E-Book

สื่อการเรียนการสอน (E-Book)

วิชาพื้นฐานธุรกิจดิจิทัล

(Digital Business Fundamentals E-Book)

เสนอ จัดทำโดย
ครู กฤษณะ เสาะสาย
นาย ภาณุพงศ์ อินทเปล่ง
นาย ธเนส อาษาสุข

คำนำ

สื่อการเรียนการสอน(e-book)วิชาพื้นฐานธุรกิจดิจิทัล เล่มนี้เรียบเรียงขึ้น
เพื่อใช้ประกอบการเรียนการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญตามหลักสูตร
ประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นสูง (ปวส.) พุทธศักราช 2563 ของสำนักงานคณะ
กรรมการการอาชีวศึกษากระทรวงศึกษาธิการ

เนื้อหาของสื่อการเรียนการสอน(e-book)มีทั้งหมด 9 หน่วยการเรียน
ประกอบด้วย (1) ความรู้พื้นฐานทางธุรกิจดิจิทัล (2) โครงสร้างพื้นฐานธุรกิจ
ดิจิทัล (3) นวัตกรรมสำหรับธุรกิจดิจิทัล (4) ระบบการทำธุรกรรมในธุรกิจ
ดิจิทัล (5) สื่อสังคมออนไลน์กับธุรกิจดิจิทัล (6) ธุรกิจดิจิทัลโมบาย (7) ความ
มั่นคงปลอดภัยในการทำธุรกรรมดิจิทัล (8 กฎหมายและจริยธรรมทางธุรกิจ
ดิจิทัลและ (9) กรณีศึกษาธุรกิจดิจิทัลพร้อมทั้งแบบฝึกหัดและแบบทดสอบหลัง
เรียนเพื่อให้ผู้เรียนได้ฝึกทักษะในสถานการณ์ต่าง ๆ มีทักษะการคิดและแก้ปัญหา
และบูรณาการกับการทำงานตามสาขาอาชีพต่าง ๆ ต่อไป

ผู้เรียบเรียงและฝ่ายวิชาการศูนย์หนังสือเมืองไทยหวังเป็นอย่างยิ่งว่าสื่อการ
เรียนการสอน(e-book)วิชาพื้นฐานธุรกิจดิจิทัลเล่มนี้จะสามารถใช้ศึกษาให้เกิด
ความรู้และเกิดประโยชน์แก่ผู้เรียนผู้สอนตลอดจนผู้สนใจศึกษาทั่วไปได้เป็นอย่าง
ดีหากมีข้อผิดพลาดประการใดผู้เรียบเรียงและฝ่ายวิชาการศูนย์หนังสือเมืองไทย
ขอน้อมรับคําติชมเพื่อเป็นประโยชน์ในการปรับปรุงแก้ไขในโอกาสต่อไป

สารบัญ

ห น่ ว ย ที่ 1 ค ว า ม รู้ พื้ น ฐ า น ท า ง ธุ ร กิ จ ดิ จิ ทั ล

1 . ค ว า ม ห ม า ย ข อ ง ธุ ร กิ จ 2
2 . ค ว า ม สำ คั ญ ข อ ง ธุ ร กิ จ 3
3 . วั ต ถุ ป ร ะ ส ง ค์ ข อ ง ธุ ร กิ จ 4
4 . อ ง ค์ ป ร ะ ก อ บ ข อ ง ธุ ร กิ จ 5
5 . ปั จ จั ย พื้ น ฐ า น ใ น ก า ร ดำ เ นิ น ธุ ร กิ จ 6
6 . ค ว า ม ห ม า ย ข อ ง ธุ ร กิ จ ดิ จิ ทั ล 7
7 . ป ร ะ เ ภ ท ข อ ง ธุ ร กิ จ ดิ จิ ทั ล 8
8 . วิ วั ฒ น า ก า ร ข อ ง ธุ ร กิ จ ดิ จิ ทั ล 9-11
9 . เ ป รี ย บ เ ที ย บ ลั ก ษ ณ ะ ข อ ง ธุ ร กิ จ ยุ ค 12
ดั้ ง เ ดิ ม แ ล ะ ธุ ร กิ จ ยุ ค ดิ จิ ทั ล 13
1 0 . แ น ว คิ ด ใ น ก า ร ดำ เ นิ น ธุ ร กิ จ ดิ จิ ทั ล 14-16
11. DIGITAL TRANSFORMATION 17-18
19-21
12. MAGNUŞAÑAÑÑIN DIGITAL



TRANSFORMATION ประสบความ 22
สํ า เ ร็ จ
คำ ภ า ม ท้ า ย ห น่ ว ย

ห น่ ว ย ที่ 2 โ ค ร ง ส ร้ า ง พื้ น ฐ า น ธุ ร กิ จ ดิ จิ ทั ล

1 . ค ว า ม ห ม า ย ข อ ง โ ค ร ง ส ร้ า ง พื้ น ฐ า น 24
ธุ ร กิ จ ดิ จิ ทั ล

2 . แ น ว ท า ง ขั บ เ ค ลื่ อ น ก ร อ บ ยุ ท ธ ศ า ส ต ร์
ดิ จิ ทั ล 25
3 . ป ฏิ รู ป ป ร ะ เ ท ศ ไ ท ย สู่ ดิ จิ ทั ล ไ ท ย แ ล น ด์

4 . ยุ ท ธ ศ า ส ต ร์ ใ น ก า ร พั ฒ น า ป ร ะ เ ท ศ สู่
ดิ จิ ทั ล ไ ท ย แ ล น ด์ 25-29
5 . ตั ว ชี้ วั ด แ น ว ท า ง ก า ร ดำ เ นิ น ง า น 30
โ ค ร ง ส ร้ า ง พื้ น ฐ า น ธุ ร กิ จ ดิ จิ ทั ล

6 . โ ค ร ง ส ร้ า ง พื้ น ฐ า น เ พื่ อ ส่ ง เ ส ริ ม ก า ร ใ ห้
บ ริ ก า ร 31-32
7 . ก า ร ก ร ะ ตุ้ น เ ศ ร ษ ฐ กิ จ ด้ ว ย เ ท ค โ น โ ล ยี

ดิ จิ ทั ล
8 . ก า ร ส ร้ า ง สั ง ค ม ดิ จิ ทั ล ที มี คุ ณ ภ า พ 33
9 . ก า ร รู้ ดิ จิ ทั ล

คำ ถ า ม ท้ า ย ห น่ ว ย
34



35-36
37-39

40

สารบัญ

ห น่ ว ย ที่ 3 น วั ต ก ร ร ม สำ ห รั บ ธุ ร กิ จ ดิ จิ ทั ล

1 . ค ว า ม ห ม า ย ข อ ง น วั ต ก ร ร ม 42
2 . ลั ก ษ ณ ะ ข อ ง น วั ต ก ร ร ม 43
3 . ป ร ะ เ ภ ท ข อ ง น วั ต ก ร ร ม 44
4 . ค ว า ม ห ม า ย ข อ ง น วั ต ก ร ร ม ธุ ร กิ จ ดิ จิ ทั ล 45
5 . แ ห ล่ ง ที่ ม า ข อ ง น วั ต ก ร ร ม ท า ง ธุ ร กิ จ 46
ดิ จิ ทั ล
6 . อ ง ค์ ป ร ะ ก อ บ ข อ ง น วั ต ก ร ร ม ธุ ร กิ จ

ดิ จิ ทั ล 47
7 . ข้ อ ดี แ ล ะ ข้ อ ค ว ร คำ นึ ง ถึ ง ข อ ง
น วั ต ก ร ร ม ธุ ร กิ จ ดิ จิ ทั ล

8 . ก า ร นำ เ ท ค โ น โ ล ยี ม า ใ ช้ ใ น ก ร ะ บ ว น ก า ร 47
ธุ ร กิ จ ดิ จิ ทั ล
9 . น วั ต ก ร ร ม โ ม เ ด ล ธุ ร กิ จ ดิ จิ ทั ล

1 0 . น วั ต ก ร ร ม บ ริ ก า ร ดิ จิ ทั ล 48
1 1 . ป ร ะ เ ภ ท ข อ ง น วั ต ก ร ร ม สำ ห รั บ ธุ ร กิ จ
ดิ จิ ทั ล

คำ ภ า ม ท้ า ย ห น่ ว ย 49-50



51-52
53-54

55

ห น่ ว ย ที่ 4 ร ะ บ บ ก า ร ทำ ธุ ร ก ร ร ม ใ น ธุ ร กิ จ ดิ จิ ทั ล

1 . ค ว า ม ห ม า ย ข อ บ ร ะ บ บ ธุ ร ก ร ร ม ใ น ธุ ร กิ จ 57
ดิ จิ ทั ล

2 . ค ว า ม ส า คั ญ ข อ ง ร ะ บ บ ธุ ร ก ร ร ม ใ น
ธุ ร กิ จ ดิ จิ ทั ล 57
3 . ป ร ะ เ ภ ท ข อ ง ร ะ บ บ ธุ ร ก ร ร ม ใ น ธุ ร กิ จ

ดิ จิ ทั ล
4 . วิ ธี ก า ร ทำ ธุ ร ก ร ร ม ใ น ธุ ร กิ จ ดิ จิ ทั ล 58-62
5 . ป ร ะ เ ภ ท ข อ ง ธุ ร ก ร ร ม ก า ร เ งิ น ดิ จิ ทั ล

6 . ธุ ร ก ร ร ม ก า ร เ งิ น ดิ จิ ทั ล พ ร้ อ ม เ พ ย์
คำ ภ า ม ท้ า ย ห น่ ว ย 62-67
68
69
70

สารบัญ

ห น่ ว ย ที่ 5 สื่ อ สั ง ค ม อ อ น ไ ล น์ กั บ ธุ ร กิ จ ดิ จิ ทั ล

1 . ค ว า ม ห ม า ย ข อ ง สื่ อ สั ง ค ม อ อ น ไ ล น์ 72
2 . ป ร ะ เ ภ ท ข อ ง สื่ อ สั ง ค ม อ อ น ไ ล น์ 72-74
3 . วิ ธี ทำ ธุ ร กิ จ บ น สื่ อ สั ง ค ม อ อ น ไ ล น์ ใ ห้
ป ร ะ ส บ ค ว า ม สำ เ ร็ จ 75
4 . ป ร ะ โ ย ช น์ ข อ ง เ ค รื อ ข่ า ย สั ง ค ม

อ อ น ไ ล น์
5 . ข้ อ ดี ข อ ง เ ค รื อ ข่ า ย สั ง ค ม อ อ น ไ ล น์ 75
6 . ข้ อ เ สี ย ข อ ง เ ค รื อ ข่ า ย สั ง ค ม อ อ น ไ ล น์

7 . สื่ อ สั ง ค ม อ อ น ไ ล น์ กั บ ธุ ร กิ จ ดิ จิ ทั ล
คำ ถ า ม ท้ า ย ห น่ ว ย 76
76
77-78
79

หน่วยที่ 1

ความรู้พื้นฐานทางธุรกิจดิจิทัล

สาระการเรียนรู้ จุดประสงค์การเรียนรู้

1. ความหมายของธุรกิจ 1. บอกความหมายของธุรกิจ
2. ความสำคัญของธุรกิจ และธุรกิจดิจิทัลได้
3. วัตถุประสงค์ของธุรกิจ 2. อธิบายความสำคัญและองค์
4. องค์ประกอบของธุรกิจ ประกอบของธุรกิจได้
5. ปัจจัยพื้นฐานในการดำเนิน 3. อธิบายแนวคิดในการดำเนิน
ธุรกิจ ธุรกิจดิจิทัลได้
6. ความหมายของธุรกิจดิจิทัล 4. ประยุกต์ในการดำเนินธุรกิจ
7. ประเภทของธุรกิจดิจิทัล ดิจิทัลได้
8. วิวัฒนาการของธุรกิจดิจิทัล 5. มีเจตคติและกิจนิสัยที่ดีใน
9. เปรียบเทียบลักษณะของ การปฏิบัติงานด้วยความรับผิด
ธุรกิจยุคดั้งเดิมและธุรกิจยุค ชอบซื่อสัตย์ละเอียดรอบคอบ
ดิจิทัล
10. แนวคิดในการดำเนินธุรกิจ สมรรถนะประจำหน่วย
ดิจิทัล
11. Digital Transformation 1. แสดงความรู้เกี่ยวกับการ
12. Magnuşañaññin Digital ดำเนินธุรกิจและธุรกิจดิจิทัล
Transformation ประสบความ 2. แสดงความรู้เกี่ยวกับปัจจัย
สําเร็จ พื้นฐานในการดำเนินธุรกิจ
ดิจิทัล
3. ปฏิบัติในการใช้ความรู้ดำเนิน
ธุรกิจดิจิทัล

2

ความหมายของธุรกิจ

ธุรกิจ (Business)

ธุรกิจ (Business) หมายถึง กิจกรรมต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับ
การผลิต การจัดจำหน่ายและบริการ โดยภายในหน่วยงานหรือ
ธุรกิจนั้น ๆ มีการนำทรัพยากรที่มีอยู่มาผสมผสานกันอย่างมี
ระบบ มีระเบียบตามกฎเกณฑ์เพื่อตอบสนองความต้องการของ
ประชาชนหรือผู้บริโภค ใน ขณะเดียวกันก็ก่อให้เกิดผลประโยชน์
หรือบรรลุตามเป้าหมายธุรกิจและไม่ก่อให้เกิดมลภาวะที่ ไม่ดีต่อ
สิ่งแวดล้อม

