dank, enkele woorden te schrijven over
mijn ervaring met Monseigneur Léonard. Die gaat veel verder terug dan de 5 jaar dat hij onze aarts-
bisschop mocht zijn.

Eerst wilde ik naar de kathedraal van Namen
gaan om er de priesterwijding van twee van
mijn confraters bij te wonen en zo later met hen
naar Leffe te reizen voor mijn eigen retraite. Na
de wijding was er een eetmaal in het seminarie.
Net zoals elk van de 200 genodigden (!) werd ik
lang en persoonlijk door Monseigneur Léonard
begroet. Toen ik hem vertelde dat ik de volgen-
de zondag in Grimbergen priester zou gewijd
worden, omhelsde hij mij onmiddellijk terwijl
ik hem duidelijk hoorde zeggen: “Que c’est beau,
que c’est beau! Mon enfant que je suis heureux!”.

Monseigneur Léonard proberen te omschrijven Monseigneur Léonard is inderdaad een hartelij-
is niet zo gemakkelijk. Hij is een figuur met vele ke man en een eenvoudige bisschop.
facetten. Eigenschappen die hem eigen zijn en Hoe dikwijls heb ik hem zelf later niet zien
die niet altijd overeenstemmen met het etiket rondgaan met dezelfde versleten grijze regenjas,
dat men hem in bepaalde kringen zo graag die waarschijnlijk de jaren heeft getrotseerd. In
opplakte. Het etiket van een strenge en aartsbe- de winter droeg hij altijd dezelfde zwarte muts.
houdende bisschop. Zo kon men hem definitief Het heeft mij dan ook niet verwonderd om later
afschrijven. Wie echter de kans en de moeite te horen dat hij deeltijds in Kuregem wilde wo-
neemt om hem van nabij beter te leren kennen nen. Een arme migrantenwijk achter het Zuid-
ontdekt onmiddellijk een totaal andere figuur station van Brussel. Van daar zou hij voor zijn
dan die men vanuit de media kent.André-Jozef verplaatsingen ook gemakkelijker de trein of de
Léonard is vooreerst een heel eenvoudige en metro kunnen nemen.
toegankelijke man. Geen chichi of tralala bij Ook heb ik hem later leren ontdekken als een
hem. Hij luistert onbevangen en spreekt u toe schalkse en humoristische man.
alsof hij u altijd al kende. Ik zal nooit vergeten Wij hebben toevallig dezelfde vrienden die en-
hoe ik hem voor de eerste keer persoonlijk kele jaren geleden hun 25-jarig huwelijksjubile-
ontmoette. Het was één week voor mijn pries- um vierden. Onder de talrijke genodigden in de
terwijding in 1994. Ik had me voorgenomen om parochiezaal waar zij hun feest vierden, werden
mij voor te bereiden bij onze confraters in Leffe. de geestelijken (hij en ik) geridderd in de orde
van de chocolade! Het feest werd verder gezet
met zang en muziek. Voor de menigte was het
een blije verrassing dat Monseigneur Léonard
heel wat liederen van buiten zong.

27

Maar hij is ook een zeer geleerd man die de wordt die door de tijdelijke meerderheid niet
moeilijkste en ingewikkeldste vraagstukken op aanvaard. Monseigneur Léonard heeft dit altijd
het gebied van het geloof op een eenvoudige gedaan in een geest van liefde en respect, ook
wijze kan uitleggen. Zo herinner ik mij van wanneer hij niet welkom was of wanneer men
een tiental jaren geleden een conferentie van hem taarten in het gezicht smeet. Nooit koester-
hem bij de Karmelieten in Brussel. Een vol uur de hij enige wrok of bitterheid jegens de daders.
en zonder enig papier heeft hij heel de cursus Als ik na al die jaren aan Monseigneur Léonard
christologie op een joviale en interessante wijze terugdenk, verbaast het mij niet dat hij zoveel
naar voren gebracht. Of ook nog in Namen bij jonge priesters heeft aangetrokken om in zijn
enkele priesters die hem bij zich aan huis had- bisdommen te werken. Zo’n hartelijkheid en
den uitgenodigd voor een recollectiedag. Naar vertrouwen kon alleen aanstekelijk werken bij
aanleiding van een encycliek van de paus werd heel wat jonge mensen die een roeping in zich
nog lang gepraat over de deugd van de Hoop. koesterden en die zich niet altijd begrepen of
Plots maakte hij een vergelijking met de avon- welkom voelden. Voor elk van hen was Mons-
turen van Kuifje en zijn hondje wanneer zij in eigneur Léonard een vader, een vriend en een
aanraking komen met de profeet Filippulus die vertrouwensman.
het einde van de wereld aan het voorspellen is. Ik wens Monseigneur Léonard een welverdien-
de rust die, hem kennende, heel nuttig zal ge-
bruiken om tal van dingen te blijven doen voor
de Kerk. Bedankt Monseigneur en wellicht tot
ziens!

Zo is elke ontmoeting met Monseigneur
Léonard een feest geweest, een moment van
blij weerzien. Naast de zakelijke dingen van het
parochieleven, werd lang tijd gemaakt voor een
boeiend gesprek, altijd getint met humor, lach
en zang,… en dikwijls ook met een goede of een
sobere maaltijd of een sandwich.
Bisschop zijn is niet alleen een zaak van verkon-
diging, wat onze aartsbisschop ook uitvoerig
gedaan heeft door talrijke boeken te schrijven,
maar het is vooral een zaak om dicht bij de
mensen te zijn en dicht bij zijn priesters. Zo
heeft Monseigneur Léonard bijna alle parochies
van zijn bisdom Namen en later van Mechelen-
Brussel bezocht. Regen of wind, koude of hitte,
niets kon hem beletten om op stap te gaan om
het ‘werkterrein’ te ontdekken. Bisschop zijn is
ook: mensen persoonlijk ontmoeten, naar hen
luisteren, altijd ook de waarheid zeggen, ook al

28

JOZEF DE KESEL EN HET ‘GROTE VERHAAL’
K. Stautemas en T. Stuckens

ke mensen, deze minzame man zullen waarde-
ren. Hopelijk zal een goed team, dat zijn ideeën
over kerk en geloof meedraagt, hem bijstaan.
Laten we bidden om kracht en moed voor onze
nieuwe aartsbisschop.

