ชุมชนวัดดวงแข

จากส่งิ ที่ผูค้ นมองแล้วไมไ่ ดจ้ ดจาำ นาำ ไปสสู่ ่ิงทีผ่ คู้ น
ให้คุณค่า ภาพจาำ ของชุมชนแออัด มืด แคบ และ
อนั ตราย สงิ่ เหลา่ นไี้ ดถ้ กู ลดทอนลงไป ทกุ อยา่ งเรม่ิ
เปลย่ี นไปในทศิ ทางทด่ี ี มกี ลน่ิ อายของความสดใส
มากขน้ึ เมอ่ื ภาพอาชพี ของคนในชมุ ชน ภาพสนาม
เดก็ เลน่ รอยยมิ้ ของทกุ คน ไดถ้ กู แตง่ แตม้ ลงไปบน
กำาแพง กาำ แพงท่ีเด็ก ๆ และคนในชุมชนร่วมกัน
บอกเลา่ ผา่ นปลายพกู่ นั ชว่ ยสง่ เสรมิ ใหบ้ รรยากาศ
ภายในชมุ ชนนา่ เดนิ มากยง่ิ ขน้ึ นอกจากจะชว่ ยปรบั
ทศั นยี ภาพแลว้ กาำ แพงยงั สามารถบอกเลา่ เรอ่ื งราว
และเอกลกั ษณข์ องชมุ ชน ใหผ้ คู้ นทแ่ี วะเวยี นเขา้ มา
ได้เขา้ ใจถงึ ประวัตผิ ่านตัวอักษรบนกำาแพง

46

และแตล่ ะชมุ ชนในระแวกนี้ ทง้ั ชมุ ชนวดั ดวงแข ชมุ ชน
ตรอกสลกั หนิ ชมุ ชนแฟลตรถไฟ ชมุ ชนเหลา่ นลี้ ว้ น
มกี ำาแพงท่ีบอกเล่าทไ่ี ปทม่ี าของแตล่ ะชุมชน อยา่ ง
ชุมชนตรอกสลักหิน ท่ีเลือกนำาภาพของสาำ เภาจีน
มาไว้บนกำาแพง เพ่ือทจ่ี ะบอกเลา่ ประวัติความเปน็
มา การอพยพของผคู้ นท่ีมาอยู่ทีน่ ี่
ภาพบนกาำ แพงบางภาพท่ีเราเห็น มันอาจจะดูเป็น
เพียงแค่ภาพธรรมดา แต่หารู้ไม่ว่าภาพเหล่านั้น
อาจมีความหมายมากมายกว่าที่เราคิด สิ่งท่ีไม่
ต้องฟังแต่กลับบอกเล่าเร่ืองราวน้ันด้วยตัวของมัน
เอง จากกำาแพงธรรมดาก็กลายเป็นสิ่งท่ีถ่ายทอด
เร่ืองราวต่าง ๆ ในชุมชนไดอ้ ยา่ งแท้จริง

47

กรงุ เทพ
BANGKOK

เรือ่ งเล่�บนกำ�แพง

กำาแพงแต่ละแผ่นมีเรื่องราวแตกต่างกัน และเป็น
เอกลักษณ์มากนะ เหมือนกับกาำ แพงของชุมชนวัด
ดวงแข ทบี่ อกเลา่ เรอื่ งราวในอดตี วา่ เมอ่ื อดตี ทผ่ี า่ น
มาชุมชนมีอาชีพการทำาไส้เทียนขายมาก่อน และ
ในชุมชนตรอกสลักหิน ชุมชนข้างเคียงของเรา ก็มี
กำาแพงทีบ่ อกเลา่ เรือ่ งราวในอดีตอยู่เช่นกนั
กำาแพงที่มีการเพ้นท์เกิดขึ้นระหว่างผู้คนในชุมชน
แตล่ ะชุมชนมีความยาวถึง 200 เมตรเลยทเี ดียว

48

บทที่ 3

ชวนเดก็ ทำ�เร่อื งเลน่ ๆ
ให้เป็นเรอื่ งจริงจงั

ของเด็ก

49

ภ�พชุมชน
ในมุมมอง
ของเด็ก

บางทีเรื่องราวของชุมชนก็ถูกบอกเล่าในรูป
แบบของภาพวาด-บนกระดาษท่ีมือเล็ก ๆ
หลายมอื ชว่ ยกนั เตมิ แตง่ จนเตม็ แผน่ เพราะ
เรื่องของชุมชนไม่ใช่แค่เรื่องของผู้ใหญ่หรือ
ใครบางคน ความคิดเห็นของเด็กทุกคนจึง
มีความหมายเสมอ

ชุมชนในฝัน
ภ�พฝันทเี่ ปน็ จริงได้
Mascot
เรอื่ งร�วทถี่ ูกเล่�ผ่�นตวั ก�ร์ตนู

50

ชุมชนในฝัน

ภ�พฝันที่เป็นจริงได้

สวนดอกไม้ข�้ งบ�้ นค่ะ หนูอย�กมีสวนสนุก

อย�กมีสน�มกฬี �ครบั สน�มบ�ส สน�มบอลด้วย

ช่ว ย ก ั น ท ิ � ง ข ย ะ ล ง ถ ั ง อย�กมีสัตว์เลี�ยงน่�รัก

51

ชมุ ชนในฝัน
กบั ก�รมองชมุ ชน
ผ�่ นส�ยต�เด็ก ๆ

ผลงานของเด็ก ความคดิ ของเดก็ อยากให้ชุมชนเปน็ อย่างไร
กจิ กรรมชมุ ชนในฝนั เปน็ กจิ กรรมทใ่ี หเ้ ดก็ ๆ ในชมุ ชนไดว้ าดฝนั ชมุ ชนขน้ึ เปน็
ชมุ ชนในความคดิ ของเดก็ ชมุ ชนทเี่ กดิ ขน้ึ จะเปน็ ชมุ ชนแบบทเี่ ดก็ ตอ้ งการ อยา่ ง
ชุมชนที่มีสวนสนุก มีสนามกีฬาลอยฟ้า ผู้คนไม่สูบบุหรี่ โดยเราจะไม่จาำ กัด
ความคดิ สรา้ งสรรค์ของเด็ก ๆ

