ชุดการสอน 5

ชุดการสอนเรื่องอาณาจักรอยธุ ยา ชน้ั มัธยมศึกษาปที ี่ ๕
อโยธยาศรรี ามเทพนคร บวรทวารวดี เลม่ ที่ ๕ ความสมั พันธ์ระหวา่ งอยธุ ยากบั ชาตติ ะวันตก

ชดุ การสอนเร่อื งอาณาจกั รอยธุ ยา ชนั้ มัธยมศกึ ษาปที ี่ ๕
อโยธยาศรีรามเทพนคร บวรทวารวดี เลม่ ท่ี ๕ ความสมั พันธร์ ะหวา่ งอยธุ ยากบั ชาตติ ะวันตก

คานา

ชุดการสอนเร่ืองอาณาจักรอยุธยาเล่มน้ี จัดทําข้ึนเพ่ือใชประกอบกิจกรรม
การเรียนการสอนรายวิชาประวัติศาสตร์ ๔ รหัสวิชา ส ๓๒๑๐๔ สําหรับนักเรียน
ชั้นมธั ยมศกึ ษาปท่ี ๕ เรอื่ ง อาณาจกั รอยธุ ยา

ชุดการสอนเล่มน้ี เป็นเล่มท่ี ๕ เรื่อง ความสัมพันธ์ระหว่างอยุธยากับชาติ
ตะวันตกมีวัตถุประสงค์เพ่ือใช้เป็นสื่อในการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนสอดคล้องกับ
หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพ้ืนฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑ เป็นชุดการสอนท่ีเน้นให้
ผเู้ รียนเกดิ ทักษะกระบวนการคิด รักความเปน็ ชาตไิ ทย ตลอดจนมีการนําเทคโนโลยมี าใช้
ในการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนยุค ๔ G ผ่านโทรศัพท์มือถือ คอมพิวเตอร์ ไลน์ ฯลฯ
ได้ลงมือปฏิบัติโดยที่นักเรียนได้ศึกษาค้นคว้าบทเรียนจากใบความรู้ ได้ลงมือปฏิบัติจริง
ช่วยใหน้ กั เรยี นเกดิ การพฒั นาตนเองไดเ้ ตม็ ตามศักยภาพ และประสบการณท์ ไี่ ด้รับไปใชใ้ ห้
เกิดประโยชน์ ท้ังด้านการเรียน และการนําไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจําวัน ขณะเดียวกัน
ก็ยงั ทําใหน้ ักเรียนมีความสขุ สนุกสนาน เพลิดเพลิน และมีความสขุ ในการเรียนรู้

หวังว่าชุดการสอนเล่มนี้ คงเอื้อประโยชน์แก่นักเรียน ครูผู้สอน และผู้ท่ีสนใจ
ไดเ้ ป็นอย่างดี

โกวทิ วันศรี

ก

ชุดการสอนเร่ืองอาณาจกั รอยุธยา ชน้ั มธั ยมศกึ ษาปีท่ี ๕
อโยธยาศรรี ามเทพนคร บวรทวารวดี เลม่ ท่ี ๕ ความสมั พันธร์ ะหวา่ งอยธุ ยากบั ชาติตะวนั ตก

สารบัญ

เนอื้ หา หน้า
คํานํา ก
สารบญั ข
คําชี้แจงเก่ยี วกบั ชดุ การสอน ค
คาํ แนะนําการใช้ชดุ การสอนสําหรบั ครู ง
คาํ แนะนําการใชช้ ดุ การสอนสาํ หรับนักเรยี น จ
การวัดผลประเมินผล ฉ
แผนภาพแสดงขนั้ ตอนการเรยี นดว้ ยชุดการสอนเรื่องอาณาจกั รอยุธยา ช
ชดุ การสอนเรอื่ งอาณาจกั รอยุธยาเล่มท่ี ๕ ความสมั พันธร์ ะหวา่ งอยุธยากับชาติ
ตะวันตก ๑
สาระการเรียน / มาตรฐานการเรียนรู้/ตวั ช้ีวดั / จดุ ประสงค์การเรยี นรู้ ๓
แบบทดสอบกอ่ นเรยี น ๕
กระดาษคาํ ตอบแบบทดสอบกอ่ นเรยี น ๖
ใบความรู้ เร่อื ง ความสัมพนั ธ์ระหว่างอยุธยากบั ชาติตะวนั ตก ๑๒
ใบกิจกรรมท่ี ๑ ๑๔
ใบกิจกรรมท่ี ๒ ๑๕
ใบกจิ กรรมท่ี ๓ ๑๖
ใบกจิ กรรมท่ี ๔ ๑๘
แบบทดสอบหลงั เรียน ๒๐
กระดาษคาํ ตอบแบบทดสอบหลงั เรียน ๒๒
บรรณานกุ รม ๒๓
ภาคผนวก ๒๔
เฉลยแบบทดสอบก่อนเรยี น ๓๕
เฉลยใบกจิ กรรมท่ี ๑ ๒๗
เฉลยใบกจิ กรรมที่ ๒ ๒๙
เฉลยใบกิจกรรมที่ ๓ ๓๐
เฉลยใบกจิ กรรมที่ ๔ ๓๑
เฉลยแบบทดสอบหลงั เรียน

ข

ชุดการสอนเรอ่ื งอาณาจกั รอยธุ ยา ชนั้ มัธยมศกึ ษาปีท่ี ๕
อโยธยาศรีรามเทพนคร บวรทวารวดี เล่มท่ี ๕ ความสมั พันธร์ ะหว่างอยธุ ยากบั ชาตติ ะวนั ตก

คาชี้แจงเกี่ยวกบั ชุดการสอน เร่ือง อาณาจักรอยุธยา

ชุดการสอนเรื่องอาณาจักรอยุธยา กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษาศาสนาและ
วัฒนธรรม สาํ หรับนกั เรยี นช้นั มธั ยมศึกษาปีท่ี ๕ มีทงั้ หมดจํานวน ๗ เล่ม ดังนี้

เล่มที่ ๑ เรื่อง การสถาปนากรุงศรอี ยุธยา
เล่มท่ี ๒ เรื่อง การเมืองการปกครองสมยั อยุธยา
เล่มท่ี ๓ เรอ่ื ง ลกั ษณะเศรษฐกิจ เงนิ ตราในสมยั อยุธยา
เลม่ ที่ ๔ เร่ือง การศกึ ษา ศาสนา ประเพณีและวัฒนธรรมในสมัยอยุธยา
เลม่ ที่ ๕ เรื่อง ความสัมพันธร์ ะหว่างอยุธยากับชาติตะวนั ตก
เลม่ ท่ี ๖ เรื่อง สภาพทางสังคมสมัยอยุธยา
เล่มท่ี ๗ เร่อื ง ความเส่อื มของอาณาจกั รอยุธยา
ชุดการสอนเรื่องอาณาจกั รอยธุ ยา กล่มุ สาระการเรียนรู้สงั คมศึกษาศาสนาและวัฒนธรรม สําหรบั
นักเรียนช้ันมัธยมศกึ ษาปีท่ี ๕ เลม่ น้ี เปน็ เลม่ ที่ ๕ เร่อื ง ความสมั พนั ธ์ระหวา่ งอยธุ ยากับชาติ
ตะวนั ตกประกอบดว้ ย
๑. คําแนะนําการใช้แบบฝึกทกั ษะสําหรับครู
๒. คาํ แนะนําการใช้แบบฝึกทกั ษะสาํ หรบั นกั เรียน
๓. สาระการเรยี น / มาตรฐานการเรยี นรู้/ตัวชวี้ ดั / จุดประสงค์การเรียนรู้
๔. แบบทดสอบก่อนเรียน
๕. กระดาษคําตอบแบบทดสอบก่อนเรียน
๖. ใบความรู้ เรอื่ ง ความสมั พันธร์ ะหวา่ งอยธุ ยากบั ชาตติ ะวนั ตก
๗. ใบกิจกรรม เร่อื ง ความสมั พนั ธ์ระหวา่ งอยุธยากับชาตติ ะวนั ตก
๘. แบบทดสอบหลงั เรยี น
๙. กระดาษคําตอบแบบทดสอบหลงั เรียน
๑๐. เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน
๑๑. เฉลยใบกจิ กรรม เรอื่ ง ความสัมพนั ธร์ ะหว่างอยธุ ยากับชาติตะวันตก
๑๒. เฉลยแบบทดสอบหลังเรยี น

ค

ชดุ การสอนเรื่องอาณาจักรอยุธยา ชน้ั มธั ยมศึกษาปีท่ี ๕
อโยธยาศรีรามเทพนคร บวรทวารวดี เล่มที่ ๕ ความสมั พนั ธร์ ะหวา่ งอยธุ ยากบั ชาตติ ะวนั ตก

