Album Raszyn

S półdzielnia była zorganizowana z częścią społeczności raszyńskiej i pracowników z instytutu lotniczego, dlatego,
że oni mieli pieniądze. Cała organizacja obejmowała organizowanie wszystkiego, co było niezbędne, żeby ten projekt
realnie dojrzał. Wszystko to było takie nieprawdziwe. Tak się wydawało niektórym ludziom, dlatego jest ul. Nauczycielska.
Tu nic nie było, żadnych domów. Trzeba było się tym zainteresować. Było miejsce i była pomoc nansowa. To bardzo
interesujące dla młodych ludzi, którzy od razu uczyli się tutaj, na miejscu, jak to można zrobić. Zaczątki szkoły już były.
Ona została zbudowana tuż przed samą wojną. Oczywiście w formie początkowej. Różne były zabawy, wszystko szło
w celu budowy tej szkoły. W końcu doszło do tego, że została zbudowana. Był taki straszny głód mieszkań młodych
ludzi. Trzeba było włożyć duży wysiłek, żeby gmach tej szkoły obrazowo rozwijał się. Obrazowo i realnie. Nauczyciele
dostali jako społeczność przydział, oczywiście wszyscy płacili jednakowo. To było strasznie radosne – zamieszkiwanie tych
domów. Szczerze mówiąc one nie bardzo nadawały się, bo nie miały ogrzewania.

Barbara Anczyłowska-Pokora, mieszkanka Raszyna.

Lata 50. 20 w. Cegiełka na potrzeby szko- 49
ły w Raszynie w postaci kartki pocztowej
z wizerunkiem budynku szkolnego.*

Udostępniła Elżbieta Perkowska.

1914/1915. Leśniczówka w lasach
sękocińskich.
Przedruk za: Polska w roku 1914/1915,
Zeszyt 1. Pobojowisko, E. Wende &
S-ka, Warszawa 1915.

1914/1915. Mogiły żołnierskie w la-
sach sękocińskich.
Przedruk za: Polska w roku 1914/1915,
Zeszyt 1. Pobojowisko, E. Wende &
S-ka, Warszawa 1915.

50

Lata 80. 20 w. Ulica Wybickiego. Na widocznej
pustej przestrzeni znajdują się obecnie Centrum
Sportu Raszyn, pływalnia i plac zabaw.*
Fot. P. Piskorz.

1966. Kuźnia na terenie Rolniczego Zakładu
Badawczego w Falentach.*
Fot. M. Zawadzka.
Archiwum Instytutu Technologiczno-Przyrodniczego
w Falentach.

51

„Stolica” 1961, nr 22, s. 4.
Artykuł mówi o raszyńskim Osiedlu Spółdzielczego Zrze-
szenia Budowy Domków Jednorodzinnych przy Głównym
Instytucie Lotnictwa. Budynki te nazywano „domkami Baby
Jagi”, ze względu na spadzisty charakter dachów, niewielką
powierzchnię i czerwony kolor eternitowych dachówek.

„Goniec Warszawski” 1939, nr 121, s. 8.
W artykule jest mowa o powołaniu obywatelskiego komite-
tu obchodów 130. rocznicy bitwy pod Raszynem, pod prze-
wodnictwem gen. Aleksandra Osińskiego. Zadaniem komi-
tetu miała być budowa szkoły w Raszynie „po lewej stronie
traktu krakowskiego, przed osiedlem Raszyn”. Pieniądze na
ten cel miano pozyskać ze zbiórki publicznej.

52

Lata 60./70. 20 w. Widok znad Stawu Pu-
chalskiego na al. Krakowską, po której
jedzie autobus w kierunku Janek.*
Fot. Antoni Żurawicz.

Lata 80. 20 w. Budowa Cechu Rzemieślni-
ków i Przedsiębiorców w Raszynie, przy
al. Krakowskiej 29. Dziś w tym miejscu,
poza cechem, mieści się również Cen-
trum Kultury Raszyn.*
Udostępnił Tadeusz Strzelczyk.

53

Lata 60./70. 20 w. Piłkarze KS Raszyn
z trenerem przed rozpoczęciem meczu.
Na zdjęciu, widoczni od lewej stoją:
Zenon Fołtyn, Zbigniew Olesiński, Ma-
rek Gros, Jan Witkowski, Ryszard Cie-
ślikowski, Mirosław Marczak, Andrzej
Nockiewicz, Henryk Górski, Kazimierz
Jedynak (pierwszy prezes klubu, jego
imieniem nazwano obecny stadion). Na
dole, od lewej: Andrzej Kiliński, Tadeusz
Gajewski, Jerzy Romaniak, Marian Le-
wandowski, Edek Szustak, NN. Boisko
znajdowało się na terenie dzisiejszego
stadionu w Raszynie, w tle widać domy
przy ul. Sportowej.*

Udostępnił Tadeusz Strzelczyk.

