โดย นายสิทธิพร แจ่มสุวรรณ ต าแหน่งครู วิทยฐานะ ครูช านาญการพิเศษ สาขาวิชาสถาปัตยกรรม วิทยาลัยเทคนิคอ่างทอง ส านักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ เอกสารประกอบการเรียน วิชา วัสดุก่อสร้าง 2 (Building Materials 2) รหัสวิชา 20108 – 2107 หลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพ พุทธศักราช 2562 ประเภทวิชา ช่างอุตสาหกรรม หน่วยที่ 9 เรื่อง เครื่องสุขภัณฑ์
เอกสารประกอบการเรียน วิชา วัสดุก่อสร้าง 2 (Building Materials 2) รหัสวิชา 20108 – 2107 หลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพ พุทธศักราช 2562 ประเภทวิชา ช่างอุตสาหกรรม หน่วยที่ 9 เรื่อง เครื่องสุขภัณฑ์ จัดท าโดย นายสิทธิพร แจ่มสุวรรณ ต าแหน่ง ครู วิทยฐานะ ครูช านาญการพิเศษ สาขาวิชาสถาปัตยกรรม วิทยาลัยเทคนิคอ่างทอง ส านักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ
ค ำน ำ เอกสารประกอบการเรียนวิชา วัสดุก่อสร้าง 2 รหัสวิชา 20108 - 2107 ได้จัดท าขึ้นตาม หลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพ (ปวช.) พุทธศักราช 2562 สาขาวิชาสถาปัตยกรรม ส านักงาน คณะกรรมการการอาชีวศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ โดยเรียบเรียงขึ้นตรงตามหลักสูตรซึ่งเกิดขึ้นจาก ประสบการณ์การสอนเป็นระยะเวลานาน และจากความรู้ความสามารถ โดยรวบรวมเนื้อหาสาระจาก เอกสาร หนังสือ ต าราต่างๆ เพื่อน ามาปรับปรุง และเพิ่มเติมเนื้อหาให้ครบถ้วนตามจุดประสงค์ รายวิชา สมรรถนะรายวิชา และค าอธิบายรายวิชา พร้อมสอดแทรกเนื้อหาสาระให้มีความเหมาะสม กับการจัดการเรียนการสอนของนักเรียนระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ เนื้อหาในเอกสารประกอบการเรียน ได้ด าเนินการเรียบเรียง เนื้อหาสาระเกี่ยวกับวิชา วัสดุ ก่อสร้าง 2 ได้แก่ เครื่องสุขภัณฑ์ซึ่งในหน่วยการเรียนจะประกอบด้วยสาระการเรียนรู้ สาระส าคัญ จุดประสงค์การเรียนรู้ ผังมโนทัศน์ เนื้อหา สื่อการเรียนการสอน แบบฝึกหัดท้ายหน่วย แบบทดสอบก่อนเรียนและหลังเรียน โดยเรียบเรียงให้เหมาะสมกับผู้เรียน ใช้ภาษาที่เข้าใจง่าย ทั้งนี้เพื่อให้ผู้เรียนเกิดเจตคติที่ดีต่อวิชาวัสดุก่อสร้าง และสามารถน าความรู้ไปประยุกต์ใช้ใน ชีวิตประจ าวันและการประกอบอาชีพในอนาคตได้ ในการนี้ขอขอบคุณคณะครูแผนกวิชาช่างก่อสร้างและสถาปัตยกรรม วิทยาลัยเทคนิค อ่างทอง ที่ให้ความช่วยเหลือเป็นอย่างมาก และบุคคลหลายฝ่ายที่ให้การสนับสนุน ให้ค าแนะน าใน การปรับปรุงเอกสารประกอบการเรียนนี้ให้มีความสมบูรณ์ยิ่งขึ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งขอขอบพระคุณผู้ แต่งหนังสือ ต ารา ทุกท่านที่ผู้เรียบเรียงได้น าข้อมูลต่างๆ มาอ้างอิงในเอกสารประกอบการเรียนนี้ ผู้ เรียบเรียงหวังว่าเอกสารประกอบการเรียนนี้ จะเป็นประโยชน์ต่อการเรียน การสอนส าหรับนักเรียน ในรายวิชาวัสดุก่อสร้าง 2 และผู้อ่านทุกท่าน หากมีข้อเสนอแนะประการใดผู้เรียบเรียงยินดีน้อมรับ ไว้ด้วยความขอบคุณ สิทธิพร แจ่มสุวรรณ ต าแหน่ง ครู วิทยฐานะครูช านาญการพิเศษ วิทยาลัยเทคนิคอ่างทอง I
สารบัญ หน้า ค าน า................................................................................................................................... I สารบัญ................................................................................................................................ II คู่มือครู เอกสารประกอบการเรียน หน่วยที่ 9 เรื่อง เครื่องสุขภัณฑ์................................... 1 โครงการสอน เอกสารประกอบการเรียน หน่วยที่ 9 เรื่อง เครื่องสุขภัณฑ์......................... 5 ค าแนะน าในการใช้เอกสารประกอบการเรียน.................................................................... 7 หน่วยที่ 9 เรื่อง เครื่องสุขภัณฑ์.......................................................................................... 9 สื่อประกอบการจัดการเรียนการสอน หน่วยที่ 9 เรื่อง เครื่องสุขภัณฑ์............................... 43 บรรณนุกรม........................................................................................................................ 52 ภาคผนวก........................................................................................................................... 53 เฉลยแบบทดสอบก่อน/หลังเรียน.......................................................................... 54 เฉลยแบบฝึกหัดท้ายหน่วย.................................................................................... 55 เกณฑ์การบูรณาการคุณธรรม จริยธรรม ค่านิยมและคุณลักษณะอันพึงประสงค์ 58 แบบสรุปผลการประเมินคุณธรรม จริยธรรม ค่านิยม ฯ....................................... 60 II
1 คู่มือครู เอกสารประกอบการเรียน หน่วยที่ 9 เรื่อง เครื่องสุขภัณฑ์ ค าชี้แจง เอกสารประกอบการเรียน เรื่อง เครื่องสุขภัณฑ์ ต้องการให้ผู้เรียนศึกษาเกี่ยวกับ “เครื่องสุขภัณฑ์” เป็นวัสดุก่อสร้างที่มีความส้าคัญ ติดตั้งในห้องน้้า และห้องครัว เพื่ออ้านวยความ สะดวก ในการใช้ชีวิตประจ้าวัน ซึ่งมีหน้าที่ในการรองรับสิ่งโสโครก และสิ่งปฏิกูลต่างๆ ที่เกิดจาก มนุษย์ การท้าความสะอาดร่างกาย รวมถึงเป็นการสร้างสุขภาพอนามัยที่ดี สุขภัณฑ์ที่ใช้งานอยู่ใน ปัจจุบัน ประกอบด้วย โถส้วม โถปัสสาวะชาย โถปัสสาวะหญิง อ่างล้างมือ/หน้า อ่างอาบน้้า อ่างล้าง จาน เป็นต้น ดังนั้น จึงควรที่ท้าความเข้าใจเกี่ยวกับเครื่องสุขภัณฑ์ เพื่อให้สามารถเลือกใช้งานได้อย่าง ถูกต้อง 1.จุดประสงค์ทั่วไป 1.1 เพื่อให้มีความรู้ ความเข้าใจเกี่ยวกับชนิด ประเภท คุณสมบัติ ของประเภทของเครื่อง สุขภัณฑ์ ในงานก่อสร้าง 1.2 เพื่อให้นักเรียนมีความตระหนักเห็นความส้าคัญในการเลือกใช้วัสดุ และลักษณะของ เครื่องสุขภัณฑ์ และสอดแทรกการค้านึงถึงสิ่งแวดล้อม 2.จุดประสงค์เชิงพฤติกรรม 2.1 อธิบายหน้าที่ของเครื่องสุขภัณฑ์ได้อย่างถูกต้อง 2.2 อธิบายวัสดุที่ใช้ในการผลิตเครื่องสุขภัณฑ์ได้อย่างถูกต้อง 2.3 อธิบายชนิดของเครื่องสุขภัณฑ์ได้อย่างถูกต้อง 2.4 อธิบายวิธีการเลือกใช้งานเครื่องสุขภัณฑ์ได้อย่างถูกต้อง 2.5 อธิบายวิธีการดูแลรักษาเครื่องสุขภัณฑ์ได้อย่างถูกต้อง 2.6 มีการพัฒนาคุณธรรม จริยธรรม ค่านิยม และคุณลักษณะที่พึงประสงค์ที่ผู้สอนสามารถ สังเกตเห็นได้ ในด้านความมีวินัย ความรับผิดชอบ ความสนใจใฝุรู้ ความมีมนุษย์สัมพันธ์และความมี มารยาทไทย 3. ส่วนประกอบของเอกสารประกอบการเรียน หน่วยที่ 9 เรื่อง เครื่องสุขภัณฑ์ 3.1 คู่มือครูเอกสารประกอบการเรียน หน่วยที่ 9 เรื่อง เครื่องสุขภัณฑ์ 3.2 โครงการสอนที่ 9 เรื่อง เครื่องสุขภัณฑ์ 3.3 เอกสารประกอบการเรียน 9 เรื่อง เครื่องสุขภัณฑ์
2 3.4 แบบทดสอบก่อนเรียนและหลังเรียน พร้อมเฉลย เอกสารประกอบการเรียน หน่วยที่ 9 เรื่อง เครื่องสุขภัณฑ์ 3.5 แบบฝึกหัด พร้อมเฉลย เอกสารประกอบการเรียน หน่วยที่ 9 เรื่อง เครื่องสุขภัณฑ์ 3.6 ใบงานสรุปเนื้อหา เอกสารประกอบการเรียน หน่วยที่ 9 เรื่อง เครื่องสุขภัณฑ์ 3.7 แบบประเมินคุณธรรม จริยธรรม ค่านิยม และคุณลักษณะที่พึงประสงค์ 3.8 สื่อประกอบการสอน หน่วยที่ 9 เรื่อง เครื่องสุขภัณฑ์ 4. เวลาที่ใช้ ใช้เวลาการจัดการเรียนการสอน จ้านวน 2 ชั่วโมง 5. การเตรียมการล่วงหน้า สิ่งที่ครูเตรียมการล่วงหน้า มีดังนี้ 5.1 ศึกษาคู่มือครูโครงการสอนและเอกสารประกอบการเรียน หน่วยที่ 9 เรื่อง เครื่อง สุขภัณฑ์ 5.2 ศึกษาและเตรียมเอกสารและสื่อการสอน หน่วยที่ 9 เรื่อง เครื่องสุขภัณฑ์ 5.3 ผู้สอนต้องเตรียมเอกสารประกอบการเรียน หน่วยที่ 9 เรื่อง เครื่องสุขภัณฑ์ 5.4 จัดเตรียมแบบทดสอบก่อนเรียน หลังเรียน และแบบฝึกหัด หน่วยที่ 9 เรื่อง เครื่อง สุขภัณฑ์ 6. สื่อการจัดการเรียนการสอน 6.1 เอกสารประกอบการเรียน หน่วยที่ 9 เรื่อง เครื่องสุขภัณฑ์ 6.2 สื่อ Power Point หน่วยที่ 9 เรื่อง เครื่องสุขภัณฑ์ 6.3 สื่อวีดีทัศน์ หน่วยที่ 9 เรื่อง เครื่องสุขภัณฑ์ 6.4 สื่อของจริง ได้แก่ โถส้วม อ่างล้างหน้า โถปัสสาวะชาย เป็นต้น 6.4 กระดานไวท์บอร์ด 6.5 เครื่องฉายข้ามศีรษะ 7. การจัดชั้นเรียน 7.1 การจัดชั้นเรียนส้าหรับการสอนภาคทฤษฎี โดยจัดการเรียนการสอนแบบบรรยาย แบบ อธิบาย แบบอภิปราย และการสรุปเนื้อหา 7.2 การจัดชั้นเรียนส้าหรับผู้เรียนโดยใช้เอกสารประกอบการเรียน หน่วยที่ 9 เรื่อง เครื่อง สุขภัณฑ์และมีการทดสอบก่อนเรียน หลังเรียน และแบบฝึกหัด