52

ชมุ ชนที่ 1

ชมุ ชนในกลมุ่ เดก็ เลก็ กลมุ่ เดก็ เลก็ เปน็ กลมุ่ เดก็ ทว่ี าดฝนั ชมุ ชน
ออกมาได้น่ารักมาก ๆ ครับ ความคิดเด็ก ๆ ก็คือ อยากมี
บ้านลอยฟา้ ของเล่นเยอะ ๆ อยากให้มีสัตว์เลย้ี ง หมา แมว
น่ารักเยอะ ๆ มีสวนดอกไม้ใหญ่ ๆ มีครอบครัวท่ีเต็มเปียม
ไปด้วยความรักความอบอุน่

53

ชมุ ชนท่ี 3

ชุมชนที่ 2 กลมุ่ เดก็ ผชู้ าย วาดฝนั ชมุ ชนทเ่ี นน้ ความสนกุ อยากใหท้ กุ คนสนกุ
ไปด้วยกัน อย่างมีส่ิงอำานวยความสะดวกที่สวยงาม มีพ้ืนท่ีใน
การทาำ กิจกรรมและการแสดงออก เช่น สนามกีฬา อาทิ สนาม
ฟุตบอลรูปหัวใจ สนามบาสลอยฟ้า สนามฮอกก้ี สนามแข่งม้า
สนามมวย โตะ สนกุ พนื้ ทแ่ี ขง่ เกมส์ Rov ลานประลองไกช่ น สระ
วา่ ยนำ้า พนื้ ทเ่ี วทกี ารแสดงการรอ้ งเลน่ เตน้ รำา สวนดอกไมไ้ วพ้ าห
มาแมวไปเดินเล่น มีต้นไม้อมย้ิม อีกทั้ง มีสถานีตาำ รวจอยู่ข้าง
ชุมชนเพื่อคอยดูแลความสงบของคนในชุมชน

ในกลมุ่ เดก็ ผหู้ ญงิ ชมุ ชนในฝนั เปน็ ขมุ ชนทด่ี สี ำาหรบั ผคู้ นมาก 54
ความคดิ เดก็ คอื อยากใหช้ มุ ชนเปน็ พนื้ ทท่ี ปี่ ลอดภยั ไมอ่ ยาก
ใหค้ นในชมุ ชนสบู บหุ รเี่ พราะมนั อนั ตรายตอ่ เดก็ ๆ และทกุ คน
ชว่ ยกันลดโลกรอ้ น เพราะปัจจบุ ันอากาศมันร้อน อากาศไม่
ดีคนปว่ ยง่าย ลดการใช้ถุงพลาสติก ช่วยกนั ทิ้งขยะให้ลงถัง
เพราะสงสารคนเกบ็ ขยะ มีปา้ ยเตอื นหา้ มท้ิงขยะ

MascotMas
cot

เรื่องราวัของชุมชนวััดดวังแข
ทถ่ี กู เลาผานตวั ัการตนู
จากการสร้างสรรคข องเด็ก ๆ ในชมุ ชน

55

s

ออกแบบ เป็นกิจกรรมท่ีให้เด็ก ๆ จับกลุ่มกัน แล้วร่วมกันหาจุดเด่นที่
Mascot มีในชุมชนของเขาแล้ววาดออกมา สร้างสรรค์ออกมาเป็นตัว
การ์ตูน ตัวการ์ตูนท่ีเด็กอยากให้เป็นเหมือนตัวแทนของชุมชน
เป็นสัญลักษณ์ให้กับชุมชน เพ่ือท่ีจะทำาให้คนภายนอกรู้จักกับ
ชมุ ชนได้ โดย Mascot แตล่ ะตัวจะมแี นวคิดทแ่ี ตกตา่ งกันออก
ไป ดว้ ยความคิดสรา้ งสรรคข์ องเดก็ ๆ ทำาให้ Mascot เหล่านี้
นา่ รักและมีความหมาย

56

NO.1Mascot

แนวคิดของ Mascot ตัวน้ี คือ แอปเปิ�ล
นอ้ งบอกวา่ แอปเปล�ิ เปน็ ผลไมท้ ที่ กุ คนรจู้ กั
นยิ มรบั ประทาน เปน็ ทร่ี จู้ กั ของผคู้ นหลาก
หลายสาเหตทุ เ่ี ลอื กวาดผลไมช้ นดิ นเี้ พราะ
อยากให้คนในชุมชนเป็นท่ีรู้จักแก่บุคคล
ภายนอกมากข้ึน ส่วนแขนและขาในตัว
ของแอปเป�ิล เพราะอยากให้คนในชุมชน
ก้าวเดินเติบโตไปดว้ ยกัน และที่มเี งาของ
แอปเปลิ� อยขู่ า้ งลา่ งนนั้ เพราะจะไดส้ ะทอ้ น
สง่ิ ทีเ่ คยเกิดขึ้นภายในชมุ ชน

57

แนวคิดของ Mascot ตัวนี้ คือ กำาเเพง NO.2
สาเหตุท่ีวาดเพราะกำาแพงเป็นสิ่งที่ทาำ ให้
ชุมชนที่เคยมีแต่ความมืดและหม่นหมอง
กลายเป็นชุมชนที่มีสีสันมากข้ึน อีกทั้งยัง
เปรยี บเสมอื นตวั แทนเดก็ ๆ ทเี่ ปน็ สสี นั กบั
ชุมชนแห่งนี้และเป็นจุดเร่ิมต้นให้ชุมชนมี
การพฒั นาตอ่ ไปเรอ่ื ย ๆ

Mascot

58

NO.3

Mascot

แนวคิดของ Mascot ตัวนี้ คือ น้อง
แมวนั่นเอง เด็ก ๆ บอกว่าเพราะใน
ชมุ ชนเอง มแี มวอยเู่ ยอะและนอ้ งแมว
หลาย ๆ ตวั กน็ ่ารกั มาก ๆ ด้วยเดก็ ๆ
ก็ยังชอบเล่นกับแมวและอยากให้
คนขา้ งนอกมาเหน็ แมวในชุมชนบา้ ง

