หน่วย4_ภัยพิบัติและการจัดการทรัพยากรฯ ในทวีปยุโรปและทวีปแอฟริกา

หนว่ ยการเรยี นรู้ท่ี 1 หน่วยการเรียนรูท้ ่ี 2 หนว่ ยการเรยี นรู้ที่ 3 ภูมศิ าสตร์

ชัน้ มัธยมศึกษาปที ่ี 2

กลุม่ สาระการเรยี นร้สู ังคมศกึ ษา ศาสนา และวัฒนธรรม

หนว่ ยการเรยี นร้ทู ่ี 4

Slide PowerPoint_สอ่ื ประกอบการสอน

บรษิ ทั อกั ษรเจรญิ ทศั น์ อจท. จำกัด : 142 ถนนตะนำว เขตพระนคร กรงุ เทพฯ 10200
Aksorn CharoenTat ACT.Co.,Ltd : 142 Tanao Rd. Pranakorn Bangkok 10200 Thailand
โทรศัพท์ : 02 622 2999 โทรสำร : 02 622 1311-8 [email protected] / www.aksorn.com

4หนว่ ยการเรยี นรูท้ ี่

ภัยพิบตั ิและการจัดการทรพั ยากรธรรมชาติ
และส่ิงแวดล้อมในทวปี ยโุ รปและทวปี แอฟรกิ า

สาระการเรียนรแู้ กนกลาง
• สำเหตกุ ำรเกดิ ภัยพิบตั ิและผลกระทบในทวปี ยโุ รป และทวปี แอฟรกิ ำ
• ประเดน็ ปัญหำจำกปฏิสัมพันธร์ ะหวำ่ งสง่ิ แวดล้อมทำงกำยภำพกบั มนษุ ยท์ ี่เกดิ ขน้ึ ในทวีปยุโรป และทวปี แอฟริกำ
• แนวทำงกำรจัดกำรภยั พิบตั แิ ละกำรจัดกำรทรพั ยำกรและสงิ่ แวดลอ้ มในทวีปยโุ รป และทวีปแอฟริกำที่ยงั่ ยนื

ภัยพบิ ตั ใิ นทวปี ยโุ รป ? ลกั ษณะภูมปิ ระเทศ

สาเหตุการเกิด มอี ิทธพิ ล
ตอ่ การเกิดอทุ กภยั อย่างไร

• เกิดจำกมพี ำยุและฝนตกหนักตลอดทง้ั ปี
• พบมำกบริเวณยุโรปตะวันตก และบำงส่วน

ของยุโรปตะวันออก

ผลกระทบจากอทุ กภยั ความเสยี หาย
ทางเศรษฐกจิ
สญู เสียชีวติ
และทรพั ยส์ ิน มลพษิ ทางนา้

ดินโคลนถลม่

แนวทางในการจัดการ วธิ ปี อ้ งกัน และการปฏบิ ัตติ น

ติดตำมพยำกรณอ์ ำกำศ อย่ใู นอำคำรที่แข็งแรง ซ่อมแซมบ้ำนเรอื น
สรำ้ งเข่อื นและพนงั ก้นั น้ำ ห้ำมเข้ำใกลอ้ ปุ กรณไ์ ฟฟำ้ ชว่ ยเหลอื ผูป้ ระสบภัย
ไม่ตัดไม้ทำลำยปำ่ ไม่ควรเล่นนำ้ ระวงั สัตว์มีพษิ ชว่ ยกนั ดแู ลพืน้ ทตี่ น้ นำ้

ภัยพิบตั ใิ นทวปี ยโุ รป ?
คลน่ื ความรอ้ น สง่ ผลกระทบ
สาเหตุการเกดิ ต่อทรัพยากรธรรมชาติ
อย่างไร

• กำรสะสมตวั ของอำกำศรอ้ นจดั ในแผ่นดนิ
• กระแสลมแรงจำกทะเลทรำยในทวปี แอฟรกิ ำ
• กำรเปลีย่ นแปลงสภำพภมู อิ ำกำศ