3 8. ขั้นตอนการใช้เอกสารประกอบการเรียน 8.1 ศึกษาคู่มือครู 8.2 ศึกษาการใช้สื่อการเรียนการสอน 8.3 ศึกษาวิธีการวัดผลและประเมินผล 9. ขั้นด าเนินการสอน 9.1 โดยมีการทบทวนในเนื้อหาที่ผ่านมา เพื่อเชื่อมโยง การเข้าสู่เนื้อหาในการเรียนครั้งนี้ ซึ่ง มีการกล่าวจากเนื้อหา และได้แจ้งจุดประสงค์ในหน่วยที่ 9 เรื่อง เครื่องสุขภัณฑ์ 9.2 การจัดกิจกรรมการเรียนการสอนโดยมีขั้นตอนดังนี้ ขั้นที่ 1 ขั้นน้าเข้าสู่บทเรียน ขั้นที่ 2 ขั้นสอน ขั้นที่ 3 ขั้นสรุปและประเมินผล 9.3 ครูบรรยายเนื้อหาความรู้เกี่ยวกับหน่วยที่ 9 เรื่อง เครื่องสุขภัณฑ์ 9.4 สังเกตพฤติกรรมผู้เรียนระหว่างการจัดการเรียนการสอน 9.5 การสรุปเนื้อหาและการประเมินผล การจัดการเรียนการสอน 10. วิธีการใช้สื่อการเรียนการสอน หน่วยที่ 9 เรื่อง เครื่องสุขภัณฑ์ ผู้สอนศึกษาวิธีการเรียนจาก คู่มือการใช้สื่อ และศึกษาเนื้อหา เรื่องประตู จากเอกสาร ประกอบการเรียน สื่อวีดีทัศน์ สื่อPower Point หน่วยที่ 9 เรื่อง เครื่องสุขภัณฑ์ ก่อนการท้าการ สอนจริง พร้อมกับผู้สอนได้แจ้งให้ผู้เรียนทราบถึงวิธีการศึกษาด้วยตนเอง โดยใช้เอกสารประกอบการ เรียน และสื่อวีดีทัศน์หน่วยที่ 9 เรื่อง เครื่องสุขภัณฑ์ 11. บทบาทของผู้เรียน 11.1 ผู้เรียนต้องเตรียมเอกสารประกอบการเรียน เรื่อง เครื่องสุขภัณฑ์ ก่อนเรียนโดยผู้สอน จัดเตรียมต้นฉบับให้ให้ล่วงหน้าก่อนวันที่สอนจริง 11.2 ผู้เรียนต้องปฏิบัติตามค้าแนะน้าของผู้สอน 11.3 ผู้เรียนต้องท้ากิจกรรมตามที่มอบหมายและร่วมกันอภิปราย 11.4 ผู้เรียนต้องส่งงานที่ได้รับมอบหมายตรงตามเวลาที่ก้าหนด 12. การวัดและประเมินผล 12.1 วิธีวัด 12.1.1 สังเกตพฤติกรรมขณะเรียน 12.1.2 การสังเกตและประเมินผลพฤติกรรมด้านคุณธรรม จริยธรรม ค่านิยม
4 และคุณลักษณะอันพึงประสงค์ 12.2 เครื่องมือวัดผล 12.2.1 แบบสังเกตพฤติกรรมการปฏิบัติงาน 12.2.2 แบบประเมินคุณธรรม จริยธรรม ค่านิยม และคุณลักษณะอันพึงประสงค์โดยครู และนักเรียนร่วมกันประเมิน 12.3 เกณฑ์การประเมินผล 12.3.1 นักเรียนท้าแบบทดสอบก่อนเรียน และแบบฝึกหัดพร้อมตรวจ เพื่อดู ประสิทธิภาพความเข้าใจต่อเนื้อหาที่ท้าการเรียน 12.3.2 แบบประเมินคุณธรรม จริยธรรม ค่านิยม และคุณลักษณะอันพึงประสงค์ คะแนนขึ้นอยู่กับการประเมินตามสภาพจริง
5 โครงการสอน ชุดการสอนที่ 9 รหัสวิชา 20108 – 2107 ชื่อวิชา วัสดุก่อสร้าง 2 ชื่อหน่วย เครื่องสุขภัณฑ์ จ านวน 2 ชั่วโมง หัวข้อการเรียนรู้ 1. หน้าที่ของเครื่องสุขภัณฑ์ 2. วัสดุที่ใช้ในการผลิตเครื่องสุขภัณฑ์ 3. ประเภทของเครื่องสุขภัณฑ์ 4. วิธีการเลือกใช้งานเครื่องสุขภัณฑ์ 5. วิธีการดูแลรักษาเครื่องสุขภัณฑ์ จุดประสงค์ทั่วไป จุดประสงค์เชิงพฤติกรรม 1. เพื่อให้มีความรู้ ความเข้าใจเกี่ยวกับชนิด ประเภท คุณสมบัติ ของประเภทของเครื่อง สุขภัณฑ์ ในงานก่อสร้าง 2. เพื่อให้นั กเรียน มีคว า มตระหนักเห็ น ความส้าคัญในการเลือกใช้วัสดุ และลักษณะของ เครื่องสุขภัณฑ์ และสอดแทรกการค้านึงถึง สิ่งแวดล้อม 1. อธิบายหน้าที่ของเครื่องสุขภัณฑ์ได้อย่าง ถูกต้อง 2. อธิบายวัสดุที่ใช้ในการผลิตเครื่องสุขภัณฑ์ได้ อย่างถูกต้อง 3. อธิบายชนิดของเครื่องสุขภัณฑ์ได้อย่างถูกต้อง 4. อธิบายวิธีการเลือกใช้งานเครื่องสุขภัณฑ์ได้ อย่างถูกต้อง 5. อธิบายวิธีการดูแลรักษาเครื่องสุขภัณฑ์ได้อย่าง ถูกต้อง 6. มีการพัฒนาคุณธรรม จริยธรรม ค่านิยม และ คุณลักษณะที่พึงประสงค์ที่ผู้สอนสามารถ สังเกตเห็นได้ ในด้านความมีวินัย ความรับผิดชอบ ความสนใจใฝุรู้ ความมีมนุษย์สัมพันธ์และความมี มารยาทไทย วิธีการสอน บรรยาย ถาม – ตอบ ท้าแบบทดสอบ/แบบฝึกหัด และการจดเนื้อหา เรื่อง เครื่องสุขภัณฑ์
6 โครงการสอน ชุดการสอนที่ 9 รหัสวิชา 20108 – 2107 ชื่อวิชา วัสดุก่อสร้าง 2 ชื่อหน่วย เครื่องสุขภัณฑ์ จ านวน 2 ชั่วโมง สื่อการสอน 1. เอกสารประกอบการเรียน หน่วยที่ 9 เรื่อง เครื่องสุขภัณฑ์ 2. สื่อ Power Point หน่วยที่ 9 เรื่อง เครื่องสุขภัณฑ์ 3. สื่อวีดีทัศน์ หน่วยที่ 9 เรื่อง เครื่องสุขภัณฑ์ 4. สื่อของจริง ได้แก่ โถส้วม อ่างล้างหน้า โถปัสสาวะชาย เป็นต้น 5. กระดานไวท์บอร์ด 6. เครื่องฉายข้ามศีรษะ การวัดและประเมินผล ผู้สอนมีการท้าแบบทดสอบก่อนเรียน หลังเรียน แบบฝึกหัด การจดสรุปเนื้อหา และมีการ สังเกตพฤติกรรมเพื่อประเมินคุณธรรม จริยธรรม และคุณลักษณะอันพึงประสงค์
7 ค าแนะน าวิธีการใช้เอกสารประกอบการเรียน วิชา วัสดุก่อสร้าง 2 รหัสวิชา 20108 - 2107 หน่วยที่ 9 เรื่อง เครื่องสุขภัณฑ์ 1. ศึกษาจุดประสงค์รายวิชา สมรรถนะรายวิชา และค้าอธิบายรายวิชา 2. ศึกษากิจกรรมและวิธีการจัดการเรียนรู้ เพื่อการจัดกิจกรรมในแต่ละขั้นให้แก่ผู้เรียน 3. ชี้แจงบทบาทของผู้เรียนในการศึกษา เพื่อสร้างความตระหนักให้ผู้เรียนเห็นความส้าคัญของ วิชา วัสดุก่อสร้าง 2 รหัสวิชา 20108 – 2107 หน่วยที่ 9 เรื่อง เครื่องสุขภัณฑ์ 4. ให้ผู้เรียนท้าแบบทดสอบก่อนเรียน จ้านวน 10 ข้อ ก่อนเริ่มเรียน หน่วยที่ 9 เรื่อง เครื่อง สุขภัณฑ์ 5. ให้ผู้เรียนสลับตรวจแบบทดสอบก่อนเรียน 6. น้าเข้าสู่บทเรียน โดยร่วมกับผู้เรียนอภิปรายจากความเดิมของผู้เรียน เพื่อน้าเข้าสู่เรื่องที่จะ ศึกษา 7. ให้ผู้เรียนศึกษาหน่วยการเรียน ซึ่งในระหว่างเรียนครูจะอธิบาย ถึงการอภิปรายผลกับ ผู้เรียน และมีการจัดกิจกรรมส่งเสริมการเรียนในรูปแบบต่างๆ เช่น การน้าเสนอด้วย Power Point การถาม – ตอบ การสาธิต ดูวีดีทัศน์ เป็นต้น 8. มอบหมายให้ผู้เรียนท้าแบบฝึกหัดท้ายหน่วย 9. ร่วมกันเฉลยแบบฝึกหัดท้ายหน่วย 10. ให้ผู้เรียนท้าแบบทดสอบหลังการเรียน จ้านวน 10 ข้อ เมื่อจบการสอนในหน่วยนั้นๆ 11. ให้ผู้เรียนสลับตรวจแบบทดสอบหลังการเรียน 12. บันทึกผลคะแนนการทดสอบก่อนเรียน และหลังเรียน โดยน้าผลมาเปรียบเทียบเพื่อหา ความก้าวหน้าจากการศึกษาในแต่ละหน่วยการเรียน
8 ตารางวิเคราะห์หน่วยการเรียนรู้และระดับความรู้ รหัสวิชา....20108 – 2107......ชื่อวิชา.วัสดุก่อสร้าง 2.. จ านวน...2...หน่วยกิต .....2..ชั่วโมง/สัปดาห์ หลักสูตร............ประกาศนียบัตรวิชาชีพ........................................ พุทธศักราช....2562..................... ประเภทวิชา.......ช่างอุตสาหกรรม.......สาขาวิชา...สถาปัตยกรรม.......................... หน่วย ที่ ชื่อหน่วยการเรียนรู้/หัวข้อการเรียนรู้ จุดประสงค์เชิงพฤติกรรม IS R A T 9 เครื่องสุขภัณฑ์ 9.1 หน้าที่ของเครื่องสุขภัณฑ์ 9.1 อธิบายหน้าที่ของเครื่องสุขภัณฑ์ได้อย่างถูกต้อง 9.2 วัสดุที่ใช้ในการผลิตเครื่อง สุขภัณฑ์ 9.2 อธิบายวัสดุที่ใช้ในการผลิตเครื่องสุขภัณฑ์ได้ อย่างถูกต้อง 9.3 ประเภทของเครื่องสุขภัณฑ์ 9.3 อธิบายชนิดของเครื่องสุขภัณฑ์ได้อย่างถูกต้อง 9.4 วิธีการเลือกใช้งานเครื่องสุขภัณฑ์ 9.4 อธิบายวิธีการเลือกใช้งานเครื่องสุขภัณฑ์ได้ อย่างถูกต้อง 9.5 วิธีการดูแลรักษาเครื่องสุขภัณฑ์ 9.5 อธิบายวิธีการดูแลรักษาเครื่องสุขภัณฑ์ได้อย่าง ถูกต้อง 9.6 มีการพัฒนาคุณธรรม จริยธรรม ค่านิยม และ คุณลักษณะที่พึงประสงค์ที่ผู้สอนสามารถ สังเกตเห็น ได้ ในด้านความมีวินัย ความรับผิดชอบ ความสนใจใฝุ รู้ ความมีมนุษย์สัมพันธ์และความมีมารยาทไทย หมายเหตุ ระดับความสามารถ ระดับความรู้ IS : ทางสติปัญญา R (Recalled Knowledge) : การฟื้นคืนความรู้ A (Applied Knowledge) : การประยุกต์ความรู้ T (Transferred Knowledge) : การส่งถ่ายความรู้
9 หน่วยที่ 9 : เครื่องสุขภัณฑ์
10 หน่วยที่ 9 เครื่องสุขภัณฑ์ หัวข้อการเรียนรู้ 9.1 หน้าที่ของเครื่องสุขภัณฑ์ 9.2 วัสดุที่ใช้ในการผลิตเครื่องสุขภัณฑ์ 9.3 ประเภทของเครื่องสุขภัณฑ์ 9.4 วิธีการเลือกใช้งานเครื่องสุขภัณฑ์ 9.5 วิธีการดูแลรักษาเครื่องสุขภัณฑ์ สาระส าคัญ “เครื่องสุขภัณฑ์” เป็นวัสดุก่อสร้างที่มีความส้าคัญ ติดตั้งในห้องน้้า และห้องครัว เพื่ออ้านวย ความสะดวก ในการใช้ชีวิตประจ้าวัน ซึ่งมีหน้าที่ในการรองรับสิ่งโสโครก และสิ่งปฏิกูลต่างๆ ที่เกิด จากมนุษย์ การท้าความสะอาดร่างกาย รวมถึงเป็นการสร้างสุขภาพอนามัยที่ดี สุขภัณฑ์ที่ใช้งานอยู่ใน ปัจจุบัน ประกอบด้วย โถส้วม โถปัสสาวะชาย โถปัสสาวะหญิง อ่างล้างมือ/หน้า อ่างอาบน้้า อ่างล้าง จาน เป็นต้น ดังนั้น จึงควรที่ท้าความเข้าใจเกี่ยวกับเครื่องสุขภัณฑ์ เพื่อให้สามารถเลือกใช้งานได้อย่าง ถูกต้อง จุดประสงค์การเรียนรู้ จุดประสงค์ทั่วไป 1. เพื่อให้มีความรู้ ความเข้าใจเกี่ยวกับชนิด ประเภท คุณสมบัติ ของประเภทของเครื่อง สุขภัณฑ์ ในงานก่อสร้าง 2. เพื่อให้นักเรียนมีความตระหนักเห็นความส้าคัญในการเลือกใช้วัสดุ และลักษณะของ เครื่องสุขภัณฑ์ และสอดแทรกการค้านึงถึงสิ่งแวดล้อม จุดประสงค์เชิงพฤติกรรม 1. อธิบายหน้าที่ของเครื่องสุขภัณฑ์ได้อย่างถูกต้อง 2. อธิบายวัสดุที่ใช้ในการผลิตเครื่องสุขภัณฑ์ได้อย่างถูกต้อง 3. อธิบายประเภทของเครื่องสุขภัณฑ์ได้อย่างถูกต้อง 4. อธิบายวิธีการเลือกใช้งานเครื่องสุขภัณฑ์ได้อย่างถูกต้อง 5. อธิบายวิธีการดูแลรักษาเครื่องสุขภัณฑ์ได้อย่างถูกต้อง
11 ผังมโนทัศน์ ชื่อวิชา วัสดุก่อสร้าง 2 ( Building Materials 2) รหัสวิชา 20108 – 2107 สาขาวิชา สถาปัตยกรรม หลักสูตร ประกาศนียบัตรวิชาชีพ พุทธศักราช 2562 หน่วยที่ 9 : เครื่องสุขภัณฑ์ เครื่อง สุขภัณฑ์ วิธีการเลือก ใช้งาน เครื่อง สุขภัณฑ์ วิธีการดูแล รักษา เครื่อง สุขภัณฑ์ ชักโครก โถปัสสาวะ หน้าที่ของ เครื่อง สุขภัณฑ์ วัสดุที่ใช้ใน การผลิต เครื่อง สุขภัณฑ์ ตู้อาบน ้า อุปกรณ์ ประกอบ หน้าต่าง อ่างอาบน ้า อุปกรณ์ ประกอบ ประตู อุปกรณ์ ประกอบ ประตู ประเภทของ เครื่อง สุขภัณฑ์ โถส้วม โถปัสสาวะ ชาย โถปัสสาวะ หญิง อ่างล้างหน้า ชาย อ่างอาบน ้า ตู้อาบน ้า อ่างล้างจาน อ่างล้างจาน การดูแล รักษาโถ ปัสสาวะ การดูแล รักษาชัก โครก การดูแล รักษาอ่าง อาบน ้า การดูแล รักษาอ่าง ล้างหน้า การดูแล รักษาอ่าง ล้างจาน การดูแล รักษาตู้ อาบน ้า
