VourlaMag Ağustos 2019

Yabancı oranı nedir bu ziyaretçi Büyük bir sorun var. Bizim, şarap büyük köyünde yaşıyorsun di-
sayısının? üreticileri olarak tek beklentimiz yorlardı. Köyümüz moda oldu
var. O da şu: Yerel idarelerin, kay- demek ki. Demek ki sadece AVM
Yüzde 18’i yabancı. Daha çok makamlığım, valiliğin, devletin ve yapmakla, bina yapmakla olmu-
İstanbul’dan geliyorlar. belediyenin, şu saldırı altındaki yor. Mahvolan şehirler, yürüye-
toprakları koruması. Tek beklen- meyen trafikler, siyasi olarak da
Şu da var. Buraya gelen 93 bin timiz budur. Resmen saldırı var bir kültürsüzlüğün had safhaya
ziyaretçi Antalya’ya gelen 2 burada. İnsanlar saldırıyor. Büyük çıkması insanları bezdirdi. Gü-
milyon ziyaretçiyle aynı katma bir göç var buralara. 59 yaşında- zelim İstanbul’dan tarihinde ilk
değeri yaratıyor. Üstelik bizim asıl yım, hayatımda ilk defa İzmir’in defa ters göç başladı.
sezonumuz Temmuz değil, Ağus- İstanbul’dan göç aldığını görüyo-
tos değil. Tam tersine, biz şimdi rum. İzmir hep göç verirdi. Hem Ben 22 yıldır kendimi Urla’ya
azalırız. Biz off season’larda de genç beyin göçü verirdi. Şimdi adadım. Her şeyimi buraya koy-
doluyoruz. Eylül, Ekim, Kasım’da. buralara gelen insanlar emekli dum. Ben buraya, bu topraklara
Aralık’ta Ocak’ta biraz düşer ama falan da değil. İki üniversite me- aşığım. Ama bu toprakları koru-
Mart, Nisan, Mayıs aylarında zunu, düzgün insanlar buralara mak artık bizim başarabileceği-
burada yollar tıkanır. yeni hayatlar kurmaya geliyor. miz bir şey değil. Buraları Bakan-
Niçin? Ben eskiden İzmirliyim lık korumalı. Buralarda koruma
Bölgede aşırı göçten kaynakla- dediğimde, ülkenin üçüncü amaçlı şehircilik planları yapıl-
nan sorunlar oluyor mu? ması gerekiyor. Çünkü saldırı var.
Türkiye’nin son 20 yıldaki kültürü
bu: Yap, sat, yok et! Beton yap,
yok et!

2011 yılında henüz yasaklar yok-
tu… Ertuğrul Özkök, Figen batur,
Güneri Civaoğlu gelmişlerdi
buraya. Figen Batur demişti ki o
zaman, “Urla’yı ben hep duyarım
ama Urla’nın içi müthiş bir hayal
kırıklığı oldu bende. İnanılmaz bir
tabela kirliliği, eski binaların, eski
taşların yanında briketler, sanayi
bölgesi deseniz savaş sonrası
Afganistan görüntüsü Urla bu
mu yani derken, bu bağ yoluna
saptık. Hayatımda gördüğüm en
düzgün bağlar… Ve hayallerim
bir kez daha yeşerdi, demek bu-
rası yeniden toparlanabilir de-
dim. Siz buraya Saklı Vadi diyin
bence” dedi.

Belediye Başkanımızla yeni top-
lantı yaptım ve dedim ki, ben 8
senedir Figen Hanım’ın dediğini
yapacak vakit bulamadım, ama
şimdi bunu lütfen yapalım…
8028 sokağı değiştirelim, buraya
Saklı Vadi diyelim, Güzel Vadi
diyelim, Yeşil Vadi diyelim…

51

VOURLmAag

BİLGE BENGİSU
ÖĞÜNLÜ

Bilge Bengisu Öğünlü ve Reha Öğünlü,
Urla’nın ilk butik şarap üreticileri.
2002 yılından beri Urla’da şarap üretimiyle
ve “Bağ Yolu” turizmiyle uğraşıyorlar.
Bilge Bengisu Öğünlü ile yaptığımız
röportajda, bağbozumu şenliklerini, Urla’da
bağcılığın dününü ve bugününü konuştuk.

Röpotaj; Neslihan Acu

52

53

VOURLmAag

Bağbozumu size ne ifade edi-
yor? Ziyaretçilere açık bir prog-
ramınız oluyor mu o dönemde?

Bizim hasat dönemi insanı çok geçiyoruz. Yani şarap yapımına faydalı lezzet maddeleri şıraya
heyecanlandıran bir dönem. başlıyoruz. Elbette ki çok yorucu giriyor, kabuk iyice eriyor, ince zar
Bütün sene yetiştirdiğimiz ürünü bir gün oluyor. Gecenin 11’ine gibi kalıyor. Sonra o kabukları,
bir günde topluyoruz. Bir sürü dek sürüyor. yani cibreyi gübre olarak kulla-
beklenmedik şey olabilir. Tüm yıl nıyoruz. Kırmızı şarap böylece
boyunca sürekli geziyor, kontrol Üzümler toplandıktan sonra oluşmuş oluyor. Çelik tanklarda
ediyoruz ama yine de üzüm sey- neler yapılıyor? belli bir süre bekletiyoruz. Tortu-
rek olabilir ya da hastalık gelmiş sundan ayırıyoruz. Fıçılara koyu-
olabilir. Şayet her şey olumluysa Süreç şöyle. Mesela kırmızı şarabı yoruz. Bu süreç minimum 3 sene
ve üzümler olgunsa, hastalıksızsa anlatayım. Üzümleri topladık. sürüyor. Sonra da şişeleme süreci
çok büyük keyif oluyor tabii. Sonra kırıma giriyorlar. Saplar başlıyor. Damak tadına göre, tek
Ziyaretçilere açık bir etkinlik ayrılıyor, aynı zamanda taneler tip üzümden üretilmiş şaraplar
olamıyor ne yazık ki. Bizim için patlatılıyor. Üzümler tanka giri- şişeleniyor ya da karışım yapılıyor.
her üzüm çok kıymetli. Bağa yor. Belli bir soğukluğa getiriliyor.
asla yabancıları sokamıyoruz. O Maya konuluyor. Fermantasyon Urla’da Bağbozumu’nun tarih-
nedenle, Bağbozumu’nun turistik başlıyor. Yani şıranın içindeki çesi nedir?
tarafıyla ancak büyük firmalar şeker alkole dönüşüyor, aynı
ilgilenebiliyor. zamanda kabuktaki renk madde- Biz Urla’ya 2002 yılında geldik.
Biz beyaz üzümlerin kesimini 15 leri, yani fenoller ve diğer sağlığa 2003’te ekimlerimiz bitti, o za-
Ağustos’ta yapıyoruz. Bir hafta
on gün sonra da Merlot ve Shi-
raz üzümleri kesiyoruz. Cabernet
üzümler ise eylül ayında kesiliyor.
Kesimleri bir günde yapıp bitir-
memiz gerekiyor. Çünkü şarap
üretimi bekleme diye bir şey
kabul etmiyor. Diyelim Cabernet
Sauvignon hasadı yapacağız.
Tankın kapasitesine göre, bir
günde o tankı dolduracak kadar
üzüm toplamamız lazım.
Sabah 5’te kalkıyoruz. 10’da
kesim bitiyor, böylece kasalar
soğuk hava deposuna girebiliyor-
lar. Sonra kırım başlıyor. Sabahın
o erken saatinde başlamamızın
nedeni, üzümleri gün sıcağıyla
ısınmadan toplamak. Aromaların
kaybolmaması için bu şart. Bazı
şarap üreticileri hasadı gece yapı-
yorlar mesela.
Biz erken saatleri tercih ediyoruz.
Sonra hep birlikte güzel bir
kahvaltı yapıyoruz. Öğlen oldu-
ğunda toplayıcılar gidiyor. Biz
sonra kırım, mayalama gibi işlere

54

salgınında su yerine şarap içenler
hayatta kalmış. Su çok çabuk
kontamine olduğu (kirlendiği)
için, alkollü içecekleri tüketenler
hayatta kalabilmiş.
Tabii Hıristiyanlıkta çok özel yeri
olan bir içecek. Ama dini anla-
mından ayırıp, gıda değerini,
insanı rahatlatıcı, aileyi birleştirici
özelliğini göz önünde tutar-
sak, bu yönleriyle de çok kutsal
bir içecek. Ve eski zamanlarda
fermantasyon kinetikleri bilinme-
diği için mucizevi bir ürün olarak
görülmüş hep.

Sizin şarap üretimine ilgi duy-
maya başlamanız hangi süreçte
oldu?

mandan beri üretimdeyiz. dağıtılması vs gibi. 2000’lerin Benim gençliğimde, açıkçası, kül-
Ben geldiğimde bir hasat şenli- başında bandrol yasası çıkınca, türel anlamda şarabın çok da hoş
ği vardı. Belediye düzenliyordu. çocukları gençleri özendirmeme bir yeri yoktu. Çok ucuza satılan
Üreticiye yetiştirdiği güzel kar- adına Bağbozumu şenlikleri dur- kötü şaraplar vardı piyasada.
puz, üzüm vb için madalya veri- duruldu. 90’larda ABD’de yaşıyordum. Bir
liyordu. Keyifli bir kasaba şenliği gün bir radyo programına denk
halindeydi. Biz de 2005 yılında Bağbozumu şenliklerinin artık geldim. Türkiye’de gençler ara-
bir madalya almıştık, en güzel yapılmaması kültürel olarak ne sında şarap trendinin yükseldiği
Cabernet Sauvignon’u ürettiği- anlama geliyor? falan söyleniyordu. Dünyada o
miz için. zamanlar şöyle bir değişim yaşa-
Bağbozumu’nun tarihçesine Kültürel olarak çok şey kaybe- nıyordu: ABD gibi gastronomi
gelince… 1940’larda herkes Kum diyoruz. Bu ürün bir şifa ise, kültürü olmayan ülkelerde bile,
Plajına gidermiş, piknik yapılır- üzümün şarap olma yolundaki çok yaygın yemek programları
mış. Denize girmek şifa kabul serüveninin başlangıcını kaybe- başlamıştı. Gurmeler, şefler tv’ler-
edilirmiş. O gün, yani 14 Ağus- diyoruz. Şaraba sağlıklı bir ürün, de boy gösterip duruyorlardı.
tos çiftçinin nefes aldığı bir gün bir gıda olarak bakarsak... Ki Şarap gastronominin bir parçası
olarak kutlanırmış. öyle, tarihte birçok insan şarapla olduğu için, insanlar şaraba da
1970’lerde değişik etkinlikler beslenmiştir. Kalorisi yüksek, bes- ilgi duymaya başladılar. Türki-
olmuş. Togalar giyilerek şarap leyici bir ürün... Ortaçağ’da veba ye’de de bu durumun bir yansı-
ması oldu demek ki.
Biz bu işlere bir merakla başladık.
ABD’ye dünyanın her yerinden
şarap geliyor, Türkiye’den niye
gelmiyor merakıyla bu işe girdik.
Burada ilk butik üretici biziz.
Fransız üzümleri ile başladık. Bize
mesela niye sizde Öküzgözü yok
diye soruyorlar. Üzümün milliyeti
yok bence. Bence bu toprağa
uyan ya da uymayan üzüm cinsi