Bisschop Jozef De Kesel is twee jaar mijn pro- Bisschop van Brugge: moeilijke taak
fessor geweest in het Hoger Instituut voor Over de toekomstige aartsbisschop is sedert
Godsdienstwetenschappen in Gent. Zijn lessen het nieuws van zijn aanstelling al een stroom
waren zo interessant dat geen enkele student van artikels verschenen. We lazen dat hij in
spijbelde. Hij kon ons meenemen in de leerstof Gent geboren werd op 17 juni 1947, opgroeide
die hij bracht als één groot verhaal. Hij was ook in het Oost-Vlaamse Adegem in een traditio-
een minzaam en bescheiden man. Toen hij 20 neel katholiek gezin met elf kinderen, in Rome
jaar later in de abdij van Grimbergen kwam, zes jaar theologie studeerde, priester gewijd in
noemde hij mij direct met naam en toenaam. 1972, van 1980 tot 1996 bisschoppelijke vicaris
Hij kende mijn nonkel die priester was en mijn in Gent voor de theologische en pastorale oplei-
zus die pastoraal verantwoordelijke was in het ding van priesters, diakens en leken, benoemd
ziekenhuis van Zottegem, mijn geboortedorp. tot hulpbisschop van Brussel in 2002 en na het
Ik ontmoette de bisschop ook later. “Ik was Van Gheluwe-schandaal in 2010, de moeilijke
aangesteld als ceremoniemeester voor de pries- taak kreeg bisschop van Brugge te worden. Dat
terwijding van pater Koen en trok daarvoor curriculum werd ondertussen aangevuld met
naar Brugge waar Jozef De Kesel toen bisschop zijn benoeming tot aartsbisschop.
was. Het was een blij en gemoedelijk weerzien.
Twee jaar geleden mocht ik op de bisschoppen-
conferentie ons idee van ‘De Passie’ uitleggen.
Hij was één van de eerste die zijn volle mede-
werking gaf en hij porde de andere bisschoppen
aan hetzelfde te doen. Niet voor niets zal vol-
gend jaar ‘De Passie’ opgevoerd worden in Ieper.
“En, het is alvast een prettig vooruitzicht de
bisschop – die dan aartsbisschop zal zijn – in
Mechelen te zullen ontmoeten. Ik ben er zeker
van dat velen, zowel kerkelijke als niet-kerkelij-

29

Weerloze kerk Kerk een heel belangrijke zending heeft, maar
Om meer over zijn ideeën weten, herlazen wij dat ze slechts een middel is, geen einddoel. De
het uitvoerig interview met hem in het opmer- wereld zal verheerlijkt worden en de Kerk zal
kelijk boek ‘Mannen van God’, een bundeling ophouden te bestaan. Is dat geen mooie gedach-
van openhartige, boeiende gesprekken met tien te?”
bedienaars van de kerk. Uit het interview leren we ook dat de bisschop
Jozef De Kesel verwijst in het interview naar veel werk maakte van goede contacten met ver-
het priesteroverschot in de eerste helft van tegenwoordigers van andere godsdiensten. Dat
de twintigste eeuw, een luxe die we niet meer hij jarenlang hulpbisschop was in het multicul-
kennen. Maar hij juicht wel de evolutie van een turele Brussel is daar niet vreemd aan.
heersende kerk naar een weerloze kerk toe. (…) Mooie woorden aan het einde van het lange
“De kerk moet zich losmaken van het verleden. gesprek zijn ook nog dat de belangrijkste taak
Ze is haar vroegere rijkdommen kwijt. De enige van de christen is dat hij zijn leven lang op zoek
rijkdom die ze overhoudt, is haar overtuiging. gaat naar God. Het gebed en de liturgische
Persoonlijk vind ik dat een goede zaak.” vieringen zijn daarbij onmisbaar. Wie dat niet
Jozef De Kesel legt ook uit waarom hij als bis- meer nodig vindt, is in feite geen christen. Maar
schopsleuze ‘Met u ben ik christen ‘ (Vobiscum even onchristelijk voor deze bisschop is een
Christianus) heeft gekozen. Hij ontleent die uit- godsdienstigheid die baadt in religieuze zelf-
spraak aan Augustinus: “Het is mijn ongeluk en genoegzaamheid en die geen oog heeft voor de
mijn last dat ik voor jullie bisschop moet zijn, verloren mens.
maar het is mijn geluk dat ik samen met jullie Neem je werk mee in je gebed
christen mag zijn.” Waarmee hij wil zeggen dat Tot slot heeft de bisschop het over de Duitse
hij slechts bisschop kan zijn in gelovige harmo- filosoof en lutherse predikant Bonhoeffer (die
nie met andere christenen. “Mijn christelijke vermoord werd door de nazi’s). De Kesel heeft
identiteit komt op de eerste plaats.” veel bewondering voor hem. De visie van Bon-
Geen kerken meer hoeffer op kerk en samenleving heeft hem, zegt
Over zijn wapenschild – bovenaan het Lam hij, ‘ongelooflijk beïnvloed’. Hij citeert de Duit-
Gods, onderaan de skyline van een stad – zegt se predikant met de uitspraak: “Als je verstrooid
hij: “In het eerste ontwerp torende een aantal bent tijdens het bidden en je denkt aan je werk
kerkgebouwen boven de stad uit. Consequent of de mensen die je zult ontmoeten, neem dan
aan de tekst uit de Apocalyps heb ik die alle- je werk en de mensen rustig mee in je gebed.”
maal laten wegnemen. Er staat immers letterlijk Het klinkt bemoedigend, zoals nog veel meer
dat er in het hemelse Jeruzalem geen tempel van wat we inmiddels over deze bisschop verna-
meer zal staan omdat God zelf tussen de men- men.
sen zal wonen. Ik wou duidelijk maken dat de

30

WENSEN UIT ROME

KERSTBRIEF VAN DE ABT-GENERAAL

Vooreerst aan u allen een kerstmis-groet :
“De Genade en de vrede van God onze Vader
en van onze Heer Jezus Christus zij met u allen!”

1.“Jaar van Barmhartigheid”.

Wij bevinden ons nog in het “Jaar van het god- weer levend, en dat terwijl wij al ‘dood’ waren in
gewijde Leven” dat Paus Franciscus in novem- ons mislukte leven. Ja, uit genade zijt gij gered.”
ber 2013 verrassend had aangekondigd. Dit bij- (Ef: 2,4).
zondere jaar dat een echte herbronning betekent Dit schriftwoord balt de ganse leer van de heils-
voor alle leden van de orde eindigt op 2 februari verlossing samen. God is totale barmhartigheid.
2016 bij de Opdracht van Jezus in de tempel. En Zijn oneindige liefde gaat al onze inspanningen
het is verheugend dat deze aansporing van de en streven vooraf en maakt onze redding mo-
paus in onze gemeenschappen aanleiding is ge- gelijk. In Jezus erkennen we het gezicht van de
weest tot allerlei initiatieven die in onze orde dan goede Vader. “Hij is een barmhartige Vader en
ook nog een bijzondere betekenis kregen daar troostende God” (2Kor.1,3).
we het 900-jarig jubileum vierden van “de be- Interessant in dit verband is een gedachte van de
kering van de Hl. Norbert”. Zo vielen bezinning Hl. Ireneus dat God de mensen niet geschapen
en studie over het eigen charisma tesamen met heeft omdat Hij ze nodig heeft, maar om ons zijn
herbronning op persoonlijk en gemeen-schap- genade te verlenen. Wij zijn uit liefde geschapen
pelijk vlak. Elke vernieuwing en hervorming in en “gered uit genade”.
de kerk, die door velen en niet in het minst door
de paus zelve verlangd en gepromoot wordt, be-
gint op persoonlijk vlak. Dat was ook de existen-
tiele ervaring van de Hl. Norbert. In Vreden en
Xanten werd dit sleutelmoment in het leven van
Norbert bijzonder herdacht op 6 juni 2015.

Het “jaar van het godgewijde Leven” is nog niet
voorbij en daar begint al het “Heilig Jaar van
Barmhartigheid”, een uitzonderlijk Heilig Jaar
dat officieel aanvangt bij het openen van de Hei-
lige Poort in de paus- basiliek in Rome. Dit “Jaar
van Barmhartigheid” sluit als ’t ware naadloos
aan bij het “Jaar van Bekering”.
Waar echte bekering gebeurt, ervaren wij verge-
ving en barmhartigheid. Terwijl God ons vol er-
barmen tegemoet komt kunnen wij stappen van
omkeer en verandering zetten.