3

ความสำคัญของธุรกิจ

1 การดำเนินงานของธุรกิจก่อให้เกิดการนำทรัพยากร
ของประเทศมาใช้ให้ เกิดประโยชน์สูงสุด

2 ช่วยให้ผู้บริโภคหรือประชาชนได้ใช้สินค้าหรือบริการ
เพื่อพัฒนาความ เป็นอยู่ของตนเองให้ดีขึ้น

3 ธุรกิจต่างๆ ช่วยขจัดปัญหาการว่างงานและช่วย
กระจายรายได้ไปสู่ประชาชน

4 ช่วยเพิ่มพูนรายได้ให้กับประเทศในรูปแบบของภาษี
อากร
ประชาชนหรือผู้บริโภคมีโอกาสได้เลือกสินค้าหรือ

5 บริการที่สนองความพึงพอใจสูงสุดได้ง่ายเพราะ
ธุรกิจต่างๆ มีการแข่งขันกันเพื่อพัฒนาสินค้า
หรือบริการ

6 ประเทศสามารถน าภาษีอากรที่จัดเก็บไปพัฒนา
ประเทศได้

4

วัตถุประสงค์ของธุรกิจ

1. เพื่อความมั่นคงของกิจการ

เมื่อธุรกิจเริ่มดำเนินการขึ้นเจ้าของธุรกิจที่มี
ความประสงค์จะผลิตสินค้าหรือบริการเพื่อสนอง
ความต้องการของผู้บริโภคต่อไปอย่างต่อเนื่อง
โดยไม่มีที่สิ้นสุด

2. เพื่อความเจริญเติบโตของธุรกิจ

นอกจากความมั่นคงของกิจการแล้วธุรกิจยังต้องการ
ที่จะเจริญเติบโตขึ้นเรื่อยๆ โดยการขยายกิจการให้ใหญ่
ขึ้นมีสาขาเพิ่มขึ้นมีพนักงานเพิ่มขึ้นเพื่อให้เกิดความ
มั่นคงทั้งทางการเงินและฐานะทางสังคม

3. เพื่อความเจริญเติบโตของธุรกิจ

นอกจากความมั่นคงของกิจการแล้วธุรกิจยังต้องการ
ที่จะเจริญเติบโตขึ้นเรื่อยๆ โดยการขยายกิจการให้ใหญ่
ขึ้นมีสาขาเพิ่มขึ้นมีพนักงานเพิ่มขึ้นเพื่อให้เกิดความ
มั่นคงทั้งทางการเงินและฐานะทางสังคม

4. เพื่อความเจริญเติบโตของธุรกิจ

นอกจากความมั่นคงของกิจการแล้วธุรกิจยังต้องการ
ที่จะเจริญเติบโตขึ้นเรื่อยๆ โดยการขยายกิจการให้ใหญ่
ขึ้นมีสาขาเพิ่มขึ้นมีพนักงานเพิ่มขึ้นเพื่อให้เกิดความ
มั่นคงทั้งทางการเงินและฐานะทางสังคม

5

องค์ประกอบของธุรกิจ

1. การจัดองค์กร
2. การผลิตและปฏิบัติการ

3. การตลาด
4. การบัญชีและการเงิน

5. การจัดหาวัตถุดิบมาป้อนโรงงาน

6. การบริหารงานบุคคล

7. การจัดการระบบสารสนเทศและ
คอมพิวเตอร์
8. การวิจัยและพัฒนา

6

ปัจจัยพื้นฐานในการดำเนินธุรกิจ

คน (Man)

ธุรกิจต่าง ๆ เกิดขึ้นได้ต้องอาศัยความคิดของ
คนมีคนเป็นผู้ดำเนินการทั้งระดับผู้บริหารผู้
ปฏิบัติงานร่วมกันดำเนินการ

เงิน (Money)

นำเงินมาลงทุนเพื่อให้เกิดการประกอบธุรกิจผู้
ประกอบธุรกิจต้องมีการวางแผนในการใช้เงิน
ทุนและการจัดหาเงินทุนอย่างมีประสิทธิภาพ

วัสดุหรือวัตถุดิบ (material)

ต้องมีการบริหารวัตถุดิบให้มีประสิทธิภาพเพื่อให้
เกิดต้นทุนวัตถุดิบต่ำสุดส่งผลให้ธุรกิจมีผลกำไร
สูงสุดตามมา

วิธีปฏิบัติงาน (Method)

การปฏิบัติงานในแต่ละขั้นตอนของการดำเนิน
ธุรกิจต้องมีการวางแผนและควบคุมเพื่อให้การ
ปฏิบัติงานมีประสิทธิภาพ

การจัดการ (Management)

การปฏิบัติงานในแต่ละขั้นตอนของการดำเนิน
ธุรกิจต้องมีการวางแผนและควบคุมเพื่อให้การ
ปฏิบัติงานมีประสิทธิภาพ

ขวัญและกำลังใจ (morale)

เป็นกระบวนการที่ทำให้ธุรกิจบรรลุผลตามเป้า
หมายที่วางไว้และเกิดประโยชน์สูงสุดต่อธุรกิจ

7

ความหมายของธุรกิจดิจิทัล

ธุรกิจดิจิทัล (Digital Business) คือ การนำเทคโนโลยีต่าง ๆ เข้า
มาพัฒนาธุรกิจที่ทำอยู่เพื่อเพิ่มความสะดวกสบายให้ทั้งผู้ประกอบการ
และผู้บริโภคในการเลือกซื้อสินค้าหรือบริการต่าง ๆ แต่จุดประสงค์
หลักคือการหาทางเพิ่มยอดขายให้กับธุรกิจเช่นการนำแอปพลิเคชัน
มาช่วยในการเข้าถึงผู้บริโภคยุคใหม่ที่ชอบใช้สมาร์ตโฟนการสร้าง
ช่องทางขายผ่านสื่อสังคมออนไลน์ต่าง ๆ และการทําโฆษณารวมไป
ถึงการสั่งซื้อและจัดส่งสินค้าในแบบออนไลน์เป็นต้นภาพรวมของ
ธุรกิจดิจิทัลคือการเปลี่ยนแปลงธุรกิจที่มีอยู่แบบเดิมให้เป็นธุรกิจ
แบบที่มีการใช้เทคโนโลยีเข้ามาช่วยปรับเปลี่ยนโครงสร้าง

8

ประเภทของธุรกิจดิจิทัล

ธุรกิจดิจิทัล

แบ่งได้เป็น 4 ประเภท ดังนี

ธุรกิจแบบพื้นฐาน ธุรกิจแบบระดับกลาง

ธุรกิจกิจขนาดเล็กในระดับนี้มีสถานะการใช้ ในระดับนี้ธุรกิจขนาดเล็กจะใช้เครื่องมือ
เครื่องมือดิจิทัลที่ยังไม่ได้พัฒนายังพึ่งพาวิธี ดิจิทัลเช่นเว็บไซต์ที่เรียบง่ายไม่มีอีคอมเมิร์ซ
การทางการตลาดแบบดั้งเดิมเช่นการส่ง หรือความสามารถในการใช้งานโทรศัพท์มือ
อีเมลโดยตรงการโฆษณาสิ่งพิมพ์ไม่มีเว็บไซต์ ถือ)ใช้เครื่องมือทางการตลาดออนไลน์ขั้นพื้น
หรือสื่อสังคมออนไลน์โดยพื้นฐานแล้วเครื่อง ฐานบางอย่างเช่นการแสดงในไดเรกทอรี
มือดิจิทัลตัวเดียวที่ใช้คือที่อยู่อีเมลธุรกิจ ออนไลน์ (Directory Online) หรือการอยู่
ในมาร์เกตเพลส (Marketplace)

ธุรกิจแบบระดับสูง ธุรกิจระดับชั้นสูงมาก

มีเว็บไซต์ขั้นสูงคือลูกค้าใช้โทรศัพท์มือถือ เป็นธุรกิจดิจิทัลที่แท้จริงที่ใช้เครื่องมือดิจิทัล
เพื่อการจองออนไลน์หรือความสามารถใน ทั้งหมดข้างต้น แต่อยู่ในระดับที่สูงขึ้น
การทำอีคอมเมิร์ซมีส่วนร่วมกับสื่อสังคม นอกจากนี้ยังใช้เครื่องมือดิจิทัลที่ซับซ้อนกว่า
ออนไลน์และช่องทางการตลาดออนไลน์ เช่นการพัฒนาแอปพลิเคชันบนอุปกรณ์
มากมายนอกจากนี้ยังใช้เครื่องมือดิจิทัล เคลื่อนที่หรือใช้การวิเคราะห์ข้อมูลเพื่อเรียนรู้
ภายในเช่น Video Conferencing หรือ เพิ่มเติมเกี่ยวกับความชอบของลูกค้าหรือ
Cloud Softwareเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพและ แนวโน้มการขาย
ประสิทธิผลของธุรกิจ

9

วิวัฒนาการของธุรกิจดิจิทัล

ตาราง แสดงวิวัฒนาการของธุรกิจดิจิทัล

Analog จุ ด เ น้ น E-Business
(E-Commerce)
แข่นขันด้วยราคา และ Web
ความสัมพันธ์ ส่วนตัว สร้างช่องทาง การค้าใหม่
ขยาย ความสัมพันธ์กับ (New Business
ลูกค้าและ พันธมิตรสู่ตลาด Channel) ขยาย ไปทั่ว
ใหม่ทั่วโลก ภูมิภาคและ ทั่วโลก

Digital Marketing Digital Business

อาศัยกลุ่ม เทคโนโลยีCloud, Social, พัฒนากลไกที่จะ สร้างคุณค่าให้ ลูกค้า
Mobility และ Information นอกจาก ไม่ให้ความส าคัญ กับลูกค้าแล้ว
analytic หล่อหลอมกัน เพื่อให้เกิด ยังให้ความส าคัญ กับ “Thing” ที่ ช่วย
ประสิทธิภาพใน การแข่งขัน สร้างคุณค่า ได้ เช่น RFID, Sensors,
สินค้า เครื่องจักรกลที่ อัจฉริยะ etc.

Analog เ ป้ า ห ม า ย E-Business
(E-Commerce)
เกิดความสัมพันธ์ที่ดี Web
กับลูกค้า พัฒนาช่องทาง การค้า
ขยายความสัมพันธ์ที่ ดี ให้เข้มแข็ง
กับทุกคนใน เครือข่าย

Digital Marketing Digital Business

การปฏิสัมพันธ์ ระหว่างธุรกิจ สร้างรูปแบบธุรกิจ ใหม่ (New
ลูกค้า และพันธมิตร Business Models)

10

Analog สิ่ ง เ กี่ ย ว ข้ อ ง E-Business
(E-Commerce)
ตัวบุคคลเป็นหลัก Web
ตัวบุคคลและตัว บริษัท
ตัวบุคคลและตัว บริษัท

Digital Marketing Digital Business

ตัวบุคคลและตัว บริษัท ตัวบุคคลตัวบริษัท และทุกสิ่งที่
อย่างที่ ช่วยสร้างคุณค่าได้

Analog DISRUPTION E-Business
(E-Commerce)
อาศัยเทคโนโลยี ใหม่ ๆ Web

อินเทอร์เน็ตและ เทคโนโลยี สร้างกระบวนการ ทางธุรกิจ

ดิจิทัล อื่น ๆ ที่ทำงาน อัตโนมัติได้

Digital Marketing Digital Business

สร้างความสัมพันธ์ กับลูกค้าและ สร้างคุณค่าใหม่ ๆ และลูกค้ากลุ่ม
เข้าใจ ลูกค้าอย่างลึกซึ้ง ใหม่ที่ เป็น Non-Human เช่น ตู้
เย็น เครื่องปรับอากาศ รถยนต์
ฯลฯ

11

Analog เ ท ค โ น โ ล ยี E-Business
(E-Commerce)
ระบบ CRP, CRM, Web
SCM, etc. ระบบ EDI, BI, Portals,
ระบบ CRM และ Web etc.

