คู่มือการปฏิบัติการข่าวสาร

คมู่ อื การปฏบิ ัตกิ ารข่าวสาร

INFORMATION OPERATIONS (IO) HANDBOOK

จัดทำ�โดย
โรงเรยี นเสนาธกิ ารทหารบก

คมู่ ือการปฏิบัติการข่าวสาร

พิมพ์ครง้ั ท่ี ๑ : พ.ศ. ๒๕๕๗
จำ� นวนพิมพ์ : ๓,๖๐๐ เล่ม
เรียบเรยี งโดย : ศูนย์พัฒนาหลักนิยมและยทุ ธศาสตร์ กรมยุทธศกึ ษาทหารบก
คณะผจู้ ัดทำ� พล.ท.ทลวงรณ วรช าติ พ.ท.เฉลิมเกยี รติ ชาตมิ งคลวฒั น ์
พล.ต.บญุ สันต ิ แส นสวสั ด์ ิ จ.ส.อ.สรุ ตั น์ คงถาวร
พล.ต.อภิชัย หงษ ์ทอง จ.ส.อ.วันชัย ภาวะไพบลู ย ์
พล.ต.เดชา เดช ะชาต ิ จ.ส.อ.วัฒนา แนบเนยี น
พล.ต.ธนากร ทอ งศุข จ.ส.อ.วีระ บญุ หยดั
พ.อ.ไตรรงค์ ทอ งเน้อื สุก จ.ส.ต.อานนท์ บัวสอาด
พ.อ.ประวทิ ย์ ลวี ฒั นา นาง พนดิ า เรอื งทรัพย์
พ.ท.สาธิต วิชญ เนตินยั นาย ประสิทธ ์ิ แป้นพนั ธุ ์
พ.ท.อนนั ต์ แก้วด�ำ

ขอ้ มลู ทางบรรณานุกรมของสำ� นักหอสมดุ แหง่ ชาติ
National Library of Thailand Cataloging ln Publication Data
7กร4ม-ย7ุท5ธศ1ึก0ษ-า3ท0หา-0รบก. ศนู ยพ์ ฒั นาหลักนิยมและยทุ ธศาสตร์ .

คู่มือการปฏิบัตกิ ารขา่ วสาร = Information operation handbook.-- กรุงเทพฯ : ศนู ย์พฒั นาหลัก
นิยมและยุทธศาสตร์ กรมยทุ ธศึกษาทหารบก, 2557.

72 หน้า.

1. การทหาร. 2. ข้อมลู ข่าวสารของราชการ. I. ชอื่ เร่อื ง.

355
ISBN 978-974-9752-77-7

จดั พิมพ์แจกจ่ายโดย
ศูนย์พัฒนาหลักนยิ มและยทุ ธศาสตร์ กรมยทุ ธศกึ ษาทหารบก
41 ถนนเทอดด�ำริ เขตดสุ ติ กรงุ เทพฯ 10300 หมายเลข 0-2241-4037,
0-2241-4067-69 ตอ่ 89230-37
จดหมายอิเล็กทรอนกิ ส์ ท่ี [email protected]
เว็บไซต์ http://www.cdsd-rta.net

ค�ำ นำ�

คู่มือการปฏิบัติการข่าวสารฉบับน้ี จัดทำ�ขึ้นตามนโยบายของกองทัพบก
โดยกรมยุทธศึกษาทหารบกได้มอบหมายให้โรงเรียนเสนาธิการทหารบก เป็นหน่วย
รับผิดชอบในการจัดทำ� ซึ่งทางคณะทำ�งานของโรงเรียนเสนาธิการทหารบกได้เรียบ
เรยี งจากแนวทางการปฏบิ ตั กิ ารขา่ วสารของตา่ งประเทศผสมผสานกบั ประสบการณ์
และบทเรยี นจากการฝึกรว่ ม/ผสม โดยมคี วามมงุ่ หมายให้ก�ำ ลังพลของกองทัพบกใช้
ศกึ ษาเปน็ แนวทางจนกวา่ จะมคี มู่ อื ราชการสนามวา่ ดว้ ยการปฏบิ ตั กิ ารขา่ วสารฉบบั
สมบรู ณ์
หากมีข้อแนะนำ� ติชม ประการใด สามารถเสนอแนะได้ที่กองพัฒนา
หลักนิยม ศนู ย์พฒั นาหลักนยิ มและยทุ ธศาสตร์ กรมยทุ ธศกึ ษาทหารบก เลขที่ ๔๑
ถนนเทอดด�ำ ริเขตดสุ ติ กรงุ เทพมหานคร๑๐๓๐๐หรอื ท ี่ [email protected]
โทร. ๐ ๒๒๔๑ ๔๐๓๙

พลโท
(ทลวงรณ วรชาต)ิ

เจ้ากรมยุทธศึกษาทหารบก



สารบัญ


หน้า
กล่าวท่วั ไป
สภาวะแวดลอ้ มในการปฏบิ ตั ิการทางทหาร ๑
ความหมายของการปฏบิ ัติการข่าวสาร (IO) ๒
ความเหนือกว่าดา้ นข้อมลู ขา่ วสาร ๕
สภาวะแวดลอ้ มด้านขอ้ มูลข่าวสาร (IE) ๖
องค์ประกอบของขีดความสามารถในการปฏิบัติการข่าวสาร ๘
ขีดความสามารถในการปฏิบตั กิ ารข่าวสาร ๘
ขอ้ เสนอแนะให้เหมาะสมกับบริบทของไทย ๑๔
แนวคิด IO ของสหรัฐฯ ล่าสดุ (ผนวก ง) ๑๖
การวางแผน IO ๑๖
เชิงรุก, เชิงรบั ๑๖
การรบดว้ ยวิธีรุก ๑๘
การรบด้วยวธิ รี ับ ๑๙
ขอ้ พิจารณาและกระบวนการในการวางแผน ๒๐
แนวทางในการกำ�หนดเป้าหมาย IO ๒๓
เจา้ หน้าท่ีและองคก์ รดา้ น IO ๒๖
IO กบั การแสวงข้อตกลงใจทางทหาร ๒๘
กระบวนการแสวงข้อตกลงใจของ IO ๒๘
IO ในการตอ่ สู้กบั การกอ่ ความไม่สงบ ๓๔
กระบวนการแสวงข้อตกลงใจกับ IO ในการ ปปส. ๓๕
กระบวนการสร้างทัศนคตขิ องมนุษย ์ ๓๘
กระบวนการรับรูข้ องมนุษย์ ๓๙
การวิเคราะหฝ์ ่ายตรงขา้ ม ๓๙

ข้อพงึ ระลกึ ของ IO ในการ ปปส. ๔๔
วงรอบการทำ�งาน IO ๔๕
การประเมินผล IO ๔๗
การสอ่ื สารทางยุทธศาสตร์ (SC) กับ IO ๔๙
ภาคผนวก ๕๓
ผนวก ก ประมาณการ IO ๕๕
ผนวก ข ตัวอย่างตารางประสานสอดคล้อง ๕๗
ผนวก ค (ตัวอย่าง) ผนวก IO ๖๑
ผนวก ง แนวคดิ IO ของสหรฐั ฯ ล่าสดุ ๖๔
คำ�ศัพท ์

สภาวะแวดล้อมในการปฏบิ ัตกิ ารทางทหาร
บทบาทและหนา้ ทข่ี องทหารนน้ั ถกู บญั ญตั ไิ วใ้ นรฐั ธรรมนญู แหง่ ราชอาณาจกั รไทย
มาตราท่ี ๗๗ ว่า “รฐั ตอ้ งพิทักษ์รักษาไวซ้ งึ่ สถาบนั พระมหากษตั ริยเ์ อกราช อธิปไตย
และบูรณภาพแห่งเขตอำ�นาจรัฐ และต้องจัดให้มีกำ�ลังทหารอาวุธยุทโธปกรณ์ และ
เทคโนโลยีทีท่ นั สมยั จำ�เปน็ และเพยี งพอ เพ่ือพิทกั ษ์รกั ษา เอกราช อธปิ ไตย ความ
มนั่ คงของรฐั สถาบนั พระมหากษตั รยิ ์ ผลประโยชนแ์ หง่ ชาตแิ ละการปกครองระบอบ
ประชาธิปไตย อนั มพี ระมหากษตั ริย์ทรงเปน็ ประมขุ และเพ่ือการพัฒนาประเทศ”
ด้วยกรอบความมั่นคงในปัจจุบันนั้น มิได้มีความหมายเพียงแค่การป้องกัน
รกั ษา เอกราช อธปิ ไตยและบรู ณภาพแหง่ ดนิ แดน ใหร้ อดพน้ จากการรกุ รานของศตั รู
จากภายนอกเทา่ น้นั มิติความม่นั คงในปัจจุบันนั้นไดข้ ยายขอบเขต ท่ีมีละเมดิ ความ
ทับซ้อนและเก่ียวเนื่องกันในหลาย ๆ มิติ ซึ่งผลกระทบในมิติต่าง ๆ เหล่าน้ีล้วนก่อ
ใหเ้ กดิ ผลกระทบจากทงั้ ภายนอกและภายในประเทศตอ่ ความไมม่ นั่ คงของชาตทิ ง้ั สนิ้
ดังน้ัน การปฏิบัติภารกิจของ ทบ.จึงมีบทบาทใน ๒ ลักษณะ คือ ในกรอบ
ของ ทบ. กับในกรอบของ กอ.รมน.ทบ.จึงมีขอบเขตในการปฏิบัติการทางทหารใน
๓ สภาวการณด์ ว้ ยกัน คือ
๑. ยามปกติ (PEACE)
๒. เมอ่ื เกิดวกิ ฤติการณ์ (CRISIS)
๓. ยามสงคราม (WAR)
การดำ�เนินการเพ่ือให้บรรลุวัตถุประสงค์ด้านความมั่นคงดังกล่าวน้ัน
ทบ.จึงต้องใช้ขีดความสามารถในการดำ�เนินการท้ังในรูปแบบของการปฏิบัติการ
(OPERATIONS) และการปฏิบตั กิ ารข้อมูลขา่ วสาร (IO) ควบคกู่ นั ไป

ค่มู ือการปฏบิ ัตกิ ารข่าวสาร 1

สภาวะการปฏบิ ัตกิ ารทางทหาร

PEACE CRISIS WAR

OPERATIONS
IO

ความหมายของการปฏิบัติการขา่ วสาร (IO)
การปฏิบัติการข่าวสาร (INFORMATION OPERATIONS : IO) น้ันถือเป็น
กลไกอันสำ�คัญอันหน่ึงในการปฏิบัติการทางทหารในปัจจุบัน ท้ังการรบตามแบบ
และการปฏิบัติการในรูปแบบอ่ืนๆ เช่นการป้องกันและปราบปรามการก่อความ
ไมส่ งบ (ปปส.) และการปฏบิ ตั กิ ารทางทหารอนื่ ๆ นอกเหนอื จากการสงคราม IO นนั้ ได้
ถกู ใชก้ นั ทวั่ ไปในการปฏบิ ตั กิ ารทางทหารมาตง้ั แตอ่ ดตี แตเ่ ปน็ การปฏบิ ตั ใิ นลกั ษณะ
ของแตล่ ะกจิ กรรมยอ่ ย ๆ ทไี่ มไ่ ดม้ กี ารประสานสอดคลอ้ งกนั ในภาพรวมท�ำ ใหบ้ างครงั้
ไมเ่ สรมิ กนั หรอื ขดั แยง้ กนั เอง ท�ำ ใหข้ าดประสทิ ธภิ าพหรอื อาจสง่ ผลกระทบรนุ แรงซงึ่
อาจน�ำ ไปสคู่ วามลม้ เหลวของภารกจิ จงึ เกดิ แนวความคดิ ในการน�ำ เอากจิ กรรมตา่ งๆ ท่ี
เกย่ี วขอ้ งกบั การใชข้ อ้ มลู ขา่ วสารมารวมเขา้ ไวด้ ว้ ยกนั เพอื่ ใหส้ ามารถก�ำ หนดแนวทาง
และดำ�เนินการได้อย่างประสานสอดคล้องกันมากขึ้น แล้วเรียกกิจกรรมเหล่าน้ี
วา่ IO ในการใช้ IO กบั การปฏบิ ตั กิ ารทางทหารนนั้ อาจมคี วามแตกตา่ งกนั บา้ งในเรอื่ ง
เทคนิคการปฏิบัติ ในการรบตามแบบ, การรบไม่ตามแบบ, การปฏิบัติการอ่ืนๆ แต่
จะมหี ัวใจในการปฏิบตั ทิ ีไ่ มแ่ ตกต่างกนั

2 คู่มือการปฏบิ ตั ิการข่าวสาร

หวั ใจของการทำ� IO น้ันประกอบดว้ ย องค์ประกอบหลกั ๓ สว่ นด้วยกนั คอื
๑. ข้อมลู ข่าวสาร
เพอื่ ใหฝ้ า่ ยเรา : ไดร้ บั ขอ้ มลู ขา่ วสารที่ ถกู ตอ้ ง, ทนั เวลา, สมบรู ณไ์ มต่ ดิ ขดั
เพอ่ื ใหก้ ลมุ่ เปา้ หมาย/ฝา่ ยตรงขา้ ม : ไมไ่ ดร้ บั ขอ้ มลู , รบั ขอ้ มลู ทผ่ี ดิ , ขอ้ มลู
ข่าวสารไม่ไหลเวียน, ติดขัด, ไม่ทนั เวลา
๒. การตกลงใจ
เพ่ือใหฝ้ า่ ยเรา : ตกลงใจได้ ถกู ตอ้ ง, เหมาะสม, ทนั เวลา
เพ่ือให้กลุ่มเป้าหมาย/ฝ่ายตรงข้าม : สับสน, ไม่ตัดสินใจ, ตกลงใจไม่
เหมาะสม, ไม่ทนั เวลา, ตัดสินใจผดิ /ในทศิ ทางท่ีเราต้องการ
๓. พฤตกิ รรม
เพอื่ ให้ฝ่ายเรา : ปฏิบตั ไิ ด้อย่างเหมาะสม, ริเร่มิ , เกอื้ กลู
เพ่ือให้กลุ่มเป้าหมาย/ฝ่ายตรงข้าม : ไม่กระทำ�, ทำ�ผิด, ไม่เหมาะสม,
ตามทเ่ี ราต้องการ

ค่มู ือการปฏบิ ัติการข่าวสาร 3

4 ค่มู ือการปฏิบตั กิ ารขา่ วสาร ฝา่ ยเรา

ถกู ต้อง, ทนั เวลา, ถกู ตอ้ ง, เหมาะสม, เหมาะสม, รเิ ริ่ม, บรรลุภารกิจ
สมบูรณ์, ไม่ติดขัด ทันเวลา เกอ้ื กูล เกื้อกลู ตอ่ ฝา่ ยเรา

ขอ้ มูลขา่ วสาร การตกลงใจ พฤตกิ รรม
ไม่ได้รับ, รับผิด,
ไมไ่ หลเวียน, ตดิ ขัด, สับสน, ไม่ตัดสินใจ, ไม่กระท�ำ , ทำ�ผิด,
ไมท่ นั เวลา ไมเ่ หมาะสม, ไมท่ ันเวลา, ไม่เหมาะ, ตามที่
ตัดสินใจผิด/ในทิศทางที่ เราต้องการ
เราตอ้ งการ

เป้าหมาย/ขศ.

