merged

กิจกรรมการเรียนการสอน

ขั้นตอนการสอนหรือกิจกรรมของครู ขนั้ ตอนการเรยี นหรอื กจิ กรรมของนกั เรียน
๑. ตรวจสอบรายชื่อนักเรยี นก่อนเรยี นทกุ คน - ฟงั คาบรรยาย คาอธบิ ายรายวชิ า
- จดบันทึก
- แสดงความคดิ เหน็

๒. ครูนาเขา้ สูบ่ ทเรยี นตั้งคาถามนักเรยี นในชนั้ เรียนเป็นรายบุคคลวา่ หากเราตอ้ งการเลอื กเหลก็ ในการทา
อปุ กรณ์ท่ีมคี วามทดทานเราควรเลือกเหลก็ ชนิดใด ใหน้ ักเรยี นยกตวั อย่างตามความเขา้ ใจ - ศึกษาจาก
สอื่ และเอกสาร
- ซกั ถาม – ปัญหาข้อสงสัย

- ตอบคาถาม / จดบันทกึ
๓. ครอู ธบิ าย 1. บอกชนดิ ของเครื่องกัดได้

2. บอกสว่ นประกอบท่ีสาคัญของเคร่อื งกัดได้
3. บอกเครื่องมอื อปุ กรณ์ท่ใี ช้กับเครอื่ งกดั ได้
4. อธิบายขน้ั ตอนการใช้เครอื่ งกดั ได้
5. สามารถคานวณหาความเร็วในงานกดั ได้
6. บอกวิธกี ารบารุงรักษาเครื่องกดั ได้
7. อธบิ ายความปลอดภัยในการใช้เคร่ืองกดั ได้

- ใหน้ ักเรยี นสรปุ เน้ือหาเป็นแผนผงั ความคดิ รายบุคคล
- นักเรยี นฟังครอู ธิบาย
- ปรกึ ษา/อธิบาย/อภิปรายกบั เพื่อน
- ซกั ถามข้อสงสัย
๔. ครซู กั ถามนักเรยี นเป็นรายบคุ คล ในเร่อื งหลกั การเลือกใช้วสั ดุในการทาอุปกรณ์นาเจาะและจับงาน ให้
นกั เรียนแต่ละคนทาแบบทดสอบ

- รว่ มกนั สรปุ
- สอบถามข้อสงสัย
- ทาแบบทดสอบหลังเรยี น
- ทาแบบทดสอบหน่วยท่ี ๒ เพื่อประเมนิ ผลการเรียน
๕. ครดู แู ลการทาความสะอาดห้องเรียน - นกั เรียนทาความสะอาดห้องเรียน จดั โต๊ะ เกา้ อ้ี ใหเ้ รยี บรอ้ ย
๖. ครูบันทึกขอ้ มูลเกีย่ วกับกจิ กรรม การเรยี น การสอน เพื่อใชแ้ ก้ไขปัญหาท่อี าจเกดิ ขึ้นกับกลุ่มอืน่ ๆ
ตอ่ ไปหรอื ความรใู้ หม่ ๆ ทีเ่ กิดข้ึน

แผนการสอน หนว่ ยท่ี ๖
ชอื่ วชิ า งานเครือ่ งมอื กลเบอื้ งตน้ สอนคร้ังท่ี ๑๕-๑๘
ชื่อหนว่ ย เครือ่ งกดั และงานกัด ช่วั โมงรวม ๗๒

ชื่อเรื่องหรือชือ่ หน่วย เครอื่ งกดั และงานกัด จานวนชวั่ โมง ๔

หัวข้อเร่อื งและงาน
๑. บอกชนิดของเคร่ืองกัดได้
๒. บอกสว่ นประกอบท่ีสาคัญของเครอ่ื งกัดได้
๓. บอกเคร่อื งมืออุปกรณท์ ีใ่ ชก้ บั เครือ่ งกดั ได้
๔. อธบิ ายขั้นตอนการใชเ้ ครอ่ื งกัดได้
๕. สามารถคานวณหาความเร็วในงานกัดได้
๖. บอกวิธกี ารบารุงรักษาเคร่อื งกัดได้
๗. อธบิ ายความปลอดภยั ในการใชเ้ ครือ่ งกดั ได้

