E-book เรื่อง การย่อยอาหารของมนุษย์

การยอ่ ยอาหาร หนงั สอื อิเล็กทรอนกิ ส์ (E-book)
ของมนษุ ย์
การยอ่ ยอาหาร
ของมนษุ ย์

การย่อยอาหารของมนษุ ย์ ปาก เปน็ จดุ เริม่ ตน้ ของทางเดนิ อาหาร เกดิ การยอ่ ยเชงิ กลและเชิงเคมี
คอหอย เป็นสว่ นหนึ่งของทางเดนิ อาหารและทางเดินหายใจ
หลอดอาหาร ทาหนา้ ทีส่ ง่ อาหารไปยงั กระเพาะอาหารดว้ ยกระบวนการเพอริสตัลซิส
กระเพาะอาหาร เปน็ บรเิ วณท่ีมีการย่อยอาหารประเภทโปรตีน
ลาไสเ้ ลก็ เป็นบริเวณทม่ี ีการยอ่ ยอาหาร ทงั้ ประเภทคาร์โบไฮเดรต โปรตนี และไขมนั
ลาไสใ้ หญ่ เป็นบรเิ วณท่ีมกี ารดูดซมึ น้า วิตามิน และแรธ่ าตุ
ตับ ทาหนา้ ท่สี ร้างนา้ ดี ซงึ่ ช่วยให้ไขมนั แตกตัวเปน็ หยดไขมัน
ตับอ่อน ทาหนา้ ท่ีสร้างเอนไซม์ แล้วสง่ ไปยังลาไสเ้ ลก็

อวยั วะภายในปากทม่ี บี ทบาทในการย่อยอาหาร

เพดานออ่ น

อยู่ดา้ นบนของปากต่อจากเพดานแข็ง ทาหนา้ ทปี่ ้องกนั ไมใ่ ห้อาหารผา่ นเข้า
ในโพรงจมกู และหลอดลม

เพดานแข็ง

ช่วยทาใหอ้ าหารแตกตัวเวลาเค้ียวอาหาร โดยลน้ิ จะดนั อาหารไปอัดกบั เพดานแขง็

ฟัน

ทาหนา้ ทต่ี ัด ฉีก บด และเคยี้ วอาหารใหม้ ีขนาดเลก็ ลงกอ่ นจะกลืน

ลิน้

ทาหนา้ ทคี่ ลกุ เคล้าอาหาร ช่วยการกลนื และรบั รสชาตอิ าหาร

ตอ่ มน้าลาย

มี 3 คู่อยบู่ ริเวณใตล้ ิน้ ใต้ขากรรไกร และข้างกกหู ทาหนา้ ทส่ี รา้ งน้าลายที่ประกอบดว้ ยนา้ สารเมอื ก
และเอนไซมอ์ ะไมเลส ซึง่ จะย่อยอะไมโลสใหม้ ีโมเลกุลเลก็ ลง เชน่ เด็กซท์ รนิ มอลโทส

การกลนื อาหารและการลาเลียงอาหารลงส่กู ระเพาะอาหาร

ขณะเค้ยี วอาหาร ฝาปดิ กลอ่ งเสยี งยกตวั สงู อาหาร คอหอย
ลน้ิ
กล้ามเนื้อหูรดู บริเวณหลอดอาหารหดตวั ฝาปดิ กลอ่ งเสยี ง
กล่องเสยี ง
ขณะกลืนอาหาร ฝาปดิ กลอ่ งเสยี งเล่ือนลงมาปดิ กลอ่ งเสียง หลอดลม หลอดอาหาร

กล้ามเน้อื หูรูดบริเวณหลอดอาหารคลายตวั

กล้ามเนอื้ หลอดอาหารหดและคลายตัวแบบเพอรทิ ลั ซสิ

เพอ่ื ชว่ ยลาเลียงอาหารลงไปยังกระเพาะอาหาร

กระเพาะอาหาร

เซลล์สรา้ งเมอื ก

ทาหน้าท่สี รา้ งเมอื ก เพ่อื ปอ้ งกันไมใ่ ห้นา้ ยอ่ ยตา่ ง ๆ
ย่อยเนอื้ เยื่อของกระเพาะอาหาร

