วิชา ภาษาไทย พท31001 ม.ปลาย

92

กจิ กรรมท่ี 2

1. ใหผ ูเรียนศึกษารายละเอียดของจดหมายแตล ะประเภท ท้ังรูปแบบคําข้ึนตน คําลงทาย
แบบฟอรม ฯลฯ จากจดหมายจริงขององคก ร บริษัทและหนว ยราชการ แลวเขียนรายงานเสนอ
เพือ่ ตรวจสอบและประเมนิ ผลระหวางภาค

2. ใหว ิเคราะหการเขียนจดหมายในยุคปจ จุบันวามีการส่ือสารดว ยวิธีอ่ืนอีก หรือไมพรอมท้ัง
ยกตวั อยา งประกอบดวย

กจิ กรรมที่ 3

ใหผ เู รยี นเรียนหาโอกาสไปฟง การประชุมสาธารณะที่จัดข้ึนในชุมชน โดยอาจนัดหมายไปพรอ มกัน
เปนกลุม สงั เกตวิธีการดาํ เนนิ การประชุม การพูดในท่ีประชุม จดบันทึกสิ่งที่รับฟงจากที่ประชุมแลว นํามา
พูดคุยแลกเปลย่ี นความคิดเหน็ กับเพือ่ น ๆ เม่ือมีการพบกลมุ

กิจกรรมท่ี 4

ใหผเู รยี นเลือกจดบนั ทกึ เหตกุ ารณใ นชีวติ ประจาํ วันโดยเรม่ิ ตงั้ แตว นั น้ีไปจนสิ้นสุดภาคเรียน
พรอมจัดลงใหกับครู กศน. ตรวจ เพอื่ ประเมนิ ใหเ ปน ผลงานระหวางภาคเรียน

กิจกรรม 5

ใหผ ูเรยี นเขียนเลขไทยตง้ั แต ๑-๑๐๐

กจิ กรรม 6

ใหผูเรียนเขียนบทรอ ยกรองประเภทใดประเภทหน่ึงที่คิดวา เพื่อถายทอดอารมณความรูสึก
แลว นาํ มาเสนอตอกลมุ หรอื ปดปา ยประกาศใหเ พื่อนๆ อา นและติชม

กจิ กรรม 7

ใหผ ูเ รียนศึกษาบทรอยกรองประเภทตาง ๆ ท่ีไดรับการยกยองหรือชนะการประกวด นําไป
อภิปรายรวมกบั ครหู รอื ผูเรยี น ในวันพบกลมุ

กิจกรรม 8

ใหผูเรยี นแบงกลุมแลวรวบรวมตัวอยางบทรอยกรองท่ีแตง ดว ยคําประพันธท ี่จับฉลากไดตอ ไปน้ี
พรอ มทัง้ เขียนแผนภูมิประกอบใหถูกตอง และสง ตัวแทนออกมาอธบิ ายในครงั้ ตอไปเม่ือพบกลมุ

1. โคลงสี่สภุ าพ
2. กลอนสภุ าพ
3. กาพยยานี 11
4. รายสภุ าพ

93

บทที่ 5
หลกั การใชภาษา

สาระสาํ คัญ

การเขาใจธรรมชาตแิ ละหลักภาษาไทย การเปล่ียนแปลงของภาษาและพลงั ของภาษาจะชวยใหใ ช
ภาษาแสวงหาความรู เสริมสรา งลักษณะนิสัย บุคลิกภาพ เกิดความภาคภูมิใจและรักษาภาษาไทยไวเปน
สมบัตขิ องชาติ

ผลการเรยี นรทู ีค่ าดหวัง

เม่อื ศกึ ษาบทนจี้ บคาดหวังวา ผูเรยี นจะสามารถ
1. เขา ใจธรรมชาติของภาษา พลังของภาษา และลกั ษณะของภาษาไทย
2. เขา ใจอทิ ธพิ ลของภาษาถน่ิ และภาษาตางประเทศที่มีตอภาษาไทย
3. เขา ใจความหมายใชศ ัพทบ ญั ญัติ คาํ สมาส คาํ สนธแิ ละคําบาลี สนั สฤต
4. ใชคําราชาศัพทแ ละคาํ สุภาพไดเ หมาะสมกบั บุคคล
5. เขา ใจและใชสาํ นวน คําพงั เพย สภุ าษติ
6. ใชพจนานกุ รมและสารานุกรมไดถกู ตอง

ขอบขายเน้อื หา

เรอื่ งท่ี 1 ธรรมชาตขิ องภาษา
เร่อื งท่ี 2 ถอยคาํ สาํ นวน สุภาษติ คาํ พงั เพย
เรื่องท่ี 3 การใชพจนานกุ รมและสารานุกรม
เร่อื งท่ี 4 คาํ ราชาศัพท

94

เรอ่ื งท่ี 1 ธรรมชาติของภาษา

ความหมายของภาษา

ภาษา เปน คําท่เี รายืมมาจากภาษา สันสกฤต ถา แปลตามความหมายของคําศัพทภาษา แปลวา
ถอ ยคําหรือคําพูดที่ใชพูดจากัน คําวา ภาษา ตามรากศัพทเดิมจึงมีความหมายแคบคือ หมายถึง คําพูด
แตเ พียงอยางเดียว

ความหมายของภาษาตามความเขา ใจของคนทั่วไป เปน ความหมายที่กวาง คือภาษา หมายถึง
สื่อทุกชนิดท่ีสามารถทําความเขา ใจกันได เชน ภาษาพูดใชเสียงเปน ส่ือ ภาษาเขียนใชต ัวอักษรเปน สื่อ
ภาษาใบใชกริยาทาทางเปนส่ือ ภาษาคนตาบอดใชอ ักษรที่เปน จุดนูนเปน ส่ือ ตลอดท้ัง แสง สี และอาณัติ
สัญญาณตาง ๆ ลว นเปนภาษาตามความหมายนที้ ั้งสิ้น

ความหมายของภาษาตามหลกั วชิ า ภาษา หมายถึง สัญลกั ษณที่มีระบบระเบียบและมแี บบแผน
ทําใหค นเราสอ่ื ความหมายกันได ภาษา ตามความหมายนจี้ ะตองมสี วนประกอบสําคัญคือ จะตอ งมี ระบบ
สัญลักษณ + ความหมาย + ระบบการสรา งคํา + ระบบไวยากรณ ในภาษาไทยเรามีระบบสัญลักษณ
ก็คือ สระ พยัญชนะและวรรณยุกต ระบบการสรางคํา ก็คือ การนําเอาพยัญชนะ สระ และวรรณยุกต
มาประกอบกนั เปนคํา เชน พ่ี นอง พอ แม ฯลฯ ระบบไวยากรณ หรือเราเรียกวา การสรา งประโยค คือ
การนําคําตาง ๆ มาเรียงกันใหส ัมพันธก ันใหเ กิดความหมายตาง ๆ ซ่ึงเปนหนวยใหญข ้ึน เม่ือนําสวน
ประกอบตา ง ๆ สัมพนั ธกันแลว จะทาํ ใหเกดิ ความหมาย ภาษาตองมคี วามหมาย ถา หากไมมีความหมายกไ็ ม
เรยี กวา เปนภาษา

ความสําคัญของภาษา

1. ภาษาเปน เครื่องมือในการติดตอ สื่อสาร ที่มนุษยใ ชส ่ือความเขาใจกัน ถายทอดความรู
ความคิด อารมณ ความรสู ึก ซง่ึ กนั และกัน

2. ภาษาเปน เครอ่ื งมอื ในการแสวงหาความรู ความคดิ และความเพลิดเพลิน
3. ภาษาเปนเครื่องมือในการประกอบอาชีพและการปกครอง โดยมีภาษากลางหรือภาษา
ราชการใชใ นการสือ่ สารทําความเขา ใจกนั ไดท ัง้ ประเทศ ทว่ั ทกุ ภาค
4. ภาษาชวยบันทึกถา ยทอดและจรรโลงวัฒนธรรมใหด ํารงอยู เราใชภาษาบันทึกเร่ืองราวและ
เหตุการณตาง ๆ ในสังคม ตลอดทั้งความคิด ความเชื่อไวใ หค นรนุ หลงั ไดท ราบและสืบตออยางไมขาดสาย
เม่ือทราบวาภาษามีความสําคัญอยางย่ิงสําหรับมนุษยและมนุษยก ็ใชภาษาเพื่อการดําเนินชีวิต
ประจาํ แตเราก็มคี วามรูเกย่ี วกบั ภาษากันไมมากนัก จงึ ขอกลา วถงึ ความรูเกย่ี วกบั ภาษาใหศ กึ ษากันดงั นี้
1. ภาษาใชเ สียงสื่อความหมาย ในการใชเสียงเพ่อื สอ่ื ความหมายจะมี 2 ลกั ษณะ คอื

1.1 เสียงทีส่ ัมพันธกบั ความหมาย หมายความวาฟงเสียงแลวเดาความหมายไดเสียงเหลาน้ี
มกั จะเปนเสียงทเี่ ลยี นเสียงธรรมชาติ เชน ครนื เปรี้ยง โครม จกั ๆ หรือเลยี น เสียงสัตวร อง เชน กา อ่งึ อาง
แพะ ตกุ แก

95

1.2 เสียงทไี่ มส มั พันธกบั ความหมาย ในแตล ะภาษาจะมีมากกวา เสยี งท่สี ัมพนั ธ กับความหมาย

เพราะเสียงตา ง ๆ จะมีความหมายวา อยางไรน้ันขึ้นอยูก ับขอ ตกลงกันของคนที่ใชภ าษานั้น ๆ เชน

ในภาษาไทยกําหนดความหมายของเสยี ง กิน วา นําของใสปากแลวเคี้ยวกลืนลงคอ ภาษาอังกฤษใชเสียง

eat (อ๊ีท) ในความหมายเดียวกนั กับเสียงกิน

2. ภาษาจะเกิดจากการรวมกันของหนวยเลก็ ๆ จนเปนหนวยทใี่ หญข้ึน
หนว ยในภาษา หมายถึง สวนประกอบของภาษาจะมีเสียงคําและประโยค ผูใ ชภาษาสามารถ

เพ่มิ จํานวนคาํ จาํ นวนประโยคข้ึนไดมากมาย เชน ในภาษาไทยเรามีเสียงพยัญชนะ 21 เสยี ง เสียงสระ 24

เสียง เสียงวรรณยุกต 5 เสียง ผูเรียนลองคิดดูวา เมื่อเรานําเสียงพยัญชนะ เสียงสระ เสียงวรรณยุกตมา

ประกอบกันก็จะไดคํามากมาย นําคํามาเรียงตอกันก็จะไดว ลีและประโยค เราจะสรา งประโยคข้ึนได

มากมายและหากเรานําประโยคทสี่ รา งขึน้ มาเรยี งตอ กันโดยวิธีมารวมกัน มาซอนกันก็จะทําใหไ ดประโยค

ท่ยี าวออกไปเรื่อย ๆ

3. ภาษามกี ารเปล่ยี นแปลง สาเหตุของการเปล่ียนแปลง
1. การพดู กันในชวี ิตประจาํ วัน สาเหตุนีอ้ าจจะทาํ ใหเ กดิ การกลมกลนื เสียง เชน เสียงเดิมวา

อยา งน้ี กลายเปน อยางงี้

มะมว งอกพรอ ง กลายเปน มะมว งอกรอ ง

สามแสน กลายเปน สามเสน

สูจนเย็บตา กลายเปน สูจ นยิบตา

2. อิทธพิ ลของภาษาอ่ืน จะเห็นภาษาอังกฤษมอี ิทธิพลในภาษาไทยมากที่สุดอยูในขณะนี้ เชน

มาสาย มกั จะใชวามาเลท (late)

คําทักทายวา สวัสดี จะใช ฮัลโล (ทางโทรศัพท) หรือเปน อิทธิพลทางดา นสํานวน เชน

สาํ นวนท่ีนิยมพดู ในปจ จบุ ัน ดงั น้ี

“ไดร ับการตอนรับอยางอบอนุ ” นา จะพดู วา “ไดรบั การตอ นรับอยางด”ี “จบั ไข” นาจะ

พดู วา “เปน ไข” นันทิดา แกวบัวสาย จะมาในเพลง “เธอ” นาจะพดู วา นันทดิ า แกวบวั สาย จะมารอ งเพลง

“เธอ”

3. ความเปลี่ยนแปลงของส่ิงแวดลอ ม เม่ือมคี วามเจริญขึ้น ของเกาก็เลิกใช ส่ิงใหมก็เขา มา

แทนท่ี เชน การหุงขา วสมัยกอนการดงขาวแตป จจุบันใชหมอหุงขา งไฟฟา คําวา ดงขา ว ก็เลิกใชไ ปหรือ

บานเรือนสมัยกอ นจะใชไ มไผปูพ้ืนจะเรียกวา “ฟาก” ปจ จุบันใชกระเบื้อง ใชปูน ปูแทนคําวาฟากก็เลิกใชไป

นอกจากนย้ี ังมคี าํ อกี พวกทีเ่ รียกวา คาํ แสลง เปน คาํ ที่มีอายุในการใชส ัน้ ๆ จะนยิ มใชเ ฉพาะวัยเฉพาะคนใน

แตละยุคสมยั เม่อื หมดสมยั หมดวัยน้นั คําเหลา นก้ี ็เลิกใชไป เชน กก๊ิ จา บ

ตวั อยางคาํ แสลง เชน กระจอก กกิ๊ กอก เจา ะแจะ ซา เวอ จาบ ฯลฯ

ลักษณะเดนของภาษาไทย

96

1. ภาษาไทยมีตัวอักษรเปน ของตนเอง
เปนท่ที ราบวาภาษาไทยมีตวั อักษรมาตัง้ แตค ร้ังกรงุ สโุ ขทัยแลว ววิ ฒั นาการตามความเหมาะสม

มาเรือ่ ย ๆ จนถงึ ปจจบุ ัน โดยแบงเปน 3 ลักษณะ คือ
1. เสียงแท มี 24 เสยี ง ใชรปู สระ 32 รูป
2. เสยี งแปรมี 21 เสียง ใชรปู พยัญชนะ 44 ตัว
3. เสียงดนตรีหรือวรรณยกุ ตม ี 5 เสยี ง ใชร ูปวรรณยุกต 4 รูป

2. ภาษาไทยแทม ีพยางคเดียวหรือเปนภาษาคําโดดและเปนคําท่ีมีอิสระในตัวเอง ไมต อ ง
เปล่ยี นรปู คาํ เมอ่ื นําไปใชใ นประโยค เชน
เปนคาํ ทีม่ พี ยางคเดียว สามารถฟง เขา ใจทันที คือ

คํากรยิ า กิน นอน เดนิ นงั่ ไป มา ฯลฯ
คําเรยี กเครอื ญาติ พอ แม ลุง ปา นา อา ปู ยา ฯลฯ
คําเรยี กชื่อสัตว นก หนู เปด ไก มา ชา ง ฯลฯ
คําเรียกช่อื ส่งิ ของ บาน เรอื น นา ไร เสือ้ ผา มีด ฯลฯ
คําเรียกอวัยวะ ขา แขน ตีน มอื หู ตา ปาก ฯลฯ

เปนคาํ อิสระไมเปล่ียนแปลงรูปคาํ เมือ่ นาํ ไปใชใ นประโยค เชน

ฉันกนิ ขาว
พอ ตีฉนั

คาํ วา “ฉัน” จะเปนประธานหรือกรรมของประโยคก็ตามยังคงใชรูปเดิมไมเ ปลี่ยนแปลง ซ่ึงตา ง
จากภาษาอังกฤษ ถาเปนประธานใช “I” แตเปนกรรมจะใช “ME” แทน เปน ตน คําทุกคําในภาษาไทย
มลี กั ษณะเปน อสิ ระในตัวเอง ซึ่งเปนลักษณะของภาษาคาํ โดด

3. ภาษาไทยแทมีตวั สะกดตามตรา ซึง่ ในภาษาไทยนนั้ มีมาตราตัวสะกด 8 มาตรา คอื
แม กก ใช ก สะกด เชน นก ยาก มาก เดก็
แม กด ใช ด สะกด เชน ผดิ คิด ราด อด
แม กบ ใช บ สะกด เชน กบ พบ ดาบ รับ
แม กง ใช ง สะกด เชน จง ขัง ลงิ กาง
แม กน ใช น สะกด เชน ขน ทัน ปาน นอน
แม กม ใช ม สะกด เชน ดม สม ยาม ตาม
แม เกย ใช ย สะกด เชน ยาย ดาย สาย เคย
แม เกอว ใช ว สะกด เชน เรว็ หวิ ขาว หนาว

97

4. คําคําเดียวกัน ในภาษาไทยทําหนา ที่หลายหนา ท่ีในประโยคและมีหลายความหมาย ซึ่งใน
หลักภาษาไทยเรียกวา คาํ พองรูป พองเสยี ง เชน

ไกข ันยามเชา
เขาเปนคนมีอารมณข นั
เธอนําขนั ไปตักนํ้า

ขนั ในประโยคที่ 1 เปน คํากรยิ าแสดงอาการของไก
ขันในประโยคที่ 2 หมายถงึ เปน คนทีอ่ ารมณส นกุ สนาน
ขันในประโยคท่ี 3 หมายถึง ภาชนะหรือส่งิ ของ
เธอจกั ตอก แตเ ขา ตอกตะปู
ตอกคําแรกหมายถงึ สงิ่ ของ ตอกคําท่ี 2 หมายถงึ กรยิ าอาการ
จะเห็นวาคําเดียวกันในภาษาไทยทําหนา ท่ีหลายอยางในประโยคและมีความหมายไดหลาย
ความหมาย ซึ่งเปน ลกั ษณะเดน อีกประการหนง่ึ ของภาษาไทย
5. ภาษาไทยเปน ภาษาเรียงคํา ถาเรียงคําสลับกันความหมายจะเปล่ียนไปเชน หลอ นเปน
นอ งเพอื่ นไมใชเพื่อนนอง คําวา “นองเพอ่ื น” หมายถึง นอ งของเพ่ือน สวน “เพ่ือนนอ ง” หมายถึง เปนเพื่อน
ของนอ งเรา (เพื่อนนองของเรา) โดยปกติ ประโยคในภาษาไทยจะเรียงลําดับประธาน กริยาและกรรม
ซึง่ หมายถึง ผทู ํา กรยิ าที่ทําและผถู กู กระทํา เชน แมวกัดหนูถาจะมีคําขยายจะตองเรียงคําขยายไวห ลังคํา
ที่ตอ งการขยาย เชน แมวดํากัดหนูอว น “ดํา” ขยายแมว และอว นขยายหนู แตถ าจะมีคําขยายกริยา
คาํ ขยายนั้นจะอยหู ลงั กรรมหรอื อยทู ายประโยค เชน หมอู วนกินรําขา วอยางรวดเร็ว คําวา อยางรวดเร็ว
ขยาย “กิน” และอยูห ลัง รําขาว ซึ่งเปน กรรม
6. ภาษาไทยมีคําตามหลังจํานวนนบั ซึ่งในภาษาไทยเรยี กวา ลักษณะนาม เชน

หนังสอื 2 เลม
ไก 10 ตวั
ชา ง 2 เชอื ก
แห 2 ปาก
รถยนต 1 คัน
คําวา เลม ตัว เชอื ก ปาก คัน เปน ลักษณะนามท่ีบอกจํานวนนับของสิ่งของ ซึ่งเปนลักษณะเดนของ
ภาษาไทยอีกประการหน่ึง
7. ภาษาไทยเปนภาษาดนตรี หมายถงึ มีการเปลย่ี นระดับเสียงได หรอื เรียกกันวา “วรรณยุกต”
ทําใหภาษาไทยมลี ักษณะพิเศษ คอื
7.1 มีคําใชม ากข้ึน เชน เสือ เสื่อ เส้ือ หรือ ขาว ขาว ขา ว เมื่อเติมวรรณยุกต ลงไปในคําเดิม
ความหมายจะเปลย่ี นไปทนั ที

98

7.2 มีความไพเราะ จะสังเกตไดว าคนไทยเปนคนเจา บทเจา กลอนมาแตโ บราณแลว ก็เพราะ

ภาษาไทยมวี รรณยุกตส ูงต่าํ เหมอื นเสยี งดนตรี ท่เี อ้ือในการแตง คําประพันธ เปน อยางดี เชน

“ชะโดดุกระด่ีโดด สลาดโลดยะหยอยหยอย

กระเพือ่ มน้าํ กระพรํ่าพรอย กระฉอกฉานกระฉอนชล”

จะเห็นวาเสียงของคําในบทประพันธน ้ีทําใหเกิดจินตนาการหรือภาพพจนด ังเหมือนกับเห็นปลาตา ง ๆ

กระโดดข้ึนลงในนาํ้ ที่เปน ละลอก

7.3 ภาษาไทยนิยมความคลอ งจอง ไมว า จะเปน สํานวนหรือคําพังเพยในภาษาไทยจะมี

คาํ คลองจอง เปนทํานองสัง่ สอนหรอื เปรยี บเทยี บอยเู สมอ เชน

รกั ดีหามจวั่ รกั ช่ัวหามเสา

นาํ้ มาปลากินมด นา้ํ ลดมดกินปลา

ขาวยาก หมากแพง

7.4 คําในภาษาไทยเลียนแบบเสยี งธรรมชาตไิ ด เพราะเรามีเสยี งวรรณยกุ ตใหใ ชถ งึ 5 เสยี ง เชน

เลียนเสยี งภาษาตา งประเทศ เชน ฟุตบอล วอลเลย บ อล เปาฮ้ือ เตาเจี้ยว ฯลฯ

เลียนเสยี งธรรมขาติ เชน ฟา รองครนื ๆ ฝนตกจั้ก ๆ ขา วเดอื ดคั่ก ๆ ระฆงั ดังหงา งหงา ง ฯลฯ