ในการปฏิบัติการทางทหารน้ัน จะมุ่งเน้นที่ความได้เปรียบต่อฝ่ายตรงข้าม
ทางด้านข้อมูลข่าวสาร ซ่ึงจะนำ�ไปสู่ความเหนือกว่า ในการตกลงใจ เพื่อเก้ือกูลต่อ
การบรรลุภารกิจของฝ่ายเรา ซ่ึงจะต้องใช้ IO เป็นกลไกหลักเพื่อให้เกิดความเหนือ
กวา่ ในดา้ นขอ้ มลู ขา่ วสารน่นั คอื
“ความสามารถในการที่จะรวบรวม, ดำ�เนินกรรมวิธี, ใช้และกระจายข้อมูล
ข่าวสารและให้ข้อมูลข่าวสารเหล่านั้นสามารถไหลไปได้อย่างต่อเนื่องไม่ติดขัด และ
ในขณะเดียวกันก็สามารถช่วงชิงความได้เปรียบและปิดกั้นไม่ให้ฝ่ายตรงข้ามมีขีด
ความสามารถดังกล่าวทัดเทยี มกบั ฝ่ายเราได้”

ความเหนือกว่าด้านข้อมูลข่าวสารน้ีมีความสำ�คัญในทุกสภาวการณ์ แต่จะมี
ความส�ำ คญั ในลกั ษณะเปา้ ประสงคส์ งู สดุ ใน การปฏบิ ตั กิ ารรบตามแบบเพราะเปน็ การ
มุง่ เนน้ ในการเอาชนะฝา่ ยตรงขา้ มให้ได้เป็นเปา้ หมายหลัก

คู่มือการปฏบิ ตั กิ ารขา่ วสาร 5

ความเหนือกว่าในด้านข้อมูลข่าวสารน้ัน จะเกิดขึ้นได้จากองค์ประกอบ ๓
ประการ คอื การบรหิ ารจดั การขอ้ มลู ขา่ วสาร (IM), IO, การขา่ วกรอง/การเฝา้ ตรวจ/
การลาดตระเวน (ISR) ความเหนือกว่าในด้านข้อมูลข่าวสารน้ัน จะเกิดขึ้นได้ก็ต่อ
เม่ือจะต้องมีความเข้าใจใน สภาวะแวดล้อมด้านข้อมูลข่าวสาร (INFORMATION
ENVIRONMENT : IE) เสยี ก่อน เพราะทงั้ ฝ่ายเราและฝ่ายตรงขา้ มลว้ นปฏิบัติการอยู่
ใน IE เดียวกัน
การบรหิ ารจดั การข้อมลู ขา่ วสาร
(INFORMATION MANAGEMENT : IM)
คือการจัดการให้การส่งข้อมูลข่าวสารที่มีความสำ�คัญย่ิงต่อการที่จะเข้าใจใน
สถานการณซ์ ง่ึ จะน�ำ ไปสกู่ ารตกลงใจ สามารถไปถงึ ยงั บคุ คลทต่ี อ้ งการไดอ้ ยา่ งทนั เวลา
การข่าวกรอง/การเฝ้าตรวจ/การลาดตระเวน
(INTELLIGENCE, SURVILLANCE, RECONNAISSANCE: ISR)
ช่วยในการสนธิการประสานสอดคล้องของระบบปฏิบัติการ ในสนามรบทุก
ระบบในการรวบรวมขา่ วสารตา่ ง ๆ และผลิตข่าวกรองทเ่ี ก่ยี วขอ้ งเพ่ือสนับสนุนการ
ตกลงใจของ ผบ.และการคน้ หาและก�ำ หนดเป้าหมาย จึงต้องอาศัยการประสานงาน
กับ สธ.และหน่วยรว่ มด้วย
สภาวะแวดล้อมดา้ นข้อมูลขา่ วสาร
(INFORMATION ENVIRONMENT: IE)
สภาวะแวดล้อมด้านข้อมูลข่าวสารคือ “การผสมผสานกันของ บุคลากร,
องคก์ ร หรอื ระบบทดี่ �ำ เนนิ กจิ กรรมการรวบรวม, ด�ำ เนนิ กรรมวธิ ี หรอื ใชแ้ ละกระจาย
ขอ้ มลู ขา่ วสาร ทง้ั นรี้ วมไปถงึ ตวั ขอ้ มลู ขา่ วสารเองดว้ ย” ซง่ึ IE นกี้ ค็ อื องคป์ ระกอบหนงึ่
ของ สภาวะแวดลอ้ มในการปฏบิ ัติการ (OPERATIONAL ENVIRONMENT) นน่ั เอง
แตจ่ ะมงุ่ เนน้ เฉพาะด้านท่ีเกย่ี วกบั ข้อมลู ข่าวสารเปน็ หลัก

6 คู่มือการปฏบิ ตั ิการขา่ วสาร

IE นน้ั จะประกอบดว้ ย ๓ มติ ิ คอื
๑. ดา้ นกายภาพ (PHYSICAL DIMENSION)
๒. ด้านขอ้ มลู ขา่ วสาร (INFORMATIONAL DIMENSION)
๓. ด้านการรับรู้ (COGNITIVE DIMENSION)

นอกจากน้ี IE ยังสามารถแบง่ ออกไดเ้ ปน็ ๒ ลักษณะ คือ
๑. ลกั ษณะที่เป็นทางกายภาพ/สามารถจับต้องได้ (PHYSICAL ASSETS) ซ่ึง
ก็คอื ระบบของขอ้ มูลขา่ วสาร (INFORMATION SYSTEM: INFOSYS) นั่นเอง
๒. ลักษณะท่ีเป็นแนวคิดและจับต้องไม่ได้ (NON PHYSICAL CONCEPTS)
คอื ข่าวสาร, กระบวนการบนพ้นื ฐานของการข่าว, กระบวนการตัดสินใจของมนุษย์
หากเปรยี บเทียบง่าย ๆ กค็ ือตวั ของ INFOSYS เปรยี บเหมอื น HARDWARE
ของคอมพวิ เตอร์ และสว่ นของ CONCEPTS กเ็ ปรยี บเหมอื น SOFTWARE นน่ั เอง จะ
เห็นได้ว่าการปฏบิ ตั ิการขา่ วสารนัน้ จะต้องอาศยั ขา่ วกรองทีด่ ี จงึ จะกอ่ ใหเ้ กิดความ
เข้าใจต่อ สภาวะแวดล้อมด้านข้อมูลข่าวสาร (IE) และสภาวะแวดล้อมทางยุทธการ
(OE) ในเร่ืององคป์ ระกอบต่าง ๆ ด้านขอ้ มูลข่าวสาร เชน่ ขีดความสามารถดา้ น IO

คู่มอื การปฏบิ ัตกิ ารขา่ วสาร 7

ของฝ่ายตรงข้าม, ช่องทางการรับรู้ของกลุ่มเป้าหมาย, ระบบการส่งผ่าน/กระจาย
ข้อมูลข่าวสาร เป็นต้น ความเข้าใจอย่างถ่องแท้นี้เองจะส่งผลให้เกิดความได้เปรียบ
ต่อฝ่ายตรงข้าม และสามารถใช้ขีดความสามารถและเคร่ืองมือต่าง ๆ ของ IO ได้
อย่างมปี ระสิทธิภาพ
สรปุ
การปฏิบัตกิ าร IO ในปัจจบุ นั นั้น มีเป้าประสงค์ทแ่ี ตกตา่ งไปจากอดตี คือ ใน
อดีตจะมุ่งเน้นที่สภาวะสงคราม คือต้องการความเหนือกว่าด้านข้อมูลข่าวสารเป็น
หลกั แตใ่ นปจั จบุ นั จะมงุ่ เนน้ การปฏบิ ตั กิ ารในสภาวะปกติ และวกิ ฤตกิ ารณ์ จงึ มงุ่ เนน้
IO เพอื่ การเสรมิ ความมั่นคงมากกว่า แต่ทงั้ นก้ี ำ�ลังพลจะต้องมคี วามรู้ ความสามารถ
พร้อมท่ีจะเข้าปฏิบัตไิ ดใ้ นทุกสภาวการณ์

การรณรงคเ์ พ่ือเสรมิ ความมั่นคง WAR

PEACE CRISIS

องค์ประกอบของขีดความสามารถในการปฏิบัตกิ ารข่าวสาร
ขดี ความสามารถในการ IO นน้ั แทจ้ รงิ แลว้ คอื เครอ่ื งมอื ยอ่ ย ๆ ทเ่ี กย่ี วขอ้ งกบั
การ IO เพอ่ื น�ำ ไปใชต้ ามคณุ ลกั ษณะเฉพาะของแตล่ ะชนดิ ดว้ ยการประสานสอดคลอ้ ง
กันตามแนวทางและห้วงเวลาท่ีกำ�หนด เพื่อให้สามารถสร้างผลกระทบ (EFFECTS)
อันจะนำ�ไปสู่การบรรลภุ ารกิจของฝ่ายเรา
8 คู่มอื การปฏบิ ัติการข่าวสาร

การกำ�หนดขีดความสามารถเหล่านี้มีการปรับเปล่ียนอยู่เสมอ ตามขอบเขต
ระดับของหน่วยทีป่ ฏบิ ตั แิ ละ เทคโนโลยที ี่เปล่ยี นแปลงไป
ในขนั้ ตน้ จะเสนอตามหลกั นยิ มของสหรฐั ฯ (เดมิ ) แลว้ จงึ เสนอการดดั แปลง
ให้เหมาะกับบริบทของไทย และแนวคิดของสหรัฐฯ ล่าสุด
ทั้งน้ี เพื่อให้ผู้ใช้คู่มือเล่มน้ีเห็นถึงแนวคิดหลักและการพัฒนาท่ีเกิดข้ึน และ
สามารถประยุกตอ์ งคค์ วามรู้ ให้เหมาะสมกบั แต่ละหนว่ ยตามสถานการณท์ ี่เผชิญได้
เหมาะสมย่ิงข้นึ
ตามแนวคิด IO เดิมนัน้ จะแบง่ ขีดความสามารถ IO ที่สอดคลอ้ งกับขอบเขต
และขีดความสามารถของเคร่อื งมือทมี่ อี ยู่ ตามระดับของหน่วย คือ ระดับกองทัพบก
และระดบั การปฏบิ ตั กิ ารรว่ ม (JOINT) ซง่ึ ของไทยเทยี บไดก้ บั กองบญั ชาการกองทพั ไทย
แต่ทั้ง ๒ ระดับนี้มีการแบ่งเคร่ืองมือ IO ออกเป็นกลุ่มขีดความสามารถ
๓ กล่มุ หลัก ๆ เหมือนกัน คอื
๑. ขีดความสามารถหลกั (CORE CAPABILITIES)
๒. ขดี ความสามารถสนบั สนนุ (SUPPORT CAPABILITIES)
๓. กิจกรรมทีเ่ ก่ียวเน่อื ง (RELATED ACTIVITIES)
โดยมีรายละเอียดดังนี้

ARMY EW JOINT*
EW CNO
CORE CNO OPSEC
SUPPORT OPSEC MILDEC
MILDEC PSYOP
RELATED PSYOP PHY ATK
PHY DES IA
IA PHY SEC
PHY SEC C-INTEL
C-INTEL
C-DEC COMCAM
C-PRO PA
PA CMO
CMO Defence Support to Public Diplomacy

