نوروزانه واکاوی
بـا پیشـرفت فیزیکـی 7درصـد انتقــادی کــه بــه شــما وارد اســت در مــورد
عــدم قاطعیــت شــما در برخــورد بــا فســاد
ب) پــروژه کنــار گــذر بــه طــول 9/5کیلــو متــر بــا در ارگانــی همچــون شــهرداری اســت ،پاســخ
اعتبـار 305میلیـارد ریـال بـا پیشـرفت فیزیکـی 85
شــما بــه ایــن انتقــاد چیســت؟
درصد
ورمقانـی :فسـاد بایـد بـه اثبـات برسـد و تـا کنـون
ج) پـروژه قطعـه 2بزرگـراه میانـدوآب -کرمانشـاه بـه بــه ایــن علــم کــه فســادی صــورت گرفتــه اســت
طـول 42/17کیلومتـر بـا اعتبـار 213میلیـارد ریـال نرسـیده ام ،منکـر تخلفـات در ادارات نیسـتم امـا بایـد
ایـن مـوارد بـه اثبـات برسـد کمـا اینکـه مـواردی روی
بـا پیشـرفت فیزیکـی 98درصـد داده و در برخـورد بـا آن 6مـاه کسـر حقـوق صـورت
گرفتـه اسـت و ایـن بـه ایـن معناسـت کـه بـا کسـی
د) راههـای روسـتایی 171کیلومتـر با اعتبـار 544/36 مماشــات نداریــم ،از ســوی دیگــر ســازمان بازرســی
میلیـارد ریـال بـا پیشـرفت فیزیکـی 28درصـد هـم نماینــده قــوه قضاییــه اســت و در ایــن زمینــه کــه
اکنــون نســبت بــه گذشــته تفــاوت آشــکاری پیــدا
کـرده اسـت و بـه ایـن منظـور دو پیمانـکار عمـده در گفتیـد مـی توانـد بـه راحتـی ورود پیـدا کنـد.
بخـش راههـای شهرسـتان سـقز بـه صـورت مـداوم
واکاوی :شــاخص تریــن عملکردهــای خــود در
مشـغول بـه فعالیـت هسـتند. مـدت زمانـی کـه در سـقز مسـئولیت داشـته
گازرســانی بــه روســتاها نیــز وضعیــت مناســبی ایـد را چـه مـی دانیـد؟
پیــدا کــرده اســت کــه هــم اکنــون 185روســتا از
274روســتای دارای ســکنه از نعمــت گاز برخــوردار ورمقانــی :ســرمایه گــذاری هــای خارجــی کــه بــه
هســتند .همچنیــن در بخشــداری هــا ی ســطح آنها اشـاره شـد یکـی از شـاخص ترین عملکردهاسـت،
شهرسـتان و دهیـاری هـای تابعـه نیـز بـا مشـارکت همچنیـن تکمیـل سـد چـراغ ویـس کـه یـک پـروژه
مـردم و مسـئولین اقدامـات عمرانـی مناسـب و درخور مهــم و تأثیزگــذار بــوده اســت کــه در جریــان آن
توجهـی صـورت گرفتـه اسـت .بـرای محلـه تـازه آبـاد
نیــز عــاوه بــر اینکــه بــه محــات شــهری الحــاق اقدامـات ذیـل صـورت گرفتـه اسـت:
شـده ،عملیـات شـبکه آبرسـانی رو بـه اتمـام اسـت و
سیسـتم فاظـاب آن نیـزدر حـال انجـام اسـت .بـرای الــف) احــداث ســد چــراغ ویــس از ســال 92تــا 96
دامـداران نیـز زمینـی مناسـب مابیـن سـقز و صاحـب اعتبـار هزینـه شـده 1435میلیـارد ریـال پیشـرفت
بـرای آنـان درنظـر گرفتـه شـده اسـت کـه اقدامـات
فیزیکــی 90درصــد
اولیــه آن در حــال انجــام اســت.
ب) آبرســانی از ســد چــراغ ویــس بــه شــهر ســقز از
در حـوزه اجتماعـی نیـز افزایـش سـمن هـا و انجمـن ســال 92تــا 96اعتبــار هزینــه شــده 401میلیــارد
هـای مـردم نهـاد کـه در دسـتور کار دولت بوده اسـت
در فرمانـداری سـقز نیـز بـه طـور جـد پیگیـری شـده ریــال پیشــرفت فیزیکــی 75درصــد
اسـت و جلسـات متعـددی بـا اعضـای آن برگذار شـده
اسـت .همچنیـن توجـه ویـژه ای بـه موسـیقی و تئاتـر ج) شـبکه پایـاب سـد چـراغ ویـس از سـال 92تـا 96
شـده اسـت و عـاوه بـر تئاتـر کـوردی کـه برنـدی اعتبــار هزینــه شــده 136میلیــارد ریــال پیشــرفت
شـده اسـت بـرای شهرسـتان تـاش بـرای برگـزاری
تئاتــر شــهروند و تئاتــر خیابانــی نیــز صــورت مــی فیزیکـی 20درصـد
گیـرد کـه همـه اینهـا بـا همـکاری سـایر ارگانهـای
د) حـدود 60میلیـارد ریـال پـول بـه اهالـی بلـه جـر
مختلـف صـورت گرفتـه اسـت. پرداخـت شـده اسـت و مـردم نیـز در سـایت جدیـد
جایگزیـن شـده انـد.
در حـوزه راه و شهرسـازی نیـز اقدامـات بـه این شـکل
صـورت گرفته اسـت:
الـف) اجـرای پـروژه بانـد دوم جـاده سـقز – بـوکان
بـه طـول 25/06مبلـغ قـرار داد 440میلیـارد ریـال
http://www.vakawi.com 51 http://telegram.me/vakawii
نوروزانه واکاوی
انـد .در مـورد معاونـت هـای فرمانـداری نیـز ،وزارت واکاوی :در دوره مدیریــت شــما آیــا چرخــش
کشــور مجــاز از اســت 15تــا 20درصــد نیروهــای مدیــران بــه ســمتی رفــت کــه نخبــگان
خـود را از خـارج از مجموعـه بـه عنـوان مأمـور وارد جایگزیــن مدیــران شــوند؟ در ایــن راســتا
نمایـد ،کـه هـم اکنـون از 60نفـر نیـروی مجموعـه مــواردی مطــرح اســت کــه شــخص نماینــده
فرمانـداری تنهـا چهـار نفـر مأمـور هسـتند ،همچنیـن در مــورد هــر اداره ای کــه اراده کــرده باشــد
تنهــا شهرســتانی هســتیم کــه تمامــی بخشــداران از توانســته اســت مدیــر آن را تغییــر دهــد،
مجموعـه فرمانـداری انتخـاب شـده انـد .در آمـوزش و اگــر محدودیتــی بــرای نیروهــای درون
پـرورش نیـز مـن در ابتـدا موافـق بـه تغییـر نبـودم، سـازمانی اسـت چـرا تغییـر در معاونـت هـای
امـا شـرایطی پیـش آمـد کـه بـه ایـن تغییـر رضایـت فرمانـداری بـه راحتـی صـورت گرفتـه اسـت؟
دادم و فـرد جایگزیـن بـا تأییـد مـن به ریاسـت رسـید همچنیــن در آمــوزش و پــرورش تــا قبــل از
و دخالـت نماینـده شـاید بـه صـورت غیـر مسـتقیم و ایــن یــک شــخص توانســته بــود بیــش از
از طریـق ارتبـاط بـا مدیـر کل مربوطـه بـوده باشـد. ده ســال مدیریــت داشــته باشــد ،امــا بــرای
سـایر ادارات نیـز بــه شــرطی موافقـت کـرده ام کــه ریاسـت سـابق آمـوزش و پـرورش ایـن مـدت
مدیـر جدیـد نسـبت بـه قبلـی قـوی تـر باشـد .شـاید بــه چیــزی حــدود 25مــاه رســیده اســت،
بـه زودی تغییـرات مدیریتـی دیگـری در سـطح ادارات موضــع شــما در قبــال ایــن تغییــرات کــه از
صـورت گیـرد .هــر کــدام از معاونیـن نیــز در حــوزه رویــه خاصــی تبعیــت نمــی کنــد چیســت؟ و
اگــر ممکــن اســت بفرماییــد بهتریــن معــاون
کاری خـود بـه بهتریـن نحـو عمـل کـرده انـد.
شــما کــدام اســت؟
واکاوی :در دوره شــما تعــدادی کارگــروه
ویـژه تشـکیل شـد ،ایـن کارگروههـا در چـه ورمقانــی :شــخصا تمایــل زیــادی دارم کــه در ایــن
وضعیتـی هسـتند؟ آیـا کمـاکان تـداوم دارنـد مقطـع زمانـی تعـدادی از مدیـران ادارات تغییـر پیـدا
کننـد امـا مشـکلی کـه هـم اکنـون وجـود دارد ایـن
و یــا نتایــج ملموســی داشــته انــد؟ اســت کــه در بســیاری از ایــن ادارات ،جایگزینــی
افــرادی خــارج از اداره مربوطــه بــه ســختی صــورت
ورمقانــی :تعــدادی از ایــن کارگروههــا از ابتــدا و از مـی پذیـرد و همیـن اقـدام و عمـل در ایـن رابطـه را
سـوی وزارتخانـه مربوطـه وجـود داشـته کـه مبنـا و بسـیار سـخت کـرده اسـت ،در داخـل مجموعـه نیـز
منشـا کشـوری دارنـد امـا در دوره مـا کاری کـه بـه نیرویـی کـه توانایـی و تجربـه مدیریتـی داشـته باشـد
صــورت ویــژه انجــام شــده اســت برگــزاری جلســات خیلـی بـه سـختی پیـدا مـی شـود کـه ایـن نشـان از
متعـدد بـا انجمـن هـا و سـازمان هـای مـردم نهـاد بـی توجهـی بـه تربیـت نیـرو بـرای مدیریـت اسـت،
بـوده اسـت کـه تعـداد آنهـا هـم اکنـون بـه دو برابـر امـا تعـدادی از اداراتـی کـه تغییـر پیـدا کـرده انـد از
و 33عـدد رسـیده اسـت ،همچنیـن تشـکیل شـورای جملـه ادارات بـرق ،آبفـا ،حمـل و نقـل و ...مدیـران
نخبــگان و ســرآمدان ســقز بــوده اســت کــه هــدف جدیــد بســیار جــدی و کاری خــود را نشــان داده
ایـن شـورا بـا کارگروههـای مختلـف ارائـه ی کمـک
فکــری بــه مدیــران و آســیب شناســی حــوزه هــای
مختلــف خصوصــا آســیب شناســی اجتماعــی بــوده
اسـت ،ایـن شـورا در میانـه راه بـا مشـکلاتی مواجـه
شــد امــا دوبــاره در حــال فعــال کــردن آن هســتیم
کـه بـا ایـن شـرایط نیـز موفـق تریـن درسـطح اسـتان
بـوده اسـت.
واکاوی :بــه عنــوان نماینــده دولــت تدبیــر و
امیـد چـه امیـدی بـه مـردم در مـورد وعـده
هــای دولــت مــی دهیــد کــه مــردم از رأی
خــود پشــیمان نشــوند؟
http://www.vakawi.com 52 http://telegram.me/vakawii
نوروزانه واکاوی
داشــته انــد نیــز تشــکر مــی کنــم .ســپاس ویــژه و ورمقانـی :در اینجـا دو بحـث مطـرح اسـت ،اولا اینکه
آخـر را از مـردم قدرشـناس شهرسـتان سـقز و آرزوی بایـد رقیـب را نیـز ببینیـم ،اگـر مـردم بـه روحانـی
رأی نمیدادنـد بـه رقیـب وی بـا کـدام شـاخص رأی
بهتریـن هـا بـرای تمامـی آنـان را دارم. مـی دادنـد .دوم اینکـه دولـت کارهـای گسـترده ای در
سـطح کشـور از جملـه پـروژه هـای عمـده عمرانـی،
روابـط خارجـی ،بحـث نشـاط اجتماعـی و ...را بـرای
خـود تعریـف کـرده و در دولـت دوازدهـم نیـز ادامـه
مــی دهــد ،در اســتان نیــز انتصــاب یــک اســتاندار
بومـی کــه یـک وعـده بــود محقــق شــده اســت ،در
شهرسـتان سـقز نیـز بـه جـد پیگیـر بازارچـه سـیف
هیســتیم کــه بســیار خوشــبین هســتیم تــا اواخــر
شــهریور مــاه زیرســاخت هــای آن بــه اتمــام برســد
و بـرای ایـن کار پنـج میلیـارد تومـان اعتبـار مصـوب
شـده اسـت کـه نتیجـه آن ایجـاد بیـش از هـزار شـغل
خواهـد بـود.
واکاوی :وضعیــت فــرودگاه ســقز بــه کجــا
رسـیده اسـت و اولیـن پـرواز چـه زمانـی بـه
زمیــن خواهــد نشســت؟
موانـع ایـن کار بـه صـورت کلـی رفـع شـده اسـت،
بــه ایــن منظــور حــدود هشــتاد هــزار متــر زمیــن
متعلــق بــه راه و شهرســازی بــه شــهرداری واگــذار
شـده و شـهرداری نیـز آن را بـه شـرکت فرودگاههـای
کشـور واگـذار کـرده اسـت .همچنیـن پنـج میلیـارد
تومــان از اعتبــارات اســتانی بــرای جایگزیــن کــردن
جــاده مریــوان مصــوب شــده و عــاوه بــر آن و دو و
نیـم میلیـارد در شـورای برنامـه ریـزی شهرسـتان و
یــک و نیــم میلیــارد از ســوی شــرکت فرودگاههــای
کشــوربرای پرداخــت خســارت بــه مالکیــن زمیــن
هـای فـرودگاه و نیـز احـداث سـاختمان هـای جانبـی
فـرودگاه بـه صـورت مناقصـه اختصـاص داده خواهـد
شـد .اولیـن پـرواز نیـز انشـالله دو سـال دیگـر خواهـد
بـود.
واکاوی :سخن آخر شما!
ورمقانـی :جـا دارد از اسـتادار سـابق کردسـتان بـرای
حسـن اعتمـادی کـه در سـپردن مدیریـت فرمانـداری
ســقز بــه مــن داشــتند تشــکر کنــم ،همچنیــن از
اسـتاندار فعلـی آقـای مرادنیـا کـه ضمـن ادامـه ایـن
اعتمـاد ،بـه راسـتی دغدغه توسـعه کل اسـتان را دارد.
همچنیــن از نماینــده مجلــس و مجموعــه مدیریتــی
شهرســتان کــه تاکنــون نهایــت همــکاری را بــا مــن
http://www.vakawi.com 53 http://telegram.me/vakawii
نوروزانه واکاوی
http://www.vakawi.com 54 http://telegram.me/vakawii
نوروزانه واکاوی
زنجیرهـای روحیـه و اخـاق مصرفگرایـی تحریـک و در ایــام تعطیــات عیــد بســیاری از فروشــگاههای
تشـویق میگـردد و از آنجایـی کـه مشـتری در معـرض زنجیرهـای کـه اکنـون در اقصـی نقـاط ایـران ،شـعبه
کالاهـای فراوانـی قـرار میگیـرد ،ناخـودآگاه کالاهـای و حضـور فعـال دارنـد تبلیغـات وسـیعی را آغـاز کـرده
متعـددی را میخـرد کـه بـه آنهـا نیـاز نـدارد؛ در حالی و از تخفیفهـای نسـبتاً چشـمگیری بـرای کالاهایـی که
کـه اگـر بـه مغازههـا و بقالیهـای سـر کوچـه و محلـه عرضـه میکننـد ،خبـر دادهانـد .بـا توجـه بـه تعـداد
مراجعــه شــود کالاهــای غیــر ضــروری خریــداری روزافـزون ایـن فروشـگاهها و حجـم وسـیع تبلیغاتـی
نمیشــود و هزینــه مصرفکننــدگان تــا حــد زیــادی کـه بـه مناسـبتهای مختلـف دارنـد ،ضـرورت دارد این
و حتــی بیــش از تخفیفهایــی کــه در فروشــگاههای امـر بـه مثابـه یـک پدیـده و رویـداد مهـم اجتماعـی
مــورد تجزیــه و تحلیــل قــرار گیــرد و آثــار مثبــت و
زنجیرهـای میگیـرد ،کاهـش مییابـد.
منفـی آن بررسـی شـود.
-ممکــن اســت خریــد از فروشــگاههای زنجیرهــای
بــرای مشــتری ســود اقتصــادی در بــر داشــته باشــد سـود اقتصـادی یـا منافـع اجتماعـی؛ اولویـت بـا کـدام
و کالاهایــی را کــه نیــاز دارد ارزانتــر بخــرد امــا در ا ست ؟
مقابــل ایــن نفــع اقتصــادی ،ســرمایهای دیگــر را از
دسـت میدهـد کـه جامعهشناسـان بـه آن «سـرمایه دکتر خالد توکلی
اجتماعــی» میگوینــد .در ایــن فروشــگاهها رابطــه
میـان فروشـنده و مشـتری صرفـاً اقتصـادی اسـت امـا در ایــام تعطیــات عیــد ،بســیاری از فروشــگاههای
در مغازههـا و سـوپریهای محـات ،عـاوه بـر رابطـه زنجیرهـای کـه اکنـون در اقصـی نقـاط ایـران ،شـعبه
اقتصـادی ،رابطـه اجتماعـی نیـز برقـرار میگـردد .در و حضـور فعـال دارنـد تبلیغـات وسـیعی را آغـاز کـرده
مغازههـای محلـه ،دفتـری بـرای ثبـت نـام بدهـکاران و از تخفیفهـای نسـبتاً چشـمگیری بـرای کالاهایـی که
وجــود دارد و بــا توجــه بــه اینکــه همــه همدیگــر را عرضـه میکننـد ،خبـر دادهانـد .بـا توجـه بـه تعـداد
میشناســند و بــه هــم اعتمــاد دارنــد بــدون نگرانــی روزافـزون ایـن فروشـگاهها و حجـم وسـیع تبلیغاتـی
میتـوان فرزنـد خردسـال یـا نوجـوان را بـرای خریـد کـه بـه مناسـبتهای مختلـف دارنـد ،ضـرورت دارد این
کالای مـورد نیـاز بـه مغـازه فرسـتاد و پرداخـت پـول امـر بـه مثابـه یـک پدیـده و رویـداد مهـم اجتماعـی
مــورد تجزیــه و تحلیــل قــرار گیــرد و آثــار مثبــت و
را بــه آخـر «بــرج» حوالـه داد.
منفـی آن بررسـی شـود:
-برخـی از مغازههـا بـه نوعـی نقـش «حـوزه عمومی» -برخــی از شــهروندان از منظــر سیاســی حضــور
را ایفــا میکننــد و محــل ایجــاد شــبکه اجتماعــی و تعــدادی از ایــن فروشــگاهها را ارزیابــی میکننــد و
تجمـع بخشـی از مـردم محلـه و بحـث و گفتوگـو در بــر ایــن باورنــد ســهامداران اصلــی ایــن فروشــگاهها
مـورد مسـائل مهـم و اساسـی جامعـه و تصمیمگیـری از افـراد بـا نفـوذ و برخـوردار از رانـت هسـتند لـذا بـه
در مـورد امـور محلـه اسـت .عـاوه بـر ایـن ،روابـط شـهروندان توصیـه میکننـد از ایـن فروشـگاهها خریـد
میـان مشـتری و فروشـنده ،رابطهـای رسـمی و صرفـاً نکننـد .چـرا کـه خریـد از ایـن فروشـگاهها بـه منزلـه
اقتصــادی نیســت بلکــه ایــن رابطــه در بســیاری از
مـوارد صمیمانـه و فرااقتصـادی اسـت .فروشـگاههای حمایــت از رانــت و رانتخــواری تلقــی میشــود.
زنجیرهـای هرگـز ایـن نمیتواننـد ایـن نقـش را بـازی
کننــد چــرا کــه تراکــم و تنــوع کالاهــا بــه حــدی -تعـدادی از مصـرف کننـدگان وجـود و حضـور فعـال
اسـت کـه نیـاز بـه مصـرف بـر دیگـر نیازهـا چیـره فروشـگاههای زنجیرهـای را در راسـتای منافـع مـادی
میگــردد و اگــر ارتباطــی میــان مشــتریان برقــرار خویــش تلقــی میکننــد و بــا اشــاره بــه تخفیفهــا و
شـود صرفـاً در مـورد کیفیـت یـا قیمـت کالاهاسـت کیفیـت کالاهـای معتبـری کـه ارائـه میشـود ،بـر ایـن
و عمدتـاً شـناخت عمیقـی را همدیگـر ندارنـد تـا در نکتـه تأکیـد میورزنـد کـه هـم حقـوق مصرفکننـده در
مــورد دیگــر مســائل بــه گفتوگــو بپردازنــد .در ایــن ایـن فروشـگاهها رعایـت و هـم نفـع اقتصـادی نسـبتاً
جـا فـرد تنهاسـت و گاهـی ناخـودآگاه متوجـه میشـود خوبــی نصیــب مصرفکننــده و مشــتری میشــود .در
کـه سـبد کالای کـه در دسـت دارد پـر شـده و بایـد مقابـل مخالفـان خریـد از ایـن فروشـگاهها اسـتدلال
میکننـد ،دسـتیابی بـه نفـع اقتصـادی نوعـی احسـاس
هـر چـه زودتـر در صـف قـرار گیـرد. کاذب اســت بــه ایــن دلیــل کــه در فروشــگاههای
http://www.vakawi.com 55 http://telegram.me/vakawii
نوروزانه واکاوی
کرم پیش ٔه شاه مردان علی است « -سـعدی» نیـز ظاهـراً بـه ایـن مسـئله پرداختـه و
ایـن دغدغـه را داشـته اسـت .بدیـن گونـه کـه روزی
بـا توجـه بـه اینکـه مغازههـای محـات بـه اشـتغال زنـی بـه شـوهر خـود میگویـد دیگـر از بقـال کـوی
اقشــار ضعیــف جامعــه (زنــان سرپرســت خانــواده، نــان نخــرد چــرا کــه وی جوفــروش گندمنماســت
جوانـان بیـکار و )...میانجامـد منجـر بـه توزیـع درآمد و کالاهایــی کــه عرضــه میکنــد کیفیــت چندانــی
نیــز میگــردد امــا فراتــر از ایــن اهــداف اقتصــادی نـدارد .شـوهر امـا از زاویهـای دیگـر بـه بقـال محلـه
بایـد بـه سـویههای اخلاقـی و فوایـد اجتماعـی آن از خــود مینگــرد و در پاســخ زن بــه نــکات دقیــق و
جملــه تقویــت ســرمایه اجتماعــی ،حــوزه عمومــی و هوشـمندانهای اشـاره میکنـد .سـعدی – البتـه از زبان
تضعیــف روحیــه مصرفگرایــی نیــز نظــر داشــت کــه شـوی -کیفیـت بـد کالاهـای بقـال کـوی را انـکار
در فروشــگاههای زنجیرهــای ایــن امــور بــه چشــم نمیکنــد امــا قضیــه را فقــط اقتصــادی نمیبینــد و از
منظـری اخلاقـی بـه مخالفـت بـا همسـر میپـردازد.
نمیخــورد. تردیــدی نیســت کــه بــه لحــاظ اقتصــادی ،شــوهر
سـخن زن را میپذیـرد و حـق را بـه وی میدهـد امـا
بــا مهربانــی و نرمــی زن را توصیــه بــه ســازگاری و
مــدارا میکنــد:
به دلداری آن مرد صاحب نیاز
به زن گفت کای روشنایی ،بساز
شـوهر دلایـل زیـر را بـرای خریـد از بقـال محلـه ذکـر
میکنـد کـه عبارتنـد از:
-1شــرط مردانگــی نیســت امیــد بقــال را کــه بــه
امیـد اهـل محلـه ،دکانـی گرفتـه و بـه دنبـال نفـع
و کسـب معیشـت اسـت ،بـه ناامیـدی تبدیـل کـرد:
به امید ما کلبه این جا گرفت
نه مردی بود نفع از او وا گرفت؛
-2صرفــاً نبایــد در فکــر ســود اقتصــادی بــود بلکــه
از طریــق معاملــه اقتصــادی میتــوان بــه افتــادگان و
نیازمنـدان نیـز کمـک کـرد و اتفاقـاً بـه همیـن دلیـل
اسـت کـه نیکمـردان آزاده ،مـردان حـق ،جوانمـردان
و کریمـان مشـتری دکانهـای بیرونـق هسـتند:
ره نیکمردان آزاده گیر
چو استادهای دست افتادهگیر
ببخشای کانان که مرد حقند
خریدار دکان بیرونقند
جوانمرد اگر راست خواهی ولی است
http://www.vakawi.com 56 http://telegram.me/vakawii
نوروزانه واکاوی
http://www.vakawi.com 57 http://telegram.me/vakawii
نوروزانه واکاوی
چندانـی هـم نـدارد کـه ایـن وضعیـت میـراث کـدام هــر روز در هــر گوشــه از خــاک ایــن کشــور بــا
راهبــر ِد اقتصــادی _ سیاســی اســت و مربــوط بــه خبرهایـی مواجـه مـی شـویم کـه شـنیدن بسـیاری
چنـد سـال پیـش اسـت و کـدام دولـت یـا مجلـس از آنهــا دیگــر برایمــان جذابیــت و تازگــی نــدارد
مســئول ایــن بــه هــم ریختگــی هســتند! چــرا کــه و مــی رود تــا دچــار یــک انحطــاط تمــام عیــار در
ثابــت شــده بــه دنبــال مقصــر بــودن فقــط فرصــت زمینـه هـای مختلـف سیاسـی ،اقتصـادی و اجتماعـی
تــازه ای را بــرای طیــف جدیــد بــه جهــت بــه هــم شـویم .رکـود حاکـم بـر اقتصـاد کشـور در طـول ۴۰۰
ریختگـی بیشـتر فراهـم میکنـد؛ از طریـق ارتـزاق از سـال گذشـته از یـک سـو و از سـوی دیگـر مشـکلاتی
همچــون فقــر ،بیــکاری ،حاشــیه نشــینی ،پایمــال
بحــران! شــدن حقــوق مــردم و ...نشــانه هــای بــارز ایــن
انحطـاط اسـت .فصـل مشـترک همـه ایـن مـوارد بـی
آنچـه اهمیـت بیشـتری دارد ایـن اسـت کـه بـا نسـل اعتمـادی در بیـن تـک تـک عناصـر اجتماعـی اسـت،
از خـود بیگانـه شـده و تـا خرخـره غـرق در بحـران اصلـی کـه همـه از آن غافـل بـوده و بـه ایـن سـبب
بایســتی چــه کــرد؟ بــا اعتمــاد از دســت رفتــه ی در رنجـی افتـاده ایـم کـه از آ ِن خـود ماسـت .بالاتـر از
مـردم بـه نهـاد دولـت ،نهـاد اقتصـاد ،نهـاد آمـوزش و آن ،فرصـت طلبـی اسـت کـه هـر یـک از مـا در ایـن
پـروش و نهـاد آمـوزش عالـی بایـد چـه کـرد؟! و اگـر دریـای بـی اعتمـادی آن را بـه عنـوان یـک اصـل نـزد
بگوییـم جامعـه چیـزی نیسـت جـز اجتمـاع همیـن خـود پذیرفتـه ایـم و بـه ایـن ترتیـب مصـداق بشـر
«نهــاد هــا» بــا اعتمــاد ســلب شــده ی مــردم بــه
جامعـه بایسـتی چـه کـرد؟ تـوده هـا بـه خـود ِی خـود گـرگ بشـر اسـت گشـته ایـم.
