คู่มือการปฏิบัติงาน-หน่วยตรวจสอบภายใน เจ้าหน้าที่

ประเภทเอกสาร : คูมอื ขน้ั ตอนการดําเนินงาน
ชื่อเอกสาร : 1.2.3 งานตรวจสอบการปฏบิ ัติงาน (Operational Audit)

1. ßęČĂÜćî 1.2.3 ÖćøêøüÝÿĂïÖćøðäïĉ êĆ ĉÜćî (Operational Audit)

2. üêĆ ëðč øąÿÜÙŤ

đóęČĂêøüÝìøćïñúÖćøéĞćđîĉîÜćîĔîÖĉÝÖøøöêŠćÜ ė×ĂÜĂÜÙŤÖćø øüöëċÜøąïïÜćîĔé
øąïïÜćîĀîċęÜĀøČĂĀîŠü÷Üćî÷ŠĂ÷õć÷ĔîĀîŠü÷ÜćîîĆĚîĀøČĂĀîšćìĊęĀîċęÜĀîšćìęĊĔéĔîĀîŠü÷Üćîïøøúčêćö
üĆêëčðøąÿÜÙŤđðŜćĀöć÷ìĊęÖĞćĀîéöĊðøąÿĉìíĉõćó (Efficiency) ðøąÿĉìíĉñú (Effectiveness) ðøąĀ÷Ćé
(Economy) ĀøĂČ ĕöŠđóĊ÷ÜĔé øüöêúĂéìĆĚÜÖćøĔĀšÙüćöđĀĘî ĔĀš×šĂđÿîĂĒîą đóęČĂðøĆïðøčÜóĆçîćðøąē÷ßîŤ
ÿĎÜÿčéêŠĂĂÜÙÖŤ ø

3. ×Ăïđ×ê×ĂÜÜćî

ÖćøêøüÝÿĂïÖćøðäïĉ êĆ ĉÜćî ÙøĂïÙúöč ëÜċ ÖćøêøüÝÿĂïÖøąïüîÖćøĔîÖćøðäïĉ êĆ Üĉ ćîēé÷ĔĀš
ÙüćöÿĞćÙĆâÖïĆ ×ĚĆîêĂîÖćøðäïĉ êĆ ĉÜćîÙüćööðĊ øąÿĉìíĉõćó ðøąĀ÷Ćé ÙüćöÙöšč ÙŠćĔîÖćøĔßìš øóĆ ÷ćÖø
ĒúąÖćøðäïĉ êĆ êĉ ćöÖãĀöć÷ øąđïĊ÷ï ×Ăš ïĆÜÙĆï øąïï üíĉ ĊÖćø ĀøĂČ öćêøåćî ìĊÖę ćĞ ĀîéĀøČĂĕöĂŠ ÷ćŠ Üĕø
ñúúóĆ íŤ ĀøĂČ ñúÖøąìïìđęĊ Öéĉ ×Ěîċ ÝćÖÖćøéĞćđîîĉ Üćî

4. ÙćĞ ÝćĞ ÖéĆ Ùüćö

ÖćøêøüÝÿĂïÖćøðäïĉ êĆ ĉÜćîđðîŨ ÖćøêøüÝÿĂïÖøąïüîÖćø ×ĚĆîêĂîĔîÖćøðäĉïêĆ ĉÜćî×ĂÜ
ÖĉÝÖøøöêŠćÜ ė ×Ăš đìÝĘ ÝøÜĉ ìđęĊ Öĉé×Ěîċ (Condition) ÝćÖÖćøéćĞ đîĉîÜćî/ñúÖćøéĞćđîĉîÜćîđóęĂČ đðø÷Ċ ïđìĊ÷ï
ÖïĆ ĀúÖĆ đÖèæŤ (Criteria)ÖćøéćĞ đîĉîÜćî /ñúñúêĉ /ñúúóĆ íŤ êćöüêĆ ëðč øąÿÜÙŤđðŜćĀöć÷ìĊęÖĞćĀîéĕüĀš øĂČ ĕöŠ
ëćš öĊךĂĒêÖêćŠ ÜøąĀüćŠ ÜĀúÖĆ đÖèæŤ (Criecria) ÖĆïךĂđìĘÝÝøÜĉ ìęđĊ Öĉé×îċĚ (Condition) đÖéĉ ðâŦ Āć/ñúÖøąìï
(Effect) öÿĊ ćđĀê(č Cause)ÝćÖđøČęĂÜĔéđóĂČę ĔĀš×šĂĒîąîćĞ (Recommendation)ìĊęöÙĊ èč ÙćŠ ÿćöćøëðäïĉ êĆ ĕĉ éš
ÝøÜĉ ĔîÖćøðøĆïðøčÜóçĆ îćÖćøéĞćđîĉîÜćîĔĀöš Ċðøąÿìĉ íĉõćó ðøąÿìĉ íñĉ ú ðøąĀ÷éĆ ÙčšöÙŠć đðŨîĕðêćö
ÖãĀöć÷ øąđï÷Ċ ï ×Ăš ïÜĆ ÙïĆ øąïï üíĉ ÖĊ ćø ĀøČĂöćêøåćî ìĊęÖĞćĀîé

5. ×îĚĆ êĂîÖćøðäïĉ êĆ ĉÜćî

1) ÖćøüćÜĒñîðäĉïêĆ ĉÜćî ĒñîÖćøðäĉïĆêÜĉ ćî đðîŨ ĒñîìęĊñêšĎ øüÝÿĂïõć÷ĔîÝéĆ ìćĞ ĕüš
úüŠ ÜĀîšćüćŠ ÝąêøüÝÿĂïĒñîÜćî Üćî/ēÙøÜÖćøĀøČĂ ÖÝĉ Öøøö ĔîðøąđéĘîÖćøêøüÝÿĂïĔé ēé÷ÖćĞ Āîé
üĆêëðč øąÿÜÙŤ ×Ăïđ×ê ĒúąĒîüìćÜÖćøêøüÝÿĂï đóĂČę ĔßĔš îÖćøðäĉïĆêĉÜćîêøüÝÿĂïĔĀïš øøúčñúÿćĞ đøĘÝ

คูม อื การปฏบิ ตั ิงาน สำนักงานเขตพน้ื ทก่ี ารศึกษา
48 หนวยตรวจสอบภายใน

2) การปฏบิ ัตงิ านตรวจสอบ เม่ือแผนการปฏิบตั ิงานทจี่ ัดทําไว ไดร ับความเห็นชอบจาก
ผอู ํานวยการหนว ยตรวจสอบภายในแลว ผูตรวจสอบภายในจะคัดเลอื กหรือออกแบบ เครอื่ งมอื กระดาษทาํ การ
ใหเหมาะสม เพ่อื ใชใ นการปฏิบตั งิ านตรวจสอบ ซงึ่ มีข้นั ตอนยอ ยๆประกอบดว ย การรวบรวมขอมลู
วเิ คราะหแ ละประเมนิ ผล สรุปประเด็นขอ ตรวจพบ บนั ทกึ ขอ มูลไวในกระดาษทําการ โดยใหมีรายละเอียด
เพยี งพอตอการสรุปผลการตรวจสอบ

3) การรายงานผลการปฏิบัตงิ าน เมือ่ ผตู รวจสอบภายใน ไดป ฏบิ ัตงิ านตรวจสอบตาม
แผนการปฏิบัตงิ านแลว ข้นั ตอนตอ ไปผูตรวจสอบภายในควรรวบรวมขอ มลู ตาง ๆ ทไี่ ดจากการปฏบิ ัตงิ าน
ตรวจสอบซ่ึงไดบ นั ทกึ ไวใ นกระดาษทําการ มาจัดทาํ รายงานผลการปฏิบตั ิงาน เสนอตอ ผูอํานวยการ
สํานักงานเขตพ้นื ที่การศึกษาประถมศึกษา/มัธยมศกึ ษา ซ่งึ รายงานควรมีสาระครบทัง้ 5 องคป ระกอบ
คือ ขอเทจ็ จรงิ ของการปฏิบัติงาน เกณฑท่ีใชใ นการเปรยี บเทียบ ผลตางที่เกดิ มีสาเหตุใด เปน เร่ือง
ของการละเลยไมป ฏิบัติตามข้ันตอนของกระบวนงาน หรอื เน่ืองจากในกระบวนงานยังไมมรี ะบบการ
ควบคุมทเี่ พียงพอ และความเส่ยี งของกระทําท่ตี า งจากเกณฑ กอใหเกดิ ผลกระทบตองานของทาง
ราชการในประเดน็ ใดบา ง และขอ เสนอแนะในการแกไข ทงั้ นส้ี วนประกอบของรายงาน มี 2 สวน คอื
บทสรปุ สาํ หรบั ผบู รหิ าร และรายละเอยี ดผลการตรวจสอบ ซึง่ การจัดทํารายงานมีขัน้ ตอนยอ ยๆ
ประกอบดวย การรวบรวมขอมลู การคัดเลอื กขอมูล การรางรายงาน และการเสนอรายงาน

4) การตดิ ตามผลการตรวจสอบ เปนการตดิ ตามผลการปรบั ปรงุ แกไขตามขอ เสนอแนะ
ท่ีไดรายงานใหหนวยรับตรวจทราบ และกําหนดเวลาใหดําเนินการและแจงผลในชวงเวลาอันควร การ
ติดตามผลมีความสําคัญและจําเปน เนื่องจากจะไดทราบวาขอตรวจพบและขอเสนอแนะตามรายงานนั้น
หนวยรบั ตรวจไดม กี ารแกไขตามขอเสนอแนะหรือไม และผลการดําเนินการสามารถลดความเส่ียงได หรือมี
ปญหาอุปสรรคใดท่ตี องมกี ารใหขอเสนอแนะเพิ่มเติม หรือตองมีการตรวจติดตามเพื่อหาสาเหตุใหม ท้ังนี้การ
ติดตามผลการตรวจสอบมขี นั้ ตอนยอยประกอบดว ย การวางแผนการติดตามผล ดําเนินการติดตามผล และ
รายงานผลการติดตาม

คมู อื การปฏบิ ัตงิ าน สำนกั งานเขตพ้นื ทกี่ ารศึกษา
หนวยตรวจสอบภายใน 49

6. Flow Chart การปฏบิ ตั งิ าน

กระบวนการ งานตรวจสอบการปฏิบตั งิ าน

วางแผนปฏิบัตงิ าน

แผนปฏบิ ัติงานตรวจสอบท่ีไดร ับความเห็นชอบแลว

ปฏิบัตงิ านตรวจสอบ

รายงานผลการปฏบิ ตั ิงาน

เสนอ ผอ.สพป./สพม.

แจงหนว ยรบั ตรวจ

ติดตามผลการแกไข

7. แบบฟอรม ทใ่ี ช

กระดาษทําการตางๆ

8. เอกสาร/ หลักฐานอา งอิง

1) มาตรฐานการตรวจสอบภายในและจรยิ ธรรมของผตู รวจสอบภายในของสว นราชการ
กรมบญั ชกี ลาง

2) ระเบียบกระทรวงการคลังวาดว ยการตรวจสอบภายในของสวนราชการ พ.ศ.2551 :
กระทรวงการคลัง

3) หนังสอื แนวทางการตรวจสอบภายใน : ตลาดหลกั ทรพั ยแหงประเทศไทยและสมาคมผู
ตรวจสอบภายในแหงประเทศไทย

คมู อื การปฏิบัตงิ าน สำนกั งานเขตพ้ืนท่ีการศกึ ษา
50 หนว ยตรวจสอบภายใน

4) หนังสอื แนวปฏบิ ตั กิ ารตรวจสอบภายใน : กรมบญั ชีกลาง
5) หนังสอื แนวปฏิบัติประเมนิ ความเสี่ยงเพื่อการวางแผนการตรวจสอบ : กรมบัญชีกลาง
6) หนังสอื แนวปฏิบตั กิ ารวางแผนการตรวจสอบและแผนการปฏบิ ัติงาน : กรมบญั ชีกลาง
7) หนังสือแนวปฏิบัติการตรวจสอบภายในภาคราชการ การตรวจสอบการดําเนินงาน :

กรมบญั ชกี ลาง พ.ศ.2548
8) หนงั สอื คมู ือการตรวจสอบภายในสาํ นกั งานเขตพื้นทีก่ ารศึกษา : หนว ยตรวจสอบภายใน

สํานักงานคณะกรรมการการศึกษาขน้ั พ้นื ฐาน ปงบประมาณ 2551
9) หนงั สอื คูมือการปฏิบตั ิงานตรวจสอบภายในสาํ หรับผูตรวจสอบภายในสํานกั งานเขตพน้ื ท่ีการศกึ ษา :

หนวยตรวจสอบภายในสํานกั งานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพ้ืนฐาน ปง บประมาณ 2549

คูมือการปฏบิ ัติงาน สำนกั งานเขตพื้นทกี่ ารศึกษา
หนวยตรวจสอบภายใน 51

คมู ือการปฏิบตั ิงาน สำนักงานเขตพืน้ ท่กี ารศึกษา 9. แบบฟอรม สรุปมาตรฐานงาน
52 หนวยตรวจสอบภายใน
ชือ่ งาน 1.2.3 งานตรวจสอบการปฏิบตั งิ าน (Operational Audit) สพท. หนว ยตรวจสอบภายใน

วัตถุประสงค : เพ่อื ตรวจทราบผลการการดําเนนิ งานในกจิ กรรมตาง ๆขององคการ รวมถงึ ระบบงานใดระบบงานหน่งึ หรือหนวยงานยอยภายในหนวยงานนั้นหรือหนาที่หนึ่งหนาท่ีใดในหนวยงานบรรลุตามวัตถุประสงค

เปาหมายทก่ี ําหนดมปี ระสิทธิภาพ (Efficiency) ประสทิ ธผิ ล (Effectiveness) ประหยัด (Economy) หรือไมเ พียงใด รวมตลอดท้ังการใหความเหน็ ใหข อเสนอแนะ เพ่อื ปรับปรงุ พัฒนาประโยชนส งู สดุ ตอ องคก ร

ลาํ ดับ ผังขัน้ ตอนการดําเนินงาน รายละเอียดงาน เวลา มาตรฐาน ผูร ับผดิ ชอบ
ดําเนนิ การ คณุ ภาพงาน

1 วางแผนการปฏิบตั ิงาน การวางแผนปฏบิ ตั งิ าน โดยกาํ หนดวตั ถปุ ระสงค ขอบเขต และแนวทางการตรวจสอบ ตาม มาตรฐานการ ผูต รวจสอบ
ระยะเวลาท่ี ตรวจสอบ ภายใน

2 แผนปฏบิ ัตงิ านตรวจสอบที่ไดรบั การปฏบิ ตั งิ านตรวจสอบ เม่อื แผนการปฏิบตั งิ านทีจ่ ดั ทําไว ไดร ับความเหน็ ชอบจากผอู าํ นวยการหนว ย แผนการ ภายใน ผรู ับผดิ ชอบ
ปฏบิ ัตงิ านตรวจสอบ ตรวจสอบภายในแลว คดั เลอื กหรอื ออกแบบ เครือ่ งมอื กระดาษทาํ การใหเหมาะสม ปฏิบตั ิงานตรวจสอบ ซ่งึ มี ตรวจสอบ รหัสชดุ 2300 กิจกรรมตาม
ข้นั ตอนยอ ยๆประกอบดวย การรวบรวมขอมลู วเิ คราะหและประเมนิ ผล สรุปประเดน็ ขอ ตรวจพบ บันทกึ ขอมูล ประจาํ ป การปฏิบตั ิงาน
ไวใ นกระดาษทาํ การ โดยใหมรี ายละเอยี ดเพยี งพอตอ การสรปุ ผลการตรวจสอบ กําหนด แผน

3 รายงานผลการปฏบิ ัติงาน การรายงานผลการปฏบิ ตั งิ าน จัดทํารายงานผลการปฏิบตั ิงาน เสนอตอผอู ํานวยการสํานักงานเขตพนื้ ที่

การศกึ ษาประถมศึกษา/มธั ยมศกึ ษา ซง่ึ รายงานควรมสี าระครบท้งั 5 องคประกอบ คอื ขอ เทจ็ จริงทีเ่ กิด

เสนอ ผอ. เกณฑท่ีใชใ นการเปรยี บเทียบ ผลตา งทเ่ี กดิ มสี าเหตใุ ด เกดิ ผลกระทบตอ งานของทางราชการในประเดน็

สพป.สพม. ใดบา ง และขอ เสนอแนะในการแกไ ข ทั้งนี้สว นประกอบของรายงาน มี 2 สวน คอื บทสรปุ สาํ หรับผบู รหิ าร

และรายละเอยี ดผลการตรวจสอบ ซึง่ การจัดทํารายงานมขี นั้ ตอนยอ ยๆประกอบดวย การรวบรวมขอมลู

แจงหนว ยรบั ตรวจ การคดั เลือกขอ มลู การรา งรายงาน และการเสนอรายงาน

4 การตดิ ตามผลการตรวจสอบ เปนการติดตามผลการปรับปรุงแกไขตามขอเสนอแนะท่ีไดรายงานใหหนวย

ติดตามผลการตรวจสอบ รับตรวจทราบ มกี ารแกไขตามขอเสนอแนะหรอื ไม ทั้งนี้การติดตามผลการตรวจสอบมีขั้นตอนยอยประกอบดวย
การวางแผนการติดตามผล ดําเนนิ การติดตามผล และรายงานผลการตดิ ตาม

คําอธบิ ายสญั ลกั ษณผ ังขน้ั ตอน กจิ กรรมงานหรอื การปฏบิ ัติ การตัดสินใจ ทิศทางหรอื การเคล่ือนไหวของงาน จดุ เช่ือมตอระหวางหนา(ถาไมจ บภายใน ๑หนา )
จุดเริ่มตน หรือสิน้ สุดกระบวนงาน