Digital Marketing Digital Business

Mobile, Big Data, Social, Cloud Sensors, เครื่องพิมพ์ สามมิติ
Computing เครื่องจักรกล อัจฉริยะ

12

เปรียบเทียบลักษณะของธุรกิจยุค
ดั้งเดิมและธุรกิจยุคดิจิทัล

ตารางเปรียบเทียบลักษณะของธุรกิจยุคดั้งเดิมและธุรกิจยุคดิจิทัล

ธุรกิจดั้งเดิม ธุรกิจยุค
(TRADITIONAL BUSINESS) (DIGITAL BUSINESS)

1. มีขนาดเล็กถึงปานกลาง แต่เดิมมักเป็น 1. การทางานเป็นแบบมืออาชีพ กล่าวคือจะ
ธุรกิจในครัวเรือน เช่น SMEs การ บริหาร ปฏิบัติโดยผู้ที่มีความรู้และความ ชำนาญ
จัดการแบบเครือญาติ
2. ใช้เทคโนโลยีขั้นสูงเข้ามาช่วยในการดำเนิน
2. เน้นการใช้แรงงานมากกว่าใช้เทคโนโลยี การ
การประเมินจะพิจารณาจาก พื้นที่ คน และ
วัตถุดิบ 3. ใช้รูปแบบการสื่อสารที่รวดเร็วส่งข้อมูล
ผ่านเครือข่ายเข้าสู่คอมพิวเตอร์ทันทีโดยไม่มี
3. ใช้เทคโนโลยีการสื่อสารพื้นฐาน คือ การหยุดพักจึงสามารถทำงานต่อเนื่องได้ทันที
จดหมายโทรสาร และโทรศัพท์
4. ใช้ฐานข้อมูลคอมพิวเตอร์ ในการจัดเก็บ
4. การบันทึกข้อมูลจะใช้วิธีการจดจำ และ ข้อมูล
บันทึกลงสมุด
5. บริหารงานด้วยข้อมูลข่าวสาร การตัดสินใจ
5. ใช้ระบบเส้นสายในการบริหารงาน การ จะพิจารณาจากข้อมูลเป็น หลัก
ตัดสินใจมักพิจารณาจากแรง สังหรณ์
มากกว่าข้อมูล 6. ใช้ ICT ในการก าหนดยุทธศาสตร์เชิงรุก
โดยเน้นนวัตกรรมที่น าหน้า คู่แข่ง และมีการ
6. ขาดยุทธศาสตร์เชิงรุก มองสถานการณ์ในอนาคต

13

แนวคิดในการดำเนินธุรกิจดิจิทัล

เศรษฐกิจดิจิทัลจะมีการเปลี่ยนแปลงและทันสมัยมากขึ้นในขณะที่
ต้องเผชิญหน้ากับความรวดเร็วในการสร้างสรรค์นวัตกรรมให้กับ
บรรดา บริษัท เมื่อประสบความสำเร็จและความล้มเหลวจะถูก
กำหนดโดยความเร็วของการกระทำหรือการตอบสนองวิธีที่
เจ้าของธุรกิจสามารถขับเคลื่ อนไปตามกระบวนการและการดำเนิน
งานเพื่อให้ทำงานได้อย่างรวดเร็วและเป็นอิสระ

14

แนวคิดที่เป็นประโยชน์ที่อาจช่วยในการดำเนินธุรกิจดิจิทัลมีดังนี้

10.1 การใช้ประโยชน์จากการออกแบบดิจิทัลเพื่อสร้างผลิตภัณฑ์และบริการ

ธุรกิจในปัจจุบันนี้ควรมีการสร้างสรรค์ผลิตภัณฑ์หรือกลุ่มผลิตภัณฑ์และบริการใหม่
โดยการผลักดันการพัฒนาให้ก้าวออกจากรูปแบบผลิตภัณฑ์เดิมๆ ด้วยการปรับปรุงที่เป็น
ไปได้ด้วยการใช้ประโยชน์จากการออกแบบดิจิทัล

วิธีนี้ บริษัท สามารถพัฒนาและทำการค้าในส่วนต่าง ๆ จากห่วงโซ่อุปทานการผลิต
โดยการใช้กลไกการจัดการที่มีอยู่ภายในหรือจากภายนอก บริษัท เช่น Tesla,
Volkswagen, Boeing, Apple, และ IBM ต่างก็ดำเนินการด้วยโหมด“ ผู้เชี่ยวชาญ”
ทั้งสิ้น
ยกตัวอย่างเช่นความพยายามของ Tesla ในการพัฒนาตัวผลิตแบตเตอรี่จากภายนอก
โรงงานผลิตแบตเตอรี่ลิเธียม-ไอออนแสดงให้เห็นว่า บริษัท มีความสามารถในการพัฒนา
ขีดความสามารถภายในการแข่งขันในอุตสาหกรรม

นวัตกรรมในลักษณะนี้จะช่วยป้องกันการเลียนแบบจากคู่แข่งช่วยให้ บริษัท
สามารถดึงดูดและรักษาความสามารถสุดยอดไว้ได้และส่งเสริมให้รักษาความถูกต้องในขั้น
ตอนของวงจรการออกแบบ

10.2 สร้างทีมงาน สตาร์ทอัพ

ทีมงาน“ สตาร์ทอัพ” (Startup) ภายในองค์กรประกอบด้วยพนักงานของ
บริษัท ที่มีความสามารถในการรวบรวมทรัพยากรที่จำเป็นตอนวัตกรรมโดยใช้บริการสื่อ
กลางที่ให้การเข้าถึงทักษะและเครื่องมือพิเศษ

ทีมงานเหล่านี้ซึ่งอาจจะมีค่าใช้จ่ายในการดำเนินงานก่อนหน้านี้ในระดับที่กว้าง
ขึ้นตอนนี้สามารถดำเนินการได้ถูกกว่าและง่ายที่จะสนับสนุนความก้าวหน้าของเครื่องมือ
การออกแบบระบบดิจิทัลสำหรับผู้บริหารที่จัดตั้งอย่างมั่นคงโหมดนี้จะช่วยให้ทีมงาน
ประกอบการขนาดเล็กพัฒนาความคิดบริการใหม่และทดสอบด้วยค่าใช้จ่ายที่น้อย

ทีมงาน“ สตาร์ทอัพ” ยังสามารถช่วยสร้างช่องทางของแนวคิดแบบดั้งเดิมที่มี
ความคิดที่ง่ายและพัฒนาขึ้นในแง่ของการออกแบบและการทดสอบแนวคิดมากกว่าวิธีการ
ตั้งเดิมที่อาจจําเป็นต้องมีหลายส่วนจากหลายระดับในกระบวนการอนุมัติความเร็วมีความ
จำเป็นมากที่สุดในการดำเนินงานในโหมดนี้และทีมงานที่เชื่อใจได้ต้องสามารถดำเนินการ
อย่างรวดเร็วเพื่อรักษาความเป็นผู้นำในการสร้างนวัตกรรม

15

10.1 การใช้ประโยชน์จากการออกแบบดิจิทัลเพื่อสร้างผลิตภัณฑ์และบริการ

ธุรกิจในปัจจุบันนี้ควรมีการสร้างสรรค์ผลิตภัณฑ์หรือกลุ่มผลิตภัณฑ์และบริการใหม่
โดยการผลักดันการพัฒนาให้ก้าวออกจากรูปแบบผลิตภัณฑ์เดิมๆ ด้วยการปรับปรุงที่เป็น
ไปได้ด้วยการใช้ประโยชน์จากการออกแบบดิจิทัล

วิธีนี้ บริษัท สามารถพัฒนาและทำการค้าในส่วนต่าง ๆ จากห่วงโซ่อุปทานการผลิต
โดยการใช้กลไกการจัดการที่มีอยู่ภายในหรือจากภายนอก บริษัท เช่น Tesla,
Volkswagen, Boeing, Apple, และ IBM ต่างก็ดำเนินการด้วยโหมด“ ผู้เชี่ยวชาญ”
ทั้งสิ้น
ยกตัวอย่างเช่นความพยายามของ Tesla ในการพัฒนาตัวผลิตแบตเตอรี่จากภายนอก
โรงงานผลิตแบตเตอรี่ลิเธียม-ไอออนแสดงให้เห็นว่า บริษัท มีความสามารถในการพัฒนา
ขีดความสามารถภายในการแข่งขันในอุตสาหกรรม

นวัตกรรมในลักษณะนี้จะช่วยป้องกันการเลียนแบบจากคู่แข่งช่วยให้ บริษัท
สามารถดึงดูดและรักษาความสามารถสุดยอดไว้ได้และส่งเสริมให้รักษาความถูกต้องในขั้น
ตอนของวงจรการออกแบบ

10.3 ชับเคลื่อนข้อมูลประสบการณ์ของลูกค้า

โดยเฉพาะอย่างยิ่งบรรดา บริษัท และนักการตลาดควรใช้ประโยชน์จาก
ข้อมูลที่ได้รับมาผ่านทางพฤติกรรมผู้บริโภคในปัจจุบันเช่นในแต่ละครั้งที่ลูกค้าเลื่ อนบนหน้า
จอโทรศัพท์มือถือหรือโพสต์อัปเดตลงบนสื่อสังคมออนไลน์จะทําให้ทราบถึงข้อมูลที่
เกี่ยวข้องกับการทําหนดลักษณะและพฤติกรรม

ปฏิกิริยาเหล่านี้มีศักยภาพสำหรับแบรนด์ที่จะได้มีโอกาสทำความเข้าใจในวิธี
การสร้างประสบการณ์ลูกค้าส่วนบุคคลโดยการรวมข้อมูลจากบุคคลแรกและบุคคลที่สาม
(จากสื่อสังคมออนไลน์เครื่องมือค้นหาอื่น ๆ ) ในแพลตฟอร์มการจัดการข้อมูล (DMP)
บริษัท สามารถสร้างมุมมองแบบองค์รวมของฐานลูกค้าได้

วิธีนี้ทำให้เจ้าของธุรกิจมีความเข้าใจในรูปแบบและเรื่องราวที่ขยายเป็นจุด
ดั้งเดิมที่เคยสัมผัสมาก่อนและค้นพบความจริงเกี่ยวกับวิธีที่ลูกค้าของพวกเขามีปฏิสัมพันธ์
กับโลกออนไลน์และโลกออฟไลน์

ใช้เรื่องราวและข้อมูลเหล่านี้ในการสร้างเป้าหมายเฉพาะตลาดและทำความ
เข้าใจลูกค้าในระดับแยกประชากร บริษัท ชั้นนำของตลาดหลาย บริษัท นำวิธีนี้มาใช้เมื่อมีการ
พัฒนากลยุทธ์การตลาดที่ขับเคลื่ อนด้วยข้อมูลเชิงลึกจากข้อมูลขนาดใหญ่

16

10.4 เข้าใจพันธมิตรมูลค่าที่เสนอ

เพื่อใช้ประโยชน์จากมูลค่าของพันธมิตรดิจิทัลหรือเครือข่าย
ธุรกิจอย่างเต็มที่ บริษัท ทั้งหลายควรสำรวจเรื่องต่าง ๆ ต่อ
ไปนี้

10.4.1 สร้างพันธมิตรใหม่: พิจารณาการสร้างพันธมิตรกับ
เพื่อนร่วมธุรกิจใหม่หรือแม้แต่คู่แข่งในอดีตเพื่อเสนอการ
ขยายที่ครอบคลุมและความคล่องตัวของกระบวนการดิจิทัล

10.4.2 การขับเคลื่อนข้อมูลด้วยแบบจำลองทางธุรกิจ: แบ่ง
ปันข้อมูลที่ทรงคุณค่าระหว่างเครือข่ายดิจิทัลเพื่อสร้างความ
สัมพันธ์การทำงานอย่างใกล้ชิดขึ้นกับซัพพลายเออร์และผู้จัด
จำหน่ายที่สำคัญ

10.4.3 เครือข่ายความร่วมมือ: การทำงานร่วมกันในระบบการ
ตลาดแนวตั้งเป็นกุญแจสำคัญในการสร้างมูลค่า

10.4.4 ประสบการณ์ของผู้ใช้งาน: ซัพพลายเออร์และผู้จัด
จำหน่ายถือเป็นผู้บริโภคด้วยเช่นกันและจะกลายเป็นที่คุ้นเคย
กับประสบการณ์ของผู้บริโภคการใช้งานทางธุรกิจควร
สามารถที่จะให้ประสบการณ์การใช้งานได้ง่ายเหมือนกับผู้ใช้
งานคนก่อน

10.4.5 เมื่อเทียบกับแบบดั้งเดิมธุรกิจของ บริษัท ในปัจจุบัน
สามารถรับประโยชน์จากการแบ่งปันข้อมูลก็จะเพิ่มความคม
ชัดการนำเสนอผลิตภัณฑ์ในขณะที่เพิ่มความน่าดึงดูดใจของ
บริษัท ในมุมของผู้บริโภคร่วมธุรกิจและรูปแบบพฤติกรรม
ของลูกค้าที่ถือเป็นพันธมิตรที่มีมูลค่าและผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย
ในทางตรงกันข้ามวิธีการและนักลงทุนต่อไป

10.4.6 ในแง่ของศักยภาพของเศรษฐกิจดิจิทัลที่ บริษัท ส่วน
ใหญ่ใช้เพียงแค่เล็กน้อยนั้นเนื่องจากอินเทอร์เน็ตได้เข้ามา
อย่างแพร่หลายไปยังการเชื่อมต่อแบบไฮเปอร์ความร่วมมือที่
จะกลายเป็นความก้าวหน้าที่สำคัญมากขึ้นย่อมจะส่งผลให้เกิด
การขยายตัวของระบบดิจิทัลซึ่งในที่สุดแล้วจะนำไปสู่การเชื่อม
ต่อกันของเศรษฐกิจหลายภาคส่วนด้วยการเชื่อมต่อแบบ
ดิจิทัล

17

Digital Transformation

Digital Transformation คือ การ เปลี่ยนแปลงแนวความคิด และน าเทคโนโลยีมาใช้ใน ธุรกิจในยุค
ดิจิทัล ตั้งแต่การวางรากฐาน เป้าหมาย ไป จนถึงการด าเนินธุรกิจ และส่งต่อคุณค่าให้แก่ผู้บริโภค รวมไป
ถึงการเปลี่ยนแปลงด้านวัฒนธรรมที่องค์กรและ บุคลากรทุกภาคส่วนจะต้องมีส่วนร่วมในการปรับตัว ไปสู่
ยุค 4.0 เพื่อเพิ่มศักยภาพให้กับองค์กรสามารถ แข่งขันในยุคที่มีการแข่งขันกันค่อนข้างสูงได