بـه همـه چیـز و همـه کـس بـی اعتمادنـد ،گویـی در
آسـتانه ی فروپاشـی اجتماعـی هسـتیم و یـا شـاید هم از رنجـی کـه میبریم /یادداشـتی از یاسـر شـعبانی
بـه آن دچـار شـده ایـم! دولتـی کـه ادعـای توسـعه فر
گـرا بـودن و صبـر و تسـاهل و تسـامح داشـت و خـود
را در تقابـل بـا بنیادگرایـی قـرار میـداد و میکوشـید چنــدی پیــش «مرادفرهادپــور» در یادداشــتی تحــت
کـه خـود را آزاد اندیـش جلـوه دهـد ،اخیـرا مخالفـان عنـوان «پایـان خـوش» بـه درسـتی گفـت« :اکنـون
خـود را کـم عقـل خوانـده و از آن بدتـر برخـی قلـم دیگـر هیـچ شـک و تردیـدی باقـی نمانـده کـه یگانـه
بـه دسـتان نئولیبـرال از د ِر توجیـه کار رییـس جمهور اصـل متعالـی متافیزیکـی حاکـم بـر سرنوشـت همـه
درآمــده انــد! انــگار ســخن بــر ســر صــدق و کــذب ی مــا « فرصــت طلبــی» اســت ...یعنــی آدمــی در
قضیـه ی عاقلـی و بـی عقلـی مخالفـان دولـت اسـت! زمـان درسـت در مـکان درسـت حاضـر باشـد ،حاضـر
هویــت ســازی ،بــه فرعــی بــر ائتلافــات تاکتیکــی و و آمـاده بـرای اسـتفاده از فرصـت و طلبیـدن و بـه ارث
متضـاد بـرای کسـب قـدرت تبدیل شـده و بسـیاری از بــردن آن بــا تمامــی وجــود» اپورتونیســم و فرصــت
جریانـات سیاسـی اسـتقلال خـود را از دسـت داده اند. طلبــی تنهــا مخصــوص آنبخــش از جامعــه نیســت
کــه بــه نوعــی ( صاحــب اقتــدار سیاســی و قــدرت
ظاهـرا چندیسـت همـه چیـز «قیمـت» پیـدا کـرده و اقتصـادی ) هسـتند؛ بلکـه از آنجایـی بـه تعبیـر هابـز:
«خریـدن» راه بـرون رفـت از همه ی مشـکلات اسـت! بشـر گرگبشـر اسـت ،همـه ی مـا بـه نحـوی بـا ایـن
صدالبتــه کــه تدابیــر فــوق عقلانــی مثــل شــیروانی
کـردن پُسـت هـای بـرق چـون سـتاره ای پرنـور ،امید خصیصـه آمیختـه شـده ایـم.
را در دل زنـده میکنـد!!! اگـر قیمـت دادن و تدابیـری
ایـن جنیـن شـاذ تـوان حـل مشـکل را نداشـته باشـد بـه یقیـن میتـوان گفـت جامعـه ی ایرانـی در طـول
«حـذف» بهتریـن راه ممکن اسـت! ظاهرا از سـیاره ای تاریـخ هیچـگاه ایـن چنیـن دچـار انحطـاط و بحـران
آمـده ایـم کـه کلا بـا گفتگـو بیگانـه ایـم! گویـی دچار و تضــاد نبــوده ،هماهنطــور کــه بــه تعبیــر فرشــاد
انسـداد سیاسـی شـده ایـم! مبـارزه جـای خـود را بـه مومنــی رکــود حاکــم بــر اقتصــاد کشــور در طــول
مذاکـره داده و از آنجـا بـه مباحثـه و بعـد «معاملـه»، ۴۰۰ســال گذشــته بــی ســابقه بــوده! تــوده هــا
تــوان در معاملــه کــردن تعییــن کننــده وزن و ارزش نیــز البتــه بایســتی بــا مشــکلات همیشــگی مثــل
گورخوابـی ،گرسـنگی ،بیـکاری ،فقـر ،اعتیـاد ،حاشـیه
نشـینی ،اسـتثمار ،انقیـاد ،روزمرگـی و پایمـال شـدن
تمامـی حقوقشـان دسـت و پنجـه نـرم کننـد .اهمیـت
http://www.vakawi.com 58 http://telegram.me/vakawii
نوروزانه واکاوی
و مقـالات علمـی و مـدارج دانشـگاهی باشـند! هـر فـرد اسـت! معـدود مبارزیـن مصلـح هـم تـاب و
تحمـل نیشـخند و طعنـه و تلـخ زبانـی هـای رفقـای
کسـی چـه میدانـد شـاید اروپـا گـردی و چیـن گردی دیــروز و خانــواده و جامعــه را ندارنــد و کنــج عزلــت
و روسـیه گـردی برخـی یعنـی زمینـه سـازی بـرای
حاکمیـت یکدسـت «کمپرادوریسـم» کـه از طبقـه ی گزیـده انـد! کـه بـه تعبیـر علـی شـریعتی:
«بـورژوا کمپـرادور» برخاسـته انـد! طبقـه ای کـه بـه
شـدت محافظـه کارنـد و رئوسـش را دوملیتـی هـای «همـواره در هـر نسـلی ،علیـه کسـی کـه بیـدار شـده
کانادایی_ایرانــی تشــکیل میدهنــد ،همــه چیزشــان اســت و بیــدار میکنــد ،تمامــی افتراهــا ،اتهامــات،
وقـف حفـظ سـرمایه و وضـع موجـود اسـت و خـورده فشــارها ،تحریــکات ،هیاهوهــا و حساســیت هــای
بـورژوازی را بـرای خدمـت بـه خـود اسـتخدام میکنند تمانـی جبهـه هـای حتـی متضـاد را متوجـه میسـازند
و هـر از چنـد گاهـی بـا طـرح فریبـی ،چـون تقـدم تــا جنــگ زرگــری درســت کننــد و مــردم چنیــن
توســعه ی سیاســی بــر توســعه ی اقتصــادی و یــا خیــال کننــد کــه خطــر ،ضــرر ،فشــار ،انحــراف و
بلعکـس ،خلـق انبوهـی را سرگشـته میکننـد و سـرکار بدبختـی ،فقـط و فقـط در «او» یـا «آنهاسـت» و اگـر
میگذارنـد! گویـی ایـن نیـروی وارونـه کننـده «پـول»، «او» یــا «آنهــا» حــذف شــوند همــه چیــز شســته و
جهـان همـه ی مـارا وارونـه کـرده اسـت! رفتــه خواهــد شــد»
میتــوان البتــه مرثیــه ســرایی و ذکــر مصیبــت هــم گویــی همــه بیماریــم و مبتــا ِی بــه «اســتثنای
کــرد کــه تضــاد هــا و بدبختــی هــا فراتــر از پــول مبتـذل»! هـر چـه قاعـده بـوده در طـول ایـن سـالیان
اســت طبیعــت و عناصــر طبیعــی هــم دســتی در اســتثنا شــده و هــر چــه اســتثنا بــوده تبدیــل بــه
تغییــر حــال و احــوال روزگار مــا دارنــد! کــه مرفــه قاعـده! تنهـا چیـزی هـم کـه در ایـن میـان اهمیـت
بـی دردی میگفـت بـرف یعنـی اسـکی و قهـوه ی داغ نـدارد نجابـت و شـرافت و صداقـت و درایت و سـامت
پشـت پنجـره بـا «ویـو»ی عالـی و پوشـیدن پلوورهای و تخصـص و تجربـه اسـت و چـه خـوش گفـت مولانـا:
گـرم و نـرم! امـا بـرای مسـتضعفین یعنـی دلهـره ی جاهــان ســرور شدســتند و زبیــم /عاقــان ســرها
لاسـتیکصاف و جـوراب سـوراخ و کفـش پـاره و انتظـار
بــرای اتوبــوس! و چــه جالــب خواهــد شــد موضــوع کشــیده در گلیــم.
انشــایی بــرای دختــرکان کوچــک و نــازک دل و
زیبـا ِی سـرپل ذهابـی کـه بنویسـند در مـورد بـاران کـه علـی بـن ابـی طالـب در وصـف جامعـه ی جاهلـی
و بـرف! کـه ایـن انشـا شـرحی شـود بـر حاشـیه ی و طاغوتــی پیــش از بعثــت نبــی مکــرم فرمــوده
فرامــوش شــده و مرهمــی شــود بــر نبــود و فقــ ِد ۶ بود»:بِــارض عالِ ُمهــا ُمل َجــم َو جا ِه ُلهــا ُم ّکــ َرم» ،چــرا
میلیـارد تومـن پـول در ایـن مملکـت بـرای اسـکان کــه دیــده بــود دهــان دانایــان را میبندنــد و افســار
ایـن مصیبـت دیـدگان! گویـی رنـج آلزایمـر را هـم
نادانــان را رهــا کــرده و عزیزشــان میشــمارند!
بایــد بــه دوش بکشــیم...
سـال ۹۶رو بـه اتمـام اسـت و معتقـدم تنهـا چیـزی گویــی از ســایر موجــودات تفکیــک نمیشــویم! زیــرا
کـه در ایـن وضعیـت درسـت بـه نظـر میرسـد ایـن تنهـا وجـه تمایـز انسـان از سـایر موجـودات آگاهـی
اســت کــه در ایــن بــازار شعارفروشــی ،جامعــه تــاب اسـت و امـروز دچـار مشـکل گشـته اسـت! ظاهـرا بـه
شـنیدن شـعارهای انتزاعـی و موهـوم و بـی حسـاب همیـن علـت اسـت کـه مزاجمـان بـه فضایـی معتدل،
و کتـاب جدیـد را نـدارد! جامعـه ای کـه عمیقـا بـا غیـر ایدئولوژیـک ،غیـر سیاسـی ،مـادی گرایانـه و بـه
شــکاف هــای طبقاتــی و نابرابــری هــای اجتماعــی ظاهــر عملگــرا و مطیــع همــه کــس و همــه چیــز
پــر شــده اســت .در ایــن جامعــه صحبــت کــردن از عـادت کـرده اسـت! دلیـل اینتغییـر مـزاج شـاید ایـن
هــر شــعاری از جملــه دموکراســی ،آزادی ،عدالــت، باشـد کـه صاحبـان اقتـدار بـه دلیـل ممزوج شدنشـان
کرامـت ،تولیـد ملـی و اقتـدار و ...بدونصحبـت کـردن بـا سـرمایه داری رانتـی و تجـاری و بـا کمـک رسـانه
از ماهیـت طبقاتـی آنشـعارها و اینکـه قـرار اسـت بـه هـا و...میخواهنـد مشـغول کار خـود یعنـی «انباشـت»
کـدام طبقـه خدمـت شـود ،بـی معنـا و حتـی بدتـر همـه چیـز ،از قـدرت و ژن خـوب گرفتـه تـا سـرمایه
http://www.vakawi.com 59 http://telegram.me/vakawii
نوروزانه واکاوی
از بـی معناسـت! تـا زمانـی کـه جامعـه پـر از گسـل
و شـکاف و تضـاد اسـت نمیتـوان از شـعارهای خـوب
بــرای «همــه» ســخن گفــت! و مــا چقــدر اشــتباه
میکنیـم حتـی سـلیقه ی موسـیقی مـان هم اشـتباهی
است:
و این بند بندگی
و این بار فقر و جهل
به سرتاسر جهان
به هر صورتی که هست
نگون و گسسته باد...
http://www.vakawi.com 60 http://telegram.me/vakawii
نوروزانه واکاوی
http://www.vakawi.com 61 http://telegram.me/vakawii
نوروزانه واکاوی
جـال جلالـی زاده نماینـده سـابق مجلـس و رییـس سـنت عمـل نکـرد کـه بـه راسـتی یـک بـی مهـری
تمـام عیـار بـه ایـن مـردم بـود. سـتاد دکتـر حسـن روحانـی درانتخابـات اردیبهشـت
96بــود .انتخاباتــی کــه بــه دلیــل دوقطبــی بــودن،
مسـأله دیگـر در سـال 96اعتراضـات دیمـاه بـود کـه تمامـی نیروهـای سیاسـی اصـاح طلـب و تحولخـواه
حکایـت از وجـود نارضایتـی از وضعیـت موجـود اسـت را بــرآن داشــت تــا بــه حمایــت قاطــع از کاندیــدای
کـه بـه مثابـه تلنگـر و زنـگ خطـری بـرای مسـئولین مـورد حمایـت خـود بپردازنـد .امـا گویـی قـرار نیسـت
بـوده و مـی بایسـت هرچـه زودتـر بـه خواسـته هـای رسـمی کـه بنـا نهـاده شـده اسـت تغییـر پیـدا کنـد،
مــردم گــوش داده و بــه آن جامــه عمــل بپوشــانند. فـرد پیـروز در انتخابـات سرمسـت از پیـروزی مجـدد،
کاهــش فقــر ،اعتیــاد و فســاد و بالاتــر از آن اجــرای بیشـت ِر شـعارهای انتخاباتـی خـود را از یـاد بـرده و بـه
بـی کـم و کاسـت قانـون قانـون اساسـی اسـت کـه ایـن وسـیله حتـی موجـب انشـقاق در میان طرفـداران
نادیـده گرفتـن اصـول متعـدد آن بـه ماننـد نادیـده خــود خواهــد شــد .متعاقــب پیــروزی روحانــی ایــن
گرفتــن جمــع کثیــری از ملــت اســت از جملــه اتفـاق افتـاد و رییـس سـتاد او در کردسـتان بـر ایـن
خواسـته هـای معترضیـن بـود .هچنیـن بحـث زلزلـه مبنـا کـه روحانـی بـه قـول هـای خـود عمـل نکـرده
کرمانشــاه و نحــوه ارســال کمــک هــای مردمــی اسـت اعتـذار و حتـی اسـتغفار کـرد .وی در اسـتعفای
بخصــوص در کردســتان یــک بــار دیگــر نشــان داد خــود "ناموزونــی آرای مــردم بــا تحقــق مطالبــات
کـه اعتمـاد بـه مسـئولین بـه پاییـن تریـن حـد خـود ونتیجـه معکـوس آرا کـه بـه نفـع کسـانی تمـام شـده
رســیده اســت .از ســوی دیگــر ســقوط هواپیمــا کــه کـه زحمتـی متحمـل نشـده و یا در کسـب آرا نقشـی
یـک مصیبـت ملـی بـه شـمار مـی رفـت نیـز درایـن نداشـته انـد" را عامـل اسـتعفا عنـوان کـرده و معتقـد
مقولـه جـای مـی گیـرد کـه در کشـور مـا هـر از چنـد اسـت روحانـی بـا ایـن کار آرای کوردهـا و اهـل سـنت
گاهـی چنیـن حوادثـی اتفـاق مـی افتـد و نکتـه مهـم
ایــن اســت کــه مســئولین متوجــه اشــتباهات خــود ایـران را نادیـده گرفتـه اسـت.
روحانــی بــا کوردهــا صــادق نبــود /جــال کــه منجــر بــه تکــرار چنیــن تــراژدی هایــی مــی
شـود نیسـتند کـه نشـان از یـک نـوع بـی نظمـی در جلالــی زاده
مدیریــت کلان کشــور اســت.
سـال 96سـالی بـود کـه هـم بـرای ایرانیـان و هـم
در منطقــه و خصوصــا در اقلیــم کردســتان عــراق بـرای ُکردهـا سـالی پـر از حـوادث تلـخ و شـیرین بود.
نیـز بحـث رفرانـدوم مطـرح بـود کـه در جریـان آن در سـطح کشـور بـا یـک انتخابـات دو قطبـی بیـن دو
مـردم اقلیـم بـا اکثریـت چشـم گیـر و گسـترده بـرای جریـان مخالـف مواجـه بودیـم .در نهایـت مـردم ایـران
تعییـن سرنوشـت خـود اقـدام کردنـد کـه در ادامـه بـه کسـی کـه خـود را نماینـده روشـنفکران و تحـول
بـا حملـه نیروهـای مخالـف از جملـه حشـد شـعبی خواهـان در مقابـل رقیـب وی کـه شـناختی نسـبی از
مواجــه شــدند و رفرانــدوم نــاکام مانــد و مشــکلات گذشــته و نیــز برنامــه هایــش بــرای آینــده داشــتند
فراوانـی عایـد مردمـی شـد کـه در طـول تاریـخ بـه اعتمــاد کردنــد .خصوصــا در میــان کوردهــا و اهــل
انـواع و اقسـام روش هـا آزمایـش پـس داده بودنـد و ســنت شــاهد تفــاوت معنــادار اختــاف رأی ایــن دو
مهمتـر از همـه اینکـه دنیـا نیـز در مقابـل ایـن بـی رقیـب بودیـم کـه ایـن مهـم نشـان دهنـده مطالبـات
عدالتـی سـاکت مانـد و تنهـا نظـاره گرموضـوع بـود، و خواسـته هـای عمیـق و ریشـه دار اسـتان هـای اهل
در عیـن حـال حملـه ترکیـه بـه عفریـن در سـوریه سـنت بـود کـه از هـر فرصتـی خصوصـا صنـدوق رأی
یکـی دیگـر از تـراژدی هایـی بـود کـه مـردم منطـق بـه عنـوان بهتریـن ابـزار بـرای بیـان ایـن مطالبـات
بـا آن مواجـه شـدند و هـم اکنـون در ایـن موضـوع بهـره مـی گیرنـد ،پیـام آن نیـز نشـان دهنـده عمـق
نیـز سـایر قـدرت هـا تنهـا نظـاره گـر هسـتند. تفکـر و شـعور بـالای سیاسـی ایـن مـردم اسـت کـه
تحقـق اصلاحـات و دموکراسـی را بـه صـورت گام بـه
در سـطح اسـتان نیـز اتفاقاتـی افتـاده اسـت از جملـه گام بــر منافــع اقتصــادی کوتــاه مــدت ترجیــح مــی
شـاهد انتصـاب یـک اسـتاندار بومـی ،انتخـاب مدیـران دهنـد هرچنـد ایـن موضـع گیـری هـا ممکـن اسـت
کل از میـان کوردهـا و اهـل سـنت از جملـه مدیـرکل بــه ضررشــان تمــام شــود .بمانــد کــه روحانــی بــه
جهــاد کشــاوری و فرهنــگ و ارشــاد اســامی کــه بسـیاری از وعـده هـای خـود در قبـال ُکردهـا و اهـل
http://www.vakawi.com 62 http://telegram.me/vakawii
نوروزانه واکاوی
در جریــان انتخابــات و متقبــل شــدن مســئولیت هرچنــد اتفاقاتــی پیــش پــا افتــاده اســت هســتیم،
سـتاد دکتـر روحانـی از جانـب مـن کـه تحـت تأثیـر هــر قــدم مثبتــی را بایســت بــه فــال نیــک گرفــت
همفکــری دوســتان همفکــر بــود بســیاری از افــراد بـه همیـن دلیـل اعتقـاد بـر ایـن اسـت کـه در همـه
اصـاح طلـب و تحولخـواه ایـن مسـئولیت را متوجـه کارهـا و اقدامـات امیدواریـم باشـیم و بدبیـن نباشـیم.
مـن کردنـد ،مـا نیـز چـون چـاره ای جـز تحـول از خصوصــا بــه نیروهــای تحصیلکــرده و جــوان کــه
طریـق صنـدوق رأی نمـی دیدیـم ایـن مسـئولیت را نیرویــی عظیــم هســتند کــه در صــورت تزریــق نــا
متقبـل شـدیم .مـا بـه فکـر و تفکـر خـود رأی دادیـم امیـدی بـه ایـن قشـر بـه کل جامعـه جفـا کـرده ایـم.
و از تفکــر خــود پشــیمان نیســتیم امــا اگــر کســی پـس بایسـتی ضمـن صبـر و ایسـتادگی و قاطعیـت در
بخواهــد از رأی و فکــر مــا سوءاســتفاده کنــد از آن مطالبـات سـعی بـر ترویـج تسـامح و مـدارا در جامعـه
پشـیمان و روی گـردان هسـتیم و در این راسـتا و بیان
پشــیمانی و معــذرت خواهــی لکنــت زبــان نخواهیــم داشـته باشـیم.
داشـت امـا بـه ایـن دلیـل کـه روحانـی قـدردان رأی
و نظـر مـردم نبـوده اسـت اظهـار پشـیمانی کـرده ام یکــی از مســایلی کــه در ابتــدا و یــا انتهــای ســال
هرچنــد امیــدوارم در ســالهای باقــی مانــده از عمــر بایــد مــورد توجــه قــرار گیــرد بررســی نقــاط قــوت
دولـت قـدم هـای اساسـی در ایـن راه برداشـته شـود. و ضعـف اسـتان طـی یـک سـال اسـت کـه مدیـران
اسـتان نیـز در ایـن نقـاط قـوت و ضعـف و یـا توسـعه
در پایــان بایــد گفــت آنچــه بیــش از همــه چیــز و عــدم توســعه دخیــل انــد .یکــی از عواملــی کــه
موجــب نگرانــی مــردم کردســتان شــده اســت نــوع پـای ثابـت عـدم توسـعه ایـن اسـتان اسـت مدیـران
نــگاه امنیتــی بــه کردســتان اســت ،متاســفانه از اول اسـتانی هسـتند .شـاهدیم کـه در بسـیاری از اسـتان
انقـاب مسـایلی بـر مـردم تحمیـل شـد امـا مـردم هـای کشـور بـا تغییـر رییـس جمهـور مدیـران زیـر
چــه گناهــی دارنــد؟ آیــا مشــارکت مــردم در پــای مجموعــه نیــز تغییــر مــی کننــد .در ایــن اســتان
صنــدوق هــای رأی نشــان از علاقــه بــه ایــن مــرز و مــی بینییــم کــه یــک مدیــر تجربــه کار در دوران
بـوم و حـل مشـکلات از طریـق گفـت و گـو نیسـت؟ دو و یــا ســه رییــس جمهــور را دارد و آنهــم نــه بــه
پـس چـرا بـه ایـن مهـم تـا کنـون پاسـخ درخـوری دلیـل مدیریـت صحیـح و تـاش بـرای توسـعه بلکـه
داده نشـده اسـت؟ بـی توجهـی و نادیـده انـگاری ایـن بـه دلیـل عـدم کارآمـدی و گـوش بـه فرمـان بـودن
مـردم مـی توانـد نتایـج ناگـواری بـه دنبـال داشـته آن مدیـر بـدون توجـه بـه وضعیـت و دلایـل توسـعه
باشـد .مشـارکت دادن مـردم در امـر توسـعه و نخبگان نیافتگــی اســتان .بســیاری از مدیرانــی کــه در ایــن
در امـر مدیریـت کمتریـن کاری اسـت کـه مـی تـوان اسـتان مشـغول هسـتند اعـم از بومـی و غیـر بومـی
مدیرانــی انــد کــه توســعه گــرا نبــوده و در کنــار آن
در ایــن راســتا انجــام داد. نیـز نماینـدگان اسـتان بیشـتر در فکـر منافع شـخصی
خـود و اطرافیـان بـوده و بـه کمتریـن میـزان در فکـر
مقایسـه اسـتان کردسـتان بـا سـایر مناطـق نیسـتند.
