คู่มือเรียนรู้พฤกษศาสตร์เบื้องต้น

100

3.1.2 ผลมีเนอื้ เมลด็ แข็ง (drupe) เป็นผลท่ีมเี มล็ดเพยี งเมล็ดเดียว ผนังผล
ชั้นนอกเหนียว ผนังผลชั้นกลางเป็นเนื้อนุ่มหรือเป็นเส้นใย ผนังผลชั้นในแข็ง เช่น ผลพุทรา
ผลมะพร้าว ผลมะม่วง (ภาพท่ี 8)

ภาพที่ 8 ผลมีเนื้อเมล็ดแขง็ ของมะม่วง
ทม่ี า : กาญจนา คงเอียด, 2561 : ถ่ายภาพ

3.1.3 ผลแบบส้ม (hesperidium) เป็นผลที่ผนังผลชั้นนอกและชั้นกลาง
เช่อื มตดิ กนั มตี ่อมนำ้ มนั กระจายอยรู่ อบผล ผนงั ชั้นในพัฒนาโครงสร้างเปน็ ถุงท่ีสะสมอาหาร
มเี มล็ดจำนวนมาก เชน่ ผลมะนาว ผลส้ม (ภาพท่ี 9)

ภาพท่ี 9 ผลแบบสม้ ของส้มแมนดาริน
ท่มี า : กาญจนา คงเอยี ด, 2561 : ถา่ ยภาพ

101

3.1.4 ผลแบบแตง (pepo) เป็นผลที่ผนังชั้นนอกสุดเหนียวหรือแข็งมัก
เจริญมาจากฐานรองดอก แต่ผนังชน้ั กลางและผนังช้ันในออ่ นนุ่ม มเี มล็ดจำนวนมาก เช่น ผล
ฟกั ทอง ผลฟักเขียว ผลแตงกวา (ภาพที่ 10)

ภาพที่ 10 ผลแบบแตงของแตงกวา
ที่มา : กาญจนา คงเอยี ด, 2561 : ถา่ ยภาพ

3.1.5 ผลแบบแอปเปิ้ล (pome) เป็นผลท่ีเจริญมาจากรังไข่ใต้วงกลีบ ส่วน
เนื้อผลเจริญมาจากฐานรองดอก ผลแท้ที่เจริญมาจากรังไข่เป็นแกนอยู่กลางผล ผนังผล
ชน้ั นอกบาง เหนยี วหรอื แข็ง จดั เปน็ ผลเทียม เช่น ผลสาลี่ ผลแอปเปลิ้ (ภาพที่ 11)

ภาพท่ี 11 ผลแบบแอปเปิล้ ของแอปเปิ้ล
ท่ีมา : กาญจนา คงเอยี ด, 2561 : ถา่ ยภาพ

102

3.2 ผลแหง้ (dry fruit) เปน็ ผลทเี่ มือ่ แก่หรือสุกผนงั ผลแหง้ จำแนกเป็น
3.2.1 ผลแห้งแก่ไม่แตก (dry indehiscent fruit) เป็นผลทเี่ ม่อื แก่แล้วผนัง

ผลแหง้ แต่ไม่แตก ไดแ้ ก่
1) ผลเปลือกแข็งเมล็ดเดียว (nut) เป็นผลที่ผนังผลหนาและแข็ง

ภายในมเี มล็ดเพยี งเมลด็ เดยี ว เชน่ ผลบัวหลวง ผลมะม่วงหมิ พานต์ (ภาพที่ 12)

ภาพท่ี 12 ผลเปลือกแข็งเมลด็ เดียวของมะม่วงหมิ พานต์
ทม่ี า: กาญจนา คงเอียด, 2561 : ถา่ ยภาพ

2) ผลแห้งเมลด็ ลอ่ น (achene) เป็นผลขนาดเล็ก ผนังผลบาง ไม่
เช่ือมติดกับเปลือกหุ้มเมลด็ ภายในมีเมลด็ เดียว เช่น ผลทานตะวนั (ภาพท่ี 13)

ภาพที่ 13 ผลแหง้ เมลด็ ล่อนของผลทานตะวนั
ทม่ี า : ภาพผลทานตะวนั , 2561 : เวบ็ ไซต์