คาแนะนาการใช้ชุดการสอนเรอื่ งอาณาจักรอยธุ ยา
สาหรบั ครู

๑. ครูผู้สอนควรให้คําแนะนําข้ันตอนการใช้ชุดการสอนเรื่องอาณาจักรอยุธยา
กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษาศาสนาและวัฒนธรรม แก่นักเรียนอย่างละเอียด เพ่ือให้
นักเรียนแต่ละคนเข้าใจตรงกัน รวมท้ังการให้คะแนนท้ังการทดสอบก่อนเรียน หลังเรียน
และคะแนนจากใบกิจกรรมแตล่ ะกิจกรรม

๒. ชุดการสอนเล่มนี้ นอกจากการใช้สอนตามแผนการจัดการเรียนรู้แล้ว
ยังสามารถนําใช้สอนเสรมิ นอกเวลาเรยี นปกติ หรือตามความเหมาะสม

๓. ครูผู้สอนต้องอธิบายขั้นตอนการใช้ชุดการสอนน้ีกับนักเรียนทีละขั้นตอน
โดยให้นักเรียนทําแบบทดสอบก่อนศึกษาเน้ือหา และทําแบบฝึกเสริมทักษะครูจะต้อง
บันทึกคะแนนทกุ ครง้ั ไว้ด้วย

๔. ครูผู้สอนจัดกิจกรรมการเรียนการสอนตามความเหมาะสม โดยใช้ ชุดการ
สอนเรื่องอาณาจักรอยธุ ยา กลุ่มสาระการเรยี นรู้สงั คมศึกษาศาสนาและวัฒนธรรม เป็นส่ือ
ในการจดั การเรียนรู้

๕. ครูผู้สอนให้นักเรียนศึกษาองค์ความรู้ ที่อยู่ในชุดการสอน โดยทําความ
เข้าใจอธบิ าย ซกั ถามประกอบ แลว้ จงึ ใหน้ กั เรยี นทําใบกิจกรรมในแตล่ ะกิจกรรม

๖. ก่อนทําใบกิจกรรมในแต่ละกิจกรรม ครูผู้สอนควรเน้นให้นักเรียนอ่านและ
ทาํ ความเข้าใจกบั คําช้แี จงใหช้ ัดเจน

๗. ครูผู้สอนตรวจใบกิจกรรมท่ีนักเรียนได้ทําใบกิจกรรมพร้อมบันทึกคะแนน
ทุกครั้งให้เรียบรอ้ ย

๘. ครผู ู้สอนประเมินตามเกณฑก์ ารประเมินท่ไี ด้กาํ หนดไว้
๙. ครูผู้สอนควรเสริมแรงจูงใจ เพ่ือให้นักเรียนได้เรียนรู้ และใบกิจกรรม
ในแตล่ ะกจิ กรรมอยา่ งสมาํ่ เสมอ

ง

ชดุ การสอนเร่ืองอาณาจักรอยธุ ยา ชน้ั มธั ยมศึกษาปที ี่ ๕
อโยธยาศรีรามเทพนคร บวรทวารวดี เล่มที่ ๕ ความสมั พันธ์ระหวา่ งอยธุ ยากบั ชาติตะวนั ตก

คาแนะนาการใช้ชุดการสอนเรอ่ื งอาณาจักรอยธุ ยา
สาหรับนกั เรยี น

ชุดการสอนเรื่องอาณาจักรอยุธยา กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษาศาสนาและ
วัฒนธรรม ฉบับน้ีจัดทําขึ้นเพื่อประกอบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ให้กับนักเรียน ชั้น
มัธยมศึกษาปีท่ี ๕ เพื่อใช้ประกอบการจัดกิจกรรมการเรียนการสอน ดังน้ันเพ่ือ
ประสทิ ธิภาพในการจัดการเรียนรู้ ให้ปฏิบตั ิตามคาํ แนะนาํ ดังตอ่ ไปนี้

๑. นักเรียนควรฟังคําแนะนําวิธีการใช้ชุดการสอน เกณฑ์การวัดผลและ
ประเมินผลจากครูผสู้ อนใหเ้ ขา้ ใจ

๒.สงิ่ ท่ีนกั จะเรียนได้จากการศกึ ษาชุดการสอนชุดน้ี
-ความรู้ (K) เรื่องอาณาจักรอยุธยา การสถาปนา การปกครอง สังคม เศรษฐกิจ
วฒั นธรรม ความสมั พนั ธร์ ะหวา่ งประเทศ การเส่ือมและลม้ สลายของอาณาจกั ร
-ทกั ษะกระบวนการ(P) การทํางานกลุม่ การทํางานเปน็ ทีม
-คุณลักษณะอันพ่ึงประสงค์ (A) รักชาติศาสน์กษัตริย์ ซ่ือสัตย์มีวินัย ใฝ่เรียนรู้
มุ่งมั่นในการทาํ งาน รกั ความเปน็ ไทย
-สมรรถนะ (C) การคิด การแก้ปัญหา การสื่อสาร ทักษะชีวิต และการใช้
เทคโนโลยี
๓. นักเรียนควรอ่านและทําแบบทดสอบก่อนเรียนตามที่กําหนดไว้ในชุดการสอน
ให้ครบทกุ กิจกรรม
๔. นักเรียนควรตั้งใจศึกษาและทําความเข้าใจคําชี้แจง และคําสั่งก่อนที่จะลงมือ
ปฏิบัติกิจกรรมในใบกจิ กรรมตา่ งๆ ตามที่กําหนดไว้ในชดุ การสอน
๕. นักเรียนควรอ่านทบทวนชุดการสอนแต่ละชุดฝึกที่ทําทุกคร้ังก่อนส่งครูเพ่ือ
ตรวจทานความถกู ต้อง
๖. นักเรียนควรสํารวจตนเองว่าทําคะแนนในชุดการสอนในแต่ละชุดและแบบ
ประเมินต่างๆ ผ่านเกณฑ์อยู่ในระดับใด เพ่ือแก้ไขข้อบกพร่องและพัฒนาตนเองให้มี
ความสามารถมากขน้ึ
๗. ถ้านักเรียนมีข้อสงสัยเกี่ยวกับการเรียนการสอนโดยการใช้ชุดการสอนเรื่อง
อาณาจักรอยุธยา กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษาศาสนาและวัฒนธรรมฉบับน้ี ควร
สอบถามจากครูผสู้ อนทุกเร่อื ง

จ

ชดุ การสอนเร่อื งอาณาจกั รอยธุ ยา ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปที ่ี ๕
อโยธยาศรรี ามเทพนคร บวรทวารวดี เลม่ ที่ ๕ ความสมั พนั ธ์ระหว่างอยธุ ยากบั ชาติตะวนั ตก

การวดั ผลและประเมินผล

สิง่ ทีต่ อ้ งการ วธิ ีการ เครือ่ งมือ คะแนนเต็ม เกณฑ์การผ่าน

วดั และ

ประเมนิ ผล

ดา้ นความรู้ -ตรวจใบกจิ กรรม -ใบกจิ กรรม ๑๐ คะแนน ๕ คะแนน
๑๐ คะแนน ๕ คะแนน
K -ตรวจแบบทดสอบ -แบบทดสอบ
๑๐ คะแนน ๕ คะแนน
ด้านทักษะ -ประเมินการปฏบิ ัติ -แบบประเมนิ

กระบวนการ กิจกรรมกลุ่ม กจิ กรรมกล่มุ

P

ดา้ น -ประเมินคุณลกั ษณะ -แบบสงั เกต มี ๓ ระดบั ระดบั ๑
-๑ ผ่าน ระดับ ๑
คณุ ลกั ษณะ อนั พง่ึ ประสงค์ -๒ ดี
-๓ ดีเยย่ี ม
A
มี ๒ ระดบั
ด้าน -ประเมนิ สมรรถนะ -แบบประเมิน ๑.ผ่าน
๒.ไมผ่ ่าน
สมรรถนะ ผเู้ รียน สมรรถนะ

C

ฉ

ชุดการสอนเรือ่ งอาณาจักรอยุธยา ชน้ั มธั ยมศึกษาปที ี่ ๕
อโยธยาศรรี ามเทพนคร บวรทวารวดี เล่มที่ ๕ ความสมั พนั ธร์ ะหว่างอยธุ ยากบั ชาติตะวันตก

