VourlaMag MART 2019

51

VOURLmAag

Işık Erdoğan Özel - Özbek Köyü Muhtarı

“Geleneklerin Yaşatılarak
Unutulmaması Sağlanıyor”

Söyleşi; Betül Batur

Mart dokuzu Urla Ot Bayramı 10 Ziraat Odası ve diğer sivil toplum belirlendi. Bu konuda yemek atöl-
yıldır baharın geldiğini Urlalılara kuruluşları tarafından da benim- yeleri ve bu otların farklı alanlar-
müjdeleyen önemli bir etkinlik. senerek merkez Özbek köyü ol- da kullanımı konusunda atölyeler
Nedir Mart Dokuzu derseniz, Gre- mak üzere artık gelenekselleşen düzenlenecek.”
gorien (Miladi) takvime ve halk Mart Dokuzu Urla Ot Bayramı
inanışına göre mart ayının 3. Haf- Urla’da10 yıldır şenliklerle kutla- Sayın Işık Erdoğan Özel’in bu se-
tası 21-23 üncü günlerine denk nıyor. Bu sayede Ege’nin otları, ot neki festival etkinlikleri konusun-
gelen, gece ve gündüzün eşit ol- toplama geleneği ve ot yemekleri da verdiği bilgiye göre; diğer yıl-
duğu, koç burcunun girdiği gün gündeme getirilerek İzmir ve Ur- larda olduğu gibi otların tanıtımı,
(günler) olarak kabul edilip baha- la’ya ait bu geleneklerin yaşatıla- ot toplama yarışması, ahşap ve
rın ilk günleri olduğu kabul edilir. rak unutulmaması sağlanıyor. Ot değişik sanat konularında work-
Mart Dokuzu’nda daha önceki Bayramı çerçevesinde her yıl fark- shoplar olacak. Diğer yıllardan
yıllarda Urla köylerinde şenlik ve lı bir ot tema olarak seçiliyor ve farklı olarak bu yıl her iki günde
kutlamalar yapıldığı biliniyor. bu ot bu konuda büyük çabalar de doğal sabun yapımının öğre-
harcayan Urla Doğal Sofra Gönül- tileceği “Sabun Çalışması” kaçırıl-
Özbek Köyü Muhtarı Işık Erdo- lüleri ve çeşitli uzmanlarca tanı- maması gereken etkinliklerden bir
ğan Özel ile yaptığımız söyleşide, tılarak endemik özellikleri, sağlık tanesi.
şöyle diyor; “Bu geleneğin yeni- açısından yararları ve yemekleri
den canlandırılması için baharın hakkında bilgiler verilerek çeşitli Ayrıca iki gün boyunca konserler,
müjdecisi olan Mart Dokuzunda atölye çalışmaları yapılıyor. Bu yıl çeşitli gösteriler, sergileri izlerken
festival yapılması düşüncesi 10 yıl Ot Bayramı’nın ot teması ‘Sarma- köy meydanında Özbekli kadınları
kadar önce ortaya atılıyor ve Urla sı Yapılan Yabani Otlar’ olarak ürettiği yemekler, el işleri ve doğal
Doğal Sofra Gönüllüleri, Belediye, ürünleri satın alabileceğiz.

52

Ebegümeci Labada Pazı

Gelincik Otu (Kapurcuk) Hardal Otu

Ebegümeci Sarması Asma Yaprağı Sütlüce ya da Çoban Düdüğü

Yapışkan Otu Asma YaprağıSarmasi

53

VOURLAmag RÖPORTAJ

54

Başarılı, Mütevazi ve Duygusal...

Handan
Kaygusuzer

İzmir'in
kadınlarını eve
hapsedemezsiniz,
tahakküm altına
alamazsınız.
Kendisini
ezdirmez...
İzmir kadını
özgürlüğüne
düşkündür.

55

VOURLmAag

Handan Kaygusuzer Urla’da dan işi köfteci dükkanına çevir- ben eşimin aklında hiç yoktum.)
doğmuş, Urla’da okula gitmiş mesiyle benim de iş hayatı serü- Sıra dükkana isim koymaya gel-
ve halen Urla’da yaşıyor. Ur- venim başladı diyebilirim. 1999 mişti. Dükkana gelen müşteriler
la’nın sınırlarını aşan bir başarı yılıydı. Ailecek köfteci dükkanının köfteleri yedikten sonra ‘’Beğen-
öyküsünün de yaratıcısı. Beğen- nasıl olabileceğini endişe ile dü- dik abi!’’ desinler diye düşünen
dik Abi – Handan Hanımın Mut- şündük. Hatta, nasıl yapacak- eşimin kuzeni Didem’in önerisi
fağı onun eseri. Gelin öyküyü sın diye isyan ettik, çoluk çocuk. çok hoşumuza gitti, Dükkana
Handan Hanımdan dinleyelim. Çünkü eşim mutfağa hiç merakı ‘’Beğendik Abi’’ ismini koyduk.
olmayan biriydi. Ekmek bile ke- Malgaca Meydanı’ndaki küçücük
Eşimin önce mandıra sonra kısa semezdi. Usta tutacağını söyle- dükkanımızda ki 35 metrakare
bir süre market deneyimi ardın- di. Dediğini de yaptı. ( O sıralar bir alanda 4 masa olarak serü-

56

ven başladı. Bir süre sonra eşim riyim, Tencere ve ev yemekleri teri portföyümüz de gitgide seç-
ustanın yaptıklarını beğenmeme- yapmaya başladım. O zamanlar kin ve güzel hale gelmeye baş-
ye başladı. Benim mutfağa biraz lokanta denilince köfte, döner ladı. İşlerimiz büyüdükçe ve tek
göz atıp, kontrol etmemi istedi. benzeri şeylerin satıldığı yerler başına yetişmem imkansız hale
Yapılanlar evimizdeki gibi değildi. akla gelirdi Urla’da. Ev yemeğini gelince yanımda aşçılar çalıştır-
Biz evimizde zetinyağı ve tereya- herkes evinde yapıyor, kim ister ki maya başladım. Fakat her zaman
ğı kullanırız. Ustanın margarin bunları gibi söylemler geliyordu işin mutfağında yer aldım, işlet-
kullanmasına ve bir iki şeye daha kulağıma. Ama kulak asmadım, me kısmını pek düşünmedim.
karışınca usta dayanamayıp kaçtı. sabırla bildiklerimden ve kalite- Benim asıl amacım misafirleri lez-
Bir anda işin başında buldum den ödün vermeden çalışmaya zetli yemeklerle buluşturmaktı.
kendimi. Ben mutfağı seven bi- devam ettim. Zaman içinde müş- Bir gün bir kadın gazeteci be

57

VOURLmAag nimle röportaj yapmak iste-
di. Röportajım yayımlandıktan
58 sonra da zamanla hem müşte-
riler hem de basın açısından ilgi
odağı haline gelmeye başladık.

Lezzet demişken, yemekleriniz-
deki lezzetin sırrı nedir acaba?

Her zaman lokantamıza gelen
herkesi evime gelmiş misafirler
olarak gördüm. Kendi yemeyece-
ğim hiçbir şeyi misafirlerime ye-
dirmedim. Ana prensibim buydu.
Pahalı da olsa iyi ürün almaktan
kaçınmadım. Kaliteden hiç ödün
vermedim. Alışverileri Urla ve
çevresinden bizzat kendim ya-
parım. Sebzeleri ve etleri özenle
seçerim. Pazara çıktığımda esnaf
beni tanır. Hala organik, işlen-
memiş ürünler bulabiliyorum.

Çok zengin ve devamlı değişen
bir menünüz var. Nasıl hazırla-
nıyorsunuz?

Anneannemden ve annemden
öğrendiğim yemekler bunlar.
Her gün bu mevsimde ne taze
olur, bugün çocuğuma, eşi-
me ne pişirsem düşüncesiyle
menü hazırlıyorum. Menünün
değişken olmasının sebebi bu-
dur. Oğlak zamanı oğlak, engi-
nar zamanı enginar çıkarıyoruz.
En ünlü yemekleriniz hangileri?
Özellikle çalkama ve güvecimiz
çok ünlüdür. Lokantada çalka-
ma yapmaya başladığımda bunu
kimse istemez deniliyodu. Şimdi
en çok sattığımız yemeklerimiz-
den birisi. Mücvere benzemesiyle
kolay gibi gözüken bu yemeğin
kıvamını tutturmak gerçekten
bir ustalık ister. Ben hep göz ka-
rarı yaparım. Anne usulü yani…

Güvecimizi de Mehmet Yaşin
Bey meşhur etti. Mehmet Yaşin

Bey 3-4 defa lokantaya gelmiş. kasaptan alır güvecini hazırlatır, makta zorlansam bile yaşantım-
Ben kendisini tanımıyordum ve taş fırına attırırmış. Pişen güveçler dan ve bakımımdan hiç ödün
farketmedim. Sonrasında beni alınır, meyhanelere geçilir, saba- vermedim. Böylece ailemden,
programlarında konuk etmek is- ha kadar eğlenilirmiş. O günden çevremden hep saygı gördüm.
tediklerini söylediklerinde şaka bu yana bu geleneği bozmadık.
yapıyorlar sandım. Programda Yarattığınız markayla ilgili
“Ne tür yemekler yapıyorsunuz?” Yeni projeleriniz var mı? bir gelecek planınız var mı?
diye sorduklarında ben de “Evim- ‘’Beğendik Abi’’ yi gelecekte
de misafirlerime ne yapıyorsam Yıllar içinde sürekli biriktirdiğimiz nerede görüyorsunuz?
aynısı yapıyorum. Urla’da misa- notlardan yola çıkıp bir yemek ki-
fire en çok güveç yaparız. Biz de tabı projesi geliştirdik. Şu sıralar Beğendik Abi’nin daha da iyi
gelenektir.” demiştim ve hikaye- baskı aşamasında. Yakında oku- yerlere gelip beni gururlan-
sini anlatmıştım. Bu programdan yucularla buluşmasını bekliyorum. dırmasını istiyorum. Çizgisini
sonra güvecin ünü hızla yayıl- bozmamasını ve onu sevenle-
dı. Urla Güveci diye aranır oldu. Önümüzde 8 Mart Dünya Kadın- rin hep var olmasını istiyorum.
lar günü var. Siz de başarılı bir
Eh! Artık güvecin hikayesini de kadın girişimcisiniz. Ayrıca Do- Bir idolünüz var mı?
dinlemeden olmaz herhalde… ğal Sofra Urla’nın kurucu üyele-
rindensiniz. Size göre kadın gi- Beğendik Abi’den önce insan
Eski zamanlarda Urla’da çok ge- rişimci olmayı tanımlar mısınız? kaynakları üzerine çok okur-
niş bir mutfak kültürü varmış. dum. Anlatılan insan hayatları
Urla’da 30 kadar meyhane, bir Ben bir kadın girişimci olarak ve başarı öyküleri beni çok et-
o kadar fırın, bir o kadar da ka- ayaklarımın üzerinde hep dim- kilerdi. Doğan Cüceloğlu’nun
sap varmış. İzmir’liler faytonlarla dik durdum. Eşim ve ailem de bu kitaplarını okudum. Bunların iş
Urla’ya gelirlermiş. Herkes etini konuda bana hep destek oldu. hayatımda ve insan ilişkilerim
Kendime ve karşımdakilere olan
saygımdan dolayı zaman ayır-