Lata 70. 20 w. Kibice raszyńskiej drużyny
piłki nożnej. Na zdjęciu jest widoczna flaga
„LZS Raszyn”.*
Udostępnił Mirosław Marczak.

54

Lata 40. 20 w. Członkowie OSP w Raszynie
przed wozem strażackim Stayer. Pierwszy od
prawej stoi naczelnik OSP Stefan Płoński, jeden
z założycieli powstałej w 1932 r. OSP. Funkcję
naczelnika pełnił w latach 1940–1985. Obok nie-
go zastępca, Tadeusz Olejnikowski (1918–1999).*

Udostępniła Maria Załęska.

Lata 80. 20 w. Strażacy na tle remizy na
ul. Sportowej w Raszynie, przed wozem
strażackim marki Star. Od lewej: Adam
Tatarski, Krzysztof Makowski, Tadeusz
Olejnikowski, Tadeusz Matracki, Józef
Boniecki, Władysław Madejski (bez
czapki), Kowalczyk, Grotowski. *

Udostępniła Maria Załęska.

55

f

W 1952 roku szkołę przeniesiono do obecnego budynku
i nadano nazwę drodze, przy której ją wybudowano.
Piękne, jasne sale lekcyjne, przestronne korytarze i szerokie
schody z doskonałymi poręczami do zjeżdżania budziły
nasz szczery zachwyt. Wydzielono kilka sal tematycznych:
geograczną, zyczną i chemiczną. W piwnicach rozmieszczono
szatnie. Plac w obrębie szkoły nie nadawał się jeszcze do gry
w piłkę, ale za płotem – w obrębie dzisiejszych ulic Szkolnej,
Poniatowskiego, Sportowej i Unii Europejskiej – mieściło się
boisko klubu sportowego RKS-Raszyn i tam odbywały się
wszelkie zawody. Wszystko w nowej szkole było dla nas ciekawe
i urzekające. Do nowego budynku przyszedł oczywiście leciwy
pan woźny. Ciepłe i przytulne piece kaowe zastąpiło centralne
ogrzewanie. Znajomy dźwięk dzwonka rozlegał się jeszcze przez
jakiś czas, ale przegrał z dzwonkami.

Tadeusz Strzelczyk , Szkoła

56

Lata 50. 20 w. Uczniowie w nowym budynku Szkoły Podstawowej w Raszynie (ul. Szkolna). Wychowawczyni na zdjęciu to Cecylia Talec-
ka, obok niej, z ręką w górze siedzi Wiesław Szustak. Chłopcy w pierwszej ławce, w środku: pierwszy od prawej Aleksander Tolak, obok
niego Kazimierz Ostrowski, Andrzej Sawicki. W drugiej ławce: Jerzy Wawrzeńczyk, obok NN i Adam Hofman. W trzeciej ławce: Waldek
Czaja (z ręką w górze) oraz Jeliński. Dziewczyny w pierwszej ławce, po lewej stronie: Antonina Dulińska (z warkoczykiem), obok Urszula
Karolak. W drugiej ławce: Barbara Lidke, obok NN, oraz Sabina Krupa. W trzeciej ławce: Wacława Perzyna (z ręką w górze). W czwartej
ławce: Barbara Orłowska (z kokardką), w środku Anna Szpakowska. W piątej ławce: Zofia Czyżew i Wacława Krzosek (z d. Olejarz).*
Udostępniła Wacława Krzosek.

57

Szkoła Podstawowa im. Cypriana Godebskiego w Raszynie.
Fot. Anna Pluta.

58

B oisko mojego imienia? Broniłem się przed tym, bo uważałem, że są mieszkańcy, którzy bardziej zasłużyli na to
wyróżnienie. Przecież w żaden sposób nie przyłożyłem ręki do budowy obiektu. W związku z tym musiałem
coś wymyślić i wówczas moja żona Marzena podsunęła pomysł – „a może Wronik?” Naturalne wydawało mi
się, że nazwa powinna korespondować z popularnymi w tamtym czasie Orlikami. Stąd Wronik. To taki symbol
– nawiązanie także do mojego nazwiska. Cieszę się, że w Raszynie powstał taki obiekt, który służy dzieciom
i młodzieży. Mi nie było dane, jak to się mówi – powąchać murawy, choć kilka razy umawiałem się na aktywność.
Może kiedyś się uda. Wierzę w to!

Tadeusz Wrona, mieszkaniec Sękocina Nowego.

Boisko „Wronik” w Raszynie
składa się z trzech boisk
ze sztuczną nawierzchnią
oraz bieżni lekkoatletycznej.

Fot. Michał Miszułowicz.