แผนภาพแสดงขน้ั ตอนการเรียนด้วย
ชุดการสอนเรื่องอาณาจกั รอยุธยา

ทดสอบก่อนเรยี น
ศึกษาเนื้อหา

ทาแบบฝึกทกั ษะ
ทาแบบทดสอบหลงั เรยี น
ตรวจสอบความถกู ตอ้ ง

ช

ชดุ การสอนเรอื่ งอาณาจกั รอยุธยา ชนั้ มธั ยมศึกษาปีท่ี ๕
อโยธยาศรรี ามเทพนคร บวรทวารวดี เล่มท่ี ๕ ความสมั พันธ์ระหว่างอยธุ ยากบั ชาติตะวนั ตก

สาระการเรยี น / มาตรฐานการเรียนรู้ ๑
ตัวชี้วดั / จดุ ประสงค์การเรียนรู้

สาระที่ ๔ ประวตั ศิ าสตร์

มาตรฐาน ส ๔.๓ เข้าใจความเปน็ มาของชนชาตไิ ทย วฒั นธรรมไทย
ภูมิปัญญาไทยมีความรักความภมู ิใจและธํารงความเป็นไทย

ตัวช้วี ดั

ส ๔.๓ ๔-๖/๑ วเิ คราะหป์ ระเด็นสาํ คญั ของประวตั ิศาสตร์ไทย
ส ๔.๓ ๔-๖/๒ วิเคราะห์ความสาํ คัญของสถาบันพระมหากษตั ริยไ์ ทย
ส ๔.๓ ๔-๖/๓ วิเคราะห์ปจั จัยทส่ี ง่ เสริมสรา้ งสรรค์ของภูมิปัญญาไทยและ
วฒั นธรรมไทย

จุดประสงคก์ ารเรยี นรู้

๑. นกั เรียนสามารถอธบิ ายเร่ือง ความสมั พันธ์ระหว่างอยธุ ยากับชาตติ ะวนั ตกได้
๒. นักเรยี นสามารถบอกความสําคญั ของความสมั พนั ธ์ระหวา่ งอยธุ ยากับชาติ

ตะวนั ตกได้

สาระการเรยี นรู้

๑. ความเป็นมาความสมั พันธ์ระหวา่ งอยุธยากบั ชาตติ ะวันตก
๒. ความสําคญั ของความสมั พันธร์ ะหว่างอยธุ ยากบั ชาติตะวนั ตก

ได้

เนื้อหาในเล่มน่าสนใจนะ
ครับ

เราเริ่มเรยี นกันดีกวา่ ครับ

ชุดการสอนเรือ่ งอาณาจักรอยธุ ยา ชนั้ มัธยมศกึ ษาปที ่ี ๕
อโยธยาศรรี ามเทพนคร บวรทวารวดี เล่มที่ ๕ ความสมั พันธร์ ะหว่างอยธุ ยากบั ชาตติ ะวนั ตก

๒

คณุ ครูครับ ผมอยากทราบเรื่อง
ความสัมพันธ์ระหว่างอยธุ ยากับชาติ
ตะวนั ตก ครับ เพื่อทจ่ี ะไดพ้ ัฒนาความรู้
เรอ่ื งประวตั ิศาสตร์ให้ดขี น้ึ ครับ

เด๋ยี วครูจะอธิบายใหฟ้ งั ครับ
กอ่ นอ่นื ทาํ แบบทดสอบกอ่ นเรยี น กอ่ นนะครับ

ชุดการสอนเร่ืองอาณาจักรอยุธยา ชนั้ มัธยมศกึ ษาปีท่ี ๕
อโยธยาศรีรามเทพนคร บวรทวารวดี เลม่ ที่ ๕ ความสมั พันธร์ ะหวา่ งอยธุ ยากบั ชาตติ ะวนั ตก

แบบทดสอบกอนเรยี น ๓
เรื่อง ความสมั พนั ธร์ ะหว่างอยธุ ยากับชาติตะวนั ตก

คาช้ีแจง เลือกคําตอบท่ีถกู ต้องท่ีสุดเพยี งคาํ ตอบเดยี ว
๑. การดาเนนิ นโยบายทางการเมือง ปัจจยั ทก่ี าหนดให้อยธุ ยาดาเนนิ ความสัมพนั ธ์กับต่างชาติ
มีจุดมงุ่ หมายเพือ่ อะไร
ก การขยายอาํ นาจ
ข การแลกเปลี่ยนสินค้ากับชาวต่างชาติ
ค แสดงความเขม้ แข็งและอํานาจของอาณาจกั ร
ง ใหต้ ่างชาติเขา้ มามากขน้ึ เพ่อื ใหร้ าษฎรมคี วามรูด้ า้ นภาษา
๒. การท่อี ยุธยาไดผ้ ลกั ดนั นโยบายทางการเมืองและขยายอานาจไปยังรัฐอื่นเพ่อื เหตตุ ่อไปนี้
ยกเว้นขอ้ ใด
ก บรรณาการ
ข การเผยแผ่ศาสนา
ค การขยายดนิ แดน
ง การควบคุมเมอื งทา่
๓. อยธุ ยามคี วามสัมพนั ธแ์ บบรฐั บรรณาการกับชาติใด
ก จนี
ข ญี่ปนุ่
ค อังกฤษ
ง ฝรั่งเศส
๔.อยธุ ยากับญ่ปี ุ่นมกี ารค้าขายกนั อยา่ งเสรแี ละเจริญรุ่งเรอื งอย่างรวดเร็วในสมยั กษัตรยิ ์
พระองค์ใด
ก สมเดจ็ พระเอกาทศรถ
ข สมเด็จพระนเรศวรมหาราช
ค สมเด็จพระเจา้ ปราสาททอง
ง สมเดจ็ พระบรมไตรโลกนาถ
๕. ในสมยั อยธุ ยากษัตรยิ ์พระองค์ใดเสดจ็ ไปประทับท่ีเมืองพษิ ณโุ ลก
ก สมเดจ็ พระนเรศวรมหาราช
ข สมเด็จพระนารายณม์ หาราช
ค สมเดจ็ พระบรมราชาธิราชที่ ๑
ง สมเด็จพระบรมบรมไตรโลกนาถ

ชุดการสอนเรอ่ื งอาณาจกั รอยุธยา ชน้ั มัธยมศกึ ษาปที ่ี ๕
อโยธยาศรรี ามเทพนคร บวรทวารวดี เล่มท่ี ๕ ความสมั พนั ธร์ ะหวา่ งอยธุ ยากบั ชาติตะวันตก

๖. อาณาจกั รใดเป็นรัฐกันชนระหว่างอยธุ ยากบั พมา่ ๔

ก อาณาจกั รเขมร

ข อาณาจักรมอญ

ค อาณาจักรลา้ นนา

ง อาณาจกั รล้านชา้ ง

๗. อะไรคือสาเหตทุ ่ที าให้อยธุ ยากบั บรษิ ัทอินเดียตะวนั ออกขององั กฤษมีความขัดแย้งกนั

ก การคา้

ข ศาสนา

ค การเมอื ง

ง ทรพั ยากรธรรมชาติ

๘. ชาตติ ะวันตกที่เขา้ มาเจรญิ สมั พนั ธไมตรีกบั อยุธยา มจี ดุ มุ่งหมายเพื่ออะไร

ก เผยแพร่วิทยาการ

ข แสวงหาอาณานคิ ม

ค คา้ ขายและเผยแผศ่ าสนา

ง แสวงหาทรพั ยากรธรรมชาติ

๙. จุดประสงค์สาคญั ทีส่ ุดทสี่ มเดจ็ พระนารายณ์มหาราชทรงเจรญิ สมั พนั ธไมตรีกบั ฝรั่งเศส คอื

เรอื่ งอะไร

ก การค้าระหว่างประเทศ

ข การสร้างพระราชวงั ใหม่

ค การใหค้ านอํานาจกบั ฮอลนั ดา

ง การช่วยเหลือทางด้านวิทยาการสมัยใหม่

๑๐. อยุธยามสี มั พนั ธไมตรีกบั ชาติตะวันตกก่อให้เกดิ ผลดีในดา้ นใดมากที่สดุ

ก ชาตติ ะวันตกไมก่ ล้ารุกรานไทย

ข ชาวไทยมโี อกาสนับถอื ครสิ ต์ศาสนา

ค อยธุ ยาเป็นทร่ี จู้ ักของชาติตะวนั ตกมากขึน้

ง ไดร้ ับวทิ ยาการจากชาติตะวันตกมาพฒั นาบา้ นเมือง

เพ่ือน ๆ ต้งั ใจทํานะคะ
รับรองว่าไม่ยากอย่างทค่ี ดิ คะ่

ชุดการสอนเร่ืองอาณาจักรอยุธยา ชน้ั มธั ยมศกึ ษาปที ี่ ๕
อโยธยาศรีรามเทพนคร บวรทวารวดี เลม่ ท่ี ๕ ความสมั พันธ์ระหวา่ งอยธุ ยากบั ชาตติ ะวันตก

