คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานคณิตศาสตร์ ป.3 เล่ม 2

บทท่ี 12 | เงนิ และบันทกึ รายรบั รายจ่าย ค่มู ือครรู ายวิชาพนื้ ฐานคณิตศาสตร์
ช้ันประถมศกึ ษาปที ่ ี 3 เลม่ 2
ตามจาำ นวนเงนิ ท่ีกาำ หนด โดยใหน้ กั เรียน
ทาำ กจิ กรรมแสดงธนบัตรหรือเงินเหรยี ญ หนงั สือเรียนรายวิชาพ้นื ฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.3
ตามจาำ นวนเงินตามหนังสอื เรยี นหนา้ 204 บทที่ 12 | เงนิ และบนั ทกึ รายรบั รายจา่ ย
โดยครูแบง่ นกั เรยี นออกเปน็ กล่มุ และ
แจกธนบัตรและเงนิ เหรียญจำาลองให้กลุ่มละ กิจกรรม แสดงธนบัตรหรอื เงนิ เหรียญตามจาำ นวนเงนิ
1 ชดุ จากนัน้ ครชู ูบตั รแสดงจำานวนเงินทีละบตั ร อปุ กรณ ์ 1 ชุด ประกอบดว้ ย
แลว้ ใหน้ กั เรยี นแต่ละกล่มุ ช่วยกันแสดงธนบตั ร 1. บตั รแสดงจาำ นวนเงนิ
และเงินเหรียญจำาลองใหเ้ ทา่ กับจาำ นวนเงนิ 2. ธนบตั รและเงนิ เหรยี ญจาำ ลอง
ทกี่ ำาหนดในบตั ร และใหน้ ักเรียนนำาเสนอผลงาน วิธีจัดกิจกรรม
ในการนำาเสนอผลงาน ครใู ห้นักเรียนสังเกตว่า 1. ครูแบง่ นักเรียนเป็นกลุ่ม กลุม่ ละเท่า ๆ กนั แล้วแจกธนบตั รและเงนิ เหรยี ญจำาลอง
แต่ละกลมุ่ มีการวางธนบตั รและเงินเหรียญ 2. ครชูบัตรแสดงจาำ นวนเงินทลี ะบตั ร ให้นกั เรยี นแต่ละกลุ่มช่วยกนั แสดงธนบตั ร
แตล่ ะชนดิ แตกต่างกันแต่แสดงจำานวนเงนิ และเงินเหรยี ญจำาลองใหเ้ ท่ากับจาำ นวนเงินที่กาำ หนดในบัตร
เดียวกัน เช่น 3. นกั เรียนแต่ละกลมุ่ นาำ เสนอผลงาน ครแู ละนักเรยี นร่วมกนั ตรวจสอบความถูกตอ้ ง
101 บาท 50 สตางค ์ อาจวางธนบตั ร
และเงนิ เหรียญแตกต่างกัน เช่น ตวั อยา่ งบตั รแสดงจาำ นวนเงนิ

กลุ่มที่ 1 89 บาท 224 บาท 75 สตางค์

ตวั อยา่ ง 157 บาท 93 บาท 25 สตางค์

101 บาท 50 สตางค์ 1,043 บาท

528 บาท 75 สตางค์ 2,702 บาท

999 บาท 1,570 บาท 50 สตางค์

204 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กล่มุ ที่ 2
ตัวอยา่ ง ตัวอยา่ ง

กลมุ่ ท ่ี 3 ตวั อย่าง ตวั อยา่ ง

ตัวอย่าง

ครแู ละนักเรยี นรว่ มกันสรปุ ว่า ธนบัตรและเงนิ เหรียญที่แสดงจำานวนเงินเดียวกันสามารถแสดง
ได้หลายแบบ

| 257สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มอื ครรู ายวชิ าพ้ืนฐานคณิตศาสตร์ บทท่ี 12 | เงนิ และบนั ทกึ รายรบั รายจา่ ย
ชนั้ ประถมศกึ ษาปที ี่ 3 เล่ม 2

5. หลังจากนกั เรียนได้ทำ�กิจกรรม แสดงธนบัตรหรอื เงนิ เหรียญตามจำ�นวนเงนิ แลว้
ครใู หน้ กั เรียนฝกึ การแสดงธนบตั รและเงนิ เหรียญตามจำ�นวนเงนิ ทีก่ ำ�หนดโดยการวาดรปู
สื่อความหมายแทนธนบัตรและเงนิ เหรยี ญดว้ ยรปู สเ่ี หล่ียมและวงกลม โดยให้นักเรียนจับคกู่ นั แล้ว
เขียนตัวเลขแสดงชนิดของธนบัตรและเงนิ เหรียญลงในรูปสีเ่ หล่ยี มและวงกลมคลู่ ะ 2 ข้อ
ตามหนังสอื เรยี นหนา้ 205 แลว้ ใหแ้ ตล่ ะคูน่ ำ�เสนอผลงานจนครบทกุ ขอ้ เช่น

1,525 บาท 25 สตางค์

1,000 500 20 5 25 หนงั สอื เรียนรายวิชาพืน้ ฐาน | คณิตศาสตร์ ป.3
บทที่ 12 | เงิน และบนั ทกึ รายรบั รายจ่าย

ใช ้ แทนธนบตั ร และ แทนเงนิ เหรียญ แสดงจำานวนเงิน

ตามทกี่ าำ หนด

นกั เรยี นแตล่ ะคอู่ าจแสดงธนบตั รและเงนิ เหรยี ญ 1,525 บาท 25 สตางค์

1,000 500 20 5 25

แต่ละชนดิ แตกต่างกัน ครใู หน้ กั เรยี นทเี่ ขียน คาำ ตอบมหี ลายแบบ เลอื กตอบเพยี งแบบเดยี ว

แตกตา่ งจากคอู่ ่นื มาน�ำ เสนอดว้ ยเพอ่ื ให้นกั เรยี น

ไดเ้ หน็ การแสดงธนบตั รและเงนิ เหรียญทเ่ี ป็น 1 70 บาท 25 สตางค์ 2 86 บาท 50 สตางค์
3 108 บาท 4 455 บาท 75 สตางค์
จำ�นวนเงนิ เดยี วกันหลาย ๆ แบบ 5 226 บาท 6 570 บาท 25 สตางค์
7 750 บาท 8 2,058 บาท 25 สตางค์
ครแู ละนกั เรียนรว่ มกันตรวจสอบความถกู ต้อง 9 5,432 บาท 10 1,126 บาท 50 สตางค์

หรอื ถา้ หอ้ งเรยี นมคี วามพรอ้ มทางดา้ นเทคโนโลยี

ครูอาจใช้สื่อดิจิทลั เรอ่ื งเงินโดยใหน้ ักเรียนใช้

สื่อดจิ ทิ ลั แสดงจำ�นวนเงนิ ตามทโ่ี จทย์กำ�หนด ใชส้ อ่ื ดจิ ทิ ลั เรอ่ื งเงนิ แสดงจาำ นวนเงนิ ตามทโ่ี จทยก์ าำ หนดกไ็ ดน้ ะ

โดยสแกน QR Code จากหน้าเปดิ บท

ทั้งนี้ครคู วรให้นกั เรยี นฝึกการวาดรปู กอ่ น

แลว้ จงึ ให้ใช้สอ่ื ดิจทิ ัล จากนน้ั ให้นักเรียน แบบฝกึ หัด 12.2.2
| 205สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
ทำ�แบบฝึกหดั 12.2.2 หน้า 145 - 146
เฉลย 50 20 10 5 1 50

1 50 20 25 2

3 100 5 1 1 1 4 100 100 100 100 50 5 50 25

5 100 100 20 5 1 6 500 50 20 25

7 500 100 100 50 8 1,000 1,000 50 5 1 1 1 25
10 1,000 100 20 5 1 50
9 1,000 1,000 1,000 1,000 1,000
100 100 100 100 *คำ�ตอบอาจแตกต่างจากนี้
20 10 2

258 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทที่ 12 | เงนิ และบันทึกรายรบั รายจ่าย คู่มอื ครรู ายวิชาพน้ื ฐานคณิตศาสตร์
ชน้ั ประถมศึกษาปีที่ 3 เล่ม 2
การตรวจสอบความเข้าใจ
หนังสือเรยี นรายวิชาพืน้ ฐาน | คณิตศาสตร์ ป.3
6. ตรวจสอบความเขา้ ใจของนกั เรยี นเปน็ รายบุคคล บทท่ ี 12 | เงนิ และบันทกึ รายรบั รายจา่ ย
โดยใหน้ ักเรยี นบอกจำ�นวนเงนิ และเขียนตัวเลขแสดง
ชนิดของธนบัตรและเงนิ เหรียญลงในรูปสีเ่ หลย่ี ม ตรวจสอบความเข้าใจ
และวงกลมตามจ�ำ นวนเงินที่กำ�หนดตามหนงั สอื เรียน
หน้า 206 ครแู ละนกั เรยี นรว่ มกนั ตรวจสอบความถกู ต้อง 1 บอกจำานวนเงิน ตัวอยา่ ง ตวั อย่าง
และสรปุ สงิ่ ที่ได้เรียนรู้ 1) ตัวอย่าง
2,055 บาท
ส่ิงทีไ่ ดเ้ รยี นรู้ 180 บาท

• การบอกจ�ำ นวนเงินอาจบอกเป็นบาท เปน็ สตางค์ 2) ตัวอยา่ ง ตวั อยา่ ง
ตวั อยา่ ง
หรอื เป็นบาทและสตางค์
2 ใช ้ แทนธนบัตร และ แทนเงินเหรยี ญ แสดงจำานวนเงนิ
• เงนิ จ�ำ นวนหนงึ่ สามารถแสดงดว้ ยธนบัตรหรอื
ตามท่ีกำาหนด *ค�ำ ตอบอาจแตกต่างจากนี้
เงนิ เหรยี ญไดห้ ลายแบบ
จากน้นั ใหน้ กั เรียนท�ำ แบบฝึกหดั 12.2.3 หนา้ 147 1) 570 บาท 500 50 20

2) 1,897 บาท 75 สตางค์ 1,000 500 100 100 100 50 20 20

5 2 50 25

สิง่ ที่ไดเ้ รียนรู้

การบอกจาำ นวนเงินอาจบอกเปน็ บาท เป็นสตางค ์ หรือเป็นบาทและสตางค์
เงินจาำ นวนหน่ึงสามารถแสดงดว้ ยธนบัตรหรอื เงนิ เหรยี ญไดห้ ลายแบบ

แบบฝกึ หัด 12.2.3

206 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

12.3 การเขียนแสดงจ�ำ นวนเงนิ แบบใช้จดุ (1 ช่วั โมง)
จุดประสงค์

เขียนแสดงจ�ำ นวนเงนิ แบบใช้จดุ

ส่อื การเรียนรู้

− บตั รคำ� (บาท สตางค์)
− บตั รภาพชุดเงนิ จ�ำ ลอง

แนวการจัดการเรยี นรู้
การพฒั นาความรู้

1. ครูทบทวนการบอกจำ�นวนเงินเป็นบาทและสตางค์ โดยชูธนบตั รและเงนิ เหรียญจ�ำ ลอง
ใหน้ ักเรียนบอกจ�ำ นวนเงนิ หรืออาจใชบ้ ตั รภาพชดุ เงนิ จ�ำ ลองแลว้ ใหน้ กั เรียนบอกจ�ำ นวนเงิน
ทอี่ ยู่ในบตั รภาพน้ัน จากน้นั ครตู ดิ บัตรค�ำ บาท และ สตางค์ บนกระดาน เพอ่ื ให้นักเรียนเขียนจ�ำ นวน
เงินท่บี อกจ�ำ นวนเงนิ เป็นบาทและสตางคใ์ ห้ตรงกบั บัตรค�ำ บาท และ สตางค์ บนกระดาน
หรอื ครูอาจใหน้ กั เรียนนำ�ธนบัตรและเงนิ เหรียญจำ�ลองมาติดบนกระดานให้ตรงกบั ค�ำ วา่ บาท
และสตางค์ เช่น 85 บาท 50 สตางค์ เขียนตวั เลขแสดงจำ�นวนเงินบาทและสตางคห์ รอื ติดธนบัตร
และเงนิ เหรียญจำ�ลองไดด้ ังน้ี

| 259สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

คมู่ อื ครูรายวชิ าพนื้ ฐานคณติ ศาสตร์ บทที่ 12 | เงินและบนั ทกึ รายรับรายจา่ ย
ชั้นประถมศกึ ษาปีท่ ี 3 เล่ม 2
สตางค์
บาท

ตัวอย่าง

ตัวอยา่ ง

85 50

ครใู หน้ กั เรียนบอกจำานวนเงนิ บนกระดานพรอ้ มกัน จากน้ันครูยกตัวอยา่ งการเขียนแสดงจาำ นวนเงิน

แบบใชจ้ ดุ ทพี่ บในชวี ิตจริง เชน่ ป้ายบอกราคาสินคา้ ตา่ ง ๆ หรอื ใบแจง้ คา่ ใช้บรกิ ารตา่ ง ๆ

ทม่ี กั จะเขียนแสดงจาำ นวนเงนิ แบบใช้จดุ เช่น ขนมราคา 12.50 บาท ค่านาำ้ 299.25 บาท เป็นต้น

ครแู นะนาำ การเขยี นแสดงจาำ นวนเงนิ แบบใชจ้ ดุ

โดยเขียนจุดคั่นระหวา่ งจาำ นวนเงนิ เป็นบาทและ หนงั สือเรียนรายวชิ าพ้นื ฐาน | คณิตศาสตร์ ป.3
จำานวนเงนิ เป็นสตางค์และเขียน “บาท” ตอ่ ทา้ ย บทที่ 12 | เงิน และบนั ทึกรายรับรายจ่าย
จากน้นั ครูสมุ่ นักเรียนใหอ้ อกมาเขียนแสดง
85 บาท 50 สตางค ์ แบบใช้จุดบนกระดาน 12.3 การเขยี นแสดงจาำ นวนเงนิ แบบใชจ้ ดุ

พัฒนาความรู้

จะได ้ 85.50 บาท ครยู กตวั อยา่ งการเขียน ตวั อย่าง ตัวอย่าง

แสดงจำานวนเงินแบบใชจ้ ดุ เพม่ิ เติม บอกจาำ นวนเงิน 85 บาท 50 สตางค์
อีก 2 - 3 ตวั อย่าง โดยให้นักเรียน
ออกไปติดธนบัตรและเงนิ เหรยี ญจำาลอง การเขยี นแสดงจำานวนเงิน อาจเขยี นแบบใชจ้ ุดโดยเขียนจุดค่นั ระหวา่ ง
จำานวนเงินเปน็ บาทและจำานวนเงนิ เป็นสตางค์ และเขยี นหน่วย “บาท” ตอ่ ทา้ ย

แสดงจาำ นวนเงินตา่ ง ๆ แลว้ ใหเ้ พอ่ื นอกี คน 85 บาท 50 สตางค์ เขยี นแสดงจำานวนเงินแบบใช้จุดได้เป็น 85.50 บาท
ออกไปเขียนแสดงจาำ นวนเงนิ แบบใชจ้ ดุ ตัวเลขหนา้ จดุ แสดงจาำ นวนเงนิ เปน็ บาท ตัวเลขหลงั จดุ แสดงจาำ นวนเงิน
ตามจำานวนเงนิ ทเ่ี พ่ือนติดไวบ้ นกระดาน เปน็ สตางค์
ครูและนักเรยี นรว่ มกันตรวจสอบความถูกต้อง
ครใู หน้ ักเรียนช่วยกันเขียนแสดงจำานวนเงนิ 329 บาท 75 สตางค์ เขียนแบบใชจ้ ุดได้อย่างไร
แบบใชจ้ ุดในกรอบท้ายหนังสอื เรียนหน้า 207
ครูและนักเรยี นร่วมกนั ตรวจสอบความถูกตอ้ ง เขียนแสดงจาำ นวนเงินแบบใชจ้ ดุ ได้เป็น 329.75 บาท

เขยี นแสดงจาำ นวนเงนิ แบบใชจ้ ดุ
1 108 บาท 50 สตางค์ 108.50 บาท 2 250 บาท 25 สตางค์ 250.25 บาท
3 840 บาท 75 สตางค์ 840.75 บาท 4 4,250 บาท 50 สตางค ์ 4,250.50 บาท
5 7,468 บาท 25 สตาง ค ์ 7,468.25 บาท 6 8,689 บาท 75 สตางค ์ 8,689.75 บาท

| 207สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

260 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทท่ี 12 | เงนิ และบนั ทกึ รายรบั รายจ่าย ค่มู ือครูรายวชิ าพืน้ ฐานคณิตศาสตร์
ชั้นประถมศกึ ษาปีท่ี 3 เล่ม 2

จากนน้ั ครูยกตัวอย่างปา้ ยแสดงราคาสนิ คา้ หรือใบแจง้ ค่าบริการตา่ ง ๆ ท่ีเขยี นแสดงจำานวนเงนิ
แบบใชจ้ ดุ แลว้ ใหน้ ักเรยี นช่วยกนั บอกจำานวนเงินเป็นบาทและสตางค ์ เชน่

ขนมราคา 12.50 บาท บอกเป็น ขนมราคา 12 บาท 50 สตางค์
คา่ นา้ำ 299.25 บาท บอกเปน็ ค่านา้ำ 299 บาท 25 สตางค์
หรือครอู าจยกตวั อย่างปา้ ยบอกราคาสนิ ค้าตา่ ง ๆ ที่เขยี นแสดงจาำ นวนเงนิ แบบใชจ้ ุดท่พี บในชวี ิตจรงิ
แล้วให้นักเรยี นบอกจาำ นวนเงินเปน็ บาทและสตางค์ เช่น

10.50 บาท หรอื 10 บาท 50 สตางค์ 61.75 บาท หรอื 61 บาท 75 สตางค์

ครูและนักเรียนร่วมกนั สรุปว่า การบอกจำานวนเงินที่เขียนแสดงแบบใชจ้ ุด ตวั เลขหน้าจดุ บอกจาำ นวน

เงนิ เปน็ บาท ตวั เลขหลังจุดบอกจำานวนเงนิ เปน็ สตางค ์ ครูยกตัวอยา่ งการบอกจำานวนเงินทีเ่ ขยี นแสดง

แบบใช้จดุ เพ่มิ เตมิ อีก 2 - 3 ตวั อยา่ ง

2. ครเู ขยี นตวั เลขแสดงจาำ นวนเงนิ เปน็ บาทบนกระดานแลว้ ถามนกั เรยี นวา่ เขยี นแสดงจาำ นวนเงนิ

เปน็ บาทแบบใชจ้ ุดได้อย่างไร ครูอธิบายวา่ การเขยี นแสดงจาำ นวนเงนิ เป็นบาทและสตางค์แบบใชจ้ ุด

จะเขยี นจดุ คัน่ ระหวา่ งจำานวนเงนิ เป็นบาทและจาำ นวนเงินเป็นสตางค์ ถ้าไมม่ จี ำานวนเงินเปน็ สตางค์

ให้เขียน 00 แทนจาำ นวนเงนิ เป็นสตางค์ จากน้นั ครใู หน้ ักเรียนออกมาเขยี นแสดงจำานวนเงินเป็นบาท

แบบใชจ้ ดุ เชน่ ครเู ขยี น 180 บาท บนกระดาน แลว้ ใหน้ กั เรยี นออกมาเขยี นแสดง 180 บาท แบบใชจ้ ดุ

บนกระดานจะได้ 180.00 บาท ครูยกตัวอย่างเพิ่มเตมิ อีก 2 - 3 ตวั อยา่ ง จากนัน้ ครเู ขียนตวั เลข

แสดงจาำ นวนเงนิ เปน็ สตางคบ์ นกระดานแลว้ ถามนกั เรียนวา่ หนังสอื เรียนรายวิชาพนื้ ฐาน | คณิตศาสตร์ ป.3
เขยี นแสดงจำานวนเงนิ เป็นสตางคแ์ บบใช้จดุ ไดอ้ ยา่ งไร บทท่ี 12 | เงนิ และบันทกึ รายรับรายจา่ ย

ครอู ธบิ ายวา่ การเขยี นแสดงจาำ นวนเงนิ เป็นบาทและสตางค์ การเขยี นแสดงจาำ นวนเงินแบบใชจ้ ดุ ถ้าไม่มีจำานวนเงนิ เปน็ สตางค์
ให้เขยี น 00 หลงั จุดแทนจาำ นวนเงินเปน็ สตางค์

แบบใชจ้ ดุ จะเขียนจุดค่นั ระหว่างจำานวนเงนิ เป็นบาทและ 180 บาท เขยี นแบบใชจ้ ดุ เปน็ 180.00 บาท

จำานวนเงนิ เป็นสตางค์ ถ้าไม่มีจาำ นวนเงินเป็นบาท 1,043 บาท เขียนแบบใช้จดุ ได้อยา่ งไร
ให้เขยี น 0 แทนจาำ นวนเงนิ เป็นบาท จากนัน้ ครูใหน้ ักเรยี น 1,043.00 บาท

ออกมาเขียนแสดงจาำ นวนเงินเป็นสตางค์แบบใช้จดุ เช่น การเขยี นแสดงจาำ นวนเงนิ แบบใชจ้ ดุ ถ้าไมม่ จี ำานวนเงนิ เป็นบาท
ให้เขียน 0 หนา้ จดุ แทนจำานวนเงนิ เป็นบาท

ครเู ขยี น 25 สตางค์ บนกระดานแลว้ ให้นักเรียนออกมา 75 สตางค ์ เขยี นแบบใชจ้ ดุ เปน็ 0.75 บาท

เขยี นแสดง 25 สตางค์ แบบใช้จดุ บนกระดาน 25 สตางค ์ เขยี นแบบใช้จุดได้อยา่ งไร
จะได้ 0.25 บาท ครยู กตวั อยา่ งเพิ่มเติมอีก 2 - 3 ตวั อยา่ ง
0.25 บาท

ครูให้นกั เรยี นชว่ ยกนั เขียนแสดงจำานวนเงินแบบใช้จดุ เขียนแสดงจำานวนเงนิ แบบใชจ้ ุด 2 200 บาท 200.00 บาท
ในกรอบท้ายหนังสอื เรยี นหน้า 208 ครแู ละนักเรยี น 4 1,534 บาท 1,534.00 บาท
1 50 สต า ง ค ์ 0.50 บาท
3 2 บาท 2.00 บาท

ร่วมกันตรวจสอบความถกู ตอ้ ง ทั้งนีเ้ มือ่ นกั เรียนเขียนแสดง 208 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

| 261สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มือครรู ายวิชาพื้นฐานคณิตศาสตร์ บทท่ี 12 | เงนิ และบนั ทกึ รายรบั รายจา่ ย
ช้ันประถมศกึ ษาปีที่ 3 เลม่ 2
หนังสือเรยี นรายวชิ าพนื้ ฐาน | คณิตศาสตร์ ป.3
จ�ำ นวนเงนิ เปน็ บาทแบบใช้จุดหรือเขยี นแสดงจ�ำ นวนเงิน บทท่ ี 12 | เงิน และบันทกึ รายรบั รายจ่าย
เปน็ สตางคแ์ บบใชจ้ ดุ แลว้ ครอู าจยกตวั อยา่ งการเขยี นแสดง
จ�ำ นวนเงนิ เปน็ บาทแบบใชจ้ ดุ หรอื การเขยี นแสดงจ�ำ นวนเงนิ 1 เขียนแสดงจำานวนเงินแบบใช้จดุ
เป็นสตางค์แบบใช้จดุ มาให้นกั เรียนอ่านเพอ่ื ให้เกดิ
ความเข้าใจยง่ิ ขึ้น เชน่ ครูเขียน 0.75 บาท บนกระดาน 110 บาท 110.00 บาท
แลว้ ให้นักเรียนชว่ ยกนั บอกจำ�นวนเงนิ เป็นสตางค์
จะได้ 75 สตางค์ หรอื ครเู ขียน 102.00 บาท บนกระดาน 1) 50 บาท 2) 95 บาท 50 สตางค�
แลว้ ให้นักเรยี นช่วยกันบอกจ�ำ นวนเงินเป็นบาท
จะได้ 102 บาท เป็นต้น 50.00 บาท 95.50 บาท

3. ครแู บง่ นักเรยี นเปน็ กลุ่ม ให้นักเรยี นแตล่ ะกลมุ่ 3) 4)
ชว่ ยกนั เขยี นแสดงจ�ำ นวนเงนิ แบบใชจ้ ดุ และบอกจ�ำ นวนเงนิ 69 บาท 75 สตางค�
ตามหนังสอื เรียนหนา้ 209 แล้วใหแ้ ตล่ ะกลุ่มออกมา
น�ำ เสนอ หรอื ครอู าจชบู ัตรภาพแล้วใหน้ ักเรยี นเขียน 23 บาท 25 สตางค� 69.75 บาท
แสดงจ�ำ นวนเงินแบบใชจ้ ุด และเขียนบอกจ�ำ นวนเงิน
ครแู ละนักเรยี นร่วมกนั ตรวจคำ�ตอบ 23.25 บาท

2 บอกจำานวนเงนิ 1,609.25 บาท
235.00 บาท 1,609 บาท 25 สตางค์

235 บาท

1) 679.00 บาท 679 บาท 2) 0.50 บาท 50 สตางค์

3) 657.75 บาท 657 บาท 75 สตา งค์ 4) 7,098.75 บ า ท 7,098 บาท 75 สตางค์

5) 2,118.00 บาท 2,118 บาท 6) 500.50 บ า ท 500 บาท 50 สตางค์

7) 100.25 บาท 100 บาท 25 สตาง ค์ 8) 2,567. 25 บ า ท 2,567 บาท 25 สตางค์

| 209สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

การตรวจสอบความเขา้ ใจ หนังสอื เรียนรายวชิ าพื้นฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.3
บทท่ี 12 | เงนิ และบันทึกรายรบั รายจ่าย
4. ตรวจสอบความเขา้ ใจของนกั เรยี นเปน็ รายบคุ คล
โดยใหน้ กั เรียนเขยี นแสดงจำ�นวนเงินแบบใช้จุด และ ตรวจสอบความเข้าใจ
เขียนบอกจ�ำ นวนเงนิ ตามหนงั สอื เรียนหน้า 210
จากนัน้ ครูและนักเรียนรว่ มกันตรวจสอบความถกู ตอ้ ง 1 เขียนแสดงจำานวนเงินแบบใชจ้ ุด
และสรปุ สิ่งท่ีไดเ้ รยี นรู้ หากมนี ักเรยี นทเ่ี ขียนแสดงจำ�นวน
เงนิ ไมถ่ ูกต้องหรอื เขยี นบอกจำ�นวนเงินไม่ถูกต้อง 1) 1,250 บาท 50 สตางค์ 1,250.50 บาท
ครูให้นกั เรียนแกไ้ ขให้ถกู ตอ้ งและให้นกั เรียนตรวจสอบ 2) 28,000 บาท 28,000.00 บาท
ความเข้าใจอีกครัง้
2 บอกจำานวนเงนิ
สิ่งท่ไี ดเ้ รยี นรู้
1) 0.75 บาท 75 สตางค์
การเขียนแสดงจ�ำ นวนเงนิ แบบใชจ้ ดุ ใหเ้ ขยี นจดุ คั่น 2) 82.50 บาท 82 บาท 50 สตางค์
ระหว่างจำ�นวนเงินที่เป็นบาทและจ�ำ นวนเงนิ ท่เี ปน็ สตางค์
และเขยี นหน่วยบาทตอ่ ท้าย สิง่ ท่ีได้เรียนรู้

จากน้ันใหน้ กั เรยี นทำ�แบบฝึกหดั 12.3 หน้า 148 - 150 การเขียนแสดงจาำ นวนเงินแบบใช้จดุ ให้เขียนจดุ คนั่ ระหวา่ งจำานวนเงนิ ท่ีเปน็ บาท
และจาำ นวนเงนิ ท่เี ป็นสตางค์ และเขยี นหน่วยบาทตอ่ ท้าย

แบบฝกึ หัด 12.3

210 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

262 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทท่ี 12 | เงนิ และบันทกึ รายรบั รายจา่ ย คูม่ อื ครรู ายวิชาพ้ืนฐานคณิตศาสตร์
ชน้ั ประถมศกึ ษาปที ่ี 3 เล่ม 2
12.4 การเปรยี บเทยี บจ�ำ นวนเงิน (1 ชวั่ โมง)
จดุ ประสงค์

เปรียบเทียบจำ�นวนเงนิ

สือ่ การเรียนรู้

− บตั รค�ำ (บาท สตางค์)
− บตั รตวั เลขแสดงจำ�นวน

แนวการจัดการเรียนรู้

การพฒั นาความรู้

1. ครยู กตวั อยา่ งการเปรยี บเทยี บจ�ำ นวนเงนิ เปน็ บาท โดยใชก้ ารถาม - ตอบ เชน่ ตอ้ งตามเี งนิ

240 บาท และตอ้ งใจมีเงนิ 700 บาท ใครมเี งนิ มากกวา่ นกั เรยี นควรตอบไดว้ า่ ต้องใจมเี งนิ มากกว่า

จากน้นั ครยู กตัวอย่างการเปรยี บเทียบจำ�นวนเงินเปน็ บาทและสตางคต์ ามหนงั สอื เรียนหนา้ 211

เช่น ขนุ ออมเงนิ ได้ 345 บาท 50 สตางค์ แก้วตาออมเงนิ ได้ 510 บาท 25 สตางค์ ขนุ กบั แก้วตา

ใครออมเงินได้มากกว่า ครใู ชก้ ารถาม - ตอบ เพ่ือใหน้ กั เรยี นได้เปรียบเทยี บจำ�นวนเงนิ เปน็ บาท

และสตางค์ เช่น

− ขุนออมเงนิ ไดเ้ ทา่ ไร (345 บาท 50 สตางค)์

− แกว้ ตาออมเงนิ ไดเ้ ทา่ ไร (510 บาท 25 สตางค)์ หนังสอื เรียนรายวชิ าพื้นฐาน | คณิตศาสตร์ ป.3
บทที่ 12 | เงิน และบันทึกรายรบั รายจา่ ย