55

VOURLmAag

var sadece. Biz buraya geldiği- Bizde Cabernet Sauvignon üre- durumda. Mesela Fransa’da
mizde önce Cabernet’yi denedik timi çok fazla. Merlot ve Shiraz tüketimde düşüş var. Alkolsüz
ve iyi tuttu. daha az. Chardonnay çok az. fermente ürünlere büyük rağbet
Chardonnay ve Rose şişelerimiz var.
Butik şarap üreticisi olarak çabuk bitiyor her yıl. Çünkü çok
tanımlıyorsunuz. Nedir “butik” az üretiyoruz. Biz de bu durum- Biraz da “Urla Bağ Yolu”ndan
üretim? da Cabernet’leri kesip, yetmeyen bahsedelim.
üzüm cinslerine çevirmeye çalışı-
Esas olarak, kendi bağından yoruz. Dünyanın birçok yerinde birlikler,
topladığın üzümlerle üretim yap- bağ yolu rotaları var. Bu aslında
maktır. Ama bunu herkes kabul Butik şarapçılık, genel anlamda firmaların birleşerek destinas-
etmiyor. Bazısı miktarla sınırlıyor şarap üretimini nasıl etkiledi? yon pazarlama yöntemi. Biz de
butik üretimi. Kimi butik şarap- Urla’yı bir agro-turizm merkezi
çılar başka bağlardan da üzüm Küçük firmaların sektöre girişiyle, olarak tanıtmak için bu birlikteliği
alabiliyor. Ama o zaman ürün eti- büyük firmalar, o pahalı sektöre kurduk.
ketinde “Single vineyard” yaza- yani butik üretime de yöneldiler. Bu tarz turizm çok önemli. Bu tip
maz. Ürün üzümlerin toplandığı Kendi butik markalarını oluştur- turizme meraklı insanlar, gittikleri
yerde şişelendiğinde etikette “Es- dular. Butik şarapçılığın en büyük yerlerin tarihine doğasına yiye-
tate bottled” damgası olur. Yani, maliyeti soğutucu sistemlerden, ceklerine meraklı insanlar olu-
bu damga, üreticinin tüm süreci fıçılardan vb kaynaklanıyor. yorlar ve bu turizmin sadece bağ
üzümün toplanmasından şarabın Büyük firmalar bu alanlarda yolundaki firmalara değil, tüm
şişelenmesine dek kontrol altında yatırım yaparak üst segmente esnafa katkısı oluyor. Yani bir
tuttuğunu gösterir. de ürün vermeye başladılar. Aynı “bağ yolu” kurulunca tüm bölge-
Kaliteli şarabın üretimi çok mas- zamanda teknolojiyi yenileyerek, ye faydası oluyor. Şarap tüketicisi
raflıdır. Tek bağlı, katkısız bir soğutucu kullanarak alt segment eğitimli bir kitle olduğu için, pan-
ürün gerçekten pahalıdır. Kaliteli ürünlerinde de kaliteyi sağladılar. siyonda bile kalsa, yöresel ürünü
bir şarap için, şeker ya da aroma Öncesinde, soğutma sistemleri tercih ediyor, keşfetmeye meraklı
maddesi asla kullanılmamalı. Şi- olmadığı için fermantasyonu bile oluyor.
şelerde kullanılan mantar kalitesi tamamlayamıyorlardı. Çok kötü Yerli ve yabancı gastronomi turla-
de çok önemli. şaraplar çıkıyordu o sistemde. rı oluyor şu anda. Yabancı dergi-
Yani butik şarapçılık sayesinde, lerde bu bağ yolu ile ilgili yazılar
Sizi diğer üreticilerden ayıran alt segment şaraplar da düzeldi. çıkıyor. Alaçatı’ya gelen turist,
özellikler neler? bizim bölgeyi de görmek istiyor.
Üretimde ve tüketimde dünya- Oradaki turizm derneğiyle ortak
Şarapları kendimiz yapıyor. Da- nın neresindeyiz? çalışmalarımız oluyor.
nışman kullanmıyoruz. Organik Yabancılar Türk şaraplarını bizim
sertifikalıyız. Bu sertifika üzüm Tüketimde dünyada kayda bile yerli tüketiciden daha fazla sevi-
için aldığımız bir sertifika. girmiyoruz. Çok ufak rakamlar yorlar. Damak tatları yakın geli-
Bağlarda tabii ki mantar hastalığı söz konusu. yor. Kalite ve lezzet olarak yakın
var, böcek sorunu var. Organik Üretim miktarlarımız da düşük. buluyorlar. Kendi memleketle-
tarımda kükürt ve bakır kullanı- Fransa’da en ufak kooperatifler rinde her zaman ulaşamadıkları
mı, bazı formlarda olmak kaydıy- bile 200 milyon litre şarap üre- bu tip şaraplara, burada, üstelik
la, serbesttir. Biz kükürt atıyoruz tebiliyor. Bizde böyle bir üretim daha uygun fiyatlarla ulaşıyorlar.
bitkiye. Bir de sistemik ilaçlar var, yok. Türkiye’de küçük ama de-
bunları organik tarımda kullana- ğerli bir sektör var. İhracat şansı Bağcılık için Urla’yı tercih etme-
mazsınız. Bunlar bitkinin içinden da yok. Hepsi yurt içinde satılıyor. nizin nedenleri?
çalışıyor, daha iyi koruyor. Ama Büyük firmalar ihracat için uğra-
üzümün içinde kalıyor. Yani üzü- şıyor. Sırf bizde değil, her ülkede Türkiye’de çok farklı, çok güzel
mü tükettiğinizde bu ilaçları da ihracat için uğraşıyorlar. Çünkü üzüm yetiştirme alanları var. 7
almış oluyorsunuz. iç piyasa her ülkede doymuş bölge mevcut Biz öncelikle buralı

56

Burada toprak
bağcılık için
çok uygun.
Kireçli killi bir
toprak. Müthiş su
tutuyor. Hiç sulanmasa
bile bağlar yemyeşil kalıyor.
Bu toprak, asmayı ve zeytini iyi
besleyen bir toprak…

olduğumuz için, gönül bağımız Amerika’dan Avrupa’ya yayılıyor. onu bilmiyorum.
yüzünden burayı seçtik. Bütün bağlar gidiyor Avrupa’da.
Burada toprak bağcılık için çok Şarap üretilemiyor. Anadolu’dan, Son olarak, yaptığınız iş sizi
uygun. Kireçli killi bir toprak. Urla’dan büyük ihracat olmuş o hangi nedenlerle mutlu ediyor?
Müthiş su tutuyor. Hiç sulanma- yıllarda. Museviler uğraşmış bu
sa bile bağlar yemyeşil kalıyor. ticaretle. Aracısız ticaret yaptıkları Bir kere, özgürce çalışabilme-
Bu toprak, asmayı ve zeytini iyi için o paralar Urla’ya eksiksiz geri nin, doğada olmanın verdiği bir
besleyen bir toprak… dönmüş o yıllarda. Büyük zengin- mutluluk var. Tarihi bir ürünü
lik dönemi yaşanmış. O ihtişamlı tekrar bu yörede canlandırmanın
Urla’da bağcılığın tarihteki evler hep o dönemden kalma. verdiği mutluluk var. Katma de-
yeri? Bölge zenginleşmiş. Şu anda tüm ğeri yüksek bir ürünü üretmenin
Türkiye’nin ürettiği miktardan mutluluğu var. Marka yaratmanın
Bu topraklarda her zaman bağ- daha fazlası o dönem Avrupa’ya mutluluğu var.
cılık yapılmış. Filoksera denen gönderiliyormuş. Ama şarap ola-
bir hastalık var, 1600’lü yıllarda rak mı, üzüm ya da şıra olarak mı

57

VOURLmAag Kemal Ergun;

“Verin Benim 1 Ağustoslarımı,
14 Ağustoslar sizin olsun”

Röportaj: Neslihan Acu

“Bağbozumu kutlamaları
14 Ağustos yani Rumi’nin 1
Ağustos’unda yapılırdı.

1993 yılına dek, kutlamalar
İçmeler’de gerçekleşiyordu.
Orada şifalı su var. 14 Ağustos
günü oraya lunapark geliyor-
du, çadır sinemaları geliyordu.
Çeşme otoyolu yapılıncaya
dek o bölge çok hareketliydi.
Otoyol yapıldıktan sonra orası
tamamen kaderine terk edildi.

Urla’da 2000’lerin ortalarına
dek, şaraplık üzüm neredeyse
hiç yoktu. Ama üzüm üretimi
bölgede her zaman var. Biri
“sultaniye” dediğimiz çekir-
deksiz, kurutmalık üzüm.
Diğeri de razaki dediğimiz
çekirdekli, sofralık üzüm.

Eski yıllarda bölgemizde
tütüncülük, bağcılık yapılıyor,
incir ağaçları var. Ama ağırlık
tütün ve üzümde. Kavalalılar
gelirken tütünü getirmişler
buraya. O dönemden sonra
üzüm giderek azalmaya baş-
lamış. Bağbozumunda incirler
toplanır kurutulurdu. Üzümler
kesilir kurutulurdu.

Şarap üretimi son 10-15 yıldır
var.

1900’lü yılların başlarında
filoksera hastalığından son-
ra Urla’da şarapçılık bitme

58

noktasına geliyor. Delice / deli zanlarda su ile o kül karıştırılıyor. Miladi 14 Ağustos
asma dediğimiz dağda bayırda Daha sonra teknolojinin gelişme- yani Rumi’nin
kendi kendine çıkan asmalara aşı siyle beraber, potasyum karıştı- 1 Ağustosu'nda
yapılmak suretiyle yeniden üzüm- rıyorlar. Üzümü önce küllü suya herkesin işi bitmiş,
cülük başlamış. Ama şarap yok. batırıyorlar. Bu işlem kurtlanmayı hasat tamamlanmıştı.
12 Eylül 1922 Urla’nın Kurtuluşu, engelliyor, üzümler altın rengi O gün kıyamet kopsa
Rumlar gidiyor. Burada bağcılıkla parlak sarı bir renk alıyor. Bu denize gidilecekti.
uğraşanlar Yunanistan’ın Naxos kurutma işlemi 14 Ağustos’tan Urla'da ve köylerinde
adasından gelenler. Nakşalı diyo- sonra başlıyor, Eylül’ün sonuna bir Allah'ın kulunu
ruz biz onlara. Nakşa çok dağlık dek sürebiliyor. bulamazdınız.
bir arazi. Ovası falan yok. Dağ- 14 Ağustos günü insanlar çalış-
larda yamaçlarda kayaları oyarak mazlardı. Yaprak sarması, biber 1984-85 tarihine dek “1 Ağus-
üzüm yetiştirmeye çalışmışlar. dolması, patlıcan yemeği, kat- tos” olarak kutlanıyordu bağ-
Çok çalışkan bir millet. Hatta mer, pişi tarzı şeyler yapılır, kavun bozumu. O dönemin belediye
Urla’da hala kullanılan bir deyim başkanı ilk defa “Bağbozumu
vardır. Çok çalışkan insanlar için, karpuzla birlikte, İçmeler’de Etkinlikleri” dedi. Çeşmealtı’nda
iri yarı çok iyi çalışan insanlar için kutlanırdı o gün. Kasaplar canlı Dionysos anısına sınırsız şarap
Nakşa gavuru gibi çalışıyor denir. hayvan kesip satarlardı. İzmir’den dağıtıldı, genç kızlar yalınayak
İçmeler’e otobüs seferleri vardı. üzüm ezdiler. O dönem Bağbo-
1922’den itibaren Nakşalılar, Daha sonra Kum Denizi keşfedil- zumu Şenlikleri olarak yapıldı
Rumlar burayı terk ediyorlar. Ka- di. 70’lerin başlarında. Kampların yani. 2 ya da 3 yıl sürdü bu şarap
lanlar delice asmalardan yeniden o bölgeye gelmiş olması nedeniy- ikramları. Sonra ürün yarışma-
üzüm üretiyorlar. O zamanlar le. PTT kampı, Karayolları, Eshot larına dönüştü. Kavun, en güzel
bağcılık, yeni sistemler gibi direk- kampı, Devlet Demiryolları, Polis, üzüm, en büyük üzüm salkımı…
lere tel gererek falan yapılmıyor. Şoförler kampı. Bölge yazın hare- En iyi ürünleri yetiştirenlere ma-
Bonsai ağacı gibi küçücük ağaç- ketlilik kazandı. dalyalar verildi.”
lar. Bağ kütüğü diyoruz, zamanı Barbaros, Kadıovacık, Birgi’de
gelince budanır ama sağlamdır. yaşayanlar ise direkt Karapınar’a
Aşılarla üretilenler sultaniye ve iniyorlardı. Zeytinler, Uzunkuyu
razaki. Bunlardan pekmez yapı- da.
lıyor, kuru üzüm yapılıyor. Kuru
üzüm ilçe ekonomisinde önemli
yer tutuyor.

Üzümleri kurutmak için, sığır
gübresi ile toprağı harç gibi ka-
rararak yerden 10-15 cm yüksek-
likte platformlar oluşturuluyor.
Önce bunlar kuruyor. Sonra da
üzümler o platformların üstünde
kurutuluyor.

Zenginler kağıt üstünde kurut-
muşlar. Ama normalde sergi
yerlerinde bu karışım kullanılıyor.
Üzümü daha hızlı kurutuyordu
herhalde. Gece çiğ varsa, yağmur
varsa üzümlerin üstü örtülür, her
gün ters düz edilir. Ama esas,
üzümleri sermeden önce yapılan
bir işlem var. İncir ağacını yakıp
külü elde ediyorsunuz. Büyük ka-