103

3) ผลธัญพืช (caryopsis) เปน็ ผลขนาดเล็ก ผนังผลบาง เช่อื มตดิ กับ
เปลอื กหมุ้ เมล็ด เช่น ข้าวโพด ขา้ ว (ภาพที่ 14)

ภาพท่ี 14 ผลธัญพชื ของขา้ ว
ทีม่ า : ภาพข้าว, 2561 : เว็บไซต์

4) ผลเปลือกแข็งมีกาบรูปถ้วย (acorn) เป็นผลเปลือกแข็งเมล็ด
เดยี วชนิดหนง่ึ ที่มใี บประดบั เชือ่ มติดกนั เป็นรูปถ้วยรองรับผล เชน่ ผลก่อตลับ (ภาพที่ 15)

ภาพท่ี 15 ผลเปลอื กแข็งมกี าบรปู ถ้วยของก่อตลับ
ทีม่ า : ภาพผลกอ่ ตลบั , 2561 : เว็บไซต์

104

5) ผลปีกเดียว (samara) เป็นผลที่ผนังผลซึ่งเจริญมาจากรังไข่แผ่
เปน็ ปกี ชว่ ยในการแพร่กระจายพันธุ์ เชน่ ผลประดู่ (ภาพที่ 16)

ภาพท่ี 16 ผลปกี เดยี วของประดู่
ทมี่ า: : ภาพผลประด,ู่ 2561 : เวบ็ ไซต์

6) ผลมีปีกเทียมหรอื ผลแห้งมีกลีบเลี้ยงเจริญเป็นปีก (samaroid)
คือ ผลทม่ี ีส่วนของกลีบเลย้ี งหรอื กลบี ดอกแผ่เปน็ ปกี เชน่ ผลพะยอม ผลยางนา (ภาพท่ี 17)

ภาพท่ี 17 ผลมปี ีกเทยี มของยางนา
ทมี่ า : ภาพผลมปี กี เทียมของยางนา, 2561 : เว็บไซต์

105

7) ผลแห้งแก่แล้วแยกออกจากกัน (shizocarb) เป็นผลที่เกิดจาก
รังไข่อันเดียวแต่มี 2 ห้องติดกัน แต่ละห้องมี 1 เมล็ด เมื่อแก่จะแยกออกจากกัน เช่น ผล
ย่ีหรา่ ผลผักชี (ภาพที่ 18)

ภาพที่ 18 ผลแหง้ แกแ่ ล้วแยกออกจากกันของผกั ชี
ทีม่ า : ภาพผลแห้งแก่แลว้ แยกออกจากกนั ของผกั ชี, 2561 : เวบ็ ไซต์

3.2.2 ผลแห้งแก่แตก (dry dehiscent fruit) ผลที่เมื่อแก่ผนังผลจะแห้ง
และแตก ได้แก่

1) ผลแห้งแตก (capsule) เป็นผลที่เกิดจากรังไข่ที่มีหลายห้อง ซึ่ง
เชอื่ มติดกนั มกี ารแตกหลายแบบ ไดแ้ ก่

 ผลแห้งแตกกลางพู (loculicidal capsule) เมื่อผลแก่จะแตก
ตรงกลางพู เช่น ผลทุเรียน ผลกระเจี๊ยบแดง (ภาพที่ 19)

ภาพที่ 19 ผลแหง้ แตกกลางพูของกระเจ๊ยี บแดง
ท่มี า : กาญจนา คงเอียด, 2561 : ถ่ายภาพ

106

 ผลแหง้ แตกตามรอยประสาน (septicidal capsule) เปน็ ผล
ที่เมื่อแก่จะแตกตรงผนังกั้นพู หรือตรงรอยประสานระหว่างพู เช่น ผลอินทนิล ผลตะแบก ผล
ไกฟ่ า้ พญาลอ (ภาพท่ี 20)

ภาพท่ี 20 ผลแห้งแตกตามรอยประสานของไก่ฟา้ พญาลอ

ที่มา : ภาพผลแหง้ แตกตามรอยประสานของไกฟ่ า้ พญาลอ, 2561 : เวบ็ ไซต์
 ผลแตกเป็นช่อง (poricidal capsule) เป็นผลที่แตกเป็นรู

