Pendidikan Muzik Tingkatan 3 (Pendidkan Khas)

1. Tulis semula not dan tanda rehat bagi not kuaver pada baluk Pemikir dan
mengikut contoh yang diberi. Bermaklumat

a

b Unit 4

c

d

e
2. Tulis semula not dan tanda rehat bagi not krocet bertitik pada baluk

mengikut contoh yang diberi.
a

b

c

• Perbanyakkan muka surat ini untuk diedarkan kepada murid. (Muka surat ini juga terdapat dalam CD).
43

Kreativiti Pemikir dan

dan Inovasi Bermaklumat

Kenal pasti dan bulatkan tanda isyarat pada latihan di bawah mengikut
arahan warna yang diberi.

Petunjuk tanda Tekanan Ulangan Syap
isyarat Flat

Natural

Unit 4

• Perbanyakkan muka surat ini untuk diedarkan kepada murid. (Muka surat ini juga terdapat dalam CD).
44

Persepsi Estetik

MENULIS TANDA ISYARAT PADA BALUK

Tulis semula simbol pada skor mengikut arahan di bawah.
1. Tanda tekanan:
a Pada semua not di bar pertama.
b Pada semua not di bar ketiga.
c Pada semua not di bar kelima.

2. Tanda ulangan:
a Bermula pada bar kelapan dan berakhir pada bar kesebelas.

3. Tanda kromat: Unit 4
a Syap pada semua not G krocet.
b Flat pada semua not G kuaver.
c Natural pada semua not B krocet.

1.6.3 NOTA GURU 45

• Guru boleh bertanya atau menceritakan tarikan yang terdapat
di Kedah kepada murid.

• Perbanyakkan muka surat ini untuk diedarkan kepada murid.
(Muka surat ini juga terdapat dalam CD).

Unit 4 Salin semula skor lagu Pantai Merdeka pada ruangan baluk di sebelah.
PANTAI MERDEKA

q=100

Jeti Tanjung Dawai
46

q=100 Unit 4

Pantai Merdeka terletak
di daerah Kuala Muda, Kedah.
• Perbanyakkan muka surat 46_47 untuk diedarkan kepada murid. Muka surat 46_47 juga terdapat dalam CD).

47

REFLEKSI Menganalisis dan Pemikir dan
Mengaplikasi Bermaklumat
1. Namakan alat muzik di bawah.

Unit 4

2. Berdasarkan gambar di bawah, ceritakan secara ringkas mengenai boria.

Asal usul pPearksaeimanbadhaann Prop

• Perbanyakkan muka surat ini untuk diedarkan kepada murid. (Muka surat ini juga terdapat dalam CD).
48

3. Padankan tanda isyarat pada jawapan yang betul.

Flat Tekanan Syap Natural Ulangan

4. Tandakan pada tanda isyarat yang betul berpandukan arahan berikut.

Petunjuk tanda isyarat Syap (S) Flat (F) Natural (N) Unit 4
Tekanan (T) Ulangan (U)

q=100

• Perbanyakkan muka surat ini untuk diedarkan kepada murid. 49
(Muka surat ini juga terdapat dalam CD).

50

PUJAAN HATI

Dalam unit ini, murid akan mempelajari tentang:
2.3.1 Mengetahui sejarah dan asal usul tarian zapin.

2.3.2 Melakukan:

(i) Pergerakan asas tarian zapin.
(ii) Pergerakan asas tarian zapin mengikut muzik.

51

Unit 5 Pengalaman Muzikal

TARIAN ZAPIN

Asal Usul
Tarian zapin dibawa oleh orang Arab dari
Hadramaut ke negeri Johor sebelum kurun
ke-14. Pada awalnya zapin merupakan tradisi
orang Arab yang bermastautin di Johor dan
orang Melayu keturunan Arab di Johor.
Persembahan
Penari lelaki dan penari wanita melakukan
formasi lurus berhadapan antara satu sama
lain. Penari menari mengikut alunan lagu
rentak zapin.

Perkataan zapin berasal
daripada perkataan
Arab-Parsi, iaitu al-zafin
yang membawa maksud
gerak kaki.

QR CODE

Layari laman sesawang
http://arasmega.com/qr-link/
tarian-zapin/ untuk menonton
video tarian zapin.
(Dicapai pada 9 Januari 2018)

NOTA GURU

• Guru menayangkan video persembahan tarian zapin kepada murid. 2.3.1
• Tonton video alat muzik zapin pada Qr code di muka surat 54.
52 (Dicapai pada 10 Ogos 2018).

