THE CHINESE CIVIL WAR
สงครามกลางเมืองจีน
กรกิจ ดิษฐาน: เขียน
ราคา 260 บาท
ขอมูลทางบรรณานุกรมของสำนักหอสมุดแหงชาติ
National Library of Thailand Cataloging in Publication Data
กรกิจ ดิษฐาน.
The Chinese Civil War สงครามกลางเมืองจีน.-- กรุงเทพฯ : ยิปซี กรุป, 2562.
304 หนา.
1. สงครามกลางเมือง. 2. จีน--ประวัติศาสตร. I. ชื่อเรื่อง.
951.042
ISBN 978-616-301-676-8
c ขอความในหนังสือเลมนี้ สงวนลิขสิทธิ์ตามพระราชบัญญัติลิขสิทธิ์ (ฉบับเพิ่มเติม) พ.ศ. 2558
การคัดลอกสวนใดๆ ในหนังสือเลมนี้ไปเผยแพรไมวาในรูปแบบใดตองไดรับอนุญาตจากเจาของลิขสิทธิ์กอน
ยกเวนเพื่อการอางอิง การวิจารณ และประชาสัมพันธ
สงครามกลางเมืองจีน
บรรณาธิการอำนวยการ : คธาวุฒิ เกนุย THE CHINESE
บรรณาธิการบริหาร : สุรชัย พิงชัยภูมิ CIVIL WAR
ผูชวยบรรณาธิการบริหาร : วาสนา ชูรัตน กรกิจ ดิษฐาน
กองบรรณาธิการ : คณิตา สุตราม พรรณิกา ครโสภา ดารียา ครโสภา
เลขากองบรรณาธิการ : อรทัย ดีสวัสดิ์
พิสูจนอักษร : รีดเดอรปารตี
ศิลปกรรม : คีย ริชเนสส
ผูอำนวยการฝายการตลาด : นุชนันท ทักษิณาบัณฑิต
ผูจัดการฝายการตลาด : ชิตพล จันสด
ผูจัดการทั่วไป : เวชพงษ รัตนมาลี
จัดพิมพโดย : บริษัท ยิปซี กรุป จำกัด เลขที่ 37/145 รามคำแหง 98
แขวง/เขตสะพานสูง กรุงเทพฯ 10240
โทร. 0 2728 0939 โทรสาร. 0 2728 0939 ตอ 108
www.gypsygroup.net
พิมพที่ : บริษัท วิชั่น พรีเพรส จำกัด โทร. 0 2882 9981-2
จัดจำหนาย : บริษัท ยิปซี กรุป จำกัด โทร. 0 2728 0939
www.facebook.com/gypsygroup.co.ltd
LINE ID : @gypzy
สนใจสั่งซื้อหนังสือจำนวนมากเพื่อสนับสนุนทางการศึกษา สำนักพิมพลดราคาพิเศษ ติดตอ โทร. 0 2728 0939
สงครามกลางเมืองจีน
THE CHINESE
CIVIL WAR
กรกิจ ดิษฐาน
ค�าน�าส�านักพิมพ์
THE CHINESE
CIVIL WAR
ั
ประเทศจีนมีประวัติศาสตร์ยาวนานกว่า 5,000 ปี มีท้งยุคสมัยท่เป็น
ี
ปึกแผ่นและยุคสมัยท่แผ่นดินแตกแยก เหมือนในบทแรกของนิยาย
ี
ั
ั
สามก๊กกล่าวว่า “เดิมแผ่นดินเมืองจีนท้งปวงน้น เปนสุขมาช้านานแล้ว
ก็เปนศึก ครั้นศึกสงบแล้วก็เปนสุข” ความแตกแยกในจีนมักเกิดขึ้น