ผลกระทบจากคล่ืนความรอ้ น ผลผลติ ทาง
การเกษตรลดลง
ไฟป่า
รุนแรงมากขนึ้ สิ้นเปลอื ง
พลงั งานมากขนึ้
โรคลมแดด
(Heat Stroke)

แนวทางในการจัดการ วธิ ปี ้องกัน และการปฏบิ ตั ติ น

ติดตำมพยำกรณอ์ ำกำศ ติดตำมขำ่ วอย่ำงใกล้ชิด ฟ้นื ฟปู ำ่ ไม้และต้นนำ้
รฐั ประกำศเตอื นภยั ล่วงหน้ำ สวมอปุ กรณ์ปอ้ งกันแสงแดด ปรับปรุงบำ้ นเพอ่ื กันแสงแดด
ปอ้ งกันควำมรอ้ นเขำ้ บำ้ น ด่ืมนำ้ เพอ่ื ปอ้ งกนั กำรขำดน้ำ ช่วยกันประหยดั พลงั งำน

ภัยพบิ ัติในทวีปยโุ รป ?
เพราะเหตใุ ดประเทศอิตาลี
สาเหตุการเกดิ จึงมกั เกดิ แผ่นดนิ ไหวรนุ แรง

• เกิดจำกกำรเคลอ่ื นตวั ของรอยเล่อื นในแผ่นธรณภี ำค

ทำให้เกิดกำรสน่ั สะเทือน
• บรเิ วณท่ีมกั เกดิ แผน่ ดินไหวรุนแรงอยทู่ ำงตอนใตข้ อง

ทวีปยโุ รป เช่น อิตำลี กรีซ

ผลกระทบจากแผน่ ดนิ ไหว ระบบเศรษฐกิจ
หยุดชะงัก
สร้างความเสยี หายตอ่
ชีวติ และทรพั ย์สิน ดนิ ถลม่

สึนามิ

แนวทางในการจดั การ วธิ ปี ้องกนั และการปฏบิ ตั ติ น

ติดตำมขำ่ วสำร หลบใตท้ ีก่ ำบังท่แี ขง็ แรง ไปโรงพยำบำลตรวจสภำพร่ำงกำย
อย่ใู หห้ ำ่ งจำกอำคำรสงู สวมรองเท้ำปอ้ งกนั
ปรบั ปรุง ซอ่ มแซมท่ีอยู่อำศัย ห้ำมขับยำนพำหนะ รบี หนอี อกจำกอำคำรที่มรี อยรำ้ ว
ให้แขง็ แรง

ภยั พิบัติในทวีปแอฟรกิ า เอา

สาเหตกุ ารเกดิ

• กำรเปลีย่ นแปลงสภำพภูมอิ ำกำศโลก
• กำรเปลีย่ นแปลงอณุ หภมู ิของนำ้

ในมหำสมุทร
• กำรเปล่ียนแปลงของกระแสลมกรด
• ลักษณะภูมิประเทศทเี่ ป็นทะเลทรำย

?
นกั เรียนคิดว่า ในอนาคตทวปี แอฟรกิ าจะเกดิ
ภยั แล้งท่รี นุ แรงขึ้นกว่าปจั จบุ นั หรอื ไม่ และการ
ขาดแคลนอาหารจะมผี ลทา้ ให้ประชากรทวปี
แอฟริกาลดลงหรอื ไม่ อย่างไร

ผลกระทบจากภยั แลง้ และทุพภกิ ขภัย ไฟป่า
พืน้ ที่เกษตรเสียหาย
ขาดแคลนนา้
การอพยพย้ายถิน่

แนวทางในการจัดการ วธิ ีปอ้ งกนั และการปฏิบตั ิตน

ตดิ ตำมขำ่ วสำร แจกน้ำให้กับประชำชน สรำ้ งแหลง่ กกั เกบ็ นำ้
วำงแผนกำรใช้น้ำที่ดี
พัฒนำระบบชลประทำน ขอรับควำมช่วยเหลอื จำก ประสำนควำมร่วมมอื กบั
องค์กรตำ่ งๆ ชุมชนในท้องถน่ิ

