Module & More Sejarah Tg 4

  Sejarah  Tingkatan 4  Bab 3 Konflik Dunia dan Pendudukan Jepun di Negara Kita

9. Jawab soalan berikut tentang berakhirnya Perang Dunia Kedua di Eropah. TP 4 BUKU TEKS
(a) Namakan Presiden kuasa besar berikut:
m.s. 62 – 63

Kuasa Besar Presiden
(i) Rusia Joseph Stalin

(ii) Britain Winston Churchill

(iii) Amerika Syarikat Franklin Roosevelt

BAB 3 (b) Apakah tujuan ketiga-tiga Presiden tersebut mengadakan pertemuan?
Membuat keputusan politik dan ketenteraan.

(c) Mengapakah Kuasa Paksi gagal menawan Rusia?

Kesilapan membuat keputusan politik dan ketenteraan dan keberkesanan strategi serangan Kuasa
Bersekutu pimpinan Amerika Syarikat.

(d) Jelaskan punca kekalahan Jerman sehingga menyerah kalah pada tahun 1943.

Ramai tentera Jerman terkorban apabila perang melewati dua musim sejuk di Rusia. Tempoh perang
yang panjang menyebabkan tentera Jerman kehabisan peluru, minyak dan makanan sehingga
melemahkan semangat tentera Jerman.

(e) Terangkan operasi kod “D-Day” yang dilancarkan oleh tentera Bersekutu.

Tentera Bersekutu berjaya memperdayakan tentera Jerman dengan menyebarkan maklumat bahawa
pendaratan tentera Bersekutu akan berlaku di Calais, bukannya di Normandy, Perancis. Kejayaan
operasi “D-Day” membolehkan tentera Bersekutu memasuki Jerman dari arah barat. Pada masa
sama, tentera Rusia menyerang Jerman dari bahagian timur. Tindakan tersebut berjaya membebaskan
Perancis dan negara Eropah Barat daripada penaklukan Jerman.

(f) Apakah iktibar yang boleh kita ambil daripada kemenangan Kuasa Bersekutu dalam Perang Dunia Kedua?

Bekerjasama dan bermuafakat dalam menghadapi cabaran. Keberkesanan strategi ketenteraan dan
serangan balas. Kebijaksanaan membuat keputusan politik dan ketenteraan.

TUGASAN
Bahagikan kelas kepada dua kumpulan yang mewakili Perang Dunia Pertama dan Perang Dunia Kedua. Isi perbincangan
hendaklah merangkumi negara/kuasa terlibat, faktor tercetusnya perang, kronologi peristiwa, kesan perang dan iktibar
daripada perang. Bentangkan hasil perbincangan di hadapan kelas dan adakan sesi soal jawab.

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 42

Sejarah  Tingkatan 4  Bab 3 Konflik Dunia dan Pendudukan Jepun di Negara Kita 

3.4 Perang Dunia Kedua di Asia Pasifik

10. Berdasarkan huraian berikut, nyatakan faktor peluasan kuasa Jepun. TP 3 BUKU TEKS

m.s. 64

Orde Baharu A Keperluan B Pengaruh golongan C
Asia perindustrian tentera



Huraian Faktor BAB 3
C
(a) • Pada tahun 1932, golongan tentera menguasai politik Jepun.
• Golongan tentera berpendapat masalah ekonomi Jepun boleh diselesaikan menerusi
penaklukan kawasan yang kaya dengan bahan mentah dan boleh menjadi kawasan
pasaran.

(b) • Pada akhir abad ke-19, Jepun muncul sebagai kuasa industri. B
• Jepun memerlukan wilayah yang dapat membekalkan bahan mentah dan menjadi
kawasan pasaran hasil perindustrian.

(c) • Jepun mewujudkan orde baharu di Asia Timur yang merangkumi Jepun, Korea, China A

dan Manchuria ke dalam satu blok ekonomi.
• Orde tersebut kemudiannya diperluas ke seluruh Asia.

11. Tandakan (3) pada jawapan yang betul. TP 3 BUKU TEKS
(a) Setelah menguasai Korea, Manchuria dan China, Jepun menguasai Pulau Hainan dan
m.s. 65

3 Indochina Thailand

(b) Amerika Syarikat, British dan Belanda mengenakan sekatan ekonomi untuk menghalang Jepun daripada
memperoleh bahan mentah yang diperlukan untuk kegunaan industri dan

keperluan harian 3 operasi perang

(c) Sebagai jalan keluar daripada sekatan ekonomi, Jepun merancang menguasai wilayah di selatan yang
kaya dengan bahan mentah, iatu negara-negara di

Timur Tengah 3 Asia Tenggara

(d) Pada tahun 1940, Jepun menandatangani perjanjian Pakatan Tiga Negara dengan Jerman dan Itali yang
menjadikan Jepun terikat dengan

3 Kuasa Paksi Kuasa Bersekutu

(e) Pakatan dalam Kuasa Paksi membolehkan Jerman menghantar pakar ke Jepun untuk mengkaji serangan
terhadap wilayah selatan dan membantu perkembangan industri pembuatan

kereta 3 kapal terbang

(f) Kegagalan rundingan di Amerika Syarikat untuk menamatkan sekatan ekonomi terhadap Jepun
menyebabkan Jepun mengeluarkan arahan serangan serentak terhadap Asia Pasifik pada

Februari 1942 3 Disember 1941

43 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Sejarah  Tingkatan 4  Bab 3 Konflik Dunia dan Pendudukan Jepun di Negara Kita

3.5 Faktor Kedatangan Jepun ke Negara Kita

12. Jawab soalan berikut tentang faktor kedatangan Jepun ke negara kita. TP 5 BUKU TEKS

m.s. 68

Soalan Jawapan

(a) Apakah tujuan Jepun datang ke negara kita?
Memenuhi keperluan ekonomi dan kepentingan
strategi ketenteraan.

(b) Nyatakan propaganda yang digunakan oleh

Jepun. “Semangat Asia” dan “Asia untuk Orang Asia”.

BAB 3 (c) Mengapakah Jepun ingin mengeksploitasi Memenuhi keperluan perindustrian kesan daripada

kekayaan bahan mentah di negara kita? Pembaharuan Meiji dan operasi ketenteraan Jepun.

(d) Jelaskan kepentingan kedudukan strategik Terletak pangkalan tentera laut British, iaitu Singapura.

negara kita kepada Jepun. KBAT Menilai Penguasaan tersebut membuka laluan penguasaan

Jepun terhadap telaga minyak di Sumatera. Penguasaan

Pulau Borneo pula memudahkan penaklukan tentera

Jepun di Pulau Jawa.

13. Lengkapkan ayat berikut tentang serangan Jepun terhadap negara kita. TP 3 BUKU TEKS

•  Miri •  Thailand •  Kedah m.s. 69
•  Kuching •  Sandakan •  selatan
•  15 Februari 1942 •  Kota Bharu •  8 Disember 1941 •  Repulse
•  jalan darat
•  Pulau Pinang

(a) Serangan Jepun di Tanah Melayu bermula serentak di Pantai Kuala Pak Amat, Pantai Sabak,
Kota Bharu dan  Thailand  (Singgora dan Patani) pada   8 Disember 1941  .

(b) Tentera Jepun yang mendarat di Thailand memasuki  Kedah  berpecah kepada dua pasukan untuk
mara ke selatan. Satu pasukan ke   Pulau Pinang  dan meneruskan kemaraan melalui pesisiran pantai
barat. Sepasukan lagi melalui   jalan darat  menuju bandar utama di negeri-negeri pantai barat.

(c) Tentera Jepun mendarat di Kota Bharu, Kelantan mara ke  selatan  mengikut jalan darat di negeri-
negeri pantai timur. Kapal   Repulse  dan Price of Wales digerakkan untuk menyekat kemaraan Jepun

tetapi ditenggelamkan oleh tentera Jepun di perairan Kuantan. Seluruh Tanah Melayu jatuh ke tangan
Jepun apabila Singapura berjaya ditawan pada   15 Februari 1942  .

(d) Serangan tentera Jepun ke atas Sarawak dan Sabah bermula dengan pendaratan di   Miri  .
Sepasukan tentera Jepun menduduki  Kuching  dan Sibu. Sepasukan lagi tentera Jepun mara ke

Sabah melalui Labuan dan menduduki bandar utama di Sabah. Pendudukan Jepun di  Sandakan 

melengkapkan serangan tentera Jepun di Sabah.

Jepun di Tanah
Melayu

VIDEO 6

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 44

Sejarah  Tingkatan 4  Bab 3 Konflik Dunia dan Pendudukan Jepun di Negara Kita 

3.6 Dasar Pendudukan Jepun di Negara Kita

14. Berdasarkan kata kunci berikut, huraikan dasar yang diperkenalkan oleh Jepun di negara kita. TP 4 BUKU TEKS
m.s. 70 – 72

(a) Dasar pentadbiran

•  Pemerintahan Tentera •  Syonan-to •  Malai Baru •  Thailand
•  Kita Boruneo •  Raja-raja Melayu
•  pemimpin tempatan •  Koa Kunrenjo

Memperkenalkan Pemerintahan Tentera Tanah Melayu. Singapura dikenali sebagai Syonan-to BAB 3
(Pulau Cahaya Selatan) diasingkan pentadbirannya dari Tanah Melayu yang dikenali sebagai Malai
Baru (Melayu Baru). Perlis, Kedah, Kelantan dan Terengganu dipindahkan di bawah pentadbiran
kerajaan Thailand. Sarawak, Sabah dan Brunei digabungkan menjadi satu unit pentadbiran dikenali
sebagai Kita Boruneo. Kedudukan Raja-raja Melayu diiktiraf sebagai ketua hal ehwal agama Islam
dan adat Melayu serta diberikan bayaran pencen seperti sebelum perang. Memberi peluang kenaikan
pangkat kepada pemimpin tempatan yang berpendidikan dan berpengalaman. Menubuhkan
Institut Latihan Pemimpin-pemimpin Muda (Koa Kunrenjo) untuk melatih dan menanamkan
semangat memperjuangkan cita-cita politik Jepun dalam kalangan penduduk tempatan.

(b) Dasar ekonomi

•  sistem ekonomi kawalan •  Rancangan Pengeluaran Lima Tahun
•  Rancangan Perindustrian Lima Tahun •  Mata wang Jepun

Pentadbiran tentera Jepun melaksanakan sistem ekonomi kawalan. Rancangan Pengeluaran
Lima Tahun dan Jawatankuasa Penyelidikan Bahan diperkenal untuk mengawal selia pelupusan
barangan dan membuat penyelidikan kegunaan baharu bagi sumber tempatan. Rancangan
Perindustrian Lima Tahun diperkenal untuk membangunkan industri tempatan dan memastikan
penggunaan optimum peralatan dan kemudahan sedia ada. Mata wang Jepun menggantikan
mata wang British dan dicetak tanpa kawalan menyebabkan berlaku inflasi kerana banyak wang
tetapi kekurangan barangan di pasaran.

(c) Catuan dan penghasilan makanan

•  Ordinan •  menanam •  kempen
•  Catuan makanan •  keperluan asas •  mencukupkan

Pentadbiran tentera Jepun memperkenalkan Ordinan Kawalan Barangan dan Bahan Penting untuk
mengawal bekalan barangan akibat kekurangan makanan. Catuan makanan dikuatkuasakan
untuk mengawal penjualan barangan keperluan asas seperti beras, garam dan gula. Pentadbiran
tentera Jepun juga menggalakkan penduduk menanam bahan makanan sendiri melalui kempen
“Tambah Lebih Banyak Makanan” untuk mencukupkan makanan dalam negeri.

45 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Sejarah  Tingkatan 4  Bab 3 Konflik Dunia dan Pendudukan Jepun di Negara Kita BUKU TEKS

15. Nyatakan dasar sosial yang diperkenalkan oleh Jepun berdasarkan aspek berikut. TP 4 m.s. 72 – 73

(a) Pendidikan Jepun menutup sekolah Inggeris dan Cina. Sistem persekolahan Jepun diperkenalkan
untuk membentuk semangat persaudaraan sejagat (Hakko Ichiu), mencapai
teknologi industri, meningkatkan disiplin dan menerapkan nilai Jepun. Menekankan
semangat Jepun (Nippon Seishin), menghormati kebudayaan dan Maharaja Jepun
(Tenno Heika). Pengajaran bahasa Jepun (Nippon Go) dijalankan secara meluas.

BAB 3 (b) Layanan Layanan berbeza mengikut kaum berdasarkan kepentingan tertentu. Layanan
terhadap baik kepada orang Melayu dan peribumi lain untuk mendapatkan sokongan bagi
penduduk melicinkan pemerintahan. Membantu orang India menubuhkan Tentera Kebangsaan
India di Tanah Melayu dan Borneo Utara di bawah pimpinan Subhas Chandra Bose.
Layanan kejam kepada orang Cina kesan permusuhan daripada peristiwa Perang
China-Jepun. Terdapat orang Melayu, Cina dan India dipaksa menjadi buruh membina
Landasan Kereta Api Maut.

3.7 Perjuangan Rakyat Menentang Pendudukan Jepun

16. Terangkan secara ringkas gerakan di bawah. TP 4 BUKU TEKS

m.s. 74 – 79

Gerakan Huraian

(a) Rejimen Menentang pendaratan tentera Jepun di Kelantan. Leftenan Adnan Saidi bertempur
Askar di Bukit Candu, Singapura sehingga kehabisan peluru. Leftenan Ibrahim Alla Ditta MC
Melayu menyelamatkan 2000 orang tentera Bersekutu di pantai Johor.

(b) MPAJA Melancarkan perang gerila anti-Jepun. Bekerjasama dengan Force 136. Bekerjasama
dengan Parti Kuomintang dan menubuhkan Overseas Chinese Anti-Japanese Army (OCAJA)
yang dikenali sebagai Tentera Bintang Satu.

(c) Force 136 Ditubuhkan pada tahun 1943. Mendapat latihan di India dan Sri Lanka kemudiannya
dihantar ke Tanah Melayu melalui kapal selam atau diturunkan melalui payung terjun
dari kapal terbang. Menjalankan aktiviti rahsia seperti mengumpulkan maklumat,
melakukan sabotaj, menyebarkan propaganda dan membuat persiapan untuk British
melancarkan Operasi Zipper untuk menawan semula Tanah Melayu.

(d) Operasi Mengumpul risikan dan melatih orang tempatan melancarkan perang gerila. Mendarat
Semut di kawasan tengah dan timur laut Sarawak untuk membuat persediaan bagi
pendaratan pasukan Bersekutu.

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 46

Sejarah  Tingkatan 4  Bab 3 Konflik Dunia dan Pendudukan Jepun di Negara Kita 

17. Padankan sumbangan berikut dengan tokoh yang betul. TP 2 BUKU TEKS

m.s. 74 – 79

Gurchan Singh A Sybil Kathigasu B Albert Kwok C

Tengku Mahmood D Koperal Yaakob E Yeop Mahidin F
Mahyiddeen Bidin Mohamed Shariff

Sumbangan Tokoh BAB 3
(a) Pemimpin pasukan Melayu Force 136 dan digelar “Harimau Malaya”. D

(b) Mengetuai penentangan terhadap pendudukan tentera Jepun di Sabah. C
E
(c) Dianugerahi pingat Military Medal atas semangat keberanian dalam pertempuran di Pasir F
Panjang. A
B
(d) Pemimpin Wataniah Pahang dan mengetuai operasi sekitar Kuala Lupis dan Raub sehingga
tengah Temerloh.