01 02 03

Tarian zapin terbahagi kepada tiga peringkat persembahan, iaitu:

Peringkat Peringkat Peringkat Menganalisis dan
pertama: kedua: terakhir: Mengaplikasi
Permulaan atau Gerak geri tarian Penutup tarian.
pembukaan tarian. Bermaklumat
mengikut lagu. 03
01
02
Jenis Zapin

Tarian zapin terdiri daripada tarian zapin Arab dan tarian zapin Melayu. Unit 5
Tarian zapin Arab ditarikan secara rancak dan bertenaga serta ditarikan
oleh masyarakat keturunan Arab di Johor.

Zapin Melayu diperkenalkan kepada masyarakat Melayu di kawasan
pantai barat Semenanjung Malaysia melalui teater bangsawan dan pentas
joget sekitar tahun 1930-an.

Selalunya tarian zapin ditarikan ketika majlis perkahwinan, hari perayaan,
dan persembahan kebudayaan.

53

Lagu 5.1

Lagu rentak zapin berunsur keagamaan dan kata-kata nasihat. Lagu Ya Salam
Antara lagu rentak zapin ialah lagu Lancang Kuning, Naam Sidi,
Ya Salam, Zapin Budi, Zapin Pekan, Ya Ladan, dan sebagainya.

Alat Muzik

Alat muzik yang mengiringi tarian zapin ialah gambus, violin,
harmonium, rebana Medan, marwas, dan marakas.

Gambus Rebana Medan Harmonium

Unit 5

Marakas Marwas

Pakaian

Penari lelaki mengenakan baju Melayu teluk belanga lengkap berkancing
dengan butang, berkain samping atau sarung dan memakai songkok tinggi
di atas kepala.

Penari wanita pula berbaju kurung atau berkebaya labuh dengan
memakai kain samping di luar. Bahagian rambut pula kemas bersanggul
atau bertudung di samping mengenakan aksesori tambahan seperti
anting-anting, gelang, dan rantai emas.

54

Isi tempat kosong dengan huruf vokal yang diberi. u

ae i o

a Penari wanita memakai b j k r ng atau k b y
labuh ketika menari.

b Gerak geri tarian zapin ditarikan dengan r nc k dan
b rt n g .

c Antara alat muzik yang dimainkan dalam lagu rentak zapin ialah Unit 5
g m b s dan m rw s.

d Tarian zapin terkenal di negeri J h r.
e Dalam perkataan Arab-Parsi, zapin dikenali sebagai l-z f n.
f Tarian zapin berasal dari negara r b.
g Tarian zapin terdiri daripada tarian zapin r b dan tarian zapin

Ml y.

h Tarian zapin dipersembahkan ketika majlis p r k h w n n,

k bd y n dan sebagainya.

i Penari tarian zapin terdiri daripada penari l l k dan penari
wn t .

• Perbanyakkan muka surat ini untuk diedarkan kepada murid. (Muka surat ini juga terdapat dalam CD).
55

Pengalaman Muzikal

PERGERAKAN ASAS TARIAN ZAPIN

Gerak Asas Setempat Menganalisis dan
Mengaplikasi
• Gerak setempat berselang-seli dimulai dengan kaki kanan dan
kaki kiri dalam kiraan satu hingga tiga. Tangan diangkat atau Bersifat Ingin
dikepakkan sedikit dan diayun ke depan dan ke belakang. Tahu

• Semasa kiraan keempat, keluarkan kaki kiri ke tepi dan tangan 5.2
kiri ditolak ke tepi kiri.
Ya Salam
• Gerak setempat dimulai dengan menggunakan kaki kiri hingga
kiraan tujuh. Tangan diayun.

• Semasa kiraan kelapan, keluarkan kaki kanan ke tepi dan
tangan kanan ditolak ke tepi kanan.

• Pergerakan dilakukan secara setempat.

Unit 5 87 6 5 43 21

Bergerak setempat

Layari laman sesawang https://youtu.be/_ph6IGGXy-Y
untuk menonton video tarian zapin- gerak asas setempat.
(Dicapai pada 9 Januari 2018)

NOTA GURU

• Lakukan satu persatu pergerakan asas tarian zapin mengikut audio. 2.3.2 (i)(ii)
• Guru menunjukkan video pergerakan asas tarian zapin pada Qr Code untuk
56 menambahkan pemahaman murid.