กระดาษคาตอบแบบทดสอบกอ่ นเรียน ๕
เร่ือง ความสัมพนั ธ์ระหว่างอยธุ ยากบั ชาตติ ะวันตก

ช่อื ...................................................................................... ช้ัน ม.๕/.......... เลขที่

ขอ้ ก ข ค ง
๑
๒
๓
๔
๕
๖
๗
๘
๙
๑๐

คะแนนเตม็
๑๐ คะแนน

ได้

...........................
คะแนน

ชดุ การสอนเร่อื งอาณาจกั รอยธุ ยา ชนั้ มัธยมศึกษาปที ี่ ๕
อโยธยาศรีรามเทพนคร บวรทวารวดี เลม่ ท่ี ๕ ความสมั พนั ธร์ ะหว่างอยธุ ยากบั ชาติตะวันตก

ใบความรู้ ๖
เรอื่ ง ความสมั พนั ธ์ระหวา่ งอยุธยากับชาติตะวันตก

ความสัมพนั ธ์กบั ชาตติ ะวันตก

ในสมยั อยุธยาชาวตะวนั ตกจากทวีปยโุ รปไดเ้ ข้ามามีความสัมพนั ธก์ ับอยุธยาหลายชาติ

การดาํ เนินการในดา้ นความสมั พนั ธข์ องอยุธยามจี ดุ มุง่ หมายทสี่ ําคัญคือ สรา้ งสัมพนั ธไมตรี รับ

วทิ ยาการ เชน่ การแพทย์ การศึกษา ก่อสร้าง บคุ ลากร รกั ษาเอกราชอาณาจักร โดยระบบคาน

อาํ นาจในหมูช่ าวตะวนั ตกด้วยกัน โปรตุเกส

เปน็ ชาวตะวนั ตกชาตแิ รกที่เข้ามาตดิ ต่อคา้ ขายในสมัยสมเดจ็ พระรามาธบิ ดีที่ ๒
พ.ศ. ๒๐๕๔ เนื่องจากโปรตเุ กสยดึ ครองหวั เมืองมะละกาได้เมื่อร้วู า่ เคยเปน็ ของอยธุ ยามาก่อน
จงึ ได้สง่ ทตู มาเจริญสัมพันธไมตรี โดยไทยอํานวยความสะดวกในการคา้ และเผยแผ่ศาสนาและ
โปรตุเกสรบั จดั หาปนื และกระสนุ ดนิ ดาํ ใหฝ้ ่าย อยธุ ยาความสัมพันธ์เริม่ เสอื่ มเมื่อฮอลันดามาค้ากบั
อยุธยาจงึ ก่อความวุ่นวาย และถูกปราบปรามสมยั พระเจ้าปราสาททอง ความสัมพันธจ์ งึ เสอื่ มลง

ฮอลนั ดา

ได้เดินเรือมาตดิ ตอ่ คา้ ขายในแถบเอเชยี และมอี าํ นาจมากขึน้ เร่อื ยๆและกลายเป็นคูแ่ ขง่ กบั
โปรตเุ กสในปี ๒๑๔๗ สมยั สมเดจ็ พระนเรศวรบริษัทอนิ เดยี ตะวนั ออกของฮอลันดาได้เขา้ มาแทนท่ี
โปรตเุ กสท่ีเสอ่ื มอํานาจไป จดุ ประสงค์เพอ่ื การคา้ อย่างเดียวอยุธยาในสมัยสมเด็จพระเอกาทศรถ
ไดส้ ่งทตู ไทย ๑๖ คน เพอื่ ไปดงู านด้านตอ่ เรือเป็นครั้งแรกของไทยเหตุนี้เองทําใหฮ้ อลนั ดาไดส้ ทิ ธิ
พิเศษทางการคา้ ในการซอ้ื หนงั สัตว์ ผเู้ ดียวทําให้องั กฤษและโปรตุเกสไม่พอใจ ตอนหลงั ปลายสมัย
พระนารายณก์ ารค้ากับฮอลันดาเสื่อมลงเนอ่ื ง จากไมพ่ อใจระบบผูกขาดสนิ ค้าของไทย

สเปน

ไดเ้ ขา้ มาตดิ ตอ่ สมัยพระนเรศวรพระองค์ทรงมอบช้าง ๒ เชือกเปน็ บรรณาการ แกผ่ ้สู ําเร็จ
ราชการสเปนทมี่ ะนลิ า ฟิลิปปินส์ ต่อมาเปล่ยี นผูส้ ําเร็จราชการคนใหม่สเปนจึงส่ง
ราชสาสน์มาขอทําการค้ากับอยธุ ยา แต่การค้าไมร่ ่งุ เรืองเหมือนชาติอนื่ ๆ เน่อื งจาก
สเปนมุง่ ทจี่ ะเผย

ชุดการสอนเรื่องอาณาจกั รอยุธยา ชนั้ มัธยมศกึ ษาปที ่ี ๕
อโยธยาศรรี ามเทพนคร บวรทวารวดี เลม่ ที่ ๕ ความสมั พันธร์ ะหว่างอยธุ ยากบั ชาติตะวนั ตก

แผ่ศาสนาครสิ ตใ์ นเขมรและคา้ ขายกบั เขมรมากกว่าไทย และเร่อื สําเภาไทยท่ีไปคา้ ที่ ๗

ฟลิ ิปปนิ สไ์ ดร้ บั ความเดือดร้อน จากการกระทาํ ของสเปนพอ่ ค้าไทยจึงเลิกค้าขายกับสเปน

อังกฤษในสมัยพระเจ้าเจมส์ท่ี ๑ ไดส้ ง่ พระราชสาส์นมากบั พอ่ คา้ ถึงสมเดจ็ พระเจา้ ทรงธรรมเพ่ือ

ติดต่อคา้ ขายโดยใหอ้ ยธุ ยาเป็นศูนยก์ ารค้าเพ่อื ไปค้ากบั จนี และญป่ี ุ่น การค้าไมค่ ่อยราบรืน่ เพราะมี

คแู่ ขง่ สาํ คญั อย่างโปรตเุ กส และฮอลันดาทาํ ให้อังกฤษถอนสถานกี ารค้าทอ่ี ยุธยาออกไป มารอ้ื ฟื้น

ขนึ้ ใหม่ในสมยั พระนารายณ์ โดยพระองคต์ ้องการให้อังกฤษถ่วงดุลอํานาจกบั ฮอลนั ดาแต่ไม่สาํ เรจ็

แถมมีปัญหากนั เรื่องการค้าความสัมพันธ์จึงปิดฉากลงตง้ั แตน่ ัน้ มา

ฝรั่งเศส

เปน็ ชาติสุดทา้ ยท่ีเข้ามาติดต่อคา้ ขายกับอยธุ ยา คณะแรกท่ีเขา้ มาเป็นบาทหลวงในปี พ.ศ.
๒๒๐๕ เนื่องจากสมยั สมเด็จพระนารายณ์ ให้เสรีภาพด้านศาสนา จึงทําใหใ้ นปี ๒๒๑๖ สังฆราช
แห่งฝร่ังเศสได้นาํ สาสน์ พระเจ้าหลุยส์ท่ี ๑๔ มาถวายพระนารายณ์ โดยความช่วยเหลอื ออกญา
วชิ าเยนทรห์ รือ( คอนสแตนตินฟอลคอน) ชาวกรกี ท่ีมารบั ราชการในอยุธยา สมเด็จพระนารายณ์
จึงสง่ คณะทูตไปฝรง่ั เศสอีก ๒ ชุด ใน พ.ศ. ๒๒๒๓ และ พ.ศ. ๒๒๒๗ แตช่ ุดแรกเรือลม่ กอ่ น ส่วน
ชดุ ๒ ได้เข้าเฝ้าพระเจา้ หลุยส์ที่ ๑๔ และคณะทตู จากฝรั่งเศสก็ตดิ ตามมาด้วยคอื เชอ วาริเอร์
เดอโชมองต์ โดยคณะทูตชดุ นีไ้ ด้มจี ดุ หมายเพ่อื สร้างสมั พนั ธ์ ทางการค้า และโน้มน้าวใหส้ มเด็จ
พระนารายณเ์ ขา้ รตี นบั ถอื คริสต์ปี พ.ศ. ๒๒๒๘ คณะทตู ฝรั่งเศส เดินทางกลับพร้อมคณะทตู ไทย
คือออกพระวสิ ุทธสนุ ทร หรือ (ปาน) ความสัมพนั ธ์กับฝรงั่ เศสมาถึงจดุ สุดทา้ ยช่วงปลายสมยั
สมเดจ็ พระนารายณ์ ออกญาวิไชเยนทร์ วางแผนร่วมกับชาวฝรง่ั เศสเพอ่ื ยึดครองอยธุ ยา แตไ่ ม่
ประสบผลสาํ เร็จเพราะถกู กวาดลา้ งเสียกอ่ น โดยขนุ นางไทย คือ พระเพทราชาและพรรคพวกทํา
ใหค้ วามสัมพันธ์ระหว่างอยุธยากับฝรงั่ เศสส้นิ สุดลง

