การพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนวิชานาฏศิลป์ไทยผ่านสื่อ E – Book เรื่อง รำวงมาตรฐานของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3/1 โรงเรียนมัธยมวัดธาตุทอง

บัณฑิตนิพนธ์

การพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนวิ
ชานาฏศิลป์ไทยผ่านสื่อ E – Book

เรื่อง รำวงมาตรฐานของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3/1
โรงเรียนมัธยมวัดธาตุทอง

บัณฑิตนิพนธ์




การพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนวิชานาฏศิลป์ไทยผ่านสื่อ E – Book
เรื่อง รำวงมาตรฐานของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3/1
โรงเรียนมัธยมวัดธาตุทอง





ณัฏฐิญาภรณ์ นาเรือง



บัณฑิตนิพนธ์นี้เป็นส่วนหนึ่งของการฝึกประสบการณ์วิชาชีพครูหลักสูตรครุศาสตรบัณฑิต
สาขาวิชานาฏยศิลป์ศึกษา คณะมนุษย์ศาสตร์และสังคมศาสตร์
มหาวิทยาลัยราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยาปีการศึกษา 2565
ลิขสิทธิ์เป็นของมหาวิทยาลัยราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยา

ก



กิตติกรรมประกาศ




บัณฑิตนิพนธ์ฉบับนี้สำเร็จอย่างสมบูรณ์ได้ด้วยความอนุเคราะห์และให้ความช่วยเหลือเป็นอย่างดี
ยิ่งจากผู้ช่วยศาสตราจารย์แฝงกมล เพชรเกลี้ยง เป้นผู้ช่วยคณบดีคณะครุสาสตร์ที่ได้ความอนุเคราะห์
ให้คำแนะนำปรึกษา และข้อมูลต่างๆขอกราบขอบพระคุณเป็นอย่างสูงไว้ ณ โอกาสนี้

บัณฑิตนิพนธ์ฉบับนี้สำเร็จลุล่วงไปได้ด้วยดีด้วยความกรุณาอย่างยิ่งจากอาจารย์สันติภาพ สี
เผือกซึ่งเป็นอาจารย์ที่ปรึกษาผลงานด้านบัณฑิตนิพนธ์ที่ได้สละเวลามาให้ความรู้ ข้อคิดเห็น คำปรึกษา
และตลอดจนคำแนะนำต่าง ๆที่เป็นประโยชน์ต่อการศึกษาเพื่อความเอาใจใส่ และคอยให้กำลังใจแก่ผู้
วิจัยตลอดมาจนทำให้บัณฑิตนิพนธ์ฉบับนี้สมบูรณ์ทั้งนี้ผู้จัดทำขอขอบคุณเป็นอย่างสูงไว้ ณ โอกาสนี้


ขอขอบพระคุณ คณาจารย์ในสาขาวิชานาฏศิลป์ศึกษา และครุศาตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏ

บ้านสมเด็จเจ้าพระยาทุกท่านที่ให้ทั้งความรู้ คำแนะนำที่ทำให้สามารถนำไปปรับใช้ให้เกิดประโยชน์ต่อผู้
เรียน และวิชาชีพความเป็นครู

ขอขอบพระคุณ คุณครูคนัช ทองสุขโข ครูพี่เลี้ยง และขอบขอบพระคุณ คุณครูในกลุ่มสาระ
การเรียนรู้ศิลปะ ณ โรงเรียนมัธยมวัดธาตุทองที่ได้ให้คำปรึกษา และให้ความกรุณาตลอดจนการให้คำ
แนะนำข้อมูลต่าง ๆ และการจัดการเรียนรู้เป็นอย่างดีในการทดสอบ การเก็บรวบรวมข้อมูลด้วยความ
เด็กใจในชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3/1 ขอขอบคุณเป็นอย่างสูงไว้ ณ โอกาสนี้