Gerak Asas Maju Undur 8

• Dalam kiraan lapan, gerak ke depan 7 6
berselang-seli kaki kanan dan kaki kiri dalam
kiraan satu hingga tiga. Tangan diayun 5 Maju
ke depan dan ke belakang. 4 ke depan
3
• Semasa kiraan keempat, keluarkan kaki kiri 2
ke tepi dan tangan kiri ditolak ke tepi kiri.
1 Mula
• Semasa kiraan kelapan, keluarkan kaki kanan di sini
ke tepi dan tangan kanan ditolak ke tepi kanan.

• Dimulai dengan kaki kanan bergerak undur
ke belakang dalam kiraan lapan.

• Pergerakan sama seperti maju ke depan.

Unit 5

8 76 54 3 21

Bergerak maju ke depan

57

Undur ke belakang

1 2345678

Unit 5

Bergerak undur ke belakang

2 1

Layari laman sesawang Undur 4 Mula di sini
https://youtu.be/Zfo1bBto4cM ke belakang 5
untuk menonton video tarian 3
zapin-gerak asas maju undur. 7
(Dicapai pada 9 Januari 2018) 6
8
58

Gerak Asas Melingkar

• Dimulai dengan menggerakkan kaki kanan ke belakang. Kemudian gerak

kaki kiri ke depan.

• Gerak sekali lagi kaki kanan ke depan.

• Pacak kaki kiri pada kiraan keempat. Tangan kanan tarik ke atas dan

tangan kiri ke bawah.

• Letak kaki kiri pada kiraan kelima sambil memusingkan badan ke belakang.

• Gerak kaki kanan dan kiri berselang-seli hingga kiraan lapan.

• Pada kiraan kelapan, tarik tangan kiri ke atas dan tangan kanan ditolak

ke bawah.

6 5 43
7 2

8 1

Unit 5

1 8

2 7
3 6
5
4

Layari laman sesawang
https://youtu.be/DYlhnBgNNtU
untuk menonton video tarian zapin-gerak asas melingkar.
(Dicapai pada 9 Januari 2018)

59

Gerak Asas Acah 4
**
• Dimulai dengan kaki kanan berjalan Badan 5 3
ke depan dalam kiraan satu dan dua. pusing dan **
2
berjalan ** 6
7
Tangan diayun lembut berselang-seli. ke depan ** 1
8 **
• Dalam kiraan ketiga dan keempat,
1 8
badan melakukan acah dan kaki Badan terus **
melompat sedikit ke kanan dan bergerak 6
ke kiri. Kedua-dua tangan diangkat dan berjalan 3
ke belakang

paras bahu. Mula di sini
• Gerak kaki kanan dan ke kiri
**
berselang-seli sambil mengadap 7

ke belakang hingga kiraan lapan. Badan 2 Badan
• Pada kiraan kelapan, tangan kanan berjalan
** pusing dan
ditarik ke atas dan keluarkan kaki kiri ke depan 5 berjalan

ke tepi dan tangan kiri ditolak ke tepi. ke belakang

4

Unit 5 **5 **6 **7 **8 4 3 21

Badan pusing dan berjalan ke belakang Bergerak maju ke depan

**8 **7 **6 **5 1 2 3 4

Badan pusing dan berjalan ke depan Bergerak undur ke belakang

Layari laman sesawang https://youtu.be/ckvI5y0Lxpo

60 untuk menonton video tarian zapin-gerak asas acah. (Dicapai pada 9 Januari 2018)

Gerak Asas Maju Undur 45 Darjah Kanan dan Kiri

• Lakukan pergerakan yang sama seperti gerak asas 5.2

maju dan undur. Ya Salam

• Gerak ke depan arah kanan 45 darjah dalam

kiraan empat. 4

• Undur ke arah yang sama dalam kiraan empat ** 3
1
dimulai dengan kaki kanan dibawa ke belakang.