เอกสารประกอบการสอนหน่วยท่ี 6จะมีเนอ้ื หาชนดิ ของเครอ่ื งกดั ส่วนประกอบที่สาคัญของเครื่องกัด
เครอ่ื งมืออุปกรณ์ท่ีใช้กับเคร่ืองกัด ขั้นตอนการใช้เคร่ืองกัด การคานวณความเร็วในงานกัด การบารุงรักษา
เคร่ืองกัดความปลอดภัยในการใช้เคร่ืองกัดโดยในส่วนของเนื้อหาจะมีแบบฝึกหัด เฉลย ส่ือการส อนด้วย
โปรแกรมคอมพวิ เตอร์ (Power Point) ซง่ึ จะช่วยใหผ้ เู้ รียนได้เรียนรู้และเข้าใจส่ิงท่ี ผู้สอนได้ถ่ายทอด
ให้และผสู้ อนจะไดร้ ับความสะดวกในการดาเนนิ การสอน

เครื่องกัดเป็นเครื่องจักรท่ีสาคัญอีกชนิดหนึ่งของช่างกลโรงงาน ลักษณะการทางานจะแตกต่างจาก
เครื่องไส และเคร่ืองกลึง เคร่ืองกัดดอกกัดจะเป็นตัวหมุนตัดช้ินงานโดยชิ้นงานจับยึดอยู่บนโต๊ะงาน แล้ว
เคลอ่ื นทผี่ ่านดอกกัด เครื่องกดั สามารถทางานไดม้ ากมายหลายอยา่ ง เชน่ กดั ราบ กัดร่อง กดั เฟือง ฯลฯ

เน้ือหาสาระ
5.1 ชนิดของเครื่องกดั

เครื่องกดั พ้ืนฐานที่ใชอ้ ยทู่ วั่ ๆไป ถา้ แบ่งออกตามลกั ษณะของเพลาจบั ยดึ มีดกดั แบ่งออกไดเ้ ป็ น 2 ชนิด
คือ เครื่องกดั แกนเพลานอน และเครื่องกดั แกนเพลาต้งั

5.1.1 เครื่องกดั แกนเพลานอน

รูปที่ 5.1 เครื่องกดั แกนเพลานอน (ชะลอ 2548: 206)
5.1.2 เคร่ืองกดั เพลาต้งั เป็ นเคร่ืองกดั ท่ีมีแกนเพลาอย่ใู นแนวต้งั นิยมใชก้ ับดอกกัดท่ีเป็ นพวก End
Mill, Face Milling

รูปที่ 5.2 เครื่องกดั แกนเพลาต้งั (ชะลอ 2548: 207)
5.2 ส่วนประกอบทสี่ าคญั ของเครื่องกดั

5.2.1 เครื่องกดั แกนเพลานอนแบบ Plain Knee and Column ประกอบดว้ ยส่วนต่างๆ ท่ีสาคญั ดงั น้ี
1) ฐานเครื่องกดั ทาดว้ ยเหล็กหล่อ อยตู่ ิดกบั พ้ืนโรงงานโดยตรง หรืออาจจะมีฐานรองเคร่ืองรอง

เพอื่ ความสะดวกในการปรับระดบั เป็ นส่วนที่รองรับน้าหนกั ท้งั หมดของเครื่องกดั ภายในเป็ นโพรงเพื่อ

บรรจุน้าหลอ่ เยน็ ขณะกดั ชิ้นงาน
2) โครงเครื่องกดั เปรียบเสมอื นลาตวั เคร่ืองกดั ทาดว้ ยเหล็กหล่อเป็ นส่วนท่ีต่อจากฐานเครื่องกดั

ส่วนใหญ่จะหล่อเป็ นช้ินเดียวกนั กบั ฐานเคร่ือง เป็ นส่วนท่ีรองรับส่วนต่างๆ ของเคร่ืองกดั ส่วนหนา้ ของ
เคร่ืองกดั จะมีแท่นเล่ือนยดึ ติดอยู่ ดา้ นบนของโครงกดั จะมคี านยน่ื เครื่องกดั ประกอบอยู่