(e) Menggunakan nama samaran Lion of Malaya dan mengedarkan risalah penentangan
tentang pendudukan tentera Jepun.

(f) Merupakan wanita dari Tanah Melayu yang menerima anugerah pingat King George atas
keberaniannya semasa pendudukan Jepun.

3.8 Perkembangan Gerakan Nasionalisme Tempatan dan Pendudukan Jepun

18. Jawab soalan berikut dengan tepat dan ringkas. TP 4 BUKU TEKS

m.s. 80 – 81

(a) Apakah konsep yang diperkenalkan oleh Jepun yang menekankan kebebasan negara Asia, menentukan
kemajuan dan meningkatkan persaudaraan sejagat?

Konsep Lingkungan Sekemakmuran Asia Timur Raya.

(b) Mengapakah Kesatuan Melayu Muda (KMM) bekerjasama dengan Jepun?
Kesatuan Melayu Muda (KMM) berharap Jepun memberikan kemerdekaan kepada Tanah Melayu.

(c) Apakah tujuan Jepun membebaskan ahli KMM yang dipenjarakan oleh British?

Memberikan ruang kepada kegiatan politik KMM kerana memerlukan sokongan masyarakat
tempatan.

47 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Sejarah  Tingkatan 4  Bab 3 Konflik Dunia dan Pendudukan Jepun di Negara Kita

(d) Senaraikan tiga pemimpin KMM yang menubuhkan Kesatuan Rakyat Indonesia Semenanjung (KRIS).

Dr. Burhanuddin al-Helmi, Ibrahim Haji Yaakob dan Onan Haji Siraj.

(e) Apakah kesan pendudukan Jepun terhadap kesedaran politik masyarakat tempatan? KBAT Menganalisis

Memberi keyakinan dan pengalaman dalam pentadbiran serta berjuang menuntut kemerdekaan dan
lebih yakin untuk berkerajaan sendiri selepas Perang Dunia Kedua.

BAB 3 (f) Jelaskan iktibar daripada peristiwa pendudukan Jepun di negara kita. KBAT Menilai

Kita hendaklah bekerjasama mempertahankan negara, tidak mementingkan diri, berusaha
mengekalkan keharmonian hidup bermasyarakat dan sanggup berkorban demi bangsa dan negara.

19. Lengkapkan ayat di bawah tentang kesedaran politik di Sarawak dan Sabah. TP 4 BUKU TEKS

m.s. 81

(a) Kegiatan penduduk di Sarawak dikawal melalui persatuan yang ditaja oleh tentera Jepun. Contohnya,
persatuan Cina digabungkan menjadi   Kakeo Kokokai  .

(b) Berikutan kekurangan pegawai Jepun, orang Melayu dan Iban diberikan jawatan yang lebih tinggi
sebagai   Pegawai Daerah   yang sebelumnya hanya disandang oleh pegawai British.

(c) Menjawat jawatan tinggi memberikan   keyakinan   kepada pegawai tempatan untuk menjalankan
tugas penting.

(d) Kesedaran politik melalui pengalaman semasa pendudukan Jepun menjadikan peribumi Sarawak lebih
yakin untuk   berkerajaan sendiri   selepas Perang Dunia Kedua.

(e) Pendudukan Jepun menyuntik kesedaran  berpolitik  dalam kalangan masyarakat setempat di Sabah.

(f) Beberapa pertubuhan ditubuhkan selepas pendudukan Jepun seperti Parti Kebangsaan Melayu Labuan 
oleh Tengku Noordin, Abu Bakar dan Zakaria Gunn berdasarkan idea Harun Aminurrashid, nasionalis

Tanah Melayu.

(g) Di bahagian pantai timur Sabah,   Parti Kebangsaan Melayu Tawau  ditubuhkan dan dipengerusikan
oleh Orang Kaya-Kaya Abu Bakar.

3.9 Keadaan Negara Kita Selepas Kekalahan Jepun

20. Lengkapkan jadual berikut tentang peristiwa kekalahan tentera Jepun. TP 3 BUKU TEKS

m.s. 82 – 83

Tarikh Peristiwa

(a) 6 Ogos 1945 Bom atom Little Boy digugurkan di bandar Hiroshima.

(b) 8 Ogos 1945 Kabinet Jepun bermesyuarat memutuskan untuk meneruskan peperangan.

(c) 9 Ogos 1945 Bom atom Fat Man digugurkan di bandar Nagasaki.

(d) 15 Ogos 1945 Maharaja Hirohito mengumumkan Jepun menyerah kalah.

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 48

21. Lengkapkan garis masa berikut. TP 3 Sejarah  Tingkatan 4  Bab 3 Konflik Dunia dan Pendudukan Jepun di Negara Kita 

BUKU TEKS

m.s. 83

Labuan Pasifik Kuching Singapura Kuala Lumpur

Masao Baba Lord Mountbatten Douglas MacArthur Hiyoe Yamamura Teizo Ishiguro

2 Sept. 1945 (a) Penyerahan rasmi oleh pemerintah tentera Jepun kepada
Jeneral  Douglas MacArthur , Pemerintah Tertinggi Tentera
Bersekutu di  Pasifik .

10 Sept. 1945 (b) Pemerintah tentera Jepun, Leftenan Jeneral Masao Baba   BAB 3
menyerah kalah di Surrender Point,  Labuan .

11 Sept. 1945 (c) Mejar Jeneral   Hiyoe Yamamura  menyerah kalah di atas kapal
tentera laut Australia, HMAS Kapunda di  Kuching , Sarawak.

12 Sept. 1945 (d)  Lord Mountbatten  menerima pernyataan menyerah kalah
tentera Jepun di  Singapura .

13 Sept. 1945 (e) Jeneral   Teizo Ishiguro  menyerah kalah kepada Leftenan O.L.
Roberts di   Kuala Lumpur  .

Pendidikan Sivik

Nilai Teras: Hormat-menghormati
Tajuk: Dunia Sejahtera
Aktiviti PAK-21: Lawatan ke Galeri
1. Setiap kumpulan akan memilih tajuk berkaitan dengan isu dunia.
2. Contoh tajuk isu dunia seperti berikut:

Isu pengganas, perlumbaan senjata nuklear, krisis ekonomi, penyebaran wabak penyakit, konflik Israel-Palestin,
Perang Saudara Syria, dan pencemaran alam sekitar.
3. Hasil perbincangan akan ditampal di hadapan kelas dan ahli kumpulan lain akan bergerak untuk melihat, menganalisis
serta memberi komen hasil kerja kumpulan lain.

49 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Sejarah  Tingkatan 4  Bab 3 Konflik Dunia dan Pendudukan Jepun di Negara Kita

22. Tandakan (3) pada jawapan yang betul tentang Bintang Tiga di Tanah Melayu. TP 2 BUKU TEKS

m.s. 84 – 85

(a) Kelewatan pendaratan semula tentera British mewujudkan kekosongan politik yang menyebabkan Tanah
Melayu dikuasai oleh

Bintang Tiga 3 Tentera Bersekutu

(b) Bintang Tiga menguasai bandar, balai polis dan pejabat pentadbiran yang ditinggalkan oleh

penjajah British tentera Jepun 3

(c) Bintang Tiga menjalankan undang-undang sendiri dan menjatuhkan hukuman mati terhadap mereka
yang bekerjasama dengan Jepun dan berjaya menguasai Tanah Melayu selama

BAB 3 14 hari 3 24 bulan

(d) Orang Melayu bersatu apabila Bintang Tiga mengancam institusi politik, kekeluargaan dan

agama Islam 3 ekonomi

(e) Tindakan Bintang Tiga yang mengancam urusan agama di surau dan masjid menyebabkan orang Melayu
membentuk

Gerakan Fi-Sabilillah 3 Gerakan Pan-Islamisme

(f) Dalam usaha mempertahankan Melayu daripada ancaman Bintang Tiga, Kiai Salleh (Johor) menubuhkan
pasukan Tentera Selempang Merah dan Tuan Haji Bakri Haji Mohd Saman (Perak) menjadi

Khalifah Parang Panjang 3 Khalifah Perak

(g) Kebangkitan orang Melayu menentang Bintang Tiga yang mencetuskan pergaduhan kaum menyedarkan
pemimpin masyarakat dan Raja-raja Melayu tentang kepentingan

pertahanan perdamaian 3

23. Nyatakan sumbangan tokoh berikut semasa penguasaan Bintang Tiga di Tanah Melayu. TP 4 BUKU TEKS

m.s. 85

Tokoh Sumbangan

(a) Dato’ Onn Jaafar Menamatkan kekacauan dan mengembalikan keamanan di Batu
Pahat. Beliau mengatur rundingan antara Kiai Salleh dengan
ketua Bintang Tiga.

(b) Sultan Abu Bakar Ri’ayatuddin Mengingatkan penduduk Kuala Lipis di Pahang agar tidak lagi
Al-Mu’adzam Shah berlaku pergaduhan antara orang Melayu dengan orang Cina.

(c) Sultan Abdul Aziz Al-Mustasim Melawat dan memantau daerah di Perak bagi memastikan tiada
Billah Shah pergaduhan antara orang Melayu dengan orang Cina dan kerja
pemulihan selepas perang diberi keutamaan.

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 50

Sejarah  Tingkatan 4  Bab 3 Konflik Dunia dan Pendudukan Jepun di Negara Kita 

PRAKTIS SPM 3

Kertas 1 7. Apakah tujuan Jepun memperkenalkan slogan

BUKU berikut?
TEKS

1. Mengapakah kesedaran nasionalisme Melayu m.s. 68

BUKU tidak berkembang sebelum Perang Dunia Kedua? • Semangat Asia
TEKS
m.s. 52 A Mematuhi perintah sultan • Asia untuk Orang Asia

B Sekatan kerajaan British I Memajukan ekonomi Tanah Melayu
II Mendapat sokongan penduduk tempatan
C Kemunduran taraf hidup III Menanamkan semangat antipenjajah Barat
IV Mengukuhkan nasionalisme rakyat tempatan
D Kekurangan ilmu pengetahuan A I dan II
B I dan IV
2. Bagaimanakah British menyekat kegiatan yang C II dan III BAB 3
D III dan IV
BUKU boleh mengancam kedudukan politik mereka?
TEKS

m.s. 53 I Mengawal kebebasan bersuara

II Memperkenalkan undang-undang

III Menggalakkan penubuhan persatuan

IV Menyekat kemasukan pedagang asing 8. Gambar berikut menunjukkan Leftenan Adnan

A I dan II C II dan III BUKU Saidi.
TEKS
B I dan IV D III dan IV
m.s. 74

3. Apakah peristiwa yang mencetuskan Perang

BUKU Dunia Pertama di Eropah?
TEKS
m.s. 54 A Perkembangan kuasa Jerman

B Pembentukan Pakatan Bertiga

C Pembunuhan Archduke Ferdinand

D Pembebasan empayar Uthmaniyah

4. Apakah kesan Perang Dunia Pertama?

BUKU I Meluaskan empayar Uthmaniyah Apakah organisasi yang boleh dikaitkan dengan
TEKS
tokoh tersebut?
m.s. 57 II Mengukuhkan sistem beraja di Jerman A MPAJA
B Force 136
III Meruntuhkan empayar Austria-Hungary C Wataniah Pahang
D Regimen Askar Melayu
IV Menubuhkan negara baharu seperti Syria

A I dan II C II dan III

B I dan IV D III dan IV

5. Senarai berikut menunjukkan kemunculan 9. Apakah tujuan penubuhan Force 136?

BUKU ideologi baharu yang mencetuskan Perang Dunia BUKU A Mewujudkan keamanan
TEKS TEKS
m.s. 76 B Menentang tentera Jepun
m.s. 58 Kedua.
C Menentang fahaman komunis
Ideologi Pemimpin
D Menyokong pentadbiran British
Fasisme X

X merujuk kepada 10. Apakah iktibar yang diperoleh daripada peristiwa
A Joseph Stalin
B Benito Mussolini C Winston Churchill BUKU penguasaan Bintang Tiga di Tanah Melayu?
D Franklin Roosevelt TEKS

m.s. 85 I Mengelakkan ketegangan kaum

II Memelihara keharmonian kaum

6. Apakah tujuan Jerman melancarkan Operasi III Mendapatkan bantuan kuasa besar

BUKU Barbarossa? IV Menggunakan kekerasan demi kejayaan
TEKS
m.s. 60 A Menawan Rusia A I dan II

B Menguasai Britain B I dan IV

C Menakluk Perancis C II dan III

D Mengalahkan Tentera Bersekutu D III dan IV

51 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Sejarah  Tingkatan 4  Bab 3 Konflik Dunia dan Pendudukan Jepun di Negara Kita

Kertas 2
Bahagian A

1. Perang Dunia Pertama berlaku dalam kalangan negara di Eropah yang membawa persaingan persaingan

antara kuasa imperialis untuk mempertahankan kepentingan masing-masing. BUKU TEKS
(a) Senaraikan dua pakatan yang terlibat dalam Perang Dunia Pertama.
m.s. 54, 56, 57

(i) Kuasa Tengah

(ii) Pakatan Bertiga

[2 markah]

BAB 3 (b) Sejauh manakah persaingan kuasa imperialis mencetuskan Perang Dunia Pertama?
Perkembangan Revolusi Industri menyebabkan persaingan imperialis untuk mendapatkan tanah

jajahan bagi memperoleh bahan mentah dan memasarkan hasil industri. Persaingan tersebut membawa

permusuhan antara kuasa imperialis seperti Perancis dan Jerman.

[2 markah]

(c) Perjanjian Versailles ditandatangani sebagai jalan ke arah mengakhiri Perang Dunia Pertama.
Apakah syarat yang dikenakan ke atas Jerman?

Jerman dikehendaki bertanggungjawab terhadap kemusnahan perang. Jerman diminta membayar

pampasan perang dan menyerahkan tanah jajahan kepada Pakatan Bertiga, serta mengehadkan saiz

angkatan tentera.

[3 markah]

(d) Jelaskan iktibar daripada peristiwa Perang Dunia Pertama.
Peperangan membawa kematian dan kemusnahan. Peperangan akan menjejaskan kestabilan politik,

ekonomi dan sosial negara. Kepentingan mempertahankan perdamaian dan keamanan dunia.

[3 markah]

2. Maklumat berikut tentang pendudukan Jepun di negara kita. BUKU TEKS

m.s. 68, 69, 73

Penjajahan Jepun di Tanah Melayu merupakan satu turutan pertempuran yang singkat tetapi sengit
dan merupakan satu detik perubahan antara pemerintahan daripada orang putih (British) kepada
pemerintah Jepun. Ini merupakan konsep baharu yang tidak pernah terlintas dalam pemikiran orang-
orang Melayu umumnya pemerintahan oleh bangsa lain selain daripada mereka yang berkulit putih
sebelum ini.

Sumber: https://ms.wikipedia.org/wiki/Penjajahan_Jepun_di_Tanah_Melayu

(a) Mengapakah Jepun datang ke negara kita?

(i) Mengeksploitasi kekayaan bahan mentah di negara kita.