• Gerak ke arah kiri 45 darjah dengan mengulangi **
2 2 Mula
langkah yang sama. **4
**3 ** ** di sini
31

Maju undur 45 darjah kanan **2 **
4
**1

1 ** Badan undur
2 ke belakang

3
4

Undur Unit 5

Maju Maju undur 45 darjah kiri 4
**
**4 **2 13
**3 **1 **
1 2 2 Mula

2 3** ** 1 di sini
**
4

** Badan undur
ke belakang

3
4

Undur

Layari laman sesawang Maju
https://youtu.be/1CF5tY2fOGO
untuk menonton video tarian zapin-
gerak asas maju undur 45o kanan dan kiri.
(Dicapai pada 9 Januari 2018)

61

REFLEKSI Menganalisis dan Pemikir dan
Mengaplikasi Bermaklumat

1. Senaraikan kelengkapan pakaian penari lelaki dan penari wanita tarian zapin.

Penari lelaki: Penari wanita:
a a

bb
cc

Unit 5 2. Nyatakan peringkat-peringkat persembahan tarian zapin pada ruang
kosong berikut.

Peringkat pertama

Peringkat kedua
Peringkat terakhir

• Perbanyakkan muka surat ini untuk diedarkan kepada murid. (Muka surat ini juga terdapat dalam CD).
62

3. Namakan alat muzik di bawah. b
a e
c

d

Unit 5

4. Lakukan pergerakan asas tarian 5.3
zapin mengikut lagu.
Lagu Zapin
Bunga Hutan

• Perbanyakkan muka surat ini untuk diedarkan kepada murid. (Muka surat ini juga terdapat dalam CD).
63

64

WARISAN LELUHUR

Dalam unit ini, murid akan mempelajari tentang:

1.4.1 Mengenal pasti skel dan triad tonik:

(i) F Major
(ii) A minor

1.4.4 Memainkan triad tonik F Major dan A minor pada
alat muzik.

2.2.1 Memainkan alat muzik berdasarkan skor:
(i) Alat muzik tradisional
- Kompang
(ii) Alat muzik konvensional
- Pilihan: gitar, keyboard, ukulele, rekoder

2.2.2 Memainkan alat muzik secara ensembel:
(i) Alat muzik tradisional
- Kompang
(ii) Alat muzik konvensional
- Pilihan: gitar, keyboard, ukulele, rekoder

65

Pengalaman Muzikal

KOMPANG

Teknik Memegang Kompang

Arah depan Arah belakang Paluan "pak" Paluan "bum"

Leger di atas garisan adalah untuk pic tinggi “Pak”.
Leger di bawah garisan adalah untuk pic rendah “Bum”.

Unit 6 Mainkan corak irama kompang di bawah. 6.1
Corak irama kompang 1
Latihan
Corak irama kompang 2 kompang 1

Corak irama kompang 3 6.2

NOTA GURU Latihan
kompang 2
• Bimbing murid memainkan latihan corak irama kompang 1 dan 2 sehingga
mahir sebelum beralih kepada latihan seterusnya. 6.3

• Bahagikan murid kepada tiga kumpulan, iaitu kumpulan melalu, kumpulan Latihan
menyilang, dan kumpulan meningkah. kompang 3

66 • Selepas itu, bimbing murid memainkan kompang secara berkumpulan 2.2.1 (i)
mengikut corak irama paluan asas kompang. 2.2.1 (i)
2.2.2 (I)

Paluan Asas Kompang

Kompang dimainkan secara berkumpulan yang terdiri daripada 10 hingga
20 orang pemain. Terdapat tiga jenis paluan kompang yang dimainkan
secara serentak, iaitu melalu, menyilang, dan meningkah.

Melalu Memainkan rentak asas.

Menyilang Memainkan rentak silihan (upbeat) daripada
rentak melalu.

Meningkah Sebagai penghias rentak antara rentak
melalu dan menyilang.

Mainkan corak irama kompang di bawah secara berkumpulan. Unit 6

Corak irama
melalu

Corak irama
menyilang

Corak irama
meningkah

6.4 6.5 6.6 6.7

Corak Corak Corak Corak irama kompang
irama kompang irama kompang irama kompang melalu, menyilang,
dan meningkah
melalu menyilang meningkah
67

Menganalisis dan Pemikir dan Kerja
Mengaplikasi Berpasukan

Bahagikan murid-murid kepada tiga kumpulan paluan asas kompang,
iaitu melalu, menyilang, dan meningkah. Mainkan kompang secara serentak
mengikut corak irama paluan asas kompang di bawah.

