elto¡if 6 ó®¤â brŒf.
15 2 3
6 4
8─ 3 7─ 2 7─ 9─ 6─ 5─
47 5 5 6
3
8─ 9─ 9─ 8─ 4─ 6─
7 8 94
2 6
6─ 8─ 8─ 6─ 9─ 6─
10 11 5 12
3 1
5─ 7 ─ 6─ 8─ 6─ 3─
13 14 15 2
8 4
9─ 8─ 7─ 8─ 9 ─ 5─
95
elto¡if 7 Ód k¢r£l¤ij¡ bfh©L
fʤâLf.
m 7─ 4=
7─ 4=
M 6─3 =
6─3=
ï 5─1 =
5 ─1=
< 7─2 =
7─ 2=
c 9─5 =
9 ─5=
96
elto¡if 8 v© nfh£il¡ bfh©L
Éilia vGJf.
mM
2345678 3456789
8─ 4= ─=
ï <
234567 123456
─= ─=
c C
456789 345678
─= ─=
v V
56789 123456
─= ─=
97
elto¡if 9 fʤâLf. 1
9 8 34
─=
─=
─=
─=
─=
─=
─=
─=
─=
─=
98
elto¡if 10 fʤâLf.
m
16 ─ 8 =
M
14 ─ =
ï
13 ─ =
<
18 ─ =
99
elto¡if 11 fʤâLf. 3
19 ─ 5 =
12
6
18 ─ 4 = 16 ─ 6 = 19 ─ 8 =
45 9
13 ─ 8 =
18 ─ 3 = 17 ─ 7 =
12
78 15 ─ 4 =
16 ─ 5 = 18 ─ 6 = 15
10 11
16 ─ 7 = 17 ─ 9 =
13 14
14 ─ 9 = 15 ─ 8 = 12 ─ 8 =
100
elto¡if 12 rÇahd Éil¡F t©zÄLf.
1 2 3
15 ─ 7 = 20 ─ 7 = 13 ─ 3 =
89 12 13 10 13
4 5 6
19 ─ 5 = 14 ─ 7 = 18 ─ 6 =
9 14 7 10 14 12
7 8 9
15 ─ 4 = 17 ─ 11 = 18 ─ 3 =
9 11 69 15 13
10 11 12
19 ─ 7 = 16 ─ 1 = 19 ─ 6 =
11 12 17 15 12 13
13 14 15
18 ─ 9 = 20 ─ 5 = 20 ─ 8 =
79 18 12
16 15
101
elto¡if 13 fʤâLf.
1 2 3
13 17 12
3
6 7
4 5 6
16 18 15
8
10 7
7 8 9
17 13 15
5 9
3
10 11 12
19 14 11
9
102
elto¡if 14 Ód k¢r£l¤âš fʤjš.
m
10 ─ 4 =
M
12 ─ 7 =
ï
15 ─ 6 =
<
16 ─ 7 =
c
20 ─ 6 =
103
elto¡if 15 fʤâLf.
84 37 65
─3 ─6 ─2
36 49 66
─2 ─8 ─3
57 22 58
─4 ─1 ─6
65 93
─3 ─3
55 39 84
─5 ─4 ─3
104
elto¡if 16 fʤâLf.
mM
28 ─ 25 = 39 ─ =
ï <
─= ─=
c C
─= ─=
105
elto¡if 17 fʤâLf.
1 2 3
g¤J x‹W g¤J x‹W g¤J x‹W
36 48 57
─1 2 ─2 5 ─3 3
4 5 6
g¤J x‹W g¤J x‹W g¤J x‹W
65 86 74
─2 4 ─5 4 ─4 4
7 8 9
g¤J x‹W g¤J x‹W g¤J x‹W
96 58 66
─6 5 ─3 7 ─4 4
10 11 12
g¤J x‹W g¤J x‹W g¤J x‹W
43 84 78
─3 1 ─3 0 ─4 6
106
vL¤J¢br‹W fʤjš
elto¡if 1 fʤâLf.
m 25 ─ 9 =
15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25
25 ─ 9 =
M 36 ─ 8 =
26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36
36 ─ 8 =
ï 44 ─ 5 =
38 39 40 41 42 43 44
44 ─ 5 =
< 57 ─ 6 =
50 51 52 53 55 56 57
57 ─ 6 =
107
elto¡if 2 fʤâLf.
43 37 66
─ 27 ─ 19 ─ 39
88
─ 19 54 67
─ 37 ─ 38
85
─ 38 72
─ 27
95 93
─ 59 ─ 56
108
elto¡if 3 ïlkâ¥ig¡ bfh©L fʤâLf.