59

VOURLmAag

Tarihten

Koku Öyküleri

Bihter Türkan Ergül
Parfümör

Fatih Sultan Mehmet gül kokusuna hayranlığı ile bili- yemek sonrasında misafirlerine gül, amber ve fesle-
nir. Hatta Rumeli kavağını yaptırırken surların harcına ğen kokuları dağıtmıştır. Özelikle Hz. Muhammed’in
gül yaprakları ve gül esansı döktürmüştür. hadislerinde “Fesleğen kokusu ikram edildiğinde geri
Fatih Dönemi’nde 1478 yılında kurulan Topkapı çevirmeyiniz zira cenneten bir kokudur,” demesinin
Sarayı’nın Enderûn hastanesinde çocuk yaştaki koku ikramlarında fesleğenin tercih edilip dağıtılma-
öğrencilerin musiki ve güzel kokular (buhurdanlık) sında önemli bir yeri vardır.
ile tedavi edildiği, İstanbul’u ziyaret eden Baron J.B. Hz. Ali’nin: “Yılda bir defa da olsa, nergis kokusunu
Tavernier’nin Paris’te yayınlanan Topkapı Sarayı’na koklayın, çünkü insanın kalbinde öyle bir hal vardır
ait eserinde belirtilmektedir. ki, onu ancak nergis kokusu giderir”, “Koku kullanın.
Kösem Sultan tarçın kokusu ile bileklerine masaj Zira kimin kokusu güzel olursa, aklı artar ve kim ki
yaparmış. Tarçın kokusu enerji, coşku ve neşe verici elbisesini temiz tutarsa, sıkıntısı azalır,” şeklindeki de-
özeliğine sahiptir. ğerli sözler söyledikleri rivayet edilmektedir. Bundan
İslam dinin en güzel koku kullanımın sünnet olması dolayıdır ki Osmanlı gündelik hayatında dahi zerrin
nedeni ile Osmanlıların gündelik hayatında dahi kadeh ismi ile anılan nergis özellikle yaşlıların birbir-
ibadet edercesine güzel kokuları süründüklerini lerine ikramlarında çokça adı geçen bir kokudur.
söylemeden geçemeyeceğiz. Bunlara birkaç örnek de Yavuz Sultan Selim cuma günü divan toplantılarında
şöyle: amber kokusu sürermiş. Amber, iktidar ve gücün
Osmanlı döneminde bir konağa kız görmeye gidil- sembolüdür.
diğimde kız beğenilir ve talip olunursa ona zambak Hatice Sultan nar ve karanfil kokularını tercih etmiş-
kokusu hediye götürülür. Görücü gelindiğini fark tir. Her ikisi de hiperaktifliğe iyi gelir.
eden aile evlendirmeye münasip kızları var ise bunu Hürrem Sultan bel bölgesine gül yağları sürerdi.
ifade etmek için karanfili şerbet ikram ederlerdi. Bu Gül yağı kas gevşetici özeliği sahip olmakla birlikte
ikram yapılmazsa bu, kız vermeye gönülleri olmadı- doğumu kolaylaştırır. Afrodizyak özeliği taşıyan gül
ğının anlamına gelirdi. aynı zamanda zekayı geliştirir. Hamamda da ebegü-
Osmanlı ordusunda görev alan yeniçerilerin çiçek meci ile saçlarını durularmış. Ebegümeci sıcak suda
kokması uygun olmadığından yeniçeriler daha baha- bekletildiğinde hoş bir koku bıraktığı gibi saça da
ratlı daha sert kokuları tercih ederlerdi. yumuşaklık verir.
Evlenirken muhakkak çeyiz sandıklarında karanfil, Hürrem Sultan ve bazı sultanlar da doğumları sıra-
gül, yasemin, menekşe gibi kokular bulunurdu. sında odalarında oud ağacı, amber, laden, akgünlük
Eşini yeni kaybetmiş dul olan bayanların koku sür- ve kara günlük gibi otları yakarak odalarını tütsüle-
mesi pek hoş karşılanmadığı için belli bir süre koku mişlerdir.
kullanmazlardı. Nurbanu Sultan hamamda saçlarına papatya yağı
Manolya kokusu ergenliğe yeni girmiş genç kızların sürerdi. Papatya stresi azalttığı gibi güven artırıcı
tercih ettiği bir kokuydu; büyüdüklerinin artık genç özeliği sahiptir. Öfke ve karamsarlık anlarında kulla-
kız olduklarının bir simgesi gibiydi. O döneme kadar nılabilir.
ister kız ister erkek olsun çoçuların koku sürmelerine Venedik asıllı olan Nurbanu Sultan soylu bir ailenden
pek izin verilmezdi. gelmesi sebebi ile birçok ayrıcalığı yaşam kalitesine
Sultan Ahmed şehzadelerinin sünnet düğününde katmıştır. Saçlarına zaman zaman menekşe, papatya
ve zambak kullanır, bileklerine gül ve süsen kokuları
60

61

VOURLmAag

62

sürerdi. Venedik’li pek çok soylu kadının kullandığı
imbikten geçirilmiş tarçın, kafuru, limon ve karanfille
hazırlanan, ağız suyu denilen bu karışımın, ağız ko-
kusunu engellemek için kullanılması alışkanlığını Os-
manlı Haremine taşımış olan da Nurbanu Sultandır.
Bu kültür bazı dönemlerde İzmir’li Musevi ailelerinde
sık sık görülmüş hatta özel davetlerde misafirlere
yemekten sonra ikram edilirmiştir.
Padişahlara ait yapılan camilerin açılışarı cuma günü
namaz saatinde yapılırdı. Ve açılmadan aynı gün
sabah ezanı ile birlikte cami duvaları gül suyu ile
yıkanmaya başlanırdı.
Sultanlar ve kadın efendilere nevhaniler tarafından
hazırlanan özel karışımlar mevcuttu. Kış aylarında
ısınmak için hamamda kremlerin ve sabunların içine
tarçın, kafuru gibi kan dolaşımı hızlandıran kokular
karıştırılırdı ki üşüme hissi azalsın ve üşütüp hasta
olmasınlar diye. Yaz aylarında ise nane, kekik, defne
gibi kokulardan hazırlanan macunlar ve sabunlar
kullanırlardı. Teni serin tutmak, ferahlatmak ve en
önemlisi ter kokusunu önemlemek için bu tür ka-
rışımları başta Hürrem Sultan olmak üzere birçok
hanedan mesubu kullanmıştır.
Mimar Sinan çizimlerini yaparken portakal kabukları-
nı sıkarak eline sürerdi. Portakal esansı dikkati artırdı-
ğı gibi hafızayı da güçlendirir.
Kanuni Sultan Süleyman’ın emri ile camilerin şadır-
vanlarına limon çimeni esansı dökülürdü ki bu esan-
sın kokuyu önleme özeliğinden dolayı ayaklar esanslı
bu abdest suyu ile yıkandığında kokmazdı.
II. Abdülhamit göz hapsinde olduğu yıllarda neroli
ve mimoza esanslarını kullanmıştır. Özel eşyaları
arşivlenirken değerli eşyaları arasında bulunan koku
şişesinin içinin mimoza kokuttuğu söylenir. Neroli
cesaret ve metanet verici özeliğine sahiptir.
Yine II. Abdülhamit cuma selamlığına giderken
bileklerine oud ve misk kokularını sürdüğü kayıtlar
arasında yer almaktadır.
On sekizinci yüzyılın başlarında konaklarda çıkan
yangınların çoğalması sebebi ile evlerde kızartma ya-
pılması yasaklandı. Bunun yerine cuma günleri mesir
yelerinde yapılabilmesine izin verildi ve bazı yerler
belirlendi. Cuma günleri birçok kişi özelikle bahar ay-
larında ve yaz aylarında kızartma ve piknik için dışarı-
da olabiliyordu. Bu da görücüye çıkacak kızlar için
hazır bir ortamdı. Evlenme çağı gelmiş kızlar genelde
manolya, ıhlamur tercih etmişlerdi. Yasemin, gül ve
iğde gibi kokuları genelde evli kadınlar kullandığı için
genç kızların kullanması pek hoş karşılanmazdı.

63

VOURLmAag

Karın Estetiği

Abdominoplasti

Op. Dr. Özgür Erdem
Estetik, Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahi Uzmanı

Karın estetiği, genellikle karnın katlanması ile
ortaya çıkan fazlalık deri ve derialtı dokunun
karnın orta ve alt kısmından çıkarılması ve
karın duvarı ile karın kaslarını sıkılaştıran büyük
cerrahi girişimlerden biridir. Bu girişim genellikle
karnın sarkık olan görünümünü dramatik bir şekil-
de düzelten cerrahi işlemdir. Karın estetiği ameliyatı
hastanın karın alt kesiminde, kalitesi kişiden kişiye
değişmek kaydıyla kalıcı bir iz bırakmaktadır.

Karın estetiği için en uygun adaylar, göreceli ola-
rak iyi bir vücut ölçüsüne sahip olan ancak diyet
veya egzersiz ile gideremedikleri fazlalık karın yağ
dokusuna ve gevşek karın derisine sahip erkek ve
kadınlardır. Bu operasyon özellikle hamilelik sonrası
sarkık karına sahip olan kadınların karın kas ve de-
risini gerginleştirerek normale dönmesine yardımcı
olmaktadır. Bu operasyon deri elastikiyeti genellikle
şişmanlığa bağlı kaybolmuş yaşlı kişilerin karın gö-
rünümlerini düzeltmede de özellikle önerilmektedir.
Son zamanlarda popülarize olan mide küçültme
ameliyatları sonrası hızlı bir şekilde kilo veren kadın
veya erkeklerin karın derisinde yaşanan gevşeme ve
sarkıklığı çözecek ameliyat da karın estetiği ameli-
yatıdır.

Karın estetiği operasyonu diyet yaparak fazla mik-
tarda kilo kaybetmeyi düşünen hastalarda erte-
lenmelidir. Daha sonraki dönemde gebe kalmayı
planlayan hastalarda, operasyonda gerginleştirilen
karın kaslarının hamilelikle beraber tekrar gevşek

64

65

VOURLmAag

hale geleceği için operasyonun daha sonraki bir yapılan işin büyüklüğüne bağlı olarak genellikle 2-5
döneme ertelenmesi önerilmektedir. saat arasında sürmektedir. Mini karın estetiği ise
1-2 saat arasında sürmektedir.
Tüm cerrahi girişimlerde olduğu gibi bu ameliyat-
ta da anesteziye ait ve bu operasyona özel riskler Ameliyat esnasında hem gevşemiş karın fasyasına
(komplikasyonlar) bulunmaktadır. sıkılaştırıcı dikişler atılır hemde fazlalık durumda
olan deri ve deri altı dokuları çıkarılır. Cerrahi saha-
Bu operasyon sonrasında görülebilecek özel komp- lara drenler konarak genellikle kendi kendine eriyen
likasyonlar, düşük oranda da olsa, yara yeri enfek- dikişler ile kesi kapatılıp ameliyat sonlandırılır. Klasik
siyonu, operasyon sahasında kan veya vücut sıvısı karın estetiği ameliyatında göbek deliği de yer
birikimi, kan pıhtı atması ve kötü yara iyileşmesi değiştirdiği için göbek deliği çevresinde de dikişler
sayılabilir. olur. Her iki ameliyata da bel bölgesi konturunu
düzeltmek için liposakşın (yağ çekme) ameliyatı
Yara yeri enfeksiyonu drenaj ve antibiyotik kullanımı eklenebilir.
ile giderilebilmektedir, fakat bu durum hastanede
kalış süresini ve bunlara bağlı tedavi masraflarını Karın estetiği ameliyatı sonrası hastanede kalış
arttırmaktadır. süresi doktorun tercihi ve hastanın durumuna bağlı
olarak 1-2 gün arasında değişir. Operasyondan
Operasyon sahasında kan veya vücut sıvısı birikimi sonraki ilk birkaç günde karın bölgesi olasılıkla
operasyonda genellikle yerleştirilen drenler nede- şiş olacaktır ayrıca ilaç alımı ile giderilebilen ağrı
niyle nadiren görülmekte ise de gerçekleştiğinde ve rahatsızlık duymanızda normaldir. Operasyon
gerektiğinde ikinci bir müdahale ile giderilmektedir. sırasında yerleştirilen drenler genellikle 3-5. gün-
lerde çıkarılmaktadır. Ameliyat sonrası ilk bir hafta
Kan pıhtısı atma durumu özellikle yaşlı hastalarda dik durmada zorluk yaşasanız da cerrahınız erken
akılda tutulması gereken yaşamı riske atabilecek dönemde yürüyüşü başlatacaktır.
ve her operasyon sonrası görülebilecek bir kompli-
kasyondur. Bu risk de genellikle operasyon sonrası Karın estetiği operasyonu sonrasında tekrar eski
hastayı erken mobilize ederek ve kanın damar içi aktivitenize dönme birkaç hafta veya bir ayı alabi-
pıhtılaşmasını önleyen ilaçların verilmesi ile gideril- lir. Fiziksel durumunuz iyi ve güçlü karın kaslarına
mektedir. sahipseniz bu sürenin daha da kısa sürer. Egzersiz
yapılması iyileşme sürecinizi olumlu etkileyecek,
Kötü yara iyileşmesi genellikle belirgin izlerin oluş- oluşan şişliğin azalmasına, kan pıhtısı atma riskinin
ması ile sonuçlanmaktadır. Bu durum bazen bu düşmesine ve karın kas gerginliğinin kazanılmasına
kötü izleri gidermeye yönelik ikinci bir operasyonu yardımcı olacaktır. Ancak sıkı egzersiz programları
düşündürebilmektedir. Sigara içen kişilerde kötü bunları rahatlıkla yapabileceğiniz döneme kadar
yara iyileşme riski içmeyenlere oranla daha sık olup ertelenmelidir.
bu nedenle operasyon planlandığında sigaranın
bırakılması önerilmektedir. Operasyona bağlı gelişen izler ilk 3-6 ay boyunca
kötü bir görünüm sergileyecek ama zamanla sola-
Karın estetiği ameliyatı klasik ve mini olmak üzere rak daha az belirgin hale gelecektir. Bununla birlik-
ikiye ayrılır. Yapılan muayenede hastanın şikayeti te bu izler her zaman iç çamaşırı ve bikini altında
ve anatomik değerlendirme sonrası hastanın hangi kaldığı için hastaları olumsuz yönde etkilememek-
ameliyata uygun olduğu belirlenir. Her iki ameliyat tedir.
da epidural anestezi veya genel anestezi altında
gerçekleştirilebilir. Klasik karın estetiği operasyonu