59

Publiczną Szkołę Powszechną w Dawidach wybudowano ze skła-
dek mieszkańców w 1910 r. Mieściła się ona przy dzisiejszej ulicy
Warszawskiej (koło spółdzielni). Pierwszym dyrektorem był Pa-
łucki, a po jego przejściu na emeryturę stanowisko to objęła jego
córka, Janina Krupa. Szkoła składała się z dwóch izb lekcyjnych,
kuchni i pokoju. Funkcjonowała do 1968 r.*
Archiwum Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Ładach.

Janina Krupa pracowała podczas okupacji w zorganizowanym
tajnym nauczaniu.*
Archiwum Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Ładach.

Szkoła Podstawowa w Ładach została otwarta w październi-
ku 1968 r., jej budowę sfinansowano ze Społecznego Funduszu
Budowy Szkół i Internatów. Pierwszym dyrektorem szkoły był
Wacław Trzaska, funkcję tę pełnił 2 lata. W 1970 stanowisko to
objęła Janina Bońska. Na fotografii uwieczniono uczniów klasy
ósmej wraz z Radą Pedagogiczną. W pierwszym rzędzie, od lewej
siedzą: Maria Pajda, Elżbieta Bęza, Danuta Wutkiewicz, Janina
Bońska (dyrektor szkoły), Sławomir Kabala. Wśród wychowan-
ków stoi Janina Gil.*

60 Archiwum Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Ładach.

W kwietniu 1990 r., w efekcie czteroletniej
pracy, szkoła została rozbudowana.*
Archiwum Zespołu Szkolno-Przedszkolnego
w Ładach.

Szkoła na początku lat 90. 20 w.
Archiwum Zespołu Szkolno-Przedszkolnego
w Ładach.

61

f

D ziś szkoła w Ładach – Dawidach Bankowych
może pochwalić się nowoczesną infrastrukturą,
piękną salą gimnastyczną i widowiskową. Ba, ma
nawet windę. Przedszkole w Dawidach, już od
lat gminne, przenosi się do nowoczesnego budynku
w szkole. Na drodze z Dawid do Ład nie ma już
klimatycznych topól, jest za to bezpieczny chodnik.
Nie ma „Okrągłego”- przebiega tam teraz trasa S8.
W Jankach już wiele lat temu powstało centrum
handlowe, jest mnóstwo sklepów. Mamy nową
przychodnię. Dzieciaki pewnie już nie będą wiedziały,
jeżeli powiemy, że coś znajduje się obok starej poczty.
I jeszcze rynek z fontanną.
Spełniło się też nasze marzenie o basenie w Raszynie
i kinie, żeby nie trzeba było jeździć do Warszawy.

Renata Nastańska,
mieszkanka Dawid.

62

W 1996 roku szkole w Ładach nadano imię 63
księcia Józefa Poniatowskiego.
Fot. Michał Miszułowicz.

W 2018 roku zakończyła się rozbudowa
placówki. Powstała hala sportowa, przed-
szkole, aula widowiskowa oraz nowa część
szkoły z niezbędnym zapleczem.
Fot. Michał Miszułowicz.

Lata 60./70. 20 w. Mieszkańcy Ład na uroczystości
przy figurce Matki Boskiej na skrzyżowaniu ulicy
Długiej i Drogi Hrabskiej w Ładach. Wśród miesz-
kańców stoją m.in.: Janusz Janiszewski, Tadeusz
Olesiński (ówczesny sołtys), Władysław Zientała,
Tadeusz Olkowski, Jadwiga Janiszewska, Aniela
Obłuska i Zygmunt Obłuski.*
Udostępniła Aniela Obłuska.

1962. Ulice Raszyna podczas procesji w święto Bo-
żego Ciała – widok na skrzyżowanie ulicy Spor-
towej z al. Krakowską. Dom widoczny po prawej
stronie to zabytkowa willa Tomasza Alwasta w sty-
lu belgijskim, wybudowana w latach 1931–1935.
W miejscu pustego pola po lewej stronie znajduje
się dziś salon samochodowy, dalej hotel i pawilony
handlowo-usługowe.*
Udostępnił Tadeusz Strzelczyk.