8. ภาษาไทยมีคาํ พอ งเสียง พอ งรปู

คาํ พอ งเสียง หมายถึง คาํ ทีม่ ีเสียงเหมือนแตความหมายและการเขยี นตา งกัน เชน

การ หมายถงึ กิจ งาน ธรุ ะ

กาน หมายถงึ ตดั ใหเ ตียน

กาฬ หมายถึง ดํา

กาล หมายถึง เวลา

การณ หมายถึง เหตุ

กานต หมายถงึ เปนที่รกั

กานท หมายถงึ บทกลอน

กาญจน หมายถึง ทอง

คาํ พองรูป หมายถึง คาํ ทีร่ ปู เหมือนกันแตอ อกเสียงและมคี วามหมายตางกัน เชน

- เพลา อา น เพ-ลา แปลวา เวลา

- เพลา อา น เพลา แปลวา เบา ๆ หรือตกั

- เรือโคลงเพราะโคลง อา น เรอื โคลงเพราะโค-ลง

9. ภาษาไทยมีการสรางคํา

เปนธรรมชาติของภาษาทุกภาษาท่ีจะมีการสรา งคําใหมอยูเ สมอ แตภาษาไทยมีการสราง

คาํ มากมายซ่งึ ตางกับภาษาอนื่ จึงทาํ ใหม คี ําใชใ นภาษาไทยเปนจาํ นวนมาก คอื

9.1 สรา งคาํ จากการแปรเสยี ง เชน ชุม - ชอุม

9.2 สรา งคําจากการเปลีย่ นแปลงเสยี ง เชน วธิ ี - พิธี วิหาร - พิหาร

99

9.3 สรา งคาํ จากการประสมคํา เชน ตู + เยน็ เปน ตเู ย็น, พัด + ลม เปน พดั ลม
9.4 สรา งคาํ จากการเปลย่ี นตาํ แหนงคํา เชน ไกไข - ไขไ ก, เดนิ ทาง - ทางเดิน
9.5 สรา งคาํ จากการเปลีย่ นความเชน นิยาม - เรื่องทเ่ี ลาตอ ๆ กันมา, นิยาย - การพดู เทจ็
9.6 สรา งคาํ จากการนาํ ภาษาอ่นื มาใช เชน กว ยเตี๋ยว เตาหู เสวย ฯลฯ
9.7 สรา งคําจากการคดิ ต้ังคาํ ขนึ้ ใหม เชน โทรทศั น พฤติกรรม โลกาภิวตั น
10.ภาษาไทยมคี ําสรอยเสริมบทเพื่อใชพ ูดใหเสียงลื่นและสะดวกปากหรือใหเกิดจังหวะนาฟง
เพมิ่ ขน้ึ ซง่ึ ในหลักภาษาไทยเราเรียกวา “คําสรอ ย หรอื คําอทุ านเสรมิ บท” เชน
เรอ่ื งบาบอคอแตก ฉนั ไมชอบฟง
ฉันไมเ ออออหอ หมกดวยหรอก
ไมไปไมเปยกนั ละ
คาํ แปลก ๆ ท่ีขีดเสน ใตนัน้ เปน คําสรอ ยเสริมบทเพราะใชพูดเสริมตอ ใหเสียงล่ืนสะดวกปากและ
นาฟง ซง่ึ เราเรยี กวา คาํ สรอ ยหรอื อุทานเสรมิ บท
จาก 1 ถึง 10 ดังกลาว เปนลักษณะเดน ของภาษาไทย ซ่ึงจริง ๆ แลวยังมีอีกหลายประการ
ซึง่ สามารถจะสังเกตจากการใชภาษาไทยโดยทัว่ ๆ ไปไดอ ีก

การยมื คาํ ภาษาอ่นื มาใชในภาษาไทย

ภาษาไทยของเรามีภาษาอนื่ เขามาปะปนอยูเปน จาํ นวนมาก เพราะเปนธรรมชาติของภาษาที่เปน
เครอื่ งมอื ในการส่ือสาร ถา ยทอดความรูค วามคิดของมนษุ ยแ ละภาษาเปนวัฒนธรรมอยางหน่ึง ซึ่งสามารถ
หยบิ ยมื กนั ไดโ ดยมีสาเหตจุ ากอิทธิพลทางภมู ิศาสตร คือ มีเขตแดนติดตอ กันอิทธิพลทางประวัติศาสตรท่ีมี
การอพยพถิ่นที่อยู หรืออยูใ นเขตปกครองของประเทศอ่ืน อิทธิพลทางดา นศาสนา ไทยเรามีการนับถือ
ศาสนาพราหมณ ศาสนาพุทธ ศาสนาคริสตและอ่ืน ๆ นอกจากน้ีอิทธิพลทางการศึกษา การคาขาย
แลกเปล่ียนเทคโนโลยี จึงทาํ ใหเ รามีการยมื คําภาษาอืน่ มาใชเ ปนจํานวนมาก เชน

1. ภาษาบาลี สันสกฤต ไทยเรารบั พทุ ธศาสนาลัทธิมหายาน ซ่ึงใชภ าษาสันสกฤตเปนเครื่องมือ
มากอนและตอ มาไดรับพุทธศาสนาลัทธิลังกาวงศม าอีกซึ่งในภาษาบาลีเปนเคร่ืองมือในการเผยแพรไ ทย
จงึ รับภาษาบาลีสันสกฤตเขา มาใชใ นภาษาไทยเปน จํานวนมาก เชน กติกา กตเวทิตา กตัญู เขต คณะ
จารตี ญตั ติ ทจุ ริต อารมณ โอวาท เกษยี ณ ทรมาน ภกิ ษุ ศาสดา สงเคราะห สตั ว อุทิศ เปน ตน

2. ภาษาจนี ไทยกบั จนี มคี วามสัมพันธก ันอยา งใกลช ิดทางดานเช้ือชาติ ถิน่ ทอี่ ยกู ารติดตอคา ขาย
ปจ จบุ ันมีคนจนี มากมายในประเทศไทยจงึ มกี ารยมื และแลกเปลีย่ นภาษาซึ่งกันและกัน ภาษาจีนที่ไทยยมื มา
ใชเปนภาษาพูดไมใชภ าษาเขียน คาํ ทเ่ี รายมื จากภาษาจีนมีมากมายตัวอยางเชน กวยจ๊ับ ขิม จับกงั เจง ซวย
ซีอิ้ว ตว๋ั ทูช ้ี บะหมี่ หา ง ยี่หอ หวย บงุ กี้ อ้งั โล เกาเหลา แฮกนึ้ เปน ตน

3. ภาษาองั กฤษ ชาวอังกฤษ เขา มาเกี่ยวขอ งกับชาวไทยตั้งแตส มัยอยุธยา มีการติดตอคา ขาย
และในสมัยรชั กาลท่ี 5 มีการยกเลิกอาํ นาจศาลกงสุลใหแกไ ทยและภาษาองั กฤษเปนทีย่ อมรับกันท่ัวโลกวา
เปนภาษาสากลท่ีสามารถใชสื่อสารกันไดท ่ัวโลก ประเทศไทยมีการสอนภาษาอังกฤษต้ังแตป ระถมศึกษา

100

จึงทาํ ใหเรายมื คาํ ภาษาองั กฤษมาใชใ นลกั ษณะคําทบั ศัพทอยา งแพรห ลาย เชน โฮเตล ลอตเตอร่ี เปอรเ ซน็ ต
บอ ย โนต กอลฟ ลฟิ ท สวติ ช เบยี ร ชอลก เบรก กอก เกม เช็ค แสตมป โบนัส เทคนิค เกรด ฟอรม แท็กซ่ี
โซดา ปม คอลัมน เปน ตน และปจจบุ ันยังมภี าษาอันเกิดจากการใชคอมพวิ เตอรจ าํ นวนหนงึ่

4. ภาษาเขมร อาจดว ยสาเหตุความเปนเพอื่ นบานใกลเ คียงและมีการติดตอ กันมาชา นานปะปน
อยใู นภาษาไทยบา ง โดยเฉพาะราชาศัพทแ ละในวรรณคดเี ชน บงั คลั กรรไกร สงบ เสวย เสดจ็ ถนอม เปน ตน

กิจกรรม
1. ใหผูเรียนสังเกตและรวบรวม คําภาษาไทยที่ยืมมาจากภาษาบาลี สันสกฤต ภาษาจีน ภาษา

องั กฤษ และภาษาอืน่ ๆ และเราใชก นั ในการพูดคยุ และใชใ นการสื่อสารมวลชนแลวบันทึกไว เพื่อนําไปใช
ในการรายงานและการส่อื สารตอ ไป

2. แบงผูเรียนเปน 2 - 3 กลุม ออกมาแขงกันเขียนภาษาไทยแทบนกระดาษกลุมละ 15 - 20 คํา
พรอมกบั บอกขอ สังเกตวา เหตผุ ลใดจงึ คดิ วา เปน คาํ ไทย

การสรา งคําข้นึ ใชใ นภาษาไทย

การสรางคําในภาษาไทยมีหลายวิธี ทั้งวิธีเปน ของเราแท ๆ และวิธีที่เรานํามาจากภาษาอื่น วิธี
ทีเ่ ปน ของเราไดแ ก การผนั เสียงวรรณยกุ ต การซา้ํ คํา การซอ นคําและการประสมคาํ เปน ตน สวนวธิ ที นี่ ํามา
จากภาษาอื่น เชน การสมาส สนธิ การเตมิ อปุ สรรค การลงปจ จยั ดังจะไดกลา วโดยละเอียดตอไปนี้

1. การผันเสียงวรรณยุกต วธิ กี ารน้ี วรรณยุกตท่ตี างออกไปทําใหไ ดค าํ ใหมเ พิม่ ขน้ึ เชน
เสอื เสอื่ เส้อื
นา นา นา
นอง นอง นอง

2. การซ้ําคาํ คือ การสรางคําดว ยการนําเอาคําท่ีมีเสียงและความเหมือนกันมาซํ้ากัน เพ่ือเปลี่ยน
แปลงความหมายของคําแตกตางไปหลายลักษณะ คือ

2.1 ความหมายคงเดมิ เขาก็ซนเหมือนเด็กท่ัว ๆ ไป ลูกยังเล็กอยาใหน่งั ริม ๆ ไมปลอดภยั
2.2 ความหมายเดน ชดั ข้นึ หนักขึ้นหรอื เฉพาะเจาะจงขึน้ กวาความหมายเดมิ

สอนเทาไหร ๆ ก็ไมเ ชอ่ื กนิ อะไร ๆ กไ็ มอรอ ย
บางคาํ ตอ งการเนนความของคาํ ใหม ากทีส่ ดุ ก็จะซ้ํา 3 คําดว ยการเปล่ียนวรรณยุกตของ
คํากลาง เชน ดดี ีด๊ ี บางบางบาง รอรอ รอ หลอลอหลอ เปน ตน
2.3 ความหมายแยกเปน สดั สว นหรือแยกจาํ นวน เชน
เก็บกวาดเปนหอง ๆ ไปนะ (ทีละหอง)
พูดเปน เร่อื ง ๆ ไป (ทีละเร่ือง)
2.4 ความหมายเปน พหูพจนเ ม่อื ซ้าํ คาํ แลวแสดงใหเ หน็ วา มีจาํ นวนเพิ่มข้ึน เชน
เขาไมเคยกลับบานเปนป ๆ แลว
เด็ก ๆ ชอบเลนซน ใคร ๆ ก็รู

101

ชา ๆ ไดพราสองเลมงาม กนิ ๆ เขา ไปเถอะ
จะเห็นวาคาํ ทซ่ี ํา้ กนั จะมที ั้งคาํ นาม กริยา คาํ สรรพนามและจะมีการบอกเวลาบอก
จาํ นวนดวย
2.5 ความหมายผดิ ไปจากเดมิ หรอื เมือ่ ซา้ํ แลวจะเกดิ ความหมายใหม หรือมคี วามหมายแฝง เชน
เร่อื งหมู ๆ แบบน้สี บายมาก (เร่อื งงา ย ๆ)
อยู ๆ ก็รองขน้ึ มา (ไมมีสาเหตุ)
จะเห็นไดว าการนําคํามาซ้ํากันนั้นทําใหไ ดค ําท่ีมีรูปและความหมายแตกตา งออกไป ดังน้ัน
การสรางคําซาํ้ จึงเปน การเพมิ่ คําในภาษาไทยใหมมี ากขึ้นอยา งหนึ่ง
3. การซอ นคํา คือ การสรา งคําโดยการนําเอาคําตั้งแตสองคําข้ึนไปซึ่งมีเสียงตางกันแตมี
ความหมายเหมือนกันหรอื คลายคลึงกันหรือเปนไปในทํานองเดียวกันมาซอนคูกัน เชน เล็กนอย รักใคร
หลงใหล บา นเรอื น เปนตน ปกตคิ ําทนี่ าํ มาซอนกนั น้นั นอกจากจะมคี วามหมายเหมือนกนั หรอื ใกลเ คียงกัน
แลว มักจะมีเสยี งใกลเคียงกนั ดวย ทง้ั น้ี เพอ่ื ใหออกเสียงไดงา ย สะดวกปาก คําซอ นทําใหเกิดคําใหมห รือ
คาํ ท่มี คี วามหมายใหมเ กดิ ขน้ึ ในภาษา ทําใหม ีคําเพ่ิมมากข้ึนในภาษาไทย อันจะชวยใหก ารสื่อความหมาย
และการส่ือสารในชีวิตประจําวันมีประสิทธิภาพเพิ่มข้ึน คําท่ีนํามาซอนกันแลว ทําใหเ กิดความหมายน้ัน
แบง เปน 2 ลักษณะ คอื
3.1 ซอนคาํ แลว มคี วามหมายคงเดมิ การซอ นคาํ ลกั ษณะน้จี ึงนาํ คาํ ทมี่ คี วามหมายเหมือนกัน
มาซอ นกนั เพื่อไขความหรอื ขยายความซึง่ กนั และกัน เชน วางเปลา โงเ ขลา รปู รา ง ละท้งิ อดิ โรย บาดแผล
เปนตน
3.2 ซอนคําแลว มคี วามหมายเปล่ียนแปลงไปจากเดิม คําซอนท่ีเปนคําที่เกิดความหมายใหมน ้ี
มลี กั ษณะคอื
ก. ความหมายเชิงอปุ มา เชน ยงุ ยาก ออนหวาน เบกิ บาน เปนตน
ข. ความหมายกวางออก เชน เจ็บไข พ่นี อง ทบุ ตี ฆาฟน เปน ตน
ค. ความหมายแคบเขา เชน ใจดํา ปากคอ ญาติโยม หยิบยืม น้ําพักน้ําแรง สมสุก
ลูกไม เปนตน
การแยกลักษณะคําซอนตามลักษณะการประกอบคําน้ันจะมีลักษณะคําซอ น 2 คําและคําซอ น
มากกวา สองคํา เชน บา นเรือน สวยงาม ยากดมี จี น เจ็บไขไ ดป วย อดตาหลับขับตานอน จับไมไดไลไ มท ัน
เปน ตน
4. การสรา งคาํ ประสม การสรา งคําขึ้นใชใ นภาษาไทยสว นหน่ึงจะใชว ิธีประสมคําหรือวิธีการ
สรา งคําประสม โดยการนําเอาคําที่มีใชอยูใ นภาษาไทย ซึ่งมีรูปคําและความหมายของคําแตกตางกัน
มาประสมกันเพ่ือใหเ กิดคําใหม และมีความหมายใหมใ นภาษาไทย เชน พัดลม ไฟฟา ตเู ย็น พอ ตา ลูกเสือ
แมน ํ้า เรือรบ น้ําหอม น้ําแขง็ เมืองนอก เปนตน

102

คาํ ท่ีนํามาประสมกันจะเปน คําไทยกับคาํ ไทยหรอื คาํ ไทยกับคําตา งประเทศก็ได เชน

- คําไทยกบั คําไทย โรงเรียน ลกู เขย ผีเส้อื ไมเทา เปนตน

- คําไทยกับคาํ บาลี หลกั ฐาน (หลักคําไทย ฐานคาํ บาล)ี สภากาชาด

พลเมอื ง ราชวงั ฯลฯ

- คําไทยกับคําสนั สกฤต ทุนทรัพย (ทนุ คาํ ไทย ทรัพยค าํ สนั สกฤต)

- คาํ ไทยกับคําจนี เยน็ เจย๊ี บ (เยน็ คําไทย เจย๊ี บคําภาษาจีน) หวย

ใตด นิ นายหา ง เกง จนี กินโตะ เขา หุน ฯลฯ

- คาํ ไทยกับคาํ เขมร ละเอียดลออ (ละเอียดคาํ ไทย ลออคาํ เขมร) ของ

ขลงั เพาะชาํ นายตรวจ

- คําไทยกับคาํ อังกฤษ เสื้อเชติ้ (เสอ้ื คําไทย เชติ้ คําอังกฤษ) พวงหรดี

เหยือกนํา้ ตูเซฟ นายแบงค ไขกอ ก แปปนาํ้ ฯลฯ

5. การสรางคําไทยโดยการนําวิธีการของภาษาอื่นมาใช การสรา งคําของภาษาอ่ืนท่ีนํามาใชใน

ภาษาไทย ไดแก

5.1 การสรางคาํ ของภาษาบาลีและสันสกฤต คอื
ก. วธิ ีสมาส สมาสเปนวธิ ีสรางศพั ทอ ยา งหนึง่ ในภาษาบาลี สันสกฤต โดยการนาํ คําศพั ท

ต้ังแต 2 คําข้ึนไปรวมเปน ศัพทใ หมศ ัพทเ ดียว จะมีลักษณะคลา ยกับคําประสมของไทย แตค ําสมาสนั้น

เปนคําทม่ี าขยาย มักจะอยหู นา คาํ หลกั สวนคาํ ประสมของไทยนั้นคําขยายจะอยูข า งหลัง เชน คําวา มหา

บรุ ษุ คําวา มหาบุรษุ คาํ วามหา แปลวา ย่งิ ใหญ ซ่ึงเปนคําขยาย จะอยูห นาคําหลักคือ บุรุษ ดังนั้น คําวา

มหาบรุ ษุ แปลวา บรุ ษุ ผูยง่ิ ใหญ ซงึ่ ตางจากภาษาไทย ซง่ึ สวนมากจะวางคําขยายไวห ลังคาํ ท่ถี กู ขยาย

ตัวอยา งคาํ สมาสในภาษาไทย

พลศึกษา ประวัติศาสตร ปริยัติธรรม กามเทพ เทพบุตร สุนทรพจน วิศวกรรม วิศวกร

อากาศยาน สวัสดิการ คหกรรมศาสตร วิทยาศาสตร วิทยากร พิธีกร ชีพจร มหกรรม ประวัติศาสตร

โทรทัศน โทรเลข วารสาร นติ ยสาร จลุ สาร พิพธิ ภณั ฑ วินาศกรรม อุบัติเหตุ ปญ ญาชน รมณียสถาน

สังฆทาน กจิ กรรม อทุ กภัย วทิ ยุศกึ ษา หัตถศึกษา เปนตน

ข. วธิ ลี งอปุ สรรค วธิ สี รางคาํ ในภาษาบาลแี ละสนั สกฤตนั้นมีวธิ ลี งอุปสรรค (หรือบทหนา)

ประกอบขา งหนาศัพทเ พอ่ื ใหไ ดคาํ ทมี่ ีความหมายแตกตา งออกไป ซ่งึ ไทยเราไดนาํ มาใชจาํ นวนมาก เชน

อธิ + การ เปน อธกิ าร (ความเปน ประธาน) อนุ + ญาต เปน อนุญาต (การรบั รู)

อธิ + บดี เปน อธบิ ดี (ผเู ปน ใหญ) อนุ + ทนิ เปน อนุทิน (ตามวัน,รายวัน)

อป + มงคล เปน อปั มงคล (ไมมีมงคล) วิ + กฤต เปน วิกฤต (แปลกจากเดมิ )

อป + ยศ เปน อัปยศ (ไมมียศ) วิ + เทศ เปน วเิ ทศ (ตา งประเทศ)

คําท่ีลงอุปสรรคดังกลาวน้ีจัดวาเปนคําสมาส ทั้งน้ีเพราะวิธีลงอุปสรรคเปน การรวบรวมศัพท
ภาษาบาลีและสันสกฤตเขา ดวยกันและบทขยายจะวางอยูห นา บทท่ีถูกขยายในภาษาบาลีและสันสกฤต
การลงอปุ สรรคเขา ขา งหนาคาํ เปน วิธีการสมาสวธิ หี น่ึง

103

นอกจากน้ี การลงอุปสรรคของภาษาบาลี ถูกนํามาใชในภาษาไทยแลว ไทยเรายังนําวิธีการ

ลงอปุ สรรคมาใชก บั คําไทยและคําอื่น ๆ ในภาษาไทยอีกดว ย เชน

สมรู หมายความวา รวมคิดกนั

สมทบ หมายความวา รวมเขา ดวยกนั

ค. การสนธิ การสรางคําในภาษาบาลี สนั สกฤต ซงึ่ มกี ารเปลย่ี นแปลงรูปคํา อันเน่ืองมา

จากการเปล่ียนแปลงทางเสยี ง ซ่งึ เราเรียกวา “สนธิ”

สนธิ เปน การเปล่ียนแปลงเสียง การสนธิเปน วิธีการสมาส โดยการเช่ือมคําใหกลมกลืนกัน คือ

ทายเสยี งคาํ ตน กบั เสียงของคําทน่ี าํ มาตอ จะกลมกลนื กนั เปน วธิ ีสรางคําใหมในภาษาวิธหี น่งึ วิธสี นธมิ ี 3 วธิ ีคือ

1. สระสนธิ คอื การรวมเสียงสระตัวทา ยของคํานําหนา กับสระตัวหนา ของคําหลังใหกลมกลืน