เล็กๆ ทป่ี ลายผล เมลด็ ออกทางปลายผล เช่น ผลฝนิ่ (ภาพท่ี 21)

ภาพท่ี 21 ผลแตกเป็นช่องของฝน่ิ
ที่มา: ภาพผลแตกเปน็ ช่องของฝ่นิ , 2561 : เวบ็ ไซต์

107

 ผลแห้งแตกแบบฝาเปิด (circumscissile capsule) ผลที่แตก
ตามขวางของผล ส่วนบนของผลหลุดออกคล้ายฝาเปิด มีเมล็ดจำนวนมาก เช่น ผลหงอนไก่ ผล
คณุ นายตนื่ สาย (ภาพท่ี 22)

ภาพท่ี 22 ผลแห้งแตกแบบฝาเปดิ ของคณุ นายตื่นสาย
ท่มี า : ภาพผลแหง้ แตกแบบฝาเปดิ ของคุณนายตื่นสาย, 2561 : เวบ็ ไซต์

2) ฝักแบบถั่ว (legume) เป็นผลที่เจริญจากรังไข่เพียงอันเดียว เม่ือ
ผลแก่จะแตกออกตามแนวตะเข็บทั้งสองด้าน เป็นลักษณะเด่นของพืชตระกูลถั่ว เช่น ถั่วฝักยาว
ถ่ัวเขียว ถ่วั ลนั เตา กระถนิ ณรงค์ ถว่ั พู (ภาพท่ี 23)

ภาพท่ี 23 ฝกั แบบถั่วของถ่วั พู
ท่มี า : กาญจนา คงเอยี ด, 2561 : ถา่ ยภาพ

108

3) ฝกั แตกแนวเดียว (follicle) เป็นผลทเ่ี มอ่ื แกจ่ ะแตกออกเพียงด้าน
เดยี ว เช่น ผลรกั ผลจำปี ผลสำโรง (ภาพท่ี 24)

ภาพท่ี 24 ฝกั แตกแนวเดียวของสำโรง
ที่มา : ภาพฝักแตกแนวเดียวของสำโรง, 2561 : เวบ็ ไซต์

4) ฝักหักข้อ (loment) เป็นผลที่คล้ายฝักแบบถั่ว แต่เมื่อแก่จะหัก
เป็นท่อนๆ ตามขวาง แตล่ ะท่อนมี 1 เมล็ด เช่น ฝกั ราชพฤกษ์ (ภาพท่ี 25)

ภาพที่ 25 ฝักหกั ขอ้ ของราชพฤกษ์
ทีม่ า : กาญจนา คงเอยี ด, 2561 : ถ่ายภาพ

109

5) ฝักแตกแบบผักกาด (siligue) เป็นผลที่แตกเป็น 2 ข้างตามแนว
ตะเขบ็ กลางฝกั มเี ยอ่ื บางๆก้ัน เปน็ ท่เี กาะของเมล็ด เช่น ผลผกั กาด (ภาพที่ 26)

ภาพท่ี 26 ฝักแตกแบบผกั กาดของผล Diplotaxis tenuifolia (L.) D.C.
ที่มา : ภาพฝักแตกแบบผกั กาดของผล Diplotaxis tenuifolia (L.) D.C., 2561 : เวบ็ ไซต์

โครงสรา้ งภายนอกของพืชดอก : เมลด็

เมลด็ คอื ออวุลที่เจริญพฒั นาข้ึนมาหลังจากการปฏสิ นธิ
ส่วนประกอบของเมลด็ เมล็ดประกอบด้วยสว่ นตา่ งๆ ดังน้ี

1. เปลือกห้มุ เมล็ด (seed coat) (ภาพที่ 27) เปน็ สว่ นท่ีเปลยี่ นแปลงมาจากผนังออวุล
(integument)

2. เอ็มบริโอ (embryo) คือ ต้นสปอโรไฟต์ที่จะเจริญเป็นพืชต้นใหม่ (ภาพที่ 28)
ประกอบดว้ ย