12 แบบทดสอบก่อนเรียน หน่วยที่ 9 : เครื่องสุขภัณฑ์ รหัสวิชา...20108-2107..........วิชา........ วัสดุก่อสร้าง 2 ......ระดับชั้น..... ปวช.1......... สาขาวิชา.......สถาปัตยกรรม........................................................................................... ค าชี้แจง : 1. ข้อสอบเป็นแบบปรนัยจ้านวน 10 ข้อ ใช้เวลาในการท้าข้อสอบ 10 นาที 2. จงพิจารณาตัวเลือกที่ถูกที่สุดเพียงตัวเลือกเดียว แล้วท้าเครื่องหมายกากบาท ( x ) ลงในกระดาษค้าตอบ (10 คะแนน) 1. ข้อใด“ไม่ใช่” หน้าที่ของเครื่องสุขภัณฑ์ ก. เพื่อรองรับของเหลว และของสกปรก ข. เพื่อส่งสิ่งปฏิกูลเข้าสู่ระบบก้าจัด ค. เพื่อเก็บสัมภาระในครัว ง. เพื่ออ้านวยความสะดวกในการท้างาน 2. วัสดุที่ใช้ในการผลิตเครื่องสุขภัณฑ์แบ่งออกเป็นกี่ประเภท ก. 2 ประเภท ข. 3 ประเภท ค. 4 ประเภท ง. 5 ประเภท 3. ข้อใด“ไม่ใช่” คุณสมบัติของเครื่องสุขภัณฑ์ประเภทพลาสติก ก. ขึ้นรูปได้ง่าย ข. น้้าหนักเบา ค. สามารถออกแบบรูปทรงได้หลากหลาย ง. ทนต่อความร้อนได้ดี 4. เครื่องสุขภัณฑ์ที่นิยมติดตั้งในสวนสาธารณะนิยมผลิตจากวัสดุประเภทใด ก. เครื่องเคลือบดินเผา ข. พลาสติก ค. สแตนเลส ง. ไฟเบอร์กลาส 5. เครื่องสุขภัณฑ์แบ่งออกตามลักษณะการใช้งานในบ้านพักอาศัย แบ่งออกได้กี่ประเภท ก. 6 ประเภท ข. 7 ประเภท ค. 8 ประเภท ง. 9 ประเภท
13 6. “โถบิเด (Bidet)” หมายถึงเครื่องสุขภัณฑ์ประเภทใด ก. โถปัสสาวะชาย ข. โถปัสสาวะหญิง ค. อ่างอาบน้้า ง. อ่างล้างจาน 7. จากรูป “ ”เป็นเครื่องสุขภัณฑ์ประเภทใด ก. อ่างล้างหน้าแบบขาตั้งลอย ข. อ่างล้างหน้าแบบขาตั้งพื้น ค. อ่าล้างหน้าแบบแขวนผนัง ง. อ่างล้างหน้าแบบฝังเคาน์เตอร์ 8. จากรูป “ ” เป็นเครื่องสุขภัณฑ์ประเภทใด ก. อ่างอาบน้้าแบบลอยตัว ข. อ่างอาบน้้าแบบอ่างน้้าวน ค. อ่างอาบน้้าแบบชิดผนัง ง. อ่างอาบน้้าแบบเข้ามุม 9. ข้อใด“ไม่ใช่” วิธีการเลือกใช้งานอ่างล้างจาน ก. การเลือกขนาดของอ่างล้างจาน ต้องเลือกให้มีขนาดพอดีกับเคาน์เตอร์ที่เราจะใช้ ข. ความลึกของอ่างล้างจานลึกประมาณ 9 – 10 นิ้ว ค. อ่างล้างจานควรมีที่พักจานใกล้ตัวเพื่อสะดวกในการใช้งาน ง. เลือกให้อ่างล้างจานมีขนาดใหญ่ ๆ เพื่อล้างจานได้ครั้งละมาก ๆ 10. ข้อใด “ไม่ใช่” วิธีการดูแลรักษาชักโครก ก. ชักโครกเป็นคราบด้า ให้ใช้แปรงชุบน้้ายาท้าความสะอาดมาขัด แล้วล้างด้วยน้้าสะอาด ข. ชักโครกมีคราบหินปูนติดฝังแน่น ล้างคราบโดยใช้น้้าส้มสายน้้าส้มสายชูแล้วราดน้้าออก ค. ชักโครกมีคราบหินปูนติดฝังแน่น ให้ใช้ค้อนเคาะบริเวณคราบหินปูน ง. ชักโครกเป็นคราบปัสสาวะ ให้กดน้้าชักโครก นั้นใช้น้้ายาซักผ้าขาวเข้มข้นเทลงไป
14 หน่วยที่ 9 เครื่องสุขภัณฑ์ บทน า เครื่องสุขภัณฑ์ เป็นอุปกรณ์มีความส้าคัญภายในห้องน้้า และห้องครัว ที่ต้องมีการค้านึงเป็น พิเศษเพราะเป็นอุปกรณ์ที่ใช้กันทุกวันเป็นประจ้า ซึ่งองค์ประกอบในการพิจารณาเลือกใช้มีหลาย ประการ เช่น รูปแบบของเครื่องสุขภัณฑ์ ความสวยงาม ระบบการท้างาน ขนาดที่มีผลต่อความ สะดวกสบาย เป็นต้น และในปัจจุบันเครื่องสุขภัณฑ์มีให้เลือกใช้งานอย่างหลากหลาย เพื่อให้ลักษณะ ของการใช้งานนั้นมีความสมบูรณ์ เรียบร้อย ตรงตามวัตถุประสงค์การใช้งานนั้น ๆ ดังนั้นเครื่อง สุขภัณฑ์ จึงควรมีการศึกษาและเรียนรู้ เพื่อให้ทราบถึงข้อมูลในการตัดสินใจเลือกใช้ต่อไป เครื่องสุขภัณฑ์ คือ อุปกรณ์ที่ท้าหน้าที่รองรับของเหลว น้้า รวมถึงจ่ายของเหลว น้้าสกปรก น้้าเสีย หรือสิ่งโสโครกทั้งหลาย ที่มาจากการที่มนุษย์ขับถ่ายของเสียกันออกมาทุกวัน เพื่อสร้างเสริม สุขอนามัยที่ดีให้กับผู้ใช้งาน และเป็นอุปกรณ์ความสะดวกสบายอีกด้วย และเครื่องสุขภัณฑ์จะท้า หน้าที่ส่งสิ่งปฏิกูลพวกนี้ไปสู่ระบบขจัดของเสีย หรือระบบระบายน้้าที่เหมาะสม หรือในท่อระบายที่ ได้รับอนุญาตให้ระบายสิ่งปฏิกูลออกไป เครื่องสุขภัณฑ์มีความจ้าเป็นในการใช้งานเพื่อความสะดวก และที่ส้าคัญการใช้งานของเครื่อง สุขภัณฑ์ต้องที่มีความทนทาน สวยงาม ท้าความสะอาดและดูแลรักษาง่าย เป็นต้น ดังนั้นการน้าวัสดุ มาท้าเครื่องสุขภัณฑ์จึงต้องมีการเลือกค้านึงถึงปัจจัยที่กล่าวมาข้างต้น โดยปัจจุบันมีวัสดุในการท้า เครื่องสุขภัณฑ์แบ่งออกได้ 3 ประเภท ได้แก่ 9.2.1 เครื่องสุขภัณฑ์ประเภทเครื่องเคลือบดินเผา โดยเครื่องสุขภัณฑ์จากวัสดุ ประเภทสามารถพบเห็นได้ทั่วไป และเป็นที่นิยมน้ามาผลิต โดยคุณสมบัติของสุขภัณฑ์เคลือบดินเผาที่ ดี ได้แก่ มีการดูดซึมน้้าต่้า (น้อยกว่า ร้อยละ 0.5 ของน้้าหนักแห้ง) ไม่ดูดซับกลิ่น ไม่เกิดการแตกร้าว 9.1 หน้าที่ของเครื่องสุขภัณฑ์ 9.2วัสดุที่ใช้ในการผลิตเครื่องสุขภัณฑ์
15 เมื่อใช้งานเป็นเวลานาน และไม่เกิดปัญหาความเสียหายบริเวณผิวเคลือบ เมื่อเช็ดล้างท้าความสะอาด เครื่องสุขภัณฑ์ และเครื่องสุขภัณฑ์ทุกชนิดที่ผ่านกรรมวิธีการผลิต ไม่มีรอยต้าหนิ ต่าง ๆ เช่น จุดด่าง หรือรูเข็มที่ผิวนอกรวมทั้งความคลาดเคลื่อนต่าง ๆ ของมิติ และต้องอยู่ภายใต้ข้อก้าหนดมาตรฐาน ของผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม ควบคุมโดยส้านักงานมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม กรมอุตสาหกรรม ชนิดของเครื่องสุขภัณฑ์จากวัสดุประเภท ได้แก่ โถส้วม อ่างล้างหน้า โถปัสสาวะชาย โถปัสสาวะหญิง เป็นต้น ดังแสดงในรูปที่ 9.1 ก. โถส้วม ข. อ่างล้างหน้า ค. โถปัสสาวะชาย ง. โถปัสสาวะหญิง รูปที่ 9.1 ภาพแสดงลักษณะของเครื่องสุขภัณฑ์ประเภทเครื่องเคลือบดินเผา ที่มา : https://www.hafelethailand.com 9.2.2 เครื่องสุขภัณฑ์ประเภทพลาสติก โดยปัจจุบันเครื่องสุขภัณฑ์ประเภทนี้มีทั้ง ในรูปของ สุขภัณฑ์อะคริลิก และสุขภัณฑ์ไฟเบอร์กลาส นิยมใช้กันอย่างแพร่หลายในยุโรป และ อเมริกา ด้วยคุณสมบัติพิเศษ ประกอบด้วย น้้าหนักเบา ความสวยงามเงาเหมือนแก้ว แข็งแรง
16 ทนทาน สามารถใช้กลางแจ้งได้ ไม่เป็นสนิม ดูแลรักษาง่าย การออกแบบรูปทรงต่าง ๆ สามารถขึ้นรูป ได้ไม่ยาก การท้าความสะอาดสามารถท้าได้โดย ใช้ผ้าเช็ดแห้งเช็ดหลังการใช้งานเท่านั้น ชนิดของ เครื่องสุขภัณฑ์จากวัสดุประเภท ได้แก่ อ่างอาบน้้า อ่างล้างหน้า ตู้อาบน้้า ฉากกั้นอาบน้้า เป็นต้น ดัง แสดงในรูปที่ 9.2 ก. อ่างอาบน้้าอะคริลิก ข. อ่างล้างหน้าอะคริลิก ค. ตู้อาบน้้าอะคริลิก ง. อ่างอาบน้้าไฟเบอร์กลาส รูปที่ 9.2 ภาพแสดงลักษณะของเครื่องสุขภัณฑ์ประเภทพลาสติก ที่มา : http://www.bangkokceramic.com 9.2.3 เครื่องสุขภัณฑ์ประเภทสแตนเลส วัสดุประเภทนี้มีคุณสมบัติที่เหมาะสมใน การน้ามาใช้เป็นวัตถุดิบ เพื่อการผลิตเครื่องสุขภัณฑ์ ซึ่งคุณสมบัติของเครื่องสุขภัณฑ์สแตนเลส
17 สามารถน้ามาขึ้นรูปร่างต่าง ๆ ได้ตามความต้องการ มีความแข็งแรง ทนต่อกรด รอยขีดข่วน ไม่เกิด การบิดเบี้ยวขณะท้าการขึ้นรูปของเครื่องสุขภัณฑ์ จึงเป็นที่นิยมในส่วนพื้นที่สาธารณะ หรือบริเวณที่มี ผู้ใช้งานเป็นจ้านวนมาก เช่น ห้องน้้าสาธารณะ ห้องน้้าโรงพยาบาล ห้องน้้าโรงเรียน เป็นต้น เครื่อง สุขภัณฑ์ที่นิยมใช้วัตถุดิบจากสแตนเลส ได้แก่ อ่างล้างชาม อ่างล้างหน้า โถส้วม โถปัสสาวะ เป็นต้น ดังแสดงในรูปที่ 9.3 ก. โถส้วม ข. อ่างล้างหน้า ค. โถปัสสาวะชาย ง. อ่างล้างจานแบบ 1 หลุม รูปที่ 9.3 ภาพแสดงลักษณะของเครื่องสุขภัณฑ์ประเภทสแตนเลส ที่มา : https://www.siamworldsupply.com
18 เครื่องสุขภัณฑ์ ที่มีใช้งานอยู่ในปัจจุบันมีลักษณะใช้งานที่มีความหลากหลาย รวมถึงช่วยเพิ่ม ประสิทธิภาพให้การท้างานให้เกิดความสะดวกสบาย รูปทรงที่สวยงาม ซึ่งสามารถแบ่งชนิดของเครื่อง สุขภัณฑ์ตามลักษณะการใช้งานในที่พักอาศัยได้ออกเป็น 7 ชนิด ได้แก่ 9.3.1 โถส้วม เป็นอุปกรณ์ที่ส้าคัญที่สุดของห้องน้้าซึ่งใช้ส้าหรับนั่งถ่ายปัสสาวะและ ถ่ายอุจจาระ ซึ่งโถส้วมที่ใช้งานอยู่ในปัจจุบัน สามารถแบ่งออกตามลักษณะการใช้งานได้ 2 ลักษณะ ได้แก่ 9.3.1.1 โถส้วมแบบนั่งยอง เป็นสุขภัณฑ์ดึกด้าบรรพ์ที่มีการใช้มานาน ส่วน ใหญ่นิยมใช้ในห้องน้้าสาธารณะ เพื่อความประหยัดและดูแลรักษาง่าย และมีความทนทาน โถส้วม แบบนั่งยองมีทั้งเป็นแบบราดน้้า และแบบฟลัชพร้อมหม้อพัก ดังแสดงในรูปที่ 9.4 ก. โถส้วมนั่งยองไม่มีฐานแบบราดน้้า ข. โถส้วมนั่งยองมีฐานแบบราดน้้า ค. โถส้วมนั่งยองมีฐานแบบฟรัชพร้อมหม้อพัก รูปที่ 9.4 ภาพแสดงลักษณะของโถส้วมแบบนั่งยอง ที่มา : https://www.light-and-bath.co.th 9.3 ชนิดของเครื่องสุขภัณฑ์
19 9.3.1.2 โถส้วมแบบนั่งราบ หรือที่เรียกกันติดปากว่า "ชักโครก" เป็นโถส้วมที่ เน้นการออกแบบให้มีความสวยงาม หรูหรา ด้วยการออกแบบที่สวยงาม ราคาจึงแตกต่างกับโถส้วม นั่งยองมาก แต่ก็เป็นที่นิยมอย่างแพร่หลาย ด้วยลักษณะการใช้งานที่สะดวกสบาย ลักษณะของโถส้วม ที่ใช้งานอยู่ในปัจจุบันสามารถแบ่งออกได้ 2 ลักษณะ ตามรูปแบบการติดตั้ง มีดังนี้ 1) โถส้วมนั่งราบแบบแขวนผนัง (Wall-Mounted WC) ซึ่งโถ ลักษณะนี้จะมีตัวฐานรองนั่งยึดติดกับผนังและลอยขึ้นจากพื้น ท้าให้มีลักษณะเป็นชิ้นเดียว ดูสวยงาม และสามารถท้าความสะอาดได้ง่าย ซึ่งจะมีให้เห็นกันตามห้างสรรพสินค้า คอนโดและบ้านที่มีราคา ค่อนช้างสูง หรือห้องน้้าส้าเร็จรูป ข้อดีดูเรียบร้อย สวยงาม ท้าความสะอาดง่าย ไม่ค่อยมีร่องหรือ รอยต่อส้าหรับสะสมสิ่งสกปรก ดังแสดงในรูปที่ 9.5 รูปที่ 9.5 ภาพแสดงลักษณะของโถส้วมนั่งราบแบบแขวน ที่มา : https://www.hafelethailand.com 2) โถส้วมนั่งราบแบบตั้งพื้น (Floor-Standing WC) โถส้วม ลักษณะนี้จะมีฐานรองนั่งวางอยู่บนพื้น ซึ่งก็เป็นรูปแบบส่วนใหญ่ที่เรามักจะพบเจอกันอยู่บ่อยๆ ข้อดี มีต้นทุนในการก่อสร้างที่ต่้ากว่าแบบแขวนผนัง มีรูปแบบให้เลือกหลากหลาย ติดตั้งง่าย ดูแลรักษาได้ ง่าย โถส้วมลักษณะนี้ มีอยู่ 3 ประเภท ได้แก่ โถส้วมนั่งราบแบบราดน้้า ใช้งานโดยการราดน้้า เนื่องจากไม่มีถังพักน้้า โถส้วมนั่งราบแบบชิ้นเดียว (One Piece WC) ซึ่งตัวโถส้วมจะเป็นชิ้นเดียวกับ ถังพักน้้า และโถส้วมนั่งราบแบบแบบ 2 ชิ้น (Two Piece WC) ซึ่งตัวโถส้วมจะแยกกันกับถังพัก ดังแสดง ในรูปที่ 9.6