สนิทกันตามธรรมชาตกิ ารออกเสียง

อะ + อ เปน อา เชน สขุ + อภิบาล = สขุ าภิบาล

อะ + อุ หรือ อู เปน อุ อู หรือ โอ เชน

อรณุ + อทุ ยั = อรโุ ณทัย

ราช + อปุ โภค = ราชูปโภค

ฯลฯ

2. พยญั ชนะสนธิ เปนลักษณะการเชอ่ื มและกลมกลนื เสยี งระหวางคาํ ที่สุดศพั ทดว ยพยัญชนะกับ

คําทข่ี ้ึนตนดวยพยญั ชนะหรือสระ เม่ือเสียงอยใู กลกัน เสียงหนึ่งจะมีอิทธพิ ลดงึ เสียงพยัญชนะอีกเสียงหน่ึง

ใหม ลี ักษณะเหมือนหรือใกลเคยี งกัน พยัญชนะสนธนิ ้จี ะมีเฉพาะในภาษาสนั สกฤตเทา น้นั ในภาษาบาลีไมม ี

เพราะศพั ทในภาษาบาลที ุกคาํ ตองสุดศพั ทดวยสระ ตัวอยา ง เชน

ธต เปลี่ยน เปน ทธ เชน พุธ + ต = พทุ ธ

ราชน + บตุ ร = ราชบุตร ไทยใช ราชบุตร

กามน - เทว = กามเทว ไทยใช กามเทพ

3. นฤคหิตสนธิ สนธนิ ิคหิตจะมลี กั ษณะการตอเชือ่ มและกลมกลืนเสียงระหวา งคําตน ที่ลงทา ยดว ย

นคิ หิต กับคาํ ที่ขน้ึ ตน ดวยสระหรือพยัญชนะนคิ หติ เทยี บไดกับเสียงนาสิก ดังน้ัน นิคหิตจะกลายเปน นาสิก

ของพยัญชนะตัวที่ตามมา คือ ง ญ น ณ ม ถา ตัวตามนิคหิตอยูว รรคเดียวกับ ง ก็จะเปล่ียนเปน ง ถา อยู

วรรคเดียวกับ ญ หรอื น หรือ ณ หรือ ม กจ็ ะเปลี่ยนเปน ญ น ณ ม ตามวรรค เชน

สํ + เกต = สังเกต (เครื่องหมายร)ู

สํ + ถาร = สันถาร (การปลู าด)

สํ + พนธ = สมั พันธ

การนําวิธีการสรางคําแบบคําสมาส คําลงอุปสรรคและวิธีสนธิในภาษาบาลีสันสกฤตมาใชใน

ภาษาไทย ถอื วาเปน การสรางคําหรือเพิ่มคาํ ในภาษาไทยมีมาก

104

5.2 การสรา งคาํ ของภาษาเขมร ไทยไดนาํ เอาวิธีสรา งคาํ ของเขมร คือ การแผลงคํามาใชใ น

ภาษาไทย ซึ่งวิธีแผลงคําในภาษาเขมรมหี ลายวิธแี ตไ ทยเรานํามาใชบ างวิธีเทา น้นั

คําแผลง คือ คําท่ีเปลี่ยนแปลงตัวอักษรใหมีรูปลักษณะตา งไปจากคําเดิม แตยังคงรักษา

ความหมายเดมิ หรอื เคาเดมิ เอาไวใ หพ อสังเกตได

วิธีแผลงคาํ ในภาษาไทย ทีน่ ํามาจากภาษาเขมรบางวิธี คือ
1. ใชว ิธเี ตมิ อาํ ลงหนาคาํ แผลงใหม แตค งรูปสระเดมิ ไวท ่พี ยางคหลัง เชน

ตรวจ เปน ตาํ รวจ เกดิ เปน กาํ เนดิ

เสรจ็ เปน สําเรจ็ เสียง เปน สําเนยี ง

2. ใชวิธีเตมิ อุปสรรค (หนวยหนาศพั ท) บํ (บอ็ ม) ลงหนาคําแผลงสว นใหญ ไทยนาํ เอามา

ออกเสยี ง บัง บนั บํา เชน

เกดิ ลงอปุ สรรค บํ เปน บเํ กิด ไทยใชบ ังเกิด

ดาล ลงอุปสรรค บํ เปน บํดาล ไทยใชบ ันดาล

การแผลงคําเปน วิธีสรางคําข้ึนใชในภาษาวิธีหนึ่ง ซึ่งไทยเอาแบบอยา งมาจากภาษาเขมรและ

ภาษาอน่ื เชน ภาษาบาลี สันสกฤต เชน

อายุ เปน พายุ อภริ มย เปน ภริ มย

ไวปลุย เปน ไพบลู ย มาต เปน มารดา

การแผลงคําของภาษาบาลี สนั สกฤต สว นใหญเพอ่ื จะไดอ อกเสียงในภาษาไทยไดง ายและไพเราะขึน้

ศัพทบญั ญตั ิ

ศพั ทบัญญัติ หมายถึง คําเฉพาะวงการหรือคําเฉพาะวชิ าท่ผี คู ดิ ข้นึ เพือ่ ใชส ่ือความหมายในวงการ

อาชีพหรือในวิชาการแขนงใดแขนงหนึ่ง โดยเฉพาะ ทั้งน้ี เพราะการศึกษาของเราไดข ยายตัวกวา งขวาง

มากขน้ึ การศึกษาจากตางประเทศกม็ ีมากขึน้ เราตอ งรบั รคู าํ ศัพทข องประเทศเหลานั้นโดยเฉพาะคําศัพท

ภาษาองั กฤษ

ปจจุบนั มีศพั ทบญั ญตั ทิ ่ีใชก นั แพรหลาย โดยทั่วไปจํานวนมาก ซึ่งผูเ รียนคงจะเคยเห็นและเคยได

ฟงจากสอ่ื มวลชน ซึ่งจะเปน คําศพั ทเก่ยี วกับธรุ กิจ กฎหมาย วิทยาศาสตร ฯลฯ

จะขอยกตัวอยางเพยี งบางคาํ ดงั น้ี

สินเชื่อ Credit หมายถึง เงนิ ทีเ่ ปน หนีไ้ วดว ยความเช่ือถือ
เงินฝด Deflation หมายถงึ ภาวะเศรษฐกจิ ทีม่ ีปรมิ าณเงนิ หมนุ เวียน

ในประเทศมนี อย การใชจายลดนอยลงทาํ ใหสินคาราคาตก

เงนิ เฟอ Inflation หมายถงึ ภาวะเศรษฐกจิ ทป่ี รมิ าณเงนิ หมนุ เวียนในประเทศมมี าก

เกนิ ไป ทําใหร าคาสินคาแพงและเงินเส่อื มคา ตกตํ่า ปรมิ าณเงนิ

หมุนเวียนในประเทศมนี อย การใชจ ายลดนอ ยลง ทาํ ใหสินคา ราคาตก

105

ทุนสาํ รอง Reserve fund หมายถงึ เงินทกี่ ันไวจากผลกาํ ไรของหางหนุ สวนบริษัท

ตามทกี่ าํ หนดไวใ นกฎหมายหรอื ขอ บังคบั ของหา งหนุ สว น บริษทั นน้ั ๆ

ทนุ สาํ รองเงนิ ตรา Reserve หมายถึง ทองคํา เงินตราตา งประเทศหรอื หลกั ทรพั ยต าง ๆ

ซง่ึ ใชเปน ประกันในการออกธนบตั รหรือธนาคารบตั ร

เงนิ ปนผล Dividend หมายถึง สวนกาํ ไรท่บี ริษัทจาํ กัดจายใหแ กผถู อื หุน

กลองโทรทรรศน Telescope กลอ งทีส่ องดทู างไกล
กลองจลุ ทรรศน Microscope กลองขยายดูของเลก็ ใหเ หน็ เปนใหญ

จรวด Rocket หมายถงึ อาวธุ หรอื ยานอวกาศท่ขี ับเคลอ่ื นดว ยความเร็วสงู

โดยไดเชอื้ เพลิงในตวั เองเผาไหมเ ปน แกส พงุ ออกมาจากสวนทาย มีท้งั ชนิดทใี่ ช

เช้ือเพลงิ แข็งและชนดิ เชือ้ เพลงิ เหลว

ขปี นาวธุ Missile หมายถึง อาวุธซงึ่ ถกู สง ออกไปจากผวิ พิภพ เพื่อใชประหตั ประหาร

หรือทําลายในสงคราม โดยมีการบงั คบั ทศิ ทางในตัวเอง เพอื่ นาํ ไปสู

เปาหมายการบงั คบั ทศิ ทางนี้บังคบั เฉพาะตอนขนึ้ เทา น้นั

จรวดนําวถิ ี Guided Rocket หมายถึง ขปี นาวุธนาํ วถิ ี ซง่ึ ขบั เคล่อื นดวยจรวด

จานบิน Flying Saucer หมายถึง วตั ถุบนิ ลกั ษณะคลา ยจาน 2 ใบ คว่าํ ประกบกัน

มผี อู างวาเคยเห็นบินบนทองฟา และมบี างคนเช่ือวาเปนยานอวกาศมาจาก

นอกโลกหรือจากดาวดวงอื่น บางครง้ั ก็เรียกวา จานผี

ดาวเทยี ม Satellite หมายถึง วตั ถุทมี่ นุษยสรา งขน้ึ เลยี นแบบดาวบรวิ าร

ของดาวเคราะห เพื่อใหโคจรรอบโลกหรือรอบเทหฟากฟา อน่ื มีอุปกรณ

โทรคมนาคมดวย เชน การถา ยทอดคลื่นวทิ ยุและโทรทศั นขา มประเทศ

ขา มทวปี เปน ตน

แถบบันทึกเสียง Audiotape หมายถงึ แถบเคลอื บสารแมเหลก็ ใชบันทกึ

สญั ญาณเสียง

แถบบันทึกภาพ,แถบวีดทิ ัศน Videotape หมายถงึ แถบเคลอื บสารแมเ หลก็ ใช

บนั ทึกสัญญาณภาพ

โลกาภิวัตน Globalization หมายถงึ การทําใหแพรหลายไปท่วั โลก

คาํ ศพั ทบัญญตั ิทย่ี กมาลวนมีความหมายทตี่ องอธิบายและมักจะมีความหมายเฉพาะดา นทแ่ี ตกตา ง
ไปจากความเขาใจของคนทว่ั ไป หากผูเรยี นตอ งการทราบความหมายท่ถี ูกตอ งควรคน ควา จากพจนานุกรม
เฉพาะเร่ือง เชน พจนานุกรมศัพทแพทย พจนานุกรมศัพทธุรกิจ พจนานุกรมชางและพจนานุกรมศัพท
กฎหมาย เปน ตน หรือติดตามขา วสารจากสื่อตา ง ๆ ท่ีมีการใชค ําศัพทเ ฉพาะดานจะชวยใหเ ขาใจดีข้ึน
เพราะคําศัพทบ ญั ญัตเิ หมาะสมท่จี ะใชเฉพาะวงการและผมู พี ้นื ฐานพอเขาใจความหมายเทาน้ัน

106

กจิ กรรม
1. ใหผูเ รียนรวบรวมคําศัพทบ ัญญัติจากหนังสือพิมพแ ละหนังสืออ่ืน ๆ แลว บันทึกไวใ นสมุด

เพอื่ จะไดน าํ ไปใชในการพูดและเขียนเม่อื มโี อกาส
2. ผูส อนยกคํามาถามทีเ่ หน็ สมควรใหผ เู รยี นชวยกนั แยกวาเปนคาํ สมาสหรือคาํ ประสม
ประโยคในภาษาไทย ประโยคตอ งมคี วามครบ สมบรู ณ ใหรูวา ใครทาํ อะไร หรอื กลาวอีกอยา งหนงึ่

วา ประโยคตอ งประกอบดว ยประธานและกริยาเปน อยางนอย
เราสามารถแยกประโยคไดเปน 3 ชนดิ คือ
ก. ประโยคแจง ใหท ราบ หรอื ประโยคบอกเลา ประโยคชนิดนี้อาจจะเปน ประโยคส้ัน ๆ มีเพียง

คาํ นามทําหนา ที่ประธาน คํากริยาทําหนาที่เปนตัวแสดง เชน คนเดิน นกบิน แตบางทีอาจจะเปน ประโยค
ยาว ๆ มีความสลบั ซบั ซอนยงิ่ ขน้ึ ซง่ึ มคี าํ นาม คาํ กริยา หลายคํา กไ็ ด

ถา ประโยคแจง ใหท ราบน้ันมีเน้ือความปฏิเสธก็จะมีคําปฏิเสธ เชน ไมม ี หามิได อยูด วย เชน
เขาไมมารวมประชุมในวนั นี้

ข. ประโยคถามใหตอบหรอื ประโยคคําถาม เปนประโยคที่ผูพูดใชถามขอ ความ เพ่ือใหผ ูฟ ง ตอบ
รูปประโยคคําถามจะมคี ํา หรอื ไหม ใคร อะไร ทีไ่ หน กี่ เม่ือไร อยา งไร ฯลฯ แตถา ประโยคถามใหต อบเปน
ประโยคถามใหตอบท่มี ีเนือ้ ความปฏิเสธกจ็ ะมีคาํ ปฏเิ สธอยูดวย

ค. ประโยคบอกใหทําหรือประโยคคาํ สัง่ เปนประโยคทผ่ี พู ดู ใชเพอื่ ใหผ ฟู ง กระทาํ อาการบางอยา ง
ตามความตองการของผูพดู การบอกใหผ อู นื่ ทาํ ตามความตองการของตนนัน้ อาจตองใชวธิ ีขอรอ งออนวอน
วงิ วอน เชิญชวน บงั คบั ออกคาํ ส่งั ฯลฯ

การเรยี งลาํ ดบั ในประโยค

การเรียงลาํ ดับในภาษาไทยมคี วามสําคญั มากเพราะถา เรียงลาํ ดบั ตางกันความสมั พันธข องคาํ

ในประโยคจะผิดไป เชน

สนุ ขั กดั งู สนุ ัขเปน ผูทํา งเู ปน ผูถกู กระทํา

งูกัดสนุ ขั งูเปนผทู าํ สนุ ขั เปน ผถู กู กระทํา

โครงสรา งของประโยค

ประโยคในภาษาไทยแบงเปน 3 ชนดิ คือ
ก. ประโยคความเดยี ว คือ ประโยคท่มี ุงกลาวถึงสิง่ ใดส่ิงหนึ่งเพียงสิ่งเดียวและส่ิงนั้นแสดงกิริยา
อาการหรอื อยูในสภาพอยางใดอยา งหน่ึงแตเ พียงอยา งเดียว ประโยคความเดียวแบงออกเปน สวนสําคัญ

2 สวน คอื ภาคประธานและภาคแสดง เชน

ผหู ญงิ ชอบดอกไม ถงึ แมจะมรี ายละเอียดเขา ไปในประโยค ก็ยงั เปน ประโยคความเดียว เชน ผูหญิง

คนนนั้ ชอบดอกไมส วย

107

ข. ประโยคความซอน คือ ประโยคความเดียวที่เพ่ิมสวนขยายภาคประธานหรือภาคแสดงดว ย
ประโยค ทําใหโ ครงสรา งของประโยคเปลี่ยนไป แตถา ประโยคท่ีเพิ่มข้ึนนั้นเปนประโยคชว ยจํากัดความหมาย
ของคาํ ถามหรือคํากรยิ า ก็เปนประโยคซอ น เชน

ผูหญิงทน่ี ั่งขา ง ๆ ฉันชอบดอกไมท ี่อยใู นแจกัน
ประโยคทชี่ ว ยจาํ กดั ความหมายของคาํ นาม “ดอกไม” คือประโยคท่ีวา “ทอี่ ยใู นแจกัน” เปนตน
ค. ประโยคความรวม คอื ประโยคท่ีมีสวนขยายเพ่ิมขึ้นและสวนท่ีขยายสัมพันธก ับประโยคเดิม
โดยมีคําเชื่อม และ แตถา ฯลฯ อยูข างหนาหรืออยูขางในประโยคเดิมหรือประโยคท่ีเพ่ิมข้ึน ทําใหรูว า
ประโยคทั้งสองสัมพันธกันอยางไร เชน
ผหู ญิงชอบดอกไมสว นเด็กชอบของเลน เปนประโยคความรวม
ประโยคที่เพิ่มขึ้นและสัมพันธกับประโยคเดิมโดยมีคําเช่ือม “สวน” มาขา งหนา คือ ประโยค
“เด็กชอบของเลน” เปน ตน

เรอื่ งท่ี 2 ถอ ยคําสํานวน สุภาษิต คําพังเพย

1. ถอยคาํ ภาษาไทยมลี กั ษณะพิเศษหลายประการ สามารถเลอื กใชใ หเหมาะสมในการส่อื สาร
เพ่อื ความเขาใจในส่ิงตา ง ๆ ไดอ ยา งชดั เจนและตรงเปา หมาย

2. ถอ ยคาํ ภาษาไทยมลี กั ษณะเปนศลิ ปะทมี่ คี วามประณีต สละสลวย ไพเราะ ลกึ ซึ้ง นา คดิ นา ฟง
ร่นื หู จูงใจและหากนําไปใชไ ดเ หมาะกับขอความเรื่องราวจะเพ่ิมคุณคาใหข อ ความหรือเร่ืองราวเหลา น้ัน
มีนํ้าหนกั นาคิด นาฟง นา สนใจ นาตดิ ตามยง่ิ ขน้ึ

3. ถอ ยคําภาษาไทย ถา รูจักใชใ หถูกตองตามกาลเทศะและบุคคลนับวาเปน วัฒนธรรมอันดีงาม
ของชาตแิ ละของผปู ฎบิ ัติ

ถอ ยคําสาํ นวน

ถอยคาํ สํานวน หมายถงึ ถอ ยคาํ ท่เี รยี บเรียง บางทีก็ใชวาสํานวนโวหาร คําพูดของมนุษยเ ราแยก
ออกไปอยา งกวา ง ๆ เปน 2 อยา ง อยา งหน่งึ พดู ตรงไปตรงมาตามภาษาธรรมดา พอพูดออกมากเ็ ขาใจทนั ที
อกี อยา งหนึ่งพูดเปนเชิงไมต รงไปตรงมา แตใหม ีความหมายในคําพูดนั้น ๆ คนฟง เขาใจความหมายทันที
ถา คําพูดน้ันใชกันแพรหลาย เชน คําวา “ปากหวาน” “ใจงาย” แตถ า ไมแ พรหลายคนฟง ก็ไมอาจเขา ใจ
ทันที ตองคิดจึงจะเขา ใจ หรือบางทีคิดแลวเขา ใจเปนอยา งอ่ืนก็ได หรือไมเขา ใจเอาเลยก็ไดค ําพูดเชิงน้ี
เราเรียกวา “สํานวน” การใชถ อ ยคําที่เปน สํานวนนั้น ใชในการเปรียบเทียบบา ง เปรียบเปรยบาง
พูดกระทบบาง พูดเลน สนุก ๆ บา ง พดู เตอื นสตใิ หไ ดคิดบาง

สํานวนไทย หมายถึง ถอ ยคําท่ีเรียบเรียงไวตายตัว เน่ืองจากใชกันมาจนแพรห ลายอยูต ัวแลว
จะตดั ทอนหรือสลบั ท่ไี มไ ด เชน สํานวนวา “เก็บเบ้ยี ใตถ นุ ราน”หมายความวา ทํางานชนิดที่ไดเ งินเล็กนอ ย
ก็เอา ถาเราเปลี่ยนเปน “เก็บเงินใตถ ุนบา น” ซึ่งไมใชสํานวนท่ีใชก ัน คนฟง อาจไมเขา ใจหรือเขา ใจเปน
อยา งอ่นื เชน เกบ็ เงนิ ฝงไวใตถุนบา น

108

ลกั ษณะของสํานวนไทย
1. สํานวนไทยมีลักษณะท่ีมีความหมายโดยนัย โดยปกติความหมายของคํามีอยา งนอย
2 ประการ คอื

1.1 ความหมายโดยอรรถ ไดแ ก ความหมายพื้นฐานของคํานั้น ๆ โดยตรง เชน คําวา “กิน”
ความหมายพื้นฐานที่ทุกคนเขาใจก็คือ อาการที่นําอะไรเขา ปากเค้ียวแลวกลืนลงไปในคอ เชน กินขาว
กนิ ขนม เปนตน

1.2 ความหมายโดยนัย ไดแ ก การนําคํามาประกอบกันใชใ นความหมายที่เพิ่มจากพื้นฐาน
เชน คาํ วา

กินดิบ - ชนะโดยงา ยดาย
กนิ โตะ - รมุ ทาํ ราย
กนิ แถว - ถกู ลงโทษทุกคนในพวกน้นั
กนิ ปนู รอ นทอ ง - ทาํ อาการพิรธุ ขึน้ เอง
2. สํานวนไทยมีลักษณะมีความหมายเพ่ือใหตีความ มีลักษณะติชม หรือแสดงความเห็น
อยูในตวั เชน เกลือเปน หนอน กนิ ปนู รอนทอง ตกบนั ไดพลอยโจน งมเข็มในมหาสมทุ ร เปน ตน
3. สํานวนไทย มีลักษณะเปน ความเปรยี บเทยี บหรือคําอปุ มา เชน ใจดาํ เหมือนอีกา
เบาเหมอื นปยุ นนุ รักเหมอื นแกว ตา แขง็ เหมือนเพชร เปน ตน
4. สาํ นวนไทยมีลักษณะเปนคําคมหรือคํากลาว เชน หนา ชื่นอกตรม หาเชากินค่ํา หนาซื่อใจคด
เปน ตน
5. สํานวนไทย มีลักษณะเปน โวหารมีเสียงสัมผัสคลองจองกัน หรือบางทีก็ย้ําคํา เชน ขาวแดง
แกงรอน ขุนของหมองใจ จับมือถือแขน บนบานศาลกลาว กินจุบกินจิบ ประจบประแจง ปากเปย ก
ปากแฉะ อ่ิมอกอิ่มใจ เปน ตน