ในช่วงหัวเลี้ยวหัวต่อทางประวัติศาสตร์ เช่น ยุคสามก๊กเกิดขึ้นในช่วง
ี
ั
ึ
�
ท่ราชวงศ์ฮ่นกาลังล่มสลาย ยุคห้าชนเผ่าสิบหกแคว้นเกิดข้นในช่วง
ิ
�
ึ
ราชวงศ์จ้นกาลังพินาศ ยุคห้าราชวงศ์สิบอาณาจักรเกิดข้นในยุค
ราชวงศ์ถังถึงกาลอวสาน
ั
ี
ยุคสมัยท่เกิดความแตกแยกคร้งล่าสุดในแผ่นดินจีนคือช่วง
ี
หลังการโค่นล้มราชวงศ์ชิง ความแตกแยกคราน้ไม่เพียงเป็นการ
�
แก่งแย่งกันของผู้กระหายอานาจกลุ่มต่างๆ แต่ยังเป็นการต่อสู้กันใน
ุ
ิ
ั
ิ
้
ุ
ุ
ั
ิ
เชงอดมการณ์ และยงเป็นจดสนสดของระบอบศกดนาราชาธิปไตย
เข้าสู่ระบอบประชาชนเป็นใหญ่ จึงมีความแตกต่างจากยุคแตกแยกใน
�
ี
อดีต สถานการณ์มีความซับซ้อน เก่ยวพันกับมหาอานาจภายนอก
ี
ระดับความเสียหายรุนแรงเพราะเทคโนโลยีด้านสงครามท่ก้าวหน้าข้น
ึ
ั
หากว่ากันด้วยช้นเชิงในทางยุทธศาสตร์แล้ว ความแตกแยกช่วง
็
สงครามกลางเมืองจีนอาจเทียบไม่ได้กับยุคสามก๊ก แต่ยุคสามก๊กก
ไม่อาจเทียบได้กับยุคสงครามกลางเมือง ในแง่การประชันอุดมการณ์
ั
ี
ั
และแสวงหาแนวร่วมในหมู่มวลชน เป็นคร้งแรกท่ข้วอานาจต่างๆ
�
พยายามดึงมหาชนเข้ามาเป็นพวก เพราะในยุคนี้ผู้ที่ได้รับการยอมรับ
ี
ี
จากมหาชนต่างหากท่จะครองแผ่นดินได้ หาใช่ผู้ท่แก่งแย่งตราหยก
และอาณัติสวรรค์เพื่อแสวงหาความชอบธรรมเหมือนเมื่อเกือบ 2,000
ปีก่อน
นี่คือเสน่ห์ของยุคสงครามกลางเมืองจีน
หนังสือ “สงครามกลางเมืองจีน” เล่มนี้จะพาท่านผู้อ่านสาวไป
่
้
ิ
ึ
ถึงท่มาของความขัดแย้งตงแต่เรมต้นจนถึงจุดจบของสงคราม ซ่งม ี
ั
ี
ความซับซ้อน ยากท่จะสรุปได้ง่ายๆ ว่า ใครคือผู้ร้าย หรือใครคือ
ี
พระเอก
เพราะประวัติศาสตร์ท่แท้จริงน้นจะไม่พยายามช้ชัดว่าผู้ใดคือ
ี
ี
ั
ตัวร้าย ผู้ใดคือคนด เพราะในโลกเทาๆ ท่เราอยู่น ทุกคนล้วนแต่ทา �
้
ี
ี
ี
ผิดพลาดไปพร้อมกับท�าในสิ่งที่ดีงาม
บุคคลในอดีตก็เช่นเดียวกัน…
ส�านักพิมพ์ยิปซี
ค�าน�าผู้เขียน
THE CHINESE
CIVIL WAR
ประวัติศาสตร์ยุคสงครามกลางเมืองมีความซับซ้อนท้งในแง่ล�าดับ
ั
เหตุการณ์ แนวคิดเบ้องหลัง หรือแม้แต่บุคลิกของบุคคลสาคัญใน
�
ื
ี
ิ
เหตุการณ์ ท่สาคัญก็คือสงครามคร้งน้ยังไม่จบส้นลงในทางนิตินัย