59

NO.4Mascot

แนวคดิ ของ Mascot ตัวน้ี คือ นกึ ถงึ ส่งิ ที่อยู่
ในชุมชน มันมีหลายอย่างมาก น้อง ๆ เลย
อยากรวบท้ังหมดมาไว้ในตัวเดียว ไล่ต้ังแต่
หวั มาเลยแลว้ กนั นะครบั สว่ นหวั ของมาสคอส
ตัวน้ี จะเปน็ เหมอื นบา้ นของเดก็ ๆ มาสคอต
ตวั นเ้ี หมอื นชมุ ชนเขา เดก็ ๆ เลยอยากใหร้ วู้ า่
บา้ นเขามอี ะไรบา้ ง
ในบ้านของเด็ก ๆ นั้น ก็จะมีแมว เพราะว่า
แต่ละบ้านมีแมวที่น่ารักอยู่เยอะ ต่อมาเป็น
สว่ นลำาตวั เเละแขน แขนของมาสคอตตวั น้ี จะ
เปน็ รางรถไฟ เหมอื นการทที่ กุ คนมาหาเดก็ ๆ
ไดจ้ ากรถไฟนน่ั เอง ลำาตวั กเ็ ปน็ หวั ขบวนรถไฟ
และสว่ นขาไดใ้ สเ่ อาสไลดเ์ ดอรเ์ ขา้ ไป เพราะ
ทศ่ี นู ยห์ รอื มลู นธิ มิ สี ไลดเ์ ดอรท์ เ่ี ดก็ เลน่ กนั ทกุ
วนั เด็ก ๆ จึงอยากให้ทกุ คนมาเล่นด้วยกัน

60

บทที่ 4

ลดั เล�ะซอกซอย
แวะเทยี่ วชมชมุ ชน

เทย่ี ว

61

แวะ
ม�เท่ียว
ในชุมชน

เปลยี่ นบรรยากาศจากแสงสไี ฟและความเรง่
รบี ภายในเมอื งใหญ่ มาสมั ผสั กบั วถิ ชี วี ติ ของ
คนในชุมชนเล็ก ๆ ในเมืองอีกมุมท่ีอาจไม่
เคยเหน็ มากอ่ น พรอ้ มเยย่ี มชม Landmark
แต่ละจดุ ทซ่ี ึ่อ่ นตัวอยู่ในชมุ ชน

ไปไง ม�ไง
How to get here
Landmark
ท่เี ทีย่ วภ�ยในชมุ ชน
แวะเท่ยี วใน
บรเิ วณใกล้เคยี ง

62

ไปไง ม�ไง

HOW TO-

ชุมชนวัดดวงแข

แขวังรองเมอื ง เขตปทมุ วันั
กรงุ เทพมหานครฯ

Transit nearby Subway
Bus Train

Directions

63

สายชมุ ชนวดั ดวงแข

แขวังรองเมอื ง เขตปทมุ วันั กรงุ เทพมหานครฯ

Directions

รถเมล์

4 คลองเตย - ทา่ น้ำาภาษีเจรญิ
29 ม.ธรรมศาสตร์ - หัวลำาโพง
34 ม.รัตนโกสินทร์ 200 ปี - หัวลาำ โพง
4O สายใต้ - ตลาดสำาลี
1O9 คลองกุม่ - หวั ลำาโพง
113 มีนบุรี - หวั ลำาโพง

รถไฟไทย

สถานกี รงุ เทพ
250 m

MRT

สายสีน้ำาเงิน
สถานหี ัวลำาโพง ทางออกที่ 3
400 m

64

Land
mark

ชุ ม ช น

O1 วดั ดวงแข O4 สภ�ก�แฟ

O2 มลู นิธิเพอ่ื ก�รพัฒน�เด็ก O5 ร�้ นตัดผม

ศูนย์ดวงแข O6 ร้�นกว� ยเต๋ียว

O3 บ�้ นไม้ 1OO ปี O7 ศลิ ปะบนกำ�แพง

65 (ต�มแนวท�งเดินชุมชน)

O1 วดั ดวงแขเปน็ วดั ราษฎท์ ส่ี รา้ งขนึ้ ในสมยั รชั การที่ 3 เมอื่ ปี
พ.ศ. 2370 เดิมมนี ามวา่ “ วดั แค” แต่ตอ่ มาได้เปล่ียน
วดั ดวงแข เป็นช่ือวัดดวงแขในปี พ.ศ. 2460 เนื่องจากชื่อมีความ
คล้ายกับวัดแห่งอ่ืน ส่วนสถาปัตยกรรมของวัดเกิด
จากการผสมผสาน ระหว่างศิลปะไทยและจีนกวางตุ้ง
พระอุโบสถถูกสร้างข้ึนตามศิลปะแบบพระราชนิยมใน
พระบาทสมเด็จพระน่ังเกล้าเจ้าอยู่หัว สังเกตได้จาก
การใช้กระเบื้องเคลือบสีแบบจีนประดับตรงหน้าบันของ
พระอโุ บสถ และไม่มีชอ่ ฟ้า-ใบระกา

66

มลู นิธิเพือ่ ก�ร

พัฒน�เด็ก

ศูนย์ดวงแข

O2 เดมิ เคยเปน็ เรอื นรบั รองของเจา้ ศกั ดปิ� ระเสรฐิ ณ จาำ ปาศกั ด�ิ แตห่ ลงั
จากทย่ี า้ ยไปฝรง่ั เศส เรอื นรบั รองเลยตกเปน็ ทรพั ยส์ นิ แผน่ ดนิ ภาย
67 ใตก้ ารดแู ลของกรมธนารกั ษ์ จนกระทงั่ ในปี พ.ศ. 2524 มลู นธิ เิ พอื่
การพฒั นาเดก็ ไดต้ ดิ ตอ่ ขอเชา่ พนื้ ทเ่ี พอื่ ใชใ้ นการดำาเนนิ กจิ กรรม
ของมูลนิธิ ปจั จบุ นั บ้านไม้สองชั้นหลงั น้เี ป็นพ้นื ทใี่ ห้เดก็ ในชุมชน
วัดดวงแขได้เข้ามาเล่น โดยเดก็ ๆ เรยี กศนู ย์แห่งนี้วา่ “บ้านพัก”
มีเจา้ หน้าทแ่ี ละอาสาสมคั ร คอยดแู ล จัดกจิ กรรม ให้คาำ ปรกึ ษา
รวมท้ังยังมีการสร้างกฎกติกาการอยู่ร่วมกันภายในบ้านพัก