สรปุ

ความสมั พนั ธ์กบั ชาวตะวนั ตกสว่ นใหญจ่ ะเป็นทางด้านการคา้ เปน็ หลักชว่ ยสรา้ งความมง่ั ค่ัง
ทางเศรษฐกิจแก่อยุธยาอย่างมากแตม่ บี างประเทศที่เขา้ มาตดิ ต่อโดยมีศาสนาเปน็ เร่ืองบงั หน้ามี
เรอ่ื งการเมืองแอบแฝง เช่น ฝรั่งเศส เป็นตน้

ชดุ การสอนเร่ืองอาณาจกั รอยุธยา ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปีที่ ๕
อโยธยาศรรี ามเทพนคร บวรทวารวดี เล่มท่ี ๕ ความสมั พันธร์ ะหว่างอยธุ ยากบั ชาติตะวันตก

๘

ความสัมพนั ธ์กับประเทศโปรตเุ กส

ใช้คิวอาร์โคด้ ในไลน์
โทรศพั ทม์ อื ถอื อ่านข้อมูลครบั

ชดุ การสอนเรอ่ื งอาณาจกั รอยธุ ยา ชนั้ มัธยมศึกษาปีท่ี ๕
อโยธยาศรีรามเทพนคร บวรทวารวดี เลม่ ที่ ๕ ความสมั พนั ธร์ ะหว่างอยธุ ยากบั ชาติตะวันตก

๙

ความสมั พันธ์กับชาวฮอลนั ดา

ใชค้ ิวอารโ์ ค้ดในไลน์
โทรศัพท์มอื ถอื อ่านขอ้ มลู ครับ

ชุดการสอนเรอ่ื งอาณาจกั รอยุธยา ชน้ั มธั ยมศึกษาปีที่ ๕
อโยธยาศรีรามเทพนคร บวรทวารวดี เลม่ ท่ี ๕ ความสมั พันธร์ ะหว่างอยธุ ยากบั ชาตติ ะวันตก

๑๐

ความสัมพนั ธก์ ับประเทศฝรั่งเศส

ชุดการสอนเร่อื งอาณาจักรอยุธยา ชน้ั มธั ยมศกึ ษาปีท่ี ๕
อโยธยาศรีรามเทพนคร บวรทวารวดี เลม่ ท่ี ๕ ความสมั พันธ์ระหวา่ งอยธุ ยากบั ชาติตะวันตก

๑๑

นกั เรยี นทุกคนเข้าใจเรื่องความสัมพนั ธ์
ระหว่างอยุธยากับชาติตะวนั ตกอาณาจักร
อยุธยาเปน็ อย่างดแี ลว้ นะครับ เราช่วยกัน
ทาํ ใบกจิ กรรมกันเลยนะครับ

พวกเราพรอ้ มแลว้
ไปทําใบกจิ กรรมกนั เลย

ชดุ การสอนเร่อื งอาณาจักรอยุธยา ชน้ั มธั ยมศึกษาปีที่ ๕
อโยธยาศรีรามเทพนคร บวรทวารวดี เลม่ ท่ี ๕ ความสมั พันธ์ระหวา่ งอยธุ ยากบั ชาติตะวนั ตก

ใบกจิ กรรมที่ ๑ ๑๒
๖

คาชแ้ี จง แบง่ กล่มุ กล่มุ ละ ๔-๖ คน ศึกษาและสืบคน้ ขอ้ มลู เรื่อง นโยบายตา่ งประเทศใน
สมัยอยธุ ยาแลว้ นําผลทีไ่ ดม้ าร่วมกันวิเคราะห์และอภิปรายแสดงความคิดเห็น และบนั ทกึ ผล

กล่มุ ที่ ๔.
สมาชิกกลุม่ ๕.
๑. ๖.
๒.
๓.

ชุดการสอนเรอื่ งอาณาจักรอยุธยา ชน้ั มัธยมศึกษาปที ี่ ๕
อโยธยาศรรี ามเทพนคร บวรทวารวดี เล่มท่ี ๕ ความสมั พันธ์ระหว่างอยธุ ยากบั ชาติตะวนั ตก

๑๓

Q

Q๐

เหนือ่ ยรึยงั คะ ถา้ ยังไม่เหน่อื ย
กอ่ นทาํ ใบกิจกรรมมีความรเู้ กยี่ วกับความสมั พนั ธ์ระหว่าง
ประเทศของอาณาจักรอยุธยามาเล่าใหฟ้ งั คะใช้ควิ อาร์

โค้ดไลนใ์ นโทรศพั ทอ์ ่าน
และทาํ ใบกิจกรรมท่ี ๒ ตอ่ ไปเลยค่ะ

ชดุ การสอนเร่ืองอาณาจกั รอยุธยา ชนั้ มัธยมศกึ ษาปที ี่ ๕
อโยธยาศรรี ามเทพนคร บวรทวารวดี เล่มที่ ๕ ความสมั พนั ธร์ ะหวา่ งอยธุ ยากบั ชาตติ ะวนั ตก

๑๔

ใบกิจกรรมที่ ๒

เรื่อง ความสัมพนั ธร์ ะหวา่ งอยธุ ยากับรัฐเพอ่ื นบา้ น
คาชีแ้ จง ให้นกั เรียนตอบคาํ ถามต่อนี้ให้ถูกต้องท่สี ุด
๑. ในสมัยสมเด็จพระอินทราชา อยธุ ยากับสโุ ขทัยมีความสัมพนั ธ์กันแบบใด
....................................................................................................................................................
๒. เพราะเหตใุ ดสมเดจ็ พระบรมไตรโลกนาถจงึ ทําสงครามกับลา้ นนา
....................................................................................................................................................
๓. เมอื งท่าของมอญทสี่ าํ คัญไดแ้ กเ่ มอื งอะไร
....................................................................................................................................................
๔. ในสมยั อยธุ ยามีความสัมพนั ธก์ บั พม่าในรูปแบบใด สาเหตุมาจากอะไร
....................................................................................................................................................
๕. อะไรคอื หลักฐานทแี่ สดงให้เหน็ ว่าความสมั พันธร์ ะหวา่ งลา้ นช้างกบั อยุธยาเป็นบา้ นพเ่ี มืองนอ้ ง
....................................................................................................................................................
๖. เขมรดําเนินนโยบายตา่ งประเทศกับไทยในรูปแบบใด
....................................................................................................................................................
๗. ความสัมพันธร์ ะหว่างอยธุ ยากบั หัวเมอื งมลายูเปน็ ไปเพอ่ื เปา้ หมายใด
....................................................................................................................................................

ช่อื นามสกุล เลขท่ี
ชนั้ โรงเรียน

ชดุ การสอนเรอื่ งอาณาจกั รอยธุ ยา ชน้ั มัธยมศกึ ษาปที ี่ ๕
อโยธยาศรรี ามเทพนคร บวรทวารวดี เล่มที่ ๕ ความสมั พันธร์ ะหวา่ งอยธุ ยากบั ชาติตะวันตก

๑๕

ใบกิจกรรมท่ี ๓

เรื่อง ความสมั พนั ธร์ ะหว่างอยุธยากบั ชาติตะวนั ตก

คาช้แี จง ใหน้ ักเรียนตอบคําถามตอ่ นใ้ี ห้ถูกตอ้ งท่ีสุด
๑. ปจั จัยสาํ คัญท่ีทําให้อยุธยาติดต่อกบั ชาติตะวันตกคอื อะไร
....................................................................................................................................................
๒. จุดมงุ่ หมายทโ่ี ปรตุเกสเขา้ มาติดต่อกบั อยธุ ยาคอื อะไร ประโยชน์ท่ีอยธุ ยาได้รับคอื อะไร
....................................................................................................................................................
๓. เพราะเหตใุ ดความสัมพันธ์ระหวา่ งอยธุ ยากบั สเปนจงึ ไม่ราบร่นื
....................................................................................................................................................
๔. ข้อเสยี เปรยี บท่ีอยุธยาได้รับจากฮอลันดาคอื อะไร
....................................................................................................................................................
๕. อะไรเปน็ สาเหตุสาํ คัญที่ทําใหก้ ารค้าระหว่างอยธุ ยากบั อังกฤษไมพ่ ฒั นาเทา่ ที่ควร
....................................................................................................................................................
๖. เพราะเหตุใดสมเด็จพระนารายณ์มหาราชจึงทรงพยายามท่ีจะเปน็ มิตรกับฝรั่งเศส
....................................................................................................................................................

