BAB 10 SAINS TINGKATAN 4 KSSM

BAB 10
KIMIA DALAM
PERUBATAN
DAN KESIHATAN

MARIAH SANAJI - SMKA TUN JUHAR SANDAKAN

ANDA AKAN BELAJAR TENTANG :

 PERUBATAN TRADISIONAL ,
PERUBATAN MODEN
DAN PERUBATAN KOMPLEMENTARI

 RADIKAL BEBAS
 BAHAN ANTIOKSIDAN
 PRODUK KESIHATAN

10.1 PERUBATAN TRADISIONAL, PERUBATAN MODEN DAN
PERUBATAN KOMPLEMENTARI

TIGA JENIS KAEDAH PERUBATAN

PERUBATAN • Kaedah perubatan yang menggunakan tumbuh-
TRADISIONAL tumbuhan, haiwan dan bahan semula jadi bagi
dianogsis dan merawat penyakit.

PERUBATAN • Merujuk kepada campuran seni merawat dengan
MODEN pelbagai bidang ilmu sains yang mempunyai
hubungan langsung dengan sains kesihatan dan
PERUBATAN bioperubatan dalam mengubati penyakit dan
KOMPLIMENTARI merawat kecederaan.

• Merujuk kepada kepelbagaian kaedah dalam
penjagaan kesihatan yang berasal daripada pelbagai
bentuk budaya sejak zaman berzaman. Merangkumi
dua bahagian utama iaitu produk semula jadi,
senaman badan dan minda.

GUNA BAHAN SEMULAJADI DIWARISI DAN DIAMALKAN
DARIPADA TUMBUHAN DAN TURUN-TEMURUN

HAIWAN

CIRI-CIRI
PERUBATAN
TRADISIONAL

KEBERKESANAN RAWATAN KOS RAWATAN RENDAH PEMBUKTIAN
LEBIH PERLAHAN DAN KEBERKESANAN SECARA
MAKAN MASA
PENGALAMAN

RAWATAN MENGGUNAKAN KAEDAH MODEN SEPERTI
UBAT-UBATAN SINTETIK PEMBEDAHAN, RAWATAN
LASER DAN RADIOTERAPI

CIRI-CIRI PERUBATAN
MODEN

KOS RAWATAN MAHAL RAWATAN MENGGUNAKAN RAWATAN LEBIH BERKESAN
UBAT-UBATAN SINTETIK DAN LEBIH CEPAT

TTIDAK MELIBATKAN TIDAK MENGGUNAKAN
PEMBEDAHAN DAN UBAT TERAPUTIK,

JAHIRAN PADA DADAH DAN BAHAN
TUBUH BADAN KIMIA SINTETIK

CIRI-CIRI PERUBATAN
KOMPLEMENTARI

TTIDAK MELIBATKAN
PEMBEDAHAN DAN

JAHIRAN PADA
TUBUH BADAN

UBAT-UBATAN YANG DIGUNAKAN
DALAM PERUBATAN TRADISIONAL,

MODEN DAN KOMPLEMENTARI

UBAT TRADISIONAL

ialah ubat yang diperolehi daripada sumber semula jadi seperti tumbuhan dan
haiwan tanpa diproses

Aloe vera (lidah Halia Ginseng Herba Pokok Bunga Kuinina
buaya) Raya
Melegakan Popular dalam Kulit pokok
Lendiran daripada bengkak dan perubatan Daunnya Cinchona sp.
daunnya disapu sengal-sengal melegakan sakit Untuk membuat
pada kulit akibat pada badan serta tradisional kaum ubat penyakit
selaran matahari menghilangkan Cina untuk kepala dan
angina dalam memelihara merawat masalah malaria
(sunburn) @ keguguran rambut
terkena panas. badan. kesihatan badan.

UBAT MODEN ialah ubat yang dihasilkan di dalam makmal untuk

kegunaan ramai dalam bentuk pil, kapsul dan larutan.