59

VOURLAmag RÖPORTAJ

Kadın olmak de bana hep yardımcı olduğu- Önümüzdeki günlerde Dünya
hala zor. Sürekli nu düşünüyorum. Gücümün Kadınlar Günü’nde de alacağım
sınırları zorlamak bittiği, yorulduğum noktalarda bir plaket olacak.
durumundayız. İyi bunlar beni hep ayağa kaldırdı.
bir eğitim alabilmek, Kadının Türkiye’de iş ve sosyal
Başarınızdaki motivasyonlar hayattaki yeri malum. Kendinizi
iş yaşamına neler oldu? şanslı hissediyor musunuz?
katılabilmek,
ekonomik açıdan En büyük motivasyonum misa- Günümüzde kadın olmak hala
güçlenebilmek, firlerim ve onların olumlu dö- zor. Sürekli sınırları zorlamak du-
kimlik kazanabilmek nüşleri oldu. insanların mutlu rumundayız. İyi bir eğitim alabil-
için fazlasıyla bir bakışı beni motive eder. Hep- mek, iş yaşamına katılabilmek,
çaba sarfetmek siyle ayrı ayrı, çok değerli anıla- ekonomik açıdan güçlenebilmek,
durumundayız. rım var. Onların yüreklendirmesi kimlik kazanabilmek için fazlasıy-
benim için paha biçilemez. Her la çaba sarfetmek durumundayız.
an yeni ne yapabilirim düşün- Kendim için öncelikle Urla’da doğ-
cesi ile araştırmak, bulmak ve duğum için şanslıyım. Biz tabiat
yapabilmek beni sürekli canlı tu- zengini bir ilçeyiz. Böyle bir şansa
tar. Tabi bir de anlamlı ödüller… sahipken yorulduğunda, tükendi-
ğinde insanın kendini toparlayıp
Ödüller? devam etmesi daha kolay oluyor.
Ayrıca İzmirli kadınlar güçlü, öz-
Birçok ödül ve plaketlerim var. gür ve kendi ayakları üstünde du-

60

ran kadınlar. İzmirli ve İzmir’de bir nımamalısınız. Ben kadının isterse “Ben kadının isterse
kadın girişimci olmanın avantajı başaramayacağı hiçbir iş olmadığı başaramayacağı
çok. En önemlisi çocuklarımın ha- inancındayım. Yeter ki kendi gücü- hiçbir iş olmadığı
yata atılmış ve bana destek oluyor nün farkında olsun. Bu şekilde ba- inancındayım.
olmaları benim en büyük şansım. şarılı olabileceklerine inanıyorum. Yeter ki kendi
Ama asla “Oldum” deme- gücünün farkında
Kadın girişimciler için önerileri- mek gerek. İnsan sürekli ken- olsun.”
niz mutlaka vardır. Neler söyle- dini geliştirmeli ve daha iyisini
mek istersiniz? yapmalı. Hiç ummadığınız bir
şeyden bir ders, bir ilham ala-
Kadın girişimcilerin pek çoğu çe- bilirsiniz. Ayrıca hiçbir zaman
şitli nedenlerle küçük işletmeler size yapılmasını istemediğiniz bir
şeklinde işler kuruyorlar ve yü- hareketi başkalarına yapmayın.
rütüyorlar. Bilgi, merak ve istekli
oldukları alanlarda girişimde bu-
lunmalarını tavsiye ederim. Hepi-
mizin farklı yeteneklerimiz, farklı
düşlerimiz vardır. Öncelikle bunla-
rı keşfedip, yılmadan azimle ger-
çeğe dönüştürmeye başlanılmalı.
İyi bir gözlemci ve araştırmacı ol-
mak işleri yarı yarıya halleder. Ce-
saretiniz çok olmalı, asla engel ta-

61

VVOOUURRLLmmAAaagg

Aytuğ İzat Enerjinin Ana Kaynağı:

Özdeşifa Kurucu Üstadı Muazzam Sır!

62 Yaşam, evrensel bir modelde, aynı kökten gelen sürekli devinim
halindeki yapısal şifrelerin farklı bir zaman dilimindeki açılımlarından
oluşmaktadır. Sürekli devinim hali, canlılığı ve evrimsel gelişmeyi; aynı
kökten gelme ise bütünsel ilişkilerin kaçınılmazlığını ifade eder. Böy-
lesi bir anlayışta, hiçbir şey tek başına izah edilemez, hiçbir ilişki tek
başına yeşeremez. Yaşam, dinamik ve doğal olarak da değişken pay-
laşımlardan esinlenerek yeni ağlar zincirini oluştura oluştura yoluna
devam eder.

Bilim dünyasında hızla yayılan bu bakış açısı “connectom” anlayışını
ve projesini hayata geçirmiştir. Tıpkı trilyonlarca yıldızın galaksile-
ri, milyarlarca galaksilerin de evreni tanımladığı gibi; evrendeki her
oluşumu duyularıyla fark edip kaydeden beynimiz de, bünyesinde
bulunan 200 milyar civarındaki nöronlar arasında kurduğu trilyonlar-
ca sinaptik bağlantılarla düşünce ve duyguları oluşturmaktadır. Evren-
deki her varlık bir diğerinin varlık nedeni, her oluşum ise bir diğerinin
hazırlayıcısıdır.

Bilinmezler dünyası- Bir sabah kahvaltısının
na yolculuk: Yaşamak düşündürdükleri
için akla gerek var mı?
Sabah kahvaltısında ister geleneksel çorba
Şifrelerin mutlak tanımlayıcısının ve kültürünü seçelim, isterse günümüzün pey-
evrensel yaşam alanı içine sürenin nir, zeytin çay ve simit modasına uyalım, bu
ismine Tanrı, Tao, Yehuda, veya Al- gıdaların sağlayacağı vitamin, protein, yağ,
lah diyoruz. O, Amerikan Yerlilerinin karbon hidratı kullanarak günlük enerji
ifadesiyle, Muazzam Sır’dır ve evre- ihtiyacımızı karşılamaya çalışırız. Ağzımız-
nin ana enerji kaynağının sahibidir. da başlayan sindirimde hangi enzimleri
Yaşam, anlamakta çok zorlandı- kullanmamız gerektiğini, midede hangi
ğımız şifre ve kuralları Muazzam gıda için ne tür bir asitten ne kadarını işe
Sır tarafından konulan, sahası ve koşacağımızı kendi aklımızla hesaplamayız.
oyuncuları belirli kodlarla geliştirilen Sonrasında seyir halindeki gıdalardan elde
bir dinamizmin adıdır aynı zaman- edilecek protein ve diğer özlerin hangi or-
da. Dinamizmin sürekliliği, yaşamın gana ne kadar ve nasıl gönderileceğine, ne
devamına yetecek enerjiyi sağlamak- kadarının hormonlar, tükrük, deri, saç veya
tadır. Hangi ilişkiye ne kadar enerji tırnak için harcanacağına da aklımızla karar
gerekiyorsa hepsi evrensel bütünün vermiyoruz, veremiyoruz.
içerisinde mevcuttur ve bu enerji Karar verebilmek için çok çeşitli yığınla bil-
ulaşılmaya müsaittir. giye ihtiyaç var ve biz o lükse sahip değiliz.
Yaşam kendi varlık gereklerini kendi- Süper bilgisayarlarla veri saklama ve ilişkiler
si sağlar. Böylece ebedi devamlılığını kurmada kendimize yardımcılar edinebiliriz
da desteklemiş olur. elbette... Yine de yetmez.
Günlük basit yaşam ilişkilerini ne kadar
allak bullak ettiğimize bakarsak.. İyi ki de
veremiyoruz!
Yaşamın doğal seyri, kendi yarattığı bireysel
bilincin katkısına ihtiyaç duymadan milyar-
larca yıldır düzenli bir biçimde devam edip
duruyor.

63

VOURLmAag

Beşik kertmesiyle mi evlendiler?

Taa, başa dönelim: 2 hidrojen molekülü ile bir mo-
lekül oksijenin niçin birleşerek su diye bir varlığa
dönüşme gereği duyduğunu bilmiyoruz. Kaldı ki,
oksijen ve hidrojen elementlerinin nasıl var edildikleri
hakkında da, muhtelif fikirlerimiz olsa bile, en ufak
bir bilgimiz yok.
Oksijen ve hidrojen “hadi el ele verelim su olalım” mı
dediler? Yoksa birleşme kararını bilinçli bir seçime,
mesela “varlığın oluşması için suya ihtiyaç var, hadi
biz birleşip su olalım ve evrende bize ihtiyaç duyan-
ların hayır duasını alalım” diye mi kararlaştırdılar?
Almadılarsa kim veya hangi güç onları bu evliliğe
itiverdi? Aileleri mi zorladı, yoksa beşik kertmesi mi?
Ben bilmiyorum, bilenler beri gelsin.
Elementler arası sınırsız paylaşımların, yeni oluşum-
ların ardı arkası kesilmiyor. Ve her biri için bu sorular
geçerli.
Var Eden, var ettiğine milyarlarca yıldır sahip çıkıyor!
Peki, ama aklımız da var… Onu ne yapacağız?

Aklımızı yok mu sayalım?

Var olanı kullanmak lazım, ama akıllıca!
Tüm yaratılış veya var oluş iddialarımız birer varsa-
yımdan ibaret!
Bilinç sahibi olmamızın da evrensel kabul gören akıllı
bir cevabı yok. Bizleri akıllı ve bilinç sahibi olmaya
iten neden veya nedenleri bilmiyoruz.
Ama tüm bunları sorgulayabildiğimize göre, bilinç
var ve bizim bu bilinci irdeleyecek, kullanacak, geliş-
tirecek aklımız da var. Haddini bilerek kullanmamız
şart.
Sınırlı elbette, çok sınırlı.