“God was een en al barmhartigheid: Hij schonk
ons zijn grote liefde en maakte ons door Christus

31

2. “Jaar van de Orden” – Jaar van ONZE orde. citeren daar waar hij alle Orden oproept hun ver-
In dit “Jaar van de Orden” grepen er in onze leden met dankbaarheid te vieren, het heden met
Orde drie internationale bijeenkomsten plaats vertrouwen gestalte te geven en de toekomst vol
die momenten waren van bezinning en bekering hoop te “omarmen”.
: 1) Internationale ontmoeting van de Zusters in Een veelbetekenend beeld mag voor ons allen
Windberg (20-27.07.2015) 2) De internationale het openen van de Heilige Poort zijn. Het wil de
ontmoeting van de Geaffilieerden met de Nor- hemel openbreken voor de overvloedige barm-
bertijnen in Tepla (22.26.07.2015) 3)De inter- hartigheid van God. Het wil ruimte scheppen
nationale Prelatenvergadering in Rome, Monte voor zijn genadevolle werking. Het moet beslist
Cucco (20-26.09.2015). In onze gedecentrali- ons hart openen en toegankelijk maken voor
seerde Orde zijn zulke bijeenkomsten zeer be- deze oneindige liefde van God. De “Open deur”
langrijk om de samenhang en eenheid van onze is daarvoor een treffend voorbeeld : de deur van
orde wezenlijk te ervaren. Kenmerkend is hierbij het vaderhuis staat immer open voor hen die
het motto van de ontmoeting der zusters “iden- zich willen bekeren (4). Wij moeten onze harten
titeit en charisma”. Dat kan ook fungeren als het en handen openen om deze liefde door te geven
motto van dit bijzonder jaar, namelijk zich be- aan hen die op één of andere manier in trouble
zinnen over onze identiteit als orde. Het charis- zijn. Wij moeten ons hart wijd openen opdat
ma van onze orde als kanunniken en kanunikes- Gods liefde in ons kan binnenstromen. Wij moe-
sen bevragen en verdiepen. Bij elke ontmoeting ten deze grenzeloze barmhartigheid ook overtui-
ging het er om zich te bezinnen over onze religi- gend tastbaar bemiddelen voor anderen :
euze roeping. “Wij worden echter niet teleurgesteld, want de
Wat is onze rol en opdracht, ons levensproject en heilige Geest die wij ontvangen laat ons nu al
zelfverstaan als ordesmannen of – vrouwen, als merken, hoe veel God van ons houdt:” (Rom.5.5)
overste (prelaten) of als derde-ordeling (Nor- Bij de algemene vergadering van de religieuze
bertine Associates). Voor de deelnemers waren oversten in november van dit jaar schetste de af-
deze ontmoetingen als een laboratorium van scheidnemende voorzitter, de generaal der jezui-
spiritualteit met gezamenlijke gebedsstonden en eten Adolfo Nicolás, op een originele manier de
maaltijden, met intense momenten van bezin- leiding en het bestuur in onze huizen. Hij sprak
ning en ontspanning. Merkwaardig was de grote over de vijf “F” die voor ons een richtingswijzer
gastvrijheid in de huizen en de openheid in om- kunnen zijn. Leiding geven kan men om-schrij-
gang en gesprekken. ven met “focus – flexibel – fast – friendly –fun”.
Even vooruitblikkend denk ik aan de komende Elke leiding heeft nood aan een eigen identiteit,
internationale ontmoeting van de junioren in een concentratie op een doel, een visie en per-
Mananthavady, Kerala, India 14 -25 april 2016 ceptie op het samenleven in gemeenschap en van
en aan deze van de geprofeste- en novicemees- het doel dat deze gemeenschap zich voor ogen
ters in Mondaye , Normandie, Frankrijk, 10-16 stelt. De overste zal samen met zijn medebroe-
juli 2017. En dan komt het Generaal Kapittel ders deze visie verwoorden en in practijk bren-
in Rolduc, Kerkrade, Zuid-Limburg dichterbij gen, Daartoe moet hij de nodige flexibiliteit aan
22,07-04.08.2018. Voordien zal er in alle huizen de dag leggen om in de verschillende situaties een
van onze orde een Visitatie plaats hebben. Daar- gepaste en zinvolle oplossing te vinden. Maar hij
bij zal een korte bezinningstekst “Ein Dienst in heeft al even zeer nood aan een zekere besluit-
Liebe” (2) ter beschikking zijn. Deze tekst werd vaardigheid, soms ook wel wat hardnekkigheid
voorgesteld op de prelatenvergadering. Ter voor- om het doel op lange termijn te bereiken en zich
bereiding van het Generaal Kapittel zal nog een niet te beperken tot een kortzichtige “dagjespo-
voorbereidingsteam voor de liturgie opgericht litiek” . Voor alles moet hij zijn doelstelling met
worden. Hetzelfde zal ook gebeuren voor het menselijke hartelijkheid, charme en vaak ook
jubileumjaar 2021 : “900 jarig-bestaan van de met humor en liefde trachten te bereiken, ja met
orde”. Hierbij wil ik nog even paus Franciscus een portie relativitering en zelfironie.

32

Wie verbonden is met God en in zijn gemeen- 4. Zalig Kerstfeest.
schap gesetteld is die zal deze vreugde en kalmte
uitstralen. Wij mogen geen “zuurpruimen” zijn Onlangs tijdens een tripje met de autobus in
maar moeten zijn als opborrelend en verkwik- Rome kwam ik naast een jonge vrouw te zitten.
kend water, om in ruime zin de woorden van Zij bestudeerde in haar handy de anatomie van
paus Franciscus te citeren. een zwangere vrouw. Toen ze mijn blikken kruis-
te en mijn priesterboord opmerkte zocht ze de
foto op van haar laatste zwangerschapsonder-
3. “Natalitia Christi - Natalitia Ordinis”. zoek en stralend toonde ze mij die. Ik verzekerde