20 ก. โถส้วมนั่งราบแบบราดน้้า ข. โถส้วมนั่งราบแบบตั้งพื้นชิ้นเดียว ค. โถส้วมนั่งราบแบบตั้งพื้นสองชิ้น รูปที่ 9.6 ภาพแสดงลักษณะของโถส้วมนั่งราบแบบตั้งพื้น ที่มา : https://www.hafelethailand.com 9.3.2 โถปัสสาวะชาย เครื่องสุขภัณฑ์มีหน้าที่รองรับปัสสาวะของผู้ชาย มีการ ออกแบบมาส้าหรับการใช้งานของผู้ชายโดยเฉพาะ มีหลากหลายรูปแบบ ขนาด และรูปทรง เพื่อ ความเหมาะสมส้าหรับทุกสรีระ และการใช้งาน โดยในปัจจุบันโถปัสสาวะมีการลักษณะของการติดตั้ง แบ่งออกได้ 2 ลักษณะ ได้แก่ 9.3.2.1 โถปัสสาวะชายแบบตั้งพื้น ส่วนใหญ่แล้วโถปัสสาวะแบบตั้งพื้นจะมี ขนาดใหญ่ ออกแบบมาให้มีความสูงที่รองรับการใช้งานจากผู้ใช้งานทุกวัย และสรีระทุกแบบ จึงเป็นที่ นิยมส้าหรับการติดตั้งในห้องน้้าสาธารณะมากกว่าการติดตั้งในตัวบ้าน แต่ปัจจุบันโถปัสสาวะแบบตั้ง พื้นก็มีการออกแบบให้มีขนาดเล็กลง และมีรูปทรงที่หลากหลาย มีสไตล์มากขึ้น จึงมีการเลือกมา ติดตั้งกับห้องน้้าภายในบ้านมากขึ้น ดังแสดงในรูปที่ 9.7
21 รูปที่ 9.7 ภาพแสดงลักษณะของโถปัสสาวะชายแบบตั้งพื้น ที่มา : https://homeguru.homepro.co.th 9.3.2.2 โถปัสสาวะชายแบบแขวนผนัง เป็นโถปัสสาวะที่เป็นที่นิยมทั้ง ภายในบ้านพักอาศัยและในห้องน้้าสาธารณะ เนื่องจากมีขนาดเล็ก มีรูปทรงหลากหลายให้เลือก และ สามารถติดตั้งได้แม้ในพื้นที่จ้ากัด หากห้องน้้ามีขนาดเล็กมาก ก็ยังมีโถปัสสาวะแบบเข้ามุมที่ช่วย ประหยัดพื้นที่และสะดวกในการใช้งาน ส้าหรับการติดตั้งโถปัสสาวะแบบแขวนผนังมีทั้งแบบใช้ตะขอ ยึดผนังเพื่อแขวนติดตั้ง และแบบพุกยึดผนังกับ โถปัสสาวะ โดยระยะความสูงของการติดตั้ง สามารถปรับระดับให้เหมาะสมกับผู้ใช้งานได้ดังแสดงในรูปที่ 9.8 ก. โถปัสสาวะชายแบบแขวนผนัง ข. โถปัสสาวะชายแบบแขวนผนังเข้ามุม รูปที่ 9.8 ภาพแสดงลักษณะของโถปัสสาวะชายแบบแขวนผนัง ที่มา : https://homeguru.homepro.co.th 9.3.3 โถปัสสาวะหญิง หรือเรียกว่า “โถบิเด (Bidet)” เป็นค้าที่มาจากภาษา ฝรั่งเศส เป็นเครื่องสุขภัณฑ์มีหน้าที่รองรับปัสสาวะของผู้หญิง โดยสุขภัณฑ์ชนิดนี้มีการออกแบบมา
22 ส้าหรับการใช้งานของผู้หญิงโดยเฉพาะ มีหลากหลายรูปแบบหลากหลาย เพื่อความเหมาะสมส้าหรับ ทุกสรีระ และมีการใช้งานไม่ซับซ้อน โถปัสสาวะหญิงเป็นเครื่องสุขภัณฑ์ที่คนไทยส่วนใหญ่ยังไม่ค่อย รู้จักมักคุ้นกันมากเท่าไหร่นัก โดยลักษณะการติดตั้งจะเป็นแบบตั้งพื้น ดังแสดงในรูปที่ 9.9 ก. โถปัสสาวะหญิงแบบตั้งพื้น ข. การท้างานของโถปัสสาวะหญิง รูปที่ 9.9 ภาพแสดงลักษณะของโถปัสสาวะหญิง ที่มา : https://www.majestic-home.com 9.3.4 อ่างล้างหน้า (Basin) ถือเป็นสุขภัณฑ์อย่างหนึ่งในห้องน้้าที่มีความส้าคัญ มาก การเลือกอ่างล้างหน้าที่เหมาะสมกับขนาดของห้องน้้า ถือเป็นสิ่งจ้าเป็น เพื่อให้เกิดความ สะดวกสบาย หรือความรู้สึกที่ผ่อนคลายในการใช้งาน และในปัจจุบัน อ่างล้างหน้ามีให้เลือกหลาก รูปแบบ หลายสไตล์ และผลิตมาจากวัสดุแตกต่างกัน ทั้งเหล็กเคลือบสี เซรามิค พลาสติก ไฟเบอร์ กลาส ไม้ หินแกรนิต หินอ่อน สแตนเลส และวัสดุสังเคราะห์ รูปแบบการติดตั้งมีทั้งแบบที่ติดตั้ง ร่วมกับเคาน์เตอร์ และอ่างล้างหน้าที่ติดตั้งกับผนังเลย ซึ่งสามารถแบ่งประเภทของอ่างล้างหน้าตาม รูปแบบของการติดตั้ง ออกได้เป็น 4 ประเภท ดังนี้ 9.3.4.1 อ่างล้างหน้าแบบติดตั้งกับเคาน์เตอร์ เป็นอ่างที่ติดตั้งกับเคาน์เตอร์ ไม่ว่าจะเป็นเคาน์เตอร์ ค.ส.ล. หรือ เคาน์เตอร์แบบอื่นๆ โดยขอบอ่างจะวางอยู่บนขอบ เคาน์เตอร์ บางครั้งเรียกอ่างล้างหน้าชนิดนี้ว่า อ่างแบบเคาน์เตอร์ อ่างล้างหน้าแบบนี้ใช้งาน สะดวก ท้าความสะอาดบริเวณเคาน์เตอร์ได้ง่าย ความสูงมาตรฐานของเคาน์เตอร์อยู่ที่ระยะ 85 ซม. จากพื้น แต่ก็ควรปรับไปตามความสูงของผู้ใช้งานด้วยเพื่อความสะดวกในการใช้งาน อ่างล้างหน้า ประเภทนี้ มีลักษณะของการติดตั้ง อยู่ 3 ลักษณะ ได้แก่ 1) อ่างล้างหน้าแบบฝังใต้เคาน์เตอร์ เป็นอ่างที่ต้องติดตั้งบน เคาน์เตอร์ แต่ต้องติดตั้งอ่างล้างหน้าก่อนแล้วจึงวางหินทับ เมื่อติดตั้งเสร็จแล้วจะไม่เห็นขอบอ่าง ดัง แสดงในรูปที่ 9.10
23 ก. อ่างล้างหน้าแบบฝังใต้เคาน์เตอร์รูปทรงเหลี่ยม ข. อ่างล้างหน้าแบบฝังใต้เคาน์เตอร์รูปทรงกลม รูปที่ 9.10 ภาพแสดงลักษณะของอ่างล้างหน้าแบบฝังใต้เคาน์เตอร์ ที่มา : https://perfectbath.co.th 2) อ่างล้างหน้าแบบวางบนเคาน์เตอร์ เป็นอ่างล้างหน้าที่ต้องวาง ลงบนเคาน์เตอร์ มีให้เลือกใช้หลายรูปทรงและหลากหลายวัสดุ ท้าให้มีความแปลกตาและทันสมัย แต่ ในการใช้งานบนเคาน์เตอร์แคบ ๆ ก็ต้องระวังทั้งเรื่องของการท้าความสะอาด หากอ่างล้างหน้าเป็น ทรงเหลี่ยมแล้ววางชิดกับผนังมาก ๆ จะท้าความสะอาดได้ยาก และอ่างบางรูปทรงเมื่อวางชิดผนัง มาก ๆ อาจยิงซิลิโคนรอบอ่างไม่ได้ ท้าให้น้้าซึมเข้าใต้เคาน์เตอร์ได้การเตรียมความสูงของเคาน์เตอร์ เป็นเรื่องส้าคัญ ต้องรู้ว่าจะใช้อ่างล้างหน้าแบบวางบนเคาน์เตอร์ที่มีความสูงเท่าไหร่ เพื่อก้าหนดความ สูงของเคาน์เตอร์ให้เหมาะสม อีกสิ่งหนึ่งที่ต้องเลือกเมื่อซื้ออ่างล้างหน้าแบบวางบนเคาน์เตอร์ ควรดู ด้วยว่าอ่างที่เลือกซื้อสูงมากหรือไม่ ถ้าสูงมากต้องเลือกซื้อก๊อกอ่างล้างหน้าทรงสูงด้วยเช่นกัน เพื่อให้ สะดวกในการใช้งาน ดังแสดงในรูปที่ 9.11 ก. อ่างล้างหน้าแบบวางบนเคาน์เตอร์รูปทรงเหลี่ยม ข. อ่างล้างหน้าแบบวางบนเคาน์เตอร์รูปทรงกลม รูปที่ 9.11 ภาพแสดงลักษณะของอ่างล้างหน้าแบบวางบนเคาน์เตอร์ ที่มา : https://perfectbath.co.th
24 3) อ่างล้างหน้าแบบฝังครึ่งเคาน์เตอร์เป็นอ่างล้างหน้าที่ส่วนหน้า จะยื่นออกจากเคาน์เตอร์อีกส่วนหนึ่งจะฝังอยู่กับเคาน์เตอร์ เหมาะส้าหรับห้องน้้าที่มีพื้นที่ไม่มากนัก ดังแสดงในรูปที่ 9.12 ก. อ่างล้างหน้าแบบฝังครึ่งเคาน์เตอร์รูปทรงเหลี่ยม ข. อ่างล้างหน้าแบบฝังครึ่งเคาน์เตอร์รูปทรงกลม รูปที่ 9.12 ภาพแสดงลักษณะของอ่างล้างหน้าแบบฝังครึ่งเคาน์เตอร์ ที่มา : https://perfectbath.co.th 9.3.4.2 อ่างล้างหน้าแบบแขวนผนัง อ่างชนิดนี้จะติดตั้งเข้ากับผนัง ช่วยให้ ประหยัดพื้นที่ สะดวกในการติดตั้ง และราคาไม่แพง ไม่ต้องท้าเคาน์เตอร์ ดังแสดงในรูปที่ 9.13 ก. อ่างล้างหน้าแบบแขวนผนังรูปทรงเหลี่ยม ข. อ่างล้างหน้าแบบแขวนผนังรูปทรงกลม รูปที่ 9.13 ภาพแสดงลักษณะของอ่างล้างหน้าแบบแขวนผนัง ที่มา : https://www.ceramic.co.th 9.3.4.3 อ่างล้างหน้าแบบขาตั้งพื้น อ่างประเภทนี้ค่อนข้างเป็นที่นิยม เพราะติดตั้งง่าย อ่างล้างหน้าแบบขาตั้งพื้น มีทั้งแบบ ได้แก่ อ่างล้างหน้าแยกกับขาตั้ง และอ่างล้าง
25 หน้ามีขาตั้งในตัว ข้อเสียของอ่างประเภทนี้ คือ ดูแลซ่อมแซมยาก เพราะมีขาตั้งเพิ่มเติมเข้ามาบดบัง ระบบของท่อน้้า เวลาซ่อมแซม หรือเปลี่ยนจ้าเป็นต้องรื้อออกมาทั้งหมด ดังแสดงในรูปที่ 9.14 ก. อ่างล้างหน้าแบบแขวนผนังรูปทรงเหลี่ยม ข. อ่างล้างหน้าแบบแขวนผนังรูปทรงกลม รูปที่ 9.14 ภาพแสดงลักษณะของอ่างล้างหน้าแบบแขวนผนัง ที่มา : https://www.ceramic.co.th 9.3.4.4 อ่างล้างหน้าแบบขาตั้งลอย เป็นอ่างล้างหน้าที่ผสมผสานกัน ระหว่างอ่างล้างหน้าแบบแขวนผนัง กับอ่างล้างหน้าพร้อมขาตั้ง อ่างประเภทนี้จะมีขาครอบท่อน้้าทิ้ง ด้วย เพื่อความสวยงาม รูปทรงมีความทันสมัย ซ่อมแซมและดูแลรักษาง่ายกว่า ดังแสดงในรูปที่ 9.15 ก. อ่างล้างหน้าแบบขาลอยรูปทรงเหลี่ยม ข. อ่างล้างหน้าแบบขาลอยรูปทรงกลม รูปที่ 9.15 ภาพแสดงลักษณะของอ่างล้างหน้าแบบขาลอย ที่มา : https://www.ceramic.co.th
26 9.3.5 อ่างอาบน้ า หมายถึงสุขภัณฑ์ภายในห้องน้้า เป็นอุปกรณ์ที่มีประโยชน์ท้า หน้าที่ในการรองรับน้้า เพื่อใช้ช้าระล้างร่างกายของเรา และอ้านวยความสะดวกสบายให้เราได้ท้า ความสะอาดตัวได้อย่างสบาย โดยในปัจจุบันอ่างอาบน้้าได้มีการพัฒนารูปแบบให้มีการตอบสนองตาม ความต้องการของผู้ใช้ ซึ่งสามารถจ้าแนกตามลักษณะของการติดตั้งออกได้ 3 ประเภท ดังนี้ 9.3.5.1 อ่างอาบน้้าแบบชิดผนังหรือเข้ามุม ซึ่งอ่างอาบน้้าลักษณะนี้ตัวอ่าง จะฝังลงไปบนฐานที่ก่อปูนยกสูงจากพื้น เหมาะส้าหรับห้องน้้าที่มีพื้นที่จ้ากัด เนื่องจากผู้ใช้งาน สามารถก้าหนดพื้นที่ได้ว่าต้องการอ่างอาบน้้าขนาดเท่าใด โดยรูปแบบของอ่างลักษณะนี้ จะมีแบบ ทรงสี่เหลี่ยมและทรงครึ่งวงกลม ดังแสดงในรูปที่ 9.16 ก. อ่างอาบน้้าแบบฝังรูปทรงสี่เหลี่ยมผืนผ้า ข. อ่างอาบน้้าแบบฝังรูปทรงครึ่งวงกลม รูปที่ 9.16 ภาพแสดงลักษณะของอ่างอาบน้้าแบบชิดผนังหรือแบบเข้ามุม ที่มา : https://mogenmore.com 9.3.5.2 อ่างอาบน้้าแบบลอยตัว อ่างลักษณะนี้มีทั้งแบบที่เป็นขาตั้งและยก อ่างอาบน้้าให้ลอยขึ้นจากพื้นและแบบวางบนพื้น โดยอ่างแบบนี้ติดตั้งง่ายและเป็นที่นิยมเพราะไม่ต้อง ก่ออิฐยกสูงจากพื้น สร้างบรรยากาศชวนผ่อนคลาย และดีไซน์ของอ่างลักษณะนี้ที่เปรียบเสมือนงาน ประติมากรรม ท้าให้เป็นจุดเด่นของห้องน้้า ดูหรูหรา และทันสมัย ดังแสดงในรูปที่ 9.17 ก. อ่างอาบน้้าแบบลอยตั้งวางบนพื้น ข. อ่างอาบน้้าแบบลอยตัวมีขาตั้ง รูปที่ 9.17 ภาพแสดงลักษณะของอ่างอาบน้้าแบบลอยตัว ที่มา : https://mogenmore.com