66

67

VOURLmAag

Sosyo - Kültürün Yapı Taşı Olarak

Cinsiyet
Algısı

Aytuğ İzat
Özdeşifa Kurucu Üstadı

68

Yaygın kültürlerde cinsiyet algısı, maalesef, kurtulmaya çalışan, kızlarının hiçbir fikrine, duygu-
bilimsel verilere dayalı olarak değil de, yanlı ve suna kulak vermeden sadece kendilerince uygun
yanlış veri ve gözlemlerden elde edilen veri- kazık gibi bir adamla baş-göz eden anne ve baba-
lerin toplumda yaygınlaşma oranına göre gelişip, ların sayısı oldukça kabarıktır ve sayıları maalesef
kökleşmiş, cehalete dayalı normlar haline gelmiştir. giderek artmaktadır!
Bunun doğal sonucu olarak da sosyal statü belir- Sanki erkek milleti çok özel yeteneklerle bezenerek
lenmesinden tutun da, aile, sosyo-kültürel kurum yaratılmış da, “arta kalanıyla” eksik yaratılan kadın-
ve kuruluşlar ile siyaset dünyasında “erkek egemen” lar onlara köle olup, hizmet etmekle görevlendiril-
adetler, kurallar, anlayışlara göre şekillenmiştir. miş! Akılsızlığın, mantıksızlığın böylesine inanıp da
Cehalet yanlılığı, hak gaspını, adaletsizliği beslemiş, arka çıkanların beyinleri taş devrinden kalmış olmalı!
“kul hakkını” kollama ve gözetme öncelikli değer “Gelin uğursuz, kocasına bir oğlan evlat veremedi”
olmaktan çıkmış, arka planlara itilmiştir. Gözlemle- eleştirisi var da, acep çocuğun cinsiyetinin belirme-
diğimiz her toplum ve yaygın anlayışta bu gerçek sinde anne ve babanın ayrı ayrı kadardır soruştur-
kendini göstermektedir. ması, bilime sırt çeviren mahlüklarda akla gelmez,
Tanrı buyruğuna dayalı olma iddiasıyla geliştirilen getirilmez!
din temelli kurum, kuruluşlar ile örf ve adetlerde de Kim ne derse desin, baskın kültürlerde egemen olan
bu önyargılı anlayışa arka çıkılmış ve pekiştirilmiştir. unsurların başında “cehalete dayalı yorumlarla”
Hristiyanlığın egemen olduğu toplumlarda, sos- nesilden nesile şekillenmiş örf ve adetler
yal her sorunun arkasında lanetlenmiş bir kadının Bu yazımızda, cehaletin bir kısmını gidermeye
varlığını kabullenen ve arayıp cezalandıran “Cadı yardım etmesi umuduyla, bazı bilimsel gerçekleri
avcıları” o toplumlarda vahşi gelenekleri uzun sü- sıralayalım:
reler devam ettirmiş, nice masum genç kız ve kadın İnsan, tıpkı diğer türlerde olduğu gibi, iki cinsiyetli
hunharca cezalandırılmıştır. bir varlık. Cinsiyet farkını belirleyen unsurlara baktı-
Benzeri mantıksız ve adaletsiz ayırımın, erkek ege- ğımızda, kromozomları ve onlarla taşınan genlerin
men sosyal kulüplerde ve Mason localarında da döllenmeden sonraki etkileriyle karşılaşırız.
devam ettiğini görmekteyiz. Yanlış olan genel kanı şudur: Anne ve babadan
Bizim gibi, çoğunluğu Müslüman olan ülkelerde de, gelen kromozomlardan birer tanesi yan yana gel-
Atatürk’ün devrim niteliğindeki insani müdahaleleri- diğinde, döllenmeyi takiben oluşan ilk kök hücrede
ne ve Türkiye örneğine rağmen, durum daha iç açıcı kromozom çifti XY ise erkek, XX ise kız çocuğu
değildir: şekilleniyor tarzındadır. Oysa ilk kök hücrede cinsi-
“Eksik etek, ister kötek” ruhumuzun derinliklerine yet farkı belirgin değildir. Daha beklemek gerekir.
işlemiştir! Çünkü, cinsiyet farkının belirginleşmesi anne karnın-
“Elinin hamuruyla erkek işine karışıyor” alaycı ve da yedi-sekiz haftalık bir süreç gerektiriyor (“genital
aşağılayıcı uyarısını kadınlarımız bile yapmaktadır! ridge” süresi). Bu sürede, belki de, çocuk kendi
“Kızını bir an evvel kocaya ver, dertten kurtul” cinsiyetini kendisi seçiyor olabilir.
öğüdüne sadık kalarak kızını bir eşya gibi algılayarak

69

VOURLmAag gelinin erkek çocuğu doğurmaması aile facialarına
neden olabilir: Gelin erkek çocuğu doğuramamakla
Cinsiyeti anneden değil babadan gelen Y kromo- suçlanır, eziyet edilir, eğer birkaç denemede daha
zomu belirliyor erkek doğurmazsa ya boşanılır, ya da üstüne kuma
Cinsiyeti belirleyen en önemli hormon testesteron, getirilir. Kaynanalar, görümceler bu adaletsiz tu-
erkeklerden gelen Y kromozomu tarafından salgıla- tuma açıktan destek vermekle hemcinslerine karşı
nıyor ki fetüs bebekteki zirve salgısı 16 ıncı haftada vebal altına girmerler.
yetişkin bir erkeğin salgı düzeyine erişiyor. Testeste- Oysa, yukarıda net olarak gördüğümüz gibi, kadının
ron hormonu salgılanmazsa bütün bebekler sadece hiçbir suçu hatta tercihi yoktur çocuğun cinsiyetini
kız olarak dünyaya gelir! 7-12 inci haftalarda cinsel belirlemede. Ama, bilimden uzak tutulan toplum-
organlar belirginleşip, örneğin klitoris penis haline larda erkekler de kadınlar da bu gerçeğin farkında
dönüşüp, 26ıncı haftada yumurtalıklar(testisler) olmamakta, gerçek dışı kısır döngülerle geliştirilen
oluşuyor. kültürler kadınların sosyal statüsünü erkeklerden
Görüldüğü gibi, “erkek evlat” vermemekle suçlanan daha değersiz kılmaktadır. “Cennet annelerin ayakla-
“uğursuz gelin” cinsiyetin belirginleşmesinde tama- rının altındadır” uyarısına rağmen böyledir bu. Eğer
men masumdur! Camilerde verilen hutbe ve vaazlar- “Hiç düşünmez misiniz?” uyarısını ciddiye alarak
da bu türden bilgilere nedense yer verilmez. “evren ve insanı okumasını” bilirsek cehaletten ve
Hamileliğin 11-12 inci haftasında kız çocuklarında barbarlıktan kurtulabiliriz.
henüz ilkel düzeyde olan yaklaşık 7 milyon yumur- Maalesef toplumumuzda gideren etkisi ve rolü çok
tacık oluşuyor. Bu sayı doğumda 2 milyona düşüyor. artan hakikate ve bilime duyarsız, geleneksel cehale-
Bu arada yok olan 5 milyon yumurtacığın hangi te ve öz nefsine mahküm imamlar ve bağlı oldukları
amaca hizmet ettiğini bilmemekteyiz tarikatlar Kur’anın işaret ettiği bilimin rehberliğine
Çift cinsiyetlilik aldırmayarak, cehaletten beslenen biat kültürünü
Yaklaşık olarak 2000 bebekten biri çift cinsiyetli, toplumda yaygınlaştırmaya öncelik vermekte, bir
örneğin dış görünümü kız ama iç görünümü ve hor- anlamda İlahi düzene karşı çıkmaktadırlar.
monları erkek, olabiliyor. Kadınlar Kur’an’ın içeriğine asla erişmeyen yüzey-
Duygusal ve dış faktörler cinsiyetin oluşmasında sel namaz surelerini ezberlemeye teşvik edilmekte,
etkili olabiliyor namaz kılmak, oruç tutmak, kocasına itaat etmek,
Beslenme tercihlerindeki kimyasal yoğunlaşmalar, tüm aile üyelerine hizmet etmek gibi hususlarda
stres faktörü, şeker hastalığı vb. bebeklerin cinsi- yönlendirilmekte, dayağa, hakarete isyan etmemesi
yetlerinde, kesin belirleyici olmamakla birlikte, etkili için şartlandırılmakta, bilimin B sinden “aklı eksik”
olabilmektedir. safsatasına sığınılarak uzak tutulmaktadır. Kaybeden
Kromozomların Farklı İşlevleri Var sadece kadınlar değil, cehalet kültürünü din, barbar-
Annelerde bir çift X kromozomu olmasına rağmen lığı, baskıyı Tanrı vergisi hakkı sanan ve uygulayan
bunlardan biri hamilelikte devre dışı kalır. Kaldı ki, erkeklerdir aynı zamanda.
hem kız çocuklarında hem de erkek çocuklardaki X Cehaletten beslenen biat kültürünün peşinden gelen
kromozomu anne veya babanın herhangi birinden hak ihlalleri, ayırımcılık, aile içi ve toplumsal şiddet..
gelmiş olabilir! Yani, erkek çocuklarda görülen XY Kur’anın çok önem verdiği “kul hakkı” ihlalleridir
kromozomlarının ikisi de babadan gelmiş olabilir. ve bu durum, maalesef, tüm İslam coğrafyasının
..vee avantaj X kromozomundan yana en büyük ve öncelikli bir sorunu olarak ciddiyetini
XX kromozomlarında 155 milyon nükleotit, 800- sürdürmektedir.
900 arası protein kodlayan gen bulunmaktayken, Nitekim, tüm İslam coğrafyasının içler acısı durumu
Y kromozomlarında 59 milyon nükleotit ve 50-60 gözler önündedir!
protein kodlayan gen bulunur! Evrim, dişilerden Oysa, İslam coğrafyası başta olmak üzere tüm ülke-
yana tavır koyarken, araştırmacılar Y kromozomu- lerde, okuyan, düşünen, eleştiren, yazan ve fikirlerini
nun giderek zayıfladığını keşfetmişler. Her iki cinsten güzelliklerle paylaşan, şükretmesini bilen..bilimsel
biri dünyadan elini ayağını çekecekse, yaşam önceliği verileri izleyen aydın insanlara o kadar çok ihtiyaç
kadınlarda kalacak ve erkek nesli egemenliğini enin- var ki!
de sonunda kadınlara kaptıracaktır! Yüce Önder Atatürk’ün murad ettiği Cumhuriyet
Cehalet erkeklerin tercihi, kadınların kabulüdür Türkiyesi böylesi aydınların yeşerip, dünyaya rehber-
Anadolu’nun beslendiği cehalet kültüründe bir lik etmesine imkan veren tek umuttur!

70

71

Bir Numunenin Dansı

Bu yazıdaki tüm karakterler ve hikayeleri, gerçek kişi ve olaylardan esinlenilmiş kurgulardan ibarettir.
VOURLmAag

72

- BÖLÜM 3 -

“Her şey hazır gözüküyor” dedi Bilgin*. aydınlanmamış bir konu... Esat artık ona da iste-
“Başkan sekizi çeyrek geçe Köprübaşı’n- diği suretlerinde görünebiliyordu. Aynada tersten
daki takın önünde olacaklarını söyledi. okunan yazılar gibi, geçmiş suretleri dıştan içe,
Yukarıdan gelmek istememişler. Şener Abi, Cem bugünün ötesindekiler de içden dışa doğru kendini
Yılmaz ve İlber Hoca direk yanına geleceklermiş. gösterirdi. Bu belli belirsiz, saydam bir enerji kat-
Galiba film işi ciddiye bindi. Kürsüyü yukarıdan manıydı. Bugün an an ondokuz yaşındaki delikanlı
aldıralım, sonra çıkabiliriz. En geç sekizde burada sureti görünüyordu yetmişbeş yaşındaki bedeninin
olmamız gerekiyor.” çevresinde.

“Tamam ben hazırım” dedi Esat. “Unutma yir- Son dört günün büyük bir bölümünde Esat evden
mi kalibre olması gerekiyor tüfeğin. 15,7 milimlik çıkmamıştı. Bilgin bir şeyler çevirdiğini biliyordu
namlu çapına uygun fişeklere hazırlamam gere- ama dokuz yıl aradan sonra tekrar yüklendiği Urla
kiyordu. Saat tam 19.22’de 15. saniyede sıkmam Sanat Geceleri’nin son hazırlıkları yapılırken onu
gerekiyor. 45 saniye içinde dört atış...” Cebindeki yalnız bırakması da kaçınılmazdı. Son iki gündür
fişekleri çıkarıp gösterdi, el yazısıyla numaralandırıl- zihni artık tamamen açılış gününe kilitlenmiş ve ne-
mış olmalarının dışında sıradan el yapımı fişeklerdi. redeyse hiç uyumamıştı. Zira bir yandan bu festiva-
Bilgin telsizle teknik ekibe seslendi: “Arkadaşlar gör- lin tekrar yapılması için bütün parayı ortaya koyan
düğüm kadarıyla hepimiz hazırız... Başkan sanatçı- Esat olduğu için, onu kendi stresinden uzak tutmak
larla Köprübaşı tarafından gelecek. Kürsüyü lütfen için evde yalnız kalmasını göze alması gerekiyor-
oraya alalım. Ben Esat Bey ile bir saatliğine ofisten du. Ondört milyon yediyüz bin küsür yaklaşık 15
ayrılıyorum. Saat 19.45’e kadar tüm acil çağrılarını- milyon lira... Her gecesi için neredeyse 1milyon…
za Gamze Hanım cevap verecektir.” Dolayısıyla Bilgin’e Mart ayında aktardığı bu para
-”Tamam kaptan.” zaten, beraber geçirdikleri vaktin ve yoğunluğun
-”Tamamdır.” farklı bir amaç doğrultusunda peyderpey, günler
-”Anlaşıldı.” yaklaştıkça azalmasına sebep olmuştu. Son hafta
-”Bilgin Abi Fikret Kuşkan seni soruyor. Ne diye- da sadece yemek ve uyku saatleri bir arada geçti, o
lim?” da iki gün öncesine kadar. Bilgin yüksek bir sorum-
-”Fikret Bey’in söyleşisi saat onda başlayacak. Saat luluk ile, 2011 yılında gerçekleştirdiklerinden çok
dokuzda onu otelinden alacağımı söyleyin. Onun daha katmanlısı, saygını ve ötesini yaratma arzusu
için Woodford alındı değil mi? Eşi için de Can ve herşeyden önce artık babası bellediği Esat Ke-
Bey’den şarap bekliyorduk. Geldi mi şaraplar?” mal’i onurlandırmanın motivasyonuyla zihninin ve
-”Woodford okey, şaraplar biraz önce geldi.” fiziksel enerjisinin büyük kısmını bu işe adamıştı.
-”Tamam. Biz çıkıyoruz, top sendedir Gamze. Ben Esat’ın heybesindeki her şey ile Bilgin’in tüm biriki-
telefonu kapıyorum bir saatliğine...” mi, geçen dört ayda, ilksel çorbanın içinde birbiri-
-”Tamam boss a nova.” ne bağlanan moleküllerin yavaşlığı, yoğunluğu ve
Hayatında aşılmadık bir sınır bırakmamış bu adam gücünde birbirine bağlanmıştı. Bunun için fiziksel
için Bilgin’in yapamayacağı bir şey yoktu. Bu em- olarak birbirlerine ihtiyaçları yoktu. Esat zaten her
rivaki, ki ilki, tam da bu vakitte, hoşuna gitmedi. şeyi Bilgin’inkilerin üstüne fazlasıyla dökmüştü.
Ancak zaten ne o “Hayır” diyebilirdi, ne de Esat bir Para, yurtdışı ve yurt içinde ki bütün bağlantıları,
şey istiyorsa ona “Hayır” cevabı sökerdi. Yapabi- sanatçılar, sanat tacirleri, basın, acentalar, koleksi-
leceği birşey yoktu. Geçen yaş günüden bu güne, yonerler, müzayede evleri... Verdiği çeşitli dönem-
üçyüzaltmışbeş günü aynı çatı altında, aynı yemeği lere ait telefon fihristlerinde çoktan ölmüş devlet
paylaşıp aynı müzikleri dinleyerek bir arada geçir- adamlarından, Elon Musk’a, yanına 1989 tarihi
mişlerdi. Bu süre içinde birbirleriyle her şeylerini notu düşülmüş Pablo Escobar’ın çağrı cihazı numa-
paylaştılar. Özellikle bu yılın uzun kış gecelerinde, rasından, Steve Jobs ve Teşkilat-ı Kadim üyelerinin
ne sır kaldı anlatılmadık, ne de konuşulmamış, numaralarına kadar ayrıca birçok başka numara...
Elbette Sanat Geceleri için aranacak numaralar
belliydi. Yine de sırf merakından bir gece İskele’deki
ankesörlüden Elon Musk’ın numarasını aradı. Daha
sonra kendisiyle tanıştığında teyit alacağı gibi,