PSIKOTERAPUTIK ANTIBIOTIK

 Digunakan untuk merawat pesakit psikiatrik  Ubat ini berfungsi untuk membunuh ANALGESIK
atau menghalang pertumbuhan
 Diambil mengikut dos yang ditetapkan oleh bakteria berjangkit.  Ubat ini berfungsi
doktor kerana jika tidak boleh untuk melegakan
menyebabkan perubahan perasaan,  Ubat ini dihasilkan daripada kesakitan.
pemikiran dan kelakuan seseorang. kumpulan mikroorganisma seperti
fungus atau bakteria yang boleh  Contoh analgesik
 Dikelaskan pada 3 jenis melawan bakteria. adalah aspirin,
parasetamol dan
 Stimulan – cth : Amfetemina (merangsang  Dihasilkan melalui sintesis bahan kodeina.
& mengaktifkan kegiatan otak, badan dan kimia.
perasaan pesakit)
 Mesti dihabiskan mengikut dos yang
 Antidepresen – cth imipramine dan diberikan untuk memasttikan
amitriptilin (mengawal keadaan bakteria dihapuskan.
kemurungan)
 Contoh penisilin dan strepmiosin.
 Antipsikotik- cth trankuiliser, barbiturate,
dozapin , haloperidol (ubat penenang)

CONTOH UBAT MODEN

ANTIBIOTIK
ANALGESIK

PSIKOTERAPUTIK

PERUBATAN KOMPLEMENTARI ialah rawatan tambahan bersama dengan
perubatan moden dalam merawat penyakit.

AKUPUNTUR KIROPRAKTIK URUTAN TRADISIONAL

Jarum steril dimasukkan ke Tidak menggunakan ubat Urut ialah kaedah untuk
dalam titik-titik tertentu pada memanipulasi tisu lembut badan
kulit, yang disebut “titik sebaliknya menggunakan menggunakan tangan, jari dan
akupunktur” dan kemudian penumbuk. Dapat melegakan
dimasukkan secara perlahan kemahiran ahli kiropraktor keresahan, kesakitan, keletihan,
dan lembut. Ini dapat ketegangan otot dan masalah
merangsang sistem saraf untuk untuk membetulkan semula urat saraf.
melegakan kesakitan.
kedudukan tulang

menggunakan tangan. Sangat

berkesan untuk merawat sakit

belakang dan leher, sakit sendi,

sakit kepala dan kecederaan

sukan.

HOMEOPATI TERAPI HERBA

Ubat yang diberikan untuk Menggunakan tumbuhan atau
bahagian tumbuhan yang memiliki
menguatkan keupayaan tubuh khasiat untuk mengubati penyakit.
Lebih diyakini kerana sumber semula
melawan penyakit yang jadi didak mengandungi kandungan
dadah dan kesan sampingan yang
menyerang, bukannya memudaratkan kesihatan

menyediakan bahan untuk

membunuh kuman penyakit

tersebut.

PENGGUNAAN UBATAN BUATAN MANUSIA DAN UBATAN DARIPADA
SUMBER SEMULA JADI

UBAT BUATAN MANUSIA PERKARA UBAT DARIPADA
SUMBER SEMULA JADI
Dihasilkan dimakmal SUMBER
kemudian dikomersialkan Diperoleh daripada
contoh vitamin C bentuk pil JANGKA MASA tumbuhan dan haiwan
PENGAMBILAN contoh vitamin C daripada
dijual di farmasi BUKTI PENYEMBUHAN
Secara berterusan biasanya buah
untuk penyakit kronik atau KESAN SAMPINGAN
Secara berterusan dan
berhenti setelah sembuh diamalkan supaya berkesan

Ujian klinikal Kepercayaan dan
pengamalan orang
1. Jika digunakan tanpa
nasihat doktor terdahulu

2. Tidak mengikut dos 1. Digunakan tanpa
yang betul
nasihat doktor

2. Tidak mengikut dos

yang betul

KESAN PENYALAHGUNAAN UBAT-UBATAN

1. MENYEBABKAN KEMATIAN

2. UBAT KURANG BERKESAN
MELAWAN PENYAKIT

3. KESAN SAMPINGAN TERUK ALAHAN,
MUNTAH, SAKIT KEPALA, DEMAM
DAN PENGSAN

4. KETAGIHAN UBAT JIKA DIAMBIL
SECARA BERLEBIHAN SEPERTI
UBAT BATUK

10.2 RADIKAL BEBAS

DEFINISI RADIKAL BEBAS

Radikal bebas ialah atom atau molekul yang kekurangan satu
elektron yang menjadikan atom atau molekul tersebut tidak
stabil, reaktif dan cenderung untuk menyerang atom atau
molekul lain.

FAKTOR DALAMAN RADIKAL BEBAS

Proses pengoksidaan ialah tindak
balas kimia yang berlaku apabila
suatu bahan tindak balas mengalami
kehilangan elektron
Keadaan ini mencetuskan tindak
balas berantai untuk menghasilkan
lebih banyak radikal bebas di dalam
badan :

1. Tindak balas mitokondria di dalam
sel

2. Fagositosis oleh sel darah putih
3. Tekanan mental dan fizikal
4. Metabolisme
5. Keradangan

FAKTOR LUARAN RADIKAL BEBAS

Persekitaran luar juga boleh
masuk ke dalam badan melalui
udara dan makanan seperti :

1. Makanan bergoreng,

berlemak dan hangus.