Elk jaar met kerstmis gedenken we dat de hl. haar dat ik voor haar en het nieuwe leven zou
Norbert in 1121 met ongeveer 30 gezellen in bidden. Haar dankbare glimlach zal ik nooit ver-
Prémontrè zijn gelofte uitsprak en op het altaar geten. En daarom wil ik mijn kerstmisbrief be-
ondertekende. Hij legde tegelijk de oorkonde sluiten met een voor mij tot nu toe totaal onbe-
van zijn professie en de oorkonde van het begin/ kend gebed tot de hl Norbert voor de moeders in
geboorte van de orde bij de kribbe. De dag waar- verwachting. Het circuleert in Tsjechie (6). Het
op we de geboorte vieren van het goddelijk kind spijt me dat ik dit betekenisvolle gebed aan deze
vieren we ook het begin van onze orde; “Natalitia moeder niet heb kunnen aanbieden.
Christi-Natalitia Ordinis” staat er in Windberg
onder een plafondfresco dat het gebeuren van de “Heilige Norbert, grote en trouwe dienaar van
geboorte voorstelt. Deze “geboortedatum” van God, op een heel bijzondere wijze hebt u de hei-
onze orde suggereert engagement. De menswor- lige en wonderbare geboorte van onze Verlosser
ding van God is de fundamentele opdracht van uit de Heilige Maagd Maria vereerd. Zijn moe-
onze orde, namelijk : mens uit God te worden, der die zonder smet van haar maagdelijkheid en
zelf eerst en voor al mens te worden, menselijk te zonder smarten uw zoon ter wereld bracht. In
leven en zich tot een rijpe en volwassen persoon dit perspectief hebt u de Orde van Prémontré
te ontwikkelen. Mens worden en mens zijn dat is gesticht. Zo richt ik mij deemoedig tot u, onze
toch de betekenis in de Titusbrief van “vollalter bijzondere voorspreker bij God, om mij op uw
Christi”. “Maar de goedheid en de mensen-liefde voorspraak en genade in mijn zwangerschap bij
van God, onze Redder, is toen verschenen, en hij te staan. Ik vraag u ook een bijzondere genade
heeft ons gered”. (Tit.3,4). voor mijn kind dat ik draag, opdat het met het
doopsel in de christelijke gemeenschap wordt
Ons menselijk handelen moet een afstraling zijn opgenomen en dat het zijn ganse leven onze
van deze goedheid en menslievend-heid van God Heer trouw mag dienen.Mogen wij allen eens in
terwijl wij ons immer spiegelen aan dit Christus- de gemeenschap van het eeuwig geluk worden
kind, aan die Christus, deze ‘nieuwe Adam’ die opgenomen. Dat vragen wij u door Christus,
ten diepste verbonden leeft met zijn Vader en onze Heer. Amen”
aan het einde van zijn leven terugkeert naar de
Vader en ons allen naar Hem wil meevoeren. Ten slotte wens ik alle medebroeders en mede-
Terwijl dit jaar naar zijn einde loopt en alle li- zusters een vreugdevol en vredig Kerstfeest, veel
turgische teksten van de Advent spreken over dit vrede en vreugde in onze harten. Mogen wij ons
vergeven en ten onder gaan, zegt dit kersfeest hart openen voor de geboorte in Bethlehem om
ons ook dat er iets nieuws en groots op til is, alzo een stukje van zijn liefde en menslievend-
dat God met zijn Zoon – zoals trouwens met elke heid in ons en in onze gemeenschappen gestal-
nieuw geboren mens – iets nieuw en groots voor te te geven. Dat wij zelf van die liefde ‘zwanger’
heeft. Elk einde is tegelijk een nieuw begin. Dat worden en deze uitdragen en vastberaden ver-
is ons vast vertrouwen aan het einde van dit jaar kondigen tot welzijn van kerk en maatschappij.
2015. Dat is de verwachting aan het einde van
ons leven, dat is ons geloof in een God die aan Rome, Kerstmis 2015.
het einde alles nieuw zal maken in een onvoor-
stelbare creativiteit en dynamiek.(5). + Thomas Handgraetinger OPRAEM
33 Abt-Generaal.

ABDIJKRONIEKEN

JANUARI 12 januari
In het Sint Theresiacollege van Kapelle o/d Bos
1 januari (STK) getuigt Prior Johan vandaag in verschil-
Na de conventsmis houden we een nieuwjaars- lende klassen over het leven als norbertijn.
drink in de recreatiezaal. De prelaat kijkt terug 13 januari
op het voorbije jaar en spreekt zijn wensen uit Onze bezoekers uit Amerika, confrater Andrew
voor 2015. Met een glaasje champagne klinken Ciferni en studenten, trekken samen met prior
we op het nieuwe jaar. Johan naar Zwevegem om een kijkje te gaan
2-6 januari nemen in de mooie collectie van Frans Debon-
Prior Johan vertrekt samen met enkele ne (derde ordeling abdij Averbode) en worden
Grimbergse parochianen naar abdij van Wilten er in de ‘priesterage’ zeer hartelijk ontvangen en
in Innsbruck. Naast de gastvrije ontvangst bij getrakteerd op een sobere doch voedzame maal-
onze confraters zullen ze er ook het Skischans- tijd.
springen bijwonen. 15 januari
3-17 januari Raadsvergadering.
Confrater Andrew Ciferni van de abdij van 16 januari
Daylesford (Amerika) verblijft met twee studen- Circarievergadering vandaag in onze abdij.
ten van het Norbertijns Centrum van De Pere in 19 januari
de abdij. Tijdens deze weken zullen ze de corres- Verjaardag van confrater Neil Hahn.
pondentie die onze vroegere confraters voerden
inscannen en digitaliseren.

19 en 20 januari
Deze dagen zijn de Belgische bisschoppen te gast
in onze abdij om onderling te vergaderen.

19 - 21 januari
Deze week neemt confrater Koen deel aan de
examens in het kader van de studie boekhouden.

3-5 januari 24 januari
De abt-generaal is deze dagen te gast in onze Abt Erik gaat voor in de vormselviering in
abdij. Van hieruit zal hij doorreizen naar Merchtem waar subprior Karel pastoor is.
Kinshasa voor de priorkeuze. Op 10 januari 26 - 30 januari
komt hij terug naar de abdij om de dag nadien Abt Erik verblijft voor zijn retraite bij de
weer naar Rome te reizen. trappistinnen in Brecht
4-8 januari 27 – 29 januari
Subprior Karel gaat enkele dagen naar de abdij Confrater Paul Vallat, priester van de gemeen-
van Mondaye op retraite en maakt er een schap van Mananthavady (Indië) studeert 2 jaar
pelgrimtocht naar Mont Saint-Michel. in Leuven en verblijft in onze zusterabdij van
Park. Deze dagen komt hij even bij ons op be-
zoek.

10 januari 31 januari
Verjaardag van confrater Gereon van Prior Johan gaat als vormheer voor in de
Boesschoten. vormselviering in Meise.

34

FEBRUARI

3 februari 22 februari
Tijdens het huiskapittel maakt Abt Erik de Radiomis op Radio1 vanuit de abdijkerk. Abt
benoeming bekend van confrater Jean-Marie als Piet gaat voor en houdt de homilie terwijl het
nieuwe federatiepastoor van Kapelle o/d Bos. Gregoriaans abdijkoor de gezangen verzorgt.
Zijn opdracht begint vanaf september 2015. 23 – 25 februari
4 – 6 februari Spiritualiteitsdagen van de studieconcentratie
Abt Piet, begeleidt door Abt Erik gaat op familie- Agripo in onze abdij.
bezoek in Nederland en koppelen hier ook een 24 februari
bezoek aan bij onze zieke confrater Willibrord in Vandaag wordt in Westwoud (NL) de schoonzus
Steenwijkerwold op 5 februari. van abt Piet begraven. Ook abt Erik, confrater
7 februari Bart en onze trouwe parochianen Jan en Joske
Prior Johan gaat als vormheer voor in de Sneiders nemen deel aan de afscheidsviering.
vormselviering in Haacht-Station. 28 februari
8 februari Prior Johan gaat als vormheer voor in de
Confrater Mohan geeft in Overijse een conferen- vormselviering in Puurs
tie over het inwendig gebed voor een dertigtal
mensen. MAART
Prior Johan gaat als vormheer voor in de
vormselviering in Londerzeel. 1 maart
15 – 21 februari Vandaag wordt de eucharistieviering via TV-één
Prior Johan gaat met de organisatie “Pro Petri rechtsreeks uitgezonden vanuit onze abdijkerk.
Sede” op bedevaart naar Rome. Hoogtepunt is Pastoor Johan gaat voor en houdt de homilie.
op 16 februari wanneer ze door paus Franciscus Het gregoriaans koor verzorgt de gezangen.
in privéaudiëntie worden ontvangen. Voor onze Kamiel D’Hooghe speelt op het orgel.
prior is het de tweede ontmoeting met de paus in 3 maart
enkele maanden tijd. Nadat in juni 2014 de verdwenen kelk van onze
preekstoel werd vernieuwd begint beeldhouwer
Donaat Vanoverschelde vandaag aan het herstel
van de losgekomen en ontbrekende stukken hout
van de preekstoel.