คู่มอื การปฏิบตั ิการขา่ วสาร 9

แปลเป็นไทยไดด้ ังนี้

ทบ. การยุทธ์รว่ ม

สงครามอิเล็กทรอนิกส์ สงครามอิเล็กทรอนิกส์
การปฏบิ ตั ิการเครอื ข่าย การปฏิบตั ิการเครือข่ายคอมพวิ เตอร์
หลกั คอมพวิ เตอร์ การ รปภ. ทางการยทุ ธ์
การ รปภ. ทางการยทุ ธ์ การลวง
สนบั สนนุ การลวง การ ปจว.
เกี่ยวเนอ่ื ง การ ปจว.
การทำ�ลายทางกายภาพ การโจมตีทางกายภาพ
หลกั ประกนั ด้านข้อมลู ขา่ วสาร หลักประกนั ดา้ นข้อมลู ขา่ วสาร
การ รปภ. ทางกายภาพ การ รปภ. ทางกายภาพ
การตอ่ ต้านข่าวกรอง การตอ่ ต้านข่าวกรอง
การต่อต้านการลวง
การตอ่ ต้านการโฆษณาชวนเช่อื ภาพถา่ ยการรบ
การประชาสมั พนั ธ์ การประชาสัมพนั ธ์
ภารกจิ การพลเรือน ภารกิจการพลเรือน
กลาโหม สน.การฑูตภาคประชาชน

๑. ขีดความสามารถหลัก (CORE CAPABILITIES) ไดแ้ ก่
การปจว.(PSYOP/MISO),การลวงทางทหาร(MIL DEC),การรปภ.ทางการยทุ ธ์
(OPSEC), สงครามอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ (EW), การปฏบิ ตั กิ ารเครอื ขา่ ยคอมพวิ เตอร์ (CNO)
๑.๑ สงครามอิเล็กทรอนิกส์ (ELECTRONIC WARFARE)
กจิ กรรมทางทหารทเี่ กยี่ วขอ้ งกบั การใชค้ ลน่ื แมเ่ หลก็ ไฟฟา้ และพลงั งาน
โดยตรง เพ่ือควบคมุ /โจมตี การใชค้ ลน่ื แม่เหลก็ ไฟฟา้ มี ๓ กิจกรรมย่อย คือ
๑.๑.๑ การโจมตที างอเิ ล็กทรอนกิ ส์ (ELECTRONIC ATTACK : EA)
คอื การใชค้ ลนื่ แมเ่ หลก็ ไฟฟา้ /พลงั งานโดยตรง หรอื ใชอ้ าวธุ ตอ่ ตา้ นการแพรก่ ระจาย
คล่ืน เพือ่ โจมตีตอ่ บคุ คล, อปุ กรณ,์ ส่งิ อ�ำ นวยความสะดวก เพื่อลิดรอน, ลดขดี ความ
สามารถ, ทำ�ลายขีดความสามารถในการรบของฝา่ ยตรงขา้ ม

10 คู่มือการปฏิบตั ิการขา่ วสาร

๑.๑.๒ การปอ้ งกนั ทางอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์(ELECTRONICPROTECTION:EP)
คือ กิจกรรมทั้งในเชิงรับและเชิงรุกเพื่อป้องกัน บุคคล, อุปกรณ์, ส่ิงอำ�นวยความ
สะดวกจากผลกระทบต่าง ๆ ทั้งจากฝ่ายเดียวกันและฝ่ายตรงข้ามท่ีจะใช้ EW เพ่ือ
ลดิ รอน, ลดขีดความสามารถ, ทำ�ลายขดี ความสามารถในการรบของฝ่ายเรา
๑.๑.๓ การสนับสนุนทางอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์
(ELECTRONIC WARFARE SUPPORT : EWS/ES) คือ กิจกรรมซึ่งกำ�หนดข้ึนโดย
ผบ.หนว่ ยทางยทุ ธการ เพอ่ื คน้ หา, สกดั กน้ั , ก�ำ หนด, ระบทุ ตี่ งั้ ของแหลง่ แพรก่ ระจาย
คลน่ื ตา่ ง ๆ ทง้ั ทต่ี งั้ ใจและไมต่ ง้ั ใจเพอื่ ตรวจจบั กจิ กรรมของฝา่ ยตรงขา้ ม, การก�ำ หนด
เป้าหมาย และเพื่อการวางแผนการปฏบิ ัติในอนาคต
๑.๒ การปฏิบัติการเครือข่ายคอมพิวเตอร์ (COMPUTER NETWORK
OPERATIONS: CNO) คือ การปฏิบัติการท้ังปวงบนระบบเครือข่ายคอมพิวเตอร์
มี ๓ กจิ กรรมยอ่ ย คือ
๑.๒.๑ การโจมตีเครือข่ายคอมพิวเตอร์ (COMPUTER NETWORK
ATTACK: CNA) คือ กิจกรรมต่าง ๆ ทีข่ ัดขวาง, ปฏเิ สธ, ลดขีดความสามารถ, ท�ำ ลาย
ขอ้ มลู ขา่ วสารตา่ งๆ ทอี่ ยใู่ นคอมพวิ เตอร/์ เครอื ขา่ ย ตลอดจนเครอื่ งคอมพวิ เตอรแ์ ละ
ตัวเครือข่ายเอง
๑.๒.๒ การปอ้ งกนั เครอื ข่ายคอมพวิ เตอร์ (COMPUTER NETWORK
DEFENSE: CND) คอื มาตรการตา่ ง ๆ ทใี่ ชเ้ พอ่ื ปอ้ งกนั ขอ้ มลู , คอมพวิ เตอร,์ การเชอ่ื ม
โยงเครอื ขา่ ยตา่ ง ๆ ไมใ่ หถ้ กู ขัดขวาง, ปฏิเสธ, ถกู ลดขดี ความสามารถ/ทำ�ลาย
๑.๒.๓ การขยายผลเครอื ขา่ ยคอมพวิ เตอร์ (COMPUTER NETWORK
EXPLOITATION: CNE) คือ การใช้ระบบคอมพิวเตอร์เพ่ือสนับสนุนการปฏิบัติการ
และการรวบรวมขอ้ มลู ขา่ วสารจากเปา้ หมาย หรอื ระบบเครอื ขา่ ยขอ้ มลู อตั โนมตั ขิ อง
ฝา่ ยตรงขา้ ม
๑.๓ การรักษาความปลอดภัยทางการยุทธ์ (OPSEC) คือ มาตรการ/
กระบวนการ/วิธกี ารตา่ ง ๆ ที่ ผบ.และ ฝสธ. ก�ำ หนดข้ึน เพ่อื รักษาความลบั ข้อมลู ท่ี
สำ�คัญยิ่งของฝ่ายเราด้วยการระบขุ ้อมูลสำ�คัญเหลา่ นั้น (ESSENTIAL ELEMENT OF
FRIENDLY INFORMATION: EEFI) และป้องกนั มใิ ห้ฝา่ ยตรงขา้ มเขา้ ถึงหรือได้ไปซึ่ง

คู่มอื การปฏิบัติการขา่ วสาร 11

ข้อมลู ดังกลา่ วมฉิ ะนนั้ ฝา่ ยตรงข้ามจะทราบถงึ เจตนารมณ์ กจิ กรรม ความลอ่ แหลม
ของฝา่ ยเรา
๑.๔ การลวงทางทหาร (MIITARY DECEPTION) คือ กิจกรรม/ชุดของ
กิจกรรม ที่กระทำ�เพื่อให้ผู้ตัดสินใจของฝ่ายตรงข้ามหลงเชื่อ/เข้าใจผิดเกี่ยวกับขีด
ความสามารถ, เจตนา, การปฏิบัติของฝ่ายเรา และส่งผลให้ฝ่ายตรงข้าม กระทำ�/
ละเวน้ การกระท�ำ ซ่งึ จะสง่ ผลท่ีเก้ือกลู ต่อการสำ�เร็จภารกิจของฝ่ายเรา เช่น การเข้า
ตีลวง การแสดงลวง เป็นตน้
๑.๕ การปฏิบัติการจิตวิทยา (PSYOP/MISO) คือ กระบวนการในการส่ง
ผ่านข้อมูล/ส่ิงบอกเหตุ ท่ีกำ�หนดไปยังเป้าหมาย เพ่ือให้เกิดอิทธิพลต่ออารมณ์,
แรงจงู ใจ, กระบวนการคดิ ตามเหตผุ ล อนั จะท�ำ ใหก้ ลมุ่ เปา้ หมายเหลา่ นน้ั มพี ฤตกิ รรม
ท่ีจะกระทำ�/ละเว้นการกระทำ�ซึ่งจะส่งผลสุดท้ายท่ีเก้ือกูลต่อการสำ�เร็จภารกิจของ
ฝ่ายเรา
๒. ขดี ความสามารถสนับสนนุ (SUPPORT CAPABILITIES)
ไดแ้ ก่ การทำ�ลายทางกายภาพ (PHY DES), หลักประกันด้านข้อมลู ข่าวสาร
(IA), การ รปภ.ทางกายภาพ (PHY SEC), การต่อต้านข่าวกรอง (C-INTEL), การต่อ
ตา้ นการลวง (C-DEC), การตอ่ ต้านการโฆษณาชวนเชอื่ (C-PRO)
๒.๑ การท�ำ ลายทางกายภาพ (PHYSICAL DESTRUCTION) คอื การใชอ้ �ำ นาจ
กำ�ลังรบทั้ง การยิงเล็งตรง, เล็งจำ�ลอง, หน่วย รพศ. เพื่อทำ�ลาย, ลดประสิทธิภาพ
ของก�ำ ลงั รบ, แหลง่ ขอ้ มูล, ระบบควบคมุ บงั คับบญั ชา และทต่ี ัง้ ของฝ่ายตรงข้าม
๒.๒ หลักประกนั ด้านขอ้ มลู ข่าวสาร (INFORMATION ASSUARANCE) คือ
กจิ กรรมทค่ี มุ้ ครอง-ปอ้ งกนั ขอ้ มลู ขา่ วสารและ ระบบขอ้ มลู ขา่ วสาร เพอ่ื ประกนั ความ
มนั่ ใจในระบบขอ้ มลู ขา่ วสารทมี่ เี พยี งพอ, มเี สถยี รภาพ, ความเปน็ ปกึ แผน่ ของระบบ,
การเทา่ เทยี มในการเขา้ ถงึ ชนั้ ขอ้ มลู , การปอ้ งกนั การรว่ั ไหลของขา่ วสาร, ความมน่ั ใจ
ในการรับสง่ ข่าวสาร
๒.๓ การ รปภ.ทางกายภาพ (PHYSICAL SECURITY) คือ การ รปภ. บุคคล,
เอกสาร, สถานที่, ยุทโธปกรณ์ จากการลอบสังหาร, การก่อให้เกิดความเสียหาย,
จารกรรม ตลอดจนการกอ่ วนิ าศกรรม
12 คู่มอื การปฏบิ ัติการข่าวสาร

๒.๔ การตอ่ ต้านขา่ วกรอง (COUNTER INTELLIGENCE) คือ การรวบรวม
ขา่ วสารและการด�ำ เนนิ กจิ กรรม เพอื่ ปอ้ งกนั ฝา่ ยเราจากการกอ่ วนิ าศกรรม, กจิ กรรม
ด้านการข่าวอื่นๆ, การจารกรรม, การลอบสังหาร ซึ่งกระทำ�โดยฝ่ายตรงข้ามหรือ
บคุ คลอื่น
๒.๕ การต่อตา้ นการลวง (COUNTER DECEPTION) คอื การปฏิบตั ิ
การตา่ งๆ เพอื่ ลดิ รอน, ท�ำ ลาย, เพกิ เฉยตอ่ ผลกระทบทเี่ กดิ จากการปฏบิ ตั กิ ารลวงของ
ฝา่ ยตรงข้าม หรือแสวงประโยชน์จากผลกระทบเหล่านน้ั เพอ่ื ใหเ้ กิดความไดเ้ ปรยี บ
ของฝา่ ยเรา ทัง้ น้ียงั รวมไปถึงพนั ธกิจต่าง ๆ ที่จะระบถุ งึ การดำ�เนินกจิ กรรมดว้ ยการ
ปฏิบัตกิ ารลวงของฝ่ายตรงข้ามอีกดว้ ย
๒.๖ การต่อตา้ นการโฆษณาชวนเชอ่ื
(COUNTER PROPAGANDA) คือ กิจกรรมที่มุ่งตอบโต้ต่อการโฆษณาชวนเชื่อของ
ฝา่ ยตรงขา้ ม ดว้ ยการชใ้ี หเ้ หน็ ถงึ เปา้ ประสงคใ์ นการ โฆษณาชวนเชอื่ ของฝา่ ยตรงขา้ ม
และช้ีแจงขอ้ เท็จจริงตอ่ ฝา่ ยเรา เพือ่ สรา้ งความเขา้ ใจและลดผลกระทบที่เกิดข้ึนจาก
การ ปจว.ของฝ่ายตรงขา้ ม
๓. กจิ กรรมท่เี กยี่ วเน่อื ง (RELATED ACTIVITIES) ไดแ้ ก่
การประชาสัมพันธ์ (PA), กิจการพลเรือนปฏิบัติการร่วมพลเรือน-ทหาร
(CA/CMO)
๓.๑ การประชาสมั พนั ธ์ (PUBLIC AFFAIRS : PA/PAO) คอื การสง่ ผา่ นขอ้ มลู
ทถี่ ูกต้อง, ทนั เวลา, เป็นกลาง ด้วยกระบวนการส่งผ่านทั้งภายในและภายนอก เพื่อ
ให้เกดิ ความเช่ือมัน่ และให้ไดร้ บั การสนบั สนุนในการปฏบิ ตั ภิ ารกิจ
๓.๒ การกิจการพลเรือน (CIVIL AFFAIRS : CA/CMO) คือ กิจกรรมที่
ผบ.หน่วย จัดต้ังขึ้น, ดำ�รงไว้, เข้าไปมีอิทธิพล หรือขยายผลจากความสัมพันธ์กับ
หนว่ ยงาน/องค์กรตา่ ง ๆ ท่ไี มใ่ ชท่ หาร, ปชช. ในพ้นื ท่ปี ฏบิ ตั ิการ ทัง้ กลุ่มทีส่ นบั สนนุ ,
เปน็ กลาง, ไมใ่ หก้ ารสนบั สนนุ การปฏบิ ตั กิ ารของฝา่ ยเรา ทง้ั น้ี เพอ่ื ใหเ้ กดิ ผลทเี่ กอ้ื กลู
ตอ่ การสำ�เร็จภารกิจของฝา่ ยเรา

ค่มู อื การปฏบิ ตั ิการข่าวสาร 13

EA การโจมตีทางอิเลก็ ทรอนิกส์
EW EP การป้องกันทางอิเล็กทรอนิกส์
ES การสนับสนนุ ทางอิเลก็ ทรอนิกส์

CNA การโจมตีเครือข่ายคอมพิวเตอร์
CORE CNO CND การปอ้ งกนั เครอื ขา่ ยคอมพิวเตอร์

CNE การขยายผลเครอื ขา่ ยคอมพิวเตอร์
OPSEC การ รปภ. ทางการยุทธ์
MILDEC การลวง
PSYOP การ ปจว.