ั
ี
�
ั
ี
ั
ิ
ั
ความสมพันธ์ระหว่างจีนแผ่นดนใหญ่กบจนไต้หวนยังเป็นความ
ื
สัมพันธ์ของคู่ตรงข้าม พร้อมท่จะประจันหน้าได้ทุกเมื่อ หากเง่อนไข
ี
และปัจจัยบีบบังคับให้สงครามเกิดขึ้นอีกครั้ง เพียงแต่การเผชิญหน้า
ั
ั
ระหว่าง “จีนท้งสอง” ไม่ได้คุกรุ่นเหมือนกรณีเกาหลีท้งสอง อีกท้ง
ั
รัฐบาลทั่วโลกต่างก็ยอมรับอย่างเป็นทางการแล้วว่า รัฐบาลจีนมีเพียง
หนึ่งเดียว นั่นคือรัฐบาลสาธารณรัฐประชาชนจีนที่แผ่นดินใหญ่
ี
แต่อย่างท่กล่าวไว้ข้างต้น แม้ชาวโลกจะยอมรับจีนเดียว แต่
ข้อมูลทางประวัติศาสตร์ของสงครามกลางเมืองมีมุมมองท่ต่างกันถึง
ี
3 มุมมอง คือประวัติศาสตร์นิพนธ์ของสาธารณรัฐประชาชน ประวัติ
ศาสตร์นิพนธ์ของสาธารณรัฐจีน และประวัติศาสตร์นิพนธ์ของบุคคล
ี
้
ี
ท่อยู่นอกเหตุการณ์น แต่ละฝ่ายมีความโน้มเอียงท่จะมองเหตุการณ์
ี
ผ่าน “แว่นขยาย” ของตัวเอง ดังนั้น การเขียนประวัติศาสตร์ช่วงนี้
ี
จึงต้องถ่วงดุลข้อมูลอย่างละเอียดท่สุดเท่าท่จะทาได้ เพ่อให้ความ
ี
�
ื
เป็นธรรมกับทุกฝ่าย
ั
ี
ี
ิ
้
หนังสือเล่มน้ เส้นเวลาท่ยาวนานต้งแต่ก่อนส้นราชวงศ์ชิง
และไปจบลงตอนท่เจียงไคเช็กหนีไปต้งหลักท่ไต้หวัน อันท่จริงแล้ว
ี
ี
ั
ี
ั
ั
้
หลงจากนนสงครามยงไม่จบเรยบร้อย แต่การอพยพไปไต้หวนของ
ี
ั
ั
ก๊กมินต๋งเป็นประหน่งสัญลักษณ์ของความพ่ายแพ้ และคือชัยชนะ
ึ
ั
อันเด็ดขาดของสาธารณรัฐประชาชนจีน
ี
ท่ผู้เขียนเลือกท่จะนาเสนอเหตุการณ์ต้งแต่ปลายยุคชิงลงมาก ็
ี
�
ั
เพ่อจะให้ผู้อ่านมองเห็นเง่อนไขและปัจจัยท่ทาให้จีนเผชิญความขัดแย้ง
ื
ี
ื
�
ยาวนานกว่า 4 ทศวรรษ ทั้งการแย่งชิงอ�านาจภายใน และเหตุที่ท�าให้
อ�านาจภายนอก (เช่น ญี่ปุ่น) เข้ามาแทรกแซงจนกระทั่งลุกลามกลาย
เป็นสงครามใหญ่
เพียงแต่ “สงครามกลางเมืองจีน” หรือ “การปฏิวัติจีน” มีข้อมูล
ื
ี
ื
และเร่องราวมากมายมหาศาล เป็นเร่องยากท่จะลงรายละเอียดได้
ท้งหมด บทตอนต่างๆ ในหนังสือท้ง 7 บทสามารถเขียนเป็นเล่ม
ั
ั
ต่างหากได้ในขนาดใหญ่โต ผู้เขียนจึงเน้นเอ่ยถึงเหตุการณ์โดยสังเขป
ื
�
และเรียบเรียงเน้อหาเป็นลาดับเวลาเพ่อความสะดวกในการย่อย
ื