PALUAN ASAS KOMPANG 6.8

Aktiviti paluan
asas kompang

Melalu
Menyilang
Meningkah

Unit 6 Melalu
Menyilang
Meningkah

Melalu
Menyilang
Meningkah

68

Persepsi Estetik

TRIAD TONIK

F Major

Triad tonik bagi F Major terdiri daripada tiga not, iaitu not F , A , dan C .

C

A
F
Kedudukan triad tonik F Major pada keyboard.

m 6.9 Unit 6
i
d Triad tonik
d F Major
l
e

C FF A C

Tuliskan triad tonik F Major pada baluk.

NOTA GURU

• Bimbing murid mengenal pasti nama not pada triad tonik F Major dan triad tonik A minor.
• Perbanyakkan muka surat ini untuk diedarkan kepada murid. (Muka surat ini juga
1.4.1 (i) terdapat dalam CD).
69

A minor
Triad tonik bagi A minor terdiri daripada tiga not, iaitu not A , C , dan E .

E

C
A
Kedudukan triad tonik A minor pada keyboard.

6.10

Triad tonik

Unit 6 A CC E A minor

Tuliskan triad tonik A minor pada baluk.

• Perbanyakkan muka surat ini untuk diedarkan kepada murid. (Muka surat ini juga terdapat dalam CD).
70

PENJARIAN PADA UKULELE Persepsi Estetik

Kord F Major pada Ukulele 6.11

Kord F Major
pada ukulele

Penjarian ukulele.

32 1
4

Petunjuk Kord F Major: Diletakkan
di belakang
= Dimainkan tanpa menekan tali fretboard
pada fret (open string).
2 Simbol strumming.
1 = Dimainkan secara menekan
tali pada fret dengan penjarian Strum ke bawah
yang betul.

nn nn nn nn V Strum ke atas

Mainkan kord F Major dengan strumming ke bawah Unit 6
dan strumming ke atas berpandukan skor.

(Guru)

(Murid) 6.12

Strumming
kord F Major

1.4.4 NOTA GURU 71
2.2.1 (ii)
2.2.2 (ii) • Bimbing murid bermain ukulele dengan menggunakan kord F Major dan kord
A minor mengikut penjarian yang betul.

• Tonton video latihan strumming kord F Major dan strumming kord A minor
pada Qr code. (Dicapai pada 10 Ogos 2018).

Kord A minor pada Ukulele

6.13

Kord A minor
pada ukulele

Petunjuk Kord A minor:

2 = Dimainkan tanpa menekan tali
pada fret (open string).

= Dimainkan secara menekan
tali pada fret dengan penjarian
yang betul.

Unit 6 nn nn nn nn

Mainkan kord A minor dengan strumming ke bawah dan strumming
ke atas berpandukan skor.

(Guru) 6.14
(Murid)
Strumming
kord A minor

72

Menganalisis dan Pemikir dan
Mengaplikasi Bermaklumat

Mainkan ukulele berpandukan corak petikan (strumming pattern) pada
muka surat 74 bagi mengiringi lagu Sang Penyu.

SANG PENYU

q=120 Lagu dan lirik: A.Hafzan Hassan
F
C

Me - mang be - nar_ a-da ba -nyak pe- nyu___ di Ma - lay __ si - a__
Be - re - nang - lah_ ke sa -na ke si - ni_____ wa- hai sang pe- nyu

GC F

___ An- ta - ra - nya pe - nyu be - lim - bing ___ ka -rah li-pa s a - gar
___ Ca - ri ma - kan di se - lu - ruh la _____ u - tan yang bi- ru _

G Am F Am

___ La - hir - nya di da -ra - tan_ hi - dup di la - u- tan
___
Di sua - tu ha - ri nan - ti ___ pe - nyu - kan kem- ba - li__

F Am F G

___ Mu - la - kan ke - hi - du - pan di la - u - tan__ lu - as___ yang Unit 6

___ Me - ne - rus - kan wa-ri _____ san_ Tak pe - du - li_____ ge - lap __ dan

GG C

ter - ben__ tang__ ba - ha - ya yang me - nan - ti

6.15 6.16 6.17

Lagu Sang Penyu Lagu Sang Penyu Lagu Sang Penyu
(Vokal) (Instrumental) (Minus One)

NOTA GURU 73

• Bimbing murid bermain ukulele berpandukan strumming pattern
skor lagu Sang Penyu pada muka surat 74.