1 2 3
g¤J x‹W g¤J x‹W g¤J x‹W
63 45 34
─2 6 ─2 8 ─1 7
4 5 6
g¤J x‹W g¤J x‹W g¤J x‹W
71 67 84
─2 9 ─3 8 ─4 9
7 8 9
g¤J x‹W g¤J x‹W g¤J x‹W
56 47 90
─1 8 ─2 9 ─1 6
10 11 12
g¤J x‹W g¤J x‹W g¤J x‹W
35 72 66
─1 9 ─3 4 ─4 8
109
elto¡if 4 fz¡»Lf.
1 = 13 2 = 17
4+ 9+
13 ─ =4 17 ─ = 9
3 = 12 4 = 11
6+ 7+
12 ─ 6 = 11 ─ 7 =
56
7 + = 15 + 10 = 17
15 ─ =7 17 ─ 10 =
7 13 8 20 + 10
8 10 20
─ ─
+ 15
13 8 10
─
9 +8 +9
14 14 15 9
─8
110
fʤjš fij cUth¡Fjš
elto¡if 1 fij cUth¡Ff.
m 75 ─ 57 = 18
òÅjh til R£lh®. mâš tilia ɉW
É£lh®. Ûj« til cŸsd.
M 100 ─ 34 = 66
âU. uÉ xU thu¤âš ku« e£lh®. âU. Fkh®,
âU. uÉia Él ku« Fiwthf e£lh®. âU. Fkh®
ku« e£lh®.
ï 55 ─ 39 = 16
mÛÇl« ò¤jf« ïUªjJ. ò¤jf¤ij
mdhij ïšy¤â‰F¡ bfhL¤JÉ£lh®. mtÇl«
Ûj¥ ò¤jf« cŸsJ.
< 96 ─ 28 = 68
111
elto¡if 2 fij cUth¡Ff.
1 gl¤ij¥ gh®¤J¡ fij cUth¡Ff.
m j£oš M¥ãŸ gH«
cŸsJ. gH«
rh¥ãl¥g£lJ. Ûj«
gH« cŸsd.
M bkh¤j« nkhjf«.
nfhÆY¡F
tH§f¥g£lJ. Ûj«
nkhjf« cŸsd.
2 fÂj th¡»a¤â‹ Jiz bfh©L fij
cUth¡Ff.
m 15 ─ 6 = 9 uÉÆl« jghšjiy cŸsJ.
j‹ j«ã¡F bfhL¤J É£lh‹.
uÉÆl« Ûj« jghšjiy cŸsJ.
M u«È Éisah£L¥ glF brŒjh‹.
18 ─ 8 =10
mòÉl« u«Èia Él Fiwthf
Éisah£L¥ glF cŸsJ. u«ÈÆl«
glF cŸsJ.
112
ãu¢rid¡F¤ Ô®î fhQjš
elto¡if 1 ãu¢rid¡ fz¡FfS¡F¤
Ô®î fh©f.
m âU. ghyÅl« 7 Til
thiH¥gH« cŸsd. mt®
nkY« 2 Til gH« th§»dh®.
mtÇl« bkh¤j« v¤jid
Til gH« cŸsd?
âU. ghy‹: Til gH« +
nkY« : Til gH«
fÂj th¡»a«:
âU. ghyÅl« bkh¤j« Til gH« cŸsd.
M uhkÅ‹ å£oš 2 MQ« 4
bg©Q« cŸsd®. uhkÅ‹
å£oš bkh¤j« v¤jid ng®
cŸsd®?
M© : ng®
bg© : ng®
fÂj th¡»a«: +
uhkÅ‹ å£oš bkh¤j« ng®
cŸsd®.
113
elto¡if 2 ãu¢rid¡ fz¡FfS¡F¤
Ô®î fh©f.
m xU ngUªJ
Ãiya¤âš 14 ngUªJ
ïUªjd. mâš 8
ngUªJ gaÂfis
V‰¿¢ br‹W É£lhš
ngUªJ Ãiya¤âš
ï‹D« ïU¡F«
ngUªJfŸ v¤jid?
fÂj th¡»a«:
M xU TilÆš 17 MuŠR ïUªjd.
mâš 8 mG»É£ld. ešy MuŠRfŸ
v¤jid?
fÂj th¡»a«:
ï xU gH¤njh£l¤âš
18 gH ku« el¥g£ld.
mâš 11 thiH ku«
MF«. ÛjKŸsit
u«ò¤jh‹ ku§fshF«.
u«ò¤jh‹ ku§fŸ
v¤jid?
fÂj th¡»a«:
114
elto¡if 3 ãu¢rid¡ fz¡FfS¡F¤
Ô®î fh©f.
m uk xU thu¤âš
24 khiy bjhL¤jh®.
nt xU thu¤âš
37 khiy bjhL¤jh®.