نــوع نــگاه مدیریــت کشــوری بــه کردســتان را نیــز
بـه ایـن عوامـل بیفزاییـم خواهیـم دیـد کـه توسـعه
کردســتان در دســتور کار کمتــر کســی از مدیــران و
نماینـدگان اسـت .هـر مدیـری کـه در اسـتان مشـغول
بــه کار مــی شــود در تــاش اســت ضعــف و عقــب
ماندگـی اسـتان را بـا توسـل بـه دلایـل واهـی توجیـه
کنــد ،در طــول هشــت ســال جنــگ تمامــی اســتان
هـا مشـغول توسـعه و آبادانـی بودنـد ،هـم اکنـون نیـز
بســیاری از مدیــران بــا گزینــش هــای ســختی کــه
صــورت مــی گیــرد دچــار انــزو و دورافتادگــی شــده
انـد کـه بـه نظـر مـی رسـد تنهـا راه جبـران مافـات،
تبعیـض مثبـت نسـبت بـه ایـن اسـتان اسـت.
http://www.vakawi.com 63 http://telegram.me/vakawii
نوروزانه واکاوی
http://www.vakawi.com 64 http://telegram.me/vakawii
نوروزانه واکاوی
عبــاس خاکــی اگرچــه آنچنــان کــه بایــد و شــاید خیاطـی کـه در بیـن چهـار سـتون سـالن در فضـای
4*4گسـترده و یـک قطعـه چـادر فرسـوده روی آن را هیچــگاه مــورد تقدیــر و بزرگداشــتی درخــور قــرار
پوشـانده بودنـد .اولیـن مربـی ایشـان افسـری ارتشـی نگرفــت امــا همیشــه جــزو قهرمانــان و نــام آوران
بــه نــام ســتوان شــاهپوری کــه ایشــان بــه تهــران مطـرح کردسـتان بـوده اسـت .معمـار کشـتی فرنگـی
منتقــل و تمرینــات اصلــی ایشــان زیــر نظــر ســرباز ایــران در ســال 39از باشــگاه کنیســه یهودیــان در
وظیفـه آن زمـان ابراهیـم آزمـون کـه اهـل خراسـان سـقز بـا کشـتی آشـنا مـی شـود و بـه تنهایـی و بـا
بـود و از کشـتی گیـران برجسـته کشـور بـود شـروع زحمــت چنــد ســاله معمــار کشــتی کشــتی فرنگــی
کردنـد .بعـد از چنـد مـاه یـک تختـه کشـتی پنبـه مــی شــود.
ای از فدراســیون کشــتی بــه ابعــاد 6*6بــه باشــگاه
اهــدا شــد .و محــل ســالن بــه ســالن آمفــی تئاتــر یادنامـه ای از مرحـوم عبـاس خاکـی معمـار کشـتی
دبیرسـتان شـاهپور سـابق انتقـال دادنـد .بـا توجـه فرنگ ـی
بـه اسـتعداد بالایـی کـه مرحـوم خاکـی داشـت و بـا
کمتریـن زمـان و شـرکت در مسـابقات مختلـف داخـل در 9آذر و آخریــن مــاه پاییــز ســرد ســال 1323
شـهر -اسـتانی و کشـوری مـورد لطـف مسـئولین آن در شــهر ســقز در خانــواده بــازاری در محلــه بــرزی
زمــان از جملــه حــاج نصــرالله طاهــری قــرار گرفــت باومخــان دیــده بــه جهــان گشــود .پــدرش خلیفــه
کـه موجـب شـد کـه خیلـی زود مـورد توجـه قـرار علــی خاکــی از اولیــن قنادهــای مشــهور شــهر و
گیـرد و ناراحتـی عـدم انجـام تحصیـات مناسـب را مرحــوم مــادرش یکــی از ســیده هــای مومــن شــهر
جبـران نمایـد .در سـال 1342جهـت انجـام خدمـت بودنـد .وی از سـال 1330در دبسـتان حکمـت و بـه
سـربازی بـه محـل خدمـت آموزشـی پـادگان جلدیـان دنبـال آن دبیرسـتان شـاهپور سـابق تحصیـات خـود
در پانـزده کیلومتـری نقـده اعـزام شـد .در آن زمـان را انجـام دادنـد .بـه روایـت خـود مرحـوم ،بـا اصـرار
اواخـر خدمـت کـه شایسـتگی هـای کشـتی در محـل پـدرش کـه مالـک اولیـن چلوکبابـی سـقز و همزمـان
خدمــت را دیدنــد بعنــوان مربــی کشــتی در پــادگان قنـادی در سـطح شـهر بـود از همـان بچگـی در مغـازه
پـدری مشـغول بـه کار بـود .پـدرش بـه دلیـل فشـار
مشـغول شـدند. کار و امـرار معـاش معتقـد بـه کار در مغـازه وی بـود
و بـا گریـه هـای خـود مرحـوم خاکـی اصـرار مـادرش
بعـد از اتمـام سـربازی و بازگشـت بـه شـهر خـود در درخواسـت ادامـه تحصیـل داشـت .خاکـی علاقمنـدی
سـال 1344کشـتی تقریبـا تعطیـل بـود و تمرینـات بیــش از حــدی بــه موســیقی و ورزش داشــت کــه
زیـر نظـر یکـی از معلمیـن آمـوزش و پـرورش اهـل همـان علاقـه را بـا خریـدن یـک عـدد فلـوت آبنـوس
ســنندج بــه نــام ســید صالــح ســید الشــهدایی در و تمریــن در خلــوت هــای شــبانه بعــد از کارهــای
محــل انبــاری دبیرســتان شــاهپور را مجــددا انجــام روزانـه بـدون هیـچ مربـی و فقـط بـا عشـق و اسـتعداد
دادنـد و بعـد از چنـد جلسـه محـل تمرینـات نیـز بـا خودانجـام مـی داد و بعـد هـا مـورد تشـویق گروههای
سـالن آمفـی تئاتـر دبیرسـتان مهـرگان انتقـال یافـت ارکســت شــهر مــی شــد .پــدرش بــا ورزش وی نیــز
و عبـاس خاکـی نیـز بعنـوان یکـی از کشـتی گیـران مخالـف بـود .خاکـی علایـق و احساسـات اولیـه خـود
موفـق در سـال هـای -47-46-45در سـالن تمریـن و را بـا نصـب و الصـاق عکـس قهرمانـان و نامـداران آن
بعنـوان کشـتی گیـر در مسـابقات اسـتانی و کشـوری زمـان از محمـود نامجـو گرفتـه تـا تختـی و حبیبـی و
غیـره بـه در و دیـوار مغـازه هـای قنـادی و چلوکبابـی
بـه مقـام هایـی نائـل آمـد. ابـراز مـی نمـود و همچنیـن در خفـا بـا تهیـه یـک
همزمــان در ســال 1347عبــاس خاکــی صاحــب دو
مغــازه آبمیــوه گیــری و ســاندویچی و همچنیــن بــه دســتگاه هالتــر بــه وســیله ســیمان کــه قالــب آن را
پیشــنهاد شــهردار وقــت آقــای نــوری اولیــن بوفــه ماهـی تابـه هـای آشـپزخانه در انـدازه هـای مختلـف
پـارک شـهر را نیـز دایـر نمـود و آن سـه مـکان را نیـز شـخصا سـاخته بـود تمریـن مـی کـرد .تـا اینکـه بـا
همزمـان اداره مـی نمـود و مشـغول اداره مغـازه هـای وسـاطت چنـد نفـراز دوسـتان پـدرش در سـال 1339
خـود بـود و کمـی از کشـتی فاصلـه گرفتـه بـود و در بـه باشـگاه کنیسـه یهودیـان آن زمان رفته و در رشـته
سـال 1347آقـای سـید الشـهدایی به سـنندج منتقل کشـتی ثبـت نـام نمـود و مشـغول شـد .تشـک در آن
زمـان عبـارت بـود از چنـد گونـی کاه و بـراده پارچـه شـده بـود کـه کشـتی نیـز تعطیـل شـده بـود کـه بـا
http://www.vakawi.com 65 http://telegram.me/vakawii
نوروزانه واکاوی
تـا قبـل از سـال 1355کشـتی گیـران بسـیار خوبـی اصــرار و مراجعــه هــای مکــرر مســئول ورزش شــهر
از جملــه حــاج محمــد ســلطانی -عطــاالله یاعلــی- مرحــوم عیســی ملــک نیــا و همچنیــن اصــرار خــود
کریـم غوثـی -مصطفـی فرجـی -حسـن حسـین زاده- کشـتی گیـران درخواسـت نمودنـد کـه ایشـان کشـتی
محمــد عابــد ســعیدی -ابراهیــم پرســتار -عبــدالله شـهر را اداره نماینـد .در آن زمـان چـون خاکـی شـغل
مرادخانــی -رئــوف ســلیمی کــه کســب عناویــن آزاد داشــت بایســتی مســیر زندگــی خــود را عــوض
بســیار زیــادی دســت پیــدا کردنــد .در ســال 1355 مـی کـرد و ایـن شـد کـه ایشـان بـا اصرارهـای بسـیار
بـه سـنندج منتقـل و در آنجا کشـتی سـنندج را سـرو زیـاد کشـتی گیـران و مسـئول تربیـت بدنـی بعنـوان
اولیـن مربـی بومـی سـقز انتخـاب و مشـغول بـه کار
ســامان دادند. شـد .در آن برهـه زمانـی هیـچ اثـری از کشـتی گیـران
و مــدال و مســابقه نبــود خیلــی وضــع تاســف بــاری
در ســال 1357بعنــوان مربــی تیــم ملــی کشــتی داشــت و مگــر بــه طــور اتفاقــی کشــتی گیــری در
فرنگــی ایــران بــه کشــور ترکیــه اعــزام شــدند- مسـابقات اسـتانی مقامـی سـاده بـه دسـت مـی آورد.
در سـال 1359خاکـی بعـد از انتقـال مجـدد بـه سـقز از ســال 1347رســما کار مربیگــری را شــروع و در
شـروع بـکار سـازند کـه در مجموعـه ورزشـی بـی در سـال 1349اولیـن حکـم مربیگـری را از آقـای ملـک
و پیکـر شـهید کاظمـی نمودنـد از ایـن زمـان ببعـد نیــا دریافــت و کشــتی ســقز کــم کــم رو بــه اوج و
شـروع بـه سـاماندهی تعـدادی از رشـته هـای ورزشـی ســازمان یافتــه خــوب و در ســطح اســتان مقــام اول
نمودنــد در ایــن مــدت کشــتی فرنگــی ســقز شــروع را کسـب مـی نمـود و در ایـن زمـان مسـئولیت سـه
بـه شـکوفایی بسـیار زیـادی در سـطح کشـور از جملـه
بـه غیـراز کشـتی گیـران نامبـرده عبـاس محمـدی، مغــازه و ورزش کشــتی ســقز بعهــده ایشــان بــود.
مرحـوم علاالدیـن پیـر حیاتـی ،رضـا محمـدی ،محمد
ابراهیمـی ،محمـد و عبـدالله چمـن گلـی از شـاگردان تـا آن زمـان کشـتی گیـران از سـن 17-16سـالگی به
و قهرمانـان بنـام مربـی بودنـد و در ایـن مـدت بعنـوان کشـتی مـی آمدنـد کـه مـی گفتنـد بدنشـان خواهنـد
مربـی تیـم ملـی و سرپرسـت کشـتی بـه کشـورهای سـوخت .خاکـی بـه فکـر شـروع آمـوزش کشـتی از
شـوروی سـابق – ترکیـه – سـوریه -چیـن -رومانـی سـنین پایـه کـه در هیـچ کجـای کشـور نبـود افتـاد
اعـزام و بـه موفقیـت هـای بسـیار چشـمگیری دسـت و از ســال 1349کــم کــم از طریــق دانــش آمــوزان
شــروع کــرد -در ســال 1350بــه اولیــن دوره کلاس
یافتنـد. داوری و مربیگـری از فدراسـیون کشـتی اعـزام و بعـد
از 15سـال موفـق بـه دریافـت گواهینامـه مربیگـری و
خاکــی در کنــار مربیگــری بعنــوان اولیــن داور بیــن داوری رسـمی کشـتی شـد .ایشـان علیرغـم ممانعـت
المللــی کشــتی درجــه 3اســتان کردســتان دارای هـا و سـنگ انـدازی هـای زیـاد در رده هـای سـنی
نونهــالان و نوجوانــان فعالیــت مــی نمــود تــا اینکــه
مــدارج بســیار زیــادی را نیــز طــی نمودنــد. در ســال 1353فدراســیون جهانــی فیــا کشــتی،
کشـتی نونهـالان و نوجوانـان را آغـاز نمـود و رسـمی
خاکــی از ســال 1362تــا آبــان 1376بعنــوان اعـام نمـود کـه در ایـن زمـان چـون کشـتی سـقز
سرپرســت اداره تربیــت بدنــی بــه مــدت 14ســال چهـار سـال بـود در ایـن رده تمریـن مـی نمـود کـه
مســئولیت اداره را بعهــده داشــت کــه پایــه گــذار و در اولیـن مسـابقات رسـمی کشـوری بـه نتایـج بسـیار
منشــاء خدمــات بســیار زیــادی از جملــه احــداث 2 قابـل قبولـی دسـت یافتنـد و ایـن شـد کـه عبـاس
زمیــن چمــن در اســتادیوم هــای شــهید کاظمــی – خاکـی اولیـن نفـر در سـطح جهـان بعنـوان آغازگـر
تختـی – سـالن سرپوشـیده کشـتی – احـداث اسـتخر کشـتی در سـنین نونهـالان و نوجوانـان شـناخته شـد.
سرپوشــیده شــهید کاظمــی -ســالن بانــوان شــهید
کاظمـی -سـالن ورزشـی 2000نفـره شـهید آبـدرم در سـال 1353در جریـان بـازی هـای آسـیایی تهـران
و همچنیــن ســامان دادن بــه رشــته هــای ورزشــی موفــق بــا معرفــی فدراســیون جهانــی کشــتی بــه
چــون والیبــال ،فوتبــال ،بســکتبال ،پینــگ پنــگ، دریافـت گواهینامـه بیـن المللـی داوری و اولیـن نفـر
وزنـه بـرداری و همچنیـن زیبـا سـازی و سـاماندهی
محوطـه اسـتادیوم شـهید کاظمـی احـداث پلـه هـای در سـطح اسـتان کردسـتان دریافـت نمـود.
تماشــاچی زمیــن چمــن شــهید کاظمــی – احــداث
http://www.vakawi.com 66 http://telegram.me/vakawii
نوروزانه واکاوی
دســت دادن ایــن مــرد بــزرگ و بــی ادعــا در غــم و ســونای خشــک و بخــار و ....را نمودنــد.
ماتــم بودنــد.
در ایـن زمـان کلیـه پرسـنل و هیـات هـای ورزشـی
تمامـی مـوارد فـوق برگرفتـه از دسـت نوشـته مرحـوم پابــه پــای خاکــی در عمــران و آبادانــی مجموعــه
عبـاس خاکـی بـوده و هیچگونـه تحریفـی از آن صورت
تــاش نمودنــد..
نگرفته اسـت.
تــا ســال 1370کشــتی ســقز در جایــگاه بســیار
نکتــه مهــم :لازم بــه ذکــر اســت از طــرف جامعــه والای کشــوری قــرار داشــت و خاکــی همزمــان در
ورزشـی و خانـواده وی و عمـوم مـردم گلمندی بسـیار حــال برنامــه ریــزی و پایــه ریــزی بــرای رده ســنی
زیــادی از حــوزه مدیــران حــوزه شــهری بــوده کــه نونهــالان و نوجوانــان بودنــد .در ســال 1372بــا
چگونـه بزرگمـردی مثـل عبـاس خاکـی کـه بعنـوان موافقـت فدراسـیون کشـتی جمهـوری اسـامی ایـران
اولیــن نــام آور و الگــوی ورزش اســتان کردســتان در بـا تشـکیل سـتادی بسـیار قـوی در شهرسـتان انجـام
شهرسـتان سـقز بـه عنـوان اولیـن مربـی تیـم ملـی و بــا اســتقبال کلیــه صاحبنظــران بــا برنامــه ریــزی
کشــتی جمهــوری اســامی اعزامــی بــه خــارج از بســیار خوبــی مواجــه شــد کــه فدراســیون کشــتی
کشــور در ســطح اســتان کردســتان و اولیــن مربــی کشــتی را مجــاب کــرد در ســال بعــد از آن 1373
کشـتی نونهـالان دردنیـا – اولیـن داور بیـن المللـی در اولیــن دوره مســابقات فرنگــی بیــن المللــی کشــتی
اسـتان کردسـتان -تحویـل قهرمانـان بنـام در سـطح جــام جهانــی کــودک نونهــالان ســقز بــا ســاز و کار
میادیـن ملـی و بیـن المللـی -منشـا خدمـات پایـه و بسـیار گسـترده تـر و بسـیار تحسـین بـر انگیـز کـه
زیــر ســاخت هــای اساســی در ورزش ســقز بعنــوان موجـب شـد در مـدت 15روز بعـد از آن کلیـه رسـانه
اولیــن نفــر کــه هیچگونــه توجهــی بــه خدمــات هـای کشـوری اعـام نماینـد کـه کردهـا درس جـوان
نامبـرده نبـوده نـه خیابانـی -نـه میدانـی -نـه اثـری- مــردی دادنــد تیتــر روزنامــه هــا شــود .و ایــن شــد
نــه تندیســی و بــه صــورت کلــی هیــچ توجهــی بــه شــهرت ســقز در ورزش کشــور شــناخته شــد و بعــد
نامبـرده نشـده کـه جـای بسـی تامـل مـی باشـد. از آن نیــز از روی ایــن پایــه ریــزی هــای اصولــی و
صحیـح میزبـان خوبـی در رشـته هـای ورزشـی بـود.
خاکــی در ســال 1378بعــد از گذشــت ســی و ســه
سـال خدمـت صادقانـه کـه باعـث شـد ورزش سـقز
در زمانیکـه ایشـان اداره را تحویـل دادنـد سـی هیـات
ورزشـی مشـغول به فعالیـت بودند بـا امکانـات در خور
توجـه و پویایـی بسـیار زیـاد بـه افتخـار بازنشسـتگی
نائــل آمد.
عبـاس خاکـی بـه غیـر از بحـث ورزشـی در اجتماعـی
نقشــی پــر رنــگ را ایفــاد مــی کردنــد ایشــان در
خصـوص در زیباسـازی شـهری چنـد سـال بصـورت
افتخـاری بـا شـهرداری و فرمانـداری سـقز در زمـان
ســاماندهی آورگان عراقــی خدمــت مــی کردنــد .و
همچنیــن بواســطه حســن خلــق و اعتمــاد بســیار
زیـادی کـه در سـطح شـهر داشـتنن دارای جایگاهـی
بســیار والایــی بــوده و یکــی از معتمدیــن تاثیرگــذار
در شــهر بــوده و هــزاران نفــر از جوانــان شــهر را
بـدون دریافـت هیچگونـه وجهـی آمـوزش اخلاقـی-
معنونــی و ورزشــی مــی داد تــا اینکــه در مهــر مــاه
)1389/7/23(1389چشــم از جهــان فــرو بســت و
مـردم سـقز و اسـتان کردسـتان تـا مدتهـا در غـم از
http://www.vakawi.com 67 http://telegram.me/vakawii
نوروزانه واکاوی
http://www.vakawi.com 68 http://telegram.me/vakawii
نوروزانه واکاوی
-بــرای مســیر هــای ســقز -بانــه ،بانــه -سردشــت طبـق اصـل 84قانـون اساسـی نماینـدگان در قبـال
و بانـه بـه مریـوان 36میلیـارد بودجـه تعییـن شـده تمامــی مــردم کشــور مســئول انــد و دربــاره تمامــی
اسـت و 10کیلومتـر از جـاده سـقز بـه بانه هـم بزودی مســائل داخلــی و خارجــی کشــور حــق اظهارنظــر
عملیــات اجرایــی آن شــروع مــی شــود و پیمانــکار دارنـد .در ایـن رابطـه نماینده بـرای پیگیـری مطالبات
مـردم چنـد اهـرم کاربـردی از جملـه تذکـر شـفاهی و
تجهیـز کارگاه کـرده اسـت. کتبـی ،اسـتیضاح و ...در برابـر وزرا و رییـس جمهـور
دارد ،امـا تـا چـه حـد بتوانـد از ایـن ابـزار در پیشـبر
-در حــوزه ســامت بیمارســتان هــای ســقز رو بــه اهــداف منطقــه بهــره ببــرد نیــز بــه توانایــی هــای
اتمــام اســت و در ســال 97قطعــا کار عمرانــی آنهــا آن نماینــده بســتگی دارد .در کردســتان بــه دلایــل
مختلفـی ورود نخبـگان و مدیـران کـورد و اهـل سـنت
تمـام خواهـد شـد. بـه لایـه هـای نخسـت دولتـی بسـیار سـخت اسـت و
بـه همیـن دلیـل عمـده انتظـارات مـردم بـه سـوی
-مجـوز مجتمـع عالـی آمـوزش سـامت در سـقز و نماینــده ســرازیر شــده و کار نماینــده نیــز ســخت
دانشــکده پرســتاری و دانشــکده علــوم و فنــون زیــر خواهــد شــد .گفتگــوی واکاوی بــا محســن بیگلــری
نظـر دانشـگاه کردسـتان در سـقز و آموزشـکده فنـی در بـاره مهمتریـن مسـایل اسـتان و شهرسـتان را در
بانـه در مراحـل احـداث و صـدور مجـوز مـی باشـند.
ادامـه مـی خوانیـد:
-کلینیـک تخصصـی در خیابـان شـهدا در سـقز آماده
بهـره برداری اسـت.
-در بحـث فـرودگاه کارهـای بسـیار مهمـی صـورت واکاوی :ضمن تبریک سال تازه ،ممکن است اهم
گرفتـه و پیمانـکار بـرای احـداث ترمینـال و سـاختمان دستاوردهای یک سال گذشته و بطور کلی در
هـای مربوطـه معرفـی شـده و در حـال انتقـال زمیـن مجلس دهم چه بوده است ؟
هـا هسـتیم.در بدتریـن حالـت تـا 3سـال آینـده در
بنـده هـم سـال نـو را بـه تمـام هـم میهنـان عزیـز
فـرودگاه سـقز شـاهد اولیـن پـرواز خواهیـم بـود. و بالاخــص شــهروندان فهیــم ســقز و بانــه تبریــک و
-در ســایر مــوارد ماننــد گازرســانی بــه روســتاها و تهنیـت عـرض مـی نمایـم.
ایجـاد زیـر سـاخت هـای ورزشـی ،پیگیـری بازاچـه
سـیف و کارهـای متعـدد دیگـری انجـام شـده اسـت همانطــور کــه مســتحضرید در طــول 5.5ســال
کـه امـکان بیـان تـک تـک آنهـا در ایـن مجـال نمـی گذشـته شـاهد حضـور مـداوم وزرا ،معاونیـن وزرا و
مسـئولین کشـوری و حضـور هیـات رئیسـه کمسـیون
گنجـد. برنامـه و بودجـه بـرای اولیـن بـار در سـقز بـوده ایـم
و خوشــبختانه اســتراتژی بنــده بــرای حضــور ایــن
واکاوی :بحـث منطقـه آزاد بانـه و مریـوان بـه مســئولان در منطقــه بســیار موثــر بــوده اســت کــه
کجارسـید؟ آیـا ممکـن اسـت بعـد از تصویـب بصــورت خلاصــه بــه مــوارد زیــر اشــاره مــی کنــم:
ایـن طـرح بـه الحـاق سـقز نیـز امیدواربـود؟
-سـد چـراغ ویـس هـم اکنـون آبگیـری شـده کـه
بیگلــری :نقشــه هــای ایــن طــرح در دفتــر مناطــق ذخیـره مخـزن آن بـه 350میلیـون مترمکعـب مـی
آزاد کشــور بــا ریاســت مرتضــی بانــک نهایــی شــده
و بـه کمیسـیون اقتصـادی آمـده اسـت .بنـا بـر ایـن رسـد و آمـاده بهـره بـرداری اسـت.
بـود تـا قبـل از نـوروز جهـت رأی گیـری بـه صحـن
علنــی بیایــد امــا بــه دلیــل اســتیضاح وزرای دولــت -ســد عبــاس آبــاد بانــه بــه طــور کامــل بــه اتمــام
در روزهـای اخیـر ایـن بحـث بـه تعویـق افتـاد ولـی رســیده اســت و آمــاده بهــره بــرداری اســت.
در اواخـر فروردیـن و یـا اوایـل اردیبهشـت 97جهـت
رأی گیـری بـه صحـن خواهـد رسـید .بحـث الحـاق -در مـورد مسـیرهای ارتباطـی و جـاده سـازی هـم
سـقز بـه ایـن مناطـق نیـز مطـرح اسـت کـه پیگیـری اکنــون کریــدور شــمال بــه جنــوب شــاهد عملیــات
آن جدیـت بیشـتری مـی طلبـد .منطقـه آزاد بانـه و وسـیع عمرانـی هسـتیم کـه بـا اتمـام پـل آدینـان و
شـروع بـه کار در جـاده سـقز بـوکان تـا 90درصـد
شـاهد پیشـرفت خواهیـم بـود.
http://www.vakawi.com 69 http://telegram.me/vakawii
نوروزانه واکاوی
باشـد قطعـا ایـن اهـرم هـا تأثیرگـذار خواهـد شـد. مریــوان امتیــازات ویــژه ای بــرای تمامــی شــهرهای
در ایـن ارتبـاط سـوال آخـر مـن از وزیـر علـوم بـوده اســتان خصوصــاً دو شــهر ســقز و ســنندج خواهــد
اســت کــه چــرا ســاختمان دانشــکده علــوم و فنــون داشــت همانگونــه کــه در منطقــه آزاد ارونــد ســایر
سـقز بـه اتمـام نرسـیده و یـا علـی رغـم قـول هایـی
شــهرهای خوزســتان از آن بهــره منــد هســتند.