ประวัติศาสตร์ช่วงนี้ และเป็นพื้นฐานในการศึกษาอย่างละเอียดต่อไป
ส�าหรับผู้สนใจ
ี
ผู้เขียนพยายามท่จะลดทอนตัวละครทางประวัติศาสตร์ออกให้
เหลือเพียงบุคคลท่สาคัญจรงๆ เพ่อป้องกันความสับสนของผู้อ่านท ่ ี
ื
ิ
ี
�
อาจหงุดหงิดกับการจดจาช่อภาษาจีน ดังน้น ในหลายกรณีจึงเลือกใช้
ั
�
ื
ี
คาแทนช่อของบุคคลในเหตุการณ์เป็นสรรพนามบุคคลท่สาม เหลือ
�
ื
เพียงเสาหลักของเหตุการณ์นั้นๆ
ยุคสงครามกลางเมืองจีนนั้นมีขุนศึก พลเรือน ผู้น�า กุนซือ ที่
มากมายหลายคน เช่นเดียวกับยุคสามก๊กหรือเลียดก๊ก การจะเอ่ยถึง
ื
ี
�
ื
ทุกคนอย่างละเล็กอย่างละน้อยจะเป็นเร่องท่น่าเหน็ดเหน่อยใจสาหรับ
การเขียนและอ่านจนเกินไป ขอเพียงติดตามเรื่องราวหลักในประวัติ-
ศาสตร์ ก็สามารถเข้าดื่มด�่ากับฉากหน้าในอดีตช่วงนี้ได้โดยไม่รู้สึกว่า
มันซับซ้อนจนเกินความเข้าใจ
ด้วยจิตคารวะ
กรกิจ ดิษฐาน
สารบัญ
THE CHINESE
CIVIL WAR
บทที่ 1
ปฐมบทแห่งหายนะ
-11-
บทที่ 2
แผ่นดินแตกเป็นเสี่ยง
-55-
บทที่ 3
ยุคสมัยแห่งขุนศึก
-101-
บทที่ 4
สมรภูมิแห่งจงหยวน
-147-
บทที่ 5
สงครามต่อต้านญี่ปุ่น
-193-
บทที่ 6
กั๋วหมินต่าง VS ก้งฉานต่าง
-241-
บทที่ 7
จุดจบของประวัติศาสตร์
-287-
บทที่ 1
ปฐมบทแห่งหายนะ
THE CHINESE
CIVIL WAR
คนป่วยแห่งเอเชีย
สาหรับนักอุดมคต การปฏิวัติซินไฮ่ในปี 1911 เปรียบเสมือน
�
ิ
ชัยชนะของประชาชนจีนต่อระบบศักดินา เป็นการสลัดโซ่ตรวนของ
ระบอบเก่า เป็นคบเพลิงแห่งยุคสมัยใหม่ท่จะพาจีนพ้นจากความ
ี
ี
ล้าหลัง และนับแต่น้ปวงประชาจะไม่ถูกระบอบท่คนไม่เท่ากันกดข ี ่
ี
อีกต่อไป
แต่ในความเป็นจรงการปฏิวติไม่ได้สวยหรเหมือนในทฤษฎ ี
ิ
ู
ั
ิ
ตรงกันข้ามมันคือจุดเร่มของความแตกแยกยาวนานของแผ่นดินจีน
ั
เป็นมูลเหตุของภัยพิบัตินานา ท้งการแก่งแย่งชิงดีของเหล่านักปฏิวัต ิ
นักฉวยโอกาส ขุนศึกผู้ละโมบ ผู้รุกรานต่างชาติท่แสนจะเห้ยมโหด
ี
ี
ี
ิ
คนทรยศขายชาต และนักเซ็งล้สงคราม มันคือมูลเหตุท่ทาให้ผู้คน
�
ี
ล้มตายหลายสิบล้านคน ในเวลากว่า 30 ปี หลังการปฏิวัติโค่นล้ม
ราชวงศ์ชิง คนจีนแทบไม่เคยได้อยู่อย่างผาสุก
ต้นสายของความหายนะเหล่าน้ต้องย้อนกลับไปช่วงปลาย
ี