64

rzeprowadziliśmy się do Dawid, kiedy miałam rok. Każdego poranka, o godzinie 6:00 budził nas dźwięk syreny – był to

P sygnał dla pracowników HRSP (Hodowlano-Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej) do rozpoczęcia pracy. Ten sam dźwięk

rozlegał się o godzinie 15:00. Mieszkańcy Dawid w większości dzielili się na tych, którzy pracowali w Spółdzielni i na
rolników. W Dawidach znajdowało się przyzakładowe przedszkole, do którego uczęszczały dzieci pracowników HRSP. Moja
mama pracowała w tym przedszkolu, dlatego też, w drodze wyjątku, mogłam do niego chodzić. Dawidy wtedy wyglądały
inaczej i nasze dzieciństwo bardzo różniło się od dzieciństwa dzisiejszych dzieci. Nie było dużego ruchu samochodowego
na ulicy Warszawskiej, która nie miała wtedy nawet nazwy. Bardzo często graliśmy w piłkę na ulicy, skakaliśmy w gumę,
a jedną z najfajniejszych zabaw było rozpędzenie się, przebiegnięcie przez ulicę i zrobienie kołka do rowu. Za budynkami
i tzw. górną drogą znajdował się staw, nazywany przez okolicznych mieszkańców „Okrągłym”. Tam chodziliśmy zrywać bazie
i jeździć na łyżwach. Później, kiedy staw zarósł i zmniejszył swoją objętość, zaczęliśmy wybierać się – nielegalnie – na stawy
w spółdzielni. Pływaliśmy, jeździliśmy na łyżwach i staraliśmy się nie spotkać stróża z psami. Jeżeli tak się zdarzyło, trzeba
było szybko uciekać, przejść przez kładkę na tzw. gnojówce i przez dziurę w płocie znaleźć się na terenie bloków.

Renata Nastańska, mieszkanka Dawid.

Kościół św. Mateusza Ewangelisty
w Dawidach Bankowych. 12 czerwca 2001 roku
parafię erygował ks. kardynał Józef Glemp.
Fot. Anna Pluta.

65

Kościół św. Bartłomieja Apostoła w Rybiu, widok od ul. Polnej. Parafia została erygowana 1 marca 1988 roku przez kardynała Józefa
Glempa. W 1990 roku wmurowano akt erekcyjny i kamień węgielny. Budowa kościoła w Rybiu trwała do 2004 roku. Zapoczątkował ją
ks. prałat Stanisław Leszczyński.

Fot. Anna Pluta.

66

Wnętrze kościoła św. Bartłomieja
Apostoła w Rybiu.
Fot. Anna Pluta.

Śp. ks. prałat Bartłomiej Kapałka,
kapelan honorowy Ojca Świętego,
kapłan archidiecezji warszawskiej.
Organizator, budowniczy i proboszcz
parafii św. Bartłomieja Apostoła w Rybiu.
Fot. Anna Pluta.

67

f

S ękocin Stary w ciągu 30 lat przeszedł niezwykłą
metamorfozę. Teren niesamowicie rozwinął się, przybyło
zabudowań. Jedno pozostaje niezmienne – Sękocin Stary ma
swój wyjątkowy klimat, który charakteryzuje cisza i harmonia.
Dla wielu mieszkańców ważnym miejscem jest przepiękny
kościół, o który nasza społeczność dba i gromadzi się wokół
niego. Gdy wstaję latem w niedzielę rano i otwieram okno,
słyszę ludzi, którzy zmierzają na poranną mszę świętą.
Idąc do kościoła, czy do pracy, nie sposób nie zatrzymać
się i nie zamienić z sąsiadami kilku słów. To niezwykle
cenne. W Sękocinie czuć atmosferę serdeczności i wspólnoty.
Nie brakuje osób chętnie angażujących się w różne inicjatywy
na rzecz naszej społeczności. Jako nauczyciel sękocińskiego
przedszkola staram się zaszczepić tę aktywność u swoich
wychowanków. Lokalny patriotyzm jest fundamentem
dalszego rozwoju.

Anna Kaczorowska,
mieszkanka Sękocina Starego.

68

Kościół pw. św. Faustyny w Sękoci- 69
nie Starym. Parafia została erygowana
w 1993 roku.
Fot. Michał Miszułowicz.

Ks. Zbigniew Grochal, proboszcz para-
fii w Sękocinie w latach 2009-2013.
Fot. Radek Orzeł.

Figura Matki Bożej z Guadalupe, opie-
kunki życia poczętego. Miała powstać
za radą księdza, w związku z tym, że
w parafii nie rodziły się dzieci.
Fot. Michał Miszułowicz.
Ołtarz w kościele w Sękocinie Starym.
Fot. Anna Pluta.

f

R aszyn został rozbudowany. Powstało nowe Centrum Kultury Raszyn,
które sprzyja rozwojowi kulturalnemu zarówno młodzieży, jak i dorosłych
m.in. dzięki spektaklom teatralnym, koncertom, czy zajęciom ogólnorozwojowym.
Z mojego punktu widzenia ważne też jest, że powstało nowe Centrum Sportu
Raszyn, które daje większe możliwości rozwijania sportowych umiejętności.
Powstały nowe ścieżki rowerowe, czego nie było za moich czasów, czy choćby
place zabaw dla dzieci w poszczególnych miejscach gminy. Z punktu widzenia
kierowców ważne jest powstanie obwodnicy w Raszynie, która spowodowała, że
al. Krakowska jest wreszcie przejezdna dla mieszkańców Raszyna. Rozbudowa
centrum handlowego w Jankach spowodowała, że wszystkie zakupy można robić
w obrębie gminy Raszyn. Polecam Raszyn jako miejsce do życia, ponieważ jest
blisko Warszawy. Ponadto jest gminą wielokulturową, co uczy też tolerancji.
Gmina posiada dobre zaplecze edukacyjne i sportowe.