کــه داده شــد رشــته هــای موردنظــر ایــن دانشــکده واکاوی :چقــدر اعتقــاد داریــد نطــق و تذکــر
در دفترچــه آزمــون سراســری ورودی 97دانشــکده نماینـدگان در پیگیـری امـورات منطقه توسـط
هــا نیامــده اســت و یــا امــور آموزشــکده فنــی بانــه وزرا یـا ریاسـت جمهـوری تأثیرگـذار اسـت؟
مـورد توجـه قـرار نگرفتـه اسـت کـه مـن قطعـا ایـن
مـوارد را پیگیـری خواهـم کـرد تـا در سـال 98ایـن بیگلـری :طبـق اصـل 84قانـون اساسـی نماینـدگان
در قبـال تمامـی مـردم کشـور مسـئول انـد و دربـاره
دو مرکــز علمــی پذیــرای دانشــجویان باشــند. تمامــی مســائل داخلــی و خارجــی کشــور حــق
اظهارنظـر دارنـد .در ایـن رابطـه نماینـده چنـد اهـرم
واکاوای :ایـن روزهـا بحـث تغییـر فرمانـداران کاربـردی دارد ،از جملـه آنهـا تذکـر شـفاهی و کتبـی
سـطح اسـتان بـه شـدت داغ اسـت ،آنچـه در اســت .در تذکــر شــفاهی نماینــده بــا ثبتنامــی کــه
ظاهـر مـی بینیـم ایـن اسـت کـه علـی اکبـر قبــا انجــام داده اســت در مــدت زمــان دو دقیقــه
ورمقانــی فرمانــدار بیجــار خواهــد شــد ،چــه مـی توانـد تذکـر خـود را ارایـه دهـد ،درتذکـر کتبـی
اقدامـی بـرای انتخـاب فرمانـدار سـقز داشـته نیــز مــوارد لازم را کتبــا بــه هیــأت رییســه تحویــل
ایـد؟ آیـا پـس از سـالها مـی توانیـم منتظـر داده و هیــأت رییســه در پایــان جلســات علنــی ایــن
انتخـاب فرمانـداری سـقزی باشـیم؟
بیگلــری :بــا ســخنانی کــه بــا اســتاندار داشــته ام تذکـرات را قرائـت مـی کنـد .اهـرم دیگـر نماینـدگان
رضایــت خــود را از عملکــرد ورمقانــی اعــام کــرده سـوال از وزراسـت و وزیـر مـی بایسـت در کمیسـیون
ام چـرا کـه ایشـان در ایـن مـدت عملکـرد مناسـبی مربوطــه بــه ســوال آن پاســخ دهد.امــا بعضــی از
داشـته و بـه امـورات سـقز بـه طـور کامـل واقف شـده ایــن ســوالات در ســطح ملــی و منطقــه ای بــوده و
انـد ،امـا بنابـر تصمیـم اسـتاندار مبنـی بـر چرخـش نماینـده در کمیسـیون قانـع نخواهـد شـد و سـوال بـه
مدیــران ،اگــر قــرار باشــد هــر کــدام از فرمانــداران صحـن علنـی خواهـد آمـد کـه وزیـر مـی بایسـت در
کنونــی ادامــه کار دهنــد بایســتی در یکــی دیگــر از صحـن بـه آن پاسـخ دهـد کـه در نهایـت رأی گیـری
شــهرهای اســتان خدمــت کننــد و نظــر ایشــان بــر صـورت گرفتـه و اگـر نماینـدگان قانـع شـدند وزیـر
ایـن اسـت کـه فرمانـدار کنونـی سـقز بـه بیجـار بـرود بــه کار خــود ادامــه داده ولــی اگــر بیــش از نیمــی
امــا تاکنــون ایــن قضیــه نهایــی نشــده و مهنــدس از نماینــدگان قانــع نشــدند وزیــر کارت زرد خواهــد
ورمقانــی همچنــان فرمانــدار ســقز اســت .در ایــن گرفـت .اهـرم دیگـر اسـتیضاح اسـت کـه نمونـه آن
راســتا مــن نیــز همچــون شــما و ســایر همشــهریان را در روزهـای پایانـی سـال 96شـاهد بودیـم کـه در
دوســت دارم کــه یــک ســقزی فرمانــدار باشــد و در جریــان آن نماینــدگان موافــق و مخالــف در ارتبــاط
ایــن راســتا بــا اســتاندار بــر روی یــک گزینــه کــه بـا موضـوع اظهارنظـر کردنـد و وزیـر مربوطـه نیـز از
یکــی از مدیــران اســتانی بــود بــه توافــق رســیدیم خـود دفـاع کـرد در ایـن رابطـه اگـر وزیـر قـادر بـه
ولـی فـرد موردنظـر ایـن مسـئولیت را نپذیرفتنـد .در اخــذ رأی اعتمــاد نشــد از وزارت برکنــار و بایســتی
هرحـال اگـر گزینـه ای جامـع الشـرایط وجـود داشـته سرپرســت و یــا وزیــر جدیــد معرفــی گــردد .اهــرم
باشـد قطعـا فرمانـدار سـقز بومـی خواهـد بـود در ایـن دیگــر نماینــدگان تحقیــق و تفحــص اســت کــه
راســتا بــا اســتاندار محتــرم متفــق القــول هســتیم. نماینـده طبـق اصـل 76قانـون اساسـی مـی توانـد بـه
بررسـی مسـایل مربـوط بـه یـک ارگان خاص بپـردازد.
واکاوی .:در چنــد ســال اخیــر بارهــا شــاهد امـا تمامـی ایـن اهـرم هـا بسـته بـه نماینـده ای دارد
بســته شــدن مرزهــا بــوده ایــم .بــا توجــه کـه سـوال ،تذکـر و یـا تحقیـق و تفحـص را مطـرح
بـه اینکـه کسـب و کار اهالـی منطقـه ارتبـاط کـرده و بـه درخواسـت نماینـده توجـه خواهـد شـد،
مسـتقیمی بـا مـرز دارد نظرتـان در مـورد ایـن پیگیـری هـای منظـم نماینـده نسـبت بـه درخواسـت
موضــوع چیســت و چــه ایــده ای بــرای حــل خــود کــه اگــر دلیــل و منطــق محکمــی پشــت آن
http://www.vakawi.com 70 http://telegram.me/vakawii
نوروزانه واکاوی
ســقز کــه کلنــگ زنــی آن بــه زودی انجــام خواهــد همیشــگی ایــن معضــل داریــد؟
شــد و چنــد پــروژه دیگــر کــه تــا نهایــی شــدن آن
نمــی تــوان اظهارنظــر کــرد در ایــن راســتا هســتند. بیگلــری :دولــت مرکــزی عــراق تنهــا بازارچــه هــای
اتمـام هرچـه زودتـر بیمارسـتان سـقز یکـی دیگـر از رسـمی از جملـه سـیرانبند بانـه ،باشـماق مریـوان را
اولویـت هـا خواهـد بـود .بحـث راه آهـن میانـدوآب بـه رسـمیت مـی شناسـد کـه مـا در تلاشـیم سـیف
سـقز کـه اعتبـار آن را نیـز اخـذ کـرده ایـم یکـی از ســقز نیــز در ایــن ردیــف قــرار گیــرد .امــا آنچــه
ایـن مـوارد مهمـی اسـت کـه ردیـف بودجـه آن نیـز مهـم اسـت بحـث تعرفـه گمرکـی اسـت کـه سـابق
تعییـن شـده اسـت .در مـورد فـرودگاه سـقز کـه یـک بــر ایــن ورود هــر نــوع کالایــی بــه بانــه و مریــوان
پـروژه حیاتـی و اولویـت دار اسـت بایـد گفـت شـرکت بـدون پرداخـت هرگونـه عـوارض گمرکـی بـود ولـی
چهـل چشـمه برنـده مناقصـه احـداث ترمینـال و بـرج بــا اجــرا شــدن طــرح ســاماندهی کولبــران و ارائــه
مراقبــت در مرحلــه تجهیــز کارگاه بــوده و بــه زودی کارت الکترونیـک بـه آنـان ،بخشـی از پـول پرداختـی
آغــاز بــه کار خواهنــد کــرد و بعــد از تعطیــات نیــز بـه مرزنشـینان و کولبـران از طریـق دریافتـی هایـی
مناقصــه احــداث بانــد فــرودگاه نیــز برگــزار خواهــد کــه از تجــار و کســبه بــه عنــوان عــوارض گمرکــی
شــد .در حــوزه راههــا نیــز کنارگــذر ســقز تقریبــا دریافــت مــی شــود پرداخــت خواهــد شــد .اگــر
نهایـی شـده و کلنـگ مسـیر سـقز بـوکان نیـز توسـط چنیــن اتفاقــی رخ دهــد از رونــق مرزهــای اســتان
وزیـر راه بـه زمیـن زده شـد و بـرای مسـیرهای بانـه، کاسـته خواهـد شـد مگـر اینکـه تخفیفـات گمرکـی
مریــوان و راههــای روســتایی نیــز اقدامــات موثــری بــرای تجــار و کســبه در نظــر گرفتــه شــود ،در ایــن
صـورت گرفتـه اسـت .از دیگـر اولویـت هـا پیگیـری رابطـه مـن در روز بیسـت و دوم از معـاون اول رییـس
بحـث مناطـق ویـژه اقتصـادی بانـه و مریـوان و الحـاق جمهـور دسـتوری مبنـی بـر بازگشـایی هرچـه زودتـر
ســقز بــه آنهاســت کــه از لحــاظ تجــاری ،معافیــت مرزهـا از سـوی وزارت کشـور اخـذ کـردم ،همچنیـن
مالیاتـی و ایجـاد اشـتغال بسـیار حایـز اهمیـت اسـت. دسـتوری دیگـر از سـوی آقـای جهانگیـری مبنـی بـر
قـرار بـر ایـن اسـت در ایـن مـدت باقـی مانـده تمامـی طـرح تخفیـف چهـل درصـدی توسـط وزیـر صنعـت،
روســتاهای بــالای بیســت خانــوار ســقز و بانــه از معـدن و تجـارت در هیـأت دولـت اخـذ شـد کـه بنـا
نعمــت گاز برخــوردار شــوند .در مورددخانیــات ســقز بــر صحبــت هایــی کــه بــا اکثــر وزرا داشــته ام و
نیـز اقداماتـی صـورت گرفتـه و بـا همراهـی شـرکت اتفـاق نظـر در محرومیـت منطقـه و اسـتان بـا ایـن
دخانیــات کشــور مشــغول عقــد قــرارداد بــا ســرمایه درخواســت هــا موافقــت خواهــد شــد .در نهایــت بــا
گــذار هســتیم و بــه ایــن منظــور ماشــین آلات درنظــر گرفتــن تخفیفــات گمرکــی ،کســبه و تجــار
جدیــدی نیــز وارد ده انــد کــه ســعی در برطــرف کالاهــای بیشــتری را از مرزهــا وارد خواهنــد کــرد.
آنچـه از نطـر مـن اهمیـت دارد ترانزیـت منطقه اسـت
کــردن مشــکلات گمرکــی آن داریــم. کـه بایسـتی هفتـاد تـا هشـتاد درصـد کلاهـای وارده
از مرزهـا جهـت فـروش در بانـه و مریوان بمانـد چراکه
واکاوی :از بیــن مدیــران اســتانی کــدام مدیــر در ایـن شـهرها چندیـن پاسـاژ ،هتـل و رسـتوران بـه
را مردمـی تـر و کارآمدتـر مـی دانیـد؟ رابطـه امیـد بـازار موجـود سـاخته شـده اسـت کـه در غیـر
تـان بـا اسـتاندار چگونـه اسـت؟
بیگلــری :ضمــن تبریــک عیــد نــوروز بــه همــه ایــن اینصــورت مــردم و خصوصــا بازاریــان بانــه ضررهــای
بزرگـواران ،هـم مـن و هـم تمامـی مدیـران بـه خوبـی زیــادی متحمـل خواهنـد شـد.
واقــف هســتیم کــه کــدام یــک از آنــان دلســوزتر
و مردمــی تــر بــوده و کدامیــک توانمنــد نبــوده و واکاوی :اولویـت شـما بـرای مـدت باقـی مانـده
پاســخگوی مطالبــات مــردم نیســتند ،صندلــی هــای از عمـر مجلـس دهـم چیسـت؟
مدیریـت بـرای تعـدادی از مدیـران واقعـا بـزرگ اسـت
و مانـدن در آن جایـگاه را ظلـم بـه نخبگان اسـتان می بیگلـری :اولویـت هـا زیـاد اسـت ،در بحـث اشـتغال
دانـم ،اگـر قـرار بـر عـدم پاسـخگویی اسـت توصیـه جوانــان همــراه بــا مســئولین اســتانی و شهرســتانی
مــن بــه ایــن افــراد ایــن اســت کــه تــاش کــرده و تـاش خواهیـم کـرد تـا بـا جـذب سـرمایه گـذاران
سـعی در جبـران و اصـاح رویـه داشـته باشـند و در داخلـی و خارجـی از حجـم بیـکاری بکاهیـم .احـداث
کارخانــه ســیگار ،معــدن طــای ســقز و ذوب آهــن
http://www.vakawi.com 71 http://telegram.me/vakawii
نوروزانه واکاوی
نماینـدگان کمـک کننـد و مـا را از نظـرات خـود بـی غیـر اینصـورت کنـار کشـیده تـا راه بـرای دلسـوزان
بهــره نکننــد ،در ایــن مــورد دســت کســانی را کــه واقعـی بـاز شـود چراکـه اینگونـه بهتـر اسـت و لازم
بتواننـد در رفـع محرومیـت و جـذب سـرمایه گـذاران بــه ورود اســتاندار ،نماینــده و یــا وزارتخانــه مربوطــه
نیســت .در مــورد اســتاندار بایــد بگویــم مــن پنــج
تأثیرگـذار باشـند بـه گرمـی میفشـارم. ســال اســت کــه اســتاندار را مــی شناســم و تــا بــه
امــروز همــکاری و هماهنگــی مثبتــی بــا یکدیگــر
داشـته ایـم ،هرکجـا لازم بـه همفکـری باشـد دریـغ
نخواهـم کـرد و متقابـا نیـز خـود را از مشـورت آنـان
فـارغ نمـی دانـم.
واکاوی :بزرگتریــن چالشــی کــه در دوره
نمایندگـی بـا آن مواجـه شـده ایـد چـه بـوده
اســت؟
بیگلـری :مهـم ایـن اسـت کـه تعریـف مـا از چالـش
چـه باشـد ،در جایـی کـه مسـئولین دولتـی بـه مـا
قـول هایـی داده باشـند و آن را عملـی نکـرده باشـند
بـرای مـا سـخت و سـنگین بـوده اسـت و مسـئولین
از ایـن دسـت وعـده هـا زیـاد داشـته انـد کـه سـبب
ایجـاد توقعاتـی شـده اسـت و در ادامـه نیـز نارضایتـی
هایــی بــه دنبــال داشــته اســت .هرچنــد وظیفــه
نماینـده نظـارت اسـت امـا شـرایط بـه گونـه ایسـت
کــه مــردم انتظــار دارنــد نماینــده در تمامــی امــور
ورود کنـد کـه ایـن یـک چالـش مهـم و جـدی اسـت.
مـورد بعـدی قـدرت هـا و اختیـارات نماینـده اسـت
کـه تنهـا شـامل مـواردی اسـت کـه در بـالا ذکـر شـد
حـال آنکـه مـردم نماینـده را دارای قـدرت بـی حـد
و حصــر مــی داننــد درحالــی کــه اینگونــه نیســت.
نماینــده ای کــه بخواهــد در خدمــت مــردم باشــد
و از اهــرم هــای موجــود بــه بهتریــن نحــو اســتفاده
کنـد و از معامـات شـخصی و گروهـی بـه دور باشـد
مـی توانـد منشـأ تغییـر و اثرگـذاری باشـد .بیـکاری
جوانــان بــرای مــن یــک چالــش بــزرگ بــوده و بــا
توجـه بـه تحصیـات دانشـگاهی جوانـان ایـن امـر بـه
یـک ابـر چالـش تبدیـل شـده اسـت.
واکاوی :در پایـان اگـر مـورد ناگفتـه ای هسـت
کـه علاقمنـد بـه بیـان آن هسـتید بفرماییـد!
بیگلـری :از تمـام کسـانی کـه دغدغـه توسـعه شـهر،
منطقـه ،اسـتان و کشـور را دارنـد خصوصـا اصحـاب
رســانه کــه بــار عمــده ایــن مســئولیت را بــه دوش
مــی کشــند ،از مــردم کردســتان و خصوصــا ســقز و
بانـه مـی خواهـم در راسـتای توسـعه و پیشـرفت بـه
http://www.vakawi.com 72 http://telegram.me/vakawii
نوروزانه واکاوی
http://www.vakawi.com 73 http://telegram.me/vakawii
نوروزانه واکاوی
لهگـهڵ زۆرکـهس نامهگۆڕینـهوهی بـووهو زۆر شـیعری
بـۆ ھاوهڵانـی خـۆی ھۆنیوهتـهوه و بـۆ نـاردوون.
لــهم یادداشــته کورتــهدا زۆر بهخێرایــی ئــاوڕێ
لهدیوانهکــهی ئهدهمــهوه ،کهئهبــێ زیاتــر وهک
ناونیشــان دانــێ بێتــه ھهژمــار.
ڕهنگــه بــۆ وهختێکــی تــر پتــر باســی شــێعرهکانی
بکــهم.
لـه شـیعرێکیدا کهلـە وەڵامـی عهلـی خانـی بهیگـزادهی یادێک لە مامۆستا عەبدولکەریمی سائیب (زاری)
بابامیریـی دا نووسـیویهتی ئهڵـێ:
«وام زانی من کهئهو نامهلهجهننهت ھاته خوار هه ژان بابامیری
چون بهجارێ پایزی کردم بهگوڵزاری بهھار» گـهوره پیاوێکـی بیانیـی ئهڵـێ کـورد ھهر ھهموویـان
بــۆ مــهلا شــێخ محهمــهدی ھهڤاڵــی کهپێشــنوێژی
شـاعیرن!
زهنبیــل بووهئهنووســێ: ئێمــه بڕێکــی لــێ ئهقرتێنیــن و ئهڵێیــن کــورد ،
«ئهی بادی بهیانیی وهرهسا مهردی خودا به
وهک خزری موبارهک نهفهسێ عوقدهگوشا به شــاعیریان زۆر بــووهو زۆره.
یهکـێ لهشـاعیران و ناودارانـی ناوچـهی فهیزوڵڵابهگیی
ئهم نامهیه بگرهبهئهدهب بیبهره زهنبیل ،مامۆســتا مــهلا عهبدولکهریمــی ســائیب ،ناســراو
بۆ دهفعی غهمی خاترم ئهم دهفعهدهوا به«
به«زاری»یــه.
دهسهڵات و دهوڵهمهندیی شاعیر ، مامۆســتا ،ســاڵی 1905لهگونــدی ئاڵکهڵــوو چــاوی
لهخوێندنهوهکان ییهوه سهرچاوهئهگرێ. بـە دنیـا ھهڵێنـاوه و بـۆ خوێنـدن زۆر شـوێن گـهڕاوه
خوێندنهوهی سروشت ،ژیان ،مێژوو ،شیعر ،چیرۆک ،تــا یهکــێ لهئاغایانــی فهیزوڵڵابهگیــی بهنــاوی
و زۆر شـت یتر .شـاعیر وهک ھهنـگ بـه جیھانـی دهر و فهیزوڵڵاخانــی فهیزنــژاد ،کــوڕی عەزیــز خانــی
دهرونییـدا ئهگـهڕێ و ھهڵاڵـه ھهڵئهگـرێ و لـە شـانهی سـاعیدولمهمالیکی ئارهبوغڵـووی سـهروو ئهیباتـه لای
مێشـکیدا ئهیکاتـه ھهنگوینـی شـیعر و ھهتاھهتایـه خـۆی و ئهیکاتـه پێشنوێـژی ئـهو گونـدە و زهمینـی
مـرۆڤ چێـژی لـێ وهر ئهگـرێ .خـۆ ئهگـهر دنیـای ئهداتــێ و کشــت و کاڵــی تیــا ئــهکا و تــا کۆتایــی
تێگهیشـتوویی و جوانیناسـیی و گهردوونی ئهندێشـهی تهمهنــی واتهســاڵی 1982لــهوێ ئەحەوێتــەوە و
ھهرچهنـد بهربڵاوبـێ ،بـهڵام وشـهدانی بهرتهسـک بـێ
،ناتوانـێ شـاکارێ بوخولقێنـێ و بهپێچهوانـهوه ئهگهر ئهمێنێتــهوه.
وشـهدانی دهوڵهمهنـد بـێ کایـه بهزمـان زۆر لـهلای لــه شــیعرێکی فارســییدا ئــاوا ھۆکاری ھهڵبژاردنــی
ئاسـانهو ئهتوانـێ دەربڕینێکـی ڕهنگیـن و زهنگیـن و
نازنــاوی «زاریــی» بــاس ئــهکا:
سـهنگینی ببـێ. چنان آشـــــــــــفته و زار و نزارم
تماشــای ئــهم بهیتانــه کــهن کهســهر بهشــێعرێکن كه بر خود نام «زارى» م ىگذارم
کهبــۆ «حهمهخانــی ســهلیمی بابامیریــی» کــوڕهزای
مامۆسـتا زۆر پیاوێکـی ژیـر و خوێنـدهوار و خهڵکیـی
و ڕهفێ قدۆسـت بـووه .
http://www.vakawi.com 74 http://telegram.me/vakawii
نوروزانه واکاوی
کهھهمـوو ڕهنگێکـی ھهیـه و ڕهشـهکەی بهنـاو بانگـه حاجــی ســهرتیپی تیکانتهپــه نووســیویهتی:
. له خوشیی تۆیه گیانهکهم ،زمانهنوکتهزانهکهم
تهبیعهته ڕهوانهکهم ،ڕمووزهکهم ،بهیانهکهم
لێــرهدا وا دیــارە شــاعیر بریقهداربوونــی گهردنــی تهرتیبی نهزمهجوانهکهم ،میداده دوڕفیشانهکهم
یارهکــهی بهبیجــاده چواندبــێ .
عیبارهته عهیانهکهم تهرانهئاشقانهکهم
لــه کۆپلهیــهک لهپێنــج خشــتهکییهکدا و ئــهو به ئاشنا و ئهجنهبی شهرابی خۆشگهوار ئهدا!
ھهمـوو سـهروا و پاشـڵه !نیشـانهی دهسـهڵاتی زافـی ھهڵبژاردنــی ئــهو کێشــه شــاد و کرژهدهســهڵاتی
شـاعیر سـنووردار ئهکاتـهوهو ئهمێنێتـهوه دهسـمایهی
شــاعیره. شــاعیر کهبتوانــێ لــهو جهغزهبهرتهســکهدا ھونــهری
«زاریــی» زۆر قاڵبــی شــیعریی تاقیــی کردۆتــهوه .
غـهزهل ،قهسـیده ،تهخمیـس و پێنـج خشـتهکیی، خـۆی بنوێنـێ ،کـە ئـەم نوادوویەتـی.
«زاریـی»ی لـهم بـوارهدا گـۆی واژهزاینـی بردۆتـهوه و
چوارینـه ...ھتـد.
ماڵــم قهبرهلهزۆریشــیانا بــاش درهوشــاوهتهوه ئـاوا لـهو گۆڕهپانـهدا تهڕاتێـن ئـهکا:
.ھهروەھا شــیعری فارسیشــی ھهن .مامۆســتا ســاقی بهجامــێ بــادهوه /بــه زولفــی تــاب دادهوه/
لهبهکارھێنانــی واژهو کــرداری ناوچهیــی (ناوچــە ی بـه خاڵـی موشـک زادهوه /بـه تهلعهتێکـی سـادهوه
فهیزوڵڵابهگیــی و جارجــار نزیــک لهھهوشــار ) /لـه بورجـی شـاهزادهوه /بـه ئهبرۆیـی گوشـادهوه/
بـه داوی موشکسـادهوه /بـه گهردهنـی بیجـادهوه /لـه
نهپرینگاوهتــهوه:
ئیلاھیـی بمخهسـهر ئـهو ڕێگـه ڕاسـه بـڕۆم پێـدا جادهوهبهبــادهوه /زینهتــی لالــهزارهدێ
ـ ( خاڵـی موشـک زاده) بهخاڵێـک ئهڵـێ کهلهموشـک
ھهتـا ئاخـر ھهناســـــــــــه یـا میسـک بـهرھهم ھاتـووه .دیـاره میسـک دوو
)ڕاسه لهجیات ڕاست ( تایبهتمهنـدی بهرچـاوی ھەیـه .یـهک ،ڕهنگهکهیهتـی
کهڕهشـه ،دوو ،بەرامهکهیهتـی کـهزۆر خـۆش و
به سهیری باغ فریبم مهدهلهسهیری خۆت
بڕوانه کهھهر لهحزه دووسهت دێ ،یهک «ئهڕۆت» دڵڕفێنـه و لهھهمـان کاتیشـا زۆر دهگمهنـه.
ـ ( داوی موشکسـاد ) داو ھهم بـه مانـای تهڵهیـه ،
عیبرهتگهھه ئهم مهنزهرهئهی «زاریی» بۆ کەسێ ھهم بــه داوێــن ئهڵێــن کهڕهنگــه شــاعیر لێــرهدا ھهر
بە ئاوی سافی ھۆش دهم و چاوی «بشۆت»
(ئهڕۆت ) واتهئهڕوات ، واتــای داوێنــی مهبهســت بووبــێ.
(بشۆت ) واتهبشوات. «موشکسـاد»یش تهعبیرێکـی فارسـییه« « .سـاد»
واتهتــێ ســاوراو .واتهبهمیســک داوێنــی بۆنخــۆش
له ڕۆژێکۆ موژهت تهدبیری قهتڵی ئاشقانی کرد
منی بێدڵ خهریکی کفنم و تهرتیبی تابووتم کـردووە.
(لهڕۆژێکۆ ) لهجیاتی لهرۆژێکهوه دیـاره شـاعیر مهبهسـتی ئهوەشـی بووهکهناڕاسـتهوخۆ
زاریی ئامۆژگاریی واکردی یارهکـهی بهئاسـکی چیـن و تاتـار بچوێنـێ و بڵێ وهک
ئاسـکێکە که داوێنی میسـکی تێدایه.