3) ดา้ นหนา้ ของเคร่ืองกดั เป็นส่วนท่ีอยดู่ า้ นหนา้ ของโครงเครื่องกดั
4) คานยน่ื เครื่องกดั เป็นส่วนที่ประกอบอยดู่ า้ นบนของโครงเคร่ืองกดั สามารถเลือ่ นเขา้ ออกไดต้ าม
ความยาวของแกนเพลาจบั มีดกดั โดยการคลายเกลียวออกแลว้ ทาการเล่ือนเขา้ ออกไดต้ ามความยาวของ
แกนเพลาจบั มีดกดั

รูปท่ี 5.3 ส่วนประกอบของเครื่องกดั (ชะลอ 2548: 209)
5) แกนเพลาเครื่องกดั เป็นส่วนที่อยดู่ า้ นบนของโครงเครื่องกดั เป็นส่วนท่ีรับกาลงั จากชุดเฟื องทด
แลว้ ส่งกาลงั ใหแ้ กนจบั ยดึ มดี กดั พามีดกดั หมนุ ตดั งาน
6) ตวั ประคองแกนเพลาจบั มีดกดั ทาหนา้ ที่เป็นตวั ประคองแกนเพลาจบั มดี กดั เป็นส่วนท่ีจบั ยดึ อยู่
กบั คานยนื่ เคร่ืองกดั สามารถเลื่อนเขา้ ออกไดบ้ นร่องหางเหย่ยี วของคานย่นื เครื่องกดั เม่ือไดต้ าแหน่งแลว้
สามารถยดึ ใหแ้ น่นดว้ ยการขนั เกลยี ว
7) โต๊ะงาน เป็นส่วนที่มีไวจ้ บั ยดึ ช้ินงานโดยตรง หรือจบั ยึดอุปกรณ์ต่างๆ เช่น ปากกาจบั งาน หัว
แบ่งศนู ยท์ า้ ยเคร่ืองกดั ฯลฯ สามารถเคลือ่ นท่ีซา้ ยขวาไดเ้ พ่ือป้ อนกดั ชิ้นงาน

รูปท่ี 5.4 โตะ๊ งานเคร่ืองกดั แบบ Pain knee and Column(ชะลอ 2548: 209)
8) แคร่เลื่อน จะประกอบอย่บู นแท่นเล่ือน ทาหนา้ ที่เคล่ือนเขา้ ออกอย่บู นแท่นเลื่อน ไม่สามารถ
หมุนเป็ นองศาได้

รูปที่ 5.5 แคร่เลื่อนเครื่องกดั แบบ Pain knee and Column(ชะลอ 2548: 209)
9) แท่นเลอ่ื น จะยดึ ติดอย่บู นดา้ นหน้าของโครงเคร่ืองกดั สามารถเคลื่อนที่ข้ึนลงไดบ้ นดา้ นหนา้
ของโครงเคร่ืองกดั เพ่อื ป้ อนความลึกในการกดั งาน

รูปท่ี 5.6 แท่นเล่อื นเครื่องกดั แบบ Pain knee and Column(ชะลอ 2548: 210)
10) มอเตอร์ เป็ นตน้ กาลงั ท่ีส่งกาลงั ไปยงั เพลาหวั เคร่ืองกดั เพื่อส่งกาลงั ใหด้ อกกดั หมุนกดั งาน
และยงั ส่งกาลงั ไปยงั ชุดขบั เคลอ่ื นส่วนต่างๆ ใหเ้ คลือ่ นที่อตั โนมตั ิดว้ ย
5.2.2 เคร่ืองกดั แกนเพลานอนแบบ Universal Knee and Column ประกอบดว้ ยส่วนต่างๆ ที่สาคญั และ
วธิ ีการทางานเหมือนกบั เคร่ืองกดั แบบธรรมดาทุกอย่าง มีส่วนประกอบทุกอย่างเหมือนกนั ต่างกนั ตรงที่
โต๊ะงานของเคร่ืองกดั แบบ Universal Knee and Column สามารถบิดเอยี งเป็นองศาไดท้ ้งั ซา้ ยและขวาเพื่อใช้
ในการกดั งานเป็นมมุ เช่น งานกดั เฟื องเฉียงงานกดั มมุ บิดของดอกสว่าน ฯลฯ ส่วนประกอบที่เหมือนกนั มี

