บทเรียนออนไลน์

สื่อการเรียนรู้ออนไลน์

วิชา ทักษะการเรียนรู้ มัธยมศึกษาตอนต้น

เรื่อง
กระบวนการคิดเป็น

ความหมายของ"ปรัชญาคิดเป็น"

การคิดเป็น หมายถึง กระบวนการคิดด้วยการพิจารณา
อย่างรอบคอบด้วยการอาศัยข้อมูล 3 ด้านมาประกอบการ
ตัดสินใจ ข้อมูลทั้ง 3 ด้าน ได้แก่ ข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับ
ตนเอง ข้อมูลสังคมสิ่งแวคล้อมและข้อมูลค้านวิชาการ

ขั้นตอนของกระบวนการคิดเป็น"

จำแนกเป็นขั้นตอนต่างๆที่ประกอบกันเข้าเป็นกระบวนการคิด
ได้ 5 ขั้นตอน ดังนี้

ขั้นตอนที่ 1 ขั้นตอนที่ 2 ขั้นตอนที่ 3 ขั้นตอนที่ 4 ขั้นตอนที่ 5

ระบุ รวบรวม สังเคราะห์ การตัดสิน ขั้นสู่การ
ปัญหา ข้อมูล ข้อมูล ใจ ปฏิบัติ

ขั้นตอนที่ 1 ขั้นระบุปัญหา

เมื่อเกิดปัญหา ย่อมต้องเกิดกระบวนการคิดแก้ปัญหา ดังนั้นขั้นตอน
นี้เราต้องหาแนวทางรู้ได้ว่าสิ่งที่เราเผชิญอยู่คือปัญหาที่แท้จริงหรือเปล่าซึ่ง
อาจจะใช้หลักการง่ายๆคือดูผลกระทบถึงสิ่งแวดล้อมที่เรากำลังเผชิญอยู่ถ้า
ผลกระทบที่จะเกิดขึ้นกับสิ่งที่เราเผชิญอยู่เราคาดการณ์ล่วงหน้าว่าเกิดผลเสีย
หายอย่างร้ายแรงซึ่งส่งผลให้เกิดความไม่สบายใจวิตกกังวลถ้าเป็นไปใน
ลักษณะเช่นนี้จัดว่าเป็นปัญหาที่ต้องได้รับการแก้ไข

ขั้นตอนที่ 2 การรวบรวมข้อมูล

เป็นการหาข้อมูลมาวิเคราะห์ว่าปัญหาที่เกิดขึ้นนั้น เกิดขึ้นได้อย่างไร
มีอะไรเป็นองค์ประกอบของปัญหาบ้าง โดยจำแนกข้อมูลเป็น 3 ประเภท คือ

ข้อมูลตนเอง พื้นฐานของชีวิต ครอบครัว อาชีพการปฏิบัติตน
คุณธรรม ฯลฯ

ข้อมูลทางสังคม บุคคลที่อยู่แวดล้อม ตลอดจนความเชื่อ ประเพณี ฯลฯ
ข้อมูลวิชาการ ข้อมูลค้านความรู้ในเชิงวิชาการ ที่จะช่วยสนับสนุนใน
การเก็การดำเนินงาน

ขั้นตอนที่ 3 การสังเคราะห์ข้อมูล

หาทางแก้ไขปัญหาเป็นการวิเคราะห์ทางเลือกในการแก้ปัญหา
โดยใช้ข้อมูลด้านตนเอง สังคม วิชาการ มาประกอบในการวิเคราะห์
ช่วยในการคิดหาทางแก้ปัญหาภายในกรอบแห่งคุณธรรมจุดเด่นของ
ขั้นตอนนี้คือระดับของการตัดสินใจที่จะแตกต่างกันออกไปของแต่ละ
คนอันเป็นผลมาจากข้อมูลของขั้นตอนที่2ความแตกต่างของการตัดสิน
ใจดังกล่าวมุ่งไปเพื่อความสุขของแต่ละคน

ขั้นตอนที่ 4 การตัดสินใจ

เป็นขั้นตอนสำคัญของแต่ละคนในการเลือกวิธีทางเลือกในการ
แก้ปัญหาขึ้นอยู่กับว่าผลของการตัดสินใจนั้นพอใจหรือไม่เมื่อได้ทาง
เลือกแล้วจึงตัดสินใจเลือกแก้ปัญหาในทางที่มีข้อมูลต่าง ๆ พร้อม

ขั้นตอนที่ 5 ขั้นสู่การปฏิบัติ

เป็นการปฏิบัติตามสิ่งที่ได้คิดและตัดสินใจและเมื่อปฏิบัติไป
แล้วปัญหาหรือความทุกข์ยังไม่หมดไปแสดงว่าเราเลือกและตัดสิน
ใจผิดเองกลับมาทบทวนใหม่ตั้งแต่ขั้นตอนที่1เป็นต้นมาจนกว่าจะได้
ทางเลือกในการตัดสินใจใหม่

ลักษณะของคนคิดเป็น

คนที่คิดเป็นต้องมีลักษณะ 8 ประการ ดังต่อไปนี้
1. มีความเชื่อว่าปัญหาที่เกิดขึ้นเป็นเรื่องธรรมดา สามารถแก้ไขได้
2. การคิดที่ดีต้องใช้ข้อมูลหลายๆ ค้าน(ตนเอง สังคม วิชาการ)
3. เชื่อว่าข้อมูลมีการเปลี่ยนแปลงอยู่เสมอ
4. สนใจที่จะวิเคราะห์ข้อมูลอยู่เสมอ
5. รู้ว่าการกระทำของตนเองมีผลต่อสังคม
6. ทำแล้ว ตัดสินใจแล้ว เกิดความสบายใจและเต็มใจรับผิดชอบ
7. แก้ไขปัญหาในชีวิตประจำวันอย่างเป็นระบบ
8. รู้จักชั่งน้ำหนักคุณค่าของการกระทำกับสิ่งรอบๆ ด้าน