ราชวงศ์ชิงก่อนการปฏิวัติซินไฮ่
THE CHINESE CIVIL WAR
12
ช่วงปลายราชวงศ์ชิง ขณะท่โลกตะวันตกปฏิวัติอุตสาหกรรม
ี
ก่อร่างสร้างระบบทุนนิยม และปฏิรูป (และปฏิวัติ) การปกครองให้
เป็นไปตามเสียงประชาชน จีนกลับยังมะงุมมะงาหรากับโลกทัศน์แบบ
ิ
ั
เก่า เย่อหย่งว่าตนเองเป็นศูนย์กลางของจักรวาล มองฝร่งเป็นเพียง
พวกป่าเถื่อน และจีนคือแดนศิวิไลซ์ที่สุดในโลกหล้า
ี
ทัศนะแบบจีนโบราณท่มองตัวเองเป็นศูนย์กลางของโลก เรียก
ื
�
ี
่
ื
ี
ว่า ระบบอารยชนคนเถ่อน หรือ หัวอ จ้อซว (華夷秩序) คาว่า หัว
๋
ี
ี
�
มาจากคาว่า หัวเซ่ย (華夏) ท่หมายถึงคนจีนและอารยธรรมจีน ส่วน
๋
ี
๋
�
ี
�
ี
คาว่า อ มาจากคาว่า หมันอ (蠻夷) ท่แปลว่าคนต่างชาติท่มิใช่คนจีน
ี
ี
ื
หรือคนท่รับวัฒนธรรมจีน ถูกดูแคลนว่าเป็นคนเถ่อน คนท่ถูกมองว่า
ี
ื
เป็นคนเถ่อนนอกวงวัฒนธรรมจีน ก็เช่น คนในเอเชียตะวันออกเฉียง
ใต้ ชาวเผ่าเร่ร่อนทางตอนเหนือ คนเผ่าทางภาคตะวันตก เป็นต้น
ั
ต่อมาเมื่อจีนคบค้ากับชาวตะวันตก ก็ยังไม่วายเหมารวมฝร่งว่าเป็น
พวกคนเถื่อนไปด้วย ทั้งๆ ที่อารยธรรมของชาวตะวันตกไม่ยิ่งหย่อน
ไปกว่าจีน และนับวันยิ่งจะเหนือกว่า “หัวเซี่ย” ในทุกๆ ด้าน
ี
ั
ิ
ตัวอย่างการดูหม่นฝร่งท่เห็นได้ชัดคือ กรณีคณะทูตอังกฤษท ่ ี
ี
�
�
นาโดยจอร์จ แมคาร์ทนีย์ ผู้แทนของราชสานักพระเจ้าจอร์จท 3 หรือ
่
Macartney Embassy เดินทางมายังราชสานักของพระเจ้าเฉียนหลง
�
แห่งราชวงศ์ชิง หมายจะขอให้จีนเปิดประเทศค้าขาย แต่การเจรจายัง
ิ
ึ
ไม่ทันเร่มก็เกิดปัญหาข้น เพราะฝ่ายจีนเรียกร้องให้คณะทูตต้องหมอบ
ั
็
ั
ี
้
ั
ั
ั
ิ
กราบถวายบงคมจกรพรรด 9 ครงตามธรรมเนยม และเปนสญลกษณ ์
ี
ของการยอมศิโรราบของพวก “หมันอ๋” จากแดนตะวันตกต่อโอรส
ั
สวรรค์ ผู้ปกครองแผ่นดินใจกลางโลก (จงก๋ว) แต่คณะราชทูตไม่
ั
ยินยอม แม้จะมีการเจรจาให้หมอบกราบแค่คร้งเดียวก็ตาม จนเจรจา
สงครามกลางเมืองจีน
13
ป้อมต้าก ระหว่างทางจากเทียนจินไปปักก่ง หลังถูกกองทัพอังกฤษ-ฝร่งเศสโจมต ใน
ู
ี
ิ
ั
สมรภูมิที่ป้อมต้ากู จะเห็นศพทหารต้าชิงที่นอนกลาดเกลื่อน, ภาพโดย Felice Beato
ช่างภาพชาวอังกฤษ เมื่อปี 1860
(ภาพ public domain)