ตวั อยางสาํ นวนไทย
1. สํานวนท่ีมีเสียงสัมผัส สํานวนเหลาน้ีมักจะมีจํานวนคําเปนจํานวนคู ตั้งแต 4 คํา

จนถึง 12 คําดังน้ี
1.1 เรียง 4 คํา เชน ขาวแดงแกงรอ น คอขาดบาดตาย โงเ งาเตาตุน ฯลฯ
1.2 เรียง 6 คาํ เชน คดในขอ งอในกระดกู ยุใหร ําตาํ ใหรัว่ นกมหี ูหนูมปี ก ฯลฯ
1.3 เรียง 8 คํา เชน กินอยูก ับปาก อยากอยูกับทอ ง ไกง ามเพราะขน คนงามเพราะแตง

ความรทู ว มหวั เอาตวั ไมร อด เปนตน
1.4 เรยี ง 10 คํา เชน คนรักเทาผืนหนัง คนชังเทาผืนเส่ือ คบคนใหดหู นา ซอ้ื ผา ใหดเู นื้อ

ดักลอบตอ งหม่ันกู เจา ชูตองหมน่ั เกย้ี ว เปน ตน
1.5 เรียง 12 คํา เชน ปลูกเรอื นตามใจผอู ยู ผกู อูตามใจผนู อน มเี งนิ เขานบั เปนนอง

มีทองเขานับเปนพ่ี เลนกบั หมาหมาเลียปาก เลน กบั สากสากตอ ยหวั

109

2. สํานวนทไี่ มม เี สยี งสัมผัส สํานวนเหลานม้ี ีมากมาย สวนมากมตี ัง้ แต 2 คาํ ขึ้นไป จนถึง 8 คาํ เชน

2.1 เรยี ง 2 คาํ เชน กนั ทา แกเ ผด็ เขาปง ตกหลมุ ตายใจ ฯลฯ

2.2 เรียง 3 คาํ กา งขวางคอ เกลอื เปน หนอน คลุมถงุ ชน ควา นา้ํ เหลว ฯลฯ

2.3 เรยี ง 4 คาํ เชน กิง่ ทองใบหยก กิ้งกาไดท อง กนิ ปนู รอ นทอง นํา้ ผงึ้ หยดเดยี ว

นอนตายตาหลบั ขาวใหมปลามัน เปน ตน

2.4 เรยี ง 5 คํา เชน ขนหนา แขงไมรว ง ตงี ใู หหลังหกั จบั ปใู สกระดง ฯลฯ

2.5 เรยี ง 6 คํา เชน กลนื ไมเ ขาคายไมออก นิ้วไหนรา ยตัดนิ้วน้ัน บานเมอื งมีขอื่ มแี ป

พลิกหนามอื เปน หลังมือ

2.6 เรียง 7 คํา เชน กนิ บนเรือนขี้รดหลังคา นกนอยทํารงั แตพ อตวั ตําน้ําพรกิ ละลายแมน้าํ

สบิ ปากวาไมเ ทา ตาเหน็ เรอ่ื งขห้ี มรู าขี้หมาแหง ฯลฯ

สาํ นวน หมายถงึ กลุมของวลี คาํ หรอื กลุมคําท่นี ํามาใชใ นความหมายทแ่ี ตกตางไปจากความหมาย

เดมิ ความหมายทเ่ี กดิ ขน้ึ มักจะเปน ความหมายในเชิงอุปมา หรือเชิงเปรียบเทียบ ไมไดใหคติธรรม แตจ ะเปน

ความหมายท่กี ระชับและลึกซึ้ง เชน สํานวนวา เรื่องกลว ย ๆ คําวา กลว ย ๆ ไมไ ดหมายถึง ผลไม แตห มายถึง

งา ย ๆ เรอื่ งไมยากเปน เรอื่ งงา ย ๆ สาํ นวนภาษาไทยอาจจะประกอบคาํ ตง้ั แต 1 คําขนึ้ ไปจนถงึ หลายคาํ หรอื

เปนกลมุ

ตวั อยา งเชน

ปากหวาน = พดู เพราะ

ลกู หมอ = คนเกาของสถานทีใ่ ดสถานท่หี น่ึง

หญา ปากคอก = เรื่องงา ย ๆ ทค่ี ิดไมถ ึง

กงกรรมกงเกวียน = กรรมสนองกรรม

พกหนิ ดกี วา พกนนุ = ใจคอหนักแนนดกี วา หูเบา

การใชส ํานวนไปประกอบการส่ือสารน้ัน ผูใชต อ งรูความหมายและเลือกใชใ หเ หมาะสมกับเพศ

โอกาสและสถานการณ เชน

เฒาหัวงู = มักจะใชเปรยี บเทียบ หมายถึง ผูชายเทา นนั้

ไกแกแ มปลาชอน = มักใชเ ปรียบเทยี บกบั ผูหญิงเทา นนั้

ขบเผาะ = มกั ใชกับผหู ญงิ เทา นน้ั ไมใ ชก บั ผูชาย

คาํ พังเพย มีความหมายลกึ ซึ้งกวา สํานวน ซึง่ จะหมายถึง ถอยคาํ ท่กี ลาวข้ึนมาลอย ๆ เปน กลาง ๆ

มีลักษณะติชม หรือแสดงความเห็นอยูในตัว มีความหมายเปน คติสอนใจคําพังเพยเมื่อนําไปตีความแลว

สามารถนําไปใชป ระกอบการพดู หรือเขยี นใหเ หมาะสมกบั เร่อื งทเ่ี ราตอ งการถายทอด หรือส่ือความหมาย

ในการสอ่ื สาร เชน

ชี้โพรงใหก ระรอก = การแนะนําใหค นอนื่ ทาํ ในทางไมด ี

ปลูกเรอื นตามใจผูอ ยู = จะทําอะไรใหค ดิ ถึงผทู ีจ่ ะใชส ง่ิ นัน้

ราํ ไมดีโทษปโ ทษกลอง = คนทาํ ผดิ ไมย อมรบั ผิดกลบั ไปโทษคนอ่นื

110

นอกจากนยี้ งั มคี ําพงั เพยอีกมากทีเ่ ราพบเหน็ นาํ ไปใชอ ยเู สมอ เชน

กาํ แพงมีหูประตมู ชี อง เห็นกงจกั รเปน ดอกบัว

ทํานาบนหลงั คน เสียนอ ยเสยี ยากเสียมากเสียงาย

ฯลฯ

สภุ าษิต หมายถึง คํากลา วดี คําพูดท่ีถือเปน คติ เพื่ออบรมส่ังสอนใหทําความดีละเวนความชั่ว

สุภาษิต สว นใหญมักเกิดจากหลักธรรมคําสอน นิทานชาดก เหตุการณห รือคําส่ังสอนของบุคคลสําคัญ

ซงึ่ เปน ท่ีเคารพนับถือ เลอ่ื มใสของประชาชน ตัวอยา ง เชน

ตนแลเปน ทพ่ี ึ่งแหงตน

ทาํ ดไี ดด ี ทําชั่วไดช ่วั

ทใ่ี ดมรี ักทน่ี ั่นมีทุกข

หวานพืชเชน ไร ยอมไดผ ลเชนนนั้

ความพยายามอยูท่ีไหน ความสําเรจ็ อยูท่นี ั่น

ใจเปนนายกายเปนบาว

ฯลฯ

การนําสํานวน คําพังเพย สุภาษิตไปใชประกอบการถา ยทอดความรูความคิดอารมณค วามรูส ึก

ในชวี ิตนัน้ คนไทยเรานิยมนําไปใชก นั มาก ทัง้ น้ี เพราะสาํ นวน สภุ าษติ คาํ พังเพย มีคณุ คาและความสําคัญ คอื

1. ใชเปน เครอ่ื งมืออบรมสั่งสอน เยาวชนและบุคคลทว่ั ไปใหปฏิบัติดี ปฏบิ ตั ชิ อบในดา นตาง ๆ

เชน การพดู การถายทอดวฒั นธรรม การศกึ ษาเลาเรยี น การคบเพ่อื น ความรกั การครองเรอื นและ

การดาํ เนินชวี ติ ดานอนื่ ๆ

2. ถอยคําสํานวน คําพังเพย สุภาษิต สะทอนใหเห็นสภาพการดําเนินชีวิตความเปนอยูของคน

สมยั กอนจนถึงปจ จบุ นั ในดานสังคม การศึกษา การเมอื ง การปกครอง เศรษฐกิจ นิสัยใจคอและอน่ื ๆ

3. สะทอนใหเหน็ ความเชอ่ื ความคดิ วสิ ัยทัศนของคนสมยั กอ น

4. การศกึ ษาสํานวน คาํ พงั เพย สุภาษิต ชวยใหม ีความคิด ความรอบรู สามารถใชภ าษาไดด ีและ

เหมาะสมกับโอกาส กาลเทศะและบุคคล กอปรท้ังเปนการชวยสืบทอดวัฒนธรรมทางภาษาไวใหคงอยู

คชู าติไทยตลอดไป

กจิ กรรม
ใหผูเรียนรวบรวม สํานวน คําพังเพย สุภาษิต จากหนังสือและแหลงความรูอ ื่น ๆ พรอ มศึกษา

ความหมายใหเ ขาใจ เพื่อนําไปใชใ นการรายงาน การพดู การเขียน ในชีวิตประจาํ วัน

111

เร่ืองที่ 3 การใชพจนานกุ รมและสารานกุ รม

ความสําคญั ของพจนานุกรม

พจนานุกรมเปนหนงั สอื อางอิงทส่ี าํ คญั และเปนแบบฉบบั ของการเขียนหนังสือไทยในทางราชการ
และโรงเรียน เพ่อื ใหก ารเขยี นหนงั สอื ไทยมีมาตรฐานเดียวกนั ไมล กั ล่นั กอใหเ กิดเอกภาพ ทางภาษา อนั เปน
วฒั นธรรมสว นหนง่ึ ของชาตไิ ทย ตามปกตแิ ลวเราจะเปดใชเม่อื เกดิ ความสงสัยใครรูใ นการอาน เขียน หรือ
แปลความหมายของสํานวน หากเปด ใชบ อย ๆ จะเกดิ ความรูความชาํ นาญ ใชไดร วดเรว็ และถกู ตอ ง

ความหมายของพจนานกุ รม

คาํ วา พจนานุกรม เทียบไดกับคําภาษาอังกฤษคือ Dictionary พจนานุกรม หมายถึง หนังสือ
รวบรวมถอยคําและสํานวนที่ใชอ ยูในภาษาโดยเรียงลําดับตามอักษรแรกของคํา เริ่มตั้งแตค ําที่ขึ้นตน
ดว ย ก.ไก ไปจนถงึ คําท่ีข้ึนตน ดว ย ฮ.นกฮกู ซึ่งแตละคาํ พจนานุกรมจะบอกการเขียนสะกดการันต บางคํา
จะบอกเสียงอานดว ย หากคําใดท่ีมีมาจากภาษาตางประเทศก็จะบอกเทียบไว บางคํามีภาพประกอบ
เพ่ือเขา ใจความหมายยิ่งขนึ้ และส่ิงทีพ่ จนานุกรมบอกไวท กุ คําคือ ชนดิ ของคําตามไวยากรณก ับความหมาย
ของคาํ นั้น ๆ

พจนานุกรมจึงทาํ หนาท่ีเปนแหลงเรียนรูทางภาษาคอยใหความรูเกี่ยวกับการอาน การเขียน
และบอกความหมายของถอยคาํ สาํ นวนใหเ ปนท่ีเขา ใจอยางสัน้ งาย รวบรดั

หนังสือพจนานุกรมภาษาไทยฉบับที่ไดม าตรฐานและเปนที่ยอมรับท่ัวไป คือ พจนานุกรม
ฉบับราชบณั ฑิตยสถานฉบบั ปรบั ปรุง พ.ศ. 2525 และฉบับปรบั ปรุง ป 2542

กจิ กรรม
พจนานกุ รมจะเรยี งคําตามอกั ษรตวั แรกของคํา
โดยลาํ ดบั ตัง้ แต ก.ไก ไปจนถงึ
ฮ.นกฮกู จงลาํ ดบั คาํ 5 คาํ ตอไปนี้ตามหลักพจนานุกรม

หมู แมว เปด ไก นก

(ถาเรียงไมไดใหเปดพจนานุกรมดูหรอื ถามผรู ู)

วธิ ีใชพจนานกุ รม

พจนานุกรมจัดเปนหนังสือประเภทไขขอขอ งใจทางภาษา ตามปกติแลวเราจะเปด ใชเ ม่ือเกิด
ความสงสยั ใครรูในการอาน เขียน หรือแปลความหมายของถอ ยคําสํานวน หากเปดบอย ๆ จะเกิดความ
คลอ งแคลว รวดเรว็ และถูกตอ ง

ถา เปรียบเทียบวธิ ใี ชพจนานกุ รมกับการพิมพดีด วายน้ํา ขับรถ ทอผา หรือทํานา ก็คงเหมือนกัน
คอื ฝกบอ ย ๆ ลงมอื ทําบอย ๆ ทาํ เปนประจําสม่ําเสมอ ไมชา จะคลอ งแคลวโดยไมรตู วั

112

การใชพจนานกุ รมจึงไมใชเรื่องยากเยน็ อะไร
ขอแนะนาํ ข้นั ตอนงา ย ๆ ดังน้ี
ขั้นท่ี 1 หาพจนานุกรมมาใชใ นมือหน่ึงเลมเปด อานคํานําอยา งละเอียด เราตอ งอานคํานํา
เพราะเขาจะอธบิ ายลักษณะและวธิ ใี ชพจนานุกรมเลมนั้นอยา งละเอยี ด
ขนั้ ที่ 2 ศึกษารายละเอียดตาง ๆ ที่จาํ เปนตอ งรู เพอื่ ความสะดวกในการเปด ใช เชน อักษรยอ คํายอ
เปน ตน เพราะเมอื่ เปดไปดูคาํ กบั ความหมายแลวเขาจะใชอ กั ษรยอตลอดเวลา โปรดดูตัวอยางจาก
พจนานุกรมฉบบั ราชบณั ฑติ ยสถาน ฉบบั ปรบั ปรุง พุทธศักราช 2525 หนา 9 - 10

อักษรยอทใ่ี ชพจนานกุ รม

(1) อกั ษรยอในวงเล็บ (...) บอกท่ีมาของคํา
(2) อกั ษรหนาบทนิยาม บอกชนิดของคําตามหลักไวยากรณ
(3) อกั ษรยอในวงเล็บหนา บทนิยาม บอกลักษณะของคาํ ทีใ่ ชเฉพาะแหง
(4) อกั ษรยอ หนงั สืออา งองิ
(5) คําวา “ด” ทีเ่ ขยี นตอ ทา ยคํา หมายความวา ใหเ ปด ดใู นคําอ่นื เชน กรรม ภริ มย ดูกรรภริ มย

บญั ชอี กั ษรยอท่ีใชใ นพจนานกุ รมน้ี

(1) อกั ษรยอในวงเลบ็ บอกทีม่ าของคํา

ข = เขมร ต = ตะเลง ล = ละตนิ

จ = จนี บ = เบงคอลี ส = สันสกฤต

ช = ชวา ป = ปาลิ (บาล)ี อ = อังกฤษ

ญ = ญวน ฝ = ฝรัง่ เศษ ฮ = ฮินดู

ญ = ญป่ี ุน ม = มาลายู

(2) อักษรยอหนา บทนยิ าม บอกชนดิ ของคําตามไวยากรณ คอื :

ก. = กรยิ า ว. = วิเศษณ (คณุ ศัพทหรอื กรยิ าวิเศษณ)

น. = นาม ส. = สรรพนาม

นิ = นิบาต สัน = สนั ธาน
บ. = บุรพบท อ. = อทุ าน
(3) อักษรยอในวงเลบ็ หนาบทนยิ าม บอกลกั ษณะของคาํ ทใ่ี ชเฉพาะแหง คอื
(กฎ) คอื คําท่ีใชในกฎหมาย
(กลอน) คือ คําทใี่ ชใ นบทรอยกรอง
(คณติ ) คอื คําท่ใี ชใ นคณติ ศาสตร
(จรยิ ) คอื คําท่ีใชใ นจรยิ ศาสตร
(ชวี ) คือ คาํ ทใี่ ชในชีววิทยา

113

(ดารา) คอื คําท่ีใชในดาราศาสตร

(ถิน่ ) คอื คาํ ท่ภี าษาเฉพาะถนิ่

(ธรณี) คือ คําทใี่ ชในธรณีวิทยา

(บัญช)ี คอื คําทีใ่ ชในการบัญชี

(แบบ) คือ คําทใี่ ชเฉพาะในหนังสอื ไมใชค ําท่วั ไป เชน กนก ลุปต ลุพธ

(โบ) คือ คําโบราณ

(ปาก) คอื คาํ ทีเ่ ปน ภาษาปาก

(พฤกษ) คอื คาํ ท่ใี ชในพฤกษศาสตร

(4) อักษรยอหนังสือทอ่ี างอิง มดี งั นี้ คือ

กฎมนเทียรบาล ในกฎหมายราชบรุ ี : หนงั สอื กฎหมาย พระนิพนธใ นกรมหลวงราชบรุ ดี เิ รกฤทธิ์

ฉบับโรงพมิ พก องลหุโทษ ร.ศ. 120

กฎ.ราชบรุ ี : หนงั สอื กฎหมาย พระนพิ นธใ นกรมหลวงราชบรุ ีดเิ รกฤทธ์ิ

ฉบับโรงพมิ พกองลหโุ ทษ ร.ศ. 120

กฎหมาย : หนงั สอื เร่ืองกฎหมายเมอื งไทย

หมอปรดั เลพมิ พ จ.ศ. 1235

กฐินพยหุ : ลิลติ กระบวนแหพระกฐนิ พยหุ ยาตรา

พระนพิ นธในสมเด็จพระมหาสมณเจา

กรมพระปรมมานชุ ิตชโิ นรส. ฯลฯ

ขั้นท่ี 3 ศึกษาวิธีเรยี งคาํ ตามลาํ ดับพยัญชนะตวั แรกของคํา คอื เรยี ง ก.ไก ไปจน ฮ.นกฮกู สงั เกต
วา เขาเรียงไวอ ยา งไร ลกั ษณะพิเศษที่แปลกออกไปคอื ตวั ฤ. ฤๅ. จะลาํ ดบั ไวห ลังตวั ร. เรือ สว น ฦ. ฦๅ
จะอยูห ลังตวั ล. ลงิ และหากคําใดใชพยัญชนะเหมือนกัน เขากล็ ําดับ โดยพิจารณารูปสระพิเศษอกี ดวย

การลําดับคาํ ตามรปู สระกม็ ลี ักษณะทตี่ องสนใจเปน พิเศษ เขาจะเรียงคําตามรปู ดังน้ี
คําทีไ่ มมรี ูปสระมากอ น แลว ตอ ดวยคําทมี่ รี ปู สระ
-ะ -า -ิ -ี -ึ -ื -ุ -ู เ-ะ เ- เ -ะื เ -ื -วั ะ -วั เ-า เ-าะ -ำ

เ -ะี เ -ี แ- แ-ะ โ- โ-ะ ใ- ไ-
โปรดดตู วั อยา งการเรยี งคาํ จากพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถานฉบับปรับปรุงพุทธศักราช 2525
และ 2542

ขัน้ ที่ 4 ศึกษาเครอื่ งหมายวรรคตอนทใ่ี ชใ นพจนานกุ รม
เครื่องหมายจุลภาค ( , ) ใชค่ันความหมายหรือบทนิยามของคาํ ที่มีความหมาย หลายอยางแตมี
ความหมายคลา ย ๆ กันหรือเปนไวพจนของกัน

114

ตัวอยา ง
กระตอื รือรน ก.รบี เรง , เรงรบี , ขมีขมัน, มใี จฝก ใฝเ รารอ น

เคร่ืองหมายอฒั ภาค ( ; )
(1) ใชค ่ันเคร่ืองหมายหรือบทนิยามของคําที่มีความหมายหลายอยา งแตค วามหมายมีนัย

เนือ่ งกับความหมายเดมิ
ตวั อยา ง
กิ่ง น. สวนท่แี ยกออกจากลําตน,แขนง;ใชเ รียกสวนยอยที่แยกออกไปจากสว นใหญขึ้นอยูก ับ

สว นใหญ เชน กิ่งอําเภอ กิ่งสถานีตํารวจ; ลักษณะนามเรียกงาชา งวา กิ่ง; เรือ ชนิดหนึ่งในกระบวน
พยุหยาตรา

(2) ค่นั บทนยิ ามที่มีความหมายไมสัมพันธกนั เลย
ตัวอยาง
เจริญ (จะเริน) ก.เตบิ โต, งดงาม, ทาํ ใหง อกงาม เชน เจริญทางไมตรี, มากขึ้น; ท้ิง เชน เจริญ
ยา; ตัด เชน เจริญงาชาง; สาธยาย, สวด (ในงานมงคล) เชน เจริญพระพุทธมนต เปน ตน
(3) คนั่ อกั ษรยอ บอกทม่ี าของคํา
ตวั อยา ง
กุณฑล [ทน] น. ตุม ห.ู (ป. ; ส.)
ค่นั อกั ษร ป. กับ อักษร ส. ซ่ึงมาจากคําวา บาลีกบั สนั สกฤต
เครือ่ งวงเล็บเหลยี่ ม [ ] คาํ ในวงเล็บเหล่ียมเปน คําทบี่ อกเสียงอา น
ตวั อยาง
ราชการ [ราดชะกาน] เปนตน
เครอื่ งหมายนขลิขติ ( )
อักษรยอทอ่ี ยใู นวงเลบ็ บอกทีม่ าของคํา เชน (ข.) มาจากภาษาเขมร
อักษรยอ ที่อยูใ นวงเล็บหนา บทนิยามบอกลักษณะคําท่ีใชเฉพาะแหง เชน (กฎ) ในภาษา
กฎหมาย
เคร่ืองหมายยัติภงั ค ( - )
(1) เขียนไวข า งหนาคาํ เพือ่ ใหส ังเกตวาเปนคําท่ีใชพวงทายคําศพั ทอ ื่น
ตัวอยาง

- เก็งกอย ใชเขา คกู บั คํา เขยง เปน เขยง เกงกอย.
(2) เขียนไวหลงั คาํ เพ่ือใหส งั เกตวา มีคําพว งทา ย
ตวั อยา ง
โ-ขม [โขมะ] (แบบ) น. โกษม, ผาใยไหม (ผา ลินนิ ), ผาขาว, ผา ปา น ประกอบวาโขมพัตถ และ
แผลงเปน โขษมพสั ตร กม็ ี. (ป. ; ส. เกษม.)