ประเภทเอกสาร : คมู อื ขน้ั ตอนการดาํ เนินงาน
ชื่อเอกสาร : 1.2.4 งานตรวจสอบการดาํ เนนิ งาน (Performance Audit)

1. ßĂČę Üćî 1.2.4 ÜćîêøüÝÿĂïñúÖćøéĞćđîĉîÜćî (Performance Audit)

2. üĆêëčðøąÿÜÙŤ

1) đóĂęČ ĔĀìš øćïüćŠ ñúÖćøéćĞ đîîĉ Üćîïøøúñč úÿćĞ đøÝĘ êćöüêĆ ëðč øąÿÜÙŤđðćŜ Āöć÷ êćöĒñîÜćî Üćî/
ēÙøÜÖćøìĊÖę ĞćĀîéĕüĂš ÷ćŠ ÜöðĊ øąÿìĉ íĉõćó ðøąÿìĉ íĉñú ðøąĀ÷éĆ ĒúąðäĉïĆêĉëĎÖêĂš ÜêćöÖãĀöć÷ øąđï÷Ċ ï
×Ăš ïÜĆ ÙïĆ øąïï üĉíÖĊ ćø ĀøĂČ öćêøåćî ìĊÖę ćĞ ĀîéĀøĂČ ĕöĂŠ ÷ŠćÜĕø

2) đóęĂČ ĔĀìš øćïëċÜñúúĆóíŤ ĀøČĂñúÖøąìïìđęĊ Öĉé×ċĚîÝćÖÖćøéĞćđîîĉ Üćî×ĂÜÿćĞ îĆÖÜćîđ×êóĚČîìĊę
ÖćøýÖċ þćðøąëöýÖċ þć/öĆí÷öýÖċ þćĒúąÿëćîýÖċ þć

3) đóęČĂêéĉ êćöñúÖćøéćĞ đîĉîÜćî×ĂÜÿćĞ îĆÖÜćîđ×êóîĚČ ìęÖĊ ćøýÖċ þćðøąëöýċÖþć/öĆí÷öýÖċ þćĒúą
ÿëćîýċÖþćĔĀđš ðîŨ ĕðêćöĒñîÜćî Üćî/ēÙøÜÖćøìĊęÖĞćĀîéĕüšêúĂéÝîðøąÿìĉ íõĉ ćóĔîÖćøéĎĒúøĆÖþć
ìøĆó÷Ťÿĉî×ĂÜìćÜøćßÖćø

4) đóĂęČ ĔĀך Ăš ÿÜĆ đÖê ×Ăš Ùéĉ đĀîĘ ĒúąĀøĂČ ×Ăš đÿîĂĒîąĔîÖćøðøïĆ ðøÜč ĒÖĕš ×ÖćøéćĞ đîîĉ Üćîêćö
ĒñîÜćî Üćî/ēÙøÜÖćø×ĂÜÿĞćîĆÖÜćîđ×êóîĚČ ìÖęĊ ćøýÖċ þćðøąëöýċÖþć/öĆí÷öýÖċ þćĒúąÿëćîýċÖþć
ĔĀđš ðŨîĕðĂ÷ŠćÜöĊðøąÿìĉ íõĉ ćó ðøąÿìĉ íñĉ ú Ēúąïøøúñč úÿĆöùìíêĉĝ ćöđðćŜ Āöć÷ìüĊę ćÜĕüš

3. ×Ăïđ×ê×ĂÜÜćî

ÖćøêøüÝÿĂïÖćøéćĞ đîĉîÜćî ÙøĂïÙúöč ëċÜÖćøêøüÝÿĂïÖćøüćÜĒñîÖćøïøĀĉ ćøēÙøÜÖćø/
ÖĉÝÖøøö ÖøąïüîÜćî ñúÖćøéĞćđîîĉ ÜćîêćöĒñîÜćî Üćî/ēÙøÜÖćøĔĀšđðîŨ ĕðêćöüĆêëðč øąÿÜÙŤ
đðŜćĀöć÷ öĊðøąÿìĉ íĉõćó ðøąÿìĉ íñĉ ú ðøąĀ÷éĆ ÙüćöÙöšč ÙćŠ ĔîÖćøĔßìš øóĆ ÷ćÖø ĒúąÖćøðäïĉ Ćêêĉ ćö
ÖãĀöć÷ øąđï÷Ċ ï ךĂïĆÜÙïĆ øąïï üĉíÖĊ ćø ĀøĂČ öćêøåćî ìÖĊę ćĞ ĀîéĀøĂČ ĕöŠ ñúúĆóíŤ ĀøČĂñúÖøąìïìęĊ
đÖĉé×ĚċîÝćÖÖćøéĞćđîĉîÜćî ÖćøêĉéêćöĒú êúĂéÝîÖćøĔĀך Ăš đÿîĂĒîąĔîÖćøðøïĆ ðøčÜĒÖĕš ×

4. ÙćĞ ÝĞćÖĆéÙüćö

ÖćøêøüÝÿĂïÖćøéĞćđîîĉ Üćî (Performance Audit) đðŨîÖćøêøüÝÿĂïñúÖćøéĞćđîĉîÜćî
êćöĒñîÜćî ÜćîĒúąēÙøÜÖćø×ĂÜÿĞćîÖĆ Üćîđ×êóĚîČ ìĊęÖćøýÖċ þćðøąëöýċÖþć/öĆí÷öýÖċ þć ĒúąÿëćîýċÖþć ĔĀš
đðŨîĕðêćöüĆêëčðøąÿÜÙĒŤ úąđðŜćĀöć÷ĀøČĂĀúÖĆ ÖćøìÖęĊ ćĞ Āîé ÖćøêøüÝÿĂïđîîš ëÜċ ðøąÿĉìíõĉ ćó ðøąÿĉìíĉñú
ĒúąÙüćöÙöčš ÙćŠ ēé÷êĂš ÜöĊñúñúêĉ ĒúąñúúóĆ íđŤ ðîŨ ĕðêćöüêĆ ëðč øąÿÜÙĒŤ úąđðŜćĀöć÷ àÜęċ üéĆ ÝćÖêĆüßĚĊüéĆ ìĊę
đĀöćąÿö ìĆĚÜîĊĚêĂš ÜÙĞćîÜċ ëÜċ Ùüćöđó÷Ċ ÜóĂ ÙüćööðĊ øąÿìĉ íĉõćó×ĂÜÖĉÝÖøøöÖćøïøĉĀćøÙüćöđÿĊę÷ÜĒúą
ÖćøÙüïÙčöõć÷ĔîðøąÖĂïéüš ÷

คูม อื การปฏบิ ัตงิ าน สำนกั งานเขตพน้ื ทีก่ ารศกึ ษา
54 หนวยตรวจสอบภายใน

5. ขน้ั ตอนการปฏิบตั งิ าน

การตรวจสอบการดําเนินงานเปนข้นั ตอนทีต่ อ จากการวางแผนการตรวจสอบ ซึ่งประกอบดว ย
ขนั้ ตอน ดังน้ี

1) การวางแผนปฏิบตั ิงาน แผนการปฏบิ ัตงิ าน เปนแผนทผี่ ตู รวจสอบภายในควรจดั ทําไว
ลว งหนา วา จะตรวจสอบแผนงาน งาน/โครงการใด ในประเด็นการตรวจสอบใดโดยใชขอมูลจากความเส่ียง
นโยบาย ขอ มลู ขา วสารจากผูบรหิ าร ตลอดจนการเปล่ยี นแปลงของสถานการณห รือสภาพแวดลอมของ
สํานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษา/มัธยมศกึ ษาและสถานศึกษามาใชประกอบการพิจารณาเพือ่ ให
การปฏิบัตงิ านตรวจสอบบรรลผุ ลสําเร็จโดยมีข้ันตอนยอ ยดังน้ี

1.1) กาํ หนดประเดน็ การตรวจสอบ เปนการกาํ หนดในเรอ่ื งความเสีย่ งที่มนี ัยสาํ คัญตอผล
การดําเนินงานทอ่ี าจไมบรรลุวตั ถปุ ระสงคหรือเปาหมายของแผนงาน งาน/โครงการ เชน การดาํ เนินการ
ลาชา ผลผลติ ไมเปนไปตามวัตถุประสงคแ ละเปาหมายท่ีกาํ หนด ไมไ ดน ําไปใชอยางคุมคา

1.2) กาํ หนดวตั ถุประสงคก ารตรวจสอบ เม่ือไดประเด็นการตรวจสอบแลว นาํ ประเดน็
ดังกลา วกําหนดวัตถุประสงคการตรวจสอบเพื่อใหทราบขอเทจ็ จรงิ ท่ีเกิดขึ้นแตกตา งจากที่กําหนดไว
อยางไร ปญหา อปุ สรรคและผลกระทบทเี่ กิดขึ้นรวมท้งั สาเหตุและขอเสนอแนะ

1.3) กาํ หนดขอบเขตการตรวจสอบ เปน การกาํ หนดขอบเขตการตรวจสอบที่สามารถบรรลุ
วัตถปุ ระสงคการตรวจสอบควรกําหนดใหค รอบคลุมถึงระบบงาน เอกสารหลักฐานรายงาน บุคลากร
สถานท่ี ระยะเวลาและทรัพยที่เกย่ี วของ โดยสอดคลองกับประเดน็ การตรวจสอบทก่ี าํ หนด การกําหนด
ขอบเขตการตรวจสอบควรคาํ นึงถงึ ทรัพยากรที่ใชในการตรวจสอบดว ย เชน อัตรากําลังความรู
ความสามารถและประสบการณข องผตู รวจสอบภายใน ระยะเวลาและงบประมาณ

1.4) กําหนดแนวทางการตรวจสอบ ซงึ่ จะตองชดั เจนและมรี ายละเอียดเพียงพอที่จะปฏบิ ตั ิ
ตามไดซ ่ึงประกอบดว ย เกณฑการตรวจสอบ เชน ดัชนีวัดผลการประเมิน KPI มาตรฐานทีย่ อมรบั
โดยทวั่ ไป แนวทางการปฏบิ ัติของหนวยงานสวนกลาง มาตรฐานของผูเช่ยี วชาญเฉพาะดาน กฎหมาย
ระเบยี บ ขอบงั คับ เปน ตน และวิธีการตรวจสอบ ซึ่งเปนการระบุรายละเอียดข้ันตอนหรือวิธกี าร
ปฏบิ ตั ิงานตรวจสอบเพื่อใหไดมาซงึ่ ขอมลู หลักฐานตา งๆที่ดี เพียงพอในการสนบั สนนุ ขอ สรปุ หรอื
ขอคิดเหน็ ท่ีเกยี่ วกบั ของตรวจสอบ

คมู อื การปฏิบัติงาน สำนกั งานเขตพื้นทกี่ ารศกึ ษา
หนว ยตรวจสอบภายใน 55

2) ÖćøðäĉïĆêÜĉ ćîêøüÝÿĂï đöČĂę ñĎêš øüÝÿĂïõć÷ĔîĕéšÖćĞ ĀîéĒñîÖćøðäĉïĆêÜĉ ćîêøüÝÿĂï
ÖćøéćĞ đîîĉ Üćî×ĂÜĒñîÜćî Üćî/ēÙøÜÖćø ĒúąĕéšøïĆ ÙüćöđĀĘîßĂïÝćÖñĂĎš ćĞ îü÷ÖćøĀîüŠ ÷êøüÝÿĂï
õć÷ĔîĒúüš ñêĎš øüÝÿĂïõć÷ĔîÙüøÖćĞ ĀîéøĎðĒïïÖøąéćþìĞćÖćø ÿĞćĀøĆïÖćøøüïøüö×Ăš öĎúđóĂČę ĔĀïš øøúč
üêĆ ëðč øąÿÜÙÖŤ ćøêøüÝÿĂï Ēúąðäïĉ ĆêĉÜćîêøüÝÿĂïêćöĒñîÖćøðäĉïêĆ ĉÜćîêøüÝÿĂïÖćøéćĞ đîĉîÜćî
éÜĆ ÖúŠćü ÖćøðäĉïêĆ Üĉ ćîêøüÝÿĂïö×Ċ îĚĆ êĂî éÜĆ îĊĚ

2.1) øüïøüöךĂöúĎ ×Ăš öúĎ ìøęĊ üïøüöÙüøöúĊ ĆÖþèąéÜĆ îĊĚ
- ÙüćöëĎÖêĂš ÜđßĂęČ ëĂČ ĕéš
- ÙüćöđÖ÷ęĊ ü×Ăš ÜĀøĂČ ÿöĆ óîĆ íÖŤ ïĆ ðøąđéîĘ ÖćøêøüÝÿĂï
- ÙüćöđóĊ÷ÜóĂêĂŠ Öćøÿøðč ñúÖćøêøüÝÿĂï
- ÙüćööĊðøąē÷ßîêŤ ĂŠ Öćøðäïĉ ĆêÜĉ ćî

2.2) üĉđÙøćąĀŤĒúąðøąđöĉîñú ēé÷üĉđÙøćąĀðŤ øąđöĉîñúüćŠ ñú×ĂÜÿõćóÖćøéĞćđîîĉ ÜćîìĊę
đÖéĉ ×Ěîċ ÝøĉÜöÙĊ üćöĒêÖêŠćÜÝćÖĒñîĀøĂČ đÖèæŤ ĀøĂČ ÿęÜĉ ìÙęĊ üøÝąđÖéĉ ×ĚċîĀøČĂÿĉÜę ìÙĊę üøÝąđðîŨ ĀćÖñúÖćø
éćĞ đîĉîÜćîĒêÖêćŠ ÜÝćÖĒñîĀøČĂđÖèæĀŤ øĂČ ÿĉęÜìÙĊę üøÝąđðŨî Ùüøüđĉ ÙøćąĀêŤ ĂŠ ĕðüŠćÝąđÖéĉ ñúÖøąìï
ìćÜêøÜĀøĂČ ìćÜĂĂš öĂ÷ŠćÜĕøïšćÜ öĊÿćđĀêöč ćÝćÖĂąĕøÙüøöÖĊ ćøðøĆïðøčÜ ĒÖšĕ×ÖćøéĞćđîîĉ ÜćîĀøČĂĕöŠ
Ă÷ŠćÜĕø

2.3) ÿøčððøąđéĘî×Ăš êøüÝóï ïîĆ ìċÖךĂöúĎ ĕüšĔîÖøąéćþìĞćÖćø ēé÷ĔĀöš øĊ ć÷úąđĂ÷Ċ é
đóĊ÷ÜóĂêŠĂÖćøÿîïĆ ÿîčîñúÖćøêøüÝÿĂïõć÷Ĕîøć÷ÜćîñúÖćøðäĉïêĆ ĉÜćîìĊęđÿîĂêĂŠ ĀüĆ Āîćš ÿŠüîøćßÖćø
ēé÷ÿøðč đðîŨ ðøąđéîĘ 5 đøęĂČ ÜéĆÜîĊĚ

- ĀúĆÖđÖèæŤ/ ÿÜĉę ìęÙĊ üøÝąđðŨî
- ךĂđìÝĘ ÝøĉÜ/ÿęĉÜìęđĊ ðîŨ Ă÷ŠĎ
- ñúÖøąìï
- ÿćđĀêč
- ×Ăš đÿîĂĒîą
2.4)ïîĆ ìÖċ ×Ăš öĎú ñšêĎ øüÝÿĂïõć÷ĔîîĞć×Ăš öúĎ ìĕĊę éïš ĆîìċÖĔîÖøąéćþìĞćÖćøēé÷ĔĀöš Ċ
øć÷úąđĂĊ÷éđó÷Ċ ÜóĂêĂŠ ÖćøÿîĆïÿîîč ñúÖćøêøüÝÿĂïĔîÖćøøć÷ÜćîñúÖćøðäïĉ êĆ ĉÜćîìęđĊ ÿîĂêĂŠ
ñĎšïĆÜÙĆïïâĆ ßć ñĎšêøüÝÿĂïõć÷ĔîÙüøÙüïÙöč Öćøđ×ćš ëÜċ ךĂöĎúìęĕĊ éÝš ćÖÖćøêøüÝÿĂïēé÷ĕöđŠ ðéŗ đñ÷ĔĀš
ïÙč Ùúõć÷îĂÖìøćïđüîš ĒêĕŠ éšĂîâč ćêÝćÖñöšĎ ĂĊ ĞćîćÝĀøČĂĀúÜĆ ÝćÖìĕęĊ éšöÖĊ ćøðøÖċ þćòść÷ÖãĀöć÷Ēúüš Öćø
đÖĘïÖøąéćþìćĞ ÖćøÙüøđÖïĘ ĔĀÿš ąéüÖêŠĂÖćøÙšîĀćĒúąĂ÷ĔŠĎ îìðĊę úĂéõ÷Ć đðŨîĕðêćöøąđïĊ÷ïìęĊđÖ÷ęĊ üךĂÜ

คูมอื การปฏิบตั ิงาน สำนักงานเขตพืน้ ท่กี ารศึกษา
56 หนวยตรวจสอบภายใน

3) การรายงานผลการปฏบิ ัตงิ าน เม่ือผตู รวจสอบภายใน ไดปฏิบตั ิงานตรวจสอบตามแผนการ
ปฏิบตั ิงานแลวขน้ั ตอนตอไป ผตู รวจสอบภายในควรรวบรวมขอมลู ตา ง ๆ ที่ไดจ ากการปฏิบัติงาน
ตรวจสอบซงึ่ ไดบนั ทกึ ไวใ นกระดาษทาํ การ มาจดั ทํารายงานผลการปฏบิ ตั ิงาน สวนประกอบของรายงาน
มี 2 สวน คอื บทสรปุ สําหรับผบู ริหาร และรายละเอียดผลการตรวจสอบ ซึ่งการจัดทํารายงานมีขน้ั ตอน
การดําเนินงานดังนค้ี ือ

3.1) การรวบรวมขอ มลู
3.2) การคดั เลอื กขอมูล
3.3) การรา งรายงาน
3.4) การเสนอรายงาน
4) การติดตามผลการตรวจสอบ เปนการติดตามผลการปรบั ปรุงแกไขปญหาของหนว ยรบั ตรวจ
ตามขอเสนอแนะในรายงานการปฏิบัติงานของผูต รวจสอบภายใน ซ่ึงมีความสาํ คญั และจําเปน เนอ่ื งจาก
จะไดทราบวา ขอตรวจพบและขอเสนอแนะตามรายงานนัน้ หวั หนาสวนราชการไดมกี ารส่ังการตาม
ขอ เสนอแนะดังกลา วหรือไม และหนวยรบั ตรวจไดปรบั ปรุงการดาํ เนินงานตามการสั่งการน้นั หรือไม
อยา งไร ขนั้ ตอนการติดตามผลมดี งั น้ี
4.1) วางแผนการตดิ ตามผล
4.2) ดาํ เนนิ การติดตามผล
4.3) รายงานผลการติดตาม

คูมือการปฏิบัตงิ าน สำนกั งานเขตพ้นื ทก่ี ารศึกษา
หนวยตรวจสอบภายใน 57

6. Flow Chart การปฏิบตั ิงาน

กระบวนการ งานตรวจสอบการดาํ เนนิ งาน

วางแผนปฏิบัติงาน

แผนปฏบิ ตั งิ านตรวจสอบทไี่ ดรับความเห็นชอบแลว

ปฏิบตั ิงานตรวจสอบ

รายงานผลการปฏิบัติงาน

เสนอ ผอ.สพป./สพม.