วิธีการทำ Digital Transformation มีดังนี้
1) เปลี่ยนแปลง Customer Experience ของผู้บริโภค

เมื่อทุกอย่างถูกขับเคลื่อนด้วยคำว่า“ ดิจิทัล” การเข้าถึงผู้บริโภคก็เช่นกันเริ่มจากการพัฒนาความ
สามารถในการวิเคราะห์ผู้บริโภคนอกเหนือจากการแบ่งกลุ่มลูกค้าตามพื้นที่อายุระดับการศึกษารายได้มาให้
ความสำคัญกับพฤติกรรมการซื้อสินค้าความต้องการความสนใจกระแสความนิยมโปรโมชั่นและราคาเพื่อ
กำหนดกลยุทธ์การทำ CRM สร้างความพึงพอใจและแรงจูงใจในการซื้อสินค้าตามความชอบของแต่ละคน
รวมถึงการนำเอาอุปกรณ์สื่อสารต่าง ๆ เช่น iPad, Tablet มาใช้เพื่ออำนวยความสะดวกให้แก่ผู้บริโภค
เช่นการนำเสนอผลิตภัณฑ์ในรูปแบบวิดีโอหรือการทำรายการผ่านระบบออนไลน์เป็นต้นการสื่อสารกับผู้
บริโภคและ Customer Touch Points ก็เป็นสิ่งสำคัญปัจจุบันจะสังเกตได้ชัดเจนมากว่าแบรนด์ต่าง ๆ
จะมีช่องทางออนไลน์ใหม่ ๆ เช่นเฟซบุ๊กไลน์ทวิตเตอร์อินสตาแกรมแอปพลิเคชัน ฯลฯ เพื่อการบริการที่
รวดเร็วฉับไว

2) เปลี่ยนแปลงวิธีการดำเนินธุรกิจ
ถึงแม้ว่าการสร้างประสบการณ์ที่พึงพอใจแก่ผู้บริโภคในยุคดิจิทัลจะเป็นสิ่งที่มองเห็นได้ชัดเจน

ที่สุดการปรับเปลี่ยนกระบวนการทำงานให้สอดคล้องกับเทคโนโลยีใหม่ ๆ สร้างความสัมพันธ์กับพนักงาน
และสร้างระบบบริหารผลการปฏิบัติงานช่วยให้ บริษัท ได้รับผลประโยชน์มากมายบุคลากรสามารถมุ่งเน้น
การทำงานด้านการสร้างกลยุทธ์ผ่านนวัตกรรมและความคิดสร้างสรรค์มากกว่าปฏิบัติการและทำงานซ้ำ ๆ
รวมถึงการสร้างเครือข่ายการทำงานและ Knowledge Sharing ให้บุคลากรจากหลากหลายแผนกได้มี
การแลกเปลี่ยนความคิดเห็นได้ตลอดเวลาไม่ว่าจะอยู่ตรงที่ใดในออฟฟิศหรือทํางานจากที่ใดบนโลกก็ตาม
นอกจากนี้การวัดผลการปฏิบัติงานอย่างเป็นระบบไม่ว่าจะเป็นในเรื่องของการผลิตก็ดีจะช่วยให้ผู้บริหาร
เข้าใจ Insights ของผลิตภัณฑ์ผู้บริโภคและความต้องการแบบลึกซึ้งทำให้การตัดสินใจนั้นเป็นไปตาม
ข้อมูลแบบ Real time ไม่ใช่เป็นเพียงการคาดคะเนซึ่งสิ่งเหล่านี้จะช่วยให้ระบบการทำงานมีประสิทธิภาพ
และตอบสนองวิสัยทัศน์ของ บริษัท ได้มากขึ้น

18

3) เปลี่ยนแปลงโมเดลธุรกิจ
ให้สอดคล้องกับยุคดิจิทัลธุรกิจไม่เพียง แต่จะต้องเปลี่ยนวิธีการทำงานในแต่ละภาคส่วนเท่านั้น แต่

จะต้องกำหนดแบบแผนการทำงานภายใน บริษัท ซึ่งรวมถึงการปรับเปลี่ยนธุรกิจให้ก้าวไปสู่ยุคดิจิทัลและ
Digital Globalization วิธีการนี้เป็นการปรับเปลี่ยนวิถีการดำเนินธุรกิจเช่นซูเปอร์มาร์เก็ตอย่าง Big
C เริ่มมีบริการสั่งซื้อสินค้าออนไลน์และจัดส่งไปที่บ้านหรือ Garmin ที่พัฒนาสายรัดข้อมือที่มี GPS และ
สามารถติดตามผลการออกกำลังกายได้เป็นต้นซึ่งการเปลี่ยนแปลงนี้ต้องอาศัยทั้งความเป็นผู้นำวิสัยทัศน์
และเป้าหมายว่าต้องการจะนำพาธุรกิจให้เป็นไปในทิศทางใด

19

ตัวอย่างธุรกิจที่ทำ DIGITAL TRANSFORMATION ประสบความสำเร็จ

โลกเปลี่ยนไปแล้วปัจจุบันอยู่ในยุคที่เทคโนโลยีเข้ามามีบทบาทสำคัญมากในชีวิตสังเกตได้จาก
พฤติกรรมผู้บริโภคที่เปลี่ยนไปทั้งการซื้อของการทำธุรกรรมการเงินการใช้บริการระบบขนส่งสาธารณะ
ก่อนหน้านี้หากต้องการจะซื้อของสักหนึ่งชิ้นจะต้องขับรถเพื่อไปที่ร้านค้าหรือห้างสรรพสินค้าแล้วเดินเลือก
ซื้อสินค้าและชำระเงินด้วยเงินสด แต่ปัจจุบันนี้ไม่ว่าจะอยู่ที่ไหนบนโลกก็สามารถซื้อสินค้าได้อย่างง่ายดาย
เพียงเข้า Google หรือเว็บไซต์ร้านค้าเพื่อค้นหาสินค้าที่ต้องการจะพบว่ามีสินค้ามากมายให้เลือกและ
สามารถชำระเงินออนไลน์ผ่านบัตรเครดิตจากนั้นสินค้าจะมาส่งให้ถึงหน้าบ้าน

WalMart




ธุรกิจค้าปลีกขนาดใหญ่ของอเมริกาอย่าง WalMart ได้มีการปรับแต่ง Software Stake ที่เป็น
แพลตฟอร์มแบบกำหนดเองซึ่งรวมถึงฟีเจอร์ค้นหาแบบใหม่และแอปพลิเคชันอีกมากมายแพลตฟอร์ม
อีคอมเมิร์ซใหม่นี้ถูกสร้างขึ้นมาเพื่อช่วยให้ผู้ค้าปลีกสามารถแข่งขันกับคู่แข่งขันได้ทั้งนี้ยังมีการเปิดตัว
Oneps แพลตฟอร์ม Open Source ที่เปิดให้เหล่าโปรแกรมเมอร์สามารถทดสอบและสลับกันระหว่างผู้
ให้บริการ Cloud มากมายซึ่งถือเป็น Digital Transformation ครั้งใหญ่

20

ตัวอย่างธุรกิจที่ทำ DIGITAL TRANSFORMATION ประสบความสำเร็จ

Walgreens

Walgreens ร้านขายยาคู่แข่งขันสำคัญของ CVS ก็มีการปรับเปลี่ยนองค์กรและกระบวนการ
ทางธุรกิจเช่นกันโดยได้มีการออกแบบแอปพลิเคชันบนมือถือของ บริษัท ใหม่ทั้งหมดซึ่งลูกค้าสามารถ
จัดการตารางการรับประทานยาของตนเองได้จาก Apple Watch และมีฟีเจอร์ให้สมาชิกสามารถสะสม
และแลกคะแนนเมื่อช้าระเงินผ่าน Apple Pay อีกด้วย

21

ขั้ น ต อ น ใ น ก า ร ทํ า D I G I T A L
TRANSFORMATION

การทำ Digital Transformation มีขั้นตอนดังนี้

1) กำหนดกระบวนการทางธุรกิจใหม่ Digital Transformation เริ่มต้นด้วยการปรับปรุง
กระบวนการทางธุรกิจที่มีอยู่ให้ดีขึ้นการเปลี่ยนแปลงสามารถเป็นได้ทั้งระบบดำเนินการทั้งหมดหรือสิ่ง
ที่สามารถทำได้โดยง่ายเช่นการปรับเปลี่ยนช่องทางการรับฟังความคิดเห็นจากลูกค้าเป็นต้น

2) ระบุเทคโนโลยีหลักที่สำคัญขณะนี้มีเทคโนโลยีมากมายที่สามารถนำมาปรับใช้กับธุรกิจ แต่
ไม่ได้หมายความว่าจะต้องใช้ทุกอย่างที่มีดังนั้นควรเลือกใช้เทคโนโลยีที่จะช่วยสนับสนุนเป้าหมายและ
ไอเดียทางธุรกิจการน่าสิ่งที่เหมาะสมกับธุรกิจมาปรับใช้จะทำให้ผลที่ออกมามีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น

3) สร้างวัฒนธรรมองค์กรที่ดีเพื่อดึงดูดกลุ่มคนที่มีศักยภาพการนำนวัตกรรมและเทคโนโลยี
มาปรับใช้ให้บรรลุผลจําเป็นจะต้องมีพนักงานที่มีความสามารถและพร้อมที่จะนำไอเดียไปทําให้เกิด
ผลสําเร็จได้จริง

4) กำหนด Roadmap กระบวนการ Digital Transformation ทั้งหมดควรทําทีละขั้น
ตอนควรมีการทดสอบสมมติฐานในระดับเล็ก ๆ ก่อนที่จะดำเนินการทั้งหมดในการดำเนินการแต่ละขั้น
ตอนควรจะจบด้วยการระบุผลงานที่ลดความเสี่ยง (Risk Mitigation Milestone) เช่นชิ้นงานที่ทำ
สำเร็จและแสดงให้เห็นว่าความเสี่ยงลดลงการได้รับการอนุมัติจากผู้บริหารและยืนยันกับผู้ดำเนินการ
คือตัวอย่างที่ดี

5) กำหนด KPI แผนงานไม่สามารถจะสมบูรณ์ได้หากไม่มีเป้าหมายดังนั้นควรจะตั้ง KPI เพื่อ
ใช้ประเมินความมีประสิทธิภาพของแผนงานและเพื่อใช้เป็นแนวทางในการตัดสินใจในอนาคตการตั้ง
เป้าหมายอย่างราญฉลาดจะช่วยเป็นแนวทางให้การปฏิบัติการเป็นไปอย่างเหมาะสม

แบบทดสอบหลังเรียน 22

จงทำเครื่องหมายกากบาท (X) ลงหน้าข้อที่ถูกต้องที่สุด 6. การสร้างรูปแบบธุรกิจใหม่ (New Business
Models) เป็นวิวัฒนาการธุรกิจดิจิทัลช่วงใด
1. ข้อใดไม่ใช่วัตถุประสงค์ของธุรกิจ ก. Analog
ข. Web
ก. เพื่อความมั่นคงของกิจการ ค. E-Business
ข. เพื่อความเจริญเติบโตของธุรกิจ ง. Digital Marketing
ค. เพื่อผลประโยชน์หรือกำไร จ. Digital Business
ง. เพื่อความรับผิดชอบต่อสังคม 7. Cloud Computing เป็นวิวัฒนาการของ
จ. เพื่อแลกเปลี่ยนสินค้า ธุรกิจดิจิทัลยุคใด
ก. Analog
2. สินค้าหรือบริการที่เปลี่ยนมือจากผู้ผลิตไปสู่ผู้ ข. Web
บริโภคเรียกว่าอะไร ค. E-Business
ก. การตลาด ง. Digital Marketing
ข. การจัดองค์กร จ. Digital Business
ค. การผลิตและปฏิบัติการ
ง. การวิจัยและพัฒนา 8. ข้อใดจัดเป็นธุรกิจยุคดิจิทัล
จ. การจัดหาวัตถุดิบ ก. SMEs
ข. การใช้แรงงานมากกว่าใช้เทคโนโลยี
3. การค้นคว้านวัตกรรมใหม่เป็นองค์ประกอบของ ค. การใช้ฐานข้อมูลคอมพิวเตอร์ในการจัดเก็บข้อมูล
ธุรกิจข้อใด ง. การส่งจดหมาย
ก. การตลาด จ. ขาดยุทธศาสตร์เชิงรุก
ข. การจัดองค์กร
ค. การผลิตและปฏิบัติการ 9. กลยุทธ์การทำ CRM เป็นการทำ Digital
ง. การวิจัยและพัฒนา Transformation ข้อใด
จ. การจัดหาวัตถุดิบ ก. เปลี่ยนแปลง Customer Experience ของผู้บริโภค
ข. เปลี่ยนแปลงวิธีการดำเนินธุรกิจ
4. ข้อใดหมายถึงวิธีปฏิบัติงาน ค. เปลี่ยนแปลงโมเดลธุรกิจให้สอดคล้องกับยุคดิจิทัล
ง. เปลี่ยนแปลงวิธีการจำหน่ายสินค้าหรือบริการ
n. Man จ. เปลี่ยนแปลงวิธีการซื้อขาย
10. Software Stake เป็นการปรับแต่งของ
ข. Money ธุรกิจใด
ค. Material ก. Big C
ง. Method ข. WalMart
จ. Management ค. Walgreens
ง. Lotus
5. ธุรกิจที่เป็น Marketplace จัดเป็นธุรกิจแบบ จ. Robinson
ใด
ก. ธุรกิจแบบพื้นฐาน
ข. ธุรกิจแบบระดับกลาง
ค. ธุรกิจแบบระดับล่าง
ง. ธุรกิจแบบระดับสูง
จ. ธุรกิจแบบระดับสูงมาก