สุดท้านี้ความดี และคุณค่าของบัณฑิตนิพนธ์ฉบับนี้อันพึงจะก่อให้เกิดประโยชน์ได้บ้างก็น้อยต่อ
ส่วนรวม ผู้จัดทำจึงขอขอบพระคุณ บิดา มารดาของผู้จัดทำที่ให้ความช่วยเหลือ และเป็นกำลังใจให้ผู้
จัดทำเสมอมา และขอขอบพระคุณคนที่มีส่วนร่วมกับบัณฑิตนิพนธ์ชิ้นนี้ที่ช่วยเหลือให้บัณฑิตนิพนธ์
ฉบับนี้สำเร็จลุล่วงไปได้ด้วยดี

ข

สารบัญ ก
ข
กิตติกรรมประกาศ
1
2
สารบัญ 3-4
5-6
ประวัติความเป็นมาของรำวงมาตรฐาน 7-8
9
ผู้ประดิษฐ์ท่ารำ 10 - 13
ผู้ประพันธ์คำร้อง 14 - 26

ผู้ประพันธ์ทำนอง 27
28

เครื่องวงดนตรีที่ใข้ในการแสดง
29 - 41
ลักษณะ และรูปแบบการแสดง 42
การแต่งกาย 43
ท่ารำและเนื้อเพลงรำวงมาตรฐาน

คิวอาร์โค้ดการแสดงรำวงมาตรฐานทั้งหมด 10
เพลง

โอกาสที่ใช้ในการแสดงของรำวงมาตรฐาน

สื่อการเรียนการสอนในรูปแบบหนังสือ
อิเล็กทรอนิกส์ (E-Book)
บรรณานุกรรม

ประวัติผู้จัดทำ

1

ประวัติความเป็นมาของรำ
วงมาตรฐาน

รำวงมาตรฐานเป็นการแสดงที่วิวัฒนาการมาจากรำโทนซึ่ง
มีผู้รำทั้งชาย และหญิงจะรำเป็นวงกลมรอบครกตำข้าวที่วางคว่ำ
ไว้โดยมีโทนเป็นเครื่องประกอบจังหวะลักษณะการรำและร้องเป็น
ไปตามความถนัดไม่มีแบบแผนกำหนดไว้มุ่งเนันที่ความสนุกสนาน


รื่นเริงเป็นสำคัญด้วยเหตุที่การรำชนิดนี้มีโทนเป็นเครื่องคนตรี

ประกอบจังหวะจึงเรียกการแสดงชุดนี้ว่า "รำโทน"

เมื่อปี พ.ศ.2487 สมัยจอมพลป. พิบูลสงครามเป็นายก
รัฐมนตรีรัฐบาลตระหนักถึงการละเล่น รื่นเริงประจำชาติ และเห็น
ว่าดนตรีไทยนิยมเล่นรำโทนกันอย่างแพร่หลายจึงได้มอบหมายให้
กรมศิลปากรปรับปรุงรำโทนขึ้นมาใหม่ให้เป็นมาตรฐาน เมื่อ
ปรับปรุงแบบแผนการเล่นรำโทนแล้วจึงมีการเปลี่ยนชื่อรำโทนเป็น
"รำวงมาตรฐาน"

ผู้ประดิษฐ์ท่ารำ 2

ครูลมุล ยมะคุปต์

หม่อมครูต่วน ภัทรนาวิก
ครูมัลลี คงประภัศร์

ผู้ประพันธ์คำร้อง 3

งามแสงเดือน กรมศิลปากร
ชาวไทย
รำมาซิมารำ
คืนเดือนหงาย

ผู้ประพันธ์คำร้อง 4

ดวงจันทร์วันเพ็ย

ดอกไม้ของชาติ
ท่านผู้หญิงละเอียด พิบูลย์สงคราม

หญิงไทยใจงาม

ดวงจันทร์ขวัยฟ้า บูชานักรบ

ยอดชายใจหาญ

5

ผู้ประพันธ์ทำนอง

ครูมนตรี ปราโมท
แต่งทำนองไว้ 6 เพลง คือ เพลงงามแสง

เดือน เพลงชาวไทย เพลงรำมาซิมารำ เพลลงคืนเดือน
หงาย เพลงดวงจันทร์วันเพ็ญ เพลงดอกไม้ของชาติ

