มหัศจรรย์แห่งมะละกอ

อะไรเอ่ย

“ใบหยักๆ ลูกรักเตม็ คอ”

มะละกอ

มหศั จรรย์แห่ง“มะละกอ”
โดย ครูเฉลมิ สริ ิ หนูดี

รสชาตถิ ูกปาก...โดนใจคนไทย

ทวปี อเมริกากลาง
ทวีปอเมริกาใต้

ชาวสเปนและโปรตุเกสนามาปลูกในเอเชยี ตะวันออกเฉียงใต้

ปี คริสต์ศตวรรษท่ี ๑๖ -๑๗

มะละกอ

มะละกา

ช่อื เรียกทางวทิ ยาศาสตร์ว่า Carica papaya Linn

ภาษาถ่นิ กลาง มะละกอ

ภาษาถ่นิ อีสาน บกั ห่งุ หมักห่งุ

ภาษาถ่นิ ใต้ ลอกอ ก้วยลา มะเต๊ะ

ภาษาถ่นิ เหนือ มะก้วยเต้ด

๗ พนั ธ์ุท่นี ิยมปลูก

พนั ธ์ุพนื้ เมอื ง พนั ธ์ุแขกนวล

พนั ธ์ุแขกดา พนั ธ์ุโกโก้

พนั ธ์ุสายนา้ ผงึ้ พนั ธ์ุฮอลแลนด์

พนั ธ์ุฮาวาย

คุณค่าทางโภชนาการ

มะละกอเป็นพืชท่ีอดุ มไปด้วยวิตามินตา่ งๆ เชน่

วติ ามินเอ ช่วยบารุงสายตา ผม ฟัน

สารเบต้าแคโรทนี ช่วยตอ่ ต้านมะเร็ง

วติ ามินซี รักษาโรคหวดั และโรคลกั ปิดลกั เปิด

แคลเซยี ม ชว่ ยให้กระดกู และฟันแขง็ แรง

ฟอสฟอรัส ชว่ ยสร้างกระดกู และฟัน

เหลก็ ชว่ ยบารุงเลอื ด

สรรพคุณของมะละกอ

เนือ้ ของผลสุก

ช่วยแก้อาการร้อนใน แก้กระหาย บารุงกระเพาะ
บารุงม้าม แก้ปวดท้อง ขับปัสสาวะ

เนือ้ ของผลดบิ

ช่วยแก้พยาธิตวั ตดื ตัวกลม

ใบ

บารุงหวั ใจ ใช้พอกรักษาแผลและอาการปวดบวม

สรรพคุณของมะละกอ

เมลด็

ใช้ทารักษาโรคผวิ หนัง

ราก

ใช้ด่ืมขับปัสสาวะ ขับประจาเดือน

ดอก

ขับประจาเดือน แก้ไข้ แก้ดซี ่าน

ยาง

ช่วยย่อยอาหาร ขับพยาธิ

ประโยชน์ในกิจการอุตสาหกรรม

เนือ้ และปลากระป๋ อง

ใช้เป็ นส่วนผสม
เพ่อื ให้เนือ้ เป่ื อยนุ่ม

ผลิตเป็ นผงเป่ื อยสาหรับหมักอาหาร

เคร่ืองสาอาง

ส่วนผสมลบรอยฝ้ า
และจดุ ด่างดา

ประโยชน์ในกจิ การอุตสาหกรรม

ยา

ยาช่วยย่อยอาหาร
ยาลดการบวมอักเสบของแผล

เลนส์สายตา

ผลิตเป็ นนา้ ยาล้าง
เลนส์สัมผัสชนิดนุ่ม

เคร่ืองหนังและขนสตั ว์

ฟอกหนังให้นุ่ม ตดั เยบ็ ง่ายขนึ้

โทษของมะละกอ

แม้มะละกอจะมีสรรพคณุ มากมายดงั ที่ได้กลา่ วมา แตก่ ็มโี ทษอยู่

เหมอื นกนั กลา่ วคือ หากรับประทานมากเกินไป กอ็ าจเกิดอาการ

ท้องเสียได้ การได้รับเบต้าแคโรทีนในเลือดสงู เกินไป ทา

ทาให้ตวั เหลือง หรือสมั ผสั ยางมะละกอมากเกินไป

อาจทาให้เกิดอาการแพ้ เป็ นผ่นื แดง คนั

เกดิ อาการอักเสบได้

มหศั จรรย์แห่งมะละกอ

สมควรหรือไมท่ ี่เราจะช่วยกนั ปลกู มะละกอไว้ที่บ้านกนั ให้มาก ๆ
ปลกู เป็ นอาหาร
ปลูกเป็ นพชื สมุนไพรเพ่อื สุขภาพท่ดี ขี องคนในครอบครัว
ปลกู ไว้ขายเพ่อื สร้างรายได้ให้แก่ครอบครัว