SUPPORT PHY DES การทำ�ลายทางกายภาพ
IA หลกั ประกนั ดา้ นขอ้ มลู ข่าวสาร
PHY SEC การ รปภ. ทางกายภาพ
C-INTEL การต่อต้านข่าวกรอง
C-DEC การตอ่ ต้านการลวง
C-PRO การต่อต้านการโฆษณาชวนเช่อื

RELATED PA การประชาสัมพนั ธ์
CMO ภารกิจการพลเรือน

ข้อเสนอแนะใหเ้ หมาะสมกับบรบิ ทของไทย
จากประสบการณ์ในการปฏิบัติการของทบ.ในสภาวการณ์ที่ผ่านมา ทั้ง ๓
สภาวการณ์ จะเห็นไดว้ า่ มขี ีดความสามารถอืน่ ทีค่ วรเพมิ่ เตมิ เขา้ มาอย่างนอ้ ย ๒ ขีด
ความสามารถ คือ ภาพถ่ายการรบ (COMCAM) และการปฏิสัมพันธ์กับผู้นำ�หลัก
(KEY LEADER ENGAGEMENT: KLE)

14 คูม่ ือการปฏบิ ตั กิ ารข่าวสาร

๑. ภาพถา่ ยการรบ (COMBAT CAMERA: COMCAM) ในหลายสถานการณท์ ี่
ผา่ นมาจะเหน็ ไดว้ า่ COMCAM มบี ทบาทส�ำ คญั ในหลายๆ ประการ เชน่ การใชภ้ าพถา่ ย
ดาวเทียม หรือภาพจาก UAV เพื่อสนับสนุนการรบตามแบบ/การบรรเทาภัยพิบัติ,
การบันทึกภาพเพ่ือนำ�ไปใช้ในส่ือโฆษณาประชาสัมพันธ์/สื่อออนไลน์ของกองทัพ
หรือการใช้ภาพนิ่งเพ่ือเป็นพยานหลักฐานในการประกอบสำ�นวนคดีในการก่อความ
ไมส่ งบในเมอื ง-จชต.-เหตชุ มุ นมุ ทางการเมอื งสงิ่ เหลา่ นจี้ ะชว่ ยเสรมิ ขดี ความสามารถ
ในการปฏบิ ตั กิ ารและปกปอ้ งกองทพั ไดเ้ ปน็ อยา่ งดี จงึ ควรระบุ COMCAM ไวเ้ ปน็ ขดี
ความสามารถหนึ่งของ IO ทบ.ด้วย
๒. การปฏสิ ัมพนั ธ์กบั ผู้น�ำ หลัก
(KEY LEADER ENGAGEMENT: KLE) กิจกรรมนี้ดูเหมือนเป็นส่ิงใหม่ แต่ที่จริง
แล้วได้มีการดำ�เนินการมาโดยตลอด KLE คือ การใช้ IO ต่อผู้นำ�หลักที่สำ�คัญ
(ทางทหาร/การเมอื ง, สงั คม, จติ วญิ ญาณ ฯลฯ) ในรปู แบบของการกระท�ำ และ/หรอื
ขอ้ มลู ขา่ วสาร เพอื่ สรา้ งอทิ ธพิ ลดว้ ยการบบี บงั คบั /โนม้ นา้ วใหเ้ ปา้ หมายนน้ั ๆ มที า่ ท/ี
พฤติกรรมตามทเ่ี ราต้องการ

ค่มู อื การปฏบิ ตั กิ ารข่าวสาร 15

แนวคิด IO ของสหรฐั ฯ ล่าสดุ (ผนวก ง)
เป็นการนำ�เสนอเพื่อให้สามารถนำ�ไปใช้ในการฝึกปฏิบัติการร่วม/ผสม หรือ
น�ำ มาดดั แปลงใชไ้ ด้ในอนาคต
การวางแผน IO
การปฏิบัติการ IO น้ัน จะเป็นการในลักษณะของการปฏิบัติการบนพื้นฐาน
ของผลกระทบ (EFFECT BASED OPERATIONS) คอื การน�ำ เอาผลกระทบสดุ ทา้ ยท่ี
ตอ้ งการมาเปน็ ตวั ตง้ั แลว้ จงึ เลอื กเครอื่ งมอื /ขดี ความสามารถตา่ ง ๆ มาด�ำ เนนิ การให้
บรรลผุ ลดังกล่าวด้วยการปฏบิ ัตกิ าร IO ใน ๒ ลกั ษณะ คือ IO เชงิ รุก และ IO เชงิ รบั
๑. IO เชงิ รกุ
จะช่วยสร้างและดำ�รงไว้ซ่ึงความริเริ่มในการปฏิบัติการของฝ่ายเราด้วยการ
ก่อให้เกิดความแตกต่างอย่างเด่นชัดระหว่างคุณภาพของข้อมูลท่ีเหนือกว่าสำ�หรับ
ฝ่ายเรา และท่ีด้อยกว่าสำ�หรับฝ่ายตรงข้าม ซึ่งการได้เปรียบของฝ่ายเราจะเกิดข้ึน
ไดด้ ว้ ยการสร้างผลกระทบตอ่ ไปนี้
DESTROY (ทำ�ลาย) : การทำ�ลายระบบการรบใหเ้ กดิ การสูญเสียอยา่ งหนกั
จนไมส่ ามารถปฏบิ ตั หิ นา้ ทต่ี ามพนั ธกจิ ได้ หรอื ตอ้ งไดร้ บั การซอ่ มสรา้ งใหมท่ งั้ หมดจงึ
จะกลบั มาปฏบิ ัตหิ นา้ ทไ่ี ด้
DISRUPT (ขัดขวาง) : การรบกวน, ขัดขวางการไหลผ่านของขอ้ มูลขา่ วสาร
ระหว่างปมการสอ่ื สารท�ำ ให้ฝ่ายตรงข้ามไมส่ ามารถปฏิบตั ิภารกิจได้สำ�เรจ็
DEGRADE (ลดประสิทธิภาพ) : การใชอ้ าวธุ ไมท่ �ำ ลายลา้ ง หรอื เคร่อื งมอื ที่
สง่ ผลชว่ั คราว เพอ่ื ลดประสทิ ธภิ าพ, ประสทิ ธผิ ลในระบบ C2 และระบบการรวบรวม
ข่าวสาร
DENY (ปฏิเสธ): การป้องกัน/รักษาข้อมูลเรื่อง ขีดความสามารถและ
เจตนาของฝ่ายเรา ท่ีฝ่ายตรงข้ามต้องการ เพื่อไม่ให้ฝ่ายตรงข้ามตกลงใจได้อย่างมี
ประสิทธภิ าพและทันเวลา

16 คู่มอื การปฏิบตั ิการข่าวสาร

DECEIVE/MISLEADED (ลวง/ทำ�ให้เข้าใจผิด) : การที่ทำ�ให้บุคคลใด ๆ
หลงเชื่อในเรอ่ื งทไ่ี ม่เปน็ ความจริง
EXPLOIT (ขยายผล) : การสง่ เสรมิ ใหฝ้ า่ ยตรงข้ามได้รับข้อมูลผิด ๆ อนั จะ
นำ�ไปสู่การเข้าใจผิด
INFLUENCE (มีอิทธิพล) : การกระทำ�ที่ส่งผลให้ฝ่ายตรงข้ามหรือผู้ที่เรา
ตอ้ งการ มีพฤติกรรมท่เี อือ้ ประโยชน์ตอ่ ฝา่ ยเรา
๒. IO เชงิ รับ
คอื การประสานงานและการสนธินโยบายและกระบวนการ, การปฏบิ ตั ิการ,
บคุ ลากร และเทคโนโลยี เพอื่ ปกปอ้ ง, ปอ้ งกนั ขอ้ มลู ขา่ วสารและระบบขอ้ มลู ขา่ วสาร
ของฝา่ ยเรา ใหส้ ามารถปฏิบัติไดอ้ ยา่ งมั่นใจ, ถูกตอ้ ง, ทนั เวลา และป้องกนั ไมใ่ ห้ฝ่าย
ตรงขา้ มน�ำ ไปขยายผลเพอื่ ความส�ำ เร็จของฝ่ายตน IO เชงิ รับนนั้ จะมงุ่ เนน้ ทกี่ ารลด
ความล่อแหลมของระบบ C2 ของฝ่ายเรา จากการปฏิบัติการของฝ่ายตรงข้าม และ
ป้องกันมิให้ฝ่ายตรงข้ามเข้ามาแทรกแซงต่อข้อมูลข่าวสารและ INFOSYS ของฝ่าย
เรา ซ่ึงกระท�ำ ได้โดยก่อให้เกิดผลกระทบดังต่อไปน้ี
PROTECTION (การปอ้ งกนั ) : การกระท�ำ ทง้ั ปวงทก่ี ระท�ำ เพอื่ ปกปอ้ งขอ้ มลู
ข่าวสารและยุทโธปกรณ์ส�ำ คัญ จากการก่อวนิ าศกรรมของฝา่ ยตรงข้าม
DETECTION (การตรวจจบั ) : คอื การค้นหา/คน้ พบ, เฝา้ ตรวจ การปรากฏ
ของกจิ กรรม, ขอ้ มลู ทีบ่ ่งชถ้ี งึ การบุกรุกเข้ามาใน INFOSYS
RESPONSE (การตอบสนอง) : คอื การตอบสนองอยา่ งรวดเรว็ ตอ่ การบกุ รกุ
หรือการโจมตขี ้อมลู ขา่ วสารจากฝ่ายตรงขา้ ม
RESTORATION (การฟ้ืนฟู) : คือการทำ�ให้ INFOSYS สามารถกลับมาใช้
งานไดอ้ ยา่ งมีประสิทธิภาพเช่นเดิม
กล่าวโดยสรุป คือ IO เชิงรุกจะกระทำ�เพื่อสนับสนุนการปฏิบัติการแตกหัก
(DECISIVE OP) และ IO เชิงรับจะกระทำ�เพื่อป้องกันทรัพยากรที่สำ�คัญยิ่ง และจุด
ศูนยด์ ุล (COG) ของฝ่ายเรา
“การสนธิ OFF-IO กับ DEF-IO เข้าด้วยกันน้ัน ต้องอาศัยนักวางแผน
ที่มองกิจกรรม IO เป็นเสมือนเนื้อเดียวกัน จึงจะก่อให้เกิดและดำ�รงไว้ซึ่ง
INFORMATION SUPERIORITY”

ค่มู อื การปฏิบัตกิ ารขา่ วสาร 17

การวางแผน IO เชิงรุกและเชิงรับ นั้นมีทั้งสิ้น ๕ ขั้นตอน ซ่ึงจะแตกต่างกันอยู่บ้าง
ในรายละเอยี ดดงั น้ี

ขน้ั เชิงรกุ เชงิ รับ

๑. ก�ำ หนดวัตถปุ ระสงค์ IO กำ�หนดวตั ถปุ ระสงค์ IO เชงิ รบั ( DEF-IO
(IO OBJs) OBJs)

๒. สรา้ ง กจิ /งานด้าน IO ทต่ี อบ สร้าง กจิ /งานด้าน IO เชิงรบั
สนองต่อวัตถปุ ระสงค์ IO กำ�หนดทรัพยากรทตี่ ้องได้รบั การคมุ้ กัน
และวิเคราะหเ์ กณฑเ์ ส่ียง
๓. ก�ำ หนดเป้าหมายของ IO

๔. ระบุเคร่ืองมือทจ่ี ะกระท�ำ กิจ/ เลือกมาตรการคมุ้ กัน และแบง่ มอบกจิ
งาน, สร้าง บญั ชี ปม.