หน่วยที่ 2

โครงสร้างพื้นฐานธุรกิจดิจิทัล

สาระการเรียนรู้ จุดประสงค์การเรียนรู้

1. ความหมายของโครงสร้างพื้น 1. บอกความหมายของ
ฐานธุรกิจดิจิทัล โครงสร้างพื้นฐานธุรกิจดิจิทัล
2. แนวทางขับเคลื่อนกรอบ ได้
ยุทธศาสตร์ดิจิทัล 2. อธิบายแนวทางขับเคลื่อน
3. ปฏิรูปประเทศไทยสู่ดิจิทัลไทย กรอบยุทธศาสตร์ดิจิทัลได้
แลนด์ 3. อธิบายยุทธศาสตร์ในการ
4. ยุทธศาสตร์ในการพัฒนา พัฒนาประเทศสู่ดิจิทัลไทย
ประเทศสู่ดิจิทัลไทยแลนด์ แลนด์ได้
5. ตัวชี้วัดแนวทางการดำเนิน 4. ปฏิบัติการสร้างสังคมดิจิทัล
งานโครงสร้างพื้นฐานธุรกิจ ที่มีคุณภาพได้
ดิจิทัล 5. มีเจตคติและกิจนิสัยที่ดีใน
6. โครงสร้างพื้นฐานเพื่อส่ง การปฏิบัติงานด้วยความรับผิด
เสริมการให้บริการ ชอบซื่อสัตย์ละเอียดรอบคอบ
7. การกระตุ้นเศรษฐกิจด้วย
เทคโนโลยีดิจิทัล สมรรถนะประจำหน่วย
8. การสร้างสังคมดิจิทัลทีมี
คุณภาพ 1. แสดงความรู้เกี่ยวกับ
9. การรู้ดิจิทัล โครงสร้างพื้นฐานธุรกิจดิจิทัล
2. แสดงความรู้เกี่ยวกับการรู้
ดิจิทัล
3. ประยุกต์ในการสร้างสังคม
ดิจิทัลที่มีคุณภาพ

24

1. ความหมายของโครงสร้างพื้นฐานธุรกิจดิจิทัล

การพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานดิจิทัล (Hard Infrastructure) หรือการพัฒนาด้าน
โครงสร้างพื้นฐานดิจิทัลทั้งด้านโทรคมนาคมและการแพร่ภาพกระจายเสียงเพื่อให้ประเทศไทย
มีโครงสร้างพื้นฐานดิจิทัลที่ครอบคลุมทุกพื้นที่มีขนาดที่พอเพียงกับการใช้งานมีเสถียรภาพที่
มั่นคงในราคาที่เหมาะสมเพื่อเป็นพื้นฐานไปสู่การต่อยอดกิจกรรมการพัฒนาประเทศทั้งด้าน
เศรษฐกิจและสังคมที่มีประสิทธิภาพสูงสุด

โครงสร้างพื้นฐานดิจิทัลของประเทศไทย

โครงสร้างพื้นฐานดิจิทัลด้านการสื่อสารดิจิทัลของประเทศไทยยังคงมีจุดอ่อนในการ
แพร่กระจายและส่งผลต่อการเข้าถึงและการใช้งานภาคประชนภาคเอกชนและภาครัฐที่มีระดับ
ต่ำดังจะเห็นได้จากการเข้าถึงบริการอินเทอร์เน็ตความเร็วสูงของประชาชนไทยที่มีจำนวนครัว
เรือนเพียงร้อยละ 29.96 หรือประชากรเพียงร้อยละ 8.99 ของประชากรทั้งหมดที่เข้าถึง
บริการอินเทอร์เน็ตความเร็วสูงผ่านโครงข่ายโทรศัพท์ประจำที่ (Fixed Broadband
Penetration) แม้ว่าอัตราการเข้าถึงบริการอินเทอร์เน็ตความเร็วสูงผ่านโครงข่ายโทรศัพท์
เคลื่อนที่จะมีมากพอสมควรคือร้อยละ 52.5 ของประชากร

นอกจากนี้หากพิจารณาถึงการเข้าถึงอย่างทั่วถึงและเท่าเทียมในมิติของพื้นที่พบว่า
โครงสร้างพื้นฐานด้านการสื่อสารดิจิทัลยังไม่ครอบคลุมทุกพื้นที่โดยเฉพาะระดับหมู่บ้านมี
หมู่บ้านประมาณร้อยละ 53 จากจำนวน 74,965 หมู่บ้านที่สามารถเข้าถึงบริการอินเทอร์เน็ต
ความเร็วสูงส่วนที่เหลือเป็นหมู่บ้านที่อยู่ห่างไกลซึ่งยังขาดการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐาน
โทรคมนาคมที่เพียงพอทั้งนี้หน่วยงานภาครัฐที่สำคัญเช่นโรงเรียนโรงพยาบาลสุขภาพประจำ
ตำบล (รพ.สต.) องค์การบริหารส่วนตำบลหลายแห่งยังไม่สามารถเข้าถึงโครงข่าย
อินเทอร์เน็ตความเร็วสูงได้

ความสามารถในการเข้าถึงและใช้งานของประชาชนและองค์กรยังขึ้นอยู่กับอัตราค่า
บริการที่เหมาะสมกับระดับค่าครองชีพ (Affordability) ซึ่งราคาค่าบริการอินเทอร์เน็ต
ความเร็วสูงของประเทศไทยคิดเป็นร้อยละ 5.8 ของรายได้มวลรวมประชาชาติ (หรือ GNI) ใน
ขณะที่ค่าบริการของประเทศเพื่อนบ้านมีราคาที่ต่ำกว่ามาก

25

2. แนวทางขับเคลื่อนกรอบยุทธศาสตร์ดิจิทัล

พระราชบัญญัติการพัฒนาดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม พ.ศ. 2560 ได้กำหนดว่า“
เพื่อให้การพัฒนาดิจิทัลเกิดประโยชน์ต่อเศรษฐกิจและสังคมของประเทศเป็นส่วนรวมให้คณะ
รัฐมนตรีจัดให้มีนโยบายและแผนระดับชาติว่าด้วยการพัฒนาดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม
ขึ้นตามข้อเสนอของคณะกรรมการดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติการประกาศใช้และ
การแก้ไขปรับปรุง

นโยบายและแผนระดับชาติว่าด้วยการพัฒนาดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคมให้ทำเป็น
ประกาศพระบรมราชโองการและประกาศในราชกิจจานุเบกษานโยบายและแผนระดับชาติว่า
ด้วยการพัฒนาดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคมจะเป็นแผนแม่บทหลักในการพัฒนาเศรษฐกิจ
และสังคมดิจิทัลของประเทศระยะ 20 ปี (พ.ศ. 2561-2580) ที่กำหนดทิศทางการขับเคลื่อน
การพัฒนาประเทศที่ยั่งยืนโดยใช้เทคโนโลยีดิจิทัลซึ่งมีความสอดคล้องกับยุทธศาสตร์ชาติและ
แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ

3. ปฏิรูปประเทศไทยสู่ดิจิทัลไทยแลนด์

ดิจิทัลไทยแลนด์ (Digital Thailand) หมายถึงประเทศไทยที่สามารถสร้างสรรค์และ
ใช้ประโยชน์จากเทคโนโลยีดิจิทัลอย่างเต็มศักยภาพในการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานนวัตกรรม
ข้อมูลทุนมนุษย์และทรัพยากรอื่ นใดเพื่ อขับเคลื่ อนการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมของประเทศ
ไปสู่ความมั่นคงมั่งคั่งและยั่งยืนโดยแผนพัฒนาดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคมจะมีเป้าหมาย
ในภาพรวม 4 ประการดังต่อไปนี้

3.1 เพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันทางเศรษฐกิจของประเทศด้วยการใช้นวัตกรรมและ
เทคโนโลยีดิจิทัลเป็นเครื่องมือหลักในการสร้างสรรค์นวัตกรรมการผลิตการบริการ

3.2 สร้างโอกาสทางสังคมอย่างเท่าเทียมด้วยข้อมูลข่าวสารและบริการต่าง ๆ ผ่านสื่อดิจิทัล
เพื่อยกระดับคุณภาพชีวิตของประชาชน

3.3 เตรียมความพร้อมให้บุคลากรทุกกลุ่มมีความรู้และทักษะที่เหมาะสมต่อการดำเนินชีวิต
และการประกอบอาชีพในยุคดิจิทัล

3.4 ปฏิรูปกระบวนทัศน์การทำงานและการให้บริการของภาครัฐด้วยเทคโนโลยีดิจิทัลและการ
ใช้ประโยชน์จากข้อมูลเพื่อให้การปฏิบัติงานเกิดความโปร่งใสมีประสิทธิภาพและประสิทธิผล

การพัฒนาดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคมของประเทศไทยมุ่งเน้นการพัฒนาระยะยาว
อย่างยั่งยืนสอดคล้องกับการจัดทำยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี แต่เนื่องจากเทคโนโลยีดิจิทัลมีการ
เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วดังนั้นนโยบายและแผนระดับชาติว่าด้วยการพัฒนาดิจิทัลเพื่อ
เศรษฐกิจและสังคมฉบับนี้จึงกำหนดภูมิทัศน์ดิจิทัลเพื่อกำหนดทิศทางการพัฒนาและเป้า
หมายใน 4 ระยะดังนี้

26

ระยะที่ 1 Digital Foundation

ประเทศไทยลงทุนและสร้างฐานรากในการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมดิจิทัลมีการ
ขับเคลื่อนที่เป็นรูปธรรมในระยะเร่งด่วนที่สุด (1 ปี 6 เดือน)

โครงสร้างพื้นฐาน อินเทอร์เน็ตความเร็วสูงถึงทุกหมู่บ้านทั่วประเทศเป็นฐานของ
เศรษฐกิจ กิจกรรมทางเศรษฐกิจและสังคมอื่น ๆ
สังคม
รัฐบาล การทำธุรกิจผ่านระบบดิจิทัลคล่องตัวและติดอาวุธดิจิทัลให้
ทุนมนุษย์ SMEs วิสาหกิจชุมชนเกษตรกรให้มาอยู่บนระบบออนไลน์
ความเชื่อมั่น พร้อมทั้งวางรากฐานให้เกิดการลงทุนในคลัสเตอร์ดิจิทัล
ประชาชนทุกกลุ่มเข้าถึงอินเทอร์เน็ตความเร็วสูงและบริการ
พื้นฐานของรัฐอย่างทั่วถึงและเท่าเทียม

หน่วยงานรัฐมีการทำงานที่เชื่อมโยงและบูรณาการข้อมูลข้าม
หน่วยงาน

กำลังคน (ทุกสาขา) มีทักษะด้านดิจิทัลเป็นที่ยอมรับในตลาด
แรงงานทั้งทั้งในและต่างประเทศ

รัฐบาลออกชุดกฎหมายดิจิทัลที่ครอบคลุมและปฏิรูปองค์กรที่
เกี่ยวข้องในการขับเคลื่ อนงาน

27

ระยะที่ 2 Digital Thailand I : Inclusion

ทุกภาคของประเทศไทยมีส่วนร่วมในเศรษฐกิจและสังคมดิจิทัลตามแนวทางประชารัฐ (5 ปี)

โครงสร้างพื้นฐาน อินเทอร์เน็ตความเร็วสูงถึงทุกหมู่บ้านและเชื่อมกับประเทศใน
ภูมิภาคอื่ น

เศรษฐกิจ ภาคเกษตรการผลิตและบริการเปลี่ยนมาทำธุรกิจด้วยดิจิทัล
สังคม และข้อมูลตลอดจน Digital Technology Startup และ
รัฐบาล คลัสเตอร์ดิจิทัลเริ่มมีบทบาทในระบบเศรษฐกิจไทย

ทุนมนุษย์ ประชาชนเชื่อมั่นในการใช้ดิจิทัลและเข้าถึงบริการการศึกษา
สุขภาพข้อมูลและการเรียนรู้ตลอดชีวิตผ่านดิจิทัลการทำงาน
ระหว่างภาครัฐจะเชื่อมโยงและบูรณาการเหมือนเป็นองค์กร
เดียว

การทำงานระหว่างภาครัฐจะเชื่อมโยงและบูรณาการเหมือน
เป็นองค์กรเดียว

กำลังคนสามารถทำงานผ่านระบบดิจิทัลแบบไร้พรมแดนมีผู้
เชี่ยวชาญดิจิทัลต่างประเทศเข้ามาทำงานในไทย

ความเชื่อมั่น ไทยมีสภาพแวดล้อมเอื้ อต่อการทำธุรกรรมดิจิทัลมีระบบ
อำนวยความสะดวกและมีมาตรฐาน