คุณค่าท่ไี ด้รับจากเร่ือง

๑. มะละกอมีคณุ คา่ ทางอาหาร และสรรพคณุ ทางยาหลายประการ
แตไ่ มค่ วรรับประทานมากเกินไป เพราะอาจกอ่ ให้เกิดโทษ
๒. ควรปลกู มะละกอประจาบ้านเพอื่ ใช้เป็นอาหาร เป็นพืชสมนุ ไพร
๓. ความรู้ที่แตกฉานและความรอบรู้เกิดจากการศกึ ษาค้นคว้า
๔. ทกุ ส่ิงอย่างมีทงั้ คณุ และโทษ ต้องรู้จกั ใช้ให้พอเหมาะพอดี
จงึ มปี ระโยชน์และควรศกึ ษาหาข้อมลู เก่ียวกบั สิ่งนนั้ ๆ
อย่างละเอียด

บทความเชิงวชิ าการ

งานเขียนท่มี ี “ความคดิ เหน็ /ข้อคิดเหน็ ” เป็ นแก่นหลกั
มี “ความรู้/ข้อเทจ็ จริง” เป็ นส่วนประกอบ

มีความมุ่งหมายเพ่ือเสนอความคิดเห็นท่ีมีต่อเร่ืองใดเรื่องหน่ึง
ต้ องประกอบด้ วยรายละเอียดของข้ อมูลและข้ อเท็จจริง
ท่นี า่ สนใจ

ข้อคดิ เหน็

ข้อเทจ็ จริง

ข้อเทจ็ จริง VS ข้อคดิ เหน็

ข้อเทจ็ จริง ข้อความที่แสดงเรื่องราวเหตกุ ารณ์ ปรากฏการณ์ ข้อมลู
และสง่ิ ตา่ ง ๆ ที่เป็นจริงตามธรรมชาติ

สามารถพิสจู น์ให้เหน็ จริงได้และมีหลกั ฐานยนื ยนั

ถ่ินกาเนิดของมะละกออยใู่ นแถบอเมริกากลางและใต้

เช่น เนือ้ ของผลดบิ มะละกอ เป็นยาระบายออ่ นๆ ขบั ปัสสาวะ

วิตามินซใี นมะละกอชว่ ยป้ องกนั และรักษาโรคหวดั

ข้อเทจ็ จริง VS ข้อคดิ เหน็

ข้อคดิ เหน็ ข้อความท่แี สดงความรู้สกึ ความเชื่อ ความคิดเหน็ หรือ
การคาดคะเนของบคุ คลใดบคุ คลหนง่ึ ทมี่ ีตอ่ ส่งิ ใดสง่ิ หนงึ่

มะละกอจดั เป็นพืชมหศั จรรย์
ส้มตาคือ อาหารไทยรสชาตอิ ร่อยของคนไทยทกุ ภมู ิภาค

เช่น มะละกอทีน่ ิยมปลกู กนั มาก คือ พนั ธ์พุ ืน้ เมือง

เราควรชว่ ยกนั ปลกู มะละกอไว้ประจาบ้าน

ส่วนประกอบของบทความเชิงวชิ าการ

๓. ๑.
ส่วนสรุป ส่วนนา

๒. ส่วนเนือ้ หา

โครงเร่ือง “มหศั จรรย์แห่งมะละกอ”

ส่วนนา: ปริศนาคาทาย “อะไรเอ่ย...ใบหยัก ๆ ลูกรักเตม็ คอ”

เนือ้ หา: ให้ข้อมูลความรู้เพ่อื ทาความรู้จกั
“ถน่ิ กาเนิด ชื่อเรียกสายพันธ์ุ”

เสนอความรู้ท่เี ป็ นมหศั จรรย์แห่งมะละกอ
“คุณค่าทางโภชนาการ สรรพคุณทางยา ฯลฯ”

ส่วนสรุป: ปิ ดเร่ืองด้วยการเชญิ ชวน “ชวนให้ปลกู มะละกอ”

การเรียบเรียงบทความเชงิ วชิ าการ

๑) รวบรวมข้อมูลจากแหล่งข้อมลู ท่หี ลากหลาย
๒) พจิ ารณาตรวจสอบข้อมูลท่เี ช่ือถอื ได้ มกี ารอ้างองิ แหล่งข้อมลู
๓) พจิ ารณากล่นั กรองเลอื กข้อมลู ท่เี หมาะสมและเป็ นประโยชน์
๔) จัดลาดบั ข้อมลู กาหนดช่ือเร่ือง โครงเร่ือง หวั ข้อเร่ือง