64

Bilinç geliştiren ve aklın ev sahibi
olarak beynimiz

Biraz daha geriye gidelim: başlangıcı 14,3 milyar yıl
önceye uzanan evrenimizde, insanımsılarla başlayan
süreç en fazla 10 milyon yıl geriye kadar uzanabili-
yor. Yani bugünkü akıl sahibi sayılan insanlar evrenin
taze meyveleri!
Kaldı ki, homo sapiens denen zeki insanların varlığı,
ilk insan sayılan Lucy hesaba katılırsa, 3.2 milyon yıl.
Beynin gelişimine göz attığımızda ise, en eski kısmın,
hayvanımsı dürtülerle varlığını devam ettirmeyi sağ-
layan Amygdala olduğunu görürüz. Beynin toplanan
verileri değerlendirerek muhakeme yapıp, akıl yü-
rüttüğü bölümü ise çok sonradan gelişmiş olan alın
lobu. Bunu bir kenara kaydedelim.
Beyin, çeşitli duyu organlarımızla elde ettiği çok sınır-
lı verilerden örgüler keşfedip, mukayeseler yaparak
karar vermeye programlandırılmıştır. Veriler ne kadar
sınırlıysa, verilen kararda hata payı o kadar yüksek
olur.
Her saniye yaklaşık 1 MB görsel uyarıcının çok azı
gözlerimizden içe aktarılır. Bir de göremediklerimiz
var: mor ötesi ışıklar gibi. Kulaklarımız da öyle, bur-
numuz da, tat ve dokunma hislerimiz de çok sınırlı
verilerin sinyallerini beyne gönderir. Beynimiz, ge-
netik kayıtlarla bu yeni bilgileri mukayese ederek bir
kısmını önemliler deposunda kayda alır, diğerlerini
kullanmaz. Erişemediğimiz verileri veya yanlış de-
ğerlendirdiklerimizi de hesaba katarsak, beynimizin
akıllıca en gerçekçi değerlendirmeleri yapamayacağı-
nı görürüz. “Aptal Beyin” gibi beynin dar sınırlarına
işaret eden kitapların son zamanlarda kabul görmesi
boşuna değildir.
Sadece bireysel anlamda değil, kolektif insan bilin-
cinde de sınırlar giderek daha hızlı aşılmaya başlansa
bile, tüm bilim dünyasında, örneğin, astronomiden,
mikrobiyotaya, bugün eriştiğimiz gerçeklik algısı,
muhtemel potansiyelin henüz % 10’una erişememiş-
tir. Bunun tercümesini şöyle yapabiliriz:
İster bilim adamları olsun, ister bir Yaratıcı’nın işaret-
lerini, yani ilahi sırları yorumladığını iddia eden din
bilginleri, gerçek kimsenin tekelinde değildir. Gerçe-
ğin kendi yüzü bilinmezler dünyasında saklanmaya
devam etmektedir.
Bu yüzden de, her ne konuda konuşursak konuşalım,
haddimizi bilerek beyanlarda bulunmak zorundayız.

65

VOURLmAag

Şifa açısından bunların anlamı nedir?

Yukarıda kısaca dokunduğumuz evren ve insan an- sıkça değiştirilen ilaçlar devlet destekli sağlığın en
layışı, her alanda geçerli olduğunu varsaydığım şu önemli sorunları arasındadır.
hususların şifacılık / tıp alanında da geçerli olabile- 4.4. Son olarak, tamamen akla dayanan modern
ceğini işaret etmektedir: bilim ve sağlık uygulamaları, manevi alanın, his ve
1. Bir hastalık veya rahatsız edici durumda, evrenin duyguların insan üzerindeki etkilerini ciddiyetle ele
kendi düzeninin mutlak hakim olduğunu kabulle- almaktan çok uzaktır.
nerek, henüz keşfedilmemiş şifa çözümlerinin bu 5. Şifacılar Dünyası:
düzendeki varlığına inanmak. Bu bizi Teslimiyet 5.1. “Geleneksel-Tamamlayıcı-Alternatif Tıp” Uygu-
ilkesine götürür. lamaları: Öncelikle şunu ifade edelim ki, modern
2. Teslimiyet ilkesinin uzantısında, öz benliğin şifa tıp uygulamaları başlamadan önce yaşanan milyon-
kaynağı olduğunu kabullenmek gerekir: Beynine larca yıllık süreçte, insanlık yine çok az veriyle pek
izin ver ki en doğru ve gerekli olanın yolunu açsın! çok sorunun üstesinden gelebilmiş, insan sayısı ar-
Bu teslimiyetin gereksiz düzeyde strese mani oldu- tarak varlığını dünyada sürdürebilmiştir. Bu bakım-
ğunu biliyoruz. Beynin en çözümsüz durumlarda dan, genlerimizde, ninelerimizin, kamların, şifacıla-
bile geri dönüşleri gerçekleştirdiği pek çok vakada rın derin etkileri vardır. Rahatsızlandığımızda doğal
gözlenip kayda geçmiştir. olarak onlara yönelmemiz, nane-limon çayına, şifalı
3. Sorun ne olursa olsun, mutlaka birden fazla dualara bel bağlamamız bu yüzden çok doğaldır.
yöntem veya yolla çözülme şansına sahiptir. Farklı Son yıllarda, tüm dünyada bu türden şifa arayışları
uygulamaları denemekten vazgeçmemek gerekir. oldukça hızlanarak devam ettiği görülmektedir.
4. Hızla gelişen ve bilimsel verilere dayalı, devlet 5.2. Tamamlayıcı şifacıların hastalara sunduğu en
destekli tıp uygulamaları son asırda çok önemli ba- büyük hizmet, onlara sağladıkları huzurlu, şefkat-
şarılara imza atmış olup, yeryüzündeki hastalıkların li ve önyargısız dinleme ortamı, yeterli zaman ve
seyrini değiştirebilmiştir. Ancak, tıpkı insan beyni- kurdukları empatidir. Hastalar, neticede, dinlenme
nin gelişimi gibi, bilimsel açıdan gerçekliğe ulaşma esnasında beyinlerini rahatlattıkları için de, şu veya
şansı henüz çok düşük oranlardadır. Doğal olarak, bu şekilde iyi hissetmekte, başlangıç sorunları de-
en modern sağlık hizmetlerinde bile kusurlar bulu- vam etse bile, mutlu olmaktadırlar.
nabilir. 5.3. Kaldı ki, yeni yeni gelişen terapiler, devlet
4.1. Doktorların aynı hastaya çok farklı teşhis ko- destekli tıbbın zaman ayırmadığı hizmetleri de
yup, tedavi önermeleri bu alandaki yetersizliklerin gündeme almaya başlamış, gerçek tıp etkisi yarata-
güven yıkıcı en önemli işaretidir. bilmiştir. Örneğin, titreşimin sağlık etkileri (Matrix
4.2. Devletlerin cömert davranarak her türlü maddi Rhythm Therapi’sini doğurmuştur) , kasların sağlık
desteği sağlık alanına aktarması ise, ilaç-ameliyat etkileri, omurganın genel sağlıktaki önemi, nefes ve
uygulamalarında iştah kabartıcı çıkarcı yaklaşımlara meditasyonun sağaltıcı gücü çok ciddi sorunların
yol açmıştır. Sağlık giderleri bir süre sonra içinden çözülmesinde işe yaramaktadır.
çıkılamaz boyutlara erişebilir. 5.4. Spiritüel dünya, eğer kalıplaşmış bir dünya
4.3.Kaldı ki, aşırı yoğunluktan, doktorların bir görüşünü dayatıyorsa yanlıştır. Çünkü dayatılan
hastaya ayırdığı ortalama süre 7 dakikayla sınırlıdır. şey mutlak bilgiye dayandığını iddia eden kalıplar-
Doktorlar laboratuvar ve görüntülü standart veri- la örülüdür, sınırlandırıcıdır. Oysa gördük ki, hem
lerle, hastasını doğru dürüst incelemeden, karar bilim dünyası hem de spiritüel dünya gerçeklik
vermek zorundadır. Gereksiz tahliller, incelemeler ve algısında henüz yolun başlangıcındadır. Kimsenin,

66

evrenin mutlak kurallarını koyanın sırlarına erişme
şansı yoktur. Mutlak gerçek, varlık işaretlerini insan-
ların incelemesine sunmuş olmakla birlikte, onlara
gerçek yüzünü görme şansını vermemektedir.
5.5. Ancak, denetimsiz yapılan bu uygulamaların
yetersizliği ve taşıdığı tehlikelere de dikkat etmek
zorundayız. Devletler bu alanda çalışanları, tıp
doktorlarını dinler gibi, açık yüreklilikle dinleyip,
incelemeli sonra düzenleyici kararlar almalıdır.
Yasaklama ve tıp doktorlarının denetimi altına alma
yaklaşımını, hizmetlerin ruhuna vereceği zararlar
bakımından doğru bulmamaktayız.
6. Bu dünyadaki yaşam, bu dünyanın sınırlarıyla
tanımlanmıştır. Dinamiktir, paylaşımcıdır ama kısıt-
layıcıdır. Buradaki dar gömlekli yaşam koşulları, öl-
düğümüzde kendiliğinden yok olur. Bu bakımdan,
yaşarken yaşamanın hakkını vermek, her organı-
mızın ihtiyaç ve işlevlerine saygı göstermek gerekir.
Ölümü korkunç bir şeymiş gibi korkarak hayatımı-
zın her anına sokmamamız, ölümcül hastalıklarda
da aşırı duyarlı davranıp, pek çok insanın hayatını
zorlaştırmamalıyız…
7. Sağlıklı veya sağlıksız durumlarda hiç unutma-
mamız gereken şey şudur: Evren ve bedenimiz
neredeyse sınırsız güç kaynaklarına erişmeye mü-
saittir. Kendimize bu kaynaklara erişme özgürlüğü
tanımamız gerekir.
8. Basit sağlık sorunlarının kendi kendilerine iyileş-
mesi için süre tanımalıyız. Süreç kötüye gitmeye
başladığında, vakit kaybetmeden uzman yardımı
istemeliyiz.
9. Ruh sağlığımız ve bedensel esneklik ve gücümüz
sağlığımızı önemli ölçüde etkilemektedir.
10. Ciddi sağlık sorunlarıyla karşılaştığımızda, mut-
laka tıbbi tetkiklere başvurmalı, yetmeme ihtimaline
karşı da hiç değilse teslimiyet ilkesini bir kenarda
hazır tutmalıyız.

Şifa Niyetine!

67

VOURLmAag EĞİTİM

Çocuk Haklı Olarak Soruyor

‘’Şimdi Ne
Yapayım?’’

diye...