2.1 ยอดแรกเกิด (plumule) เป็นสว่ นทจี่ ะเจริญไปเป็นลำตน้
2.2 รากแรกเกิด (radicle) เปน็ สว่ นที่จะเจริญไปเปน็ รากแก้ว
2.3 ใบเลี้ยง ( cotyledon) เป็นใบแรกของต้นอ่อน มี 1 ใบในพืชใบเลี้ยงเดี่ยว
และ2 ใบในพืชใบเล้ยี งคู่
2.4 ลำต้นเหนือใบเลี้ยง (epicotyl) เป็นส่วนที่อยู่เหนือใบเลี้ยง เป็นส่วนที่จะ
เจริญต่อไปเปน็ ลำต้นและใบ
2.5 ลำต้นใตใ้ บเลี้ยง (hypocotyl) เป็นสว่ นท่อี ยู่ใต้ใบเล้ยี ง ส่วนนเี้ จริญไม่ดี

110

3. เอนโดสเปิร์ม (endosperm) เป็นอาหารสะสมของต้นอ่อน เกิดจากการผสม
ระหว่างสเปริ ์มกับโพลาร์นวิ คลไี อด์ (polarnuclei) สว่ นใหญพ่ บในพืชใบเล้ยี งเดี่ยว

เปลอื กหุม้ เมล็ด

เอม็ บริโอ

ใบเลีย้ ง

ภาพท่ี 27 สว่ นประกอบของเมลด็
ท่มี า : ภาพส่วนประกอบของเมล็ด, 2561 : เว็บไซต์

ภาพที่ 28 ส่วนประกอบของตน้ อ่อน
ทม่ี า : ภาพส่วนประกอบของตน้ อ่อน, 2561 : เวบ็ ไซต์

เมล็ดพืชบางชนิดมีเนื้อที่หุ้มอยู่รอบเมล็ด เรียกว่า เยื่อหุ้มเมล็ด (aril) ที่เจริญมา
จากสว่ นของเมล็ด เชน่ ขัว้ เมล็ด ก้านออวลุ หรือเปลอื กเมลด็ ซึ่งอาจมีการสะสมน้ำตาลทำให้
มีรสหวาน เช่น เยื่อห้มุ เมล็ดของเงาะและมังคดุ คอื สว่ นเนอ้ื สีขาวทีร่ บั ประทาน เจริญมาจาก
เปลือกเมล็ด ไม่สามารถแยกหรือล่อนออกจากเปลือกเมล็ดได้ เยื่อหุ้มเมล็ดของทุเรียน คือ
ส่วนเนอื้ สีเหลืองท่ีรับประทาน และเยื่อหุม้ เมลด็ ของลำไย คอื สว่ นเนอ้ื สขี าวท่รี ับประทาน เจริญ
มาจากขัว้ เมล็ด สามารถแยกหรือล่อนออกจากเปลอื กเมลด็ ได้ (ภาพที่ 29)

111

ภาพท่ี 29 เยอ่ื หมุ้ เมลด็ ของลำไย
ทมี่ า : กาญจนา คงเอียด, 2561 : ถ่ายภาพ

ชนดิ ของเมลด็
เมลด็ ของพชื แบง่ เป็น 2 ชนดิ ตามลักษณะของเอนโดเสปริ ม์ ได้แก่

1. เมล็ดมีเอนโดสเปิร์ม (albuminous seed) เป็นเมล็ดที่เอนโดสเปิร์มเจริญดี มี
ขนาดใหญ่เมอ่ื เทยี บกับต้นออ่ น ใบเล้ยี งบาง เชน่ เมล็ดข้าว เมลด็ ข้าวโพด เมล็ดมะพรา้ ว ส่วน
ของเอนโดสเปริ ์ม คอื เนอื้ มะพร้าวกับนำ้ มะพร้าว ส่วนใบเล้ยี ง คือ จาวมะพรา้ ว (ภาพที่
30)

2. เมล็ดไม่มีเอนโดสเปิร์ม (exalbuminous seed) เป็นเมล็ดที่เอนโดสเปิร์มถูกใช้
หมดไปเมอื่ เมลด็ แก่ อาหารสะสมจึงอยูใ่ นใบเลีย้ ง จงึ มีใบเล้ยี งหนา เชน่ เมล็ดถั่ว เมล็ดสะตอ
(ภาพที่ 31)

ภาพท่ี 30 เมลด็ มเี อนโดสเปิรม์
ท่มี า : ภาพเมล็ดมีเอนโดสเปิรม์ ของมะพรา้ ว, 2561 : เว็บไซต์

112

ภาพที่ 31 เมล็ดไม่มเี อนโดสเปิร์มของสะตอ
ท่ีมา : ภาพเมล็ดไมม่ เี อนโดสเปริ ์มของสะตอ, 2561 : เวบ็ ไซต์

113

บรรณานกุ รม

ก่องกานดา ชยามฤต. (2541). ค่มู ือการจำแนกพรรณไม้. กรุงเทพมหานคร: บรษิ ัทประชาชน
จำกดั .