ภยั พบิ ัติในทวีปแอฟริกา

สาเหตกุ ารเกดิ

• ปริมำณฝนในแตล่ ะรอบปีสงู โดยเฉพำะ
บรเิ วณล่มุ น้ำคองโก และลุ่มน้ำไนล์

• อิทธพิ ลจำกรอ่ งมรสมุ ทำให้เกิด
ฝนตกหนักบริเวณท่ีสงู เอธโิ อเปีย

?
ประชากรทวีปแอฟริกามีการปรบั ตวั ให้อยู่รอด
จากอทุ กภัยที่รุนแรงไดอ้ ย่างไร

ผลกระทบจากอทุ กภยั ในแมน่ ้าสายหลัก มลพษิ ทางน้า
ดินโคลนถล่ม
อาคารบา้ นเรือน
เสยี หาย

พน้ื ทเี่ กษตรเสียหาย

แนวทางในการจดั การ วิธปี ้องกนั และการปฏิบตั ิตน

ตดิ ตำมพยำกรณ์อำกำศ อยูใ่ นอำคำรทแ่ี ขง็ แรง ซ่อมแซมบำ้ นเรอื น
เตรียมวำงแผนอพยพ ห้ำมเขำ้ ใกล้อปุ กรณ์ไฟฟ้ำ
ขุดลอกแหล่งนำ้ ไมล่ งเลน่ น้ำ ขอควำมชว่ ยเหลอื จำก
องค์กรต่ำงๆ

ปัญหาทรพั ยากรธรรมชาติและสง่ิ แวดล้อมในทวีปยุโรป

การปลอ่ ยน้าเสยี ลงสู่แหลง่ น้า ใน ค.ศ. 2015 พบวา่ มีแม่น้า ?
ในสกอตแลนด์ ท้าให้แม่น้า ในสหราชอาณาจกั ร เพียง เพราะเหตใุ ดประเทศท่ี
กว่า 25% เกิดการปนเปือ้ น 17% เทา่ น้นั ท่ีไมป่ นเปอื้ น พัฒนาแล้วในทวปี ยุโรป
จงึ ประสบปญั หานา้ เสยี
ใน ค.ศ. 2006 น้าเสียใน สารพิษ
สหราชอาณาจกั ร เป็นแหล่งกา้ เนดิ

เชือ้ โรคมากถงึ 25%

ใน ค.ศ. 2011 แหลง่ นา้ จืด แมน่ ้าในสเปนกวา่ 33% ในฝร่ังเศสมีประชาชนกวา่
ในเยอรมนี ตรวจพบสารกอ่ ถกู ปนเปื้อนไปด้วยมลพษิ 1 ลา้ นคน บริโภคน้าท่ปี นเปอื้ น

มลพษิ กวา่ 300 ชนิด สารกา้ จดั ศัตรูพืช

แนวทางแกไ้ ขปญั หานา้ เนา่ เสยี

กำหนดแนวทำงในกำรคัดแยกขยะประเภทต่ำง ๆ จดั ต้งั โรงงำนบำบัดนำ้ เสยี ในเขตเมืองให้ครอบคลมุ
ทำใหง้ ่ำยตอ่ กำรควบคมุ และกำจดั หรือนำไปรีไซเคลิ กิจกรรมทำงเศรษฐกิจของประชำชนและภำครฐั

ปญั หาทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดล้อมในทวีปยโุ รป ?
ปัญหามลพษิ ในทวีปยโุ รป
• ใน พ.ศ. 2559 ทวีปยุโรปมีผเู้ สยี ชีวติ มีความสัมพนั ธ์กบั
จำกมลพิษทำงอำกำศ สงู ถึง คลื่นความร้อนอย่างไร
467,000 คน

• สำเหตุสว่ นใหญ่เกิดจำกโรคระบบ
ทำงเดินหำยใจ โรคหัวใจและหลอดเลอื ด

• เยอรมนมี ีผู้เสียชวี ติ สงู ทสี่ ุด 62,300 คน
คดิ เปน็ 0.08% ของประชำกรท้งั หมด