73

VOURLmAag

74

cevap verildikten iki saniye sonra “El !” diye cevap-
lanmıştı çağrı. Telefonu kapadı. Arabasına binerken
ankesörlü telefon uzun uzun geri çaldırılmıştı.
Bilgin saatine baktı. Sandalyesinin yanındaki, askeri
görünümlü, tekstürlü özel bir boya ile petrol mavi-
sine boyanmış demir diktörtgen sandığın kapağını
kaldırdı. “Winchester’ ı alıyorum o zaman... Bana
yaş günümde hediye ettiğini.” “Evet o uygundur.”
dedi Esat. Bilgin tüfeği bir taşıma çantasına koydu,
Esat’ı oturduğu yerden babasını kaldırır gibi, bir
avucuyla avucunu kavrayıp dirseğinden az bir des-
tekle tek hamlede ayağa dikti.
Sokak şimdiden ana baba gününe dönmüştü. Ola-
bildiğince hızlı bir şekilde otoparka yürüdüler. Bilgin
göz göze geldiği tonmaystere, sokağa döşettikleri
ses sisteminin kusursuz çalışmasından memnun bir
tebessümle selam verdi. Japonya’dan gelen sistem
suni uğultu ve gürültüler ile test edilmişti ancak
gerçek insan kalabalığında bu denli verimli olacağı
konusunda endişeleri vardı. Ofislerinden otoparkın
girişine kadar müzik sesi her noktada mükemmel
bir homojenlikteydi. Sistem alanın bütününde, arka
sokaklara kadar aktifti. Ses gücü, orta merkezlerde
ölçülen uğultu desibeline göre her hoparlörde ken-
dini otomatik olarak kalibre ediyordu. Bu sayede bir
metre çapındaki kişisel alanların dışında kalan fazla-
lık uğultu, müziğin önüne geçmiyordu. Ses seviyesi
de kimseyi rahatsız edecek bir seviyede değildi.
İnsanlar rahatlıkla yanındakilerle konuşabiliyordu.
Dokuzyüzonaltı adet el içi büyüklüğünde hoparlör,
yüzseksenbeş adet ölçüm cihazından gelen veriye
göre çalışıyordu. Esat’la Bilgin’e göre Algısal Mü-
zik (Perceptual Music)’te çığır açacak ancak henüz
YouTube’da en çok dinlenilen komposizyonunun
kırkbin kişiye ulaşmadığı Klaus Hoffman Freq’e
yaptırdıkları dört saatlik blok müzik insanları rahat-
latmış aynı zamanda da varoluş coşkularını açığa
çıkarmıştı. Neşeli gözükmeyen, mahcup veya yalnız
duran, anıyla bütünleşmemiş tek bir kişi bile gör-
memişlerdi yüz metre boyunca. Herkes keyfinden
ve her şey halinden memnun gözüküyordu. Oto-
parka girip, sınırını bir adım geçtiklerinde müziğin
sesi büyük oranda düştü. Sistemin getirdiği bu
özellik sayesinde aktif alanın dışında kalan yerlere
fazla gürültünün gitmesini de engelleniyordu.
Birkaç adım sonra Esat durdu, cebinden çıkardı-
ğı bordo renkli keseyi yumuşacık bir tebessümle
Bilgin’e uzattı. “Doğum günün kutlu olsun. Ayrıl-
madan geçirdiğimiz bir yılın, bugünün, 3. Sanat
Geceleri’nin anısı olsun bu!” Çok kısa bir süre için

75

VOURLmAag

76

sekiz - on yaşındaki çocukluk gözleri bindi Esat’ın ma olursa nasıl müdahele edeceğini Bilgin’e anlat-
şefkatli ve mutlak eminlik dolu bakışlarına. Bilgin mıştı. ‘Acil sonlandırıcı ünitesi’ ile alandaki frekansı
Esat’ın elinden keseyi alıp ona koca koca sıkıca düzenleyip, ses ve görüntüyü manyetik kalkanın
sarıldı. Hissettirdiği bu güven ve zerafeti karşısında içinde izole edecek ‘nükleer manyetik rezonans ci-
onun da gözleri dolmuş, bakışı ıslanmıştı. Esat’ın hazı’nı arabanın bagajına ve arka koltuklarının içine
bildiği bütün suretleri bir arada ve birbirlerine bağ- yerleştirtmişti. Kontrol panelleri torpido içinde, iki
lanmış bir şekilde akıştılar ikisinin çevresinde. Esat ana kumanda düğmesi ve seviye potları kapağın iç
onun sırtını okşarken konuşmaya devam etti. “Beni kısmındaydı. Esat numaralı fişekleri sırasıyla tüfeğin
şaşırtmayacağını seni on yıl önce ilk tanıdığımda yatağına yerleştirdi ve ilk fişeği keskin bir kararlılıkla
anlamıştım sıska adam. Tesadüflere yer bırakma- ateşleme odasına sürdü. Yoldan kayalıklara doğru
yacak kadar büyük düzensizliklerin düzeninden yürürken Bilgin yolcu koltuğuna oturup torpido ka-
damıtılan bu evrenin, biraz geç gibi gözükse de pağını önüne açtı. Esat “Kalkanı çalıştırabilirsin...”
aslında tam zamanında verdiği bir armağan oldun dedi. Üzerine çıktığı, diz boyu yüksekliğindeki
sen bana. İnsan dünyasının düzeninden daha çok geniş taşın çevresini, yeleğinin sol cebinden çıkar-
sevdiğim bu kozmik düzensizlikte hata yapmış ola- dığı plastik şişeden sabit bir basınçla fışkırttığı civa
bileceğimi düşünürken buldum seni. İyi ki varsın!... benzeri altın rengindeki bir sıvıyla geniş bir daire
Hadi geç kalmadan gidelim...” içerisine aldı. Arabanın merkezinde olduğu beşyüz
“Hadi ama geç kalacağız” diye tekrarladı Esat. Bil- metre çapındaki alanda, sınırları sıcağın yarattığı
gin kollarını gevşetip geriye çekildi, merakla keseyi dalgalanmaya benzeyen şeffaf bir kalkan perdesi
sol elinin içine boşalttı. İçinden altın bir alyans ile oluşmuştu. “Kaç dakikamız kaldı?” diye sordu Bil-
üç butonlu bir araba anahtarı çıkmıştı. Alyans sol gin’e. “Bir dakika beş saniye...” dedi “dört, üç, iki,
elinin işaret parmağına tam denk geldi. Arabanın bir, tam bir dakika...” Esat gözlerini kapatıp üniver-
otoparkta olacağını tahmin edip gayri ihtiyari ola- sitedeki ilk karanlık oda dersinde öğrendiği saniye
rak anahtarın üzerindeki yeşil butona bastı. Büyük şaşırmaz metoduyla geri saymaya başladı. “59
bahçenin ortasındaki Sağlık Ocağı binasının arka Misissipi, 58 Misissipi, 57 Misissipi, 56 Misissipi...”
tarafında kalan alandan spiral helezonik iki kısa ses, Göz kapakları yavaş ve seyrek bir şekilde seğirmeye
ardından mekanik bir kaplanın kükremesini andıran başlamıştı. Ancak kıpırtılar geçen her saniyede biraz
güçlü bir motorun sesi duyuldu. Binanın arkasına daha ritim kazanıyordu. Bilgin son yirmi Misissipi’
geçtiklerinde siyah çizgili elma kırmızısı 35 UB 1507 ye girdiklerinde araçta oluşan ısıdan erimek üzerey-
plakalı 1972 model bir Mach 1, farları açık, çalışır di. Esat tüfeği hafifçe yukarı kaldırmış, işaret par-
vaziyette onları bekliyordu. “Yok artık !” diyebildi mağının ilk boğumunu tetiğin üzerine yerleştirmiş-
sadece Bilgin. “Peugeot ile gitmeyiz sanırım...” ti. Fondaki cırcır böceği konseri, düşük frekanstaki
dedi Esat. helezonik seslerin ve yoğuşan ısının etkisiyle, geçen
Kalabak Yücesahil sırtlarındaki kayalık alana var- her saniye daha da şiddetleniyordu. “14 Misissipi,
dıklarında saat yediyi çeyrek geçiyordu. Karantina 13 Misissipi, 12 Misissipi, 11 Misissipi, 10 Misissi-
Adası’nın tam üzerinden yüzlerine vuran güneş pi...” Bilgin saatine bir kez daha baktığında Esat’ın
gün batımına yaklaşık bir buçuk saat kala hala ya- bir saniye bile şaşmadığını gördü. Son dokuz sani-
kıyordu. Genelde esintisi ve denizden gelen rüzga- yeye geldiğinde Esat sesli saymayı bırakmıştı. Göz
rıyla anılan bu mevkide o an en ufak bir kıpırtı dahi kapaklarındaki kıpırtılar had safhaya ulaşmış, çene
yoktu. Ağustos böceklerinin sesleri frekansı değiş- kaslarında da kasılmalar başlamıştı. 19.22’nin on-
tirecek kadar güçlüydü. Esat yeleğinin cebindeki 4 dördüncü saniyesindeki dört, kendini beşe aktardığı
fişeği arabanın üzerine koydu. Bilgin fişeklerin için- anda Esat tetiği çekti. Namluyu ilk terkeden içerik
de devinen parıltıları fark ettiğinde, tüfeği uzatırken müthiş bir patlama sesiyle yaklaşık 20 metre yük-
bir tereddüt yaşadı. Bunu fark eden Esat tüfeğe seklikte sabitlenen, içinde elektrik akımlarının dans
uzanırken Bilgin’e “Korkma! Benim ilham yerine ettiği dumandan yapılmış bir simit şeklinde geniş
zarar verdiğim biri veya bir şey hiç olmadı şimdiye bir hare oluşturmuştu. Çevrelerindeki ağaçlardan
kadar. Bu sadece simya.” dedi. “Biraz da atom fizi- havalanan kuşlarla birlikte cırcır böcekleri aniden
ği, kuantum, astronomi ve astrolojik yorumlama ta- susmuş, sessizlikte sadece harenin içine doğru
bii...” diye ekledi. Gelirken genel prensipleri, olasılık uçuşan az sayıdaki kuşun kanat sesleri duyulmuştu.
dahilindeki sapmaları, hüzmenin alanında bir taş- Harenin içine doğru uçan kuşlar havada yok olmuş,
harenin içinden