Lmaanr dk O3

ชุ ม ช น บา้ นไมท้ ถ่ี กู สรา้ งขนึ้ พรอ้ มกบั ชมุ ชนในระแวกน้ี
ลักษณะเป็นบ้านสองช้ัน มีใต้ถุนท่ีโล่งกว้าง
บ้�นไม้ สร้างด้วยไม้ทั้งหลัง สังกะสีหน้าบ้านถูก
1OO ปี ตกแต่งด้วยศิลปะฝีมือเด็ก ๆ สร้างสีสันให้
คนท่ีเดินผ่านไปมา และจนถึงปัจจุบัน บ้าน
กย็ งั คงไดร้ บั การดแู ลรกั ษาใหม้ สี ภาพคงเดมิ

68

Lmaanr dk

ชุ ม ช น

สภ�ก�แฟ ตง้ั อยฝู่ งั ตรงขา้ มรา้ นคา้ บรเิ วณกลางซึ่อย โดย
มแี ครไ่ มต้ งั้ ไวส้ ำาหรบั นงั่ ดมื่ กาแฟ พนื้ ทเ่ี ลก็ ๆ
O4 แห่งน้ีจึงเป็นท้ังท่ีพักผ่อน พบปะ และพูดคุย
ของคนในชมุ ชนยามเช้า โดยมฉี ากหลกั เปน็
69 กำาแพงทีเ่ พน้ ทร์ ูปวิถีชวี ิตของคนในชมุ ชน

O5

ร�้ นตัดผม

รา้ นตดั ผมเลก็ ๆ ทซ่ี ึ่อ่ นตวั อยภู่ าย
ในกลางซึ่อย ลกู คา้ สว่ นมากกเ็ ปน็
คนที่พักอาศัยอยู่ในชุมชน และมี
ค่าบริการท่ีคนใน ชุมชนสามารถ
เขา้ ถึงได้

O6

ร�้ นก�วยเต๋ยี ว

รา้ นทต่ี งั้ อยบู่ รเิ วณทา้ ยซึ่อย โดยใช้
พน้ื ทที่ างเดนิ หนา้ บา้ นในการตง้ั รา้ น
นบั เปน็ การจดั สรรพนื้ ทที่ มี่ อี ยอู่ ยา่ ง
จำากัดในการค้าขายได้อย่างลงตัว

70

Lmaanr dk

ศิลปะบนกำ�แพง

เกดิ จากความรว่ มมอื ของนกั ศกึ ษา เดก็ ๆ และคนภายใน
ชุมชนร่วมกันปรับปรุงทัศนียภาพ เพ่ือสร้างบรรยากาศ
ภายในซึ่อยให้ดีขึ้น โดยเพนต์ต้ังแต่ช่วงต้นซึ่อยไปจนถึง
ท้ายซึ่อย ภาพท่ีเพ้นท์บนกำาแพงช่วยบอกเล่าถึงประวัติ
วิถชี ีวิต อาชีพของคนในชุมชนสมยั ก่อน

71

เร่อื งร�ว
บนก�ำ แพง

สภ�พชุมชนในอดีต

ฝูงปลาที่แหวกว่ายบนกำาแพงสีฟ้า สื่อ
ถงึ สภาพชุมชนทีเ่ คยเป็นคลองมาก่อน

วิถีชีวิตดั�งเดิม

แต่เดิมคนในชุมชนมีอาชีพทำาไส้เทียน
คกู่ บั ชุมชนตรอกสลกั หิน

ก�รทำ�ม�ห�กิน

คนในชุมชนส่วนมากประกอบอาชีพ
คา้ ขาย

ประวัติคว�มเป็นม�

เรอ่ื งราวกอ่ นจะมาเปน็ ชมุ ชนทถี่ กู เขยี น
เลา่ บนกำาแพง
72

ชุมชน

วัดดวงแข

แวะเท่ียว ส�ยอนุรักษ์
ในบริเวณ
ใกล้เคียง O2 พพิ ิธภณั ฑร์ ถไฟ
O3 หวั ลำ�โพง
73 O4 วงเวียนโอเดยี น
O5 ถนนทรงว�ด
O6 ตล�ดนอ้ ย

ในระยะ 2 กิโลเมตร
จ�กชุมชน

ส�ยบุญ

12 วัดไตรมิตร
13 วดั มงั กรกมล�ว�ส
14 ศ�ลเจ้�พอ่ ม้�และเจ�้ พ่อกวนอู

ส�ยเดิน ส�ยกิน

O7 เย�วร�ช 15 กว� ยเตี๋ยวคว่ั ไก่แอน
O8 บรรทัดทอง 16 บะหมี่จับกัง
O9 สำ�เพ็ง 17 ก�วยจ๊ับน��ำ ใสน�ยเล็กอ้วน
1O เสอื ป่� 18 กว� ยจ๊ับน�ยเอก๊
11 อทุ ย�น 1OO ปี จฬุ �ฯ 19 หมีห่ ว�นเจห้ มวย
2O บัวลอยส�มกษัตริย์
21 ลอดชอ่ งสงิ คโปร์

74

O2

ส�ย
อนุรักษ์

ตามรอยประวัติศาสตร์
กลับไปสัมผัสกลิ่นอาย
ของบ้านเมืองในอดีต.

75

O2

พิพธิ ภัณฑร์ ถไฟ

พพิ ธิ ภณั ฑข์ นาดเลก็ ทซ่ี ึ่อ่ นตวั อยภู่ ายในสถานรี ถไฟขนาดใหญ-่
สถานหี วั ลำาโพง ภายใตพ้ น้ื ทที่ จี่ าำ กดั พพิ ธิ ภณั ฑไ์ ดแ้ บง่ ออกเปน็
ห้อง 2 ช้ัน จัดแสดงเครื่องมือเคร่ืองใช้ในกิจการเดินรถไฟและ
โรงแรมรถไฟ ให้ผู้ชมได้เห็นวัตถุจริงท่ีถูกใช้ในสมัยอดีตกาล

เปดิ วันอังคาร-วนั อาทติ ย์
(หยุดวนั จนั ทร์และวนั หยุดนักขัตฤกษ)์

08.00-17.00 น.