− จะทราบไดอ้ ย่างไรวา่ ใครออมเงนิ ไดม้ ากกวา่ 12.4 การเปรยี บเทยี บจาำ นวนเงนิ

(นำ�จ�ำ นวนเงินมาเปรียบเทยี บกัน) พฒั นาความรู้
345 บาท 50 สตางค์ มากกว่าหรือนอ้ ยกวา่
510 บาท 25 สตางค์ นกั เรยี นควรตอบไดว้ า่ ขนุ ออมเงนิ ได ้ 345 บาท 50 สตางค์

แกว้ ตาออมเงนิ ได ้ 510 บาท 25 สตางค์
ขนุ กบั แกว้ ตาใครออมเงินไดม้ ากกว่า

345 บาท นอ้ ยกวา่ 510 บาท ดังนน้ั 345 บาท เปรียบเทียบ 345 บาท 50 สตางค ์ กับ 510 บาท 25 สตางค์
50 สตางค์ นอ้ ยกว่า 510 บาท 25 สตางค์ 510 บาท 25 สตางค์ มากกวา่ 345 บาท 50 สตางค์
จากนน้ั ครูให้นกั เรยี นรว่ มกันสรปุ ค�ำ ตอบวา่ ดงั น้ัน แกว้ ตาออมเงินไดม้ ากกว่าขุน
แก้วตาออมเงินได้มากกวา่ ขนุ ครยู กตวั อย่าง
เพ่มิ เตมิ อีก 2 - 3 ตวั อยา่ ง แลว้ ร่วมกันสรุปว่า ใบบวั ออมเงนิ ได ้ 510 บาท 75 สตางค์

แกว้ ตากับใบบวั ใครออมเงินไดม้ ากกวา่

เปรยี บเทยี บ 510 บาท 25 สตางค ์ กับ 510 บาท 75 สตางค์
510 บาท 75 สตางค์ มากกว่า 510 บาท 25 สตางค์
ดังนนั้ ใบบวั ออมเงนิ ได้มากกว่าแกว้ ตา

การเปรียบเทยี บจำ�นวนเงนิ เปน็ บาทและสตางค์ การเปรยี บเทยี บจาำ นวนเงนิ เปน็ บาทและสตางค์
ถ้าจำ�นวนเงินเป็นบาทไม่เท่ากัน จ�ำ นวนเงิน จำานวนเงนิ ท่มี ีจำานวนเงนิ เปน็ บาทมากกว่าจะมากกวา่ ถา้ จาำ นวนเงิน
เปน็ บาทมากกว่าจะมากกวา่ จากนัน้ ครู เปน็ บาทเทา่ กนั จาำ นวนเงนิ ทม่ี จี าำ นวนเงนิ เป็นสตางค์มากกวา่ จะมากกวา่
ให้นกั เรียนช่วยกนั เปรียบเทยี บจำ�นวนเงิน
บอกจำานวนเงนิ ท่ีน้อยกว่า
1 45 บาท 50 สตางค์ กับ 54 บาท 25 สตางค์ 45 บาท 50 สตางค์
2 790 บาท 75 สตางค์ กบั 790 บาท 50 สตาง ค ์ 790 บาท 50 สตางค์

เป็นบาทและสตางคท์ ่ีจ�ำ นวนเงนิ เป็นบาทเทา่ กนั | 211สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

เชน่ ใบบวั ออมเงนิ ได้ 510 บาท 75 สตางค์

| 263สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

คมู่ อื ครรู ายวิชาพ้ืนฐานคณติ ศาสตร์ บทที่ 12 | เงินและบันทึกรายรับรายจ่าย
ชัน้ ประถมศึกษาปที ี่ 3 เล่ม 2

และแกว้ ตาออมเงนิ ได้ 510 บาท 25 สตางค์ ใบบัวกบั แกว้ ตาใครออมเงินไดน้ ้อยกวา่ ครใู ห้นักเรยี น

เปรยี บเทยี บจำ�นวนเงนิ 510 บาท 75 สตางค์ กับ 510 บาท 25 สตางค์ โดยครใู ห้นักเรยี นสงั เกตว่า

จำ�นวนเงินเปน็ บาทเทา่ กนั คือ 510 บาท ดังนน้ั จงึ นำ� 75 สตางค์ กบั 25 สตางค์ มาเปรียบเทียบกัน

จะได้ว่า 25 สตางค์ น้อยกวา่ ดงั นัน้ 510 บาท 25 สตางค์ น้อยกวา่ 510 บาท 75 สตางค ์

ครูใหน้ กั เรียนร่วมกนั สรุปคำ�ตอบว่า แก้วตาออมเงนิ ได้นอ้ ยกวา่ ใบบัว ครยู กตัวอย่างเพิม่ เติม

อีก 2 - 3 ตัวอยา่ ง แลว้ ร่วมกันสรปุ วา่ การเปรียบเทยี บจำ�นวนเงินเป็นบาทและสตางค์ ถา้ จำ�นวนเงิน

เป็นบาทเท่ากนั จำ�นวนเงนิ เปน็ สตางคม์ ากกว่าจะมากกวา่ จากนั้นครูใหน้ ักเรียนช่วยกนั เปรยี บเทยี บ

จ�ำ นวนเงนิ เปน็ บาทและสตางค์ในกรอบทา้ ยหนังสอื เรียนหน้า 211 ครแู ละนักเรยี นรว่ มกัน

ตรวจสอบความถกู ต้อง

2. ครูยกตัวอยา่ งการเปรียบเทยี บจ�ำ นวนเงินเปน็ บาทและสตางคท์ ่ีพบในชีวติ จรงิ เชน่

การเปรยี บเทยี บราคาของสง่ิ ตา่ ง ๆ ตามหนงั สอื เรยี นหนา้ 212 กลอ่ งดนิ สอรา้ น A ราคา 180.00 บาท

กลอ่ งดนิ สอรา้ น B ราคา 120.50 บาท ซือ้ กล่องดนิ สอท่รี ้านใดจ่ายเงินน้อยกวา่ ครใู หน้ ักเรียน

เปรียบเทียบ 180.00 บาท กบั 120.50 บาท โดยใหน้ ักเรยี นบอกจำ�นวนเงินเป็นบาท

และสตางค์กอ่ น เช่น 180.00 บาท หรอื 180 บาท 120.50 บาท หรอื 120 บาท 50 สตางค์

แล้วจึงนำ� 180 บาท กับ 120 บาท 50 สตางค์ มาเปรียบเทียบกัน ครูให้นักเรียนสงั เกตวา่

จ�ำ นวนเงนิ เปน็ บาทไม่เท่ากัน จะได้ 180 บาท มากกวา่ 120 บาท 50 สตางค์ ดงั นน้ั ซ้ือกลอ่ งดนิ สอ

ที่ร้าน B จ่ายเงินน้อยกวา่ ซ้อื ท่ีรา้ น A ครยู กตวั อย่างกลอ่ งดินสอรา้ น C ราคา 120.25 บาท

ครใู หน้ ักเรยี นบอกจำ�นวนเงินเปน็ บาท หนังสือเรยี นรายวชิ าพนื้ ฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.3
และสตางค์ จะได้ 120 บาท 25 สตางค์ บทท่ี 12 | เงิน และบันทกึ รายรับรายจา่ ย

ครใู หน้ กั เรียนเปรียบเทยี บราคากลอ่ งดนิ สอ ร้าน A ร้าน B ซอื้ กลอ่ งดินสอท่ีร้านใดจ่ายเงินน้อยกวา่
ร้าน B กับราคากลอ่ งดนิ สอรา้ น C โดยนำ� 180.00 บาท 120.50 บาท
120 บาท 50 สตางค์ เปรียบเทียบกบั
120 บาท 25 สตางค์ ครใู ห้นกั เรยี นสงั เกตว่า 180.00 บาท คือ 180 บาท
120.50 บาท คือ 120 บาท 50 สตางค์
120.50 บาท นอ้ ยกวา่ 180.00 บาท
ดังนั้น ซื้อกล่องดินสอที่รา้ น B จา่ ยเงินนอ้ ยกวา่ ซอ้ื ท่รี า้ น A

จำ�นวนเงนิ เป็นบาทเทา่ กนั จะได้ ร้าน C แต่ซ้ือท่ีร้าน C จา่ ยเงินน้อยกว่าซอ้ื ท่รี ้าน B
120 บาท 25 สตางค์ นอ้ ยกวา่ 120 บาท 50 สตางค์ 120.25 บาท เพราะ 120.25 บาท น้อยกว่า 120.50 บาท

ดงั นน้ั ซ้ือกลอ่ งดินสอรา้ น C จา่ ยเงนิ นอ้ ยกวา่ การเปรยี บเทียบจำานวนเงนิ ท่ีเขียนแบบใช้จดุ ให้เปรียบเทยี บจาำ นวน
ซอ้ื ที่รา้ น B ครเู ขยี น 180.00 บาท และ ท่ีอยหู่ น้าจดุ กอ่ น จำานวนที่อยหู่ นา้ จุดมากกวา่ จาำ นวนเงนิ น้ันจะมากกว่า
ถ้าจาำ นวนทอี่ ยหู่ น้าจดุ เท่ากนั ใหเ้ ปรียบเทยี บจาำ นวนทอ่ี ยู่หลังจุด
จาำ นวนทอ่ี ยหู่ ลงั จุดมากกวา่ จำานวนเงินน้นั จะมากกวา่

120.50 บาท บนกระดาน จะไดว้ า่ เตมิ คาำ ว่า มากกวา่ หรือ น้อยกวา่
120.50 บาท น้อยกวา่ 180.00 บาท 1 54.50 บาท นอ้ ยกว่า 65.00 บาท
ครูใหน้ ักเรยี นสังเกตตวั เลขที่บอกจ�ำ นวนเงนิ 2 86.50 บาท มากกว่า 86.25 บาท

3 36.50 บาท น้อยกว่า 72.50 บาท

เปน็ บาท คอื ตวั เลขหน้าจดุ ว่า จำ�นวนใดมากกวา่ 4 2,100 บาท มากกว่า 960.50 บาท
จ�ำ นวนเงนิ นน้ั จะมากกวา่ ครเู ขยี น 120.50 บาท 5 100.00 บาท มากกว่า 90.75 บาท

212 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

264 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทที่ 12 | เงินและบนั ทึกรายรบั รายจ่าย คู่มือครูรายวชิ าพืน้ ฐานคณิตศาสตร์
ชั้นประถมศกึ ษาปที ่ี 3 เลม่ 2

และ 120.25 บาท ครูใหน้ ักเรยี นสงั เกตตัวเลข หนังสือเรยี นรายวชิ าพ้นื ฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.3
หน้าจุดที่บอกจำ�นวนเงนิ เป็นบาทเทา่ กนั ให้เปรยี บเทยี บ บทที่ 12 | เงนิ และบนั ทกึ รายรับรายจา่ ย
จำ�นวนเงินที่บอกเปน็ สตางค์ท่เี ปน็ ตัวเลขทีอ่ ย่หู ลังจุด
จะได้ 120.25 บาท นอ้ ยกวา่ 120.50 บาท ครแู ละนกั เรยี น เตมิ คาำ ว่า มากกว่า นอ้ ยกว่า หรือ เท่ากับ

105.50 บาท 501 บาท 25 สตางค์

105.50 บาท นอ้ ยกวา่ 501 บาท 25 สตางค์

105.50 บาท คอื 105 บาท 50 สตางค์

รว่ มกนั สรปุ วา่ การเปรียบเทียบจำ�นวนเงินท่ีเขยี นแบบ

ใช้จดุ ใหเ้ ปรียบเทียบจ�ำ นวนทอี่ ยู่หนา้ จดุ กอ่ น ดังนี้ 1 891 บาท 75 สตางค ์ นอ้ ยกว่า 981 บาท 75 สตางค์
จำ�นวนทอ่ี ยู่หนา้ จุดมากกวา่ จำ�นวนเงนิ น้ันจะมากกว่า 2 1,250 บาท 50 สตางค ์ มากกว่า 1,250 บาท 25 สตางค์
ถ้าจ�ำ นวนที่อยู่หนา้ จดุ เทา่ กนั ใหเ้ ปรยี บเทยี บจำ�นวน 3 213.25 บาท มากกวา่ 203.50 บาท
ทอ่ี ยหู่ ลงั จุด จำ�นวนท่ีอยู่หลงั จุดมากกว่าจำ�นวนเงนิ นน้ั 4 1,450.00 บาท มากกวา่ 1,045.75 บาท
จะมากกว่า จากน้นั ครใู หน้ ักเรยี นช่วยกนั เตมิ คำ�วา่ มากกวา่ 5 2,375.25 บาท นอ้ ยกวา่ 3,000.00 บาท
หรอื นอ้ ยกว่า ในกรอบท้ายหนังสอื เรยี นหน้า 212 6 775.25 บาท นอ้ ยกวา่ 879.25 บาท
แลว้ รว่ มกนั ตรวจสอบความถกู ตอ้ ง 7 4,112.00 บาท เทา่ กบั 4,112 บาท
8 38 บาท 25 สตางค์ เท่ากบั 38.25 บาท
3. ครยู กตัวอย่างการเปรียบเทียบจ�ำ นวนเงิน 9 1,998 บาท 25 สตางค์ มากกวา่ 1,960.75 บาท
10 110 บาท มากกวา่ 101.00 บาท

| 213สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

ตามหนังสือเรยี นหนา้ 213 โดยมที ง้ั ทีเ่ ขียนแสดงจ�ำ นวนเงินแบบใช้จุดและแบบไมใ่ ชจ้ ดุ ซง่ึ นักเรียน

ได้เรยี นรูเ้ ก่ียวกบั ขอ้ สรปุ ในการเปรยี บเทียบจ�ำ นวนเงนิ มาแล้วทง้ั สองแบบ เช่น 105.50 บาท

กบั 501 บาท 25 สตางค์ ครูอาจถามนักเรียนกอ่ นว่าตอ้ งเปรียบเทียบจำ�นวนเงินอย่างไร

นกั เรยี นควรตอบได้วา่ ตอ้ งเปรยี บเทยี บจำ�นวนเปน็ บาทกอ่ น จะได้ 105 บาท นอ้ ยกวา่ 501 บาท

ดังนั้น 105.50 บาท น้อยกว่า 501 บาท 25 สตางค์ จากน้ันครูใหน้ กั เรยี นชว่ ยกันเตมิ คำ�วา่

มากกวา่ นอ้ ยกวา่ หรอื เทา่ กบั เพอ่ื แสดงการเปรยี บเทยี บจ�ำ นวนเงนิ ทก่ี �ำ หนดให้ จากนน้ั ครแู ละนกั เรยี น

ชว่ ยกนั ตรวจสอบความถกู ต้อง

การตรวจสอบความเข้าใจ หนงั สือเรียนรายวชิ าพ้ืนฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.3
บทท่ี 12 | เงนิ และบันทึกรายรับรายจ่าย
4. ตรวจสอบความเข้าใจของนักเรยี นเปน็ รายบคุ คล
โดยให้นกั เรียนเตมิ คำ�ว่า มากกว่า นอ้ ยกว่า หรอื เท่ากบั ตรวจสอบความเข้าใจ
เพือ่ แสดงการเปรียบเทยี บจำ�นวนเงนิ ตามหนงั สือเรยี น
หน้า 214 จากนัน้ ครแู ละนักเรียนรว่ มกันตรวจสอบ เติมคำาวา่ มากกวา่ นอ้ ยกว่า หรอื เท่ากับ
ความถกู ตอ้ ง และสรปุ สง่ิ ทไ่ี ดเ้ รยี นรู้ หากมนี กั เรยี นเปรยี บเทยี บ
จ�ำ นวนเงนิ ไมถ่ กู ตอ้ ง ครแู กไ้ ขและทำ�ความเข้าใจ 1 275 บาท 25 สตางค์ มากกว่า 75 บาท 75 สตางค์
กบั นักเรยี นรว่ มกันแลว้ ตรวจสอบความเขา้ ใจอีกคร้งั 2 134 บาท 25 สตางค ์ น้อยกวา่ 143.75 บาท
จนกวา่ นกั เรยี นจะสามารถเปรยี บเทยี บจ�ำ นวนเงนิ ไดถ้ กู ตอ้ ง 3 89.50 บาท นอ้ ยกวา่ 98 บาท
4 500.25 บาท มากกวา่ 500 บาท
5 1,290.50 บาท เทา่ กบั 1,290 บาท 50 สตางค์

สง่ิ ทีไ่ ด้เรยี นรู้
การเปรียบเทียบจาำ นวนเงินสองจาำ นวน ให้เปรียบเทียบจำานวนเงนิ เปน็ บาทก่อน
ถา้ จำานวนเงินเปน็ บาทเทา่ กันใหเ้ ปรยี บเทียบจาำ นวนเงนิ เปน็ สตางค์

แบบฝึกหดั 12.4

214 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

| 265สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

คู่มือครูรายวิชาพ้นื ฐานคณติ ศาสตร์ บทท่ี 12 | เงนิ และบนั ทกึ รายรับรายจ่าย
ชนั้ ประถมศึกษาปที ่ี 3 เลม่ 2

ส่งิ ทไ่ี ด้เรยี นรู้

การเปรียบเทยี บจ�ำ นวนเงนิ สองจำ�นวนให้เปรียบเทยี บจ�ำ นวนเงนิ เปน็ บาทก่อน ถ้าจ�ำ นวนเงนิ
เป็นบาทเท่ากนั ให้เปรยี บเทียบจำ�นวนเงินเปน็ สตางค์

จากนั้นให้นักเรยี นท�ำ แบบฝึกหดั 12.4 หนา้ 151 - 153

12.5 การแลกเงิน (1) (1 ชัว่ โมง) หนังสอื เรยี นรายวิชาพืน้ ฐาน | คณติ ศาสตร ์ ป.3
จุดประสงค์ บทที ่ 12 | เงิน และบันทึกรายรับรายจ่าย

แลกเงินตามจำ�นวนเงินทก่ี �ำ หนดให้ 12.5 การแลกเงนิ (1)

สอื่ การเรียนรู้ พัฒนาความรู้
เหรยี ญ 5 บาท 1 เหรียญ มคี า่ เท่ากับเหรยี ญ 1 บาทก่ีเหรยี ญ
− ธนบัตรและเงนิ เหรียญจำ�ลอง มคี า่ เทา่ กบั เหรยี ญ 1 บาท 5 เหรยี ญ
เหรยี ญ 5 บาท 1 เหรยี ญ แลกเหรยี ญ 1 บาทได ้ 5 เหรยี ญ

เหรยี ญ 25 สตางค์ 2 เหรียญ แลกได้
แลกเหรียญ 50 สตางคไ์ ด้ 1 เหรียญ แลกได้
หรอื เหรียญ 50 สตางค์ 1 เหรยี ญ แลกได้
แลกเหรียญ 25 สตางคไ์ ด ้ 2 เหรยี ญ

แนวการจัดการเรียนรู้ แลกได้
การพัฒนาความรู้
แลกได้
1. ครูทบทวนเกย่ี วกบั ธนบัตรและเงนิ เหรียญ
เหรียญ 5 บาท 2 เหรยี ญ แลกเหรยี ญ 10 บาท ได ้ 1 เหรียญ
ชนิดตา่ ง ๆ โดยนำ�ธนบัตรและเงนิ เหรยี ญจ�ำ ลองไปติด หรือ เหรียญ 10 บาท 1 เหรยี ญ แลกเหรียญ 5 บาท ได ้ 2 เหรียญ

บนกระดานแลว้ ใหน้ กั เรยี นบอกชนดิ ของธนบัตรและ เหรียญ 1 บาท 2 เหรยี ญ แลกเหรยี ญ 2 บาท ได้ 1 เหรยี ญ
หรอื เหรยี ญ 2 บาท 1 เหรยี ญ แลกเหรยี ญ 1 บาท ได้ 2 เหรยี ญ

เหรยี ญ 1 บาท 1 เหรยี ญ แลกเหรียญ 25 สตางคไ์ ดก้ เี่ หรยี ญ

| 215สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

เงินเหรยี ญให้ครบทกุ ชนิด แล้วนำ�เขา้ สูบ่ ทเรยี นโดยใช้

คำ�ถามกระต้นุ นกั เรยี นวา่ ถ้าต้องการนำ�เงินชนิดต่างกนั มาแลกกันสามารถท�ำ ไดห้ รือไม่ นกั เรยี น

ควรตอบไดว้ ่า สามารถน�ำ มาแลกกันได้ ครูอธิบายว่า ถ้าจะต้องนำ�เงินมาแลกกัน จ�ำ นวนเงิน

ท่นี �ำ มาแลกกบั จำ�นวนเงินที่ได้รบั ตอ้ งเท่ากนั ครูยกตวั อยา่ งจ�ำ นวนเงินท่ีเทา่ กนั โดยเรมิ่ จากจำ�นวนเงิน

ที่มีคา่ นอ้ ยก่อน อาจใช้ธนบตั รและเงินเหรียญจำ�ลองชว่ ยในการอธบิ าย โดยการถาม - ตอบ เช่น

ครตู ิดเหรียญจำ�ลอง 25 สตางค์ บนกระดานแล้วถามนกั เรียนวา่ เหรยี ญนี้เปน็ เหรยี ญชนดิ ใด

(25 สตางค)์

ครูติดเหรยี ญจ�ำ ลอง 25 สตางค์ 2 เหรยี ญ บนกระดานแล้วถามนกั เรยี นวา่ มีเงนิ เท่าไร

(50 สตางค)์ พร้อมกับตดิ เหรยี ญจ�ำ ลอง 50 สตางค์ 1 เหรียญ ไว้ด้านซ้าย แสดงการเทา่ กนั

ครตู ิดเหรียญจ�ำ ลอง 25 สตางค์ 4 เหรยี ญ บนกระดานแล้วถามนักเรยี นวา่ มเี งินเท่าไร

(100 สตางค์ หรอื 1 บาท) พร้อมกับตดิ เหรยี ญจ�ำ ลอง 1 บาท 1 เหรยี ญ ไวด้ า้ นซา้ ย แสดงการเท่ากนั

ครูติดเหรียญจ�ำ ลอง 50 สตางค์ 2 เหรียญ บนกระดานแลว้ ถามนกั เรยี นว่า มเี งนิ เท่าไร

(100 สตางค์ หรือ 1 บาท) พร้อมกบั ติดเหรียญจำ�ลอง 1 บาท 1 เหรียญ ไวด้ า้ นซา้ ย แสดงการเทา่ กัน

ครูติดเหรยี ญจ�ำ ลอง 1 บาท 5 เหรยี ญ บนกระดานแล้วถามนักเรยี นว่า มีเงินเท่าไร (5 บาท)

พรอ้ มกับตดิ เหรยี ญจำ�ลอง 5 บาท 1 เหรียญ ไวด้ า้ นซา้ ย แสดงการเทา่ กนั

266 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทท่ี 12 | เงินและบนั ทึกรายรบั รายจ่าย คู่มือครรู ายวิชาพ้ืนฐานคณิตศาสตร์
ชนั้ ประถมศึกษาปีท ่ี 3 เลม่ 2

ครตู ดิ เหรียญจำาลอง 5 บาท 2 เหรียญ บนกระดานแลว้ ถามนักเรยี นวา่ มีเงินเท่าไร (10 บาท)
พร้อมกบั ตดิ เหรียญจาำ ลอง 10 บาท 1 เหรยี ญ ไว้ดา้ นซา้ ย แสดงการเท่ากัน ตามตัวอย่าง
ในหนังสอื เรียนหนา้ 215 เชน่

ครูทาำ เช่นนไ้ี ปเรอื่ ย ๆ จนเงนิ เหรียญครบทกุ ชนดิ ครูอาจใช้การถาม - ตอบ เพ่อื ใหน้ กั เรียน
ออกมาตดิ เงนิ เหรยี ญจาำ ลองทแ่ี สดงจาำ นวนเงนิ ทเ่ี ทา่ กนั เชน่ ครตู ดิ เงนิ เหรยี ญ 20 บาท แลว้ ใหน้ กั เรยี น
ออกมาตดิ เงนิ เหรยี ญทม่ี จี าำ นวนเงนิ เทา่ กบั 20 บาท โดยเงนิ เหรยี ญทน่ี าำ มาตดิ นน้ั ตอ้ งเปน็ ชนดิ เดยี วกนั
เชน่
มจี ำานวนเงนิ เทา่ กบั
มีจาำ นวนเงนิ เท่ากับ

มีจาำ นวนเงินเท่ากับ

| 267สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คมู่ ือครูรายวิชาพนื้ ฐานคณติ ศาสตร์ บทที่ 12 | เงินและบนั ทกึ รายรับรายจ่าย
ชั้นประถมศกึ ษาปที ่ี 3 เลม่ 2

หรอื ครูอาจใช้การถาม - ตอบ ตามหนังสือเรยี นหน้า 215 เพอ่ื ใหน้ ักเรียนได้ฝึกการแลกเงนิ

ทม่ี จี าำ นวนเงนิ เทา่ กนั สามารถแลกเงนิ ตา่ งชนดิ กนั ได ้ โดยเงนิ ทน่ี าำ มาแลกนน้ั ตอ้ งเปน็ เงนิ ชนดิ เดยี วกนั กอ่ น

เพ่ือใหน้ กั เรียนเกดิ ความชาำ นาญในการแลกเงิน และควรเร่มิ จากเงนิ เหรยี ญทม่ี ีจำานวนน้อย ๆ ก่อน

เมื่อนักเรยี นเกิดความชาำ นาญแล้วครอู าจกำาหนดจาำ นวนเงินและชนิดของเงนิ ท่ีนำามาแลก เชน่

เหรียญ 5 บาท แลกเหรียญ 50 สตางคไ์ ดก้ ี่เหรยี ญ เป็นตน้

2. ครยู กตัวอยา่ งการแลกเงินที่มีความซับซอ้ น หนังสอื เรียนรายวชิ าพนื้ ฐาน | คณติ ศาสตร ์ ป.3
มากขึน้ โดยการกำาหนดชนดิ ของเหรียญทน่ี าำ มาแลก บทท่ ี 12 | เงนิ และบันทกึ รายรบั รายจา่ ย
และต้องการแลกตามหนังสอื เรยี นหนา้ 216 เช่น
เหรียญ 50 สตางค ์ 6 เหรียญ แลกเหรียญ 1 บาทได้ก่ีเหรียญ

เหรยี ญ 50 สตางค ์ 6 เหรยี ญ แลกเหรยี ญ 1 บาท ไดก้ เ่ี หรยี ญ ดงั นน้ั เหรยี ญ 50 สตางค์ 6 เหรียญ แลกเหรียญ 1 บาท ได ้ 3 เหรียญ
ครใู หน้ กั เรยี นออกมาตดิ เหรยี ญจาำ ลอง 50 สตางค ์ 6 เหรยี ญ
เหรยี ญ 50 สตางค ์ 2 เหรยี ญ แลกเหรยี ญ 1 บาท ได ้ 1 เหรยี ญ
ดงั นน้ั เหรยี ญ 50 สตางค ์ 6 เหรยี ญ แลกเหรยี ญ 1 บาท ได ้ 6 ÷ 2 = 3 เหรยี ญ

บนกระดาน ครอู ธบิ ายวา่ เนอ่ื งจากตอ้ งการแลกเปน็ เหรยี ญ เหรยี ญ 2 บาท 3 เหรียญ แลกเหรียญ 50 สตางคไ์ ดก้ ี่เหรยี ญ

1 บาท ครูถามนักเรยี นวา่ เหรียญ 50 สตางค์ ก่ีเหรียญ

เปน็ เงิน 1 บาท นกั เรยี นควรตอบได้วา่ ดงั นนั้ เหรยี ญ 2 บาท 3 เหรียญ แลกเหรยี ญ 50 สตางค์ได้ 12 เหรยี ญ
เหรยี ญ 50 สตางค ์ 2 เหรยี ญ เปน็ เงนิ 1 บาท ครใู หน้ กั เรยี น
ออกมาตดิ เหรยี ญจาำ ลอง 1 บาท แสดงการเท่ากัน เหรยี ญ 2 บาท 1 เหรยี ญ แลกเหรยี ญ 50 สตางค ์ ได ้ 4 เหรยี ญ
กับเหรียญ 50 สตางค ์ 2 เหรยี ญ จนครบเหรียญ ดงั นน้ั เหรยี ญ 2 บาท 3 เหรยี ญ แลกเหรยี ญ 50 สตางคไ์ ด ้ 3 × 4 = 12 เหรยี ญ
50 สตางค์ 6 เหรียญ ดงั รูป
ตอบคาำ ถาม

1 เหรียญ 10 บาท 2 เหรยี ญ แลกเหรียญ 5 บาทไดก้ ่ีเหรียญ 4 เหรยี ญ
2 เหรียญ 1 บาท 10 เหรียญ แลกเหรียญ 5 บาทไดก้ เ่ี หรยี ญ 2 เหรยี ญ
3 เหรยี ญ 10 บาท 1 เหรยี ญ แลกเหรยี ญ 2 บาทไดก้ ี่เหรียญ 5 เหรยี ญ