115

(3) แทนคําอานของพยางคท ีไ่ มม ปี ญ หาในการอาน
ตวั อยาง

กุณฑล [-ทน] น. ตมุ ห.ู (ป.; ส.)
เคร่อื งหมายพินทุจุดไวใ ตตัว ห ซึ่งเปนอกั ษรนาํ เวลาอานไมอ อกเสียง

เชน [เหฺลา] ไมอา นวา เห-ลา
เคร่ืองหมายพินทจุ ุดไวใตพ ยัญชนะตวั หนา ท่ีเปนตัวอักษรควบหรือกลํา้ ในภาษาไทยมี 3 ตัว ร ล ว
เทานัน้ ท่ีออกเสียงควบกลา้ํ นอกนน้ั ไมนยิ ม
ข้นั ที่ 5 ศึกษาตัวเลขทเี่ ขยี นตอ ทา ยคํา

ตวั เลขท่ีเขียนตอทายคํา
หมายถงึ คําน้ันมีหลายความหมายแตกตา งกนั
ตวั อยา ง
กระทิง 1 น. ช่ือวัวปา ชนิด (Bos gaurus) ในวงศ Bovidace ขนยาวตัวสีดําหรือดําแกม
นา้ํ ตาล ยกเวน แตทตี่ รงหนา ผากและขาทงั้ 4 เปน ขาวเทา ๆ หรือเหลอื งอยา งสีทอง
กระทงิ 2 น. ชอ่ื ตน ไมช นิดหนึ่ง (Calophyllum inophyllum) ในวงศ Guttiferae ใบและ
ผลคลายสารภี แตใ บข้ึนสันมากและผลกลมกวา เปลือกเมล็ดแข็ง ใชทําลูกฉลากหรือกระบวยของเลน ,
สารภที ะเล หรือ กากะทงิ กเ็ รียก.
กระทิง 3 น. ชือ่ ปลานาํ้ จดื จาํ พวกหน่งึ (Mastocembelus sp.) ในวงศ Mastocembelidae
มหี ลายชนดิ ตวั เรยี วยาวขางแบน พื้นสีนํ้าตาลแก บางตัวมีลายขาวเปน วงกลม ๆ บางตัวมีลายเปนบ้ัง ๆ
คาดจากหลงั ถึงใตทอ ง มคี รบี บนสันหลังยาวตดิ ตอ ตลอดถึงหาง ปลายจมูกเล็กแหลมผิดกวาปลาธรรมดา
อาศยั อยูในแมน ํ้าลําคลองทว่ั ไป
ใหผ ูเ รียนสังเกตความหมายของคําวา “กระทิง 1” “กระทิง 2” “กระทิง 3”
วาเหมอื น หรือ แตกตา งกัน เราเรียก “กระทิง 1” วา กะทงิ ในความหมายท่ี 1 หมายถงึ ช่ือ วัวปา....
เม่ือศึกษาเขาใจพจนานุกรมท้ัง 5 ข้ันตอนแลว ควรฝกคน หาคําขอ ความหรือฝกใช
พจนานกุ รมดว ยตนเองใหเกิดความชาํ นาญ ก็จะเปน ประโยชนกับตนเองตลอดชวี ิตทีเดียว

สารานกุ รม

หนงั สือสารานุกรม เปนหนงั สอื รวมความรูตา ง ๆ ในทุกแขนงวิชาใหรายละเอียดเกี่ยวกับประวัติ
ความเปนมา วิวัฒนาการตาง ๆ และความรูท ั่วไป อาทิ ภูมิศาสตร ประวัติศาสตร วิทยาศาสตร ฯลฯ
เรยี งลาํ ดับไวอยางดี แตส ว นใหญจะเรียงตามตัวอักษรและมีการปรับปรุงใหทันสมัยอยูเสมอ จะมีการออก
หนังสือเปนรายปเ พิ่มเติม เพื่อเปนการรวบรวมความรูว ิทยาการใหม ๆ ที่เกิดขึ้นในรอบป การเลือกใช
สารานุกรมจึงควรเลือกสารานุกรมท่ีพิมพในปล า สุดและเลือกใหสอดคลอ งกับความตองการของตนเอง
สารานุกรมจะมีทง้ั สารานุกรมเฉพาะวชิ า สารานกุ รมทั่วไป สารานุกรมสําหรบั เยาวชน สารานกุ รมสําหรับ
ผใู หญ มที ั้งสารานกุ รมหลายเลมจบและสารานกุ รมเลมเดยี วจบ

116

วธิ ใี ชส ารานกุ รม

1. พิจารณาวา เรื่องที่ตอ งการคนควาเปนความรูลักษณะใดเปนความรูท ่ัวไปหรือเปน ความรู
เฉพาะวชิ า

2. เลอื กใชสารานกุ รมตามเร่ืองทต่ี นเองตองการ ตัวอยา ง ถา ตอ งการคน หาความรูงา ย ๆ พื้นฐาน
ทวั่ ไปกใ็ หใ ชส ารานกุ รมทวั่ ไปสาํ หรับเยาวชน แตถ าตองการหาความรพู ้นื ฐานอยา งละเอียดก็ใชสารานุกรม
ทัว่ ไปสําหรบั ผูใ หญ หรอื ถาตองการคนหาความรูเ ฉพาะวชิ าก็ใหเลอื กใชส ารานุกรมเฉพาะวิชา

3. ดอู กั ษรหนา เลม หรอื คําแนะนําท่ีสนั หนงั สือจะรวู า เร่ืองน้ันอยูใ นเลมใด
4. เปด ดูดรรชนีเพื่อดูเร่ืองท่ีตอ งการคน หาวา อยูในเลม ใด หนา ที่เทาไหรและจะตอ งเลือกดูให
ถกู ลกั ษณะของสารานุกรม เชน เปดดดู รรชนีทา ยเลม แตส ารานุกรมเยาวชนและสารานกุ รมบางชดุ ดรรชนี
จะอยดู านหนา สวนสารานกุ รมสาํ หรับผใู หญและสารานุกรมบางชุดใหเ ปด ดูดรรชนีทเี่ ลมสดุ ทายของชุด
5. อานวิธใี ชสารานกุ รมแตละชุดกอนใชแ ละคนหาเร่อื งทีต่ องการ

เรอื่ งที่ 4 คําราชาศพั ท

คนไทยมวี ฒั นธรรมทย่ี ดึ ถือกันเปน ปกติ คอื การเคารพนบั ถือ ผูท่ีสูงอายุ ชาติกําเนิดและตําแหนง
หนาท่ี ส่ือที่แสดงออกอยา งชัดเจนคือ การแสดงกิริยามารยาทอันเคารพ นอบนอมและใชภาษาอยางมี
ระเบียบแบบแผนอกี ดวย ภาษาที่ใชอยา งมีระเบียบและประดิษฐต กแตงเปน พิเศษเพื่อใชกับบุคคลที่มีฐานะ
ตาง ๆ ทางสังคมดงั กลาวแลวเรยี กวา คาํ ราชาศพั ท

คําราชาศัพท คือ คาํ ทีใ่ ชสำหรบั พระเจา แผนดินและพระบรมวงศานวุ งศ แตปจ จุบันคําราชาศัพท
มีความหมายรวมถึง คําสุภาพ ท่ีสุภาพชนตอ งเลือกใชใ หเหมาะสมตามฐานะของบุคคลทุกระดับและ
เหมาะสมกบั กาลเทศะดวย

คําสุภาพ พระยาอุปกิตศิลปสาร ไดอธิบายไวว าไมใ ชคําแข็งกระดา งไมแสดงความเคารพ เชน
โวย วาย วะ ไมใ ชค ําหยาบ เชน ใหใชอุจจาระแทนขี้ ปสสาวะแทนเย่ียว ไมใชคําท่ีนิยมกับของคําหยาบ
เชน สากกะเบอื เปรยี บเทียบกบั ของลบั ผชู ายใหใ ชไ มตพี รกิ แทน เปนตน ไมใ ชคาํ ผวน เชน ตากแดด ใหใช
ใหม เปนผ่งึ แดด เปน ตน และไมพูดเสยี งหว น เชน ไมรู ไมเห็น และมีคําวา ครับ คะ คะ ขา ประกอบ
คาํ พดู ดว ย

ลกั ษณะของคําราชาศัพท

1. คาํ นามทน่ี าํ มาใชเปน ราชาศพั ท
1.1คําทีน่ ํามาจากภาษาบาลี สันสกฤต เขมรและคําไทย เม่ือจะใชเปนคําราชาศัพทจ ะตอ งใช

พระบรมราช พระบรม พระราชและพระนําหนา คอื
พระบรม พระบรมราช ใชนําหนาคํานามท่ีสมควรยกยองสําหรับพระเจา แผนดิน

โดยเฉพาะ เชน พระบรมอัฐิ พระบรมโอรสาธิราช พระบรมราโชวาท พระบรมราชวินิจฉัย พระบรมราช-
โองการ พระบรมมหาราชวัง พระบรมราชปู ถมั ภ

117

พระราช ใชนาํ หนาคํานามที่สาํ คญั รองลงมา เชน พระราชสาสน พระราชประวตั ิ พระราชยาน
พระราชโทรเลข พระราชวัง พระราชดํารสั พระราชบดิ า

พระ ใชนําหนาคํานามทั่วไปบางคําเชน พระกร พระหัตถ พระเกศา พระอาจารย พระสหาย
พระเกา อ้ี พระเขนย พระยี่ภู พระศอ พระอุทร บางท่ีใชพ ระหรือทรง แทรกเขากลาง เพ่ือแตงเปน คํานาม
ราชาศัพทเชน กระเปา ทรงถอื เครือ่ งพระสําอาง

1.2คําไทยสามัญ เม่อื ใชเปนคําราชาศพั ทตองใชค ําวา หลวง ตน ทรง พระท่ีนั่ง ประกอบหลัง
คํานามน้ัน เชน ลูกหลวง เรือหลวง รถหลวง วังหลวง ชางตน มา ตน เคร่ืองตน เรือตน ชางทรง มา ทรง
เรือพระที่นงั่ รถพระทีน่ ่ัง ฯลฯ

นอกจากน้ียังมีคํานามราชาศัพทท ่ีใชค ําไทยนําหนา คําราชาศัพท ซ ่ึงเปนการสรา งศัพทข ึ้นใชใน
ภาษา เชน ผา ซับพระพกั ตร ถงุ พระบาท

2. คําสรรพนาม คําสรรพนามราชาศัพทนั้น แบงเปน บุรุษสรรพนามแยกไปตามฐานะของผูใช
ราชาศพั ท เชนเดยี วกนั

บรุ ษุ ที่ 1 (ผูพูดเอง) หญงิ ใช หมอ มฉัน ขา พระพทุ ธเจา
ชาย ใช กระหมอม เกลากระหมอม ขาพระพทุ ธเจา

บุรุษที่ 2 (ผูพ ูดดวย) แยกไปตามฐานะของผูท ีพ่ ูดดวย เชน
ใตฝาละอองธลุ พี ระบาท ใชกับพระมหากษตั ริย
พระบรมราชนิ นี าถ
ใตฝา ละอองพระบาท ใชก ับพระบรมโอรสาธิราช
ใตฝา พระบาท ใชก ับเจา นายชนั้ รองลงมา
เจาฟา หรอื เจา นายชั้นผูใ หญ
พระบาท ใชกบั เจานายชั้นผูนอย เชน ระดบั หมอ มเจา

บรุ ุษที่ 3 (ผูพูดถงึ ) ท้งั หญงิ และชายใชว า พระองค พระองคทา น
3. คํากรยิ าราชาศัพท คาํ กริยาราชาศพั ทส าํ หรบั พระมหากษัตรยแ ละเจานายสว นใหญมักจะใช
ตรงกนั มีหลกั ในการแตง ดงั นี้

3.1คํากริยาทเี่ ปนราชาศัพทโดยเฉพาะ เชน โปรด ประทบั ประชวน ประสูติ กริว้ ดํารัส เสด็จ
บรรทม ฯลฯ คาํ กรยิ าเหลานไ้ี มตอ งมคี าํ วา ทรงนาํ หนา และจะนาํ ไปใชใ นภาษาธรรมดาไมไ ดดวย

3.2คํากริยาท่ใี ชใ นภาษาธรรมดา เมอ่ื ตอ งการแตง เปนกริยาราชาศัพทตอ งเติม ทรง ขางหนา
เชน ทรงจาม ทรงขับรอ ง ทรงยนิ ดี ทรงเลาเรียน ทรงศึกษา ทรงเลน ทรงสดับพระเทศนา ฯลฯ

3.3คาํ นามที่ใชราชาศัพทบางคาํ ทีใ่ ชทรงนําหนา เชน ทรงพระกรุณา ทรงพระราชดาํ ริ
ทรงพระอกั ษร ทรงพระราชนพิ นธ

3.4คํานามบางคํา เม่ือ ทรง นําหนา ใชกริยาราชาศัพทไดตามความหมาย เชน ทรงเครื่อง
(แตง ตวั ) ทรงเคร่อื งใหญ (ตดั ผม) ทรงศลี ทรงธรรม ทรงบาตร ทรงเรือ ทรงกีฬา ทรงรถ ทรงดนตรี

118

4. คํากริยาบางคาํ มใี ชต า งกันตามนามชน้ั

ตัวอยางเชน

กิน เสวย ใชก บั พระเจาแผนดนิ พระบรมวงศานุวงศ

สมเด็จพระสงั ฆราช

ฉนั ใชก ับพระสงฆ
รบั ประทาน
ใชกบั สภุ าพชนทั่วไป

ตาย สวรรคต ใชก บั พระเจา แผน ดิน สมเดจ็ พระบรมราชนิ ี

สมเด็จพระบรมโอรสาธริ าช

ทิวงคต ใชกบั สมเดจ็ พระบรมราชชนนี พระราชาตา งประเทศ
สิ้นพระชนม ใชก ับพระบรมวงศานวุ งศช ้ันสงู สมเดจ็ พระสงั ฆราช

ส้นิ ชพี ตักษยั ใชกบั หมอ มเจา
ถงึ ชีพิตักษยั ใชกับหมอมเจา
ถงึ แกพริ าลัย ใชก ับสมเด็จเจาพระยา เจา ประเทศราช

ถึงแกอ สญั กรรม ใชก ับเจา พระยา นายกรัฐมนตรี รฐั มนตรี
ถงึ แกอนิจกรรม ใชกับเจาพระยา ขาราชการชนั้ สูง
ถงึ แกกรรม
ใชกับสุภาพชนทั่วไป

มรณภาพ ใชก ับพระสงฆ

การกราบบงั คมทูล

1. ถา กราบบังคมทูลพระเจา แผน ดนิ เมือ่ มิไดพระราชดํารสั ถามตองขนึ้ ตน ดวยวา “ ขอเดชะ

ฝาละอองธุลีพระบาทปกเกลา ปกกระหมอ ม ” แลวดําเนินเร่ืองไปจนจบทา ยการกราบบังคมทูลใชว า
“ดวยเกลาดวยกระหมอมขอเดชะ”

ใชส รรพนามแทนพระองคท า นวา “ ใตฝาละอองธลุ ีพระบาท ”
ใชส รรพนามแทนตวั เราเองวา “ ขาพระพทุ ธเจา ”
ใชคาํ รบั พระราชดาํ รัสวา “ พระพุทธเจาขา”

2. ถา มพี ระราชดาํ รสั ถามขน้ึ กอนจะตองกราบบงั คมทูล “ พระพุทธเจาขอรับใสเกลา กระหมอม ”
หรอื กราบบังคมทลู ยอ ๆ วา “ ดว ยเกลาดว ยกระหมอม หรือจะใชพ ระพุทธเจา ขา ” ก็ได

3. เปนการดว นจะกราบบังคมทูลเรอ่ื งราวกอนก็ได แตเ มอื่ กลาวตอนจบตองลงทายวา “พระพทุ ธเจา
ขาขอรับใสเ กลาใสกระหมอม ” หรือจะกราบบังคมทูลยอ ๆ วา “ดวยเกลาดวยกระหมอ ม” ก็ได ถา มี
พระราชดํารัสถามติดตอ ไปแบบสนทนาก็ไมข ึ้นตนวา “ขอเดชะฝาละอองธุลีพระบาทปกเกลาปกกระหมอม”
อกี แตตองลงทา ยวา “ดวยเกลา ดว ยกระหมอม” เปน การตอบรับทกุ คร้งั

119

4. ถาจะกราบบังคมทูลดวยเรอื่ งทไี่ มส มควรจะกราบบังคมทูล หรือเปน เรอ่ื งหยาบไมส ุภาพตอ งข้ึนตน วา

“ไมค วรจะกราบบังคมทูลพระกรณุ า”แลวดําเนนิ เรอื่ งไปจนจบ และลงทา ยดวยวา “ดว ยเกลา ดว ยกระหมอ ม”

5. ถา พระเจา แผนดินทรงแสดงความเอ้ือเฟอ อนุเคราะหห รือทรงชมเชยตองกราบทูลเปนเชิง

ขอบคณุ วา “พระมหากรณุ าธิคุณเปนลน เกลา ลนกระหมอ ม” หรือ “พระเดชพระคุณเปนลนเกลาลน กระหมอม”

แลว กราบบังคมทูลสนองพระราชดํารัสไปตามเร่ืองที่พระราชดํารัสน้ัน แลวจบลง ดวยคําวา “ดวยเกลา

ดว ยกระหมอ ม”

6. ถา พระเจาแผน ดินมีพระราชดํารัสถามถึงความเปนอยูเ ม่ือจะกราบบังคมทูลวา ตนเอง

สุขสบายดีหรือรอดพนอันตรายตาง ๆ มา ใหข ึ้นตนวา “ดวยเดชะพระบารมีปกเกลา ปกกระหมอ ม

ขา พระพุทธเจาเปน สุขสบายดี” หรือ“รอดพน อันตรายตา ง ๆ มาอยางไรและจบดว ยวา “ดว ยเกลา

ดว ยกระหมอม”

7. เมื่อจะกราบบังคมทูลขอพระราชทานอภัยโทษหรือแสดงความเสียใจในส่ิงที่ตนกระทําผิด

ตองขึน้ ตนวา “พระอาญาไมพ นเกลา ” แลวกราบบงั คมทูลเรอื่ งราวทต่ี นทาํ ผดิ และลงทายดวย “ดว ยเกลา

ดว ยกระหมอม” หรืออาญาไมพ น เกลา ฯ “ขาพระพุทธเจา ขอพระราชทานอภัยโทษ” ดาํ เนนิ เรื่องไปจนจบ

แลว ลงทายวา “ดว ยเกลาดว ยกระหมอม”

8. เม่อื จะถวายส่งิ ของพระเจา แผน ดิน หากเปน ของเล็กหยิบถือไดกราบทูลวา“ขอพระราชทาน-

ทลู เกลาถวาย” ถาเปนสง่ิ ของใหญหยิบถอื ไมไ ดกราบทลู วา “ขอพระราชทานนอ มเกลา ถวาย” เมื่อดําเนิน

เร่ืองจบแลววา “ดวยเกลาดว ยกระหมอม”

9. การใชร าชาศพั ทเขียนจดหมาย

พระบาทสมเดจ็ พระเจาอยูหวั และสมเดจ็ พระบรมราชินนี าถ

ใชคําขึน้ ตนวา “ขอเดชะฝาละอองธลุ พี ระบาทปกเกลาปกกระหมอ ม ขา พระพทุ ธเจา

.............(บอกชอ่ื )........... ขอพระราชทานกราบบังคมทูลพระกรุณาทรงทราบ ฝา ละอองธลุ ีพระบาท”

ใชส รรพนามแทนพระองควา “ใตฝ า ละอองธลุ พี ระบาท”

ใชส รรพนามแทนตวั เองวา “ ขา พระพทุ ธเจา”

ใชค ําลงทายวา “ควรมคิ วรแลว แตจ ะทรงพระกรณุ าโปรดเกลา

โปรดกระหมอม ขาพระพทุ ธเจา .........(บอกช่อื )..........

ขอเดชะ

ใชเ ขียนหนาซอง “ขอพระราชทานทูลเกลาทลู กระหมอ มถวาย.....(บอกช่ือ).......