76

O3

สถานีรถไฟหัวล�ำโพง ง

แต่เ่ ริ่�มเดิมิ ทีี สถานีกี รุงุ เทพตั้�งอยู่�ริมคลอง ของพระนครเปลี่�ยนรูปู แบบจากรางเป็น็
ผดุงุ กรุงุ เกษม เป็น็ สถานีรี ถไฟสายหลักั ถนน บทบาทของกิิจการรถไฟลดลง
ของประเทศไทยคู่่�กับั สถานีรี ถไฟหัวั ลำ�ำ โพง ส่่งผลให้้มีีการรื้�อสถานีีหััวลำำ�โพงออก
ในเวลาต่่อมาที่�การรถไฟได้้ขยัับขยาย แต่่เนื่�องจากทำำ�เลที่�อยู่�ใกล้้กััน ทำ�ำ ให้้
กิจิ การให้ก้ ว้า้ งไกลมากขึ้�น บริเิ วณสถานีี ใครหลายคนเรียี กสถานีกี รุงุ เทพใหม่ว่ ่า่
กรุุงเทพไม่่สามารถรองรัับผู้�โดยสารได้้ หัวั ลำ�ำ โพง ซึ่ง�่ ในปัจั จุบุ ันั สถานีแี ห่ง่ นี้� เปิดิ
เพียี งพอ จึงึ มีกี ารก่อ่ สร้า้ งสถานีกี รุงุ เทพ ให้บ้ ริกิ ารมากว่า่ 103 ปีแี ล้ว้ ด้ว้ ยรูปู แบบ
หลังั ใหม่ข่ึ้�น โดยย้า้ ยตำำ�แหน่ง่ ที่�ตั้�งมาอยู่� สถาปัตั ยกรรมอิติ าเลียี นเรเนซองค์ท์ี่�โดด
ใกล้ก้ ับั สถานีหี ัวั ลำำ�โพงให้อ้ ยู่่�ห่า่ งเพียี งข้า้ ม เด่น่ สะดุดุ ตาทำำ�ให้ส้ ถานีรี ถไฟไม่เ่ พียี งเป็น็
ถนนเพื่�อเป็น็ การเชื่�อมต่อ่ ระบบรถไฟ 2 จุดุ เริ่�มต้น้ และจุดุ หมายของการเดินิ ทาง
สายเข้า้ ด้ว้ ยกันั เป็น็ สถานีพี ี่่�น้อ้ งที่�ตั้�งอยู่� แต่ย่ ังั เป็น็ จุดุ แวะของคนมากมายที่�เข้า้ มา
คู่่�กัันมาถึงึ 44 ปีี จนกระทั่�งระบบขนส่่ง ชื่�นชมสถาปััตยกรรมและการออกแบบ

77

สายอนุรักษ์

O4 วงเวียี นโอเดีียน 

วงเวียี นขนาดไม่ใ่ หญ่แ่ ต่ต่ ้อ้ งตาต้อ้ งใจด้ว้ ยซุ้�มประตูู
สีีแดงโดดเด่่นด้้วยลัักษณะซุ้ �มประตููที่ �เป็็นศิิลปะจีีน
วงเวียี นโอเดียี นจึงึ เปรียี บได้ก้ ับั ประตูทูี่�เปิดิ ไปสู่�ไชน่า่
ทาวน์์ เป็็นสััญลัักษณ์์ที่�แสดงออกถึึงความสััมพัันธ์์
อันั แน่น่ แฟ้น้ ของไทย-จีนี จากการร่ว่ มมือื ร่ว่ มใจกันั
สร้้างขึ้�นของคนไทยเชื้�อสายจีีน ห้้างร้า้ น หน่่วยงาน
ราชการ ซึ่ง่� ที่�มาของชื่�อโอเดียี นก็ไ็ ด้ร้ ับั มาจากชื่�อโรง
ภาพยนต์ใ์ นสมัยั ก่อ่ นที่�ตั้�งอยู่่�ติดิ กับั วงเวียี น ในภาย
หลังั ที่�ได้ย้ กเลิิกกิจิ การไปแล้ว้ โรงภาพยนตร์ไ์ ด้ถ้ ููก
รื้�อและนำำ�ชื่่�อมาตั้�งให้ก้ ับั วงเวียี นที่่�ถูกู แปรสภาพจาก
วงเวียี นน้ำำ��พุเุ ป็็นซุ้�มประตููแทน

78

ตลาดน้อ้ ย O5

ชุุมชนที่�เกิิดขึ้�นจากการขยายตััวของตลาดใหญ่่-สำ�ำ เพ็็ง ตลาดที่�
แยกตัวั ออกมาตั้�งใหม่จ่ ึงึ หนีไี ม่พ่ ้น้ ชื่�อ “ตลาดน้อ้ ย” ไม่เ่ พียี งเฉพาะ
ชาวจีีนเท่่านั้�นที่�เข้้ามาอยู่�อาศััย หากแต่่พื้�นที่่�ชุุมชนยัังเป็็นผลจาก
การผสมผสานของหลากชาติิพัันธุ์� ภายในชุุมชนจึึงมีีทั้�งศาลเจ้้า
จีีน วััดพุุทธ โบสถ์์คริิสต์์ และถึึงแม้้ชุุมชนจะก่่อตั้�งมาตั้�งแต่่สมััย
กรุุงรััตนโกสิินทร์์ตอนต้้น แต่่ในปััจจุุบัันก็็ยัังคงหลงเหลืือร่่องรอย
อาคารสถาปััตยกรรม และความเป็น็ ชุมุ ชนในอดีตี ให้้ได้เ้ ห็็น รวม
ทั้ �งยัังมีีการสร้้างสรรค์์เรื่ �องราวชุุมชนเก่่าแก่่ผ่่านงานศิิลปะอย่่าง
Street Art ตามตรอกซอกซอยให้้นักั ท่อ่ งเที่�ยวได้แ้ วะมาเยี่�ยมชม