ช่อื นามสกุล เลขท่ี
ชนั้ โรงเรียน

ชุดการสอนเร่อื งอาณาจักรอยธุ ยา ชน้ั มธั ยมศกึ ษาปที ี่ ๕
อโยธยาศรรี ามเทพนคร บวรทวารวดี เลม่ ท่ี ๕ ความสมั พันธ์ระหวา่ งอยธุ ยากบั ชาติตะวันตก

๑๖

คาช้ีแจง ให้นักเรียนดรู ายชอ่ื ประเทศและอาณาจักรแล้วนําไปตอบคาํ ถามท่กี าํ หนดให้
พม่า เขมร มอญ จนี ลา้ นช้าง ลา้ นนา

มลายู ญป่ี นุ่ โปรตุเกส ฮอลันดา องั กฤษ ฝรั่งเศส

๑.อาณาจกั รที่สมเดจ็ พระมหาจกั รพรรดสิ ง่ พระราชธดิ าไปพระราชทานแตถ่ ูกพม่าแย่งชิงตัวไป
.................................................
๒.ประเทศท่ีเป็นคสู่ งครามกับกรุงศรอี ยุธยาและธนบุรี.......................................................
๓.พระมหากษัตริย์อยธุ ยาถอื ธรรมเนียมในการนําเรือสินค้าไปถวายบรรณาการและทาํ การค้าขาย
ด้วย คือประเทศ...................
๔.ประเทศในภมู ิภาคเอเชียที่เข้ามาเปน็ ทหารอาสาสมยั พระเจา้ ทรงธรรม...............................
๕.มหาอํานาจตะวนั ตกทเ่ี คยส่งเรอื รบปดิ ทางเข้าออกด้านอา่ วไทยและยดึ เรือสินค้าของไทยท่ี
เดินทางกลบั จากการค้าขายทจี่ ีน...................................
๖.ชาติตะวันตกชาติแรกทเ่ี ดนิ ทางเข้ามาตดิ ตอ่ คา้ ขายกับกรุงศรีอยุธยา..................................
๗.ประเทศตะวนั ตกท่ีได้รับสิทธพิ ิเศษในการซื้อหนังสัตว์ คอื ประเทศ.......................................
๘.บ้านเมืองท่ีเปน็ เหตุใหก้ รงุ ศรอี ยุธยาทําสงครามคร้ังแรกกับพม่า คือ.....................................
๙.หัวเมืองทางใต้ทกี่ รุงศรีอยธุ ยาพยายามขยายอาณาเขต เพ่ือหวังผลประโยชน์ทางด้านการคา้
...................................................
๑๐.กรงุ ศรอี ยธุ ยารบั วฒั นธรรมมาใชเ้ ป็นระเบยี บแบบแผนในราชสํานักจากประเทศ
..................................................

ช่อื นามสกุล เลขท่ี
ชนั้ โรงเรียน

ชุดการสอนเร่ืองอาณาจักรอยุธยา ชน้ั มัธยมศกึ ษาปีที่ ๕
อโยธยาศรรี ามเทพนคร บวรทวารวดี เล่มที่ ๕ ความสมั พนั ธร์ ะหว่างอยธุ ยากบั ชาตติ ะวนั ตก

๑๗

โปรตุเกสเดินทางเข้าอาณาจักร
อยธุ ยาประเทศแรก
ใช้คิวอารโ์ ค้ดไลนใ์ นโทรศัพท์สแกน
อ่านครบั

ชุดการสอนเรื่องอาณาจกั รอยุธยา ชน้ั มัธยมศกึ ษาปีท่ี ๕
อโยธยาศรรี ามเทพนคร บวรทวารวดี เลม่ ที่ ๕ ความสมั พนั ธร์ ะหว่างอยธุ ยากบั ชาติตะวนั ตก

แบบทดสอบหลงั เรยี น ๑๘
เร่ือง ความสัมพันธร์ ะหว่างอยุธยากบั ชาติตะวนั ตก

คาชแี้ จง : ใหน้ กั เรยี นเลือกคาํ ตอบที่ถกู ทส่ี ดุ เพียงข้อเดยี ว แล้วทําเคร่ืองหมาย ( X ) ลงใน
กระดาษคาํ ตอบ (๑๐ คะแนน)

๑. การที่อยุธยาได้ผลกั ดนั นโยบายทางการเมืองและขยายอานาจไปยงั รฐั อน่ื เพ่ือเหตุต่อไปนี้
ยกเว้นข้อใด
ก บรรณาการ
ข การเผยแผศ่ าสนา
ค การขยายดินแดน
ง การควบคุมเมอื งทา่
๒. การดาเนินนโยบายทางการเมือง ปัจจยั ที่กาหนดใหอ้ ยธุ ยาดาเนนิ ความสัมพันธ์กับตา่ งชาติ
มจี ุดม่งุ หมายเพ่ืออะไร
ก การขยายอาํ นาจ
ข การแลกเปลยี่ นสนิ ค้ากับชาวตา่ งชาติ
ค แสดงความเขม้ แข็งและอํานาจของอาณาจกั ร
ง ใหต้ า่ งชาติเขา้ มามากขน้ึ เพอื่ ใหร้ าษฎรมีความรดู้ ้านภาษา
๓. อยธุ ยามคี วามสัมพนั ธแ์ บบรัฐบรรณาการกับชาติใด
ก จีน
ข ญี่ป่นุ
ค องั กฤษ
ง ฝรงั่ เศส
๔.อยุธยากบั ญ่ปี นุ่ มกี ารค้าขายกนั อยา่ งเสรีและเจริญรงุ่ เรืองอยา่ งรวดเร็วในสมัยกษัตรยิ ์
พระองคใ์ ด
ก สมเด็จพระเอกาทศรถ
ข สมเดจ็ พระนเรศวรมหาราช
ค สมเด็จพระเจา้ ปราสาททอง
ง สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ
๕. ในสมยั อยุธยากษตั ริย์พระองคใ์ ดเสดจ็ ไปประทับท่ีเมืองพษิ ณโุ ลก
ก สมเด็จพระนเรศวรมหาราช
ข สมเด็จพระนารายณ์มหาราช
ค สมเดจ็ พระบรมราชาธิราชที่ ๑
ง สมเดจ็ พระบรมบรมไตรโลกนาถ

ชดุ การสอนเรือ่ งอาณาจกั รอยธุ ยา ชนั้ มัธยมศึกษาปที ี่ ๕
อโยธยาศรีรามเทพนคร บวรทวารวดี เล่มที่ ๕ ความสมั พันธ์ระหวา่ งอยธุ ยากบั ชาติตะวนั ตก

๖. อาณาจักรใดเป็นรัฐกันชนระหว่างอยธุ ยากับพมา่ ๑๙

ก อาณาจักรเขมร

ข อาณาจักรมอญ

ค อาณาจกั รลา้ นนา

ง อาณาจักรล้านชา้ ง

๗. อะไรคอื สาเหตุทท่ี าให้อยธุ ยากับบริษัทอนิ เดยี ตะวันออกของอังกฤษมีความขดั แยง้ กัน

ก การคา้

ข ศาสนา

ค การเมือง

ง ทรพั ยากรธรรมชาติ

๘. ชาติตะวนั ตกที่เข้ามาเจริญสัมพนั ธไมตรีกับอยธุ ยา มีจุดมุ่งหมายเพือ่ อะไร

ก เผยแพร่วิทยาการ

ข แสวงหาอาณานิคม

ค ค้าขายและเผยแผศ่ าสนา

ง แสวงหาทรัพยากรธรรมชาติ

๙. อยธุ ยามีสมั พนั ธไมตรกี บั ชาตติ ะวันตกกอ่ ให้เกดิ ผลดใี นดา้ นใดมากทสี่ ุด

ก ชาตติ ะวันตกไมก่ ลา้ รกุ รานไทย

ข ชาวไทยมโี อกาสนับถือครสิ ต์ศาสนา

ค อยธุ ยาเป็นที่รจู้ กั ของชาตติ ะวันตกมากข้ึน

ง ไดร้ ับวิทยาการจากชาติตะวนั ตกมาพัฒนาบ้านเมือง

๑๐. จดุ ประสงคส์ าคัญที่สดุ ที่สมเดจ็ พระนารายณ์มหาราชทรงเจริญสัมพนั ธไมตรกี ับฝร่ังเศส