ดงั น้ี
1) ฐานเครื่องกดั
2) โครงเครื่องกดั
3) ดา้ นหนา้ โครงเคร่ืองกดั
4) คานยนื่ เคร่ืองกดั
5) แกนเพลาเคร่ืองกดั
6) ตวั ประคองแกนเพลาจบั มีดกดั
7) มอเตอร์
8) โตะ๊ งาน จะวางอย่บู นฐานหมุนรองรับโต๊ะงาน เป็ นท่ีสาหรับจบั ยึดช้ินงานโดยตรงหรือจะนา

อุปกรณ์จบั งานต่างๆ มาจบั ยดึ เพ่ือจบั ยึดชิ้นงานอีกที เช่น ปากกาจบั งาน หวั แบ่ง ฯลฯ โต๊ะงานจะมีแขน
หมนุ เพ่อื เดินป้ อนชิ้นงานกดั งานดว้ ยดอกกดั ชนิดต่างๆ

รูปที่ 5.7 โต๊ะงานเคร่ืองกดั แบบ Universal knee and Column(ชะลอ 2548: 211)

9) ฐานหมุนรองรับโต๊ะงาน จะวางอย่บู นแคร่เล่ือนสามารถหมุนเป็ นองศาไดเ้ พื่อทาใหโ้ ต๊ะงาน
หมนุ เอยี งเป็นองศาโดยมขี ีดองศาบอกและยงั มรี างใหโ้ ตะ๊ งานเคลือ่ นท่ีซา้ ยขวาไดด้ ว้ ย

รูปที่ 5.8 ฐานหมุนรองรับโตะ๊ งานเคร่ืองกดั แบบ Universal knee and Column(ชะลอ 2548: 211)

10) แคร่เลอ่ื น จะประกอบอยบู่ นแท่นเล่ือน ในปัจจุบนั นิยมใชแ้ ต่แบบหมนุ องศาได้ เพ่ือสาหรับกดั
งานเอียงเป็นองศาต่างๆ เช่น กดั เฟื องเฉียง โดยมีขีดแบ่งเป็ นองศาบอกไว้ มีฐานรองรับโต๊ะงานวางอย่บู น
แคร่เล่ือนอกี ทีหน่ึงและสามารถหมนุ เป็นมุมไดท้ ้งั ซา้ ยและขวา

รูปท่ี 5.9 แคร่เลอ่ื นเคร่ืองกดั แบบ Universal knee and Column(ชะลอ 2548: 212)

11) แท่นเล่อื น จะยดึ ติดอยบู่ นดา้ นหนา้ ของโครงเครื่องกดั สามารถเคลื่อนท่ีข้ึนลงไดเ้ พอ่ื ป้ อนความ
ลึกในการกดั งาน ดา้ นบนจะมรี างเพ่ือใหแ้ คร่เล่อื นเคล่อื นท่ีเขา้ ออก

รูปท่ี 5.10 แท่นเลอ่ื นเคร่ืองกดั แบบ Universal knee and Column (ชะลอ 2548: 212)

6.2.3 เครื่องกดั แกนเพลาต้งั แบบ Vertical Knee and Column Milling Machine ส่วนต่างๆ โดย ทว่ั ๆไป
ของเคร่ืองกดั แกนเพลาต้งั จะเหมือนเครื่องกดั แกนเพลานอน จะต่างกนั ตรงที่เครื่องกดั เพลาต้งั ไม่มีคานยื่น
เครื่องกดั และเพลาเคร่ืองกดั เพลาต้งั จะเปลีย่ นจากแกนเพลานอนมาเป็นแกนเพลาต้งั เครื่องกดั แกนเพลาต้งั
จะนามาใชป้ ระโยชน์ในการกดั งานในแนวต้งั ดว้ ยดอกกดั ต่างๆ เช่น ดอกกดั เอนมิลล์ ดอกกดั ปาดหนา้ ฯลฯ
แลว้ ยงั สามารถนามาเจาะรู ควา้ นรู กดั ลกู เบ้ียว และงานอน่ื ๆ อกี มากมาย