79

O6 ถนนทรงวาด 

เพราะเป็็นถนนสายที่่�รัชั การที่� 5 ทรงเป็็นผู้�วาดแนว
ด้้วยพระองค์์เอง จึึงได้้รัับการตั้�งชื่�อว่่า “ ทรงวาด”
โดยในอดีีต ถนนทรงวาดเป็็นเขตการค้้าที่่�มีีความ
รุ่�งเรืืองอย่่างมาก ด้้วยตำ�ำ แหน่่งที่�ตั้�งที่�เชื่�อมต่่อกัับ
ท่า่ น้ำ�ำ�ราชวงศ์์ ที่�ซึ่ง�่ เป็น็ ศูนู ย์ร์ วมการแลกเปลี่�ยนสินิ ค้า้
กัับนานาประเทศในสมัยั กรุุงรััตนโกสินิ ทร์์ จึึงไม่น่ ่่า
แปลกใจที่ �ตลอดสองข้้างทางของถนนถููกจัับจองไป
ด้ว้ ยร้า้ นค้า้ มากมาย โดยเฉพาะพืชื ผลทางการเกษตร
เป็น็ เหตุใุ ห้ต้ ึกึ เก่า่ บริเิ วณถนนถูกู ประดับั ตกแต่ง่ ด้ว้ ย
ปููนปั้้�นรููปดอกไม้้และผลไม้้ จนคนเรีียกขานกัันว่่า
ตึึกผลไม้้ในที่่�สุุด แม้้ในปััจจุุบัันถนนสายนี้�จะไม่่ได้้
คึกึ คักั เท่า่ สมัยั ก่อ่ น แต่ก่ ็ย็ ังั เป็น็ ย่า่ นการค้า้ ที่่�สำำ�คัญั
ที่่�มีสี ถาปัตั ยกรรมโบราณและ Street Art ให้ไ้ ด้ช้ ม

สาย
อนุรักษ์

80

O7

ส�ย
เดิน

ลัดเลาะตรอกซึ่อกซึ่อย
ท่องไปในย่านการค้า ที่
ใคร ๆ กแ็ วะมาเยย่ี มเยอื น

81

เย�วร�ช ช

ถนนสายท่ีไม่เคยหลับใหล เพราะ วิถีชีวิต สถาปัตยกรรมและอาหาร

เม่ือใดท่ีฟ้าเริ่มมืด ถนนสายนี้จะ ทอ้ งถน่ิ ทาำ ใหแ้ มถ้ นนสายนจี้ ะมอี ายุ

กลับกลายจากถนนเศรษฐกิจเป็น กว่า 200 ปีแล้ว เยาวราชก็ยังคง

ถนนค้าขายของกินที่คึกคักท่ีสุด สว่างไสวไปด้วยแสงไฟ และคับค่ัง

แห่งหน่ึง ในอดีต ถนนสายนี้เคย ไปดว้ ยผูค้ นอยทู่ กุ ค่ำาคนื

เปน็ ทต่ี งั้ ของตกึ ทสี่ งู ทสี่ ดุ ในประเทศ

หา้ งสรรพสนิ คา้ ขนาดใหญ่ หา้ งรา้ น

ทองคำาจาำ นวนมาก รวมไปถงึ โรงหนงั

และภตั ตาคารชนั้ เลศิ จงึ ไมน่ า่ แปลก

ใจทเ่ี ยาวราชจะกลายเปน็ ศนู ยก์ ลาง

ความเจรญิ และศนู ยร์ วมผคู้ นจากทวั่

สารทศิ ทท่ี ง้ั แวะเวยี นมาชมิ รา้ นเดด็

เจ้าดัง ท้ังมาเพ่ือชื่นชมบรรยากาศ

และกลิ่นอายวัฒนธรรมจีนจาก

O7
82

O8

บรรทััดทอง

แต่่เริ่�มเดิิมทีี ถนนสายนี้�ได้้รัับพระราชทานนามว่่า ประทััดทอง อััน
เป็็นชื่�อของลายครามจีีน เนื่�องจากในสมััยรััชกาลที่� 5 เป็็นยุุคสมััยที่�
เครื่�องลายครามจีีนได้้รัับความนิิยมอย่่างมาก ก่่อนภายหลัังชื่�อถนน
จะถููกเรีียกเพี้�ยนเป็็น ‘บรรทััดทอง’ ในที่่�สุุด ปััจจุุบัันถนนบรรทััดทอง
เป็็นแหล่่งขึ้ �นชื่ �อเรื่ �องอุุปกรณ์์การกีีฬาและร้้านอาหารรสเด็็ดมากมาย
ที่�สายกิินจะต้อ้ งไม่พ่ ลาด

1O

83

O9

สำ�ำ เพ็็ง

ย่่านการค้้าแห่่งแรกของกรุุงรััตนโกสิินทร์์ ที่�
ครั้ �งหนึ่ �งเคยรุ่ �งเรืืองและยิ่ �งใหญ่่ถึึงขั้ �นได้้รัับการ
ขนานนามว่า่ “ เมืืองการค้้า” เนื่�องจากจำ�ำ นวน
ร้า้ นค้า้ ที่�ตั้�งเรียี งรายบน 2 ฟากถนนที่�ยาวกว่า่ 3
กิโิ ลเมตร แม้ใ้ นเวลาต่อ่ มาย่า่ นการค้า้ สำ�ำ เพ็ง็ จะ
ถูกู บีบี ให้ล้ ดเหลือื เพียี งแนวถนนที่�รู้�จักกันั ในชื่�อ
ซอยวาณิิช 1 เนื่�องจากมีกี ารตัดั ถนนสายอื่�น ๆ
รอบข้า้ งอย่า่ งถนนทรงวาด ถนนราชวงศ์์ แต่ก่ ็ไ็ ม่่
ได้ท้ ำำ�ให้ค้ วามนิยิ มลดลงตามขนาดพื้�นที่� ในทุกุ
วันั นี้้�สำำ�เพ็ง็ ยังั คงเป็น็ ย่า่ นการค้า้ ที่�ผู้�คนหลั่�งไหล
เข้า้ มามากที่่�สุดุ แห่ง่ หนึ่�ง ด้ว้ ยความหลากหลาย
ของประเภทสินิ ค้้าและราคาที่่�ย่อ่ มเยา