İnan Berkant

Sosyolog

Geçtiğimiz hafta içi olduk-
ça geç bir saatte, sessiz
sakin bir cafe’deyakınla-
rımda oturan üç erkeğin konuş-
masına kulak misafiri oldum. Bu
üç yetişkin erkeğin neden ko-
numuz olduğunu merak ediyor
olabilirsiniz. Hemen açıklayayım:

İlk duyduğum ve beni avlayan
cümle şuydu: ‘’Beni bu tatilde
en çok etkileyen cümle, Baran’ın
‘ben babamla hiç bu kadar çok
vakit geçirmemiştim, çok deği-
şikti’ demesi oldu...’’ Göz ucuyla
masayı süzdüm. Vücut dilinden
ve grubun oturma şeklinden ko-
nuşanın grubun ‘Alfa’sı olduğu
anlaşılıyordu. Diğerlerinden bir-
kaç yaş büyüktü. Alfa’nın sağ
yanında sık sık Alfa’yı onaylayan
cümleler ve ifadelerle konuşma-
ya katılan, otuzlarında kıpır, kıpır
sarışın bir adam vardı. Alfa’nın

68

sol yanındaki adam ise genellikle mize de bu konuda sınır getirdim. Konunun tam burasında ar-
elindeki şişe ile oynuyor ve ilgiy- Ama bu sefer de kucağımızda ko- tık mekandan ayrılmak zorun-
le dinliyordu. Konuşmanın deva- caman bir vakit kaldı! ‘Kızım tab- da olduğumuz için Alfa’nın bu
mında sarışın olanın 4 yaşında bir letle oynama.’ demek iş değilmiş! serzenişi nasıl cevapladığını sa-
kızı olduğu, diğerinin ise henüz Çocuk haklı olarak soruyor ‘ne ya- nırım hep merak edeceğim, çün-
çocuğunun olmadığı anlaşılıyor- pacağım’ diye… Hadi kızım kitap kü oradan ayrıldığımdan beri o
du. 40 yaşlarında olan Alfa’nın - okuyalım; okuyoruz. Kitap bitiyor. genç babanın samimi itirafları
belli ki diğerlerine göre daha tec- Bir ay hepimiz bir güzel kitap oku- zihnimde dönüyor. Bunun yay-
rübeli bir baba - bu iki arkadaşına duk açıkçası. Ama kitap da çözüm gın bir durumun samimi dile
zaman zaman babalık ve daha degil. Çünkü çocuk fiziksel aktivi- dökülüşü olduğunu bildiğimden
pek çok konuda mentorluk yaptı- te de arıyor, enerjisini de atmak konuyu buraya taşımak istedim.
ğını çıkarsadım. Baran, ortak ta- istiyor… O zaman hadi müzik
nıdıkları ve yakın zamanda bera- açalım, dans et diyoruz, o da bize Zkuşağınınbizlerdenenönemlifar-
ber tatile çıktıkları ailenin ilkokul haklı olarak; ‘hadi beraber dans kı dijital dünyada sosyalleşmeleri.
yaşlarındaki oğluydu… Ve aslında edelim’ diyor. Yine sonuna kadar Şunu da kabul edelim mi, yürü-
konunun sadece nesnesiydi. Elim- haklı cocuk, çünkü kim tek başına meye başladıkları andan hele de
de olmaksızın onları dinlediğim o dans eder ki? Deli işi yani… Hadi ön ergenliğe kadar biz yetişkinle-
anlarda bir saat boyunca temelde beraber dans ediyoruz bu sefer; rin en azından üç misli daha ha-
ebeveynlik ve babalık konuşuldu. ama feci yorucu abi… Çünkü iş- reketliler, yani onlara yetişmemiz
Sarışın olan; abi, diyordu; “hani ten gelmişim, yorgunum… Yani zor, onlarla oyun arkadaşı olma-
sen demiştin ya, ‘çocuklara tab- şunu fark ettim, tableti çocuğa maya çalışabiliriz ama bu pek sür-
letleri bakıcı yapmayın’ diye, o söz verince bizim işimiz çok kolaylaşı- dürülebilir değil. Dijital dünya ile
bende çok yer etti, o zaman bu yormuş. Çıkamadık işin içinden...” bağını sağlıklı bir noktaya çekmek
zaman sadece kıza değil, kendi- de istiyorsunuz; ama kendi başla

69

VOURLmAag

rına bırakmak da olmuyor. duygusal bağ kurabileceği, bir- rupa ve İskandinav Ülkeleri’nde
likte oynayabileceği, varsa ödev- çocukların küçük yaştan itibaren
Öyleyse? lerine yardım edebilecek ve belki her gün duşa girmeye alıştırıldı-
Çocukların kışın evde veya kapalı kendini projekte edebileceği, ken- ğını biliyor muydunuz? Haftalık
alanlarda, yazın doğada tanıdık- dinden 7-8 yaş büyük bir başka banyo rutinini her gün banyo ru-
ları ve tanımadıkları akranlarıyla çocukla birlikte olmak küçük için tini olarak değiştirmekten, şam-
sosyalleşebilmeleri için fırsat ya- ne kadar faydalıysa bir başkasının puandan, köpüklerden bahset-
ratmak hem çocuğun duygusal sorumluluğunu alma, kendi bil- miyorum. Bahsettiğim şey suyun
gelişimi hem de enerjisini atma gilerini aktarma, kişilik kazanma hormonları dengeleyici etkisinden
ihtiyacı için ulaşılabilir bir yön- gibi önemli karakter basamak- faydalandıkları. Çocuğunuzun
tem. Çok değil, hafta içi bir veya larında çocuğu geliştireceği için çok hareketli olduğu bir gün de-
iki gün; çocuğun yaşına göre; büyük için de bir o kadar faydalı. neyin, orta sıcaklıkta ayarlanmış
oyun havuzu, oyun grupları, Bu uzun vadeli görüşmelerin so- su, çocuğunuzun vücut ısısını
spor / sanat kursları, aile buluş- nunda bir de ödülü olursa eme- düşürecek ve onu sakinleştirecek,
maları gibi programlarla çocuğu ğin değeriyle ilgili çok önemli bir uykuya hazırlayacaktır. Ayrıca du-
bu konuda beslemek mümkün. başka kazanım daha elde etme- şun, özellikle de uykudan bir iki
sine de vesile olabilirsiniz üstelik. saat önce girilen duşun büyüme
Bir başka yöntem, ‘’oyun ablası’’ hormonunu aktive etmek gibi bir
(veya abisi) bulmak. Bu özellik- Bu önerilerin sizin için uygun ol- önemli faydası daha var. Bu bilgiyi
le küçük yaştaki çocuklarınız için madığını veya denediğinizi ve ergenliğe girmiş ve yaş döneminin
uygun ve tam bir kazan-kazan yeterli olmadığını düşünüyorsa- genel özelliği olarak duşa girmeye
yöntemi! Özellikle tek çocuk ola- nız, sizinle bir önemli bilgiyi daha direnen çocuklarınızı ikna etmek
rak büyüyenler için. Kuvvetli bir paylaşmak isterim. Bazı Kuzey Av- için de kullanabilirsiniz hem…

70

71

VOURLmAag SAĞLIK

Baharın İki Yüzü

Derya Utku Pek çok haberin müjdecisi gibi Karın bitki örtüsünün üzerinden
geliyor ilkbahar, yavaş yavaş. Bir kalkması gibi, kışın duygusal yükü
Uzman Psikolojik Danışman dönemin bitişine, bir başka döne- de insanın üzerinden kalkmaya
min başlangıcına aracılık ediyor. hazırlanıyor. Bu yükü omuzlardan
“Gel ey bahar Gökyüzündeki renkler hareketle- atmanın, fiziksel ve ruhsal hafifle-
mevsimi, uykumun ve niyor, ışık göze daha bir parlak, menin de tam zamanı gibi algıla-
dinlenmemin mayası kuş sesleri kulağa daha bir yakın nabiliyor.
sensin. Hatırımın gelmeye başlıyor. Doğada ise cid-
dostu, ıstırap di ve gözle görülür bir hareketlen- Baharın gelişi herkes için benzer
dolu gönlümün me var. İlkbahar tüm canlılığıyla anlamlar, hisler taşımıyor maale-
sevincisin…” kapımızda… sef. Bazı kimselere yoğun ve ağır
Namık Kemal duygulanımın habercisi. Örneğin
Bahara farklı anlamlar veriyoruz. depresyon belirtileri zannedildiği
Herkesin kendine göre bir beklen- üzere sadece sonbahar aylarında
tisi var ilkbahar aylarından. Bazısı değil ilkbahar aylarında da artış
için yazın öncülü. Dolayısıyla bir gösterebilir. Mevsim geçişlerinde
hazırlanma süreci barındırıyor. Fi- çoğumuz zaman zaman çökkün,
ziksel ve ruhsal yenilenmeye du- bitkin, yorgun hissedebiliriz. Her
yulan gereksinimi gözle görünür üzüntünün depresyona işaret et-
hale getiriyor. Bahar temizliği sa- mediğini hatırlatmakta fayda var.
dece evlerde değil, ruhta, zihinde Bu dönemde yaşanan, 2 haftadan
ve bedende de gerçekleşiyor. Bu daha uzun süren, işte, evde, sos-
yönüyle bir kısım insana neşeyi ve yal ortamda işlevselliği kaybede-
canlılığı çağrıştırıyor, umut aşılı- cek boyuta gelen keder, çökkün-
yor. lük, umutsuzluk ve yalnızlık hisleri
ve bu duygularla baş etmedeki
Geçmişte olanı tamamlama ve ka- güçlük, çaresizlik hisleri mevsim-
patma, gelecek ve yeni olana izin sel depresyona işaret edebilir.
verme sürecini barındırıyor bazısı
için. Eskinin uygarlıklarındaki ge- Depresyon belirtilerinin mevsim-
leneksel ayinler, şaman kültürün- sel tetiklenme faktörlerine yönelik
deki ritüeller günümüzde de in- yapılan çalışmalar şöyle bir bul-
sanlar tarafından uygulanmakta. guya işaret etmekte. Gün ışığının
artmasıyla insanlardaki hareket-
Maneviyata eğilim, psişik enerjiyi lilik ve harekete geçmek için itici
kuvvetlendirmeye yönelik kutla- güç olan motivasyon da artıyor.
malar, ayinler bu dönemde sıkla- Dışarıdaki hayatın hareketlenme-
şıyor. Hatta dini bayramlar, festi- si, insanların genel anlamda ener-
valler bile ilkbahar aylarında arka ji düzeylerinin artması depresyo-
arkaya gerçekleşiyor. na meyilli kimselerdeki yalnızlık,

72

73

VOURLmAag SAĞLIK

terk edilmişlik, umutsuzluk hisle-
rini pekiştirebiliyor.
Benzer çalışmalar intihar riski olan
bireylerde ilkbahar döneminde te-
şebbüsün arttığını göstermekte,
ilkbahar aylarıyla gelen hareketli-
liğin depresyonda olan kişinin de
karar verme ve harekete geçme
hızını etkilediği yönünde bulgula-
ra yer vermektedir.
Bir başka ruh sağlığı bozukluğu
olan bipolar bozukluk diğer adıy-
la manik depresif bozukluk veya
iki uçlu duygudurum bozukluğu
nörobiyolojik bir bozukluk oldu-
ğu gibi, kişinin ruh halinde dış et-
kenlere bağlı ya da değil gündelik
hayatını etkileyecek biçimde sert
iniş ve çıkışların olduğu bir ruh
sağlığı hastalığıdır. Kişiyi zorlayan
belirtilerin ilkbahar aylarında sık-
laşması üzerine uzlaşılmış bir veri
olmamasına karşın, bu bozuklu-
ğa sahip kişilerin bahar aylarında
uzman desteğine başvurularının,
hastane yatışlarının arttığı kayde-
diliyor.
Yaygın olarak çocuklukta ortaya
çıkan ve aşırı hareketlilik, yerinde
duramama ve öğrenmeye engel
dikkat sorunları şeklinde kendini
gösteren dikkat eksikliği ve hipe-
raktivite bozukluğundaki hareket-
lilik de bahar aylarıyla artan ışık
ve enerji düzeyi ile paralel olarak
yükselebiliyor.

