ตาเป็ดตาไก่

สวนพฤกษศาสตร์ กศน.อาเภอคลองหอยโขง่

ศนู ย์การศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั อาเภอคลองหอยโขง่
สานกั งานส่งเสริมการศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัยจงั หวัดสงขลา

ช่ือวทิ ยาศาสตร์ Ardisia crenata Sims

ชื่อพ้ืนเมอื ง พิลงั กาสา มาตาอาแย (มลายทู ้องถิ่น-ยะลา)

ชือ่ วงศ์ MYRSINACEAE

ลกั ษณะทางพฤกษศาสตร์ เป็นไม้พมุ่ ขนาดเลก็

ลาต้น สูง 2-5 เมตร ตน้ และเรือนยอดตรง เปลือกไม้เรียบ สเี ขียวปนน้าตาล มนี า้ ยางสีขาว

ใบ ใบเดยี่ ว เรยี งแบบสลับ แผน่ ใบหนา รปู หอก ผิวใบ เรยี บ ขอบใบหยักเปน็ ลอนตืน ปลาย

ใบแหลม โคนใบสอบเรียบ ใบกวา้ ง 3-4 เซนตเิ มตร ยาว 10-12 เซนติเมตร เส้นใบแตกแบบขน

นก เสน้ กลางใบเห็นชดั เจน ใบอ่อน สีเขียวเหลอื ง ใบแก่สเี ขียวเขม้ ก้านใบยาว 0.5-1.0

เซนติเมตร

ดอก เปน็ แบบช่อกระจุก ขนาดเลก็ มี 10-20 ดอก เมอื่ ดอกบานเตม็ ที่มกี ลีบดอก 5 กลีบ สี

ขาวอมชมพู แฉกคลา้ ยดาวมีเกสรย่ืนเปน็ ปมุ่ อยตู่ รงกลาง ออกบรเิ วณยอดและขา้ งก่ิง ขนาดเลก็

ผล ผลเด่ยี วออกเป็นช่อ 2-3 ผล ผลรูปคร่งึ วงกลมมนขนาดเลก็ ผวิ มัน กา้ นผลยาว 1-1.5

เซนติเมตร ผลอ่อนสเี ขียว ผลสกุ มีสีแดง เมลด็ มสี ีดา้ เป็นรอ่ งตามแนวยาว

ชว่ งการออกดอกและตดิ ผล : เกือบตลอดปี

นเิ วศวิทยา : พบทว่ั ทกุ ภาคในปา่ โปร่ง

ประโยชน์ : ยอดอ่อนรบั ประทานเปน็ ผกั สด ปลูกเป็นไมป้ ระดับ

การขยายพันธ์ุ : ใชเ้ มล็ด

สวนพฤกษศาสตร์ กศน.อาเภอคลองหอยโขง่

ศูนย์การศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศยั อาเภอคลองหอยโข่ง
สานักงานส่งเสริมการศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศัยจงั หวัดสงขลา

สรรพคุณของตาเป็ดตาไก่
ตา้ รายาพืนบา้ นจะใช้รากนา้ มาตม้ กบั น้าด่มื เปน็ ยาช่วยเจรญิ อาหาร (ราก)
ต้ารายาพนื บา้ นลา้ นนาจะใช้ทังตน้ ผสมกับสมนุ ไพรจา้ พวกประดงรวม 9 ชนดิ แลว้ น้ามา
ต้มกับนา้ ดม่ื เปน็ ยารักษาโรคประดง (ทงั ต้น)
ใชเ้ ปน็ ยาแก้ปากเปือ่ ย (ไมร่ ะบุสว่ นท่ีใช้)
ขูดเปลอื กใชห้ อ่ ใบพลูย่างไฟอบไข้ (เปลือก)
ใบใช้ต้มกับน้าอาบแก้ผ่ืน ตมุ่ ตามผวิ หนัง (ใบ)