• กำรขนส่ง กำรเกษตร โรงไฟฟำ้
อุตสำหกรรมและครวั เรอื น
เป็นแหล่งมลพิษทใ่ี หญ่ทสี่ ดุ ในยุโรป

แนวทางแก้ไขปัญหามลพิษทางอากาศ

รณรงค์กำรใช้รถโดยสำรสำธำรณะ เพ่อื ลดปริมำณอนภุ ำค พฒั นำพลงั งำนสะอำด โดยอำศยั พลงั งำนจำกธรรมชำติ เชน่
ฝุ่นละอองและแกส๊ พิษในอำกำศ พลงั งำนลม พลงั งำนแสงอำทิตย์ เพ่ือผลิตกระแสไฟฟ้ำ

ปญั หาทรพั ยากรธรรมชาติและสิง่ แวดลอ้ มในทวีปยโุ รป

จากการเผาไหมเ้ ช้ือเพลงิ ?
สารกา้ จัดศัตรพู ชื ขยะ น้ามัน ถ้าความหลากหลาย
ทางชีวภาพลดลงตอ่ เน่อื ง
และสารเคมี จะสง่ ผลกระทบอยา่ งไร

พืชและสัตว์หลายชนิดถกู ลา่ และ
ถกู รุกราน เพ่ืออาหารและการค้า

จากเกษตรกรรม อตุ สาหกรรม แหลง่ ทีอ่ ยูอ่ าศยั และอาหาร ทา้ ให้เกดิ การรกุ รานชนิดพันธุ์
และการขยาย ถกู ท้าลายจากอณุ หภมู ิ ประจา้ ถนิ่ รวมถึงสง่ ผลเสีย
ตัวของเมอื ง ทเี่ พิม่ ข้ึน ต่อระบบนเิ วศ

แนวทางแก้ไขปญั หาการลดลงของพืน้ ที่ป่าไมแ้ ละสัตวป์ า่

โครงกำรปลูกปำ่ เพ่ือทดแทนพืน้ ทปี่ ่ำตำมธรรมชำตทิ ี่เสยี ไป มีเปำ้ หมำยเพื่อรกั ษำพน้ื ปำ่ ธรรมชำติและ
โดยให้ประชำชนได้มสี ่วนรว่ ม สตั ว์ปำ่ ไม่ให้ถกู คกุ คำม

ปญั หาทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ้ มในทวปี แอฟรกิ า

เกดิ จำกกจิ กรรมทำงกำรเกษตรและกำรใช้ทด่ี ิน เกดิ จำกปจั จยั ทำงธรรมชำติ เช่น ลม และน้ำ

มำกเกนิ ไป ทำใหด้ นิ เสอ่ื มสภำพ เป็นสำเหตุหนงึ่ ที่ทำใหเ้ กิดกำรสูญเสียหน้ำดนิ

?
นกั เรียนคดิ ว่า ปัญหาการชะล้างพงั ทลายของดิน

ในอนาคตจะรุนแรงมากขน้ึ หรือไม่ อย่างไร

แนวทางแก้ไขปญั หาการชะลา้ งพังทลายของดิน

เพอื่ ลดกำรปนเป้อื นของสำรเคมลี งสูด่ นิ และทำให้ได้ผลผลิต เปน็ กำรใชเ้ ศษพชื และวัสดตุ ำ่ งๆ คลมุ หนำ้ ดิน เพอ่ื ลดกำร
ทปี่ ลอดภัยต่อผู้บริโภค ชะลำ้ งพงั ทลำย และเพ่มิ ควำมชุ่มชน้ื ให้แก่ดนิ

ปัญหาทรัพยากรธรรมชาติและสิง่ แวดล้อมในทวปี แอฟรกิ า

• ปญั หำภัยแลง้ และกำรขำดแคลนนำ้ ขั้นรุนแรงบรเิ วณ
จะงอยแอฟรกิ ำ สหประชำชำตปิ ระกำศว่ำเป็นกลุ่ม
ประเทศเข้ำข่ำยเสี่ยงตอ่ ภำวะอดอยำกขั้นวิกฤต
มำกที่สดุ ในทวปี แอฟริกำ