74

Geçiş aylarındaki çevresel, fizyolo-
jik, hormonal değişimler pek çok
duyguyu tetikleyebilir. Duygular
tek bir düzlemde yaşanmaz. İniş-
li ve çıkışlıdır. Bazen yoğun ba-
zen hafiftir. Psikolojik esneklik ve
dayanıklılık sorunların olmaması
değil, sorunlarla baş edebilme ka-
pasitesinin varlığıdır. Hislerimize
direnmek ve onları değiştirmeye
çalışmak, hisleri görmezden gel-
mek kadar yıkıcı sonuçlara sebep
olabiliyor.

Duyguların gökyüzündeki bu-
lutlar gibi gelip geçici olduğunu
anlamak kayda değer bir farkın-
dalıktır. Bizi kaygılandıran bir du-
rum karşısında felç olmak yerine
o durum karşısında hissettiğimiz
duyguya karşıdan bakmak, eşlik
eden düşünce ve algı biçimlerimi-
ze kapılmak yerine onları sorgu-
lamak ve deneyimi olduğu haliyle
karşılamak duygular tarafından
sürüklenmenin panzehiri.

Geçiş dönemlerinin farkında olup
yoğun duygulanıma karşı önleyici
olması için özellikle bu dönem-
lerde iyi gelen faaliyetlerin listesi
tutulabilir. Eve ve içe kapanmanın
olumsuz etkilerinden sıyrılmak
adına açık havada bulunmak, do-
ğayla temas etmek, gün ışığından
yararlanmak ve kalabalıklara ge-
rek duymadan da sosyalleşmek
zihni, ruhu ve bedeni besler.

75

VOURLAmag GÜZELLİK

Sade ve Trend Makyaj

İlgi Beydili

Makeup Artist

Yoğun
tempolu
hayatımızda
bazen makyaj
bizim için külfet
olur. Her ne kadar
nude makyajı
tercih ediyor
olsak bile yeni
nesil makyaj
trendlerinde daha
moda renkleri de
deneyebilirsiniz.

76

Etkileyici gözler

Göz makyajındaki çizgisel formlar
ve çimen yeşili dokunuşların ardın-
dan neon yeşili eyeliner deneyebi-
lirz. Makyaj deneyleriniz arasında
neon turuncu da olablir. Renkli
farlar ve eyeliner olmazsa olmaz-
lardan ancak bu farları kullandı-
ğınızda oldukca sade olmalısnız.

Yalın göz makyajı hiç mak-
yaj yapmamak anlamına gel-
miyor. Yalın göz makyajında,
çok ince ve su bazlı ürünleri cilt
rengi tonunda kulanmanız ge-
rekiyor. Ürünleri dikkatli kul-
lanmanız önemli. Kullandığınız
maskara kirpiklerinizi doğal gö-
rünümünden uzaklaştırmamalı.

Günlük kullanım için en güzel Kaşlar beraberinde getiriyor. Fondöten
makyaj, doğal duran bir mak- üzerine uygulayacağınız şeftali
yajdır. Ancak bazen yorgunluk Kaşlar makyajınızın tamamlanma- pembe allık cildinize ışıltı verecektir.
izlerini silmek için birkaç mak- sında önemli bir unsurdur. Kaşla-
yaj hilesine ihtiyaç duyablirsiniz. rınızın düzgün bir şekilde görün- Dudaklar
Gözler yüzümüzde en dikkat mesi için Precisely, My Brow Pencil
çeken bölgelerin başında gelir. ultra ince uçlu kaş kalemi imdadını- Makyajın belkide en dikkat çekici
Uykusuz kaldığımız zamanlar- za yetişektir. Boşlukları doldurun. kısmı olan dudaklarınıza rün uy-
da da yorgunluğumuzu ilk belli gulamadan önce lip balm kulla
eden bölge yine gözlerimizdir. Canlı bir cilt narak güzelce nemlenmesini sağ-
Makyaj hilesiyle yorgunken bile layın. Renk tercihinize göre dudak
dinlenmiş görünmek mümkün... Makyaj trendlerinde kapatıcı ve kalemi kullanarak dudak çizgini-
fondöten gibi ürünlerde soluk ve zi çevreleyip daha sonra ruj veya
Göz altınıza aydınlatıcı uygula- soğuk renkler hayatımıza girdi. gloss uygulamasına geçebilirsiniz.
yın. Özellikle yorgun göründü- Şimdilerde artık cildinizin bronz- Böylelikle hata yapma şansınız
ğümüzde Estee Lauder Double luğu pek kalmamıştır. Önce, Mak- daha az olacaktır.
Wear Concealer Light imdadınıza yajınıza baz olarak fondöteninizle
yetişecektir. Daha aydınlık göz- soluk bir cilt oluşturun. Amaa! Unutmayın, size uygun makyajla
ler için başvurabileceğiniz en Bahar yaklaşıyor, canlı renkleri de en güzel en çekici kadın olursunuz.
iyi makyaj hilelerinden biridir.

Gözleri daha iri ve aydınlık gös-
terecek ufak bir makyaj hilesi ise
alt kirpiklerinizin içine ten rengi
veya beyaz bir göz kalemi uygu-
lamaktır. Fazla zamanınız olma-
dığı zamanlarda bile kirpiklerini-
ze maskara uygulayın. Ten rengi
kalemle bütünleştğinde ne ka-
dar fark yarattığını göreceksiniz.

77

VOURLAmag GÜZELLİK

Benefit
Precisely,
My Brow Pencil

Estee Lauder
Double Wear Stay in Place Concealer

Chanel
Joues Contraste

Powder Blush

Sephora Bioderma
ColorBlock Eyeliner Atoderm Lip Balm

78

BİZİ
SOSYAL MEDYADA

TAKİP EDİN

www.instagram.com/vourlamag
www.facebook.com/vourlamag

VOURLmAagay l ı k y a ş a m t a r z ı d i j i t a l d e r g i s i

79

BahçelerimizeVOURLAmag BAHÇE-PEYZAJ

Yenilebilir
Çiçek Bölümü

Eklemenin Tam Zamanı

Arzu Mermercioğlu

80

Yenilebilir çiçeklerle salatala- bitkiler. Eğer bahçenizin serin ve tatlı bir tada sahiptir.Çok fazla
rınıza, tatlılarınıza, yemek- çok güneş almayan bir bölümünü kullanmadan önce mutlaka dene-
lerinize lezzet ve hoş bir seçerseniz yaz aylarında da çiçek- menizi tavsiye ederim .
görünüm katmanız mümkün. Bir- lerinden faydalanmanız mümkün Fasulye çiçekleri: Sebze bahçe-
çok kültürde çiçekler geleneksel mizden rahatlıkla ulaşabileceği-
olarak yemeklerde sıklıkla kullanıl- Laten çiçeği: Çok faydalı ve görsel miz yaz aylarında salatalarımızda
makta. Çiçeklerin mutfakta kulla- olarak eşsiz bir görüntüye sahip kullanabileceğimiz hoş görünüm-
nımları binlerce yıl öncesine Çin, olduğundan üretmenizi şiddetle lü bir çiçek.
Yunan ve Romalılara dayanıyor. tavsiye ederim. Saksılarınızda da Leylak çiçekleri: Tatlılara hem
Son zamanlarda market rafların- rahatlıkla yetişen, bitki olarakta farklı bir tat hem de çok naif ve
da sıklıkla görmeye başladığımız çok hoş görünen bir çeşit. romantik bir görüntü kazandı-
yenilebilir çiçekleri mart ayı içeri- racaktır. Kısa bir süre sonra çev-
sinde kendi bahçenizde yetiştir- Hanımeli çiçekleri: Bazılarımıza remizde muhteşem renklerini
meye başlayabilir, bahçenizde ya çocukluk yıllarımızı hatırlatabilir. görmeye başlayacağımız leylak
da doğada var olan bitki çiçek- Hafif tatlımsı bir tadı vardır. Sala- çiçeklerini ilk bahar döneminde
lerini toplayarak yemeklerinizde talarımızda kullanabileceğimiz ve bol bol kullanabilirisniz.
kullanabilirsiniz. Seçim yaparken çok kolay ulaşabileceğimiz bir çi-
dikkat etmeniz gereken 2 önem- çek. Meyveleri zehirli olduğundan Nane ve kekik çiçekleri: bu aile-
li unsur var: birincisi her bitkinin sadece çiçekleri toplayın. nin tüm çiçeklerli rahatlıkla yenile-
çiçeği maalesef yenilebilir değil. bilir. Çok hoş bir tadı vardır. Buzlu
Bazı bitkilerin çiçekleri zehirli ola- Narenciye ( mandalın, portakal, çaylarda ve tatlılarda denemenizi
biliyor. Bu nedenden dolayı yeni- limon ) çiçekleri: Çok aromalı ve tavsiye ederim.
lebilir oluğuna emin olduğunuz Calendula: Çiçekleri merkezden
çiçekleri seçmeniz çok önemli. ayırarak salatalarınıza serpebilirsi-
İkincisi ise toplayacağınız çiçekle- niz. Turuncu, sarı ve kırmızıya ya-
rin zirai ilaç uygulaması yapılma- kın her rengi bölgemizde rahatlık-
mış olması. la yetiştirebiliriz.
Kabak çiçekleri: çiçekler sabahın
Yenilebilir çiçek listesini bölgemiz erken saatlerinde kapanmadan
için yetiştirmesi zor olmayan, kısa toplanmalılar. İçleri doldurularak,
sürede çiçeklerinden faydalana- kızartılarak ya da çiğ olarak tüke-
bileceğimiz şekilde hazırlamaya tilebilir.
özen gösterdim. Listede size çok Zambak çeşitleri: Şeker ve c vi-
tanıdık geleceğine emin olduğum tamini açıcından zengin bir tadı
çeşitlere de rastlayacaksınız. Üre- vardır.
tim şekli tamamen sizin isteğinize
bağlı çiçek tohumlarına ilk üretim
yılında ulaşmakta zorlanabilirsi-
niz. Çiçek marketler, tohum satışı
yapan fidanlıklar, çeşitli internet
siteleri tohumlara ulaşmanızı ko-
laylaştıracak adresler fakat her yıl
yenilebilir çiçek çeşitlerinizi kendi
topladığınız tohumlar ile arttır-
manız takas yaparak yeni tohum-
lara ululaşmanız mümkün.