ชมุ พล คณุ วาส.ี (2553). สัณฐานวิทยาเบ้ืองต้นในการระบุชื่อวงศพ์ ืชดอกสามญั .
กรงุ เทพมหานคร: บริษทั ว.ี พริ้นท์ (1991) จำกัด.

ชอ่ ทพิ ย์ ปรุ ินทวรกุล. (2548). อนุกรมวธิ านของพืชดอก (พรรณไม้ใบเล้ยี งคู่). สงขลา :
หนว่ ยโสตทัศนศกึ ษา คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลยั สงขลานครินทร์.

เต็ม สมติ นิ นั ทน์. (2544). ชอื่ พรรณไมแ้ ห่งประเทศไทย. กรงุ เทพมหานคร : บรษิ ทั
ประชาชน จำกัด.

ประนอม จันทรโณทยั . (2554). อนกุ รมวิธานพชื . ขอนแก่น : หจก. โรงพมิ พค์ ลังนานาวิทยา.
ประสงค์ หลำสะอาด และจิตเกษม หลำสะอาด. (2549). คู่มือสาระการเรียนรู้พื้นฐานและ

เพมิ่ เตมิ กลมุ่ สาระการเรียนรู้วทิ ยาศาสตร์ ชวี วิทยา ม.5 เลม่ 4. กรงุ เทพมหานคร :
พ.ศ. พัฒนา จำกดั .
พจน์ แสงมณี และขวญั สุดา ประวะภูโต. (2552). Concept ชวี วิทยา ม.6 เลม่ 5.
กรุงเทพมหานคร : สำนักพิมพ์แมค็ จำกัด.
มิตราภรณ์ วัชโณทัย, 2553. ดอกไม้ (online). http://www.dnp.go.th/botany/BFC
/flwer.html, 26 พฤศจิกายน 2561.
สถาบนั สง่ เสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลย.ี (2561). หนงั สอื เรยี นรายวชิ าเพิ่มเติม
ชีววิทยา เลม่ 5 ชน้ั มธั ยมศึกษาปีที่ 4-6. กรุงเทพมหานคร : สกสค. ลาดพร้าว.
ภาพกระเทยี มนา (online). http://www.botany.hawaii.edu/faculty/
carr/ofp/iso_occ.htm, 3 กนั ยายน 2561.
ภาพการหมนุ เวียนสารในกระบวนการสังเคราะห์ดว้ ยแสงของพืช (online).
http://www.myfirstbrain.com/student_view.aspx?id=72392,
10 สงิ หาคม 2561.
ภาพกลบี ดอกรปู คนโทของดอกชอ่ ไขม่ ุก (online). http://www.thaikasetsart.com/
สะเภาลม/, 15 พฤศจิกายน 2561.
ภาพกลบี ดอกรปู ระฆงั ของดอกถ้วยทอง (online). http://www.the-than.com/FLower/
Fl-1/59/59.html, 26 พฤศจิกายน 2561.
ภาพข้าวตอก ษี (online). http://2g.pantip.com/cafe/blueplanet/topic/
E9905394/E9905394.html, 3 กันยายน 2561.
ภาพคาโรลสั ลินเนียส (online). http://www.cnwhite.org/?p=1997,
10 สงิ หาคม 2561.

114

ภาพโครงสร้างของพืชดอก (online). http://www.chaiyawat.th.gs/Meanandpartsof
thaiherb.html, 14 สิงหาคม 2561.