เสือื ป่่า สาย
เดิน
เมื่�อพูดู ถึงึ แหล่ง่ สินิ ค้า้ ไอทีแี ละอุปุ กรณ์เ์ กี่�ยวกับั โทรศัพั ท์์
แล้ว้ เชื่�อว่า่ ใครหลายคนคงนึกึ ถึงึ ชื่�อ “ถนนเสือื ป่า่ ” เพราะ 84
นอกจากจะมีรี ้า้ นค้า้ และสินิ ค้า้ มากมายทั้�งขายปลีกี และ
ส่่ง สถานที่�แห่่งนี้้�ยัังขึ้�นชื่�อเรื่�องราคาที่่�ถููกกว่่าท้้องตลาด
ทั่�วไป โดยเฉพาะกับั สภาพสังั คมยุคุ ปัจั จุบุ ันั ที่�เทคโนโลยีี
ไม่อ่ าจขาดไปจากชีวี ิติ ได้้ ถนนเสือื ป่า่ ก็ย็ิ่�งกลายเป็น็ หนึ่�ง
ในย่่านการค้้าที่่�คึกึ คักั ที่่�สุดุ แห่ง่ หนึ่�ง

ส�ย 11
เดิน

อุทย�น 100 ปี จฬุ �ฯ

พ้ืนท่ีสีเขยี วขนาดใหญ่ใจกลางเมอื งกรงุ ท่ีนอกจากจะเปน็
ทพ่ี กั ผอ่ นหยอ่ นใจใหผ้ มู้ าเยยี่ มชมแลว้ อทุ ยานแหง่ นยี้ งั เปดิ
เปน็ พนื้ ทสี่ าำ หรบั จดั กจิ กรรม อเี วนตต์ า่ ง ๆ อกี ดว้ ย นอกจากนี้
อทุ ยาน 100 ปยี งั ถกู ออกแบบใหเ้ ปน็ สวนสาธารณะตน้ แบบ
ของการแกป้ ญั หาภาวะโลกรอ้ นและนาำ้ ทว่ ม ดว้ ยการจดั สรร
ใหม้ ที งั้ พนื้ ทร่ี องรบั และกกั เกบ็ น้าำ พรอ้ มทง้ั ระบบนเิ วศทเ่ี ออ้ื
ใหเ้ กดิ การหมนุ เวยี นน้ำาอยภู่ ายในพน้ื ที่ เพราะตงั้ ใจใหส้ วน
อยคู่ ่กู บั เมอื งไปอีก 100 ปีขา้ งหน้า สงิ่ ทจ่ี ะทง้ิ ไว้ใหส้ ำาหรับ
คนรนุ่ หลงั จงึ ตอ้ งมากไปกวา่ สวนทเี่ ปน็ เพยี งพนื้ ทปี่ ลกู ตน้ ไม้

85

12

ส�ย
บุญ

ไหวพ้ ระ ทาำ บญุ ขอพรให้
ไดส้ มหวงั ดงั ใจ ณ สถานท่ี
ศกั ดส�ิ ทิ ธท�ิ ผ่ี คู้ นเคารพบชู า

86

12

วัดั ไตรมิิตร 

เดิมิ ชื่�อวัดั สามจีนี เพราะมีคี วามเชื่�อว่า่ ชาวจีนี สามคนร่ว่ ม
กันั ก่อ่ สร้า้ งวัดั ขึ้�นมา วัดั ไตรมิติ รเป็น็ วัดั ที่่�มีคี วามโดดเด่น่
ด้ว้ ยพุทุ ธสถาปัตั ยกรรมอันั เป็น็ เอกลักั ษณ์อ์ ย่า่ งพระมหา
มณฑป นอกจากผู้�คนมากมายจะหลั่�งไหลไปกราบไหว้ข้ อ
พรพระพุทุ ธมหาสุวุ รรณปฏิมิ ากร หรือื หลวงพ่อ่ ทองคำำ� ซึ่ง่�
ได้้รัับการบันั ทึกึ จาก Guinness Book ให้้เป็็นพระพุุทธ
รูปู ทองคำ�ำ บริิสุทุ ธิ์ข� นาดใหญ่่ที่่�สุดุ ในโลกแล้ว้ ภายในพระ
มหามณฆปยังั มีหี ้อ้ งจัดั แสดงภาพประวัตั ิศิ าสตร์เ์ ยาวราช
ที่่�นำำ�เสนอพััฒนาการของชุุมชนจีีนผ่่านแต่่ละยุุคสมััย

87

สาย
13 บุญ

วัดั มัังกรกมลาวาส

บางคนเรียี กว่า่ วัดั มังั กร มีลี ักั ษณะสถาปัตั ยกรรมเป็น็ แบบทาง
จีีนตอนใต้้ของสกุุลช่่างแต้้จิ๋�ว การสร้้างใช้้ไม้้และอิิฐ โดยวาง
แปลนตามแบบวัดั หลวง คืือ มีีวิิหารท้้าวจตุุโลกบาลเป็็นวิิหาร
แรก ตรงกลางเป็็นพระอุุโบสถ ข้้างหลัังพระอุุโบสถเป็็นวิิหาร
เทพเจ้า้ เทพเจ้า้ ในวัดั มีทีั้�งหมด 58 องค์ ์ และที่่�นิยิ มไหว้ข้ อพร
มากคือื เทพเจ้า้ แห่ง่ โชคลาภ ไฉ่ซ่ิ้�งเอี๊๊ย� ะ นักั แสวงบุญุ มักั มาขอ
พรเพื่�อสิิริิมงคล สะเดาะเคราะห์์สำ�ำ หรัับผู้�ที่�เกิิดปีชี งในแต่่ละปีี