?
เพราะเหตใุ ดปัญหาภยั แล้งถึงรุนแรงมาก โดยเฉพาะบรเิ วณ
จะงอยแอฟริกา ทัง้ ๆท่บี ริเวณน้อี ยใู่ กลท้ ะเล

แนวทางแก้ไขปัญหาการขาดแคลนนา้

โดยผำ่ นกระบวนกำรบำบดั และปรับปรุงคุณภำพนำ้ เปน็ กำรลดปริมำณกำรใช้นำ้ ในภำคเกษตรกรรม
ใหส้ ำมำรถนำกลบั มำใชใ้ หม่ได้ ให้สำมำรถเพำะปลกู ได้อย่ำงเพยี งพอ

VDO

ปัญหาทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอ้ มในทวปี แอฟรกิ า

กราฟแสดงจา้ นวนแรดท่ถี กู ล่าในประเทศแอฟริกาใต้
พ.ศ. 2549 - 2560

• แรดเปน็ หนง่ึ ในสัตว์ท่ถี ูกลำ่ มำกท่ีสุดในทวีปแอฟริกำ
โดยมีประเทศแอฟริกำใต้เป็นศูนยก์ ลำงกำรลกั ลอบ
คำ้ แรดแหล่งสำคัญของโลก

?
นกั เรียนคดิ วา่ วธิ กี ารใดสามารถลดปญั หาการลกั ลอบล่า
และค้าสตั ว์ป่าได้อย่างมีประสิทธภิ าพท่สี ดุ

แนวทางแก้ไขปญั หาการลักลอบลา่ และคา้ สตั วป์ ่า

โดยให้ประชำชนไดม้ สี ว่ นร่วมในกำรสอดส่องดแู ล และแจง้ กำรสวมปลอกคอใหแ้ กช่ ำ้ งในพนื้ ที่อทุ ยำน เพ่อื ติดตำมสถำนะ
เบำะแสหำกพบเหน็ กำรกระทำผิดในพน้ื ที่อทุ ยำน ของช้ำงไดอ้ ยำ่ งรวดเรว็

ปญั หาทรพั ยากรธรรมชาติและส่ิงแวดล้อมในทวปี แอฟรกิ า

• กรุงอกั กรำ เมืองหลวงของประเทศกำนำ ยา่ นอักโบกโบลชี ในกรุงอกั กรา ประเทศกานา เป็น
เปน็ สถำนท่ีเก็บขยะอเิ ลก็ ทรอนกิ สท์ ่ีใหญ่ สถานทีท่ ่มี ีความเป็นพิษมากท่ีสดุ แหง่ หนง่ึ ในโลก
ท่สี ดุ แหง่ หนึ่งของโลก

• มกี ำรนำเข้ำขยะอเิ ล็กทรอนกิ ส์ปีละกว่ำ
40,000 ตนั

• สง่ ผลกระทบต่อส่งิ แวดลอ้ ม และสขุ ภำพ
ของประชำชนในพนื้ ที่

?
นกั เรียนคิดวา่ เพราะเหตุใด ทวปี แอฟรกิ าจงึ เป็น
ทวปี ทม่ี ปี ญั หาขยะอิเลก็ ทรอนิกส์ และอะไรบา้ ง
ท่เี ป็นอุปสรรคตอ่ การแก้ไขปญั หา

แนวทางแกไ้ ขปญั หาขยะและสิ่งปฏิกูล

โดยใหป้ ระชำชนมีสว่ นร่วมในกำรคดั แยกขยะ โดยกำรรีไซเคิลขยะ รวมถึงของใช้ตำ่ ง ๆ ให้สำมำรถนำ
เพ่อื ใหง้ ่ำยตอ่ กำรนำไปกำจัดและรีไซเคลิ กลับมำใช้ใหมไ่ ดอ้ ยำ่ งมปี ระสทิ ธภิ ำพ