กิจกรรม
1. ใหผูเรียนสังเกตการใชค ําราชาศัพทจ ากส่ือสารมวลชน เชน หนังสือพิมพ วิทยุและโทรทัศน

โดยเฉพาะขาวพระราชสํานักแลว จําการใชใ หถูกตอง เพอ่ื นาํ ไปใชเ ม่อื มโี อกาส

2. รวบรวมคาํ ราชาศัพทห มวดตา ง ๆ เพอ่ื ทํารายงานสง ครู หรือเพอื่ นาํ ไปใชเมือ่ มีโอกาสใหผูเ รียน
หาหนังสือพิมพร ายวันมา 1 ฉบับแลวคน หาคําราชาศัพทแ ตละประเภทมาเทาที่จะได อยา งละคําก็ตาม

120

พยายามหาคําแปลโดยใชพ จนานกุ รมหรือถามผูร ูก ไ็ ดนาํ ไปอา นใหเ พ่อื นฟง แลว ตอ จากนั้นจึงนาํ ไปใหครูชวย
ตรวจและขอคําวจิ ารณเพิ่มเตมิ

คาํ ศัพทท ีใ่ ชส ําหรบั พระภกิ ษสุ งฆ

เนื่องจากพระภกิ ษุ เปน ผทู รงศลี และเปนผสู ืบพระพทุ ธศาสนา การใชถ อยคํา จึงกาํ หนดไวเปน อีกหนึ่ง
เฉพาะองคส มเดจ็ พระสงั ฆราช ซ่ึงถอื เปน ประมุขแหง สงฆน้นั กาํ หนดใชราชาศพั ทเ ทียบเทาพระราชวงศ ชั้นหมอม-
เจา แตถ าพระภิกษุน้ันเปน พระราชวงศอ ยูแลวกค็ งใหใชราชาศัพทตามลาํ ดับชั้นทเี่ ปน อยแู ลวนั้น

การใชถอยคํา สําหรับพระภิกษุโดยท่ัวไปมีขอ ควรสังเกตพระภิกษุใชก ับพระภิกษุดว ยกันหรือ
ใชกับคนธรรมดาจะใชศัพทอยา งเดียวกันตลอด ผิดกับราชาศัพทสําหรับกษัตริยและพระราชวงศคนอ่ืน
ทพ่ี ดู กบั ทานหรอื พดู ถงึ ทานจึงจะใชราชาศัพท แตถา พระองคท านพูดกับคนอ่ืนจะใชภาษาสุภาพธรรมดา
เชน

มผี พู ูดถึงพระวา “พระมหาสนุ ทรกําลงั อาพาธอยทู ี่โรงพยาบาล”
พระมหาสุนทรพูดถึงตัวทา นเองก็ยอ มกลาววา “อาตมากาํ ลงั อาพาธอยโู รงพยาบาล”
มีผพู ูดถึงพระราชวงศพ ระองคหน่งึ วา “พระองคเ จาดิศวรกมุ ารกําลงั ประชวร”
พระองคเ จา เมอื่ กลาวถงึ พระองคเ องยอ มรับสงั่ วา “ฉันกําลงั ปว ย”

ตัวอยา งคาํ ราชาศพั ทส าํ หรบั พระภิกษุบางคํา

คาํ นาม – ภัตตาหาร (อาหาร) ไทยทาน (สิง่ ของถวาย) อาสนะ (ท่นี ่ัง)

กุฏิ (ทีพ่ กั ในวดั ) เภสัช (ยารักษาโรค) ธรรมาสน ( ทแ่ี สดงธรรม)

คาํ สรรพนาม – อาตมา (ภิกษุเรียกตนเองกับผูอืน่ ) ผม กระผม (ภิกษุเรียกตวั เอง ใชกับภิกษุ

ดวยกัน) มหาบพิตร (ภกิ ษเุ รียกพระมหากษตั ริย) โยม (ภกิ ษุเรยี กคน

ธรรมดาที่เปนผูใหญกวา )

พระคุณเจา (คนธรรมดาเรยี กสมเดจ็ พระราชาคณะ)

ทา น (คนธรรมดาเรียกภิกษุทัว่ ไป)

คํากรยิ า – ประเคน (ยกของดวยมือมอบใหพระ) ถวาย (มอบให) ฉัน (กิน)

อาพาธ (ปว ย) มรณภาพ (ตาย) อนุโมทนา (ยนิ ดีดวย) จําวัด (นอน)

คาํ ลักษณะนาม – รูป เปนลักษณะนามสาํ หรบั นับจาํ นวนพระภกิ ษุ เชน

พระภิกษุ 2 รปู (คนทวั่ ไปนยิ มใชคาํ วา องค)

฀฀฀฀

121

บทท่ี 6
ภาษาไทยกบั ชองทางการประกอบอาชีพ

สาระสาํ คญั

ภาษาไทยเปน ภาษาประจําชาติ เปน ภาษาท่ใี ชสอ่ื สารในชีวติ ประจาํ วัน อกี ทัง้ ยงั เปน ชอ งทาง

ทีส่ ามารถนาํ ความรภู าษาไทยไปใชในการประกอบอาชพี ตาง ๆ ได โดยใชศิลปะทางภาษาเปนสอื่ นาํ

ผลการเรยี นรทู ี่คาดหวงั

เมอื่ ศึกษาจบบทที่ 6 แลวคาดหวังวาผเู รยี นจะสามารถ

1. มีความรู ความเขา ใจ สามารถวเิ คราะหศกั ยภาพตนเอง ถึงความถนดั ในการใชภาษาไทย
ดา นตา ง ๆ ได

2. เหน็ ชองทางในการนําความรูภ าษาไทยไปใชในการประกอบอาชพี

3. เห็นคุณคา ของการใชภาษาไทยในการประกอบอาชพี

ขอบขายเนือ้ หา

เรอ่ื งท่ี 1 คณุ คา ของภาษาไทย
เรอื่ งท่ี 2 ภาษาไทยกบั ชอ งทางการประกอบอาชีพ
เร่อื งที่ 3 การเพ่ิมพนู ความรูและประสบการณทางดา นภาษาไทยเพอ่ื การประกอบอาชีพ

122

เรือ่ งที่ 1 คณุ คา ของภาษาไทย

ภาษาไทยเปนภาษาท่ีบงบอกถึงเอกลักษณความเปนไทยมาชานาน ต้ังแตโบราณจนถึงปจจุบัน
ภาษาไทยเปนภาษาที่สุภาพ ไพเราะ ออนหวานและสิ่งที่สําคัญคือ เปนภาษาที่ใชในการส่ือสารของ
มนุษยในชีวิตประจําวัน หากมีการพูดภาษาไทยใหถูกตองเหมาะสมตามกาลเทศะแลว จะแสดงถึง
กิริยามารยาททเี่ รยี บรอย นอบนอ มมีสัมมาคารวะ จะทําใหค นอนื่ มคี วามรกั ใครใ นตวั เรา

นอกจากนี้ ภาษาไทยยังสามารถนํามาดัดแปลงแตงเปนคํากลอน แตงเปนเพลงไดอยางไพเราะ
เพราะพรงิ้ ทาํ ใหผูฟงหรือใครท่ไี ดยนิ แลว เกดิ ความหลงใหล เพลนิ เพลนิ ไปกับเสยี งเพลงนนั้ ๆ ได

ฉะนั้น เพื่อใหผูเรียนเกิดทักษะอยางถูกตองและเหมาะสมในการสื่อสารกับผูอื่นอยาง
มีประสิทธิภาพ รูจักแสวงหาความรูและประสบการณ รักการอาน การเขียน การพูด การบันทึกความรู
และขอ มลู ขาวสารท่ไี ดรับ เกดิ ความภาคภูมใิ จในความเปนเจา ของภาษาและเห็นคุณคาของบรรพบุรุษท่ีได
สรา งสรรคผ ลงานไว ผูเ รยี นควรท่ีจะรซู ง้ึ ถงึ คุณคา ตลอดจนรกั และหวงแหนภาษาไทย เพอื่ ใหคงอยูค กู บั คนไทย
ตลอดไป

เรือ่ งท่ี 2 ภาษาไทยกบั ชอ งทางการประกอบอาชพี

ภาษาเปนเครื่องมือในการสื่อสารระหวางผูสงสาร (ผูพูด ผูเขียน) กับผูรับสาร (ผูฟง ดู ผูอาน)
ท่ีมนุษยใชในการดําเนินชีวิตประจําวัน โดยเริ่มตั้งแตวัยเด็กที่เริ่มหัดพูด เพื่อสื่อสารกับพอแม พี่นอง
บุคคลใกลเคียง ตอ มาเม่ืออยูในวัยเรียน เริ่มเขาสูระบบโรงเรียนต้ังแตอนุบาล ระดับประถมศึกษา ระดับ
มัธยมศึกษา ผูเรียนในวัยนี้เริ่มใชภาษาที่มีระบบระเบียบ มีหลักเกณฑการใชภาษาที่สลับซับซอน ยากงาย
ตามระดับการศึกษา ซึ่งส่ิงท่ีผูเรียนไดเรียนรูเก่ียวกับภาษาไทยน้ี จะเปนการปูพื้นฐานความรูใหผูเรียน
มีความรู ความเขาใจ เกิดความซาบซึ้งและมีความคิดสรางสรรคของงานท่ีเกิดจากการเรียนภาษาไทย
เชน มีผูเรียนท่ีเรียนอยูในระดับมัธยมศึกษา แตเปนผูใฝรู รักการอาน รักการจดบันทึกเร่ืองราวตาง ๆ
เร่มิ จดบนั ทกึ จากส่งิ ที่ใกลตวั คอื การจดบันทึกกิจวัตรประจําวัน จดบันทึกเหตุการณท่ีไดประสบพบเห็น
ในแตละวัน เชน พบเห็นเหตุการณนํ้าทวมคร้ังยิ่งใหญในกรุงเทพมหานคร พบเห็นชีวิตความเปนอยูของ
ประชาชนเมอื่ ประสบภัยนํ้าทวม ฯลฯ โดยผูเรียนคนนี้ปฏิบัติเชนนี้เปนประจําทุก ๆ วัน เมื่อผูเรียนคนนี้
เปนคนท่ชี อบเขียน ชอบบนั ทึกเร่ืองราวตาง ๆ และแทนท่ีผูเ รียนคนนจี้ ะจดบันทึกเร่ืองราวตาง ๆ และเก็บ
ไวเ ปน ขอมลู สวนตัวเทานั้น แตผูเรียนคนน้ี จะนําเร่ืองราวท่ีบันทึกไวเผยแพรในเว็บไซต เปนการบอกเลา
เหตุการณท ไี่ ดป ระสบพบเห็นมาใหผูอ่ืนไดรับรู บังเอิญมีสํานักพิมพท่ีไดอานผลงานเขียนของผูเรียนคนนี้
เกิดความ พึงพอใจ และขออนุญาตนําไปจดั พิมพเปน รปู เลม และจดั จําหนา ย โดยผเู รียนจะไดร บั คา ตอบแทน
ในการเขียนดว ย

อกี กรณหี นงึ่ ผเู รียนคนหน่งึ เปน นกั พูด เวลาโรงเรียนมีการจดั กิจกรรมหรือมกี ารจดั งานใด ๆ ก็ตาม
ผเู รียนคนนี้จะอาสาคอยชว ยเหลือโรงเรียนโดยเปน ผปู ระกาศบา ง ผดู ําเนินกจิ กรรมตาง ๆ บา ง ซึง่ สิ่งเหลานี้
จะเปน พืน้ ฐานใหผ ูเรียนคนนี้ ไดเรียนรูใ นระดับที่สูงข้ึน โดยอาจจะเปนผูทําหนาที่พิธีกร เปนนักจัดรายการ
วิทยุ เปนนกั พากยก ารตนู ฯลฯ ทสี่ ามารถสรางรายไดใ หกับตนเองได

123

ฉะนั้น จากตัวอยางที่กลาวมาต้ังแตตน จะเห็นไดวาการเรียนรูภาษาไทย ก็สามารถนําความรู
ท่ีไดรับไปสรางงาน สรางอาชีพเลี้ยงตนเอง เล้ียงครอบครัวได เชนเดียวกับการเรียนรูในสาระวิชาความรู
อ่ืน ๆ กอนที่ผูเรียน กศน. จะตัดสินใจใชความรูภาษาไทยไปประกอบอาชีพ ผูเรียนจะตองวิเคราะห
ศักยภาพตนเองกอนวาผูเ รียนมคี วามรู ความเขาใจเกี่ยวกับวิชาภาษาไทยที่มีเน้ือหาเกี่ยวกับการฟง การดู
การพูด การอาน การเขยี น หลกั การใชภาษา วรรณคดีและวรรณกรรม ลกึ ซงึ้ ถูกตองหรือยัง หากวิเคราะห
แลวคิดวาผูเรียนยังไมแมนยําในเน้ือหาความรูวิชาภาษาไทยก็จะตองกลับไปทบทวนใหเขาใจ จากนั้น
จึงวิเคราะหตนเองวามีใจรักหรือชอบท่ีจะเปนนักพูดหรือนักเขียน สวนเน้ือหาเกี่ยวกับการฟง การดู
การอาน หลักการใชภาษาและวรรณคดีและวรรณกรรมเปนขอมูลความรูประกอบในการเปนนักพูดท่ีดี
หรอื นักเขียนท่ดี ีได

ตอ ไปนีจ้ ะขอนาํ เสนอขอ มูลและตัวอยา งของการประกอบอาชีพนกั พูด และนกั เขยี นพอสังเขป ดงั น้ี

การประกอบอาชพี นกั พดู
ผเู รยี นที่ไดว เิ คราะหศ ักยภาพตนเองแลววาเปน ผทู ม่ี ีความสนใจและรักทจี่ ะเปน นกั พดู จะตองเปน

ผูที่มีความรู ความสามารถหรอื คณุ สมบตั อิ ยา งไรบาง โดยขอนาํ เสนอขอมูลพอเปนสงั เขปได ดังนี้
ก. นกั จดั รายการวิทยุ
ผูเรยี นทส่ี นใจจะเปน นักจดั รายการวทิ ยุ เรม่ิ แรกผเู รียนอาจจะเปนนกั จดั รายการวิทยรุ ะดบั

ชมุ ชน เสยี งตามสาย ฯลฯ จนผเู รยี นมที กั ษะประสบการณม ากขน้ึ จงึ จะเปน นกั จดั รายการวิทยรุ ะดับ
จงั หวัด หรอื ระดบั ประเทศตอไป

หนาทขี่ องนกั จดั รายการวทิ ยุ แบง ได 4 ประการ คือ
1. เพื่อบอกกลาว เปน การรายงาน ถา ยทอดสง่ิ ทไี่ ดป ระสบ พบเหน็ ใหผ ูฟงไดร บั รู
อยางตรงไปตรงมา
2. เพ่อื โนมนาวใจ เปนการพยายามทีจ่ ะทําใหผ ฟู งมคี วามเห็นคลอยตาม หรือโตแยง
3. เพือ่ ใหค วามรู เปนความพยายามทีจ่ ะใหผ ูฟง เกิดความพงึ พอใจ มคี วามสุขใจ
ลกั ษณะของนกั จดั รายการวิทยุ (รจู กั ตนเอง) มดี งั น้ี
1. เปน ผมู จี ิตใจใฝรู
2. วองไวตอการรับรูขอ มูลขา วสาร
3. มีมนุษยสัมพันธทด่ี ี
4. มีจิตใจกวา งขวาง เห็นอกเห็นใจผอู น่ื
5. มคี วามอดทนตอ แรงกดดนั ตาง ๆ
ข. พธิ กี ร - ผปู ระกาศ
ในการทําหนา ทพ่ี ิธกี ร หรือผูประกาศ การใชเ สยี งและภาษาจะตองถูกตอ ง ชดั เจน เชน
การออกเสียงตัว ร ล การอา นเวน วรรคตอน การออกเสยี งควบกลํา้ การออกเสยี งสงู ต่าํ นอกจากจะตอ ง

124

มีความรูในเร่อื งของภาษาแลว ผูทีท่ ําหนาทพี่ ิธกี ร - ผปู ระกาศ จะตอ งพฒั นาบคุ ลกิ ภาพ การแตง หนา
ตลอดจนเรยี นรกู ารทํางานของพธิ ีกร - ผูป ระกาศอยา งชัดเจนดว ย

คุณลกั ษณะของผทู าํ หนา ทพี่ ธิ กี ร - ผูประกาศ มดี งั นี้
1. บุคลกิ ภาพภายนอกตองดดู ี มีความโดดเดน ดนู าประทับใจ มลี กั ษณะทเี่ ปนมิตร เนื่องจาก
การเปนพธิ ีกร - ผูประกาศ จะตอ งพบปะกับผูคนหรอื ผฟู ง
2. น้าํ เสียงนมุ นวล นาฟง การใชนํ้าเสียงเปน ส่งิ สําคญั การใชอกั ขระจะตอ งถูกตอง ออกเสียงดงั
ฟง ชัด การเวนวรรคตอน คาํ ควบกลาํ้ จะตอ งสม่ําเสมอ น้าํ เสียงนาฟง ไมแข็งกระดาง เวลาพูดหรืออานขา ว
ควรมีสหี นายม้ิ แยม และนาํ้ เสยี งที่ชวนฟงเพือ่ ใหผฟู ง รสู ึกสบายเมื่อไดฟง
3. ภาพลกั ษณท่ีดี ควรเปน ตัวอยา งทด่ี นี า เชอ่ื ถอื สําหรบั ผฟู ง หรอื ผชู ม การปรากฎตวั ในงาน
ตาง ๆ ควรมีการแตงกายทสี่ ุภาพเรยี บรอยเหมาะสมกับสถานการณน ้ัน ๆ
4. ความรรู อบตวั ผทู ีจ่ ะทําหนา ท่พี ธิ กี ร - ผปู ระกาศจะตองเปนผทู ่ีสนใจใฝรูเ รอ่ื งราว ขาวสาร
ขอมูลที่ทันสมัย เกาะติดสถานการณวามีอะไรเกิดขึ้นบาง กับใคร ท่ีไหน ที่สําคัญตองเปนผูที่พรอมจะ
เรียนรูเรื่องราวใหม ๆ อยูเสมอ รูจักวิเคราะหขาวสารที่ไดรับฟงมาใหเขาใจกอนที่จะเผยแพรใหผูอ่ืน
ไดรับรู
5. ตรงตอ เวลา การตรงตอเวลาถือวาเปนเร่ืองสําคัญมากทั้งผูท่ีทําหนาท่ีพิธีกร - ผูประกาศ
จะตองมเี วลาใหทีมงานไดใ หข อ มูล อธิบายประเด็นเนื้อหาสาระ กระบวนการข้ันตอนตาง ๆ ถาไมพรอม
หลงั พลาดพลง้ั ไป ทีมงานคนอื่น ๆ จะเดือดรอ นและเสียหายตามไปดวย
6. รูจักแกปญหาเฉพาะหนา การเปนพิธีกร - ผูประกาศ ถึงแมวาจะมีการเตรียม
ความพรอมที่เรียบรอยดีแลว แตเหตุการณเฉพาะหนาบางครั้งอาจจะเกิดข้ึนได โดยที่ไมไดคาดหมายไว
พิธกี ร - ผปู ระกาศ จะตอ งมีปฏภิ าณไหวพรบิ ในการแกป ญหาเฉพาะหนา ได
ค. ครูสอนภาษาไทยกับประชาคมอาเซยี น
ภายในป พ.ศ. 2558 ประเทศไทยจะกาวสูประชาคมอาเซียน ฉะน้ัน ประชาชนคนไทย
จําเปนตองเตรียมความพรอม หรือปรับตัวใหทันตอการเปล่ียนแปลง ซึ่งการเปล่ียนแปลงดังกลาว
จะกอ ใหเ กิดประโยชนแ ละการเปลี่ยนแปลงในดา นตา ง ๆ ดังนี้
ประโยชนทจี่ ะไดรบั
1. ประชากรเพมิ่ ข้ึน ทําใหเพิ่มศักยภาพในการบริโภค เพิ่มอาํ นาจการตอ รองในระดบั โลก
2. การผลิต (ยงิ่ ผลติ มาก ยิ่งตนทุนตํ่า)
3. มแี รงดึงดูดเงินลงทนุ ทีอ่ ยูนอกอาเซียนสูงขึ้น
สิง่ ทสี่ งผลตอ การเปล่ยี นแปลงในดา นตาง ๆ
1. การศึกษาในภาพใหญของโลก มกี ารเปลีย่ นแปลงอยา งรนุ แรง
2. บุคลากรและนักศึกษา ตองเพ่ิมทกั ษะทางดานภาษาองั กฤษใหสามารถส่ือสารได
3. ปรับปรุงความเขา ใจทางประวัติศาสตร เพ่ือลดขอ ขดั แยง ในภมู ภิ าคอาเซียน
4. สรา งบณั ฑติ ใหส ามารถแขงขนั ไดใ นอาเซียน เพ่ิมโอกาสในการทาํ งาน

125

ดังน้ัน จะเห็นไดวาตั้งแตป พ.ศ. 2558 เปนตนไป ประชาชนอาเซียนจะเดินทางเขาออก
ประเทศไทยเปน จาํ นวนมาก ไมวาจะเปน แมคา พอ คา นักธุรกจิ นกั ทองเทย่ี ว ฯลฯ ฉะน้ัน เราในฐานะเจาของ
ประเทศ เจาของภาษาไทย ทาํ อยางไรจึงจะทาํ ใหป ระชาชนอาเซยี นทเ่ี ขามาประกอบอาชีพในประเทศไทย
ไดเรียนรูภาษาไทย วัฒนธรรมไทย เพื่อเปนพื้นฐานในการสื่อสารที่เขาใจกัน ในที่นี้จึงขอเสนออาชีพ
ที่ผูเรียนท่ีสําเร็จการศึกษาระดับมัธยมศึกษาตอนปลายแลว สามารถประกอบอาชีพ สรางรายไดใหกับ
ตนเอง นั่นก็คือ ครูสอนภาษาไทยใหกับประชาชนอาเซียน ภาษาไทยที่สอนนี้เปนภาษาไทยพ้ืนฐาน
ที่ประชาชนอาเซียนเรียนรแู ลว สามารถสอ่ื สารกับคนไทยแลวเขาใจ สามารถดําเนินชีวิตประจําวันได เชน
พอคา แมคา นักทอ งเท่ียว ฯลฯ