ภาพคลอโรพลาสตใ์ นเซลล์พืช (online). http://www.scientificamerican.com/article/

new-form-chlorophyll/, 1 กนั ยายน 2561.
ภาพจำลองมัดท่อลำเลียงของพืช (online). http://emaze.com/,13 กนั ยายน 2561.
ภาพช่อวงแถวเดีย่ วของดอกหญา้ งวงช้าง (online).http://mimekiku.blogspot.com/2012

/02/ blog -post.html, 23 พฤศจกิ ายน 2561.

ภาพตน้ สปอโรไฟตข์ องหวายทะนอย (online). http://philipt.smugmug.com/keyword/
nudum/, 1 กันยายน 2561.

ภาพแบบจำลองการแบง่ เซลล์แบบไมโทซีสและไมโอซีส (online).
http://ghr.nlm.nih.gov/handbook/howgeneswork/cellsdivide,
1 กนั ยายน 2561.

ภาพใบกาบหอยแครง (online).http://s1231.photobucket.com/user/

iamgeower /media/P1060022.jpg.html. 1 กันยายน 2561.

http://board.postjung.com/654783.html,1 กันยายน 2561.
ภาพใบและเมลด็ ของแปะกว๊ ย (online). http://pantip.com/topic/34351944,

11 กนั ยายน 2561.
ภาพใบหม้อข้าวหมอ้ แกงลงิ (online). http://topicstock.pantip.com/

camera/topicstock/O3030042/O3030042- 79.jpg, 1 กันยายน 2561.
ภาพใบหยาดน้ำค้าง (online).
ภาพดอกของมะมว่ งหมิ พานต์ (online).http://www.oknation.net/blog/noomiki/

gallery/316, 5 กรกฎาคม 2561.
ภาพผ้าฝ้ายทอมือ (online). http://news.zubzip.com/topic/33575, 12 สิงหาคม 2561.
ภาพมะพร้าว (online). http://thaiherbalmed.com/, 12 สิงหาคม 2561.
ภาพมะมว่ ง (online). http://pmqa03092522.blogspot.com/p/blog-page.html,

3 กันยายน 2561.
ภาพผลเทียมของมะม่วงหิมพานต์ (online). http://www.biogang.net/biodiversity_

view.php?menu=biodiversity&uid=7910&id=78928, 5 กรกฎาคม 2561.
ภาพผลธญั พืชของข้าว (online). http://www.oknation.net/blog/print.php?id=495

566, 3 สิงหาคม 2561.
ภาพผลปกี เดย่ี วของประดู่ (online). http://www.oknation.net/blog/print.php?id=

801100, 10 สิงหาคม 2561.

115

ภาพผลเปลอื กแข็งมีกาบรปู ถว้ ยของกอ่ ตลบั (online). http://www.biogang.net/biodiversity
_view.php?menu=biodiversity&uid=24819&id=129361, 10 พฤศจกิ ายน
2561.

ภาพผลมีปกี เทยี มของยางนา (online). http://nice123344.blogspot.com/2014/01/
dipterocarpus -alatus-ex-g.html, 13 สงิ หาคม 2561.

ภาพผลแห้งแก่แลว้ แยกออกจากกนั ของผักชี (online). http://www.thaihof.org/main/
article/detail/2643, 25 สงิ หาคม 2561.

ภาพผลแห้งแตกตามรอยประสานของไก่ฟ้าพญาลอ (online). http://talung.gimyong.
com/index.php?topic=16779.03.3.2.2.1.3, 25, สงิ หาคม 2561.

ภาพผลแห้งแตกแบบฝาเปิดของคณุ นายตืน่ สาย (online). http://4weeds.blogspot.
com/2012 /02/some-plants-have-reallyunusual.html, 24 สงิ หาคม 2561.

ภาพผลแหง้ เมล็ดล่อนของผลทานตะวัน (online). http://frynn.com/ทานตะวนั /,
24 สิงหาคม 2561.

ภาพฝกั แตกแนวเดยี วของสำโรง (online). http://www.magnoliathailand.com/
webboard/ index.php?topic=7674.0, 24 สงิ หาคม 2561.

ภาพฝักแตกแบบผกั กาดของต้น Diplotaxis tenuifolia (L.) D.C. (online).
http://commons.wikimedia.org/wiki/Diplotaxis_tenuifolia#media
viewer/File:Diplotaxis_tenuifolia_sl4.jpg, 25 พฤศจิกายน 2561.