(ii) Kedudukan strategik di negara kita sesuai untuk ketenteraan Jepun.
[2 markah]

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 52

Sejarah  Tingkatan 4  Bab 3 Konflik Dunia dan Pendudukan Jepun di Negara Kita  BAB 3

(b) Terangkan serangan Jepun di Tanah Melayu.
Serangan Jepun di Tanah Melayu bermula serentak di Pantai Kuala Pak Amat, Pantai Sabak, Kota Bharu
dan Thailand (Singgora dan Patani) pada 8 Disember 1941. Tentera Jepun yang mendarat di Thailand
memasuki Kedah berpecah kepada dua pasukan untuk mara ke selatan. Satu pasukan ke Pulau Pinang
dan meneruskan kemaraan melalui pesisiran pantai barat. Sepasukan lagi melalui jalan darat menuju
bandar utama di negeri-negeri pantai barat. Tentera Jepun mendarat di Kota Bharu, Kelantan mara ke
selatan mengikut jalan darat di negeri-negeri pantai timur. Kapal Repulse dan Prince of Wales digerakkan
untuk menyekat kemaraan Jepun tetapi ditenggelamkan oleh tentera Jepun di perairan Kuantan. Seluruh
Tanah Melayu jatuh ke tangan Jepun apabila Singapura berjaya ditawan pada 15 Februari 1942.
[4 markah]

(c) Dasar pendudukan Jepun turut menimbulkan kesan positif kepada rakyat Tanah Melayu.
Berikan ulasan anda.

Menyemarakkan semangat rakyat untuk membebaskan negara daripada penjajahan. Memberi peluang
dan pengalaman mentadbir. Memupuk ketahanan fizikal dan mental dalam menghadapi cabaran hidup.
Memperoleh keberanian dan keyakinan untuk menghadapi kekejaman pentadbiran tentera Jepun.

[4 markah]

Bahagian B BUKU TEKS
1. Gambar berikut menunjukkan pemimpin Jerman, Adolf Hitler.
m.s. 58 – 60



(a) Jelaskan gerakan nazisme yang dipimpin oleh tokoh tersebut. [4 markah]

(b) Terangkan kronologi Perang Dunia Kedua di Eropah. [8 markah]

(c) Pada pendapat anda, apakah kesan kepada dunia jika kuasa-kuasa besar terlibat dalam perlumbaan
senjata? [8 markah]

2. (a) Jelaskan dasar ekonomi yang diperkenalkan oleh Jepun di negara kita. BUKU TEKS

m.s. 71, 74 – 76

[4 markah]

(b) Terangkan perjuangan rakyat menentang pendudukan Jepun melalui: [4 markah]
(i) Force 136 [4 markah]
(ii) Rejimen Askar Melayu

(c) Petikan berikut merupakan puisi Tun Dr. Mahathir Mohamad bertajuk, Perjuangan Belum Selesai.

Bukan kecil tugas kita
meneruskan perjuangan kemerdekaan kita
kerana rupanya selain memerdekakan,
mengisi kemerdekaan itu jauh lebih sengsara.

Berikan cadangan anda untuk menjamin kemerdekaan dan kedaulatan negara terus berkekalan.
[8 markah]

53 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Sejarah  Tingkatan 4  Bab 3 Konflik Dunia dan Pendudukan Jepun di Negara Kita

Sudut KBAT

Kaji peta kemaraan tentera Jepun di Tanah Melayu berikut. Kemudian, jawab soalan berikutnya.

Singgora (8 Dis 1941) U
Pattani (8 Dis 1941)
Jitra (12 Dis 1941)
Alor Setar Kota Bharu
(31 Dis 1941) (8 Dis 1941)

Pulau Pinang
(17 Dis 1941)

BAB 3 Ipoh Kuantan
(26 Dis 1941) (31 Dis 1941)

Slim River
(7 Jan 1942)

Port Swettenham Kuala Lumpur
(10 Jan 1942) (11 Jan 1942)

Muar (16 Jan 1942) Mersing
(28 Jan 1942)

Batu Pahat (21 Jan 1942)

PETUNJUK Johor Bahru (31 Jan 1942)
Singapura (15 Feb 1942)
Arah kemaraan
tentera Jepun

(a) Bila dan di manakah tentera Jepun mula mendarat di Tanah Melayu?
8 Disember 1941 di Kota Bharu, Kelantan.

(b) Mengapakah Jepun memulakan serangan dari arah utara Tanah Melayu?
British mengukuhkan pertahanan di bahagian selatan Tanah Melayu / Singapura.

(c) Jelaskan strategi Jepun untuk menguasai Tanah Melayu dalam tempoh yang singkat.
Mengadakan pakatan dengan Thailand untuk mendarat dan memberi laluan tentera Jepun masuk melalui utara Tanah
Melayu. Memulakan serangan dari arah utara Tanah Melayu. Kemaraan melalui pelbagai arah, iaitu melalui pantai timur,
melalui bandar-bandar utama di pantai barat, dan melalui pesisir laut pantai barat. Menggunakan pelbagai kenderaan
untuk mempercepatkan kemaraan seperti kapal terbang, kereta kebal, bot, dan basikal. Melumpuhkan pertahanan
British dengan menenggelamkan kapal perang Repulse dan Prince of Wales.

(d) Apakah iktibar yang diperoleh daripada kejayaan Jepun di Tanah Melayu untuk manfaat kecemerlangan diri?

Kita harus bijak menyusun strategi untuk mencapai kejayaan. Kita mesti berusaha bersungguh-sungguh untuk berjaya

dalam kehidupan. Slogan yang baik adalah perlu untuk menjayakan sesuatu misi atau wawasan. Kita harus berwaspada

dan berhati-hati dengan anasir luar. Kuiz 3
(Mana-mana jawapan yang munasabah)

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 54

BAB Era Peralihan Kuasa British di Negara
Kita
4

PETA Konsep

British Military Mengembalikan kestabilan Memulihkan kepercayaan
Administration dan keamanan rakyat

Gagasan Malayan Union Latar British mendapatkan
belakang tandatangan sultan
Reaksi Penduduk
Tempatan terhadap Penentangan Raja- Sir Harold MacMichael
raja Melayu terhadap
Malayan Union Penentangan rakyat
Malayan Union terhadap Malayan

Union

Era Peralihan Penyerahan Sarawak Pentadbiran tentera di Faktor penyerahan
Kuasa British di kepada Kerajaan British Sarawak Sarawak kepada British

Negara Kita

NOTA 4

Reaksi Penduduk • Faktor penentangan Pergerakan Pemuda Melayu Sibu
Tempatan terhadap penyerahan Sarawak
Penyerahan Sarawak
• Bentuk penentangan
penduduk tempatan

• Reaksi penduduk yang
menyokong penyerahan
Sarawak

Penyerahan Sabah Faktor penyerahan
kepada Kerajaan British Sabah kepada British

Reaksi Penduduk Dasar British Penangkapan Rosli Dhoby
Tempatan terhadap 55 Kepentingan sosioekonomi
Penyerahan Sabah
penduduk tempatan

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Sejarah  Tingkatan 4  Bab 4 Era Peralihan Kuasa British di Negara Kita

4.1 British Military Administration

1. Tandakan (3) pada jawapan yang betul. TP 1 BUKU TEKS

m.s. 94 – 95

(a) Selepas Jepun menyerah kalah, British telah menjalankan pentadbiran tentera di Tanah Melayu di bawah
arahan Lord Mountbatten yang dikenali sebagai

3 British Military Administration (BMA) South East Asia Command (SEAC)

(b) British Military Administration (BMA) berusaha untuk memulihkan keamanan dan kestabilan di Tanah
Melayu dengan membubarkan

3 MPAJA Force 136

BAB 4 (c) British Military Administration (BMA) gagal membanteras kegiatan jenayah, keganasan, kongsi gelap dan
masalah

pengangguran 3 ketegangan kaum

(d) Semasa pemerintahan Jepun, rakyat mengalami kesukaran hidup seperti kesukaran mendapatkan
bekalan makanan dan

pakaian 3 ubat-ubatan

(e) Berlaku kebuluran di beberapa tempat dan wabak penyakit disebabkan kekurangan makanan seperti
penyakit

denggi 3 beri-beri

(f) Rakyat tidak mempunyai wang untuk membeli makanan manakala kegiatan negatif berleluasa seperti
menyorok barang, pasaran gelap, peras ugut dan

sistem kerahan 3 amalan rasuah

(g) British Military Administration (BMA) berusaha membaiki prasarana namun menghadapi kesukaran
untuk membawa masuk jentera, alat ganti, mesin dan

3 teknologi pekerja asing

(h) Pengenalan British Military Administration (BMA) d Tanah Melayu diharap dapat menarik sokongan
kepulangan British di Tanah Melayu dan memulihkan

3 kepercayaan rakyat pemerintahan beraja

(i) British Military Administration (BMA) berusaha untuk memulihkan kestabilan ekonomi dan sosial di
Tanah Melayu namun gagal dan British merangka satu bentuk pentadbiran baharu yang dikenali sebagai

3 Malayan Union Melayu Raya

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 56

Sejarah  Tingkatan 4  Bab 4 Era Peralihan Kuasa British di Negara Kita 

4.2 Gagasan Malayan Union

2. Lengkapkan kronologi tentang latar belakang gagasan Malayan Union. TP 3 BUKU TEKS

m.s. 96

Februari 1943 (a) Unit Perancangan Tanah Melayu dibentuk di London.

25 April 1945 (b) Persatuan Pelajar Melayu Britain menghantar memorandum meminta hak BAB 4
10 Oktober 1945 kewarganegaraan di Tanah Melayu tidak mengikut prinsip jus soli.
22 Januari 1946
(c) Setiausaha Tanah Jajahan British, George Henry Hall membentangkan
1 April 1946 Rancangan Malayan Union di Parlimen British.

(d) Kertas Putih 6274 membentangkan 13 perkara kandungan Malayan Union
yang diluluskan oleh Parlimen British di London.

(e) Malayan Union dilaksanakan di Tanah Melayu.

BUKU TEKS

3. Nyatakan ciri-ciri perlembagaan Malayan Union. TP 2 m.s. 97

(a) NNMB, NNMTB dan (e) Kewarganegaraan
NNS kecuali  Singapura  berasaskan kepada
disatukan menjadi satu unit prinsip   jus soli  .
pentadbiran.
(f) Rakyat yang lahir di
(b) Malayan Union diketuai Ciri-ciri sistem Tanah Melayu dan
oleh   Gabenor British  pentadbiran dan Singapura diiktiraf sebagai
yang dilantik oleh Ratu kewarganegaraan warga   Malayan Union  .
England. Malayan Union
(g) Mereka berumur   18 ke
(c)   Majlis Eksekutif  dan atas  dan bermastautin
Majlis Perundangan selama 10 – 15 tahun akan
Malayan Union dibentuk. diberi kewarganegaraan.

(d) Sultan menjadi ahli  Majlis Malayan Union (h) Mereka yang berumur
Raja-raja  yang hanya VIDEO 7 kurang 18 tahun tetapi ibu
membincangkan soal agama bapa  warganegara  turut
Islam dan adat istiadat diberikan kewarganegaraan.

Melayu. © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

57

  Sejarah  Tingkatan 4  Bab 4 Era Peralihan Kuasa British di Negara Kita BUKU TEKS

4. Lengkapkan ayat di bawah tentang misi British mendapatkan tandatangan sultan. TP 4 m.s. 98 – 99
H.C. Willan



BAB 4 (a) H.C Willan menjalankan tugasnya dari 8 September hingga   29 September  1945.
(b) Sultan pertama ditemui ialah Sultan Johor, diikuti   Sultan Selangor  , iaitu Sultan Hisamuddin Alam

Shah. Kemudian, beliau mengadap Sultan Kedah,   Raja Perlis  dan Sultan Perak.
(c) Pada 23 September 1945, beliau menghadap Yang di-Pertuan Besar Negeri Sembilan. Pada 28 September,

beliau menemui   Sultan Ali  di Terengganu dan akhirnya menghadap   Sultan Kelantan  .
(d) Dalam laporannya, beliau yakin Raja-raja Melayu akan  menyokong  dan menandatangani perjanjian

Malayan Union.

Sir Harold MacMichael

Sultan Kedah Sultan Johor Sultan Pahang
Sultan Kelantan Sultan Abdul Aziz Sultan Terengganu
Sultan Hisamuddin Alam Shah Tuanku Abdul Rahman Tuanku Syed Putra Jamalullail

(a) Pada 18 Oktober 1945, Sir Harold MacMichael menghadap   Sultan Johor  , Sultan Ibrahim dan berjaya
mendapatkan tandatangan baginda pada 20 Oktober 1945.

(b) Sir Harold MacMichael menghadap Sultan Selangor,   Sultan Hisamuddin Alam Shah  dan baginda
menurunkan tandatangan pada 24 Oktober 1945.

(c) Pada 31 Oktober 1945, Sir Harold MacMichael menghadap   Sultan Pahang  , Sultan Abu Bakar
Ri’ayatuddin Al-Mu’adzam Shah dan baginda menurunkan tandatangan pada 2 November 1945.

(d) Selepas menerima desakan oleh Sir Harold MacMichael, Yang di-Pertuan Besar Negeri Sembilan,
  Tuanku Abdul Rahman  terpaksa menurunkan tandatangan pada 14 November 1945.

(e) Sultan Perak,   Sultan Abdul Aziz  cuba melengah-lengahkan masa namun akhirnya terpaksa
menurunkan tandatangan pada 22 November 1945.

(f) Walaupun berlaku perdebatan dengan   Sultan Kedah  , Sultan Abdul Hamid Halim Shah, namun
akhirnya pada 2 Disember 1945, Sir Harold MacMichael berjaya mendapatkan tandatangan baginda.

(g) Sir Harold MacMichael berjaya mendapatkan tandatangan Raja Perlis,   Tuanku Syed Putra Jamalullail 
pada 4 Disember 1945.

(h) Pada 15 Disember 1945, Sir Harold MacMichael mengugut   Sultan Kelantan  , Sultan Ibrahim untuk
tidak mengiktiraf takhta Raja-raja Melayu yang enggan menurunkan tandatangan menyebabkan baginda
terpaksa beralah dan mendatangani perjanjian pada 17 Disember 1945.

(i) Pada mulanya,   Sultan Terengganu  , Sultan Ismail Nasiruddin Shah enggan menandatangani
perjanjian kerana bertentangan dengan Undang-undang Tubuh Negeri Terengganu tapi terpaksa akur
dan mendatangani perjanjian pada 21 Disember 1945.

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 58

Sejarah  Tingkatan 4  Bab 4 Era Peralihan Kuasa British di Negara Kita 

4.3 Reaksi Penduduk Tempatan terhadap Malayan Union

5. Nyatakan reaksi Raja-raja Melayu terhadap Malayan Union. TP 4 BUKU TEKS

m.s. 100 – 101

i-THiNK Peta buih

(a)  Membawa kes Malayan
Union ke Mahkamah
Tinggi England

(e)  Memulaukan upacara Cara (b)  Menghantar surat BAB 4
pelantikan Gabenor bantahan bantahan ke London
Malayan Union Raja-raja
(c)  Menyokong Kongres
(d)  Memimpin gerakan Melayu Melayu
menentang Malayan
Union

6. Huraikan secara ringkas penentangan rakyat terhadap Malayan Union. TP 4 BUKU TEKS

m.s. 102 – 106

Tindakan Huraian

(a) Bantahan akhbar Melayu Bantahan melalui akhbar Melayu seperti Utusan Melayu, Warta Negara,
dan Majlis. Menyeru orang Melayu mengadakan perhimpunan secara
besar-besaran. Melaporkan berita penentangan.