77

VOURLmAag

üstüne geçememişlerdi. Esat gözlerini açıp tüfeği ölçüde büyük bir patlama olmuştu. Metrelerce
biraz daha yukarıya kaldırdı. Bu kez namluyu tam uzağında olmasına rağmen sesin basıncından ku-
harenin içine hedefleyip tetiği ikinci kez çekti. Daha lakları tıkanmış, tiz bir çınlama dışında adeta sağır
düşük bir patlama sesiyle namludan çıkan ikinci olmuştu. Refleks olarak yumduğu gözlerini açtığın-
içerik harenin hızlıca yukarı doğru esneyip yerine da kubbede yoğunlaşıp harenin ağzından boşalan
yavaşça çekilmesiyle birlikte kenarlarından üstüne ışık hüzmesi, tepelerindeki bulutsu hare ve ışıltılı
doğru, altın tozundan belli belirsiz bir kubbe, iç kubbesi tamamıyla yok olmuştu. Esat’ın üzerinde
katmanında ise gözle görülen bir ışık tayfı oluştur- durduğu kayanın çevresindeki sınır çizgisinin üze-
muştu. Dumanın içinde gezinen elektrik akımları rinde, kayanın yüksekliğine ulaşmayan ateşten bir
hızlı bir şekilde kubbenin dış yüzeyini kaplamaya çember oluşmuştu. Gözgöze geldiklerinde Esat’ın
başlamış, oluşan dış bükey, göze benzer form, tam dudak hareketlerinden geçen her saniyede Misissipi
karşılarından gelen güneş ışınlarını harenin içinden saymaya devam ettiğini farketti. Saatine baktığında
Esat’ın tam üstüne bir hüzme olarak indirmesini saatin 19.22’nin ellinci saniyesinde olduğunu gör-
sağlamıştı. Dokuz numara gölge derecesine kadar dü. “9 Misissipi, 8 Misissipi, 7 Misissipi, 6 Misissipi,
kararan filtreli gözlüklere rağmen gözlerini kısmak 5 Misissipi, 4 Misissipi, 3 Misissipi, 2 Misissipi...”
zorunda kalan Bilgin, bu yoğun ışığın içinde Esat’ı Esat Bilgin’e gülümseyerek tetiği dördüncü kez çek-
ince bir karartı olarak bile seçemiyordu. Parmağını ti. Kulaklarının o anda hala çınlıyor olmasından mı
hafifçe ‘acil sonlandırıcı’ düğmesinin üstüne koydu. bilinmez hiçbir ses duymamıştı. Yoksa gerçekten mi
Dikkatle hüzmenin belirlenen sınırı aşıp aşmadığını hiç ses çıkmamıştı emin değildi Bilgin. Namludan
gözlemliyordu. Herhangi bir taşma yoktu. Birkaç yoğun bir duman tütüyordu. Esat tüten namluyu
saniye içinde ışık hüzmesinin içinden üçüncü pat- burnuna yaklaştırdı ve çıkan dumanı içine çekti.
lama sesi duyuldu. Bu diğerleriyle kıyaslanmayacak Kendinden beklenmeyecek bir güç ve çeviklikle tek
sıçrayışla kayanın üstünden arabanın yanına sıçra-

78

dı. “Sadece sıcak namlunun içine yapışan kehribar Zuhal’ in kendine gelmesini sağlayan patlama sesi,
kırıntılarının dumanı bu. Tamamı erimeden sen de rüyasının uzaklaşan karanlığında birkaç kez daha
içine çek biraz. Hem sakinleştirir, hem de güç verir... tekrar etmişti. Güneş göz kapaklarının hemen arka-
İstersen arabayı ben kullanayım. Festivalimizin açılı- sında gibiydi. Başında korkunç bir ağrı... Gözlerini
şına geç kalmayalım.” dedi. Bilgin Esat’ın kendisine çok çok yavaş açabildi. Göz kapakları milim milim
doğru uzattığı namludan tüten dumanı burnundan kalkarken güneş de aynı hızda, yavaşça yerine dö-
derin bir nefes alarak ciğerlerine doldurdu. Nefesini nüyordu sanki. Hemen bir karış önünde yazı def-
boşaltırken “Tam bir numunesin sen gerçekten!” teri duruyordu. İnce bir esintiyle birkaç boş yaprak
dedi. Önündeki panelden oluşturdukları manye- soldan sağa dönüp tekrar geri geldiler. Yakınında
tik rezonans kalkanını kapattı. Esat tüfeği bagaja uçuşan kuşların kanat seslerini duydu. Oturduğu
koydu. İki makinenin de nükleer bataryalarını kapalı taşın üzerinden, sol yanına, yere devrilmişti. Burnu-
konuma aldı. Kapağı kapatıp sürücü koltuğuna na yanık et ve çimen kokusu geliyordu. Nasıl ken-
geçti. Radyodaki sunucu 2020 yılının merakla dinden geçmiş olduğunu hatırlamaya çalıştı. Fakat
beklenen etkinliklerinden biri olan 3.Urla Sanat o anda zihninde, rüyasında gördüğü birkaç bulanık
Geceleri’nin bu akşam başlayacağını ve onbeş figürün, kulağındaki dağınık cümlelerin ve radyo-
gün boyunca devam edeceğini duyuruyordu. Esat da kanal ararken sıkça duyduğu seslere benzeyen
gölgelikten, arabayı teslim aldığında sakladığı Barış seslerin izlerinden başka bir şey yoktu. Genel bir
Manço 45’liğini çıkarttı. Plağı konsoldaki pikabın bulanıklık... Kafasını ve gövdesini sakince dikleştirdi.
içine sürdü. Sesin derinliği değişmiş, plağın başlan- Ellerinin yardımıyla poposunu yavaşça, devrilmeden
gıcındaki dört-beş saniyelik sessiz bölümdeki yüzey önce oturduğu taşa geri çekti. Biraz yükseldiğinde
çıtırtıları duyulmaya başlamıştı. Lambaya Püf De’ tam ortasında olduğunu fark ettiği, çember şeklin-
nin bağlama ritmi ve sekiz silindirden gelen kükre- de yanmış alanı gördü. Rüyasında konuşan enge-
me ile Mustang U dönüşü yapmak için hareket etti. reğin kafası da, bu 15,7 santim genişliğindeki çizgi
üzerindeki her şey gibi yanıp kararmıştı. Yılanın
cansız gövdesi çemberin dışında kalmıştı. Zuhal
sağ tarafında duran çantasından, ucu görünen su
şişesini çekip içindeki suyu kafasından aşağıya boca
etti. Kalanıyla yüzünü yıkarken, yılanın rüyasındaki
son cümlesini, daha doğrusu sorusunu hatırladı;
“Melek olmanın gereklilikleri nedir Zuhal?”
Fikri’nin Yeri’nde** kıyamet kopmak üzereydi. Sadri
ortalığı inletiyordu. Akşam suyuna çıkmadan önce,
öğle yemeği sonrası adisyonların altına zulaladığı
paketteki ‘doldurma’ları almaya gelmişti. Fakat, iç-
lerinden boşalttığı tütünleri kenevirle harmanlayıp,
yavru bir kuşu eliyle besler gibi, özenle tekrar dol-
durduğu iki sigarası pakette yoktu. Önce Servet’ten
huylandı. İzmir sıcağından gelip de günün yorgun-
luğuyla içtiği bira** Servet’i çarpmış, kendini ha-
mağa bırakınca da uyuya kalmıştı. Sadri o sigaraları
Zuhal’in aldığını, tekini içip de tepede bir başına
kendinden geçeceğini, Servet’i bir güzel dövmeden
tahmin bile edemezdi.
(Devam edecek.)
Emin Araç / Urla

*: (bakınız 1. bölüm)
*: (bakınız 2. bölüm)

79

VOURLmAag

İzmir Kokan İzmir Sarmaşığı

Selluka

Arzu Mermercioğlu

80

Eski İzmirlilerin çok iyi bildikleri, zarif yaprakları, ması. Kışın sıcaklığın eksi derecelere düştüğü günler

orkide çiçeklerine benzer çiçekleri ve büyüleyici bitkinin hava alan bir çuval ile sarılması ölmesini

kokusuyla sahsına münhasır bir sarmaşık… ve zarar görmesini engeller. Tohumdan çıktıktan

Fabaceae familyasına ait Vigna caracalla tohum- sonra çok hızlı gelişme gösteren bitkiyi mutlaka

dan üretilmekte. Yaşam yoğunluğu, artan kötü kontrol altında tutmak gerekmekte. Gerek çıtalar

yapılaşma nedeniyle bitkinin elden ele geçişi çok gerekse iplerle düzgün bir şekilde istediğimiz alana

azaldığından üretimi sınırlı sayıda yapılabilmektey- sardırabilir ve çok hoş görseller yakalayabiliriz.

di. Artık bitki severlerin itinalı çalışmaları, tohum Kuraklığa dayanıklıdır ve çok sulamadan mutlaka

paylaşımlarının yapılması Selluka başta olmak üzerekaçınmamız gereken bir çeşittir. Daha Önce de

bir çok kaybolmaya yüz tutmuş çeşitlerin bilinmes- bahsettiğim gibi sulama yaparken en önemli unsur

ine ve azar azar da olsa çoğalmasına imkân tanıyor.bitki dibinin elimizle kontrol edildikten saksı nemini

kaybettikten sonra yapılması en doğru yöntem-

Eğer iklimde çok büyük bir sürpriz olmazsa bitki dir. Çok suyu seven bitkiler olmadıkça bu yöntemi

temmuzdan eylül sonuna kadar çiçeklenir. Çiçek genel olarak tüm bitkilerinizde uygulamanız bitki

görüntüsü salyangoza benzer yapıda, beyaz mor gelişimi için çok faydalı olacağını gözlemlersiniz.

geçişli renklere sahip gerçekten çok etkileyici

görüntüsü olan bir çeşit. Balkon, bahçe, kış bahçe- Tohumları paylaştıkça bitkiye sahip çıkıyor olacağız.

si gibi yaşam alanlarımızda müsait olan her yerde Bundan dolayı Baharda yetiştirdiğimiz, İzmir kokulu

yetiştirmek mümkün. Dikkat etmemiz gereken en hoş sarmaşığımıza iyi bakalım.

önemli unsurlardan biri sıcaklık ve az rüzgâr al-

81

VOURLmAag

82

Chef Betül Batur Ünay’dan...

Etli Bamya

Malzemeler Urla’nın kınalı bamyası 15 gündür pazarlarda yerini aldı. Urla’da
bamya yemeklerinin örneği çoktur. Bazina, bamya kızartması, koruk
300 gr kuzu eti sulu etli bamya bunlardan birkaçı. Ayrıca, Ata'mızın en sevdiği
½ kg kınalı küçük bamya yemeklerden biridir etli bamya.
1 adet küçük kuru soğan
3-4 adet domates Yapılışı
1 adet yeşil biber
1 salkım koruk(yoksa 1 Bamyalar bol suyla yıkanır ve kurutulur, uçundaki konik kısım dik-
adet limon) katlice koni şeklinde alınarak ayıklanır, bu arada soğan yemeklik
1 kahve fincanı zeytinyağı doğranır. Bir kuşaneye zeytin yağ, kuru soğan ve kuşbaşı kuzu eti
Tuz, karabiber konulur, et suyunu salıp çekene kadar orta ateşte pişirilir. Et suyunu
çekince üzerine ılık su konularak et yumuşayana kadar pişirilir. Etler
pişince doğranmış biber, bamyalar, kabukları soyulup fındık doğran-
mış domatesler döşenir, tuz ve az karabiber ilave edilir.. Bir salkım
koruk yıkanır dövülerek suyu çıkarılır ve süzülerek suyu alınır veya bir
pres ile suyu sıkılır, bamyaların üzerine koruk suyu ilave edilir( yoksa
limon suyu da olur) gerekirse ılık su ilavesiyle bamyalar yumuşayana
kadar pişirilir. Önemli ayrıntı, bamya pişerken metal kaşık kullanıl-
mamalıdır, bamya yapışaklanır, gerekirse tahta kaşık kullanılır.

83

VOURLmAag

84

Chef Betül Batur Ünay’dan...

Paella

Malzemeler İspanyolların dünya mutfaklarına armağanı, içinde deniz ürünleri,
tavuk, et, jambon ve sebzelerin olduğu zengin bir pilav olan paella
2 su bardağı pirinç hem kırmızı hem de beyaz şarap ile çok iyi uyum sağlayan bir yemek.
2 adet orta boy soğan Yapılışı zahmetli gibi görünse de anında ve hızlı hazırlanma özelliği
2-3 diş sarımsak var.
2-3 adet domates
3-4 adet iri kabuklu Yapılışı
Jumbo karides
5-6 adet kum midyesi Pirinç ılık su ile 15 dakika ıslatılır, yıkanır ve süzülür. Soğanlar,
(temizlenmiş midye de sarımsaklar kıyılır, tavuk, kalamar ve ahtapot küp küp doğranır. Do-
olabilir) mateslerin kabukları soyulur ve fındık büyüklüğünde doğranır. Biber-
4-5 dilim kalamar lerin tohumları çıkarılır ve ince doğranır. Zeytinyağı geniş ve yayvan
4-5 dilim ahtapot veya bir tencereye konulur, soğanlar ve tavuk suyunu salıp çekene kadar
sübye kavrulur, ahtapot(sübye), midyeler, kalamar ilave edilir ve kavrulmaya
1 adet tavuk göğüs devam edilir, pirinç 1- 2 dakika kavrulur, biberler, Jambon, sarımsak
2-4 dilim jambon ve domatesler ilave edilir, domatesler suyunu salıp çekince şarap
1 çay bardağı bezelye katılır. Şarap kokusu uçunca tavuk suyu tuz, karabiber, safran ve
1 adet yeşil biber bezelyeler katılır. Kabuklu (veya Kabuksuz) Jumbo karidesler pilavın
1 adet kapya biber üzerine şekilli yerleştirilir, limon suyu ilave edilir ve ocağın altı kısılarak
1 su bardağı kırmızı şarap suyunu çekene kadar pişirilir. Ocağın altı kapatılmadan hemen önce
( beyaz şarap da olur) ince kıyılmış birkaç dal taze soğan ve maydanoz serpilir. Paella içine
½ limonun suyu deniz ürünlerinden sadece biri veya bir kaçı ile de hazırlanır.;çine ilave
¼ çay kaşığı safran edilecek malzemeler kişiden kişiye değişir.
Tuz, karabiber
1 çay fincanı zeytin yağı Paella yanında bol yeşil salatayla ve kırmızı şarap ile ikram edilir.
Birkaç dal maydanoz ve
taze soğan
2 bardak tavuk suyu veya
sebze suyu

85

VOURLmAag

86

Chef Betül Batur Ünay’dan...