216 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

เมื่อนักเรียนติดเหรยี ญจาำ ลอง 1 บาทเรยี บร้อยแล้ว ครถู ามนกั เรยี นวา่ ตดิ เหรยี ญ 1 บาท ได้กเ่ี หรยี ญ
นักเรียนควรตอบได้ว่า ติดเหรยี ญ 1 บาท ได ้ 3 เหรยี ญ ดังน้ัน เหรียญ 50 สตางค์ 6 เหรียญ
แลกเหรยี ญ 1 บาท ได้ 3 เหรยี ญ ครูให้นักเรยี นสังเกตวา่ การนาำ เหรียญจาำ ลอง 1 บาท 1 เหรียญ
มาตดิ แสดงการเทา่ กันกับเหรยี ญ 50 สตางค์ 2 เหรยี ญ เหมอื นเป็นการแบง่ เหรียญ 50 สตางค์
6 เหรยี ญ ออกเป็นกล่มุ กลุม่ ละ 2 เหรียญ จงึ สามารถใช้การหารเพ่อื หาจาำ นวนกล่มุ ว่าจัดไดก้ ่ีกลุ่ม
ดงั นน้ั จงึ นำา 6 หารดว้ ย 2 ได้ 3 กลุม่ นั่นคือ เหรยี ญ 50 สตางค ์ 6 เหรียญ แลกเหรยี ญ 1 บาท
ได้ 3 เหรยี ญ ครยู กตัวอย่างเพมิ่ เตมิ อีก 2 - 3 ตัวอยา่ ง เช่น เหรียญ 25 สตางค ์ 16 เหรยี ญ
แลกเหรยี ญ 1 บาทไดก้ ่ีเหรียญ ครูถามนกั เรียนว่า เหรียญ 25 สตางค ์ กเี่ หรยี ญ เปน็ เงนิ 1 บาท
นกั เรยี นควรตอบไดว้ ่า เหรียญ 25 สตางค ์ 4 เหรียญเปน็ เงิน 1 บาท ดังนนั้ ต้องนำาเหรียญ
25 สตางค์ 16 เหรียญ มาจดั เป็นกลุ่ม กล่มุ ละ 4 เหรยี ญ จะได้ 16 ÷ 4 = 4
ดังนนั้ เหรียญ 25 สตางค ์ 16 เหรยี ญ แลกเหรยี ญ 1 บาท ได ้ 4 เหรียญ จากนั้นครูยกตัวอย่าง
การแลกเงินท่ีกาำ หนดจาำ นวนเงินและชนิดของเงินที่ตอ้ งการแลกทใี่ ช้วธิ ีการตา่ งออกไป เชน่

268 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทที่ 12 | เงินและบนั ทกึ รายรับรายจ่าย คมู่ ือครูรายวิชาพน้ื ฐานคณิตศาสตร์
ชน้ั ประถมศกึ ษาปีท่ ี 3 เลม่ 2

เหรียญ 2 บาท 3 เหรยี ญ แลกเหรยี ญ 50 สตางค์ไดก้ ี่เหรยี ญ
ครอู าจให้นักเรยี นออกมาตดิ เหรยี ญจาำ ลองแสดงการเทา่ กันของเงินเหรยี ญโดยเร่ิมจากเหรยี ญ 2 บาท
เหรยี ญ 1 บาท และเหรียญ 50 สตางค ์ ดังรูป

จากรูปท่ีนักเรยี นออกมาติดเหรียญจาำ ลอง ครถู ามนักเรียนวา่ เหรียญ 2 บาท 3 เหรยี ญ แลกเหรียญ
50 สตางคไ์ ด้กเี่ หรยี ญ นกั เรียนควรตอบได้วา่ เหรยี ญ 2 บาท 3 เหรยี ญ แลกเหรยี ญ 50 สตางค์
ได ้ 12 เหรยี ญ ครใู ห้นกั เรียนสงั เกตวา่ การนำาเหรียญจาำ ลอง 50 สตางค์ มาตดิ แสดงการเทา่ กัน
กบั เหรียญ 2 บาท 3 เหรยี ญ เหมอื นเป็นการจดั กลุ่ม เหรยี ญ 50 สตางค์ กลุม่ ละ 4 เหรยี ญ
ท้ังหมด 3 กลมุ่ เนอ่ื งจากเหรียญ 2 บาท 1 เหรยี ญ แลกเหรยี ญ 50 สตางค์ ได้ 4 เหรียญ จงึ สามารถ
ใช้การคูณเพ่อื หาจำานวนเหรยี ญท้ังหมดได้ ดังนัน้ จงึ นำา 3 คณู 4 ได้ 12 นนั่ คือ เหรยี ญ 2 บาท
3 เหรยี ญ แลกเหรียญ 50 สตางค์ ได ้ 12 เหรยี ญ หรอื ครอู าจใหน้ กั เรียนคิดเทียบกับเงิน 1 บาทก่อน
เชน่ เหรยี ญ 2 บาท 3 เหรยี ญ เปน็ เงิน 6 บาท และ เงิน 1 บาท แลกเหรียญ 50 สตางค์
ได้ 2 เหรียญ ดงั นั้น เงิน 6 บาท แลกเหรยี ญ 50 สตางค์ ได้ 6 × 2 = 12 เหรียญ ครยู กตวั อยา่ ง
เพ่ิมเตมิ อีก 2 - 3 ตวั อย่าง โดยใชว้ ธิ เี ทียบกบั เงนิ 1 บาท เช่น เหรยี ญ 5 บาท 2 เหรียญ
แลกเหรียญ 25 สตางค ์ ได้กเี่ หรยี ญ ครูถามนกั เรยี นว่า เหรียญ 5 บาท 2 เหรยี ญ เปน็ เงินกบ่ี าท
(10 บาท) เหรียญ 1 บาท แลกเหรยี ญ 25 สตางค์ ได้กีเ่ หรียญ (4 เหรียญ) เงนิ 10 บาท
แลกเหรียญ 25 สตางค์ ไดก้ เี่ หรียญ นกั เรยี นควรตอบไดว้ ่า 10 × 4 = 40 ดงั นัน้ เหรียญ 5 บาท
2 เหรยี ญ แลกเหรยี ญ 25 สตางค ์ ได ้ 40 เหรยี ญ

จากน้นั ครูให้นักเรยี นชว่ ยกนั ตอบคำาถามในกรอบทา้ ยหนงั สอื เรยี นหนา้ 216 ครแู ละนกั เรยี น
ร่วมกันตรวจสอบความถูกต้อง ครใู หน้ ักเรยี นสงั เกตวา่ การแลกเงนิ ทีต่ ้องใชก้ ารคูณหรอื การหาร
พิจารณาจากเงนิ ทก่ี าำ หนดใหก้ บั เงนิ ทต่ี อ้ งการแลก เชน่ ถา้ กาำ หนดเงนิ 10 บาท ตอ้ งการแลกเปน็ เงนิ
50 สตางค ์ ต้องใชก้ ารคูณ แต่ถา้ กาำ หนดเงนิ 25 สตางค์ ต้องการแลกเปน็ เงิน 2 บาท ต้องใชก้ ารหาร
เปน็ ตน้ ครอู าจอธบิ ายเพม่ิ เตมิ เกย่ี วกบั การแลกเงนิ เมอ่ื กาำ หนดจาำ นวนเงนิ มาให ้ แลว้ ตอ้ งการแลกเปน็ เงนิ
ชนดิ ใด ใหน้ ักเรยี นคิดกอ่ นว่ากำาหนดเงนิ มาให้กบี่ าท แล้วจึงนาำ จำานวนเงินน้ันไปแลกตามชนดิ ของเงนิ
ที่กำาหนด เช่น

ขอ้ 1 กำาหนดเหรยี ญ 10 บาท 2 เหรียญ คดิ เปน็ เงนิ 20 บาท นาำ ไปแลกเหรียญ 5 บาท
ได ้ 20 ÷ 5 = 4 เหรยี ญ

ข้อ 2 กาำ หนดเหรยี ญ 1 บาท 10 เหรียญ คิดเปน็ เงนิ 10 บาท นำาไปแลกเหรยี ญ 5 บาท

| 269สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คูม่ ือครูรายวิชาพ้นื ฐานคณติ ศาสตร์ บทที่ 12 | เงินและบนั ทกึ รายรับรายจา่ ย
ชนั้ ประถมศกึ ษาปีที่ 3 เล่ม 2

ได้ 10 ÷ 5 = 2 เหรยี ญ

ข้อ 3 ก�ำ หนดเหรยี ญ 10 บาท 1 เหรยี ญ คิดเป็นเงนิ 10 บาท นำ�ไปแลกเหรยี ญ 2 บาท

ได้ 10 ÷ 2 = 5 เหรยี ญ

3. ครยู กตวั อย่างการแลกเงินที่มคี วามซับซอ้ นมากข้ึนตามหนังสอื เรยี นหนา้ 217 เชน่

เหรยี ญ 25 สตางค์ 40 เหรยี ญ แลกเหรยี ญ 2 บาทไดก้ เ่ี หรียญ ครูถามนักเรยี นวา่ เหรียญ 25 สตางค์

40 เหรยี ญ เปน็ เงนิ กบ่ี าท นกั เรยี นควรหาค�ำ ตอบโดยใชก้ ารหาร เนอ่ื งจาก เหรยี ญ 25 สตางค์ 4 เหรยี ญ

เปน็ เงนิ 1 บาท ดงั นน้ั เหรยี ญ 25 สตางค ์ 40 เหรยี ญ เปน็ เงนิ 40 ÷ 4 = 10 บาท น�ำ ไปแลกเหรยี ญ

2 บาท ได้ 10 ÷ 2 = 5 เหรยี ญ ดงั นัน้ เหรียญ 25 สตางค์ 40 เหรยี ญ แลกเหรยี ญ 2 บาท

ได้ 5 เหรยี ญ หรอื ครูอาจใช้วิธเี ดียวกบั ทน่ี �ำ เสนอ หนงั สือเรยี นรายวิชาพ้ืนฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.3
ในหนงั สอื เรยี นหนา้ 217 โดยคดิ วา่ เหรยี ญ 2 บาท 1 เหรยี ญ บทที่ 12 | เงนิ และบันทกึ รายรับรายจา่ ย
แลกเหรยี ญ 25 สตางค์ ได้ 8 เหรยี ญ ดงั นน้ั เหรยี ญ 25 สตางค์
40 เหรียญ แลกเหรยี ญ 2 บาทได้ 40 ÷ 8 = 5 เหรียญ เหรยี ญ 25 สตางค ์ 40 เหรยี ญ แลกเหรียญ 2 บาทไดก้ เี่ หรียญ
เหรียญ 25 สตางค์ 4 เหรียญ เทา่ กับ 1 บาท

เหรยี ญ 25 สตางค ์ 8 เหรยี ญ เทา่ กบั 2 บาท แลกเหรยี ญ 2 บาท ได ้ 1 เหรยี ญ
เหรียญ 25 สตางค ์ 16 เหรียญ แลกเหรยี ญ 2 บาท ได ้ 2 เหรียญ
เหรยี ญ 25 สตางค ์ 24 เหรยี ญ แลกเหรียญ 2 บาท ได ้ 3 เหรียญ
เหรยี ญ 25 สตางค ์ 32 เหรียญ แลกเหรียญ 2 บาท ได้ 4 เหรยี ญ

ดงั น้ัน เหรยี ญ 25 สตางค ์ 40 เหรียญ แลกเหรยี ญ 2 บาท ได ้ 5 เหรียญ

ครูอาจให้นักเรยี นนำ�เสนอวิธคี ดิ แบบอืน่ กไ็ ด้ ข้นึ อยกู่ บั

ความถนัดของนกั เรียน จากนั้นครใู หน้ ักเรยี นช่วยกัน

ตอบคำ�ถามในกรอบท้ายหนังสอื เรียนหนา้ 217 ซ่งึ นกั เรยี น เหรยี ญ 25 สตางค์ 8 เหรยี ญ แลกเหรียญ 2 บาท ได ้ 1 เหรยี ญ
อาจใชก้ ารคณู หรือการหารช่วยในการหาค�ำ ตอบ เช่น ดังนน้ั เหรยี ญ 25 สตางค ์ 40 เหรียญ แลกเหรยี ญ 2 บาท
ได้ 40 ÷ 8 = 5 เหรยี ญ

เหรยี ญ 50 สตางค์ 30 เหรยี ญ แลกเหรยี ญ 5 บาทไดก้ เ่ี หรยี ญ ตอบคำาถาม
นักเรียนอาจหาค�ำ ตอบโดยคิดเป็นเงนิ บาทก่อน เนือ่ งจาก
เหรยี ญ 50 สตางค์ 2 เหรียญ เปน็ เงิน 1 บาท ดังนนั้ 1 เหรยี ญ 50 สตางค์ 30 เหรียญ แลกเหรียญ 5 บาทไดก้ ี่เหรยี ญ 3 เหรียญ
2 เหรียญ 10 บาท 10 เหรยี ญ แลกเหรยี ญ 2 บาทไดก้ ีเ่ หรียญ 50 เหรียญ
3 เหรยี ญ 2 บาท 40 เหรยี ญ แลกเหรยี ญ 5 บาทไดก้ ี่เหรียญ 16 เหรียญ

ใชก้ ารคณู หรอื การหารชว่ ยไดน้ ะ

เหรยี ญ 50 สตางค์ 30 เหรยี ญ เปน็ เงนิ 30 ÷ 2 = 15 บาท | 217สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
น�ำ เงนิ 15 บาทแลกเหรยี ญ 5 บาท จะได้ 15 ÷ 5 = 3 เหรยี ญ

หนงั สือเรียนรายวชิ าพ้นื ฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.3
บทท่ี 12 | เงนิ และบันทกึ รายรับรายจา่ ย

การตรวจสอบความเขา้ ใจ ตรวจสอบความเข้าใจ

4. ตรวจสอบความเขา้ ใจของนกั เรยี นเปน็ รายบคุ คล ตอบคาำ ถาม

1 เหรียญ 50 สตางค ์ 8 เหรยี ญ แลกเหรียญ 2 บาทได้กี่เหรียญ 2 เหรียญ
2 เหรยี ญ 10 บาท 5 เหรียญ แลกเหรียญ 5 บาทได้กี่เหรียญ 10 เหรียญ

โดยใหน้ ักเรยี นตอบค�ำ ถามเก่ยี วกับการแลกเงิน

ตามหนงั สอื เรียนหน้า 218 โดยครอู าจชี้แนะเรอื่ งการหา

จ�ำ นวนเงนิ กอ่ นแล้วจึงนำ�ไปแลกเงนิ ตามทก่ี ำ�หนด

ครูและนกั เรียนรว่ มกันตรวจสอบความถูกต้อง

และสรุปสง่ิ ที่ได้เรยี นรู้ ถา้ มีนกั เรียนตอบคำ�ถามเกีย่ วกบั

การแลกเงนิ ไมถ่ กู ตอ้ ง ครอู าจชแ้ี นะเพิม่ เตมิ แล้วให้ สงิ่ ท่ีไดเ้ รยี นรู้
ตรวจสอบความเข้าใจใหม่อกี คร้งั จนกวา่ นักเรียน
เงินเหรยี ญแลกเปล่ยี นกนั ไดโ้ ดยจำานวนเงินทีน่ ำาไปแลกกบั จาำ นวนเงนิ ท่ีไดร้ ับ
ตอ้ งเท่ากัน

จะสามารถแลกเงินได้ถูกตอ้ ง แบบฝกึ หดั 12.5

218 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

270 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทท่ี 12 | เงินและบนั ทกึ รายรบั รายจ่าย คูม่ ือครรู ายวิชาพ้นื ฐานคณิตศาสตร์
ชั้นประถมศกึ ษาปีท่ ี 3 เลม่ 2

สิง่ ทไี่ ด้เรยี นรู้

เงนิ เหรยี ญแลกเปล่ียนกนั ได้โดยจำานวนเงนิ ท่นี าำ ไปแลกกบั จำานวนเงนิ ท่ีไดร้ บั ต้องเท่ากัน
จากน้ันใหน้ กั เรยี นทาำ แบบฝกึ หัด 12.5 หน้า 154 - 155

12.6 การแลกเงนิ (2) (1 ช่วั โมง) หนังสือเรยี นรายวชิ าพน้ื ฐาน | คณิตศาสตร ์ ป.3
จดุ ประสงค์ บทท ่ี 12 | เงิน และบนั ทกึ รายรบั รายจา่ ย

แลกเงินตามจาำ นวนเงินทก่ี ำาหนดให้ 12.6 การแลกเงนิ (2)

พฒั นาความรู้

ธนบัตร 100 บาท 1 ฉบบั มคี ่าเทา่ กับธนบัตร 50 บาทกี่ฉบับ

ส่ือการเรียนรู้ มคี า่ เทา่ กบั ธนบตั ร 50 บาท 2 ฉบบั
ธนบตั ร 100 บาท 1 ฉบบั แลกธนบตั ร 50 บาท ได ้ 2 ฉบบั
− ธนบตั รและเงนิ เหรยี ญจำาลอง

เหรยี ญ 10 บาท 2 เหรยี ญ แลกได้ ตัวอยา่ ง
แลกธนบตั ร 20 บาท ได ้ 1 ฉบบั
แนวการจดั การเรียนรู้ หรอื ธนบตั ร 20 บาท 1 ฉบบั แลกได้
การพฒั นาความรู้ แลกเหรยี ญ 10 บาท ได ้ 2 เหรยี ญ

1. ครทู บทวนธนบัตรชนิดตา่ ง ๆ แลว้ ให้ ตัวอย่าง
นกั เรียนนำาธนบัตรจาำ ลองชนิดต่าง ๆ มาติด
บนกระดานแล้วใชค้ าำ ถามกระตุ้นนักเรียนวา่ ตวั อยา่ ง ตัวอยา่ ง แลกได้ ตัวอย่าง
ถ้าต้องการนาำ เงินธนบตั รชนดิ ตา่ ง ๆ แลกกัน
จะได้หรอื ไม่ นักเรยี นควรตอบวา่ สามารถ ตัวอย่าง ตวั อยา่ ง ตวั อย่าง ตัวอย่าง ตัวอย่าง แลกได้ ตัวอย่าง
นำาธนบตั รชนิดตา่ งกันมาแลกกนั ไดถ้ า้ จำานวนเงนิ
เทา่ กัน ครูตดิ ธนบตั ร 20 บาท 1 ฉบบั ตวั อย่าง ตวั อยา่ ง แลกได้ ตัวอย่าง
แล้วถามนักเรียนว่า แลกเงนิ เหรยี ญไดอ้ ยา่ งไรบา้ ง
ธนบัตร 100 บาท 5 ฉบับ แลกธนบตั ร 500 บาท ได ้ 1 ฉบับ
หรอื ธนบตั ร 500 บาท 1 ฉบบั แลกธนบตั ร 100 บาท ได้ 5 ฉบับ

ธนบัตร 500 บาท 1 ฉบับ แลกธนบัตร 50 บาทไดก้ ่ีฉบับ

| 219สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

ตวั อยา่ ง แลกได้

แลกได้

แลกได้

แลกได้

นักเรยี นอาจมีคาำ ตอบท่ีต่างจากนี้ ครใู ห้นกั เรียนไดแ้ สดงความคดิ เหน็ ที่หลากหลาย จากน้นั
ครูยกตวั อยา่ งการแลกธนบัตรชนดิ อน่ื ให้ครบทุกชนดิ ตามหนงั สือเรยี นหน้า 219 โดยอาจนาำ เสนอ
ไปทลี ะชนดิ ดงั น ้ี

| 271สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คมู่ ือครรู ายวชิ าพ้นื ฐานคณิตศาสตร์ บทท่ี 12 | เงนิ และบนั ทกึ รายรบั รายจา่ ย
ชนั้ ประถมศึกษาปีท ่ี 3 เลม่ 2

แลกได้ ตวั อย่าง

แลกได้

ตัวอย่าง

ตวั อยา่ ง ตัวอย่าง แลกได้ ตวั อยา่ ง

ตวั อย่าง ตัวอย่าง ตวั อยา่ ง ตัวอย่าง ตวั อยา่ ง แลกได้ ตัวอยา่ ง

ตัวอยา่ ง ตัวอย่าง แลกได้ ตัวอย่าง

นกั เรียนอาจมีวธิ ีการแลกเหรยี ญและธนบตั รทตี่ า่ งจากในหนงั สือเรียนครคู วรยกตัวอย่างเพมิ่ เติม
และให้มีความหลากหลายมากทสี่ ุด เพ่อื ให้นักเรยี นได้ฝึกการแลกธนบตั รเปน็ เงนิ เหรียญดว้ ย
และนอกจากนีย้ ังมกี ารแลกธนบัตรเปน็ ธนบตั รต่างชนิดกัน เชน่ ธนบัตร 100 บาท แลกเป็นธนบตั ร
ชนดิ ใดได้บา้ ง ครตู ิดธนบตั รจาำ ลองบนกระดานแล้วใหน้ ักเรียนออกมาตดิ ธนบัตรชนดิ อืน่ ท่มี ี
จำานวนเงิน 100 บาท เท่ากนั เชน่

ตวั อยา่ ง แลกได้ ตวั อย่าง ตัวอยา่ ง

ตัวอยา่ ง ตวั อยา่ ง ตัวอย่าง
ตวั อย่าง ตัวอยา่ ง
แลกได้

ครูอาจถามคาำ ถามเพ่มิ เตมิ วา่ ธนบตั ร 100 บาท แลกเป็นเงินเหรยี ญชนิดใดได้บ้าง นกั เรียนอาจตอบ
ได้หลากหลาย จากนั้นครยู กตวั อย่างการแลกเงนิ เหรยี ญกับธนบัตร ครอู าจยกตัวอยา่ งเพ่มิ เตมิ อกี
2 - 3 ตวั อย่าง เชน่ ธนบัตร 500 บาท 1 ฉบับ แลกธนบัตร 50 บาท ไดก้ ฉี่ บับ

2. ครยู กตวั อย่างการแลกเงนิ ทก่ี ำาหนดจำานวนเงินและกาำ หนดชนดิ ของเงินที่ตอ้ งการแลก
ตามหนงั สือเรยี นหนา้ 220 เชน่ ธนบตั ร 20 บาท 5 ฉบบั แลกธนบตั ร 100 บาท ไดก้ ่ีฉบับ
ครูให้นักเรียนช่วยกนั คดิ วา่ ธนบัตร 20 บาท 5 ฉบับ เปน็ เงนิ ก่บี าท นกั เรียนควรตอบไดว้ ่า
ธนบตั ร 20 บาท 5 ฉบับ เปน็ เงิน 5 × 20 = 100 บาท นาำ เงิน 100 บาท ไปแลกธนบัตร 100 บาท
จะได้ 1 ฉบับ ดงั น้นั ธนบตั ร 20 บาท 5 ฉบบั แลกธนบัตร 100 บาท ได ้ 1 ฉบบั หรอื ครอู าจ
ให้นกั เรียนออกมาติดธนบตั รจาำ ลองเพอ่ื แสดงการเทา่ กนั ของเงนิ จะไดด้ งั รปู

272 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทท่ี 12 | เงินและบันทึกรายรบั รายจา่ ย คูม่ อื ครรู ายวชิ าพนื้ ฐานคณติ ศาสตร์
ชนั้ ประถมศกึ ษาปที ี่ 3 เล่ม 2

ตวั อยา่ ง ตวั อยา่ ง ตวั อย่าง ตัวอยา่ ง ตัวอย่าง

หรอื อาจใหน้ กั เรียนนับธนบัตร 20 บาท 5 ฉบับ จะได ้ 100 บาท พอดี จึงแลกธนบตั ร 100 บาท

ได ้ 1 ฉบับ ครูยกตวั อย่างเพม่ิ เตมิ ธนบตั ร 500 บาท 1 ฉบบั แลกธนบตั ร 50 บาท ไดก้ ีฉ่ บบั

ครูใหน้ ักเรยี นชว่ ยกนั คดิ ว่า ธนบัตร 500 บาท 1 ฉบบั เป็นเงนิ ก่ีบาท (500 บาท) นาำ เงนิ 500 บาท

แลกธนบัตร 100 บาท ได้ก่ฉี บับ (5 ฉบับ) นาำ เงนิ 100 บาท แลกธนบัตร 50 บาท ได้กี่ฉบับ (2 ฉบบั )

ดงั นน้ั ธนบตั ร 100 บาท 5 ฉบบั แลกธนบตั ร 50 บาท ได ้ 5 × 2 = 10 ฉบบั จะได ้ ธนบตั ร 500 บาท

1 ฉบบั แลกธนบัตร 50 บาท ได ้ 10 ฉบบั หรอื อาจใชก้ ารหาคา่ ของตวั ไมท่ ราบค่ามาชว่ ยในการ

หาคาำ ตอบ โดยคิดว่า จำานวนใดคณู 50 แล้วไดเ้ ท่ากบั 500 นกั เรยี นอาจใช้การลองคณู ไปเรือ่ ย ๆ

จะได้ 10 × 50 = 500 ดังนัน้ ธนบัตร 500 บาท 1 ฉบบั แลกธนบัตร 50 บาท ได ้ 10 ฉบับ

จากน้นั ครใู ห้นกั เรยี นชว่ ยกันตอบคาำ ถามเก่ียวกับการแลกเงนิ ในกรอบท้ายหนงั สอื เรยี นหน้า 220

ครูและนกั เรยี นช่วยกนั ตรวจสอบความถกู ตอ้ งโดยครอู าจช้ีแนะให้นกั เรียนคิดกอ่ นวา่

เงนิ ทนี่ ำาไปแลกนน้ั เปน็ เงินก่ีบาท เชน่

ข้อ 1 เหรียญ 10 บาท 10 เหรยี ญ หนังสือเรยี นรายวชิ าพื้นฐาน | คณติ ศาสตร ์ ป.3
เปน็ เงนิ 10 × 10 = 100 บาท นาำ เงนิ 100 บาท บทที ่ 12 | เงิน และบันทกึ รายรับรายจ่าย
แลกธนบตั ร 50 บาท ได ้ 2 ฉบบั
ธนบตั ร 20 บาท 5 ฉบับ แลกธนบตั ร 100 บาทได้ก่ีฉบับ

ตวั อย่าง ตวั อยา่ ง ตัวอย่าง ตัวอย่าง ตวั อยา่ ง

ข้อ 2 ธนบตั ร 50 บาท 6 ฉบบั

เป็นเงนิ 6 × 50 = 300 บาท นาำ เงนิ 300 บาท ตัวอยา่ ง
แลกธนบตั ร 100 บาท ได ้ 3 ฉบบั
ข้อ 3 ธนบตั ร 100 บาท 2 ฉบบั ดังนั้น ธนบัตร 20 บาท 5 ฉบับ แลกธนบัตร 100 บาท ได้ 1 ฉบับ
ธนบัตร 20 บาท 5 ฉบับ เปน็ เงิน 5 × 20 = 100 บาท
ดงั นน้ั ธนบัตร 20 บาท 5 ฉบบั แลกธนบัตร 100 บาท ได้ 1 ฉบบั

ธนบตั ร 500 บาท 1 ฉบบั แลกธนบตั ร 50 บาทได้กีฉ่ บบั

เปน็ เงนิ 2 × 100 = 200 บาท นาำ เงนิ 200 บาท ตวั อยา่ ง

แลกธนบัตร 20 บาท โดยหาจาำ นวนมาคูณกบั ตวั อยา่ ง ตวั อยา่ ง ตวั อย่าง ตวั อยา่ ง ตวั อยา่ ง

20 แลว้ ได ้ 200 จะได้ 10 × 20 = 200 บาท ตัวอย่าง ตัวอย่าง ตัวอย่าง ตวั อยา่ ง ตวั อยา่ ง
ดงั นน้ั แลกได ้ 10 ฉบบั ตวั อยา่ ง ตวั อยา่ ง ตวั อยา่ ง ตวั อย่าง ตัวอยา่ ง
หรือในขอ้ 3 อาจนาำ เงนิ 100 บาท
ดงั น้นั ธนบัตร 500 บาท 1 ฉบบั แลกธนบตั ร 50 บาท ได ้ 10 ฉบับ

ธนบัตร 50 บาทก่ีฉบับ จงึ จะเปน็ เงนิ 500 บาท

จะได้ × 50 = 500 หรอื 10 × 50 = 500

ดังน้ัน ธนบัตร 500 บาท 1 ฉบับ แลกธนบตั ร 50 บาท ได ้ 10 ฉบบั

แลกธนบัตร 20 บาท ได ้ 5 ฉบับ ตอบคำาถาม
ดังน้นั เงิน 200 บาท
แลกธนบัตร 20 บาท ได้ 2 × 5 = 10 ฉบบั 1 เหรยี ญ 10 บาท 10 เหรยี ญ แลกธนบตั ร 50 บาทได้กีฉ่ บบั 2 ฉบบั
2 ธนบัตร 50 บาท 6 ฉบับ แลกธนบตั ร 100 บาทได้ก่ฉี บับ 3 ฉบับ
3 ธนบัตร 100 บาท 2 ฉบบั แลกเป็นธนบัตร 20 บาทไดก้ ีฉ่ บ ับ 10 ฉบับ

220 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

| 273สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คมู่ ือครรู ายวชิ าพนื้ ฐานคณิตศาสตร์ บทท่ี 12 | เงินและบนั ทึกรายรับรายจา่ ย
ชนั้ ประถมศึกษาปีท่ี 3 เล่ม 2

3. ครยู กตวั อย่างการแลกเงินทมี่ ีความซบั ซ้อนมากขึน้ ตามหนงั สอื เรียนหนา้ 221

เชน่ ธนบตั ร 20 บาท 50 ฉบบั แลกธนบัตร 500 บาท ได้กีฉ่ บับ ครถู ามนกั เรียนวา่ ธนบตั ร 20 บาท

50 ฉบบั เป็นเงินกี่บาท (50 × 20 =1,000 บาท)

นำ�เงนิ 1,000 บาทไปแลกธนบัตร 500 บาท ได้ 2 ฉบับ หนังสือเรียนรายวิชาพืน้ ฐาน | คณิตศาสตร์ ป.3
บทที่ 12 | เงิน และบนั ทกึ รายรับรายจา่ ย

หรอื อาจใหน้ ักเรยี นคดิ ว่า หาจำ�นวนที่มาคณู กบั 500 ธนบัตร 20 บาท 50 ฉบับ แลกธนบตั ร 500 บาทได้กฉ่ี บับ
แล้วได้ 1,000 จะได้ 2 × 500 = 1,000 ดงั นั้น ธนบตั ร 20 บาท 5 ฉบับ เทา่ กบั 100 บาท
เงิน 1,000 บาท แลกธนบตั ร 500 บาท ได้ 2 ฉบับ
ครใู หน้ กั เรียนช่วยกันตอบคำ�ถามเกย่ี วกบั การแลกเงนิ ธนบัตร 20 บาท 10 ฉบับ เท่ากบั 200 บาท
ในกรอบทา้ ยหนังสือเรยี นหน้า 221 โดยให้หาจ�ำ นวนเงนิ ธนบัตร 20 บาท 20 ฉบับ เท่ากบั 400 บาท
ทจี่ ะน�ำ ไปแลกกอ่ น เชน่ ข้อ 1 เหรียญ 10 บาท 20 เหรียญ
เป็นเงิน 20 × 10 = 200 บาท นำ�เงิน 200 บาท ธนบตั ร 20 บาท 25 ฉบบั เทา่ กบั 500 บาท แลกธนบตั ร 500 บาท ได ้ 1 ฉบบั
ไปแลกธนบตั ร 50 บาท คดิ จาก เงนิ 100 บาท ดงั นั้น ธนบตั ร 20 บาท 50 ฉบบั แลกธนบัตร 500 บาท ได ้ 2 ฉบบั