คณุ ลกั ษณะของครผู สู อนภาษาไทยกบั ประชาชนอาเซียน
1. มั่นใจในความรูภ าษาไทยดพี อ
2. มใี จรักในการถา ยทอดความรู
3. เปน ผมู ีความรูในภาษาอาเซียน อยางนอย 1 ภาษา
เน้ือหาความรภู าษาไทยทป่ี ระชาชนอาเซยี นควรเรยี นรู
1. ทกั ษะการฟง การดู การพดู
2. หลักการใชภ าษา ระดบั พืน้ ฐาน ไดแ ก พยญั ชนะ สระ วรรณยุกต
3. ทักษะการอา น
4. ทักษะการเขยี น
5. ทกั ษะการอาน เขยี นเลขไทย อารบิค
การจดั กลุมผเู รยี น
1. แสวงหากลมุ ผเู รยี น ต้งั แต 1 คนขึ้นไป (จํานวนข้ึนอยกู บั ศกั ยภาพของครผู สู อน)
2. กําหนดแผนการสอน (วัน เวลา/สถานทีน่ ัดพบ)
3. เตรียมเนื้อหา สาระ สอ่ื อปุ กรณก ารจดั กิจกรรมการเรียนรู
4. มีการวดั และประเมนิ ผลความกาวหนาของผูเ รยี น
การประกอบอาชพี นักเขยี น
จากตัวอยางขางตนที่กลาวถึงผูที่จะเปนนักเขียนมืออาชีพ จะตองเปนผูรูจักจดบันทึก
ใฝรู ใฝแสวงหาความรูอยางตอเนื่อง หรือแมแตเปนนักอาน เพราะเชื่อวาการเปนผูอานมากยอม
รูมาก มีขอมูลในตนเองมาก เมื่อตนเองมีขอมูลมาก จะสามารถดึงความรูขอมูลในตนเองมาใชใน
การสื่อสารใหผูอานหรือผูรับสารไดรับรูหรือไดประโยชน ตัวอยางของอาชีพนักเขียน ไดแก
การเขียนขาว การเขียนโฆษณา การแตงคําประพันธ การเขียนเรื่องส้ัน การเขียนสารคดี การเขียน
บทละคร การเขียนบทวิทยุ-โทรทัศน การแตงเพลง ฯลฯ ซึ่งตัวอยางเหลานี้ ลวนแตผูเขียน
สามารถสรางชิ้นงานใหเกิดรายไดทั้งสิ้น เพียงแตผูเขียนจะมีความรัก ความสนใจท่ีจะเปนนักเขียน
หรอื ไม

126

คณุ สมบัติของนกั เขยี นทีด่ ี
การจะเปน นกั เขยี นมอื อาชีพท่ีดไี ด จะตอ งเรม่ิ ตนทลี ะขนั้ หรอื เรมิ่ จาก 0 ไป 1 2 3 และ 4
โดยไมค ิดกระโดดขามข้นั ซง่ึ มวี ิธีการ ดงั น้ี
1. ตัง้ ใจ นกั เขยี นตอ งมีความต้ังใจและรบั ผดิ ชอบในทกุ ขอ ความทีต่ นเองไดเขยี นถายทอดออกมา
ไมใชเ พยี งตวั อักษร ทเี่ รยี งรอยออกมาเปนเนือ้ หาเทานนั้ แมแ ตยอหนา หรือเวนวรรคก็นับวาเปนสวนหนึ่งท่ี
แสดงใหเห็นถึงความต้ังใจของนักเขียน ที่นักอานจะสามารถมองเห็นไดเชนกันจุดประสงคของการเปน
นักเขียนไมใชเปนเพื่อเขียนอะไรสักเร่ืองใหจบแลวเลิกราไป แตนักเขียนควรใสใจทุมเทในสิ่งที่เขียนและ
ลงมือถายทอดเรื่องราวในจินตนาการน้ันอยางสุดความสามารถ หากมีความตั้งใจจริงคนอานจะรับรูได
ทันที
2. รับฟง นักเขียนตองรูจักที่จะรับฟงคําวิจารณของเพ่ือนนักเขียนดวยกันอยางใจกวาง เพราะ
ไมวา นักเขยี นจะมีฝม ือระดับใด ก็สามารถมีขอผิดพลาดไดเชนกัน แมแตความคิดเห็นของนักอานก็มีสวน
ชว ยใหน กั เขียนปรบั ปรุงแกไ ขใหด ียิ่งขนึ้ ได เพราะโดยสวนมากนกั อานมักจะเห็นขอ บกพรอ งในบทความของ
นกั เขยี นมากกวาตัวนักเขยี นเอง
3. ใฝรู นกั เขยี นตอ งรูจักคน ควาหาความรู ขอมูลหรอื แหลง อางอิงที่ถกู ตอง เพื่อพัฒนาการเขียน
ของตนเอง การเขียนเนื้อหาโดยปราศจากขอมูลจะทําใหเนื้อหาปราศจากสาระและแกนสาร คนอาน
จะไมร สู ึกสนกุ
4. จรรยาบรรณ ไมวาอาชีพใด ๆ จําเปนตองมีจรรยาบรรณเปนของตนเอง นักเขียนก็เชนกัน
นกั เขียนท่ีมจี รรยาบรรณ ตองไมลอกของคนอนื่ มาแอบอา งช่ือเปน ของตนเอง น่คี ือสิ่งทีร่ ายแรงทสี่ ุดสาํ หรับ
นกั เขยี น
5. ความรับผิดชอบ ไมวาอาชีพใด ๆ ความรับผิดชอบเปนสิ่งสําคัญ ซึ่งในที่น้ี หมายถึง
ความรับผิดชอบตอทุกถอยคําในเนื้อหา กอนจะแสดงผลงานใหผูใดไดอานไมวาผูเขียนจะต้ังใจหรือ
ไมต ั้งใจก็ตาม
6. ความสุข หลายคนอาจแอบคิดอยูในใจวาการเปนนักเขียนไมใชเร่ืองงาย ไมวาอาชีพใด ๆ
ตองมีจุดงายจุดยากดวยกันท้ังส้ิน แลวเหตุใดการเปนนักเขียนตองมีความสุข เพราะถาหากนักเขียน
เขียนดวยความทกุ ขไมรสู กึ มีความสุขกับการเขยี น ก็แสดงวา นักเขยี นผูน นั้ ไมเหมาะกบั การเปนนกั เขียน
นักเขียน คือ ผูท่ีแสดงความคิดเห็น ดวยการเขียนเปนหนังสือหรือลายลักษณอักษร ซึ่งอาจ
แสดงออกในรปู แบบเรยี งความ บทความ เรื่องสั้น นวนิยาย ฯลฯ คนที่จะเอาดีดานงานเขียน จะตองเปน
คนชางฝน มีพรสวรรค และตองเรียนรู พยายามเขยี นตามท่ีตนถนดั รูจักอยูในโลกแหงจนิ ตนาการ จึงจะเขียน
ใหผอู า นหวั เราะ รองไหและรอคอย ถือวาเปน หวั ใจหลกั ของนกั เขียน นอกจากนี้ตองเปนนักอาน นักเขียน
ตอ งมอี ารมณออ นไหว รูส ึกไวตอ สงิ่ เราท้ังหลาย นอกจากนย้ี ังตองเปนคนชางคดิ ชางสงั เกต

127

ตวั อยา ง การนาํ ความรภู าษาไทยไปประกอบอาชพี นกั เขยี น

1. นกั ขาว
เปนการเขียนขาวที่ใชกระบวนการทางความคดิ ของผสู อ่ื ขา วท่สี ามารถนําไปสกู ารปฏิบัตงิ านขาว
ในขั้นตอนการเขียน บอกเลาขอเท็จจริง เพ่ือใหเกิดประโยชน ในการรับใช หรือสะทอนสังคม

ซึ่งแตกตางไปจากการเขียนของนักเขียนท่ัวๆ ไป เพราะการเขียนขาวของผูส่ือขาวมีความสําคัญตอการ
แสวงหาความจริง ของสงั คม ที่ตองอาศัยรูปแบบ โครงสรางของการเขียนขาวมาชวยนําเสนอขอเท็จจริง
อยางมรี ะบบ
อะไรเปน ขาวไดบ า ง

ขาว คอื เหตุการณ ความคิด ความคดิ เห็น อันเปน ขอเท็จจริง ทไ่ี ดรับการหยิบยกขึน้ มา
รายงาน ผา นชอ งทางสอ่ื ทเี่ ปนทางการ

นักหนังสือพิมพท่ีมีช่ือเสียงทานหน่ึงชื่อ จอหน บี โบการท กลาววา “เม่ือสุนัขกัดคนไมเ ปน
ขาว เพราะเปนเหตกุ ารณป กติท่ีเกดิ ขน้ึ บอ ย ๆ แตเมือ่ คนกัดสุนัข นน่ั คือขาว” คาํ กลา วนแ้ี สดงใหเ หน็ วา
เรอื่ งราวทป่ี กตไิ มม คี วามนาสนใจมากพอทจี่ ะเปน ขาว แตถ าเปนเรอ่ื งทนี่ าน ๆ กวา จะอบุ ตั ิขึ้นสักคร้งั หนึ่ง
กจ็ ะเปนขา วไดง า ย

สง่ิ ทจี่ ะเปน ขา วไดค อื ส่งิ ท่ีมลี กั ษณะ ดงั นี้
ความทันดวนของขาว
ผลกระทบของขา ว
มคี วามเดน
ความใกลชิดของขาวตอผอู า นหรอื ผูชม ทงั้ ทางกายและทางใจ
เร่อื งราวหรอื เหตุการณท กี่ าํ ลงั อยใู นกระแสความสนใจของสาธารณชน หรือเรียกวา

“ประเดน็ สาธารณะ”
2. นักเขียนบทวิทยุ - โทรทัศน มีคุณสมบตั ิโดยทว่ั ไป ดังน้ี

2.1 ชางคิด เปนคุณสมบัติสําคัญของนักเขียน ความคิดริเร่ิมสรางสรรคเปนพรสวรรคของ
แตละบุคคล ความชางคิดในท่ีนี้หมายถึง ความสามารถในการสรางเร่ืองที่สมบูรณจากเหตุการณเล็ก ๆ
เพียงเหตุการณเดียว นักเขียนบทละครผูซ่ึงเลนกับถอยคําสํานวนจะใชความพยายามอยางมากท่ีจะ
เรยี งรอยถอยคําใหสามารถสรางจนิ ตนาการตามทีเ่ ขาตองการ

2.2 อยากรูอ ยากเห็น นักเขยี นจะตองศกึ ษาเรอ่ื งตาง ๆ ท่ผี ูสือ่ ขาวไดรายงานขาวไว แลวนํามา
คิดใครครวญวา อะไร ทําไม สาเหตุจากอะไร อยางไร ท่ีทําใหเกิดเหตุการณหรือสถานการณเชนนั้นขึ้น
และเมอื่ เดินทางไปยังพื้นที่ตาง ๆ นักเขียนจะตองมีความพยายามทุกวิถีทางท่ีจะปฏิบัติตนใหคุนเคยกับคน
ของทองถ่นิ นนั้ ๆ วาเขามชี ีวติ ความเปน อยูทแ่ี ทจริงอยา งไร

2.3 มีวินยั วทิ ยุและโทรทศั นเปนสือ่ ท่ีมีเวลาเปนเคร่ืองกําหนดท่ีแนนอน นักเขียนควรกําหนด
จุดเปาหมายของตนเองวาจะเขียนใหไดอยางนอยกี่คําตอวัน ผูท่ียึดอาชีพนี้จะตองมีวินัยในการเขียน
เปน อยา งมาก เพอื่ ใหส ามารถสง บทไดตรงเวลา และผลติ บทออกมาอยางสม่าํ เสมอเพือ่ การยงั ชีพ

128

2.4 รูจักการใชภาษา นักเขียนบทจะตองเปนผูท่ีสามารถสรางคําตางๆ ข้ึนมาไดโดยอาศัย
แหลงขาวสารขอมูลตาง ๆ ฟงคําพูดของบุคคลตางๆ ศึกษาจากการอานหนังสือ นิตยสาร หนังสือพิมพ
การเขาเรียนในหองเรียน ฟงวิทยุกระจายเสียง ดูโทรทัศน ภาพยนตร นอกจากนี้หนังสือจําพวก
พจนานุกรม ศัพทานุกรม เปนส่ิงที่มีคาสาํ หรับนักเขียน เพราะสามารถชวยในการตรวจสอบหรือคนหา
คําได การเขยี นสาํ หรับสื่อประเภทวิทยุโทรทัศนมีกุญแจดอกสําคัญคือ “ความงาย” เพ่ือผูรับจะไดเขาใจ
ไดงา ยและเขาใจไดเรว็

2.5 รูจักส่ือ นักเขียนบทตองรูถึงการทํางานของเครื่องมือของสื่อนั้น ๆ โดยการดู เพ่ือที่จะ
เรียนรู อา นจากหนงั สือท่อี ธิบายถึงกระบวนการออกอากาศ หรือเยย่ี มชมและสงั เกตการเสนอรายการตา ง ๆ
อบรมระยะสน้ั ๆ กบั มหาวิทยาลัยตาง ๆ หรอื ศึกษาดูงาน เปน ตน

2.6 มีความเพียร อาชีพนักเขียนตองมีความมานะอดทน มีความเพียรพยายามที่จะทําใหได
และอาจจะตอ งเขยี นบทจํานวนมากกวาจะมคี นยอมรบั สกั เร่ือง

แหลง ขอ มลู สําหรับการเขยี นบทวทิ ยโุ ทรทัศน
1. หนังสือพมิ พ นกั เขียนบทสามารถนําเน้ือหาของขาวสารตางๆ มาพัฒนาเปนโครงสรางของ
บทไดอยางดี แมกระทั่งขาวซุบซิบ ขาวสังคมในหนังสือพิมพ ก็สามารถนํามาพัฒนาบุคลิกของตัวละคร
แตล ะตัวในเร่อื งท่เี ขียนได
2. นติ ยสาร เร่ืองราวตา ง ๆ ในนติ ยสารแตล ะประเภทเปนขอมูลท่ีดีเย่ียมสําหรับนักเขียนบท
ในดา นขอมูล ขอ เท็จจรงิ ตลอดจนการสบื เสาะไปสูแ หลง ขอ มูลเบื้องตนไดอยา งดี ปจจุบันนิตยสารมีหลาย
ประเภทและแยกแยะ เนน ผอู านท่ีสนใจเฉพาะเร่ืองนั้น ๆ ย่ิงทําใหนักเขียนบทแสวงหาขอมูลที่เจาะจงได
งายขน้ึ
3. รายงานการวิจัย ในการเขียนบทบางคร้ังผลงานวิจัยเขามามีบทบาทสําคัญในการประกอบ
การเขยี นบท สถานีวทิ ยุโทรทัศนบางแหง หรอื บริษทั ผลติ รายการวิทยุโทรทัศน จะมีแผนกวิจยั ไว โดยเฉพาะ
เพอื่ ทําหนา ทว่ี จิ ัยหาขอมูลมาประกอบการเขยี นบท
4. หองสมุด นักเขียนบทบางทานทํางานอยูในสถานีที่ไมมีแผนกวิจัย จึงตองหาขอมูลจาก
หองสมดุ ทม่ี ีอยใู นทอ งถ่นิ ซ่ึงเปนแหลงขอ มูลที่ดอี ีกแหง หนึ่งของนักเขยี นบทวทิ ยโุ ทรทัศน
5. หนว ยงานราชการ เม่อื ไดรบั มอบหมายใหเ ขยี นบทใหก บั หนว ยงานราชการตา ง ๆ นักเขียน
บทจะแสวงหาขอมูลเก่ียวกับเร่ืองนั้น ๆ จากหนวยงานท่ีเก่ียวของโดยตรง เชน เขียนเรื่องเกี่ยวกับปาไม
ก็แสวงหาขอ มูลจากกรมปา ไม เปน ตน
นอกจากขอมูลจากแหลงใหญ ๆ ทั้ง 5 แหลงแลว นักเขียนบทสามารถหาขอมูลไดดวยตนเอง
จากการคุยกับเพ่ือน ๆ ในวงวิชาชีพตาง ๆ จากการไปอยูในสถานท่ีน้ัน ๆ ไปไดพบไดเห็นไดยินมาดวย
ตนเอง นักเขยี นบทสามารถบนั ทกึ ไวใ นคลงั สมองของตนเอง แลวนํามาใชไดท นั ทเี มอ่ื ตองการ

129

รปู แบบและประเภทของบทวิทยโุ ทรทศั น
บทวทิ ยุโทรทัศนประกอบดวยองคประกอบทีจ่ ําเปน 2 สว น คอื สว นของภาพและสวนของเสียง
การใหขอมูลที่สมบูรณท้ังดานภาพและเสียงจะทําใหรายการสําเร็จลุลวงไปไดดวยดี ดังนั้น นักเขียนบท
วิทยุโทรทัศนควรทราบขอกาํ หนดในการวางรปู แบบโทรทัศน และประเภทของบทวิทยุโทรทัศน เพื่อจะทํา
ใหง ายและสะดวกตอการทํางานของฝา ยผลติ รายการ
1. การวางรปู แบบบทวิทยโุ ทรทัศน
สวนภาพ การวางรูปแบบบทวิทยุโทรทัศนโดยท่ัวไปนั้น นิยมเขียนโดยสวนของภาพจะอยู
คร่ึงหนากระดาษทางซาย และสวนของเสียงจะอยูทางขวาของคอลัมนภาพ เพื่อผูเขียนตองการเขียน
ขอแนะนําเคร่ืองหมายของช็อต (shot) ท่ีสําคัญคือ ตัวหนังสือ ภาพและสิ่งที่จําเปนที่สําคัญท่ีเก่ียวกับ
ภาพโทรทศั นใหเ ขยี นส่ิงเหลา น้ไี วใ น “สว นภาพ” ท้ังน้ี ผูเขียนตองเขาใจศัพททางดานโทรทัศนพอสมควร
และพยายามใชคําศัพทดานภาพและดานเทคนิคที่ตนเขาใจเปนอยางดี หลีกเล่ียงการใชศัพทเทคนิคที่
ผเู ขียนเองยังไมเขา ใจความหมายท่ีแทจ รงิ ของคาํ นน้ั ๆ
สว นเสียง ผเู ขียนจะใสคาํ บรรยาย เพลง เสียงประกอบใน “สวนเสียง” เชนเดียวกับการอธิบาย
ส่ิงตาง ๆ ใหกับตัวแสดง ผูแสดงแบบ ผูบรรยาย เชน อธิบายการเคลื่อนไหว หรืออารมณ เปนตน จะไมใช
สวนภาพสาํ หรบั อธิบายสิ่งตา ง ๆ ใหก บั ตัวแสดงไมวา จะอยูหลังกลอ งหรอื หนา กลอง
คําอธิบายและรายการซึ่งควรเขียนไวกอนบท ไดแก คําอธิบายเกี่ยวกับลักษณะผูแสดง
(character) ฉาก (setting) และอุปกรณที่ใชประกอบฉาก ตลอดจนงานดานกราฟฟกภาพที่ใชประกอบ
เอาไวหนาเดียวหรือหลายหนากไ็ ด จะไมม กี ารเขยี นส่ิงเหลา น้ีไวใ นบท เพราะอาจทําใหเกิดการสับสนและ
เปน สาเหตขุ องความผดิ พลาด ขณะที่อา นบทอยา งรวดเร็วระหวางการผลติ
2. ประเภทของบทวิทยโุ ทรทัศน

2.1 บทวิทยุโทรทัศนแบบสมบูรณ บทประเภทนี้จะบอกคําพูดทุกคําพูดท่ีผูพูดจะพูดใน
รายการต้ังแตตนจนจบ พรอมกันนั้นก็จะบอกรายละเอียดเก่ียวกับคําสั่งทางดานภาพและเสียงไว
โดยสมบรู ณ รายการท่ีใชบทประเภทน้ไี ดแ ก รายการละคร รายการตลก รายการขาว และรายการโฆษณา
สนิ คาสาํ คญั ๆ

ประโยชนของการเขียนบทวิทยุโทรทัศนแบบสมบูรณ คือ เราสามารถมองภาพของรายการได
ตงั้ แตต น จนจบกอ นทจี่ ะมีการซอ ม ทําใหเราสามารถกําหนดมุมกลอง ขนาดภาพและขนาดของเลนสที่ใช
ตลอดจนกาํ หนดเวลาการเคลอ่ื นไหวของกลอ งไดอยา งถูกตองแนนอน

ขอเสียเปรียบของบทวิทยุโทรทัศนแบบน้ี คือ เราจะปฏิบัติตามบทอยางเครงครัด ถาทุกส่ิง
ทุกอยางเปน ไปตามบท รายการกจ็ ะดําเนนิ ไปดวยดีและสมบูรณ แตหากมีอะไรไมเปนไปตามบท ผูกํากับ
รายการและผรู วมทีมงานก็จะเกดิ ความสบั สนและตองพยายามแกไขปญ หาเฉพาะหนา ท่ีเกิดข้ึนใหไ ด

2.2 บทวิทยุโทรทัศนก่ึงสมบูรณ มีขอแตกตางกับบทโทรทัศนแบบสมบูรณ ตรงที่คําพูด
คาํ บรรยายหรือบทสนทนาไมไ ดร ะบุหมดทกุ ตัวอกั ษร บอกไวเ พียงแตห วั ขอ เรอื่ ง หรอื เสยี งทจ่ี ะพดู โดยทั่วไป

130

เทานั้น บทดังกลาวใชกับรายการประเภทรายการ เพ่ือการศึกษา รายการปกิณกะและรายการท่ีผูพูด
ผูสนทนา หรือผูบรรยายพูดเองเปน สว นใหญ ไมมีระบุในบท

สงิ่ สาํ คญั ของบทวทิ ยุโทรทัศนแ บบกึ่งสมบรู ณ คอื ตองระบคุ าํ สุดทายของคาํ พดู ประโยคสดุ ทา ย
ทจ่ี ะใหเปน สญั ญาณบอกผกู าํ กบั รายการวา เมือ่ จบประโยคน้จี ะตดั ภาพไปยังภาพยนตร สไลด หรือภาพนิ่ง
ซ่ึงใชป ระกอบในรายการ หรอื ตดั ภาพไปยงั โฆษณา หรือตัดภาพไปฉากอนื่