Gerdaniye

Malzemeler Unutulmaya yüz tutmuş tatlılarından biri olan gerdaniye İzmir
ve çevresinde Kurban Bayramı sonrası koyun boynu kullanılarak
1 adet koyun boynu hazırlanan bir tatlıdır.
25 adet kuru kayısı
25 adet kuru erik Yapılışı
(çekirdeksiz)
1-2 adet çubuk tarçın Gerdaniye için kullanılacak boynun taze kesilmiş ve dondurulmamış
5-6 adet tane karanfil et olması gerekmektedir. Donmuş et haşlandıktan sonra liflenmesi zor
2 paket damla sakızı olur. Boyun en az 2-3 saat tercihan bir gece buzlu suda bekletilerek
2 bardak toz kanı akıtılır. Bu arada kuru kayısı ve erikler de geceden suya ıslatılır.
şeker(gerekirse daha fazla) Suyu süzülen boyun bol suyla bir tencereye alınır, su kaynayınca
1 su bardağı kabukları köpükleri temizlenir ve etler yumuşayana kadar 1-2 saat kısık ateşte
ayıklanmış badem kaynatılır. Kaynama suyundan çıkarılan boyun etleri üzerinde hiç
sinir ve yağ kalmayacak şekilde temizlenir. Temiz bir tencereye boyun
etleri ve etin kaynama suyundan 2 bardak alınır, su kaynayınca çu-
buk tarçın ve karanfiller, süzülen kayısı ve erikler ilave edilir. Çok kısık
ateşte karıştırılarak meyveler eriyene ve etler lif lif olana kadar döverek
macun kıvamına gelene kadar pişirilir. Damla sakızları bir kaşık şeker
ile dövülerek macuna ilave edilir, macun çok koyulaşırsa etin kaynama
suyundan ilave edilir. Son olarak şeker ilave edilir ve koyu muhallebi
kıvamına gelen tatlının içine bademlerin yarısı katılır ve servis kapları-
na boşaltılır. Üzeri badem ve çam fıstığı ile süslenir ve ılık veya soğuk
servis edilir.

87

VOURLmAag

88

Chef Betül Batur Ünay’dan...

Sangria

Malzemeler Yine İspanyol mutfağından sıcak yaz günlerinde yemek öncesi ya da
gece saatlerinde meyve suyu ve meyvelerle hafifletilmiş geleneksel
1 şişe kırmızı sofralık şaraplı bir içecektir sangria. Çok çeşidi var, beyaz şarap veya kırmızı
şarap(dömisek olabilir) şarapla hazırlayabilirsiniz, kullanacağınız meyvelerin şarapla ve
2 adet şeftali birbiriyle uyumlu olması yeterli.
2 adet portakal
1 avuç kiraz veya vişne Yapılışı
1-2 çorba kaşığı şeker
1 şişe gazoz (portakallı Meyveler yıkanır şeftalilerin kabukları soyulur. Bir tanesi ince dilim-
da olur)(istenirse) ler halinde doğranır, diğeri el ile kabaca ezilir. Portakalların biri ince
dilimlenir, diğerinin suyu sıkılır, birkaç vişne elle ezilir. Meyveler, şarap
ve şeker bir sürahiye alınır şeker eriyene kadar karıştırılır. Daha hafif
bir sangria isteniyorsa gazoz ilave edilir. Buzdolabında meyveler ve
şarabın özleşmesi için 2-3 saat bekletilir ve soğuk ikram edilir.

89

VOURLmAag

Pet
Mikroçip

Pet Mikroçip kayıp hayvanlar ve çalınan
hayvanların bulunması için geliştirilmiş

elektronik bir sistemdir. Deri altına
yerleştirilen pirinç tanesi büyüklüğündeki
çip, okuyucu cihaz ile taranarak iletişim

bilgilerinize ulaşılır.

90

91

VOURLmAag

Neden Mikroçip Taktırmalısınız? Mikroçip Özellikleri

Uzaklardaki harika kokular, renkli ve keşfedilesi Pet Mikroçip Sancılı değildir
şeylerle dolu dünya çoğu zaman hayvanların
güvende oldukları, karınlarının doydukları Prosedür çok basittir ve ameliyatlardaki gibi
yuvalarından uzaklaşmasına sebep olmaktadır. anestezi gerektirmez. Aşılamaya benzer bir işlemdir.
Çalınma vakaları ise her geçen gün artmaktadır. Veteriner hekiminiz pirinç tanesi büyüklüğündeki
Mikroçip böylesi durumlarda evcil hayvanlar ve çipi enjektör aracılığıyla çip takılacak hayvanın deri
sahipleri içinkurtarıcı olarak görülebilir. En azından altına yerleştirir.
hayvanınız kaybolduğu takdirde geri döneceği
umudunu yitirmemeniz için bir sebeptir. Pet Mikroçip Kalıcıdır

Pet Mikroçip Hakkında Sorular Mikroçip bir kez yerleştirildikten sonra yenilemeniz
gerekmez. Evcil hayvanınız kaybolduğu takdirde
Mikroçip’in kullanım süresi ne kadardır? sokak hayvanları bakımevlerinin ve veteriner
kliniklerinin tarama yaparak bulabilecekleri kalıcı
Mikroçip üzerinde herhangi pil yada güç kaynağı bir numarası olacaktır. Bu numara sayesinde
yoktur. Evcil hayvanların ortalama ömrününden sistemde iletişim bilgilerinize dolayısıyla size
daha fazla dayanacak kadar tasarlanmıştır. ulaşılacaktır.

Mikroçip takılırken hayvanlar bayıltılıyor mu? Pet Mikroçip Evcil Hayvanınızın Yuvasına
Dönebilmesi İçin Büyük Şansdır
Hayır, mikroçip takılırken anesteziye gerek
duyulmamaktadır. Eğer hayvan dostunuz kaybolduysa ve birileri
onu bulduysa; onu bulanların size ulaşması için
Mikroçip uygulaması yapılırken hayvanların canı yapabilecekleri fazla şey yoktur. Fakat, üzerinde
ne kadar yanar? mikroçip varsa, veteriner kliniklerinin yada hayvan
bakımevlerinin yapacağı öncelikli işlem mikroçip
Mikroçip özel bir enjektör yardımı ile deri altına numarasından size ulaşmaktır.
yerleştirilmektedir. Bu enjektör normal kanüllerden
biraz daha kalındır. Uygulama, aşılama işlemine Pet Mikroçip Ucuzdur
benzediği için uygulama yapılan hayvanın canı yine
aşılama işlemindeki kadar yanacaktır. Türkiye’de bazı belediyeler bu uygulamayı ücretsiz
yapmakta; bazıları ise cüz-i miktarlar karşılığında
Mikroçipi kendimiz takabilir miyiz? yapabilmektedir. Eğer özel kliniklerde yaptırılmak
istenirse; bedeli veteriner kliniğe göre değişmekle
Eğer veteriner Hekim değilseniz hayır. Mikroçip birlikte can dostunuz kaybolduğunda yada
uygulaması sadece veteriner hekimler tarafından çalındığında yaşayacağınız üzüntü ve sıkıntının
yapılmalıdır. yanısıra, onu bulmak için yapacağınız masrafları
düşündüğünüzde çok küçük bir meblağdır.
Mikroçip uygulaması kaç yaşında yapılmalıdır?

Mikroçip uygulaması hayvanınız 8 haftalık olduktan
sonra veteriner hekiminizin sakınca görmediği
herhangi bir tarihte yapılabilir.

92

93

VOURLmAag

Maceraya Aç Bireylerin İstediği Şeylerden Biri

Karavan

Bir aracı karavana çevirmek için dikkat edilmesi zin karavan da yaşama düşüncesinin altında yatan
gereken birçok etken var ve her biri kendi iç- standartları farklı olabiliyor. Bazılarımız rahatlık üze-
lerinde çok önemli konular. Karavanla dünyayı rine bir karavan seçerken, bazıları da beni her yere
gezmek isteyenlerin yaptığı araç araştırmaları, araç- götürsün, rahat olmak o kadar da önemli değil diye
lar arası karşılaştırmalar çok önemli. Çünkü, dü- düşünüyor. Bu iki seçenekten de feragat edip orta
şündüğünüzde kendinize bir ev alıyormuş gibi ince yollu bir araç seçimi de yapmanız mümkün tabii ki.
eleyip sık dokumak gerekiyor. Karavancılık, hayatını- Araştırmalarımızı, düşüncelerimi sizinle de paylaşıp
zı ortalama 10 m2’ye sığdırmak, tek bir oda içinde karavanla yoluna devam etmek isteyenlerin kafasın-
oturma odası, yatak odası, mutfak olması nasıl bir da bir fikir oluşturabilir kanaatindeyiz.
şey, bunu gerçekten istiyor musunuz, tartmak lazım
öncelikle. Karavan Türleri

Karavan nasil seçilir Karavanlar kendi içlerinde türleri olan araçlardır ve
karavan seçimi bu uzun yolda öncelikli iştir. Kara-
Karavan seçimi için dikkat edilebilecek birçok nokta van türlerini üç ana gruba ayırarak hangi karavanın
bulunuyor. Büyüklüğü, iç tasarımı, aracın gücü, nasıl olduğundan bahsedelim. Bu karavanların
kişi kapasitesi, tuvalet ihtiyacı, özgür alan boşlu- tamamında ev tipi buzdolabı, mutfakta ocak, hatta
ğu… Karavan seçimi de aslında tüm bu ihtiyaçların güneş enerjisini elektriğe dönüştürebilen solar
paralel olarak düşünülüp, eleme ile en uygun aracı paneller ve yaşam aküsü gibi yaşamak için gerekli
bulma yönünde ilerleme gösteriyor. Çünkü hepimi- olan her şeyi kurmak, kullanmak mümkün.

94

Çekme Karavan daha ağır arazi şartlarına uyum sağlayan off-road
türleri var. Tüm araç grupları için uygun olan bu
Römork tipi çekme karavanlar, arabaların çeki mini çekme karavanlar, genelde iki kişilik bir yatağın
demirine takılıp çekilen karavan türüdür. Çekme sığabileceği boyuttadır. Caretta karavanların tuva-
karavanlarla gideceğiniz yere kadar gidip, karavanı letleri yoktur ve mutfağa ulaşmak içn dışarı çıkmak
orada bırakıp binek arabanızla devam edebiliyorsu- gerekiyor. 750 kg’ın altında olduğundan ruhsat
nuz hayatınıza. Aracınızın motor gücü ve çekme çıkarmak gerekmiyor.
kapasitesi ile ilişkilendirmek lazım çekme karavan
seçimini. Aracınızın maksimum çekme ağırlığını Çekme karavanın artıları bence kısa süreli seyahatler
bilerek karavan düşünmelisiniz. Çekme karavanlar için ideal. Ama park sorunu, şehir içinde, dar yol-
da ikiye ayrılıyor. 750 kg altı ve üstü şeklide. 750 kg larda kullanma zorluğu, içinde yaşam alanı olma-
üstü olan karavanlar ruhsata tabi. ması gibi etkenleri ile bizim tercih edebileceğimiz
bir karavan türü değil. Çünkü bunları zaten binek
Caretta Karavan: arabamızla ve çadırımızla da yapabiliyoruz.