(b) Bantahan cendekiawan Pemimpin Melayu seperti Dato’ Onn Jaafar dan Dato’ Nik Ahmad
Kamil. Tokoh wanita seperti Cikgu Zaharah Abdullah dan Saleha Mohd
Ali.

(c) Bantahan persatuan Persatuan Melayu seperti SABERKAS dan Persatuan Melayu Johor.
Melayu Menjadi penggerak menganjurkan rapat umum membantah tindakan
Sir Harold MacMichael.

(d) Mengadakan kongres Mengadakan Kongres Melayu yang dihadiri 41 buah persatuan dan
Melayu bersetuju menubuhkan UMNO.

(e) Mengadakan bantahan di Pemimpin persatuan Melayu dan sultan bekerjasama mengadakan
Kelantan, Kedah dan Johor rapat umum dan berhimpun di setiap bandar besar menggesa orang
Melayu bersatu menentang penjajah British.

(f) Bantahan daripada UMNO UMNO menentang dengan mengadakan rapat umum dan tunjuk
perasaan secara besar-besaran semasa lawatan ahli Parlimen British,
L.D.Gammans dan David Rees Williams.

59 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Sejarah  Tingkatan 4  Bab 4 Era Peralihan Kuasa British di Negara Kita

4.4 Penyerahan Sarawak kepada Kerajaan British

7. Padankan huraian berikut dengan faktor penyerahan Sarawak kepada British yang betul. TP 3 BUKU TEKS

m.s. 107

Faktor penyerahan Huraian

Masalah kewangan • Vyner Brooke tiada waris untuk menggantikan

• tempatnya sebagai raja dan enggan melantik anak

saudaranya, Anthony Brooke sebagai pengganti beliau.

Masalah pewarisan takhta • Pada 19 Jun 1944, Pejabat Tanah Jajahan mendesak

• Vyner Brooke agar memberi kuasa kepada British

untuk meluaskan penguasaannya di Sarawak.

Desakan kerajaan British • Vyner Brooke tidak mampu membangunkan Sarawak

BAB 4 • selepas tercetusnya Perang Dunia Kedua kerana

banyak lombong musnah dan ladang getah terbiar.

8. Lengkapkan rajah berikut tentang proses penyerahan Sarawak kepada British. TP 4 BUKU TEKS
i-THiNK Peta alir
m.s. 108

(a) 28 Februari 1945, Pejabat Tanah Jajahan mengutus (c) Vyner Brooke telah menghantar
surat kepada   Vyner Brooke  untuk menandatangani setiausaha peribadinya,
perjanjian dengan George Henry Hall, Setiausaha Tanah iaitu   Gerard T. MacBryan 
Jajahan. untuk mendapatkan persetujuan
daripada ketua tempatan.
(b) 24 Oktober 1945, beliau  bersetuju  menyerahkan
Sarawak kepada British.

(d) Gerard T. MacBryan pulang ke  England  bersama (g) Kerajaan British mengarahkan
dokumen yang ditandatangani ketua tempatan Sarawak. Vyner Brooke mendapatkan
kelulusan   Majlis Negeri 
(e) Vyner Brooke bersetuju menyerahkan Sarawak kepada dan persetujuan rakyat
kerajaan  British . Sarawak terlebih dahulu.

(f) Penyerahan dibuat tanpa pengetahuan  rakyat 
Sarawak.

(h) Kerajaan British menghantar dua orang ahli parlimennya, iaitu Gammans dan   Rees William 
untuk membuat tinjauan. Mereka tiba di Kuching pada 2 Mei 1946. Hasil tinjauan mendapati:
(i) Sebahagian besar peribumi  menentang  penyerahan Sarawak.
(ii) Orang Cina  menyokong  penyerahan Sarawak.
(iii) Terdapat penduduk yang tidak  memahami  maksud penyerahan Sarawak.
(iv) Laporan Gammans dan Rees William dibawa ke Majlis Negeri untuk  diundi .

(i) Majlis Negeri mengeluarkan   Rang Undang- (k) Taraf Sarawak sebagai   negeri naungan 
undang Penyerahan  (Cession Bill). British dimansuhkan.

(j) Keputusannya, golongan propenyerahan (l) Sarawak disahkan sebagai   tanah jajahan 
menang dengan  19  undi dan  16  British.
undi menentang.
(m) Pada 1 Julai 1946,   Hari Penyerahan 
Sarawak diisytiharkan di Kuching.

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 60

Sejarah  Tingkatan 4  Bab 4 Era Peralihan Kuasa British di Negara Kita 

4.5 Reaksi Penduduk Tempatan terhadap Penyerahan Sarawak

9. Jawab soalan berikut dengan tepat dan ringkas. TP 4 BUKU TEKS
(a) Namakan pemimpin yang mengetuai golongan yang menentang penyerahan Sarawak.
m.s. 109 – 113

Datu Patinggi Abang Haji Abdillah

(b) Mengapakah tindakan Vyner Brooke dianggap bertentangan dengan Perlembagaan 1941? BAB 4

Tindakan Vyner Brooke melanggar Prinsip Kelapan dalam Perlembagaan 1941. Beliau menafikan
hak rakyat Sarawak untuk mendapatkan pemerintahan sendiri seperti yang termaktub dalam
Perlembagaan 1941.

(c) Apakah muslihat yang digunakan oleh Gerard T. MacBryan untuk mendapatkan persetujuan daripada
ketua tempatan?

Menggunakan muslihat seperti tekanan, desakan, pujukan dan sogokan.

(d) Senaraikan empat bentuk penentangan penduduk tempatan terhadap penyerahan Sarawak kepada
British.

Mengadakan persidangan, mengadakan demonstrasi, meletakkan jawatan beramai-ramai dan
menggunakan akhbar.

(e) Gambar berikut menunjukkan pemimpin Pergerakan Pemuda Melayu (PPM) Sibu.
Lengkapkan jadual berikut.

(i) Nama kumpulan Kumpulan Rukun 13

(ii) Nama pemimpin Awang Rambli, Morshidi Sidek, Bujang Suntong

(iii) Tindakan Membunuh Duncan Stewart pada 3 Disember
1949 di Sibu.

(f) Di sebalik penentangan terdapat juga penduduk yang menyokong penyerahan Sarawak kepada British.
Apakah alasan mereka yang menyokong penyerahan tersebut?

Memajukan negeri, memajukan penduduk tempatan dan memberikan peluang pekerjaan dalam
perkhidmatan awam.

TUGASAN
Lakonkan peristiwa penentangan Malayan Union atau penentangan penyerahan Sarawak. Lantik beberapa murid
menjadi pemimpin sambil memberi ucapan kepada pengikut. Sediakan sepanduk dengan ayat yang sesuai.

61 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Sejarah  Tingkatan 4  Bab 4 Era Peralihan Kuasa British di Negara Kita

4.6 Penyerahan Sabah kepada Kerajaan British

10. Bulatkan jawapan yang betul. TP 2 BUKU TEKS
(a) Selepas tentera Jepun menyerah kalah di Sabah, British telah memperkenalkan
m.s. 114 – 115

A British Military Administration (BMA) B Pentadbiran Borneo British

(b) Kota Kinabalu bebas daripada kawalan tentera Jepun pada 28 September 1945 dan Sandakan pada

A 1 Oktober 1945 B 19 Oktober 1945

(c) Pada 26 Jun 1946, SBUB menandatangani perjanjian dengan kerajaan British yang menjadikan Sabah
sebagai

BAB 4 A tanah jajahan British B negeri berdaulat

(d) Pentadbiran Sabah akan ditadbir oleh seorang Gabenor yang bertindak sebagai

A wakil kerajaan B ketua kerajaan

(e) Gabenor British yang pertama dilantik di Sabah ialah

A Sir Edward Twining B Duncan Stewart

(f) Sabah berpotensi membekalkan sumber bahan mentah dan menjadi

A pusat ketenteraan B kawasan pasaran

(g) Semasa pemerintahan SBUB, Sabah merupakan negeri naungan British. British menguasai aspek
perhubungan luar negeri dan

A pertahanan B pendidikan

(h) SBUB menghadapi masalah kewangan kerana tentera Jepun telah memusnahkan bandar Jesselton,
Kudat dan

A Semporna B Sandakan

(i) Penyerahan Sabah kepada British disebabkan beberapa faktor seperti pemulihan prasarana akibat
kemusnahan tentera Jepun dan

A permintaan penduduk Sabah B kepentingan British di Sabah

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 62

Sejarah  Tingkatan 4  Bab 4 Era Peralihan Kuasa British di Negara Kita 

4.7 Reaksi Penduduk Tempatan terhadap Penyerahan Sabah

11. Lengkapkan rajah di bawah. TP 4 BUKU TEKS
Persatuan
m.s. 116
(a) Persaudaraan Sahabat Pena Sabah (PASPAS)
dan Persatuan Kebangsaan Melayu Sabah Pemimpin

(b) Barisan Pemuda Sabah (BARIP) (i) Tengku Noordin
(ii) Zakaria Gunn
(iii) Abu Bakar K.Ahmad

(i) Mandur Mohammad Sharif
(ii) Imam Suhaili Yaakub
(iii) Seruji Yaakub
(iv) Zulkifli Apong Abang Abdul Hadi

(c)  Matlamat penubuhan BAB 4

Memperbaiki keadaan ekonomi dan politik kaum bumiputera di Sabah dan membangkitkan
kesedaran berpolitik dalam kalangan masyarakat setempat.

12. Jawab soalan berikut. TP 5 BUKU TEKS

m.s. 116 – 117

Soalan Jawapan

(a) Mengapakah British bimbang dengan British bimbang kesedaran politik akan menggugat

perkembangan persatuan di Sabah? kedudukan mereka di Sabah.

(b) Bagaimanakah British menyekat kebangkitan Menawarkan kenaikan pangkat, memindahkan ahli

kesedaran politik di Sabah? dan pemimpin aktif ke bandar lain.

(c) Mengapakah kegiatan persatuan di Sabah Mengalami masalah kewangan dan kekurangan
akhirnya menjadi lemah dan dibubarkan? pemimpin yang berkebolehan.

(d) Apakah alasan penduduk tempatan yang Penyerahan Sabah kepada British dapat memajukan

tidak membantah penyerahan Sabah kepada perniagaan, membangunkan Sabah, meluaskan

British? KBAT Menilai jaringan perdagangan dan memberi peluang melibatkan

diri dalam pentadbiran.

NOTA IMBASAN Penyerahan
Sabah kepada
Kedudukan Syarikat Borneo Utara British (SBUB) sebagai sebuah syarikat berpiagam menjadi asas penting dalam British
usahanya untuk meluaskan pengaruh dan kedudukan di Sabah. Piagam Diraja memberikan kuasa kepada SBUB
untuk memiliki Sabah. Piagam Diraja yang diterima oleh SBUB diberikan oleh kerajaan British yang mengiktiraf VIDEO 8
kedudukan SBUB sebagai wakil kerajaan British. Pada tahun 1888, Borneo Utara menjadi negeri naungan British.
SBUB memerintah Borneo Utara hingga tahun 1942 dan menyerahkan Sabah kepada British pada 15 Julai 1946.

63 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Sejarah  Tingkatan 4  Bab 4 Era Peralihan Kuasa British di Negara Kita SPM 4

PRAKTIS

Kertas 1 6. Apakah akhbar Melayu yang menyuarakan

BUKU bantahan terhadap pembentukan Malayan
TEKS

1. Mengapakah British Military Administration m.s. 102 Union?

BUKU (BMA) diperkenalkan di Tanah Melayu? I Berita Harian
TEKS
II Warta Negara
m.s. 94 I Menentang tentera Jepun
III Utusan Melayu
II Mengembalikan keamanan
IV Lembaga Malaya
III Memulihkan kepercayaan rakyat
A I dan II C II dan III
IV Meningkatkan taraf hidup penduduk
B I dan IV D III dan IV
A I dan II C II dan III

B I dan IV D III dan IV 7. Jadual berikut berkaitan dengan Kongres Melayu.

2. Apakah ciri-ciri Perlembagaan Malayan Union? BUKU Tarikh 11 Mei 1946
TEKS
BUKU I Kewarganegaraan jus soli m.s. 105
TEKS
BAB 4 Lokasi
m.s. 97 II Kewujudan sebuah kesatuan Istana Johor

III Kekuasaan Raja-raja Melayu diperkukuhkan Apakah yang diputuskan dalam kongres tersebut?
A Penubuhan UMNO
IV Keistimewaan penduduk peribumi terpelihara B Pemansuhan Malayan Union
C Pembubaran Kesatuan Melayu Muda
A I dan II C III dan IV D Pemulauan majlis pelantikan Gabenor

B II dan III D I dan IV

3. Mengapakah British melakukan tindakan berikut? 8. Mengapakah Vyner Brooke menyerahkan

BUKU BUKU pentadbiran Sarawak kepada kerajaan British
TEKS TEKS

m.s. 97 Singapura diasingkan daripada pentadbiran m.s. 107 pada tahun 1946?
Malayan Union.

A Mengawal keselamatan rakyat British I Ancaman Jepun
B Menggalakkan kemasukan pelabur asing
C Mengurangkan kuasa politik orang Melayu II Masalah pewarisan takhta
D Menjamin kepentingan sebagai pelabuhan
III Desakan kerajaan British
bebas
IV Pemberontakan dalam negeri

A I dan II C II dan III

4. Raja-raja Melayu menjadi Ahli Majlis Raja-raja B I dan IV D III dan IV

BUKU dalam sistem pentadbiran Malayan Union. 9. Apakah reaksi kakitangan awam Sarawak
TEKS
terhadap arahan yang dikeluarkan oleh British?
m.s. 9 7 Apakah fungsi Raja-raja Melayu dalam sistem BUKU
TEKS

pentadbiran tersebut? m.s. 110

A Menjamin hak istimewa orang Melayu Pekeliling No. 9/1946

B Mengutip zakat fitrah daripada orang Islam (Circular No. 9)

C Membincangkan soal agama dan adat istiadat A Meletakkan jawatan
B Mengadakan demonstrasi
Melayu C Mematuhi arahan kerajaan
D Mengadakan rundingan damai
D Menasihati Pesuruhjaya British dalam urusan

pentadbiran

5. Apakah tindakan Sir Harold MacMichael untuk 10. Mengapakah penyerahan Sabah kepada British

BUKU mendapatkan persetujuan Sultan Kelantan
TEKS
tidak mendapat bantahan penduduk tempatan?
m.s. 99 menandatangani perjanjian Malayan Union? BUKU
TEKS
m.s. 117 A Kekurangan kesedaran politik
A Mengadakan rundingan
B Kelemahan sistem perhubungan
B Mengugut diturunkan takhta
C Ketiadaan pemimpin berwibawa
C Menawarkan ganjaran lumayan
D Kerjasama British dengan pembesar
D Menghapuskan hak orang Melayu

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 64

Sejarah  Tingkatan 4  Bab 4 Era Peralihan Kuasa British di Negara Kita 

Kertas 2
Bahagian A

1. Malayan Union telah ditubuhkan oleh British pada tahun 1946 bagi menggantikan British Military Administration

(BMA) di Tanah Melayu. BUKU TEKS

m.s. 94, 96, 102

(a) Mengapakah British Military Administration (BMA) gagal melaksanakan tanggungjawab yang diharapkan
oleh rakyat Tanah Melayu?