กันให้ถวายบังคมแบบฝรั่งด้วยการคุกเข่าข้างหนึ่งแล้วค้อมศีรษะลง
�
ี
ี
การกระทาต่อคณะทูตแมคาร์ทนีย์ เป็นตัวอย่างท่ดีท่แสดงให้
ื
เห็นถึงทัศนะท่จีนมองตัวเองเป็นศูนย์กลางโลก และประเทศอ่นๆ จาก
ี
แดนไกลเป็นเพียงพวกชายขอบไร้อารยธรรม
ั
ไม่เพียงเท่าน้น ในเอกสารทางการของจีนยังมักเรียกผู้แทนหรือ
ี
คู่กรณีต่างชาติจากโลกตะวันตกว่า “พวกอ๋” เช่น การเรียกพวกรัสเซีย
ื
ี
ี
ว่า “อ๋” ในช่วงท่มีการตกลงแบ่งพรมแดนกันสมัยพระเจ้าเฉียนหลง หรอ
แม้แต่ในเอกสารทางการทูตและเอกสารอ่นๆ ท่เก่ยวข้องกับชาวอังกฤษ
ี
ี
ื
THE CHINESE CIVIL WAR
14
ื
ึ
ี
ก็เรียกพวกเขาว่า “อ๋” ซ่งเร่องน้อังกฤษทราบในกาลต่อมาและเป็นเหต ุ
ี
ให้มีการกดดันให้จีนผ่านสนธิสัญญาให้หยุดเรียกพวกเขาเป็นคนเถ่อน
ื
ทัศนคติน้เร่มถูกบดจนป่นปี้ทีละน้อย หลังจากจีนพ่ายแพ้
ี
ิ
อังกฤษในสงครามฝิ่น 2 ครั้ง
ั
สงครามฝิ่นคร้งแรกในปี 1842 พระเจ้าต้าวกวงทรงวิตกกับการ
�
ั
ระบาดของฝิ่นท่พวกอังกฤษนามาขายให้คนจีนเสพติด ท้งยังดูดเงิน
ี
ทองออกไปจากระบบเศรษฐกิจของประเทศ จึงทรงส่งให้ปราบการค้าฝิ่น
ั
ให้สิ้น แล้วท�าลายสินค้าอันตรายเสียโดยไม่ได้ชดใช้ค่าเสียหายให้กับ
�
้
อังกฤษ โดยหาได้แยแสว่าฝิ่นเป็นสินค้าอันลาค่าของอังกฤษ หาไม่
�
�
ี
แล้วคงไม่มีฉายาว่า “ทองคาสดา” และหาได้สาเหนยกว่าอังกฤษท ี ่
�
ี
�
�
ื
กาลังด่มดากับความสาเร็จของระบอบทุนนิยม มีกองกาลังอันแข็งแกร่ง
�
่
�
ที่พร้อมจะปกป้องระบอบทุนนิยมที่ไร้หัวใจได้ทุกเมื่อ
ื
�
ึ
เม่อสงครามระเบิดข้น สาเภาไม้เก่าๆ ของจีนจึงพ่ายยับเยินให้
กับกองเรืออันเกรียงไกรของอังกฤษ จนจีนต้องยอมลงนามในสนธ ิ
สัญญาหนานจิง สูญเสียอธิปไตยบางส่วนให้ต่างชาต ต้องเปิดเมืองท่า
ิ
ี
กว่างโจว, เซ่ยเหมิน, ฝูโจว, หนิงป่อ และเซ่ยงไฮ้ให้กับชาวตะวันตก
ี
เท่ากับเสียการควบคุมจุดยุทธศาสตร์ทางทะเลไปโดยปริยาย และยัง
ต้องยกเกาะฮ่องกงให้กับอังกฤษ ถือเป็นการสูญเสียดินแดนให้กับฝร่ง ั
คร้งแรกของจีน ท่สาคัญจีนต้องอนุญาตให้ค้าขายฝิ่นได้อย่างเสร
ี
ี
ั
�
ิ
ี
�
ี
น่คือมูลเหตุท่ทาให้ระบบเศรษฐกิจของจีนย่งตกเป็นทาสทุนนิยม