แจงหนวยรับตรวจ

ติดตามผลการแกไ ข

7. แบบฟอรม ทใ่ี ช

กระดาษทาํ การตา งๆ

8. เอกสาร/ หลกั ฐานอา งองิ

1) มาตรฐานการตรวจสอบภายในและจรยิ ธรรมของผตู รวจสอบภายในของสวนราชการ :
กรมบญั ชกี ลาง

2) ระเบยี บกระทรวงการคลงั วา ดว ยการตรวจสอบภายในของสวนราชการ พ.ศ.2551 :
กระทรวงการคลัง

3) หนงั สือแนวทางการตรวจสอบภายใน : ตลาดหลกั ทรัพยแหง ประเทศไทยและสมาคมผู
ตรวจสอบภายในแหง ประเทศไทย

คูม ือการปฏิบตั งิ าน สำนักงานเขตพน้ื ทกี่ ารศึกษา
58 หนว ยตรวจสอบภายใน

4) หนังสือแนวปฏบิ ตั กิ ารตรวจสอบภายใน : กรมบญั ชีกลาง
5) หนงั สือแนวปฏิบัตปิ ระเมนิ ความเสีย่ งเพื่อการวางแผนการตรวจสอบ : กรมบัญชกี ลาง
6) หนังสือแนวปฏบิ ัติการวางแผนการตรวจสอบและแผนการปฏิบัติงาน : กรมบญั ชกี ลาง
7) หนงั สือแนวปฏิบัติการตรวจสอบภายในภาคราชการ การตรวจสอบการดําเนินงาน :

กรมบญั ชีกลาง พ.ศ.2548
8) หนังสอื คมู ือการตรวจสอบภายในสาํ นักงานเขตพ้ืนทก่ี ารศกึ ษา : หนวยตรวจสอบภายใน

สาํ นกั งานคณะกรรมการการศึกษาข้ันพ้ืนฐาน ปง บประมาณ 2551
9) หนังสอื คมู ือการปฏิบตั งิ านตรวจสอบภายในสาํ หรบั ผูตรวจสอบภายในสํานกั งานเขตพ้ืนท่ี

การศกึ ษา : หนว ยตรวจสอบภายในสํานกั งานคณะกรรมการการศึกษาข้นั พน้ื ฐาน
ปง บประมาณ 2549

คูมอื การปฏิบตั งิ าน สำนกั งานเขตพื้นท่ีการศกึ ษา
หนว ยตรวจสอบภายใน 59

คมู ือการปฏิบตั ิงาน สำนักงานเขตพืน้ ท่กี ารศึกษา 9. แบบฟอรม สรปุ มาตรฐานงาน
60 หนวยตรวจสอบภายใน
ช่อื งาน 1.2.4 งานตรวจสอบการดําเนินงาน (Performance Audit) สพท. หนวยตรวจสอบภายใน

วัตถุประสงค : 1) เพอ่ื ใหทราบวา ผลการดําเนนิ งานบรรลผุ ลสาํ เรจ็ ตามวัตถปุ ระสงคเปา หมาย ตามแผนงาน งาน/โครงการทก่ี าํ หนดไวอ ยา งมีประสทิ ธิภาพ ประสิทธิผล ประหยดั และปฏิบัตถิ กู ตอ งตามกฎหมาย ระเบียบ

ขอ บังคับ ระบบ วิธกี าร หรือมาตรฐาน ท่กี าํ หนดหรอื ไมอ ยางไร

2) เพื่อใหท ราบถงึ ผลลัพธ หรอื ผลกระทบทีเ่ กิดข้นึ จากการดําเนนิ งานของสาํ นักงานเขตพ้ืนทกี่ ารศึกษาประถมศึกษา/มัธยมศกึ ษาและสถานศกึ ษา

3) เพ่ือติดตามผลการดาํ เนินงานของสํานกั งานเขตพืน้ ทีก่ ารศกึ ษาประถมศกึ ษา/มธั ยมศกึ ษาและสถานศกึ ษาใหเ ปน ไปตามแผนงาน งาน/โครงการทกี่ าํ หนดไวตลอดจนประสิทธภิ าพในการดูแลรักษา

ทรพั ยส นิ ของทางราชการ

4) เพอ่ื ใหขอ สังเกต ขอคิดเห็น และหรือขอ เสนอแนะในการปรับปรงุ แกไขการดาํ เนินงานตามแผนงาน งาน/โครงการของสํานกั งานเขตพืน้ ท่กี ารศกึ ษาประถมศึกษา/มธั ยมศกึ ษาและสถานศึกษา

ใหเ ปนไปอยางมีประสทิ ธภิ าพ ประสทิ ธผิ ล และบรรลุผลสมั ฤทธิ์ตามเปา หมายทวี่ างไว

ลาํ ดับ ผังข้ันตอนการดําเนินงาน รายละเอยี ดงาน เวลา มาตรฐาน ผูรบั ผิดชอบ
ดําเนนิ การ คุณภาพงาน

1 วางแผนการปฏบิ ตั งิ าน การวางแผนปฏบิ ตั งิ าน โดยมขี ั้นตอนยอยประกอบดว ย การกาํ หนดวัตถุประสงค กําหนดขอบเขตการ ตาม มาตรฐานการ ผูตรวจสอบ
ตรวจสอบ และแนวทางการตรวจสอบซึ่งรวมถึง การกําหนด KPI ดวย ระยะเวลาที่ ตรวจสอบ ภายใน

2 แผนปฏิบัตงิ านตรวจสอบที่ไดร ับความ การปฏบิ ัตงิ านตรวจสอบ เมอ่ื แผนการปฏิบัตงิ านทจ่ี ดั ทําไว ไดร บั ความเห็นชอบจากผอู าํ นวยการหนว ย แผนการ ภายใน ผรู ับผิดชอบ
ตรวจสอบ รหสั ชุด 2300 กิจกรรมตาม
เหน็ ชอบแลว ตรวจสอบภายในแลว คัดเลอื กหรอื ออกแบบ เครื่องมอื กระดาษทาํ การใหเ หมาะสม ปฏิบตั ิงานตรวจสอบ ซงึ่ มี ประจาํ ป การปฏบิ ตั ิงาน แผน

ปฏบิ ัติงานตรวจสอบ ข้นั ตอนยอ ยๆประกอบดวย การรวบรวมขอ มูล วิเคราะหแ ละประเมินผล สรปุ ประเดน็ ขอตรวจพบ บนั ทกึ ขอ มูล กําหนด
ไวใ นกระดาษทาํ การ โดยใหม ีรายละเอยี ดเพยี งพอตอ การสรปุ ผลการตรวจสอบ

3 รายงานผลการปฏบิ ตั งิ าน การรายงานผลการปฏิบตั งิ าน จัดทาํ รายงานผลการปฏบิ ัตงิ าน เสนอตอผอู ํานวยการสํานกั งานเขตพ้นื ที่

การศึกษาประถมศกึ ษา/มธั ยมศกึ ษา ซงึ่ รายงานควรมีสาระครบทัง้ 5 องคป ระกอบ คอื ขอ เทจ็ จรงิ ทีเ่ กดิ

เสนอ ผอ. เกณฑท ่ีใชใ นการเปรยี บเทยี บ ผลตา งท่เี กิดมีสาเหตใุ ด เกิดผลกระทบตอ งานของทางราชการในประเดน็
สพป.สพม. ใดบา ง และขอ เสนอแนะในการแกไ ข ทั้งนี้สว นประกอบของรายงาน มี 2 สวน คือ บทสรุปสาํ หรบั ผบู ริหาร
และรายละเอยี ดผลการตรวจสอบ ซง่ึ การจัดทํารายงานมขี ั้นตอนยอยๆประกอบดว ย การรวบรวมขอ มลู

การคัดเลอื กขอมูล การรางรายงาน และการเสนอรายงาน

ลําดับ ผงั ข้ันตอนการดาํ เนนิ งาน รายละเอยี ดงาน เวลา มาตรฐาน ผรู ับผดิ ชอบ
ดาํ เนนิ การ คณุ ภาพงาน

4 การติดตามผลการตรวจสอบ เปนการติดตามผลการปรับปรุงแกไขตามขอเสนอแนะท่ีไดรายงานใหหนวย

รับตรวจทราบ มีการแกไ ขตามขอ เสนอแนะหรอื ไม ท้ังน้ีการติดตามผลการตรวจสอบมีข้ันตอนยอยประกอบดวย

แจง หนวยรับตรวจ การวางแผนการติดตามผล ดําเนินการตดิ ตามผล และรายงานผลการตดิ ตาม

ตดิ ตามผลการแกไข

คาํ อธิบายสญั ลักษณผ ังข้นั ตอน กิจกรรมงานหรอื การปฏิบตั ิ การตดั สนิ ใจ ทศิ ทางหรอื การเคลอ่ื นไหวของงาน จุดเชื่อมตอระหวางหนา(ถา ไมจบภายใน ๑หนา )
จดุ เรม่ิ ตน หรอื ส้ินสดุ กระบวนงาน

คูมอื การปฏิบัติงาน สำนักงานเขตพ้ืนที่การศกึ ษา
หนว ยตรวจสอบภายใน 61

ประเภทเอกสาร : คมู ือข้นั ตอนการดําเนินงาน
ชื่อเอกสาร : 1.2.5 งานตรวจสอบสารสนเทศ (Information Technology Audit)

1. ßČęĂÜćî 1.2.5 ÜćîêøüÝÿĂïÿćøÿîđìý (Information Technolgy Audit)

2. üêĆ ëðč øąÿÜÙŤ

1) đóęČĂĔĀöš ęĆîĔÝüŠć øąïïÜćîĒúą×Ăš öúĎ ìĕĊę éšÝćÖÖćøðøąöüúñúéüš ÷đìÙēîēú÷Ċ ëÖĎ êĂš Ü
Ùøïëšüî đßĂęČ ëĂČ ĕéš

2) đóęĂČ ðøąđöĉîøąïïÖćøÙüïÙčöõć÷Ĕî ×ĂÜøąïïÖćøđ×ćš ëÜċ ךĂöúĎ ĒúąÖćøøÖĆ þćÙüćö
ðúĂéõ÷Ć ×ĂÜךĂöúĎ üŠć øéĆ Öčö đĀöćąÿö đó÷Ċ ÜóĂ

3. ×Ăïđ×êÜćî

1) êøüÝÿĂïÖćøðäïĉ ĆêĉÜćîêćöøąïïïøĀĉ ćøÖćøđÜĉîÖćøÙúĆÜõćÙøĆåéüš ÷øąïïĂĉđúĘÖìøĂîÖĉ ÿŤ
(GFMIS) ĀøĂČ øąïïÜćîĔîøąïïĔéøąïïĀîęÜċ àÜċę ðøąÖĂïéüš ÷

1.1) øąïïÜïðøąöćè Fund Management - FM
1.2) øąïïÝéĆ àĂČĚ ÝéĆ ÝšćÜ Purchase Oder -PO
1.3) øąïïÖćøđÜĉîĒúąïâĆ ßĊ Financial -FI àÜċę ðøąÖĂïéüš ÷øąïïÜćî÷ŠĂ÷ ÙČĂøąïïÖćø
øïĆ đÜîĉ øąïïÖćøÝćŠ ÷đÜĉî øąïïÿîĉ ìøóĆ ÷ëŤ ćüø ĒúąøąïïïĆâßĊĒ÷Öðøąđõì
1.4) øąïïêîš ìîč Cost Controlling -CO
1.5) øąïïïøĀĉ ćøìøóĆ ÷ćÖøïÙč Ùú Human Resource –HR
3) ÿĂïìćîøąïïÖćøÙüïÙöč õć÷Ĕî ×ĂÜÖćøÙüïÙčöÖćøîćĞ đךć×Ăš öúĎ ĒúąÖćøÙüïÙčöõć÷Ĕî
ĔîÖćøéćĞ đîĉîÜćî×ĂÜĒêŠúąøąïïÜćî

4. ÙĞćÝćĞ ÖéĆ Ùüćö

ÖćøêøüÝÿĂïÿćøÿîđìý (Information Technology Audit) đðŨîÖćøóĉÿĎÝîÙŤ üćöëÖĎ êĂš Ü
đßĂęČ ëČĂĕéך ĂÜøąïïÜćîĒúą×Ăš öúĎ ìęĕĊ éÝš ćÖÖćøðøąöüúñúéšü÷đìÙēîēú÷Ċ øüöìĚĆÜÖćøđ×ćš ëċÜ×Ăš öúĎ ĔîÖćø
ðøïĆ ðøčÜĒÖšĕ×ĒúąÖćøøÖĆ þćÙüćöðúĂéõĆ÷×ĂÜ×Ăš öĎú ÖćøêøüÝÿĂïðøąđõìîđĚĊ ðîŨ ÿŠüîĀîċęÜ×ĂÜÜćî
êøüÝÿĂïõć÷ĔîđÖĂČ ïìÖč ÜćîìĊîę ĞćøąïïđìÙēîēú÷öĊ ćĔßĔš îÖćøðäïĉ ĆêÜĉ ćî ĕöüŠ ćŠ đðŨîÖćøêøüÝÿĂïìćÜ
ÖćøđÜĉî ÖćøêøüÝÿĂïÖćøéćĞ đîĉîÜćî ĀøĂČ ÖćøêøüÝÿĂïÖćøïøĀĉ ćø

คูม อื การปฏบิ ตั ิงาน สำนักงานเขตพ้นื ทก่ี ารศกึ ษา
หนว ยตรวจสอบภายใน 63

øąïïđìÙēîēú÷Ċ Āöć÷ÙüćöüŠć Ăðč ÖøèĀŤ øĂČ ßéč Ăðč Öøè׍ ĂÜÙĂöóüĉ đêĂøŤ ìĊđę ßĂęČ öÖćøìćĞ Üćî
đ×ćš éšü÷ÖîĆ ēé÷ĕéöš ÖĊ ćøÖĞćĀîéÙĞćÿĆÜę ßéč ÙĞćÿĆęÜ ĀøĂČ ÿĉÜę ĂęîČ Ĕé ĒúąĒîüìćÜðäïĉ ĆêĔĉ ĀšĂčðÖøèŤ ĀøĂČ ßéč
ĂčðÖøèìŤ ćĞ Āîćš ìęĊðøąöüúñú×Ăš öúĎ ēé÷ĂêĆ ēîöêĆ ĉ

ךĂöĎúÿćøÿîđìý Āöć÷ÙüćöüćŠ ×Ăš öúĎ ×Ăš Ùüćö ÙĞćÿÜęĆ ßéč ÙĞćÿęĆÜ ĀøĂČ ÿĉęÜĂČęîĔé ïøøéćìĂĊę ÷ŠĎ
ĔîøąïïÙĂöóĉüđêĂøŤ ĔîÿõćóìøĊę ąïïÙĂöóüĉ đêĂøĂŤ ćÝðøąöüúñúĕéš ĒúąĔĀšĀöć÷ÙüćöøüöëÜċ ×Ăš öúĎ
Ăđĉ úÖĘ ìøĂîÖĉ ÿêŤ ćöÖãĀöć÷üćŠ éüš ÷íøč ÖøøöìćÜĂĉđúÖĘ ìøĂîÖĉ ÿéŤ üš ÷