BMA gagal membanteras kegiatan jenayah, keganasan, kongsi gelap dan masalah ketegangan kaum.

BMA juga menghadapi kesukaran memulihkan sosioekonomi Tanah Melayu yang dimusnahkan oleh

tentera Jepun. [2 markah]


(b) Apakah tujuan gagasan Malayan Union diperkenalkan di Tanah Melayu? [4 markah] BAB 4
(i) Melicinkan sistem pentadbiran
(ii) Meningkatkan pelaburan ekonomi
(iii) Mengukuhkan pertahanan
(iv) Mengekalkan orang asing sebagai sumber tenaga kerja



(c) Jelaskan tindakan orang Melayu untuk membantah pelaksanaan Malayan Union.
Mengadakan kongres, mengadakan perhimpunan dan rapat umum, menulis di akhbar, menubuhkan dan

mengaktifkan semula pertubuhan Melayu serta menubuhkan UMNO.

[4 markah]

2. Setelah sekian lama Sarawak diperintah oleh keluarga Brooke, akhirnya pada 8 Februari 1946 Sarawak

diserahkan kepada British. BUKU TEKS

m.s. 107 – 111

(a) Berikan sebab Sarawak diserahkan kepada British.

(i) Masalah pewarisan takhta

(ii) Desakan kerajaan British

(iii) Masalah kewangan

[3 markah]

(b) Bagaimanakah bentuk penentangan yang dilakukan oleh penduduk tempatan terhadap penyerahan
Sarawak?

(i) Mengadakan persidangan / Mengadakan demonstrasi

(ii) Meletakkan jawatan beramai-ramai / Mengadakan kempen kesedaran

(iii) Menggunakan akhbar

(iv) Menulis surat bantahan

[4 markah]

(c) Pada pendapat anda, mengapakah gerakan antipenyerahan di Sarawak menemui kegagalan?
Tidak mendapat sokongan penuh daripada penduduk tempatan, terdapat penduduk yang menyokong

penyerahan, menggunakan kekerasan dan tindakan tegas British terhadap golongan antipenyerahan.
[3 markah]

65 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Sejarah  Tingkatan 4  Bab 4 Era Peralihan Kuasa British di Negara Kita

Bahagian B

1. Gagasan Malayan Union telah diperkenalkan oleh British bertujuan memantapkan penguasaan penjajah ke

atas pentadbiran Tanah Melayu. BUKU TEKS

m.s. 96 – 97

(a) Terangkan latar belakang pengenalan Malayan Union. [4 markah]

(b) Jelaskan ciri-ciri Perlembagaan Malayan Union. [8 markah]

(c) Gambar berikut membuktikan bantahan orang Melayu terhadap Malayan Union dilakukan secara
sederhana melalui rapat umum dan kongres.

BAB 4
Pada pendapat anda, adakah tindakan mereka wajar?
[8 markah]

2. Perkembangan politik di Tanah Melayu turut mempengaruhi perkembangan politik di Sarawak dan Sabah.

BUKU TEKS

m.s. 114 – 115

(a) Di sebalik penentangan terhadap penyerahan Sarawak, terdapat juga penduduk yang menyokong
penyerahan.

Jelaskan pernyataan tersebut. [6 markah]

(b) Terangkan faktor penyerahan Sabah kepada British. [8 markah]

(c) Apakah iktibar yang boleh diambil daripada peristiwa penyerahan Sarawak dan Sabah kepada British?
[6 markah]

Pendidikan Sivik

Nilai Teras: Kasih Sayang
Tajuk: Denyutan Nadi Anak Malaysia
Aktiviti PAK-21: Kerusi Panas
1. Setiap kumpulan akan membincangkan cara yang boleh dilakukan untuk mengharumkan nama keluarga, sekolah,

bangsa dan negara.
2. Selepas tamat perbincangan, seorang wakil akan dilantik daripada setiap kumpulan.
3. Wakil setiap kumpulan akan duduk di hadapan kelas untuk menerangkan hasil perbincangan secara bergilir-gilir.
4. Murid lain boleh mengemukakan soalan.
5. Kemudian, hasil perbincangan dibuat dalam bentuk peta minda.

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 66

Sudut Sejarah  Tingkatan 4  Bab 4 Era Peralihan Kuasa British di Negara Kita 

KBAT

Gambar berikut menunjukkan reaksi orang Melayu terhadap Malayan Union.

(a) Jelaskan cara penyatuan orang Melayu bagi menentang Malayan Union. BAB 4
Menubuhkan persatuan, mengadakan ceramah, kempen, berdemonstrasi secara aman, mengedarkan risalah,
mengadakan kongres, melalui media massa, menghantar surat bantahan, dan mendapatkan sokongan Raja-raja
Melayu.

(b) Apakah faktor kejayaan orang Melayu menumbangkan Malayan Union?
Perpaduan yang utuh, kerjasama antara rakyat dengan raja, kebijaksanaan pemimpin, semangat juang yang berkobar-
kobar, kesederhanaan, strategi yang mantap, tidak berputus asa, mementingkan rundingan, dan berpendirian tegas.

(c) Cadangkan cara memelihara kedudukan Raja-raja Melayu.
Menghormati perlembagaan, taat setia kepada raja, mematuhi undang-undang, mengelak campur tangan asing,
menghayati peristiwa sejarah, dan mengukuhkan perpaduan.

(d) Nyatakan kesan sekiranya Malayan Union berjaya dibentuk.
Menghapuskan warisan tamadun Melayu, memusnahkan institusi beraja, ekonomi negara dikuasai oleh golongan
pendatang asing, dan kedudukan bahasa Melayu dan agama Islam terjejas.

Kuiz 4

67 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

BAB Persekutuan Tanah Melayu 1948

5

PETA Konsep

Latar Belakang Penubuhan
Persekutuan Tanah Melayu 1948

• Penubuhan Jawatankuasa Kerja
• Gerakan nasionalis Melayu radikal
• Gabungan PUTERA-AMCJA
• Sumbangan nasionalis Melayu radikal
• Cadangan PUTERA-AMCJA

Faktor Penubuhan Persekutuan Tanah Melayu 1948

Persekutuan Penentangan Orang Cadangan Raja- Sokongan
Tanah Melayu Melayu terhadap raja Melayu dan pentadbir
Malayan Union
1948 UMNO British

Ciri-ciri Persekutuan Tanah Melayu 1948

NOTA 5

Pentadbiran Kuasa Raja-raja Perundangan Kewarganegaraan
Melayu

Kesan Penubuhan Persekutuan Menjaga kedudukan
Tanah Melayu 1948 istimewa orang Melayu

Mengembalikan kedudukan Mewujudkan kerjasama
Raja-raja Melayu kaum

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. Membuka ruang
kewarganegaraan

68

Sejarah  Tingkatan 4  Bab 5 Persekutuan Tanah Melayu 1948 

5.1 Latar Belakang Penubuhan Persekutuan Tanah Melayu 1948

1. Lengkapkan jadual berikut tentang Jawatankuasa Kerja ke arah penubuhan Persekutuan Tanah Melayu 1948.

TP 3 BUKU TEKS

m.s. 126 – 127

Persekutuan
Tanah Melayu
1948

VIDEO 9



(a) Tarikh penubuhan 25 Julai 1946

(b) Matlamat Membincangkan asas Perjanjian Persekutuan Tanah Melayu 1948

(c) Anggota (i) Wakil kerajaan British BAB 5
A.T. Newboult, K.K.O’ Connor, W.D. Godsall, Dr. W. Linehan,

A.Williams, D.C. Watherston

(ii) Wakil UMNO
Dato’ Onn Jaafar, Dato’ Abdul Rahman Mohd Yassin,

Haji Megat Yunus

(iii) Wakil Raja-raja Melayu
Raja Kamarulzaman Raja Ngah Mansur, Dato’ Hamzah Abdullah,

Haji Mohamad Sheriff Osman, Dato’ Nik Ahmad Kamil Mahmud

(d) Cadangan (i) Menyatukan    semua    negeri Melayu dalam satu pentadbiran
dan dua buah Negeri-negeri Selat.

(ii) Memulihkan kedudukan dan kedaulatan   Raja-raja Melayu  .
(iii) Menjaga   kedudukan istimewa   orang Melayu dan kepentingan

sah kaum lain.
(iv) Menubuhkan   Dewan Undangan Negeri   bagi setiap negeri.
(v) Mengenakan syarat   kewarganegaraan   yang ketat.

NOTA IMBASAN

Persekutuan merujuk kepada gabungan beberapa buah negeri di bawah satu unit pentadbiran. Pentadbiran Kerajaan Persekutuan
dibahagikan kepada dua, iaitu Kerajaan Pusat dan Kerajaan Negeri.

69 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Sejarah  Tingkatan 4  Bab 5 Persekutuan Tanah Melayu 1948 BUKU TEKS

2. Padankan pertubuhan Melayu berikut dengan pemimpin yang betul. TP 2 m.s. 128

Pemimpin Pertubuhan Melayu API A
(a) Musa Ahmad D

PKMM B

(b) Shamsiah Fakeh C

AWAS C

(c) Ahmad Boestamam A

(d) Abu Bakar al-Baqir F BATAS D

(e) Dr. Burhanuddin al-Helmi B GERAM E

(f) Aziz Ishak dan Abdul Samad Ismail E Hizbul Muslimin F

3. Gariskan jawapan yang betul. TP 1 BUKU TEKS

m.s. 128

BAB 5 (a) Golongan nasionalis Melayu radikal membidas kerajaan British kerana menjalankan perundingan secara
(tertutup ; terbuka) dengan UMNO.

(b) Pihak British mengetepikan (KMM ; PKMM) menyebabkan golongan tersebut bergabung membentuk
Pusat Tenaga Rakyat (PUTERA).

(c) Gabungan (PUTERA : PUTERI) terdiri daripada PKMM, API, GERAM, BATAS, Hizbul Muslimin, dan
AWAS.

(d) Golongan bukan Melayu mendakwa British tunduk kepada tuntutan (PAS : UMNO) dan penubuhan
Jawatankuasa Kerja tidak demokratik kerana tidak mempunyai wakil bukan Melayu.

(e) Golongan bukan Melayu menubuhkan All Malaya Council of Joint Action (AMCJA) yang terdiri daripada
PMFTU, MDU dan (MCA : MIC) dan dipengerusikan oleh Tan Cheng Lock.

(f) AMCJA bergabung dengan PUTERA dan menolak Perlembagaan Persekutuan yang dianggap tidak
demokratik, mengukuhkan kuasa British dan berunsur (perkauman : perpaduan).

(g) Cadangan Perlembagaan Persekutuan yang telah disemak oleh Jawatankuasa Kerja telah diumumkan
kepada awam pada bulan Julai (1946 : 1947).

(h) Gabungan PUTERA-AMCJA (menentang : menerima) cadangan Perlembagaan Persekutuan secara
terbuka.

Pendidikan Sivik

Nilai Teras: Kegembiraan
Tajuk: Pemimpin Berjasa Dunia Sejahtera
Aktiviti PAK-21: Main Peranan
1. Murid dibahagikan kepada beberapa kumpulan.
2. Setiap kumpulan akan melantik seorang wakil yang akan melakonkan watak sebagai pemimpin parti politik yang

sedang menyampaikan ucapan.
3. Isi ucapan hendaklah menyentuh tentang manifesto, perjuangan, tuntutan dan cadangan parti.

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 70

Sejarah  Tingkatan 4  Bab 5 Persekutuan Tanah Melayu 1948 

4. Jelaskan sumbangan nasionalis Melayu radikal. TP 3 BUKU TEKS

m.s. 129

mudah Perak nasional prinsip

penjajahan kemerdekaan bersuara Suara Rakyat

(a) Golongan nasionalis Melayu radikal memperjuangkan  kemerdekaan  sejak akhir tahun 1930-an. BAB 5

(b) Matlamat perjuangan ialah membebaskan tanah air daripada  penjajahan , menyatukan seluruh
Tanah Melayu dan enggan berkompromi dengan penjajah untuk mencapai kemerdekaan.

(c) Golongan nasionalis Melayu radikal memperjuangkan hak semua kaum dalam sebuah negara dan
menekankan kebebasan  bersuara , berhimpun dan menerbitkan akhbar.

(d) Ahmad Boestamam menerbitkan akhbar   Suara Rakyat  sebagai wadah membuka minda rakyat ke
arah idea ingin bebas dan merdeka.

(e) Fahaman kebangsaan golongan nasionalis Melayu radikal   mudah   diterima oleh sesetengah
rakyat.

(f) PKMM berjaya menubuhkan cawangannya di seluruh negeri   Perak  , Hulu Langat Selangor dan
Temerloh, Pahang dan keahlian PKMM pada Julai 1947 mencecah 53 ribu orang.

(g) Golongan nasionalis Melayu radikal membela ketidakadilan dan berjuang berdasarkan   prinsip  
dan falsafah.

(h) Mereka bukan sekadar menjadi tokoh setempat, tetapi melangkaui jarak sempadan dan kenegerian
sehingga digelar tokoh politik   nasional  .

5. Nyatakan kandungan Perlembagaan Rakyat berdasarkan aspek berikut. TP 3 BUKU TEKS

m.s. 130

Aspek Huraian
(a) Singapura Singapura disatukan dengan Tanah Melayu.

(b) Orang Melayu Perhatian khas diberi kepada kemajuan politik dan ekonomi orang
(c) Raja-raja Melayu Melayu.
(d) Bahasa Melayu
Sebagai Raja Berperlembagaan yang menerima nasihat daripada
Majlis Mesyuarat.

Bahasa Melayu menjadi bahasa kebangsaan dan bahasa rasmi.

(e) Kewarganegaraan Kerakyatan sama rata.

(f) Bendera Tanah Melayu Warna merah dan putih menjadi warna bendera Tanah Melayu.

(g) Kewarganegaraan Malaya Harus dinamakan Melayu.

(h) Pertahanan dan hal ehwal Pertahanan dan hal ehwal luar negeri menjadi tanggungjawab
luar negeri bersama kerajaan British dan kerajaan Tanah Melayu.

71 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Sejarah  Tingkatan 4  Bab 5 Persekutuan Tanah Melayu 1948 BUKU TEKS

5.2 Faktor Penubuhan Persekutuan Tanah Melayu 1948 m.s. 132 – 133

6. Nyatakan faktor pembentukan Persekutuan Tanah Melayu. TP 3

(a) Penentangan  orang Faktor pembentukan (b) Sokongan  pentadbir
Melayu terhadap Persekutuan Tanah British

Malayan Union  Melayu 1948

(c) Cadangan  Raja-raja
Melayu dan UMNO



BAB 5 7. Nyatakan cadangan Raja-raja Melayu semasa rundingan dengan Malcolm MacDonald dan Sir Edward Gent

pada 27 Mei, 1946. TP 3 BUKU TEKS

m.s. 132

(a) Raja berkuasa dalam perundangan.

(b) Perjanjian baharu untuk menggantikan Malayan Union.

(c) Jawatan Pesuruhjaya Tinggi mengantikan Gabenor.