27 9.3.5.3 อ่างอาบน้้าแบบอ่างน้้าวน หรือที่เรียกกันว่า อ่างJacuzzi เป็นอ่าง ที่มีระบบอัดอากาศ ท้าให้น้้าวน เพื่อการสร้างออกซิเจนในน้้า ท้าให้รู้สึกสบายเมื่อมีน้้าไหลผ่านเหมือน ได้อยู่ในแหล่งน้้าตามธรรมชาติจริงๆ เหมาะแก่การพักผ่อน เพราะระบบน้้าวนจะช่วยนวดตัวท้าให้ กล้ามเนื้อที่รู้สึกปวดเมื่อยได้ผ่อนคลาย มีทั้งแบบฝังพื้น และวางบนพื้น ดังแสดงในรูปที่ 9.18 ก. อ่างอาบน้้าแบบอ่างน้้าวนแบบฝังพื้น ข. อ่างอาบน้้าแบบอ่างน้้าวนแบบลอยตัว รูปที่ 9.18 ภาพแสดงลักษณะของอ่างอาบน้้าแบบอ่างน้้าวน ที่มา : http://www.homedecor36.com 9.3.6 ตู้อาบน้ า เป็นอุปกรณ์ที่น้ามาประกอบกันเพื่อกั้นพื้นที่ภายในห้องน้้าช่วยแยก โซนเปียกและแห้งออกจากกัน เพื่อให้ง่ายต่อการใช้ห้องน้้าและช่วยเพิ่มความปลอดภัยจากการเกิด อุบัติเหตุได้มากขึ้น เพราะเมื่อติดตั้งตู้ส้าหรับอาบน้้าแล้วจะสามารถแยกพื้นที่ส่วนเปียกส้าหรับอาบน้้า ให้ออกจากพื้นที่ส่วนแห้งของห้องน้้าที่ใช้ส้าหรับการท้ากิจวัตรส่วนตัวได้อย่างชัดเจน นอกจากนี้การ เลือกใช้ตู้อาบน้้ายังช่วยเสริมความหรูหราให้กับห้องน้้าได้มากขึ้น จากห้องน้้าธรรมดา ๆ ก็กลายเป็น ห้องน้้าที่ดูสมบูรณ์แบบ จึงท้าให้บ้านพักอาศัย คอนโด หรือแม้แต่โรงแรม นิยมติดตั้ง ตู้อาบน้้า ส้าเร็จรูป หรือฉากกั้นอาบน้้ากันอย่างแพร่หลาย โดยในปัจจุบัน มีการแบ่งรูปแบบตามลักษณะการ ติดตั้งของตู้อาบน้้า ออกเป็น 2 แบบ ได้แก่ 9.3.6.1 ตู้อาบน้้าส้าเร็จรูป (Shower Box) สุขภัณฑ์ชนิดนี้นับว่าเป็นที่นิยม มากที่สุดในปัจจุบันนี้โดยเฉพาะการใช้งานตามที่พักอาศัยประเภทอาคาร เช่น คอนโดมิเนียม โรงแรม เป็นต้น ซึ่งข้อดีของตู้อาบน้้าประเภทนี้คือเป็นตู้อาบน้้าที่ส้าเร็จจากโรงงานจึงท้าให้การติดตั้งง่าย และ สะดวก เหมาะกับห้องน้้าที่มีพื้นที่จ้ากัดหรือมีขนาดไม่ได้ใหญ่จนเกินไป นอกจากนี้ อุปกรณ์ที่มีมาให้ก็ ค่อนข้างครบครัน ได้แก่ กระจกกั้นอาบน้้า ถาดรอง อุปกรณ์เสริม เช่น เก้าอี้นั่ง ชั้นวางของ ดังแสดง ในรูปที่ 9.19
28 ก. ตู้อาบน้้าส้าเร็จรูปแบบทรงสี่เหลี่ยม ข. ตู้อาบน้้าส้าเร็จรูปแบบทรงโค้ง รูปที่ 9.19 ภาพแสดงลักษณะของตู้อาบน้้าส้าเร็จรูป ที่มา : https://majestic-home.co.th 9.3.6.2 ตู้อาบน้้าแบบสั่งตัด สุขภัณฑ์ลักษณะนี้ จะสั่งให้ช่างมาวัดขนาด พร้อมกับสั่งท้าตามรูปแบบและขนาดตามพื้นที่หน้างาน โดยตู้อาบน้้าหรือฉากกั้นอาบน้้า จะมีอยู่ 2 ลักษณะ ได้แก่ 1) แบบบานเปลือย (Frameless Glass Shower Enclosures) ตู้ อาบน้้าประเภทนี้ถือว่าได้รับความนิยมสูงที่สุด โดยเฉพาะในการออกแบบและตกแต่งภายในเพราะ เป็นแบบเปลือย ที่มีความเรียบหรูดูดีและทันสมัยสามารถดีไซน์พร้อมสั่งตัดให้สามารถเข้ามุมได้อย่าง ง่ายดาย โดยวัสดุที่นิยมน้ามาท้าก็มีทั้งแผ่นอะคริลิกใส กระจกนิรภัยเทมเปอร์และกระจกลามิเนต ขึ้นอยู่กับงบประมาณและความชอบของเจ้าของบ้าน แต่โดยส่วนมากจะนิยมใช้กระจกนิรภัยเพราะมี ความทนทานมากกว่าส้าหรับการสั่งท้าตู้อาบน้้าแบบบานเปลือยสามารถเลือกออปชั่นต่างๆ ได้ ดังนี้รูปแบบการเปิด-ปิด ระหว่างแบบบานเลื่อน และแบบบานผลัก ความหนาของกระจก มีให้เลือก ตั้งแต่ 4 – 10 มม. อุปกรณ์แบบเหลี่ยมและแบบกลม ดังแสดงในรูปที่ 9.20
29 ก. ตู้อาบน้้าแบบบานเปลือยเปิดประตูสวิง ข. ตู้อาบน้้าแบบบานเปลือยเปิดประตูเลื่อน รูปที่ 9.20 ภาพแสดงลักษณะของตู้อาบน้้าแบบบานเปลือย ที่มา : https://bathroomtomorrow.com 2) แบบมีกรอบเฟรม (Shower Enclosures Frame) ส้าหรับตู้ อาบน้้า/ฉากกั้นอาบน้้า ประเภทแบบมีกรอบเฟรมจะมีความคล้ายกับแบบบานเปลือย คือ ต้องสั่งตัด เหมือนกัน และใช้วัสดุในการท้าชนิดเดียวกัน แต่สิ่งที่เพิ่มเข้ามาคือมีกรอบเฟรมและอุปกรณ์ล้อเลื่อน เพื่อใช้ส้าหรับการเปิด - ปิดตู้อาบน้้าเข้ามุมที่น้ามาติดตั้งในห้องน้้า โดยวัสดุที่ถูกน้ามาท้ากรอบเฟรมก็ มีหลากหลายประเภทแต่ที่นิยมมากที่สุดคือ เฟรมอลูมิเนียม นิยมมากที่สุด มีหลากหลายเฉดสี น้้าหนักเบา และทนต่อความชื้น แต่ไม่ทนต่ออุณหภูมิและแรงกระแทกเท่าที่ควร ส่วนเฟรมสเตนเลส มีความหรูหรา ทนทานต่อความชื้น การกัดกร่อน และไม่เป็นสนิม แต่มีน้้าหนักมากกว่าแบบ อลูมิเนียม ดังแสดงในรูปที่ 9.21 ก. ฉากกั้นอาบน้้าแบบมีกรอบเฟรมแบบเฟรมอลูมิเนียม ข. ตู้อาบน้้าแบบมีกรอบเฟรมแบบเฟรมอลูมิเนียม รูปที่ 9.21 ภาพแสดงลักษณะของตู้อาบน้้าแบบมีกรอบเฟรม ที่มา : https://www.cristina.co.th
30 9.3.7 อ่างล้างจาน หรือที่เราเรียกกันว่า ซิงค์ล้างจาน จัดเป็นอีกหนึ่งอุปกรณ์ในครัว ที่ขาดกันไม่ได้ในบ้านสมัยใหม่ เพราะอ่างล้างจาน จะช่วยอ้านวยความสะดวกให้การท้าความสะอาด จานชามที่ใช้แล้ว ลักษณะทั่วไปของอ่างล้างจาน ก็คือ เป็นอ่างหลุมที่ท้ามาจากพลาสติก อลูมิเนียม หรือสแตนเลส โดยลักษณะอ่างล้างจานจะมีแบบ 1 หลุม และ2 หลุม โดยทั่วไปตามท้องตลาดจะแบ่ง ลักษณะของอ่างล้างจาน ตามรูปแบบการติดตั้งอ่างล้างจาน ซึ่งสามารถแบ่งออกเป็น 2 แบบ ได้แก่ แบบมีขาตั้งในตัว และแบบฝังในเคาน์เตอร์ 9.3.7.1 อ่างล้างจานแบบมีขาตั้ง โดยจะมีหลุมส้าหรับใช้งาน 1 หลุม หรือ 2 หลุมพร้อมที่พักจาน ลักษณะของอ่างล้างจานแบบนี้ จะมีแบบขาตั้งในตัว ดังแสดงในรูปที่ 9.22 รูปที่ 9.22 ภาพแสดงลักษณะของอ่างล้างจานแบบมีขาตั้ง ที่มา : https://www.thiptanaporn.co.th 9.3.7.2 อ่างล้างจานแบบฝังเคาน์เตอร์ โดยจะมีหลุมส้าหรับใช้งาน 1 หลุม หรือ 2 หลุม พร้อมที่พักจานหรือไม่มีขึ้นอยู่กับความต้องการ ลักษณะของอ่างล้างจานแบบนี้ จะฝังตัว อ่างไว้บริเวณในเคาน์เตอร์ จะมีความเรียบร้อย สวยงาม ดังแสดงในรูปที่ 9.23 รูปที่ 9.23 ภาพแสดงลักษณะของอ่างล้างชามแบบฝังเคาน์เตอร์ ที่มา : https://www.thiptanaporn.co.th ก. อ่างล้างจานแบบมีขาตั้งในตัว 1 หลุม ไม่มีที่พักจาน ข. อ่างล้างจานแบบมีขาตั้งในตัว 2 หลุม มีที่พักจาน ก. อ่างล้างจานแบบฝังเคาน์เตอร์ 1 หลุมมีที่พักจาน ข. อ่างล้างจานแบบฝังเคาน์เตอร์ 2 หลุม ไม่มีที่พักจาน
31 เครื่องสุขภัณฑ์ เป็นอุปกรณ์ที่อ้านวยความสะดวกและประโยชน์ ปัจจุบันมีการดีไซน์ รูปลักษณ์ที่สวยงาม แปลกตา ตลอดจนมีสีให้เลือกมากมาย แต่การเลือกใช้ก็ควรให้เหมาะสมกับ สถานที่ด้วย นอกจากจะเลือกให้ถูกสุขอนามัยและปลอดภัยส้าหรับผู้ใช้งานแล้ว การเลือกใช้งาน สุขภัณฑ์ในห้องน้้า และห้องครัวก็เป็นหัวใจส้าคัญ เพราะสุขภัณฑ์ที่ดีช่วยเพิ่มความสบาย และเติม ความสุขทุกครั้งในการใช้งาน ซึ่งปัจจุบันมีดีไซน์และนวัตกรรมใหม่ ๆ มาสร้างสุขให้กับผู้ใช้ ไม่ว่าจะ เป็นโถส้วม อ่างล้างมือ อ่างอาบน้้า อ่างล้างชาม แต่ละชิ้นที่กล่าวมาก็ล้วนเป็นเครื่องสุขภัณฑ์ ที่ต้อง ใส่ใจเลือกเป็นพิเศษให้เหมาะกับผู้ใช้ ถ้าเลือกผิดไม่สอดคล้องกับการใช้งานก็อาจเกิดปัญหาตามมา ภายหลังได้เช่นกัน ดังนั้นการเลือกใช้งานเครื่องสุขภัณฑ์จึงต้องค้านึงถึงปัจจัยในหลายรูปแบบ โดยมี วิธีการเลือกใช้งานเครื่องสุขภัณฑ์ ดังนี้ 9.4.1 ชักโครก ในปัจจุบันมีการพัฒนาให้ชักโครกใช้น้้าน้อยลง แต่ยังคงประสิทธิภาพ ในการช้าระล้างเช่นเดิม จึงช่วยประหยัดน้้าได้ถึง 30% ของการช้าระล้างแต่ละครั้ง แต่การใช้น้้าน้อย ที่สุดไม่ได้หมายความว่าการช้าระล้างจะดีที่สุดเสมอไป รวมถึงรูปทรงของชักโครกก็มีความ หลากหลาย ซึ่งการเลือกใช้งานชักโครงจึงมีความส้าคัญ ดังนั้นจึงต้องพิจารณาหลายอย่างในการ เลือกใช้งานชักโครก ประกอบด้วย 9.4.1.1 ขนาดของท่อประปาที่เชื่อมต่อเข้าตัวสุขภัณฑ์ ควรมีขนาดตรงกับ ประเภทของสุขภัณฑ์ที่ใช้ เช่น ชักโครกฟลัช วาล์ว ต้องเดินท่อประปาขนาด 1 นิ้ว ส่วนรุ่นที่ใช้ถัง พักน้้าจะต้องเดินท่อประปาขนาด ½ นิ้ว 9.4.1.2 ระยะการวางท่อประปา และท่อน้้าทิ้งควรเหมาะสมและควรค้านึง ให้ตรงกับรุ่นของสุขภัณฑ์ 9.4.1.3 การเลือกอุปกรณ์ประกอบร่วม เช่น หน้าแปลนชักโครก เป็นอุปกรณ์ ที่จะช่วยให้ต้าแหน่งการติดตั้งชักโครกแม่นย้ายิ่งขึ้น และยังช่วยขจัดกลิ่นที่ไม่พึงประสงค์ ที่เกิดจาก การติดตั้งไม่ตรงกันระหว่างต้าแหน่งท่อน้้าทิ้งและท่อของส้วมอีกด้วย และที่ส้าคัญอุปกรณ์ในหม้อพัก น้้าของชักโครกควรใช้ให้ตรงกับข้อก้าหนดเฉพาะของสุขภัณฑ์รุ่นนั้น ๆ หรือยี่ห้อนั้น ๆ ด้วย 9.4.1.4 ตรวจดูสภาพภายนอกของตัวชักโครก ต้องไม่มีรอยแตกร้าว หรือ บิ่น ตลอดจนดูความสวยงาม ความประณีต 9.4.1.5 ก่อนตัดสินใจควรเลือกใช้งาน ทดลองการชะล้างของโถชักโครกโดย ใส่กระดาษทิชชู่ หรือเศษผ้าลงไป สังเกตว่าสิ่งเหล่านั้นลงไปได้อย่างสะดวกหรือไม่ และต้องตรวจดู อุปกรณ์ชุดลูกลอยว่าอยู่ในสภาพเรียบร้อยหรือไม่ เช่น โซ่ไม่หลุด ลูกลอยน้้าอยู่ในสภาพดีพร้อมใช้งาน และฝารองนั่งโถส้วมต้องอยู่ในสภาพดี 9.4วิธีการเลือกใช้งานเครื่องสุขภัณฑ์