2. Asap rokok

3. Minuman beralkohol

4. Pendedahan bahan kimia

dan toksik

5. Pencemaran udara dan air

yang membawa bahan kimia

dan toksik

6. Sinaran ultraungu

KESAN RADIKAL BEBAS TERHADAP KESIHATAN MANUSIA

1. Radikal bebas boleh merosakkan struktur DNA dengan mengambil
elektron daripada molekul yang membina DNA. Keadaan ini
membentuk bahan karsinogen yang mungkin menyebabkan mutasi
dan kanser.

2. Menyebabkan penyakit kardiovaskular dan ketidaksuburan
3. Merosakkan buah pinggang , hati dan peparu.
4. Menyebabkan penuaan awal seperti wajah berkedut dan rambut

beruban.

10.3 BAHAN ANTIOKSIDAN

DEFINISI BAHAN ANTIOKSIDAN

 Bahan antioksidan ialah sebatian kimia yang diperlukan oleh badan kita
untuk melambatkan atau menghentikan proses pengoksidaan.

 Bahan antioksidan menjadi penderma elektron tanpa berubah menjadi
radikal bebas

 Sumber – Sayur-sayuran, makanan tambahan, Bijirin dan buah-buahan.

CONTOH BAHAN ANTIOKSIDAN DALAM MAKANAN

Beta karotena

• Ditemui dalam makanan yang bewarna merah, kuning atau jingga.
• Contoh : lobak merah, manga dan ubi keledek

Lutein

• Ditemui dalam sayur-sayuran bewarna hijau. Baik uuntuk kesihatan
mata.

• Contoh : Bayam, kubis dan brokoli.

Likopena

• Ditemui dalam buah-buahan seperti
• Betik, jambu batu, tembikai, tomato, aprikot, limau gedang dan oren.

Vitamin C

• Vitamin larut air. Dikenali sebagai asid askorbik.
• Terdapat dalam buah-buahan sitrus, bayam, brokoli,

kiwi, strawberry, kranberry, kubis, lada hijau dan bijirin.

Vitamin E

• Dikenal sebagai alfa-tokoferol. Terdapat dalam pelbagai
jenis minyak.

• Contoh : minyak kelapa sawit, minyak germa gandum,
minyak jagung dan minyak kacang soya. Ditemui juga
dalam aprikot, brokoli, kekacang dan mangga

TINDAKAN BAHAN ANTIOKSIDAN TERHADAP RADIKAL BEBAS

PERLINDUNGAN BAHAN ANTIOKSIDAN KE ATAS BAHAGIAN
BADAN MANUSIA YANG BERLAINAN

FAKTOR YANG MEMPENGARUHI PENGOKSIDAAN MAKANAN

Garam , gula dan jus lemon boleh melambatkan proses pengoksidaan buah epal

10.4 PRODUK KESIHATAN

BAHAN AKTIF DALAM PRODUK KESIHATAN

Bahan aktif ialah komponen tertentu di dalam sesuatu

produk yang mempunyai kesan terhadap penyembuhan
atau pencegahan penyakit.

Bahan aktif memberi kesan atau tujuan
yang sama walaupun digunakan dalam
produk dengan jenama yang berbeza.

Kadangkala dua atau lebih bahan aktif
tidak boleh digunakan bersama kerana
boleh bertindak balas dan
menghasilkan kemudaratan kepada
kesihatan.

CONTOH BAHAN AKTIF DALAM PRODUK KESIHATAN

1. Parasetamol 500 mg –
Tablet ubat tahan sakit

2. Loratadine 10 mg –
Tablet ubat selesema

PENGGUNA PRODUK KESIHATAN PERLU

Menganalisis bahan aktif dalam produk kesihatan
Menilai kesan bahan aktif
Memilih produk kesihatan yang paling efektif
Berkongsi pendapat dengan pengguna yang lain sebelum

membeli sesuatu produk
Mengambil kira nilai kualiti dan kuantiti produk kesihatan

dengan harga ditawarkan

PENGGUNAAN PRODUK KESIHATAN YANG TERDAPAT DALAM PASARAN

TUJUAN PENGGUNAAN
PRODUK KESIHATAN

Supplemen untuk Makanan tambahan Mengekalkan kesihatan
membantu memulihkan untuk melengkapkan dengan meningkatkan
amalan pemakanan
penyakit yang tidak seimbang imunisasi badan