1) ฐานเครื่องกดั แกนเพลาต้งั ทาดว้ ยเหลก็ หลอ่ เหมอื นกบั เคร่ืองกดั แบบแกนเพลานอน ภายในเป็ น
โพรงสาหรับใส่น้าหลอ่ เยน็ เพื่อระบายความร้อนในขณะกดั ช้ินงาน

2) โครงเครื่องกดั แกนเพลาต้งั จะทาดว้ ยเหลก็ หล่อเหมือนโครงเคร่ืองกดั แกนเพลานอนเพียงแต่
อาจจะมีรูปร่างแตกต่างกนั บา้ ง จะเป็นส่วนท่ีติดต่อจากบานเครื่องกดั ดา้ นหนา้ จะมีชุดแท่นเล่ือนและชุดหวั
เครื่องกดั ประกอบอยู่

3) ดา้ นหนา้ โครงเครื่องกดั จะเป็นท่ีจบั ยดึ แคร่เล่ือน ส่วนดา้ นหนา้ โครงเครื่องกดั ช่วงบนจะมีชุดหวั
เคร่ืองกดั แนวต้งั ประกอบอยู่

4) แกนเพลาเคร่ืองกดั เป็นส่วนที่อย่กู บั ชุดหวั เครื่องอยใู่ นแนวต้งั ใชส้ าหรับจบั ดอกกดั ในแนวต้งั
เช่น ดอกกดั เอนมลิ ล์ ดอกกดั ปาดหนา้ ฯลฯ

5) ชุดหัวเคร่ืองกัดแนวต้ัง เป็ นชุดท่ีประกอบอย่ดู ้านหน้าของโครงเคร่ื องและประกอบดว้ ย
แกนเพลาเครื่องกดั แนวต้งั

6) โต๊ะงาน ประกอบอยบู่ นแคร่เลือ่ น ใชส้ าหรับจบั ยดึ ชิ้นงานหรือจบั ยดึ อปุ กรณ์ที่ใชจ้ บั ช้ินงานอีก

ทีหน่ึง สามารถเลือ่ นซา้ ยขวาได้
รูปที่ 5.11 โครงเครื่องกดั แกนเพลาต้งั (ชะลอ 2548: 213)

รูปท่ี 5.12 ชุดหวั เคร่ืองกดั แนวต้งั (ชะลอ 2548: 214)

รูปที่ 5.13 โตะ๊ งาน (ชะลอ 2548: 214)

รูปที่ 5.19 แสดงแกนเพลาเครื่องกดั (ชะลอ 2548:217)
5.3.4 ดอกกดั เป็ นอุปกรณ์ที่จาเป็ นอยา่ งยิง่ สาหรับเคร่ืองกดั สามารถทาใหเ้ คร่ืองกดั ทางานไดห้ ลาย
หลาย เพราะอุปกรณ์เหล่าน้ีมมี ากมายหลายแบบดงั น้ี

รูปที่ 5.20 แสดงดอกกดั (ชะลอ 2548:219)

5.3.5 หัวแบ่ง (Indexing Head หรือ Dividing Head) เป็ นอุปกรณ์ท่ีสาคญั ของเคร่ืองกดั สามารถใช้
ประโยชน์ไดม้ ากมาย เช่น ใชใ้ นการจบั ยึดชิ้นงานเพื่อกดั การหมุนแบ่งชิ้นงานเพ่ือกดั เป็ นองศาหรือแบ่ง
ออกเป็นส่วนๆ เช่น การกดั เฟื อง และยงั สามารถกดั เฟื องเฉียงไดโ้ ดยการนาชุดเฟื องมาประกอบ ฯลฯ