28

ระยะที่ 3 Digital Thailand II : Full Transformation

ประเทศไทยก้าวสู่ดิจิทัลไทยแลนด์ที่ขับเคลื่ อนและใช้ประโยชน์จากนวัตกรรมดิจิทัลได้
อย่างเต็มศักยภาพ (10 ปี)

โครงสร้างพื้นฐาน อินเทอร์เน็ตความเร็วสูงถึงทุกหมู่บ้านและเชื่อมกับประเทศใน
ภูมิภาคอื่ น

เศรษฐกิจ ภาคเกษตรการผลิตและบริการเปลี่ยนมาทำธุรกิจด้วยดิจิทัล
สังคม และข้อมูลตลอดจน Digital Technology Startup และ
คลัสเตอร์ดิจิทัลเริ่มมีบทบาทในระบบเศรษฐกิจไทย

ประชาชนเชื่อมั่นในการใช้ดิจิทัลและเข้าถึงบริการการศึกษา
สุขภาพข้อมูลและการเรียนรู้ตลอดชีวิตผ่านดิจิทัลการทำงาน
ระหว่างภาครัฐจะเชื่อมโยงและบูรณาการเหมือนเป็นองค์กร
เดียว

รัฐบาล การทำงานระหว่างภาครัฐจะเชื่อมโยงและบูรณาการเหมือน
ทุนมนุษย์ เป็นองค์กรเดียว

กำลังคนสามารถทำงานผ่านระบบดิจิทัลแบบไร้พรมแดนมีผู้
เชี่ยวชาญดิจิทัลต่างประเทศเข้ามาทำงานในไทย

ความเชื่อมั่น ไทยมีสภาพแวดล้อมเอื้ อต่อการทำธุรกรรมดิจิทัลมีระบบ
อำนวยความสะดวกและมีมาตรฐาน

29

ระยะที่ 4 Global Digital Leadership

ประเทศไทยอยู่ในกลุ่มประเทศที่พัฒนาแล้วสามารถใช้เทคโนโลยีดิจิทัลสร้างมูลค่าทาง
เศรษฐกิจและคุณค่าทางสังคมอย่างยั่งยืน (10-20 ปี)

โครงสร้างพื้นฐาน อินเทอร์เน็ตเชื่อมต่อทุกที่ ทุกเวลา ทุกอุปกรณ์ อย่างไร้รอย
เศรษฐกิจ ต่อ

กิจกรรมทางเศรษฐกิจทุกกิจกรรมเชื่อมต่อภายในและระหว่าง
ประเทศด้วยเทคโนโลยีดิจิทัลนําประเทศไทยสู่ความมั่งคั่ง

สังคม เป็นประเทศที่ไม่มีความเหลื่ อมล้ำด้านดิจิทัลตลอดจนชุมชนใช้
รัฐบาล ดิจิทัลเพื่อพัฒนาท้องถิ่นตนเอง
ทุนมนุษย์
เป็นประเทศผู้นำในภูมิภาคด้านรัฐบาลดิจิทัล ทั้งการบริหาร
จัดการรัฐและบริการประชาชน

เป็นหนึ่งในศูนย์กลางด้านกำลังคนดิจิทัลของภูมิภาค ทั้งใน
รายสาขาและผู้เชี่ยวชาญดิจิทัล

ความเชื่อมั่น เป็นประเทศต้นแบบที่มีการพัฒนาทบทวน กฏระเบียบ กติกา
ด้านดิจิทัลอย่างต่อเนื่อง จริงจัง

30

4. ยุทธศาสตร์ในการพัฒนาประเทศสู่ดิจิทัลไทยแลนด์

เพื่อให้วิสัยทัศน์และเป้าหมายในการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมด้วยเทคโนโลยีดิจิทัล
บรรลุผล นโยบายและแผนระดับชาติว่าด้วยการพัฒนาดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคมจึงได้
กำหนดกรอบยุทธศาสตร์การพัฒนา 6 ด้านเพื่อผลักดันให้ประเทศไทยเข้าสู่ดิจิทัลไทย
แลนด์ได้สำเร็จ ดังนี้

1. พัฒนาโครงสร้างพื้นฐานดิจิทัลประสิทธิภาพสูงให้ครอบคลุมทั่วประเทศเข้าถึงพร้อมใช้
จ่ายได้

2. ขับเคลื่อนเศรษฐกิจด้วยเทคโนโลยีดิจิทัลขับเคลื่อน New S-Curve เพิ่มศักยภาพ
สร้างธุรกิจเพิ่มมูลค่า

3. สร้างสังคมคุณภาพทีทั่วถึงเท่าเทียมด้วยเทคโนโลยีดิจิทัลสร้างการมีส่วนร่วมการใช้
ประโยชน์อย่างทั่วถึงและเท่าเทียม

4. ปรับเปลี่ยนภาครัฐสู่การเป็นรัฐบาลดิจิทัลโปร่งใสอำนวยความสะดวกรวดเร็วเชื่อมโยง
เป็นหนึ่งเดียว

5. พัฒนากำลังคนให้พร้อมเข้าสู่ยุคเศรษฐกิจและสังคมดิจิทัลสร้างคนสร้างงานสร้าง
ความเข้มแข็งจากภายใน

6. สร้างความเชื่อมั่นในการใช้เทคโนโลยีดิจิทัลกฎระเบียบทันสมัยเชื่อมั่นในการลงทุนมี
ความมั่นคงปลอดภัย

31

5. ตัวชี้วัดแนวทางการดำเนินงานโครงสร้างพื้นฐาน
ธุรกิจดิจิทัล

ตัวชี้วัดแนวทางการดำเนินงานโครงสร้างพื้นฐานธุรกิจดิจิทัลมีดังนี้

5.1 National Broadband หมายถึงโครงข่ายสื่อสารความเร็วสูง (ความเร็วไม่
น้อยกว่า 2 Mbps) ของประเทศซึ่งจะใช้เป็นสาธารณูปโภคพื้นฐานสำหรับประชาชนทุกคน
เพื่อให้ประชาชนได้ใช้งานอย่างทั่วถึงและเท่าเทียมในการรับ-ส่งแลกเปลี่ยนข้อมูลความรู้
และเข้าถึงบริการสาธารณะเช่นอินเทอร์เน็ตความเร็วสูงโทรศัพท์เคลื่อนที่ 3G / 4G / LTE
ประชุมทางไกลแบบเห็นหน้าทีวีดิจิทัลการรักษาทางไกลการเรียนทางไกล ฯลฯ เหล่านี้เป็น
ส่วนหนึ่งที่จะได้ประโยชน์จากการรับ-ส่งข้อมูลความรู้และเข้าถึงบริการสาธารณะผ่านโครง
ข่ายสื่อสารความเร็วสูง

5.2 Data Center หมายถึง ศูนย์ข้อมูลที่มีพื้นที่สำหรับใช้จัดวางระบบประมวล
ผลกลางระบบเครือข่ายคอมพิวเตอร์และอุปกรณ์การสื่อสารต่าง ๆ การออกแบบศูนย์
ข้อมูลต้องคำนึงถึงปัจจัยสำคัญต่าง ๆ เช่นความมีเสถียรภาพความพร้อมใช้งานการบำรุง
รักษาความเหมาะสมในการลงทุนความปลอดภัยการรองรับการขยายในอนาคตศูนย์ข้อมูล
จึงเป็นสิ่งที่ต้องออกแบบและก่อสร้างอย่างถูกต้องและให้ได้มาตรฐานเพื่อให้บริการที่มี
คุณภาพได้อย่างต่อเนื่องรวมทั้งในสถานการณ์ฉุกเฉิน

5.3 International Gateway หมายถึงจุดเชื่อมต่อและแลกเปลี่ยนข้อมูล
อินเทอร์เน็ตระหว่างประเทศจากประเทศไทยไปยังศูนย์กลางการแลกเปลี่ยนข้อมูล
อินเทอร์เน็ตของโลก (InternetHub) โดยผ่านวงจรสื่อสัญญาณในหลายรูปแบบเช่น
ระบบเคเบิลใยแก้วนำแสงภาคพื้นดิน (Terrestrial Cable) เคเบิลใต้น้ำ (Submarine
Cable)

32

5.4 National Broadcast หมายถึงโครงข่ายส่งสัญญาณแพร่ภาพกระจาย
เสียงระบบดิจิทัลที่ครอบคลุมพื้นที่ทั่วประเทศซึ่งการพัฒนา National Broadcast จะ
ครอบคลุมถึงการเปลี่ยนผ่านจากโทรทัศน์ระบบแอนะล็อกดั้งเดิมไปสู่ระบบดิจิทัลทั้ง
โทรทัศน์ภาคพื้นดินโทรทัศน์ผ่านดาวเทียมโทรทัศน์ผ่านเคเบิลและยังรวมถึงโทรทัศน์แบบ
ใหม่ที่เป็นดิจิทัลอยู่แล้วเช่นโทรทัศน์อินเทอร์เน็ตที่สามารถรับชมได้ทุกที่ทุกเวลานอกจากนี้
ยังรวมถึงระบบวิทยุดิจิทัลในอนาคตด้วย

5.5 Satellite หมายถึงดาวเทียมที่ถูกส่งไปในช่วงของอวกาศเข้าสู่วงโคจรรอบ
โลกโดยใช้ในการสื่อสารโทรคมนาคมการรายงานสภาพอากาศการทหารและการวิจัยทาง
วิทยาศาสตร์เพื่อเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันรวมทั้งการเติบโตของเศรษฐกิจ
อุตสาหกรรมบรอดคาสต์และเพื่อความมั่นคงของประเทศ

5.6 Radio Frequency Management หมายถึงการบริหารจัดการและการ
กำกับดูแลการใช้ความถี่วิทยุซึ่งเป็นทรัพยากรที่มี จำกัด เพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุดต่อ
ประเทศโดยต้องให้มีความสมดุลของการกำกับดูแลการแข่งขันโดยเสรีและการแปรรูปจาก
กิจการของรัฐไปเป็นเอกชน

33

6. โครงสร้างพื้นฐานเพื่อส่งเสริมการให้บริการ

โครงสร้างพื้นฐานเพื่อส่งเสริมการให้บริการ (Service Infrastructure) หรือการ
พัฒนาโครงสร้างพื้นฐานการให้บริการเพื่อส่งเสริมให้เกิดนวัตกรรมบริการผ่านระบบดิจิทัล
ของทั้งภาครัฐและเอกชนได้อย่างมีประสิทธิภาพสูงสุดมีต้นทุนาสุดโดยมีตัวชี้วัดแนวทาง
การดำเนินงานดังนี้

6.1 Digital Government หมายถึงการออกแบบและปรับเปลี่ยนรูปแบบ
บริการของรัฐโดยอาศัยข้อมูลดิจิทัลเพื่อสร้างบริการของรัฐในรูปแบบใหม่ผ่านเทคโนโลยี
Mobile Social Cloud Technology ในอินเทอร์เน็ตโดยมีลักษณะ 3 ประการ ได้แก่

6.1.1 Reintegration: การบูรณาการการทำงานของหน่วยงานภาครัฐต่าง ๆ เข้า
ด้วยกันเพื่อให้การกำกับควบคุมการบริหารภาครัฐที่มีประสิทธิภาพ

6.1.2 Needs-Based Holism: การปรับปรุงองค์กรภาครัฐเพื่อให้เกิดการให้
บริการสาธารณะที่ให้ความสําคัญต่อการนําความต้องการของพลเมืองมาเป็นศูนย์กลาง

6.1.3 Digitalization: การใช้ศักยภาพอย่างเต็มที่ในการนำระบบบริหาร
สารสนเทศมาใช้รวมการให้ความสำคัญต่อการสื่อสารผ่านทางอินเทอร์เน็ตซึ่งจะเข้ามา
แทนที่วิธีการทำงานแบบเดิม

6.2 Service Platforms หมายถึงแพลตฟอร์มสำหรับการให้บริการเฉพาะด้านที่
อำนวยความสะดวกต่อการพัฒนาซอฟต์แวร์เช่นแพลตฟอร์มให้บริการข้อมูลท่องเที่ยว
แพลตฟอร์มให้บริการพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์เป็นต้น

6.3 e-Logistics หมายถึงการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารเพื่ออำนวย
ความสะดวกทางการค้าและการจัดการโซ่อุปทานเพื่อความสามารถในการแข่งขัน

6.4 Data Service Innovation หมายถึงนวัตกรรมการบริการข้อมูลที่นำ
ความคิดและแนวทางการดำเนินงานใหม่ ๆ ผ่านการคิดอย่างเป็นระบบและเข้าใจถึงความ
ต้องการของผู้ใช้บริการมาใช้เป็นแนวทางการสร้างการบริหารจากข้อมูลเช่นข้อมูลเปิดภาค
รัฐโดยมีรูปแบบการให้บริการที่มีความแตกต่างไปจากเดิมเพื่อมุ่งตอบสนองต่อความพึง
พอใจของลูกค้า

34

7. การกระตุ้นเศรษฐกิจด้วยเทคโนโลยีดิจิทัล

การกระตุ้นเศรษฐกิจด้วยเทคโนโลยีดิจิทัล (Digital Economy Promotion)
หรือการส่งเสริมธุรกิจดิจิทัลเพื่อกระตุ้นเศรษฐกิจและปรับเปลี่ยนวิธีการทำธุรกิจจากการ
แข่งขันเชิงราคาไปสู่การแข่งขันเชิงการสร้างคุณค่าของสินค้าและบริการ (Service
Innovation) ที่ผู้บริโภคพอใจสูงสุดโดยมีตัวชี้วัดแนวทางการดำเนินงานดังนี้