ภาพพอ่ ค้าตีเมีย (online). http://www.samunpri.com/, 10 กนั ยายน 2561.
ภาพเมล็ดมีเอนโดสเปิร์มของมะพร้าว (online). http://pantip.com/topic/30099819,

1 กนั ยายน 2561.
ภาพเมลด็ ไมม่ เี อนโดสเปิรม์ ของสะตอ (online). http://www.monmai.com/สะตอ/,

1 กันยายน 2561.
ภาพมอส (online). http://blog.apnacomplex.com/2013/10/26/the-housing-

society-guide-for-removing-monsoon-moss, 3 กันยายน 2561.
ภาพมอื พันขององนุ่ (online). http://www.nana-bio.com/e-learning/plant%20organ/

stem02.html, 14 สิงหาคม 2561.
ภาพยาสมุนไพรทไี่ ดจ้ ากพืช (online). http://www.ยา-สมุนไพร.com/, 10 สงิ หาคม 2561.
ภาพรากแกว้ และรากแขนง. (online). http://www.ppp.uiuc.edu/newppp_2001/

resourses/plant/mainplants1.htm, 14 สิงหาคม 2561.
ภาพรากแก้วสะสมอาหารของแครอท. (online). http://decor.mthai.com/garden/

12582.html, 14 สิงหาคม 2561.
ภาพรากค้ำจุนของโกงกาง (online). http://thaimisc.pukpik.com/freewebboard/php/

vreply.php?user=patumwan_net&topic=101&page=2, 14 สงิ หาคม 2561.

116

ภาพรากปรสติ ของกาฝาก (online). http://www.parasiticplants.siu.edu/Terms.html,
14 สงิ หาคม 2561.

ภาพรากหายใจของลำพู (online). http://pantip.com/topic/31535529,/ 12 กรกฎาคม
2561.

ภาพรากอากาศของไทร (online). https://www.l3nr.org/posts/501332,
17 กรกฎาคม 2561.

ภาพลักษณะวิสยั ของเฟ่อื งฟ้า (online). http://www.bloggang.com/mainblog.php?id=
memorable&month=23-03-2005&group=24&gblog=3, 14 สงิ หาคม 2561.

ภาพลกั ษณะวสิ ยั ของกระเทียมเถา (online). http://topicstock.pantip.com/jatujak/
topicstock/2008/05/J6633940/J6633940.html, 17 กรกฎาคม 2561.

ภาพลักษณะวิสัยของแปะก๊วย (online). http://www.hedlomnews.com/wp-
content/uploads/2014/10/1k.jpg., 11 กันยายน 2561.

ภาพลกั ษณะวิสัยของผกั เหลียง (online). http://www.matichon.co.th/news_
detail.php?-newsid=1429695284, 11 กนั ยายน 2561.

ภาพลักษณะวสิ ัยและโคนเพศผู้ของสนสามใบ (online). http://frynn.com,
11 กันยายน 2561.

ภาพวฏั จกั รของน้ำซ่งึ หมนุ เวยี นผ่านพืช (online).
http://www.spokaneaquifer.org/education-awareness/elementary-
water-conservation/the-water-cycle, 10 สิงหาคม 2561.

ภาพสวนรกุ ขชาติแมฟ่ ้าหลวง จังหวดั เชียงราย (online).
http://mayaknight07.exteen.com/20071213/entry, 10 สิงหาคม 2561.

ภาพสว่ นประกอบของช่อดอก (online). http://www.motaen.com/wallpapers /get
/id/20868/resolution/1920x1200, 15 พฤศจิกายน 2561

ภาพส่วนประกอบของต้นออ่ น (online). http://imgarcade.com/1/bean-plant-embryo/,
3 กันยายน 2561.

ภาพสว่ นประกอบของผล (online).http://www.foodnetworksolution.com/wiki/
word/2849/structure-and- composition-of-fruit-โครงสร้างและส่วนประกอบ
ของผลไม้, 3 กรกฎาคม 2561.

ภาพส่วนประกอบของเมล็ด (online). http://rpdp.net/admin/images/uploads/
resource_292.pdf, 25 สิงหาคม 2561.