ธนบตั ร 20 บาท 50 ฉบบั เปน็ เงิน 50 × 20 = 1,000 บาท
แลกธนบัตร 500 บาท ได้ก่ีฉบับ จะได ้ × 500 = 1,000
หรอื 2 × 500 = 1,000
ดงั นน้ั ธนบตั ร 20 บาท 50 ฉบบั แลกธนบตั ร 500 บาท ได ้ 2 ฉบบั

ตอบคาำ ถาม
1 เหรยี ญ 10 บาท 20 เหรยี ญ แลกธนบัตร 50 บาทไดก้ ฉ่ี บับ 4 ฉบับ
2 ธนบตั ร 50 บาท 40 ฉบับ แลกธนบตั ร 500 บาทได้กีฉ่ บบั 4 ฉบบั
3 ธนบตั ร 1,000 บาท 10 ฉบับ แลกธนบตั ร 500 บาทไดก้ ฉ่ี บ บั 20 ฉบบั
4 ธนบัตร 50 บาท 10 ฉบับ แลกธนบัตร 20 บาทไดก้ ฉ่ี บบั 25 ฉบับ

แลกธนบตั ร 50 บาท ได้ 2 ฉบับ ดงั น้ัน เงิน 200 บาท

แลกธนบตั ร 50 บาท ได้ 2 × 2 = 4 ฉบบั หรอื อาจใชว้ ธิ คี ดิ

ที่ตา่ งออกไป โดยเทียบกับการแลกธนบตั ร 1 ฉบับ เช่น | 221สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

ขอ้ 3 ธนบัตร 1,000 บาท 1 ฉบับ แลกธนบตั ร 500 บาท

ได้ 2 ฉบบั ดงั น้นั ธนบตั ร 1,000 บาท 10 ฉบบั หนังสือเรยี นรายวิชาพื้นฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.3
แลกธนบัตร 500 บาท ได้ 2 × 10 = 20 ฉบบั หรือ บทที่ 12 | เงิน และบนั ทึกรายรับรายจา่ ย
อาจใหน้ กั เรยี นหาจ�ำ นวนเงนิ กอ่ น ดงั น้ี ธนบตั ร 1,000 บาท
10 ฉบับ เปน็ เงิน 10 × 1,000 = 10,000 บาท น�ำ เงนิ ตรวจสอบความเข้าใจ

ตอบคำาถาม

1 ธนบตั ร 50 บาท 4 ฉบบั แลกเหรยี ญ 10 บาทไดก้ เ่ี หรยี ญ 20 เหรยี ญ
2 ธนบตั ร 100 บาท 30 ฉบบั แลกธนบตั ร 1,000 บาทได้ก่ฉี บ บั 3 ฉบบั

10,000 บาท ไปแลก ธนบตั ร 500 บาท โดยหาจ�ำ นวน

มาคณู กบั 500 แลว้ ได้ 10,000 จะได้ 20 × 500 = 10,000

ดงั นน้ั ธนบตั ร 1,000 บาท 10 ฉบบั แลกธนบตั ร 500 บาท

ได้ 20 ฉบบั

การตรวจสอบความเขา้ ใจ สงิ่ ทไ่ี ดเ้ รียนรู้

4. ตรวจสอบความเขา้ ใจของนกั เรยี นเปน็ รายบคุ คล เงนิ เหรียญและธนบัตรสามารถแลกเปลย่ี นกันไดโ้ ดยจาำ นวนเงนิ ท่นี ำาไปแลก
กบั จาำ นวนเงนิ ทไี่ ด้รับตอ้ งเท่ากัน

โดยใหน้ ักเรยี นตอบค�ำ ถามเกยี่ วกับการแลกเงนิ แบบฝกึ หัด 12.6
ตามหนงั สือเรยี นหนา้ 222 ครูและนกั เรยี นร่วมกัน
222 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

ตรวจสอบความถกู ต้อง และสรุปส่ิงทีไ่ ด้เรยี นรู้ ถ้ามีนกั เรียน

ตอบคำ�ถามเกย่ี วกับการแลกเงนิ ไมถ่ กู ต้อง ครูอาจช้ีแนะเพมิ่ เติมแล้วให้ตรวจสอบความเขา้ ใจใหม่

อีกครงั้ จนกว่านักเรยี นจะสามารถแลกเงินไดถ้ กู ต้อง

274 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทที่ 12 | เงินและบนั ทึกรายรับรายจ่าย คมู่ ือครูรายวิชาพืน้ ฐานคณติ ศาสตร์
ช้นั ประถมศึกษาปีท่ี 3 เลม่ 2

สิง่ ท่ีไดเ้ รยี นรู้

เงินเหรียญและธนบัตรสามารถแลกเปลี่ยนกันได้โดยจ�ำ นวนเงนิ ที่น�ำ ไปแลกกับจำ�นวนเงนิ
ท่ไี ด้รบั ต้องเทา่ กนั

จากน้ันใหน้ กั เรียนท�ำ แบบฝึกหัด 12.6 หนา้ 156 - 157

12.7 การบวกและการลบจำ�นวนเงนิ (1 ชั่วโมง) หนังสอื เรยี นรายวิชาพื้นฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.3
จดุ ประสงค์ บทท่ี 12 | เงิน และบันทึกรายรบั รายจา่ ย

หาผลบวกและผลลบเกยี่ วกับจำ�นวนเงนิ

สอื่ การเรยี นรู้ 12.7 การบวกและการลบจาำ นวนเงนิ

− บตั รคำ� (บาท สตางค์) พฒั นาความรู้

แนวการจดั การเรยี นรู้ 65.50 บาท 87.00 บาท
การพัฒนาความรู้
แม่ซ้อื นมกลอ่ ง 1 กล่องและกล้วยหอม 1 หว ี แม่ตอ้ งจ่ายเงินเท่าไร
1. ครทู บทวนการบอกจ�ำ นวนเงนิ
65 บาท บวก 87 บาท ได ้ 152 บาท 65.50 บาท คอื 65 บาท 50 สตางค์
ทีเ่ ขยี นแบบใช้จุด แลว้ น�ำ เข้าสู่บทเรยี นโดย 50 สตางค ์ บวก 0 สตางค ์ ได ้ 50 สตางค์ 87.00 บาท คอื 87 บาท 0 สตางค์
ดงั นน้ั แมต่ อ้ งจา่ ยเงนิ 152 บาท 50 สตางค์

ยกตวั อยา่ งการบวกเกย่ี วกบั จ�ำ นวนเงนิ แสดงวธิ ีหาคำาตอบดงั นี้
เชน่ นมกลอ่ งละ 65.50 บาท กล้วยหอม
หวลี ะ 87.00 บาท แม่ซอ้ื นมกลอ่ ง 1 กลอ่ ง วิธีทาำ บาท สตางค์
และกล้วยหอม 1 หวี แมต่ ้องจา่ ยเงนิ เท่าไร
ครูติดบตั รคำ� บาท และ สตางค์ บนกระดาน นมกลอ่ งราคา 65 0500 +
กลว้ ยหอมราคา 87 50
แมต่ ้องจา่ ยเงนิ 152

ตอบ แมต่ ้องจ่ายเงิน ๑๕๒ บาท ๕๐ สตางค์

การหาผลบวกเกย่ี วกบั จาำ นวนเงนิ ตอ้ งนาำ จาำ นวนเงนิ
ทเ่ี ปน็ หนว่ ยเดยี วกนั บวกกนั

จากน้นั ให้นกั เรยี นออกไปเขยี นจ�ำ นวนเงิน | 223สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

ให้ตรงกบั หน่วยบาทและหน่วยสตางค์

ครเู ขยี นรายละเอยี ดของขอ้ มลู ตา่ ง ๆ และถามนกั เรยี นวา่ หาค�ำ ตอบไดอ้ ยา่ งไร นกั เรยี นควรตอบไดว้ า่

หาคำ�ตอบโดยการบวก ดังน้ี

บาท สตางค​์

นมกล่อง 1 กล่องราคา 65 0500 +
กล้วยหอม 1 หวรี าคา 87
แมต่ ้องจ่ายเงนิ


ครใู หน้ กั เรียนหาผลบวกของจ�ำ นวนเงินในหนว่ ยสตางคจ์ ะได้ 50 สตางค์ และหาผลบวกของ
จำ�นวนเงินในหน่วยบาท จะได้ 152 บาท ดังน้นั แม่ต้องจ่ายเงิน 152 บาท 50 สตางค์
ครูและนกั เรยี นร่วมกนั เขยี นแสดงวิธีหาค�ำ ตอบตามหนังสือเรียนหนา้ 223 ไดด้ งั นี้

| 275สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

คมู่ อื ครรู ายวชิ าพนื้ ฐานคณติ ศาสตร์ บทที่ 12 | เงินและบันทกึ รายรบั รายจา่ ย
ชัน้ ประถมศกึ ษาปที ี่ 3 เลม่ 2

วธิ ีท�ำ บาท สตางค์ หนงั สือเรยี นรายวิชาพ้ืนฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.3
บทที่ 12 | เงนิ และบันทึกรายรบั รายจา่ ย
นมกล่องราคา 65 5000 +
กล้วยหอมราคา 87 50 589.50 บาท ลบดว้ ย 124.25 บาท เทา่ กับเทา่ ไร
แม่ตอ้ งจา่ ยเงนิ 152
แสดงวธิ ีหาคาำ ตอบดังนี้

วิธที าำ บาท สตางค์

ตอบ แม่ต้องจา่ ยเงนิ ๑๕๒ บาท ๕๐ สตางค์ 589 2550 −
124 25
465

ตอบ ๔๖๕ บาท ๒๕ สตางค์

ครแู ละนักเรยี นรว่ มกันสรปุ วา่ การหาผลบวก 1,000 บาท ลบดว้ ย 645.75 บาท เท่ากบั เท่าไร

เกย่ี วกับจำ�นวนเงินต้องนำ�จำ�นวนเงิน แสดงวิธีหาคำาตอบดังน้ี 1 บาท เทา่ กบั 100 สตางค์
ที่เป็นหน่วยเดียวกนั บวกกัน จากนัน้ 1,000 บาท เท่ากับ 999 บาท 100 สตางค์
ครูใหน้ ักเรียนหาผลบวกเกี่ยวกับจ�ำ นวนเงนิ วิธที าำ บาท สตางค์
เพม่ิ เติมอกี 2 - 3 ตวั อย่าง
999 100

1000 7005 −
645

354 25

ตอบ ๓๕๔ บาท ๒๕ สตางค์

2. ครยู กตัวอย่างการหาผลลบเกี่ยวกับ การหาผลลบเกย่ี วกบั จาำ นวนเงนิ ตอ้ งนาำ จาำ นวนเงนิ
จ�ำ นวนเงิน ตามหนังสอื เรยี นหนา้ 224 ทเ่ี ปน็ หนว่ ยเดยี วกนั ลบกนั

เชน่ 589.50 บาท ลบดว้ ย 124.25 บาท 224 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
เทา่ กบั เท่าไร ครใู หน้ ักเรียนออกมาตดิ บัตรค�ำ

บาท และ สตางค์ บนกระดาน พรอ้ มกบั

เขียนตัวเลขแสดงจ�ำ นวนเงนิ ใหต้ รงกับหน่วยบาทและหน่วยสตางค์ แลว้ ให้เพอื่ นอีกคนออกมาชว่ ยกนั

หาผลลบ ดงั นี้

วิธีท�ำ บาท สตางค​์

589 2550 −
124 25
465

ตอบ ๔๖๕ บาท ๒๕ สตางค์

ครอู ธิบายเกี่ยวกับการเขียนแสดงวธิ ีหาคำ�ตอบ โดยเขยี นหนว่ ยบาทและหนว่ ยสตางค์ เขยี นตวั เลข
แสดงจำ�นวนเงนิ ใหต้ รงกบั หน่วยแต่ละหนว่ ย แลว้ จงึ นำ�จ�ำ นวนเงนิ ในหนว่ ยเดยี วกนั มาบวกหรอื
มาลบกันตามโจทย์ท่ีไดร้ ับ โดยใหห้ าผลบวกหรอื หาผลลบในหนว่ ยสตางคก์ ่อน จากนัน้ หาผลบวก
หรือหาผลลบในหนว่ ยบาท แลว้ เขยี นผลบวกหรอื ผลลบท่ไี ด้ใหต้ รงกับหนว่ ยแตล่ ะหน่วย ถา้ ผลบวก
ในหน่วยสตางค์สามารถแปลีย่ นหนว่ ยเป็นบาทได้ใหเ้ ปล่ยี นหน่วยเปน็ บาทแล้วน�ำ ไปรวมกบั ผลบวก
ในหนว่ ยบาท และถา้ ในหนว่ ยสตางคต์ วั ตง้ั นอ้ ยกวา่ ตวั ลบใหก้ ระจายจ�ำ นวนเงนิ จากหนว่ ยบาท
มา 1 บาท หรือ 100 สตางค์ ไปรวมกบั ตัวตั้งในหน่วยสตางค์แลว้ จงึ น�ำ มาลบกนั ครูยกตัวอย่าง

276 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทที่ 12 | เงนิ และบันทึกรายรับรายจา่ ย คมู่ ือครูรายวิชาพน้ื ฐานคณติ ศาสตร์
ช้ันประถมศึกษาปีท่ี 3 เลม่ 2

การหาผลลบเก่ียวกบั จำ�นวนเงนิ ท่ีต้องมกี ารกระจาย เชน่ 1,000 บาท ลบด้วย 645.75 บาท
เท่ากับเท่าไร ครใู ห้นักเรยี นออกมาติดบัตรคำ� บาท และ สตางค์ และเขียนตวั เลขแสดงจ�ำ นวนเงนิ
ให้ตรงกับหน่วยแต่ละหนว่ ย แล้วให้นักเรียนชว่ ยกนั หาผลลบและเขยี นแสดงวธิ หี าคำ�ตอบ ดงั น้ี

วิธีท�ำ บบาาทท สตสาตงาคงค์​ ์ หนังสือเรยี นรายวิชาพ้นื ฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.3
บทที่ 12 | เงนิ และบันทึกรายรับรายจ่าย
999 100
แสดงวิธหี าคำาตอบ
1000 7050 −
645 25 504.50 บาท บวก 378.75 บาท เทา่ กบั เท่าไร
354
วธิ ีทาำ บาท สตางค์

504 5750 + 100 สตางค ์ เท่ากบั 1 บาท
378

882 125

หรอื 883 25

ตอบ ๘๘๓ บาท ๒๕ สตางค์

ตอบ ๓๕๔ บาท ๒๕ สตางค์ 1 765.50 บาท บวก 345.00 บาท เท่ากบั เท่าไร
2 380.75 บาท ลบดว้ ย 289.50 บาท เท่ากบั เทา่ ไร
3. ครยู กตัวอย่างการบวกและการลบเก่ียวกบั 3 492.25 บาท บวก 980.75 บาท เทา่ กับเท่าไร
4 400 บาท ลบดว้ ย 175.50 บาท เท่ากับเท่าไร
จ�ำ นวนเงนิ ตามหนังสอื เรยี นหน้า 225 เช่น 504.50 บาท 5 1,276.50 บาท บวก 230.75 บาท เทา่ กับเทา่ ไร

บวก 378.75 บาท เทา่ กบั เท่าไร ครูใหน้ กั เรยี นช่วยกนั

เขียนแสดงวิธหี าคำ�ตอบ ไดด้ งั น้ี

วธิ ีทำ� บาท สตางค์

504 7550 + | 225สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
378
เฉลย

882 125 1 2

หรอื 883 25 วธิ ที �ำ บาท สตางค์​ วิธที ำ� บาท สตางค์​

765 50 + 380 7505 −
345 00 289

ตอบ ๘๘๓ บาท ๒๕ สตางค์ 1110 50 91 25

ตอบ ๑,๑๑๐ บาท ๕๐ สตางค์ ตอบ ๙๑ บาท ๒๕ สตางค์

3 4

วิธที ำ� บาท สตางค​์ วธิ ที ำ� บาท สตางค์​
430990 0510000 −
ครใู หน้ กั เรยี นสงั เกตวา่ ผลบวกของจ�ำ นวนเงนิ ในหนว่ ยสตางค์ 492 2755 +
สามารถเปล่ียนเปน็ หน่วยบาทได้ ดงั น้นั จึงตอ้ งเปลยี่ น
125 สตางค์ เป็น 1 บาท 25 สตางค์ แล้วน�ำ 1 บาท 980 175
ไปรวมกับผลบวกในหน่วยบาทเป็น 883 บาท ดงั นัน้
504.50 บาท บวก 378.75 บาท เทา่ กับ 883.25 บาท 1472 100 224 50
หรอื 883 บาท 25 สตางค์ จากนัน้ ครูใหน้ กั เรียนจับคู่กัน
แลว้ ชว่ ยกันเขียนแสดงวธิ หี าคำ�ตอบตามหนังสอื เรียน หรือ 1473 ตอบ ๒๒๔ บาท ๕๐ สตางค์

ตอบ ๑,๔๗๓ บาท

5

วิธีทำ� บาท สตางค​์

1276 5705 +
230

1506 125

หรือ 1507 25

ตอบ ๑,๕๐๗ บาท ๒๕ สตางค์

หนา้ 225 และนำ�เสนอหนา้ ชนั้ เรยี น ครูและนักเรยี นร่วมกันตรวจสอบความถกู ต้อง หากมีนกั เรียน

ทีเ่ ขียนแสดงวิธีหาคำ�ตอบไม่ถูกต้องให้ร่วมกนั แกไ้ ขให้ถูกตอ้ ง

| 277สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

ค่มู อื ครูรายวชิ าพื้นฐานคณิตศาสตร์ บทที่ 12 | เงินและบันทกึ รายรับรายจา่ ย
ชนั้ ประถมศึกษาปีที่ 3 เล่ม 2
หนงั สือเรยี นรายวิชาพน้ื ฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.3
การตรวจสอบความเขา้ ใจ บทท่ี 12 | เงนิ และบันทกึ รายรับรายจ่าย

4. ตรวจสอบความเขา้ ใจของนกั เรยี นเปน็ รายบคุ คล ตรวจสอบความเข้าใจ
โดยให้นักเรียนเขียนแสดงวธิ ีหาคำ�ตอบ ตามหนังสอื เรียน แสดงวิธหี าคำาตอบ
หน้า 226 จากนั้นครแู ละนักเรียนรว่ มกนั ตรวจสอบ 1 1,259.75 บาท บวก 2,564.50 บาท เทา่ กบั เท่าไร
ความถกู ตอ้ งและสรปุ สง่ิ ทไ่ี ดเ้ รยี นรู้ หากมนี กั เรยี นเขยี น 2 500 บาท ลบดว้ ย 489.50 บาท เทา่ กับเท่าไร
แสดงวธิ หี าค�ำ ตอบไมถ่ กู ตอ้ ง ครใู หน้ กั เรยี นแกไ้ ขโดยการ
ฝึกเขียนแสดงวธิ หี าค�ำ ตอบกับครเู ปน็ รายบคุ คล

สงิ่ ทีไ่ ด้เรียนรู้ สงิ่ ท่ไี ดเ้ รียนรู้

การหาผลบวกหรอื ผลลบเกยี่ วกบั จำ�นวนเงนิ การหาผลบวกหรอื ผลลบเกยี่ วกบั จาำ นวนเงินทาำ ไดโ้ ดยนาำ จาำ นวนเงนิ ท่ีเปน็
ท�ำ ไดโ้ ดยน�ำ จ�ำ นวนเงนิ ทเ่ี ปน็ หนว่ ยเดยี วกนั มาบวกหรอื ลบกนั หน่วยเดียวกันมาบวกหรือลบกนั

จากน้นั ให้นกั เรียนท�ำ แบบฝึกหดั 12.7 แบบฝึกหดั 12.7
หนา้ 158 - 160
226 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

เฉลย

1 2

วธิ ีทำ� บาท สตางค์​ วธิ ที �ำ บาท สตางค์​
540990 10000
1259 7550 + 50 −
2564
489

3823 125 10 50

หรอื 3824 25 ตอบ ๑๐ บาท ๕๐ สตางค์

ตอบ ๓,๘๒๔ บาท ๒๕ สตางค์

12.8 การคณู และการหารจ�ำ นวนเงิน (1 ชัว่ โมง) หนงั สอื เรียนรายวชิ าพน้ื ฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.3
จุดประสงค์ บทท่ี 12 | เงนิ และบันทกึ รายรับรายจ่าย

หาผลคณู และผลหารเกยี่ วกบั จำ�นวนเงิน 12.8 การคณู และการหารจาำ นวนเงนิ

ส่อื การเรียนรู้ พัฒนาความรู้

− บัตรค�ำ (บาท สตางค)์ 87 บาท 25 สตางค์ คูณ 3 เทา่ กับเทา่ ไร

แนวการจดั การเรียนรู้ แสดงวิธีหาคาำ ตอบดังนี้
การพฒั นาความรู้
วธิ ที ำา บาท สตางค์
1. ครยู กตวั อยา่ งการคูณเก่ยี วกบั จ�ำ นวนเงนิ
โดยให้นักเรียนชว่ ยกนั หาผลคณู ของจำ�นวนเงิน 87 235 ×
ในแตล่ ะหนว่ ย เร่ิมจากหน่วยสตางคก์ อ่ นแล้วจึงหาผลคณู 75
ในหน่วยบาท เขยี นผลคณู ทไ่ี ดใ้ หต้ รงกบั หนว่ ย 261

278 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ตอบ ๒๖๑ บาท ๗๕ สตางค์

164.75 บาท คณู 5 เทา่ กับเท่าไร

แสดงวธิ หี าคำาตอบดงั น้ี

วิธที ำา บาท สตางค์

164 755 × 100 สตางค ์ เท่ากับ 1 บาท
300 สตางค์ เท่ากบั 3 บาท

820 375

หรือ 823 75

ตอบ ๘๒๓ บาท ๗๕ สตางค์

การหาผลคณู เกย่ี วกบั จาำ นวนเงนิ ใหค้ ณู จาำ นวนเงนิ
เปน็ สตางคก์ อ่ น แลว้ จงึ คณู จาำ นวนเงนิ เปน็ บาท

| 227สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทที่ 12 | เงินและบันทกึ รายรับรายจ่าย คูม่ อื ครรู ายวชิ าพื้นฐานคณิตศาสตร์
ชั้นประถมศึกษาปที ่ี 3 เล่ม 2

เช่น 87 บาท 25 สตางค์ คณู 3 เทา่ กบั เท่าไร ครใู ห้นักเรยี นออกมาติดบตั รค�ำ บาท และ สตางค์
แล้วเขยี นแสดงวิธหี าผลคูณ ครแู ละนักเรียนชว่ ยกนั หาผลคณู และเขียนแสดงวธิ หี าผลคณู ได้ดงั นี้

วธิ ีท�ำ บาท สตางค​์

87 235 ×
75
261

ตอบ ๒๖๑ บาท ๗๕ สตางค์

จากนัน้ ครูยกตวั อยา่ งเพ่ิมเติมในกรณที ่ผี ลคูณในหนว่ ยสตางคส์ ามารถเปล่ียนเป็นหนว่ ยบาทได้ เช่น
164.75 บาท คณู 5 เทา่ กบั เทา่ ไร ครูใหน้ กั เรยี นชว่ ยกันเขียนแสดงวิธหี าผลคูณไดด้ งั น้ี

วธิ ีทำ� บาท สตางค์

164 755 ×


820 375

หรอื 823 75

ตอบ ๘๒๓ บาท ๗๕ สตางค์

ครใู หน้ กั เรยี นสงั เกตว่า ผลคณู ในหน่วยสตางค์ คือ 375 สามารถเปลี่ยนเป็นหน่วยบาท
ได้เปน็ 3 บาท 75 สตางค์ น�ำ 3 บาท ไปรวมกบั ผลคณู ในหนว่ ยบาทจะได้ 823 บาท ดังน้ัน
164.75 บาท คูณ 5 เทา่ กบั 823.75 บาท หรอื 823 บาท 75 สตางค์ ครูและนักเรยี นรว่ มกนั สรุปวา่
การหาผลคูณเกีย่ วกับจำ�นวนเงนิ ใหเ้ ขียนตวั เลขแสดงจำ�นวนเงินใหต้ รงหนว่ ยแต่ละหนว่ ย
แลว้ หาผลคณู ในหน่วยสตางคก์ ่อนจากน้นั หาผลคูณในหน่วยบาท เขยี นผลคณู ที่ไดใ้ หต้ รงกับหน่วย
แต่ละหน่วย ถา้ ผลคูณในหนว่ ยสตางคส์ ามารถเปลย่ี นหนว่ ยเปน็ บาทไดใ้ หเ้ ปลย่ี นหนว่ ยเปน็ บาท
แลว้ น�ำ ไปรวมกบั ผลคณู ในหนว่ ยบาท

| 279สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

คมู่ ือครูรายวชิ าพน้ื ฐานคณติ ศาสตร์ บทที่ 12 | เงนิ และบันทกึ รายรับรายจ่าย
ช้ันประถมศึกษาปที ่ี 3 เล่ม 2
หนังสอื เรียนรายวิชาพ้นื ฐาน | คณิตศาสตร์ ป.3
2. ครยู กตัวอยา่ งการหารเกีย่ วกับ บทท่ี 12 | เงิน และบันทึกรายรับรายจา่ ย
จ�ำ นวนเงินโดยให้นกั เรยี นหาผลหาร
โดยการหารส้ันตามหนงั สือเรยี นหนา้ 228 เช่น 1,250 บาท 50 สตางค์ หารด้วย 5 เท่ากบั เทา่ ไร
1,250 บาท 50 สตางค์ หารดว้ ย 5 เทา่ กบั เทา่ ไร
ครใู หน้ กั เรยี นออกมาตดิ บตั รค�ำ บาท และ สตางค์ แสดงวิธหี าคาำ ตอบดังนี้
และเขียนตวั เลขแสดงจำ�นวนเงนิ ใหต้ รงกบั
หนว่ ยแต่ละหนว่ ย เขยี นเครอื่ งหมายหารสั้น วธิ ีทาำ บาท สตางค์
แล้วหาผลหารโดยเรม่ิ หารในหน่วยบาทก่อน
แล้วจึงหารในหน่วยสตางค์ ครูและนักเรียน 5 1250 50
ชว่ ยกันเขยี นแสดงวธิ หี าค�ำ ตอบได้ดงั นี้ 250 10

ตอบ ๒๕๐ บาท ๑๐ สตางค์

598 บาท หารดว้ ย 4 เท่ากับกบ่ี าท กีส่ ตางค์

แสดงวิธีหาคำาตอบดงั น้ี

วิธีทาำ บาท สตางค์

4 598 200 2 บาท เท่ากบั 200 สตางค์
598 หารดว้ ย 4 ได ้ 149 เศษ 2 149
00
50

ตอบ ๑๔๙ บาท ๕๐ สตางค์

วธิ ที �ำ บบาาทท สสตตาางงคค์ ์​
5 1250
250 50 การหาผลหารเกย่ี วกบั จาำ นวนเงนิ ใหห้ ารจาำ นวนเงนิ เปน็ บาทกอ่ น
10 แลว้ จงึ หารจาำ นวนเงนิ เปน็ สตางค ์

228 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

ตอบ ๒๕๐ บาท ๑๐ สตางค์

จากนัน้ ครยู กตวั อย่างการหาผลหารเก่ยี วกบั จำ�นวนเงนิ ท่หี ารในหน่วยบาทแล้วมีเศษ ใหน้ �ำ เศษ
เปล่ียนเปน็ หนว่ ยสตางค์แลว้ น�ำ ไปรวมกับหนว่ ยสตางค์แลว้ จึงหารในหน่วยสตางค์ เช่น
598 บาท หารด้วย 4 เท่ากบั กี่บาท ก่สี ตางค์ ครูใหน้ ักเรียนออกมาตดิ บัตรคำ� บาท และ สตางค์
เขียนตัวเลขแสดงจำ�นวนเงินให้ตรงกบั หน่วยบาทและสตางค์ เขยี นเคร่ืองหมายหารส้นั
แลว้ ใหน้ ักเรยี นช่วยกันหาผลหาร และเขยี นแสดงวธิ หี าผลหารไดด้ ังน้ี

วธิ ที �ำ บาท สตางค์
4 598
149 200

00
50

ตอบ ๑๔๙ บาท ๕๐ สตางค์

ครูให้นักเรยี นสังเกตวา่ การหารในหน่วยบาท 598 หารด้วย 4 ได้ 149 เศษ 2 จึงเขยี น 149
เป็นผลหารในหน่วยบาท แลว้ นำ�เศษ 2 บาท หรอื 200 สตางค์ ไปรวมกบั ตวั ตง้ั ในหน่วยสตางค์
เป็น 200 สตางค์ แล้วจึงหารในหนว่ ยสตางค์ จะได้ 200 หารดว้ ย 4 ได้ 50 เขยี น 50 เป็นผลหาร

280 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทท่ี 12 | เงนิ และบันทกึ รายรบั รายจ่าย คมู่ ือครรู ายวิชาพ้นื ฐานคณิตศาสตร์
ชั้นประถมศกึ ษาปที ี่ 3 เลม่ 2

ในหน่วยสตางค์ ดงั น้ัน 598 บาท หารดว้ ย 4 เท่ากบั 149 บาท 50 สตางค์ ครูและนกั เรยี นร่วมกัน