ـ ( بیجــاده ) چهشــنهموروو و زهنگیانهیێکــه
http://www.vakawi.com 75 http://telegram.me/vakawii
نوروزانه واکاوی
دیوانـە بکـرێ کـە لـەم یادداشـتەدا جێـی نابێتـەوە. تۆ ببیسی ،نهبیسی زامن نیم
لــه کۆتاییــدا ئهبــێ دووبــارهی کهمهوهئــهم (ببیسی ) لهجیات ببیستێ
نووســراوهیه وهک ئــادرهس دانــێ بــوو بــۆ ئهوانــهی
ئهھلــی خوێندنــهوهن و ڕهنگــه ســهری باخهکــهی یا:
زسانی ب ێمرووهت ھهڵمهتی ھێنا و ئهشکێنێ
زارییــان نهدابــێ. لــه باغــی پیاوهتییــدا ســهروهکانی دڵگوشــا .دهم
بــهو ھیوایــهی ئــاوڕ لهشــاعیران و نووســهرانمان
بدەینـەوه و نەهێڵیـن گـهردی فهرامۆشـیی روخسـاری دهم
کهشـکۆڵ و دیوانـه شـیعرییهکانمان بگرێـت و لانیکـەم (زسان ) لهجیاتی زستان.
ھهر وهک وهفـا ،بـهری رهنـج و چرۆقاندنـهوهی زانایان
یا:
و مامۆســتایانی گهلهکهمــان لهیــاد نهکهیــن. خودا بۆچی نهکریا بینێری وهک نووسیبووی
دوو سێ شیعرم بۆ نووسی نهکرا ئێسه بینێرم
(نەکریا ) و ( ئێسە )
بــه پێــی ئــهوهی «زاریــی» مامۆســتای ئایینــی
بــووهزۆر شــیعری لهپهســنی خــوا و پێغهمبــهردا
دانــاوهو زۆر جاریــش شــیعرهکانی ئهچێتــه خانــهی
ئامۆژگاریــی کردنــهوه :
مهچــۆ ڕێــزی ڕزیــوی کــهچ خهیــاڵان /ببیســه
مـــــــــۆژگاریی پـڕ کەمـاڵان /بـه بارھێنانـی بهعـزێ
بێـدڵ و گـوێ /مـهده نهقـدی حهیاتـی خـۆ بهتـاڵان
له شێعرێکی تردا ئهڵێ:
نهبــوو دنیــا کهســێ دانــێ لهســهر تهخــت /دوو
ســێ رۆژێــک و پشــتی تــێ نــهکا ســهخت /بــه
سـیحری سـاحیریی وا غـهڕڕه نابـێ /مهگـەر ئینسـانی
نائینســان و بهدبهخــت
http://www.vakawi.com لـه دووریـی تهلعهتـی ئـهو یارمانـه /مـن و نـهی تـا
ســهحهر ھاوارمانـه
ـ یارمانه واته :یارەمان
له دووریی تهلعهتی ئهو یارهمان!
لــە زۆر ڕوانگــەی دیکەیشــەوە ئەکــرێ بــاس لــەم
76 http://telegram.me/vakawii
نوروزانه واکاوی
زیـان گریزناپذیـر مرغـداران گوشـتی را فراهـم کـرده اهم مشکلات مرغداران شهرستان سقز
اسـت.
و راهکارهای پیشنهادی و عملی برای رفع آنها
حجـم عظیـم سـرمایه گـذاری در صنعت طیور کشـور،
ضــرورت تامیــن خــوراک ســالم بــرای شــهروندان، عثمان کریمی /رییس هیات مدیره شرکت تعاونی
تـوان و پتانسـیل تولیـد مـرغ بـرای صـادرات عـاوه مرغداران شهرستان سقز
بــر تامیــن نیــاز داخلــی ،اهمیــت اشــتغال زایــی و
جـذب نیـروی کاری عظیـم در ایـن صنعـت اهمیـت وضعیــت مرغــداران گوشــتی در کشــور نامطلــوب
و ضـرورت توجـه ویـژه دولـت و مجلـس بـه صنعـت و نگــران کننــده اســت .وزارت جهــاد کشــاورزی بــا
طیـور را نمایـان مـی سـازد تـا بـا برنامـه ریـزی جامع بـی توجهـی بـه بازاریابـی بـرای مـرغ تولیـدی ،عـدم
و عملیاتـی بـرای رفـع مشـکلات دامنگیـر ایـن بخـش برنامـه ریـزی بـرای تثبیـت قیمـت جوجـه یـک روزه
و نهـاده هـای خوراکـی ،نبـود برنامـه و عـدم حمایـت
تولیـد اقدامـات کارسـاز و اثربخـش نماینـد. از صــدور مــرغ مــازاد بــه خــارج کشــور و ...اقــدام
بــه صــدور بــی رویــه ی پروانــه تاســیس مرغــداری
شهرســتان ســقز بــا 113واحــد مرغــداری گوشــتی، گوشــتی در ســطح کشــور کــرده و ظرفیــت جوجــه
ظرفیـت 2373000قطعـه جوجـه ریـزی بـا میانگیـن ریــزی در مرغــداری هــای مجــاز گوشــتی کشــور را
وزن 2.7کیلوگــرم هــر قطعــه مــرغ ،هــر ســه مــاه( در یـک دوره ی پـرورش بـه حـدود سـیصد و چهـل
هـر دوره جوجـه ریـزی) توانایـی 6407000کیلوگـرم میلیــون قطعــه رســانده اســت و در ایــن شــرایط
یـا 6407تـن مـرغ زنـده را دارد .بـا احتسـاب %10 پتانسـیل تولیـد گوشـت مـرغ سـالیانه ی کشـور بیـش
تلفــات و حذفیــات مرغداریهــای گوشــتی شهرســتان
ســقز ،در یــک دوره ســه ماهــه مقــدار 5766تــن و از سـه میلیـون تـن مـی باشـد.
روزانـه حـدود 65تـن مـرغ زنـده را تولیـد و عرضـه
سیاســتهای نادرســت جــاری در صنعــت طیــور،
مـی نماینـد. موجــب شــرایط نامســاعد تولیــد و افزایــش هزینــه
هـای تحمیلـی بـه مرغـداران بـه دلیـل نوسـان قیمـت
درشـرایط کنونـی حـدود 25تـن مـرغ زنـده مصـرف جوجـه یـک روزه وخـوراک مصرفـی گردیـده اسـت.
روزانـه در شهرسـتان سـقز مـی باشـدو روزانـه حـدود عـدم برنامـه و راهکارهـای مشـخص جهـت جـذب و
40تــن مــرغ مــازاد ایــن شهرســتان بــا نازلتریــن خـروج مـازاد مـرغ تولیـدی از سـوی متولیـان امـر نـه
قیمــت بــه کشــتارگاه هــای اســتانهای آذربایجــان تنهـا تولیـد کشـور را بـه دو سـوم ظرفیـت واقعـی آن
غربــی وشــرقی وســایر اســتانها عرضــه مــی گــردد. (دو میلیـون تـن در سـال) تقلیـل داده بلکـه صنعـت
از ســال1393مرغداران شهرســتان ســقز بیــش از 8 طیـور را تـا مـرز ورشکسـتگی پیـش بـرده اسـت .در
میلیـارد تومـان از کشـتارگاه هـای میانـدواب ،بـوکان، ایــن شــرایط ( حتــی بــا مقــدار دو میلیــون تولیــد
بیجـار و تاکسـتان طلـب دارنـد و بدلیـل عـدم وصـول گوشـت مـرغ در سـال) عرضـه مـرغ بیـش از تقاضـا
بـا خریـد جوجـه یـک روزه ونهـاده هـا ،بـه صـورت بـوده و زمینـه را بـرای اسـتفاده ابـزاری بـازار جهـت
مـدت دار از دلالهـا و واسـطه هـا و پرداخـت سـودهای فـروش مـرغ بـه کمتـر از قیمـت تمـام شـده و ضـرر و
نامتعــارف و دیرکردهــا دروضعیــت مالــی نابســامان
و بحرانــی بســرمی برنــد .مرغــداران بدلیــل نبــود
سـرمایه در گـردش بـا مشـکلات عدیـده ،جوجـه یـک
روزه را بـا %9سـود ماهانـه و نهـاده هـا را بـه صـورت
دو ماهـه بـا %7سـود از واسـطه هـا و دلالهـا خریـد
مـی نماینـد.
بـا ایـن وضعیـت و در حالیکـه مرغـداران چنـد سـالی
اســت در زیــان دهــی مــی باشــند ،بــه امیــد بهبــود
وضعیــت و تــاش بــرای بازپرداخــت وامهــای بانکــی
و پرداخــت بدهــی بــه اشــخاص و تامیــن نیازهــای
http://www.vakawi.com 77 http://telegram.me/vakawii
نوروزانه واکاوی
نداشــته اســت. خانــواده اقــدام بــه جوجــه ریــزی مــی نماینــد و
مجبورنـد مـرغ زنـده تولیـدی را بـه کشـتارگاهها بـه
-4اکثریـت بانکهـای پرداخـت کننـده تسـهیلات بـه مـدت 70روزه بفروشـند و بدلیـل عـدم وصـول پـول
مرغـداران ،قانـون و آییـن نامـه بودجـه سـالانه را کـه کشــتارگاهها در سررســید مقــرر ،برگشــت ســرمایه
مجلـس و دولـت بـرای حمایـت از بخـش کشـاورزی ی یـک دوره جوجـه ریـزی مرغـداران پنـج مـاه بـه
مصـوب و ابـاغ مـی نماینـد ،عملـی نمـی کننـد. طـول مـی انجامـد.
-5بانکهــا بــرای پرداخــت تســهیلات بــه مرغــداران، مرغـداران بـه علـت عـدم برگشـت سـرمایه و ناتوانـی
اســناد مرغــداری هــا را بــه عنــوان وثیقــه قبــول در پرداخــت چکهــای سررســید شــده ی مــدت دار،
ننمـوده و مرغـداران را مجبـور بـه تهیـه و ارائـه اسـناد مبالــغ زیــادی را بعنــوان دیرکــرد بــه فروشــندگان
منــازل مســکونی بــرای بازپرداخــت تســهیلات مــی
نماینـد و پـس از تکمیـل و بهـره بـرداری از طرحهـای جوجــه یــک روزه و نهــاده هامــی پردازنــد.
مرغداریهــا ،بانکهــا حاضــر نیســتند اســناد منــازل را
کـه تحـت عنـوان اطمینـان از اجـرای طـرح مرغـداری بطــور کلــی مرغــداران شهرســتان ســقز در شــرایط
فعلـی بـا مشـکلاتی بـه شـرح ذیـل مواجـه هسـتند:
بـه وثیقـه گرفتـه انـد ،فـک رهـن نماینـد.
-1بدهـکاری بـه بانکهـا و عـدم توانایـی در بازپرداخت
-6بیمــه طیــور فقــط هزینــه ی بیشــتر را بــه تسـهیلات اخذ شـده.
مرغــداران تحمیــل مــی کنــد .کارگــزاران صنــدوق
بیمـه بـه شـیوه هـای گوناگـون از پرداخـت خسـارت -2عــدم توانایــی مالــی بــرای ادامــه ی فعالیــت
بدلیــل زیــان دهــی در چنــد ســال گذشــته و عــدم
واقعــی بــه مرغــداران طفــره مــی رونــد. وصـول مطالبـات از کشـتارگاهها و پرداخـت سـودهای
-7برابــر قانــون ،مرغــداران از پرداخــت مالیــات نامتعــارف بــه واســطه هــا و دلال هــا.
معــاف هســتند .متاســفانه وزارت امــور مالیاتــی بــا
دسـتورالعمل هـای صـادره ،مرغـداران را مجبـور بـه -3عــدم تثبیــت قیمــت جوجــه یــک روزه و نهــاده
تکمیـل اظهارنامـه مالیاتـی و ثبـت معامـات فصلـی هــا ،مرغــداران را بــه زیــان دهــی بیشــتری مواجــه
در سـامانه امـور مالیاتـی کـرده اسـت و مرغـداران را
بدلیــل عــدم اعــام کــد اقتصــادی کشــتارگاهها یــا کــرده اســت.
کـد ملـی افـرادی کـه بـه آنهـا مـرغ زنـده فروختـه
انـد ،جریمـه مـی نمایـد .صـدور برگـه هـای جریمـه -4سیاســتهای حمایتــی دولــت کــه توســط اداره
پــس از چندیــن ســال بــرای مرغــداران ،وجاهــت کل پشــتیبانی جهــاد کشــاورزی اعمــال مــی گــردد،
قانونــی نــدارد .متاســفانه وزارت امــور مالیاتــی و ثمـره ای عایـد تولیدکننـدگان اصلـی یعنـی مرغـداران
دارایــی مرغــداران را نــه بعنــوان معــاف از مالیــات گوشــتی ننمــوده اســت زیــرا آن اداره کل ،قیمتــی را
بلکـه بعنـوان مامـوران وصـول مالیاتـی قلمـداد مـی کــه بــرای خریــد مــرغ اعــام مــی نمایــد ،کمتــر
از قیمــت بــازار بــرای مرغــداران اســت و فقــط در
نمایــد!!. شـرایطی اقـدام بـه خریـد مـی نمایـد کـه مـرغ بـا
کمتریـن قیمـت فـروش مـی گـردد و عـاوه بـر اینهـا
پیشنهادات: اداره کل پشــتیبانی مــرغ را نــه از مرغــداران بلکــه از
کشــتارگاهها خریــد مــی نمایــد .مرغــداران گوشــتی
-1تشـکیل سـتاد رفـع بحـران از صنعـت مرغـداری بدلیـل عـدم تـوان مالـی و نبـود نقدینگـی از خریـد
در سـطح کشـور(در مرکـز اسـتانها و شهرسـتانها) بـه سـویا و ذرت اداره کل پشـتیبانی کـه فقـط بـه صـورت
منظـور برنامـه ریـزی کارشناسـی جامـع و عملیاتـی نقـدی بـه فـروش مـی رسـد ،بـی بهـره انـد .تحقیـق
بـرای رفـع مشـکل مالـی مرغـداران و عرضـه مـازاد و تفحــص از عملکــرد اداره کل پشــتیبانی در توزیــع
مــرغ بــه ســایر اســتانها یــا خــارج کشــور و تثبیــت و فــروش ســویا و ذرت بــه نــام حمایــت از دامــداران
قیمــت جوجــه یــک روزه ونهــاده هــا بــا اختصــاص و مرغــداران ایــن واقعیــت را آشــکار مــی ســازد کــه
عملکــرد آن اداره کل ،تاثیــری در بهبــود وضعیــت
تسـهیلات بانکـی مـورد نیـاز. دامـداران و مرغـداران بعنـوان تولیدکننـدگان اصلـی
http://www.vakawi.com 78 http://telegram.me/vakawii
نوروزانه واکاوی
ارائـه ی کـد اقتصـادی یـا کـد ملـی خریـداران مـرغ بخشـش دیرکـرد کلیـه تسـهیلات و وامهـای پرداخـت
زنـده و پرداخـت جریمـه تـا در فـروش مـرغ زنـده بـا شـده بـه مرغـداران (تسـهیلات احداثـی ،تجهیزاتـی و
سـرمایه در گـردش) بـا تنفـس دو سـاله و تقسـیط 5
مشـکلات بیشـتری مواجـه نشـوند. تـا 7سـاله بـه منظـور جبـران بخشـی از ضـررو زیـان
مالـی مرغـداران طـی چنـد سـال گذشـته.
-2تخصیـص وام سـرمایه در گـردش بـه مرغـداران بـا
بهـره حداکثـر 10درصـد بـه منظـور حمایـت از آنـان
و تامیـن تـوان مالـی بـرای تـداوم فعالیـت در عرصـه
تو لید .
-3ارزیابـی مجـدد ارزش ملکـی مرغـداری هـا و تقبـل
آن بـه عنـوان وثیقـه ی تسـهیلات پرداخـت شـده بـه
مرغـداران توسـط بانکهـای عامـل.
-4تثبیــت قیمــت جوجــه یــک روزه و نهــاده هــا
در سراســر کشــور بــا برنامــه ریــزی کامــل و جامــع
و حمایتــی دولــت بــه منظــور پیشــگیری از ضــرر و
زیــان بیشــتر مرغــداران.
-5خریـد تضمینـی مـازاد مـرغ مرغـداران بـا در نظـر
گرفتـن حداقـل سـود بـرای آنـان توسـط دولـت.
-6تدویــن و اعمــال سیاســتهای حمایتــی و عملــی
بــرای صــدور مــرغ مــازاد مرغــداران بــه خــارج از
کشــور توســط دولــت.
-7اداره کل پشـتیبانی وزارت جهـاد کشـاورزی ،نهـاده
هـا را از طریـق شـرکت تعاونـی هـای مرغـداران ،بـه
مرغــداران عرضــه و در مقابــل مــرغ مرغــداران را بــا
قیمــت مناســب و بــا در نظــر گرفتــن حداقــل ســود
خریـداری نمایـد.
-8مســاعدت قــوه قضائیــه (دادگســتری هــا) بــرای
تسـریع در رسـیدگی بـه مطالبـات مرغـداران و احقـاق
حقـوق آنهـا.
-10بازنگــری جــدی در ضوابــط و مقــررات و نــرخ
بیمـه طیـور و نحـوه ی بـرآورد و پرداخـت خسـارت
بــه مرغــداران و شــفاف ســازی کلیــه برنامــه هــا و
اقدامـات بـه نسـبت جبـران خسـارت عینـی و واقعـی
بــه مرغــداران.
-11لــزوم بازنگــری در دســتورالعمل هــای وزارت
امـور مالیاتـی و رعایـت قانـون در بخشـش مالیاتـی و
رعایـت حقـوق مرغـداران و عـدم اجبـار مرغـداران بـه
http://www.vakawi.com 79 http://telegram.me/vakawii
نوروزانه واکاوی
نـوع خـود اقدامـی مبـارک بـود امـا بـا روشـن شـدن
نتایــج انتخابــات ،ایــن گــروه و در رأس آن کســانی
کــه فکــر مــی کردنــد شــاید در بــر همــان پاشــنه
قبلـی مـی چرخـد و کمافـی السـابق در میـان مـردم
جایـگاه ،پایـگاه و رأی مشـخصی دارنـد متوجـه شـدند
کـه مـردم یـا بـه واسـطه آگاهـی هایـی کـه کسـب
کـرده انـد و یـا رأی دادن بـر مبنـای مسـایل دوسـتی،
خانــواده ای ،قبیلــه ای و ...ممکــن اســت تصمیمــی سقز و تحولات سیاسی در یک سال گذشته
دیگـر بگیرنـد .نکتـه دیگـر در مـورد انتخابـات شـورای
شـهر ایـن بـود کـه حضـور زنـان نسـبت بـه گذشـته زاهد شریف پور
چشـمگیرتر بـود و ایـن در نتایـج نیـز ملمـوس بـود،
بـرای اولیـن بـار دو نفـر از هفـت نفـر شـورای شـهر بــرای بررســی اوضــاع سیاســی و اجتماعــی در یــک
سـقز را زنـان تشـکیل دادنـد ،لازم اسـت ایـن افـراد از بـازه زمانـی خـاص مـی تـوان پارامترهـای متفاوتـی
ایـن فرصـت نهایـت اسـتفاده را بـرده و ایـن پیـام را را در نظــر گرفــت .امــا یــک پارامتــر سیاســی آنهــم
بـه جامعـه منتقـل کننـد کـه زنـان نیـز مـی تواننـد از نـوع انتخاباتـی بیشـتر مـی توانـد بـه کار آیـد چـرا
در عرصــه مدیریــت هماننــد مــردان حضــور یابنــد و کــه حــول و یــا متعاقــب آن تغییــرات گســترده ای
بـه موفقیـت دسـت پیـدا کننـد و از سـوی دیگـر ایـن مــی توانــد صــورت گیــرد .گفتمــان انتخــاب کــردن
حـق زنـان جامعـه اسـت کـه نماینـده و نمـاد خویـش و انتخــاب شــدن بــه عنــوان یــک امــکان ســاختاری
بــرای مشــارکت و رقابــت قانونــی در جامعــه میــان
را در میـان منتخبیـن شـورای شـهر ببیننـد. نیروهـا و گروههـای سیاسـی جهـت نیـل بـه قـدرت
بیـش از پیـش گسـترش یافتـه اسـت امـا تـا چـه حـد
موضــع اصــاح طلبــان و در رأس آنــان شــورای خواســته هــا و مطالبــات تحقــق یافتــه اســت خــود
هماهنگــی در ایــن میــان نیــز مهــم بــود .اصــاح دفتــری دیگــر مــی طلبــد .در ایــن نوشــتار نــگاه
طلبـان سـقز کـه در سـال 94نتوانسـتند بـه اجمـاع کوتاهـی خواهیـم داشـت بـه دو انتخابـات شـوراهای
لازم بـر یـک گزینـه جهـت ورود بـه مجلس برسـند در
انتخابـات شـورای شـهر نیـز نتوانسـتند بـه ایـن مهـم اســامی شــهر و ریاســت جمهــوری در ســقز.
بپردازنـد .در رأس آنـان شـورای هماهنگـی اصلاحـات
شهرسـتان بـا صـدور بیانیـه ای انتخـاب را بـر عهـده در انتخابـات شـورای شـهر افـراد زیـادی بنـا بـه حـق
مــردم گذاشــت ،شــاید هرکــدام از آنــان بــه صــورت انتخـاب کـردن و انتخـاب شـدن اقـدام بـه ثبـت نـام
جداگانــه از کاندیداهایــی حمایــت کــرده باشــند در فرآینـد انتخابـات کردنـد .بیـش از 120نفـر بـرای
امــا هرنــوع حمایــت از کاندیــدای خاصــی از جانــب نشسـتن بـر هفـت کرسـی شـورای اسـامی شـهر وارد
مجموعـه جریـان اصـاح طلـب را منتفـی دانسـتند. عرصــه تبلیغــات شــدند کــه ایــن تعــداد کاندیــدا در
شـاید دلیـل اصلـی آن همزمانـی دو انتخابـات ریاسـت نــوع خــود جالــب توجــه بــود و هیــأت نظــارت نیــز
جمهـوری و شـورای شـهر بـود چـرا کـه بـرای اصـاح بیــش از 90درصــد آنــان را تأییــد صلاحیــت کــرد.
طلبـان انتخابـات در سـطح کلان و ملـی بیشـتر مـورد بـه اینصـورت رقابتـی سـخت میـان انبـوه کاندیداهـا
شــروع شــد .بــا توجــه بــه ســابقه تعــدادی از ایــن
توجـه بـود..
در جریـان انتخابـات ریاسـت جمهـوری و علـی رغـم افــراد در شــورای چهــارم و اختلافاتـی کــه نــه تنهــا
اختلافــات داخلــی کــه میــان اصــاح طلبــان وجــود در شــورا کــه در محافــل خصوصــی و عمومــی شــهر
داشــت بــا کنارگذاشــتن مقطعــی آن بــرای رســیدن نیـز علنـی شـده بـود ایـن رقابـت را بـرای تعـدادی از
بـه یـک هـدف مشـترک ،متفـق القـول بـرای انتخـاب آنـان حیثیتـی کـرده بـود .در نهایـت مهـم رأی و نظـر
مجـدد حسـن روحانـی تـاش کردنـد .امیـد واژه ای مـردم بـود کـه هفـت نفـر از میـان آنـان توانسـتند بـه
بــود کــه اصــاح طلبــان در پــی تکــرار آن پیشــقدم سـاختمان کوثـر راه یابنـد ،در جریـان ایـن انتخابـات
شــدند و ایــن بــار هــم همچــون ســال نــود و دو ائتــاف مشــهور هفــت نفــره ای کــه شــکل گرفــت
توانسـتند در مقابـل جنـاح رقیـب پیـروز شـوند و بـه فـارغ از نحـوه شـکل گیـری و اسـاس و مبنـای آن ،در
http://www.vakawi.com 80 http://telegram.me/vakawii
نوروزانه واکاوی
همدلـی و همراهـی اسـت ،قطعـا اگـر مطالبـات آنـان عنــوان اســتانی کــه از دو شــاخصه اقلیــت قومــی و
بـه نحـو درخـور و مناسـبی پاسـخ داده نشـود عواقـب مذهبــی برخــوردار اســت بیشــترین درصــد آرا را بــه
نفـع کاندیـدای مـورد حمایـت اصلاحـات بـه صنـدوق
سـختی بـرای همـگان بـه دنبـال خواهـد داشـت. ریختنـد .جنـاح اصولگـرا نیـز ایـن بـار آشـکاراتر از
گذشـته و بـا اعـام موجودیـت شـاخه جمنـا در سـقز
بــه تبلیــغ بــرای کاندیــدای مــورد حمایــت خــود
پرداختنــد کــه امــری بســیار مبــارک بــود چــرا کــه
در سـایه وجـود افـکار مختلـف ،تفـاوت هـا آشـکارتر
شــده و انتخــاب هــا بهتــر صــورت خواهــد گرفــت.
مهـم تـر از انتخابـات ،نتایـج و برآینـد آرای مـردم بود،
ولــی آنگونــه کــه پیداســت ،شــعار مــردم بــه تغییــر
کمـاکان بـی پاسـخ مانـده اسـت .بـر اسـاس نظریـه
فایـده بـاوری صحیـح تریـن رفتـار اخلاقـی آن اسـت
کــه بیــش تریــن و بالاتریــن فایــده ممکــن را بــرای
جامعـه و مـردم بـه بـار آورد ،مـردم ایـن منطقـه بـا
وجـود شـرکت گسـترده در انتخابـات نشـان داده انـد
کـه بـرای پیگیـری مطالبـات چندیـن سـاله خـود از
هـر فرصـت مسـالمت آمیـزی خصوصـا صنـدوق رأی
بـه عنـوان بهتریـن ابـزار بهـره جسـته انـد و حتـی در
جریـان اعتراضـات دیمـاه کمتـر شـاهد ایـن امـر در
ایـن مناطـق بودیـم و ایـن نشـان از رویـه مسـالمت
آمیـزی اسـت کـه ایـن مـردم در پیـش گرفتـه انـد
امـا کمتریـن فایـده و بهـره را از ایـن رفتـار خـود برده
انـد ،بـه طـور کلـی اسـتعدادها و ظرفیـت هـای فکری
و منطقــه ای نادیــده گرفتــه شــده و در ایــن زمینــه
عــاوه بــر کــم کاری هــای دولــت ،مدیــران اســتانی
نیـز کمتـر بـه ایـن خواسـته هـا توجـه کـرده و بیشـتر
بـه منافـع و صندلـی هـای خـود توجـه داشـته انـد.