6

ผู้ประพันธ์ทำนอง

ครูเอื้อ สุนทรสนาน
หัวหน้าวงดนตรีสุนทราภรณ์ได้แต่งทำนอง

ไว้ 4 เพลง คือ เพลงหยิงไทยใจงาม เพลงดวงจันทร์
ขวัญฟ้า เพลงยอดชายใจหาญ เพลงบูชานักรบ

7

เครื่องวงดนตรีที่ใช้
ในการแสดง

วงปี่ พาทย์ไม้นวม

8

เครื่องวงดนตรีที่ใช้ใน
การแสดง

วงดนตรีสากล

9

ลักษณะและรูปแบบ
การแสดง

รำเป็นคู่ ชาย - หญิง

เดินเป็นวงกลมทวน
เข็มนาฬิกา
ทำความเคารพกันโดยการไหว้ก่อน
และหลังทำการแสดงเสร็จ
มีการกำหนดท่ารำประจำเพลง

10

การแต่งกาย
แบบที่ 1 แบบชาวบ้าน

ชาย : สวมเสื้อคอกลม นุ่งโจงกระเบน
ผ้าขาวม้าคาดเอว

หญิง : ห่มสไบ นุ่งโจงกระเบน

11

การแต่งกาย
แบบที่ 2 แบบไทยราช

นิยม

ชาย : สวมเสื้อราชประแตน นุ่งโจง
กระเบน สวมถุงน่องรองเท้า

หญิง : สวมเสื้อลูกไม้ นุ่งโจงกระเบน
มีผ้าสไบ สวมถุงน่องรองเท้า

12

การแต่งกาย
แบบที่ 3 แบบสากลนิยม

ชาย : ใส่สูท ผูกเนคไท นุ่งกางเกงส
แล็ค สวมรองเท้า

หญิง : สวมเสื้อแขนกระบอก นุ่ง
ผ้าถุงป้ายข้าง สวมรองเท้า

13

การแต่งกาย
แบบที่ 4 แบบราตรีสโมสร

ชาย : สวมเสื้อคอพระราชทาน นุ่งกาง
เกงสแล็คและมีผ้าคาดเอว สวมรองเท้า

หญิง : ห่มสไบ นุ่งผ้าจับจีบหน้านาง
เกล้าผมมวยสูง และสวมรองเท้า

ท่ารำและเนื้อเพลงรำวง 14
มาตรฐาน

ใช้ท่าสอดสร้อยมาลา

เพลงงามแสงเดือน



งามแสดงเดือนมาเยือนส่องหล้า
งามใบหน้าเมื่ออยู่วงรำ (ซ้ำ)