9 maart
De Vlaamse abten komen samen in de abdij van
Keizersberg. Abt Erik neemt hier aan deel.

13-15 maart
Tentoonstelling van kunstenaars en opendeur-
dagen in de gangen van onze abdij. Het werd een
voltreffer.

18 februari 19 maart
We vernemen het overlijden van Vera Abt Erik en Abt Piet zijn aanwezig op het
Wagenaar-Berepoot, schoonzus van abt Piet. prelaatsfeest in Averbode.

35

19 – 23 maart 7 april
Gereon verblijft voor een internationale We vernamen het overlijden van Liliane Coen,
vergadering van de Orde van St. Jan in Malta. de zus van confrater Ronald. Op 10 april is de
21 maart afscheidsviering waarbij, behalve Ronald onze
Verjaardag van confrater Stefaan Verstraeten. subprior Karel en confrater Gereon aanwezig
zijn.

22 maart 10 - 12 april
Vandaag wordt in onze abdijkerk de Mattheüs- Confrater Mohan preekt een retraite in St.-
passie van J.S. Bach op meesterlijke wijze Genesius Rode voor een twintigtal leken.
uitgevoerd door de medewerking van het 12 – 17 april
“Octopus” koor, het knapenkoor “In Dulci Confrater Koen is een week op retraite in de
Jubilo”, het barokorkest “Le Concert d’Anvers” abdij van Mondaye (Frankrijk).
o.l.v. Bart Van Reyn.

24 maart 17 – 19 april
Persmoment ivm pellets op Ring TV. Confrater Gereon gaat samen met onze Averbo-
26-28 maart dense confrater Jan Eygenraam naar Duitsland
Supprior Karel bezoekt mij zijn broer en enkele waar ze ook een afspraak hebben met confrater
vrienden het concentratiekamp in Neugammen Aloïs Anthanatt van Mananthavady
(bij Hamburg) waar zijn nonkel dag op dag 70 21 april
jaar geleden overleden is. Jubileumdag in de abdij. We vieren:
Confrater Benedict Diepstraten: 65 jaar
geprofest
Confrater Bart Krijnen: 50 jaar priester
Confrater Stefaan Verstraeten: 40 jaar priester en
45 jaar geprofest
Confrater Jos Polfliet: 40 jaar geprofest
Abt Erik De Sutter: 25 jaar priester en 30 jaar
geprofest
Prior Johan Goossens: 20 jaar priester en 25 jaar
geprofest
Confrater Jean-Marie D’Hollander: 25 jaar
Norbertijn

28 maart Heel bijzonder vieren we deze dag het 25 jarig
Abt Erik is aanwezig op de uitvaart van Abt Joël priesterjubileum van abt Erik De Sutter. Voor
Houque in Mondaye. deze feestelijke dag nodigt abt Erik zijn collega’s
31 maart abten uit, alsook zijn ouders en zus.
Verjaardag van confrater Nazaire Vantomme. Confrater Bart zal later in het jaar zijn 50 jaar
priesterjubileum nog uitgebreid vieren, samen
APRIL met confraters, familie en vrienden.

6- 10 april In Ter Hulpen geeft confrater Mohan een confe-
Samen met een groep parochianen gaat prior Jo- rentie over de Innerlijke Burcht van Teresia van
han enkele dagen naar Rome en Assisi waar ze in Avila.
de voetstappen treden van de heilige Franciscus.

36

22 april 18 mei
Canoniekapittel met financieel verslag. Verjaardag van confrater Ton Smits.

23 april 20 mei
Verjaardag van confrater Bart Krijnen. De vzw “biermuseum” heeft zijn bier- en gastro-
26 april nomisch etentje in de Ostzaal. Abt Erik en abt
Abt Erik gaat voor in de viering bij de zusters van Piet zijn hierbij aanwezi.g
de Troost in Vilvoorde t.g.v. Troostkermis. 23 mei
28 april Prior Johan gaat in Essen-Hoek voor in de
Verjaardag van confrater Koen Meys. eucharistieviering t.g.v. het gouden huwelijk van
zijn ouders

MEI 25 mei
Verjaardag van Abt Erik De Sutter.
Abt Erik gaat voor in vormselvieringen in 29 mei
Blaasveld, Mechelen, Zuun en St. Pieters Leeuw Raadsvergadering.

Prior Johan gaat voor in de vormselvieringen 31 mei
van Grimbergen en Humbeek. Orgelconcert in onze abdijkerk met Jos Van
5 mei Immerseel en Chouchane Siranossian.
Verjaardag van confrater Benedict Diepstraten.

6 – 8 mei
Abt Erik neemt deel aan de ‘dagen van de hogere
Oversten’ in Blankenberge.

15 mei
Verjaardag van Supprior Karel Stautemas.

17 mei
Grimbergen viert Sint-Servaas, patroon van de
parochie. Na een feestelijke viering in onze abdij-
kerk trekt volgens de traditie, de Sint Servaasom-
megang door de straten van het Centrum.

37

JUNI 14 juni
Orgelconcert in onze abdijkerk Kamiel
2 juni D’Hooghe.
De bewoners van het woon- en zorgcentrum 15 juni
Heilig Hart gaan op jaarlijkse uitstap naar de zee Confrater Nazaire komt vandaag, vanuit
(Nieuwpoort). Abt Erik vergezelt confrater Gust Zuid-Afrika, voor 2 maanden verlof naar België;
op deze uitstap van het H. Hart. 16 – 18 juni
3 juni Net zoals de andere studenten heeft confrater
Verjaardag van confrater Mohan Sawhney. Koen deze week examens. Hiermee besluit hij
4 juni het eerste jaar boekhouden.
Confrater Jean-Marie ondergaat een heelkundi- 21 juni
ge ingreep en zal het de volgende weken heel wat In de abdij van Tongerlo neemt confrater Gereon
kalmer aan moeten doen. deel aan een bijeenkomst van OSJ – hospitaal-
5 juni ridders van Sint-Jan. Dit ter gelegenheid van het
Omwille van praktische redenen vieren vandaag hoogfeest van de heilige apostel Johannes.
we vandaag, een dag vroeger dan voorzien, het 24 juni
hoogfeest van onze stichter Sint Norbertus. Na Raadsvergadering.
de pontificale hoogmis in de abdijkerk volgt een 28 juni
korte receptie voor de aanwezigen en houden we Onze voormalige deken Camiel Stallaert viert
nadien een feestdiner in de refter van de abdij. tesamen met confraters, familie en vele vrienden
7 juni in onze abdijkerk, zijn gouden priesterfeest. Ca-
Orgelconcert in onze abdijkerk met Pieter miel is een geboren en getogen Grimbergenaar.
Dirksen. Ook al koos hij niet om Norbertijn te worden,
8 juni als priester maakte hij zich in de voorbije jaren
Verjaardag van confrater Ronald Coen. zeer verdienstelijk in onze Grimbergse paro-
Circarievergadering vandaag in onze abdij. chies. Zelfs nu hij gepensioneerd is, mogen we
Confrater Gust gaat voor de allereerste keer nog vaak op hem beroep doen.
sinds zijn trombose in 2012, op familiebezoek.
Al zijn broers en zussen verzamelden zich op de
plek waar ze samen hun jeugd doorbrachten in
Wouwse Plantage (NL).
FOTO

38

JULI den we in de abdijkerk van Grimbergen een
gedachtenisviering voor onze overleden mede-
2 juli broeder.
Jaarlijkse uitstap met de abdijgemeenschap naar 26 juli
Hasselt. Vandaag wordt de eucharistieviering via TV-één
3 – 11 juli rechtsreeks uitgezonden vanuit onze abdijkerk.
Confrater Gereon verblijft in Oostenrijk waar- Pastoor Johan gaat voor en houdt de homilie.
bij hij onder andere aanwezig is in de abdij van Het gregoriaans koor verzorgt de gezangen. Ka-
Geras bij de inhuldiging van de gerestaureerde miel D’Hooghe speelt op het orgel.
orgels.