• Minta murid menyanyikan lagu Sang Penyu sambil bermain
dengan ukulele.

Strumming pattern lagu Sang Penyu.

6.18

Lagu Sang Penyu
dengan iringan

ukulele

Unit 6 SANG PENYU

Memang benar ada banyak penyu di Malaysia Penyu Karah
Antaranya penyu belimbing, karah, lipas, agar
Lahirnya di daratan hidup di lautan
Mulakan kehidupan di lautan luas yang terbentang

Berenanglah ke sana ke sini wahai sang penyu
Cari makan di seluruh lautan yang biru
Di suatu hari nanti penyu kan kembali
Meneruskan warisan
Tak peduli gelap dan bahaya yang menanti

• Perbanyakkan muka surat ini untuk diedarkan kepada murid. (Muka surat ini juga terdapat dalam CD).
74

REFLEKSI Menganalisis dan Pemikir dan
Mengaplikasi Bermaklumat
1 Namakan triad tonik berikut:

2 Tuliskan not yang terdapat dalam triad tonik F Major.

3 Tuliskan not yang terdapat dalam triad tonik A minor.

Unit 6

• Perbanyakkan muka surat ini untuk diedarkan kepada murid. (Muka surat ini juga terdapat dalam CD).
75

76

GEMERSIK SIMFONI

Dalam unit ini, murid akan mempelajari tentang:

3.1.1 Bercerita tentang orkestra Barat berkaitan aspek:

(i) Alat muzik
(ii) Cara persembahan

3.1.2 Bercerita tentang muzik rakyat Malaysia:
(iv) Sitar

77

Penghargaan Estetik

ORKESTRA BARAT

Orkestra barat ialah ensembel pelbagai jenis alat muzik yang
dimainkan oleh sekumpulan pemuzik. Alat muzik dalam orkestra
Barat dibahagikan kepada empat seksyen, iaitu seksyen alat muzik
tiup kayu (woodwind), seksyen alat muzik bras, seksyen alat muzik
bertali (strings), dan seksyen alat perkusi (percussion).

Cara Persembahan
Orkestra barat biasanya dipersembahkan di dalam sebuah dewan
besar. Sekumpulan pemuzik akan memainkan alat muzik dengan
dipimpin oleh seorang konduktor.

Unit 7

QR CODE Layari laman sesawang
https://arasmega.com/qr-link/orkestra-barat/
untuk menonton video persembahan Konduktor orkestra barat
orkestra barat.
(Dicapai pada 13 Disember 2017)

NOTA GURU

• Guru boleh menayangkan video persembahan orkestra barat bagi
meningkatkan kefahaman murid.
78 • Tonton video jenis orkestra barat pada Qr code. (Dicapai pada 10 Ogos 2018). 3.1.1 (i)

Jenis Orkestra Barat Unit 7
Orkestra barat dapat dibezakan dengan kedudukan susun atur alat muzik
dan jenis lagu yang dimainkan.

Orkestra simfoni
Orkestra simfoni atau orkestra filharmonik
terdiri daripada lebih 70 orang pemuzik.
Biasanya orkestra simfoni memainkan
lagu-lagu klasikal hasil karya penggubah
terkenal seperti Bach, Beethoven, Mozart
dan lain-lain lagi.

Orkestra pop
Orkestra pop hampir sama dengan
orkestra simfoni. Perbezaannya
dengan orkestra lain ialah orkestra
pop mempunyai seksyen ritma dan
memainkan lagu popular berentak
pop yang boleh dipersembahkan
secara instrumental ataupun
mengiringi penyanyi.

Wind orchestra
Wind orchestra juga dikenali sebagai concert
band, wind ensemble, dan wind symphony.
Bilangan pemuzik di dalam persembahan
wind orchestra ini ialah kecil jika dibandingkan
dengan orkestra simfoni. Tidak ada seksyen
alat muzik bertali (string section) di dalam wind
orchestra, walau bagaimanapun alat muzik
double bass boleh digunakan.

79

Penghargaan Estetik

ALAT MUZIK ORKESTRA BARAT

Terdapat empat seksyen dalam sesebuah kumpulan orkestra barat, iaitu
seksyen alat muzik tiup kayu, seksyen alat muzik bras, seksyen alat muzik
bertali, dan seksyen alat perkusi.