Adam Chrzanowski,
mieszkaniec Raszyna.

70

Al. Krakowska z góry.
Fot. Michał Miszułowicz.

Al. Krakowska na wysokości Centrum 71
Kultury Raszyn i raszyńska kładka.

Fot. Michał Miszułowicz.

Centrum Kultury Raszyn to nowoczesny dom kultury,
który integruje i aktywizuje mieszkańców gminy.
Fot. Anna Pluta.

CKR stymuluje lokalną aktywność w wielu obszarach, a nadrzędnym celem jego działalności jest szeroko rozumiany rozwój człowieka, poprzez
zaspokajanie naturalnej potrzeby działania twórczego, kreatywności zorientowanej na odkrywanie wartości i prawdy. Jest miejscem działającym
na rzecz wzrostu poczucia tożsamości lokalnej i świadomości dziedzictwa narodowego, tworząc w ten sposób kulturę regionu. Proponujemy
działania interdyscyplinarne i przedsięwzięcia międzypokoleniowe. Nasz dom kultury to centrum spotkań mieszkańców z różnych grup wieko-
wych i o różnych zawodach, którzy mogą współdziałać, „wychodząc sobie naprzeciw”. To miejsce, które jest środkiem, punktem docelowym

72 wszystkich zainteresowanych szeroko rozumianą kulturą.

Obrzęd dożynkowy – widowisko przygoto-
wane przez Centrum Kultury Raszyn podczas
Dożynek Gminno-Powiatowych 2018.

Fot. Anna Pluta.

Koncert Maryli Rodowicz podczas Dożynek 73
Gminnych 2019 przyciągnął tłumy.

Fot. Anna Pluta.

„Wolna i Niepodległa” – inscenizacja historyczna, przygotowana „Szli, by walczyć o twój dom” – program słowno-muzyczny,
przez Centrum Kultury Raszyn z okazji 100. rocznicy odzyskania nie- przygotowany przez Centrum Kultury Raszyn z okazji 80. rocz-
podległości. nicy wybuchu II wojny światowej. Plac Powstańców Warszawy
1944 roku w Raszynie – 1 września 2019 r.
Fot. Jacek Kaiper.
Fot. Mariusz Wieteska.

Wieczór wigilijny w Centrum Kultury Raszyn – projekt wielopo-
koleniowy, w którym wzięli udział mieszkańcy gminy Raszyn:
dzieci, młodzież ze szkół oraz seniorzy, wolontariusze i zespoły
śpiewacze, działające przy Centrum Kultury Raszyn.

74 Fot. Anna Pluta.

„Raszyniacy śpiewają pieśni powstańcze” – 75
koncert z okazji 75. rocznicy wybuchu
Powstania Warszawskiego.

Fot. Anna Pluta.

R aszyn zawsze będzie miejscem, do którego będę chętnie wracał i za którym tęsknię, kiedy mieszkam w innym
regionie Polski. Bardzo dużo dały mi wszystkie lata spędzone w Klubie Sportowym Raszyn, gdzie od
najmłodszych lat mogłem rozwijać swoje umiejętności piłkarskie pod wodzą trenera Adama Kempy, czy później
trenera Adama Paliwody. Można powiedzieć,że dzięki nim moja miłość do piłki nożnej stała się jeszcze większa.

Adam Chrzanowski, mieszkaniec Raszyna.

27 września 2018 roku zostało otwarte Centrum Sportu Raszyn. Obiekt posiada halę sportową z widownią na 284 osoby,
salę z podestem dla ciężarowców, salę boksu, pomieszczenia gospodarcze oraz lokale przeznaczone pod zajęcia sportowe.
Fot. Michał Miszułowicz.

76

J estem mieszkanką Raszyna i trenuję pływanie na raszyńskim basenie. To na nim narodziła się moja pasja
do tego sportu. Kiedy byłam dzieckiem, rodzice zaprowadzili mnie na zajęcia, żebym nauczyła się pływać.
Z każdym kolejnym rokiem poświęcałam na pływanie coraz więcej czasu. Również z czasem przyszły coraz
większe sukcesy. Tytuł mistrzyni Polski, nały mistrzostw Europy, czy zdobyte minimum olimpijskie dla
kraju na mistrzostwach świata. Cieszę się gdy zdobywam medale i tytuły dla Raszyna. Uważam, że zawsze,
kiedy reprezentuję Polskę, jednocześnie reprezentuję również Raszyn – miejscowość, z której się wywodzę.
Jeśli mam jakiś wolny weekend, to wybieram się z rodzicami na spacer nad Stawy Raszyńskie.