และรูปแบบการนาเสนอเร่ืองท่นี ่าสนใจ
๕) ประมวลข้อมลู ท่เี ก่ยี วข้องทงั้ หมด เรียบเรียงเป็ นสานวนของตนเอง

ใช้ภาษาท่อี ่านง่าย ชัดเจน ลาดบั ความคดิ ไม่ให้สับสนและมเี อกภาพ
๖) ตรวจสอบความสมบรู ณ์ครบถ้วนของสาระเนือ้ หาท่ตี ้องการนาเสนอ

ชัวร์ หรือไม่ ...ใช่ หรือม่ ัว

๑. ข้อใดไม่ใช่ช่อื เรียกมะละกอ

๑. บกั ห่งุ
๒. มะเต๊ะ
๓. บกั เขียบ

ชัวร์ หรือไม่ ...ใช่ หรือม่ ัว

๒. ข้อใดหมายถงึ มะละกอในถ่นิ ภาคเหนือ

๑. บกั พลิ า
๒. หมักห่งุ
๓. มะก้วยเตด็

ชัวร์ หรือไม่ ...ใช่ หรือม่ ัว

๓. ข้อใดไม่ได้หมายถงึ มะละกอในถ่นิ ภาคใต้

๑. มะเต๊ะ
๒. มะกอ
๓. ก้วยลา

ชัวร์ หรือไม่ ...ใช่ หรือม่ ัว

๔. ข้อใดกล่าวถงึ โภชนาการของมะละกอได้ถูกต้อง

๑. แคลเซียม ช่วยให้ฟันและกระดกู แข็งแรง
๒. ฟอสฟอรัส ช่วยบารุงเลือด
๓. เบต้าแคโรทนี ช่วยป้ องกันหวัด

ชัวร์ หรือไม่ ...ใช่ หรือม่ ัว

๕. ข้อใดกล่าวถงึ โภชนาการของมะละกอไม่ถกู ต้อง

๑. วิตามนิ เอ ช่วยบารุงสายตา ผม ฟัน
๒. วิตามนิ อี ช่วยบารุงผวิ หนังให้สดใส
๓. สารเบต้าแคโรทนี ช่วยต้านมะเร็ง

ชัวร์ หรือไม่ ...ใช่ หรือม่ ัว

๖. ข้อใดกล่าวถงึ สรรพคุณของมะละกอไม่ถกู ต้อง

๑. เมลด็ ใช้ด่ืมเป็ นยาระบาย
๒. เนือ้ ของผลดบิ ใช้แก้พยาธิตวั ตืด
๓. ใบ ใช้พอกรักษาแผล กลาก เกลือ้ น

ชัวร์ หรือไม่ ...ใช่ หรือม่ ัว

๗. ข้อใดกล่าวถงึ สรรพคุณของมะละกอได้ถูกต้อง

๑. ดอก ใช้ขับประจาเดอื น
๒. เนือ้ ของผลสุก ใช้ด่ืมบารุงหายใจ
๓. ยาง ช่วยย่อยอาหาร ขับพยาธิ

ชัวร์ หรือไม่ ...ใช่ หรือม่ ัว

๘. ส่วนใดของมะละกอท่นี ามาต้มด่ืม
เพ่อื ขบั ปัสสาวะและขบั ประจาเดือน

๑. เมล็ด
๒. ดอก
๓. ราก

ชัวร์ หรือไม่ ...ใช่ หรือม่ ัว

๙. ส่วนใดของมะละกอท่นี ามาใช้แก้โรคดซี ่าน

๑. ใบ
๒. ดอก
๓. เนือ้ ผลดบิ

ชัวร์ หรือไม่ ...ใช่ หรือม่ ัว

๑๐. ข้อใดเป็ นโทษจากการกนิ มะละกอมากเกนิ ไป
๑. ผ่ืนคนั ลมพษิ
๒. ท้องเสีย ตัวเหลือง
๓. โรคกระเพาะ

ชัวร์ หรือไม่ ...ใช่ หรือม่ ัว

๑๑. ข้อใดเป็ นโทษจากการโดนยางมะละกอ
๑. ทาให้ยางตดิ ผิวหนัง ล้างไม่ออก
๒. ทาให้เกดิ ผ่ืนแดง
๓. ทาให้เกดิ แผล

ชัวร์ หรือไม่ ...ใช่ หรือม่ ัว

๑๒. เพราะเหตุใดจงึ กล่าวว่า “มหศั จรรย์แห่งมะละกอ”
๑. เพราะมีสรรพคุณทางยารักษาโรคได้ทกุ ชนิด
๒. เพราะเป็ นพชื เศรษฐกจิ สาคัญของประเทศ
๓. เพราะมคี ุณค่าและใช้ประโยชน์ได้มากมาย