๕. ทบทวนความเหมาะสม เตรียมทำ�บญั ชีการคมุ้ กันหลกั และทบทวน
ความเหมาะสม

การวางแผน IO ในการรบดว้ ยวธิ ีรุก
IO เชิงรุก
ใช้การผสมผสานทุกองค์ประกอบของ IO เพ่ือสร้างสภาวะที่เก้ือกูลต่อการ
ขยายผลของฝ่ายเรา เชน่
- ใช้ OPSEC, MILDEC, PSYOP, EW และการยงิ ในการสรา้ งอทิ ธิพลต่อมโน
ภาพของ ขศ. เพื่อผลทีเ่ ก้ือกลู ตอ่ การปฏบิ ัติแตกหัก
- ใช้ การ ปจว.ต่อหนว่ ยตั้งรับและ ทก., ใช้การโจมตที างอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ (EA),
การยิงสนบั สนนุ ที่ ทก. ขณะเดยี วกันใช้ก�ำ ลังรบ ลวงเมื่อ ขศ.หลงเชอื่ จึงขยายผล
- OPSEC ส�ำ คัญต่อการส�ำ เร็จภารกจิ ผล โดยรวมจะท�ำ ใหก้ ารตัดสินใจชา้ ลง
และประสทิ ธภิ าพลดลง
- ใช้การยิงทำ�ลาย/ไม่ทำ�ลาย เพ่ือลดการตรวจการณ์, การรายงานข่าวสาร,
การส่ังการของกองหนนุ , การยงิ สนบั สนนุ

18 คูม่ ือการปฏิบตั กิ ารขา่ วสาร

IO เชิงรับ
เพ่ือรักษาประสิทธิภาพ C2 จากการโจมตีของ ขศ.จงึ ต้องมีแผน IO เชงิ รับท่ี
ผสมผสานกับ EEFI ที่มปี ระสิทธภิ าพ อยา่ งน้อยต้องกลา่ วถงึ
- ปอ้ งกนั ข้อมูลเรื่องเวลาที่จะโจมตี
- ปอ้ งกันแผนด�ำ เนนิ กลยทุ ธโ์ ดยเฉพาะอย่างย่ิงการปฏิบัตแิ ตกหกั
- ปอ้ งกันแผนการลวง
- ปอ้ งกันทต่ี งั้ และการด�ำ รงอย/ู่ C2ของกองหนนุ
การวางแผน IO ในการรบดว้ ยวิธรี ับ
IO จะช่วยเพ่ิมขีดความสามารถของ ผบ.ในการดำ�รงความริเร่ิมท่ีเหนือกว่า
ขศ.โดย IO ชว่ ยในการท�ำ ลาย, ปฏเิ สธ, รบกวน, ลวง และขยายผลต่อกระบวนการ
แสวงข้อตกลงใจและ INFOSYS ของ ขศ.
โดยม่งุ เนน้
- ทำ�ลายขีดความสามารถ ขศ.ด้านข่าวสารด้วยการทำ�ลายทางกายภาพ
ตอ่ เคร่อื งมือ/ปมการสือ่ สาร
- ลดประสทิ ธภิ าพและประสทิ ธผิ ลระบบ C2 ขศ.และกระบวนการรวบรวม
ข่าวสาร
- ปอ้ งกนั , ปฏเิ สธการรวบรวม/กระจายขอ้ มลู ขา่ วสารของฝา่ ยเราจาก ขศ.
- ลวงก�ำ ลังรบของ ขศ.ดว้ ยการชักจงู ให้หลงทางผา่ นระบบ C2 ขศ.เอง
ขอ้ พจิ ารณาดา้ นข่าวกรองในการวางแผน IO
๑. ผลกระทบของ IE ต่อการสนับสนนุ ดา้ นขา่ วกรอง
๒. การประสานของการปฏิบตั ิตามแผน IO กบั การข่าวกรอง
๓. การวเิ คราะหก์ ารรับรขู้ องกลุ่มเปา้ หมาย
๔. ล�ำ ดับความเรง่ ด่วนของการปฏบิ ัติ

คมู่ ือการปฏบิ ัติการขา่ วสาร 19

ข้อพจิ ารณาและกระบวนการในการวางแผน
การวางแผน IO นัน้ ผวู้ างแผนจะตอ้ งมคี วามเข้าใจในเรอื่ งต่อไปนี้
- จุดศูนย์ดุล (CENTER OF GRAVITY: COG) การปฏิบัติการ IO ก็เป็นเช่น
เดียวกับการปฏิบัติการทางทหารทั่วไป คือ จะมุ่งเน้นต่อการโจมตี COG ของฝ่าย
ตรงขา้ ม และปกปอ้ ง COG ของฝา่ ยเรา ผู้วางแผนจะตอ้ งเขา้ ใจวา่ IO เปน็ เคร่ืองมือ
(TOOLS) ท่สี ามารถใชใ้ ห้สอดคลอ้ งกบั การปฏิบัติการอืน่ ๆ ให้เกิดผลกระทบอันจะ
นำ�ไปสู่ผลลัพธ์สุดท้ายท่ีต้องการ (END STATE) ดังน้ันผู้วางแผนจึงต้องเข้าร่วมใน
กระบวนการวางแผนทางยุทธการต้ังแต่ต้น เพ่ือให้สามารถทราบ/เสนอแนะข้อมูล
COG ในการปฏบิ ตั กิ ารได้โดยจะตอ้ งวิเคราะหถ์ งึ องค์ประกอบทง้ั
CC: CRITICAL CAPABILITIES (ขีดความสามารถส�ำ คญั ยง่ิ )
CR: CRITICAL REQUIREMENT (ความตอ้ งการทีส่ �ำ คญั )
CV: CRITICAL VULNERABILITY (ความลอ่ แหลมทส่ี ำ�คญั )

CR : Critical Requirement

หลงั จากนน้ั จงึ น�ำ มาออกแบบแนวความคดิ ในการปฏบิ ตั วิ า่ จะเลอื กใช้ IO ใน
ลักษณะใด ในแตล่ ะหว้ งของการปฏบิ ตั กิ าร
20 คู่มือการปฏิบตั กิ ารข่าวสาร

ลกั ษณะการปฏิบตั กิ ารทางทหารในปจั จบุ ัน

ผู้วางแผน IO จะตอ้ งทราบถงึ ภารกิจและ END STATE ของหนว่ ยเรา/หนว่ ย
เหนอื แลว้ ต้องวเิ คราะห์ใหไ้ ดว้ า่ การปฏิบัตภิ ารกิจครัง้ น้ี IO จะมีส่วนชว่ ยได้อย่างไร
(HOW IO HELP?) ทัง้ กอ่ น-ระหว่าง-หลัง การปฏบิ ัตกิ าร
ผลลัพธ์ที่ได้คือ “แนวความคิดในการสนับสนุนด้าน IO (IO CONCEPT OF
SUPPORT)” ตามแนวทางในการปฏิบัติที่ได้รับจาก ผบ.แล้วนำ�ไปสู่การวิเคราะห์
ภารกิจด้าน IO ในรปู แบบของ
กิจเฉพาะ/กจิ แฝง/กจิ สำ�คัญย่งิ ด้าน IO เพ่อื ใหไ้ ดภ้ ารกจิ ดา้ น IO
(IO MISSION) และวัตถปุ ระสงค์ IO (IO OBJECTIVES) ต่อไป

คู่มือการปฏบิ ตั กิ ารขา่ วสาร 21

ภารกิจหลัก

ภารกจิ IO

วัตถปุ ระสงค์ IO วัตถุประสงค์ IO วัตถปุ ระสงค์ IO

กจิ / กจิ / กจิ / กจิ / กิจ/ กจิ / กจิ / กิจ/ กิจ/
งาน งาน งาน งาน งาน งาน งาน งาน งาน

เม่ือแนวความคิดนี้ได้รับอนุมัติแล้ว จะนำ�ไปสู่การพัฒนา “แนวเนื้อหา
(THEME)” และ “ขอ้ ความ (MESSAGE) ในรูปแบบตา่ ง ๆ” เพอื่ ส่งผา่ นผลผลิตทไ่ี ด้
รับการอนุมัตแิ ลว้ ไปยงั “กล่มุ เป้าหมาย (TARGET AUDIENCES : TA) ตอ่ ไป”

22 คมู่ ือการปฏิบัตกิ ารขา่ วสาร

- ท�ำ เพื่ออะไร - ตอ้ งการอะไร - นำ�เสนอแนวไหน - สิง่ ท่ี ปม. ไดร้ ับรู้
- เนอื้ ความ/ประเด็นสนทนา
- การกระทำ�

แนวทางในการกำ�หนดเปา้ หมาย IO
จะด�ำ เนนิ การตามเจตนารมณแ์ ละวสิ ยั ทศั นข์ อง ผบ.หนว่ ยทใี่ หไ้ ว้ เพอื่ ระบถุ งึ
ผลกระทบทางยุทธการ และ IO ทีต่ อ้ งการ โดยอาศัยผลทไ่ี ดจ้ ากการวิเคราะห์ IE มา
ประกอบว่าจะโจมตตี อ่
๑. ผบ.และผ้ตู กลงใจหลกั /กลุ่มเป้าหมาย
๒. ระบบการตกลงใจ และกระบวนการทเี่ ก่ียวข้อง
๓. ระบบขอ้ มลู ข่าวสาร (INFOSYS) อยา่ งไร เพอื่ ให้บรรลุภารกิจ
ชดุ กำ�หนดเปา้ หมาย
น�ำ โดย เสธ.ฯ/รอง ผบ.มีหนา้ ทีใ่ นการกำ�หนดว่า
- ปม.ใด จะถูกโจมตที ่ไี หน, เม่ือไร, อย่างไรหลงั จากนั้นจึง
- ดำ�เนินการแบ่งมอบ ปม.ให้กับระบบที่เห็นว่า เหมาะสมและสามารถ
ทำ�ให้บรรลุผลกระทบท่ีต้องการมากท่ีสุดข้ันต่อไป คือ การออกแบบความประสาน
สอดคลอ้ งและขนั้ การปฏบิ ตั กิ ารในภาพรวม วา่ IO จะสมั พนั ธก์ บั การปฏบิ ตั กิ ารอน่ื ๆ
อย่างไร

คมู่ ือการปฏิบตั กิ ารข่าวสาร 23

การส่งผ่านข้อความ (MESSAGE) ไปยังกลุ่มเป้าหมาย (TA) ก็มีความสำ�คัญ
ผู้วางแผนจึงต้องวางแผนการเผยแพร่ ตามช่องทางในการรับรู้ของแต่ละ TA ใน
รูปแบบและระยะเวลาทเ่ี หมาะสม
24 คมู่ ือการปฏบิ ตั ิการข่าวสาร

สรปุ
การวางแผน IO ก็เป็นอีกปัจจัยหนึ่งท่ีสำ�คัญยิ่งต่อความสำ�เร็จในการปฏิบัติ
การขา่ วสาร ในการปฏบิ ตั กิ ารขา่ วสารนนั้ จะใชก้ ารวางแผนในลกั ษณะของ การปฏบิ ตั ิ
การบนพื้นฐานของผลกระทบ (EFFECT BASED OPERATIONS) คอื การมองยอ้ น
กลับวา่ สภาวะผลลพั ธส์ ดุ ทา้ ยทเี่ ราต้องการ (END STATE) น้ัน ตอ้ งการใหเ้ ปา้ หมาย
อยู่ในสภาวะเชน่ ใด แล้วจงึ นำ�มาวางแผนปฏิบัตกิ ารเพอ่ื ใหเ้ กดิ ผลกระทบท่ีทำ�ให้เป้า
หมายอยู่ในสภาวะที่เราต้องการ ดังนั้นการที่จะกำ�หนดแผนงาน IO ออกมาได้น้ัน
ผวู้ างแผนมคี วามจ�ำ เปน็ อยา่ งยง่ิ ทจ่ี ะตอ้ งเขา้ ใจองคป์ ระกอบ/ปจั จยั /ตวั แสดงตา่ ง ๆ ใน
สภาพแวดลอ้ มของการปฏบิ ตั กิ ารเสยี กอ่ น จงึ จะสามารถวเิ คราะหไ์ ดว้ า่ องคป์ ระกอบ
ต่างๆ เหลา่ นัน้ มีอทิ ธิพล/สง่ ผลกระทบต่อ การสำ�เรจ็ ภารกจิ ของเรามากน้อยเพียงใด
แลว้ จงึ จะก�ำ หนดออกมาเปน็ แนวความคดิ ในการปฏบิ ตั กิ ารขา่ วสาร เพอ่ื การเลอื กใช้
เครอื่ งมอื และก�ำ หนดกจิ /งานใหก้ บั ผปู้ ฏบิ ตั ไิ ดด้ งั นนั้ อยา่ งนอ้ ยทส่ี ดุ ผวู้ างแผนจะตอ้ ง
เขา้ ใจถึง ผลลพั ธส์ ุดท้ายทตี่ อ้ งการ (END STATE) ของภารกจิ , เจตนารมณ์ของ ผบ.
ขอ้ หา้ ม/ขอ้ บงั คบั , เครอื่ งมอื IO ทม่ี ,ี ขดี ความสามารถ/ขดี จ�ำ กดั ของแตล่ ะเครอ่ื งมอื ,
ประเดน็ ทีต่ ้องเฝ้าระวัง, ฯลฯ ดังนั้นแหลง่ ขา่ วในทกุ ระดับจึงมคี วามสำ�คญั ยิง่

คูม่ ือการปฏิบตั กิ ารขา่ วสาร 25

เจา้ หนา้ ทแ่ี ละองค์กรด้าน IO

ในการปฏบิ ตั ิการ IO นั้น ฝ่ายยทุ ธการ (สธ.๓) จะเปน็ ผรู้ ับผดิ ชอบทาง ฝอ.ใน
การประสานงานด้าน IO ทง้ั ปวง
IO Cell (ส่วน IO) : ตั้งอยู่ใน ทก.หลัก, เป็นที่รวมของตัวแทนจากองค์กร
ต่าง ๆ ทรี่ บั ผดิ ชอบแต่ละองคป์ ระกอบของ IO
หนา้ ทหี่ ลกั .- ประสานสอดคลอ้ งกจิ กรรม IO ทงั้ ปวง ตลอดกระบวนการปฏบิ ตั ิ
การ รวมทั้งการกำ�หนด ปม. IO ประสานงานและประกันความสอดคล้องของ IO
OBJs และกจิ ระหวา่ งหน่วยเหนือและหน่วยรอง
IOWG (คณะท�ำ งาน IO) : เปน็ ทร่ี วม จนท. IO และ จนท. IO จากหนว่ ยเหนอื ,
หน่วยรอง, หน่วยที่เกี่ยวข้องในภาพรวมแล้ว กระบวนการปฏิบัติการข่าวสารน้ัน
มกั จะประกอบไปดว้ ยผเู้ กยี่ วขอ้ งอย่างน้อย ๓ ระดับ คอื
๑. ระดับผู้มอบนโยบาย (ผู้บังคับบัญชา)
๒. ระดับผวู้ างแผน (ฝ่ายอำ�นวยการ)
๓. ระดบั ผ้ปู ฏบิ ตั ิการ (หนว่ ยปฏิบัต)ิ