Aleksandra Polańska, mieszkanka Raszyna.

Rekreacja? Oprócz bogatej oferty w Centrum Sportu Raszyn, na mieszkańców czeka pływalnia przy ul. Sportowej. 77
Fot. Jakub Małkiński.

1950. Zaświadczenie inspektora szkolnego
o wpisie raszyńskiej biblioteki do rejestru
bibliotek.*
Początki biblioteki w Raszynie sięgają 1947
roku. Założyła ją Józefa Pietrzak, pierw-
szym kierownikiem była Wanda Misztal.
Pierwszą siedzibą biblioteki była skrom-
na izba na I piętrze Austerii, pod koniec lat
70. 20 w. książnica została przeniesiona
do drewnianego budynku Klubu Sporto-
wego, przy ul. Sportowej 30. W 1988 roku
biblioteka znów zmienia lokalizację, tym
razem na pomieszczenie w budynku Urzę-
du Gminy Raszyn. W 1998 r. w Jaworowej
powstała filia. W obecnym, nowoczesnym
gmachu przy ul. Poniatowskiego 20, biblio-
teka główna zaczęła funkcjonować w 2006
roku.*

Obecna siedziba biblioteki głównej. Jej
zbiory liczą ponad 30 tys. książek, audiobo-
oków i filmów. Czytelnicy mogą korzystać z
wirtualnej czytelni e-booków, a także z cza-
sopism tradycyjnych (30 tytułów). Do użyt-
ku odwiedzających oddanych jest 6 sta-
nowisk komputerowych z Internetem. Pro-
wadzone są autorskie lekcje biblioteczne
dla podopiecznych raszyńskich placówek
oświatowych, oferowane e-kursy językowe
i specjalistyczne oraz kursy komputerowe
dla seniorów. Biblioteka organizuje imprezy
kulturalne, spotkania, wystawy, warsztaty.

78 Fot. Szymon Starnawski.

Ś wietlica Środowiskowa „Świetlik” w Rybiu służy mieszkańcom gminy od ponad 10 lat. Jest placówką
wsparcia dziennego dla dzieci z pobliskiej szkoły podstawowej, prowadzi liczne zajęcia i spotkania
dla mieszkańców o różnych zainteresowaniach i ze wszystkich grup wiekowych. Nowoczesny, doskonale
wyposażony budynek, plac zabaw dla dzieci, boisko sportowe i bezpłatny udział w zajęciach powodują,
że wiele osób znajduje tu miejsce dla siebie.

Świetlica środowiskowa „Świetlik” w Rybiu.
Fot. Małgorzata Kaiper.

79

1965. Domek rybaka nad jednym ze stawów falenckich.*

80 Fot. M. Zawadzka. Archiwum Instytutu Technologiczno-Przyrodniczego w Falentach.

Z łąk nad Raszynką unosił się
zapach skoszonej trawy, w oddali
nad stawami falenckimi słychać było
rechot żab i ciche pomrukiwanie sitowia,
jak gdyby ciche jęki poległych w bitwie
pod Raszynem żołnierzy. A szpaler
kołyszących się baziek wyglądał jak
wojsko Godebskiego i Poniatowskiego,
oddając im honor.

Aleksandra Rosłon,
mieszkanka Raszyna.

1996. Kartka pocztowa z widokiem na rezerwat „Sta-
wy Raszyńskie”, wydana z okazji 187. rocznicy bitwy
pod Raszynem.*
Fot. Marcin Żurawicz.

81

f

S woim klimatem przyciągają Lasy Sękocińskie,
które są idealnym miejscem na spacer. Blisko
Sękocina znajduje się trasa szybkiego ruchu, dzięki
czemu szybko i sprawnie można dostać się do
Warszawy, czy Krakowa. Rozwój i metamorfoza
nie zmieniły jednak wiejskiego charakteru miejscowości.
Nadal można podziwiać rosnące w słońcu zboże
i warzywa. Wiosną i latem roślinność dodaje kolorytu
i uroku mojej miejscowości.

Anna Kaczorowska,
mieszkanka Sękocina Starego.

Lasy Sękocińskie posiadają bogaty drzewostan,
w którym dominuje sosna pospolita. To idealne miejsce

na spacer i wytchnienie od codzienności.
Fot. Jakub Małkiński.

82

83

Piękne, poetyckie widoki – warto wybrać się
do rezerwatu „Stawy Raszyńskie”.