สรปุ วา่ การหาผลหารเกยี่ วกบั จ�ำ นวนเงนิ ใหเ้ ขยี นตัวเลขแสดงจำ�นวนเงินให้ตรงกบั หน่วยบาทและ

หน่วยสตางค์ แลว้ หารจำ�นวนเงินในหนว่ ยบาทก่อน เขยี นผลหารทไี่ ดใ้ นหน่วยบาท ถ้าหารแล้วมเี ศษ

ให้นำ�เศษในหน่วยบาทเปลีย่ นเปน็ หนว่ ยสตางคแ์ ลว้ นำ�ไปรวมกบั ตัวตัง้ ในหน่วยสตางค์ แลว้ จึงหาร

จำ�นวนเงินในหน่วยสตางค์ เขยี นผลหารทไี่ ด้ในหน่วยสตางค์

3. ครยู กตวั อยา่ งการหาผลคูณและ

ผลหารเก่ียวกับจ�ำ นวนเงินตามหนังสอื เรียน หนงั สอื เรยี นรายวิชาพนื้ ฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.3
บทท่ี 12 | เงิน และบันทกึ รายรบั รายจา่ ย

หนา้ 229 เชน่ 122.25 บาท หารด้วย 3 แสดงวิธหี าคำาตอบ

เท่ากับเทา่ ไร ครูให้นักเรียนชว่ ยกนั เขียนแสดง 122.25 บาท หารดว้ ย 3 เท่ากับเท่าไร
วธิ หี าค�ำ ตอบและรว่ มกนั ตรวจสอบความถกู ตอ้ ง
ดงั นี้ วิธีทำา บาท สตางค์

3 122 225
40
25
75

ตอบ ๔๐ บาท ๗๕ สตางค์

วธิ ีท�ำ บาท สตางค์ 1 35 บาท 50 สตางค์ คูณ 8 เทา่ กับเท่าไร
3 122 2 303 บาท หารด้วย 6 เทา่ กบั ก่บี าท กีส่ ตางค์
40 22255 3 8.50 บาท คูณ 9 เทา่ กบั เท่าไร
75 4 10.25 บาท คูณ 5 เท่ากับเท่าไร
5 2,161.25 บาท หารด้วย 7 เทา่ กบั เทา่ ไร

ตอบ ๔๐ บาท ๗๕ สตางค์

จากนัน้ ครใู หน้ ักเรียนชว่ ยกันเขียนแสดง | 229สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
วิธีหาคำ�ตอบตามหนงั สอื เรียนหน้า 229
และร่วมกนั ตรวจสอบความถูกตอ้ ง ครอู ธบิ ายวา่ เฉลย
ในการเขียนค�ำ ตอบนักเรยี นอาจเขยี นแสดง
จ�ำ นวนเงินแบบใชจ้ ดุ กไ็ ด้ เช่น ตามตัวอยา่ ง 1 2 บาท สตางค์​
ขา้ งตน้ นักเรยี นอาจตอบว่า 40.75 บาท ว ธิ ที �ำ 30000
หรอื 40 บาท 75 สตางค์ วธิ ีท�ำ บาท สตางค์​
508 × 50
35 6 303
400
50

280 ตอบ ๕๐ บาท ๕๐ สตางค์

หรือ 284

ตอบ ๒๘๔ บาท

3 4

วธิ ที �ำ บาท สตางค์​ วธิ ที ำ� บาท สตางค์​

8 509 × 10 255 ×


72 450 50 125

หรอื 76 50 หรือ 51 25

ตอบ ๗๖ บาท ๕๐ สตางค์ ตอบ ๕๑ บาท ๒๕ สตางค์

5 บาท สตางค​์
วิธที ำ� 52255
7 2161 75
308

ตอบ ๓๐๘ บาท ๗๕ สตางค์

| 281สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

ค่มู ือครูรายวชิ าพื้นฐานคณิตศาสตร์ บทท่ี 12 | เงนิ และบนั ทึกรายรบั รายจา่ ย
ชนั้ ประถมศกึ ษาปีที่ 3 เลม่ 2

การตรวจสอบความเข้าใจ หนังสือเรยี นรายวชิ าพื้นฐาน | คณิตศาสตร์ ป.3
บทท่ี 12 | เงนิ และบันทกึ รายรบั รายจ่าย
4. ตรวจสอบความเขา้ ใจของนกั เรียน
เปน็ รายบุคคลโดยให้นกั เรียนเขยี นแสดงวิธี ตรวจสอบความเข้าใจ
หาค�ำ ตอบตามหนังสือเรยี นหนา้ 230
ครูอาจทบทวนการหาผลคณู และผลหาร แสดงวธิ ีหาคาำ ตอบ

1 145.50 บาท คูณ 3 เทา่ กับเทา่ ไร
2 455 บาท หารดว้ ย 2 เท่ากบั กีบ่ าท กี่สตางค์

เกย่ี วกบั จ�ำ นวนเงนิ กอ่ นการตรวจสอบความเขา้ ใจ

ดังนี้

การหาผลคูณเก่ยี วกบั จำ�นวนเงนิ

ใหเ้ ขียนตวั เลขแสดงจ�ำ นวนเงนิ ให้ตรงกับ

หน่วยบาทและหน่วยสตางค์แล้วหาผลคณู

ในหนว่ ยสตางคก์ อ่ น จากน้นั หาผลคณู

ในหน่วยบาท เขยี นผลคูณทไี่ ด้ใหต้ รงกบั สิ่งท่ีไดเ้ รยี นรู้

หนว่ ยแตล่ ะหนว่ ย ถา้ ผลคณู ในหนว่ ยสตางค์ การหาผลคูณหรือผลหารเกีย่ วกบั จำานวนเงินทาำ ได้โดยคณู หรือหารจาำ นวนเงิน
ทลี ะหน่วย

สามารถเปลย่ี นหนว่ ยเป็นบาทได้ใหเ้ ปลย่ี น

หนว่ ยเปน็ บาท แลว้ นำ�ไปรวมกบั ผลคูณ แบบฝกึ หัด 12.8
ในหนว่ ยบาท
230 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
การหาผลหารเกยี่ วกับจ�ำ นวนเงนิ
ให้เขียนตวั เลขแสดงจำ�นวนเงนิ ให้ตรงกบั เฉลย
หนว่ ยบาทและหนว่ ยสตางค์ แลว้ หารจ�ำ นวนเงนิ
ในหนว่ ยบาทก่อน เขยี นผลหารท่ีไดใ้ นหนว่ ยบาท 1 2

วธิ ที �ำ บาท สตางค์​ วธิ ีท�ำ บาท สตางค​์
2 455
145 503 × 100
227
00
435 150
50

หรือ 436 50 ตอบ ๒๒๗ บาท ๕๐ สตางค์

ตอบ ๔๓๖ บาท ๕๐ สตางค์

ถ้าหารแลว้ มเี ศษ ให้นำ�เศษในหนว่ ยบาท

เปลย่ี นเป็นหนว่ ยสตางค์แลว้ นำ�ไปรวมกับตัวต้งั

ในหน่วยสตางค์ แล้วจงึ หารจ�ำ นวนเงินในหน่วยสตางค์ เขยี นผลหารทไ่ี ดใ้ นหนว่ ยสตางค์

จากน้ันครแู ละนกั เรียนร่วมกันตรวจสอบความถกู ตอ้ งและสรุปสิง่ ท่ีไดเ้ รียนรู้ หากมนี กั เรียน

เขียนแสดงวิธหี าคำ�ตอบไมถ่ ูกต้อง ครใู หน้ กั เรยี นแกไ้ ขให้ถกู ตอ้ ง

สิ่งทไี่ ด้เรยี นรู้

การหาผลคณู หรือผลหารเกยี่ วกบั จำ�นวนเงินท�ำ ได้โดยคูณหรอื หารจำ�นวนเงินทีละหนว่ ย
จากน้ันใหน้ กั เรยี นท�ำ แบบฝึกหดั 12.8 หนา้ 161 - 162

282 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทที่ 12 | เงินและบันทกึ รายรับรายจ่าย ค่มู อื ครูรายวิชาพื้นฐานคณิตศาสตร์
ชัน้ ประถมศกึ ษาปีที่ 3 เล่ม 2

12.9 โจทย์ปัญหาเก่ยี วกบั เงนิ (1) (2 ช่วั โมง)
จดุ ประสงค์

แสดงวธิ หี าคำ�ตอบของโจทยป์ ญั หาการบวกและโจทย์ปญั หาการลบเก่ียวกบั เงิน

สือ่ การเรยี นรู้ หนงั สือเรยี นรายวิชาพื้นฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.3
บทท่ี 12 | เงนิ และบันทึกรายรับรายจา่ ย
− บัตรค�ำ (บาท สตางค์ โจทยถ์ าม โจทยบ์ อก)
− แถบโจทยป์ ัญหา 12.9 โจทยป์ ญั หาเกย่ี วกบั เงนิ (1)
− แถบ Bar Model
พัฒนาความรู้

แนวการจดั การเรียนรู้ ใบบวั มเี งนิ 126.50 บาท แก้วตามีเงนิ 230.50 บาท ใบบัวและแกว้ ตามเี งนิ รวมกนั เทา่ ไร
การพฒั นาความรู้ โจทย์ถาม ใบบัวและแก้วตามเี งนิ รวมกันเท่าไร
โจทย์บอก ใบบวั มีเงนิ 126.50 บาท แกว้ ตามเี งนิ 230.50 บาท
1. ครูทบทวนการหาผลบวกเกี่ยวกบั จ�ำ นวนเงิน
หาคาำ ตอบได้อยา่ งไร
เช่น 504.50 บาท บวก 378.75 บาท เทา่ กบั
นาำ จาำ นวนเงนิ ของทง้ั สองคนบวกกนั
เทา่ ไร แลว้ ให้นักเรยี นชว่ ยกนั เขียนแสดงวิธี
วธิ ีทาำ บาท สตางค์
หาค�ำ ตอบ ไดด้ ังน้ี
ใบบวั มีเงนิ 126 5500 + 100 สตางค ์ เท่ากบั 1 บาท
แกว้ ตามีเงิน 230

ใบบัวและแก้วตามีเงนิ รวมกนั 356 100

หรือ 357 00

ตอบ ใบบัวและแกว้ ตามเี งินรวมกัน ๓๕๗ บาท

วิธที ำ� บาท สตางค์ 357 บาท เปน็ คำาตอบท่ีสมเหตสุ มผล
เพราะ 126.50 บาท มากกวา่ 100 บาท และ 230.50 บาท มากกวา่ 200 บาท
126.50 บาท บวก 230.50 บาท ตอ้ งมากกว่า 300 บาท

504 7505 + แสดงวิธหี าคาำ ตอบ
378 1 แมซ่ ือ้ ปลา 245.75 บาท และซอ้ื กงุ้ 380.50 บาท แม่ต้องจา่ ยเงินเท่าไร
2 พ่อคา้ ขายข้าวสารไดเ้ งิน 1,278.25 บาท ขายปลากระปอ๋ งได้เงิน
882 125 750.50 บาท พ่อค้าขายข้าวสารและปลากระป๋องไดเ้ งินเท่าไร

หรอื 883 25 | 231สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

ตอบ ๘๘๓ บาท ๒๕ สตางค์ เฉลย

ดังนัน้ 504.50 บาท บวก 378.75 บาท เทา่ กับ 883.25 บาท 1
ครูใหน้ กั เรยี นสังเกตการเขยี นแสดงวธิ หี าค�ำ ตอบ จะเห็นวา่
เขยี นตวั เลขแสดงจ�ำ นวนเงนิ ใหต้ รงกบั หนว่ ยบาทและสตางค์ วิธที �ำ บาท สตางค์​
ครนู �ำ เขา้ สกู่ ารเขยี นแสดงวธิ หี าค�ำ ตอบของโจทยป์ ญั หาการบวกวา่
สามารถท�ำ ไดใ้ นท�ำ นองเดยี วกนั และครทู บทวนการแกโ้ จทยป์ ญั หา แม่ซอ้ื ปลา 245 7550 +
ซอื้ กงุ้ 380

แมต่ ้องจา่ ยเงนิ 625 125

หรอื 626 25

ตอบ แมต่ อ้ งจ่ายเงิน ๖๒๖ บาท ๒๕ สตางค์

2

วธิ ีทำ� บาท สตางค์​

พอ่ ค้าขายขา้ วสารไดเ้ งิน 1278 25 +
ขายปลากระป๋องไดเ้ งิน 750 50

พ่อค้าขายขา้ วสารและปลากระป๋องได้เงิน 2028 75

ตอบ พอ่ คา้ ขายขา้ วสารและปลากระปอ๋ งไดเ้ งนิ ๒,๐๒๘ บาท ๗๕ สตางค์

วา่ ต้องอ่านทำ�ความเขา้ ใจโจทย์ วเิ คราะหว์ ่าโจทยถ์ ามอะไร โจทยบ์ อกอะไร และหาค�ำ ตอบไดอ้ ยา่ งไร

โดยการวางแผนแกป้ ญั หา แลว้ หาค�ำ ตอบ สดุ ทา้ ยตอ้ งตรวจสอบความสมเหตสุ มผลของค�ำ ตอบ

จากนั้นครยู กตัวอยา่ งโจทยป์ ญั หาการบวกเกีย่ วกบั เงินตามหนงั สอื เรียนหน้า 231 เช่น ใบบัวมเี งิน

126.50 บาท แกว้ ตามีเงนิ 230.50 บาท ใบบวั และแก้วตามีเงินรวมกนั เทา่ ไร ครูให้นกั เรยี นร่วมกนั

| 283สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

คมู่ ือครรู ายวิชาพ้ืนฐานคณติ ศาสตร์ บทท่ี 12 | เงนิ และบนั ทึกรายรบั รายจา่ ย
ชั้นประถมศกึ ษาปีที่ 3 เล่ม 2

อา่ นและวเิ คราะหโ์ จทย์ว่า โจทยถ์ ามอะไร และโจทย์บอกอะไร โดยครูติดบตั รคำ� โจทยถ์ ามและ
โจทย์บอกบนกระดาน และใหน้ ักเรยี นชว่ ยกนั เขียนส่วนทโ่ี จทยถ์ ามและสว่ นท่ีโจทยบ์ อกบนกระดาน
ดงั น้ี

โจทย์ถาม ใบบวั และแก้วตามีเงนิ รวมกนั เท่าไร

โจทยบ์ อก ใบบวั มเี งนิ 126.50 บาท แก้วตามเี งิน 230.50 บาท

จากนน้ั ครถู ามนกั เรยี นวา่ จะหาคำ�ตอบไดอ้ ยา่ งไร เพราะเหตุใด นักเรียนควรตอบไดว้ า่ หาค�ำ ตอบได้
โดยการบวก เพราะการนำ�จำ�นวนเงนิ ของแก้วตาและใบบวั มารวมกนั ทำ�ใหม้ จี �ำ นวนเงนิ มากขึน้
ครูและนักเรยี นชว่ ยกันเขยี นแสดงวธิ หี าค�ำ ตอบ ดังน้ี

วิธที �ำ บาท สตางค์

ใบบัวมีเงนิ 126 5500 +
แกว้ ตามีเงิน 230

ใบบัวและแกว้ ตามีเงนิ รวมกนั 356 100

หรอื 357 00

ตอบ ใบบัวและแก้วตามีเงนิ รวมกนั ๓๕๗ บาท

ครแู ละนกั เรยี นรว่ มกนั ตรวจสอบความสมเหตุสมผลของค�ำ ตอบ โดยพิจารณาดงั นี้
ใบบวั มเี งนิ 126.50 บาท ซง่ึ มากกวา่ 100 บาท แกว้ ตามเี งนิ 230.50 บาท ซง่ึ มากกวา่ 200 บาท
จ�ำ นวนเงินของใบบวั และแก้วตารวมกนั จะตอ้ งมากกว่า 300 บาท ดังนัน้ 357 บาท จงึ เปน็ คำ�ตอบ
ทสี่ มเหตสุ มผล จากนั้นครใู หน้ กั เรยี นชว่ ยกันเขียนแสดงวิธหี าคำ�ตอบในกรอบทา้ ยหนังสอื เรยี น
หน้า 231 ครูและนกั เรียนร่วมกนั ตรวจสอบความถกู ตอ้ ง

2. ครูทบทวนการหาผลลบเก่ียวกบั จ�ำ นวนเงนิ เชน่ 1,000 บาท ลบดว้ ย 645.75 บาท
เท่ากับเท่าไร แลว้ ให้นกั เรยี นช่วยกนั หาผลลบและเขียนแสดงวธิ หี าค�ำ ตอบ ดังนี้

วธิ ีทำ� บาท สตางค์

999 100

1000 7050 −
645

354 25

ตอบ ๓๕๔ บาท ๒๕ สตางค์

ดงั นัน้ 1,000 บาท ลบดว้ ย 645.75 บาท เทา่ กับ 354.25 บาท
ครูให้นกั เรยี นสงั เกตการเขียนแสดงวธิ ีหาค�ำ ตอบจะเห็นว่าเขียนตัวเลขแสดงจำ�นวนเงินใหต้ รงกับ
หนว่ ยบาทและหนว่ ยสตางค์ ครนู �ำ เขา้ สกู่ ารเขยี นแสดงวธิ หี าค�ำ ตอบของโจทยป์ ญั หาการลบวา่ สามารถท�ำ ได้
ในท�ำ นองเดียวกนั และในการแก้โจทยป์ ญั หาว่า ต้องอา่ นท�ำ ความเข้าใจโจทย์ วเิ คราะห์โจทยว์ า่

284 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทที่ 12 | เงินและบนั ทึกรายรับรายจ่าย คู่มอื ครรู ายวชิ าพน้ื ฐานคณิตศาสตร์
ชัน้ ประถมศกึ ษาปีที่ 3 เลม่ 2

โจทยถ์ ามอะไร โจทยบ์ อกอะไร และหาค�ำ ตอบได้อยา่ งไร โดยการวางแผนแก้ปญั หา แลว้ หาคำ�ตอบ

สุดท้ายต้องตรวจสอบความสมเหตสุ มผลของค�ำ ตอบ จากน้ันครยู กตวั อยา่ งโจทย์ปญั หาการลบ

เก่ียวกบั เงินตามหนงั สอื เรียนหน้า 232 เชน่ ขุนมเี งิน 450.75 บาท ออมสนิ มเี งนิ 700.25 บาท

ออมสินมีเงินมากกว่าขุนเท่าไร หนงั สือเรียนรายวิชาพนื้ ฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.3
ครใู ห้นกั เรียนร่วมกันอ่านและวเิ คราะห์โจทยว์ า่ บทที่ 12 | เงนิ และบนั ทึกรายรบั รายจา่ ย

โจทย์ถามอะไร และโจทยบ์ อกอะไร ขนุ มีเงิน 450.75 บาท ออมสนิ มีเงนิ 700.25 บาท ออมสนิ มีเงินมากกว่าขนุ เท่าไร
โดยครูติดบตั รค�ำ โจทย์ถามและโจทยบ์ อก
โจทยถ์ าม ออมสินมีเงนิ มากกว่าขนุ เท่าไร
โจทยบ์ อก ขุนมเี งิน 450.75 บาท ออมสินมเี งิน 700.25 บาท

บนกระดาน และให้นักเรยี นชว่ ยกันเขียน หาคาำ ตอบไดอ้ ยา่ งไร

สว่ นทีโ่ จทยถ์ ามและส่วนทีโ่ จทย์บอกบนกระดาน จาำ นวนเงนิ ของออมสนิ ลบดว้ ยจาำ นวนเงนิ ของขนุ

ดงั น้ี วธิ ีทาำ บาท สตางค์
โจทย์ถาม ออมสนิ มีเงินมากกว่าขุนเทา่ ไร 125
ออมสนิ มเี งิน 699 7255 − 1 บาท เทา่ กับ 100 สตางค์
โจทยบ์ อก ขุนมีเงิน 450.75 บาท ออมสนิ 700 บาท 25 สตางค์ เท่ากบั
มเี งนิ 700.25 บาท 700 50 699 บาท 125 สตางค์

ขุนมเี งิน 450

ออมสนิ มีเงินมากกวา่ ขุน 249

ตอบ ออมสนิ มเี งินมากกวา่ ขนุ ๒๔๙ บาท ๕๐ สตางค์

249 บาท 50 สตางค ์ เปน็ คาำ ตอบทถ่ี กู ตอ้ ง เพราะ 249 บาท 50 สตางค์
บวก 450 บาท 75 สตางค ์ เทา่ กบั 700 บาท 25 สตางค์

จากนัน้ ครูถามนักเรียนวา่ จะหาคำ�ตอบ แสดงวิธีหาคาำ ตอบ
ไดอ้ ย่างไร เพราะเหตุใด นกั เรียนควรตอบไดว้ า่
หาค�ำ ตอบได้โดยการลบ เพราะเปน็ การ 1 แม่ซือ้ ไขเ่ ปด็ 152.50 บาท ซื้อไข่ไก ่ 179.75 บาท แมซ่ ื้อไข่เปด็ น้อยกว่าไข่ไก่
เปรยี บเทยี บว่าจ�ำ นวนเงินของออมสนิ เท่าไร
มากกว่าขุนอยู่เท่าไร ครูและนักเรียนช่วยกนั
เขียนแสดงวิธหี าค�ำ ตอบ ดังน้ี 2 แกว้ ตาออมเงนิ ได ้ 1,391.75 บาท ใบบวั ออมเงนิ ได ้ 2,305.50 บาท
ใบบวั ออมเงนิ ไดม้ ากกวา่ แกว้ ตาเทา่ ไร

232 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

วิธีท�ำ บาท สตางค์ เฉลย บาท สตางค​์
ออมสนิ มเี งนิ 1 179 7550 −
699 125 25
วธิ ที �ำ 152
700 2755 − แมซ่ อ้ื ไขไ่ ก่ 27
50 ซ้อื ไข่เป็ด
แม่ซอื้ ไขเ่ ป็ดนอ้ ยกวา่ ไขไ่ ก ่

ตอบ แม่ซอื้ ซ้อื ไขเ่ ปด็ นอ้ ยกว่าไข่ไก ่ ๒๗ บาท ๒๕ สตางค์

ขุนมีเงนิ 450 2 บาท สตางค​์
วธิ ที �ำ 22330045 5715050 −
ออมสินมเี งนิ มากกวา่ ขุน 249 ใบบัวออมเงนิ ได ้ 75
แกว้ ตาออมเงินได ้ 1391
ตอบ ออมสนิ มีเงินมากกวา่ ขนุ ๒๔๙ บาท ๕๐ สตางค์ ใบบัวออมเงินไดม้ ากกวา่ แกว้ ตา 913

ตอบ ใบบวั ออมเงนิ ไดม้ ากกว่าแก้วตา ๙๑๓ บาท ๗๕ สตางค์

ครแู ละนกั เรยี นรว่ มกนั ตรวจสอบความสมเหตสุ มผลของคำ�ตอบโดยใช้การตรวจค�ำ ตอบว่า
การนำ�จ�ำ นวนสองจ�ำ นวนมาลบกนั ผลลบทไ่ี ดเ้ มอ่ื น�ำ มาบวกกบั ตวั ลบจะไดเ้ ทา่ กบั ตวั ตง้ั
จะได้ 249.50 บาท บวก 450.75 บาท ได้ 700.25 บาท
ดังน้ัน 249.50 บาท จงึ เป็นค�ำ ตอบทถี่ กู ตอ้ ง จากนั้นครใู หน้ ักเรยี นช่วยกนั เขียนแสดงวธิ หี าค�ำ ตอบ
ในกรอบท้ายหนงั สอื เรยี นหน้า 232 ครแู ละนกั เรยี นรว่ มกันตรวจสอบความถกู ตอ้ ง

| 285สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

คู่มอื ครูรายวชิ าพน้ื ฐานคณิตศาสตร์ บทท่ี 12 | เงินและบันทึกรายรับรายจา่ ย
ชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 เล่ม 2

3. ครูยกตัวอย่างโจทย์ปญั หาการบวกและโจทย์ปัญหาการลบเกีย่ วกับจำ�นวนเงนิ
ตามหนงั สอื เรียนหน้า 233 เชน่ แม่ซอื้ ผลไม้ 240.50 บาท จา่ ยเงนิ ด้วยธนบัตร 500 บาท
แม่จะได้รับเงนิ ทอนเท่าไร ครใู ห้นักเรียนชว่ ยกนั วิเคราะหโ์ จทย์ว่าโจทย์ถามอะไร โจทยบ์ อกอะไร
และจะหาค�ำ ตอบไดอ้ ย่างไร แลว้ ใหช้ ่วยกนั เขียนแสดงวธิ หี าคำ�ตอบไดด้ งั นี้

วิธที �ำ บาท สตางค์

แมจ่ ่ายเงินดว้ ยธนบตั ร 499 100
แมซ่ ้อื ผลไม้
แม่จะไดร้ ับเงนิ ทอน 500 5000 −
240 50
259

ตอบ แม่จะได้รบั เงินทอน ๒๕๙ บาท ๕๐ สตางค์

จากนนั้ ครใู ห้นกั เรียนจับค่กู นั เขยี นแสดง หนงั สอื เรยี นรายวิชาพ้นื ฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.3
วธิ หี าค�ำ ตอบของโจทย์ปัญหาการบวกและ บทที่ 12 | เงิน และบันทึกรายรับรายจ่าย
โจทย์ปญั หาการลบตามหนังสอื เรยี นหน้า 233
พร้อมกับตรวจความสมเหตุสมผลของค�ำ ตอบ แสดงวธิ หี าคำาตอบ
เมอื่ ทำ�เสรจ็ แล้วให้แต่ละคอู่ อกมาน�ำ เสนอ
จนครบทกุ ข้อ ครูและนักเรยี นร่วมกัน แมซ่ ือ้ ผลไม ้ 240.50 บาท จา่ ยเงนิ ด้วยธนบัตร 500 บาท แม่จะไดร้ ับเงนิ ทอน
ตรวจสอบความถกู ต้อง จากน้นั ใหน้ กั เรียน เท่าไร
ท�ำ แบบฝึกหัด 12.9.1 หนา้ 163 - 165
วิธีทำา บาท สตางค์
499 100
แม่จา่ ยเงินด้วยธนบตั ร 0500 −
แมซ่ ือ้ ผลไม้ 500
แม่จะไดร้ บั เงนิ ทอน 50
240

259

ตอบ แมจ่ ะไดร้ ับเงนิ ทอน ๒๕๙ บาท ๕๐ สตางค์

เฉลย 1 เดอื นนอ้ี อมสินได้ดอกเบี้ยเงินฝากจากธนาคาร A 389.25 บาท จากธนาคาร B
481.50 บาท ออมสินได้ดอกเบ้ยี เงนิ ฝากทั้งหมดเทา่ ไร
1
2 แก้วตามีเงนิ 350 บาท ซ้อื กล่องดนิ สอ 135.50 บาท แก้วตาเหลือเงินเท่าไร

3 พ่อซือ้ สตรอวเ์ บอรร์ ี 580.50 บาท ซอื้ ทุเรยี น 479.25 บาท พอ่ จา่ ยเงินซื้อ
สตรอว์เบอร์รมี ากกว่าซ้ือทเุ รียนเท่าไร

4 ครูพลอยใสซ้ือน้ำามันพืช 85.75 บาท ซอ้ื นา้ำ ปลา 28.50 บาท ครพู ลอยใส
ต้องจ่ายเงินทง้ั หมดเทา่ ไร

5 แมค่ ้าขายขนมชน้ั ได้เงิน 1,350.50 บาท ขายขนมเปยี กปูนไดเ้ งิน
1,590.25 บาท แมค่ า้ ขายขนมช้นั ได้เงนิ น้อยกว่าขายขนมเปยี กปูนเทา่ ไร

วธิ ที ำ� บาท สตางค​์

ออมสินไดด้ อกเบีย้ เงนิ ฝากจากธนาคาร A 389 25 +
50
ออมสินได้ดอกเบ้ียเงนิ ฝากจากธนาคาร B 481 แบบฝกึ หัด 12.9.1
| 233สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
ออมสินไดด้ อกเบ้ียเงินฝากทัง้ หมด 870 75

ตอบ ออมสินได้ดอกเบี้ยเงินฝากทัง้ หมด ๘๗๐ บาท ๗๕ สตางค์

2 บาท สตางค์​ 4 บาท สตางค์​
วธิ ีท�ำ 335490 1050000 − วธิ ีทำ� 85 7550 +
แก้วตามเี งนิ 50 ครูพลอยใสซื้อน้ำ�มนั พืช
ซ้ือกล่องดนิ สอ 135 ซื้อน้ำ�ปลา 28 125
แกว้ ตาเหลอื เงิน 214 ครูพลอยใสต้องจ่ายเงนิ ทัง้ หมด 113 25
หรอื 114
ตอบ แกว้ ตาเหลือเงิน ๒๑๔ บาท ๕๐ สตางค์

ตอบ ครูพลอยใสตอ้ งจา่ ยเงนิ ทั้งหมด ๑๑๔ บาท ๒๕ สตางค์

3 5
วธิ ีท�ำ
วิธีท�ำ บาท สตางค์​ แมค่ า้ ขายขนมเปียกปูนได้เงิน บาท สตางค​์
5205 − ขายขนมชัน้ ได้เงนิ 11559890 1252505 −
พอ่ ซอ้ื สตรอว์เบอร์ร ี 580 25 ขายขนมช้นั ได้เงินน้อยกวา่ 75
1350
ซอื้ ทุเรียน 479 239

พ่อจ่ายเงนิ ซอ้ื สตรอวเ์ บอรร์ ีมากกวา่ 101

ตอบ พ่อจ่ายเงินซอ้ื สตรอว์เบอรร์ มี ากกวา่ ซือ้ ทเุ รยี น ๑๐๑ บาท ๒๕ สตางค์ ตอบ แมค่ า้ ขายขนมชน้ั ไดเ้ งนิ นอ้ ยกวา่ ขายขนมเปยี กปนู ๒๓๙ บาท ๗๕ สตางค์

286 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทท่ี 12 | เงนิ และบันทึกรายรบั รายจ่าย คมู่ อื ครูรายวิชาพ้นื ฐานคณติ ศาสตร์
ชัน้ ประถมศึกษาปที ี่ 3 เล่ม 2