Alat Muzik Tiup Kayu (Woodwind) Mouthpiece bagi
alat muzik tiup kayu
Alat muzik tiup kayu ialah alat muzik tiupan yang berfungsi untuk
diperbuat daripada campuran bahan bukan logam menghasilkan bunyi
dan logam. Kebanyakan alat muzik tiup kayu dan getaran.
menggunakan pipit (reed). Pipit ialah sejenis alat khas
yang diperbuat daripada buluh dan rotan yang Pipit (Reed)
diraut dan dipasangkan di bahagian mouthpiece.

Klarinet Oboe Flute Basoon

Alat Muzik Tiup Kayu

Unit 7

Saksofon soprano Saksofon alto Saksofon tenor Saksofon bariton

NOTA GURU

• Guru boleh menayangkan video alat muzik orkestra barat.
• Tonton video alat muzik tiup kayu (woodwind) dan alat muzik bras pada Qr code.
80 (Dicapai pada 10 Ogos 2018). 3.1.1 (i)

Alat Muzik Bras Mouthpiece bagi alat
muzik bras.
Kebanyakan alat muzik bras diperbuat
daripada logam. Semua alat muzik bras
ditiup secara "buzzing" pada mouthpiece
untuk menghasilkan bunyi.

Trompet

Eufonium Alat Muzik Bras Tuba

Unit 7

French horn Trombon

81

Alat Muzik Bertali (Strings) Penggesek atau bow digunakan
pada alat muzik bertali.
Alat muzik bertali seperti violin, biola, cello,
dan double bass digesek menggunakan
bow. Bow ialah penggesek yang talinya
diperbuat daripada ekor kuda. Alat muzik
harp pula dimainkan dengan cara memetik
tali dengan menggunakan jari.

Alat Muzik Bertali

123

Harp Violin Biola

4 5

Unit 7

Cello Double bass

82 • Tonton video alat muzik bertali (strings), alat perkusi (percussion), dan alat muzik ritma
(rhythm) pada Qr code. (Dicapai pada 10 Ogos 2018).

Alat Perkusi (Percussion)

Terdapat dua jenis alat perkusi yang digunakan dalam orkestra barat, iaitu
alat perkusi berpic dan alat perkusi tidak berpic. Alat perkusi berpic adalah
seperti timpani, zilofon, marimba, tubular bells, dan glockenspiel. Alat perkusi
tidak berpic pula seperti snare drum, concert bass drum, cymbal, tamborin,
China gong, bonggo, conga, cowbell, dan sebagainya.

Bonggo Kastanet

Conga

Concert bass drum Snare drum China gong
Cymbal

Kerincing Cowbell

Unit 7

Tamborin Timpani

Tubular bells

Zilofon Glockenspiel Marimba

83

Alat Muzik Ritma (Rhythm)
Seksyen ritma bertujuan memainkan lagu pop dan lagu moden pada
masa kini. Antara alat muzik ritma ialah set dram, gitar elektrik, gitar bes,
piano, dan keyboard.

Piano

Keyboard

Alat Muzik Set dram
Ritma
Gitar bes
Unit 7
• Gitar utama (Lead guitar)
• Gitar irama (Rhythm guitar)

84

Penghargaan Estetik

SITAR

Sitar ialah alat muzik bertali yang sering digunakan dalam persembahan
muzik klasik India. Sitar menggunakan lima hingga tujuh tali dawai. Dua
hingga empat tali dawai tersebut digunakan untuk memainkan melodi dan
tiga tali dawai yang lain pula berfungsi membunyikan dron.

Layari laman sesawang
https://arasmega.com/qr-link/sitar/
untuk menonton video
persembahan sitar.
(Dicapai pada 13 Disember 2017)

Sitar mempunyai ruang
berongga diperbuat
daripada labu air yang
telah dikeringkan bagi
menghasilkan bunyi
yang unik.

Bahagian Sitar

Kunti

Neck/ dandi

Chikari kunti Parda/ frets Unit 7
Tumba Tabli

Tuning beads

Tarab kunti

Jawari Kaddu
85
3.1.2 (iv) NOTA GURU

• Guru boleh menayangkan video persembahan seni muzik klasik India yang
menggunakan sitar untuk meningkatkan lagi kefahaman murid.