Hercai menekşe: Yenilebilir çi-
çeklerin en ünlüsü. Bütün olarak
çiçekleri yediğinizde çok hoş bir
tat almanız mümkün. Menekşe-
ler bahçemizde kış aylarında çi-
çekli görmeye alışık olduğumuz

81

VOURLAmmaagg GASTRO

Turp
Otu

Betül Batur Ünay

Chef - Gıda Mühendsi

82

Ne kadar şanslıyız bu kış bol yağmurlu geçti. Toprak ananın be-
reketli bağrında çeşit çeşit otlar büyümeye başladı. Turp otu,
hardal otu, semizotu, cibez, arapsaçı, körmen, şevket i bostan,
kaz ayağı, ebegömeci ve daha niceleri. Arabayla geçerken yol kenar-
larından fışkıran turp otlarını görünce hemen inesim ve demet demet
toplayasım geliyor. Biz Urlalılar ottan, çöpten yemek yapmayı iyi biliriz.
Yılın bu mevsiminde Ege’de özellikle İzmir çevresinde elinde bir poşet
ve bıçak ile yol kenarlarında, tarlalarda ot toplayan kadın ve erkekler
görebilirsiniz. Pazarlarda adını hiç duymadığınız otların satıldığına ta-
nıklık edebilirsiniz. İzmir’in birçok pazarlarında Urla’da her pazarda bu
otlardan satın alabilirsiniz ve bu otları satan pazarcılar ki genellikle o
kişiler köylü kadınlarıdır, eğer nasıl pişirildiğini bilmiyorsanız size na-
sıl pişirildiğini anlatmakta da gönüllüdürler. Gerçek bir İzmirli, Urlalı
olmam vasfıyla otları ve ot yemeklerini bilmek, pişirmek ve tanıtmayı
kendime ilke edinenlerdenim.

Bu otlar içinde turp otu en kolay bulunan ve sık tüketilen yabani ot-
lardan biridir. Kalın, dişli kenarlı ve tüylü yaprakları olan bu otsu bitki
doğada kendiliğinden yetişir. Neredeyse tüm dünyaya yayılmış olsa da
Ege mutfağında sevilerek çokça tüketilse turp otunun Urlalılar için yeri
bambaşkadır. Denizden yeni çıkmış Dalyan sardalyasının yanında haş-
layarak limon suyu ve bol sızma zeytinyağlı salatasına doyum olmaz.
Hele bir de yanına bir çanak hurma zeytin ama illaki üzerine az dağ ke-
kiği serpilmiş olacak ki işte o zaman tam bir mide şölenine hazır olun.

Turp otu C ve A vitamininin yansıra kalsiyum ve demir mineralleri içerir.
Halk hekimliğinde şifa kaynağıdır. Yaprakları demir eksikliğinde etkilidir.
İdrar söktürücü ve iştah açıcı özelliği vardır. Şişkinlik, gaz ve mide asi-
dine karşı etkilidir. Karaciğeri kuvvetlendirir, böbreklerdeki taş ve kumu
düşürmeye yardımcı olur. Böbrek ve safra kesesi iltihabının tedavisinde
etkilidir. Astım, nefes darlığı ve bronşite iyi gelir. Balgam söktürücüdür.
Canlandırıcı, sinirleri yatıştırıcı, ağrı dindirici özelliği vardır. Çok lifli bir
yapıya sahip olan bu ot, diyet yapanlar için iyi bir tercihtir. Birkaç farklı
çeşidi bulunmaktadır. Tatlısı (Qlikovruvez), (Rapanovruvez) az hardallısı
ve daha acısıdır ve en acısı da (Prikovruvez)’dir. Acı cinsine halk arasın-
da hardal dendiği de olur. Haşlanarak salatası yapılan turp otunun ilk
iki çeşidine limon ve zeytin yağ konabilir ama Prikovruvez’e acı alana
sadece zeytin yağı konurlarak tüketilir. Turp otu çiçeklenmeden hemen
önce toplanan filizleri daha lezzetli olur. Turp filizi haşlanıp salata ya-
pıldığı gibi bol soğanla kavrulup üzerine yumurta kırılarak yemeği de
yapılır. Mevsim sonuna doğru büyüyüp kartlaşan turp otu sert yerleri
temizlenerek haşlanır ve sadece salatası yapılır

83

VOURLmAag GASTRO

84

Turp Otu Salatası

Pazardan aldığınız ya da benim gibi tarlalardan, narenciye bahçe-
lerinden topladığınız turp otunu öncelikle temizlemek gerekir. Turp
otlarının dip kökleri ve kalın sert dalları keserek ayıklanır. Dış ve kart
yaprakları ayıklanır, yapraklarının uç kısımları kesilerek atılır. Bıçak kul-
lanmadan elle parmak uzunluğunda 3-4 parçaya bölünür. Bu noktada
dikkat edilecek en önemli konu temizlenmiş otların bol akar su ile iyice
yıkanarak toprağından arındırılmasıdır. Yıkama işlemi tamamlandığın-
da turp otları 1 litre suya 1 çay bardağı sirke oranıyla hazırlanan suda
10-15 dakika bekletilerek mikro organizmalardan da arındırılır. Bu
arada derin bir tencerede bol su kaynatılır, kaynayan suya turp otları
atılır ve 10-15 dakika haşlanması sağlanır. Önemli bir konu hangi ot
olursa olsun otun kaynarken ağzına kapak kapatılmaması ve kaynama
suyuna tuz atılmaması gerekir. Tuzlu su otun kararmasına neden olur.
Otu haşlarken dikkatli olmak gerekir, ne çok haşlanıp eriyecek ne de
fazla diri kalarak kıtır kıtır olmalıdır. Yeterince haşlanan otlar bir kevgir
yardımıyla servis tabağına alınır ve üzerinden soğuk su geçirilir, üzeri-
ne tuz serpilir. Limon suyu ve sızma zeytin yağı karıştırılır, istenirse bir
diş sarımsak da dövülerek haşlanmış otların üzerine dökülür. Salata
fazla bekletilmeden servis edilmelidir. Salata bekletilirse kararır.

Daha farklı bir lezzet isterim derseniz salatanın üzerine tavada yağsız
olarak kavrulmuş ceviz veya çam fıstığını serpebilirsiniz. Ben mevsimin-
de olgun domateslerden kavanozda hazırladığım domates sosumdan
birkaç kaşık salatanın üzerine gezdiriyorum salatada hoş bir görsellik
oluşuyor.

85

VOURLmAag GASTRO

86

Kuru Fasulyeli
Arapsaçı

Malzemeler Yapılışı

½ kg arapsaçı Pazıların sapları ve sert damarları temizlenir ve kaynar suda1-2 daki-
1 su bardağı haşlanmış kuru ka Arapsaçı temizlenir, bol suda yıkanır, kuru soğan yemeklik doğranır.
fasulye Zeytinyağı bir tencereye alınır, soğanlar birkaç dakika kavrulur, arapsaçı
1 adet kuru soğan ilave edilir ve birkaç dakika daha kavrulur. Arapsaçlarının üzerine azar
½ limon suyu azar sıcak su ilave edilerek yumuşayana kadar pişirilir, kuru fasulyeler
1 tatlı kaşığı un katılır, bu arada yarım limon suyu ve un güzelce çırpılarak terbiyesi ha-
Tuz, karabiber zırlanır ve kaynamakta olan yemeğin üzerine dökülür. 5 dakika un ko-
1 fincan zeytinyağı kusu gidene kadar kaynatılır ve sıcak veya soğuk ikram edilir.

87

VOURLmAag GASTRO

88

Lorlu Pazı
Sarması

Malzemeler Yapılışı

1 demet pazı Pazıların sapları ve sert damarları temizlenir ve kaynar suda1-2 dakika
250 gr tatlı lor haşlanır, üzerinden soğuk su geçirilir. İnce bulgurun üzerine 1 su barda-
1 su bardağı ince bulgur ğı pazı haşlama suyundan dökülür ve bulgurun suyu çekmesi beklenir.
1 adet kurusoğan Kurusoğan 1-2 kaşık zeytinyağı ile şeffaflaşana kadar kavrulur. Derin bir
½ demet maydanoz kapta lor, yumuşamış bulgur, kavrulmuş soğan, kıyılmış maydanoz ve
Pul biber, kuru nane, bağaratlar karıştırılır. Pazu yaprakları avuç içi büyüklüğünde kesilir. Her
karabiber,tuz bir yaprağın içine 1 çay kaşığı iç malzemesi konulur ve incecik sarılır.
1 su bardağı süt Küçük bir tencereye dizilir üzerine tereyağ, zeytinyağ ve ılık süt dökülür
1 çorba kaşığı tereyağ sarmaların üzerine küçük bir tabak kapatılır ve kısık ateşte sarmalar sütü
1 fincan zeytinyağ çekene kadar pişirilir. Ilık olarak servis edilir.