ชัวร์ หรือไม่ ...ใช่ หรือม่ ัว

๑๓. “มะละกอเป็ นพชื มหศั จรรย์” หมายถงึ อะไร
๑. เป็ นพชื ท่สี ่วนประกอบเกอื บทุกส่วนมปี ระโยชน์
๒. เป็ นพชื ท่มี ีความแตกต่างในแต่ละภาค
๓. เป็ นพชื ท่มี ีอย่ทู กุ ภาคในประเทศไทย

ชัวร์ หรือไม่ ...ใช่ หรือม่ ัว

๑๔. ผู้เขียนนาเสนอบทนาด้วยวธิ ีใด
๑. อธิบายความหมาย
๒. ใช้ปริศนาคาทาย
๓. ตัง้ คาถามให้ตระหนัก

ชัวร์ หรือไม่ ...ใช่ หรือม่ ัว

๑๕. ข้อใดเป็ นข้อเทจ็ จริง

๑. พันธ์ุมะละกอท่ผี ู้เขียนเหน็ ว่าอร่อยท่สี ุด คือ พนั ธ์ุโกโก้
๒. เราควรช่วยกันปลูกมะละกอไว้ประจาบ้าน
๓. มะละกอเป็ นไม้ล้มลุก
๔. มะละกอเป็ นพืชมหศั จรรย์

ชัวร์ หรือไม่ ...ใช่ หรือม่ ัว

๑๖. ผู้เขียนเชญิ ชวนให้ปลูกมะละกอ โดยเสนอผลท่ไี ด้รับ
จากการปฏบิ ตั ติ ามไว้หลายประเดน็ ยกเว้นประเดน็ ใด
๑. มผี ลมะละกอรับประทาน
๒. มรี ายได้จากการขายผลมะละกอ
๓. นาใบและก้านไปเป็ นของเล่น
๔. ใช้เป็ นสมุนไพรรักษาคน

กจิ กรรม “ผงั มโนทศั น์มหศั จรรย์แห่งมะละกอ”

คาชีแ้ จง: ให้นักเรียนเขียนผังมโนทศั น์สรุปสรรพคุณและโทษของมะละกอ
หนังสือววิ ธิ ภาษา เร่ือง มหศั จรรย์แห่งมะละกอ

“ภาษากลาง - ภาษาราชการ”

ภาษากลาง ภาษาท่คี นส่วนใหญ่ใช้ตดิ ต่อส่ือสารกันระหว่างกลุ่ม
และเป็ นภาษาท่ยี อมรับกันโดยท่วั ไป

ใช้เป็ นภาษาหลักในการตดิ ต่อส่ือสารกบั ทางราชการ
ตดิ ต่อเจรจาธุรกจิ การเรียนการสอน

ภาษาราชการ ภาษาหลักท่ีใช้เป็ นส่ือกลางสร้ างความเข้าใจ
ระหว่างคนในประเทศ

ภาษากลาง = ภาษาราชการ

ภาษาไทยสาเนียงกรุงเทพฯ

“ภาษาถ่นิ ”

ลักษณะของภาษาถ่นิ

๑ ใช้พดู กันในท้องถ่นิ ต่าง ๆ ในพนื้ ท่ภี มู ศิ าสตร์แตกต่างกัน
๒ มีลักษณะเฉพาะของภาษา
๓ อาจจะแตกต่างไปจากภาษามาตรฐาน
๔ อาจจะแตกต่างจากภาษาในท้องถ่นิ อ่นื ๆ ทงั้ เสยี งและคา

ภาษาถ่นิ ของไทย

ภาษาไทย ภาษาไทย
ถ่นิ กลาง ถ่นิ เหนือ

ภาษาไทย ภาษาไทย
ถ่นิ อีสาน ถ่นิ ใต้

ภาษาไทยถ่นิ กลาง

ภาษาถ่นิ ท่ใี ช้ส่ือสารอยู่ในบางจังหวดั
ของภาคกลาง เช่น เพชรบุรี กาญจนบุรี
สุพรรณบุรี ราชบุรี นครปฐม อ่างทอง
เป็ นต้น

- สาเนียงพดู แตกต่างกัน
- เพยี้ นเสียงไปจากภาษากลางท่เี ป็ น
ภาษามาตรฐาน

ภาษาไทยถ่นิ เหนือ

ภาษาไทยถิ่นเหนือ หรือ ภาษาถ่ินพายพั
(คาเมือง) ได้ แก่ ภาษาถิ่นที่ใช้ ส่ือสารอยู่ใน
บางจงั หวดั ของภาคเหนือตอนบน หรือภาษาใน
อาณาจักรล้ านนาเดิม มักจะพูดกันมากใน
จังหวัดเชียงใหม่ แม่ฮ่องสอน เชียงราย พะเยา
ลาปาง นา่ น ลาพนู ตาก แพร่ เป็นต้น