2.3 บทวิทยุโทรทัศนบอกเฉพาะรูปแบบ จะเขียนเฉพาะคําสั่งของสวนตาง ๆ ท่ีสําคัญใน
รายการ ฉากสําคัญ ๆ ลําดับรายการท่ีสําคัญ ๆ บอกเวลาของรายการแตละตอน เวลาดําเนินรายการ
บทโทรทัศนแบบน้ี มักจะใชกับรายการประจําสถานี อาทิ รายการสนทนา รายการปกิณกะ รายการ
อภิปราย

2.4 บทวิทยุโทรทัศนอยางคราว ๆ บทประเภทนี้จะเขียนเฉพาะส่ิงที่จะออกทางหนาคําสั่ง
ทางดานภาพและดานเสียง โดยทั่วไปแลวผูกํากับรายการจะตองนําบทอยางคราว ๆ น้ีไปเขียน
กลองโทรทัศนเทานั้นและบอกคําพูดที่จะพูดประกอบสิ่งที่ออกหนากลองไวอยางคราว ๆ ไมมีตบแตง
ใหม ใหเขาอยูในรูปของบทวิทยุโทรทัศนเฉพาะรูปแบบเสียกอน เพ่ือใหผูรวมงานท้ังหมดไดรูวาควรจะ
ทํางานตามข้ันตอนอยางไร

หลักการเขียนบทวทิ ยโุ ทรทัศน
การเขยี นบทวทิ ยุโทรทศั นค วรคาํ นงึ ถึงส่งิ ตอ ไปน้ี
1. เขียนโดยใชส าํ นวนสนทนาท่ใี ชสาํ หรับการพูดคยุ มใิ ชเ ขยี นในแบบของหนงั สอื วชิ าการ
2. เขยี นโดยเนน ภาพใหม าก รายการวิทยโุ ทรทศั นจะไมบรรจุคาํ พูดไวทกุ ๆ วนิ าที แบบรายการ
วทิ ยกุ ระจายเสียง
3. เขยี นอธบิ ายแสดงใหเห็นถงึ สงิ่ ทก่ี าํ ลังพูดถึง ไมเขยี นและบรรยายโดยปราศจากภาพประกอบ
4. เขยี นเพอื่ เปน แนวทางใหเ กดิ ความสัมพนั ธร ะหวางผชู มแตละกลุม ผซู ่ึงเปน เปาหมาย
ในรายการของทา น มิใชเ ขียนสําหรบั ผชู มโทรทัศนส วนใหญ
5. พยายามใชถอยคาํ สาํ นวนที่เขาใจกันในยุคน้ัน ไมใ ชค าํ ทีม่ ีหลายพยางค ถามีคําเหมือน ๆ กัน
ใหเ ลือก ใหเลือกใชคาํ ทเ่ี ขา ใจไดง า ยกวา
6. เขียนเร่ืองที่นาสนใจและตองการเขียนจริง ๆ ไมพยายามเขียนเรื่อง ซ่ึงนาเบ่ือหนาย
เพราะความนา เบอ่ื จะปรากฏบนจอโทรทัศน
7. เขยี นโดยพฒั นารปู แบบการเขียนของตนเอง ไมลอกเลียนแบบการเขยี นของคนอน่ื
8. คนควาวัตถุดิบตาง ๆ เพื่อจะนํามาใชสนับสนุนเนื้อหาในบทอยางถูกตองไมเดาเอาเอง
โดยเฉพาะอยางย่งิ เมอื่ มีขอ เทจ็ จริงเขาไปเก่ยี วของ
9. เขยี นบทเรมิ่ ตน ใหนาสนใจและกระตุนใหผชู มอยากชมตอ ไป
10. เขยี นโดยเลือกใชอ ารมณแ สดงออกในปจจุบนั ไมเปน คนลาสมัย
11. ไมเขยี นเพื่อรวมจุดสนใจทง้ั หมดไวในฉากเล็ก ๆ ในหองทมี่ ีแสงไฟสลวั ผูชมตอ งการมากกวาน้นั

131

12. ใชเทคนิคประกอบพอควร ไมใชเทคนิคประกอบมากเกินไปจนเปนสาเหตุใหสูญเสียภาพ
ทเี่ ปน สว นสาํ คญั ทต่ี องการใหผ ชู มไดเขา ใจไดเหน็

13. ใหความเช่ือถือผูกํากับรายการวาสามารถแปลและสรางสรรคภาพไดตามคําอธิบายและ
คาํ แนะนําของผูเขียน ผูกํากับจะตัดทอนบทใหเขากับเวลาที่ออกอากาศ และไมตองแปลกใจ ถาบรรทัด
แรก ๆ ของบทถูกตดั ออก หรืออาจผิดไปจากชว งตน ๆ ท่ีเขียนไว ตองใหความเช่ือถือผูกํากับรายการและ
ไมพยายามจะเปนผูกํากบั รายการเสยี เอง

14. ไมลืมวาผกู าํ กับจะแปลความเราใจของผูเขียนบทออกมาไดจากคําอธิบายและคําแนะนําที่
ผเู ขยี นเขยี นเอาไวในบท

15. ผูเขียนบทตองแจงใหทราบถึงอุปกรณท่ีตองใชเปนพิเศษ ซ่ึงจําเปนและอาจหาไดยาก
เวลาเขียนควรคํานึงดวยวาอุปกรณที่ใชประกอบน้ันเปนอุปกรณซ่ึงไมส้ินเปลืองคาใชจายมากจนเกินไป
และอปุ กรณน ั้นตอ งหาได

ขน้ั ตอนการเขยี นบทวทิ ยโุ ทรทัศน
การเขยี นบทวทิ ยโุ ทรทัศนมขี ้นั ตอนงา ย ๆ 3 ข้นั ไดแก การกําหนดวัตถปุ ระสงคและกลมุ เปา หมาย
การกําหนดระยะเวลาและรปู แบบของรายการ และการกําหนดหวั ขอ เรอื่ ง ขอบขายเน้ือหา คน ควา และลง
มอื เขยี น
1. กาํ หนดวตั ถปุ ระสงคและกลุม เปาหมาย

สิ่งแรกท่ีควรคํานึงกอนลงมือเขียน คือ วัตถุประสงคของการเขียน วาเขียนเพ่ืออะไร
เขยี นเพอื่ ใคร ตองกําหนดใหแนนอนวา ผูเ ขียนตองการใหรายการที่กําหนดใหอะไรแกผ ชู ม เชน ใหความรู
ใหค วามบันเทงิ ปลูกฝงความสาํ นกึ ที่ดงี าม เปนตน จากน้ันจึงดกู ลุมเปา หมาย วา ผูเขยี นตองการผชู มเพศใด
อยูใ นชวงอายุ การศึกษา สถานภาพทางสังคม สถานภาพทางเศรษฐกจิ แบบใด เปนตน

2. การกาํ หนดระยะเวลาและรูปแบบของรายการ
ผูเขียนตองรูวาเวลาในรายการมีระยะเวลาเทาไร เพ่ือจะไดกําหนดรูปแบบของรายการ

ใหเหมาะสมกับระยะเวลาของรายการ รูปแบบของรายการสามารถจัดแบงออกไดหลายแบบ ไดแก
รายการขา ว รายการพูดกับผูชม รายการสัมภาษณ รายการสนทนา รายการตอบปญหา รายการแขงขัน
รายการอภปิ ราย เกม รายการสารคดี รายการปกิณกะ รายการดนตรแี ละละคร

3. การกําหนดหัวขอเร่อื ง ขอบขายเนอื้ หา คนควา และลงมอื เขียน
เม่ือทราบเงื่อนไขตาง ๆ ดังที่กลาวมาในตอนตนแลว จะทําใหผูเขียนกําหนดหัวขอเร่ืองและ

ขอบขายเน้ือหาไดงายขึ้น จากนั้นจึงเริ่มคนควาเพิ่มเติมเพื่อใหไดขอมูลที่ถูกตองที่สุดแลวจึงลงมือ
เขียน โดยคํานึงถึงขอควรคํานึงหลักการเขียนบทวิทยุโทรทัศน 15 ขอที่กลาวมาแลวขางตน หลังจากน้ัน
ควรตรวจสอบขอเท็จจริง สํานวนและเขียนอีกเพื่อพัฒนาบท แกไขปรับบทวิทยุโทรทัศนเพ่ือใหไดบทวิทยุ
โทรทัศนที่ดีท่ีสดุ

132

3. นกั เขยี นนทิ าน
เปนเร่ืองของจินตนาการ ผูเขียนจะตองมีศิลปะในการเขียนเพื่อใหความสนุกสนานปลูกฝง

คณุ ธรรม คติแงคิดมมุ มองตา ง ๆ แกผ ูอาน
องคประกอบของนิทาน
1. แนวคิด แกนสาร หรือสาระท่ีจุดประกายใหเกิดเรื่องราว เชน แมกระตายผูรักลูกสุดหัวใจ

ยอมสละชีวิตตัวเองเพื่อแลกกับลูก หรือลูกสี่คนคิดปลูกฟกทองยักษใหแม หรือลูกไก 7 ตัวที่ยอมตาย
ตามแม หรือโจรใจรายชอบทํารายผูหญิงวันหน่ึงกลับทํารายแมตัวเองโดยไมต้ังใจ หรือลูกหมูสามตัว
ไมเชื่อแมทําใหเ ปนเหยอ่ื ของหมาปา

2. โครงเร่อื งของนทิ าน โครงเรอื่ งและเนอื้ หาตอ งไมซ บั ซอน สั้น ๆ กระทัดรดั เปนลกั ษณะ
เร่ืองเลาธรรมดา มีการลําดับเหตกุ ารณก อนหลงั

3. ตวั ละคร ขน้ึ อยกู ับจินตนาการของผเู ขียน เชน คน สัตว เทพเจา แมม ด เจา ชาย นางฟา
แตไมค วรมตี วั ละครมากเกนิ ไป

4. ฉาก สถานทเ่ี กิดเหตุ เชน ในปา กระทอมรา ง ปราสาท บนสวรรค แลวแตความคิดสรางสรรค
ของผเู ขียน

5. บทสนทนา การพูดคยุ ของตวั ละคร ควรใชภาษาที่เขา ใจงาย กระชบั สนุกสนาน ไมใช
คาํ หยาบ

6. คตสิ อนใจ เมือ่ จบนิทาน ผูอา นควรไดแงค ิด คตสิ อนใจเพ่อื เปนการปลกู ฝง คุณธรรมกลอมเกลา
จติ ใจ

สรุป การที่จะเปน นกั เขียน หรอื นักพูดประเภทใด ๆ ก็ตาม หัวใจสําคัญของนักเขียน หรือนักพูด
ก็คอื ความรูทน่ี กั เขียน หรอื นกั พดู ไดถายทอดใหก บั ผฟู ง หรือผอู าน (ผูร ับสาร) ไดเขา ใจในประเด็น หรือสิ่ง
ทีไ่ ดน าํ เสนอ

เรอื่ งท่ี 3 การเพมิ่ พนู ความรแู ละประสบการณท างดานภาษาไทย เพ่อื การประกอบอาชีพ

จากการนําเสนอแนวทางของการนาํ ความรภู าษาไทยไปเปน ชอ งทางในการประกอบอาชพี ประเภท
ตา ง ๆ เชน การพดู การเปน พิธีกร ผูประกาศ นกั จัดรายการวทิ ยุ โทรทัศน ครูสอนภาษาไทยกับประชาชน
อาเซียน การเขียน นกั เขียนขาว เขียนบทละคร เขียนนทิ าน เขียนสารคดี แลวนั้น เปนเพียงจุดประกายให
ผูเรียนไดเรียนรูวาการเรียนวิชาภาษาไทยมิใชเรียนแลวนําความรูไปใชในชีวิตประจําวันเทานั้น แตการ
เรียนรวู ชิ าภาษาไทยยังสามารถนําความรูประสบการณทางดานภาษาไทยไปประกอบอาชีพ สรางรายได
ใหกับตนเองไดดวย แตการที่ผูเรียนจะเปนนักเขียน หรือนักพูดท่ีมีชื่อเสียง เปนที่ยอมรับของสังคม
ผูเรียนจะตองแสวงหาความรู ทักษะ ประสบการณเพิ่มเติมจากสถาบันการศึกษาท้ังภาครัฐและเอกชน
ที่เปน หลักสตู รเฉพาะเรอ่ื ง หรอื หากผเู รยี นตอ งการศึกษาหาความรูเพ่ิมเติมในระดับการศึกษาท่ีสูงข้ึนก็จะ
มีสถาบันการศึกษาระดับมหาวิทยาลัย เชน คณะนิเทศศาสตร คณะวารสารศาสตร ฯลฯ ไดอีกทางเลือก
หนึ่ง หรือในขณะที่ผูเรียนกําลังศึกษาอยูในระดับมัธยมศึกษาตอนปลายและตองการที่จะเรียนรูวิชา

133

ภาษาไทย เพื่อตอยอดไปสูชองทางการประกอบอาชีพไดจริง ผูเรียนสามารถเลือกเรียนวิชาเลือกตาม
หลักสตู รในระดับเดยี วกนั ท่ีมเี นอื้ หาเฉพาะเรอ่ื งที่สนใจไดอกี ทางเลือกหน่ึงดว ย

นอกจากท่ีผเู รยี นจะเลอื กวิธีการศึกษา หาความรูเพิ่มเตมิ โดยวิธศี กึ ษาเปนหลกั สูตรส้ัน ๆ
เฉพาะเร่ือง หรือจะศึกษาตอเฉพาะสาขาวิชาในระดับการศึกษาท่ีสูงข้ึนก็ตาม แตส่ิงสําคัญท่ีผูเรียน
ควรปฏิบัติอยางตอเนื่อง คือ การฝกฝนทักษะ ประสบการณในการเขียน หรือการพูดอยางสมํ่าเสมอ
รวมทง้ั มกี ารแลกเปลี่ยนเรียนรูกับกลมุ คนท่ีมีความสนใจในอาชพี เดียวกันดว ย

กจิ กรรมทายบท

กจิ กรรมท่ี 1 ใหผเู รียนแสดงความคดิ เห็นถึงคุณคาของภาษาไทยวามอี ะไรบา ง

กิจกรรมท่ี 2 ใหผ เู รยี นวเิ คราะหตนเองวา เปนผทู ี่มีความรคู วามสามารถในการเปนนักพูด หรือนกั เขียน
หรอื ไม เพราะเหตุใด

กิจกรรมที่ 3 ใหผเู รียนแสดงความคดิ เหน็ วา หากผเู รียนตอ งการจะเปนนกั เขียน หรือนักพูดทดี่ ีแลว
ผูเ รยี นจะศึกษาหาความรู ทักษะ ประสบการณจ ากที่ใดไดบ า ง และเพราะเหตุใดจงึ ตดั สนิ ใจ
เชนน้ัน

134

บรรณานุกรม

การศกึ ษานอกโรงเรยี น, กรม ชุดวชิ าภาษาไทย หมวดวชิ าภาษาไทยระดบั มัธยมศกึ ษาตอนปลาย
ตามหลักเกณฑแ ละวิธีการจัดการศึกษานอกโรงเรียนหลักสูตรการศึกษาขั้นพ้ืนฐาน
2544: โรงพิมพอ งคก ารคา ของครุ ุสภา 2546

การศกึ ษานอกโรงเรียน, กระทรวงศึกษาธิการ ชดุ การเรยี นทางไกลระดับมธั ยมศึกษาตอนปลาย
หมวดวิชาภาษาไทย 2546

135

หลักสูตรการศกึ ษานอกระบบระดบั การศึกษาขัน้ พน้ื ฐาน

พุทธศักราช 2551

รายช่อื ผูเขา รวมประชุมปฏิบัติการพฒั นาหนังสือเรยี นวิชาภาษาไทย

ระหวา งวันที่ 10 - 13 กุมภาพนั ธ 2552 ณ บานทะเลสคี รีมรีสอรท จงั หวดั สมทุ รสงคราม

1. นางสาวพิมพใ จ สทิ ธสิ ุรศักดิ์ ขาราชการบํานาญ
2. นางพิมพาพร อินทจักร สถาบนั กศน. ภาคเหนอื
3. นางกานดา ธิวงศ สถาบัน กศน. ภาคเหนอื
4. นายเรงิ กองแกว สาํ นกั งาน กศน. จงั หวัดนนทบรุ ี

รายช่ือผูเขารวมประชมุ บรรณาธิการหนังสอื เรียนวิชาภาษาไทย

ครั้งท่ี 1 ระหวา งวันที่ 7 - 10 กันยายน 2552 ณ โรงแรมอูทองอินน จังหวดั พระนครศรอี ยุธยา

1. นางสาวพิมพใจ สทิ ธิสรุ ศกั ด์ิ ขาราชการบํานาญ
สาํ นักงาน กศน. จังหวัดนนทบุรี
2. นายเรงิ กองแกว กลมุ พัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน

3. นางนพรตั น เวโรจนเสรวี งศ

ครั้งที่ 2 ระหวางวนั ท่ี 12 - 15 มกราคม 2553 ณ โรงแรมอูทองอนิ น จงั หวดั พระนครศรีอยธุ ยา

1. นางสาวพมิ พใจ สิทธสิ รุ ศักด์ิ ขาราชการบาํ นาญ
สาํ นกั งาน กศน. จงั หวัดนนทบุรี
2. นายเริง กองแกว กลุมพฒั นาการศึกษานอกโรงเรยี น

3. นางนพรัตน เวโรจนเ สรีวงศ

136

คณะผจู ัดทาํ

ที่ปรึกษา บญุ เรือง เลขาธกิ าร กศน.
อมิ่ สวุ รรณ รองเลขาธิการ กศน.
1. นายประเสรฐิ รองเลขาธิการ กศน.
2. ดร.ชยั ยศ จาํ ป ที่ปรึกษาดา นการพัฒนาหลกั สูตร กศน.
แกว ไทรฮะ ผูอ าํ นวยการกลุมพัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรยี น
3. นายวชั รินทร ตณั ฑวฑุ โฒ
4. ดร.ทองอยู กลมุ พฒั นาการศึกษานอกโรงเรียน
5. นางรกั ขณา กลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรียน
กลมุ พัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรียน
คณะทํางาน กลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรียน
กลุม พฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรียน
1. นายสุรพงษ มัน่ มะโน
กลุม พฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรยี น
2. นายศุภโชค ศรรี ัตนศิลป กลมุ พฒั นาการศึกษานอกโรงเรียน
3. นางสาววรรณพร ปทมานนท กลุม พัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน
4. นางสาวศรญิ ญา กุลประดษิ ฐ กลมุ พัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรยี น
กลุมพฒั นาการศึกษานอกโรงเรยี น
5. นางสาวเพชรนิ ทร เหลอื งจิตวัฒนา
กลมุ พัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรยี น
ผูพมิ พต น ฉบับ

1. นางปยวดี คะเนสม

2. นางสาวเพชรนิ ทร เหลืองจิตวฒั นา

3. นางสาวกรวรรณ กวีวงษพ ิพัฒน

4. นางสาวชาลีนี ธรรมธิษา

5. นางสาวอริศรา บานชี

ผอู อกแบบปก ศรรี ัตนศิลป

นายศภุ โชค

137

รายชื่อผเู ขารว มประชุมปฏิบตั กิ ารปรบั ปรงุ เอกสารประกอบการใชห ลกั สตู รและสอ่ื
ประกอบการเรียนหลกั สตู รการศึกษานอกระบบระดบั การศกึ ษาขน้ั พน้ื ฐาน พุทธศกั ราช 2551

ระหวางวันที่ 4 - 10 พฤศจิกายน 2554 ณ โรงแรมมิรามา กรุงเทพมหานคร

สาระความรพู ้ืนฐาน (รายวิชาภาษาไทย)

ผูพัฒนาและปรับปรงุ หนวยศกึ ษานเิ ทศก ประธาน
1. นางอัชราภรณ โควคชาภรณ หนว ยศกึ ษานิเทศก
เลขานกุ าร
2. นางเกลด็ แกว เจริญศักด์ิ ผูช วยเลขานุการ

3. นางนพรตั น เวโรจนเสรีวงศ กลมุ พัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน

4. นางสาวสมถวลิ ศรีจนั ทรวโิ รจน กลุมพฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรียน

5. นางสาววันวสิ าข ทองเปรม กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน

138

คณะผปู รบั ปรุงขอมูลเกี่ยวกบั สถาบนั พระมหากษตั รยิ  ป พ.ศ. 2560

ทปี่ รกึ ษา จาํ จด เลขาธิการ กศน.
หอมดี ผูต รวจราชการกระทรวงศกึ ษาธิการ
1. นายสุรพงษ ปฏิบตั หิ นา ท่ีรองเลขาธกิ าร กศน.
2. นายประเสรฐิ สุขสุเดช
ผูอ ํานวยการกลุม พฒั นาการศกึ ษานอกระบบ
3. นางตรนี ุช และการศึกษาตามอธั ยาศัย

ผปู รบั ปรุงขอมลู

นางสาวอนงค เช้ือนนท กศน.เขตบางเขน กรงุ เทพมหานคร

คณะทํางาน

1. นายสรุ พงษ มัน่ มะโน กลุมพฒั นาการศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย
กลุมพฒั นาการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย
2. นายศุภโชค ศรีรตั นศิลป กลมุ พัฒนาการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัย

3. นางสาวเบญ็ จวรรณ อําไพศรี กลุมพัฒนาการศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศยั
กลุมพัฒนาการศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศัย
4. นางเยาวรัตน ปน มณีวงศ กลุมพฒั นาการศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั

5. นางสาวสลุ าง เพ็ชรสวา ง กลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศยั
กลุมพัฒนาการศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศยั
6. นางสาวทิพวรรณ วงคเรอื น

7. นางสาวนภาพร อมรเดชาวฒั น

8. นางสาวชมพูนท สงั ขพิชัย