89

VVOOUURRLLmmAAaagg RİTÜEL

Dolunay ve
Teşekkür Ritüelleri

Pelin Erman

90

Her sabah uyandığımda gökyüzüne ba- yun. Size çok şey katar ve zarar görmezsiniz. Kendi-
kar teşekkür ederim. Neden? Çünkü ya- nizden çok şey bulur ve ufkunuzu açarsınız. Zaten
şıyorum. Neden çünkü sağlıklıyım. Daha bunlar önünüze geliyorsa hazırsınız demektir. Açı-
ne olsun... Başımda çatım, sevdiklerim lımı şu; size ait olmayan, siz olmayan hiçbir şey ile
hayatta ve yanımda. Sevip, seviliyorum. karşılaşmazsınız. Biz buna algıda seçicilik diyoruz.
Evet! Daha ne olsun. Aç açıkta da değilim. Artısı Al- Bende naçizane bu tür konulara değiniyorum. Her
lahtan... Ardından sıra ile sesini ilk duymak istediğim yiğidin yoğurt yemesi farklı nede olsa. Bu da benim-
kişi için, sonra sırayla hayatımda ki her şey için teşek- de yazdıklarımı okumak için bir sebep size.
kür ederim. Buna çiçeklerim ve köpeğim dahil...
Şöyle ki bir olay yaşadınız, mutlaka ya onunla ilgili
Hayat hem çok zor hem de çok kolay ama komplike bir film, yazı, afiş vb. bir şey görürsünüz. Sizin olan
değil. Sırrı her şey ve herkes ile barışık olmaktan ge- size gelir. İsteyin. Sizin olmayacak bir şeyi hayal bile
çiyor. Kendinize küçük bir deney yapın; Sabah sebe- edemezsiniz. Kendimden 3 örnek vereceğim.
bini anlayamadığınız bir şekilde sinirli kalktınız. Dik- Hayatım boyunca hep iki oğlum olmasını istedim,
kat edin o gün boyunca herşeyiniz ters gidecektir. oldu.Bir dergiye kapak yüzü olmak istedim, ABD
Ne oldu da birdenbire bütün gününüz ters gitti. O merkezli bir markanın 3 senedir marka yüzüyüm.
an aklınıza gelecek tek şey sabah yüklendiğiniz kötü Bir dergide yazmak istedim, şuan karşınızdayım. Ben
elektrik olsun. Diğer yandan çok mutlu kalktınız; tüm hayallerimin gerçekleşmesini başıma gelen her
dokunduğunuz, baktığınız, selamlaştığınız, konuş- şeye teşekkür etmeme bağlıyorum. Çünkü bu en
tuğunuz herkese her şeye yansıyacaktır. Ve akşam büyük şükür aslında… Ve size tavsiyem bir teşek-
olduğunda hayat ne kadar güzelmiş diyeceksiniz. kür kutusu yapın. Aklınıza gelen yaşamış olduğunuz
Çünkü yaydığınız elektrik dokunduğu her şeyden her şeye teşekkür edin. İyi olan içinizi daha çok ay-
size iyi dönecektir. dınlatacak. Kötü anılar değişim yaşayarak size iyi bir
başlangıç yaptıracak. Deneyin. Yazın. Hiçbir şey kay-
O zaman ne yapıyoruz? Bütün gün yaşadığımız ne- betmezsiniz.
gatifliklerden kurtulup yatmadan sabahı olumluyo-
ruz. Şimdi biz hayatı her iki durumda da güzelleştir- Kısacası görmeyi, istemeyi bildiğiniz ve inanmayı bı-
meye bakalım. Hepimiz insanız dünyamızda hangi rakmadığınız sürece herşey önünüze geliyor.
din ve dilden olursak olalım, hepimiz aynı duyguları Son olarak, dolunay ritüeline değinmek istiyorum.
yaşarız. Kimse kimseden ne üstte ne de altta. Tabii Tertemiz bir kağıt alıp hayatınızda olmasını iste-
ki kendini kültürel yönden geliştirmiş insanlarımızın mediğiniz her şeyi yazıyorsunuz. Parasızlık, hastalık
bakışı daha net ve daha aydın olabiliyor. Tabii bir de gibi… sonra bunu yakıyorsunuz. Küllerini su alıp
bunlara içsel sezgiler, gönül gözünün açık olması götürsün. Camınızı açın dumanı götürsün. Ardın-
eklenirse değmeyin keyfimize. Her yerde pozitif ve dan mis gibi ada çayını yakın ve tertemiz enerji evi-
negatif elektrik ile ilgili yazılar ile çok karşılaşmışsı- nize yayılsın.
nızdır. Bunlara inanın ve bunlarla ilgili yazıları oku- Sağlıkla kalın, isteyin, olsun.

91

VVOOUURRLmLmAaAagg OTO-MOTO

Offroad Sürüş Teknikleri;

Çamurda İlerleme

İbrahim Ercansungur

Türkiye Enduro Şampiyonu

92

Özellikle yağışlı havalarda yağ-
murların etkisiyle arazi şartları
ağırlaşarak arazi taşıtı kulanıcıları-
na keyifli zamanlar olduğu kadar
adrenalin dolu anlar da yaşatır.
Bunların başında tabii ki her kulla-
nıcının beklediği çamurlu zemin-
lerdir. Tabiki bu zemindede aracı
kullanabimek ayrı meziyettir. Peki
bunun için araçta ne gerekiyor,
araç nasıl kullanılır bahsedelim;

4x4 aracınızla çamur zeminde
araç kullanmak bu sporda bilindi-
ği üzere “buzda kaymak ile kum-
da yürümek” gibi bir durum ola-
rak adlandırılır. Bu yüzden araçta
bulunan ivmeyi kaybettirmeden
ve patinaj durumuna düşmeden
ilerlemek esastır. Tabiki çamurda
ilerlemenin de en büyük yardımcı-
sının diş aralığı geniş olan çamur
lastikleridir. Bu aralığın olması
lastiğin kendini çamurdan daha
kolay temizleyip maksimum çe-
kişe hazır olmasını sağlamasıdır.

Sürüş anında çamur türünü tes-
pit etmek zor olsada bunlardan
bahsedecek olursak üstten kay-
gan zeminli olup altı sert zemin
barındırıyor olabilir, bu tür çamur-
da tabanı dar olan lastik üstteki
kaygan zemini yaracak ve hızlıca
alttaki sert zemine ulaşıp ilerle-
meniz kolaylaşacaktır. Lakin Geniş
tabanlı bir lastik kullanıyorsanız
bu zeminde lastiğin sert zemi-
ne ulaşması zorlaşacak ve araca
olan hakimiyetiniz azalacaktır.

Yapışkan bataklık türü bir zeminde
ise geniş tabanlı lastik kullanmak
faydalı olacaktır. Hatta daha geniş
bir yüzey basıncı oluşturmak için
lastik havalarını 20-25 psi skalası-
na düşürmek dahada fayda sağ-
layacaktır. Tabiki bu hava indirme
sonrası lastiği şişirebileceğiniz bir
kompresörünüz olması da iyi ola-
caktır. Çünkü altı sert zeminli bir
çamur alana geçtiğinizde ise bu

93

VVOOUURRLmLmAAaagg OTO-MOTO

şartlarda ilerlemeniz güçleşecek- daha önceki izlerden değil çıkıntı bilinen tiptir. Baklava desen de
tir. Eğerki batma durumu söz ko- olan orta ve yan zeminleri kullan- sürüş konforlu ve stabil iken pa-
nusu olmaya başladıysa araçtan manız o bölgeyi daha rahat geç- ralel barlı zincirde ise kazma etkisi
daha fazla güç ile patinaj duru- menize olanak sağlayacaktır. Tabi olacağı için konfor düşük ama ba-
mu yaratarak gerekli sert zemine ki bazende bu izler sert zemine şarı çok yüksektir.
ulaşmayı denemeniz gerekecektir. ulaşılmış olduğunuda gösterebilir,
bu seferde izleri kullanmak yararlı Unutulmamalıdır ki; her çamur
Daha önceden geçilmiş ve las- olacaktır. sürüşü sonrası aracın alt bölge-
tik izi oluşmuş çamurlu yerlerde Aynı zamanda çamurda, lastikleri- leri,j ant içleri çamur ile dolaca-
eğerki izler derinse orada sert ze- nize takabileceğiniz çamur zincir- ğı için temizliğine ve bakımına
mine ulaşmak zor olabilir ve ora- leride bulunmaktadır. Bunlardan önem vermeniz arıza maliyetlerini
dan geçerken aracınızın diferansi- ilki paralel barlardan oluşan ve düşürecektir.
yel ile yer yüksekliği yeterli değilse başarısı üst düzey olan zincirdir.
orada takılmanız ve batmanız söz Diğeri ise bildiğimiz karlı zeminde Yoldan çıkma vaktiniz geldiyse ça-
konusu olacaktır. Bunun için aracı kullanılan baklava desen olarak murunuz bol olsun.

94

95

VOURLAmag BİLİM VE TEKNOLOJİ

2020 model Apple Watch modellerine

uyku takibi özelliği...

Bazı akıllı saat ve bilekliklerde yer alan uyku takibi rında Beddit’in yenilenen bir sürümünü de piyasaya
özelliği, kullanıcının ne zaman uykuya daldığı- sürdü. Bu üründen edindiği birikimi Apple Watch’a
nı, hangi uyku evresinde ne kadar kaldığını ve aktarması şaşırtıcı olmaz.
ne sıklıkla uyandığını takip ederek genel uyku kalite-
sini ölçüyor. Asıl merak konusu ise Apple’ın akıllı saatindeki pil
sorununu nasıl çözeceği. Uyku takibi yapan akıllı sa-
Edinilen bilgiye göre Apple, Cupertino’daki genel atlerinin pil ömrünün en azından birkaç gün olması
merkezine yakın bazı yerlerde gizli testler yürütü- gerekiyor. Oysa bugüne dek çıkan tüm Apple Watch
yor. Birkaç aydır süregelen uyku takibi testleri ba- modellerinin pili bir gün gidiyor ve gece şarja takıl-
şarıyla sonuçlanırsa, Apple bu özelliği 2020’de çı- maları gerekiyor.
kacak Apple Watch modellerine eklemeyi planlıyor.
2016’dan beri her sonbaharda yeni Apple Watch Fitbit’in uyku takibi yapan saatleri ise tek şarjla bir
modellerinin tanıtıldığını hatırlatalım. hafta dayanabiliyor. Apple kendi saatinin pil ömrü-
nü artırabilir veya saatin gece boyunca uyku takibi
Uyku takibi alanında en popüler markalardan biri, yaparken düşük güç modunda çalışmasını sağlaya-
uzun süredir giyilebilir teknoloji ürünleri geliştirilen bilir.
Fitbit. Apple’ın yeni Apple Watch modelleriyle özel-
likle Fitbit’e rakip olması bekleniyor. Apple bugüne dek kaç adet Watch sattığını açık-
lamadı. Ancak Strategy Analytics, 2018’in üçüncü
Apple, uyku takip algılayıcıları üreten Finlandiyalı çeyreğinde 4,5 milyon Apple Watch’un piyasaya sü-
Beddit firmasını 2017’de satın almıştı. Bu markanın rüldüğünü, bunun da akıllı saat pazarının %45’ini
ürünleri Türkiye’de satılmasa da, Amerika’daki App- oluşturduğunu tahmin ediyor.
le Store’larda satışta. Hatta Apple, geçen yılın sonla-