5. ×ĚîĆ êĂîÖćøðäïĉ ĆêĉÜćî

1) üćÜĒñîÖćøðäïĉ êĆ Üĉ ćî ēé÷îĞćךĂöúĎ ìöĊę ĊÖćøÿĞćøüÝ×Ăš öúĎ đïĚĂČ Üêšî ÖćøðøąđöĉîÖćøÙüïÙöč
õć÷ĔîĒúąðøąđöĉîÙüćöđÿ÷ęĊ Ü×ĂÜÖÝĉ ÖøøöÖćøêøüÝÿĂïøąïïÿćøÿîđìý ìĒęĊ ñîÖćøêøüÝÿĂïðøąÝĞćðŘ
ĕéĂš îöč êĆ ĉĕüš öćðøąÖĂïóøĂš öÖĆïĀć×Ăš öúĎ đóĉęöĔîøć÷úąđĂ÷Ċ é đóĂęČ ÖćĞ ĀîéđøęĂČ ÜìÝĊę ąêøüÝÿĂï
üĆêëðč øąÿÜÙŤ ×Ăïđ×ê ĒúąĒîüìćÜÖćøðäĉïêĆ ĉÜćî àęÜċ øüöëċÜÖćøÝéĆ ìćĞ đÙøęĂČ ÜöĂČ ÖøąéćþìćĞ ÖćøïĆîìÖċ
ךĂöúĎ ĒúąÖćĞ ĀîéđÖèæÖŤ ćøüéĆ ðøąđöîĉ ñú KPI đÿîĂñĎšĂćĞ îü÷ÖćøĀîüŠ ÷êøüÝÿĂïõć÷ĔîÿĂïìćî
ĒúąĔĀÙš üćöđĀîĘ ßĂï

2) ðäïĉ êĆ ĉÜćîêøüÝÿĂï đøöęĉ éüš ÷àÖĆ àĂš öìöĊ ÜćîêøüÝĒúąĒÝÜš ĀîŠü÷øĆïêøüÝìøćïüĆîđüúćìĊę
ÝąđךćêøüÝÿĂï ĀøČĂ×Ă×Ăš öúĎ úŠüÜĀîšćìÝęĊ ćĞ đðŨî ðøąßčöđðŗéÖćøêøüÝÿĂï Ăíïĉ ć÷üêĆ ëčðøąÿÜÙŤ
øć÷úąđĂĊ÷é×ĂÜ×Ăïđ×êÖćøêøüÝÿĂïĔĀš ñĎšøĆïêøüÝìøćï êøüÝÿĂï ÿĂïìćî ÝéĆ đÖĘï×Ăš öúĎ
øüïøüöĀúĆÖåćî üĉđÙøćąĀŤðøąđöĉîñúÖćøðäïĉ ĆêĉÜćîüŠćđðîŨ ĕðêćöîē÷ïć÷ ĒñîÜćî øąđïĊ÷ïðäïĉ êĆ ĉ
×ĂÜĂÜÙÖŤ ø øüöìÜĚĆ ÖãĀöć÷ìđęĊ Ö÷Ċę üךĂÜ ðøąßčöðéŗ ÿøðč ñúÖćøêøüÝÿĂï ìćĞ ÙüćöđךćĔÝĒúÖđðú÷Ċę î
ÙüćöÙĉéđĀĘî ĒúąĀć×Ăš ÷čêĉ ĔîðøąđéĘîìöęĊ ÙĊ üćöđĀĘîĕöêŠ øÜÖîĆ ĒÝšÜÖĞćĀîéÖćøĂĂÖøć÷Üćî ×ĂïÙèč
ñšĎøĆïêøüÝìęĊđÖ÷ęĊ üךĂÜ

3) Öćøøć÷Üćîñú ÝéĆ ìĞćÿøðč øć÷ÜćîñúÖćøêøüÝÿĂï Ēúą×Ăš đÿîĂĒîąđÿîĂêĂŠ ñĂĎš ćĞ îü÷Öćø
ÿĞćîÖĆ Üćîđ×êóČĚîìĊęÖćøýÖċ þćðøąëöýÖċ þć/öĆí÷öýÖċ þćđóĂęČ óĉÝćøèćÿĆÜę ÖćøĒúüš ĒÝšÜĔĀĀš îüŠ ÷øïĆ êøüÝ
ìøćïñúÖćøêøüÝÿĂïĒúąðäïĉ êĆ êĉ ćö×Ăš đÿîĂĒîą

4) ÖćøêĉéêćöñúÖćøĒÖšĕ× đðîŨ Öćøêĉéêćö đøŠÜøĆé Ēúąðøąđöîĉ ñúÖćøðäïĉ Ćêìĉ ĊęĀîŠü÷øĆïêøüÝ
øć÷Üćî ÿøčðđÿîĂĔĀšñĂšĎ ćĞ îü÷ÖćøÿĞćîÖĆ Üćîđ×êóČĚîìęÖĊ ćøýÖċ þćðøąëöýÖċ þć/öĆí÷öýċÖþć ìøćïüŠćöÖĊ ćø
ĒÖšĕ×êćö×Ăš đÿîĂĒîą ĀøĂČ êĂš ÜöĊÖćøéćĞ đîîĉ Öćøđóöĉę đêöĉ

คูม ือการปฏิบตั ิงาน สำนกั งานเขตพ้ืนทก่ี ารศึกษา
64 หนวยตรวจสอบภายใน

6. Flow Chart กระบวนการปฏิบตั งิ าน

กระบวนงาน งานตรวจสอบสารสนเทศ
วางแผนปฏบิ ตั งิ าน

แผนปฏบิ ัตงิ านตรวจสอบท่ไี ดรบั ความเห็นชอบแลว
ปฏบิ ัตงิ านตรวจสอบ

รายงานผลการปฏบิ ัตงิ าน

เสนอ ผอ.สพป./สพม.

แจง หนว ยรบั ตรวจ

ตดิ ตามผลการแกไ ข

7. แบบฟอรมท่ใี ช

กระดาษทาํ การตางๆ

8. เอกสาร / หลักฐานอางองิ

1) มาตรฐานการตรวจสอบภายในและจริยธรรมของผูต รวจสอบภายในของสวนราชการ :
กรมบัญชีกลาง

2) ระเบียบกระทรวงการคลงั วาดว ยการตรวจสอบภายในของสวนราชการ พ.ศ.2551 :
กระทรวงการคลงั

3) หนังสือแนวทางการตรวจสอบภายใน : ตลาดหลักทรัพยแหง ประเทศไทยและสมาคมผู
ตรวจสอบภายในแหง ประเทศไทย

4) หนังสอื แนวปฏิบตั ิการตรวจสอบภายใน : กรมบญั ชีกลาง
5) หนังสอื แนวปฏบิ ตั ปิ ระเมนิ ความเส่ยี งเพ่ือการวางแผนการตรวจสอบ : กรมบัญชีกลาง

คูม อื การปฏิบตั ิงาน สำนกั งานเขตพ้นื ท่ีการศึกษา
หนวยตรวจสอบภายใน 65

6) หนังสอื แนวปฏิบัติการวางแผนการตรวจสอบและแผนการปฏบิ ัติงาน : กรมบัญชีกลาง
7) หนงั สอื คูมือแนวทางการบริหารความเสยี่ งของการปฏบิ ตั งิ านในระบบ GFMIS สําหรับ

ผูบรหิ าร (7 เลม) : กรมบัญชีกลาง
8) หนงั สือแนวปฏิบัติการตรวจสอบภายในภาคราชการ เร่ืองการตรวจสอบการเบิกจายโดย

ผา นใบส่ังซอ้ื สงั่ จา งและการตรวจสอบการเบิกจายโดยไมผ า นกระบวนการจดั ซื้อจดั จา ง
ของ GFMIS : กรมบญั ชกี ลาง
9) หนงั สือแนวปฏบิ ัตกิ ารตรวจสอบภายในภาคราชการ เร่ืองการตรวจสอบระบบรับและ
นําสงเงินรายไดแผน ดิน : กรมบญั ชีกลาง
10) หนงั สอื คมู ือการตรวจสอบภายในสํานักงานเขตพืน้ ท่กี ารศกึ ษา : หนว ยตรวจสอบภายใน
สาํ นักงานคณะกรรมการการศึกษาข้ันพ้นื ฐาน ปงบประมาณ 2551
11) หนังสอื คูมือการปฏบิ ัติงานตรวจสอบภายในสาํ หรับผูต รวจสอบภายในสํานักงานเขตพ้ืนท่ี
การศกึ ษา : หนว ยตรวจสอบภายในสํานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพ้นื ฐาน
ปง บประมาณ 2549
12) พระราชบัญญตั วิ า ดว ยการกระทาํ ความผิดเกยี่ วกบั คอมพวิ เตอร พ.ศ.2550

คมู ือการปฏิบัติงาน สำนกั งานเขตพื้นทีก่ ารศึกษา
66 หนวยตรวจสอบภายใน

9. แบบฟอรมสรปุ มาตรฐานงาน

ช่อื งาน 1.2.5 งานตรวจสอบสารสนเทศ (Information Technology Audit) สพท. หนวยตรวจสอบภายใน

วัตถปุ ระสงค : 1. เพ่อื ใหม ่ันใจวา ระบบงานและขอมลู ที่ไดจ ากการประมวลผลดว ยคอมพวิ เตอร ถูกตอ ง ครบถว น เชอ่ื ถอื ได 2. เพ่ือประเมนิ ระบบการควบคุมภายใน ของระบบการเขาถึงขอ มูล และการรกั ษาความปลอดภยั

ของขอ มูลวา รัดกมุ เหมาะสม เพยี งพอ

ลําดับ ผงั ข้ันตอนการดาํ เนนิ งาน รายละเอียดงาน เวลา มาตรฐาน ผูรบั ผดิ ชอบ
ดําเนินการ คุณภาพงาน

1 วางแผนการปฏิบัติงาน โดยนาํ ขอมูลทม่ี ีการสํารวจขอมูลเบื้องตน การประเมนิ การควบคุมภายใน
วางแผนปฏบิ ตั ิงาน
และประเมนิ ความเส่ียงของกจิ กรรมการตรวจสอบระบบสารสนเทศ ทแ่ี ผนการตรวจสอบประจาํ ปไ ด

อนุมตั ิไว มาประกอบพรอมกับหาขอ มลู เพิม่ ในรายละเอยี ด เพื่อกาํ หนดเรอื่ งทจ่ี ะตรวจสอบ

วตั ถปุ ระสงค ขอบเขต และแนวทางการปฏิบตั ิงาน ซ่ึงรวมถึงการจดั ทาํ เครื่องมือกระดาษทําการ
แผนปฏิบัติงานตรวจสอบทไ่ี ดร บั ความเหน็ ชอบแลว บันทกึ ขอ มลู และกําหนดเกณฑก ารวดั ประเมินผล KPI เสนอผูอ ํานวยการหนว ยตรวจสอบภายใน

สอบทานและใหค วามเหน็ ชอบ

ปฏบิ ัตงิ านตรวจสอบ ปฏิบัตงิ านตรวจสอบ เร่ิมดว ยซกั ซอ มทีมงานตรวจและแจง หนว ยรบั ตรวจทราบวนั เวลาท่จี ะเขา

ตรวจสอบ หรือขอขอ มลู ลวงหนา ทจ่ี าํ เปน ประชุมเปดการตรวจสอบ อธบิ ายวตั ถปุ ระสงค

คูมอื การปฏิบัติงาน สำนักงานเขตพ้ืนที่การศกึ ษา 2 รายละเอยี ดของขอบเขตการตรวจสอบให ผรู ับตรวจทราบ ตรวจสอบ สอบทาน จดั เก็บขอ มลู
หนว ยตรวจสอบภายใน 67 รายงานผลการปฏิบตั งิ าน
รวบรวมหลกั ฐาน วเิ คราะหประเมินผลการปฏบิ ัตงิ านวา เปน ไปตามนโยบาย แผนงาน ระเบยี บ

ปฏิบัติขององคกร รวมทง้ั กฎหมายทเ่ี กี่ยวขอ ง ประชมุ ปด สรุปผลการตรวจสอบ ทาํ ความเขาใจ

แลกเปลยี่ นความคดิ เหน็ และหาขอ ยุติ ในประเด็นที่มีความเห็นไมต รงกนั แจง กาํ หนดการออก

เสนอ ผอ.สพป./สพม. รายงาน ขอบคุณผูร บั ตรวจที่เกย่ี วขอ ง

3 จดั ทาํ สรปุ รายงานผลการตรวจสอบ และขอ เสนอแนะเสนอตอผูอาํ นวยการ

สํานกั งานเขตพน้ื ทก่ี ารศกึ ษาประถมศึกษา/มัธยมศกึ ษาเพอื่ พจิ ารณาสงั่ การแลว

แจงหนว ยรบั ตรวจ

4 แจงใหหนวยรบั ตรวจทราบผลการตรวจสอบและปฏิบัตติ ามขอเสนอแนะ
การติดตามผลการแกไข เปน การติดตาม เรงรัด และประเมนิ ผลการปฏิบัติท่หี นว ยรับตรวจ รายงาน
5 ตดิ ตามผลการแกไ ข สรุปเสนอใหผูอ าํ นวยการสาํ นกั งานเขตพ้ืนท่กี ารศกึ ษาประถมศึกษา/มัธยมศกึ ษา ทราบวา มกี าร
แกไ ขตามขอ เสนอแนะ หรอื ตองมีการดาํ เนินการเพ่ิมเตมิ
คําอธิบายสัญลกั ษณผงั ข้นั ตอน
จุดเรม่ิ ตนหรอื สิ้นสดุ กระบวนงาน กจิ กรรมงานหรือการปฏิบตั ิ การตดั สนิ ใจ ทศิ ทางหรือการเคล่ือนไหวของงาน จุดเชื่อมตอระหวา งหนา (ถา ไมจบภายใน ๑หนา )

ประเภทเอกสาร : คูม อื ขั้นตอนการดําเนนิ งาน
ชื่อเอกสาร : 1.2.6 งานตรวจสอบการบรหิ าร (Management Audit)

1. ช่อื งาน 1.2.6 งานตรวจสอบการบรหิ าร (Management Audit)

2. วัตถปุ ระสงค

เพ่อื ยกระดับการปฏบิ ตั งิ านขององคกรใหส อดคลองกับพระราชกฤษฎกี า วาดวยหลกั เกณฑ
และวิธกี ารบรหิ ารกจิ การบา นเมอื งที่ดี พ.ศ.2546 และใหเกดิ ผลทางปฏิบัติในการพฒั นาองคกรไปสู
ความเปนเลศิ

3. ขอบเขตงาน

3.1 ตรวจสอบการบรหิ ารงานดานตา ง ๆ ของ สํานกั งานเขตพืน้ ท่ีการศึกษาประถมศึกษา/
มธั ยมศึกษาและสถานศึกษา วา มีระบบการบริหารจดั การเกีย่ วกบั การวางแผน การควบคุม การ
ประเมินผลเกย่ี วกบั การงบประมาณ การเงิน การบัญชี การพสั ดุและการดแู ลทรัพยสนิ การบรหิ าร
ทรัพยากรบุคคล รวมทง้ั การบริหารงานดา นตา ง ๆ วาเปนไปมีประสทิ ธภิ าพและประสิทธิผลอยา ง
เหมาะสม สอดคลองกับภารกิจขององคกร

3.2 ตรวจสอบการบริหารงาน วา มีการบรหิ ารจัดการเปน ไปตามหลักการบริหารงานและ
หลกั การกํากบั ดแู ลท่ีดี (Good Governance) ในเร่อื งความนา เชือ่ ถือ ความรับผิดชอบ ความเปน
ธรรม และความโปรง ใส

4. คาํ จาํ กัดความ

การตรวจสอบการบริหาร (Management Audit) เปน การตรวจสอบการบริหารงานดาน
ตางๆของ สาํ นักงานเขตพน้ื ทีก่ ารศึกษาประถมศึกษา/มัธยมศึกษาและสถานศึกษา วา มีระบบการ
บริหารจัดการเกีย่ วกับการวางแผน การควบคมุ การประเมินผลเกยี่ วกับการงบประมาณ การเงิน การ
พสั ดแุ ละทรัพยส ิน รวมทัง้ การบรหิ ารดา นตา งๆวา เปนไปอยา งเหมาะสม และสอดคลอ งกับภารกิจของ
สาํ นกั งานเขตพน้ื ท่ีการศึกษาประถมศึกษา/มธั ยมศึกษาและสถานศึกษา รวมทั้งเปน ไปตามหลักการ
บริหารงานและหลกั การกํากับดูแลทีด่ ี (Good Governance) ในเร่อื งความนาเช่อื ถือ ความรบั ผิดชอบ
ความเปน ธรรม และความโปรงใส

คูม อื การปฏิบตั ิงาน สำนักงานเขตพ้ืนทก่ี ารศกึ ษา
หนว ยตรวจสอบภายใน 69

5. ขัน้ ตอนการตรวจสอบ

1) จัดทําแผนปฏบิ ตั กิ ารตรวจสอบ ของกจิ กรรมทจ่ี ะทําการตรวจสอบการบริหารตามที่
แผนการตรวจสอบประจําปอ นมุ ัตไิ ว ซ่งึ จะมขี อมูลสํารวจเบอื้ งตน เพอื่ ใหครอบคลุมถึงการกําหนดกรอบ
หวั ขอ ที่ตองการปรับปรุงเปลยี่ นแปลง ซง่ึ รวมถงึ การพัฒนาสิ่งใหม ๆ การแกปญ หาท่ีเกิดข้ึนจากการ
ปฏิบัติงาน ฯลฯ พรอ มกบั พิจารณาวา มีความจาํ เปน ตองใชข อมูลใดบา งเพอื่ การปรบั ปรุงเปลี่ยนแปลงนั้น
โดยระบวุ ธิ ีการเกบ็ ขอมลู ใหช ัดเจน นอกจากน้ี จะตองวเิ คราะหขอมูลทรี่ วบรวมได แลวกาํ หนดทางเลอื ก
ในการปรบั ปรงุ เปลย่ี นแปลงดังกลา วดว ย ขอ มลู เบ้ืองตน ที่นํามาวิเคราะหคอื