เราเล่นเพื่อสนุก เปลื้องทุกข์วายระกำ
ขอให้เล่นฟ้อนรำ เพื่อสามัคคีเอย

ท่ารำและเนื้อเพลงรำวง 15
มาตรฐาน

เพลงชาวไทย ใช้ท่าชักแป้งผัดหน้า




ชาวไทยเจ้าเอ๋ย ขออย่าละเลยในการทำหน้าที่

การที่เราได้เล่นสนุก เปลื้องทุกข์สบายอย่าง

เพราะชาติเราได้เสรี มีเอกราชสมบูรณ์

เราจึงควรช่วยชูชาติ ให้เก่งกาจเจิดจำรูญ

เพื่อความสุขเพิ่มพูน ของชาวไทยเรา เอย

ท่ารำและเนื้อเพลงรำวง 16
มาตรฐาน

เพลงรำซิมารำ ใช้ท่ารำส่าย




รำซิมารำ เริงระบำกันให้สนุก

ยามงานเราทำงานจริงๆ ไม่ละไม่ทิ้งจะเกิดเข็ญขลุก

ถึงยามว่างเราจึงรำเล่น ตามเชิงเช่นเพื่อให้สร่างทุกข์

ตามยิ่งยงอย่างตามยุค เล่นสนุกอย่างวัฒนธรรม

เล่นอะไรให้มีระเบียบ ให้งามให้เรียบจึงจะคมขำ

มาซิมาเจ้าเอ๋ยมาฟ้อนรำ มาเล่นระบำของไทยเราเอย

ท่ารำและเนื้อเพลงรำวง 17
มาตรฐาน

ใช้ท่าสอดสร้อยมาลาแปลง

เพลงคืนเดือนหงาย




ยามกลางคืนเดือนหงาย เย็นพระพายโบกพริ้วปลิวมา

เย็นอะไรก็ไม่เย็นจิต เท่าเย็นผูกมิตรไม่เบื่อระอา

เย็นร่มธงไทยปกไปทั่วหล้า เย็นยิ่งน้ำฟ้ามาประพรมเอย

ท่ารำและเนื้อเพลงรำวง 18
มาตรฐาน

เพลงดวงจันทร์วันเพ็ญ ใช้ท่าแขกเต้าเข้ารัง




ดวงจันทร์วันเพ็ญ ลอยเด่นอยู่ในนภา

ทรงกลดสดสี รัศมีทอแสงงามตา

แสงจันทร์อร่าม ฉายงามส่องฟ้า

ไม่งามเท่าหน้า นวลน้องยองใย

งามเอยแสนงาม งามจริงยอดหญิงชาติไทย

งามวงพักตร์ดวงจันทรา จริตกิริยานิ่มนวลละไม

19

ท่ารำและเนื้อเพลงรำวง
มาตรฐาน

ใช้ท่าผาลาเพียงไหล่

เพลงดวงจันทร์วันเพ็ญ (ต่อจากหน้าที่ 18)




วาจากังวาน อ่อนหวานจับใจ

รูปทรงสมส่วนยั่วยวนหทัย สมเป็นดอกไม้ขวัญใจชาติเอย

ท่ารำและเนื้อเพลงรำวง 20
มาตรฐาน

ใช้ท่ารำยั่ว

เพลงดอกไม้ของชาติ




ขวัญใจดอกไม้ของชาติ งามวิลาสนวยนาดร่ายรำ

เอวองค์อ่อนงาม ตามแบบนาฏศิลป์

ชี้ชาติไทยเนาว์ถิ่น เจริญวัฒนธรรม

งามทุกสิ่งสามารถ สร้างชาติช่วยชาย

ดำเนินตามนโยบาย สู้ทนเหนื่อยยากตรากตรำ

ท่ารำและเนื้อเพลงรำวง 21
มาตรฐาน

ใช้ท่าพรหมสี่หน้า

เพลงหญิงไทยใจงาม




เดือนพราว ดาวแวววาวระยับ

แสงดาวประดับ ส่องให้เดือนงามเด่น

ดวงหน้า โสภาเพียงเดือนงามเด่น

คุณความดีที่เห็น เสริมให้เด่นเลิศงาม

ขวัญใจ หญิงไทยส่งศรีชาติ

22

ท่ารำและเนื้อเพลงรำวง
มาตรฐาน

ใช้ท่ายูงฟ้อนหาง

เพลงหญิงไทยใจงาม (ต่อจากท่าที่ 21)