ایــن افــراد در طــول ایــن مــدت نشــان دادنــد کــه
نتوانسـته انـد آنگونـه کـه شایسـته اسـت نماینـدگان
خوبـی جهـت پیگیـر مطالبـات مـردم منطقـه باشـند.
ضعفهــای تاکتیکــی و تشــکیلاتی و تنــزل ســطح
مطالبـات نیروهـای اصلاحطلـب بادهـای سـردی را بـه
وزیـدن انداختـه کـه بـدون پرهیـز از زیـاده خواهـی
هــای مرســوم نمیتــوان از زمســتان ســختی کــه در
پیـش گرفتـه انـد عبـور کننـد.
http://www.vakawi.com نمونــه هــای همدلــی در عرصــه هــای سیاســی و
اجتماعــی در ســال 96از ســوی مــردم بــه خوبــی
بــه نمایــش درآمــد ،دو انتخابــات مذکــور در عرصــه
سیاســی و نیــز کمــک مــردم بــه مناطــق زلزلــه زده
در عرصـه اجتماعـی علـی رغـم تنگناهایـی کـه خـود
ایـن مـردم در آن قـرار دارنـد نمونـه هـای بـارز ایـن
81 http://telegram.me/vakawii
نوروزانه واکاوی
آنهــا بــا دســتور مقــام محتــرم قضایــی ،اقــدام گفتگو با رئیس بهزیستی سقز
ضابــط قضایی(نیــروی انتظامــی) و پذیــرش مطابــق
دســتورالعملهای خــاص در حــوزه ی اورژانــس وجــود نــوزادان و کــودکان بــدون هویــت در جامعــه
اجتماعــی و امــور اجتماعــی اقــدام نمــوده اســت، مـا مسـأله ای انـکار ناپذیـر اسـت .ایـن موضـوع ازآن
مجتمــع فرهنگــی تربیتــی مرحــوم حــاج افتخــار جهـت کـه زندگـی و آینـده ایـن کـودکان بـه عنـوان
امینــی بمنظــور مراقبــت ،تربیــت و آمــوزش همیــن عنصــری از جامعــه بایــد مــورد توجــه قــرار گیــرد
کـودکان دایـر شـده ،کـه از طریـق یارانـه بهزیسـتی حایــز اهمیــت اســت .یکــی از نهادهایــی کــه نقــش
و مشـارکت عمومـی خیریـن در حـال فعالیـت اسـت. اصلــی و اساســی در ایــن امــر دارد بهزیســتی اســت.
اخیـراً نیـز بـا اعـام آمادگـی تعـدادی از شـهروندان در کنـار بهزیسـتی و سـایر ارگانهـای دولتـی ،مراکـز
علاقمنــد و دراری احســاس مســئولیت اجتماعــی، غیــر دولتــی و انجمــن هــا نیــز مــی تواننــد در ایــن
بـرای تأسـیس انجمـن مـردم نهـاد حمایـت از حقـوق کار و ترسـیم آینـده ای مناسـب بـرای ایـن کـودکان
کـودک اقـدام شـده ،کـه بمحـض انجـام فرآیندهـای ایفـا کننـد .در گفتگـوی زیـر وضعیـت ایـن کـودکان
قانونــی و صــدور مجــوز از طریــق کمســیون مــاده و سـایر امـورات بهزیسـتی را بـا رییـس ایـن اداره در
26بهزیسـتی اسـتان کردسـتان ،آنهـا نیـز در جهـت
افزایــش ســطح آکاهــی عمومــی ،فرهنــگ ســازی و میـان گذاشـته ایـم کـه در ادامـه مـی خوانیـد:
حمایــت از حقــوق کــودکان در تمامــی حــوزه هــا
واکاوی :وجــود کودکانــی کــه بیشــتر در
شــروع بــه فعالیــت میکننــد. معابــر عمومــی ظاهــر شــده و مشــغول بــه
دستفروشـی و یـا تکـدی گـری هسـتند پدیده
اداره بهزیســتی بــه تنهایــی در مــورد وضعیــت ایــن ای غیــر قابــل انــکار اســت ،در کنــار آنــان
کــودکان تصمیــم گیرنــده و اقــدام کننــده نیســت، نیـز کـودکان کار وجـود دارنـد ،آیـا مجموعـه
بلکـه در یـک فرآینـد همـکاری و مسـئولیت پذیـری بهزیسـتی بـرای شناسـایی و سـاماندهی این دو
اجتماعـی فراگیـر ادارات :آمـوزش و پـرورش بـا هـدف دسـته از کـودکان اقداماتـی انجـام داده اسـت؟
تــداوم تحصیــل ،مرکــز بهداشــت بــا هــدف تأمیــن و آیـا اساسـا بهزیسـتی متولـی رسـیدگی بـه
بهداشـت و امنیـت روانـی ،شـورا و شـهرداری بـا هدف
جلوگیــری از تکدیگــری و حمایــت از کــودکان در ایــن امــور اســت یــا نهــادی دیگــر؟
معـرض آسـیب ،بهزیسـتی بـا هـدف حمایـت و ارتقای
سـطح زندگـی و در نهایـت حمایـت قانونـی دادسـتان حکیمــی :بهزیســتی وضعیــت کــودکان دســت
و اقـدام ضابـط قضایی(نیـروی انتظامـی) ،ایـن حمایت فــروش و متکــدی را بررســی مــی کنــد و در حــد
تــوان در خصــوص ســر و ســامان دادن و پذیــرش
هـا و اقـدام هـای قانونـی صـورت مـی گیـرد.
واکاوی :آیـا آمـاری از کـودکان بـی هویـت کـه
نــام و نشــان مشــخصی نداشــته باشــند و یــا
والدیــن آنــان مشــخص نیســتند در دســترس
هسـت؟
حکیمـی :در شهرسـتان سـقز بـا توجـه بـه وضعیـت
شناسـایی شـده موجـود ،کودکـی بـی هویـت وجـود
نـدارد .در همـان دوران نـوزادی اینگونـه کـودکان بـا
دســتور قضایــی تحــت حضانــت موقــت بهزیســتی
قــرار مــی گیرنــد ،و در یــک فرآینــد قانونــی ســخت
گیرانـه در جهـت اطمینـان از تأمیـن آتیـه مناسـب،
بـه متقاضیـان واجـد شـرایط فرزنـد خواندگـی واگـذار
مـی شـوند.
واکاوی :نـوزادان سـر راهـی آیـا وجـود داشـته
http://www.vakawi.com 82 http://telegram.me/vakawii
نوروزانه واکاوی
واکاوی :در ارتبــاط بــا چنیــن کودکانــی ،آیــا اسـت؟ متولـی رسـیدگی بـه آنـان چـه نهادی
افــرادی بــرای تحویــل گرفتــن و قیــم شــدن اسـت؟ زندگـی و آینـده ایـن قبیـل از کـودکان
آنــان مراجعــه کــرده انــد؟ بعــد از تحویــل
دادن ایـن بچـه هـا بـه ایـن نـوع سرپرسـتان، چگونــه رقــم خواهد خــورد؟
آیـا بهزیسـتی و یـا نهادهـای دیگـر بـر رونـد
تربیـت و زندگـی وی نظـارت خواهنـد داشـت؟ حکیمـی :نـوزادان سـرراهی در حـد انگشـت شـمار
هســتند ،متولیــان آن بــه ترتیــب افــدام :کلانتــری،
حکیمــی :در رابطــه بــا نــوزادان پیــدا شــده بیمارســتان ،دادگســتری و در نهایــت بهزیســتی
متقاضیـان فرزنـد خواندگـی زیـادی وجـود دارنـد ،کـه اسـت .ایـن نـوزادان در یـک فرآینـد قانونـی سـخت
بـر اسـاس تحقیقـات گسـترده طبـق ضوابـط قانونـی گیرانـه در جهـت اطمینـان از تأمیـن آتیـه مناسـب،
و سـختگیرانه بـه آنهـا تحویـل داده مـی شـوند .امـا بـه متقاضیـان واجـد شـرایط فرزنـد خواندگـی واگـذار
نظـارت بـر کودکانـی کـه بـه فرزنـد خواندگـی سـپرده مـی شـوند .بهزیسـتی نظـارت مسـتقیم بـر شـرایط
مـی شـوند بـه ایـن ترتیـب اسـت ،کـه سـال اول هـر زندگــی فرزندخوانــده تــا صــدور شناســنامه بــه نــام
شـش مـاه یکبـار ،پنـج سـال اول بصـورت سـالیانه و والدیـن قانونـی اش را برعهـده دارد ،ولـی بایسـتی این
بعـد از آن بـر حسـب ضـرورت مـی باشـد .امـا معمـولاً مهــم را مدنظــر داشــت کــه هماننــد ســایر انســانها،
بخاطـر حفـط کرامـت خانوادهـا و صیانـت از هویـت آینــده ی هیــچ فــردی بصــورت قطعــی قابــل پیــش
کــودک ،از ســال دوم بــه بعــد نظــارت مســتقیم و
بازدیـد صرفـاً در صـورت ضـرورت و نیـاز خواهـد بـود. بینـی نخواهـد بـود.
واکاوی :شــیرخوارگاه بهزیســتی در چــه واکاوی :در اوایـل دی مـاه سـال 94یـک نـوزاد
وضعیتــی اســت؟ مشــکلات آن را بیــان از ایــن دســته پیــدا شــد! سرنوشــت او چــه
فرماییـد و آیـا در ایـن بـاره اقدامـی صـورت شـد و اکنـون کجاسـت؟ آیـا مـورد یـا مـوارد
مشـابه آن در قبـل یـا بعـد از او وجـود داشـته
گرفتــه اســت؟
اسـت؟
حکیمـی :چـون شـیرخوارگاه در اسـتان قـرار داشـته
و در محــدوده ی اختیــارات و نظــارت شهرســتان حکیمــی :نــوزادان پیــدا شــده پــس از اطمینــان از
نیســت ،امــکان پاســخ مشــخص نیــز وجــود نــدارد. سـامت و ترخیـص از بیمارسـتان بـا دسـتور قضایـی،
بلافاصلــه بــه شــیرخوارگاه مرکــز اســتان فرســتاده
واکاوی :سـابق بـر ایـن بهزیسـتی بـرای درمان مــی شــوند .در آنجــا طبــق مقــررات خــاص تحویــل
نوزادانــی کــه معلــول بــه دنیــا مــی آمدنــد، متقاضیـان فرزنـد خوانـده مـی گردنـد .جـا و مـکان
بودجـه هایـی در نظـر گرفتـه بـود ،آیـا ایـن تحویــل گیرنــده هــا کامــا محرمانــه بــوده و اساســا
بودجـه هـا همچنـان ادامـه دارد؟ یکــی از اصــول مهــم صیانــت از هویــت آنهاســت.
حکیمـی :بودجـه هـای سـازمان بهزیسـتی بـا توجـه
بـه نیـاز معلولیـن تخصیـص مـی یابـد ،کـه بخشـی
از آن در جهـت پیشـگیری از معلولیـت هـا (آمـوزش
خانـواده هـا و اجـرای طرحهـای غربالگـری)و همچنین
در راسـتای نیـاز معلولین(کـودکان و بزرگسـالان) بـه
خدمــات حمایتــی تخصصـی وفـق مقــررات ســازمان
خدمـات زیـر ارائـه مـی گـردد:
-هدایـت زوجهـای دارای فرزنـد معلـول و یـا جوانـان
http://www.vakawi.com 83 http://telegram.me/vakawii
نوروزانه واکاوی
کـم شـنوا و ناشـنوای پـژواک (آمـوزش هـای؛ انجـام در حـال ازدواج بـرای انجـام معاینـات و آزمایـش هـای
امــورات شــخصی ،آمــوزش تعامــات اجتماعــی، ژنتیکــی ،در قالــب مشــاوره و غربالگــری ژنتیــک بــه
شــکوفایی خلاقیــت و توانایــی خــاص ،خدمــات؛
کاردرمانــی ،گفتــار درمانــی ،روانشناســی و آمــوزش جهـت پیشـگیری از بـه دنیـا آوردن فرزنـد معلـول.
خانــواده). -برنامـه هـای پیشـگیری از معلولیـت هـای ناشـی از
انفجـار میـن و مـواد منفجـره زمـان جنـگ و اقـدام
-پرداخــت یارانــه آمــوزش ،ایــاب و ذهــاب و بهبــود بـه آمـوزش خانـواده هـای حاشـیه شـهر و روسـتایی
تغذیــه بــه مراکــز روزانــه بــه ازای تعــداد کــودکان در معـرض میـن بخصـوص دانـش آمـوزان ،دامـداران
معلولیـن در حـال آمـوزش و یارانـه پذیـرش و مراقبـت و کشـاورزان ،بـا همـکاری آمـوزش و پـرورش ،مرکـز
بهداشـت و هـال احمـر سـال هاسـت کـه اجـرا مـی
بـه مراکـز شـبانه روزی.
شـود.
-ایــن اعتبــارات بــرای ارائــه خدمــات بــه جامعــه
معلولیــن ،در قســمت هایــی رونــد افزایشــی داشــته -برنامـه هـای پیشـگیری از تنبلـی چشـم(آمبلیوپی)
اســت ،بــرای ســایر کــودکان معلــول کــه نیــاز بــه کـه بـا آگاه سـازی خانـواده هـا و غربالگـری کـودکان
درمــان دارنــد پرداخــت هــای مــوردی صــورت مــی 3-6سـال ،توسـط اکیـپ هـای سـیار آمـوزش دیـده
گیــرد .بــرای خانــواده هایــی کــه مســکن بــه نــام بـا پشـتیبانی نیروهـای متخصـص انجـام مـی پذیـرد،
معلولیـن احـداث مـی کننـد کمـک هزینـه مسـکن کـه کمـک هزینـه عمـل جراحـی و تهیـه عینـک بـه
محـدود و انشـعابات رایـگان(آب ،بـرق ،گاز) اختصـاص
مــی یابــد ،کمــک هزینــه هــای تحصیلــی و شــهریه کـودکان پرداخـت مـی شـود.
دانشــجویی بــه معلولین(دانــش آمــوزان نیازمنــد و
دانشــجویان دارای شــهریه) پرداخــت مــی شــود، -برنامــه هــای مربــوط بــه غربالگــری شــنوایی
معلولیـن در پرداخـت بیمـه تأمیـن اجتماعی(خویـش نـوزادان نیـز نقـش مؤثـری در پیشـگیری از معلولیـت
فرمایـی و کارفرمایـی) کمـک شـده و وام اشـتغال بـه بــا انجــام معاینــات و تشــخیص زودرس بیمــاری و
درمــان آن قبــل از ایجــاد معلولیت(ســمعک و عمــل
خانــواده هــای آنهــا پرداخــت مــی گــردد.
جراحــی کاشــت حلــزون) دارد.
واکاوی :چــه تعــداد انجمــن فعــال در حــوزه
حمایـت از معلولیـن در سـطح شهرسـتان وجود -در کنـار ایـن طـرح هـا و بسـیاری از فعالیـت هـای
دارد؟ ارتبـاط و تعامـل بهزیسـتی بـا آنـان در پیشــگیرانه ،بهزیســتی بعــد از وقــوع معلولیــت نیــز
چـه حـدی اسـت؟ اقدامـات و خدمـات حمایتی برنامــه هــای حمایتــی تخصصــی (آمــوزش خانــواده
بــرای معلولیــن شهرســتان در چــه وضعیتــی و معلــول ،توانبخشــی و تحویــل وســایل تنظیفــی و
کمـک توانبخشـی) بـه منظـور پیشـگیری از پیشـرفت
اس ـت؟ معلولیـت هـا و یـا رفـع محدودیـت ناشـی از معلولیـت
دارد.
حکیمــی :تعامــل بهزیســتی بــا مراکــز مطلــوب و -تحویــل وســایل تنظیفــی (پوشــک ،شــیر خشــک،
اقدامـات و حمایـت هـا در خصـوص معلولیـن بیشـتر سـوند و )...در حـد اعتبـارات موجـود و وسـایل کمـک
از گذشــته اســت ،امــا قطعــا بدلیــل تعــداد زیــاد توانبخشــی (عصــا ،ویلچــر ،واکــر ،توالــد فرنگــی،
معلولین(معلولیـن شناسـایی شـده تـا کنـون ۴۵۰۰ : تشــک مــواج ،ســمعک و )...مطابــق دســتورالعمهای
معلـول) و پاییـن بـودن سـطح درآمـد آنهـا (بیشـتر توانبخشـی ،بـه آنهـا بـدون هزینـه صـورت مـی گیرد.
آنهـا بـه غیـر از مسـتمری بهزیسـتی و یارانـه دولتـی
هیچگونـه درآمـدی ندارنـد) ،لازم اسـت در چارچـوب -کلیـه خدمـات درمانی واحـد توانبخشـی(فیزیوتراپی،
قانـون جامـع حمایـت از حقـوق معلولیـن راهکارهـای کاردرمانــی ،گفتاردرمانــی ،بینایــی ســنجی ،شــنوایی
اجرایــی و قانونــی و منابــع مالــی بــرای حمایــت
از معلولین(آمــوزش ،اشــتغال ،مناســب ســازی) و سـنجی) ،بـرای معلولیـن رایـگان اسـت.
همچنیـن مراکـز آموزشـی توانبخشـی روزانـه و شـبانه
-ایجــاد مراکــز آمــوزش روزانــه و حرفــه آمــوزی
کــودکان و افــراد معلــول ذهنــی معرفــت و کازیــوه،
کـودکان دارای اختـال طیـف اتیسـم ثنـا و کـودکان
http://www.vakawi.com 84 http://telegram.me/vakawii
نوروزانه واکاوی
مراکز غیردولتی فعال در حوزه ی معلولین تعداد مراکز یارانه بگیر
سرای سالمندان مهر – مرکز سرای سالمندان مهر– مرکز آموزشی توانبخشی معرفت
آموزشی توانبخشی معرفت – – مرکز مراقبتی توانبخشی معلولین شفا -جامعه معلولین-
مرکز مراقبتی توانبخشی معلولین موسسه رفاه نابینایان – مرکز حرفه آموزی کازیوه – مرکز
12 شفا -جامعه معلولین– مرکز حرفه خانواده کودک کم شنوا و ناشنوا پژواک – مرکز مراقبتی
آموزی کازیوه – مرکز خانواده نوید -انجمن ناشنوایان هه ناسه ی بی ده نگ -بنیاد
کودک کم شنوا و ناشنوا پژواک CBR-فرزانگان امید سقز -انجمن مهرافاق معلولین
– مرکز مراقبتی نوید -بنیاد مرکز آموزشی توانبخشی کودکان دارای اختلال طیف
اتیسم. فرزانگان امید سقز
مجموع اعتبارات یارانه ای واریز شده در نه ماهه اول سال 96 5/242/480/000ریال
فرهنگــی ،آموزشــی موسســه رفــاه نابینایــان در حــد افزایــش یابــد.
%60مــی باشــد ،بــا پیگیریهــای نماینــده ،حمایــت
فرمانـدار و مدیـرکل و همچنیـن سـفر رییـس سـازمان -خدمـات حمایتـی مالـی متناسـب بـا منابـع مالـی،
بــه شهرســتان ســقز در ســال گذشــته ،تــا کنــون از اعتبـارات موجـود و ابلاغـی (مسـتمری ماهیانـه ،حـق
محــل اعتبــارات تملــک دارایــی کمیتــه برنامــه پرســتاری ضایعــه نخاعــی ،مــوردی درمــان ،مــوردی
ریــزی فرمانــداری ویــژه شهرستان(ســاخت و توســعه مناسـب سـازی ،کمـک هزینـه بیمـه اشـتغال ،کمـک
مراکــز حمایتــی) و اعتبــارات داخلــی بهزیســتی هزینـه تحصیلـی ،کمـک هزینـه شـهریه دانشـجویی،
حـدود 1/700/000/000ریـال تخصیـص یافتـه ،کـه کمـک هزینـه سـاخت و خریـد مسـکن ،کمـک هزینـه
1/000/000/000ریـال آن تأمیـن اعتبـار شـده اسـت،
اکثــر خیریــن و معتمدیــن شهرســتان و همچنیــن جهیزیـه)
شــورا و شــهرداری ،خصوصــا اصنــاف و بازاریــان نیــز
کمـک نقـدی ،تأمیـن مصالـح و مسـاعدتهای خدماتـی -خدمـات حمایتـی تخصصـی متناسـب بـا امکانـات
موجــود( کاردرمانــی ،فیزیوتراپــی ،شــنوایی ســنجی،
زیـادی بـه ایـن پـروژه نمـوده انـد. بینایــی ســنجی ،گفتاردرمانــی ،توزیــع وســایل
تنظیفـی و وسـایل کمـک توانبخشـی ،طـرح ویزیـت
اقدامات انجام شده برای رفاه نابینایان: در منــزل و طــرح مراقبــت از معلولیــن در خانــواده)
-تأمیـن و تحویـل وسـایل کمـک توانبخشی(دسـتگاه -طرحهــای آموزشــی و پیشــگیری از معلولیــت هــا
تایـپ خـط بریـل ،سـاعت لمسـی ،عصـا و) ... (میــن ،آمبلیوپــی ،غربالگــری شــنوایی و غربالگــری
ژنتیــک و آزمایــش ژنتیــک) در جهــت جلوگیــری از
-حمایـت از تیـم ورزشـی گلبـال و سـایر رشـته هـای معلولیــت قبــل و بعــد از تولــد و همچنیــن تغییــر
ورزشـی نابینایـان (دوینـو و شـطرنج)
نگــرش جامعــه نســبت بــه معلولیــن.
-اردوی فرهنگــی ،ورزشــی تفریحــی نابینایــان بــه -پرداخــت یارانــه بــه مراکــز مراقبتــی توانبخشــی
بابلســر. روزانــه و شــبانه روزی(ســالمندان ،شــفا ،معرفــت،
کازیــوه ،پــژواک ،نویــد ،جامعــه معلولیــن ،بنیــاد
-پرداخـت کمـک هزینـه ایـاب و ذهـاب بـه نابینایـان فرزانـگان) ،جهـت ارائـه خدمـات مـددکاری ،رفاهـی،
ورزشــکار و دانــش آمــوزان و پرداخــت شــهریه مراقبتــی ،توانبخشــی جســمی و روانــی ،آموزشــی و
دانشــجویان نابینــا و کــم بینــا. حرفــه آمــوزی بــه معلولیــن واجــد شــرایط.
-پرداخــت مســتمری ماهیانــه و کمــک مــوردی واکاوی :پـروژه موسسـه رفـاه نابینایـان در چـه
کمـک هزینـه متناسـب بـا اعتبـارات موجود (مناسـب مرحلــه ایســت؟ و چــه اقداماتــی بــرای رفــاه
ســازی ،درمــان و )... آنـان لحـاظ شـده اسـت؟
-برنامـه ریـزی و تـاش در جهـت تأسـیس کتابخانـه حکیمــی :پیشــرفت پــروژه ســاخت مجتمــع
گویـا بـا همـکاری کتابخانـه عمومـی شهرسـتان.
http://www.vakawi.com 85 http://telegram.me/vakawii
نوروزانه واکاوی
-حمایــت از برگــزاری هرســاله گرامیداشــت روز
عصــای ســفید و فعالیــت هــای مرتبــط بــا آن در
ســطح شهرســتان.
-در راســتای دسترســی پذیــری معلولیــن از جملــه
نابینایــان بــه خدمــات و اماکــن آموزشــی ،اداری و
عمومــی؛ تشــکیل جلســات مســتمر تیــم بازرســی(
کمیتــه تخصصــی متشــکل از نماینــدگان :راه و
شهرســازی ،نظــام مهندســی ،شــهرداری ،فرمانــداری
ویــژه ،بنیــاد شــهید ،بهزیســتی و جامعــه معلولیــن)،
جهـت تعییـن اولویـت هـای؛ مناسـب سـازی ،بازدیـد
از اماکـن عمومـی و اداری ،ارزیابـی و انعـکاس نتایـج
بهمــراه حــدود انتظــارات دسترســی پذیــری افــراد
دارای محدودیـت (معلولیـن ،سـالمندان ،زنـان بـاردار،
کــودکان زیــر شــش ســال ،بیمــاران صعــب العــاج)
بـه ادارات و در نهایـت پیشـنهاد دسـتور کار جلسـات
کمیتــه مناســب ســازی شهرســتان.
-تشـکیل جلســات مسـتمر کمیتــه مناســب ســازی
شهرسـتان ،در جهـت بررسـی اقدامـات صـورت گرفتـه
و تعییـن فرآیندهـای اجرایـی مناسـب سـازی در معابر
شــهری و اماکــن عمومــی و اداری متناســب بــا نظــر
کارشناسـی تیـم بازرسـی مناسـب سـازی شهرسـتان.