5 – 11 juli 27 juli
Confrater Bart is deze week op retraite bij onze Verjaardag van confrater Gust Goossens.
zusters in Oosterhout. Tijdens dit verblijf maakt
een kunstschilder gebruik van Barts tijd om een
portret te schilderen als cadeau ter gelegenheid
van 50 jaar priesterjubileum. Eind augustus zal
het onthuld worden.

6 – 8 juli 28 juli
Prior Paul-Emanuel komt samen met het novi- Vandaag is het precies 40 jaar geleden dat con-
ciaat (fraters Norbert, Gabriël en Foucauld) van frater Stefaan priester werd gewijd.
de abdij van Mondaye (Fr.) enkele dagen op be- Supprior Karel brengt een bezoek aan de brou-
zoek in onze abdij. Vanuit Grimbergen bezoeken werij ‘Kronenbourg’ in Obernai (Fr.) – daar
ze ook andere norbertijnengemeenschappen. wordt de wereldproductie van Grimbergenbier
gebrouwen. Hij legt er de eerste contacten om
volgend jaar een abdijreis te organiseren.

AUGUSTUS

2 augustus
Verjaardag van confrater Willibrord Eilers.
Deze avond houden we onze jaarlijkse abdij-
barbecue in de tuin van de abdij.

16 juli
Vandaag overlijdt onze medebroeder Benedict
Diepstraten in Zuid-Afrika. Hij was met zijn 88
jaar onze oudste confrater en sinds 1953 werk-
zaam in Zuid-Afrika.

25 juli
In de kerk van de priorij in Kommetjie vindt
vandaag de uitvaartplechtigheid plaats van onze
confrater Benedict. Op hetzelfde moment hou-

39

2 – 7 augustus 24 augustus
Confrater Jean-Marie verblijft enkele dagen in Raadsvergadering.
Lourdes. 28 augustus
7 augustus Hoogfeest van Sint Augustinus. Na de pontifica-
Verjaardag van Em.-abt Piet Wagenaar. le hoogmis in de abdijkerk volgden een gezellige
Precies 50 jaar geleden werd confrater Bart sa- receptie en feestmaal in de refter.
men met confrater Mari (+1993) door Mgr. 29 augustus
Schoenmaeckers tot priester werd gewijd. Op 29 Wederom feest in de abdij. Omringd door
augustus zal het uitgebreid gevierd worden. familie, confraters en vele vrienden gaat confra-
10 - 16 augustus ter Bart voor in een bijzondere dankviering. Na
Confrater Gust neemt deel aan de jaarlijkse de viering in de kerk kreeg iedereen de kans de
Lourdesbedevaart van het Aartsbisdom Me- jubilaris te feliciteren tijdens de receptie in de
chelen-Brussel. Hij wordt vergezeld door zijn tuin. ’s Avonds biedt Bart nog een diner aan voor
twee oudste broers Janus en Piet. Samen beleven genodigden op het terras van het Fenikshof.
zij er prachtige dagen en ontmoeten er Mgr.
Léonard en Mgr. Lemmens, alsook prins Lau- SEPTEMBER
rent en zijn gezin die aan dezelfde bedevaart
deelnemen. 1 september
10 - 13 augustus Confrater Jean Marie begint aan zijn opdracht
Supprior Karel brengt een bezoek aan Bourgon- als pastoor van Kapelle o/d Bos en Ramsdonk.
dië en koppelt dit aan een bezoek met Taizé. 3 september
15 augustus Traditioneel wordt op de eerste donderdag van
Vandaag vertrekt confrater Nazaire weer naar september een “mediorenreis” georganiseerd.
Zuid-Afrika om weer aan de slag te gaan op pas- Alle medebroeders en medezuster die uit de
toraal werkveld. opleiding zijn en nog geen 65 jaar zijn is de
17 – 22 augustus doelgroep. Dit jaar ging de reis naar Bergen op
Confrater Gereon neemt deel aan de conventsre- Zoom en bezochten we er het Markiezenhuis, de
traite van Averbode, waarbij dominicaan Ignace Sint-Gertrudiskerk (de peperbus) en een mooie
d’Herdt de predikant is wandeling, onder leiding van een stadsgids,
17 augustus doorheen het centrum van Bergen op Zoom.
Vandaag komt confrater Ashley voor enkele we- Zoals gewoonlijk wordt de dag afgesloten met
ken op verlof baar België. een lekkere maaltijd. Ieder jaar is het voltreffer
18 augustus en vooral fijn om vanuit de verschillende ge-
Verjaardag van confrater Ashley Orgill. meenschappen elkaar weer te ontmoeten en bij
18 -20 augustus te kletsen. Vanuit Grimbergen nam prior Johan
Prior Johan verblijft voor enkele dagen in Taizé. hier aan deel.
20 augustus De nieuwe vice-president van Carlsberg komt
Confrater Mohan preekt een recollectie aan de met enkele medewerkers kennismaken met onze
zusters van Moeder Teresa van Gent. abdij en onze abdijgemeenschap. Het “Grimber-
genbier” valt onder hun verantwoordelijkheid
en het is belangrijk dat we goede contacten on-
derhouden. Na de ontmoeting met de abdijge-
meenschap is er nog een vergadering gepland en
’s avonds is er een groot “Feniksspektakel” voor-
zien op de parking van het Fenikshof waarbij er

40

een vuurpijl van op de toren van Grimbergen Prior Johan gaat als vormheer voor in de
wordt afgevuurd naar de grote parking met de vormselviering in Rijmenam.
bedoeling verschillende “Feniksen” in brand te 4 – 8 oktober
laten gaan. Het hele event wordt door Carlsberg Samen met een internationale groep van
bekostigd en georganiseerd. Oost-priesterhulp gaat confrater Gereon mee
6 september naar Polen en bezoekt er een aantal steden. In
Verjaardag van prior Johan Goossens. Krakau brengt Gereon een kort bezoekje aan
7 september onze zusters.
Start van het nieuwe academiejaar voor de stu- 7 oktober
denten van het CVO van Mechelen. Koen begint Raadsvergaderin.g
aan het tweede jaar boekhouden. 11 oktober
9 september Confrater Koen is aanwezig in de Karmel van
Abt Marcus Champia (abdij van Jamtara) brengt Vilvoorde voor de slotviering van het jubeljaar
vandaag een bezoek aan onze abdij en zal er ook ronde H. Theresia van Avilla. Piet Capoen, de-
overnachten. ken van Vilvoorde, gaat voor in de eucharistie-
14 september viering en Koen concelebreert. Nadien neemt hij
Huiskapittel. deel aan de feestmaaltijd met de zusters.
15 september 16 -19 oktober
Verjaardag van confrater Jean-Paul Guilliams. Prior Johan verblijft samen met Frans Debonne
De abdijkring (participanten) maakt een uitstap (derde ordeling van de abdij van Averbode) in de
naar Leffe en Floreffe. abdij van Mondaye. Ze worden er heel gastvrij
20-26 september ontvangen.
Abt Erik neemt deel aan de prelatenvergadering 21 oktober
in Rome. Ook confrater Mohan is hierbij aanwe- De Vlaamse abten vergaderen in de abdij van
zig en vervult er de opdracht van tolk. Dendermonde. Abt Erik neemt er aan deel.
23 september Abdijconcert uitgevoerd door het barokorkest
Verjaardag van confrater Jos Polfliet. “Les Muffatti” en met Alessandro Moccia, viool.
Verjaardag van confrater Francis Malaka. 25-29 oktober
Confrater Mohan gaat deze dagen op retraite
naar de abdij van Rochefort.