1.1) วเิ คราะหลกั ษณะสาํ คัญขององคกร ดา นสภาพแวดลอม ความสัมพันธ ความทาทาย
ขององคกร ความเขาใจในเร่ืองพันธกจิ หนาที่ วิสยั ทัศน ขององคกร ของบุคลากรในองคกรเปน ไปใน
ทิศทางเดยี วกัน วามอี ะไรบา ง สมั พนั ธกนั ดว ยวธิ ไี หน มากนอ ยเพยี งไร

1.2) วิเคราะหน โยบาย หลกั เกณฑ มาตรการ การปฏบิ ตั ิ ขององคกรมีหรือไม เปน ไปใน
ลักษณะควบคุม กํากับ ติดตาม สงเสริม ผลกั ดัน ความรูความสามารถของบคุ ลากร เหมาะสม
สอดคลองตามหลกั การบริหารงานและหลักการกาํ กับดแู ลท่ดี ี (Good Governance)

1.3) วิเคราะหร ะเบยี บ กฎหมาย หลกั เกณฑมาตรฐาน เกณฑการพัฒนาคุณภาพการบรหิ าร
จัดการภาครฐั (PMQA) และระเบียบ กฎหมาย มติคณะรัฐมนตรี หนังสอื ส่ังการ ที่เกี่ยวของ

โดยใชข อมลู ที่สาํ รวจเบอ้ื งตน มาใชในการกําหนดประเด็นการตรวจสอบ วตั ถปุ ระสงค
ขอบเขตและแนวทางการปฏิบตั งิ าน ซงึ่ จะกําหนดวธิ ีการตรวจสอบ เครือ่ งมือกระดาษทําการ และ
กําหนดระยะเวลาการตรวจสอบ

2) ขอความเห็นชอบแผนปฏิบตั ิการตรวจสอบ ตอผอู ํานวยการหนวยตรวจสอบภายใน
3) ประสานแจงหนว ยรบั ตรวจทราบกาํ หนดวันเวลาทจี่ ะเขา ตรวจ
4) ปฏบิ ตั กิ ารตรวจสอบ โดย ประเมนิ ระบบการควบคมุ ภายใน และสอบทานผลการดําเนนิ งาน
ซง่ึ ทําใหเราทราบวาการปฏิบัติงานสามารถบรรลุเปาหมายหรอื วัตถุประสงคที่ไดกาํ หนดไวหรือไม สิง่
สําคญั ก็คือ เราตองรวู า จะตรวจสอบอะไรบางและบอยครง้ั แคไ หน ขอมูลท่ีไดจากการตรวจสอบจะเปน
ประโยชนสําคัญยิง่
5) สรปุ ผล วิเคราะหเปรียบเทียบ ประเมินผลดานประสทิ ธภิ าพและความคุมคา การพัฒนา
ขดี สมรรถนะของบุคลากร รวมถึงการสอบทานระบบควบคมุ ภายในและการประเมนิ ความเสี่ยง วา ผลท่ี
ไดจากการตรวจสอบ เปนไปตามแผนทีว่ างไวหรอื ไม หากเปนไปตามแผน ก็ใหน ําแนวทางหรอื กระบวนการ
ปฏบิ ัตนิ ัน้ มาจดั ทําใหเปนมาตรฐาน พรอ มทั้งหาวิธกี ารท่ีจะปรบั ปรงุ ใหดียิ่งขนึ้ ไปอีก ซึง่ อาจหมายถึง
สามารถบรรลเุ ปาหมายไดเ รว็ กวาเดมิ หรอื เสยี คาใชจา ยนอยกวา เดมิ หรอื ทําใหคุณภาพดียง่ิ ขึ้นก็ได แต

คูม ือการปฏิบัติงาน สำนักงานเขตพ้ืนท่กี ารศกึ ษา
70 หนวยตรวจสอบภายใน

ถา หากผลท่ีไดไมบ รรลุวตั ถปุ ระสงคตามแผนที่วางไว เราควรนําขอ มลู ทร่ี วบรวมไวม าวิเคราะห และ
พิจารณาวาควรจะดาํ เนินการอยางไรตอ ไป

6) รายงานผล และขอเสนอแนะ ใหผูอาํ นวยการสํานกั งานเขตพนื้ ที่การศกึ ษาประถมศึกษา/
มธั ยมศกึ ษาทราบและพิจารณาสงั่ การ

7) แจง หนวยรับตรวจ เพือ่ ทราบและปฏบิ ตั ติ ามขอเสนอแนะทผี่ ูอาํ นวยการสาํ นักงานเขตพื้นท่ี
การศกึ ษาประถมศกึ ษา/มัธยมศึกษา ไดส งั่ การไว

8) กาํ กับ ติดตาม เรงรัด การปฏบิ ตั ติ ามขอเสนอแนะ และรายงานผล ผูอํานวยการสํานักงาน
เขตพ้ืนที่การศึกษาประถมศึกษา/มัธยมศึกษาเพื่อทราบ หรือสั่งการ

6. Flow Chart การปฏิบตั ิงาน

กระบวนงาน งานตรวจสอบการบริหาร

จัดทําแผนปฏบิ ตั ิการตรวจสอบ ทบทวนแก้ไข

เหน็ ชอบ
เสนอผอ.ตสน.

ประสานแจง หนว ยรบั ตรวจทราบกําหนดเวลาเขาตรวจ ทบทวนแก้ไข

ปฏบิ ตั งิ านตรวจสอบ

สรปุ รายงานผลการตรวจสอบ
เห็นชอบ

เสนอผอ.สพป./สพม.

แจง หนว ยรบั ตรวจทราบผลการตรวจและแกไ ข
กาํ กบั ติดตามและรายงานผล
คมู ือการปฏิบตั งิ าน สำนักงานเขตพน้ื ที่การศึกษา
หนวยตรวจสอบภายใน 71

7. แบบฟอรมท่ีใช

กระดาษทําการตางๆ

8. เอกสาร/ หลกั ฐานอางอิง

1) มาตรฐานการตรวจสอบภายในและจริยธรรมของผตู รวจสอบภายในของสว นราชการ :
กรมบัญชีกลาง

2) ระเบียบกระทรวงการคลังวาดวยการตรวจสอบภายในของสว นราชการ พ.ศ.2551 :
กระทรวงการคลัง

3) หนงั สือแนวทางการตรวจสอบภายใน : ตลาดหลักทรพั ยแหงประเทศไทยและสมาคมผู
ตรวจสอบภายในแหงประเทศไทย

4) หนังสอื แนวปฏบิ ัติการตรวจสอบภายใน : กรมบญั ชีกลาง
5) หนังสอื แนวปฏิบตั ิประเมินความเสย่ี งเพื่อการวางแผนการตรวจสอบ : กรมบญั ชกี ลาง
6) หนงั สือแนวปฏิบตั ิการวางแผนการตรวจสอบและแผนการปฏบิ ัติงาน : กรมบัญชกี ลาง
7) หนงั สือแนวปฏิบัติการตรวจสอบภายในภาคราชการ การตรวจสอบการดาํ เนนิ งาน :

กรมบัญชกี ลาง พ.ศ.2548
8) หนงั สือคมู ือการตรวจสอบภายในสาํ นักงานเขตพืน้ ทกี่ ารศกึ ษา : หนว ยตรวจสอบภายใน

สํานักงานคณะกรรมการการศกึ ษาขั้นพ้นื ฐาน ปงบประมาณ 2551
9) หนังสอื คมู ือการปฏิบตั ิงานตรวจสอบภายในสาํ หรับผูต รวจสอบภายในสํานักงานเขตพน้ื ท่ี

การศึกษา : หนว ยตรวจสอบภายในสํานกั งานคณะกรรมการการศึกษาขนั้ พ้ืนฐาน
ปง บประมาณ 2549
10) ระเบียบ กฎหมาย ขอบังคบั มติคณะรัฐมนตรี หรือหนังสือสง่ั การ ท่ีเกีย่ วขอ ง กบั
การเงนิ การบญั ชี การพสั ดุ และการบรหิ ารจดั การ
11) ระเบียบสาํ นกั นายกรัฐมนตรีวาดว ยการตรวจสอบและประเมนิ ผลภาคราชการ พ.ศ.2548
12) เกณฑการพัฒนาคุณภาพการบรหิ ารจัดการภาครฐั (Public Sector Management
Quality Award :

คมู ือการปฏบิ ัติงาน สำนักงานเขตพื้นท่กี ารศกึ ษา
72 หนวยตรวจสอบภายใน

9. แบบฟอรมสรปุ มาตรฐานงาน

ชื่องาน 1.2.6 งานตรวจสอบการบรหิ าร (Management Audit) สพท. หนวยตรวจสอบภายใน

วตั ถปุ ระสงค : เพ่ือยกระดบั การปฏบิ ัตงิ านขององคก รใหสอดคลอ งกบั พระราชกฤษฎกี า วา ดว ยหลกั เกณฑแ ละวธิ กี ารบรหิ ารกจิ การบา นเมืองท่ีดี พ.ศ.2546 และใหเกิดผลทางปฏิบตั ิในการพฒั นาองคกรไปสูความเปนเลิศ

ลําดบั ผังขนั้ ตอนการดาํ เนนิ งาน รายละเอยี ดงาน เวลา มาตรฐาน ผูรบั ผิดชอบ
ดาํ เนินการ คุณภาพ
ผูตรวจสอบ
งาน ภายใน

1 จดั ทาํ แผนปฏบิ ัติการตรวจสอบ จัดทาํ แผนปฏบิ ตั กิ ารตรวจสอบ ของกจิ กรรมทีจ่ ะทาํ การตรวจสอบการบรหิ ารตามทแี่ ผนการ ตาม มาตรฐาน ผรู บั ผิดชอบ
กิจกรรมตาม
ตรวจสอบประจาํ ปอนมุ ตั ิไว ซ่งึ จะมขี อ มลู สํารวจเบือ้ งตน มาใชใ นการกาํ หนดประเด็นการ ระยะเวลาที่ การ
แผน
เหน็ ชอบ ทบทวนแกไข ตรวจสอบ วตั ถปุ ระสงค ขอบเขตและแนวทางการปฏบิ ตั งิ าน ซึง่ จะกาํ หนดวิธกี ารตรวจสอบ แผนการ ตรวจสอบ
เครือ่ งมอื กระดาษทําการ และกาํ หนดระยะเวลาการตรวจสอบ ตรวจสอบ ภายใน

เสนอผอ.ตสน. ประจําป รหัสชดุ

2 ขอความเหน็ ชอบแผนปฏบิ ตั กิ ารตรวจสอบ ตอ ผอู าํ นวยการหนว ยตรวจสอบภายใน กําหนด 2300

คูมอื การปฏิบัติงาน สำนักงานเขตพ้ืนที่การศกึ ษา 3 ประสานแจง หนว ยรับตรวจทราบกําหนดเวลาเขาตรวจ ประสานแจง หนว ยรบั ตรวจทราบกาํ หนดวันเวลาท่ีจะเขา ตรวจ การ
หนว ยตรวจสอบภายใน 73 4 ปฏิบตั กิ ารตรวจสอบ โดย ประเมินระบบการควบคุมภายใน และสอบทานผลการดาํ เนนิ งานซง่ึ ทําใหท ราบวา ปฏิบัตงิ าน

ปฏบิ ตั งิ านตรวจสอบ การปฏบิ ัติงานสามารถบรรลเุ ปา หมายหรือวตั ถปุ ระสงคทไ่ี ดก ําหนดไวห รือไม สงิ่ สาํ คญั กค็ ือ เราตอ งรู
วาจะตรวจสอบอะไรบางและบอ ยครงั้ แคไ หน ขอมูลท่ีไดจ ากการตรวจสอบจะเปน ประโยชนสาํ คญั ยง่ิ

5 สรปุ ผล วิเคราะหเปรยี บเทยี บ ประเมินผลดานประสิทธภิ าพและความคมุ คา การพัฒนาขดี สมรรถนะ รหสั ชดุ

สรุปผลการตรวจสอบ ของบุคลากร รวมถงึ การสอบทานระบบควบคุมภายในและการประเมนิ ความเส่ียง วา ผลท่ีไดจาก 2400 การ

เห็นชอบ ทบทวน การตรวจสอบ เปน ไปตามแผนทวี่ างไวห รือไม หากเปนไปตามแผน กใ็ หนําแนวทางหรอื กระบวนการปฏบิ ัติ รายงานผล
แกไข นั้นมาจดั ทาํ ใหเปนมาตรฐาน พรอมท้งั หาวธิ กี ารทีจ่ ะปรบั ปรุงใหดียง่ิ ขึ้นไปอกี ซ่ึงอาจหมายถึง
ทํารายงานเสนอ สามารถบรรลุเปา หมายไดเ รว็ กวา เดิม หรือเสยี คาใชจายนอ ยกวาเดิม หรือทําใหค ณุ ภาพดยี ่งิ ขน้ึ กไ็ ด
ผอ. สพป./สพม. แตถ า หากผลทีไ่ ดไ มบรรลุวตั ถุประสงคต ามแผนท่วี างไว เราควรนําขอ มลู ท่ีรวบรวมไวมาวเิ คราะห
และพจิ ารณาวาควรจะดาํ เนินการอยา งไรตอไป

6 รายงานผล และขอเสนอแนะ ใหผ อู าํ นวยการสํานกั งานเขตพื้นท่ีการศกึ ษาประถมศกึ ษา/มัธยมศึกษา

ทราบและพจิ ารณาสัง่ การ

คมู ือการปฏิบตั ิงาน สำนักงานเขตพืน้ ท่กี ารศึกษา ลําดบั ผงั ขนั้ ตอนการดําเนนิ งาน รายละเอียดงาน เวลา มาตรฐาน ผรู ับผดิ ชอบ
74 หนวยตรวจสอบภายใน ดําเนนิ การ คณุ ภาพ

7 แจง หนวยรับตรวจ เพ่ือทราบและปฏบิ ตั ิตามขอเสนอแนะท่ผี อู าํ นวยการสํานกั งานเขตพ้นื ที่ งาน
การศกึ ษาประถมศึกษา/มธั ยมศกึ ษา ไดส ง่ั การไว รหัสชดุ
2500
แจง หนว ยรบั ตรวจทราบผลการตรวจและแกไข การตดิ ตาม

ผล

8 ตดิ ตาม เรงรัด การปฏบิ ตั ติ ามขอเสนอแนะ และรายงานผล ผอู ํานวยการสาํ นักงานเขตพืน้ ท่ี
กาํ กบั ติดตามและรายงานผลการ
การศึกษาประถมศึกษา/มธั ยมศกึ ษาเพอื่ ทราบ หรอื สงั่ การ
แกไข

คําอธิบายสญั ลกั ษณผ ังขนั้ ตอน กิจกรรมงานหรือการปฏบิ ัติ การตดั สินใจ ทศิ ทางหรอื การเคลื่อนไหวของงาน จดุ เช่อื มตอระหวา งหนา (ถาไมจ บภายใน ๑หนา )
จุดเร่มิ ตนหรอื สิ้นสุดกระบวนงาน

ประเภทเอกสาร : คมู ือขั้นตอนการดาํ เนนิ งาน
ชื่อเอกสาร : 1.2.7 งานตรวจสอบพเิ ศษ (Special Audit)

1. ช่ืองาน งานตรวจสอบพิเศษ (Special Audit)

2. วตั ถปุ ระสงค

เพื่อใหไดขอมูลที่ตรงกับกับสภาพความเปนจริง เพื่อนํามาสรุปประเด็นตามการรองเรียน หรือ
กรณสี งสัยวามกี ารดําเนนิ การท่ไี มโ ปรงใสหรอื ทุจรติ เกดิ ขน้ึ หรอื ไม อยางไร

3. ขอบเขตของงาน

ตรวจสอบขอมูลตามประเด็นขอรองเรียน หรือกรณีสงสัยวามีการดําเนินการท่ีไมโปรงใสหรือ
ทจุ ริตเกิดขึน้ รวมถึงการสบื สวนขอเทจ็ จริง ตามที่ไดรับมอบหมายโดยผูตรวจสอบภายในตองมีความเที่ยง
ธรรม ระมัดระวังในการใชขอมูล ไมเปดเผยขอมูล และไมใชขอมูลท่ีไดรับไปแสวงหาประโยชนใหกับ
ตนเองหรือผอู น่ื

4. คาํ จํากัดความ

การตรวจสอบพิเศษ (Special Audit) หมายถึง การตรวจสอบในกรณีที่ไดรับมอบหมายจากฝาย
บริหาร หรือกรณีที่มีการทุจริตหรือการกระทําที่สอไปในทางทุจริต ผิดกฎหมาย หรือกรณีที่มีเหตุอันควร
สงสัยวา จะมีการกระทําที่สอไปในทางทุจริตหรือประพฤติมิชอบเกิดข้ึน ซึ่งผูตรวจสอบภายในจะ
ดําเนินการตรวจสอบเพ่ือคนหาสาเหตุ ขอเท็จจริง ผลเสียหายหรือผูรับผิดชอบ พรอมทั้งเสนอแนะ
มาตรการปองกนั

5.ขนั้ ตอนการปฏิบัติงาน

1) สํารวจขอ มูลเบื้องตนตามประเดน็ ขอรอ งเรียน/ขอสงสัยที่จะสอไปในทางทจุ รติ หรือประพฤติ
มิชอบ เพื่อทราบวตั ถุประสงค / เปาหมาย ที่จะทําการตรวจสอบ ซ่ึงผูตรวจสอบจะเขาไปทาํ การตรวจสอบ
ณ จดุ ใดเพื่อใหบ รรลุวตั ถุประสงค สมเจตนารมณ จะตอ งวางแผน การตรวจสอบอยางรัดกมุ และมี
แผนการปฏบิ ัตงิ านทด่ี รี องรบั การปฏิบตั งิ านนน้ั ๆ โดยคํานึงถึงนโยบายในเร่ืองน้นั วา มีอยางไร การ
วางแผนขน้ั ตอนการทาํ งาน หาจุดทีจ่ ะเขาตรวจโดยจัดลําดบั ความสําคัญงานกอนหลัง จุดใดควรจะตอง
ตรวจสอบกอน ระยะเวลาและอัตรากําลังทต่ี องใชใ นการตรวจสอบ เปนตน