-آمــوزش هــای مســتمر عمومــی و ایجــاد تغییــر
نگــرش در مبحــث مناســب ســازی ،نیــاز ،تشــخیص
و مسـئولیت پذیـری در متولیـان امـر و سـایر اقشـار
جامعـه (مسـئولین ادارات ،مهندسـین طـراح و ناظـر،
پیمانــکاران ،اســتادکاران ،اصنــاف و بازاریــان ،دانــش
آمــوزان و دانشــجویان و )...
http://www.vakawi.com 86 http://telegram.me/vakawii
نوروزانه واکاوی
مـا در زندگـی روزمـره دیـده ایـم و شـنیده ایـم کـه خودکشی به مثابه نوعی اعتراض
فلانـی خودکشـی کـرده اسـت ،بـا وجـود آنکـه ُمـرده
انــد ولــی بــاز بــه ســرزنش آنــان ادامــه مــی دهیــم سردار فتوحی؛ دانشجوی دکترای سیاستگذاری
و آنــان را در دادگاه ناعادلانــۀ ذهنــی خــود محکــوم فرهنگی
مـی کنیـم و بـا برچسـپ بـی دینـی ،روانـی ،ضعیـف
النفـس ،ناتـوان از کار و تنـه لـش آنـان را محکـوم و ســال 1396هــم بــه پایــان رســید ،همــواره مــی
یـک خطـاکار تلقـی مـی کنیـم .در واقـع بـا چنیـن گوییـم امسـال هـم بـا همـۀ خوشـی هـا و ناخوشـی
محکومیتـی خـود و جامعـه را تبرئـه مـی کنیـم کـه هــای آن گذشــت ،چقــدر راحــت در ایــن جملــه
گویـی فـرد خود ُکـش تنهـا بـه سـزای اعمالش رسـیده یکسـال را خلاصـه مـی کنیـم «امسـال هـم بـا همـۀ
اسـت ،در اینجـا مـی خواهـم دادگاهـی عادلانـه ایجـاد خوشــی هــا و ناخوشــی هــای آن گذشــت» ،گویــی
تلخــی هــا و خوشــی هــا در اولیــن ســاعات ســال
کنـم و خـود و جامعـه را هـم محکـوم کنـم. 1397هـم بـه پایـان رسـیدند ،گویـی مـی خواهیـم
خـود را از همـۀ مسـئولیت هـای گذشـته تبرئـه کنیـم
هـرودوت مینویسـد« :وقتـی زندگـی سـخت و ظالمانه زیـرا کـه تاریـخ مصـرف آنـان گذشـته اسـت .غافـل
شــود ،مــرگ بــرای فــرد حکــم پناهــگاه را پیــدا از آنکـه خوشـی هـا و ناخوشـی هـا نخواهنـد ُمـرد و
میکنـد» ،پناهگاهـی کـه حتـی فـرد خود ُکـش نمـی همـواره بـا مـا هسـتند چنانچـه روانـکاوی بـرآن اسـت
دانـد کجاسـت و دارای چـه ویژگـی اسـت ،فقـط مـی هیـچ چیـزی نخواهـد ُمـرد بلکـه وارد ضمیر ناخـوداگاه
دانـد کـه «هـر چـه هسـت از نبـودن در اینجـا بهتـر فـرد مـی شـود و دیـد ،بـاور و رفتـار و سـبک زندگـی
اسـت» .محکـوم کـردن فـرد خود ُکـش بـا عناوینـی یـک فـرد را تشـکیل مـی دهـد .ا ّمـا مشـکل وقتـی
چـون روانـی ،بـی عقـل ،تـن لـش و ...خطایـی بیـش جــدی تــر و اساســی تــر اســت کــه یــک مســأله
نیســت و جامعــه قدمــی رو بــه جلــو نخواهــد بُــرد، اجتماعــی اســت ،مســائل اجتماعــی بــا پایــان ســال
زیـرا همچنـان کـه مـی دانیـم اندیشـمندان و بزرگانی یــا آغــاز ســال بــه کام مــرگ نخواهنــد رفــت بلکــه
بســیاری همچــون البــرت آیلــر ،امپدوکلــس ،ژیــل مســائل اجتماعــی ســال هــا را بــه هــم پیونــد مــی
دولـوز ،دنیـس دنتـون ،آدولـف هیتلـر ،صـادق هدایـت دهــد چنانچــه بــه خودکشــی بــه عنــوان مســأله
و بســیاری دیگــر خودکشــی کــرده انــد ،پــس نمــی اجتماعـی در کردسـتان نظـری بیفکنیـم ،مـی بینیـم
تـوان گفـت کـه هیتلـر تنـه لـش و امپدکلـس روانـی کـه سـال هـای میـادی ،قمـری و شمسـی آمدنـد و
و بـی عقـل بـود (البتـه ایـن بـه معنـای آن نیسـت رفتنـد ولـی خودکشـی مانـدگار شـد .چنانچـه نگاهـی
کـه هـر کـس خودکشـی کـرد نشـان از برتـری فکـری بـه آمـار و ارقـام بیندازیـد مـی بینیـم کـه کردسـتان
یـا اقتـدار و ...دارد .فـردی کـه خودکشـی مـی کنـد رتبـه هـای اول خودکشـی در ایـران را داشـته اسـت
تنهـا یـک خود ُکـش نیسـت او بـا خودکشـی اش بـه (بــه نقــل از شــبکه اطــاع رســانی دانــا) و آمــار
جامعـه طعنـه مـی زنـد ،او یـک معتـرض جـدی بـوده خودکشـی کردسـتان سـه برابـر میانگیـن خودکشـی
اسـت و بـا خودکشـی اش بـه مـا اعـام کـرده اسـت در ایـران اسـت (بـه نقـل از سـایت خبری آفتـاب دل).
کـه بـه فکـر تغییـر باشـید چـون چنیـن جامعـه ای نمـی خواهـم درگیـر آمارهـا شـوم بلکـه مـی خواهـم
بیــش از خودکشــی انســان هــا را مــی آزارد ،فــرد بگویـم بـه زندگـی روزمـرۀ خـود بازگردیـم کـه همـۀ
خود ُکــش پیــش از آنکــه مــا وی را محکــوم بــه بــی
دینــی ،روانــی و تنــه لــش کنیــم وی مــا را محکــوم
بــه نفهمــی و «تنــه لــش از تغییــر» کــرده اســت
زیـرا تحقیقـات نشـان مـی دهنـد فـردی کـه قصـد
خودکشــی داشــته اســت در پــی خواســته ای بــوده
اسـت کـه معمـولاً بـا آشـنایان در میـان گذاشـته انـد
ولـی بـا ایـن وجـود بـدان دسـت نیافتـه اسـت و یـا
بـه وی اجـازه داده نشـده اسـت ،لـذا مـا بـه واقعیـت
نتوانســته ایــم مشــکلات آنــان را بفهمیــم و در پــی
تغییــر آن باشــیم .فــردی کــه خودکشــی مــی کنــد
http://www.vakawi.com 87 http://telegram.me/vakawii
نوروزانه واکاوی
از وضعیـت اقتصـادی ،اجتماعـی ،فرهنگـی معتـرض
اسـت ،چنانچـه یـک مدیـری در بـرج میـاد بـه دلیـل
ورشکسـتگی خـود را حلـق آوریـز مـی کنـد و بـه مـا
مــی گویــد نظــام اقتصــادی مــا دارای بحــران اســت
و بـه مـا نشـان مـی دهـد کـه جامعـه انسـان هـا را
اقتصـادی پـرورش داده اسـت بـدون آنکـه یـک نظـام
اقتصـادی صحیحـی داشـته باشـیم .یـا مـی تـوان از
یـک پسـر سـقزی اسـم بـرد کـه بـا تفنـگ شـکاری
بـه شـکار خـودش رفـت و یـا دختـری ُکـردی کـه بـه
خاطـر جـدا شـدن از پسـر مـورد علاقـه اش بـا حلـق
آویـز کـردن خـود ،از همـه و حتـی پسـر مـورد علاقـه
اش جــدا شــد .یــا مــی تــوان از دختــر ســقزی نــام
بـرد کـه بـا تفنـگ شـکاری بـه دلیـل تـرس از برمـا
شـدن روابـط دوسـتی اش بـا پسـری ،بـا شـلیک یـک
گلولـه بـه همـه مـردم نیـز برمـا کـرد کـه فرهنـگ
تنهـا ارزش شـلیک یـک گلولـه را دارد تـا بـا شـلیک
آن بعــد از مرگــش ،روابــط دوســتی اش را بــه همــه
اعـام کنـد.
آنچـه بـه جـ ّد لازم و ضـروری اسـت گفتگـو و فهـم
گـروه هـا و اقشـار مختلـف جامعـه اسـت مـا بـه جـ ّد
نیـاز داریـم بـه جـای آنکـه گروهـی را محکـوم کنیـم
و آنــان را خاطــی و گناهــکار تلقــی کنیــم آنــان را
دریابیـم و در غیـر اینصـورت بیـش از پیـش جامعـه
بــه بحــران و درگیــر در مســائل اجتماعــی منتهــی
خواهــد شــد .لازم اســت خودکشــی را بــه شــکوفایی
و تهدیــد را بــه فرصــت مبــدل ســازیم بــه عبارتــی
دیگــر از کســانی کــه تاکنــون خودکشــی کــرده انــد
و یــا کســانی کــه تهدیــد بــه خودکشــی کــرده انــد
بــه عنــوان یــک فرصــت اســتفاده کنیــم تــا آنــان
را دریابیــم و جامعــه را تغییــر دهیــم تــا بیشــتر از
ایـن جامعـه را ُسـخره نگیرنـد ،زیـرا کـه خودکشـی
دیالـوگ ُمـرده هـا بـا زنـده هاسـت دیالوگـی کـه مـا
تاکنـون بـه دلیـل آنکـه زبـان آنـان را نفهمیدیـم آنـان
را محکـوم کـرده ایـم.
http://www.vakawi.com 88 http://telegram.me/vakawii
نوروزانه واکاوی
اعضــای شــورا دارد.
-3شـناخت کـم مدیـران شـهری در زمینـه اقتصـاد
شـهری و انـواع روشـهای درآمدزایـی
-4محافظـه کاری مدیـران شـهری و تـرس از شکسـت
پـروژه هـای درآمدزا
-5نبـود قوانیـن و مقـررات شـفاف در زمینـه سـرمایه
گــذاری بخــش خصوصــی و بویــژه نبــود سیاســت
هـای حمایتـی از سـرمایه گـذاران و بالاخـص سـرمایه
گـذاری خارجـی
-6کمبـود امـوال غیـر منقـول شـهرداری ،بـه دلیـل موانع تحقق درآمد پایدار در شهرداری ها
فـروش بـی رویـه آنهـا در سـنوات گذشـته
دکتر محمد باغبانی
-7وجـود بدهـی هـای سـنواتی شـهرداری کـه موجب
کاهـش تـوان مالـی شـهرداری بـرای ایجـاد کسـب و وابسـتگی شـهرداری هـا بـه عـوارض تراکـم و عـوارض
سـاختمانی یکـی از دلایـل اصلـی عـدم تحقـق توسـعه
کارهـای مرتبـط و درآمـدزا خواهـد شـد. پایـدار در شهرهاسـت .بـدون شـک وجـود درآمدهـای
پایــدار و دائمــی(از منابعــی بجــز مالیــات بــر ارزش
-8کمبـود بسـته هـای سـرمایه گـذاری دارای طـرح افـزوده و عوارضـات مختلـف) در بلنـد مـدت موجـب
توجیهـی مناسـب و علمـی در شـهرداری توسـعه همـه جانبـه و برقـراری نسـبی عدالـت شـهری
خواهــد شــد .دســتیابی بــه درآمدهــای پایــدار کار
-9تاکیـد مدیـران شـهری بـر طـرح های جلوچشـمی ســاده ای نیســت و مســتلزم تجزیــه و تحلیــل هــای
و پوپولیســتی بــه جــای طــرح هــای بلنــد مــدت علمــی و عملــی ،دانــش و بصیــرت ،وجــود تفکــر
اسـتراتژیک و داشـتن برنامـه هـای عملـی و تدویـن
درآمــدزا اسـتراتژی توسـعه شـهر ) (CDSبـر مبنـای واقعیـت
-10عـدم شـفاف سـازی هزینـه -فایـده طـرح هـای هـا و پتانسـیل هـای شـهری مـی باشـد.
ســرمایه گــذاری اجــرا شــده جهــت جلــب اعتمــاد
در وضعیــت موجــود اقتصــاد ایــران بــرای دســتیابی
شــهروندان و ســرمایه گــذاران بالقــوه بـه درآمدهـای پایـدار شـهری موانـع متعـددی وجـود
دارد ،کـه مهـم تریـن آنهـا از نظـر نگارنـده بصـورت
-11مهـارت ناکافـی مدیـران شـهری در امـر مدیریـت زیـر خواهـد آمـد .شـایان ذکـر اسـت ایـن مـوارد نظـر
هزینـه های شـهرداری شـخصی اینجانـب باتوجـه بـه سـابقه چهـار سـاله در
-12تغییـر مسـیر برخـی از پـروژه هـای درآمـدزا در شـورای اسـامی دور چهـارم شـهر سـقز اسـت.
راسـتای منافـع افـرادی خـاص
-1رکـود حاکـم بـر اقتصـاد کشـور و تبعـات آن بـر
-13الگوبــرداری نادرســت از طــرح هــای موفــق فعالیـت شـهرداری هـا
درآمدزایــی در شــهرهای دیگــر بــدون توجــه بــه
-2وجــود دودســتگی و عــدم تفاهــم در شــوراهای
وضعیــت و اقلیــم شــهر هــدف شـهرها و ضدیـت بـا پیشـنهاد طـرح هـای درآمدزایـی
کـه اقلیـت شـورا ارائـه مـی دهنـد و تصویـب طـرح
-14توجــه ناکافــی بــه توانمنــدی هــای متعــدد هایــی کــه مجــری آن روابــط بهتــری بــا اکثریــت
شــهرداری جهــت ســرمایه گــذاری در بخــش هــای
مختلــف
-15انجـام برخـی طـرح هـای درآمـدزا بـدون داشـتن
ویژگــی هــای مزیــت رقابتــی (نــادر بــودن طــرح،
http://www.vakawi.com 89 http://telegram.me/vakawii
نوروزانه واکاوی
ارزشــمند بــودن طــرح ،هزینــه بــردار بــودن تقلیــد
طــرح توســط دیگــر شــهرها ؛ غیرقابــل جایگزیــن
بــودن طــرح)
-16اجــرای طــرح هــای درآمــد زا بــدون مطالعــات
میدانـی و بـدون بررسـی آثـار اجتماعـی و اقتصـادی
طـرح در آینـده
-17نبـود دیـدگاه بررسـی امـکان سـنجی فنـی ،مالی
و اقتصـادی طـرح هـای درآمـدزا در کمیتـه انطبـاق
فرمانــداری هــا (در کمیتــه انطبــاق بیشــتر تطابــق
مصوبـه هـای شـورا بـا قانـون بررسـی مـی شـود)
-18ناکارآمــدی سیســتم مالــی شــهرداری هــا
(سیسـتم حسـابداری شـهردارها بصـورت نقـدی سـت،
در حالیکــه سیســتم حســابداری تعهــدی کارایــی
بهتــری دارد)
http://www.vakawi.com 90 http://telegram.me/vakawii
نوروزانه واکاوی
میشــود .امــری کــه بــا بــی توجهــی بــه آن جامعــه پروژه زیرگذر میدان آزادی چقدر موفق بوده است؟
موجــب خســارات زیــاد جانــی و مالــی شــده اســت.
«بــه ر گاراژ ســقز» یــا همــان میــدان آزادی کــه
شـاهراه و قلـب عبـور و مـرور داخلی شـهر سـقز اسـت
یکـی از نمونـه هایـی اسـت کـه ایـن آشـفتگی را بـه
وضـوح مـی تـوان در آن دیـد.
بافـت ایـن میـدان بـه دلیـل ورود بـه بـازار و سـایر عکس و مطلب :چیا شریفی
راههــای مرکــزی شــهر همچنــان بــه شــکل ســنتی
خــود باقــی مانــده و بــه دلایــل مختلــف تعریــض در میــان مــا فرهنــگ ترافیــک آنطــور کــه شایســته
میـدان ،خیابـان هـا و پیـاده روهـای منتهـی بـه آن اسـت مـورد توجـه قـرار نگرفتـه اسـت .ایـن مقولـه
بـه سـختی امـکان پذیـر اسـت .از طـرف دیگـر برنامـه بـه عنـوان یـک فرهنـگ عمومـی تنهـا مختـص بـه
هـای شـهرداری بـرای ایـن کار علـی رغم هزینـه های راننــدگان نیســت بلکــه شــامل عابریــن پیــاده نیــز
زیـاد تـا کنـون بـی نتیجـه مانـده اسـت.
مجموعــه شــورا و شــهرداری ســابق بــا دفــاع تمــام
قــد از ایــن پــروژه و اینکــه زیــر گــذر میــدان آزادی
بـرای شـهرداری جـزو پـروژه هـای خـاص محسـوب
مـی شـود ایـن پـروژه را آغـازی بـر اتمـام ترافیـک و
http://www.vakawi.com 91 http://telegram.me/vakawii
نوروزانه واکاوی
مــردم در حــوزه ترافیــک اجــرا شــده و در قالــب آن شـلوغی دانسـته و حتـی شـهردار در ایـن بـاره اعـام
نقـش شـهروندان در حوزههـای ترافیکـی بـرای آنـان کــرده بــود« :وقتــی کــه ترافیــک کــم شــده باشــد،
تبییـن شـده اسـت .شـورای شـهر و شـهرداری سـقز وقتـی کـه مـردم از زیـر گـذر عبـور کننـد و آن مـکان
بــا هماهنگــی ســایر ارگانهــا مــی توانــد بــا اجــرای تبدیـل بـه دروازه ای بـرای بـازار سـقز شـده باشـد،
طرحهــای مشــابه از جملــه ایجــاد کمیتــه فرهنــگ وقتــی کــه مــردم رفــاه حاصــل شــده از انجــام ایــن
شــهروندی و ارائــه آمــوزش هــای لازم بــه مــردم پـروژه را بـه چشـم ببیننـد ،آن زمـان زمـان صحبـت
خصوصــا بــه دانــش آمــوزان در مــدارس ،در صــدد دربـاره ی ایـن پـروژه اسـت» .امـا هـم اکنـون آنچـه
ارتقــای ســطح فرهنــگ شــهروندان و بهبــود قوانیــن مــی بینیــم درســت برعکــس ایــن ادعاهاســت ،بــه
و مقـررات فرهنگی-اجتماعـی برآیـد تـا کمتـر شـاهد طــوری کــه علــی رغــم تعبیــه ورودی و خروجــی
در چهارســوی زیرگــذر بــا وجــود پلــه هــای عــادی
چنیـن آشـفتگی هایـی باشـیم. و برقیـو نیـز حصـار کشـی و نـرده گـذاری در اطـراف
میـدان ،امـا بـاز در بـر همـان پاشـنه چرخیـده و مردم
بــدون توجــه بــه زیرگــذر از خیابــان هــا و بــه طــور
غیـر معمـول از میـدان بـرای رفـت و آمـد اسـتفاده
مــی کننــد و ایــن امــر تــا جایــی پیــش رفــت کــه
شـهرداری مجبـور بـه بَـ ِرش نـرده هـا از چهارسـوی
میـدان شـد تـا عبـور و مـرور عابریـن از میـدان راحت
تـر صـورت گیـرد!
ایـن بدیـن معنـی اسـت کـه علـی رغـم اصـرار زیـاد
بـر انجـام ایـن پـروژه ،شـهرداری و حتـی فرمانـداری
در هدایـت سـرمایه گـذاران در مسـیر درسـت نـاکام
مانــده و هزینــه هــای زیــادی را بــه مــردم متقبــل
شـده انـد ،حـال آنکـه مـی توانسـتند بـا برنامـه ریـزی
دقیـق تـر مانـع از ایـن نـوع هزینـه هـا شـوند.
امـا طبـق ضربالمثـل «یـک سـوزن بـه خـودت بـزن
و یـک جوالـدوز بـه دیگـران» ،نبایسـت در ایـن امـر
و ســایر امــور مشــابه تنهــا شــهرداری و ســایر ارگان
هـا را مقصـر دانسـت ،بایـد اذعـان کـرد کـه فرهنـگ
مـردم اعـم از راننـده ،عابـر پیـاده ،کسـبه و ...در ایـن
مـوارد بـه شـدت آسـیب پذیـر اسـت و عـدم رعایـت
حقـوق خـود و دیگـران در بسـیاری از امـور موجبـات
اختـال در نظـم امـور را فراهـم کـرده اسـت.
قوانیــن و مقــررات راهنمایــی و رانندگــی هــم بــرای
راننــدگان و هــم بــرای عابــران پیــاده تعریــف شــده
ولـی قوانیـن مربـوط بـه عابـران پیاده توسـط دسـتگاه
هـای مربوطـه بـه خوبـی بـرای جامعـه تبییـن نشـده
اســت و بــه نظــر مــی رســد ارگان هــای زیربــط بــه
جـای هزینـه تراشـی مـی بایسـت بـا فرهنـگ سـازی
در صـدد تقویـت فرهنـگ ترافیـک برآینـد ،بـه عنـوان
نمونـه مـی تـوان بـه طـرح پویـش مردمـی ترافیک در
اصفهـان اشـاره کـرد کـه بـا هـدف جلـب مشـارکت
http://www.vakawi.com 92 http://telegram.me/vakawii
نوروزانه واکاوی
وزش نســیم صبــا و بــارش بــاران و رویــش گیــاه و
جلـوه و بـوی عطـر گلهـا و جنبـش زمیـن و پرنـدگان
و طــراوت تــازه زمیــن و زمــان گرفتــه تــا اســطوره
هـای تاریخـی و ملـی و میهنـی از موضوعـات توصیـف
شـده در شـعر و ادبیـات اسـت .هرکـس سـر سـوزن
ذوقـی داشـته باشـد از دیـدن مناظـر و جلـوه هـای
گوناگـون و دلکـش و زیبـای طبیعـت بـه وجـد مـی
آیـد و عکـس العمـل نشـان مـی دهـد چـه برسـد بـه
انسـانهای شـاعر کـه دارای ذوق و احسـاس عمیقتـری
هسـتند .چنانکـه بـه قـول سـعدی شـیرازی انسـان
واقعـی بـه وقـت بهـار بـا رؤیـت آن همـه زیبایـی در
در و دشـت و طبیعـت عاشـق مـی شـود و تنهـا هیـزم
خشـک اسـت کـه بـه جنبـش و حرکـت درنمـی آیـد.
از آنجـا کـه عنـوان ایـن نوشـته بازتـاب نوروز در شـعر نوروز در شعر کردی
شـاعران کرد اسـت
دکتر شهباز محسنی
در اینجـا بـه عنـوان مشـت نمونـه خـروار تعـدادی از
آن اشـعار را گـزارش مـی دهیـم: آمـدن بهـار تحـول شـگفتی اسـت در طبیعـت؛ معجزه
رسـتاخیز را بـا چشـم خـود مـی بینیـم و از نزدیـک
مــای جزیــری ،عــارف و شــاعر شــهیر ،کــه چهــار حـس مـی کنیـم .طبیعـت و کـوه و در و دشـت و دار
ســده پیــش در جزیــره ابــن عمــر میزســت و اشــعار و درخــت دوبــاره جــان مــی گیرنــد و جهــان لبــاس
عرفانیـش بـه گویـش کرمانجـی شـهرت جهانـی دارد تــازه و دیگــری بــه تــن مــی کنــد و بــرای روزهــا و
در یکـی از قصایـدش بـه نکتـه جالبـی اشـاره کـرده فصلهایــی چنــد بــه خودآرایــی خواهــد پرداخــت و
چشـم و دل هربیننـده را محـو تماشـای دیدنـی خـود
مـی گویـد: خواهـد سـاخت .از همیـن روسـت که سـعدی ،پادشـاه
عیـده وو هـه رکـه س ژ دیـدارا تـه لێ پیـرۆزه عیـد/ سـخن ،بـه زیبایـی و بخوبـی گفتـه اسـت:
ئـه ز تـنێ مـه حرومـی دیـدارم بـه سـه د مـه نـزڵ
بـه عیـد
(امـروز عیـد اسـت هرکسـی کـه تـو او را ببینـی عیـد آدمـی نیسـت کـه عاشـق نشـود وقـت بهـار /هرگیاهی
بـر او مبـارک مـی شـود .در ایـن میـان تنهـا منـم کـه کـه بـه نـوروز نجنبـد حطب اسـت
بدبختانـه از تـو دورم و محـروم)
نالـی ،غزلسـرای نامـدار کـرد در سـده نـوزده میـادی جنبش سرو تو پنداری کز باد صباست/
و اهـل شـهرزور ،در تصویرگـری اسـتعاری زیبایـی ،بـا نه ،که از ناله مرغان چمن در طرب است
بهـره گیـری از ترفنـد بدیعـی حسـن تعلیـل چنیـن
سـروده:
تـه تشـریفی نـه وبـه هـاره کـه عالـه م ده کا نـوێ /دڵ زیبایــی و ســرور آمــدن بهــار و نــوروز یــا روز نــو
چونکـه میسـلی خونچـه یـه بۆیه ده پشـکوێ در ادبیــات و بویــژه شــعر مللــی کــه تبــار فرهنگــی
ایرانـی دارنـد یـا تحـت تأثیـر ایـن فرهنـگ و تمـدن
مولـوی تـاوه گـوێزی نیـز بـا زبـان شـیرین و گـوارای انـد بسـیار بازتـاب داشـته اسـت و سـخنوران و شـعرا
هورامانـی و بهـره گیـری از صنعـت تجاهـل العـارف تقریبــا همــه بــه وصــف بهــار و نــوروز روآورده انــد.
بیتـی سـروده کـه در آن سـرور و خوشـی آمـدن نوروز
و بهـار را بـا لـذت و سـرور رسـیدن نامـه معشـوق کـه
http://www.vakawi.com 93 http://telegram.me/vakawii
نوروزانه واکاوی
قـز پـه یامـی نـه ورۆز/ بـرای عشـاق شـادی بخـش تریـن چیـز اسـت یکـی
دانسته :
وتی ئه م جه ژنه ی کاوه و فه ره یدون/
نیشـانه ی نـه ورۆز واده ی وه هـاره ن /یـا نـه شـئه ی
له کوردانی پاک پیرۆز بێ پیرۆز ئامـای نامـه ی نیـگارن
گفتنــی اســت بــر اســاس روایــات عامیانــه ،نــوروز از آغــاز قــرن بیســتم بــا توجــه بــه کشاکشــهای
زمــان پیــروزی کاوه آهنگــر بــر ضحــاک بــوده و از سیاســی و اجتماعــی فــراوان ،غالبــا شــعرا نــوروز
قدیـم الایـام ایـن روایـت در میـان کردهـا رایـج بـوده را سیاســی کــرده انــد .ماموســتا پیــره مێرد نقطــه
اسـت کـه اشـاره ماموسـتا نافـع مظهـر هـم بـه ایـن عطفـی اسـت در ایـن میـان .مشـهور اسـت کـه وی
هرسـاله در روز اول نـوروز مـردم را در سـلیمانیه(مامه
ماجـرا بـر همیـن اسـاس اسـت. یـاره) گـرد مـی آورد و مراسـم نـوروز را بـا برافروختـن
نمادیـن آتـش گرامـی مـی داشـت و شـعرش بسـبار
بـد نیسـت روشـن سـازم کـه واژه (نـه کـه رۆز) کـه
نـام کوهـی بلنـد و زیباسـت در سرشـیو سـقز ،ریخـت مشــهور:
و تلفـظ کهنـه و قدیمـی همـان نـوروز اسـت در زبـان
ئه م ڕۆژی ساڵی تازه یه نه ورۆزه هاته وه/
پهلـوی پیـش از اسـام.