รูปงามวิลาส ใจกล้ากาจเรืองนาม

เกียรติยศ ก้องปรากกฎทั่วคาม

หญิงไทยใจงาม ยิงเดือนดาวพราวแพรว

23

ท่ารำและเนื้อเพลงรำวง
มาตรฐาน

ใช้ท่าช้างประสานงา / ใช้ท่าจันทร์ทรงกลดแปลง

เพลงดวงจันทร์ขวัญฟ้า




ดวงจันทร์ขวัยฟ้า ชื่นชีวาขวัญพี่

จันทร์ประจำราตรี แต่ขวัญพี่ประจำใจ

ที่เทิดทูนคือชาติ เอกราชอธิปไตย

ถนอมแนบสนิทใน คือขวัญใจพี่เอย

24

ท่ารำและเนื้อเพลงรำวง
มาตรฐาน

หญิง : ใช้ท่าชะนีร่ายไม้ / ชาย : ใช้ท่าจ่อเพลิงกาฬ

เพลงยอดชายใจหาญ




โอ้ยอดชายใจหาญ ขอสมานไมตรี

น้องขอร่วมชีวี กอบกรณีย์กิจชาติ

แม้สุดยากลำเค็ญ ไม่ขอเว้นเดินตาม

น้องจักสู้พยายาม ทำตามความสามารถ

25

ท่ารำและเนื้อเพลงรำวง
มาตรฐาน

หญิง : ใช้ท่าขัดจางนาง / ชาย : ใช้ท่าจันทร์ทรงกลดต่ำ

เพลงบูชานักรบ




น้องรักรักบูชาพี่ ที่มั่นคงที่มั่นคงกล้าหาญ

เป็นนักสู้เชี่ยวชาญ สมศักดิ์ชาตินักรบ

น้องรักรักบูชาพี่ ที่มานะที่มานะอดทน

หนักแสนหนักพี่ผจญ เกียรติพี่ขจรจบ

น้องรักรักบูชาพี่ ที่ขยันที่ขยันกิจการ

26

ท่ารำและเนื้อเพลงรำวง
มาตรฐาน

หญิง : ใช้ท่าล่อแก้ว / ชาย : ใช้ท่าขอแก้ว

เพลงบูชานักรบ (ต่อจากท่าที่ 25)




บากบั่นสร้างหลักฐาน ทำทุกด้านทำทุกด้าน คร้นครบ

น้องรักรักบูชาพี่ ที่รักชาติที่รักชาติยิ่งชีวิต

เลือดเนื้อพี่พลีอุทิศ ชาติยงอยู่ ชาติยงอยู่ คู่พิภพ

27

คิวอาร์ โค้ดการแสดงรำวง
มาตรฐานทั้งหมด 10 เพลง

ที่มา : โดย อ.ชวลิต สุนทรานนท์ ผู้เชี่ยวชาญเฉพาะ
ด้าน วิชาการละครและดนตรี (โขนละครและดนตรี)

Phumipat Chaiyara

28

โอกาสที่ใช้ในการแสดงของ
รำวงมาตรฐาน

โอกาสที่ใช้แสดงเพลงรำวงจะว่าใช้ในงานเทศกาลต่างๆ
ที่ให้ความรื่นรมย์ได้ทุกงานเพื่อสร้างความสนุกสนานสำหรับผู้
เข้าร่วมกิจกรรม และเป็นการเผยแพร่ศิลปวัฒนธรรมไทย

29

สื่อการเรียนการสอนในรูปแบบ
หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ (E-Book)

หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ไว้ว่าหนังสืvอิเล็กทรอนิกส์ (electronic
publishing) เป็นหนังสือที่จัดทำด้วยระบบคอมพิวเตอร์โดยไม่ต้อง
พิมพ์ เนื้อหาสาระของหนังสือบนกระดาษ หรือจัดพิมพ์เป็นรูปเล่มหนังสือ
อิเล็กทรอนิกส์สามารถเปิดอ่านได้ จากจอภาพของคอมพิวเตอร์เหมือน
กับเปิดอ่านจากหนังสือโดยตรงแต่หนังสือิเล็กทรอนิกส์มีความสามารถ
มากมาย เช่น ข้อความภายในหนังสือสามารถเชื่อมโยงกับข้อความ
ภายในหนังสือเล่ม อื่นได้ด้วยเพียงแค่ผู้อ่านกดเมาส์ในตำแหน่งที่สนใจ
แล้วโปรแกรม Browsers จะทำหน้าที่ดึงข้อมูลที่เกี่ยวโยงมาแสดงให้
อ่านหนังสือต่อได้ทันที

30

สื่อการเรียนการสอนในรูปแบบ
หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ (E-Book)

หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ว่า เป็นคำสั่ง ที่ใช้สำหรับผลิตภัณฑ์ที่เป็น
สิ่งพิมพ์ด้านอิเล็กทรอนิกส์และมัลติมีเดีย โดยเฉพาะอย่างยิ่ง
ผลิตภัณฑ์ ที่เป็นแผ่นจานข้อมูลเสียง (Optical Disc) เช่น ซีดีรอม
และซีดีไอ ซอฟต์แวร์ (ในรูปของดิสก์ขนาด 8 เซนติเมตร) เป็นคำที่ใช้
อธิบายตัวอักษรที่มีลักษณะคล้ายคลึงกับหนังสืออยู่ในรูปแบบดิจิตอล
โดยแสดงให้เห็นภาพบนจอคอมพิวเตอร์และเป็นหนังสือถูกนำมาจัด
พิมพ์ในรูปแบบดิจิตอลไม่บังคับ การพิมพ์และการเข้าเล่มแผ่นซีดีรอม
สามารถจัดเก็บข้อมูลได้จำนวนมากในรูปแบบของ ตัวอักษร ทั้ง
ลักษณะภาพดิจิตอล ภาพอนิเมชั่น วีดีโอภาพเคลื่อนไหวต่อเนื่อง คำ
พูด เสียงดนตรีและเสียงอื่น ๆ

31

สื่อการเรียนการสอนในรูปแบบ
หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ (E-Book)

ประเภทของสื่อ
การแบ่งประเภทของสื่อ นักวิชาการได้แบ่งไว้หลายรูปแบบ
ได้แก่ 1. แบ่งประเภทของสื่อออกเป็น สื่อสิ่งพิมพ์และสื่อ
อิเล็กทรอนิกส์ดังนี้

1.1 สื่อสิ่งพิมพ์ (Printed Media) ได้แก่ หนังสือพิมพ์
นิตยสาร หนังสือ ภาพถ่าย

1.2 สื่ออิเล็กทรอนิกส์ (Electronic Media) ได้แก่ วิทยุ
กระจายเสียง วิทยุโทรทัศน์ ภาพยนตร์

32

สื่อการเรียนการสอนในรูปแบบ
หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ (E-Book)

ประเภทของสื่อ
2. แบ่งประเภทของสื่อออกเป็น สื่อที่รับรู้โดยการฟังหรือสื่อโสต
การเห็นหรือสื่อทัศน์และ ทั้งการฟัง และการมองเห็นหรือสื่อโสตทัศน์
ดังนี้

2.1 สื่อโสต (Audio Media) ได้แก่ วิทยุกระจายเสียง เทป
2.2 สื่อทัศน์ (Visual Media) ได้แก่ หนังสือพิมพ์นิตยสาร
หนังสือ ภาพถ่าย

33

สื่อการเรียนการสอนในรูปแบบ
หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ (E-Book)

ประเภทของสื่อ
3. แบ่งประเภทของสื่อเป็นสื่อร้อนและสื่อเย็น ดังนี้

3.1 สื่อร้อน (Hot Media) สื่อที่นำสารส่งไปยังผู้รับสาร
และรับสารไม่ได้มีส่วนร่วมในการส่งสารเลยผู้รับสารไม่ต้องใช้ความ
พยายามใดเพื่อให้ได้สารที่สมบูรณ์เพราะมีคนจัดคอยดูแลให้ เช่น
ภาพยนตร์มีช่างเทคนิคของโรงภาพยนตร์ได้จัดการฉายให้ชม
เป็นต้น

3.2 สื่อเย็น (Cool Media) คือ สื่อที่นำข่าวสารไปยังผู้รับ
โดยบางครั้งผู้รับสารจำเป็นต้องมีส่วนร่วมในการพยายามให้ได้
ข่าวสารที่สมบูรณ์ เช่น วิทยุโทรทัศน์ภาพล้ม ผู้ชมต้องปรับ
ภาพ เป็นต้น

34

สื่อการเรียนการสอนในรูปแบบ
หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ (E-Book)