กจิ กรรมการเรยี นการสอน

ข้นั ตอนการสอนหรอื กิจกรรมของครู ข้ันตอนการเรียนหรือกิจกรรมของ

นกั เรยี น

๑. ตรวจสอบรายชื่อนักเรยี นกอ่ นเรยี นทุกคน - ฟังคาบรรยาย คาอธิบายรายวิชา

- จดบนั ทกึ

- แสดงความคดิ เห็น

๒. ครูนาเข้าสบู่ ทเรยี นตง้ั คาถามนกั เรียนในชั้นเรยี นเป็น - ศกึ ษาจากสือ่ และเอกสาร
รายบคุ คลว่า หากเราตอ้ งการเลอื กเหล็กในการทาอปุ กรณ์ทม่ี ี - ซกั ถาม – ปัญหาข้อสงสัย
ความทดทานเราควรเลอื กเหลก็ ชนดิ ใด ใหน้ กั เรียนยกตัวอยา่ ง - ตอบคาถาม / จดบนั ทึก
ตามความเขา้ ใจ
- ให้นกั เรยี นสรปุ เนอื้ หาเปน็ แผนผัง
๓. ครอู ธิบาย 1. บอกชนิดของเครื่องกดั ได้ ความคดิ รายบุคคล
- นกั เรยี นฟังครอู ธบิ าย
2. บอกส่วนประกอบที่สาคญั ของเคร่ืองกดั ได้ - ปรกึ ษา/อธิบาย/อภิปรายกบั เพ่ือน
3. บอกเครื่องมอื อปุ กรณ์ท่ีใชก้ บั เคร่ืองกดั ได้ - ซักถามขอ้ สงสยั
4. อธิบายข้นั ตอนการใชเ้ ครื่องกดั ได้
5. สามารถคานวณหาความเร็วในงานกดั ได้
6. บอกวิธีการบารุงรักษาเครื่องกดั ได้
7. อธิบายความปลอดภยั ในการใชเ้ ครื่องกดั ได้

๔. ครูซักถามนักเรยี นเป็นรายบุคคล ในเรอ่ื งหลักการเลอื กใช้ - ร่วมกันสรปุ
วสั ดใุ นการทาอปุ กรณ์นาเจาะและจบั งาน ให้นกั เรียนแตล่ ะคน - สอบถามข้อสงสยั
ทาแบบทดสอบ - ทาแบบทดสอบหลังเรียน
- ทาแบบทดสอบหนว่ ยที่ ๒ เพอ่ื
๕. ครูดแู ลการทาความสะอาดหอ้ งเรียน ประเมินผลการเรยี น
- นกั เรียนทาความสะอาดห้องเรียน จัดโตะ๊
เกา้ อี้ ให้เรียบร้อย

งานทม่ี อบหมายหรือกจิ กรรม

 ก่อนเรียน

๑. การซักถามเกยี่ วกบั เนอ้ื หาในแตล่ ะหนว่ ยกอ่ นเรียน

ขณะเรยี น

๑. นกั เรียน-นกั ศึกษาอภิปรายเนอ้ื หาตามหัวข้อกจิ กรรมทีค่ รกู าหนด และสรุปผลการอภปิ ราย
๒. ครูอธิบาย และสรปุ เนื้อหาตามหัวข้อกจิ กรรมหนว่ ยการสอนท่ี ๒

 หลงั เรียน

๑. ให้นักเรียน – นักศกึ ษา ทาแบบทดสอบท้ายบทตามหน่วยการเรียนน้นั ๆ
๒. ครแู ละนักเรียน-นกั ศึกษา ร่วมกันเฉลยคาตอบ

สือ่ การเรยี นการสอน
 สื่อสิง่ พมิ พ์

- ใบความรูห้ น่วยที่ ๒

- แบบทดสอบ
- แบบฝึกหัดทา้ ยบท

 สื่อโสตทัศน์ (ถา้ ม)ี
- เคร่อื งฉายขา้ มศีรษะ

 หุ่นจาลองหรอื ของจรงิ
-

การประเมินผล
 กอ่ นเรียน

- การซกั ถามเก่ยี วกบั เน้ือหาในแต่ละหน่วยกอ่ นเรียน

 ขณะเรียน

- สงั เกต ความตง้ั ใจขณะเรียน
- การซักถาม/ตอบคาถาม
- การประเมนิ จากกจิ กรรมเสนอแนะ

 หลังเรยี น

- แบบทดสอบหลังเรียน
- ประเมนิ แบบฝกึ หัดทา้ ยบท
- การวัดจาการประเมินด้านคุณธรรม จรยิ ธรรม กจิ กรรมเสนอแนะ

บนั ทกึ หลงั การสอน
 ผลการใชแ้ ผนการสอน

- เปน็ ไปตามแผนที่วางไว้

 ผลการเรยี นของนกั เรียน

-

 ผลการสอนของครู

-

๓.๔ วจิ ยั ช้นั เรยี น