คูมอื การปฏบิ ตั ิงาน สำนักงานเขตพ้นื ท่ีการศกึ ษา
76 หนว ยตรวจสอบภายใน

2) กําหนดประเด็นหรอื เร่ืองที่จะตรวจสอบ และแหลง ขอมูลเกีย่ วของกับผูใ ดบาง เน่ืองจาก การ
ตรวจสอบทุกครง้ั จะตองทราบถงึ ขอบเขตของการปฏิบัตงิ าน และความรับผดิ ชอบตอรายงาน จงึ ตองเขียน
ไวในรายงานการตรวจสอบใหชดั เจน วา มีขอบเขตของการปฏบิ ัตงิ านครัง้ นัน้ มากนอยเพียงใด

3) กาํ หนดเทคนคิ วิธีการตรวจสอบเพ่ือนาํ ไปสูการบรรลุวัตถุประสงค/เปาหมาย เปนท่ียอมรบั
กันโดยทว่ั ไปวา ไมสามารถทาํ งานทกุ อยางไดใ นเวลาเดียวกันและทุกเร่อื งพรอ มกัน จงึ จาํ เปนอยา งยงิ่ ท่ี
จะตอ งเลือกวิธีการตรวจสอบใหเหมาะสมเพื่อ นาํ ไปสขู อมูลทแี่ ทจ ริงปญ หาท่ีเกดิ ข้ึน อปุ สรรคทขี่ ัดขวาง
การปฏบิ ตั งิ าน เปนตน

4) ดาํ เนนิ การตรวจสอบและรวบรวมหลกั ฐาน เอกสาร รวมถึงถอยคาํ ของผูเ กยี่ วขอ ง
5) วเิ คราะหและสรปุ ผลการตรวจสอบขอ เท็จจรงิ เปรยี บเทียบกับระเบยี บกฎหมายทเี่ ก่ียวขอ ง
เพือ่ ใหเ หน็ ถงึ สภาพของการควบคุม และความเส่ียงหรือผลของความเสยี หายทเ่ี กิดขึ้นกบั ทางราชการ
6) รายงานผลการตรวจสอบตอผอู ํานวยการสํานักงานเขตพื้นทกี่ ารศึกษาประถมศึกษา/
มัธยมศึกษา และหนว ยงานที่เกย่ี วของ เมือ่ ทาํ การตรวจสอบเสร็จเรยี บรอยไดขอมลู ขอเทจ็ จรงิ ปญหา
อุปสรรคและอนื่ ๆ มาเรียบรอ ยแลว จะมาถึงข้ันตอนการทํารายงานเสนอผูบงั คบั บัญชา การรายงาน การ
ตรวจสอบถือเปน เทคนิคอยา งหนึ่งของผปู ฏบิ ัติงาน เพราะจะแสดงใหเ ห็นความ สามารถ ความรอบรู
ความชดั เจน ความชํานาญของงาน รวมท้ังแสดง ใหเห็นถงึ คุณคา ของรายงานหรือจะสรุปใหงายก็คือ
เขียนรายงานใหผมู ีอาํ นาจอานเขาใจ และสง่ั การเพอ่ื นําไปใชห รอื ถอื ปฏบิ ตั ิ
7) สง ตอ ใหหนว ยงานท่ีเกีย่ วของ เชน กลุมบรหิ ารงานบคุ คลกรณีมีการสัง่ การใหด าํ เนินการตอ
ทางกฎหมาย สพฐ./สตง. หรือหนว ยงานอ่นื ท่ีสงเรือ่ งรองเรียน ใหท ราบผลการดาํ เนินการ และรวบรวม
เปน ขอมลู สารสนเทศ

คูมอื การปฏบิ ัตงิ าน สำนกั งานเขตพ้ืนที่การศึกษา
หนวยตรวจสอบภายใน 77

6. Flow Chart การปฏิบตั งิ าน

กระบวนงาน งานตรวจสอบพเิ ศษ

สํารวจขอมลู เบ้ืองตนตามประเดน็
ขอ รองเรยี น

กาํ หนดประเดน็ หรอื เรื่องทีจ่ ะตรวจสอบ
เลือกเทคนิค วิธีการตรวจสอบ
ดําเนินการตรวจสอบ
วเิ คราะหส รปุ ผลการตรวจสอบ

เสนอ ผอ.สพป./สพม.

งานธุรการและสารสนเทศ/
แจง หนวยงานท่เี ก่ยี วขอ ง

7. แบบฟอรม ทีใ่ ช ไดแ ก

กระดาษทาํ การตรวจสอบประเภทตาง ๆ

คมู ือการปฏิบัตงิ าน สำนักงานเขตพืน้ ท่ีการศึกษา
78 หนวยตรวจสอบภายใน

8. เอกสาร/ หลักฐานอางองิ

1. พรบ.การศึกษาแหงชาติ พ.ศ. 2542 และทีแ่ กไขเพ่ิมเตมิ
2. แนวปฏบิ ัตกิ ารตรวจสอบภายใน ของกรมบัญชีกลาง

(หนงั สือกรมบัญชีกลางที่ กค 0416.2 / ว 292 ลงวันที่ 24 กนั ยายน 2546)
3. มาตรฐานการตรวจสอบภายในของสวนราชการ ของกรมบัญชกี ลาง

(หนงั สือกรมบัญชีกลางที่ กค 0528.3 / ว 1093 ลงวันท่ี 11 มกราคม 2545)
4. ระเบยี บกระทรวงการคลังวาดวยการตรวจสอบภายในของสวนราชการ พ.ศ. 2551
5. พรบ.ระเบยี บขา ราชการครแู ละบคุ ลากรทางการศึกษา พ.ศ. 2547 และทแี่ กไขเพมิ่ เตมิ

(ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2551

คมู อื การปฏิบัติงาน สำนักงานเขตพ้นื ทกี่ ารศกึ ษา
หนว ยตรวจสอบภายใน 79

คมู ือการปฏิบตั ิงาน สำนักงานเขตพืน้ ท่กี ารศึกษา 9. แบบฟอรม สรปุ มาตรฐานงาน
80 หนวยตรวจสอบภายใน
ตวั ชวี้ ัดท่ีสําคัญของกระบวนงาน : รอยละความสาํ เร็จทมี่ ีการดาํ เนินการ ของเร่ืองที่ไดร ับมอบหมาย ตามกําหนดเวลา

ช่ืองาน 1.2.7 งานตรวจสอบพิเศษ (Special Audit) สพท. หนว ยตรวจสอบภายใน

วตั ถปุ ระสงค : เพอ่ื ใหไดข อ มูลท่ีตรงกับกบั สภาพความเปนจรงิ เพ่อื นํามาสรุปประเดน็ ตามการรอ งเรยี น หรือกรณีสงสยั วามกี ารดาํ เนนิ การที่ไมโปรงใสหรือทุจริตเกิดขึ้นหรือไม อยา งไร

ลาํ ดบั ผงั ข้นั ตอนการดําเนนิ งาน รายละเอียดงาน เวลา มาตรฐาน ผูรบั ผดิ ชอบ
ดาํ เนนิ การ คุณภาพงาน
ผูตรวจสอบ
1 สาํ รวจขอมูลเบ้ืองตนตามประเด็นขอรองเรียน/ขอสงสัยที่จะสอ ไปในทางทจุ ริต หรือประพฤติมิชอบ เพอ่ื ตาม มาตรฐานการ ภายในทไ่ี ดร บั
มอบหมาย
สาํ รวจขอมลู เบือ้ งตน ทราบวตั ถปุ ระสงค / เปาหมาย ทจี่ ะทําการตรวจสอบ ซ่ึงผูตรวจสอบจะเขา ไปทําการตรวจสอบ ณ จดุ ใดเพ่อื ให ระยะเวลาท่ี ตรวจสอบ

ตามประเด็นขอ รองเรียน บรรลวุ ตั ถปุ ระสงค สมเจตนารมณ จะตอ งวางแผน การตรวจสอบอยา งรดั กมุ และมแี ผนการปฏิบตั ิงานทีด่ ี ไดรบั รหสั ชุด 2300

รองรับการปฏิบตั งิ านนั้นๆ โดยคาํ นึงถงึ นโยบายในเร่ืองนัน้ วา มีอยา งไร การวางแผนข้นั ตอน การทํางาน มอบหมาย การปฏบิ ัตงิ าน

หาจุดทจ่ี ะเขา ตรวจโดยจดั ลาํ ดบั ความสาํ คัญงานกอนหลงั จุดใดควรจะตอ งตรวจสอบกอ น ระยะเวลาและ

2 กําหนดประเด็นหรอื เร่ือง อัตรากาํ ลังทตี่ องใชเพื่อการตรวจสอบ เปน ตน
ทจ่ี ะตรวจสอบ กาํ หนดประเด็นหรอื เรื่องที่จะตรวจสอบ และแหลง ขอมูลเกย่ี วขอ งกบั ผูใดบา ง เนือ่ งจาก การตรวจสอบทุก
ครั้งจะตองทราบถึงขอบเขตของการปฏบิ ัตงิ าน และความรับผดิ ชอบตอรายงาน จึงตองเขยี นไวใ นรายงาน

การตรวจสอบใหช ัดเจน วา มขี อบเขตของการปฏิบตั ิงานครั้งน้ันมากนอยเพยี งใด

3 กําหนด เทคนคิ วธิ กี ารตรวจสอบ กําหนดเทคนคิ วธิ กี ารตรวจสอบเพ่อื นาํ ไปสกู ารบรรลุวตั ถปุ ระสงค/เปาหมาย เปน ท่ียอมรับกันโดยทวั่ ไปวา
ไมส ามารถทํางานทกุ อยางไดใ นเวลาเดียวกนั และทกุ เร่อื งพรอ มกัน จึงจาํ เปน อยา งยงิ่ ท่ีจะตองเลือกวธิ กี าร

ดาํ เนนิ การตรวจสอบ ตรวจสอบใหเ หมาะสมเพื่อ นาํ ไปสูขอมลู ทแี่ ทจริงปญ หาทีเ่ กิดข้นึ อปุ สรรคทข่ี ดั ขวางการปฏบิ ตั งิ าน เปนตน

4 ดําเนินการตรวจสอบและรวบรวมหลักฐาน เอกสาร รวมถงึ ถอ ยคําของผเู กีย่ วขอ ง

5 วเิ คราะหแ ละสรปุ ผลการตรวจสอบขอ เทจ็ จรงิ เปรียบเทยี บกับระเบยี บกฎหมายทเี่ กย่ี วขอ ง เพอื่ ใหเ ห็นถึง

วเิ คราะหสรปุ ผลการตรวจสอบ สภาพของการควบคุม และความเสย่ี งหรอื ผลของความเสียหายท่เี กิดข้นึ กบั ทางราชการ

ลาํ ดับ ผังขน้ั ตอนการดําเนนิ งาน รายละเอยี ดงาน เวลา มาตรฐาน ผรู บั ผิดชอบ

ดาํ เนินการ คณุ ภาพงาน

6 รายงานผลการตรวจสอบตอ ผูอาํ นวยการสาํ นกั งานเขตพืน้ ท่กี ารศกึ ษาประถมศกึ ษา/มัธยมศึกษา และ รหสั ชุด 2400

หนวยงานท่ีเกย่ี วของ เม่ือทําการตรวจสอบเสรจ็ เรียบรอยไดขอ มลู ขอ เท็จจริง ปญ หา อปุ สรรคและอน่ื ๆ มา การรายงาน

เรียบรอยแลว จะมาถึงข้นั ตอนการทํารายงานเสนอผบู ังคบั บญั ชา การรายงาน การตรวจสอบถอื เปน เทคนิค ผลการ

เสนอ ผอ. อยา งหนึ่งของผปู ฏบิ ัติงาน เพราะจะแสดงใหเหน็ ความ สามารถ ความรอบรู ความชดั เจน ความชาํ นาญของ ปฏิบัตงิ าน
สพป./สพม. งาน รวมทัง้ แสดง ใหเ ห็นถึงคณุ คา ของรายงานหรอื จะสรปุ ใหงา ยก็คือ เขยี นรายงานใหผ ูมอี ํานาจอานเขาใจ
และสง่ั การเพอื่ นาํ ไปใชห รือถอื ปฏบิ ตั ิ

งานธรุ การและ สงตอใหห นวยงานท่เี กย่ี วขอ ง เชน กลุมบริหารงานบคุ คลกรณมี กี ารสง่ั การใหด าํ เนนิ การตอทางกฎหมาย
สารสนเทศ/แจง หนว ยงาน สพฐ./สตง. หรือหนว ยงานอ่ืนท่ีสง เรอ่ื งรองเรยี น ใหท ราบผลการดําเนนิ การ และรวบรวมเปนขอมูล
สารสนเทศ
ทเ่ี ก่ียวขอ ง
คูมอื การปฏิบัติงาน สำนักงานเขตพ้ืนที่การศกึ ษา
หนว ยตรวจสอบภายใน 81 คาํ อธิบายสญั ลักษณผังข้นั ตอน กิจกรรมงานหรอื การปฏิบตั ิ การตัดสนิ ใจ ทศิ ทางหรือการเคลื่อนไหวของงาน จดุ เชอ่ื มตอระหวา งหนา (ถา ไมจ บภายใน ๑หนา )
จดุ เริ่มตน หรือส้ินสุดกระบวนงาน

ประเภทเอกสาร : คูมือขัน้ ตอนการดาํ เนนิ งาน
ช่ือเอกสาร : 1.3 งานใหคําปรกึ ษา

1. ชือ่ งาน 1.3 งานใหคาํ ปรกึ ษา (Consulting)

2. วัตถปุ ระสงค

1) เพอื่ สงเสรมิ ใหเ กดิ กระบวนการกาํ กับดแู ลทดี่ ี (Good Governance) และความโปรงใสในการ
ปฏิบัติงาน (Transparency) ปองกันการประพฤติมิชอบหรือการทุจริต และเปนการลดความเสี่ยงท่ีอาจเกิดขึ้น
จนทําใหก ารดําเนินงานไมบ รรลุวตั ถปุ ระสงค

2) เพอื่ ใหเกดิ การการปรับปรงุ แกไ ขขอ บกพรอ งตา ง ๆ เพิ่มคณุ คา แกหนว ยรบั ตรวจเปน ไปอยา งมี
ประสทิ ธิภาพ ประสทิ ธผิ ล

3) เพื่อสนับสนนุ ผูปฏบิ ตั งิ านทกุ ระดับของสํานักงานเขตพน้ื ท่กี ารศกึ ษาประถมศกึ ษา/มธั ยมศึกษาและ
สถานศึกษาสามารถปฏิบัติหนาท่ีและดําเนินงานเปนไปตามกฎหมาย ระเบียบ ขอบังคับที่เก่ียวของ
อยา งมปี ระสทิ ธภิ าพ ประสิทธผิ ลยิ่งข้ึน

3. ขอบเขตงาน

ขอบเขตของงานใหคําปรึกษากระทําได 2 ลักษณะ คือดวยวาจา และเปน ลายลกั ษณอักษรโดย
มขี อบเขตการใหคําปรึกษาดังนี้

1) ดานการควบคมุ ภายใน บริหารความเสี่ยง การกํากบั ดแู ลท่ดี ี มุง เนนการบรกิ ารการใหค ําแนะนํา
ใหคําปรึกษา แกฝ ายบริหารของสาํ นกั งานเขตพื้นท่ีการศึกษาประถมศึกษา/มธั ยมศึกษาและสถานศึกษาในสังกดั

2) ดา นการบญั ชี การเงิน การดูแลทรพั ยส นิ และการปฏบิ ัติตามกฎหมาย มุงเนนการบรกิ ารให
คําแนะนํา ใหคาํ ปรึกษาแกเ จาหนาท่ีผูป ฏบิ ตั ิงานของสาํ นกั งานเขตพ้ืนทีก่ ารศกึ ษาประถมศึกษา/มัธยมศึกษาและ
สถานศึกษาในสังกัด

4. คําจํากัดความ

งานใหคําปรึกษา หมายถึง การใหบรกิ าร การใหค าํ แนะนํา ใหค ําปรกึ ษาและบริการอ่นื ๆ ทีเ่ กี่ยวของ
โดยลกั ษณะงานข้นึ อยกู บั ผูรับบรกิ าร เพอ่ื เพ่ิมมลู คาใหกบั สวนราชการและปรบั ปรงุ การดําเนินงานของสว น
ราชการใหด ีขึ้น

5. ข้นั ตอนการปฏบิ ัติงาน

1) ศึกษาประเด็นของเร่ืองทไ่ี ดรับการรองขอคาํ ปรกึ ษา
2) กําหนด วตั ถปุ ระสงค / เปาหมาย ของเร่ืองทจี่ ะใหคาํ ปรกึ ษา

คูม ือการปฏบิ ตั ิงาน สำนักงานเขตพ้ืนท่กี ารศึกษา
หนว ยตรวจสอบภายใน 83

3) ÖĞćĀîéìćÜđúĂČ Öüíĉ ÖĊ ćøĔĀÙš ćĞ ðøċÖþćđóęĂČ îĞćĕðÿĎŠÖćøïøøúč üêĆ ëðč øąÿÜÙ/Ť đðćŜ Āöć÷
4) üđĉ ÙøćąĀŤÙüćöđÿĊ÷ę ÜĒúą×Ăš é×Ċ Ăš đÿĊ÷×ĂÜĒêúŠ ąìćÜđúĂČ Ö đúČĂÖìćÜđúČĂÖìđĊę Āöćąÿöēé÷Ĕßš
ĀúĆÖÖćøüĉđÙøćąĀŤìęĊđðîŨ đĀêčĒúąñú óÿĉ ÝĎ îĕŤ éš ÿĂïìćîĕéš ēé÷ÙćĞ îċÜëċÜúÖĆ þèą×ĂÜÙĞćðøÖċ þćìĊęóÜċ ðøąÿÜÙŤ éĆÜîĊĚ