ïUtU« bjhL¤j
bkh¤j khiyfŸ
v¤jid?
fÂj th¡»a«:
M xU ÉtrhÆ 65 thiH
kuK« 27 gyh kuK«
e£lh®. mt® e£l
bkh¤j gH ku§fŸ
v¤jid?
fÂj th¡»a«:
ca®Ãiy¢ áªjid
rhjdh 7 Ä£lhŒ it¤âUªjhŸ. rhÄ
rhjdhit Él 3 Ä£lhŒ mâfkhf
it¤âUªjh‹. ïUtÇlK« cŸs
Ä£lhŒfŸ bkh¤j« v¤jid?
fÂj th¡»a«:
115
elto¡if 4 ãu¢rid¡ fz¡FfS¡F¤
Ô®î fh©f.
m m‹ò 5 mÊ¥gh‹
it¤JŸsh‹. Mâ¤âahÉl«
3 mÊ¥gh‹ bfhL¤jh‹.
m‹òÉl« cŸs Ûj
mÊ¥gh‹fŸ v¤jid?
m‹ò : mÊ¥gh‹ ─
Mâ¤âah : mÊ¥gh‹
fÂj th¡»a«:
m‹òÉl« cŸs Ûj mÊ¥gh‹
M j£oš 4 cU©il ïUªjJ.
m¡fh 2I rh¥ã£lhŸ. j£oš
Ûj« v¤jid cU©ilfŸ
cŸsd?
j£oš : cU©il ─
m¡fhŸ: rh¥ã£lhŸ
fÂj th¡»a«:
j£oš Ûj« cU©il ïUªjd.
116
elto¡if 5 ãu¢rid¡ fz¡FfS¡F¤
Ô®î fh©f.
m átner‹ 39
giHa ehza«
it¤âUªjh‹.
njt‹ 28
giHa ehza«
it¤âUªjh‹.
ïUtÇlK« cŸs
giHa ehza§fŸ
v¤jid?
fÂj th¡»a«:
M jDrh 25 e¤ij
XL«, É#ah
37 e¤ij XL«
nr®¤jd®. ïUtU«
nr®¤j e¤ij
XLfŸ v¤jid?
fÂj th¡»a«:
< t¤ryh 75 nfhÈ it¤JŸshŸ.
mtsJ njhÊ FnshÇ, t¤ryhitÉl
3 mâfkhf it¤JŸshŸ. ïUtU«
it¤JŸs nfhÈfŸ v¤jid?
fÂj th¡»a«:
117
bjhl®ªjh‰nghš nr®¤jš, fʤjš
elto¡if 1 Ãiwî brŒf.
m
++ +=
ïu©L ïu©lhf
M FG = mÊ¥gh‹.
IªJ Iªjhf ++ =
ï FG = t©z bkGF¡nfhš.
+=
g¤J¥ g¤jhf FG = fÇ¡nfhš.
<
+++ =
ò¤jf«.
eh‹F eh‹fhf FG =
118
elto¡if 2 Ãiwî brŒf.
m 4─2─2=
M 10 ─ 5 ─ 5 =
ï 20 ─10 ─ =
<
8─ ─ =0
119
x£Lbkh¤j kâ¥ÕL
1 Fiwªj v©Â¡if¡F ( ) F¿ÆLf.
2 rk«, rkÄšiy vd vGJf.
3 v©fis¢ Ód k¢r£l¤âš tiuªJ fh£Lf.
m2 M5 ï7 <9
120
4 v©nfh£oš ÉLg£l v©fis vGJf.
m , , 4, ,6 , ,
M , 4 , ,6 , , ,
5 v©khd¤âš vGJf.
m M
7
9
6 v©F¿¥ãš vGJf.
m M
IªJ
v£L
7 Ãiwî brŒf.
m +=
M +=
ï +=
121
8 fz¡»Lf. M 5─ 3=
m 2+ 2 = < 5 2=
ï 2+ 1 =
9 Ãiwî brŒf.
m2 M4 ï6 <
+3 +5 +3 8
+2
c6 C9 v7 V5
4 2 5 1
10 ãu¢rid¡F¤ Ô®î fh©f.
m 6 Ä£lhŒ it¤JŸns‹. nkY«, 3
nr®¤jhš v¤jid ïU¡F«?
M 7¡F« 5 ¡F« cŸs ntWghL
v‹d?
122
11 bjhifia v©khd¤âY« v© F¿¥ãY« vGJf.
m M
28
12 bfhL¡f¥g£l v©fis¢ Ód k¢r£l¤âš
tiuªJ fh£Lf.
m 25 M 37 ï 41 < 65
123
13 v©nfh£oš ÉLg£l v©fis vGJf.
m 18 , 22 , , , , ,
, ,
M 87 , , 77 , 72 ,
14 v©fis VW tÇirÆš vGJf.
m 52, 26, 17, 28, 34, 65, 71, 42, 15, 58
15 nfho£l ïy¡f¤â‹ ïlkâ¥igí« ïy¡f
kâ¥igí« vGJf.
v©Â¡if ïlkâ¥ò ïy¡f kâ¥ò
27
34
41
56
16 »£oa g¤ij vGJf.
m 25 M 34 ï 52 < 76
124