32 9.4.2 โถปัสสาวะชาย รูปแบบของโถปัสสาวะชายรองรับการใช้งานที่ไม่ต่างกัน ซึ่ง การเลือกใช้งานโถปัสสาวะชายควรเลือกให้เหมาะสมกับสภาพการใช้งานและขนาดของพื้นที่ของ ห้องน้้า บางคนอาจให้ความส้าคัญกับการประหยัดน้้า ดังนั้นวิธีของการประหยัดน้้าจะอยู่ที่วาวล์ ส้าหรับเปิด – ปิด น้้าเพื่อช้าระสิ่งสกปรก และแบบระบบ sensor ซึ่งระบบวาวล์จะสามารถควบคุม น้้าให้ไหล และหยุดได้ตามความต้องการ ซึ่งจะช่วยในการประหยัดน้้า ดังแสดงในรูปที่ 9.24 โดยมี ลักษณะการท้างานของวาวล์จะมีอยู่ด้วยกัน 4 แบบ ได้แก่ 9.4.2.1 แบบกดน้้า ใช้งานโดยการกดไปที่วาวล์ ในการช้าระล้างโดยเป็น การควบคุมน้้าที่จะปล่อยในการช้าระล้างโถปัสสาวะ โดยไม่ต้องดึงวาล์วกลับ 9.4.2.2 แบบหมุนเปิด - ปิด ใช้งานโดยการหมุนที่วาล์ว ในการช้าระล้างโถ ปัสสาวะ และหมุนกลับเมื่อช้าระล้างโถปัสสาวะเรียบร้อย 9.4.2.3 แบบโยกเปิด - ปิด ใช้งานโดยการโยกที่วาล์วในการช้าระล้างโถ ปัสสาวะการควบคุมน้้าจะปล่อยน้้าในการท้าความสะอาดโถปัสสาวะ โดยไม่ต้องโยกกลับ 9.4.2.4 แบบระบบ sensor เป็นระบบรังสีอินฟาเรดตรวจจับสัญญาณ เมื่อมีผู้เข้ามาใช้งาน ตัว sensor จะควบคุมในการปล่อยให้น้้ามาช้าระล้างโถปัสสาวะเมื่อช้าระเสร็จ เรียบร้อย ก็จะควบคุมการหยุดของน้้า รูปที่ 9.24 ภาพแสดงลักษณะการท้างานวาวล์เปิด – ปิด โถปัสสาวะชาย ที่มา : https://www.majestic-home.com 9.4.3 อ่างอาบน้ า ควรเลือกตามลักษณะการใช้งานและการตกแต่งห้องน้้า ทั้ง ขนาดและลักษณะพื้นที่ของห้องน้้า จะเอาแบบเข้ามุมลอยตัวหรือฝัง ใช้คนเดียว 2 คน หรือมากกว่า 2 คน ยิ่งถ้าจ้านวนคนใช้หลายคนพร้อม ๆ กัน ก็ควรพิจารณาว่าใช้บ่อยหรือไม่ เพราะอ่าง 2 คนหรือ มากกว่า 2 คน จะมีขนาดใหญ่ และปริมาณการใช้น้้าแต่ละครั้งจะสูงกว่าอ่าง 1 คน ในการเลือกซื้อ อ่างอาบน้้า แนะน้าว่าให้ลองลงไปนั่งในอ่างจริง เพื่อดูว่าขนาดของอ่างน้้าและการออกแบบภายใน ก. วาวล์แบบกดน้้า ข. วาวล์แบบหมุนเปิด – ปิด ค. วาวล์แบบโยกเปิด – ปิด ง. วาวล์แบบระบบ sensor
33 ของอ่างอาบน้้าเหมาะกับสรีระของผู้ใช้หรือไม่ เข้ากับแผ่นหลังของผู้ใช้หรือไม่ มีขนาดเล็กหรือใหญ่ เกินความจ้าเป็นหรือเปล่า ดังแสดงในรูปที่ 9.25 ก. อ่างอาบน้้า ส้าหรับ 1 คน ข. อ่างอาบน้้า ส้าหรับ 2 คน ค. อ่างอาบน้้า ส้าหรับ 4 คน ง. อ่างอาบน้้า ส้าหรับ 8 คน รูปที่ 9.25 ภาพแสดงลักษณะการพิจารณาอ่างอาบน้้า ที่มา : http://oceanapoolspa.com 9.4.4 ตู้อาบน้ า ในการออกแบบตกแต่งภายในห้องน้้าสมัยใหม่ เพื่อให้สอดคล้องกับ ชีวิตประจ้าวัน จึงมีการแบ่งแยกส่วนเปียกออกจากส่วนแห้ง นอกจากจะท้าให้การใช้งานภายใน ห้องน้้าเป็นไปอย่างสะดวก ไม่เปียกเลอะเทอะไปทั่วแล้ว ยังช่วยปูองกันอุบัติเหตุจากการลื่นหกล้ม ปัจจุบันมีวัสดุให้เลือกใช้งานหลากหลาย และคุณสมบัติก็มีความแตกต่างกัน โดยมีวัสดุที่ใช้งาน เช่น ตู้ อาบน้้าจากอะคริลิก มีคุณสมบัติไม่เก็บความชื้น และมีความคงทนนาน หรืออาจเป็นกระจก ซึ่ง ปัจจุบันสามารถพัฒนาให้น้้าไม่เกาะบนผิว ท้าให้ดูสะอาดอยู่เสมอ ไม่ต้องท้าความสะอาดบ่อย แต่ก็ ต้องระวังเรื่องความปลอดภัยด้วย ส่วนอุปกรณ์บางอย่าง เช่น แถบแม่เหล็กเปิด - ปิดบานตู้ ควรเลือก ประเภทที่มีแถบเหล็กตลอดแนวทั้งสองด้าน ช่วยเพิ่มแรงดึงดูดให้แนบสนิท จนน้้าไม่สามารถซึมผ่าน ได้ นอกจากนี้ยังมีอุปกรณ์ล้อเลื่อน และบานพับ ซึ่งควรเลือกที่ผลิตจากสแตนเลส จะได้ไม่เป็นสนิม และการเลื่อนเปิดปิดก็เป็นไปด้วย ความราบเรียบ ไม่มีเสียงรบกวน ดังแสดงในรูปที่ 9.26
34 ก. อุปกรณ์ล้อเลื่อนตู้อาบน้้าผลิตจากสแตนเลส ข. อุปกรณ์บานพับตู้อาบน้้าผลิตจากสแตนเลส รูปที่ 9.26 ภาพแสดงลักษณะการพิจารณาตู้อาบน้้า ที่มา : https://remontiro.ru/th 9.4.5 อ่างล้างจาน การเลือกใช้งาน อ่างล้างจาน ในปัจจุบัน แนะน้าว่าควรเลือกใช้ อ่างล้างจาน ที่ท้าพลาสติก อลูมิเนียม หรือสแตนเลสเป็นหลัก เพราะว่าวัสดุเหล่านี้เมื่อมีการกระแทก กับจานที่แตกได้ง่าย จะไม่ท้าให้จานของเราแตกนั่นเอง โดยการเลือกอ่างล้างจานให้เหมาะสมกับการ ใช้งาน มีปัจจัยในการเลือกดังนี้ 9.4.5.1 การเลือกขนาดของอ่างล้างจาน ต้องเลือกให้มีขนาดพอดีกับ เคาน์เตอร์ที่เราจะใช้ ไม่เล็กจนเกินไปจนใช้งานไม่ถนัดหรือใหญ่เกินไปจนวางในเคาน์เตอร์ไม่ได้ ซึ่ง อาจจะท้าให้ อ่างล้างจาน ของเราวางอย่างไม่สมดุลอาจเกิดการกระดกขึ้นได้ระหว่างกานใช้งาน 9.4.5.2 ความลึกของอ่างล้างจาน จะมีผลต่อราคาของอ่างล้างจานเช่นกัน ดังนั้น อย่าเห็นแก่ของถูกจนเลือกอ่างล้างจาน ที่ตื้นเกินไปจนท้าให้ใช้งานได้ล้าบาก และอาจจะท้าให้ เกิดความเลอะเทอะในบริเวณรอบ ๆ อ่างล้างจานระหว่างใช้งานได้ซึ่งปกติแล้ว อ่างล้างจาน ขนาด มาตรฐานอยู่อยู่ที่ความลึกประมาณ 8 – 10 นิ้ว 9.4.5.3 อ่างล้างจานที่มีพักจาน ควรเลือกแบบมีที่พักที่แบบไกลตัว เพื่อ ความสะดวกในการวางเศษอาหาร หรือวางจานในการใช้งาน การดูแลรักษาเครื่องสุขภัณฑ์ในห้องน้้า เป็นเรื่องที่มีความส้าคัญเป็นอย่างมาก เพราะว่าต้อง ใช้งานเครื่องสุขภัณฑ์ภายในห้องน้้าอยู่ทุก ๆ วัน ซึ่งการดูแลรักษาท้าความสะอาดเครื่องสุขภัณฑ์ไม่ว่า จะเป็น โถส้วม อ่างล้างมือ โถปัสสาวะ จึงนับว่าถือเป็นเรื่องจ้าเป็น เพื่อสุขอนามัยที่ดีของทุกคนใน ครอบครัว เพราะสุขภัณฑ์ต่าง ๆ เหล่านี้ เมื่อใช้ไปเรื่อย ๆ จะเกิดปัญหาในภายหลัง ไม่ว่าจะเป็น 9.5วิธีการดูแลรักษาเครื่องสุขภัณฑ์
35 ปัญหาส้วมอุดตัน น้้าซึมขอบอ่างอาบน้้า ข้อต่อท่อหลุด ดังนั้นจ้าเป็นที่จะต้องรู้ถึงวิธีการดูแลรักษา เครื่องสุขภัณฑ์ โดยมีรายละเอียด ดังนี้ 9.5.1 การดูแลรักษาชักโครก (โถส้วม) ชักโครกหรือโถส้วม เป็นเครื่องสุขภัณฑ์ ที่ต้องมีการใช้งานในทุก ๆวัน ดังนั้น การหมั่นคอยดูแลรักษาให้ชักโครกให้สะอาดจึงเป็นเรื่องที่ส้าคัญ ชักโครกมีนวัตกรรมใหม่ ๆ และราคาที่หลากหลายแตกต่างกันไป ซึ่งจะมีให้เลือกหลายรูปแบบตั้งแต่ กดช้าระธรรมดา หรือแบบช้าระโดยอัตโนมัติ แบบใช้น้้าน้อยหรือมากแล้วแต่ความต้องการของ ผู้ใช้งาน นอกจากจะเลือกรูปแบบได้ตามความต้องการแล้ว ในแต่ละแบบจะมีวิธีการดูแลรักษาต่างกัน เพื่อให้เราใช้งานได้อย่างมีประสิทธิภาพและปลอดภัย การดูแลรักษาชักโครกนั้น เป็นสิ่งที่จ้าเป็น จึง ต้องท้าเป็นประจ้า วิธีการดูแลรักษา ชักโครก สามารถแบ่งเป็นข้อ ๆ ดังนี้ 9.5.1.1 ชักโครกเป็นคราบด้า ให้ใช้แปรงชุบน้้ายาท้าความสะอาดมาขัด จากนั้นแล้วล้างด้วยน้้าสะอาด คราบด้าก็จะหลุดออกมาอย่างง่ายเลยทีเดียว 9.5.1.2 ชักโครกมีคราบหินปูนติดฝังแน่น ท้าการล้างคราบโดยใช้น้้าส้ม สายน้้าส้มสายชูประมาณ 1-2 แก้ว จากนั้นราดให้ทั่ว โดยราดให้โดนคราบให้ทั่วถึง แล้วทิ้งไว้ ประมาณ 15 นาที แล้วขัดด้วยสก๊อตไบรท์แบบมีมือจับหรือแปรง ท้าแบบนี้ไปสัก 3 รอบ จะสะอาด ขึ้นอย่างเห็นได้ชัด 9.5.1.3 ชักโครกเป็นคราบปัสสาวะ ให้กดน้้าชักโครก ออก 2-3 ครั้ง จาก นั้นใช้น้้ายาซักผ้าขาวเข้มข้นเทลงไป แล้วขัดด้วยแปรง ทิ้งไว้ 30 นาทีแล้วจึงล้างออกด้วยน้้าอีกครั้ง คราบก็จะหายไป 9.5.2 การดูแลรักษาโถปัสสาวะ โถปัสสาวะเป็นสุขภัณฑ์ที่รองรับสิ่งสกปรก โดยตรง ซึ่งใช้ไปสักระยะหนึ่งก็จะเกิดคราบได้ง่าย เป็นจุดสังเกตมากที่สุด ดังนั้น หากเกิดคราบ สกปรกบริเวณโถปัสสาวะก็จะท้าให้ไม่น่าใช้งาน เราควรหมั่นท้าความสะอาดโถปัสสาวะอยู่สม่้าเสมอ วิธีการดูแลรักษาโถปัสสาวะ สามารถแบ่งเป็นข้อ ๆ ดังนี้ 9.5.2.1 โดยท้าการฉีดสเปรย์น้้ายาท้าความสะอาดโถปัสสาวะ เหนือพื้นผิว ด้านในของโถปัสสาวะ ปล่อยให้น้้ายาท้าความสะอาดบางส่วนไหลลงท่อระบายน้้า โดยให้น้้ายาท้า ความสะอาดโถปัสสาวะและทิ้งน้้ายาไว้ประมาณ 1 นาทีเปิดน้้าเพื่อล้างน้้ายา หลังจากนั้นเช็ดพื้นผิว ด้านนอกด้วยผ้าที่สะอาด ที่นุ่น เพื่อไม่ให้เกิดรอยขีดข่วน 9.5.2.2 โถปัสสาวะมีคราบหินปูนฝังแน่น สามารถใช้น้้าส้มสายชูประมาณ 1-2 แก้ว จากนั้นราดให้ทั่ว โดยราดให้โดนคราบหินปูน แล้วทิ้งไว้ประมาณ 15 นาที แล้วขัดด้วยสก๊อต ไบรท์แบบมีมือจับหรือแปรง ท้าแบบนี้ไปสัก 3 รอบ จะสะอาดขึ้นอย่างเห็นได้ชัด
36 9.5.2.3 โถปัสสาวะเป็นคราบปัสสาวะ ให้กดน้้าล้างออกคราบออก จาก นั้นใช้น้้ายาซักผ้าขาวเข้มข้นเทลงไป แล้วขัดด้วยแปรง ทิ้งไว้ 30 นาทีแล้วจึงล้างออกด้วยน้้าอีกครั้ง คราบก็จะหายไป 9.5.3 การดูแลรักษาอ่างล้างหน้า อ่างล้างหน้าถือเป็นจุดที่คนส่วนมากใช้กันอยู่ทุก วัน ซึ่งใช้ไปสักระยะหนึ่งก็จะเกิดคราบได้ง่าย และเป็นจุดสังเกตมากที่สุด ดังนั้นหากเกิดคราบสกปรก บริเวณอ่างล้างหน้า ก็จะท้าให้ไม่น่าใช้งาน เราควรหมั่นท้าความสะอาดอ่างล้างหน้าอยู่สม่้าเสมอ วิธีการดูแลรักษาอ่างล้างหน้า สามารถแบ่งเป็นข้อ ๆ ดังนี้ 9.5.3.1 น้าผ้าสะอาดชุบน้้าส้มสายชูเล็กน้อย ถูให้ทั่วบริเวณพื้นผิวของอ่าง แล้วล้างออกด้วยน้้าสบู่อุ่น ๆ จากนั้นค่อยล้างด้วยน้้าสะอาด แต่ถ้าอ่างมีคราบหินปูนหรือคราบสนิม เกาะ ให้ใช้แอมโมเนียผสมกับน้้ามะนาว ถูบริเวณคราบดังกล่าว ไม่นานคราบหินปูนและสนิมก็จะหลุด 9.5.3.2 การขัดอ่างล้างหน้าบ่อย ๆ จะเป็นผลดีอย่างมาก เพราะหลายคน อาจคิดว่าการใช้น้้าสะอาดล้างทุกวันหลังใช้งานจะสะอาด แต่จริง ๆ แล้วภายในอ่างล้างหน้าจะมี คราบตกค้างอยู่ยิ่งนานวันยิ่งเกาะตัวกันหนาขึ้น ท้าให้อ่างล้างหน้าดูสกปรก และต้องใช้แรงขัดท้า ความสะอาดมากขึ้น ดังนั้น การที่เราขัดอ่างล้างหน้าบ่อย ๆ อย่างน้อยอาทิตย์ละครั้ง เพื่อไม่ให้อ่าง เกิดคราบหนาแน่นจนท้าความสะอาดยาก การท้าความสะอาดควรใช้น้้ายาผสมกับน้้าอุ่นเพื่อก้าจัด เชื้อโรคในอ่างให้หมดจด 9.5.3.3 ปกปูองอ่างล้างหน้าจากรอยขูดขีด ไม่ควรใช้มีดหรือกระดาษทราย ท้าความสะอาดอ่างล้างหน้า เพื่อปูองกันอ่างล้างหน้าเกิดรอย ขูดขีดจนดูเก่า นอกจาก นี้ก็พยายาม อย่าให้สารที่เป็นกรด เช่น น้้าส้มสายชู เบกกิ้งโซดา น้้ายาท้าความสะอาด ลอยตัวอยู่บนอ่างนานนัก เพราะกรดเหล่านี้อาจจะท้าลายพื้นผิวของอ่างให้ผุกร่อน หลุดลอกได้ 9.5.3.4 ก้าจัดคราบฝังแน่นด้วยเบกกิ้งโซดา ซึ่งอ่างล้างหน้าบางประเภทผลิต จากอะคริลิก สเตนเลส และวัสดุที่ค่อนข้างมีพื้นผิวบอบบาง ดังนั้นเราจึงไม่ควรใช้ผลิตภัณฑ์ท้าความ สะอาดชนิดรุนแรง รวมถึงอย่าใช้วัสดุเนื้อแข็ง เช่น แปรง ขัดท้าความสะอาดอ่างด้วย แต่ควรจะใช้ ฟองน้้าชุบน้้าสบู่อ่อน ๆ หรือน้้ายาล้างจาน ขัดท้าความสะอาดแทน ส่วนคราบฝังแน่น แนะน้าให้ผสม เบกกิ้งโซดากับน้้าปริมาณเล็กน้อยพอให้มีลักษณะข้นเหนียว แล้วน้าไปปูายบริเวณคราบสกปรก ทิ้งไว้ 5 นาที จากนั้นใช้ฟองน้้าขัดท้าความสะอาด และล้างออกด้วยน้้าอีกครั้ง 9.5.4 การดูแลรักษาอ่างอาบน้ า วัสดุที่ใช้ในการผลิตอ่างอาบน้้าโดยทั่วไปนิยมผลิต จากวัสดุอะคริลิก ซึ่งมีคุณสมบัติคงทนแข็งแรง ทนทานต่อการใช้งาน ส้าหรับการใช้งานตามปกติ สีของวัสดุเป็นเนื้อเดียวกัน และคงทนตลอด โดยไม่มีการเคลือบสีที่ผิวหน้า ที่ส้าคัญดูแลรักษาง่าย วิธีการดูแลรักษาอ่างอาบน้้า สามารถแบ่งเป็นข้อ ๆ ดังนี้