- êøÜêćöÙüćöêšĂÜÖćø×ĂÜñøšĎ Ăš Ü×Ă
- êøÜêćöðøąđéîĘ
- Ă÷ïŠĎ îóîČĚ åćî×ĂÜÙüćöđðŨîÝøÜĉ ìĊóę ÿĉ ÝĎ îŤĕéš
- öĊÖćøüđĉ ÙøćąĀĂŤ ÷ŠćÜđðŨîøąïï
- ĕöÖŠ ĂŠ ĔĀšÙüćö×éĆ Ē÷Üš ĔîĂÜÙÖŤ øĀøĂČ øąĀüŠćÜĂÜÙŤÖø
- đðŨîĕðĕéš
5) ÿøðč ðøąđéîĘ ìćÜđúĂČ Ö ĔîÖćøĔĀšÙćĞ ðøċÖþć ìÜĚĆ îĚĊ ðÝŦ Ý÷Ć ĒĀŠÜÙüćöÿćĞ đøĘÝ×ĂÜÖćøĔĀÙš ćĞ ðøÖċ þć öéĊ ĆÜîĚĊ
- ñšĎĔĀšÙćĞ ðøÖċ þćöĊÙüćöóøšĂö
- ñĔĎš ĀšÙĞćðøÖċ þćöĊóùêĉÖøøöìóęĊ ċÜðøąÿÜÙŤ đߊî

o öĊõćóúÖĆ þèìŤ éęĊ Ċ
o öĊÖĉø÷ĉ ćöćø÷ćììéęĊ Ċ
o øïĆ ñéĉ ßĂïĔîÜćîüĉßćßóĊ
o ĕöŠēĂĂš üéđÖĉîÝøÜĉ
o ĕöŠđø÷Ċ ÖøĂš ÜÙćŠ êĂïĒìî
o ĕöÿŠ øšćÜÙüćöĒêÖøćš üĔîĂÜÙÖŤ ø
o øÖĆ þćÙüćöúïĆ
- ×Ăš öúĎ ìĔĊę ßšðøąÖĂïÖćøĔĀÙš ĞćðøċÖþćđðîŨ ךĂöĎúÝøÜĉ đßĂČę ëĂČ ĕéš
- ךĂđÿîĂĒîąÿćöćøëüĉđÙøćąĀŤïîóîČĚ åćî×ĂÜĀúĆÖÖćøĒúąÿöđĀêñč ú
- ÖćøÿĂęČ ÿćøĔßüš íĉ ÖĊ ćøìđęĊ ĀöćąÿöĒúąìîĆ êŠĂđĀêčÖćøèŤ
- ×Ăš đÿîĂĒîąîćĞ ĕððäïĉ ĆêĉĕéÝš øĉÜĒúąðäĉïêĆ ĉĒúüš ĕéšñúêćöìêęĊ Ăš ÜÖćø

คูมอื การปฏิบตั งิ าน สำนักงานเขตพืน้ ทีก่ ารศึกษา
84 หนว ยตรวจสอบภายใน

6. Flow Chart การปฏิบตั ิงาน

กระบวนงาน งานใหค ําปรกึ ษา

ศกึ ษาประเดน็ ของเรื่องที่ไดร บั การขอคําปรึกษา

กาํ หนดวัตถุประสงค/ เปาหมาย
กาํ หนดทางเลือก วิธกี าร

วเิ คราะหค วามเส่ียงฯ ทบทวน
เลือกทางเลอื ก ทางเลอื ก
หาทางเลือก
เลอื ก ใหม

สรุปประเด็น/ทางเลือกทีจ่ ะใหคาํ ปรึกษา

7. แบบฟอรมทเี่ กย่ี วของ

1) ตารางวเิ คราะหความเสี่ยง
2) กระดาษทาํ การตา งๆ

3) ตารางปฏิทินการใหคําปรกึ ษา

8. เอกสาร/หลกั ฐานอา งอิง

1) พรบ. การศึกษาแหง ชาติ พ.ศ. 2542 และที่แกไขเพม่ิ เติม
2) มาตรฐานการตรวจสอบภายใน และจรยิ ธรรมของผตู รวจสอบภายในของสว นราชการ

กรมบญั ชกี ลาง พ.ศ. 2545
3) ระเบยี บกระทรวงการคลงั วาดว ยการตรวจสอบภายในของสว นราชการ พ.ศ.2551
4) หนงั สอื แนวปฏิบตั กิ ารตรวจสอบภายใน กรมบัญชีกลาง กระทรวงการคลัง

คมู อื การปฏิบตั งิ าน สำนกั งานเขตพน้ื ที่การศึกษา
หนวยตรวจสอบภายใน 85

5) คมู ือการตรวจสอบภายในสาํ นักงานเขตพื้นที่การศึกษา และคูมือการปฏิบัตงิ านตรวจสอบ
ภายในสาํ หรบั ผูต รวจสอบภายในสาํ นกั งานเขตพื้นทีก่ ารศกึ ษา สํานักงานคณะกรรมการ
การศกึ ษาขั้นพื้นฐาน ปง บประมาณ 2549 และปง บประมาณ 2551 ตามลําดบั

6) หนงั สือแนวปฏิบัติประเมนิ ความเสี่ยงเพ่ือการวางแผนการตรวจสอบ : กรมบญั ชกี ลาง
7) ระเบยี บ กฎหมาย ขอบงั คบั มตคิ ณะรัฐมนตรี หนงั สือส่งั การ ตางๆทีเ่ กยี่ วของ

คูม อื การปฏบิ ตั ิงาน สำนักงานเขตพื้นท่ีการศกึ ษา
86 หนวยตรวจสอบภายใน

9. แบบฟอรมสรปุ มาตรฐานงาน

ช่อื งาน 1.3 งานใหคําปรึกษา (Consulting ) สพท. หนว ยตรวจสอบภายใน

วัตถปุ ระสงค : 1) เพอื่ สง เสริมใหเ กิดกระบวนการกาํ กับดแู ลที่ดี (Good Governance) และความโปรงใสในการปฏิบตั ิงาน (Transparency) ปอ งกนั การประพฤติมิชอบหรือการทุจรติ และเปนการลดความเส่ียง

ท่อี าจเกิดข้ึนจนทําใหการดําเนินงานไมบ รรลุวตั ถปุ ระสงค

2) เพ่อื ใหเกดิ การการปรบั ปรุง แกไ ขขอ บกพรอ งตา ง ๆ เพ่ิมคณุ คาแกหนว ยรับตรวจเปนไปอยางมปี ระสทิ ธิภาพ ประสิทธผิ ล

3) เพอื่ สนับสนนุ ผปู ฏิบตั งิ านทุกระดับของสาํ นักงานเขตพ้ืนท่ีการศกึ ษาประถมศกึ ษา/มัธยมศึกษาและสถานศกึ ษาสามารถปฏบิ ตั ิหนา ทแี่ ละดาํ เนนิ งานเปน ไปตามกฎหมาย ระเบยี บ ขอบังคับที่เกีย่ วขอ ง

อยา งมีประสิทธภิ าพ ประสิทธิผลยงิ่ ขึ้น

ลําดับ ผังข้นั ตอนการดาํ เนนิ งาน รายละเอยี ดงาน เวลา มาตรฐาน ผูรบั ผิดชอบ
ดําเนนิ การ คณุ ภาพ

งาน

1 ศึกษาประเด็นของเรื่องท่ไี ดร ับการขอคําปรึกษา ศกึ ษาประเดน็ ของเร่ืองที่ไดร บั การรองขอคําปรึกษา ตาม มาตรฐาน ผตู รวจสอบ

ระยะเวลาที่ การ ภายในทไ่ี ดร บั

กาํ หนด ให ตรวจสอบ การมอบหมาย

2 กาํ หนดวตั ถปุ ระสงค/เปา หมาย กาํ หนด วัตถปุ ระสงค / เปา หมาย ของเรือ่ งทจ่ี ะใหค ําปรึกษา คําปรกึ ษา รหัสชดุ
2300 การ
คูมอื การปฏิบัติงาน สำนักงานเขตพ้ืนที่การศกึ ษา
หนว ยตรวจสอบภายใน 87 ปฏบิ ตั ิงาน

3 กาํ หนดทางเลอื ก วธิ กี าร กาํ หนดทางเลอื กวิธกี ารใหค ําปรึกษาเพอ่ื นําไปสูการบรรลุ
วัตถุประสงค/ เปา หมาย
ทบทวนทางเ ืลอกหาทางเ ืลอกให ม
4 วิเคราะหความเส่ยี งฯ วิเคราะหค วามเสยี่ งและขอ ดขี อเสยี ของแตล ะทางเลอื ก เลือก
เลือกทางเลอื ก ทางเลอื กที่เหมาะสมโดยใชหลักการวเิ คราะหทเ่ี ปนเหตุและผล
พิสจู นได สอบทานได โดยคํานึงถงึ ลักษณะของคาํ ปรกึ ษาท่ีพึงประสงค
5 เลอื ก
สรุปประเดน็ /ทางเลอื กท่ีจะใหค ําปรกึ ษา สรปุ ประเด็น ทางเลือก และใหค ําปรกึ ษา

คําอธิบายสญั ลักษณผ ังขัน้ ตอน กิจกรรมงานหรือการปฏบิ ตั ิ การตัดสนิ ใจ ทศิ ทางหรอื การเคล่อื นไหวของงาน จดุ เชอ่ื มตอระหวางหนา (ถาไมจบภายใน ๑หนา )
จดุ เรม่ิ ตนหรือสิ้นสุดกระบวนงาน

2. ÜćîïøĀĉ ćøÖćøêøüÝÿĂï ðøąÖĂïéüš ÷ 2 ÖøąïüîÜćî÷ŠĂ÷ ĕéĒš ÖŠ

2.1 ÜćîüćÜĒñîÖćøêøüÝÿĂïõć÷Ĕî
2.2 ÜćîðøąÖîĆ Ùèč õćóÜćîêøüÝÿĂïõć÷Ĕî

ประเภทเอกสาร : คมู อื ขนั้ ตอนการดําเนินงาน
ชื่อเอกสาร : 2.1 งานวางแผนการตรวจสอบภายใน

1. ชอื่ งาน 2.1 งานวางแผนการตรวจสอบภายใน

2. วตั ถปุ ระสงค

1) เพื่อใหมีการกาํ หนดวตั ถุประสงค เปาหมาย และขอบเขตการปฏบิ ัติงานตรวจสอบ ภายใน
ระยะเวลาทีก่ ําหนด ใชเปนแนวทางในการปฏิบัติงานตรวจสอบซึ่งจะทําใหทราบวา ควรตรวจสอบกิจกรรมใด
ดวยวัตถปุ ระสงคอะไร ทีห่ นว ยรบั ตรวจใด ณ เวลาไหน และงบประมาณทต่ี อ งใชใ นการ ตรวจสอบเทา ใด
อันจะทําใหบรรลวุ ัตถุประสงคข องงานตรวจสอบภายใน คือ งานบรกิ ารที่จะใหห ลักประกันที่เทย่ี งธรรม
และคําปรึกษาทเี่ ปยมดวยคุณคา แกสว นราชการ

2) เพ่ือใชเปน แนวทางในการจดั ทําแผนการปฏิบัติงานของผตู รวจสอบภายใน ซง่ึ ตอ งนําวัตถุประสงค
และขอบเขตการตรวจสอบท่ีกาํ หนดไวใ นแผนการตรวจสอบประจําป มากาํ หนดวิธีการ เทคนคิ และ
ข้นั ตอนในการตรวจสอบอยางละเอียด

3. ขอบเขตของงาน

1) ผอู ํานวยการหนวยตรวจสอบภายใน จัดทาํ แผนการตรวจสอบภายในซง่ึ จะแบงเปน 2
ระดบั ไดแ ก

1.1) แผนการตรวจสอบระยะยาว (Audit Universe) เปน แผนการทํางานท่จี ดั ทําไว
ลวงหนามรี ะยะเวลาตั้งแต 1 ป ขน้ึ ไป โดยท่วั ไปมรี ะยะเวลา 3-5 ป สัมพนั ธก บั ระยะเวลาการจัดทํา
แผนการของบประมาณของหนว ยงาน โดยแผนการตรวจสอบตอ งกําหนดใหครอบคลมุ หนว ยรบั ตรวจที่
อยูในความรบั ผิดชอบทั้งหมด และประกอบดวยรายละเอียดดังน้ี

1.1.1) หนว ยรบั ตรวจ หมายถึง ทกุ กลุมในสํานักงานเขตพ้ืนทก่ี ารศกึ ษาประถมศึกษา/
มัธยมศึกษาและสถานศึกษาทุกแหง ในสงั กัด

1.1.2) เร่อื งท่ีจะตรวจสอบ หมายถึง เร่ืองหรือแผนงาน งาน/โครงการ ท่ีจะตรวจสอบ
ในแผนการตรวจสอบระยะยาว

1.1.3) ระยะเวลาท่ีจะทําการตรวจสอบ หมายถึง ระยะเวลาท่ีใชใ นการตรวจสอบ
หนว ยรับตรวจในแตล ะแหงหรือในแตละเรือ่ งท่จี ะตรวจสอบ

1.1.4) จํานวนคน/วนั ท่ีจะทําการตรวจสอบ หมายถงึ จาํ นวนผูตรวจสอบและ
จาํ นวนวนั ทจี่ ะใชใ นการตรวจสอบหนวยรบั ตรวจในแตล ะแหง หรือในแตละเรื่องที่จะตรวจสอบ

1.2) แผนการตรวจสอบประจาํ ป (Audit Plan) เปน แผนท่ีจัดทําไวลว งหนามรี อบระยะเวลา
1 ป และสอดคลอ งกับแผนการตรวจสอบระยะยาวที่กําหนดไว โดยการเลือกหนว ยงานและเร่ืองที่จะ

คูม ือการปฏบิ ตั งิ าน สำนกั งานเขตพืน้ ทก่ี ารศึกษา
90 หนว ยตรวจสอบภายใน

ตรวจสอบในแตล ะปตามท่ีปรากฏในแผนการตรวจสอบระยะยาว มาจัดทําเปน แผนการตรวจสอบ
ประจําป โดยอาจมเี ร่ืองทจี่ ะทาํ การตรวจสอบตามนโยบายทไี่ ดรับเพมิ่ เติม ประกอบดว ยสาระดังน้ี

1.2.1) วตั ถุประสงคของการตรวจสอบ
1.2.2) ขอบเขตการปฏบิ ัติงานตรวจสอบ
1.2.3) ผูรับผดิ ชอบในการตรวจสอบ
1.2.4) งบประมาณทใ่ี ชใ นการปฏบิ ัติงานตรวจสอบ
2) ผตู รวจสอบภายใน จดั ทําแผนการปฏบิ ตั ิงาน (Engagement Plan) ตามภารกิจท่ีไดร ับ
มอบหมายจากผอู ํานวยการหนวยงานตรวจสอบภายในใหส อดคลองกับแผนการตรวจสอบประจาํ ป
โดยการจัดทําแผนการปฏิบตั ิงาน(Engagement Plan) ตอ งอาศัยขอมลู จากการสาํ รวจขอมูลเบ้ืองตน
การประเมินผลระบบการควบคุมภายใน รวมทั้งผลการประเมนิ ความเสี่ยง จากการวางแผนการตรวจสอบ
ประจาํ ปด ว ย เพ่อื ใหก ารจัดทําแผนการปฏิบัติงาน(Engagement Plan) ในแตล ะเรือ่ งครอบคลุม
ประเด็นการตรวจสอบท่ีมีความสาํ คัญ โดยใหม ีความยดื หยนุ ใหสามารถแกไขปรับปรงุ ใหเ หมาะกับ
สถานการณได โดยผานการสอบทานและความเหน็ ชอบจากผูอาํ นวยการหนว ยตรวจสอบภายใน ทงั้ นี้
แผนแผนการปฏบิ ัติงาน(Engagement Plan) สาํ หรับการตรวจสอบในแตละเรื่องหรือกิจกรรม
ประกอบดวยสาระสาํ คัญ ดงั นี้
2.1) เรอื่ งและหนว ยรับตรวจ ควรกําหนดวา เปน แผนการปฏิบัตงิ านตรวจสอบในเร่ืองใด
และ ณ หนว ยรบั ตรวจใดบาง
2.2) วตั ถุประสงคในการปฏบิ ัติงาน ควรกําหนดเพื่อใหทราบวา ผตู รวจสอบภายในจะทราบ
ประเดน็ ขอตรวจพบอยางไรบาง เมื่อเสร็จส้ินการตรวจสอบ
2.3) ขอบเขตการปฏบิ ตั งิ าน ควรกําหนดขอบเขตประเด็นที่จะตรวจสอบและปริมาณงานท่ีจะ
ทาํ การทดสอบ เพ่ือแสดงใหเ หน็ ถึงผลสําเร็จตามวตั ถุประสงคใ นการปฏบิ ัติงานที่กําหนดไว
2.4) แนวทางการปฏบิ ัตงิ าน (Audit Program) และเครอ่ื งมือกระดาษทําการ เปนการ
กําหนดขั้นตอนหรอื วิธีการปฏิบตั งิ านตรวจสอบในแตละเรอื่ งใหชัดเจนและเพยี งพอ ระบุวิธีการในการ
คดั เลือกขอมูล การวเิ คราะห การประเมินผล และการบนั ทึกขอมูลท่ีไดร ับระหวางการตรวจสอบ รวมทัง้
กําหนดเทคนิคการตรวจสอบทเ่ี หมาะสม
2.5) ชอ่ื ผูต รวจสอบภายในและระยะเวลาที่ตรวจสอบ เพื่อใหท ราบวาใครเปน ผูร บั ผิดชอบ
ตรวจสอบเรอื่ งใดบาง และตรวจสอบเมื่อใด
2.6) สรปุ ผลการตรวจสอบ เพื่อใชบ ันทึกผลการตรวจสอบโดยสรุปประเด็นการตรวจสอบท่ี