88

ส�ย
บุญ

ศ�ลเจ้�พ่อม้�และเจ้�พ่อกวนอู

เปน็ ศาลเจา้ เกา่ แกท่ อ่ี ยคู่ ชู่ มุ ชนอศิ รานภุ าพมายาวนาน ถกู
จดั สร้างตง้ั แต่ พ.ศ. 2460 - 2488 โดย พล.ต.ต.พระยา
คทาธรบดีสีหราชบาลเมือง ซึ่ึ่งถือกำาเนิดในตระกูลเบ
หรือหม่า ที่แปลว่าม้า นอกจากศาลเจ้าแห่งน้ีจะเป็นท่ี
ประดิษฐานของเทพเจ้ากวนอู เทพเจ้าแห่งความซึ่่ือสัตย์
แลว้ ยงั ประดษิ ฐานเทพเจา้ มา้ ซึ่งึ่ เชอื่ กนั วา่ เปน็ มา้ เสก็ เทา
ม้าโลหิตประจาำ กายของเทพกวนอู คนส่วนใหญ่มาไหว้
เทพเจา้ กวนอมู กั จะขอพรเรอ่ื งหนา้ ทก่ี ารงาน เชอื่ วา่ จะได้
เปน็ เจา้ คนนายคน สว่ นคนทม่ี าสกั การะเทพเจา้ มา้ จะขอ
พรในสงิ่ ทตี่ นปรารถนาโดยคนทมี่ ลี กู เลก็ จะมาไหวใ้ หล้ กู

14 เป็นคนว่านอนสอนงา่ ย เพราะเชอ่ื วา่ เทพเจ้าม้าสามารถ
ปราบพยศของเดก็ ได้ โดยตอ้ งไหวด้ ว้ ยผกั บงุ้ หรอื ผกั กาด

89

15

ส�ย
กิน

ตระเวนชิมร้านเด็ดเจ้าดัง
ทรี่ สชาตลิ อ่ื เลอ่ื งขนาดใคร
ผ่านมาก็ต้องแวะลิ้มลอง

90

15 สขอ�งยคก�นิ ว

บะหม่จี ับกัง

รา้ นตงั้ อยใู่ นซึ่อยเลก็ ๆ ลกู คา้ มที ง้ั คนไทย
และตา่ งชาติ เปน็ รา้ นทโ่ี ดดเดน่ เรอ่ื งปรมิ าณ
ของบะหมเ่ี หลอื งทเ่ี ยอะมาก หมชู นิ้ ใหญน่ มุ่
อรอ่ ย นาำ้ ซึ่ปุ กลมกลอ่ ม รวมทง้ั ราคายงั ถกู

ก�วยเต๋ียวคว่ั ไกแ่ อน เปดิ ทกุ วนั
8.00 - 16.00 น.
มเี มนใู หเ้ ลอื กหลากหลายเมนแู นะนาำ คอื
กว ยเตย�ี วควั่ ไก่ เสน้ หอมอรอ่ ยเนอื้ ไกเ่ ขม้ 16
ข้น นา้ำ ซึ่ปุ เปน็ ซึ่ปุ มะนาวดอง

เปดิ ทกุ วัน
16.00 - 24.00 น.

91

17 กว� ยจ๊ับน�ยเอก๊

กว� ยจบั๊ น�ำ� ใสน�ยเลก็ อว้ น ร้านดังเยาวราชที่มีคนต่อคิวยาวตลอด
เวลา นา้ำ ซึุ่ปกลมกล่อมไม่เผ็ดพริกไทย
นำ้าซึุ่ปหอมพริกไทยเข้มข้นเส้นนุ่มเหนียว มาก มใี หเ้ ลอื กหลายขนาดราคาไมแ่ พง
เมนูแนะนาำ กวยจั�บหมูกรอบ เน้ือหมูกรอบ เมนูแนะนำาคือ กว ยจั�บนำา้ ใส
แน่นเต็มคำา คนเยอะต้องเผื่อเวลารอ
ประมาณ 30 นาที

เปดิ วนั องั คาร-เสาร์ วันอาทิตย์
8.00 - 23.59 น. 8.00 - 00.30 น.

เปดิ ทกุ วัน
9.00 - 23.59 น.

92

19

หมี่่�หวานเจ๊๊หมวย  บัวั ลอยสามกษัตั ริิย์์ 

ขนมสตู รโบราณหาทานยาก ทร่ี า้ นเปดิ ขายมานานกว่า่ 40 ปีี ลูกู ค้า้ เต็ม็ ร้า้ นและ
มานานกวา่ 20 ปีแลว้ เต้าทึงร้านนไี้ ม่ หมดเร็็วตลอด ตััวบััวลอยมีีสููตรเฉพาะที่�
ธรรมดาเพราะมีการใส่เส้นบะหม่ีลงไป ทำ�ำ ให้น้ ้ำำ��ไม่ห่ วานมากจนเกินิ ไปและที่่�สำ�ำ คัญั
ผสมรวมกับเครื่องอ่ืน ๆ รสชาติจึงท้ัง ราคาถูกู มากเพียี ง 15 - 30 บาทเท่่านั้�น
แปลกใหมแ่ ละอรอ่ ย ราคาเรม่ิ ตน้ 30 บาท
เปิดิ ทุุกวััน
เปดิ ทุกวัน 17.30 - 21.00 น
10.00 - 20.00 น.
2O
93

สายกิน

ของหวาน

ลอดช่อ่ งสิงิ คโปร์์ 21

ร้า้ นลอดช่อ่ งสิงิ คโปร์ท์ี่�เปิดิ มานานกว่า่ 60
ปีแี ล้ว้ จากรุ่�นสู่�รุ่�น ตัวั เส้น้ ลอดช่อ่ งสีเี ขียี ว
ใสหนึึบและน้ำำ��ลอดช่่องหอมหวานทาน
ด้ว้ ยกันั อร่อ่ ยลงตัวั ราคาแก้ว้ ละ 25 บาท

หยุุดทุกุ วัันพฤหััสบดีี
10.30 - 22.00 น.

94

มูลนิธิเพอ่ื
ก�รพัฒน�เด็ก
(ศนู ย์ดวงแข)

จดั ทํา : นักศกึ ษาชั้นปีท่ี 2 คณะวิทยาการเรยี นรแู้ ละศึกษาศาสตร์
มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

Website : www.daungkaecommunity.com
https://www.iamchild.org

Facebook : https://www.facebook.com/iamchildpage