29 september NOVEMBER
Verjaardag van confrater Jean-Marie
D’hollander De voortuin aan de lokalen van de scoutslokalen
30 september wordt een mooi project met voldoende groen en
Abt Erik is aanwezig op het prelaatsfeest in speelgelegenheid. Onze tuinman Hans legt deze
Tongerlo. maand de laatste hand op de beplanting.

OKTOBER 1 november
Verjaardag van confrater Cuong Van Nguyen.

3 oktober 4 november
Abt Erik en Abt Piet zijn aanwezig op het We vernemen het overlijden van Paul Wagenaar,
41 gemeenschapsfeest in Dendermonde. broer van abt Piet.

6 november Award of best ‘Belgium Style Blond Ale’.
Abt Erik is aanwezig op het prelaatsfeest in de 14 november
abdij van Leffe. Onze abdijkring komt samen rond het thema
Confrater Ton ondergaat vandaag een heelkun- ‘Tijd’ door Jan Wuyts verzorgd.
dige ingreep in het ziekenhuis van Jette. Hij zal er Prior Johan gaat als vormheer voor in de
enkele dagen moeten blijven voor herstel. vormselviering in Lovenjoel.
8 november 19 november
In de abdij van Park wordt vandaag het boek Fed-Asiel heeft via het OCMW Grimber-
“abdijmensen” voorgesteld. Beginnend met de gen, twee bejaarde mensen uit Azerbeidzjan
vespers in de abdijkerk wordt nadien het boek toegewezen om te verblijven in het poortgebouw
voorgesteld met toespraken van Confrater Filip van onze abdij. Dat deze mensen aan ons zijn
Noël, rector Rik Torfs, Abt Jos Wouters en pri- toegewezen wil zeggen dat zij grote kans maken
or Jef Van Osta. Ook burgemeester Tobback en om ‘erkend vluchteling’ te worden op basis van
eerste schepen Vasina van Leuven zijn aanwezig. hun dossier.
Nadien volgt een receptie en wordt de dag afge- Kaas- en wijnavond in het woon- en zorgcen-
sloten met een gezellig boordmaaltijd voor de trum H.Hart voor de afdeling van confrater
aanwezige confraters. Van onze abdij waren abt Gust. Abt Erik, Abt Piet, prior Johan en confrater
Erik, abt Piet, prior Johan en confrater Gereon Bart nemen hier aan deel.
aanwezig.

’s Avonds wordt op het gemeenhuis de toekom-
stige nieuwe buitenverlichting van onze abdij-
kerk voorgesteld. Abt Erik en de voorzitter van
de kerkfabriek Fred Willems zijn van de partij.

27 november
Abt Erik en Abt Piet zijn aanwezig in Bergen
(Mons) voor de voorstelling van het boek.

29 november
Vandaag neemt aartsbisschop André-Jozef
Léonard afscheid in de kathedraal van Mechelen.

10 november DECEMBER 42
In Westwoud (Nl.) wordt Paul Wagenaar, broer
van Abt Piet begraven. Prior Johan en confrater 4 december
Bart zijn hier ook bij aanwezig. Sinds jaar en dag is onze abdij in het bezit van
11 november een relikwie van Sint Norbertus. Althans dat
Het is een jaarlijkse traditie geworden dat oud- werd ons volgens de overlevering doorgegeven.
studenten van Agripo op deze dag samenkomen Tot iemand er ons onlangs attent op maakte dat
voor een wandeling en goede maaltijd. Deze keer de echtheid van dit relikwie met nieuwe technie-
vond het plaats in Arendonk bij confrater Luc ken vrij nauwkeurig te achterhalen is. Vandaar
Vienne. Van onze abdij nam prior Johan hier aan dat Prior Johan met het relikwie naar Brussel
deel. trok naar het Erasmus(ULB) om er samen met
Het Grimbergenbier wint op beroemde de gespecialiseerde professor Philippe Lefevre te
“European Beer Star” The Beer Tasting Bronze bekijken wat de te nemen stappen zijn voor het
verdere onderzoek. Op het eerste zicht schijnt

het een boeiend verhaal te worden waar we in 12 december
“De Feniks” van 2016 zeker op zullen terugko- Onze nieuwe aartsbisschop Jozef De Kesel neemt
men. in Mechelen zijn bisschopszetel in bezit. Abt
Deze namiddag houdt de W.A.G. (werkgroep Erik, prior Johan en confrater Koen concelebre-
abdij Grimbergen) haar algemene vergadering. ren in deze feestelijke viering.
Abt Piet zou zijn medewerking aan deze cultuur- 12 – 13 december
groep stilaan uit handen willen geven en intro- Jaarlijkse kerstmarkt in de straten van het cen-
duceert abt Erik als zijn opvolger. trum van Grimbergen. Ook in onze kerk zijn
6 december verschillende activiteiten gepland zoals o.a. een
’s Morgens vonden we al iets lekkers voor de auditie van het Gregoriaans koor. Ook de telkens
deur van onze kamers maar tegen de middag unieke kerststal trekt heel wat bezoekers.
mochten we Sinterklaas en zijn zwarte Pieten
ook in levende lijve ontmoeten. Eerst kwamen ze
naar de abdijkerk om tijdens een kinderviering
en oproep te doen tot delen. Nadien kwam de
hoogwaardige delegatie in onze abdijrefter voor
een bemoedigend woordje.

14 december
In de basiliek van Koekelberg geeft confrater
Mohan een conferentie over de overgang van de
meditatie naar de contemplatie in de geschriften
van de H. Johannes van het Kruis

15 december
Confrater Mohan herhaalt dezelfde conferentie
in de parochie van St.-Pieters Woluwe.

7 december
Circariale vergadering in Tongerlo
20 december
Vandaag wordt de eucharistieviering via TV-één
rechtsreeks uitgezonden vanuit onze abdijkerk.
8 december
Precies 50 jaar na het afsluiten van het 2de Vati- Abt Erik gaat voor en houdt de homilie. Het
caans concilie begint vandaag, op het feest van gregoriaans koor verzorgt de gezangen. Kamiel
de onbevlekte maagd Maria, een bijzonder heilig D’Hooghe speelt op het orgel.
jaar dat paus Franciscus heeft uitgeroepen tot het
“jaar van de Barmhartigheid”.
24 december
Middernachtmis. De meeste confraters hebben
Nadat in de koepel van de abdijkerk aanpassings- deze nacht en morgen met Kerstmis in hun pa-
werken zijn uitgevoerd is deze nu iets toeganke- rochies stemmige vieringen. Vele mensen vinden
lijker. Alhoewel, het blijft adembenemend maar deze dagen ook de weg naar de kerstvieringen in
samen met Mark Racquet, medewerker van de onze abdijkerk.
kerkfabriek en zijn twee zonen, waagt onze prior
het om buiten op de koepel te komen.
26 december
Zangnamiddag in onze abdijkerk waar we vele

43 klassieke kerstliederen samen willen zingen.