นโยบาย - กำ�หนดเจตนารมณ/์ แนวทาง
ผวู้ างแผน - งบประมาณ, การสนบั สนุน
ผูป้ บ.การ - กำ�กับดูแล

- วเิ คราะห์สภาพแวดลอ้ ม เป้าหมาย
- ผลท่ตี อ้ งการ กจิ กรรม
- ล�ำ ดบั ขั้น เคร่อื งมอื /หน่วย
- กำ�กบั ดูแล/แก้ไข

- ดำ�เนินกิจกรรม
- ริเรม่ิ
- ตอบโต้
- ประเมนิ ผล/รายงาน

26 ค่มู ือการปฏิบัตกิ ารข่าวสาร

ทง้ั ๓ ระดบั น้ีลว้ นสมั พันธเ์ ก่ียวเนอ่ื งกันและสง่ ผลต่อความสำ�เร็จภารกจิ ของ
IO ทั้งส้ิน เริ่มจากระดับผู้มอบนโยบายที่จะต้องเป็นผู้กำ�หนด กรอบ/ขอบเขตของ
การปฏบิ ตั กิ าร, END STATE, เจตนารมณ,์ ทศิ ทางในการด�ำ เนนิ การ, การก�ำ กบั ดแู ล/
ประเมิน/ปรับแก้ แล้วจึงส่งข้อมลู เหลา่ นี้ไปยงั ระดับผวู้ างแผน เพ่อื ก�ำ หนดเป็นแนว
ความคดิ ในการปฏบิ ตั กิ ารดา้ นขา่ วสาร อนั จะแปลงไปสกู่ จิ /งาน, แผนการด�ำ เนนิ การ
ในรายละเอยี ด และเฝ้าติดตาม/ปรับแกก้ ารปฏิบตั ขิ องหนว่ ยรอง ตลอดจนประเมนิ
สภาวะแวดล้อม/วิเคราะห์แนวโน้มความเป็นไป และประสานสอดคล้องการปฏิบัติ
ให้เป็นไปตามเจตนารมณข์ อง ผบ.ทีใ่ ห้ไว้เพื่อให้บรรลุภารกจิ
และในส่วนสดุ ทา้ ยคือ ระดบั ผู้ปฏบิ ตั กิ าร ทจี่ ะต้องมคี วามเข้าใจอยา่ งชดั เจน
ถึงเจตนารมณ์และ END STATE ของหน่วยเหนือ และเม่ือได้รับมอบงาน/กิจ ไม่ว่า
จะมาในรปู แบบของค�ำ สง่ั แบบมอบภารกจิ (MISSION TYPE ORDER) หรอื แบบมอบ
พันธกิจ/ตามประเภทของงาน (FUNCTIONAL TYPE ORDER) ก็ต้องสามารถแปลง
ไปสู่การปฏิบัติให้เหมาะสมกับสภาพแวดล้อมย่อย ๆ ของตนได้ ทั้งน้ียังต้องมีความ
สามารถในการรเิ รมิ่ ดว้ ยตนเองภายในกรอบแนวทางทก่ี �ำ หนดไดอ้ กี ดว้ ย เพอื่ ใหบ้ รรลุ
ผลตามประสทิ ธิภาพทห่ี นว่ ยเหนือต้องการ

สรุป
จะเหน็ ได้วา่ ความสำ�เรจ็ ของการปฏบิ ัติการขา่ วสารน้ันมิไดข้ น้ึ อยูก่ ับระดับใด
ระดบั หนงึ่ เทา่ น้นั แต่ตอ้ งอาศยั องคค์ วามรู้ ความเข้าใจ และขีดความสามารถในการ
ปฏิบตั กิ ารด้าน IO ของทกุ ๆ ระดบั ทไี่ ปในทศิ ทางเดียวกนั รวมทง้ั ขีดความสามารถ
ในการปรับเปล่ียนและบริหารจัดการที่มีเสรีตามสมควรของหน่วยในแต่ละระดับอีก
ดว้ ย

ค่มู อื การปฏบิ ัติการข่าวสาร 27

IO กับการแสวงขอ้ ตกลงใจทางทหาร

การปฏิบัติการข่าวสารกับการแสวงข้อตกลงใจทางทหารนั้นมีข้อพึงระลึก
ดงั ตอ่ ไปน้ี
- วิสัยทศั น์ IO ควรรวมอยใู่ นแนวทางในการวางแผนขั้นตน้
โดยจะให้เปน็ สว่ นหน่งึ ในแนวความคิดโดยรวม หรือแยกตา่ งหากก็ได้
- ต้องบรรจุมอบผู้วางแผน IO เข้าเปน็ ส่วนหนงึ่ ใน
คณะกรรมการประสานงานบัญชีเปา้ หมายรว่ ม (JTCB)
- การวางแผน IO ต้องเริ่มต้นตั้งแต่ข้ันแรกสุดและเป็นส่วนหน่ึง ของ
การวางแผนปฏบิ ตั กิ ารโดยรวมเพราะ IO มกั จะปฏบิ ตั กิ ารกอ่ นและเหน็ ผล
ไดช้ า้ และควรนำ� IO มาใชใ้ นทุกขนั้ การปฏบิ ตั ิ
- การกำ�หนดวัตถุประสงค์ IO ต้องสนธิเข้าเป็นส่วนหน่ึง/เพื่อสนับสนุนต่อ
วตั ถปุ ระสงค์ของภารกจิ โดยรวม
- ต้องเตรียมการล่วงหน้าแต่เน่ินและ มีการกำ�หนดผู้มีอำ�นาจในการอนุมัติ,
ผู้มีอำ�นาจในการปฏิบตั ทิ ่ีชัดเจน
- ต้องพจิ ารณาเงือ่ นไขทางกฎหมายดว้ ยเสมอ
- กลา่ วถงึ วา่ IO มสี ว่ นรว่ มอยา่ งไรในการทจี่ ะท�ำ ใหบ้ รรลภุ ารกจิ ในภาพรวม
- แบง่ มอบกิจ IO ใหก้ ับหนว่ ยต่างที่กำ�หนดเพอื่ น�ำ ไปปฏบิ ตั ิ
- ประสานสอดคลอ้ งการปฏิบตั กิ ิจ IO ท้งั ปวง
- อธิบายว่า ผบ. จะประเมนิ ผลลพั ธ์ IO อย่างไร
ในระหว่างกระบวนการแสวงข้อตกลงใจงาน IO จะเปรยี บเสมอื นฝา่ ยกจิ การ
พเิ ศษอกี สายงานหนง่ึ ดว้ ยดงั นน้ั เจา้ หนา้ ท่ี IO จะตอ้ งมกี ารท�ำ ประมาณการ IO อยา่ ง
ตอ่ เนอ่ื ง และเขา้ รว่ มในทกุ ขนั้ ตอนของกระบวนการวางแผน และมกี ารด�ำ เนนิ งานใน
ส่วนของ IO ในแต่ละกลุ่มงานดงั นี้

28 คมู่ ือการปฏิบตั กิ ารข่าวสาร

ข้ันการวเิ คราะห์ภารกจิ
- พจิ ารณาข้อเทจ็ จริง, สถานภาพ, ประเมินขีดความสามารถ IO
- ก�ำ หนดสมมุติฐาน
- วเิ คราะหเ์ จตนารมณ,์ ภารกจิ ด้าน IO ของหนว่ ยเหนอื
- วเิ คราะหข์ ้อจำ�กัด, ข้อหา้ ม
- รว่ มในกระบวนการ IPB วิเคราะห์ COG เรา-ขศ., จุดแตกหกั ด้าน IO
- ร่วมวิเคราะหก์ ิจตา่ ง ๆ ด้าน ISR, ความต้องการโครงสรา้ งหนว่ ย IO
- พิจารณา IO OBJ., END STATE, RISK
- จดั ทำ�รายการทรัพยากรทีส่ �ำ คัญยงิ่
- เสนอขอ้ พจิ ารณา IO ในการบรรยายสรปุ วเิ คราะห์ภารกจิ
ข้นั การพัฒนา หป.
- ทบทวนการวิเคราะหภ์ ารกิจและแนวทาง IO จากหนว่ ยเหนือ
- ใหห้ นทางเลอื ก IO เพ่อื ตอบคำ�ถามต่อไปนี้
- กจิ IO ใดบา้ งทต่ี ้องบรรลุ
- ใคร (หน่วยใด) ท�ำ กิจใด
- เม่อื ใดทก่ี จิ IO จะเกดิ ข้นึ , เกดิ ขนึ้ ท่ีไหน
- การปฏิบตั ิของแตล่ ะหนว่ ยส่งผลต่อภาพรวมอยา่ งไร
- หนว่ ยจะใชข้ ีดความสามารถด้าน IO ให้บรรลกุ ิจต่าง ๆ ไดอ้ ย่างไร
- หนทางเลือก IO ควรจะเป็นไปได้, ยอมรับได้, แตกต่าง, สมบูรณ์
- ประสานกฎการใชก้ ำ�ลงั (ROE) กับ นธน. และ สธ.๓
- เสนอหนทางเลอื กการควบคมุ บังคับบญั ชา สำ�หรบั IO
- รว่ มทำ�ค�ำ ส่ังเตรียม (WARNO) หากจ�ำ เปน็

คูม่ อื การปฏบิ ตั กิ ารข่าวสาร 29

ขนั้ การวิเคราะห์/เปรียบเทียบ หป.
- การกำ�หนดปัจจยั เปรียบเทียบ
- เจตนารมณห์ น่วยเหนือ
- เจตนารมณ์ ผบ.
- ปจั จยั ส�ำ คญั ท่ีเกี่ยวขอ้ งกบั ภารกจิ
- ปัจจยั ส�ำ คัญของแต่ละสายงาน
- หลักการสงคราม
- พิจารณา หป. ที่มคี วามเป็นไปไดม้ ากทีส่ ุดในการบรรลุภารกจิ

ขนั้ การตกลงใจเลอื ก หป.
- บรรยายสรุปในหัวขอ้
- สถานการณ์ ขศ./ ฝ่ายเรา
- สถานการณ์ ภารกิจ, เจตนารมณ์ ผบ.หนว่ ยเหนอื /ผบ.หน่วยเรา
- ขอ้ มูล สมมุตฐิ าน, ข้อห้าม, COG ท่ีเปลีย่ นแปลงไป
- ภาพรา่ ง/ขอ้ ความ หป.
- ผลจากการวาดภาพการรบ
- การเปรยี บเทยี บ
- หป. ทเ่ี สนอ และบรรยายให้ ผบ.
- เตรยี มเอกสารประมาณสถานการณ์ให้ ผบ.

สรุป
ฝา่ ยเสนาธกิ ารทร่ี บั ผดิ ชอบดา้ น IO จะเปน็ เสมอื นฝา่ ยกจิ การพเิ ศษอกี สายงาน
หนงึ่ ทมี่ คี วามรบั ผดิ ชอบในการแสวงขอ้ ตกลงใจในสายงานของตน และเปน็ สว่ นหนง่ึ
ในกระบวนการแสวงข้อตกลงใจโดยส่วนรวมของหน่วยด้วย

30 คมู่ ือการปฏิบตั กิ ารข่าวสาร

วงรอบการทำ�งาน IO
ในการท�ำ IO นน้ั ผบ.หนว่ ยทกุ ระดบั จะเปน็ ผรู้ บั ผดิ ชอบ โดยมี ฝสธ.ทกี่ �ำ หนด
ขนึ้ เฉพาะเปน็ ผรู้ บั ผดิ ชอบทางฝา่ ยอ�ำ นวยการ ส�ำ หรบั หนว่ ยของสหรฐั ฯ จะจดั ตงั้ สธ.๗
(IO) ขึน้ มา หากหน่วยขนาดเลก็ หรอื ที่ไม่ได้จัด สธ.๗ จะให้ ฝยก. (สธ.๓) รบั ผดิ ชอบ
เพราะ IO จะสนับสนุนงาน ยก. จึงต้องอาศยั กรอบแนวคิดเดยี วกันจึงจะเสรมิ กนั ได้
โดยมสี ่วน IO (IO CELL) ที่อย่ใู น ทก.หลัก เปน็ ผู้ก�ำ หนดแนวคดิ ปม. วัตถปุ ระสงค์
IO (IO OBJ) และประสานสอดคลอ้ งการดำ�เนนิ การ IO ท้ังปวงกับทกุ ส่วน และจะมี
การประชมุ คณะท�ำ งาน IO (IO WORKING GROUP: IOWG) โดยเรียกผ้แู ทนหนว่ ย
รองและส่วนต่าง ๆ ท่ีเก่ียวข้องมาร่วมตามวงรอบหรือกรณีเร่งด่วน IOWG มักจะ
ประกอบด้วย : น.ปจว., น.ปชส., น.กร., น.ขว., น.ยก., ผ้แู ทน/จนท.อื่น ๆ และจะ
มหี นา้ ทวี่ างแผนการประสานสอดคลอ้ งงาน IO ทงั้ ปวง ตามนโยบาย ผบ. และก�ำ หนด
แนวเน้ือหา (THEME) ตามนโยบาย/แนวทางวางแผนของ ผบ.โดยมีวงรอบการ
ท�ำ งานดงั น้ี