Başka ayırt edici özellik de aks sayısı. Büyük kara- Motokaravan
vanların bazıları ikiz aksa sahiptir. İkiz akslı kara-
vanların manevrası kötü, ancak yol tutuşları iyidir. Campervan olarak adlandırılan motokaravanlar
Büyük oldukları içn motoru güçlü araçlar tarafın- panelvan türü araçların içinin yaşam koşullarına
dan tercih edilir. Bir de caretta karavan vardır, tek uygun dekore edilmesiyle oluşan araçlar. Bu araçlar
akslı ve çok daha küçük. Caretta karavanların bir de çekme karavan gibi araçtan bağımsız değil, biz

95

VOURLmAag

zati aracın kendisi aynı zamanda karavan olarak dönüştürülme kapasitesine sahip olan araçlardır.
kullanılıyor. Motokaravanlar da kendi içinde çeşitli Aslında bakarsanız karavanı bir yaşam alanı olarak
gruplara ayrılıyor. Şoforün üzerinde aracın çıkıntısı düşündüğümüzde Fiat Doblo ya da arkası geniş
bulunan araçlara alkovenli karavan deniyor. İçi mo- jiplerin bile karavan yapımı için müsait olduğunu
tokaravanlar arasında en geniş olan araç olmasına anlayabiliriz.
rağmen yollarda kullanımı diğerlerine göre daha sı-
nırlı ve kısıtlı. Semi-Entegre Karavanlar ise alkoven- Karavan Seçiminde Dikkat Edilmesi Gerekenler
siz. Bu tür araçların daha kompakt bir yapısı olur.
Karavan seçerken aracın büyüklüğünün önemli bir
Bu tür karavanların avantajları da içinde yaşam ala- etken olduğundan bahsettik. Karavanlar için mu-
nı olması. Dışarı çıkmadan, aracın içinde uyuyabilir, ayene süresi ve ücreti, zorunlu trafik sigortası ve
yemeğinizi pişirebilir, televizyon izleyebilirsiniz. Hat- motorlu taşıtlar vergisi gibi düzenli olarak yapma-
ta kimi araçlarda tuvalet ve banyo bile kurulabiliyor. mız gereken harcama listelerini de bilmemiz gereki-
Negatif yanı ise böyle bir karavana sahip olabilmek yor. İstanbul’u ve Marmara Bölgesi’ni sıklıkla kul-
için maddi durumunuzun iyi olması gerekiyor. lanıyorsanız, körfez geçişi ve boğaz geçişi ücretleri
ve hakları da araç sınıfına göre değiştiğini bilmek
Dönüştürülmüş Karavan gerekiyor. Kimi araçlarda aks mesafesi ve kısa veya
uzun şase olması fiyatlarda ciddi farklara neden
Panelvan minibüsler, ideal olarak karavanlara

96

olabiliyor. Ehliyet tipleri de farklılaşabiliyor. 3500 kg daha avantajlıdır. Daha az tutuş sağlayan bu araçlar
ağırılığının altındaki araçları B tipi sürücü belgeliler yüklendiğinde güçten düşer.
kullanabiliyorlar, 3,5 ton üzerindeki araçlar ağır
vasıtaya giriyor. Arkadan Çekişli Minibüsler (RWD)

Campervan dediğimiz, büyük araçların karavanlara Arkadan çekişli minibüsler arasında karavana uygun
dönüşüm süreçlerine başlamadan önce araç seçi- olanlar Volkswagen Crafter, Ford Transit, Mercedes
mi konusunda belirlememiz gereken etmenlerden Sprinter ve Iveco Dailiy araçlarını gösterebiliriz. Bu
biri aracın çekişi. Mercedes Sprinter gibi 4 çekerli araçlar daha iyi tutuş kapasitelerine sahip. Çekişleri
(4WD) araçların yanısıra, yine kendi içinde ayrılan arkada olduklarından daha güçlü motor seçenekleri
önden (FWD) ve arkadan (RWD) araçları inceleyece- vardır. Daha çok yakar.
ğiz, her birinin avantajları ve dezavantajları var.
Araç seçimleri tamamen gezme biçiminizle ilgili.
Önden Çekişli Minibüsler (FWD) Kaç kişi olduğunuza göre karar vermeye başlayıp,
hangi şartlar altında vaktinizi geçirebileceğinizi
Karavan için tercih edilen, önden çekişli minibüsler süzmeniz ve sonrasında karar vermeniz gerekiyor.
arasında Peugeot Boxer, Fiat Ducato, Renault Mas- Tabii ki bir karavan satın almadan önce karavan ha-
ter’ı görebiliriz. Önden çekişli araçlar yakıtı daha iyi yatının nasıl olduğu görmeli, bu nedenle öncelikli
kullanır, daha az yakar. Yükseklik ve genişlik olarak olarak karavan kiralamanız gerekiyor.

97

VOURLmAag

“GIPHY CAM” Nedir?
Sosyal medya kullanımı her geçen gün artıyor. Bun- nuzun kameralarını ya da galerinizdeki görselleri
ların arasında ise Instagram, çok uzun bir zamandır seçebilirsiniz. Görüntüler sisteme eklendikten sonra
hayatımızda ve kullanıcılar aktif olarak resim ve çok sayıda filtre ekleyebilir, hazırladığınız görseli
videolar paylaşabiliyorlar. Ancak kimi zaman Ins- daha eğlenceli bir hale getirebilirsiniz.
tagram üzerinde “GIF” uzantılı görüntüler görebi- Eğer kameranız üzerinden yeni bir çekim yapacak-
liyoruz. Peki bu görsellerin nasıl oluşturulduğunu sınız iki farklı yöntemi kullanabilirsiniz. Eğer, uygu-
biliyor musunuz? Tanıtacağımız bu uygulama sa- lama içerisinde belirtilen butona basılı tutarsanız
yesinde sizler de Instagram üzerinde GIF dosyaları uzun bir video kaydı alırsınız. Ancak butona sadece
oluşturup, paylaşabilirsiniz. bir kez dokunursanız uygulama, anlık görüntüler
GIPHY CAM isimli bir uygulamayı kullanarak oluş- alacak ve bu görüntüleri daha sonra bir GIF haline
turacağınız GIF uzantılı dosyaları Instagram üze- getirecektir.
rinden paylaşmak çok kolay. Hem Android hem de
iOS platformları için geliştirilmiş olan bu uygulama, Gerekli işlemleri tamamladıktan sonra karşımıza
ihtiyaçlarınıza fazlasıyla karşılık verebilecek türden. çıkan ekranda “Save GIF” ibaresini göreceksiniz.
Bu seçenek, hazırladığını GIF dosyasını akıllı telefo-
GIPHY CAM nasıl indirilir? Nasıl kullanılır? nunuza kaydetmenize yarıyor. Ancak hazırladığınız
Yapmanız gereken ilk işlem GIPHY CAM isimli görüntüyü telefonunuza kaydetmek istemiyorsa-
uygulamanın kendi platformunuz için uygun olan nız doğrudan paylaşabilirsiniz. Ekranın hemen alt
sürümünü aşağıda bulunan bağlantılar yardımıyla kısmında bulunan platform logolarını kullanarak,
akıllı telefonunuza indirmek. hazırladığınız görseli paylaşabilirsiniz.
Uygulamanın kurulum işlemi yapıldıktan sonra her-
hangi bir kayıt olma veya giriş yapma gibi bir yönte- İşte GIPHY CAM isimli bu uygulamayı kullanmak
me ihtiyaç duyulmuyor. Uygulamayı açtıktan sonra bu kadar basit. İşlemler sırasında uygulamak iste-
kamera ve fotoğraf galerinize erişim için izin istene- diğiniz filtreler, tamamen sizin kişisel zevklerinize
cektir. Bu izinleri verdikten sonra hazırsınız demektir. kalmış durumda. İyi eğlenceler
Bir GIF dosyası oluşturabilmek için akıllı telefonu-
Kaynak : https://www.businessinsider.com/how-to-post-a-gif-on-instagram
https://www.webtekno.com/instagram-gif-paylasma-giphy-cam-h73057.html

98

İyi Bir Uyku İçin Ne Yapılmalı?
Son araştırmalar, uyku saatinden 1-2 saat önce 40 larda bulunan Shahab Haghayegh, 40-42 santigrat
ila 42 santigrat derece su sıcaklığında alınacak du- derece aralığında suyla alınan duşun, vücudun
şun, uykuya dalma süresini kısalttığını ortaya çıkardı. serinletme sistemini otomatik olarak harekete ge-
Kaliteli bir uyku, kaliteli bir gün geçirmenin bir çirdiğini ve bu sayede insan vücudunun, doğal bir
numaralı şartı. Ancak pek çoğumuz gün içerisin- şekilde soğuduğunu ifade etti. Bu da kolay uyuma-
de kendimizi uykusuz hissediyoruz veya sürekli bir yı ve uyku kalitesinin artmasını sağlıyor.
uyku haliyle günümüzü geçiriyoruz. Konuyla ilgili Araştırma kapsamında yapılan testlerde, yöntemi
olarak yapılan son araştırma ise, uyku saatine bir uygulayanların uykuya dalma sürelerinin 10 dakika
iki saat kala alınan sıcak bir duşun, uyku kalitesini kadar kısaldığı ve ertesi gün kendilerini daha dinç
ciddi anlamda artırdığını gözler önüne seriyor. hissettikleri belirlendi.
Teksas Üniversitesi bünyesinde çalışmalarını sürdü- Bu araştırma kapsamında akıllara “Soğuk suyla duş
ren bilim insanları, bugüne kadar uyku ve duş ile almak daha mantıklı değil mi? Sonuçta amaç vü-
ilgili yapılan 5.322 araştırmanın tamamını detaylı cudun soğutulması.” gibi bir düşünceyi getirebilir.
olarak incelediler. Ellerindeki verileri inceleyen bilim Ancak bu yaklaşım tamamen yanlış. Soğuk bir duş
insanları, daha kolay bir şekilde uykuya dalmak için vücut sıcaklığını aniden düşürüyor ve vücut buna
ve uyku kalitesinin artırılması için yapılması gereken karşılık olarak önce vücut sıcaklığını dengelemek
duşun özelliklerini de ortaya çıkardılar. Buna göre için çalışıyor. Bu da uykuya dalma süresinin daha
uykudan önceki bir iki saat kritik önem taşıyor ve da uzun olmasına neden oluyor.
suyun sıcaklığı mutlaka 40 ila 42 santigrat derece Bilim insanları şimdi hem vücut sıcaklığının den-
arasında olmalı. gelenmesi hem de kan basıncının uyku için uygun
İnsan beyni, uyumaya birkaç saat kala daha iyi bir olan seviyelere optimize edilmesini sağlayacak bir
uyku için harekete geçiyor. Salgılanan hormonlar, su yatağı üzerinde çalışıyorlar. Bu yatağın prototipi,
vücut sıcaklığını yaklaşık olarak 1 santigrat derece ilerleyen dönemlerde hazır olacak.
düşüyor ve bu da insanların daha kolay bir şekilde
uykuya dalmasını sağlıyor. Konuyla ilgili açıklama- Kaynak : https://edition.cnn.com/2019/07/24/health/hot-baths-improve-sleep-trnd/?-
no-st=1564041284
https://www.webtekno.com/bilim-insanlari-iyi-bir-uyku-icin-ne-yapilmasi-gerektigi-
ni-acikladi-h73052.html

99

VOURLmAag

Hiçbir karşılaşma tesadüf değildir. Senin Bir sabah uyandık ve bizim kasaba Yaşarken Hiç Komik Değildi?
şu anda bu satırları okuyor olmanın toptan delirdi. Senden önce ne yaşadıysam, sana tecrü-
tesadüf olmaması gibi, benim Afrika’ya Annem sağlıklı yaşam uğruna evi dev bir be olacak. Ben yaşadığım hiçbir şeyden
araştırma yapmak için gidip orada bir organik tarım alanına dönüştürdü. utanmadım. Ama seni utandırmaya
sufiyle karşılaşmam ve ondan öğrendik- Babaannem sevimli, minnoş pansiyonu- çalışacaklar... Hepsini göğüsledim, kendi
lerimi bu kitapta derlemiş olmamın da nu oteller zinciri yaptı. hayatımı savunmayı bildim. Bunu da
tesadüf olmaması gibi. Babam daha çok para kazanmak için eve sana göstereceğim. İnsanların ne söyle-
“Dert insana daima yol gösterir” der uğramaz oldu. diğinin öneminin olmadığını anlayacak-
sufiler. Önemli olan yolu yürümekten Kuzenim ata binerken resim yapmaya, sın. Asıl önemli olanın, o an mutlu olup
vazgeçmemek. Yolda olan için “umut flüt üflerken piyano çalmaya başladı. olmamanla ilgili olduğunu bileceksin.
var” demektir. Kader her an yeniden Yengem temizlikle kafayı bozdu. Koca- İşte, tam da bu yaşam felsefesiyle kalp-
yazılır çünkü. sını pis diye evden kovdu ve çocuklarını lerimize dokunmuştu PuCCa…
Kiminle ne zaman karşılaşacağını, neyi her gün suya yatırdıktan sonra mandalla Şimdi ise o bir anne! Ama merak
ne zaman bulacağını bilemezsin. Bazen çamaşır ipine astı. etmeyin; dobra diliyle bildiğini okuyan
istediğin şeyi aramakla bulamazsın Sevgi Teyze, daha çok sevebilmek için hallerinden hiçbir şey kaybetmedi. Bir de
ama bulanlar hep arayanlar olmuştur. çocuklarını koltuğa bağladı, hepsine işin içine hormonlar girince, PuCCa’nın
Mevlana’nın dediği gibi: “Sen yola çık, aynı kombin kıyafetler giydirdi ve onları içine düştüğü durumlar hiç olmadığı
yol sana görünür.” sevgi komasına soktu. kadar komik bir hal aldı!
Yoluma ortaklık eden hocalarımın Fehmi Abi, bilgisayarın başından tuva- Blogger’ların kraliçesi PuCCa, heyecanla
ilhamıyla karşına çıktığım bu kitapta lete gitmek için bile kalkmadığından beklediğiniz, bir solukta okuyacağı-
sıkıntılarından kurtulman, ilişki problem- hastanelik oldu. nız yedinci günlüğü Peki Ya Şimdi? ile
lerini çözmen ve hayata daha olumlu Okulda daha başarılı olmak için tenef- karşınızda!
bakabilmen için sufilerin kullandığı füs yapmamaya, hafta sonları da okula
pratik yöntemleri kendi deneyim süzge- gitmeye başladık.
cimden geçirerek sunuyorum. Kitapta Etrafımda bir tane normal insan kalmadı.
yer alan öğretiler bugüne kadar binlerce Ha şimdi diyeceksin ki bir tek sen mi
insana yardımcı oldu, sana da olacağına normalsin?
inanıyorum. Evet, bir tek ben normalim. Neyse ki
Şunu sakın unutma yol arkadaşım, kaç mücadeleci bir ruhum var. Bu kasabada-
yaşında olursan ol, başından ne geçmiş ki insanlara bir süper kahraman lazımsa
olursa olsun; kalbin temizse hikâyen o kesinlikle benim. Koca kasabada ya-
mutlu biter. nımda olan tek kişi, Tevfik Kılıkırkyarar.
Gerçi o da çok normal değil ama olsun,
o da insan.

100