ขอ้ มลู ทางเภสชั วิทยาของตาเปด็ ตาไก่
•รากมสี ารกลมุ่ ไตรเทอรป์ ีนอยด์ซาโปนิน ซึ่งมฤี ทธ์ิกระตนุ้ การบีบตัวของมดลูก และยังพบ
สาร friedelin ที่มีฤทธิล์ ดการอกั เสบ และสาร rapanone ที่มีฤทธต์ิ า้ นการเจริญของเชือโรค
เรอื นในสัตว์ทดลอง

สวนพฤกษศาสตร์ กศน.อาเภอคลองหอยโข่ง

ศนู ย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศยั อาเภอคลองหอยโขง่
สานักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศัยจงั หวดั สงขลา

ประโยชน์ของตาเปด็ ตาไก่
1.ยอดใชร้ บั ประทานเป็นผักสด
2.ผลสุกมีรสหวานใช้รับประทานได้
3.ใช้ปลูกเป็นไม้ประดับทั่วไป เวลาติดผลจะดกเต็มต้น เมื่อผลสุก
จะเป็นสีแดงสดใส ท้าให้ดูสวยงามมาก นิยมน้ามาปลูกลงใน
กระถางขนาดเล็กหรือใหญ่ตามขนาดของต้น โดยสูตรในการปลูก
นันจะใช้ดิน 1 ส่วน ทรายหยาบ 1 ส่วน กาบมะพร้าวแห้งหั่นเป็น
ชินเล็ก ๆ 1 ส่วน เพ่ือให้ช่วยอุ้มน้าท้าให้ชุ่มชืนตลอดเวลา แกลบ
ด้า 1 ส่วน และปุ๋ยคอกอีก 1 ส่วน น้ามาคลุกให้เข้ากันจนได้ที่
จากนันนา้ ต้นลงปลูกในกระถางท่ีระบายนา้ กระถางได้ดี แล้วน้าไป
ตงั บริเวณที่มีแสงแดดส่องถึงและมีลมพัดโกรกตลอดวัน รดน้าพอ
ชุ่มเช้าและเย็น บ้ารุงด้วยปุ๋ยประเภทขีวัวแห้ง น้ามาโรยรอบโคน
ต้นทกุ 15 วนั จะทา้ ใหต้ ้นโตเรว็ และตกผลดกเตม็ ต้น
4.สา้ หรับชาวญปี่ ่นุ ต้นตาเปด็ ตาไก่นันถอื เป็นไมม้ งคล ท่ีใช้ส้าหรับ
ส่งมอบเป็นของขวัญแก่ผู้เป็นท่ีรักนับถือในช่วงเทศกาลปีใหม่
เนื่องจากผลสุกของต้นตาเป็ดตาไก่นันเป็นสีแดงสดงดงามคล้ายสี
ดวงอาทติ ยซ์ ่ึงเป็นสญั ลกั ษณป์ ระจ้าชาติของญีป่ นุ่

สวนพฤกษศาสตร์ กศน.อาเภอคลองหอยโขง่

ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศัยอาเภอคลองหอยโข่ง
สานักงานส่งเสรมิ การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศยั จงั หวัดสงขลา

คณะผูจ้ ดั ทา

ท่ีปรกึ ษา

นางสาวพัชรี ไชยโรจน์ ผ้อู ้านวยการ กศน.อ้าเภอคลองหอยโข่ง
นางสาวยพุ เรศ สุวรรณะ ครู
นางสาวอนุสรา ยาพระจนั ทร์ ครผู ้ชู ่วย

คณะทา้ งานจัดท้าเอกสาร/รวบรวมข้อมูล
นางสาวกันตชิ า ดา้ อ้าไพ ครู กศน.ตา้ บล

สวนพฤกษศาสตร์ กศน.อาเภอคลองหอยโข่ง

ศนู ยก์ ารศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศัยอาเภอคลองหอยโขง่
สานักงานสง่ เสรมิ การศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัยจงั หวัดสงขลา