วงรอบการทำ�งาน IO

ฝ่ายตดิ ตาม ฝ่ายวเิ คราะห์/วางแผน ฝา่ ยผลิต ฝ่ายเผยแพร่
ขอ้ มูล

เครือ่ งมอื ทม่ี อี ยู่

- ฝ่ายติดตามข้อมูล : คือ จนท.รวบรวมข่าวสาร ประเด็นต่าง ๆ ในทุกมิติ
ของสภาพแวดล้อมในการปฏบิ ัติการ (OE)
- ฝา่ ยวเิ คราะห/์ วางแผน : คอื หวั ใจของ IOWG มหี นา้ ทว่ี เิ คราะห์ OE ดา้ นการ
ขา่ วอยา่ งละเอยี ด เพอ่ื ใหท้ ราบสถานภาพในปจั จบุ นั , ระบุ IO OBJ, ก�ำ หนด IO รกุ -รบั ,
THEME, ประเดน็ สนทนา (TALKING POINTS), แนวโน้มในอนาคต, ประเดน็ ที่ตอ้ ง
เนน้ (THEME TO STRESS), ประเดน็ ทค่ี วรหลกี เลยี่ ง (THEME TO AVOID), ประเดน็

ค่มู ือการปฏิบตั กิ ารข่าวสาร 31

อ่อนไหว (SENSITIVE ISSUES), การตอบโต้สถานการณ์เร่งด่วน,โอกาสขยายผล,
จดุ อ่อน, ประเดน็ ท่ี ผบ.จะแถลงข่าว, คำ�ถามท่ีน่าจะถูกถาม, คำ�ตอบ/การหลีกเลีย่ ง
ฯลฯ เม่ือฝา่ ยวเิ คราะห/์ วางแผนกำ�หนด OBJ, THEME ออกมาแล้ว จะส่งใหก้ บั ฝ่าย
ผลิตเพือ่ ผลติ สื่อในรปู แบบตา่ ง ๆ ทส่ี ามารถเขา้ ถึง TA และเกิดผลกระทบท่ตี อ้ งการ
ได้ดีท่ีสุด (อาจว่าจ้างเอกชนก็ได้) หรืออาจดำ�เนินการผลิตเองหากได้รับการบรรจุ
มอบเครอ่ื งมอื ไว้ในความควบคมุ
- ฝา่ ยผลติ : ผลติ สอื่ ในรปู แบบของขอ้ ความ (MESSAGE) ตาม THEMEทไี่ ดร้ บั
โดยอาศัยความชำ�นาญทางเทคนิคการสื่อสารมวลชนและการตลาด ทั้งน้ีต้องอยู่ใน
กรอบขอ้ ห้าม/ขอ้ บงั คบั ท่ีระบไุ ว้ (ถา้ มี)
- ฝ่ายเผยแพร่ : เผยแพร่ผลผลิตสื่อที่เป็นข้อความ (MESSAGE) ไปยังกลุ่ม
ปม. ทง้ั โดยทางตรงและทางออ้ ม เพอ่ื ใหเ้ ขา้ ถงึ และไดร้ บั ความนา่ เชอ่ื ถอื ของเนอื้ ความ
นนั้ ๆ ในบางครง้ั ฝา่ ยผลติ อาจเปน็ ฝา่ ยเผยแพรด่ ว้ ยกไ็ ด้ เมอื่ เผยแพรไ่ ปแลว้ ตอ้ งมกี าร
ประเมินผลท่ีได้ (ผลกระทบตอ่ TA/ ประสทิ ธิภาพของส่อื ) อยู่ตลอดเวลาหากมีกรณี
เรง่ ดว่ น อาจรายงานดว่ นตอ่ ฝา่ ยวเิ คราะหเ์ พอื่ การตอบสนอง/ขยายผลไดท้ นั ทว่ งทไี ม่
ต้องรอฝ่ายติดตามข้อมูล อัตราการจัดในฝ่ายต่าง ๆ นั้นจะไม่แน่นอนตายตัวเพราะ
เปน็ การแบง่ ตามพนั ธกจิ และบคุ คลหรอื หนว่ ยใดๆ กส็ ามารถเปน็ เครอื่ งมอื (ASSET)
หนง่ึ ของ IOWG กไ็ ด้ ยกเวน้ ฝา่ ยวเิ คราะห/์ วางแผน ทต่ี อ้ งมี จนท.เฉพาะและอยปู่ ระจ�ำ
จะเหน็ ไดว้ า่ IOWG มหี นา้ ทเี่ ปน็ ผกู้ �ำ หนดทศิ ทาง นโยบาย IO เทา่ นน้ั มใิ ชผ่ ปู้ ฏบิ ตั เิ อง
แต่จะส่งมอบผลผลิตต่าง ๆ เหล่านี้ไปยังหน่วยรองท้ังในรูปแบบของคำ�สั่ง-นโยบาย
ตามพันธกจิ (FUNCTIONAL TYPE ORDER) เช่น ผนวก กรอบการด�ำ เนนิ งานดา้ น
ปจว. เป็นต้น หรืออาจใช้คำ�ส่ังแบบมอบภารกิจ (MISSION TYPEORDER)คือ 5W
ตามปกติก็ได้ โดยอาจเป็นในรูปแบบของกิจเฉพาะหรือตารางประสานสอดคล้อง
(ผนวก ข ตัวอย่างตารางประสานสอดคล้อง)
32 คู่มือการปฏิบัตกิ ารขา่ วสาร

สรปุ
ฝา่ ยวิเคราะห์และวางแผนจะเปน็ หัวใจหลกั ในการดำ�เนินงานดา้ น IO เพราะ
เป็นส่วนที่แปลงเจตนารมณ์/แนวทางของ ผบ.และหน่วยเหนือ ไปสู่การปฏิบัติ
และต้องควบคุม กำ�กับดูแล ประเมินผลการปฏิบัติ รวมท้ังปรับแก้ และตอบโต้ต่อ
สถานการณ์ไดอ้ ย่างทันท่วงที ในหน่วยระดบั เล็ก อาจเป็นแค่ คน ๆ เดยี วก็ได้ และ
การปฏิบัตใิ นภาพรวม อาจมบี ุคคล/ส่วนอน่ื ๆ ที่ไม่ใช่ทหารเขา้ มาร่วมอย่ดู ว้ ยกไ็ ด้

คู่มือการปฏบิ ัตกิ ารขา่ วสาร 33

IO ในการตอ่ สกู้ บั การก่อความไมส่ งบ
การปฏิบัติการทางทหารในปัจจุบันต้องเกี่ยวข้องกับการก่อความไม่สงบ
อย่เู สมอ ไม่วา่ จะเป็นในพน้ื ที่จังหวดั ชายแดนภาคใต้ หรือ การชมุ นุมตา่ ง ๆ ในสว่ น
ตอ่ ไปนี้จะมุ่งเนน้ การปฏบิ ตั ิงานในพน้ื ที่ จังหวดั ชายแดนภาคใต้เป็นหลัก
การเลอื กใชเ้ ครอ่ื งมอื IO ใดนนั้ ขนึ้ อยกู่ บั OE ในขณะนนั้ เพราะอาจมขี อ้ จ�ำ กดั
ทางกฎหมาย เช่น ในสภาวะปกต-ิ ไม่ปกต-ิ ยามสงคราม ทบี่ างขดี ความสามารถท�ำ ได้
บางขีดความสามารถทำ�ไม่ได้ โดยปกติแล้วในการ ปปส.เรามักจะใช้ IO ในลักษณะ
ของ SOFT POWER คือ
เป็นการต่อสู้ด้วย ถ้อยคำ�, สัญลักษณ์, แนวความคิด ซ่ึงเป็นกระบวนการ
ที่ดำ�เนินการไปอย่างต่อเนื่อง และมีการพัฒนาอยู่ตลอดเวลาตามสภาพการณ์ที่
เปลยี่ นแปลงไป เชน่ เดียวกบั การปฏบิ ตั กิ ารรบในรปู แบบอื่น ๆ
ลักษณะเฉพาะของการปฏิบตั กิ ารในสถานการณ์การกอ่ ความไม่สงบ (คมส.)
- ความปลอดภัยของประชาชน (ปชช.) สำ�คัญท่ีสดุ
(ฝ่ายตรงขา้ มใช้ความกลัวเปน็ อาวุธ)
- HUMINT (ข่าวกรองทางบุคคล) ดีท่สี ดุ และข่าวสารต้องทนั เวลา
(ฝา่ ยตรงขา้ ม พยายามปิดกัน้ )
- เส้นแบง่ ระหวา่ ง ปชช.กับผู้กอ่ ความไม่สงบ (ผกมส.)ไม่ชัดเจน
(ฝ่ายตรงข้ามแสวงประโยชนเ์ ต็มท)ี่
- ผกมส.ปฏิบัติการแบบเครือข่ายตอ้ งเอาชนะดว้ ยการปฏิบัตกิ ารแบบ
เครอื ขา่ ย (ทงั้ ด้านการปฏบิ ัติการและการข่าว)
- รบไมเ่ ปน็ แนว,ตวั แสดง (ACTOR) หลากหลาย,ระดบั อทิ ธพิ ลของผลกระทบ
ตอ่ กลมุ่ ปม. (TARGET AUDIENCES: TA) ต่างกัน
- ความหลากหลายของ ปชช.ในพืน้ ทีป่ ฏิบตั ิการ (AO) ต่างกนั
(ฝ่ายตรงข้ามใช้เปน็ เงอ่ื นไข-ขยายผล)
34 คมู่ ือการปฏบิ ตั ิการขา่ วสาร

- ต้องการองค์กรท่ีเปน็ ศูนย์กลางในการตกลงใจ
(ฝ่ายตรงข้ามขยายผลจากความลา่ ชา้ /ไม่เข้าใจ/ไม่มเี อกภาพ)
- การใชก้ �ำ ลงั ในรปู แบบของ กกล.อสิ ระขนาดเลก็ ทคี่ ลอ่ งตวั , มอี �ำ นาจก�ำ ลงั
รบท่ีเพยี งพอ, มีการสนับสนุนซ่งึ กนั และกัน
(ฝ่ายตรงข้ามอาศัยจุดออ่ นที่ฝา่ ยรัฐมเี ครือ่ งมือไม่พอ, ไม่ต่อเนื่อง, ใช้ยทุ ธวิธี-
หลักนยิ มแบบเดมิ ๆ (ตายตัว), ขาดอ�ำ นาจในการตดั สนิ ใจ)
ตอ้ งมคี วามชัดเจนในเรือ่ งตอ่ ไปนี้
1. เป้าประสงค์/ผลลัพธส์ ดุ ท้ายท่ตี อ้ งการ (END STATE) คอื อะไร
2. สภาพแวดลอ้ มในการปฏบิ ตั กิ าร (OE) โดยรวม/ยอ่ ย ทง้ั ทางยทุ ธการและ
ทางการข่าว (IE)
3. บทบาท, แนวคิด, ทัศนคตขิ องแต่ละ ACTOR ความเช่อื มโยง, ระดบั ของ
อทิ ธิพล
4. กลมุ่ เป้าหมายทแ่ี ตกต่างกัน
กระบวนการแสวงข้อตกลงใจกบั IO ในการ ปปส.
ข้ันการวิเคราะห์ภารกิจ
ผู้วางแผนจะต้องทราบถึง สภาพแวดล้อมในการปฏิบัติการ (OE) และด้าน
ข่าวสาร (IE) โดยเฉพาะอย่างยิ่งในด้านภูมิสังคม เพ่ือให้เกิดความเข้าใจในรากเหง้า
และปัจจัยต่าง ๆ ท่กี ่อใหเ้ กิดปญั หา เพ่อื น�ำ ไปกำ�หนดแนวทางแก้ไข

คู่มือการปฏิบัตกิ ารขา่ วสาร 35

และตอ้ งเขา้ ใจธรรมชาตทิ แ่ี ทจ้ รงิ ในมติ ติ า่ งๆ ของปญั หาและพน้ื ทป่ี ฏบิ ตั กิ าร

JIPB SOSA
Military
Social Information
MilitarIynfrastructure

System Node Political Economic
Link

bMLienotkdwe:eRe:enPleanotoipodlneessh&ipThingsOSpterCCarOaOtetGGigoincal

JSCIOOPBSGAjocseinynstttelenrmt0e1l-lgogerfan-sctseyyLspetregemepnaedraatnioainysoisf batillespace

36 คมู่ อื การปฏิบตั ิการข่าวสาร

รวมทงั้ ตอ้ งเขา้ ใจถงึ ปมส�ำ คญั (NODE) และความเชอื่ มโยง (LINK) ในทกุ ระดบั
ทง้ั ยศ., ยก., ยว.

