ปััจจุุบัันชาวบ้้านได้้ขัับเคลื่่�อนในหลาย ๆ ด้้าน เพื่�่อที่�่จะทำำ�ให้้พวกเขา
สามารถปกป้อ้ งถิ่่น� ที่่อ� ยู่�่ ของพวกเขาได้้ เช่่น การใช้้ความรู้้�ที่่ไ� ด้้มา สร้า้ งงาน
วิจิ ััยชาวบ้้าน ชื่อ�่ “วิถิ ีีน้ำ�ำ� วิถิ ีีป่่า ของปกาเกอะญอ” ซึ่�่งเป็็นงานวิจิ ััยที่�ก่ ล่่าว
ถึึง ความหลากหลายในแม่น่ ้ำำ�� สาละวิิน
งานวิิจััยชิ้้�นนี้้�มีีประโยชน์์ในด้้านของการเก็็บข้้อมููล เพื่่�อบอกสิ่่�งที่�่พวก
เขา เคยมีี และป้้องกันั ว่่าวันั ใดวันั หนึ่่ง� สิ่่ง� ที่พ�่ วกเขาเคยมีีจะหายไป
นอกจากนั้้น� ยังั มีีการขับั เคลื่อ่� น ด้ว้ ยการจัดั งานวันั หยุดุ เขื่อ่� นโลก ที่จ�่ ัดั
ขึ้้น� บริเิ วณแม่น่ ้ำำ��สาละวินิ เพื่อ่� บอกถึึงผลกระทบ ที่จ่� ะเกิดิ ขึ้้น� หากมีีเขื่อ่� นเกิดิ ขึ้้น�
ในถิ่่�นที่อ่� ยู่�่ ของพวกเขา
ชาวบ้า้ นได้ย้ กบทเรีียนจากแม่น่ ้ำ��ำ โขงมาเป็น็ ตัวั อย่า่ งว่า่ หากมีีเขื่อ่� นเกิดิ
ขึ้้�นจะมีีหลายอย่่างที่�่เปลี่�่ยนไป ไม่่ว่่าจะเป็็นป่่าที่่�หายไป หรืือความหลากหลาย
ในแม่่น้ำ��ำ ไม่ว่ ่า่ จะเป็็นพันั ธุ์์ป� ลา หรืือระบบนิิเวศที่จ่� ะเปลี่ย�่ นไป หากเกิิดเขื่่อ� นผันั
น้ำำ��ยวมขึ้้�นในแม่น่ ้ำำ�� สาละวิิน
จากที่ผ่� ่า่ นมาแม้จ้ ะมีีหลาย ๆ สิ่่ง� ที่ป�่ รับั เปลี่ย่� นไปจากเดิมิ แต่ป่ กาเกอะญ
อก็ย็ ังั มีีแนวทางที่ข่� ับั เคลื่อ�่ นไป เพื่อ�่ ต้อ้ งการที่จ�่ ะปกป้อ้ งถิ่่น� ที่อ�่ ยู่�่ ของพวกเขา
เหมืือนสิ่่�งที่�่พวกเขายึึดถืือมาตั้้�งแต่่อดีีต เหมืือนสำำ�นวนของปกาเกอะญอ ที่�่
บอกว่่า “ออทีี เก่อ่ ตอ ทีี เอาะก่่อ เก่่อตอ ก่่อ”
กินิ น้ำ��ต้อ้ งรักั ษาน้ำ�� อยู่�กับป่าต้้องรักั ษาป่า
จัดั ทำำ�โดย
ฤดููที่่เ� ปลี่่ย� นผ่า่ นในวัันวานสาละวิิน
ภาพและเรื่่อ� ง : คณิิน นวลคำ�ำ
อาจารย์์ที่ป�่ รึึกษา : อ.กัญั ญ์์ชลา นาวานุุเคราะห์์