84Fot. Anna Pluta.

f

B ędąc jeszcze w przedszkolu odbyłem swoją pierwszą wycieczkę
do OSP Falenty, gdzie strażacy pokazywali nam swój sprzęt
i samochody. Wtedy pierwszy raz trzymałem „strażacką sikawkę”.
Zawsze ciągnęło mnie, by zapisać się do OSP, a gdy miałem 14 lub
15 lat, nadarzyła się taka okazja. Gdy mój tata został wysłany
na szkolenie strażaka-ochotnika, ja przesiadywałem w remizie
i podglądałem, jak to wszystko działa od środka. Pod koniec
2018 roku nadeszła kolej na mnie i również ukończyłem kursy,
by brać udział w akcjach ratowniczych. Pomoc innym, gdy są
w potrzebie daje mi wielką satysfakcję, a dźwięk syreny zawsze
powoduje zastrzyk adrenaliny. Atmosfera w naszej jednostce jest
super. Zawsze można liczyć na resztę ekipy, pożartować, razem
pograć w piłkę, czy dowiedzieć się od bardziej doświadczonych
strażaków jak postępować w różnych sytuacjach podczas akcji.

Jakub Buch, mieszkaniec Falent.

85

 Artur Wójcik, Koniec lata.

 Michał Miszułowicz, Raszyn rowerzysta.
 Tomasz Wyszomierski, Pałac w Falentach.

86

Eliza Hiter, Cisza w trzcinach.

W yjątkowość poszczególnych miejscowości to nie tylko ich historia i ludzie,
ale także niesamowite krajobrazy. Uchwycone przez miłośników
fotograi, pozwalają rozkoszować się naturą. Centrum Kultury Raszyn
organizuje rokrocznie konkurs „Ziemia Raszyńska w obiektywie”,
który cieszy się powodzeniem, a jego owocem są właśnie prezentowane
na poprzednich i kolejnych stronach niezapomniane zdjęcia.

87

 Tomasz Wyszomierski, Po sianokosach.

 Paweł Rola, Światło.

88  Tomasz Wyszomierski, Nie tak dawno temu.

 Artur Wojcik, Świt.

 Tomasz Wyszomierski, Jesienne Stawy Raszyńskie.

 Marta Wysoka, Ptasi raj. 89

 Artur Wójcik, Zimowa impresja.

 Michał Miszułowicz, Minus 20.

90  Tomasz Wyszomierski, Zima w parku.

Rezerwat przyrody „Stawy Raszyńskie”, położony w Falentach, W rezerwacie można spotkać około 130 gatunków ptaków wodno-
to niezwykle urokliwe miejsce. Zajmuje powierzchnię 110 hekta- -błotnych i lądowych. Bogata roślinność stwarza warunki do byto-
rów. W rezerwacie znajduje się 11 stawów hodowlanych. wania licznym ssakom, gadom i płazom.

Fot. Anna Pluta. Fot. Anna Pluta.

Trzeba również pamiętać, że teren ten ma bogatą przeszłość
historyczną – rozegrała się tu w 1809 r. bitwa pod Raszynem.
Ważnym tutejszym zabytkiem jest także falencki pałac z po-
czątku 17 w.

Fot. Anna Pluta.

91

f

W Sękocinie Nowym żyje się spokojnie. Wracam wspomnieniami
do lat 90., kiedy to wraz z żoną przeprowadziliśmy się tutaj.
Zupełna pustka… Dosłownie było gołe pole. Do budowy potrzebny
był prąd, udało nam się go podłączyć. Teren rozwijał się. Z czasem
dzięki gminie pojawił się gaz, potem woda i teraz mamy kanalizację.
Wybudowaliśmy się pierwsi, a z biegiem czasu pojawili się sąsiedzi
– Adamscy, potem Piechnik, Szarzec, Kołodziej. Cieszyliśmy się, że
grono mieszkańców powiększało się. Kibicowaliśmy kolejnym, którzy
się budowali. Stworzyliśmy grupę osób wspierających się nawzajem.
Z czasem u Delugów powstał klub osiedlowy. Wspólne chwile, pełne
radości i rozmów pozwalały cieszyć się życiem. Spotykaliśmy się
regularnie, nasze dzieci wspólnie bawiły się. To był wspaniały czas.
Nie przeniósłbym się w inne miejsce, wrosłem w tę społeczność.

Tadeusz Wrona,
mieszkaniec Sękocina Nowego.