คอื เรอื่ งอะไร

ก การคา้ ระหว่างประเทศ

ข การสร้างพระราชวงั ใหม่

ค การใหค้ านอาํ นาจกับฮอลันดา

ง การชว่ ยเหลอื ทางดา้ นวิทยาการสมัยใหม่

เพื่อน ๆ เก่งกนั ทุกคนเลยคะ่
ทุกคนคงไดค้ ะแนนเต็ม ๑๐ นะคะ

ชุดการสอนเร่อื งอาณาจกั รอยธุ ยา ชน้ั มธั ยมศกึ ษาปีท่ี ๕
อโยธยาศรีรามเทพนคร บวรทวารวดี เลม่ ท่ี ๕ ความสมั พันธ์ระหว่างอยธุ ยากบั ชาตติ ะวันตก

๒๐

กระดาษคาตอบแบบทดสอบหลงั เรียน
เรอ่ื ง ความสัมพนั ธ์ระหว่างอยธุ ยากบั ชาตติ ะวนั ตก

ช่อื ...................................................................................... ช้นั ม.๕/.......... เลขท่ี

ขอ้ ก ขคง
๑
๒ คะแนนเตม็
๓ ๑๐ คะแนน
๔
๕ ได้
๖ ...........................
๗
๘ คะแนน
๙
๑๐

ชุดการสอนเรื่องอาณาจักรอยธุ ยา ชนั้ มัธยมศึกษาปีท่ี ๕
อโยธยาศรีรามเทพนคร บวรทวารวดี เล่มที่ ๕ ความสมั พนั ธ์ระหว่างอยธุ ยากบั ชาตติ ะวันตก

๒๑

แบบทดสอบออนไลน์

ชดุ การสอนเรือ่ งอาณาจักรอยธุ ยา ชน้ั มธั ยมศึกษาปีที่ ๕
อโยธยาศรรี ามเทพนคร บวรทวารวดี เล่มท่ี ๕ ความสมั พันธ์ระหว่างอยธุ ยากบั ชาติตะวนั ตก

๒๒

บรรณานุกรม

กองวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ กรมศิลปากร. ตาราแบบธรรมเนยี มในราชสานักคร้งั
กรงุ ศรีอยธุ ยากบั พระวจิ ารณ์ของสมเดจ็ ฯ กรมพระยาดารงราชานภุ าพ.
กรุงเทพฯ: หจก.จงเจริญการพมิ พ์,๒๕๓๙

คาใหก้ ารชาวกรงุ เก่า คาใหก้ ารขุนหลวงหาวัด และพระราชพงศาวดารกรุงเกา่ ฉบบั
หลวงประเสรฐิ .พระนคร:สํานกั พมิ พ์คลงั วิทยา,๒๕๐๒.

นามานกุ รมขนบประเพณีไทย หมวดพระราชพิธแี ละรัฐพิธี.กรงุ เทพฯ:กรมศิลปากร,๒๖๔๖
ปรานี วงษ์เทศ.ประเพณี ๑๒ เดอื นในประวัตศิ าสตรส์ งั คมวฒั นธรรมเพ่ือความอยรู่ อดของ

คน.กรุงเทพฯ: สาํ นักพมิ พม์ ติชน,๒๕๔๘.
วินัย พงศ์ศรเี พยี ร.อโยธยาศรีรามเทพนครบวรทวารวดี เล่ม๑.กรงุ เทพฯ: โรงพมิ พช์ ุมนุม

สหกรณแ์ ห่งประเทศไทย จํากดั ,๒๕๕๙.
วนิ ยั พงศ์ศรเี พยี ร.อโยธยาศรรี ามเทพนครบวรทวารวดี เลม่ ๒.กรงุ เทพฯ: โรงพิมพช์ มุ นมุ

สหกรณแ์ ห่งประเทศไทย จาํ กัด,๒๕๕๙.
อุดม เชยกวี งศ์ และคณะ. ประวตั ศิ าสตร์ชาตไิ ทย. กรุงเทพฯ : อกั ษรเจรญิ ทศั น,์ 2550
Bloggang. วดั พระศรสี รรเพชร พระนครศรอี ยุธยา. สืบคน้ เมือ่ วนั ท่ี 29เมษายน 2561.

จาก http://www.bloggang.com/
tepe on line.การสถาปนากรงุ ศรอี ยธุ ยา.สืบค้นเมือ่ วนั ที่ 29เมษายน 2561.

จาก http://www.digitalschool.club/digitalschool/social

ชดุ การสอนเรื่องอาณาจักรอยุธยา ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปีที่ ๕
อโยธยาศรรี ามเทพนคร บวรทวารวดี เล่มท่ี ๕ ความสมั พันธร์ ะหวา่ งอยธุ ยากบั ชาติตะวนั ตก

๒๓

ภาคผนวก

ชดุ การสอนเร่อื งอาณาจักรอยธุ ยา ชน้ั มธั ยมศกึ ษาปที ่ี ๕
อโยธยาศรีรามเทพนคร บวรทวารวดี เลม่ ที่ ๕ ความสมั พันธ์ระหวา่ งอยธุ ยากบั ชาตติ ะวนั ตก

๒๔

เฉลยแบบทดสอบกอ่ นเรยี น

เร่อื ง ความสมั พันธ์ระหว่างอยธุ ยากับชาติตะวันตก

ข้อ ก ข ค ง
๑
๒
๓
๔
๕
๖
๗
๘
๙
๑๐ 

ชดุ การสอนเรือ่ งอาณาจกั รอยุธยา ชน้ั มธั ยมศึกษาปีท่ี ๕
อโยธยาศรีรามเทพนคร บวรทวารวดี เลม่ ที่ ๕ ความสมั พันธร์ ะหว่างอยธุ ยากบั ชาติตะวันตก

๒๕

ใบกจิ กรรมที่ ๑

คาชแี้ จง แบง่ กลมุ่ กลุม่ ละ ๔–๖ คน ศกึ ษาและสบื คน้ ขอ้ มูลเรื่อง นโยบาย
ต่างประเทศในสมัยอยธุ ยาแลว้ นําผลทีไ่ ดม้ ารว่ มกนั วเิ คราะห์และอภปิ รายแสดงความคดิ เหน็ และ
บันทึกผล

พิจารณาจากคาตอบของนักเรียน

ชุดการสอนเรอ่ื งอาณาจกั รอยธุ ยา ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปีที่ ๕
อโยธยาศรีรามเทพนคร บวรทวารวดี เล่มที่ ๕ ความสมั พันธ์ระหวา่ งอยธุ ยากบั ชาติตะวนั ตก

๒๖

เหนอื่ ยรยึ ังคะ ถา้ ยงั ไม่เหน่อื ย
ดูเฉลยใบกจิ กรรมท่ี ๒ ตอ่ ไปเลยค่ะ

ชดุ การสอนเรอ่ื งอาณาจักรอยธุ ยา ชน้ั มัธยมศกึ ษาปที ่ี ๕
อโยธยาศรรี ามเทพนคร บวรทวารวดี เล่มที่ ๕ ความสมั พันธ์ระหว่างอยธุ ยากบั ชาติตะวนั ตก

๒๗

ใบกิจกรรมที่ ๒

เร่ือง ความสัมพนั ธ์ระหวา่ งอยุธยากบั รฐั เพอื่ นบ้าน
คาช้ีแจง ใหน้ กั เรยี นตอบคําถามต่อน้ใี ห้ถกู ตอ้ งทสี่ ุด
๑. ในสมัยสมเดจ็ พระอนิ ทราชา อยุธยากบั สุโขทยั มีความสมั พันธก์ ันแบบใด
แบบเครอื ญาติ
๒. เพราะเหตุใดสมเด็จพระบรมไตรโลกนาถจงึ ทําสงครามกบั ลา้ นนา
อยุธยาผนวกอาณาจกั รสุโขทัยเข้าเป็นส่วนหนงึ่ ของอาณาจกั รอยธุ ยา ทาให้เจ้านายสโุ ขทัย
เดมิ ไมพ่ อใจ จึงไปสวามภิ กั ดิต์ ่อลา้ นนา และพระเจ้าตโิ ลกราชกษตั รยิ ์ล้านนาได้ยกทพั มาตีหวั
เมอื งสโุ ขทัย จงึ เกดิ สงครามขึน้
๓. เมอื งท่าของมอญทีส่ าํ คัญได้แกเ่ มืองอะไร
เมอื งทวาย มะริด และตะนาวศรี
๔. ในสมยั อยธุ ยามคี วามสัมพันธก์ ับพมา่ ในรูปแบบใด สาเหตุมาจากอะไร
มีความขดั แยง้ กัน และทาสงครามกนั โดยตลอด เพราะต่างฝ่ายตา่ งตอ้ งการขยายอานาจ
ออกไป
๕. อะไรคือหลักฐานท่ีแสดงให้เห็นว่าความสมั พันธ์ระหว่างล้านช้างกบั อยุธยาเป็นบ้านพเี่ มืองน้อง
พระบรมธาตศุ รสี องรัก ที่อาเภอดา่ นซา้ ย จงั หวัดเลย
๖. เขมรดําเนินนโยบายต่างประเทศกบั ไทยในรปู แบบใด
สองฝกั สองฝ่าย เม่อื ใดทไี่ ทยมอี านาจเขม้ แข็ง เขมรจะสวามภิ กั ดต์ิ อ่ ไทย เมอ่ื ใดไทย
อ่อนแอเขมรก็จะไปสวามิภกั ดิต์ ่อเวียดนาม และถอื โอกาสรกุ รานไทยตามแนวชายเดน
๗. ความสัมพนั ธร์ ะหว่างอยุธยากับหัวเมืองมลายูเปน็ ไปเพ่ือเป้าหมายใด
ผลประโยชน์ทางการคา้