7.1 Digital Commerce (พาณิชย์ดิจิทัล) หมายถึงการค้าที่อยู่บนพื้นฐานของ
การหลอมรวมเทคโนโลยีเพื่อต่อยอดองค์ความรู้เชิงธุรกิจให้กับธุรกิจขนาดกลางขนาดเล็ก
และสร้างธุรกิจเกิดใหม่ (Startup) ด้วยการนำเทคโนโลยีและนวัตกรรมมาใช้ให้เกิด
ประโยชน์กับภาคธุรกิจในการปรับเปลี่ยนแนวคิดและกระบวนการทางธุรกิจ (Business
Process) บนพื้นฐานของเทคโนโลยีดิจิทัลที่ก่อให้เกิดการเปลี่ยนโฉมการดำเนินธุรกิจ
(Business Transformation) โดยมุ่งเน้นระบบบริหารจัดการที่มีประสิทธิภาพ

7.2. Digital Entrepreneur (ผู้ประกอบการดิจิทัล) หมายถึงเจ้าของธุรกิจที่มี
การใช้ประโยชน์จากเทคโนโลยีดิจิทัลอย่างเข้มข้นเพื่อพัฒนาทักษะและศักยภาพในการ
บริหารจัดการการวางกลยุทธ์ทางธุรกิจตลอดจนการสร้างขีดความสามารถในการแข่งขัน
ด้วยการประยุกต์ใช้องค์ความรู้ทางเทคโนโลยีมาปรับปรุงกระบวนการทางธุรกิจแบบเดิม

7.3 Digital Innovation (นวัตกรรมดิจิทัล) หมายถึงผลิตภัณฑ์และบริการใหม่
ๆ ที่เกิดจากการประยุกต์ใช้เทคโนโลยีดิจิทัลที่ตอบสนองความต้องการและพฤติกรรมของ
ผู้บริโภคปรับเปลี่ยนไปตามบริบทของเทคโนโลยีที่มีการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วทำให้
เกิดการสร้างสรรค์ธุรกิจใหม่ที่ไม่เคยมีมาก่อนบนพื้นฐานของการหลอมรวมเทคโนโลยี
Digital Supply Chain (ห่วงโซ่อุปทานดิจิทัล) หมายถึงขั้นตอนการดำเนินธุรกิจดิจิทัล
ซึ่งครอบคลุมตั้งแต่ผลิตภัณฑ์และบริการต้นน้ำไปจนกระทั่งผลิตภัณฑ์และบริการปลายน้ำ
รวมถึงกิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับการบูรณาการและการจัดการกิจกรรมต่าง ๆ ที่เป็นการ
สร้างมูลค่าเพิ่มให้กับผลิตภัณฑ์และบริการ

7.4 Digital Content (เนื้อหาดิจิทัล) หมายถึงสารสนเทศที่มีรูปแบบดิจิทัลโดย
อาศัยการสื่อหรือการแสดงเนื้อหาผ่านทางอุปกรณ์ดิจิทัลต่าง ๆ เช่นคอมพิวเตอร์สมาร์ต
โฟนโทรทัศน์ดิจิทัลรวมถึงป้ายโฆษณาระบบดิจิทัลและโรงภาพยนตร์ระบบดิจิทัล

35

8. การสร้างสังคมดิจิทัลที่มีคุณภาพ

การสร้างสังคมดิจิทัลที่มีคุณภาพและการพัฒนาคลังทรัพยากรสารสนเทศของ
ประเทศ (Digital Society & Knowledge Resource) หรือการสร้างสังคมดิจิทัลที่
ทั่วถึงเท่าเทียมกันเพื่อให้ประชาชนสามารถเข้าถึงข้อมูลและบริการของรัฐได้ทุกที่ทุกเวลา
อย่างทั่วถึงเท่าเทียมกันผ่านเทคโนโลยีดิจิทัลรวมทั้งมีพลเมืองดิจิทัลที่ฉลาดรู้เท่าทันข้อมูล
ข่าวสารและมีความรับผิดชอบต่อสังคมโดยมีตัวชี้วัดแนวทางการดำเนินงานดังนี้

8.1 Lifelong Learning หมายถึงการเรียนรู้ตลอดชีวิตตั้งแต่เกิดจนตายโดยคน
ทุกกลุ่มในสังคมเพื่อให้เกิดการพัฒนาตนเองไม่ว่าจะเป็นเด็กก่อนวัยเรียนเด็กและเยาวชน
วัยเรียนที่อยู่ทั้งในและนอกระบบการศึกษาสามัญผู้ใหญ่ในวัยทำงานผู้สูงอายุและผู้ด้อย
โอกาสทุกประเภท

8.2 Digital Archive หมายถึงการจัดทำคลังข้อมูลความรู้ดิจิทัลโดยจะต้องมี
แผนการแปลงข้อมูลประเภทต่าง ๆ เพื่อจัดเข้าคลังข้อมูลความรู้และทยอยแปลงข้อมูลเข้า
ระบบเช่นแปลงข้อมูลองค์ความรู้ด้านวัฒนธรรมเป็นดิจิทัลเพื่ออนุรักษ์และส่งเสริมอัต
ลักษณ์ความเป็นไทยหรือข้อมูลเก่าของหน่วยงานภาครัฐใหม่อยู่ในรูปแบบดิจิทัลเพื่อ
ประโยชน์ในการจัดเก็บป้องกันข้อมูลสูญหายความสะดวกในการใช้งานและการเชื่อมโยง
ข้อมูลระหว่างหน่วยงาน

8.3 Digital Library หมายถึงห้องสมุดดิจิทัลที่รวบรวมความรู้ทุกประเภทและ
ทำการเชื่อมโยงห้องสมุดอิเล็กทรอนิกส์กับห้องสมุดแบบเดิมของทั้งภาครัฐสถานศึกษา
และเอกชน

8.4 Digital City หมายถึงการประยุกต์ใช้และบูรณาการเทคโนโลยีสารสนเทศ
และการสื่อสารที่ทันสมัยเพื่อเชื่อมโยงข้อมูลภายในชุมชนนำไปสู่การบริหารจัดการพลังงาน
ที่ชาญฉลาดการบริหารจัดการของเสียการบริการข้อมูลสำหรับการเดินทางเพื่ออำนวย
ความสะดวกให้กับประชาชนเพื่อความปลอดภัยและเพื่อสิ่งแวดล้อม

36

8.5 Media Literacy (การรู้เท่าทันข้อมูลและสื่อ) หมายถึงความสามารถของ
แต่ละบุคคลในการเข้าถึงเข้าใจตีความประเมินและสร้างข้อมูลและสื่อในรูปแบบที่หลาก
หลายด้วยความตระหนักถึงผลกระทบของข้อมูลและสื่อต่าง ๆ ดังกล่าวโดยไม่ถูกครอบงำ
สามารถใช้สื่อเป็นประโยชน์ต่อการเรียนรู้และการดำรงชีวิตของทั้งตนเองครอบครัวชุมชน
และสังคม ๆ (ระบบดิจิทัลตามหลักการออกแบบที่เป็นสากล)

8.6 Universal Design หมายถึงการออกแบบที่เป็นสากลให้กับบุคคลทุก ๆ
กลุ่มไม่ว่าจะเป็นบุคคลทั่วไปผู้พิการและผู้สูงอายุโดยหลักการของ Universal Design มี
7 ประการคือ

8.6.1 การใช้งานอย่างเท่าเทียมกัน (Equitable Use)
8.6.2 มีความยืดหยุ่นในการใช้งาน (Flexibility in Use)
8.6.3 เรียบง่ายและใช้งานได้ง่าย (Simple and Intuitive)
8.6.4 ข้อมูลสารสนเทศสามารถรับรู้ได้ (Perceptible Information)
8.6.5 ทนต่อความผิดพลาด (Tolerance for Error)
8.6.6 ใช้ได้ด้วยความสามารถทางกายภาพต่ำ (Low Physical Effort)
8.6.7 ขนาดและพื้นที่สำหรับการใช้งาน (Size and Space for Approach
and Use

37

9. การรู้ดิจิทัล

ในปัจจุบันโลกมีการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว จากยุคแอนะล็อกไปสู่ยุติจิทัลและยุค
โรโบติกจึงทำให้เทคโนโลยีดิจิทัลมีอิทธิพลต่อการดำรงชีวิตและการทำงาน ภาครัฐซึ่งเป็น
แกนหลักของการพัฒนาประเทศปรับตัวให้สอดคล้องกับบริบทของการเปลี่ยนแปลง เพื่อ
ป้องกันไม่ให้เกิด Culture Shock เนื่องจากการเปลี่ยนผ่านเทคโนโลยี และเพื่อป้องกัน
ความเสี่ยงที่อาจเกิดจากการใช้เทคโนโลยีที่ไม่เหมาะสม เช่น การสูญเสียการเป็นส่วนตัว
ความปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สินการโจรกรรมข้อมูลการโจมตีทางไซเบอร์ เป็นต้น

Digital literacy หรือทักษะความเข้าใจและใช้เทคโนโลยีดิจิทัลเป็นทักษะด้าน
ดิจิทัลพื้นฐานที่จะเป็นตัวช่วยสำคัญในการปฏิบัติงานการสื่อสารและการทำงานร่วมกันกับ
ผู้อื่นในลักษณะ“ ทำน้อยได้มาก” หรือ“ Work less but get more impact และช่วย
สร้างคุณค่า (Value Co-creation) และความคุ้มค่าในการดำเนินงาน (Economy of
Scale) เพื่อการก้าวไปสู่การเป็นประเทศไทย 4.0 อีกทั้งยังเป็นเครื่องมือช่วยให้บุคลากร
สามารถเรียนรู้และพัฒนาตนเองเพื่อให้ได้รับโอกาสการทำงานที่ดีและเติบโตก้าวหน้าใน
อาชีพ (Learn and Growth)

ก่อนที่จะเข้าสู่การเรียนรู้ดิจิทัลนั้นต้องรู้นิยามของคำว่าการรู้หนังสือหรือ Literacy
แบบดั้งเดิมก่อนการเรียนรู้แบบดั้งเดิมเน้นทักษะซึ่งเกี่ยวข้องกับการคิดคำนวณการฟัง
การพูดการอ่านการเขียนและการคิดเชิงวิเคราะห์ด้วยมีเป้าหมายคือการพัฒนาผู้เรียนให้
เป็นนักคิดเพื่อที่จะให้สามารถเข้าร่วมสังคมในวิธีที่มีประสิทธิภาพซึ่งทักษะดังกล่าวเป็น
เพียงส่วนหนึ่งของทักษะความสามารถของการมีส่วนร่วมในสังคมดิจิทัลเท่านั้น

ทักษะความเข้าใจและการใช้เทคโนโลยีดิจิทัลหรือ Digital Literacy หมายถึง
ทักษะในการนำเครื่องมืออุปกรณ์และเทคโนโลยีดิจิทัลที่มีอยู่ในปัจจุบันอาทิคอมพิวเตอร์
โทรศัพท์แท็บเล็ตโปรแกรมคอมพิวเตอร์และสื่อออนไลน์มาใช้ให้เกิดประโยชน์สูงสุดในการ
สื่อสารการปฏิบัติงานและการทำงานร่วมกันหรือใช้เพื่อพัฒนากระบวนการทำงานหรือระบบ
งานในองค์กรให้มีความทันสมัยและมีประสิทธิภาพ

38

ทักษะความสามารถสำหรับการรู้ดิจิทัลนั้นสามารถแบ่งเป็น 4 ส่วนที่สำคัญ ได้แก่ ใช้
(Use) เข้าใจ (Understand) สร้าง (Create) และเข้าถึง (Access) เทคโนโลยีดิจิทัลได้
อย่างมีประสิทธิภาพในแต่ละส่วนมีรายละเอียดดังนี้

9.1 ใช้ (Use) หมายถึงความคล่องแคล่วทางเทคนิคที่จำเป็นในการใช้คอมพิวเตอร์
และอินเทอร์เน็ตทักษะและความสามารถที่เกี่ยวข้องกับคำว่า“ ใช้” ครอบคลุมตั้งแต่เทคนิค
ขั้นพื้นฐานคือการใช้โปรแกรมคอมพิวเตอร์เช่นโปรแกรมประมวลผลคำ (Word
Processor) เว็บบราวเซอร์ (Web Browser) อีเมล (E-mail) และเครื่องมือสื่อสารอื่น
ๆ สู่เทคนิคขั้นสูงขึ้นสำหรับการเข้าถึงและการใช้ความรู้เช่นโปรแกรมที่ช่วยในการสืบค้น
ข้อมูลหรือเสิร์ชเอนจิน (Search engine) และฐานข้อมูลออนไลน์รวมถึงเทคโนโลยีอุบัติ
ใหม่เช่น Cloud Computing