ประเภทของสื่อ
4. การแบ่งประเภทของสื่อโดยธรรมชาติในการนำสาร ดังนี้

4.1 สื่อวัจนะ ได้แก่ สื่อที่นำสารในลักษณะที่เป็นภาษาพูด
ภาษาเขียน เช่น การพูด การเขียน ทางสื่อมวลชนต่าง ๆเป็นต้น

4.2 สื่ออวัจนะ ได้แก่สื่อที่นำสารซึ่งไม่เป็นภาษาพูด แต่เป็น
สัญลักษณ์เครื่องหมาย (Signs) และอากัปกิริยาการเคลื่อนไหว
ของร่างกาย

35

สื่อการเรียนการสอนในรูปแบบ
หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ (E-Book)

ประเภทของสื่อ
5. การแบ่งประเภทของสื่อ ตามรูปแบบและสถานการณ์การสื่อสาร
สามารถแบ่งสื่อได้เป็น 3 ลักษณะ ดังนี้

5.1 สื่อภายในบุคคล (Intrapersonal Communication)
เป็นการสื่อสารกับตนเองหรือการส่งสารของบุคคลคนเดียวแต่ละบุคคล
มีการสื่อสารภายในตนเองทุกคน เนื้อหาสาระ ในการสื่อสารมาจาก
ประสบการณ์ข่าวสาร

5.2 สื่อระหว่างบุคคล (InterpersonalCommunication)
การสื่อสารระหว่างบุคคลเป็นรูปแบบของการสื่อสารตั้งแต่ 2 คนขึ้นไป
สื่อที่ใช้ในการสื่อสาร

36

สื่อการเรียนการสอนในรูปแบบ
หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ (E-Book)

ประเภทของสื่อ
5.3 การสื่อสารมวลชน (Mass Communication)เป็นการ
แบ่งประเภทสื่อโดยอาศัย การรับรู้ผ่านประสาทสัมผัสเป็นหลัก คือ

5.3.1 สื่อที่รับได้ด้วยการมองเห็น หรือสื่อทัศน์ (Visual
Media) ได้แก่ หนังสือพิมพ์ (Newspaper) ภาพถ่าย
(Photography)

5.3.2 สื่อที่รับได้ด้วยการฟัง (Audio Media) หรือสื่อ
โสต ได้แก่ วิทยุกระจายเสียง

5.3.3 สื่อที่รับได้ด้วยการฟังและการมองเห็น หรือสื่อโสต
ทัศน์ (Audio-Visual Media) ผู้รับสารรับสารโดยการมองเห็น
และการได้ยินพร้อม ๆกัน

37

สื่อการเรียนการสอนในรูปแบบ
หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ (E-Book)

ประเภทของสื่อ
6. การแบ่งประเภทของสื่อเป็นสื่อสนับสนุน (Supporting
Channels) แบ่งได้เป็น 3 ประเภท ดังนี้

6.1 สื่อสนับสนุนในการบันทึกข่าวสาร คือ โครงสร้างพื้นฐาน
ที่เกี่ยวกับการพิมพ์ การบันทึกเสียง การบันทึกภาพ ซึ่งต้องอาศัย
เครื่องพิมพ์เครื่องบันทึกเสียง เครื่องเล่นแผ่นเสียง กล้องถ่ายรูป
และวัสดุรองรับสาร

6.2 สื่อสนับสนุนในการขนส่งข่าวสาร คือ โครงสร้างพื้นฐานที่
เกี่ยวกับระบบการคมนาคม (Transportation) และบริการ
ไปรษณีย์ (Postal Services)

38

สื่อการเรียนการสอนในรูปแบบ
หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ (E-Book)

ประเภทของสื่อ
6.3 สื่อสนับสนุนในการถ่ายทอดข่าวสาร เป็นโครงสร้างพื้นฐานที่

ช่วยให้การถ่ายทอด ข่าวสาร (Transmission of messages) จากที่
หนึ่งไปยังอีกที่หนึ่ง โดยอาศัยคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าถ่ายทอดสัญญาณผ่าน
ระบบสาย ระบบวิทยุระบบแสง และระบบสื่อสารดาวเทียมซึ่งอาจเรียก
รวมกันว่า “การสื่อสารโทรคมนาคม” (Telecommunication) หรือสื่อ
ส่งสัญญาณ (Transmission Media)