ช่อื นามสกุล เลขท่ี
ชนั้ โรงเรียน

ชดุ การสอนเรอ่ื งอาณาจกั รอยุธยา ชน้ั มธั ยมศึกษาปที ่ี ๕
อโยธยาศรีรามเทพนคร บวรทวารวดี เล่มท่ี ๕ ความสมั พันธ์ระหวา่ งอยธุ ยากบั ชาติตะวันตก

๒๘

เหนอื่ ยรยึ งั ครับ ถ้ายังไม่เหนอ่ื ย
ดูเฉลยใบกิจกรรมท่ี ๓ และ ๔ ตอ่ ไปเลยครบั

ชดุ การสอนเร่อื งอาณาจักรอยธุ ยา ชนั้ มัธยมศกึ ษาปีท่ี ๕
อโยธยาศรีรามเทพนคร บวรทวารวดี เล่มที่ ๕ ความสมั พนั ธ์ระหวา่ งอยธุ ยากบั ชาตติ ะวนั ตก

ใบกิจกรรมที่ ๓ ๒๙

เร่อื ง ความสัมพนั ธ์ระหวา่ งอยธุ ยากับชาตติ ะวนั ตก

คาช้ีแจง ให้นกั เรยี นตอบคาํ ถามตอ่ นใ้ี หถ้ กู ต้องที่สดุ
๑. ปจั จยั สาํ คัญท่ีทําใหอ้ ยุธยาติดตอ่ กับชาติตะวนั ตกคอื อะไร
สร้างสัมพันธไมตรี รบั วิทยาการตะวนั ตก รกั ษาเอกราชของอาณาจักร
๒. จดุ ม่งุ หมายทโ่ี ปรตเุ กสเขา้ มาตดิ ตอ่ กับอยธุ ยาคืออะไร ประโยชนท์ ่อี ยุธยาได้รับคอื อะไร
เพือ่ การค้าและเผยแผค่ ริสตศ์ าสนา อยธุ ยาได้รับดนิ ปืนและกระสุนปนื ที่โปรตุเกสจดั หาให้
๓. เพราะเหตใุ ดความสมั พันธร์ ะหวา่ งอยธุ ยากบั สเปนจึงไม่ราบรน่ื
ชาวสเปนไม่มีนโยบายทจ่ี ะคา้ ขายกับไทยอยา่ งจรงิ จัง แต่ม่งุ ค้าขายกบั เขมรและเผยแผ่
ครสิ ต์ศาสนาเข้าสู่เขมรมากกวา่
๔. ขอ้ เสยี เปรยี บทอ่ี ยุธยาได้รบั จากฮอลนั ดาคอื อะไร
ฮอลันดาผูกขาดการค้าประเทศเดยี ว
๕. อะไรเปน็ สาเหตสุ าํ คัญท่ที ําให้การค้าระหวา่ งอยธุ ยากับองั กฤษไม่พัฒนาเท่าท่ีควร
เพราะอังกฤษแขง่ ขนั ทางการค้ากับโปรตเุ กสและฮอลันดา อังกฤษได้กาไรนอ้ ยจงึ ยกเลกิ
สถานกี ารคา้ ท่ีอยุธยา ทาให้ความสัมพันธ์ระหวา่ งอยธุ ยากบั อังกฤษขาดหายไป
๖. เพราะเหตใุ ดสมเด็จพระนารายณ์มหาราชจงึ ทรงพยายามทีจ่ ะเป็นมติ รกบั ฝรั่งเศส
ต้องการใหฝ้ รง่ั เศสถ่วงดุลอานาจกับฮอลันดา

ช่อื นามสกุล เลขท่ี
ชนั้ โรงเรียน

ชดุ การสอนเร่ืองอาณาจักรอยุธยา ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปีที่ ๕
อโยธยาศรรี ามเทพนคร บวรทวารวดี เลม่ ที่ ๕ ความสมั พันธ์ระหวา่ งอยธุ ยากบั ชาติตะวันตก

๓๐

ใบกิจกรรมท่ี ๔

คาช้ีแจง ใหน้ ักเรยี นดูรายชือ่ ประเทศและอาณาจกั รแล้วนาํ ไปตอบคําถามทีก่ าํ หนดให้
พมา่ เขมร มอญ จีน ล้านช้าง ลา้ นนา

มลายู ญป่ี ุ่น โปรตุเกส ฮอลนั ดา อังกฤษ ฝร่งั เศส

๑.อาณาจกั รทีส่ มเด็จพระมหาจกั รพรรดิสง่ พระราชธิดาไปพระราชทานแต่ถูกพมา่ แย่งชงิ ตวั ไป
.................................................พมา่
๒.ประเทศที่เป็นคสู่ งครามกับกรงุ ศรีอยธุ ยาและธนบุรี
..................................................................................พมา่
๓.พระมหากษัตรยิ อ์ ยุธยาถอื ธรรมเนยี มในการนําเรือสินคา้ ไปถวายบรรณาการและทาํ การค้าขาย
ดว้ ย คือประเทศ...................จนี .
๔.ประเทศในภูมิภาคเอเชียทีเ่ ขา้ มาเปน็ ทหารอาสาสมยั พระเจา้ ทรงธรรม
....................................................................................ญีป่ ่นุ
๕.มหาอํานาจตะวนั ตกทีเ่ คยสง่ เรอื รบปิดทางเขา้ ออกด้านอ่าวไทยและยึดเรอื สินคา้ ของไทยท่ี
เดินทางกลับจากการค้าขายทจี่ ีน
........................................................................ ฝรั่งเศส / อังกฤษ
๖.ชาตติ ะวันตกชาตแิ รกทเี่ ดนิ ทางเข้ามาตดิ ต่อค้าขายกบั กรุงศรีอยุธยา
......................................................................................... โปรตุเกส
๗.ประเทศตะวันตกท่ไี ดร้ ับสิทธิพิเศษในการซ้ือหนงั สัตว์ คอื ประเทศ
........................................................................................ฮอลันดา
๘.บา้ นเมืองท่ีเปน็ เหตใุ หก้ รุงศรอี ยธุ ยาทําสงครามคร้ังแรกกบั พม่า คอื
........................................................................................ ลา้ นนา
๙.หัวเมืองทางใตท้ ่กี รงุ ศรีอยธุ ยาพยายามขยายอาณาเขต เพื่อหวังผลประโยชน์ทางดา้ นการค้า
....................................................มลายู
๑๐.กรงุ ศรีอยุธยารับวฒั นธรรมมาใช้เป็นระเบยี บแบบแผนในราชสาํ นักจากประเทศ
..................................................................เขมร

ช่อื นามสกุล เลขท่ี

ชนั้ โรงเรียน

ชดุ การสอนเร่อื งอาณาจักรอยธุ ยา ชน้ั มธั ยมศกึ ษาปที ่ี ๕
อโยธยาศรีรามเทพนคร บวรทวารวดี เล่มท่ี ๕ ความสมั พันธ์ระหวา่ งอยธุ ยากบั ชาตติ ะวันตก

๓๑

เฉลยแบบทดสอบหลงั เรียน

เร่อื ง ความสมั พันธ์ระหวา่ งอยุธยากบั ชาติตะวันตก

ข้อ ก ข ค ง
๑
๒
๓
๔
๕
๖
๗
๘
๙
๑๐ 

ชุดการสอนเรื่องอาณาจักรอยธุ ยา ชน้ั มัธยมศึกษาปที ี่ ๕
อโยธยาศรรี ามเทพนคร บวรทวารวดี เลม่ ที่ ๕ ความสมั พันธ์ระหวา่ งอยธุ ยากบั ชาตติ ะวันตก