ภาพสโตรบิลัสเพศผู้, สโตรบลิ สั เพศเมีย และเมลด็ ของผักเหลียง (online).
http://www.wellgrowhorti.com/Pictures/Landscape%20Plants/Trees/
Web%20Pictures/G/Gnetum%20Gnemon.j., 13 กันยายน 2561.

ภาพหางสิงห์ (online). http://www.bloggang.com/mainblog.php?id=
lovelymum&month=27-04-2011&group=2&gblog=47, 8 กนั ยายน 2561.

117

ภาพอับสปอร์ของหวายทะนอย (online). https://www.flickr.com/photos/
gjshepherd/-3116628921, 10 กนั ยายน 2561.

ภาพฮอนเวิร์ท (online). http://kingdomplantae.blogspot.com/2009/02/phylum-
hornworts.html, 6 กันยายน 2561.

ศภุ ณัฐ ไพโรหกลุ . (2561). Essential Biology. กรงุ เทพมหานคร: บริษัท ธนาเพลส จำกัด
Brooker, R.J.,Widmaier,E.P., Graham,L.E. and Stiling,P,D. (2011). Biology. 2nd ed.

New York : Mc. Graw Hill.

Campbell,N. A., Reece,J. B., Urry, L.A., Cain, M. L., Wasserman, S.A., Minorsky, P.V.,
Jackson, R.B. (2011). Biology. 9th ed. San Francisco : Pearson Benjamin
Cummings.

Stern K.R. (1994). Introductory Plant Biology. Wm. G. Brown Publisher,
109-125.

Staffan Müller-Wille. (2556). Carolus Linnaeus. Encyclopedia Britannica.
(online). http://www.britannica.com/EBchecked/topic/342526/Carolus-
Linnaeus, September 25, 2012.

United States Department of Agriculture. (n.d.). Classification for Kingdom
Plantae Down to Species Cocos nucifera L. (Online)
http://plants.usda.gov/java/ClassificationServlet?source=profile&symbol
=CONU&display=31, September 25, 2013.

Virtual Herbarium. 2007. Inflorescence type: scorpioid cyme. (online). http://
www.virtualherbarium.org/glossary/glossary.php?cid=33, November 5,
2012.

118

ประวตั ผิ ู้จดั ทำ

ชื่อ กาญจนา คงเอียด
ตำแหน่ง ครู โรงเรยี นสวสั ด์ิรตั นาภมิ ขุ

ประวัติการศึกษา/วฒุ กิ ารศกึ ษา
• ระดับประถมศึกษา : โรงเรยี นบา้ นทุ่งโดนทอง อำเภอเมือง จังหวัดตรัง
• ระดบั มัธยมศึกษา : โรงเรยี นลำภรู าเรอื งวิทย์ อำเภอห้วยยอด จังหวัดตรงั
• ระดบั ปริญญาตรี : วทิ ยาศาสตรบณั ฑติ (ชวี วิทยา) เกยี รตนิ ิยมอนั ดบั สอง
มหาวทิ ยาลัยสงขลานครินทร์
(นักศกึ ษาในโครงการสง่ เสรมิ และผลิตครทู ีม่ ีความสามารถพิเศษทางวทิ ยาศาสตร์
และคณติ ศาสตร์ : สควค. รนุ่ ท่ี 5)
• ระดบั ประกาศนียบัตรบัณฑติ : ป. บณั ฑติ วชิ าชีพครู มหาวทิ ยาลัยสงขลานครนิ ทร์
• ระดบั ปริญญาโท : วทิ ยาศาสตรมหาบณั ฑติ (พฤกษศาสตร)์
มหาวิทยาลยั สงขลานครินทร์

ประวัติการทำงาน/ประสบการณส์ อน
• ฝึกประสบการณ์สอน ณ โรงเรยี นเบญจมราชทู ศิ จ.ปตั ตานี (2544)
• อาจารย์ 1 ระดบั 3 โรงเรียนบา้ นอรโุ ณทยั จงั หวัดสรุ าษฎร์ธานี (2545)
• ครู โรงเรยี นบา้ นอรโุ ณทัย จงั หวดั สรุ าษฎรธ์ านี (2548)
• ครู โรงเรยี นสวัสดริ์ ัตนาภิมุข (2561)