THESBYRSETAEDMTSHAPENRDSPDEECPTTIHVEOF A

 nWeidscelubtrieoandbthe/claomwe s
 tCfdohehcesouiortseosdapereedleafrfvielfeloc-ldtrvoiwewn
 Dlervilel-ld(orewlenvtaonttarget
snyosdteems)s and/or
 Freolcautisonosnhips (links)
abnedtwneoednessystems
 fDorcilul-sdoarwenasofnorother
aadndditliicnnkasl nodes
 Dweilaltvharoyf drill-downs

และเน่ืองจากปัญหาการก่อความไม่สงบน้ันมีปัจจัยหลักก็คือคน ดังน้ันการ
วิเคราะห์กลุ่มเป้าหมาย (TARGET AUDIENCES ANALYSIS) ออกเป็นกลุ่มย่อย
ตา่ ง ๆ เพอ่ื ใหเ้ ข้าใจบริบทโดยรวมอยา่ งถอ่ งแท้จงึ มคี วามส�ำ คญั ยิ่ง

กลุม่ เปา้ หมาย

ศาสนา เผ่าพันธ์ุ

เชือ้ ชาติ กลมุ่ เปา้ หมาย ความเชื่อ
การศกึ ษา ฐานะทางสงั คม
รายได้ เปา้ ประสงค์
สอื่ ต่าง ๆ ปัจจยั อน่ื ๆ

ใคร, อะไรบา้ ง ท่ีสง่ ผลตอ่ ทัศนคต,ิ พฤติกรรม

คูม่ อื การปฏิบัตกิ ารขา่ วสาร 37

หลงั จากนัน้ จงึ มาจัดเปน็ กล่มุ ต่าง ๆ เพื่อให้สะดวกในการดำ�เนินการ

การกำ�หนดกล่มุ เป้าหมาย

- ประชาชนไทยพุทธ A
- ประชาชนมสุ ลมิ (+) B
- ประชาชนมุสลมิ สายกลาง C
- ประชาชนมสุ ลิมฝ่ายตอ่ ตา้ น D

- กลุ่มวัยรุน่ E
- ผนู้ �ำ ทางศาสนา F
- ผู้นำ�ท้องถน่ิ G

- .......... ...
- ฯลฯ ...

หวั ใจในการ ปปส.นนั้ คือ การแยง่ ชงิ มวลชน ดังนั้นผูว้ างแผน IO จึงต้องมีความเขา้ ใจ
ในเรื่องกระบวนการสรา้ งทศั นคติของมนษุ ย์ด้วย
กระบวนการสรา้ งทศั นคตขิ องมนุษย์

กระบวนการสรา้ งทัศนคติของมนุษย์

ครอบครัว

กลุ่มสังคม การรับรขู้ า่ วสาร

วัฒนธรรม

วัยเด็ก การเรยี นรู้ ปัจจุบัน แนวโน้มในอนาคต

พน้ื ฐาน การพจิ ารณา
การศกึ ษา
สภาวะแวดล้อม ประสบการณ์

การช้ีน�ำ ใน AO, นอก AO

38 คู่มอื การปฏบิ ัติการข่าวสาร

จะเห็นได้ว่าการสร้างทัศนคติต่อกลุ่มเป้าหมายนั้น หากกระทำ�ตั้งแต่วัยเด็ก
จะสามารถกระท�ำ ไดง้ า่ ยกวา่ เพราะมชี ดุ ความคดิ หรอื ทศั นคตพิ น้ื ฐานทไ่ี มแ่ ขง็ แรงนกั
สามารถถกู โน้มนา้ ว/ชกั จูงไดง้ า่ ยกวา่

กระบวนการรับรขู้ องมนษุ ย์
กระบวนการรับรูน้ ั้น สามารถแบง่ ไดก้ ว้าง ๆ ๒ แบบ คือ
๑. การรบั รโู้ ดยอตั โนมตั ิ ซง่ึ จะแปลความโดยไมต่ อ้ งผา่ นกระบวนการคดิ คอื
รับรู้และแปลความในทันที ทำ�ให้ซึมซับข้อมูลโดยไม่รู้ตัว ซึ่งเป็นแบบที่พึงประสงค์
ที่สุด เพราะการทำ�งาน IO นั้นจะต้องอาศัยความแนบเนียนในการดำ�เนินการ เพื่อ
ให้เปา้ หมายโน้มเอยี งไปตามทเ่ี ราต้องการและลดความรู้สึกตอ่ ตา้ น
๒. การรับรทู้ ่ีผ่านวจิ ารณญาณ คอื เป็นการรับเอาชุดขอ้ มูลข่าวสารทไี่ ด้รบั
เข้าสู่กระบวนการคิด แล้วเทียบเคียงโดยวิจารณญาณ หรือชุดความคิดเดิมที่มีอยู่
แล้วจึงเกิดเป็นการรับรู้ และทัศนคติใหม่ ดังนั้น ชุดข้อมูล IO จึงต้องการข้อมูลท่ีมี
น�้ำหนัก น่าเชือ่ ถอื จึงจะสามารถสรา้ งผลกระทบตามทตี่ อ้ งการได้
การวิเคราะหฝ์ า่ ยตรงข้าม
ในการวเิ คราะหฝ์ า่ ยตรงขา้ มกระท�ำ เพอื่ ใหท้ ราบถงึ เปา้ หมาย หนทาง ขดี ความ
สามารถ และธรรมชาตขิ องฝ่ายตรงขา้ ม เช่น
- OBJ, END STATE ของฝา่ ยตรงข้ามคอื อะไร
- หนทางสคู่ วามสำ�เรจ็
- ต้องอาศยั ปัจจยั /เง่ือนไขใดบ้าง : ตรง, ออ้ ม
- EFFECT ต่อแตล่ ะ TA : ฉับพลัน, สน้ั , ยาว
- แรงจงู ใจ
หากเราใชม้ มุ มองเชงิ ระบบตอ่ การวเิ คราะหภ์ ารกจิ จะไดร้ ายละเอยี ดตามภาพตอ่ ไปน้ี

ค่มู อื การปฏบิ ตั ิการข่าวสาร 39

40 ค่มู ือการปฏิบตั กิ ารขา่ วสาร

เปา้ ประสงคห์ ลกั ของงาน IO ในการ ปปส.
- การใหค้ วามร่วมมือของกลุ่มปม. (ปชช.) ทั้งในระดบั ยว. และ ยก.
- ให้ ปชช. ไว้ใจ, เช่ือม่ัน (WIN HEART AND MIND) ได้รับการยอมรับ/
เคารพในบทบาทและหนา้ ที่
IO จะใชข้ ดี ความสามารถต่าง ๆ ช่วยแก้ปญั หาใน ๒ ลักษณะ คอื
๑. ชว่ ยสนบั สนนุ การปฏิบัตกิ ารอนื่ ๆ
๒. ใหบ้ รรลุ เปา้ หมายของ IO เอง
ข้ันพัฒนาหนทางปฏบิ ัติ

คมู่ อื การปฏบิ ตั กิ ารขา่ วสาร 41

ข้อพิจารณาท่สี ำ�คญั ในการพัฒนา หป.
- นโยบาย, เจตนารมณ์ ผบ.
- เลือกเส้นปฏบิ ัตกิ าร : จะปฏิบัติเส้นใดบา้ ง/อย่างไร?
- ปฏิบตั เิ พ่อื ภารกจิ IO เองสนบั สนนุ เสน้ ปฏิบตั ิการอ่นื
- จะกระท�ำ ต่อ TA ใด? เมอื่ ใด?
- รุก : จงั หวะเวลา/โอกาส
- รับ : แก้ด้วยอะไร?/อยา่ งไร?
- เลอื กใช้เครื่องมือให้เหมาะสม
- IO ต้องปฏบิ ัตริ ่วมกบั การ ปบ.อน่ื ๆ
- ไปในทศิ ทางเดียวกนั
- อาจเปน็ PACKAGE (ชดุ กจิ กรรม)ตอ่ แตล่ ะพท.,TA,เวลา/TIMING,เครอ่ื งมอื
- การประสานสอดคล้อง/การจัด PRIORITY (ความเร่งด่วน)
- แปลง IO OBJ. ไปสู่ THEME (ร่าง), ชดุ MESSAGE ประกอบ
- สนอง OBJ. เราเอง/หน่วยเหนอื
- เลอื ก CHANNEL (ชอ่ งทาง) ทจี่ ะใช้ : หลัก, รอง, เสริม
- ระบุตวั ชวี้ ัด EFFECT INDICATORS
- ก�ำ หนดเครอื่ งมอื ,มาตรการในการประเมนิ ผลแตล่ ะTHEMEตอ่ แตล่ ะOBJ.
- ชุด TALKING POINTS (ประเด็นสนทนา) ที่เสนอ เพ่ือก้าวไปข้างหน้า,
บรหิ ารเง่ือนไข : ขจดั , จำ�กดั , ป้องกัน
- ด�ำ เนินการหลายๆ มิติพร้อมกนั
- แนวเนือ้ หาที่ต้องเนน้ : THEME TO STRESS
- แนวเน้อื หาท่พี งึ หลกี เล่ยี ง : THEME TO AVOID
- ประเด็นออ่ นไหว : SENSITIVE ISSUES
- ทศิ ทาง/แนวโนม้ ของสถานการณ์ : TREND
- แนวทาง/เจตนารมณ์ของผบู้ งั คับบัญชา
- ประเด็นทสี่ ่งผลกระทบ
- การตอบขอ้ ซักถาม/การแถลงข่าว
42 คู่มือการปฏิบัตกิ ารขา่ วสาร

ประสทิ ธภิ าพสงู สดุ ของงาน IO ขนึ้ อยกู่ ับ
- การเลอื กใช้เครอื่ งมือที่เขา้ ถงึ กลุม่ ปม.
- ปม.จะเชอ่ื ในประเดน็ ทเ่ี ราเสนอ ต่อเม่ือมีความเช่ือใจ, เชอ่ื มั่นตอ่ ฝ่ายเรา
อาจต้องอิงกบั บุคคลทีไ่ ด้รับการยอมรบั นับถือในชมุ ชน
- ประเด็นนนั้ สมเหตสุ มผล มคี วามจรงิ ใจ/ความแนบเนียนในการน�ำ เสนอ
- ขอ้ ความที่สง่ ออกไปนั้นตอ้ งง่ายและมจี �ำ นวนไม่มากนกั
- ความถี่ของการส่งข้อความนั้น ๆ
- ตอ้ งอาศัยความเขา้ ใจกรอบโครงสร้างแนวคดิ ทีต่ รงกันทงั้ ระบบ
ขั้นการวิเคราะห์ หป.
ขอ้ พจิ ารณาที่ส�ำ คัญในการวิเคราะห์ หป.
- วธิ ีใดเกดิ ประสทิ ธภิ าพสูงสดุ
- PACKAGE ใดเกดิ ประสิทธภิ าพสงู สดุ
- TIMING?, PRIORITY?
- ผลกระทบระดับตอ่ ๆ ไป (3rd,4th EFFECTS)
- เทยี บกับประสบการณ์ : เรา, หน่วยอน่ื , พท.อืน่
- โอกาสใดบ้างท่จี ะขดั แยง้ กนั /ประเดน็ ใด
- การขจัดความไม่สอดคลอ้ งกนั
- มาตรการประเมิน/รองรบั เกณฑเ์ สีย่ ง
- รปจ.ทร่ี องรับแต่ละกิจกรรม เชน่ การปิดล้อม/ตรวจค้น
ขัน้ การตกลงใจปฏบิ ัติ
- สงั่ การในแบบ FUNCTIONAL TYPE ORDER : CONCEPT (แนวคดิ )
- ส่งั การในแบบ MISSION TYPE ORDER : TASKs (กจิ /งาน)
- สงั่ การโดยใชต้ ารางประสานสอดคลอ้ ง (SYNCHRONIZATION MATRIX)
- การประเมิน : การปฏบิ ัติ TREND, กลมุ่ ปม. (TA)
- UNITY OF EFFORT : เอกภาพในความพยายาม/การปฏิบัติ

ค่มู ือการปฏบิ ัติการขา่ วสาร 43

ขอ้ พึงระลกึ ของ IO ในการ ปปส.
- ความสำ�เร็จไม่ได้ข้ึนอยู่ว่าเราสังหารฝ่ายตรงข้ามได้เท่าไรแต่ขึ้นอยู่กับว่า
เราสร้างมิตรไดเ้ ทา่ ไรต่างหาก
- ตอ้ งไมล่ มื เปา้ หมายกลมุ่ สดุ ทา้ ยทสี่ �ำ คญั : ทหาร, ฝา่ ยเราเอง เพอ่ื ใหเ้ ขา้ ใจ
เหตุการณ,์ ไม่สบั สน
- จนท.รัฐทุกคนคือเคร่ืองมือ IO เมื่อใช้การพบปะต้องมีประเด็นสนทนา
(TALKING POINTS) วา่ พดู อะไร, อยา่ งไร, ตอบค�ำ ถามอยา่ งไร และตอ้ งปรบั /กระจาย
ให้ทนั สมยั อยเู่ สมอ
- ความผิดพลาดของ กพ. เพียงคนเดียวอาจทำ�ให้เสียผลทางยุทธศาสตร์
นายสบิ , พลทหารตอ้ งเปน็ STRATEGIC COPORALS
- ตอ้ งเป็นฝา่ ยรุกตลอดเวลา ครองความรเิ ริม่ ดา้ น IO มองไปข้างหนา้ อย่า
เอาแตแ่ ก้ปญั หาเฉพาะหนา้
- ต้องการชุดวเิ คราะห์ (ANALYSTS) ทเ่ี ข้าใจกลไกในภาพรวม และ
ผ้ปู ฏบิ ัตทิ ่ี ริเรมิ่ ได,้ รเู้ ท่า, รูท้ นั
- ตอบโต้รวดเร็ว, ถูกจุด, ทนั เวลา ตอ้ งมแี ผนเผชญิ เหต-ุ รปจ. เช่น การทำ�
ใบปลิว-แถลงข่าว ควรเปน็ แคเ่ ติมคำ�ในช่องว่าง, ใครเปน็ คนพดู -พดู แคไ่ หน
- งาน IO เปน็ ศิลปะ ต้องไม่เดินตามหลงั ผกมส. ต้องท�ำ ท้งั ก่อน-ระหว่าง-
หลงั
- ผกมส.ไม่ใช่คนโง่ กองทัพต้องการนักรบทางปัญญา (INTELLECTUAL
WARRIORS)
44 คูม่ อื การปฏิบัติการขา่ วสาร