9.2 เข้าใจ (Understand) คือชุดของทักษะที่จะช่วยให้ผู้เรียนเข้าใจบริบทและ
ประเมินสื่อดิจิทัลเพื่อสามารถตัดสินใจเกี่ยวกับอะไรที่ทำและพบบนโลกออนไลน์จัดว่าเป็น
ทักษะที่สำคัญและที่จำเป็นที่จะต้องเริ่มสอนเด็กให้เร็วที่สุดในขณะที่เข้าสู่โลกออนไลน์เข้าใจ
ยังรวมถึงการตระหนักว่าเทคโนโลยีเครือข่ายมีผลกระทบต่อพฤติกรรมและมุมมองของผู้
เรียนอย่างไรมีผลกระทบต่อความเชื่อและความรู้สึกเกี่ยวกับโลกรอบตัวผู้เรียนอย่างไร
เข้าใจยังช่วยเตรียมผู้เรียนสำหรับเศรษฐกิจฐานความรู้ที่ผู้เรียนพัฒนาทักษะการจัดการ
สารสนเทศเพื่อค้นหาประเมินและใช้สารสนเทศอย่างมีประสิทธิภาพเพื่ออติดต่อสื่อสาร
ประสานงานร่วมมือและแก้ไขปัญหา

39

9.3 สร้าง (Create) คือความสามารถในการผลิตเนื้อหาและการสื่อสารอย่างมี
ประสิทธิภาพผ่านเครื่องมือสื่อดิจิทัลที่หลากหลายการสร้างด้วยสื่อดิจิทัลเป็นมากกว่าแค่
การรู้วิธีการใช้โปรแกรมประมวลผลคำหรือการเขียนอีเมล แต่ยังรวมถึงความสามารถใน
การดัดแปลงสิ่งที่ผู้เรียนสร้างสำหรับบริบทและผู้ชมที่แตกต่างและหลากหลายความ
สามารถในการสร้างและสื่อสารด้วยการใช้ Rich Media เช่นภาพวิดีโอและเสียงตลอดจน
ความสามารถในการมีส่วนร่วมกับ Web 2.0 อย่างมีประสิทธิภาพและรับผิดชอบเช่น
Blog การแชร์ภาพและวิดีโอและ Social Media รูปแบบอื่น ๆ

9.4 เข้าถึง (Access) คือการเข้าถึงและใช้ประโยชน์จากเทคโนโลยีดิจิทัลและข้อมูล
ข่าวสารเป็นฐานรากในการพัฒนาการสร้างความเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจผู้เรียนจำเป็น
ต้องเข้าใจอินเทอร์เน็ตและการเข้าถึงอินเทอร์เน็ตด้วยช่องทางต่าง ๆ รวมถึงข้อดีข้อเสีย
ของแต่ละช่องทางได้เพื่อให้สามารถเข้า Search Engine ค้นหาข้อมูลที่ต้องการจาก
อินเทอร์เน็ตได้อย่างมีประสิทธิภาพนอกจากนี้ยังจำเป็นต้องเข้าใจสื่อทางดิจิทัลชนิดต่าง ๆ
รวมถึงการนำไปประยุกต์ใช้งานในปัจจุบัน

แบบทดสอบหลังเรียน 40

จงทำเครื่องหมายกากบาท (X) ลงหน้าข้อที่ถูกต้องที่สุด 6. การสร้างสื่อคลังสื่อและแหล่งเรียนรู้ดิจิทัลอยู่ใน
แผนงานของยุทธศาสตร์ใด
1. แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมดิจิทัลของ ก. ยุทธศาสตร์ที่ 1
ประเทศระยะ 20 ปีคือช่วงใด ข. ยุทธศาสตร์ที่ 2
ค. ยุทธศาสตร์ที่ 3
ก. 2560-2579 ง. ยุทธศาสตร์ที่ 4
ข. 2561-2580 จ. ยุทธศาสตร์ที่ 5
ค. 2562-2581 7. การพัฒนาแพลตฟอร์มบริการพื้นฐานภาครัฐอยู่
ง. 2563-2582 ในแผนงานของยุทธศาสตร์ใด
จ. 2564-2583 ก. ยุทธศาสตร์ที่ 1
2. แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมดิจิทัลของ ข. ยุทธศาสตร์ที่ 2
ประเทศระยะ 20 ปีได้กำหนดกี่ระยะ ค. ยุทธศาสตร์ที่ 3
ง. ยุทธศาสตร์ที่ 4
ก. 2 ระยะ จ. ยุทธศาสตร์ที่ 5
ข. 3 ระยะ
ค. 4 ระยะ 8. ข้อใดหมายถึงดาวเทียมที่ถูกส่งไปในช่วงของ
ง. 5 ระยะ อวกาศ
จ. 6 ระยะ ก. Satellite
ข. Radio
3. ระยะใดของแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคม ค. Broadcaste
ดิจิทัลของประเทศที่มีกำหนดระยะ 5 ปี ง. Gateway
จ. Broadband
ก. ระยะที่ 1
ข. ระยะที่ 2 9. ข้อใดหมายถึงผู้ประกอบการดิจิทัล
ค. ระยะที่ 3 ก. Digital Innovation
ง. ระยะที่ 4 ข. Digital Content
จ. ระยะที่ 5 ค. Digital Entrepreneur
ง. Digital Commerce
4. แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมดิจิทัลของ จ. Digital Economy
ประเทศระยะที่ 4 คือข้อใด
10. ข้อใดหมายถึงการเข้าถึงใน Digital Literacy
ก. Digital Foundation ก. Use
ข. Digital Thailand I: Inclusion ข. Understand
ค. Digital Thailand II: Full Transformation ค. Create
ง. Global Digital Leadership ง. Access
จ. Global Thailand Foundation จ. Know
5. การขับเคลื่อนเศรษฐกิจด้วยเทคโนโลยีดิจิทัล
เป็นยุทธศาสตร์ทีเท่าใด

ก. ยุทธศาสตร์ที่ 1
ข. ยุทธศาสตร์ที่ 2
ค. ยุทธศาสตร์ที่ 3
ง. ยุทธศาสตร์ที่ 4
จ. ยุทธศาสตร์ที่ 5

หน่วยที่ 3

นวัตกรรมสำหรับธุรกิจดิจิทัล

สาระการเรียนรู้ จุดประสงค์การเรียนรู้

1. ความหมายของนวัตกรรม 1. บอกความหมายของ
2. ลักษณะของนวัตกรรม นวัตกรรมและนวัตกรรมสำหรับ
3. ประเภทของนวัตกรรม ธุรกิจดิจิทัลได้
4. ความหมายของนวัตกรรม 2. อธิบายแหล่งที่มาและองค์
ธุรกิจดิจิทัล ประกอบของนวัตกรรมทาง
5. แหล่งที่มาของนวัตกรรมทาง ธุรกิจดิจิทัลได้
ธุรกิจดิจิทัล 3. อธิบายวิธีการนำเทคโนโลยี
6. องค์ประกอบของนวัตกรรม มาใช้ในกระบวนการธุรกิจดิจิทัล
ธุรกิจดิจิทัล ได้
7. ข้อดีและข้อควรคำนึงถึงของ 4. ปฏิบัติการสร้างนวัตกรรม
นวัตกรรมธุรกิจดิจิทัล สำหรับธุรกิจดิจิทัลได้
8. การนำเทคโนโลยีมาใช้ใน 5. มีเจตคติและกิจนิสัยที่ดีใน
กระบวนการธุรกิจดิจิทัล การปฏิบัติงานด้วยความรับผิด
9. นวัตกรรมโมเดลธุรกิจดิจิทัล ชอบซื่อสัตย์ละเอียดรอบคอบ
10. นวัตกรรมบริการดิจิทัล
11. ประเภทของนวัตกรรมสำหรับ สมรรถนะประจำหน่วย
ธุรกิจดิจิทัล
12. นวัตกรรมที่ส่งเสริมการทำ 1. แสดงความรู้เกี่ยวกับ
ธุรกิจดิจิทัล นวัตกรรมทางธุรกิจดิจิทัล
13. ตัวอย่างของนวัตกรรม 2.แสดงความรู้เกี่ยวกับการนำ
สำหรับธุรกิจดิจิทัล เทคโนโลยีมาใช้ในกระบวนการ
ทางธุรกิจดิจิทัล
3. ประยุกต์การใช้นวัตกรรม
ทางธุรกิจดิจิทัล

42

ความหมายของนวัตกรรม

นวัตกรรม (Innovation) มีรากศัพท์มาจาก Innovare ในภาษา
ละตินแปลว่าทำสิ่งใหม่ขึ้นมาความหมายของนวัตกรรมในเชิงเศรษฐศาสตร์
คือการนำแนวความคิดใหม่หรือการใช้ประโยชน์จากสิ่งที่มีอยู่แล้วมาใช้ในรูป
แบบใหม่เพื่อทำให้เกิดประโยชน์ทางเศรษฐกิจก็คือการทำในสิ่งที่แตกต่างจาก
ผู้อื่นโดยอาศัยการเปลี่ยนแปลงต่าง ๆ (Change) ที่เกิดขึ้นรอบตัวเราให้
กลายมาเป็นโอกาสที่ทำให้เกิดประโยชน์ต่อตนเองและสังคม

ดังนั้น นวัตกรรมอาจหมายถึงสิ่งใหม่ ดังต่อไปนี้
1.1 สิ่งใหม่ที่ไม่เคยมีผู้ใดเคยทำมาก่อนเลย
1.2 สิ่งใหม่ที่เคยทำมาแล้วในอดีต แต่ได้มีการรื้อฟื้ นขึ้นมาใหม่
1.3 สิ่งใหม่ที่มีการพัฒนามาจากของเก่าที่มีอยู่เดิม

43

ลักษณะของนวัตกรรม

1.นวัตกรรมใหม่อย่างสิ้นเชิง (Radical Innovation) หมายถึง
ขบวนการเสนอสิ่งใหม่ที่ใหม่อย่างแท้จริงสู่สังคมโดยการเปลี่ยนแปลงค่า
นิยม (Value) ความเชื่อ (Belief) เดิมตลอดจนระบบคุณค่า (Value
System) ของสังคมอย่างสิ้นเชิงตัวอย่างเช่นอินเทอร์เน็ต (Internet)

2.นวัตกรรมที่มีลักษณะค่อยเป็นค่อยไป เป็นขบวนการการค้นพบ
(Discover) หรือคิดค้นสิ่งใหม่ (Invent) โดยการประยุกต์ใช้แนวคิดใหม่
(New Idea) หรือความรู้ใหม่ (New Knowledge) ที่มีลักษณะต่อเนื่อง
ไม่สิ้นสุดโดยการประยุกต์ใช้แนวคิดใหม่หรือความรู้ใหม่ของมนุษย์และการค้น
คนเทคนิค (Technique) หรือเทคโนโลยี (Technology)

44

ประเภทของนวัตกรรม

1.นวัตกรรมผลิตภัณฑ์ (Product Innovation) คือการปรับปรุง
ผลิตภัณฑ์ที่ผลิตขึ้นในเชิงพาณิชย์ที่ได้ให้ดีขึ้นหรือเป็นสิ่งใหม่ในตลาด
นวัตกรรมนี้อาจจะเป็นของใหม่ต่อโลกต่อประเทศหรือแม้แต่ต่อองค์กร
นวัตกรรมผลิตภัณฑ์นั้นยังสามารถถูกแบ่งออกเป็นผลิตภัณฑ์ที่จับต้องได้
(Tangible Product) หรือสินค้าทั่วไปเช่น รถยนต์รุ่นใหม่โทรทัศน์ที่ใช้
เทคโนโลยีสูงหรือ“ High Definition TV (HDTV)” ดีวีดีหรือ“ Digital
Video Disc DVD) "และผลิตภัณฑ์ที่จับต้องไม่ได้ (Intangible
Product) เช่นการบริการ (Services) เช่นแพ็กเกจทัวร์อนุรักษ์ธรรมชาติ
ธุรกรรมการเงินธนาคารโดยผ่านทางโทรศัพท์ (Telephone Finance
Banking) เป็นต้น

2 นวัตกรรมกระบวนการ (Process Innovation) เป็นการ
เปลี่ยนแนวทางหรือวิธีการผลิตสินค้าหรือบริการให้การให้บริการในรูปแบบที่
แตกต่างออกไปจากเดิมเช่นการผลิตแบบทันเวลาพอดีหรือ“ Just In Time
(JIT)” การบริหารงานคุณภาพองค์กรรวมหรือ“ Total Quality
Management (TQM)" และการผลิตแบบกะทัดรัดหรือ“ Lean
Production” เป็นต้น

45

ความหมายของนวัตกรรม
ธุรกิจดิจิทัล

นวัตกรรมธุรกิจดิจิทัล (Digital Business Innovation) หมายถึง
ผลิตภัณฑ์และบริการใหม่ ๆ ที่เกิดจากการประยุกต์ใช้เทคโนโลยีดิจิทัลที่ตอบสนอง
ความต้องการและพฤติกรรมของผู้บริโภคที่ปรับเปลี่ยนไปตามบริบทของเทคโนโลยีที่
มีการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วก่อให้เกิดการสร้างสรรค์ธุรกิจใหม่ที่ไม่เคยมีมาก่อน
บนพื้นฐานของการหลอมรวมเทคโนโลยี Digital Supply Chain (ห่วงโซ่อุปทาน
ดิจิทัล) ซึ่งหมายถึงขั้นตอนการดำเนินธุรกิจดิจิทัลซึ่งครอบคลุมตั้งแต่ผลิตภัณฑ์และ
บริการต้นน้ำไปจนกระทั่งผลิตภัณฑ์และบริการปลายน้ำ

SMACI หัวใจสําคัญของ Digital Business