4. ครยู กตวั อยา่ งโจทยป์ ัญหาการบวกและ หนังสือเรียนรายวิชาพืน้ ฐาน | คณิตศาสตร์ ป.3
โจทยป์ ญั หาการลบทม่ี คี วามซบั ซอ้ นมากขน้ึ ตามหนงั สอื เรยี น บทท่ี 12 | เงนิ และบนั ทึกรายรบั รายจา่ ย
หน้า 234 เชน่ ต้นกลา้ มีเงิน 789.50 บาท ใบบัวมเี งิน
มากกวา่ ตน้ กลา้ 75.25 บาท ใบบวั มเี งนิ กบ่ี าท ครใู หน้ กั เรยี น ตน้ กล้ามเี งนิ 789.50 บาท ใบบัวมีเงนิ มากกว่าตน้ กลา้ 75.25 บาท ใบบวั มเี งนิ กบ่ี าท
ร่วมกนั อา่ นโจทย์ และวเิ คราะหโ์ จทย์ ว่าโจทยถ์ ามอะไร
โจทยบ์ อกอะไร และจะหาค�ำ ตอบได้อยา่ งไร โดยครูอาจ โจทยถ์ าม ใบบัวมเี งนิ กบี่ าท
อธบิ ายเพม่ิ เตมิ เกย่ี วกบั วธิ หี าค�ำ ตอบโดยใช้ Bar Model ดงั น้ี โจทยบ์ อก ต้นกล้ามีเงนิ 789.50 บาท ใบบัวมีเงนิ มากกวา่ ตน้ กลา้ 75.25 บาท
โจทย์ถามอะไร ใบบวั มเี งินก่ีบาท
หาคาำ ตอบได้อยา่ งไร ใบบัวมีเงนิ มากกวา่ ตน้ กลา้
75.25 บาท
ตน้ กล้า 789.50
ใบบัว

นำาจาำ นวนเงินมาบวกกัน

วิธที ำา บาท สตางค์

ตน้ กลา้ มเี งิน 789 2550 +

ใบบวั มีเงินมากกว่าตน้ กลา้ 75

ใบบวั มีเงิน 864 75

ตอบ ใบบวั มเี งนิ ๘๖๔ บาท ๗๕ สตางค ์

โจทยบ์ อกอะไร ต้นกล้ามเี งิน 789.50 บาท 864 บาท 75 สตางค์ เปน็ คาำ ตอบที่สมเหตสุ มผล
เพราะ มากกว่า 789 บาท 50 สตางค์

ใบบวั มเี งนิ มากกวา่ ต้นกลา้ 75.25 บาท แสดงวธิ หี าคำาตอบ

ครตู ดิ แถบ Bar Model แสดงจำ�นวนเงนิ 1 เม่อื วานนแ้ี ก้วตาขายผักไดเ้ งนิ 357.50 บาท วันนี้แกว้ ตาขายผักได้เงิน
มากกวา่ เม่ือวานน้ี 234.25 บาท วันนีแ้ กว้ ตาขายผักได้เงนิ เท่าไร
ของตน้ กล้า และจ�ำ นวนเงินทีใ่ บบัวมีมากกว่าตน้ กล้า ดังน้ี 2 ปา้ จา่ ยเงนิ ซอ้ื หอมแดง 518.75 บาท ปา้ จา่ ยเงนิ ซอ้ื หอมแดงมากกวา่ ซอ้ื กระเทยี ม
124.50 บาท ป้าจ่ายเงินซอ้ื กระเทียมเท่าไร

234 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

ตน้ กลา้ 789.50 ใบบวั มีเงนิ มากกว่าตน้ กลา้ เฉลย
75.25 บาท
1
ใบบัว วธิ ที ำ� บาท สตางค​์

เมื่อวานน้แี ก้วตาขายผกั ไดเ้ งิน 357 50 +
25
วันน้ีขายผกั ไดม้ ากกวา่ เม่ือวานน ี้ 234

จาก Bar Model ครูถามนักเรยี นว่า จะหาจ�ำ นวนเงนิ ของใบบัว วันนแ้ี กว้ ตาขายผักไดเ้ งนิ 591 75

ตอบ วนั นีแ้ กว้ ตาขายผักได้เงิน ๕๙๑ บาท ๗๕ สตางค์

ไดอ้ ยา่ งไร นักเรียนควรตอบไดว้ ่า หาจ�ำ นวนเงนิ ของใบบวั ได้จาก 2
789.50 บาท บวก 75.25 บาท ครถู ามนกั เรยี นวา่ ค�ำ ตอบคอื เทา่ ไร
ครใู หน้ กั เรยี นอาสาสมคั รออกมาเขยี นแสดงวธิ หี าค�ำ ตอบบนกระดาน วธิ ีท�ำ บาท สตางค​์

ปา้ จา่ ยเงนิ ซ้อื หอมแดง 518 75 −
50
ซอ้ื หอมแดงมากกวา่ ซอ้ื กระเทยี ม 124

ป้าซื้อกระเทียม 394 25

ตอบ ป้าจา่ ยเงินซ้ือกระเทยี ม ๓๙๔ บาท ๒๕ สตางค์

ครูและนกั เรยี นรว่ มกันตรวจสอบความถูกตอ้ งและแก้ไขจนสามารถ

เขยี นแสดงวธิ หี าค�ำ ตอบได้ถกู ตอ้ ง ดังน้ี

วธิ ที �ำ บาท สตางค์

ตน้ กล้ามีเงนิ 789 2550 +

ใบบัวมเี งนิ มากกว่าต้นกล ้า 75

ใบบัวมีเงิน 864 75

ตอบ ใบบวั มเี งนิ ๘๖๔ บาท ๗๕ สตางค์

ถ้ายังมีนักเรยี นไมเ่ ขา้ ใจเกี่ยวกบั วิธหี าค�ำ ตอบของโจทยป์ ญั หาขอ้ น้ี ครอู าจแสดงวิธีคิดโดยละเอยี ด
และใช้คำ�ถามชี้แนะเพ่อื ให้เข้าใจโจทยป์ ญั หามากขึ้น ดังน้ี
ครูติดแถบ Bar Model แสดงจ�ำ นวนเงนิ ของตน้ กล้า 789.50 บาท
ครูตดิ แถบ Bar Model แสดงจ�ำ นวนเงินทใี่ บบัวมีเงินมากกว่าต้นกล้า 75.25 บาท
แตย่ งั ไมท่ ราบวา่ ใบบวั มเี งนิ อยเู่ ทา่ ไร แถบ Bar Model แสดงจ�ำ นวนเงนิ ของใบบวั ตอ้ งยาวกวา่ ตน้ กลา้
เพราะใบบวั มเี งนิ มากกว่า ดงั รปู

| 287สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

คู่มอื ครูรายวิชาพืน้ ฐานคณติ ศาสตร์ บทที่ 12 | เงินและบนั ทกึ รายรับรายจา่ ย
ช้ันประถมศกึ ษาปที ี่ 3 เล่ม 2

ตน้ กล้า 789.50 ใบบัวมีเงนิ มากกวา่ ต้นกลา้
ใบบวั 75.25 บาท

ไมท่ ราบจ�ำ นวนเงนิ

ครใู ชค้ �ำ ถามกระตนุ้ ใหน้ กั เรยี นคดิ ดงั น้ี จาก Bar Model ใครมเี งนิ มากกวา่ กนั และนกั เรยี นทราบไดอ้ ยา่ งไร

และจะมวี ธิ หี าคำ�ตอบไดอ้ ย่างไร นกั เรยี นควรตอบไดว้ ่าน�ำ จำ�นวนเงินของต้นกลา้ 789.50 บาท

มาบวกกับจำ�นวนเงินทใ่ี บบวั มเี งินมากกว่าต้นกลา้ 75.25 บาท จงึ จะได้จำ�นวนเงินของใบบัว ดังนน้ั

789.50 บาท บวก 75.25 บาท เท่ากับ 864.75 บาท จะได้ ใบบวั มเี งิน 864.75 บาท จากนั้นครู

ใหน้ กั เรยี นตรวจสอบความสมเหตสุ มผลของค�ำ ตอบทไ่ี ด้ เนอ่ื งจาก 864.75 บาท มากกวา่ 789.50 บาท

ดังน้นั 864.75 บาท จงึ เป็นค�ำ ตอบท่สี มเหตุสมผล ครใู หน้ กั เรียนชว่ ยกันเขียนแสดงวิธีหาค�ำ ตอบ

ในกรอบท้ายหนังสอื เรียนหน้า 234 พร้อมกับตรวจสอบความสมเหตสุ มผลของคำ�ตอบ ซ่ึงนักเรียน

อาจมีวิธกี ารตรวจสอบความสมเหตสุ มผลของคำ�ตอบที่หลากหลาย ครูอาจใหค้ ำ�ชี้แนะวา่

การตรวจสอบความสมเหตสุ มผลของค�ำ ตอบน้นั ไมจ่ �ำ เปน็ ตอ้ งเหมอื นกนั อาจมีวิธตี รวจสอบ

ความสมเหตสุ มผลไดห้ ลายวิธี จากน้ันครู

และนักเรยี นร่วมกันตรวจสอบความถกู ตอ้ ง หนงั สอื เรยี นรายวิชาพื้นฐาน | คณิตศาสตร์ ป.3
บทท่ี 12 | เงนิ และบนั ทึกรายรบั รายจ่าย

5. ครูยกตัวอยา่ งโจทยป์ ญั หาการบวก แม่จ่ายเงินซ้ือมงั คดุ นอ้ ยกว่าซอ้ื ทเุ รียน 450 บาท 50 สตางค ์ แม่จา่ ยเงินซอ้ื มังคุด
และโจทย์ปัญหาการลบท่ีมีความซบั ซอ้ นมากข้นึ 850 บาท 75 สตางค ์ แมจ่ ่ายเงนิ ซอื้ ทเุ รยี นเท่าไร
ตามหนังสือเรยี นหน้า 235 จากน้นั ครู
ตดิ บัตรโจทยป์ ัญหาบนกระดาน โจทยถ์ าม แม่จา่ ยเงินซ้ือทุเรียนเทา่ ไร

โจทยบ์ อก แมจ่ า่ ยเงนิ ซอ้ื มงั คดุ นอ้ ยกวา่ ซอ้ื ทเุ รยี น 450 บาท 50 สตางค ์ แมจ่ า่ ยเงนิ

ซอ้ื มงั คดุ 850 บาท 75 สตางค์

หาคำาตอบไดอ้ ยา่ งไร ซ้อื มังคุดนอ้ ยกวา่ ซือ้ ทุเรียน 450.50 บาท

แสดงวา่ ซอื้ ทุเรยี นมากกวา่ ซ้ือมังคุด 450.50 บาท
ซื้อทุเรียนมากกว่ามงั คดุ

มงั คุด 850.75 บาท 450.50 บาท

ทเุ รยี น

นำาจำานวนเงนิ มาบวกกัน

วิธที าำ บาท สตางค์

แม่จ่ายเงนิ ซือ้ มังคุดนอ้ ยกวา่ ซ้อื ทุเรียน แมจ่ า่ ยเงินซอื้ มงั คุด 850 7505 +
450 บาท 50 สตางค์
แม่จา่ ยเงนิ ซอ้ื มงั คุด 850 บาท 75 สตางค์ แมจ่ า่ ยเงินซื้อมงั คุดนอ้ ยกว่าทุเร ยี น 450 100 สตางค์ เท่ากบั 1 บาท
แมจ่ ่ายเงินซือ้ ทเุ รียนเท่าไร
แม่จา่ ยเงนิ ซอื้ ทุเรียน 1300 125

หรอื 1301 25

ตอบ แมจ่ า่ ยเงินซือ้ ทเุ รยี น ๑,๓๐๑ บาท ๒๕ สตางค์

1,301 บาท 25 สตางค ์ เป็นคำาตอบที่สมเหตุสมผล
เพราะ มากกวา่ 850 บาท 75 สตางค์

แสดงวธิ หี าคำาตอบ

1 พ่อค้าขายมะพร้าวน้ำาหอมไดเ้ งิน 740.50 บาท ขายลูกตาลสดได้เงินน้อยกวา่
ขายมะพร้าวน้ำาหอม 278.75 บาท พ่อค้าขายลูกตาลสดไดเ้ งินเท่าไร

2 สมพรจา่ ยคา่ ไฟฟ้าเดอื นมกราคม 1,560.50 บาท จ่ายค่าไฟฟา้ เดือนมกราคม
น้อยกวา่ เดอื นกมุ ภาพันธ์ุ 490.25 บาท สมพรจา่ ยค่าไฟฟ้าเดือนกมุ ภาพันธ์
เท่าไร

| 235สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

เฉลย

1 2
วิธีทำ�
พอ่ ค้าขายมะพรา้ วน้�ำ หอมไดเ้ งิน บาท สตางค์​ วิธีท�ำ บาท สตางค์​
ขายลกู ตาลสดได้เงินนอ้ ยกวา่ 774390 5715050 −
พอ่ ค้าขายลูกตาลสดได้เงิน 75 สมพรจา่ ยคา่ ไฟฟ้าเดือนมกราคม 1560 50 +
278 25
461 จา่ ยคา่ ไฟฟา้ เดอื นมกราคมนอ้ ยกวา่ เดอื นกมุ ภาพนั ธ ์ 490

สมพรจ่ายคา่ ไฟฟ้าเดือนกมุ ภาพนั ธ์ 2050 75

ตอบ พอ่ คา้ ขายลกู ตาลสดได้เงิน ๔๖๑ บาท ๗๕ สตางค์ ตอบ สมพรจา่ ยคา่ ไฟฟา้ เดอื นกมุ ภาพนั ธ์ ๒,๐๕๐ บาท ๗๕ สตางค์

288 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทท่ี 12 | เงนิ และบนั ทกึ รายรบั รายจา่ ย คู่มือครูรายวิชาพ้นื ฐานคณติ ศาสตร์
ช้นั ประถมศึกษาปที ี่ 3 เลม่ 2

ครูใหน้ ักเรียนรว่ มกนั อา่ นโจทยแ์ ละวเิ คราะห์โจทยว์ า่ โจทย์ถามอะไร โจทย์บอกอะไร และ

จะหาคำ�ตอบไดอ้ ยา่ งไร แล้วให้นักเรยี นช่วยกันเขยี นบนกระดานและในการวเิ คราะห์โจทย์

นักเรียนอาจยังหาค�ำ ตอบไมไ่ ดใ้ นทันที หรอื ยังไม่เขา้ ใจวิธกี ารหาคำ�ตอบ ครูอาจอธิบายเพิม่ เตมิ

โดยใช้ Bar Model ดงั น้ี

โจทย์ถามอะไร แม่จา่ ยเงนิ ซ้อื ทเุ รยี นเท่าไร

โจทยบ์ อกอะไร แมจ่ า่ ยเงนิ ซื้อมงั คุดนอ้ ยกว่าซอื้ ทุเรยี น 450 บาท 50 สตางค์ แมจ่ ่ายเงนิ ซอื้ มังคดุ

850 บาท 75 สตางค์

จากนนั้ ครูตดิ แถบ Bar Model แสดงจำ�นวนเงินทแี่ มจ่ ่ายเงินซื้อมงั คดุ 850 บาท 75 สตางค ์

และติดแถบ Bar Model แสดงจ�ำ นวนเงินทแ่ี ม่ซื้อทุเรยี น แตย่ งั ไมท่ ราบจ�ำ นวนเงินท่แี ม่ซอื้ ทุเรียน

แต่ทราบวา่ แมซ่ ือ้ มงั คดุ นอ้ ยกว่าซ้ือทเุ รียน 450.50 บาท แสดงว่า แม่ซอ้ื ทเุ รยี นมากกวา่ ซ้ือมังคดุ

450.50 บาท

มงั คุด 850.75 บาท ซอ้ื ทุเรยี นมากกว่าซอ้ื มงั คุด
450.50 บาท

ทุเรียน ไม่ทราบจำ�นวนเงนิ

ครใู ชค้ �ำ ถามกระตุ้นให้นักเรยี นคิด ดงั นี้
จาก Bar Model นักเรยี นคิดวา่ แม่จา่ ยเงนิ ซือ้ ผลไม้ชนดิ ใดมากกวา่ กัน และทราบไดอ้ ย่างไร
จะมวี ิธหี าค�ำ ตอบได้อยา่ งไร นกั เรยี นควรตอบได้วา่ แมจ่ ่ายเงนิ ซ้อื ทุเรยี นมากกว่าซ้อื มงั คดุ
เพราะแม่จ่ายเงนิ ซือ้ มังคดุ 850.75 บาท ซงึ่ จา่ ยเงนิ นอ้ ยกวา่ ซอื้ ทเุ รยี นอยู่ 450.50 บาท แสดงวา่
แมต่ อ้ งซือ้ ทเุ รียนมากกว่า และหาคำ�ตอบโดยการนำ�จำ�นวนสองจำ�นวนดังกล่าวมาบวกกนั
จะได้ 850.75 บาท บวก 450.50 บาท เทา่ กับ 1,301.25 บาท ครูและนักเรียนรว่ มกนั
เขยี นแสดงวธิ หี าคำ�ตอบไดด้ ังนี้

วธิ ที �ำ บาท สตางค์

แมจ่ า่ ยเงนิ ซอ้ื มังคดุ 850 7505 +

แมจ่ า่ ยเงนิ ซอื้ มังคุดน้อยกว่าทเุ รียน 450

แมจ่ า่ ยเงนิ ซือ้ ทุเรยี น 1300 125

หรอื 1301 25

ตอบ แม่จา่ ยเงินซอ้ื ทเุ รียน ๑,๓๐๑ บาท ๒๕ สตางค์

ครใู หน้ กั เรยี นตรวจสอบความสมเหตสุ มผลของค�ำ ตอบ เนอ่ื งจาก 1,301.25 บาท มากกวา่ 850.75 บาท
ดงั นั้น 1,301.25 บาท จงึ เปน็ คำ�ตอบทสี่ มเหตสุ มผล จากน้นั ครูให้นักเรียนชว่ ยกนั เขียนแสดงวธิ ี
หาค�ำ ตอบในกรอบทา้ ยหนงั สือเรยี นหนา้ 235 ครแู ละนักเรียนรว่ มกนั ตรวจสอบความถกู ตอ้ ง

| 289สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

คู่มือครรู ายวิชาพื้นฐานคณติ ศาสตร์ บทที่ 12 | เงินและบนั ทกึ รายรบั รายจา่ ย
ชั้นประถมศกึ ษาปที ี่ 3 เลม่ 2

การตรวจสอบความเข้าใจ หนงั สอื เรยี นรายวชิ าพนื้ ฐาน | คณิตศาสตร ์ ป.3
บทท ี่ 12 | เงนิ และบนั ทึกรายรับรายจา่ ย
6. ตรวจสอบความเข้าใจของนักเรียน
เปน็ รายบุคคลโดยใหน้ ักเรยี นเขยี นแสดงวธิ ีหา ตรวจสอบความเขา้ ใจ
ค�ำ ตอบตามหนังสอื เรียนหน้า 236 จากน้นั
ครแู ละนักเรียนรว่ มกนั ตรวจสอบความถูกตอ้ ง แสดงวธิ หี าคาำ ตอบ
และสรุปส่ิงท่ีไดเ้ รยี นรู้ หากมีนกั เรยี นคนใด
วิเคราะหโ์ จทย์ปัญหาหรอื เขยี นแสดงวิธี เมอ่ื วานนแ้ี มค่ า้ ขายผลไม้ได้เงิน 4,590.25 บาท เมือ่ วานน้ขี ายได้มากกว่าวนั นี้
หาค�ำ ตอบไมถ่ กู ตอ้ ง ครแู ละนกั เรยี นรว่ มกนั แกไ้ ข 230.50 บาท วนั นีแ้ ม่คา้ ขายผลไมไ้ ด้เงนิ เท่าไร
โดยการใหน้ กั เรียนฝึกวเิ คราะห์โจทยป์ ัญหา
และเขยี นแสดงวิธหี าคำ�ตอบใหม่อีกคร้ัง ILOG 0K
จนกว่าจะถูกตอ้ ง 5
4 1
สงิ่ ท่ไี ดเ้ รียนรู้ 2
3
การแก้้โจทย์์ปััญหาทำำ�ได้้โดย
อ่่านทำ�ำ ความเข้้าใจปัญั หา วางแผนแก้้ปััญหา สง่ิ ทไี่ ด้เรียนรู้
หาคำำ�ตอบ และตรวจสอบความสมเหตุุสมผล
ของคำำ�ตอบ การแก้โจทยป์ ญั หาทำาได้โดย อ่านทาำ ความเขา้ ใจปญั หา วางแผนแกป้ ัญหา
หาคาำ ตอบ และตรวจสอบความสมเหตสุ มผลของคาำ ตอบ
จากนัน้ ใหน้ ักเรียนท�ำ แบบฝึกหดั 12.9.2
หน้า 166 - 168 แบบฝกึ หดั 12.9.2

236 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

เฉลย

วธิ ีท�ำ บาท สตางค​์
44559890 12255
เมื่อวานนแี้ มค่ า้ ขายผลไม้ได้เงนิ 50 −

เมอื่ วานนแี้ ม่คา้ ขายผลไมไ้ ดม้ ากกว่าวันน ้ี 230

วนั น้แี มค่ ้าขายผลไม้ไดเ้ งนิ 4359 75

ตอบ วนั น้ีแม่คา้ ขายผลไม้ได้เงนิ ๔,๓๕๙ บาท ๗๕ สตางค์

12.10 โจทย์ปญั หาเกยี่ วกับเงนิ (2) (1 ช่ัวโมง)
จุดประสงค์

แสดงวธิ หี าคำ�ตอบของโจทยป์ ญั หาการคณู และโจทย์ปญั หาการหารเกี่ยวกบั จำ�นวนเงนิ

สื่อการเรียนรู้

− บัตรคำ� (บาท สตางค์ โจทยถ์ าม โจทย์บอก)
− บัตรแถบโจทย์ปญั หา

แนวการจัดการเรียนรู้
การพัฒนาความรู้

1. ครูยกตวั อย่างการหาผลคูณเก่ียวกบั จ�ำ นวนเงิน เช่น 164.75 บาท คณู 5 เท่ากับเท่าไร
ครใู หน้ ักเรยี นชว่ ยกันเขียนแสดงวธิ ีหาผลคณู ได้ดงั นี้

290 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทท่ี 12 | เงินและบนั ทกึ รายรับรายจ่าย ค่มู อื ครูรายวิชาพื้นฐานคณติ ศาสตร์
ช้นั ประถมศึกษาปที ่ี 3 เลม่ 2

วธิ ีท�ำ บาท สตางค์

164 755 ×


820 375

823 75

ตอบ ๘๒๓ บาท ๗๕ สตางค์

ครูใหน้ ักเรยี นสังเกตการเขียนแสดงวธิ ีหาค�ำ ตอบ หนังสือเรียนรายวิชาพ้นื ฐาน | คณิตศาสตร์ ป.3
จะเห็นว่าเขยี นตวั เลขแสดงจำ�นวนเงนิ ใหต้ รงกับ บทที่ 12 | เงนิ และบันทึกรายรบั รายจา่ ย
หนว่ ยบาทและหนว่ ยสตางค์ คณู จ�ำ นวนเงินใน
หน่วยสตางคก์ ่อน แล้วคณู จำ�นวนเงินในหน่วย 12.10 โจทยป์ ญั หาเกย่ี วกบั เงนิ (2)
บาท จากนนั้ ครูน�ำ เขา้ สกู่ ารเขยี นแสดงวิธีหาค�ำ
ตอบของโจทย์ปัญหาการคูณว่าสามารถท�ำ ได้ พัฒนาความรู้
ในทำ�นองเดยี วกนั และครทู บทวนการ
แก้โจทย์ปัญหาวา่ ตอ้ งอา่ นทำ�ความเข้าใจโจทย์ แม่ซอ้ื นำา้ ปลาราคาขวดละ 23.50 บาท ซื้อ 8 ขวด แม่ตอ้ งจา่ ยเงนิ เทา่ ไร
วเิ คราะหว์ า่ โจทยถ์ ามอะไร โจทยบ์ อกอะไร โจทย์ถาม แม่ตอ้ งจา่ ยเงินเทา่ ไร
และหาค�ำ ตอบไดอ้ ย่างไร โดยการวางแผน โจทยบ์ อก แม่ซ้ือนา้ำ ปลาราคาขวดละ 23.50 บาท ซือ้ 8 ขวด
แก้ปญั หา แล้วหาค�ำ ตอบ สุดท้ายต้องตรวจสอบ
ความสมเหตสุ มผลของค�ำ ตอบ จากน้ัน หาคำาตอบได้อย่างไร
ครูยกตวั อย่างโจทยป์ ญั หาการคณู เกี่ยวกับเงิน
ตามหนังสอื เรยี นหน้า 237 เชน่ แมซ่ ้ือน�ำ้ ปลา หาคาำ ตอบด้วยการคูณ
ราคาขวดละ 23.50 บาท ซ้อื 8 ขวด
แมต่ ้องจ่ายเงินเทา่ ไร ครูให้นกั เรียนรว่ มกนั วิธีทำา บาท สตางค์
อา่ นโจทยแ์ ละวิเคราะห์ว่า โจทยถ์ ามอะไร และ
โจทยบ์ อกอะไร โดยครตู ดิ บัตรคำ� โจทยถ์ ามและ นำ้าปลาราคาขวดละ 23 580 ×ขวด 100 สตางค ์ เทา่ กับ 1 บาท
โจทยบ์ อกบนกระดาน และให้นักเรยี นชว่ ยกัน ซ้ือนาำ้ ปลา 400 400 สตางค ์ เท่ากบั 4 บาท
เขียนส่วนที่โจทยถ์ ามและส่วนที่โจทย์บอกบนกระดาน แมต่ ้องจา่ ยเงนิ 184
ดังน้ี หรือ 188 00

โจทยถ์ าม แม่ตอ้ งจา่ ยเงินเท่าไร ตอบ แมต่ อ้ งจา่ ยเงิน ๑๘๘ บาท

188 บาท เป็นคาำ ตอบทส่ี มเหตสุ มผล เพราะ ถา้ ขวดละ 20 บาท ซ้อื 8 ขวด
จา่ ยเงนิ 8 × 20 = 160 บาท แต่ละขวดราคามากกวา่ 20 บาท
ดังนนั้ จึงจา่ ยเงินมากกว่า 160 บาท

แสดงวธิ ีหาคำาตอบ
1 ปลากระปอ๋ งราคากระปอ๋ งละ 16.25 บาท แมซ่ อ้ื 7 กระปอ๋ ง ตอ้ งจา่ ยเงนิ เทา่ ไร
2 พ่อจา่ ยเงนิ คา่ โทรศพั ทแ์ ละอินเทอร์เนต็ เดอื นละ 534.75 บาท เปน็ เวลา
6 เดอื น พอ่ จา่ ยเงนิ คา่ โทรศัพท์และอินเทอร์เนต็ ทงั้ หมดเท่าไร

| 237สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

เฉลย

1 บาท สตางค์​
วิธที �ำ 16 257 × กระป๋อง
ปลากระป๋องราคากระป๋องละ
แม่ซอ้ื 175
ตอ้ งจา่ ยเงนิ 112 75
หรอื 113

ตอบ แมต่ อ้ งจา่ ยเงนิ ๑๑๓ บาท ๗๕ สตางค์

2

วิธีท�ำ บาท สตางค์​
756 × เดอื น
พอ่ จ่ายเงนิ ค่าโทรศัพทแ์ ละอนิ เทอร์เน็ตเดือนละ 534
450
เป็นเวลา 50

พอ่ จ่ายเงนิ ค่าโทรศพั ท์และอินเทอร์เน็ตท้ังหมด 3204

หรือ 3208

ตอบ พ่อจ่ายเงนิ คา่ โทรศัพท์และอินเทอร์เนต็ ทง้ั หมด ๓,๒๐๘ บาท ๕๐ สตางค์

โจทยบ์ อก แม่ซื้อน้ำ�ปลาราคาขวดละ 23.50 บาท ซอื้ 8 ขวด

| 291สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

คู่มือครูรายวชิ าพน้ื ฐานคณติ ศาสตร์ บทท่ี 12 | เงนิ และบนั ทึกรายรับรายจา่ ย
ช้ันประถมศกึ ษาปที ่ี 3 เลม่ 2

จากนัน้ ครูถามนกั เรยี นว่า จะหาค�ำ ตอบได้อยา่ งไร เพราะเหตุใด นกั เรียนควรตอบได้ว่า หาคำ�ตอบ
ไดโ้ ดยการคูณ เพราะแมซ่ ื้อนำ้�ปลา 8 ขวด ราคาขวดละ 23.50 บาท จะหาจ�ำ นวนเงินท้ังหมดได้
จากน�ำ จำ�นวนทัง้ สองจำ�นวนมาคูณกนั ครูและนกั เรยี นช่วยกนั เขียนแสดงวธิ ีหาคำ�ตอบ ดงั นี้