جه ژنێکی کۆنی کورده به خۆشی و به هاته وه
ماموسـتا قانـع مریوانـی هم در شادباشـش به مناسـبت
نوروز گفته اســت: ماموســتا عبــدالله گۆران از ایــن تصویرگریهــا و
توصیفهـا عـدول کـرده نـوروز را کامـا سیاسـی مـی
مباره ک بێ به دڵخۆشی که جه ژنی میر و گاوانه/ بینــد و از اســطوره هایــی چــون کاوه و کلماتــی
نمادیـن چـون زمسـتان و زنجیـر بهـره گرفتـه گویـی
مبـاره ک بـێ بـه سـه ربـه سـتی کـه ئـه مـڕۆ جـه ژنـی نـوروز خـاص کردهاسـت .البتـه بـا ملاحظـه وضعیتـی
لاوانـه کــه کردهــا در ترکیــه یــا عــراق داشــته و تقابلهــای
ضــن عــرض شــادباش نــوروز و بهــار تــازه ،آرزوی فرهنگـی قابـل درک و تأمـل اسـت:
نــزول خیــر و رحمــت و بــرکات و بهبــود اوضــاع و
احــوال را بــرای کشــور و منطقــه در ســال نــو دارد. ئـه ی نـه تـه وه ی کاوه ی زنجیـر قـه ف قـه ف بـڕ/
رۆژی نـه ورۆز دای بـه هـه وری زسـتان دڕ..
ماموستا هژار نیز چنین سروده است:
مزگێنــی دا بــه ســروه بــای بــه هــاری /وا هاتــه وه نــه
ورۆزی کــورده واری
ماموســتا ئاوات(کامــل امــام زنبیلــی) نیــز چنیــن
ســروده:
هــه ی هــه ی چ بــه هارێکــه وه ک جــه ننــه تــی مــه
ئوایــه /وه ک بولبولــی زار عاشــق ئــاو بــرده یــی ســه
حرایــه
ماموسـتا نافـع مظهـر ،شـاعر نکتـه سـنج سـقزی ،در
قطعـه زیبایـی نـوروز را بـه مـردم اینچنیـن شـادباش
گفته اســت:
شـه مـاڵ لـه نوچکـه ی کێـوی نـه کـه رۆز/هێنایـه سـه
http://www.vakawi.com 94 http://telegram.me/vakawii
نوروزانه واکاوی
همچنـان دو پاشـنه آشـیل روزنامـه نـگاری در اسـتان آینده رسانه در کردستان؛ روزنامه نگاران ،افق
ا ست . های آینده را برای مخاطب ترسیم کنند؛
در بحـث اقتصاد رسـانه ،وضعیت صنعتی نبودن اسـتان ابراهیم محمدحسینی
علـت اصلـی اسـت و ننگریسـتن بـه روزنامـه نـگاری به
عنـوان یـک صنعـت توسـط دسـت انـدرکاران دلیلـی 19سـال پیـش روزنامـه نـگاری را بـه عنـوان رشـته
دیگـر .نشـناختن مخاطـب و تولیـد محتوا بـدون برنامه تحصیلـی انتخاب کردم و سـال 81اولین یادداشـتم را
ریـزی ،منتشـر نشـدن رسـانه فراگیـر برای کـودکان و در هفتـه نامـه سـیروان و اولیـن گزارشـم را در روزنامه
زنـان از دیگر پاشـنه های آشـیل و غفلت هـای روزنامه
اعتمـاد به دسـت انتشـار سـپردم.
نگاری در کردسـتان اسـت.
همیشـه دوسـت داشـتم به عنـوان روزنامه نـگار در این
در کردسـتان همچنـان نتوانسـته ایـم بـر اسـاس طیف حرفـه مـی مانـدم و بعـد از طـی سلسـه مراتـب کار در
هـای مختلـف خواننـده نشـریه تولیـد کنیـم ،مـدار رسـانه هـا ،الان سـردبیر رسـانه ای بـودم ولی بـه دلیل
همچنـان روشـنفکر محـوری و تولید برای حـدودا هزار اقتصـاد ضعیـف ایـن صنعـت از ورود بـه آن ترسـیدم و
نفـر .فعـالان ایـن عرصه نتوانسـته انـد افق هـای آینده
را بـرای مخاطـب ترسـیم کننـد زیـرا روزنامـه نـگاری بزرگتریـن آرزویـم هیـچ وقت محقق نشـد.
آینـده با مسـلح شـدن بـه فرآیند جسـتجوی هوشـمند
و فهـم و تحلیـل مـکان داده هـا و برقـراری پلـی میـان اکنـون که بـه صنعت روزنامـه نگاری در کردسـتان می
سیاسـتگذاران و تحلیلگـران اجتماعـی مـی توانـد ایـن نگـرم نگاهـم امیدوارانه نیسـت از سـویی اقتصاد ضعیف
رسـانه هـا ،از طرفی نتوانسـتن رقابت بـا روزنامه نگاری
افق را داشـته باشـد. الکترونیـک و شـبکه ای و از طرفـی مات شـدن روزنامه
نـگاران در برابـر صنعـت فرهنـگ و قدرت خیـره کننده
در روزنامـه نـگاری کردسـتان ،جایگاه مغفـول مدیریت تسـلیم فرهنـگ بـه تکنولـوژی ُمـدام آزارم مـی دهد و
رسـانه در برنامه ریـزی های فرهنگی مطبوعات اسـتان اگـر روزی حرفـه روزنامه نگاری ُکردسـتان مرا محاکمه
از ضـروری تریـن بحـث هایـی اسـت کـه بایـد از غفلت کنـد ایـن را مـی پذیـرم کـه بـه دلیل عـدم حضـور در
بیـرون بیایـد و بـه صـورت تخصصـی و بـا هم اندیشـی ایـن عرصـه بـه خاطر راحـت طلبی خویش جـرم را می
هـای متعدد بـه آن پرداخته شـود. پذیرم.
ضرورت اقدامات آینده پژوهی در حوزه رسـانه ،سـرمایه مـروری بـه روزنامه نـگاری کردسـتان چـون دروازه ای
گـذاری در فضـای دیجیتـال ،آموزش های چند رسـانه اسـت کـه خوب بر پاشـنه نمـی چرخد و بر ایـن عقیده
هـای ،توجـه بـه روزنامه نگاری علم( سـاده سـازی علم ام کـه اقتصـاد ضعیـف رسـانه و نشـناختن مخاطـب
بـرای مخاطبـان) ،توجـه بـه روزنامـه نـگاری ورزشـی،
خانـواده ،کـودکان ،شـهری ،سـبک زندگـی ،بحـران،
اینفوگرافیـک و دیتـا ژورنالیسـم را نبایـد نادیده گرفت.
توجـه بـه نقـش ارتباطـات نـو در برنامـه ریـزی هـای
توسـعه ای اسـتان و فرصـت آفرینـی ارتباطـات بـرای
توسـعه کردسـتان ،توجـه مدیریـت اسـتان و بـه ویـژه
سـازمان مدیریـت برنامـه ریـزی بـه نقـش رسـانه و
ارتباطـات ،فقـدان سـواد رسـانه ،انتشـار نسـخه هـای
دیجیتال توسـط نشـریات ،فـروش محتواهای آموزشـی
و آن لایـن و یادگیـری اسـتفاده از مولتـی مدیا(چنـد
http://www.vakawi.com 95 http://telegram.me/vakawii
نوروزانه واکاوی
رسـانه ای) نیـز بایـد از فراموشـی بیـرون بیاینـد.
تقویـت روزنامـه نـگاری روایـی و روزنامـه نـگاری چند
رسـانه ای و توجـه بـه سـبک هـا و رویـه هـای تـازه
روزنامـه نـگاری نیز باید در کردسـتان مـورد توجه واقع
شو د .
آنچـه در روز خبرنـگار بـه ویـژه بـه خبرنگاران و دسـت
انـدرکاران مطبوعات اسـتان پیشـنهاد می دهم انتشـار
مطبوعـات بـه صـورت تعاونـی و ادغـام تعـدادی از
نشـریات کردسـتان اسـت.
همچنیـن دوری کـردن از نوشـتن یادداشـت هـای
شـعاری ،توجـه به گـزارش هـای انتقادی و توسـعه ای،
توجـه بـه روزنامـه نـگاری اقتصـادی ،داشـتن راهبـرد
بـرای عصـر دیجیتـال ،پیگیـری حـق دسترسـی آزاد
بـه اطلاعـات ،اسـتفاده از سـبک هـای جدیـد خبـری،
اهمیـت قائـل شـدن بـه روزنامـه نـگاری کارآفریـن (
محتـوا و خدمـات تولیـد شـده بـا هـدف رونق کسـب و
کار و نیـز تولیـد ثـروت و کسـب و کار ودرآمـد زایی) از
دیگـر مـواردی اسـت کـه باعـث مـی شـوند در مجموع
رسـانه هـا در کردسـتان چشـم انـداز روشـنی از آینده
بـرای مخاطبـان ترسـیم و مـردم زندگـی خـود را بـا
رسـانه هـا تنظیـم کنند.
خالء پژوهـش در مورد رسـانه های کردسـتان ،ارتقای
سـطح سـواد رسـانه ای مخاطبـان ،روزآمـد کـردن
آموزش های ر نگاری در اسـتان ،تربیـت روزنامه نگاران
تخصـص و توجـه بـه این حرفـه به عنـوان یک تخصص
را نیـز بایـد بـه ایـن مـوارد افـزود کـه اینها نوشـداروی
بعـد از مـرگ سـهراب نیسـت زیـرا مـردم همچنـان بـا
رسـانه ها بـه تمامـی قهرنکـرده اند.
http://www.vakawi.com 96 http://telegram.me/vakawii
نوروزانه واکاوی
اسـت کـه ميـزان برداشـت از باغـات پسـته اسـتان بـه
کمتــر از 500کيلــو در هکتــار رســيده اســت و ايــن
يعنـی فاجعـه بـراي چنـد ده هـزار کشـاورزی کـه در
اسـتان کرمـان از ايـن محـل معيشـت مـی کننـد.
همچنيــن در شــرق اســتان اصفهــان نيــز بدليــ ِل بازنمايی«تئوری دولت» در مديريت نامناسب
کمبـود آب نزديـک بـه 20هـزار کشـاورز بـه تنگـی منابع آب در کردستان،
معيشـت افتـاده انـد و بـا مشـکلات متعـددی دسـت و
پنجـه نـرم مـي کننـد .در بخـش صنعـت نيـز مدتـی با نگاهی به مديريت منابع آب در حوضه آبخيز
اسـت کـه سـرعت توسـعه و توليـد بخـش صنعـت و درياچه اروميه
معـدن کشـور نيـز در برخـی از صنايـع و معـادن بزرگ
کشـور ،بدليـل کمبـود دسترسـی بـه آبُ ،کنـد شـده عبدالصمد محمودی -کارشناس آب و انرژی
اســت و مســئولين بــرای بــه حرکــت درآوردن ايــن
چـرخ هـا بدنبـال طـرح هـای پرهزينـه انتقـال آب از براســاس آخريــن آمارهــاي اعلامــی وزارت نيــرو در
خليـج فـارس و دريـای خـزر بـه نقـاط مختلف کشـور سـال آبـي جـاری تـا 26اسـفندماه ،وضعيـت بارندگی
افتـاده انـد و گويـا چنـان کـه ايـن امـر صـورت نگيـرد در کل کشـور در مقايسـه بـا سـال گذشـته 37درصـد
بايـد شـاهد کاهـش توليـد ناخالـص ملـی و بيـکاری و در مقايســه بــا متوســط درازمــدت نزديــک بــه 46
صدهــا نفــر در بخــش صنعــت کشــور و متعاقــب آن درصـد کاهـش داشـته اسـت .همچنيـن آمارهـا حاکي
شـورش هـاي اجتماعـي گسـترده در کشـور بـود .در از ايـن اسـت کل حجـم مخـزن 50ميلياردمترمکعبـی
حـوزه تحـولات جمعيتـی و نسـبت آن بـا تأميـن آب ســدهای کشــور ،تنهــا 22ميليــارد و 847ميليــون
نيــز بايــد گفــت کــه تــا ســال 1420پيــش بينــی مترمکعــب آب دارنــد و ايــن امــر در صــورت تــداوم،
مــی شــود جمعيــت کشــور بــا رونــد کنونــی رشــد، احتمـال آن را مـي دهـد کـه در پيـک بـرق تابسـتان
بـه چيـزی نزديـک بـه 106ميليـون نفـر مـی رسـد، ســال آينــده نزديــک بــه 3500تــا 4000مــگاوات
براســاس برآوردهــا ايــن ميــزان جمعيــت در بخــش کمتــر بتــوان از ظرفيــت توليــد انــرژي بــرق آبــي
هــای مختلــف شــرب ،کشــاورزی و صنعــت نيازمنــد اسـتفاده کـرد و ايـن يعنـي اينکـه يـا بايـد حداقـل
130ميليــارد مترمکعــب آب اســت .حــال آنکــه کل 5000مـگاوات نيـروگاه بيشـتر و ظرفيـت جديـد وارد
آب هـای تجديدپذيـر کشـور در مقطـع کنونـی ،برابـر مـدار کـرد .ايـن در حالـي اسـت کـه ايجـاد چنيـن
ظرفيــت نيروگاهــی ای ،چيــزی بيــش از 20هــزار
بـا حـدود 90ميليـارد مترمکعـب اسـت. ميليــارد تومــان بــر هزينــه هــای مملکــت اضافــه
بــه طــور کلــی آمارهــا و تحليــل هــای فــوق نشــان خواهـد نمـود.
مـی دهـد تمـام بخـش هـای اقتصـادی و اجتماعـی
کشــور بــه نوعــی درگيــر بــا مســأله آب و يــا بهتــر
اســت بگوييــم متأثــر از وضعيــت «ورشکســتگی
آبــی»ای اســت کــه امــروز کشــور بــا آن دســت بــه
گريبــان اســت .بــه ايــن مســأله اگــر تنــش هــا و
درگيـری هـای بيـن اسـتانی ،شـهری و حتـی قومـی
ناشـی از آب را نيـز اضافـه کنيـم ،سياسـت و امنيـت
نيــز ب ايــن مقولــه پیونــد مــی یابــد.
بنابرايــن مــی تــوان گفــت مســأله آب ،بــه عنــوان همچنيـن در خصـوص تأثيـر آب بـر حيـات کشـاورزی
يــک امــر بيــن بخشــی تداعــی گــر واقعــی تئــوری و امنيـت غذايـي کشـور نيـز بـد نيسـت بـه صـورت
«دولـت )»(stateدر معنـای مـدرن آن اسـت .تئـوری نمونـه اسـتان کرمـان را مثـال آورد؛ براسـاس آمارهاي
ای کــه مبنــای آن داشــتن نــگاه و تفکــر سيســتمی رسـمی ،هـر سـال بيـش از 12تـا 15هـزار هکتـار باغ
اسـت .نـگاه و تفکـری کـه ماحصـل توافـق و اجمـاع در اسـتان کرمـان خشـک مـی شـود و ايـن در حالـی
http://www.vakawi.com 97 http://telegram.me/vakawii
نوروزانه واکاوی
اسـتانی و بعضـاً خودمحـو ِر شـهری و قبيلـه ای حاکـم بــر ســر «منافــع مشــترک)»(commonwealth
بـوده و چنـدان بـه پتانسـيل هـای هـر اسـتان از ايـن تمامـی ذينفعـان در جامعـه اسـت .و ايـن امـر دقيقـاً
منظـر توجهـی نشـده اسـت .بـه عبـارت ديگـر ،دولـت چيـزی اسـت کـه پيـش از اين در بسـياری از سياسـت
در معنــای مــدرن و نــرم افــزاری آن در مديريــت هـای کشـور از جملـه در مديريـت منابـع آب کشـور،
مسـائل آب ،محلـی از اعـراب نداشـته اسـت .در واقـع چنــدان محلــی از اعــراب نداشــته اســت و بســياری
شــايد بتــوان گفــت کــه برخــاف وجــو ِد دولــت در از سـازمان هـا و يـا اسـتان هـا سـعی کـرده انـد بـه
معنــاي ســخت افــزاری آن در مديريــت مســائل آب، صــورت جزيــره اي و خودمحــور بــه سياســتگذاری
کــه نمــود آن را مــی تــوان در ســاخت ســازه هــای و اجــرای سياســت هــا متناســب بــا منافــع ِصــرف
عظيـم آبـی در کشـور نيـز مشـاهد کـرد ،دولـت در سـازمانی و جغرافيايـی خـود بپردازنـد کـه نمونـه آن
معنـای نـرم افـزاری و بـا نـگاه سيسـتمی و يکپارچـه را مـی تـوان در وضعيـت کنونـی آب کشـور و آسـيب
آن شـکل نگرفتـه اسـت؛ نمودهـای آن را مـي تـوان پذيـری آن ،ناشـی از بدمصرفـی يـا بدجانمايـی کـردن
در سـاخت بزرگتريـن کارخانجـات فـولاد و ذوب آهـن
در اصفهـان ،يـا عـدم وجـود کارخانجـات آب بـر ،در صنايــع ،مشــاهده کــرد.
اسـتان پرآبـی چـون کردسـتان و يـا ِکشـت بيهـوده
اجــازه دهيــد بــرای تقريــب بــه ذهــن خواننــدگان
برنـج در اسـتان فـارس و اصفهـان مشـاهده کـرد. مثـال ملمـوس تـری از اسـتان کردسـتان در حوضـه
آبخيــز درياچــه اروميــه و شــيوه توزيــع آب در ايــن
حوضـه بزنيـم .براسـاس تقسـيم بنـدی حوضـه هـای
آبخيـز کشـور ،حوضـه آبخيـز درياچـه اروميـه شـامل
4اســتان؛ آذربايجــان غربــی ،آذربايجــان شــرقی،
کرمانشــاه و کردســتان مــی شــود .آمارهــا نشــان
مــی دهــد کل مســاحت اراضــی کشــاورزی اســتان
کردسـتان برابـر بـا يـک ميليـون و 240هـزار هکتـار
اســت کــه از ايــن ميــان ،تنهــا 122هــزار هکتــار
آن( 10درصـد) شـامل اراضـی آبـی مـی شـود .ايـن
در حالـی اسـت کـه اسـتان کردسـتان دارای متوسـط
بارندگـی 502ميليمتـری ( 2برابر متوسـط کشـور) در
ســال است.
قابــل ذکــر اســت کــه در هميــن حوضــه ،اســتان
آذربايجــان شــرقی از کل 854هــزار و 773هکتــار
اراضــی کشــاورزی زراعــی و باغــی زيرکشــت ،دارای
350هـزار هکتـار( 41درصـد از کل سـطح زيـر کشـت
اســتان) اراضــی آبــی اســت .حــال آن کــه متوســط
بـارش سـاليانه ايـن اسـتان ،کمتريـن ميـزان بـارش
در ميـان سـاير اسـتان هـا در ايـن حوضـه آبخيـز بـا
311ميليمتــر اســت .بــد نيســت اشــاره شــود کــه
اســتان کردســتان دارای بيشــترين ســطح زيرکشــ ِت
زميــن هــای ديــم در کشــور اســت ،ايــن در حالــي
اسـت کـه کردسـتان سرشـاخه 5حوضـه آبخيز کشـور
از جملـه در کرخـه ،درياچـه اروميـه ،مـرزي غـرب و...
است.
بنابرايــن نگاهــی بــه آمــار و ارقــام فــوق نشــان مــی
دهـد کـه در مديريـت آب کشـور ،عمدتـاً يـک نـگاه
http://www.vakawi.com 98 http://telegram.me/vakawii
نوروزانه واکاوی
واقعـی بـه دور باشـم و در ایـن دنیـا سـیر نکنـم! مــن و تابلوهایــم بــه دور از هیاهــوی دنیــای
رئــال هســتیم!
واکاوی :شــبیه تابلوهایتــان هســتید یــا فقــط
یــک احســاس آنــی و زودگــذر را روی بــوم نقــاش ۱۹ســاله ی ســقزی برگــزاری اولیــن
نمایشــگاهش را در زادگاهــش تجربــه کــرد .فــروزان
میکشــید؟ رحیمـی در رشـته تجربـی تحصیـل کـرده اسـت و بـه
گفتـه ی خـودش نقاشـی از طریـق ژن هـای پـدر بـه
رحیمـی :بیشـتر آثـارم فضایـی سـیاه و تلـخ و بـه دور
از رنـگ را بـه بیننـده القـا میکننـد و بـه نظـرم ایـن او منتقـل شـده اسـت.
حـزن انعکاسـی از روح خـودم اسـت! واکاوی بـا ایـن هنرمنـد جـوان گفتگویـی کوتـاه انجام
داده اسـت کـه در ادامـه مـی خوانیـد:
واکاوی :بــه نظــر شــما مخاطــب عــام راحــت
مــی توانــد بــا نقاشــیهای شــما ارتبــاط واکاوی :شما نقاشی را چگونه آموختید؟
برقرارکننــد؟ رحیمـی :از کودکـی از نقاشـی کـردن لـذت میبـردم
بــه مــرور و بعــد از طــی کــردن دوران دبســتان بــه
رحیمـی :تـا حـدودى ،هـر كـس بسـته بـه شـرايط صـورت جـدی شـروع بـه مطالعـه در زمینـه نقاشـی
روحــى خــود برداشــت متفاوتــى از تابلوهــاى مــن کـردم و آثـار نقاشـان مشـهوری همچـون “ونگـوک”،
خواهـد داشـت .البتـه برخـى افـراد هـم بـا تاركيـىاى “داوینچـی” و “پیکاسـو” را مـاک کارهایـم قـرار دادم
كـه تقريبـا در همـه ی كارهايـم بـه تصويـر کشـیده و در عیـن حـال از لحـاظ تئـوری هـم سـعی کـردم
بــه روز باشــم ،ولــی در نهایــت نــزد اســتاد خاصــی
شـده نمیتواننـد ارتبـاط برقـرار كننـد.
نرفت ـم.
واکاوی :آیــا در نقاشــیهای شــما نمادهــا یــا واکاوی :از تابلوهایــی کــه در ایــن نمایشــگاه
موضوعهــای کــوردی جایــی دارنــد؟ بـه نمایـش گذاشـته ایـد بگوییـد چـه سـبکی
هســتند و اصــولا شــما بیشــتر علاقمنــد بــه
خيـر ،تابلوهـاى مـن غالبـا حـالات روحـى و ويژگـى
هـاى كلـى انسـان هـاى امـروزى را بـه تصويـر مـی چــه ســبکی در نقاشــی کــردن هســتید؟
کشــند و اشــاره بــه جمــع خاصــى ندارنــد .شــباهت
غيـر قابـل انـكارى بيـن انسـان هـاى امـروزى چـه در رحیمـی :بیشـتر بـا سـیاه قلـم کار کردهـام امـا طـی
سـبك زندگـى و چـه دررفتارهـاى فـردى آنهـا ديـده یــک ســال گذشــته رنــگ روغــن هــم کار کــردم و
مـی شـود كـه بـراى شـخص مـن جالـب و در عيـن چنـد تابلـوی رنـگ روغـن را هـم بـه نمایـش گذاشـته
حــال آزار دهنــده انــد و خــواه ناخــواه ايــن مســئله ام .تـا الان بیشـتر کارهایـم سـبک سـورئال ،کوبیسـم
تبديـل بـه سـوژه ى بسـيارى از كارهايـم شـده اسـت. و اکسپرسیونیســم هســتند امــا ترجیــح نمــی دهــم
کـه رئـال کار کنـم ،در واقـع سـعی میکنـم از دنیـای
http://www.vakawi.com 99 http://telegram.me/vakawii
نوروزانه واکاوی
قبــا كــه ســياه قلــم كار میکــردم كارهايــم صرفــا
رئـال بودنـد ،امـا بـه مـرور و بـه دليـل شـرايط روحـى
خـودم همزمـان بـا شـروع كـردن نقاشـى رنـگ روغـن
تصميـم بـه تغييـر سـبك گرفتـم و بـه نوعـى بـراى
فـرار از واقعيـت زندگـى كـه برايـم جذابيتـى نداشـت
بــه تصــور و خيــال پنــاه بــردم .فعــا قصــد دارم در
دنيـال سـورئال بمانـم و ايـده هايـى كـه در ذهـن دارم
را بـه روى بـوم بيـاورم.
واکاوی :آیا شناختی از نقاشان کورد دارید؟
رحیمـی :متاسـفانه خيـر ،بنـده فقـط افتخـار آشـنایی
بـا آقـاى محمـد صـادق عرفانـی را دارم.
واکاوی :چـه هدفـی داریـد و آینـده را چطـور
میبینی ـد؟
رحیمــی :عاشــق نقاشــی کــردن و نوشــتن هســتم و
دوسـت دارم همیـن راه را ادامـه بدهـم .پـس از ایـن
نمایشـگاه در بهـار سـال آتـی در نظر دارم در شـهرهای
دیگـر هـم نمایشـگاه دایـر کنـم.
http://www.vakawi.com 100 http://telegram.me/vakawii