(d) Penubuhan Persekutuan bertaraf naungan bukan tanah jajahan.

(e) Perkataan Negeri-negeri Melayu perlu muncul dalam Persekutuan yang baharu.

NOTA IMBASAN

Piagam Atlantik 1945 yang dikeluarkan oleh Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu (PBB) tidak menggalakkan penjajahan baharu sebaliknya
meminta negara-negara kolonial memberikan kemerdekaan dan latihan berkerajaan sendiri kepada penduduk tempatan. Pembentukan
Persekutuan Tanah Melayu 1948 merupakan langkah yang sesuai dan selaras dengan Piagam Atlantik 1945.

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 72

Sejarah  Tingkatan 4  Bab 5 Persekutuan Tanah Melayu 1948  BAB 5

5.3 Ciri-ciri Persekutuan Tanah Melayu 1948

8. Jelaskan ciri-ciri Persekutuan Tanah Melayu 1948 berdasarkan aspek pentadbiran dan perundangan. TP 3
BUKU TEKS

m.s. 134

(a) Persekutuan dibentuk dengan gabungan   sembilan Negeri Melayu
dan dua Negeri Selat  .

(b) Kerajaan Persekutuan Tanah Melayu diketuai oleh  Pesuruhjaya
Tinggi British  .

(c) Pesuruhjaya Tinggi British dibantu oleh Majlis Mesyuarat
Persekutuan dan Majlis Perundangan Persekutuan .

(d) Kerajaan Persekutuan bertanggungjawab dalam   hal kewangan
dan kepentingan bersama  .

(e) Bidang kuasa Majlis Perundangan Persekutuan mencakupi hal
ehwal luar, ketenteraman awam, kehakiman , perdagangan,
komunikasi dan percukaian .

9. Terangkan maksud kewarganegaraan berikut. TP 4 BUKU TEKS

m.s. 135

Kewarganegaraan Maksud

(a) Secara kuat kuasa (i) Jus soli hanya terbuka kepada rakyat Raja dan rakyat British.
undang-undang (ii) Pemohon yang lahir di luar negeri ayahnya mestilah rakyat Raja dan

rakyat British.
(iii) Penduduk asal dari negeri Melayu yang lahir sebelum, semasa atau selepas

tarikh Perjanjian Persekutuan Tanah Melayu.
(iv) Rakyat Raja dan mereka yang telah serasi, memahami adat resam dan

bertutur bahasa setempat (naturalised) boleh memohon melalui mana-
mana undang-undang yang dikuatkuasakan.

(b) Secara pendaftaran (i) Mereka yang dilahirkan dalam Persekutuan Tanah Melayu dan bermastautin
selama 15 tahun daripada tempoh 20 tahun dari hari permohonannya.

(ii) Mempunyai tingkah laku yang baik, tiada rekod jenayah, menguasai bahasa
Melayu dan bahasa Inggeris serta bersetuju taat setia kepada Persekutuan
Tanah Melayu.

TUGASAN
Lakonkan satu temu duga memohon kewarganegaraan Persekutuan Tanah Melayu oleh seorang rakyat asing.
Sediakan soalan berdasarkan syarat kewarganegaraan Persekutuan Tanah Melayu 1948.

73 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Sejarah  Tingkatan 4  Bab 5 Persekutuan Tanah Melayu 1948 BUKU TEKS

5.4 Kesan Penubuhan Persekutuan Tanah Melayu 1948 m.s. 136

10. Nyatakan kesan penubuhan Persekutuan Tanah Melayu 1948. TP 3
i-THiNK Peta buih

(a)  Mengembalikan kedudukan (b)  Menjaga kedudukan istimewa
Raja-raja Melayu orang Melayu

Kesan
penubuhan
Persekutuan
Tanah Melayu

1948

BAB 5 (d)  Mewujudkan kerjasama kaum (c)  Membuka ruang
kewarganegaraan

11. Sejauh manakah penubuhan Persekutuan Tanah Melayu 1948 mengembalikan status Raja-raja Melayu dan

menjaga kedudukan istimewa orang Melayu? Huraikan berdasarkan kata kunci yang diberi. TP 4 BUKU TEKS

m.s. 136 – 137

Persekutuan Tanah Melayu 1948 mengembalikan kuasa Raja-raja Melayu semula. • kuasa
Majlis Raja-raja diwujudkan dan dipengerusikan oleh seorang daripada Raja- • Majlis Raja-raja
raja Melayu. Keanggotaan Majlis Raja-raja terdiri daripada sembilan orang Raja • seorang
Melayu. Pesuruhjaya Tinggi memastikan raja perlu dirujuk untuk memberikan • sembilan
pandangan terhadap perkara yang menjadi bidang kuasa kerajaan Persekutuan. • dirujuk
Persekutuan Tanah Melayu 1948 mengiktiraf kedudukan istimewa orang • Persekutuan
Melayu dan kepentingan sah kaum lain. British mengiktiraf dasar menaungi • mengiktiraf
negeri Melayu semula seperti sebelum Perang Dunia Kedua. Peranan Raja-raja • kaum lain
dan orang Melayu penting dalam mendukung perjuangan maruah bangsa. • menaungi
• maruah bangsa

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 74

PRAKTIS Sejarah  Tingkatan 4  Bab 5 Persekutuan Tanah Melayu 1948 

SPM 5

Kertas 1 5. Apakah kandungan Perlembagaan Rakyat 1947?

BUKU I Kewarganegaraan sama rata
TEKS

1. Jadual berikut berkaitan dengan Jawatankuasa m.s. 130 II Singapura disatukan dengan Tanah Melayu

BUKU Kerja. III Warganegara Tanah Melayu dinamai Malaysia
TEKS
IV Warna putih dan hijau sebagai bendera
m.s. 126 Tarikh Matlamat

kebangsaan

25 Julai 1946 X A I dan II

Apakah X? B I dan IV
A Menentang Malayan Union
B Mengadakan pilihan raya umum C II dan III
C Merundingkan kemerdekaan Tanah Melayu
D Membincangkan asas Perjanjian Persekutuan D III dan IV

Tanah Melayu 6. Apakah tuntutan yang dikemukakan oleh Raja-

BUKU raja Melayu?
TEKS

I m.s. 132 Menolak kehadiran British

2. Antara berikut, yang manakah merupakan II Menuntut kemerdekaan segera
penubuhan
wakil Umno yang menganggotai III Menubuhkan persekutuan bertaraf naungan

BUKU IV Membuat perjanjian baharu bagi
TEKS

m.s. 127 Jawatankuasa Kerja? menggantikan Malayan Union BAB 5

I Dato’ Onn Jaafar A I dan II

II Haji Megat Yunus B I dan IV

III Dato’ Hamzah Abdullah C II dan III

IV Haji Mohamad Sheriff Osman D III dan IV

A I dan II

B I dan IV 7. Mengapakah pentadbir British berikut menyokong

C II dan III BUKU penubuhan Persekutuan Tanah Melayu 1948?
TEKS

D III dan IV m.s. 133

• Sir Ralph Hone

3. Apakah gabungan yang dibentuk daripada • Sir Edward Gent

BUKU pertubuhan Melayu berikut? • Malcolm MacDonald
TEKS

m.s. 128

• API •  AWAS I Mewujudkan keamanan
II Menolak dasar dekolonisasi
• GERAM •  BATAS III Mengukuhkan kedudukan British
IV Menjamin kemakmuran dan kestabilan
• PKMM •  Hizbul Muslimin A I dan II
B I dan IV
A MDU C II dan III
B AMCJA D III dan IV
C PUTERA
D PMFTU

4. Apakah yang diperjuangkan oleh golongan 8. Apakah fungsi badan pentadbiran tersebut?

BUKU nasionalis Melayu radikal?
TEKS
BUKU
Im.s. 129 Kemerdekaan TEKS • Majlis Mesyuarat Persekutuan
m.s. 134
II Hak bersuara
• Majlis Perundangan Persekutuan
III Peningkatan taraf hidup

IV Kebebasan mengumpul harta A Menggubal undang-undang
B Membantu Pesuruhjaya Tinggi British
A I dan II C Menjamin kedudukan dan kuasa Raja Melayu
D Menguruskan hal kewangan dan perdagangan
B I dan IV

C II dan III

D III dan IV

75 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Sejarah  Tingkatan 4  Bab 5 Persekutuan Tanah Melayu 1948

9. Maklumat berikut tentang syarat 10. Bagaimanakah Persekutuan Tanah Melayu 1948
Perjanjian
BUKU kewarganegaraan mengikut BUKU memberi kesan berikut?
TEKS TEKS

m.s. 135 Persekutuan Tanah Melayu 1948. m.s. 137

Persekutuan Tanah Melayu 1948 merintis

Nama : Edward jalan ke arah perpaduan dan kerjasama

Tarikh lahir : 11 November 1948 kaum.

Tempat lahir : Georgetown, Pulau Pinang A Menolak prinsip jus soli
B Melalui penubuhan CLC
Kewarganegaraan individu di atas dikenali sebagai C Membentuk Majlis Raja-raja
D Menubuhkan parti berbilang kaum
A Rakyat British C Rakyat Raja Melayu

B Rakyat Dagang D Rakyat Negeri Barat

Kertas 2 BUKU TEKS
Bahagian A
1. Gambar berikut menunjukkan Ahli Jawatankuasa kerja yang ditubuhkan pada 25 Julai 1946. m.s. 126 – 127

BAB 5

(a) Nyatakan pihak yang menganggotai Jawatankuasa Kerja tersebut.
(i) Wakil UMNO.
(ii) Wakil Raja-raja Melayu.
(iii) Wakil kerajaan British.

[3 markah]

(b) Nyatakan cadangan yang dikemukakan oleh Jawatankuasa Kerja.

(i) Menyatukan semua negeri Melayu dalam satu pentadbiran dan dua buah Negeri-negeri Selat.

(ii) Memulihkan kedudukan dan kedaulatan Raja-raja Melayu.

(iii) Menjaga kedudukan istimewa kaum Melayu dan kepentingan sah kaum lain.

(iv) Menubuhkan Dewan Undangan Negeri bagi setiap negeri / Mengenakan syarat kewarganegaraan
yang ketat.

(Mana-mana empat)

[4 markah]

(c) Pada pendapat anda, mengapakah British bersetuju mengadakan rundingan dengan memilih UMNO dan
Raja-raja Melayu?

UMNO dan Raja-raja Melayu tidak menuntut kemerdekaan. Mereka menuntut diadakan rundingan

kerana tidak bersetuju dengan pelaksanaan Malayan Union. Ahli UMNO lebih diplomasi dan tidak

menggunakan senjata. British bimbang orang Melayu terpengaruh dengan golongan Melayu radikal yang

lebih agresif.

[3 markah]

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 76

Sejarah  Tingkatan 4  Bab 5 Persekutuan Tanah Melayu 1948 

2. Persekutuan Tanah Melayu 1948 telah ditubuhkan secara rasmi pada 1 Februari 1948. BUKU TEKS

(a) Apakah faktor penubuhan Persekutuan Tanah Melayu 1948? m.s. 132, 136, 137
(i) Sokongan pentadbir British.
(ii) Penentangan orang Melayu terhadap Malayan Union. [3 markah]
(iii) Cadangan Raja-raja Melayu dan UMNO.

(b) Jelaskan kesan penubuhan Persekutuan Tanah Melayu 1948.
(i) Mewujudkan kerjasama kaum.
(ii) Membuka ruang kewarganegaraan.
(iii) Menjaga kedudukan istimewa orang Melayu.
(iv) Mengembalikan kedudukan Raja-raja Melayu.

[4 markah]

(c) Mengapakah Perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu 1948 dapat diterima oleh semua rakyat Tanah
Melayu?

Status Raja-raja Melayu dan orang Melayu dikembalikan. Kedudukan istimewa orang Melayu diiktiraf.

Kepentingan sah kaum lain turut dipelihara. Kaum bukan Melayu mendapat peluang kewarganegaraan. BAB 5

Kedudukan Tanah Melayu bertaraf negeri naungan. Membuka jalan ke arah perpaduan dan menjamin

kestabilan dan kemakmuran Tanah Melayu.

[3 markah]

Bahagian B

1. Golongan nasionalis Melayu radikal membidas kerajaan British kerana menjalankan perundingan secara

tertutup dengan UMNO. BUKU TEKS

m.s. 128 – 129

(a) Jelaskan maksud istilah radikal pada pandangan British. [4 markah]

(b) Terangkan perkara yang dicadangkan oleh pertubuhan berikut: [4 markah]
(i) PUTERA [4 markah]
(ii) AMCJA

(c) Petikan berikut berkaitan dengan sumbangan nasionalis dalam perjuangan kemerdekaan.

“Bahawa sekalipun kemerdekaan telah dicapai oleh golongan moderate, tetapi sejarah membuktikan
bahawa golongan nasionalis radikal juga telah memberikan sumbangan terhadap tercapainya
kemerdekaan.”

Huraikan sumbangan nasionalis Melayu radikal. [8 markah]

2. Perjanjian Persekutuan Tanah Melayu 1948 mengembalikan status Raja-raja Melayu dan orang Melayu seperti

sebelum Perang Dunia Kedua. BUKU TEKS

m.s. 134, 137

(a) Terangkan kuasa Raja-raja Melayu berdasarkan Perjanjian Persekutuan Tanah Melayu 1948.

[4 markah]

(b) Jelaskan aspek pentadbiran yang diperkenalkan dalam Persekutuan Tanah Melayu 1948. [8 markah]

(c) Kerjasama antara Raja-raja Melayu dengan UMNO telah membolehkan Persekutuan Tanah Melayu 1948
dibentuk.

Apakah iktibar daripada kerjasama tersebut? [8 markah]

77 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Sejarah  Tingkatan 4  Bab 5 Persekutuan Tanah Melayu 1948 KBAT

Sudut

Gambar berikut menunjukkan keratan akhbar tentang hartal.

Hartal 1947
VIDEO 10

BAB 5 (a) Apakah maksud hartal?
Tindakan tutup kedai dan memberhentikan semua kegiatan ekonomi oleh peniaga. Protes tanpa keganasan ini telah
diadakan dengan cara menutup semua premis yang beroperasi seperti kilang, kedai, sekolah, pejabat dan ladang.

(b) Lengkapkan jadual berikut tentang peristiwa hartal tersebut.

Tarikh • 20 September 1947 meminta semua peniaga menutup kedai sebagai tanda bantahan.
• 20 Oktober 1947 sebagai Hari Hartal Se-Malaya.

Pihak terlibat PUTERA-AMCJA dengan sokongan Dewan Perniagaan Cina

Lokasi peristiwa Bandar utama di Tanah Melayu

Sebab peristiwa Membantah tindakan British menolak Perlembagaan Rakyat dan menerima Perjanjian Persekutuan
Tanah Melayu yang digubal oleh Jawatankuasa Kerja.

(c) Pada pendapat anda, apakah kesan demonstrasi jalanan atau perhimpunan haram untuk menunjukkan ketidakpuasan
hati terhadap kerajaan?
Menjejaskan kestabilan politik dan ekonomi. Mencemarkan imej negara. Menjejaskan hubungan dan perpaduan antara
kaum. Merosakkan harta benda awam. Mendatangkan kecederaan atau kematian. Risiko kecurian dan kehilangan.
Berlaku kesesakan jalan raya.