วิธีท�ำ บาท สตางค์

น้ำ�ปลาราคาขวดละ 23 508 × ขวด

ซื้อน้�ำ ปลา

แม่ตอ้ งจ่ายเงนิ 184 400

หรอื 188 00

ตอบ แม่ตอ้ งจา่ ยเงิน ๑๘๘ บาท

ครอู าจอธบิ ายการหาผลคณู เกย่ี วกบั จ�ำ นวนเงนิ เพม่ิ เตมิ ดงั น้ี เขยี นหนว่ ยบาทและสตางค์ เขยี นตวั เลข
แสดงจ�ำ นวนเงนิ ใหต้ รงกบั หนว่ ยบาทและหนว่ ยสตางค์ คณู ในหนว่ ยสตางคก์ อ่ น แลว้ จงึ คณู ในหนว่ ยบาท
เขยี นผลคูณท่ีได้ใหต้ รงกบั หนว่ ยบาทและสตางค์ ถา้ ผลคณู ในหน่วยสตางค์สามารถเปลี่ยนเป็น
หน่วยบาทไดใ้ ห้เปล่ียนหนว่ ยแล้วน�ำ ไปรวมกบั ผลคูณในหนว่ ยบาท จากนน้ั ครูและนักเรยี นร่วมกัน
ตรวจสอบความสมเหตุสมผลของคำ�ตอบ โดยพิจารณาว่า ถ้านำ้�ปลาราคาขวดละ 20 บาท ซอ้ื 8 ขวด
จ่ายเงิน 8 × 20 = 160 บาท แต่น้ำ�ปลาแตล่ ะขวดราคามากกวา่ 20 บาท แม่จงึ ต้องจ่ายเงินมากกว่า
160 บาท ดงั นัน้ 188 บาท จงึ เปน็ คำ�ตอบทีส่ มเหตุสมผล จากน้นั ครูให้นกั เรยี นชว่ ยกันเขียนแสดง
วิธีหาค�ำ ตอบในกรอบท้ายหนงั สอื เรยี นหน้า 237 ครูและนกั เรยี นช่วยกนั ตรวจสอบความถกู ตอ้ ง

2. ครทู บทวนการหาผลหารเก่ยี วกับจำ�นวนเงิน เชน่ 122.25 บาท หารดว้ ย 3 เทา่ กบั เท่าไร
ครูใหน้ ักเรยี นชว่ ยกันเขียนแสดงวิธีหาค�ำ ตอบ ดงั นี้

วธิ ที ำ� บ าท สตางค์

225
3 122 25

40 75

ตอบ ๔๐ บาท ๗๕ สตางค์

ครใู ห้นกั เรยี นสงั เกตการเขยี นแสดงวธิ หี าคำ�ตอบจะเหน็ ว่าเขียนตวั เลขแสดงจ�ำ นวนเงิน
ใหต้ รงกับหน่วยบาทและหนว่ ยสตางค์ หาผลหารโดยการหารสนั้ หารจำ�นวนเงินในหนว่ ยบาทกอ่ น
แลว้ หารจ�ำ นวนเงนิ ในหนว่ ยสตางค์ ถ้าหารในหนว่ ยบาทมีเศษใหน้ ำ�เศษเปลี่ยนหน่วยเป็นสตางค์
แลว้ ไปรวมกบั ตัวตั้งในหน่วยสตางค์ แล้วหารจำ�นวนเงินในหน่วยสตางค์ จากนั้นครูน�ำ เข้าสู่
การเขยี นแสดงวธิ หี าค�ำ ตอบของโจทยป์ ญั หาการหารวา่ สามารถท�ำ ไดใ้ นท�ำ นองเดยี วกนั และครทู บทวน
การแกโ้ จทยป์ ัญหาวา่ ต้องอ่านท�ำ ความเข้าใจโจทย์ วเิ คราะห์วา่ โจทย์ถามอะไร โจทยบ์ อกอะไร และ
หาค�ำ ตอบไดอ้ ยา่ งไร โดยการวางแผนแกป้ ญั หา แลว้ หาค�ำ ตอบ สดุ ทา้ ยตอ้ งตรวจสอบความสมเหตสุ มผล

292 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทท่ี 12 | เงนิ และบันทึกรายรบั รายจา่ ย ค่มู ือครูรายวิชาพ้ืนฐานคณติ ศาสตร์
ช้นั ประถมศึกษาปีท่ี 3 เลม่ 2

ของค�ำ ตอบ จากนัน้ ครูยกตัวอยา่ งโจทย์ปญั หาการหารเกย่ี วกับเงินตามหนงั สือเรียนหนา้ 238
ครูติดบตั รโจทย์ปญั หา

พอ่ แบง่ เงนิ 326.25 บาท ให้ลูก 5 คน คนละเท่าๆ กนั ลูกจะได้เงินคนละเท่าไร

ครใู ห้นกั เรยี นรว่ มกนั อ่านโจทยแ์ ละวเิ คราะหว์ ่า โจทย์ถามอะไร และโจทยบ์ อกอะไร โดยครูติดบตั รค�ำ
โจทยถ์ ามและโจทยบ์ อกบนกระดาน และใหน้ กั เรียนช่วยกันเขยี นสว่ นทโ่ี จทยถ์ ามและสว่ นท่ีโจทย์
บอกบนกระดาน ดังน้ี

โจทย์ถาม ลกู จะได้เงนิ คนละเท่าไร

โจทย์บอก พอ่ แบง่ เงิน 326.25 บาท ใหล้ กู 5 คน คนละเทา่ ๆ กนั

จากนน้ั ครถู ามนกั เรยี นวา่ จะหาค�ำ ตอบไดอ้ ยา่ งไร เพราะเหตใุ ด หนงั สอื เรยี นรายวชิ าพนื้ ฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.3
นกั เรยี นควรตอบไดว้ า่ หาค�ำ ตอบได้โดยการหาร บทที่ 12 | เงิน และบนั ทกึ รายรบั รายจา่ ย
เพราะ เปน็ การแบง่ เงนิ 326.25 บาท ให้ลูก 5 คน
คนละเทา่ ๆ กนั หาจำ�นวนเงนิ ของแตล่ ะคนได้จาก พ่อแบ่งเงนิ 326.25 บาท ให้ลูก 5 คน คนละเทา่ ๆ กัน ลูกจะได้เงนิ คนละเทา่ ไร
น�ำ จ�ำ นวนทง้ั สองจำ�นวนมาหารกัน ครแู ละนักเรียน โจทยถ์ าม ลกู จะได้เงนิ คนละเท่าไร
ชว่ ยกันเขยี นแสดงวิธหี าคำ�ตอบ ดงั นี้ โจทย์บอก พ่อแบง่ เงนิ 326.25 บาท ใหล้ ูก 5 คน คนละเท่า ๆ กัน

หาคาำ ตอบไดอ้ ย่างไร
หาคาำ ตอบด้วยการหาร

วธิ ที าำ พอ่ แบง่ เงิน 326.25 บาท
ให้ลกู คนละเท่า ๆ กนั 5 คน

บาท สตางค์

125

5 326 25
ลกู จะไดเ้ งินคนละ 65 25

ตอบ ลกู จะไดเ้ งนิ คนละ ๖๕ บาท ๒๕ สตางค์

วธิ ีท�ำ พ่อแบ่งเงิน 326.25 บาท 65 บาท 25 สตางค ์ เปน็ คาำ ตอบทส่ี มเหตสุ มผล เพราะถา้ พอ่ แบง่ เงนิ 500 บาท
ใหล้ กู 5 คน คนละเทา่ ๆ กนั จะไดค้ นละ 100 บาท แตพ่ อ่ แบง่ เงนิ 326.25 บาท
ให้ลกู คนละเท่า ๆ กัน 5 คน ซง่ึ นอ้ ยกวา่ 500 บาท ดงั นน้ั ลกู แตล่ ะคนไดเ้ งนิ นอ้ ยกวา่ 100 บาท

บาท สตางค์ แสดงวิธหี าคำาตอบ

125 1 ตน้ กล้า ใบบวั แกว้ ตา ขนุ และออมสนิ นำาเงินไปซือ้ ของทำากจิ กรรม
5 326 25 971.25 บาท ทุกคนต้องช่วยกันจ่ายเงินคนละเทา่ ๆ กัน แต่ละคนจา่ ยเงนิ
ทาำ กจิ กรรมคนละเทา่ ไร
ลูกจะไดเ้ งินคนละ 65 25 2 ปา้ ซอ้ื เก้าอพ้ี ลาสติกชนิดเดียวกัน 8 ตวั เปน็ เงนิ 1,276 บาท เก้าอพ้ี ลาสตกิ
ราคาตวั ละเทา่ ไร

238 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

ตอบ ลูกจะไดเ้ งนิ คนละ ๖๕ บาท ๒๕ สตางค์ เฉลย

1 วิธีทำ�

น �ำ เงนิ ไปซอ้ื ของท�ำ กจิ กรรม 9 71.25 บาท

ชว่ ยกันจ่ายเงิน 5 คน

ครใู หน้ ักเรยี นรว่ มกันสรุปเกย่ี วกับการเขยี นแสดงวิธี บาท สตางค์​
หาคำ�ตอบของโจทย์ปญั หาการหารเกีย่ วกบั จ�ำ นวนเงิน ดังนี้ 12255
5 971

แตล่ ะคนจา่ ยเงินทำ�กิจกรร ม คน ละ 194 25

ตอบ แตล่ ะคนจ่ายเงินทำ�กจิ กรรมคนละ ๑๙๔ บาท ๒๕ สตางค์

เขยี นหนว่ ยบาทและหนว่ ยสตางค์ เขยี นตวั เลขแสดงจ�ำ นวนเงนิ 2 วิธีทำ�
ใหต้ รงกบั หนว่ ยบาทและหนว่ ยสตางค์ เขยี นเครอ่ื งหมายหารสน้ั
หารจำ�นวนเงินในหนว่ ยบาทก่อน ถ้ามเี ศษใหเ้ ปลี่ยนหน่วย ป้าซื้อเก้าอ้ีพลาสตกิ 1,276 บาท
เป็นสตางคแ์ ลว้ น�ำ ไปรวมกบั ตัวตั้งในหน่วยสตางค์ 8 ตวั
จ�ำ นวน

บาท สตางค์​
40000
8 1276

เก้าอพี้ ลาสตกิ ร าคาตัว ละ 159 50

ตอบ เก้าอี้พลาสติกราคาตัวละ ๑๕๙ บาท ๕๐ สตางค์

| 293สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

คมู่ อื ครูรายวิชาพ้นื ฐานคณิตศาสตร์ บทท่ี 12 | เงนิ และบันทึกรายรับรายจ่าย
ชน้ั ประถมศึกษาปีที่ 3 เล่ม 2

หารจ�ำ นวนเงนิ ในหนว่ ยสตางค์ เขยี นผลหารทไ่ี ดใ้ หต้ รงกบั หนว่ ยบาทและหนว่ ยสตางค์ ครอู าจใหน้ กั เรยี น
ตรวจค�ำ ตอบโดยน�ำ ผลหารคณู กบั ตวั หารเทา่ กบั ตวั ตง้ั จะได้ 65.25 บาท คูณ 5 เท่ากบั 326.25 บาท
หรอื อาจให้นักเรียนตรวจสอบความสมเหตุสมผลของค�ำ ตอบตามหนังสอื เรียนหนา้ 238
ถา้ พอ่ มเี งนิ 500 บาท ใหล้ กู 5 คน คนละเทา่ ๆ กนั จะไดค้ นละ 100 บาท แตพ่ อ่ มเี งนิ นอ้ ยกวา่ 500 บาท
ลูกแต่ละคนจงึ ควรได้เงนิ นอ้ ยกว่า 100 บาท ดงั นั้น 65.25 บาท จงึ เป็นค�ำ ตอบทส่ี มเหตสุ มผล
จากนนั้ ครใู ห้นกั เรียนชว่ ยกนั เขยี นแสดงวธิ หี าคำ�ตอบในกรอบท้ายหนังสอื เรยี นหนา้ 238
ครูและนกั เรียนร่วมกันตรวจสอบความถกู ตอ้ ง

3. ครูยกตัวอยา่ งโจทยป์ ญั หาการคณู และโจทยป์ ัญหาการหารเกี่ยวกบั จำ�นวนเงิน
ตามหนงั สอื เรยี นหนา้ 239 เชน่ ใบบัวซื้อสมุดราคาเทา่ กัน 2 เล่ม จา่ ยเงนิ 80 บาท 50 สตางค ์
ใบบวั ซอื้ สมดุ ราคาเล่มละเทา่ ไร ครูให้นกั เรียนช่วยกันวิเคราะห์โจทยว์ า่ โจทยถ์ ามอะไร
โจทย์บอกอะไร และจะหาค�ำ ตอบได้อย่างไร แล้วใหช้ ่วยกันเขียนแสดงวธิ หี าคำ�ตอบได้ดงั นี้

วิธที �ำ ใบบวั จา่ ยเงิน 80 บาท 50 สตางค์

ซือ้ สมุดราคาเทา่ กัน 2 เลม่ หนังสือเรียนรายวชิ าพ้นื ฐาน | คณิตศาสตร์ ป.3
บทท่ี 12 | เงิน และบันทกึ รายรับรายจา่ ย

บาท สตางค์ แสดงวธิ หี าคำาตอบ

2 80 50 ใบบัวซอ้ื สมดุ ราคาเทา่ กัน 2 เลม่ จา่ ยเงนิ 80 บาท 50 สตางค ์ ใบบัวซ้อื สมุดราคา
สมุดราคาเลม่ ละ 40 25 เล่มละเท่าไร

วิธที ำา ใบบวั จ่ายเงนิ 80 บาท 50 สตางค์
ซ้อื สมดุ ราคาเท่ากัน 2 เลม่

บาท สตางค์

ตอบ ใบบัวซือ้ สมดุ ราคาเลม่ ละ ๔๐ บาท ๒๕ สตางค์ 2 80 50
สมุดราคาเล่มละ 40 25

ตอบ ใบบวั ซื้อสมดุ ราคาเลม่ ละ ๔๐ บาท ๒๕ มิลลลิ ติ ร

จากน้นั ครใู ห้นักเรยี นจบั คกู่ ันเขยี นแสดงวิธีหาค�ำ ตอบของ 1 สมุดปกแข็งราคาเล่มละ 18.50 บาท ซือ้ 9 เล่ม ต้องจา่ ยเงินเทา่ ไร
โจทยป์ ญั หาการคณู และโจทยป์ ญั หาการหารตามหนงั สอื เรยี น
หน้า 239 พร้อมกบั ตรวจสอบความสมเหตสุ มผลของ 2 แม่ซอื้ องนุ่ 6 กโิ ลกรมั เป็นเงนิ 571.50 บาท องุน่ ราคากโิ ลกรมั ละเทา่ ไร
คำ�ตอบ เมื่อทำ�เสรจ็ แลว้ ให้แตล่ ะคู่ออกมานำ�เสนอ
จนครบทกุ ขอ้ ครแู ละนกั เรยี นรว่ มกนั ตรวจสอบความถกู ตอ้ ง 3 สเี ทยี น 7 กลอ่ งราคา 227.50 บาท แต่ละกลอ่ งราคาเทา่ กัน สเี ทียนราคา
กลอ่ งละเทา่ ไร

4 ครูพลอยใสซ้ือขนมเคก้ 8 ชิ้น ชน้ิ ละ 65.75 บาท ครพู ลอยใสตอ้ งจา่ ยเงิน
เท่าไร

5 ต้นกลา้ ขายมะนาวถุงละ 25.50 บาท จาำ นวน 5 ถงุ ตน้ กลา้ ขายมะนาวไดเ้ งนิ
เทา่ ไร

| 239สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

เฉลย

1 บาท สตางค์​ 2 วิธที �ำ 6 กิโลกรัม 3 วิธที �ำ
วิธีทำ� 18 509 × เล่ม แมซ่ ้อื อง่นุ 571.50 บาท สเี ทยี น 7 กล่อง ราคา 227.50 บาท
สมุดปกแขง็ ราคาเลม่ ละ เปน็ เงนิ
ซือ้ 450 บาท สตางค์​
ต้องจ่ายเงนิ 162 50 บาท สตางค์​ 35500
หรือ 166 15500 7 227
50
6 571 25 สีเทียนราคา กลอ่ งล ะ 32

ตอบ ต้องจ่ายเงนิ ๑๖๖ บาท ๕๐ สตางค์ อง่นุ ราคา กิโลก รัมละ 95 ตอบ สีเทียนราคากลอ่ งละ ๓๒ บาท ๕๐ สตางค์

ตอบ อง่นุ ราคากโิ ลกรมั ละ ๙๕ บาท ๒๕ สตางค์

4 บาท สตางค์​ 5 บาท สตางค์​
วธิ ที �ำ 65 758 × ชิน้ วธิ ีทำ� 25 505 × ถุง
ครูพลอยใสซื้อขนมเคก้ ช้นิ ละ ตน้ กล้าขายมะนาวถุงละ
ซือ้ ขนมเค้ก 600 จำ�นวน 250
ต้องจา่ ยเงิน 520 ต้นกลา้ ขายมะนาวได้เงนิ 125 50
หรอื 526 หรือ 127

ตอบ ครพู ลอยใสตอ้ งจา่ ยเงนิ ๕๒๖ บาท ตอบ ตน้ กลา้ ขายมะนาวไดเ้ งนิ ๑๒๗ บาท ๕๐ สตางค์

294 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทท่ี 12 | เงนิ และบันทกึ รายรับรายจา่ ย คมู่ อื ครูรายวชิ าพืน้ ฐานคณิตศาสตร์
ชัน้ ประถมศึกษาปที ี่ 3 เล่ม 2
การตรวจสอบความเขา้ ใจ
หนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐาน | คณิตศาสตร ์ ป.3
4. ตรวจสอบความเขา้ ใจของนกั เรยี นเปน็ รายบคุ คล บทที ่ 12 | เงนิ และบนั ทึกรายรับรายจา่ ย
โดยใหน้ ักเรียนเขยี นแสดงวธิ หี าคำ�ตอบตามหนงั สือเรยี น
หนา้ 240 จากนน้ั ครแู ละนักเรยี นร่วมกนั ตรวจสอบ ตรวจสอบความเข้าใจ
ความถูกต้องและสรปุ ส่ิงทไี่ ดเ้ รยี นรู้ หากมนี ักเรียนคนใด แสดงวธิ หี าคาำ ตอบ
เขยี นแสดงวธิ ีหาค�ำ ตอบไม่ถูกตอ้ ง ครูให้นักเรยี นแกไ้ ข
โดยการให้ฝกึ เขียนแสดงวธิ หี าค�ำ ตอบจนกว่าจะถกู ต้อง นักเรยี น 8 คน รวมเงนิ กันซือ้ ไม้ปง� ปองและลกู ป�งปอง 1,002 บาท แต่ละคนจา่ ยเงนิ
เทา่ กัน นกั เรียนตอ้ งจ่ายเงินคนละเท่าไร

ส่งิ ท่ไี ดเ้ รียนรู้ สิ่งที่ได้เรียนรู้

การแก้โจทย์ปัญหาท�ำ ได้โดย อา่ นท�ำ ความเขา้ ใจ การแกโ้ จทย์ปญั หาทำาไดโ้ ดย อ่านทำาความเข้าใจปญั หา วางแผนแก้ปญั หา
ปัญหา วางแผนแกป้ ัญหา หาค�ำ ตอบ และตรวจสอบ หาคำาตอบ และตรวจสอบความสมเหตุสมผลของคำาตอบ
ความสมเหตุสมผลของคำ�ตอบ
แบบฝึกหัด 12.10
จากนัน้ ให้นกั เรยี นทำ�แบบฝกึ หัด 12.10
หน้า 169 - 171 240 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

เฉลย

วธิ ีท�ำ

นกั เรียน 8 คน รวมเงินซื้อไมป้ งิ ปองและลูกปงิ ปอง 1,002 บาท
บาท สตางค์​
20000
8 1002

แตล่ ะคนต้องจ่าย เงินค นละ 125 25



ตอบ นักเรยี นตอ้ งจ่ายเงนิ คนละ ๑๒๕ บาท ๒๕ สตางค์

12.11 การอา่ นและการเขียนบันทกึ รายรับรายจา่ ย (1 ชว่ั โมง) หนงั สือเรยี นรายวชิ าพน้ื ฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.3
จุดประสงค์ บทท่ี 12 | เงิน และบนั ทกึ รายรับรายจ่าย

อา่ นและเขยี นบันทึกรายรับรายจา่ ย

ส่อื การเรียนรู้ 12.11 การอา่ นและการเขยี นบนั ทกึ รายรบั รายจา่ ย

− แผ่นชารท์ บนั ทึกรายรบั รายจ่าย พัฒนาความรู้ ชอ่ื บันทึก
วัน เดอื น ปี ท่บี ันทกึ
แนวการจัดการเรยี นรู้ บนั ทกึ รายรับรายจา่ ยของเดก็ ชายชาตร ี
การพฒั นาความรู้ วนั ที่ 7 ถึง 8 ตลุ าคม พ.ศ. 2562

1. ครนู ำ�แผน่ ชารท์ บันทึกรายรบั รายจ่าย วัน เดือน ปี รายการ รายรบั รายจา่ ย คงเหลอื
ของเดก็ ชายชาตรีตดิ บนกระดานแล้วใช้การถาม - ตอบ (บาท) (บาท) (บาท) 60 บาท ลบดว้ ย 20 บาท
เพื่อน�ำ เข้าสบู่ ทเรยี น 7 ต.ค. 62 แม่ให้เงนิ
8 ต.ค. 62 ซื้อขนม 60.00 - เทา่ กบั 40 บาท
ขายกระดาษไดเ้ งิน - 20.00 60.00
พ่อให้เงิน 40.00
ซื้อดนิ สอและยางลบ 28.50 - 68.50
ซื้อไอศกรีม 60.00 - 128.50 40 บาท บวก 28.50 บาท
18.50 110.00 เทา่ กบั 68.50 บาท
- 25.00 85.00
-

บนั ทกึ รายรบั รายจา่ ยประกอบดว้ ย ชอ่ื บนั ทึก วัน เดือน ปที ี่บนั ทกึ และตาราง
ในตารางจะม ี วัน เดอื น ป ี รายการ รายรับ รายจา่ ย และคงเหลอื
จาก บนั ทึกรายรบั รายจา่ ยของเดก็ ชายชาตรี
วันที่ 7 ตุลาคม 2562 มรี ายละเอียดรายรบั รายจา่ ย ดังนี้
- แม่ให้เงนิ 60 บาท เปน็ รายรับ คงเหลือ 60 บาท
- ซอ้ื ขนม 20 บาท เป็นรายจ่าย คงเหลือ 40 บาท
- ขายกระดาษไดเ้ งิน 28.50 บาท เป็นรายรับ คงเหลอื 68.50 บาท

วนั ท ่ี 7 ตลุ าคม 2562 เดก็ ชายชาตรมี เี งนิ คงเหลอื เทา่ ไร

เงนิ คงเหลอื ในแตล่ ะวนั ตอ้ งดจู ากเงนิ คงเหลอื ของรายการสดุ ทา้ ยในวนั นน้ั ๆ

วนั ท ่ี 7 ตลุ าคม 2562 เดก็ ชายชาตรมี เี งนิ คงเหลอื 68 บาท 50 สตางค์
| 241สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

| 295สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

คมู่ ือครูรายวชิ าพื้นฐานคณิตศาสตร์ บทที่ 12 | เงินและบนั ทึกรายรับรายจ่าย
ชัน้ ประถมศกึ ษาปีที่ 3 เลม่ 2

บันทกึ รายรับรายจ่ายของเด็กชายชาตรี
วันท่ี 7 ถึง 8 ตลุ าคม พ.ศ. 2562

วัน เดือน ปี รายการ รายรบั รายจา่ ย คงเหลอื
(บาท) (บาท) (บาท)

7 ต.ค. 62 แม่ใ่ ห้้เงินิ 60.00 - 60.00
8 ต.ค. 62 ซื้้�อขนม - 20.00 40.00
ขายกระดาษได้้เงินิ
พ่อ่ ให้เ้ งินิ 28.50 - 68.50
ซื้้�อดินิ สอและยางลบ 60.00 - 128.50
ซื้้�อไอศกรีีม 18.50 110.00
- 25.00 85.00
-

ครูใช้ค�ำ ถามกระตุ้นนกั เรียน ดงั ต่อไปน้ี
− จากแผ่นชาร์ท นกั เรยี นสงั เกตเหน็ อะไรบ้าง นักเรยี นควรตอบไดว้ ่า เหน็ เป็นตารางบันทึก

รายรับรายจ่ายของเด็กชายชาตรี โดยบอกวัน เดอื น ปี รายการ รายรบั รายจา่ ย คงเหลือ
− นักเรยี นเคยเขียนบันทึกรายรับรายจา่ ยของตนเองหรอื ไม่ นกั เรยี นบางคนอาจจะตอบว่า

เคยบนั ทกึ นกั เรยี นบางคนอาจตอบวา่ ยังไม่เคยบันทกึ ถ้ามนี กั เรยี นทต่ี อบวา่ เคยบนั ทกึ
ครอู าจให้นักเรยี นคนนน้ั ออกมาน�ำ เสนอการเขยี นบนั ทึกรายรับรายจ่ายของตนเองใหเ้ พื่อนฟงั
แตถ่ า้ ไมม่ นี กั เรียนคนใดเคยเขยี นบันทกึ รายรับรายจ่าย ครอู าจให้นกั เรียนร่วมกันอภิปรายเกีย่ วกับ
ส่วนประกอบต่าง ๆ และความหมายของคำ�ต่าง ๆ ทอ่ี ยู่ในแผน่ ชาร์ทที่ครูตดิ บนกระดาน
โดยใชก้ ารถาม - ตอบ ดังนี้

− ชื่อบนั ทกึ และวนั เดอื น ปี ทบ่ี ันทกึ บอกขอ้ มลู อะไรบา้ ง (ชอ่ื บันทกึ จะบอกขอ้ มูลของ
เจา้ ของบันทึกว่าเป็นของใคร และวนั เดอื น ปี จะบอกว่า บนั ทึกนเ้ี ขียนขึ้นในวนั ท่ีเทา่ ไร เดอื นอะไร
ปใี ด)

− หัวตารางมขี ้อมูลอะไรบา้ ง (วัน เดอื น ป ี รายการ รายรบั รายจา่ ย คงเหลอื )
− แตล่ ะหวั ข้อที่อยใู่ นหัวตารางมคี วามหมายวา่ อย่างไร (วัน เดอื น ปีเปน็ วันท่ี เดือน และ
ปีท่ีแสดงรายการในบันทกึ รายการเป็นส่งิ ที่ต้องการบันทึก รายรับเป็นจ�ำ นวนเงินทีไ่ ดร้ ับมา
รายจ่ายเปน็ จ�ำ นวนเงินที่จ่ายไป คงเหลอื เป็นจ�ำ นวนเงนิ ทีไ่ ด้รับมาลบด้วยจำ�นวนเงินทีจ่ ่ายไป)
จากนน้ั ครแู ละนกั เรยี นช่วยกันอ่านบนั ทึกรายรับรายจา่ ยในแผ่นชาร์ทบนกระดาน ตามหนงั สือเรยี น
หน้า 241 ดังนี้ บันทกึ รายรบั รายจ่ายของเด็กชายชาตรี วันที่ 7 ถึง 8 ตุลาคม พ.ศ. 2562
โดยแตล่ ะวนั มีรายการดงั นี้
วนั ที่ 7 ตุลาคม 2562 รายการแมใ่ ห้เงิน ครถู ามนกั เรียนวา่ แม่ใหเ้ งิน 60 บาท จ�ำ นวนเงิน 60 บาท
เปน็ เงนิ ทไ่ี ดร้ บั มาหรือจา่ ยออกไป นักเรียนควรตอบไดว้ า่ 60 บาท เป็นเงนิ ที่ไดร้ บั มา ดงั นนั้ 60 บาท
เปน็ รายรับหรอื รายจา่ ย นักเรียนควรตอบไดว้ ่า 60 บาท เป็นรายรับ ดงั นนั้ ในตารางนกั เรยี นจงึ เห็นว่า

296 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทท่ี 12 | เงนิ และบันทึกรายรบั รายจา่ ย คมู่ ือครรู ายวชิ าพนื้ ฐานคณิตศาสตร์
ชั้นประถมศึกษาปที ่ี 3 เล่ม 2

มี 60.00 อยตู่ รงกบั รายรบั และมี - อยตู่ รงกบั รายจา่ ย เนอื่ งจากคงเหลอื เปน็ จำ�นวนเงนิ ที่ไดร้ บั มาลบ

ดว้ ยจำ�นวนเงนิ ท่ีจา่ ยไป ดงั น้ันเมอ่ื รบั มา 60.00 บาท ยังไม่ได้จา่ ยอะไรไปจึงเหลือ 60.00 บาท

นกั เรยี นจะเหน็ ว่าในตารางมี 60.00 บาท อยู่ตรงกบั คงเหลอื ครูและนกั เรียนร่วมกันอา่ นรายการ

ตอ่ ไปเป็นรายการซ้อื ขนม ครถู ามนกั เรียนวา่ ซอ้ื ขนม 20 บาท จ�ำ นวนเงิน 20 บาท เปน็ เงนิ ท่ีได้รับ

มาหรือจา่ ยออกไป นักเรียนควรตอบไดว้ ่า 20 บาท เป็นเงินทีจ่ ่ายออกไป ดงั นน้ั 20 บาท เป็นรายรบั

หรือรายจา่ ย นักเรียนควรตอบไดว้ า่ 20 บาท เปน็ รายจา่ ย ดังนั้นในตารางนกั เรยี นจงึ เห็นว่ามี 20.00

อยู่ตรงกับรายจา่ ยและมี - อยู่ตรงกับรายรบั เน่ืองจากคงเหลือเป็นจำ�นวนเงนิ ทไี่ ดร้ ับมาลบด้วย

จำ�นวนเงนิ ทีจ่ ่ายไป ดงั น้ันเมือ่ รับมา 60.00 บาท จ่ายไป 20.00 บาทจงึ เหลอื 40.00 บาท นักเรียน

จะเห็นว่าในตารางมี 40.00 บาท อย่ตู รงกับคงเหลอื ครูและนกั เรยี นร่วมกันอา่ นรายการตอ่ ไปเร่อื ย ๆ

จนครบทกุ รายการในตาราง จากนัน้ ครูอาจถามนักเรียนเกีย่ วกบั การอา่ นตารางบันทึกรายรับรายจ่าย

ของเด็กชายชาตรี เชน่ วันท่ี 7 ตลุ าคม 2562 เด็กชายชาตรี มเี งินคงเหลือเท่าไร นกั เรยี นควร

ตอบไดว้ า่ วันที่ 7 ตลุ าคม 2562 เดก็ ชายชาตรี มีเงนิ คงเหลือ 68.50 บาท โดยดูจากตารางที่ตรงกับ

คงเหลอื ของวันที่ 7 ตุลาคม 2562 หรือครูอาจถามค�ำ ถามเพ่มิ เติมเพอื่ ใหน้ ักเรยี นอา่ นบนั ทกึ รายรับ