37 9.5.4.1 การท้าความสะอาดอ่างอาบน้้าหลังการใช้งาน ควรล้างท้าความ สะอาดบ่อย ๆ และสม่้าเสมอ โดยใช้ฟองน้้ากับสบู่ชนิดเหลว ท้าความสะอาดให้ทั่ว แล้วล้างด้วยน้้า สะอาด เช็ดให้แห้งโดยใช้ผ้านุ่มผิวละเอียดอ่อนและไม่แห้งเกินไป อย่าใช้ของมีคม หรือของที่มีความ หยาบกระด้างขูด ขัดถู ตลอดจนน้้ายาความสะอาดที่มีฤทธิ์รุนแรง ซึ่งมีผลให้เกิดริ้วรอยหรือรอยด่าง ต่าง ๆ ขึ้นได้ 9.5.4.2 กรณีเกิดรอยคราบที่ผิวอ่าง ซึ่งมักเกิดขึ้นเนื่องจากการปล่อยทิ้งไว้ โดยไม่ค่อยท้าความสะอาดหลังการใช้งานเสร็จแล้ว รอยคราบดังกล่าวสามารถแก้ไขเองได้หากเกิดขึ้น ไม่มากนัก โดยการใช้ครีมขจัดคราบหรือครีมขัดสีรถ ชุบผ้าสะอาดขัดรอยคราบดังกล่าว ล้างด้วยน้้า หลังจากนั้นใช้แว๊กซ์ช่วยในการท้าให้ผิวเงางามเหมือนเดิม 9.5.4.3 ส้าหรับกรณีอ่างอาบแบบอ่างน้้าวน ควรล้างระบบหมุนเวียน ภายในท่อต่าง ๆ ทุก 1 - 3 เดือน โดยการใช้น้้ายาล้างจาน 2 ช้อน ลงไปในอ่าง ที่มีเฉพาะน้้าร้อน ซึ่ง มีระดับน้้าปกติของการใช้อ่างระบบน้้าวน ท้าการเปิดระบบน้้าวน 5 นาที หลังจากนั้นระบายน้้าใน อ่างทิ้ง เติมน้้าเย็นลงไปให้ได้ระดับปกติ ท้าการเปิดระบบน้้าวนใหม่อีกครั้งเป็นเวลา 5 นาทีหลังจาก นั้น ระบายน้้าทิ้ง เป็นการสิ้นสุดกระบวนการ ล้างระบบท่อน้้าวน 9.5.5 การดูแลรักษาตู้อาบน้ า ลักษณะของตู้อาบน้้าโดยส่วนใหญ่ที่มีใช้งานในปัจจุบัน ผลิตจากวัสดุที่มีคุณภาพ ส่วนโครงสร้างผลิตจากอลูมิเนียมแท่ง ที่น้ามารีดเป็นเส้น ให้ได้รูปร่างตาม แบบ ก่อนน้าไปชุบผิวเคลือบ ส้าหรับตู้อาบน้้าที่พบเห็นจะผลิตจากวัสดุ 2 ชนิด ได้แก่ อะคริลิก และ กระจก ที่มีคุณสมบัติคงทน แข็งแรง ต่อการใช้งานตามปกติ ส้าหรับวิธีการดูแลรักษาตู้อาบน้้าแบ่ง ตามวัสดุที่ผลิตทั้ง 2 ชนิด มีการดูแลที่แตกต่างกัน ซึ่งมีวิธีดูแล ดังนี้ 9.5.5.1 ส้าหรับตู้อาบน้้าที่เป็นวัสดุอะคริลิก การท้าความสะอาดหลังการใช้ งานควรล้างท้าความสะอาดบ่อย ๆ และสม่้าเสมอ โดยใช้ฟองน้้ากับสบู่ชนิดเหลว ท้าความสะอาดให้ ทั่ว แล้วล้างด้วยน้้าสะอาด เช็ดให้แห้ง โดยใช้ผ้านุ่มผิวละเอียดอ่อน และไม่แห้งเกินไป อย่าใช้ของ มีคม หรือของที่มีความหยาบกระด้าง ขูด ขัดถู ตลอดจนน้้ายาท้าความสะอาด ที่มีฤทธิ์รุนแรง ซึ่งมี ผลให้เกิดริ้วรอย หรือรอยด่างต่าง ๆ ขึ้นได้ กรณีเกิดรอยคราบ ซึ่งมักเกิดขึ้นเนื่องจากการปล่อยทิ้งไว้ โดยไม่ค่อยท้าความสะอาดหลังการใช้งานเสร็จแล้ว รอยคราบดังกล่าว สามารถแก้ไขเองได้หาก เกิดขึ้นไม่มากนัก โดยการใช้ครีมขจัดคราบ ที่ฉลากระบุว่าใช้กับผลิตภัณฑ์ประเภทพลาสติก ชุบผ้า สะอาด ขัดรอยคราบดังกล่าว ล้างด้วยน้้าหลังจากนั้นใช้แว๊กซ์ช่วยในการท้าให้ผิวเงางามเหมือนเดิม 9.5.5.2 ส้าหรับตู้อาบน้้าที่เป็นวัสดุกระจก การท้าความสะอาดหลังการใช้ งาน ควรล้างท้าความสะอาดบ่อยๆ และสม่้าเสมอ โดยใช้เพียงน้้าสะอาด หรือน้้ายาเช็ดกระจกทั่วไป เช็ดให้แห้ง โดยใช้ผ้านุ่มผิวละเอียดอ่อน ซึ่งแยกไว้ใช้ในการเช็ดกระจกโดยเฉพาะ หลีกเลี่ยงผ้าที่เป็น ขน เพราะจะท้าให้กระจกเป็นรอยได้
38 บทสรุป 9.5.6 การดูแลรักษาอ่างล้างจาน สุขภัณฑ์ประเภทอ่างล้างจาน เป็นสุขภัณฑ์ที่มี ความส้าคัญที่ช่วยอ้านวยความสะดวกสบายให้กับทุกคนในบ้าน และเป็นสิ่งที่เราต้องใช้งานกันอยู่ทุก วัน ดังนั้น ย่อมเป็นธรรมดาที่จะมีคราบสกปรกต่าง ๆ เกิดขึ้นได้ แต่หากใครไม่อยากให้อ่างล้างจานนั้น สกปรก โดยสามารถมีวิธีในการดูแลรักษาอ่างล้างจาน ดังนี้ 9.5.6.1 การใช้เบกกิ้งโซดา โดยเปิดน้้าให้บริเวณรอบ ๆ อ่างล้างจานจน เปียก ให้น้าเบกกิ้งโซดาโรยลงไป รอสักพักจนกระทั่งเริ่มสังเกตได้ว่าเบกกิ้งโซดานั้นเริ่มจับตัวเป็นก้อน แล้วค่อยท้าความสะอาดด้วยน้้าเปล่า ใช้แปรงขัด ท้าความสะอาด ตามจุดและบริเวณต่าง ๆ ที่มีคราบ สกปรกของอ่างล้างจานให้เรียบร้อย หลังจากนั้นใช้ผ้าสะอาดเช็ดอ่างล้างจานให้แห้ง 9.5.6.2 การท้าความสะอาดอ่างล้างจาน ควรใช้น้้ายาท้าความสะอาด/สาร ขัดเงาด้วยผ้าหรือฟองน้้าที่ไม่หยาบด้วยความระมัดระวัง ห้ามใช้ฝอยเหล็ก แปรงลวด ใช้เฉพาะแผ่น ท้าความสะอาดที่ไม่ท้าให้เกิดรอยขีดข่วนเท่านั้น ไม่แนะน้าให้ใช้น้้ายาท้าความสะอาดที่ประกอบด้วย คลอไรด์ (สารฟอกขาว) และที่ส้าคัญท้าความสะอาดอย่างน้อยสัปดาห์ละครั้ง “เครื่องสุขภัณฑ์” เป็นวัสดุก่อสร้างมีความส้าคัญ ในการใช้ร่วมกับห้องน้้า และห้องครัว เพื่อ อ้านวยความสะดวก สบายภายในชีวิตประจ้าวันในส่วนของการรองรับสิ่งโสโครก และสิ่งปฎิกูลจาก การขับถ่ายของมนุษย์ ใช้ในการท้าความสะอาดร่างกาย รวมถึงเป็นการสร้างสุขภาพอนามัยให้ดี สุขภัณฑ์ที่ใช้งานอยู่ในปัจจุบันและพบเห็นในบ้านพักอาศัย ได้แก่ โถส้วม โถปัสสาวะชาย โถปัสสาวะ หญิง อ่างล้างมือ/หน้า อ่างอาบน้้า อ่างล้างจาน เป็นต้น ดังนั้นควรที่ท้าความเข้าใจเกี่ยวกับเครื่อง สุขภัณฑ์ เพื่อให้สามารถเลือกใช้งานได้อย่างถูกต้อง พอสรุปได้ดังนี้ หน้าที่ของเครื่องสุขภัณฑ์ เครื่องสุขภัณฑ์ คือ อุปกรณ์ที่ท้าหน้าที่รองรับ ของเหลว น้้า รวมถึงจ่ายของเหลว น้้าสกปรก น้้าเสีย หรือสิ่งโสโครกทั้งหลาย ที่มาจากการที่มนุษย์ ขับถ่ายของเสียกันออกมาทุกวัน เพื่อสร้างเสริมสุขอนามัยที่ดีให้กับผู้ใช้งาน และเป็นอุปกรณ์ความ สะดวกสบายอีกด้วย และเครื่องสุขภัณฑ์จะท้าหน้าที่ส่งสิ่งปฏิกูลพวกนี้ไปสู่ระบบขจัดของเสีย หรือ ระบบระบายน้้าที่เหมาะสม หรือในท่อระบายที่ได้รับอนุญาตให้ระบายสิ่งปฏิกูลออกไป วัสดุที่ใช้ในการผลิตเครื่องสุขภัณฑ์ สามารถแบ่งออกได้3 ประเภท ได้แก่ 1. เครื่องสุขภัณฑ์ประเภทเครื่องเคลือบดินเผา 2. เครื่องสุขภัณฑ์ประเภทพลาสติก 3. เครื่องสุขภัณฑ์ประเภทสแตนเลส ชนิดของเครื่องสุขภัณฑ์ โดยแบ่งตามลักษณะของการใช้งานในบ้านพักอาศัย ออกเป็น 7 ชนิด ได้แก่
39 1. โถส้วม สามารถแบ่งออกได้ 2 ลักษณะ 1.2 โถส้วมแบบนั่งยอง 1.1 โถส้วมแบบนั่งราบ 1.2.1 โถส้วมนั่งราบแบบแขวนผนัง 1.2.2 โถส้วมนั่งราบแบบตั้งพื้น 2. โถปัสสาวะชาย สามารถแบ่งออกได้ 2 ลักษณะ 2.1 โถปัสสาวะชายแบบตั้งพื้น 2.2 โถปัสสาวะชายแบบแขน 3. โถปัสสาวะหญิง 4. อ่างล้างหน้า สามารถแบ่งออกได้ 3 ประเภท 4.1 อ่างล้างหน้าแบบฝังบนเคาน์เตอร์มีอยู่ 3 ลักษณะ 4.1.1 อ่างล้างหน้าแบบฝังใต้เคาน์เตอร์ 4.1.2 อ่างล้างหน้าแบบวางบนเคาน์เตอร์ 4.1.3 อ่างล้างหน้าแบบฝังครึ่งเคาน์เตอร์ 4.2 อ่างล้างหน้าแบบแขวนผนัง 4.3 อ่างล้างหน้าแบบขาตั้งพื้น 4.4 อ่างล้างหน้าแบบขาตั้งลอย 5. อ่างอาบน้้า 5.1 อ่างอาบน้้าแบบชิดผนังหรือเข้ามุม 5.2 อ่างอาบน้้าแบบลอยตัว 5.3 อ่างอาบน้้าแบบอ่างน้้าวน 6. ตู้อาบน้้า 6.1 ตู้อาบน้้าส้าเร็จรูป 6.2 ตู้อาบน้้าแบบสั่งตัด 6.2.1 แบบบานเปลือย 6.2.2 แบบมีกรอบเฟรม 7. อ่างล้างจาน 7.1 อ่างล้างจานแบบ 1 หลุม 7.2 อ่างล้างจานแบบ 2 หลุม วิธีการเลือกใช้งานเครื่องสุขภัณฑ์ ดังนี้ 1. ชักโครก พิจารณา การวางท่อ การเลือกอุปกรณ์ร่วม การทดลองใช้
40 2. โถปัสสาวะ พิจารณา อุปกรณ์วาวล์เปิด – ปิด 3. อ่างอาบน้้า พิจารณา ขนาด พื้นที่ และรูปแบบ 4. ตู้อาบน้้า พิจารณา ในส่วนอุปกรณ์ เช่น ลูกล้อ บานพับ 5. อ่างล้างจาน พิจารณา ขนาดของอ่าง และที่พักจาน วิธีการดูแลรักษาเครื่องสุขภัณฑ์ มีรายละเอียด ดังนี้ 1. การดูแลรักษาชักโครก (โถส้วม) ท้าความสะอาดบ่อย ๆ ใช้แปรงขัด ล้าง ด้วยน้้ายาท้าความสะอาด 2. การดูแลรักษาโถปัสสาวะ ท้าความสะอาดด้วยน้้ายา หรือผงซักฟอก ใช้ แปรงขัด ท้าความสะอาดบ่อย ๆ 3. การดูแลรักษาอ่างล้างหน้า ท้าความสะอาดด้วยน้้าส้มสายชู หรือน้้ายา ท้าความสะอาด ล้างออกด้วยน้้าสะอาด 4. การดูแลรักษาอ่างอาบน้้า ท้าความสะอาดด้วยน้้ายา หรือผงซักฟอก ใช้ แปรงขัด ท้าความสะอาดบ่อย ๆ 5. การดูแลรักษาตู้อาบน้้า ท้าความสะอาดด้วยน้้ายา เช็ดด้วยผ้าสะอาด 6. การดูแลรักษาอ่างล้างจาน ท้าความสะอาดด้วยเบกกิ้งโซดา ใช้แปรงขัด และล้างด้วยน้้าสะอาด