OOK DIT NOG...

NIEUWE KEUKENPLOEG ABDIJ

Sinds enkele maanden heeft de abdijgemeenschap gekozen om met VM Exlusief uit Wolvertem in
boot te gaan wat betreft de maaltijden en dit tot ieders tevredenheid. Marie-France van VM Exlusief
die haar opleiding als gediplomeerde kokkin meekreeg van thuis uit zal in staan voor de dagelijkse
levering van dagverse producten en deze worden verder afgewerkt in de keuken van de abdij door
twee mensen (Magriet en Christina) die wij halftijds (beiden jarenlange hotel- en keukenervaring)
in dienst hebben aangenomen. Vanaf februari zal er door de halftijdse krachten ook gekookt worden
in de keuken van de abdij wat de kwaliteit nog meer ten goede zal komen. Wij heten hen welkom !

Op de foto: van Links naar Rechts:
Magriet, Marie-France van VM Exlusief,
Christina

BOEK ABDIJMENSEN

Auteur: Elze Sietzema-Riemer Dit jaar verscheen naar aanleiding van het ‘Jaar van
Bestelcode: 126183 het godgewijde leven’ de uitgave van een boek over
ISBN-number: 9789031740895 het leven van norbertijnen en norbertinessen in
Formaat: 19.5 x 24 cm Vlaanderen en Nederland. Het werd een vertel- en
Afwerking: gebonden fotoboek. Acht ‘abdijmensen’ krijgen vragen voor-
Aantal blz: 160 gelegd die leven bij jongeren, zoals: Wat zijn dat,
Uitgiftedatum: 15/10/2015 norbertijnen? Waarom bidden jullie zo veel? Gelooft
Uitgever: NV Uitgeverij Altiora Averbode u in God? Waarom leef je als religieus? Hoe ko-
men jullie aan je geld? Wat doen jullie de hele dag?
Waarom zijn jullie niet getrouwd? Hoe is ‘de gelofte 44
van armoede’ te rijmen met die prachtige gebouwen
waarin jullie wonen?
De abdijmensen vertellen openhartig over hun erva-
ringen met God en met mensen. Ze staan midden in
de samenleving én laten zien waarin ze ‘het verschil
maken’.
Paus Franciscus heeft de schijnwerpers gericht op
het ‘godgewijde leven’. Norbertijnen en norbertines-
sen reageren met een vertel- en fotoboek. Eigentijds
en met het oog op de toekomst.
Auteur Elze Sietzema-Riemer (1986) is godsdienst-
wetenschapper en journalist. Ze heeft Media en Reli-
gie gestudeerd aan de Vrije Universiteit Amsterdam.
Zij wil ontmoeting faciliteren, bruggen bouwen,
horizonnen verbreden. Een journalist 2.0 die zich
inzet voor een betere wereld.

VERNIEUWDE WEBSITE

Al enige jaren vinden we onze Grimbergse abdij terug op het internet en de ervaring leert ons dat
heel wat mensen door een virtueel bezoek, onze abdij ontdekken of contact nemen. Maar de digi-
tale vooruitgang dwingt ons regelmatig om onze site aan te passen aan de nieuwe mogelijkheden.
Tien jaar geleden mochten we beroep doen om de vrijwillige medewerking van Wim Cruysberghs.
Al die tijd hielp hij ons achter de schermen bij de opbouw en het onderhoud van de site. We zijn
hem zeer dankbaar voor al zijn tijd en kennis.
Ondertussen zijn we 10 jaar verder en de digitale wereld veranderd razendsnel. We vonden het
trouwens zelf ook belangrijk om onze site in een nieuw jasje te steken en het nog gebruiksvriende-
lijker en aantrekkelijker te maken voor de virtuele bezoeker.
Zo hebben we in het voorbije jaar met een werkgroepje hard gewerkt om een nieuwe site te creë-
ren en de inhoud bij te werken. Hiervoor deden we beroep op enkele mensen buiten de abdij die
ons met kennis van zaken en een frisse kijk bij stonden. Dank aan Leo De Bock, Sven Vilain en
Philippe Pelsmaekers. De bijzonder geslaagde foto’s geven een extra touch aan het geheel van de
website. Het resultaat mag gezien worden en nodigen u uit – voor zover u dat nog niet gedaan had
– om een bezoekje te brengen aan de site:
www.abdijgrimbergen.be

GRIMBERGENBIER IN DE PRIJZEN

Grimbergen Blonde has won Bronze Award at European Beer Star 2015, one of the biggest and
toughest beer tasting awards (app. 2.000 beers out of 45 counties of all continents in 55 categories)
in the category “Belgian style blond ale”.

45

OPGELET..... WERKEN

De oude wijnkelder werd volledig herschilderd en vervangen door een efficienter wijnnissen.
Begin dit jaar werd de jaarlijk-
se snoei aangevat. Hier in de
omgeving het abdijkerkhof

Er werd een nieuw documentenarchief ingericht in de westelijke vleugel

46

Heraanleg pad aan de keuken ... en aan de nieuwbouw

Aan de achterkant van de keuken wordt een oude trap
afgebroken om plaats te maken voor een mooie effen
pad.

onder grote belangstelling van
de pers werd de nieuwe ver-
warming op basis van hout-
pellets in werking gesteld.

47

Er werd in augustus een kamer in orde
gebracht in de noordelijke vleugel waar
prior Johan zijn intrek neemt.
De voortuin aan de lokalen van de scoutslokalen wordt een mooi project met voldoende
groen en speelgelegenheid.

November 2015.
Onze tuinman Hans legt de laatste hand op de beplanting aan de scoutslokalen

48

AGENDA 2016

ABDIJUITSTAP 2016

Abdijgmeenschap gaat op bezoek in de brouwerij te Obernai zondag 10 juli (vertrek om 12 u)
tot en met woensdag 13 juli 2016

TENTOONSTELLING 2016

De abdij… een open boek?

Onder impuls van de vzw. “de vrienden van de abdij” mogen we in het jaar 2016 weer uitkijken
naar een mooie tentoonstelling waarbij een stukje van het verborgen archief van de abdij voor
bezoekers wordt opengesteld.
Onder het thema: “De abdij… een open boek?” willen we de bezoeker meenemen naar de won-
dere wereld van abdijbibliotheken. Onze eigen abdijbibliotheek krijgt hierbij een bijzonder plaats
maar we laten bezoekers ook kennis maken met verschillende andere norbertijner bibliotheken in
de wereld.
De concrete uitwerking is nog volop aan de gang maar het beloofd ongetwijfeld iets heel moois en
unieks te worden. Wat zeker al vaststaat zijn de data. Houdt één van deze momenten alvast vrij en
we zouden u graag ontmoeten op deze tentoonstelling.
3 weekends in oktober 2016
Zaterdag 1 oktober
Zondag 2 oktober
Zaterdag 8 oktober
Zondag 9 oktober
Zaterdag 15 oktober
Zondag 16 oktober

49