ตะวันตก ประชาชนติดฝิ่นจนไร้สมรรถภาพ
แต่พวกฝร่งยังไม่ยอมพอและจีนยังไม่ยอมแพ้ จนท้งสอง
ั
ั
ี
ี
ั
กระทบกระท่งกันอีก สงครามฝิ่นคร้งท่สองในปี 1856 คราวน้อังกฤษ
ั
ั
ไม่ได้เล่นคนเดียว แต่ฝร่งเศส สหรัฐอเมริกา และรัสเซียพากันอ้าง
สงครามกลางเมืองจีน
15
ี
ื
ึ
ี
เหตุเพ่อรวมหัวกันรุมท้งจีน เพราะสบโอกาสท่จะขย้จีนให้ลงนามใน
สนธิสัญญาท่เป็นคุณกับพวกเขา (บนความเสียหายของอีกฝ่าย)
ี
ิ
ั
ี
สงครามคร้งน้กินเวลา 2 ปี ไปส้นสุดในปี 1858 ด้วยความพ่ายแพ้
ของราชวงศ์ชิง ต้องยอมลงนามในสนธิสัญญาเทียนจิน อนุญาตให้
ั
ชาติตะวันตกต้งสถานทูตในกรุงปักก่ง อนุญาตให้คนต่างชาติเดินทาง
ิ
ั
�
ี
ในจีนได้อย่างเสรีจากเดิมท่เคยห้ามกระทาเช่นน้น บีบให้เปิดเมืองท่า
เพิ่มเติม และเสียดินแดนเหนือแม่น�้าเฮยหลงเจียงให้กับรัสเซีย
แต่อีก 1 ปีต่อมา กองทัพต้าชิงเกิดความขัดแย้งกับกองทัพฝร่ง
ั
อีกท่ป้อมต้ากูใกล้กับเมืองเทียนจิน เน่องจากผู้บัญชาการป้อมไม่ยอม
ื
ี
ิ
�
ให้กองทัพติดตามขบวนทูตอังกฤษมุ่งหน้าเข้าไปยังปักก่ง ทาให้ท้ง
ั
2 ฝ่ายปะทะกัน ยกแรกทัพต้าชิงสกัดทัพอังกฤษเอาไว้ได้ สร้างความ
ิ
�
ั
ยินดีปรีดาให้กับราชสานักย่งนักเพราะถือเป็นชัยชนะแรกๆ ต่อฝร่ง
ั
หลังจากพ่ายรวดมาเกือบทุกคร้ง แต่พวกชิงดีใจได้ไม่นาน ในปีถัดมา
ั
อังกฤษกลับมาอีกพร้อมด้วยกองกาลังผสมฝร่งเศส พยายามตีป้อม
�
�
�
ั
�
ต้ากูให้ได้ แล้วก็ทาได้สาเร็จ ขณะน้นเองราชสานักชิงพยายามเจรจา
ึ
ี
ั
กบทูตองกฤษ แต่ทตอังกฤษหยามหม่นฝ่ายจน จงถูกจบกุมตวไว แต่
ิ
้
ู
ั
ั
ั
ั
ระหว่างน้นมีข่าวลือว่าทูตถูกลงโทษประหารด้วยการ “เฉือนพันคร้ง”
ั
ิ
คือการประหารด้วยการตัดช้นเน้อทีละช้นๆ จนกว่านักโทษจะตาย เป็น
ิ
ื
ิ
ั
่
�
ี
้
โทษททรมานและโหดเหยมยง ข่าวลอนยงทาให้องกฤษโกรธแค้น
่
ี
ิ
ี
้
ื
่
ฝ่ายจีนเป็นอันมาก
ิ
ั
ในท่สุดกองทัพอังกฤษ-ฝร่งเศสก็รุกคืบถึงกรุงปักก่ง พระเจ้า
ี
ั
เสียนเฟิงทรงตกพระทัยรีบหนีไปล้ภัยท่มณฑลเร่อเหอ กองทัพฝร่งจึง
ี
ี
จัดการควบคุมปักก่ง ทาการปล้นชิงและเผาพระราชวังฤดูร้อนอัน
�
ิ
ี
งดงามตระการตา 2 แห่ง คือพระราชวังอ้เหอหยวน และพระราชวัง
THE CHINESE CIVIL WAR