92

f

B ardzo lubię miejsce, w którym mieszkam. Na mojej ulicy jest
cicho i spokojnie. Chodzę do szkoły w Sękocinie, tak jak moje
starsze rodzeństwo. Lubię do niej chodzić, bo oprócz miejsca nauki
jest też miejscem spotkań z kolegami.
Moje zainteresowania rozwijam w UKS Łady. Trenuję
tam piłkę nożną – jestem bramkarzem. Chodząc do kościoła
w Sękocinie obserwowałem, jak ministranci służą do mszy świętej.
Bardzo mi się to spodobało. Po pierwszej komunii świętej zostałem
ministrantem i traktuję to jako bardzo ważną misję.

Filip, mieszkaniec Sękocina Nowego.

93

Michał Miszułowicz, Brama.

94

f

Lata ciężkiej pracy wielu osób sprawiły, że nasza gmina zrobiła ogromny krok
do przodu. Dziś Gmina Raszyn to miejsce z klimatem, łączące w sobie tradycję,
historię i nowoczesność. To gmina, która dzięki doskonałemu położeniu gwarantuje
spokój, odpowiednie warunki do funkcjonowania, pracy i odpoczynku.
Bliskość Warszawy, doskonałe skomunikowanie i nowoczesna baza sprawiają,
że coraz więcej osób poszukujących swojego miejsca z dala od miejskiego zgiełku,
osiedla się w naszej gminie. Posiadamy nowoczesny ośrodek zdrowia, z operatorem
godziwie traktującym chorych pacjentów, doskonale wyposażone szkoły
i przedszkola oraz centrum sportu i centrum kultury, które zapewniają bogatą ofertę
programową. W naszej gminie rozwijają się liczne punkty handlowo-usługowe.
Obwodnica Raszyna wyprowadziła ruch z alei Krakowskiej,
pozwalając jeszcze lepiej cieszyć się naturalnym bogactwem terenów
wokół raszyńskich stawów, czy sękocińskich lasów.
Mieszkańcy Gminy Raszyn z szacunkiem podchodzą do tradycji i historii.
Dbamy o pamięć o naszych przodkach i bohaterach, poległych w Bitwie Raszyńskiej
oraz Powstaniu Warszawskim. Szczególną wartość ma dla nas Grobla Falencka,
z której roztacza się piękny widok na kościół w Raszynie oraz miejsca pamięci,
takie jak niedawno odrestaurowana kapliczka Matki Boskiej przy Reducie Raszyńskiej.
Raszyn zaskarbił sobie moje serce i nie mam żadnych wątpliwości,
że to moje miejsce na ziemi.

Andrzej Zaręba, Wójt Gminy Raszyn.

95

ZAKOŃCZENIE

Pragniemy złożyć najserdeczniejsze podziękowania Dyrektor Magdalenie Golec oraz pracownikom
Gminnej Biblioteki Publicznej za zaangażowanie i wysiłek włożone w tworzenie i prowadzenie Cyfrowego
Archiwum Tradycji Lokalnej. Dzięki temu raszyńskie archiwalia mogą trafić do jak najszerszego grona
odbiorców i pozwalają poznać lokalną historię oraz troszczyć się o pamięć o przeszłości. Zachęcamy
wszystkich posiadaczy historycznych zdjęć do współtworzenia tego archiwum.
Składamy ogromne podziękowania mieszkańcom, którzy podzielili się swoimi wspomnieniami na po-
trzeby niniejszego albumu.
Powstanie publikacji „Historia mieszkańców Raszyna, Falent i okolic” nie byłoby możliwe bez zaanga-
żowania i determinacji Mariusza Smolichy, Dyrektora Centrum Kultury, który sprawował opiekę me-
rytoryczną nad wydaniem.

96

„Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa Inwestująca w Obszary Wiejskie”
Instytucja Zarządzająca PROW 2014–2020 – Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi

Materiał opracowany przez Lokalną Grupę Działania Nadarzyn–Raszyn–Michałowice współfinansowany jest ze środków Unii Europejskiej
w ramach poddziałania 19.2 „Wsparcie na wdrażanie operacji w ramach strategii rozwoju lokalnego kierowanego
przez społeczność” PROW 2014–2020

„Historie mieszkańców Raszyna, Falent i okolic”.

ISBN: 978-83-955952-0-2

Wydawca: „Centrum Kultury Raszyn” w Raszynie
Aleja Krakowska 29A
05-090 Raszyn
[email protected]
www.ckr.raszyn.pl

Inicjator publikacji: Mariusz Smolicha
Koordynator projektu: Jakub Małkiński
Zespół: Dagna Kruszewska-Mach, Anna Pluta
Korekta: Dagna Kruszewska-Mach
Konsultacje: Małgorzata Kaiper
Skład: Marcin Szcześniak
Druk: Agencja Reklamowa TOP Włocławek

Zdjęcie na okładce:
1939. Kobieta na tle al. Krakowskiej / Cyfrowe Archiwum Tradycji Lokalnej w Gminnej Bibliotece Publicznej w Raszynie

Gmina
Raszyn