เซลลส์ รา้ งกรดไฮโดรคลอรกิ

ทาหน้าทส่ี ร้างกรดไฮโดรคลอรกิ ซึ่งทาให้ใน
กระเพาะอาหารมสี ภาพเปน็ กรด

เซลลส์ รา้ งเพปซโิ นเจน

ทาหน้าทส่ี รา้ งเพปซิโนเจนซึ่งจะถกู เปลี่ยน
เปน็ เอนไซม์เพปซนิ เพ่ือยอ่ ยสารอาหารจาพวกโปรตีน

การย่อยอาหารในกระเพาะอาหาร

ฮอร์โมนแกสตริน กระต้นุ หล่ัง กรดไฮโดรคลอรกิ
ผนงั กระเพาะอาหาร

เซลล์สร้างเพปซิโนเจน สร้าง เปล่ียน

เพปซโิ นจน เพปซิน

ยอ่ ย เพปไทด์ หรอื กรดอะมิโน
โปรตนี

ลาไสเ้ ลก็ ดโู อดนี มั เป็นส่วนทต่ี อ่ จากกระเพาะอาหาร

ผนงั ดา้ นในของลาไส้เลก็ บดุ ้วยเซลลบ์ ุผวิ ชั้นเดียว เปน็ บริเวณท่ีมีการยอ่ ยโดยนา้ ย่อยจากตบั ออ่ นและ
ลกั ษณะคลา้ ยนวิ้ มอื ซง่ึ ภายใน จากลาไสเ้ ล็ก

มหี ลอดเลอื ดฝอยและหลอดน้าเหลืองอยู่ เจจูนัม เปน็ ส่วนทม่ี กี ารดูดซมึ อาหารมากทีส่ ุด

ไอเลียม ส่วนปลายสดุ จะตอ่ กับลาไสใ้ หญ่

เซลล์บผุ วิ ของวลิ ลัสมสี ว่ นท่ียน่ื ออกมา
เรียกว่า ไมโครวลิ ลัส (microvillus)
ซ่ึงจะช่วยเพ่ิมพ้ืนผวิ ในการดูดซึมอาหาร

หลอดเลือดอารเ์ ตอรี หลอดนา้ เหลือง หลอดเลอื ดเวน

การยอ่ ยและการดดู ซมึ อาหารในลาไส้เลก็ แป้ง/ไกลโคเจน/เดกซ์ทรนิ
การย่อยคารโ์ บไฮเดรต

ตับอ่อน สร้าง อะไมเลส ย่อย

เซลลบ์ ผุ นงั ลาไส้เลก็ สร้าง มอลเทส มอลโทส
ยอ่ ย

กลโู คส หลอดเลือดฝอยในวิลลัส

การยอ่ ยและการดดู ซึมอาหารในลาไสเ้ ล็ก

การยอ่ ยโปรตีน ไคโมทริปซิโนเจน เปลี่ยน ไคโมทริปซนิ
โพรคารบ์ อกซเิ พปทเิ ดส คาร์บอกซเิ พปทเิ ดส
สร้าง
(ยังไมพ่ ร้อมทางาน) (พรอ้ มทางาน)
ตับอ่อน
สร้าง ทริปซโิ นเจน ทริปซนิ ยอ่ ย

(ยงั ไมพ่ ร้อมทางาน) (พร้อมทางาน)

เปลีย่ น

เอนเทอโรไคเนส

สรา้ ง เพปไทด์ กรดอะมโิ น
เซลลบ์ ุผิวผนงั ลาไสเ้ ลก็

หลอดเลอื ดฝอยในวิลลัส

การยอ่ ยและการดดู ซมึ อาหารในลาไส้เล็ก ไขมนั
การยอ่ ยไขมัน แตกตวั

ตับ สรา้ ง นา้ ดี

เซลลบ์ ผุ วิ ผนงั ลาไส้เลก็ สรา้ ง ลเิ พส หยดไขมัน
ย่อย

กรดไขมันและกลีเซอรอล หลอดนา้ เหลืองในวิลลัส

ลาไสใ้ หญ่ ซีกัม ทาหน้าที่รบั กากอาหารจากลาไส้เล็ก

ไส้ติ่ง ซง่ึ ซีกมั จะมีสว่ นของไส้ต่งิ ย่นื ออกมา

โคลอน ทาหน้าที่ดดู ซมึ นา้ และวติ ามนิ บี 12

ทสี่ รา้ งจากแบคทเี รียในลาไส้ใหญ่

เรกตัม ลาไสใ้ หญ่ส่วนปลาย ซึง่ จะต่อกบั ทวารหนกั