(d) Cadangkan saluran untuk menunjukkan rasa tidak puas hati terhadap sesuatu isu.
Menyiarkan di media massa. Menulis surat kepada pihak berkenaan. Membuat memorandum. Mengadakan rundingan.
Membuat perhimpunan aman dan sah di sisi undang-undang.

Kuiz 5

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 78

BAB Ancaman Komunis dan Perisytiharan
Darurat
6

PETA Konsep

Kemasukan • Kemasukan pengaruh
Pengaruh komunis dari China
Komunis di
Negara Kita • Kemasukan pengaruh
komunis dari Indonesia

• Penubuhan Parti
Komunis Malaya

Karl Marx Das Kapital

Ancaman Perisytiharan Darurat Tindakan komunis
Komunis di
Negara Kita

Ancaman Komunis Usaha • Penguatkuasaan Undang-undang
dan Perisytiharan Menangani Darurat
Ancaman
Darurat Komunis • Pemerkasaan pasukan
keselamatan
NOTA 6 Membawa masuk askar
• Pendaftaran Kebangsaan dan dari negara Komanwel
Kad Pengenalan

• Rancangan Briggs
• Tawaran pengampunan
• Kempen Bulan Rakyat Melawan

Penjahat
• Perintah Berkurung
• Perang Saraf
• Rundingan Baling

Kesan Zaman • Aspek politik Menubuhkan pasukan
Darurat • Aspek sosioekonomi Special Constables (SC)
terhadap • Penamatan Darurat
© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.
Negara Kita

79

  Sejarah  Tingkatan 4  Bab 6 Ancaman Komunis dan Perisytiharan Darurat

6.1 Kemasukan Pengaruh Komunis di Negara Kita

1. Gariskan jawapan yang betul. TP 1 BUKU TEKS
Kemasukan pengaruh komunis dari China
m.s. 146

(a) Ideologi komunis dibawa masuk ke negara kita sejak awal tahun 1920-an melalui cawangan Parti
Kuomintang (KMT) yang beribu pejabat di (Jepun : China).

(b) Menjelang tahun 1924, cawangan KMT ditubuhkan di Muar, (Melaka : Kuala Kangsar), Seremban, Klang,
Kuala Lumpur dan Sungai Petani bagi menyebarkan pengaruh komunis.

(c) Selain KMT, wujud (Main School : Boy School), iaitu pergerakan orang Hailam di bawah arahan Parti
Komunis Parti Komunis China (PKC).

(d) Pada tahun 1927, Parti KMT dan PKC berpecah. The Communist International (Comintern) berpusat
di (Moscow : London) mengarahkan penubuhan Parti Komunis Nanyang (PKN) pada tahun 1928.

(e) Namun begitu, PKN (berjaya : gagal) mencapai matlamatnya. Comintern mengarahkan penubuhan parti
baharu, iaitu Parti Komunis Malaya (PKM).

Kemasukan pengaruh komunis dari Indonesia

(f) Pada tahun 1920, pemimpin komunis dari Indonesia seperti Tan Melaka, Alimin, Moeso, Boedisoejitro,
Hasanoesi, Winanta, Soebakat, Sutan Perpateh telah menyebarkan fahaman komunis di Seberang Perai,
(Johor : Pulau Pinang), Perak Utara dan Kedah.

(g) Partai Komunis Indonesia (PKI) gagal menguasai (Sumatera : Pulau Jawa) (1926) menyebabkan PKI
berusaha untuk membuka cawangan di Tanah Melayu.

BAB 6 (h) Namun PKI gagal mendapat sambutan daripada orang (Melayu : Cina) kerana komunis menggunakan
kekerasan untuk mencapai matlamat mereka.

2. Lengkapkan petikan berikut tentang penubuhan Parti Komunis Malaya. TP 2 BUKU TEKS

m.s. 147

British senjata PKM PKMM BMA
kesatuan sekerja mengharamkan Kuala Pilah bersubahat MPAJA

Parti Komunis Malaya (PKM) ditubuhkan pada 30 April 1930 di (a)   Kuala Pilah  , Negeri
Sembilan. PKM bergerak melalui (b)   kesatuan sekerja  , pertubuhan, penerbitan akhbar dan
sekolah Cina.

Semasa pendudukan Jepun, PKM bekerjasama dengan (c)   British   untuk memerangi Jepun.
Pada tahun 1942, PKM menubuhkan (d)   MPAJA   atau Bintang Tiga dan menerima bantuan
(e)   senjata  , latihan, kewangan, bekalan logistik dan perubatan daripada British.

Selepas kekalahan Jepun, Bintang Tiga PKM melakukan kekejaman dan pembunuhan ke atas mereka
yang didakwa pernah (f)   bersubahat   dengan Jepun. Apabila (g)   BMA   mengambil
alih pentadbiran di Tanah Melayu, MPAJA dibubarkan. (h)   PKM   dibenarkan bergerak sebagai
pertubuhan yang sah dan memberi peluang menyebarkan ideologi yang mempengaruhi kesatuan
sekerja, iaitu Pan-Malayan Federation of Trade Unions (PMFTU). Pada Disember 1947 – Mei 1948,
komunis berjaya menguasai 335 kesatuan sekerja dan menyusup dalam (i)   PKMM  , MDU dan
PUTERA-AMCJA. Pergerakan komunis mengancam ekonomi dan keselamatan negara menyebabkan
British meluluskan Trade Union Ordinance No.9 of 1948 untuk menyekat pengaruh komunis dan
(j)  mengharamkan  PKM.

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 80

Sejarah  Tingkatan 4  Bab 6 Ancaman Komunis dan Perisytiharan Darurat 

6.2 Ancaman Komunis di Negara Kita

3. Tandakan (3) pada jawapan yang betul. TP 2 BUKU TEKS
(a) Gerakan Komunis Antarabangsa telah menganjurkan dua persidangan di
m.s. 148

Calcutta, India 3 Beijing, China

(b) Dalam persidangan tersebut, pengikut komunis digesa agar memperhebat perjuangan menentang kuasa
penjajah di setiap

negara Asia 3 negara Eropah

(c) Jawatankuasa Eksekutif Pusat PKM di Tanah Melayu melancarkan perjuangan bersenjata bagi
menubuhkan

Kerajaan Demokrasi Republik Komunis 3

(d) Tindakan komunis melancarkan perjuangan bersenjata telah melumpuhkan ekonomi dan mengancam
keselamatan rakyat menyebabkan British mengisytiharkan

darurat 3 perang saraf

(e) Pada 16 Jun 1948, komunis telah membunuh tiga pengurus ladang berbangsa Eropah di BAB 6

Muar, Johor Sungai Siput, Perak 3

(f) Berikutan peristiwa tersebut, darurat diisytiharkan oleh Pesuruhjaya Tinggi British di Tanah Melayu, iaitu

Sir Henry Gurney Sir Edward Gent 3

(g) Pada 17 Jun 1948, Undang-undang Darurat diperluas meliputi keseluruhan negeri Johor dan

Perak 3 Kedah

(h) Usaha membanteras ancaman komunis bermula secara rasmi pada 18 Jun 1948 apabila Undang-undang
Darurat dikuatkuasakan ke seluruh

Sabah dan Sarawak Tanah Melayu 3

NOTA IMBASAN

Di bawah Undang-undang Darurat 1948, kerajaan boleh menangkap sesiapa sahaja yang disyaki terlibat dengan pengganas komunis tanpa
sebarang perbicaraan. Undang-undang ini juga memberi kuasa kepada pasukan keselamatan untuk menggeledah rumah kediaman mereka
yang disyaki.

81 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Sejarah  Tingkatan 4  Bab 6 Ancaman Komunis dan Perisytiharan Darurat

4. Jawab soalan berdasarkan gambar berikut. TP 3 BUKU TEKS

m.s. 149

Soalan Jawapan

(a) Apakah tindakan komunis untuk melemahkan Menyerang lombong bijih timah dan merosakkan

ekonomi British di Tanah Melayu? pokok getah, kilang estet, rumah asap, rumah kongsi

serta sekolah.

(b) Mengapakah komunis melakukan tindakan Mencetuskan huru-hara agar penduduk Tanah

tersebut? KBAT Menganalisis Melayu hilang keyakinan terhadap British.

(c) Bagaimanakah komunis merosakkan Komunis mengebom, merosakkan dan mengalihkan
kemudahan infrastruktur? landasan kereta api. Kenderaan di jalan raya ditembak
dan dibakar. Mensabotaj kemudahan telefon, telegraf
dan merosakkan paip air. Menyerang pekerja awam
yang sedang bertugas.

5. Jawab soalan berikut tentang tindakan komunis mengancam keselamatan rakyat dan pasukan keselamatan.

TP 3 BUKU TEKS

m.s. 150

BAB 6 (a) Nyatakan tindakan ganas komunis yang mengancam keselamatan rakyat.

Mereka mengugut, mensabotaj, menyerang, melakukan kekejaman, menganiaya, menculik,
merampas, membakar harta benda dan membunuh penduduk yang enggan bekerjasama dengan
komunis.

(b) Ceritakan peristiwa yang berlaku di Sheum Circus, Kampar Perak pada 5 Julai 1949.

Komunis mencampakkan bom tangan menyebabkan 46 orang cedera parah dan empat orang mati.
Ini menyebabkan kesengsaraan dan penderitaan kepada rakyat.

(c) Bagaimanakah komunis mengancam pasukan keselamatan?

Komunis menyasarkan pasukan keselamatan dengan menyerang dan membakar balai polis.
Komunis menyerang kenderaan polis dan membunuh Ketua Polis Kedah. Komunis menyerang jip
tentera dan menyerang hendap pasukan askar Melayu.

(d) Mengapakah komunis bertindak sedemikian? KBAT Menilai Komunis di
Tanah Melayu
Komunis bertindak sedemikian untuk mencetuskan huru-hara dan VIDEO 11
menunjukkan ketidakupayaan kerajaan untuk melindungi keselamatan
penduduk.

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 82

Sejarah  Tingkatan 4  Bab 6 Ancaman Komunis dan Perisytiharan Darurat 

5.3 Usaha Menangani Ancaman Komunis

6. Nyatakan langkah kerajaan mengatasi ancaman komunis. TP 2 BUKU TEKS
i-THiNK Peta buih
m.s. 152 – 160

(i) Rundingan (a) Penguatkuasaan (b) Pemerkasaan
 Baling   Undang-undang  pasukan
keselamatan 
Darurat 

(h) Perang Usaha (c) Pendaftaran
 Saraf  menangani Kebangsaan
(g) Perintah dan  Kad
 Berkurung  ancaman Pengenalan 
komunis
(d) Rancangan
 Briggs  BAB 6

(f) Kempen (e) Tawaran
Bulan  Rakyat  pengampunan 

Melawan
Penjahat 



7. Berdasarkan huraian berikut, nyatakan pasukan keselamatan yang betul. TP 3 BUKU TEKS

m.s. 153 – 155

Huraian Pasukan keselamatan

(a) Pada awalnya dikenali sebagai Flying Squad dan pada tahun 1953 dikenali Polis Hutan
sebagai Police Field Force (PFF).

(b) Anggotanya terdiri daripada Orang Asli suku Senoi dan Semai, dikenali Senoi Praaq (Urang
juga sebagai The Silent Killers. Perang)

(c) Sukarelawan yang mengawal kampung dan pekan serta menyekat Home Guard
pergerakan bekalan makanan dan ubatan daripada jatuh ke tangan komunis.

(d) Terdiri daripada orang Iban yang ditugaskan menjejak persembunyian Sarawak Rangers
komunis di dalam hutan.

(e) Ditubuhkan pada tahun 1948 semasa pelaksanaan Rancangan Briggs dan Special Constables
menjadi barisan hadapan dalam menghadapi ancaman komunis.

83 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Sejarah  Tingkatan 4  Bab 6 Ancaman Komunis dan Perisytiharan Darurat

8. Huraikan langkah menangani ancaman komunis berikut. TP 3 BUKU TEKS

m.s. 156 – 158

Langkah Huraian
(a) Kampung Baru
Penduduk di pinggir hutan ditempatkan di kawasan penempatan
semula yang dilengkapi pelbagai kemudahan, dipagari kawat berduri
dan dikawal oleh Special Constables.

(b) Perintah berkurung Melarang penduduk keluar dari rumah dalam tempoh tertentu.
Dikenakan juga terhadap penduduk yang enggan bekerjasama
dengan pihak berkuasa untuk membanteras ancaman komunis.

(c) Tawaran pengampunan Pengampunan kepada komunis untuk menyerah diri dengan
menyebarkan syarat tawaran pengampunan melalui radio dan
risalah.

(d) Sistem pendaftaran kebangsaan Lelaki, wanita dan kanak-kanak berumur 12 tahun ke atas
perlu mendaftarkan diri dan membawa kad pengenalan untuk
memudahkan pihak keselamatan membezakan orang awam dengan
komunis.

(e) Perang saraf Usaha memenangi hati dan fikiran rakyat supaya bersatu
membanteras ancaman komunis seperti melonggarkan syarat
kewarganegaraan, mengadakan lawatan, menawarkan hadiah wang
tunai dan memperkenalkan kawasan hitam dan kawasan putih.

BAB 6 9. Lengkapkan jadual berikut tentang Rundingan Baling. TP 3 BUKU TEKS

m.s. 160

(a) Tarikh 28 Disember 1955

(b) Tempat Sekolah Inggeris, Baling, Kedah

(c) Wakil Persekutuan Tanah Melayu Tunku Abdul Rahman, Tan Cheng Lock dan David Marshall

(d) Wakil Parti Komunis Malaya Chin Peng, Chen Tien dan Rashid Maidin
(e) Syarat yang ditetapkan
Tunku Abdul Rahman meminta Chin Peng membubarkan
PKM, meletakkan senjata dan menyerah diri. Chin Peng
bersetuju dengan syarat PKM diakui sebagai parti politik
yang sah.

(f) Keputusan rundingan Tunku Abdul Rahman enggan menerima syarat tersebut dan
rundingan menemui kegagalan.

TUGASAN
Bahagikan kelas kepada sembilan kumpulan dan bincangkan usaha menangani ancaman komunis. Hasil perbincangan
dibuat dalam bentuk buku skrap.

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 84

Sejarah  Tingkatan 4  Bab 6 Ancaman Komunis dan Perisytiharan Darurat 

6.4 Kesan Zaman Darurat terhadap Negara Kita

10. Berdasarkan kesan berikut, nyatakan sama ada aspek politik atau sosioekonomi. TP 3 BUKU TEKS

m.s. 161 – 163

Politik A Sosioekonomi B
      


Huraian Aspek
(a) Merenggangkan hubungan kaum B
(b) Menubuhkan Malayan Chinese Association A
(c) Mempercepat kemerdekaan Persekutuan Tanah Melayu A
(d) Menyebabkan penderitaan dan kesengsaraan kepada rakyat B
(e) Meningkatkan jumlah warganegara Persekutuan Tanah Melayu A
(f) Meningkatkan kos perbelanjaan dan menjejaskan perkembangan ekonomi B

11. Lengkapkan ayat berikut tentang kesan zaman darurat. TP 4 BUKU TEKS

keselamatan 31 Julai 1960 12 tahun m.s. 160 BAB 6
Henry Gurney Parti Perikatan keamanan
MCA

Kampung Baru

(a) Zaman Darurat meninggalkan kesan politik seperti peningkatan jumlah warganegara, penubuhan
  MCA   dan mempercepat kemerdekaan Persekutuan Tanah Melayu.