96

Yapay Zekalı Karton Robot; Smartibot

Kendin yap (DIY - Do It Your- ğiniz herhangi bir şeyi ekleyerek sarlamanıza ve herhangi bir kod
self) ve maker kültürü tüm de robotunuzu özelleştirebiliyor- yazmadan robotunuzun davra-
dünyada hızla yayılıyor. sunuz. Patates, LEGO, oyuncak nışlarını tanımlamanıza izin veri-
Ambalajlar - oluklu mukavvalar veya aklınıza gelen bambaşka bir yor. Kontrol öğelerini uygulama
- yeniden değerlendirilerek el işi şey. Devreleri, motoru ve batarya üzerinde sürükleyerek ve hangi
projelere dönüştürülüyor. Akıllı kutusunu yeniden kullanıp hayal motorların kontrol edileceğini se-
telefonların da entegrasyonuyla gücünüz doğrultusunda tasarımı- çerek robotunuzu yönetebiliyor-
robotlar, oyun konsolları üretili- nıza ekleyebiliyorsunuz. sunuz.
yor. Dünyanın ilk kendin-yap kar-
ton yapay zekalı robotu Smarti- Smartibot, karmaşık robotlar inşa Smartibot 4 AA pil ile çalışıyor. Bu
bot da bu akımla gayet uyumlu edebilmeniz için tasarlandığından da evdeki oyuncakların ve 4 veya
bir proje. Patatesten çamura, her 14 ek motor (4DC ve 10 servo) daha az AA pil ile çalışan her şe-
tür malzemeyi kullanarak robotu- bağlayabiliyorsunuz. Bu sayede yin hack’lenmesine izin veriyor.
nuzu yapabiliyor, sonra parçaları istediğiniz hemen hemen her şeyi Elektrikli oyuncaklarınızı açarak
yeniden kullanabiliyorsunuz. yapabiliyorsunuz: 2 bacaklı ro- Smartibot’unuzu motorlarına
botlar, 4 bacaklı robotlar, robot bağlayabilir, böylece telefonunuz-
Smartibot, akıllı telefonlarla birlik- kollar, otomobiller, üç tekerlek- la oyuncakları kontrol edebilir ya
te çalışıyor. Telefonunuz uzaktan liler, hava yastıklı tekneler, deniz da programlayabilirsiniz. Tabii bi-
kumanda olarak çalışabiliyor ya uçakları, uçaklar… raz elektronik kurcalamaya hazır
da robotun beyni yerine kullanı- olmanız gerek.
labiliyor. Özel uygulaması, YOLO Robot konusunda bu kadar es-
isimli bir yapay zeka içeriyor. Bu neklik olunca bunların kontro- Smartibot, pek çok olasılık su-
sayede robotunuz insan, otomo- lünde de esneklik olmaması dü- nan, geliştirilebilir, ek parçalar-
bil, hayvan ve bisiklet gibi objeleri şünülemez tabii. Özel uygulama, la büyüyebilir bir kit. Smartibot
tanıyabiliyor. Hiçbir programlama robotunuza uygun kontrolleri ta- Kickstarter firması tarafından pi-
yapmadan robotunuza sizi takip yasaya sürülüyor.
etmesini, kedinizi veya köpeğinizi
kovalamasını ya da oyuncak ara-
banızın peşinden koşmasını söy-
leyebiliyorsunuz.

Yapay zekalı robot dışında, Smar-
tibot’un karton parçaları ile 2
ekstra robot yapılabiliyor. Bun-
lardan biri Teabot. Çayınızı veya
istediğiniz başka bir şeyi getiren
bir tek boynuzlu at! Ayrıca istedi-

97

VOURLmAag PET

Köpeklerin Ölümcül Hastalığı

Leishmaniasis

Mehmet Can Çelebi

Veteriner Hekim

98

Özellikle sıcak ülkelerde gö- büyüme gözlenir. Pıhtılaşma bo- Leishmaniasis
rülen ve protozoal bir en- zuklukları ilerleyen zamanlarda ayrıca hayvanlardan
feksiyon olan leishmaniasis burun kanaması meydana gelir. insanlara bulaşabilen
Türkiye de yaygın olarak Akdeniz Gözlerde keratit sonucu korneada bir hastalık olması
ve Ege bölgelerinde görülmekte- mavi renkli bulutlanma görülür.
dir. Phlebotomus (tatarcık) türü nedeniyle de çok
sinekler aracılığı ile bu hastalık bi- Tedavisi Var mı? önemlidir.
zim can dostlarımıza bulaşmakta
ve onların ölümüne neden olmak- Leıshmaniasis hastalığının kesin
tadır. Ne yazık ki koruyucu olarak bir tedavisi var denilemez. Kulla-
bir aşı geliştirilememiştir. Ayrıca nılan bir takım ilaçlar vardır fakat
zoonoz (hayvanlardan insanlara bu ilaçlar hem maliyetlidir hem de
bulaşabilen ) bir hastalık olma- birçok yan etkisi söz konusudur.
sı nedeniyle de çok önemlidir. Bu ilaçlar kullanıldığında hastalık
Tatarcık sinekleri özellikle bahar ve belirtileri baskılanır fakat etken
yaz aylarında sayılarının artması ile hiçbir zaman yok edilemez ve hay-
köpeklerimizin enfekte olma ola- van ömür boyu bu hastalığı taşır.
sılığı daha da artmaktadır. Kırsal Belirtiler ise sıklıkla nüks eder. Ta-
alanlarda park ve bahçelerde bu şıyıcı olan hayvanlarda bu sinekler
sinekler yoğun olarak bulunurlar. aracılığı ile diğer sağlıklı olan kö-
Hastalığın kuluçka süresi oldukça peklere bu hastalığı bulaştırırlar.
uzundur. 3-18 ay arasında deği-
şir. Etken yaz aylarında bulaşmış Nasıl Korunmalıyız?
olsa bile hastalık belirtileri kı-
şın ortaya çıkabilir. İyi beslenen, Bu sinekleri köpeğimizden uzak
stresten uzak yaşayan köpekler tutmak ve ısırmasını önlemek
taşıyıcı sinekler tarafından ısırıl- için özellikle bahar ve yaz ayla-
dıklarında hastalık belirtilerini rında koruyucu antiparaziter
uzun zaman göstermeyebilirler. tasma takmamız gerekir. Bu tas-
malar diğer pire tasmalarından
Köpeğimde hangi farklı olarak deltametrin emdiril-
belirtileri görürüm? miş tasmalardır ve tatarcık ısır-
malarını %95 oranında engeller.
Leishmania nın iki formu vardır. Bi-
rincisi kutanöz dediğimiz derinin
etkilendiği ,ikincisi ise viseral yani
organların etkilendiği formdur.

Kutanöz formda;
Deride sertleşme, pigment kayıp-
ları , deride zayıflık, kepekli der-
matit, kuruma, elastikiyet kaybı
gibi belirtiler ortaya çıkar. Meyda-
na gelen lezyonlar genellikle ku-
laklarda, burunda, göz etrafında,
bacakların eklem yerlerinde görü-
lür. Tırnaklar anormal derecede
uzar ve eğrilmeler meydana gelir.

Viseral formda;
Kronik kilo kaybı oluşur. Hasta-
mızın böbrekleri ciddi anlamda
etkilenir ve böbrek yetmezliği
şekillenir. Karaciğer ve dalakta

99

VOURLmAagKİTAP

Günümüz dünyasının yaşayan en İki kez Man Booker Uluslararası Ödü- Tülay Ferah bu romanında da
saygın edebiyatçılardan ve femi- lü’ne aday gösterilen, Franz Kafka Türkçenin zenginliklerini görselliğe
nist aktivistlerinden biri olan ve 28 Ödülü’nün de sahibi olan Yan Lianke, dönüştürürken, kadınların içinde
dile çevrilen Mor Amber isimli roma- absürdlüğün yanı sıra zekâ ve nük- bulundukları sıkışmalardan göre-
nıyla Türkiyeli okurların da yakından teyle dolup taşan Patlama Kayıtları’n- rek, koklayarak, hiçlikten nasıl çıkıp
tanıdığı Chimamanda Ngozi Adichie, da güç ve ihtirasın yol açtığı büyük aktıklarının habercisi olan bir anlatı
bir gün çocukluk arkadaşından bir tehlikeleri, yozlaşma ve açgözlülüğün sunuyor okura. Farklı yerde/ zaman-
mektup aldı. Arkadaşı, kızını feminist sonuçlarını, aileler arası sevgi ve daki kadınları geçen zaman ile akan
olarak yetiştirme konusunda Chima- nefretin ayrıştırıcı dinamiklerini ve zaman içindeki duruşları, durumlarını
manda’dan yardım istiyordu. Chima- insan evladının hayatın acı gerçekleri ironik biçimde dile getiriyor.
manda, kendisinin ve hemcinslerinin karşısındaki direnme gücünü gözler Yıllardır yolunu gözlediğim romanı
deneyimlerinden süzüp getirdiği 15 önüne seriyor. sonunda yazmıştım. Dört farklı za-
madde sıraladı küçük kız için. Erkek Kitapta, Yi Nehri ile Balou Sıradağ- manda geçen, dört ayrı öykü: Alaca-
egemen bir dünyada, eşit ve tam bir ları arasındaki vadide konumlanan karanlık hırçın dalganın salt kadını
birey olarak varlığını sürdürmesini, Patlama köyü, bin yıl önce volkanik hedeflediği yıllar; belirsizliğin yaratı-
sırf kadın olduğu için kendisinden bir patlamadan kaçan göçmenler cısı, dişi- şeytan sembolüyle toplum-
beklenilen rolleri elinin tersiyle itme- tarafından kurulmuştur. Gelgelelim sal kaosun nedeni olarak gösterilen
sini, sırf kadın olduğu için ona yaşa- Mao sonrası dönemde, burası küçük kadının değişim arzusu, erkek için,
tılacak kısıtlamaları reddetmesini sağ- bir köyden uçsuz bucaksız bir met- belki benim için de öylesine ürkütü-
layacak öneriler… ropole dönüşünce “patlama” ismi cü ve karmaşıktı ki, gelecekte uzun
Feminist Manifesto, yalnız kadınlar bambaşka bir anlam kazanır. Bu hızlı süre kalabilmenin telaşıyla en önemli
için değil, kız ve erkek çocuklarını ön- büyümenin ardında köyün önde ge- sorunları hızla aradan çıkaran- çı-
yargılardan, ayrımcılıktan, toplumsal len üç ailesi vardır: Kong biraderler, karamayan aynı adda dört kadının
cinsiyet tuzaklarından arındırılmış bir kasabanın eski muhtarının kızı Zhu keşiflerini yazdım.
dünyada büyütmek isteyen ebeveyn- Ying ve muhtarlıkta sekreter olarak Tülay Ferah
ler; öğrencilerine okulun ötesinde bir başlayıp güçlü bir politikacı ve işinsa- (Tanıtım Bülteninden)
hayat vermek isteyen eğitimciler için nına dönüşen Cheng Qing. Sadakat,
de başucu kitabı. aldatma, tutku ve ihtirastan oluşan
güçlü bir ağla birbirine dolanan bu
karakterler kasabanın süper güçlü
bir şehre dönüşmesinin ardındaki
güdümü oluştururlar.

100