41 แบบฝึกหัดท้ายหน่วย หน่วยที่ 9 : เครื่องสุขภัณฑ์ ตอนที่1 จงท้าเครื่องหมาย หน้าข้อที่ถูก และเครื่องหมาย X หน้าข้อที่ผิด ......... 1. เครื่องสุขภัณฑ์ คือ อุปกรณ์ที่ท้าหน้าที่รองรับของเหลว หรือสิ่งโสโครกทั้งหลาย .......... 2. ตู้เสื้อผ้าจัดอยู่ในกลุ่มของเครื่องสุขภัณฑ์ .......... 3. วัสดุที่ใช้ในการผลิตเครื่องสุขภัณฑ์มีอยู่ 4 ประเภท .......... 4. “ ” จากรูปเป็นเครื่องสุขภัณฑ์ที่ผลิตจากเครื่องเคลือบดินเผา .......... 5. โถส้วมที่ใช้งานในปัจจุบันมีอยู่ 2 ลักษณะ ได้แก่แบบนั่งราบ และนั่งยอง .......... 6. “ ” จากรูปเรียกว่าโถส้วมนั่งราบมีฐาน .......... 7. อ่างล้างหน้าที่นิยมใช้งานมีอยู่ 3 ประเภท .......... 8. “ ” จากรูปเรียกว่า อ่าง Jacuzzi .......... 9. การเลือกใช้วาวล์เปิด – ปิดน้้าส้าหรับโถปัสสาวะ มีอยู่ 5 แบบ . ......... 10. การดูแลรักษาอ่างล้างจานสแตนเลสควรใช้ฝอยขัดบริเวณรอบอ่างล้างจาน ตอนที่ 2 จงตอบค้าถามต่อไปนี้ 1. เครื่องสุขภัณฑ์มีหน้าที่อย่างไร .................................................................................................................... ....................................... ............................................................................................................................. .............................. 2. วัสดุที่ใช้ในการผลิตเครื่องสุขภัณฑ์มีกี่ประเภท อะไรบ้าง .............................................................................................................................. ............................. ...................................................................................................... .....................................................
42 3. การแบ่งลักษณะของโถปัสสาวะชาย สามารถแบ่งออกได้กี่ลักษณะ อะไรบ้าง ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. 4. อธิบายการท้างานวาวล์โถปัสสาวะชาย แบบระบบ sensor มีลักษณะอย่างไร .................................................................................................................................... ....................... ............................................................................................................ ............................................... 5. จงอธิบายโถปัสสาวะหญิงอีกชื่อว่าอย่างไร และมีลักษณะอย่างไร ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. 6. อ่างล้างหน้าสามารถแบ่งออกได้กี่ลักษณะ พร้อมอธิบาย ........................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. .............................. 7. “อ่างอาบน้้าแบบชิดผนังหรือเข้ามุม” มีลักษณะอย่างไร ............................................................................................................................. .............................. ........................................................................................................................................................... 8. จงอธิบายวิธีการเลือกใช้งานอ่างอาบน้้า มาพอสังเขป ........................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. .............................. 9. จงอธิบายวิธีการเลือกใช้งานอ่างล้างจาน มาพอสังเขป ............................................................................................................................. .............................. ........................................................................................................................................................... 10. จงยกตัวอย่างวิธีการดูแลรักษาชักโครก มา 1 วิธี ........................................................................................................................ ................................... ............................................................................................................................. ..............................
43 ใบงานสรุปเนื้อหา หน่วยที่ 9 : เครื่องสุขภัณฑ์ ชื่อ – สกุล...............................................................รหัสประจ าตัว..................................... ระดับชั้น ....................กลุ่ม..................แผนกวิชา............................................................... วันที่.................เดือน...................................พ.ศ. ............................. ค าชี้แจง ให้นักเรียนศึกษาเนื้อหาและสรุปประเด็นส้าคัญมาตามที่เข้าใจ (เวลา 10 นาที) ................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................. ................................... ............................................................................................................................................ .................... ............................................................................................................... ................................................. ............................................................................................................................. ................................... ................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................. ................................... ............................................................................................................................. ................................... ................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................. ................................... ............................................................................................................................................ .................... .............................................................................................................. .................................................. ............................................................................................................................. ................................... ................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................. ................................... ............................................................................................................................. ................................... ................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................. ................................... ........................................................................................................................................... ..................... ลงชื่อ.........................................นักเรียน (..................................................) ............./................................./................
44 แบบทดสอบหลังเรียน หน่วยที่ 9 : เครื่องสุขภัณฑ์ รหัสวิชา...20108-2107..........วิชา........ วัสดุก่อสร้าง 2 ......ระดับชั้น..... ปวช.1......... สาขาวิชา.......สถาปัตยกรรม........................................................................................... ค าชี้แจง : 1. ข้อสอบเป็นแบบปรนัยจ้านวน 10 ข้อ ใช้เวลาในการท้าข้อสอบ 10 นาที 2. จงพิจารณาตัวเลือกที่ถูกที่สุดเพียงตัวเลือกเดียว แล้วท้าเครื่องหมายกากบาท ( x ) ลงในกระดาษค้าตอบ (10 คะแนน) 1. ข้อใด“ไม่ใช่” คุณสมบัติของเครื่องสุขภัณฑ์ประเภทพลาสติก ก. ขึ้นรูปได้ง่าย ข. ทนต่อความร้อนได้ดี ค. สามารถออกแบบรูปทรงได้หลากหลาย ง. น้้าหนักเบา 2. ข้อใด “ไม่ใช่” วิธีการดูแลรักษาชักโครก ก. ชักโครกมีคราบหินปูนติดฝังแน่น ให้ใช้ค้อนเคาะบริเวณคราบหินปูน ข. ชักโครกมีคราบหินปูนติดฝังแน่น ล้างคราบโดยใช้น้้าส้มสายน้้าส้มสายชูแล้วราดน้้าออก ค. ชักโครกเป็นคราบด้า ให้ใช้แปรงชุบน้้ายาท้าความสะอาดมาขัด แล้วล้างด้วยน้้าสะอาด ง. ชักโครกเป็นคราบปัสสาวะ ให้กดน้้าชักโครก นั้นใช้น้้ายาซักผ้าขาวเข้มข้นเทลงไป 3. เครื่องสุขภัณฑ์แบ่งออกตามลักษณะการใช้งานในบ้านพักอาศัย แบ่งออกได้กี่ประเภท ก. 9 ประเภท ข. 8 ประเภท ค. 7 ประเภท ง. 6 ประเภท 4. จากรูป “ ” เป็นเครื่องสุขภัณฑ์ประเภทใด ก. อ่างอาบน้้าแบบลอยตัว ข. อ่างอาบน้้าแบบเข้ามุม ค. อ่างอาบน้้าแบบชิดผนัง ง. อ่างอาบน้้าแบบอ่างน้้าวน
45 5. วัสดุที่ใช้ในการผลิตเครื่องสุขภัณฑ์แบ่งออกเป็นกี่ประเภท ก. 2 ประเภท ข. 3 ประเภท ค. 4 ประเภท ง. 5 ประเภท 6. ข้อใด“ไม่ใช่” หน้าที่ของเครื่องสุขภัณฑ์ ก. เพื่อรองรับของเหลว และของสกปรก ข. เพื่อส่งสิ่งปฏิกูลเข้าสู่ระบบก้าจัด ค. เพื่อเก็บสัมภาระในครัว ง. เพื่ออ้านวยความสะดวกในการท้างาน 7. จากรูป “ ”เป็นเครื่องสุขภัณฑ์ประเภทใด ก. อ่างล้างหน้าแบบฝังเคาน์เตอร์ ข. อ่างล้างหน้าแบบขาตั้งพื้น ค. อ่าล้างหน้าแบบแขวนผนัง ง. อ่างล้างหน้าแบบขาตั้งลอย 8. เครื่องสุขภัณฑ์ที่นิยมติดตั้งในสวนสาธารณะนิยมผลิตจากวัสดุประเภทใด ก. เครื่องเคลือบดินเผา ข. พลาสติก ค. สแตนเลส ง. ไฟเบอร์กลาส 9. “โถบิเด (Bidet)” หมายถึงเครื่องสุขภัณฑ์ประเภทใด ก. โถปัสสาวะหญิง ข. โถปัสสาวะชาย ค. อ่างอาบน้้า ง. อ่างล้างจาน