คูม อื การปฏิบตั ิงาน สำนกั งานเขตพ้ืนที่การศึกษา
หนว ยตรวจสอบภายใน 91

สําคัญพรอมระบรุ หัสกระดาษทาํ การที่ใชบ นั ทกึ ผลการตรวจสอบ เพ่อื สะดวกในการอางอิงและการคน หา
กระดาษทาํ การ นอกจากนค้ี วรลงลายมือชื่อผตู รวจสอบและผสู อบทานพรอมทง้ั วันท่ีที่ตรวจสอบและ
สอบทานไวดว ย เพื่อแสดงใหเ หน็ วาใครเปน ผูต รวจสอบและผูสอบทาน

4. คาํ จํากดั ความ

แผนการตรวจสอบภายใน หมายถงึ แผนการปฏิบตั ิงานที่ผูอ าํ นวยการหนว ยตรวจสอบภายใน
จดั ทาํ ไวล วงหนา เก่ียวกบั เร่ืองทจ่ี ะตรวจสอบ จาํ นวนหนวยรับตรวจ ระยะเวลาในการตรวจสอบแตล ะ
เร่อื ง ผรู ับผิดชอบในการตรวจสอบ รวมท้ังงบประมาณที่ใชในการปฏบิ ัติงานตรวจสอบ ทั้งนเ้ี พื่อ
ประโยชนในการสอบทานความกาวหนา ของงานตรวจสอบเปน ระยะๆ เพ่อื ใหง านตรวจสอบดําเนินไป
อยางราบรนื่ ทันตามกําหนดเวลา

5. ขน้ั ตอนการปฏบิ ตั งิ าน

การจัดทาํ แผนการตรวจสอบภายในทัง้ 2 ระดบั คือแผนการตรวจสอบระยะยาว (Audit
Universe) และแผนการตรวจสอบประจําป (Audit Plan) จะมกี ระบวนการหรือขั้นตอนการปฏบิ ตั ิ
คลา ยกัน โดยมรี อ งรอยปรากฏไวใ นกระดาษทาํ การในทุกขนั้ ตอน ดงั น้ี

1) การสํารวจขอ มูลเบือ้ งตน เปน การเรยี นรูและทาํ ความเขาใจเกี่ยวกบั งานท่ีจะตรวจสอบใน
รายละเอยี ด ซงึ่ จะชว ยใหสามารถประเมนิ ความเส่ียงในชั้นตน ได

2) การประเมินผลระบบการควบคุมภายใน ประเมนิ ความเพียงพอและประสทิ ธผิ ลของระบบ
การควบคมุ ภายในที่หนว ยงานมอี ยู ซึง่ ผตู รวจสอบมีหนาทีป่ ระเมนิ ระบบการควบคมุ ภายในทีแ่ ตล ะหนวย
รับตรวจไดประเมินตนเองไวต ามแนวทางทีร่ ะเบยี บคตง.วา ดว ยการกาํ หนดมาตรฐานการควบคมุ ภายใน
พ.ศ. 2544 กําหนด (รายละเอียดดเู พิ่มเตมิ ใน 1.1.1 งานประเมินระบบการควบคุมภายใน)

3) การประเมินความเส่ียง การประเมนิ ความเส่ียงเพ่ือการวางแผนการตรวจสอบ ผตู รวจสอบ
ภายในสามารถเลอื กประเมนิ ความเส่ยี งในระดบั หนว ยงานทกุ หนว ยงาน(ทุกกลุมในสํานักงานเขตพน้ื ที่
การศกึ ษาประถมศกึ ษา/มธั ยมศกึ ษา และสถานศกึ ษา) หรือระดบั กิจกรรมกไ็ ดตามความเหมาะสมกบั
ศักยภาพของตน โดยมีการระบปุ จ จยั เสีย่ ง การวเิ คราะหความเส่ยี ง และการจัดลาํ ดบั ความเสยี่ ง
(รายละเอียดดูเพ่ิมเติมใน 1.1.2 งานประเมนิ ความเสยี่ ง)

4) วางแผนการตรวจสอบ เปน การนาํ ผลการจัดลําดบั ความเสี่ยงมาพิจารณาจดั ชวงความเส่ยี ง
เพื่อใหไดหนวยงานหรือกิจกรรมใดที่มีความเสีย่ งในระดับสูง ท่คี วรนาํ มาวางแผนการตรวจสอบกอ นในป
แรกๆ และไลเ รียงความเสย่ี งในปถ ดั ๆไป

คมู ือการปฏิบัติงาน สำนกั งานเขตพ้นื ท่กี ารศกึ ษา
92 หนวยตรวจสอบภายใน

สําหรับการจดั ทําแผนการตรวจสอบประจาํ ป จะมีการกาํ หนดวตั ถปุ ระสงคการตรวจสอบ
ขอบเขตการปฏิบัติงาน ผูรับผิดชอบและงบประมาณ ซ่ึงจะใหความชัดเจนมากกวา แผนการตรวจสอบ
ระยะยาว

5) เสนอขออนุมัตแิ ผนการตรวจสอบภายใน การเสนอแผนการตรวจสอบประจาํ ป รวมถงึ
แผนการตรวจสอบระยะยาว ผูอํานวยการหนว ยตรวจสอบภายในเสนอแผนตอ ผูอํานวยการสาํ นักงาน
เขตพ้นื ที่การศึกษาประถมศึกษา/มัธยมศึกษาเพ่ือพจิ ารณาอนุมตั ิภายในเดือนกันยายนของทุกป และ
ควบคมุ ดแู ลการปฏิบตั งิ านใหเปนไปตามแผนกําหนด กรณีระหวางปฏบิ ตั ิงานถา พบวา ไมสามารถ
ดาํ เนนิ การไดต ามแผน ผอู ํานวยการหนว ยตรวจสอบภายในควรพิจารณาทบทวนปรับปรงุ แผนการ
ตรวจสอบ รวมถึงกรณีทไี่ ดรับอนุมตั แิ ผนแลว แตไมไดร ับงบประมาณทาํ ใหไมอาจดาํ เนินการไดต ามแผน
ดวย เสนอผอู ํานวยการสํานักงานเขตพ้ืนที่การศึกษาประถมศึกษา/มัธยมศึกษาพิจารณาอนมุ ัติอีกคร้ังหนึง่

6) จัดทําแผนการปฏบิ ตั ิงาน (Engagement Plan) เม่ือแผนการตรวจสอบประจาํ ปไดรบั การ
อนุมตั ิแลว ผตู รวจสอบภายในนาํ เร่อื งหรอื กิจกรรมทร่ี ะบุในแผน มาจัดทําเปน แผนการปฏบิ ตั งิ าน
(Engagement Plan) ซง่ึ จะมีรายละเอียดของ เร่ืองและหนวยรบั ตรวจ วัตถุประสงคในการปฏบิ ัติงาน
ขอบเขตในการปฏบิ ตั งิ าน แนวทางการปฏบิ ตั ิงาน ชื่อผตู รวจสอบและระยะเวลาทจ่ี ะตรวจสอบ

7) เสนอขอความเหน็ ชอบแผน ผตู รวจสอบภายใน จดั ทําแผนการปฏิบตั ิงานเสนอให
ผูอํานวยการหนวยตรวจสอบภายในใหค วามเหน็ ชอบกอนดาํ เนินการตรวจสอบในขัน้ ตอนตอ ไป

คูมอื การปฏิบัติงาน สำนักงานเขตพ้นื ทีก่ ารศกึ ษา
หนวยตรวจสอบภายใน 93

6. Flow Chart การปฏิบตั ิงาน

กระบวนงาน งานวางแผนการตรวจสอบภายใน

สํารวจขอ มลู เบ้ืองตน

ทบทวน/ปรับปรงุ /แกไข ประเมนิ ระบบการควบคมุ ภายใน

ประเมนิ ความเสี่ยง กระดาษ
ทาํ การ
วางแผนการตรวจสอบระยะยาว/ประจําป
(Audit Universe ) หรอื

เสนอผอ. สพป./สพม.
อนมุ ัตแิ ผน
อนมุ ตั ิ

แผนการตรวจสอบประจาํ ป
(Audit Plan)

ทบทวน/ปรับปรุง/แกไ ข วางแผนการปฏบิ ตั ิงาน
(Engagement Plan)

เสนอผอ. ตสน.
เห็นชอบ

อนมุ ตั ิ
แผนการปฏบิ ตั ิงาน

คมู ือการปฏิบตั งิ าน สำนกั งานเขตพืน้ ทกี่ ารศึกษา
94 หนวยตรวจสอบภายใน

7. แบบฟอรม ที่ใช

กระดาษทําการตา งๆ ท่ใี ชในการเกบ็ ขอมูล ของแตละปจจยั เส่ยี ง เพอ่ื ใชในการวิเคราะหและ
จัดลาํ ดบั ความเส่ียง

8. เอกสาร/ หลกั ฐานอางองิ

1) มาตรฐานการตรวจสอบภายในและจริยธรรมของผตู รวจสอบภายในของสวนราชการ :
กรมบญั ชีกลาง

2) ระเบียบกระทรวงการคลงั วาดว ยการตรวจสอบภายในของสว นราชการ พ.ศ.2551 :
กระทรวงการคลงั

3) หนังสอื แนวปฏิบตั ิการตรวจสอบภายใน เร่ืองการวางแผนการตรวจสอบและแผนการ
ปฏิบตั ิงาน : กรมบญั ชกี ลาง

4) หนังสือคมู ือการปฏบิ ตั งิ านตรวจสอบภายในสาํ หรับผตู รวจสอบภายในสาํ นักงานเขตพ้ืนท่ี
การศึกษา : หนว ยตรวจสอบภายในสํานกั งานคณะกรรมการการศึกษาข้นั พนื้ ฐาน
ปงบประมาณ 2549

คูมอื การปฏิบัติงาน สำนักงานเขตพ้ืนทก่ี ารศกึ ษา
หนวยตรวจสอบภายใน 95

คมู ือการปฏิบตั ิงาน สำนักงานเขตพืน้ ท่กี ารศึกษา 9. แบบฟอรม สรปุ มาตรฐานงาน
96 หนวยตรวจสอบภายใน
ตัวชี้วดั ที่สําคญั ของกระบวนงาน : รอ ยละของกจิ กรรมท่กี ําหนดในแผน ทเ่ี ปนไปตามลําดับความเส่ียง

ชือ่ งาน 2.1 งานวางแผนการตรวจสอบภายใน

ลาํ ดับ ผังข้นั ตอนการดําเนนิ งาน รายละเอยี ดงาน เวลาดาํ เนินการ มาตรฐาน ผรู ับผดิ ชอบ
คุณภาพงาน
1 สํารวจขอมลู เบ้อื งตน การสํารวจขอมลู เบื้องตน เปน การเรยี นรแู ละทาํ ความเขาใจเก่ียวกบั งานทจี่ ะตรวจสอบใน ภายใน 30 กันยายน ผอ. ตสน.
รายละเอยี ด ซ่งึ จะชว ยใหสามารถประเมนิ ความเส่ียงในช้ันตน ได มาตรฐานการ
ภายในระยะเวลาท่ี ตรวจสอบภายใน ผูตรวจสอบ
ประเมนิ ระบบการควบคุมภายใน แผนการตรวจสอบ และจรยิ ธรรม ภายใน
ประจาํ ปกาํ หนด ของผูตรวจสอบ

ภายใน

ทบทวน/ปรับปรุง/แกไข2 ประเมินความเสย่ี ง กระดาษทําการ การประเมินผลระบบการควบคุมภายใน ประเมนิ ความเพียงพอและประสทิ ธิผลของระบบการควบคุมภายในท่ี
หนวยงานมอี ยู ซ่ึงผูต รวจสอบมีหนาท่ปี ระเมนิ ระบบการควบคมุ ภายในที่แตละหนว ยรับตรวจไดประเมินตนเองไวต าม
ทบทวน/ปรับปรุง/แกไขวางแผนการตรวจสอบระยะยาว/ แนวทางท่ีระเบียบคตง.วาดว ยการกําหนดมาตรฐานการควบคุมภายใน พ.ศ. 2544 กําหนด (รายละเอียดดเู พ่มิ เตมิ ใน
ประจําป(Audit Universe ) หรอื 1.1.1 งานประเมนิ ระบบการควบคมุ ภายใน)
3
การประเมินความเส่ียง การประเมนิ ความเสี่ยงเพื่อการวางแผนการตรวจสอบ ผตู รวจสอบภายในสามารถเลอื ก
เสนอผอ. สพป./ ประเมินความเสยี่ งในระดบั หนว ยงานทุกหนวยงาน(ทุกกลมุ ในสํานักงานเขตพื้นทีก่ ารศกึ ษาประถมศึกษา/มธั ยมศกึ ษา
4 สพม.อนมุ ตั แิ ผน และสถานศึกษา) หรือระดบั กจิ กรรมกไ็ ดต ามความเหมาะสมกับศกั ยภาพของตน โดยมีการระบปุ จจยั เสย่ี ง การ
วิเคราะหค วามเสี่ยง และการจดั ลาํ ดบั ความเส่ียง (รายละเอียดดูเพ่มิ เติมใน 1.1.2 งานประเมินความเสี่ยง)
อนมุ ัติ วางแผนการตรวจสอบ เปน การนาํ ผลการจัดลําดบั ความเสยี่ งมาพิจารณาจัดชวงความเส่ยี ง เพื่อใหไดหนว ยงานหรอื
กจิ กรรมใดทม่ี คี วามเสีย่ งในระดบั สงู ที่ควรนาํ มาวางแผนการตรวจสอบกอนในปแรกๆ และไลเ รยี งความเสี่ยงในป
แผนการตรวจสอบประจาํ ป ถดั ๆไป สาํ หรบั การจัดทําแผนการตรวจสอบประจําป จะมีการกาํ หนดวัตถปุ ระสงคก ารตรวจสอบ ขอบเขตการ
5 (Audit Plan) ปฏิบัติงาน ผูรบั ผิดชอบและงบประมาณ ซึ่งจะใหค วามชดั เจนมากกวาแผนการตรวจสอบระยะยาว
เสนอขออนุมตั ิแผนการตรวจสอบภายใน การเสนอแผนการตรวจสอบประจาํ ป รวมถึงแผนการตรวจสอบระยะยาว
วางแผนการปฏิบัติงาน ผูอํานวยการหนวยตรวจสอบภายในเสนอแผนตอผอู าํ นวยการสาํ นักงานเขตพ้นื ที่การศึกษาประถมศกึ ษา/มธั ยมศึกษา
(Engagement Plan) เพ่อื พิจารณาอนุมัติภายในเดอื นกันยายนของทุกป และควบคุมดูแลการปฏบิ ตั งิ านใหเ ปน ไปตามแผนกาํ หนด กรณี
ระหวา งปฏบิ ตั ิงานถา พบวาไมสามารถดําเนินการไดต ามแผน ผูอ ํานวยการหนวยตรวจสอบภายในควรพิจารณา
อนุมตั ิ ทบทวนปรบั ปรงุ แผนการตรวจสอบ รวมถึงกรณีท่ีไดร ับอนุมัติแผนแลว แตไมไดรบั งบประมาณทําใหไ มอาจดําเนนิ การ
ไดตามแผนดวย เสนอผูอํานวยการสํานักงานเขตพนื้ ท่ีการศึกษาประถมศึกษา/มัธยมศกึ ษาพิจารณาอนมุ ัติอีกครั้งหนึ่ง
6 เสนอผอ. ตสน. จดั ทาํ แผนการปฏบิ ตั ิงาน (Engagement Plan) เมอ่ื แผนการตรวจสอบประจําปไดร บั การอนมุ ัตแิ ลว ผตู รวจสอบ
เห็นชอบ ภายในนําเรอื่ งหรือกิจกรรมท่ีระบใุ นแผน มาจัดทาํ เปน แผนการปฏิบัติงาน (Engagement Plan) ซง่ึ จะมีรายละเอยี ด
ของ เรอ่ื งและหนวยรับตรวจ วตั ถุประสงคในการปฏิบัติงาน ขอบเขตในการปฏิบัติงาน แนวทางการปฏิบัติงาน ชอ่ื
7 แผนการปฏบิ ตั งิ าน ผตู รวจสอบและระยะเวลาทจ่ี ะตรวจสอบ
คาํ อธบิ ายสญั ลกั ษณผงั ขน้ั ตอน เสนอขอความเห็นชอบแผน ผตู รวจสอบภายใน จดั ทาํ แผนการปฏิบตั ิงานเสนอใหผอู ํานวยการหนว ยตรวจสอบ
ภายในใหค วามเหน็ ชอบกอ นดําเนินการตรวจสอบในข้ันตอนตอ ไป
จุดเร่มิ ตน หรือสิ้นสุดกระบวนงาน
กจิ กรรมงานหรือการปฏบิ ัติ การตดั สินใจ ทิศทางหรอื การเคล่ือนไหวของงาน จุดเชอ่ื มตอระหวางหนา (ถา ไมจ บภายใน ๑หนา )