54 56

Tahniah 55
51
53

JOM TEKA! 52
36 38
Cara bermain:
1. Lontar dadu mengikut giliran. 35 37
33
2. Gerakkan cip mengikut bilangan Tahniah
yang terpapar pada dadu. 34
18 20
3. Apabila cip berada di petak
yang mempunyai alat muzik,
namakan alat muzik tersebut.
Gerakkan cip mengikut arah
anak tangga sekiranya
menjawab jawapan yang betul.

4. Sekiranya jawapan salah,
undur ke belakang mengikut
anak panah.

Menganalisis Kreativiti Pemikir dan 19
dan Bermaklumat 16

Unit 7 Mengaplikasi

• Perbanyakkan muka surat ini untuk diedarkan 17 15
kepada murid. (Muka surat ini juga terdapat 2
dalam CD).

Mula 1

86

57 58 60

Tahniah 59
47
49 61 Tamat

50 48 Tahniah 45
39
46 44
Tahniah
40 41 42

Tahniah

31 30 43
29 27

32 28 26
22 24

21 23 25 Unit 7
14 12 10
9
Tahniah 13 Tahniah
5
3 11
7

46 8

87

REFLEKSI Menganalisis dan Pemikir dan
Mengaplikasi Bermaklumat

1. Tuliskan nama alat muzik yang terdapat dalam orkestra.

ai ii

Alat Muzik
Tiup Kayu

iii iv

bi ii
iii
Alat Muzik
Bras

iv

Unit 7 ci ii
iii iv
Alat Muzik
Bertali

• Perbanyakkan muka surat ini untuk diedarkan kepada murid. (Muka surat ini juga terdapat dalam CD).
88

di Alat Muzik ii
iii Perkusi iv

ei ii

Alat Muzik
Ritma

iii iv

2. Dengar audio dan tandakan (✓) pada jawapan yang betul. Selepas itu,
ceritakan secara ringkas mengenai audio tersebut.

Alat muzik perkusi
a 7.1 Alat muzik bertali

Alat muzik tiup kayu

Unit 7

Alat muzik perkusi
b 7.2 Alat muzik bertali

Alat muzik tiup kayu

• Perbanyakkan muka surat ini untuk diedarkan kepada murid. (Muka surat ini juga terdapat dalam CD).
89

90

RITMA KLASIK

Dalam unit ini, murid akan mempelajari tentang:
3.1.2 Bercerita tentang muzik rakyat Malaysia:

(i) Wayang kulit
4.1.1 Mengenal, memilih, dan menyusun corak irama

yang diberi.
4.1.2 Mengubah suai corak irama.
4.1.3 Menghasilkan sebuah gubahan corak irama.

91

Penghargaan Estetik

WAYANG KULIT

Jenis Asal dan Ciri-ciri Negeri Iringan Muzik

Wayang • Berasal dari Indonesia. • Johor • Muzik gamelan
kulit Jawa Jawa.
(Purwo) • Dipersembahkan oleh • Selangor pernah
orang keturunan Jawa dimainkan suatu
di Johor. ketika dahulu.

• Cerita dan watak
mengekalkan ciri-ciri
wayang kulit purwa asli,
iaitu Mahabharata.

Wayang Gedek • Berasal dari kawasan • Utara • Gendang, gong,
selatan Thailand. Semenanjung cymbal, dan alat
Malaysia, iaitu muzik bertali
• Cerita tempatan dan Perlis, Kedah, dan seperti saw oo
cerita epik Ramayana. Kelantan. dan saw duang.

• Gaya persembahan
dan reka corak patung
serta muzik tertumpu
kepada budaya
Thailand.

Wayang • Berasal dari selatan • Kelantan, • Tetawak,
kulit Kelantan Thailand. Terengganu, dan canang, kesi,
(wayang Kedah. gedombak,
kulit Siam) • Cerita utama gendang,
berasaskan epik • Dimainkan juga geduk, dan
Ramayana. di Perak dan serunai.
Pahang.
• Kini, banyak
menyampaikan
cerita-cerita popular
dan cerita rakyat
Melayu atau cerita
tempatan.

Unit 8 NOTA GURU

• Guru boleh menayangkan video persembahan wayang kulit bagi 3.1.2 (i)
meningkatkan kefahaman murid.

• Guru juga boleh mengadakan aktiviti wayang kulit di dalam kelas.
• Guru menerangkan maksud perkataan wayang kepada murid.

92