(b) Darurat mendorong Sir   Henry Gurney  mengambil langkah menawan hati kaum Cina ke arah
penubuhan parti politik berorientasikan tempatan.

(c) Penubuhan Jawatankuasa Hubungan Antara Kaum (CLC) meningkatkan kesedaran politik dalam
kalangan pemimpin kaum bahawa mereka boleh berkongsi hala tuju yang sama melalui penubuhan
  Parti Perikatan  (UMNO-MCA-MIC).

(d) Kerajaan membelanjakan kos yang besar untuk menyelesaikan masalah penempatan semula penduduk
di pinggir hutan dan pembangunan di   Kampung Baru  .

(e) Tempoh Zaman Darurat selama   12 tahun  menyebabkan kesengsaraan dan kesulitan hidup kepada
penduduk tempatan.

(f) Darurat menyebabkan banyak anggota pasukan  keselamatan , komunis dan orang awam terkorban
dan tercedera.

(g) Darurat yang diisytiharkan pada tahun 1948 telah ditamatkan di seluruh negara berkuat kuasa mulai
  31 Julai 1960  .

(h) Kita hendaklah mengambil iktibar daripada peristiwa Zaman Darurat dengan menghargai
keamanan
yang dinikmati dan berusaha mempertahankan negara daripada ancaman

musuh.

85 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Sejarah  Tingkatan 4  Bab 6 Ancaman Komunis dan Perisytiharan Darurat 6

PRAKTIS SPM

Kertas 1 6. Senarai berikut menunjukkan negara yang

BUKU membantu membanteras komunis di Tanah
TEKS

1 . Apakah ideologi yang diasaskan oleh kedua-dua m.s. 155 Melayu.

BUKU tokoh berikut? • Australia
TEKS • New Zealand
• Afrika Timur
m.s. 146

• Karl Marx
• Friedrich Engels

A Demokrasi Apakah pasukan keselamatan yang boleh
B Sekularisme
C Komunisme dikaitkan dengan senarai tersebut?
D Nasionalisme A Senoi Praaq
B Home Guard
2. Mengapakah fahaman komunis tidak mendapat C Askar Komanwel
D Sarawak Rangers

BUKU sambutan daripada orang Melayu? 7. Apakah cabaran British mewujudkan Kampung
TEKS
m.s. 146 A Menggunakan kekerasan
BUKU Baru dalam Rancangan Briggs?
B Dikuasai oleh kaum Cina TEKS
m.s. 157 A Memerlukan kos yang besar
C Dianggap fahaman baharu
B Mendapatkan tapak yang sesuai
D Bimbang ditangkap British
C Menyediakan kemudahan moden

3. Mengapakah British mengharamkan PKM pada D Melibatkan penduduk pinggir hutan

BAB 6 BUKU tahun 1948? 8. Apakah yang boleh dikaitkan dengan organisasi
TEKS
m.s. 147 A Menentang British secara kekerasan
BUKU berikut?
B Menjalinkan hubungan dengan Jepun TEKS

m.s. 157

C Menuntut kemerdekaan Tanah Melayu • Memberi maklumat

D Menjejaskan ekonomi dan keselamatan • Membekalkan makanan

negara • Membekalkan ubat-ubatan

4. Apakah sumbangan Sir Edward Gent? A MPAJA C Home Guard
B Min Yuen D Auxiliary Police
BUKU A Mengharamkan PKM
TEKS
m.s. 148 B Mengisytiharkan darurat
9. Apakah persamaan kedua-dua program berikut?
C Memperkenalkan Rancangan Briggs
BUKU
D Melonggarkan syarat kewarganegaraan TEKS • Memenangi kepercayaan Orang Asli
m.s. 159

5. Senarai berikut menunjukkan tindakan komunis • Melonggarkan syarat kewarganegaraan

BUKU pada tahun 1948. A Di bawah rancangan Perang Saraf
TEKS B Dilancarkan dalam Rancangan Briggs
C Diperkenalkan oleh Sir Henry Gurney
m.s. 149 D Dilaksanakan melalui Perintah Berkurung

• Merosakkan ladang
• Menyerang lombong

Mengapakah mereka bertindak demikian? 10. Ancaman komunis semasa Zaman Darurat
I Melumpuhkan ekonomi
II Mencetuskan huru-hara BUKU menyebabkan kerajaan menekankan aspek
III Menubuhkan kerajaan baharu TEKS
IV Menentang pentadbiran British
A I dan II m.s. 162 pertahanan bertujuan memulihkan keamanan.
B I dan IV
C II dan III Apakah kesan tindakan tersebut?
D III dan IV
A Membangunkan kawasan luar bandar

B Menjejaskan pembangunan sosioekonomi

C Mewujudkan sistem perhubungan yang cekap

D Meningkatkan pergantungan terhadap kuasa

luar

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 86

Sejarah  Tingkatan 4  Bab 6 Ancaman Komunis dan Perisytiharan Darurat 

Kertas 2 BUKU TEKS
Bahagian A
1. Jadual berikut menunjukkan tindakan komunis. m.s. 148

Tarikh Peristiwa

16 Jun 1948 Komunis membunuh Arthur Walker, pengurus Ladang Ephil, John Allison
dan pengurus Ladang Phin Soon serta pembantunya Ian Cristian.

(a) Mengapakah komunis mengambil tindakan tersebut?
Mencetuskan huru-hara, menghilangkan keyakinan rakyat terhadap kerajaan British dan menunjukkan

ketidakupayaan kerajaan British dalam melindungi keselamatan penduduk Tanah Melayu.

[3 markah]

(b) Apakah kesan peristiwa tersebut?
Pesuruhjaya Tinggi British di Tanah Melayu, iaitu Sir Edward Gent mengisytiharkan darurat.

Undang-undang Darurat dilaksanakan di Perak seperti di Ipoh dan Sungai Siput serta di Johor iaitu Muar,

Kluang, Kulai dan Plentong. Pada 17 Jun 1948, Undang-undang Darurat diperluas ke seluruh Perak dan

Johor. Pada 18 Jun 1948, undang-undang dikuatkuasakan ke seluruh Tanah Melayu. Usaha membanteras

ancaman komunis bermula secara rasmi.

[4 markah] BAB 6

(c) Pada pendapat anda, mengapakah British bersungguh-sungguh menghapuskan ancaman komunis di
Tanah Melayu ?
Mengelakkan fahaman komunis yang radikal mempengaruhi rakyat Tanah Melayu. Menjamin keamanan

dan kestabilan politik Tanah Melayu. Menjaga kepentingan ekonomi dan kedudukan politik British.


[3 markah]

2. Gambar berikut menunjukkan Rundingan Baling. BUKU TEKS

m.s. 160

Rundingan
Baling 1955
VIDEO 12



(a) Nyatakan wakil Persekutuan Tanah Melayu yang menghadiri rundingan tersebut.
(i) Tunku Abdul Rahman
(ii) Tan Cheng Lock
(iii) David Marshall

[3 markah]

87 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

  Sejarah  Tingkatan 4  Bab 6 Ancaman Komunis dan Perisytiharan Darurat

(b) Senaraikan wakil PKM yang menghadiri rundingan tersebut.
(i) Chin Peng
(ii) Chen Tien
(iii) Rashid Maidin

[3 markah]

(c) Mengapakah rundingan tersebut menemui kegagalan?
Chin Peng menetapkan syarat peletakan senjata dan penyerahan diri akan dibuat jika kerajaan bersetuju

mengakui PKM sebagai parti politik yang sah. Tunku Abdul Rahman enggan menerima syarat tersebut.
[2 markah]

(d) Pada pendapat anda, apakah kesan jika Tunku Abdul Rahman bersetuju dengan syarat yang ditetapkan
oleh Chin Peng?

Tanah Melayu akan dikuasai oleh fahaman komunis. Hubungan antara kaum semakin renggang.

Melambatkan kemerdekaan Tanah Melayu. Menjejaskan kestabilan politik dan ekonomi.

[2 markah]

Bahagian B

1. Percubaan untuk menyebarkan ideologi komunis di Tanah Melayu bermula sejak tahun 1920-an. BUKU TEKS

m.s. 146 – 147

(a) Jelaskan kemasukan pengaruh komunis dari China ke Tanah Melayu. [4 markah]

(b) Terangkan kronologi penubuhan Parti Komunis Malaya sehingga diharamkan oleh British. [8 markah]

(c) Pada pendapat anda, apakah peranan warganegara Malaysia dalam mengekalkan kestabilan politik dan

BAB 6 ekonomi negara? [8 markah]

2. Walaupun Undang-undang Darurat dikuatkuasakan di seluruh Tanah Melayu, namun komunis tetap

meneruskan agenda menggugat kestabilan ekonomi dan politik negara. BUKU TEKS

m.s. 149, 159, 160

(a) Apakah tindakan komunis dalam usaha melumpuhkan ekonomi Tanah Melayu? [6 markah]

(b) Terangkan rancangan yang dilaksanakan dalam Perang Saraf. [8 markah]

(c) Kerjasama antara kerajaan dengan rakyat menentang komunis boleh diumpamakan seperti peribahasa
berikut, “Bulat Air kerana Pembetung, Bulat Manusia kerana Muafakat”. Jelaskan pernyataan tersebut.
[6 markah]

Pendidikan Sivik

Nilai Teras: Hormat-menghormati
Tajuk: Toleransi dan Perpaduan
Aktiviti PAK-21: Sumbang Saran
1. Murid dibahagikan kepada beberapa kumpulan.
2. Setiap kumpulan akan membuat perbincangan tentang kepentingan toleransi dan kesan jika tidak mengamalkan

toleransi.
3. Ketua kumpulan akan membentangkan hasil perbincangan di hadapan kelas dalam bentuk peta minda atau

pengurusan grafik.

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 88

Sudut Sejarah  Tingkatan 4  Bab 6 Ancaman Komunis dan Perisytiharan Darurat 

KBAT

(a) Lengkapkan jadual berikut dengan maklumat berkaitan langkah kerajaan membanteras komunis dan iktibar yang
diperoleh daripada langkah tersebut.

Langkah Iktibar

(i) Darurat diisytiharkan di Setiap warganegara hendaklah menghormati dan mematuhi undang-undang.
seluruh Tanah Melayu Penguatkuasaan undang-undang memerlukan kerjasama daripada semua
pihak. Mereka yang mengkhianati kedaulatan negara tidak seharusnya dibiarkan
terlepas daripada tindakan undang-undang.

(ii) Pengharaman Parti Komunis Warganegara Malaysia hendaklah menghindarkan diri daripada dijadikan alat
Malaya dan pertubuhan parti oleh pihak yang berkepentingan. Kita hendaklah bijaksana dalam menyertai
politik berhaluan kiri sesebuah pertubuhan. Kita hendaklah menghindari daripada terlibat dengan
parti yang bersifat radikal.

(iii) Menambah kekuatan Warganegara Malaysia hendaklah sanggup berkorban untuk menjamin
pasukan keselamatan kedaulatan negara. Kerjasama antarabangsa amat penting untuk menjamin
keamanan sejagat.

(b) Gambar berikut menunjukkan usaha menangani ancaman komunis. BAB 6

Sebagai generasi muda, apakah peranan anda untuk mengekalkan keharmonian masyarakat dan keamanan negara?
Sebagai generasi muda, kita perlulah mengamalkan semangat cintakan negara, menghormati raja atau pemimpin,
mematuhi undang-undang dan menjadi warganegara yang berilmu pengetahuan. Selain itu, kita juga mngamalkan
prinsip Rukun Negara, mengutamakan perpaduan kaum di samping mengukuhkan jati diri serta menghayati sejarah
negara. Kita juga perlu mencontohi tokoh negara, bijak berfikir dan menilai serta sentiasa bersyukur. Mengamalkan
nilai murni dalam kehidupan, mengamalkan bertolak ansur dan memartabatkan bahasa kebangsaan.
(Mana-mana jawapan yang munasabah)

Kuiz 6

89 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

BAB Usaha ke Arah Kemerdekaan

7

PETA Konsep • KMM • PPM • MCA • IMP
• API • UMNO • MIC • PKMS
Latar Belakang Idea • PKMM • PKML • PAS • Hizbul Muslimin
Negara Merdeka
Penubuhan Jawatankuasa Peranan Jawatankuasa
Jawatankuasa Hubungan antara Kaum Hubungan antara Kaum
Hubungan Antara Kaum

Sistem Ahli • Pembentukan Sistem Ahli
• Ciri-ciri Sistem Ahli
Sistem Pendidikan • Kepentingan Sistem Ahli ke arah
Kebangsaan
kemerdekaan

Usaha ke Arah • Laporan Barnes 1951 Dato’ Onn Jaafar
Kemerdekaan • Laporan Fenn-Wu 1951
• Ordinan Pelajaran 1952 • Laporan Woodhead di
Sarawak dan Sabah 1955

• Penyata Jawatankuasa
Pelajaran 1956

7

NOTA 7

Kemunculan parti politik selepas Perang Dunia Kedua

Penubuhan Parti Politik

UMNO MIC MCA

Kerjasama politik ke arah kemerdekaan

Logo kapal layar Tunku Abdul Rahman

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 90

Sejarah  Tingkatan 4  Bab 7 Usaha ke Arah Kemerdekaan 

7.1 Latar Belakang Idea Negara Merdeka

1. Padankan parti politik dengan pemimpin yang betul. TP 1 BUKU TEKS

m.s. 172 – 173

Parti Politik Pemimpin

Hizbul Muslimin • • Datu Patinggi Abang Haji Abdillah

Kesatuan Melayu • • Ahmad Boestamam
Muda

Angkatan Pemuda • • Dr. Burhanuddin al-Helmi
Insaf

Persatuan Kebangsaan • • Abu Bakar al-Baqir
Melayu Malaya

Persatuan Kebangsaan • • Ibrahim Haji Yaakob
Melayu Sarawak

2. Lengkapkan jadual berikut. TP 2 BUKU TEKS

m.s. 172 – 173

Parti politik Matlamat

(a) MIC Bekerjasama dengan kaum lain dalam memperjuangkan kemerdekaan
Tanah Melayu.

(b) UMNO Menyatukan orang Melayu mempertahankan hak bangsa Melayu dan BAB 7
(c) MCA kedudukan Raja-raja Melayu dan memperjuangkan kemerdekaan
melalui perundingan.

Menyatukan kaum Cina dan bekerjasama dengan semua kaum untuk
mencapai kemerdekaan Tanah Melayu.

(d) Parti Islam Se-Tanah Melayu Membina satu negara dan satu bangsa yang teguh dengan bahasa
Melayu sebagai bahasa kebangsaan.

(e) Parti Kebangsaan Melayu Menanam semangat kebangsaan dan bekerjasama dengan kaum lain
Malaya bagi membentuk perpaduan. Memperjuangkan kemerdekaan melalui
konsep Melayu Raya.

TUGASAN
Pilih salah satu daripada parti politik di Malaysia. Hasilkan satu buku skrap tentang parti tersebut. Dapatkan maklumat
tentang parti tersebut seperti tahun dan tempat penubuhan, pemimpin terlibat, matlamat, keanggotaan dan
perkembangan.

91 Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.