39

สื่อการเรียนการสอนในรูปแบบ
หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ (E-Book)

ประโยชน์ของสื่อหนังสืออิเล็กทรอนิกส์
1) ช่วยให้ผู้เรียนสามารถย้อนกลับเพื่อทบทวนบทเรียนหากไม่เข้าใจ
และสามารถเลือกเรียนได้ตามเวลา
2) การตอบสนองที่รวดเร็วของคอมพิวเตอร์ที่ให้ทั้งสีสันภาพและเสียง
ทำให้เกิด ความตื่นเต้นและไม่เบื่อหน่าย
3) ช่วยให้การเรียนมีประสิทธิภาพและประสิทธิผล มีประสิทธิภาพใน
แง่ที่สุดเวลา ลดค่าใช้จ่ายสนองความต้องการและความสามารถของบุคคล
มีประสิทธิผลในแง่ที่ทำให้ผู้เรียนบรรลุ จุดมุ่งหมาย
4) ผู้เรียนสามารถเลือกเรียนหัวข้อที่สนใจข้อใดก่อนก็ได้และสามารถ
ย้อนกลับไป กลับมาในเอกสารหรือกลับมาเริ่มต้นใหม่ได้อย่างสะดวก
รวดเร็ว

40

สื่อการเรียนการสอนในรูปแบบ
หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ (E-Book)

ประโยชน์ของสื่อหนังสืออิเล็กทรอนิกส์
6) การจัดเก็บข้อมูลจะสามารถจัดเก็บไฟล์แยกระหว่างตัวอักษร
ภาพนิ่ง ภาพเคลื่อนไหว และเสียง โดยใช้เท็กซ์ไฟล์เป็นศูนย์รวมแล้ว
เรียกมาใช้ร่วมกันได้โดยการเชื่อมโยง ข้อมูลจากสื่อต่างๆ
7) สามารถปรับเปลี่ยนแก้ไขเพิ่มเติมข้อมูลได้ง่ายสะดวกและ
รวดเร็วทำให้สามารถ ปรับปรุงบทเรียนให้ทันสมัยกับเหตุการณ์ได้
เป็นอย่างดี
8) ผู้เรียนสามารถค้นหาข้อมูลที่เกี่ยวข้องกันกับเรื่องที่กำลัง
ศึกษาจากแฟ้มเอกสารอื่น ๆ
9) เสริมสร้างให้ผู้เรียนเป็นผู้มีเหตุผลมีความคิดและทัศนะที่เป็น
Logical เพราะการ โต้ตอบกับเครื่องคอมพิวเตอร์ผู้เรียนจะต้องทำ
อย่างมีขั้นตอนมีระเบียบ

41

สื่อการเรียนการสอนในรูปแบบ
หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ (E-Book)

ประโยชน์ของสื่อหนังสืออิเล็กทรอนิกส์
10) ผู้เรียนสามารถบูรณาการการเรียนการสอนในวิชาต่าง ๆ
เข้าด้วยกันได้ อย่างเกี่ยวเนื่องและมีความหมาย
11) ครูมีเวลาติดตามและตรวจสอบความก้าวหน้าของผู้เรียน
แต่ละตนได้อย่างมากขึ้น
12) ครูมีเวลาศึกษาตำราและพัฒนาความสามารถของตนเองได้
มากขึ้น
13) ช่วยพัฒนาทางวิชาการ

บรรณานุกรรม 42

ประวัติผู้จัดทำ

ชื่อ - นามสกุล : นางสาวณัฏฐิญาภรณ์ นาเรือง
คุณวุฒิ : ระดับปริญาตรี
ตำแหน่ง : นักศึกษา
สาขาวิชา : นาฏยศิลป์ศึกษา
คณะ : มนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏบ้าน
สมเด็จเจ้าะระยา
ติดต่อ : 099 - 1691514
E-mail : [email protected]