รายจ่ายของเดก็ ชายชาตรี ทคี่ รูน�ำ มาติดไวบ้ นกระดานพร้อมกนั หากมนี กั เรียนอ่านบนั ทึกไม่ถูกต้อง

ใหค้ รูแนะน�ำ วิธกี ารอา่ นทถี่ กู ต้อง จากนน้ั ครูอาจถามค�ำ ถามเพมิ่ เติมดงั นี้

− วันใดทเี่ ดก็ ชายชาตรีมีรายรับมากทส่ี ุด หนังสอื เรยี นรายวิชาพนื้ ฐาน | คณิตศาสตร์ ป.3
และมรี ายรับเทา่ ไร (วนั ที่ 7 ตุลาคม 2562 มีรายรับ บทที่ 12 | เงิน และบนั ทกึ รายรบั รายจ่าย
88.50 บาท)
บันทึกรายรบั รายจ่ายของเดก็ หญิงใบบัว
− วนั ใดทีเ่ ด็กชายชาตรมี ีรายจา่ ยมากท่ีสดุ วันท่ี 1 ถึง 3 พฤศจิกายน พ.ศ. 2562
และมรี ายจา่ ยเท่าไร (วันที่ 8 ตุลาคม 2562 มีรายจา่ ย
43.50 บาท) วนั เดือน ปี รายการ รายรับ รายจ่าย คงเหลอื
(บาท) (บาท) (บาท)
2. ครยู กตวั อยา่ งบนั ทกึ รายรบั รายจา่ ยของ
เดก็ หญงิ ใบบวั วนั ท่ี 1 ถงึ 3 พฤศจกิ ายน พ.ศ. 2562 1 พ.ย. 62 แมใ่ ห้เงิน 100.00 - 100.00
2 พ.ย. 62 ย่าให้เงิน 50.00 - 150.00
3 พ.ย. 62 ซื้อขนม 35.50 114.50
ซื้อสีไม้ - 80.25 34.25
พอ่ ให้เงิน - - 134.25
ซือ้ สมดุ วาดเขียน 100.00 16.50 117.75
ชว่ ยป้าทาำ งานได้เงนิ - - 147.75
พอ่ ใหเ้ งนิ 30.00 - 247.75
ซ้อื ขนม 100.00 20.25 227.50
ซ้อื ถุงเทา้ - 39.50 188.00
-

รู้อะไรบ้างจากบนั ทกึ รายรับรายจ่าย

บนั ทกึ รายรบั รายจา่ ยของเดก็ หญงิ ใบบวั วนั ท ่ี 1 ถงึ 3 พฤศจกิ ายน 2562

ตามหนงั สือเรยี นหนา้ 242 แล้วให้นกั เรียนตอบคำ�ถาม วนั ท ่ี 1 พฤศจกิ ายน หลงั จากซอ้ื ขนมแลว้ ใบบวั เหลอื เงนิ 114.50 บาท

ท่เี กยี่ วกับบันทึกรายรับรายจา่ ยของเดก็ หญงิ ใบบวั เชน่ วนั ท่ี 1 พฤศจิกายน 2562 ใบบัวมีรายจา่ ย ซอ้ื ขนม 35.50 บาท
และซอ้ื สไี ม้ 80.25 บาท รวมเปน็ เงิน 115.75 บาท

− บนั ทกึ รายรบั รายจา่ ยของใคร วันที่เทา่ ไร วนั ท่ี 2 พฤศจิกายน 2562 ใบบัวมรี ายรับจาก พอ่ ใหเ้ งิน 100 บาท
และชว่ ยป้าทำางานได้เงิน 30 บาท รวมเป็นเงิน 130 บาท

เดือนอะไร ปีใด (บันทกึ รายรับรายจ่ายของเดก็ หญิงใบบัว นอกจากนี ้ ยังรูอ้ ะไรอีกบ้างจากบันทึกรายรบั รายจา่ ยของใบบวั
วนั ท่ี 1 ถึง 3 พฤศจิกายน พ.ศ. 2562) 242 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

− วนั ท่ี 1 พ.ย. 62 ใบบวั มรี ายรบั เทา่ ไร (150.00 บาท)

− วนั ที่ 1 พ.ย. 62 ใบบัวมีรายจ่ายเท่าไร (115.75 บาท)

− วันที่ 1 พ.ย. 62 ใบบวั มเี หลือเงนิ เทา่ ไร (34.25 บาท)

− วนั ท่ี 2 พ.ย. 62 ใบบัวมีรายรับรายการใดบ้าง (พ่อให้เงนิ และช่วยปา้ ทำ�งานได้เงนิ )

− วนั ที่ 2 พ.ย. 62 ใบบัวเหลอื เงินเท่าไร (147.75 บาท)

| 297สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

คมู่ ือครูรายวิชาพน้ื ฐานคณิตศาสตร์ บทท่ี 12 | เงนิ และบนั ทกึ รายรบั รายจา่ ย
ช้นั ประถมศกึ ษาปที ่ี 3 เลม่ 2

− ตง้ั แตว่ นั ท่ี 1 ถึง 3 พ.ย. 62 ใบบัวเหลือเงินเทา่ ไร (188.00 บาท) ครอู าจให้นักเรยี น

ลองตัง้ ค�ำ ถามท่ีเกี่ยวกบั บนั ทกึ รายรับรายจา่ ย หนงั สอื เรียนรายวิชาพน้ื ฐาน | คณิตศาสตร์ ป.3
ของใบบวั แล้วใหเ้ พอื่ นในหอ้ งเรยี นช่วยกนั บทท่ี 12 | เงนิ และบนั ทึกรายรับรายจา่ ย

ตอบค�ำ ถาม ครแู ละนกั เรยี นรว่ มกนั ตรวจสอบ
ความถูกต้อง บันทกึ รายรับรายจ่ายของเด็กชายต้นกล้า
วนั ที ่ 10 ถึง 12 พฤศจิกายน พ.ศ. 2562
3. ครยู กตัวอย่างบนั ทกึ รายรบั รายจ่าย
ของเดก็ ชายตน้ กลา้ วนั ท่ี 10 ถงึ 12 พฤศจกิ ายน วนั เดอื น ปี รายการ รายรบั รายจา่ ย คงเหลอื
พ.ศ. 2562 แล้วใหน้ ักเรียนช่วยกันตอบคำ�ถาม (บาท) (บาท) (บาท)
เกย่ี วกบั บนั ทกึ รายรบั รายจา่ ยของเดก็ ชายตน้ กลา้
ตามหนงั สือเรียนหน้า 243 ครูอาจสมุ่ ให้นักเรียน 10 พ.ย. 62 พ่อให้เงนิ 50.00 - 50.00
ตอบคำ�ถามเปน็ รายบคุ คล หรอื อาจใหน้ กั เรยี น 11 พ.ย. 62 ซอ้ื ไอศกรีม - 15.00 35.00
ช่วยกันตอบคำ�ถามเป็นกลุ่มก็ได้ ข้นึ อยกู่ ับ 12 พ.ย. 62 แม่ใหเ้ งิน 115.00
ความเหมาะสม ครอู าจให้นกั เรียนต้ังคำ�ถามเอง ซื้อกว๋ ยเตยี๋ ว 80.00 - 85.00
หรืออาจใหเ้ พ่อื นในหอ้ งชว่ ยกันต้งั คำ�ถาม ซอ้ื สมุด - 30.00 68.50
แล้วหาค�ำ ตอบ ครูและนกั เรยี นช่วยกนั ตรวจสอบ ซอ้ื นาำ้ - 16.50 58.00
- 10.50

ตอบคำาถาม
1 บนั ทกึ นีเ้ ป็นบันทึกรายรบั รายจา่ ยของใคร วนั ที่เทา่ ไร
ของเดก็ ชายต้นกล้า วนั ท่ี 10 ถึง 12 พฤศจกิ ายน พ.ศ. 2562
2 วนั ที่ 10 ถงึ 12 พฤศจกิ ายน 2562 ต้นกล้ามีรายรับท้งั หมดเทา่ ไร 130 บาท
3 วันที่ 11 พฤศจิกายน 2562 ต้นกลา้ มรี ายจ่ายเทา่ ไร 30 บาท
4 วันท ี่ 11 พฤศจิกายน 2562 ต้นกลา้ มีเงินคงเหลือเทา่ ไ ร 85 บาท
5 วันท ่ี 12 พฤศจกิ ายน 2562 ตน้ กล้ามรี าย ร บั เ ท ่า ไ ร 0 บาท
6 วันที่เท่าไรต้นกล้ามเี งนิ คงเหลอื มากท่ีสุด วนั ที่ 11 พ.ย. 62
7 วันทเ่ี ท่าไรต้นกลา้ มเี งินคงเหลือนอ้ ยทีส่ ดุ วันท่ี 10 พ.ย. 62
8 วันท ่ี 12 พฤศจิกายน 2562 ต้นกล้ามเี งิน ค ง เ ห ล ือ เ ท า่ ไ ร 58 บาท
9 ตน้ กลา้ มีรายจา่ ยมากทส่ี ดุ ในรายการใด ซ้ือกว๋ ยเตีย๋ ว
10 ต้นกลา้ มีรายรบั มากที่สุดในรายการใด แม่ใหเ้ งนิ

ความถกู ตอ้ ง จากนน้ั ครใู หน้ กั เรยี นท�ำ แบบฝกึ หดั แบบฝกึ หดั 12.11.1
12.11.1 หนา้ 172 - 173 ถา้ พอมเี วลา | 243สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

ครูและนักเรยี นร่วมกันตรวจสอบความถูกต้อง หนังสือเรียนรายวิชาพน้ื ฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.3
และรว่ มกันแกไ้ ขใหถ้ ูกตอ้ ง บทที่ 12 | เงนิ และบันทึกรายรับรายจา่ ย

4. ครยู กตวั อยา่ งเกย่ี วกบั การเขยี นบนั ทกึ บันทกึ รายรับรายจา่ ยของเดก็ หญงิ ออมสิน
รายรับรายจา่ ยโดยการทบทวนก่อนว่า วนั ท ่ี 1 ถงึ 4 ธนั วาคม พ.ศ. 2562
บนั ทกึ รายรบั รายจา่ ยประกอบดว้ ยอะไรบา้ ง
แลว้ ยกตวั อย่างการเขยี นบันทึกรายรบั รายจ่าย วนั เดอื น ปี รายการ รายรับ รายจ่าย คงเหลือ
ทีม่ ีขอ้ มลู ใหบ้ างส่วนแลว้ ใหน้ ักเรียนเตมิ ขอ้ มลู (บาท) (บาท) (บาท)
ในตารางบันทกึ รายรบั รายจา่ ยใหส้ มบรู ณ์
1 ธ.ค. 62 แม่ใหเ้ งิน 80.00 - 80.00
ยายให้เงนิ 100.00 - 180.00
2 ธ.ค. 62 ซื้อขนม 30.25 149.75
3 ธ.ค. 62 ซอ้ื สมุด - 16.50
4 ธ.ค. 62 พ่อให้เงิน - - 133.25
ซอ้ื ขนม 100.00 10.50 233.25
ซือ้ ก๋วยเตย๋ี ว - 30.00 222.75
พอ่ ใหเ้ งนิ - - 192.75
ขายต้นไม้ 50.00 - 242.75
ซื้ออุปกรณ์ทาำ การ์ดวนั พ่อ 40.00 39.50 282.75
- 243.25

ตามหนงั สอื เรยี นหนา้ 244 เช่น บันทกึ จากบันทกึ รายรบั รายจ่ายของออมสนิ วันที่ 1 ธันวาคม 2562
รายรบั รายจ่ายของเด็กหญิงออมสนิ วันที่ 1 ในรายการซื้อขนม ควรเติมจาำ นวนเงนิ เท่าไรในช่องคงเหลือ
ถงึ 4 ธันวาคม พ.ศ. 2562 แลว้ ใหน้ ักเรยี น
149 บาท 75 สตางค์ 180.00 บาท ลบดว้ ย 30.25 บาท
เท่ากับ 149.75 บาท

สังเกตว่า ในบันทกึ มีขอ้ มูลอะไรบา้ ง และมขี ้อมูล จากบันทกึ รายรับรายจ่ายของออมสนิ วนั ท่ ี 1 ธนั วาคม 2562
อะไรทห่ี ายไปบ้าง จากนั้นครูให้นกั เรยี นช่วยกนั ในรายการซ้ือสมุด ควรเตมิ จาำ นวนเงนิ เทา่ ไรในช่องคงเหลอื
เตมิ ขอ้ มลู ในตารางรายรับรายจา่ ยของเดก็ หญงิ
ออมสนิ ใหส้ มบูรณ์ ครูอาจใชค้ �ำ ถามกระตุน้ 133 บาท 25 สตางค์ 149.75 บาท ลบด้วย 16.50 บาท
นักเรียน เช่น เทา่ กบั 133.25 บาท

ช่วยกันเติมจำานวนเงนิ ในช่องคงเหลอื ใหส้ มบรู ณ์
244 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

298 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทที่ 12 | เงนิ และบันทกึ รายรบั รายจ่าย คมู่ ือครูรายวิชาพ้นื ฐานคณิตศาสตร์
ชั้นประถมศกึ ษาปีที่ 3 เลม่ 2

− นักเรียนสังเกตเหน็ อะไรบา้ งในบนั ทกึ รายรับรายจา่ ยของเด็กหญงิ ออมสิน นักเรยี นสงั เกต

และควรตอบได้เกี่ยวกับช่ือบันทึกรายรบั รายจ่าย วัน เดือน ปี ท่ีบันทึก ขอ้ มูลในตารางท่ีเปน็

วนั เดอื น ปี รายการตา่ ง ๆ รายรบั รายจา่ ย และคงเหลอื เนอ่ื งจากขอ้ มลู ทต่ี อ้ งเตมิ ในตารางเปน็ ขอ้ มลู

ที่เกยี่ วกบั เงินคงเหลือ ครอู าจถามนกั เรียนก่อนว่า คงเหลือในตารางบนั ทกึ รายรบั รายจ่ายนี้

หมายความว่าอย่างไร นักเรียนควรตอบได้ว่า คงเหลอื เป็นเงนิ ท่ีได้รับมาลบด้วยเงนิ ทจ่ี ่ายไป

ครถู ามนกั เรยี นวา่ จากบนั ทกึ รายรบั รายจา่ ยของเด็กหญงิ ออมสนิ วนั ท่ี 1 ธันวาคม 2562

ในรายการซอ้ื ขนม 30.25 บาท ควรเตมิ จำ�นวนเงินคงเหลือเท่าไร มีวธิ คี ิดอย่างไร นักเรียนควร

ตอบได้วา่ คงเหลือเป็นเงินท่ไี ดร้ บั มาลบด้วยเงินทจี่ า่ ยไป ดงั น้ัน ในรายการซ้อื ขนมรบั เงินมาจากเงิน

คงเหลอื เดิม 180.00 บาท ซ้ือขนม 30.25 บาท เหลือเงิน 180.00 ลบดว้ ย 30.25 เท่ากับ

149.75 บาท นำ� 149.75 ไปเติมเปน็ เงินคงเหลือในตาราง จากนั้นครใู หน้ ักเรียนช่วยกันเติมตวั เลข

แสดงจ�ำ นวนของเงินคงเหลอื ในตารางบันทึกรายรบั รายจ่ายต่อไปเรื่อย ๆ จนครบ ทุกจำ�นวน เช่น

จากตารางบันทึกรายรับรายจา่ ย รายการต่อไปเป็น ซอื้ สมุด 16.50 บาท เปน็ รายการทเี่ กย่ี วกับ

รายจา่ ย ดงั นัน้ จึงตอ้ งนำ�เงินคงเหลือมาลบดว้ ย 16.50 บาท จะได้ 149.75 ลบดว้ ย 16.50 เทา่ กบั

133.25 บาท น�ำ 133.25 ไปเตมิ เปน็ เงนิ คงเหลอื ในตาราง รายการตอ่ ไปเปน็ พอ่ ใหเ้ งนิ 100.00 บาท

เปน็ รายการท่เี ก่ยี วกับรายรับดงั นั้นต้องน�ำ เงนิ คงเหลือมาบวกกับจำ�นวนเงินทีเ่ ปน็ รายรับ จะได้

133.25 บาท บวก 100.00 บาท เท่ากับ 233.25 บาท น�ำ 233.25 ไปเติมเป็นเงนิ คงเหลอื ในตาราง

ท�ำ เชน่ นไ้ี ปเรอ่ื ย ๆ จนเติมจ�ำ นวนเงินคงเหลอื ครบทุกจำ�นวน เน่ืองจากจ�ำ นวนเงนิ คงเหลอื

แต่ละจ�ำ นวนต้องน�ำ ไปลบหรอื บวกจำ�นวนเงนิ หนังสอื เรียนรายวชิ าพนื้ ฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.3
ที่เปน็ รายจา่ ยหรือรายรบั ในรายการต่อไป บทที่ 12 | เงนิ และบนั ทึกรายรับรายจา่ ย

จงึ ไมค่ วรลบหรอื บวกจ�ำ นวนเงนิ คงเหลอื ผดิ พลาด
เพราะถา้ ผดิ พลาดในรายการใดจะสง่ ผลกบั
รายการอืน่ ต่อไปเรือ่ ย ๆ ครูควรเน้นย�้ำ เรอื่ ง วนั ท่ ี 19 ถงึ 20 กุมภาพนั ธ์ พ.ศ. 2563 แก้วตาบนั ทึกข้อมูลเพ่ือนำาไปเขียนบนั ทกึ
การบวกและการลบจำ�นวนเงินใหม้ ีความแม่นย�ำ รายรบั รายจา่ ย ดงั น้ี
จากนัน้ ครอู าจถามวา่ วนั ที่ 1 ถงึ 4 ธนั วาคม
2562 ออมสนิ มีเงินเหลือเทา่ ไร เพื่อเป็นการ วันที่ 19 ก.พ. 63 แมใ่ ห้เงิน 100.00 บาท
ซ้อื ขนม 20.50 บาท
ซือ้ กว๋ ยเตย๋ี ว 35.00 บาท
วนั ท ี่ 20 ก.พ. 63 ช่วยย่าทาำ งานบา้ นได้เงนิ 50.00 บาท
ซือ้ นำา้ ผลไมป้ ่ัน 15.00 บาท
ซื้อสมดุ วาดเขียน 10.50 บาท

ช่วยกนั เขียนบันทกึ รายรับรายจา่ ยของแก้วตาให้สมบรู ณ์

ตรวจสอบว่า นกั เรยี นแต่ละคนค�ำ นวณเงิน บนั ทกึ รายรับรายจ่ายของ ...................แ..ก..ว้..ต...า...................
คงเหลอื ไดถ้ ูกตอ้ งหรือไม่ ถ้ามนี กั เรยี นได้คำ�ตอบ
ไมต่ รงกนั อาจมีนกั เรยี นบางคนค�ำ นวณเงนิ วนั ที่ ..1..9....ถ..งึ ...2..0....ก..มุ...ภ..า..พ...ัน...ธ..์ .2..5...6..3...
คงเหลอื ผดิ พลาดกไ็ ด้ ครอู าจใหน้ กั เรยี นแตล่ ะคน
ตรวจสอบการค�ำ นวณเงนิ คงเหลอื ในแตล่ ะรายการ วนั เดือน ปี รายการ รายรับ รายจา่ ย คงเหลอื
อกี ครงั้ ครแู ละนักเรยี นรว่ มกนั ตรวจสอบ
ความถูกต้อง 1..9... . .ก....พ......6...3.. . ..แ..ม...่ใ.ห...้เ.ง..ิน.. ............ ............. ...... (บาท) (บาท) (บาท)
............. ........ ..ซ..้ือ...ข..น...ม.. . ............. ............. ......
............. ........ ..ซ..ื้อ...ก..๋ว..ย..เ..ต..ีย๋ ..ว.. ....... ............. ...... ..1..0..0.....0..0... .......-. ....... .1...0..0.....0..0...
2..0... . .ก....พ......6...3.. . ..ช..่ว..ย...ย..า่ ..ท..�ำ..ง..า..น...บ..้า..น...ไ.ด...้เ.ง..นิ .. . ...... .......-.. ...... ..2...0....5...0.. .. ...7..9.....5..0.. ..
............. ........ ..ซ..้ือ...น..้ำ�..ผ...ล..ไ.ม...้ป..น่ั... ... ............. ...... .......-.. ...... ..3...5...0...0.. .. ...4..4....5..0.. ..
............. ........ ..ซ..้อื...ส..ม..ดุ...ว..า..ด..เ.ข...ีย..น... ............ ...... ...5..0.....0..0.. .. .......-. ....... ...9..4.....5..0.. ..
.......-.. ...... ..1...5....0...0.. .. ...7..9.....5..0.. ..
..................... ............................................... .......-.. ...... ..1...0...5...0.. .. ...6..9....0..0.. ..

..................... ............................................... ............... ............... ...............

............... ............... ...............

| 245สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

| 299สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

คู่มือครรู ายวชิ าพืน้ ฐานคณติ ศาสตร์ บทที่ 12 | เงนิ และบันทึกรายรบั รายจา่ ย
ช้ันประถมศึกษาปีที่ 3 เลม่ 2

5. ครูยกตัวอยา่ งข้อมลู ทจี่ ะนำ�มาเขียนเปน็ บนั ทกึ รายรบั รายจ่าย โดยครอู าจถามนกั เรยี นว่า
วนั นผ้ี ปู้ กครองใหเ้ งนิ มาเท่าไร และซื้ออะไรไปบา้ ง หรืออาจใช้ข้อมลู ตามหนังสอื เรยี นหน้า 245
ครูอาจเขียนบนกระดานหรอื ติดเป็นแผ่นชารท์ บนกระดาน แลว้ ใหน้ ักเรยี นจับคชู่ ว่ ยกนั เขยี นบันทกึ
รายรบั รายจา่ ยของเด็กหญงิ แกว้ ตาตามข้อมลู ท่ีก�ำ หนดให้ ครูอาจมใี บบนั ทกึ รายรบั รายจา่ ย
แจกให้นักเรยี นแต่ละคู่ โดยสามารถน�ำ มาจากส่ือเพมิ่ เตมิ ทสี่ แกนจาก QR Code ในหน้าเปดิ บท
เพอื่ ความสะดวกในการเขียนบนั ทกึ ใหน้ ักเรยี นเติมชอื่ บนั ทึก วนั เดือนปี ท่ีบนั ทกึ วัน เดือน ปี
ในตาราง รายการต่าง ๆ จำ�นวนเงินทเี่ ปน็ รายรบั จำ�นวนเงนิ ทีเ่ ปน็ รายจ่าย และจำ�นวนเงนิ คงเหลอื
ให้ครบสมบรู ณ์ แลว้ ครสู มุ่ ให้นกั เรยี นออกมาน�ำ เสนอ ถา้ มีนักเรียนค่ใู ดท่ีเขยี นแตกต่างจากคอู่ ื่น
ครูให้ออกมาน�ำ เสนอ และหากพบขอ้ ผดิ พลาดครูและนักเรียนร่วมกันแก้ไขให้ถูกต้อง ครอู าจเน้นยำ้�
เร่อื งการค�ำ นวณเงนิ คงเหลือวา่ ตอ้ งค�ำ นวณให้แม่นย�ำ โดยอาจใชก้ ารบวกและการลบเก่ียวกับ
จำ�นวนเงินหรือใช้เคร่ืองคิดเลขในการตรวจค�ำ ตอบกไ็ ด้

การตรวจสอบความเข้าใจ หนังสือเรยี นรายวชิ าพน้ื ฐาน | คณิตศาสตร์ ป.3
บทที่ 12 | เงนิ และบนั ทกึ รายรับรายจ่าย
6. ตรวจสอบความเข้าใจของนักเรียน
เป็นรายบุคคล โดยให้นกั เรียนตอบคำ�ถาม ตรวจสอบความเข้าใจ
เกย่ี วกับบนั ทกึ รายรับรายจา่ ยตามหนังสอื เรยี น
หน้า 246 และอาจตรวจสอบความเข้าใจ บนั ทกึ รายรบั รายจ่ายของเดก็ หญงิ ออมสิน
ในเรือ่ งการเขียนบนั ทึกรายรับรายจา่ ย วันที ่ 1 ถึง 3 มกราคม พ.ศ. 2563
จากการท�ำ แบบฝึกหัดเกย่ี วกับการเขยี นบนั ทกึ
รายรบั รายจา่ ยของนักเรยี นแตล่ ะคน วนั เดือน ปี รายการ รายรับ รายจา่ ย คงเหลอื
จากนัน้ ครแู ละนกั เรยี นร่วมกันตรวจสอบ (บาท) (บาท) (บาท)
ความถกู ตอ้ งและสรุปส่ิงทไี่ ดเ้ รยี นรู้
1 ม.ค. 63 แม่ให้เงนิ 100.00 - 100.00
สิง่ ท่ีได้เรยี นรู้ ยายใหเ้ งิน 100.00 - 200.00
2 ม.ค. 63 ซอ้ื ขนม 40.25 159.75
บนั ทึกรายรบั รายจ่ายประกอบด้วย 3 ม.ค. 63 ซ้อื หนังสอื การต์ นู - 25.50 134.25
ชื่อบันทึก วัน เดอื น ปีท่ีบนั ทกึ และตาราง พ่อให้เงิน - - 234.25
ในตารางจะมี วนั เดอื น ปี รายการ รายรับ ซ้ือนา้ำ ผลไม้ 100.00 55.25 179.00
รายจา่ ย และคงเหลือ ซื้อก๋วยเตีย๋ ว - 35.00 144.00
พ่อใหเ้ งิน - - ..............
จากนน้ั ใหน้ กั เรยี นท�ำ แบบฝกึ หดั 12.11.2 50.00
หน้า 174 - 176
ตอบคำาถาม

1 บันทกึ รายรับรายจ่ายของใคร วนั ที่เทา่ ไร บนั ทกึ รายรบั รายจา่ ยของเดก็ หญิงออมสนิ วันท่ี 1 ถึง 3 มกราคม พ.ศ. 2563

2 วันท ี่ 1 มกราคม 2563 หลังจากซอ้ื ขนมแลว้ เดก็ หญงิ ออมสินเหลอื เงินเทา่ ไร 159.75 บาท

3 วนั ท่ี 2 มกราคม 2563 ออมสินเหลือเงนิ เทา่ ไร 179 บาท
4 วันท่ ี 3 มกราคม 2563 ออมสินเหลอื เงินเทา่ ไร 194 บาท

หมายเหตุ : การตรวจสอบความเขา้ ใจในเรอ่ื งการเขยี นบนั ทกึ รายรบั รายจ่าย
อาจตรวจสอบจากการทาำ แบบฝึกหัดเกีย่ วกับการเขียนบันทึกรายรบั รายจา่ ย
ของนักเรียนแต่ละคน

สิง่ ท่ีได้เรยี นรู้

บนั ทกึ รายรบั รายจา่ ยประกอบดว้ ย ชอ่ื บนั ทึก วัน เดอื น ปีท่บี ันทึก

และตาราง ในตารางจะมี วัน เดือน ป ี รายการ รายรบั รายจ่าย

และคงเหลอื แบบฝกึ หัด 12.11.2

246 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

300 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทท่ี 12 | เงนิ และบันทกึ รายรับรายจา่ ย คู่มอื ครรู ายวิชาพน้ื ฐานคณิตศาสตร์
ชั้นประถมศกึ ษาปที ่ี 3 เล่ม 2

ร่วมคดิ ร่วมท�ำ (1 ชัว่ โมง) หนงั สอื เรยี นรายวชิ าพน้ื ฐาน | คณติ ศาสตร ์ ป.3
กจิ กรรม Shopping มหาสนกุ บทท่ี 12 | เงนิ และบันทกึ รายรบั รายจ่าย

ร่วมคิดร่วมทาำ

อุปกรณ์ กจิ กรรม Shopping มหาสนุก

− ธนบัตรและเงนิ เหรียญจำ�ลอง อปุ กรณ์ 1. ธนบตั รและเงนิ เหรียญ จาำ ลอง 2. ตารางบันทกึ รายรับรายจา่ ย
− ตารางบันทกึ รายรับรายจ่าย
− บตั รภาพสนิ คา้ พรอ้ มราคา 3. บัตรภาพสนิ ค้าพร้อมราคา

วิธีจัดกิจกรรม วธิ จี ัดกิจกรรม

1. ครูให้นักเรียนทำ�กจิ กรรม Shopping 1. ครูแบ่งนกั เรียนเปน็ กลุม่ กลุ่มละเท่า ๆ กัน แจกธนบตั รจำาลองกล่มุ ละ
มหาสนกุ ตามหนังสือเรยี นหน้า 247 2,000 บาท และตารางบันทกึ รายรบั รายจา่ ย
โดยใหน้ ักเรียนท�ำ กจิ กรรมเป็นกลุม่
แล้วแจกธนบตั รจ�ำ ลองกลุม่ ละ 2,000 บาท 2. ครมู อบหมายนกั เรียนบางคนทาำ หน้าทเ่ี ป็น “ผู้รับแลกเงนิ ” และครวู างบตั รภาพ
ราคาสนิ คา้ ตา่ ง ๆ หนา้ ชั้นเรยี น

3. แต่ละกลมุ่ สง่ ตัวแทน 2 คนนาำ เงนิ ไปเลือกซอื้ สนิ คา้ 1 รายการ (เลอื กบัตรภาพ
1 ภาพ) โดยตอ้ งจ่ายเงินให้พอดีกับราคาสนิ ค้า ถ้าจะแลกเงนิ สามารถแลกเงินที่
“ผูร้ บั แลกเงิน”

4. เม่อื แต่ละกลุ่มซือ้ สนิ ค้าเสร็จแลว้ ให้บันทึกรายรบั รายจ่าย ในตารางบนั ทกึ รายรบั
รายจ่าย

5. ครใู หแ้ ต่ละกลุม่ ทาำ กจิ กรรมทาำ นองเดียวกับ ขอ้ 3 และ ขอ้ 4 อกี 1 รอบ หลังจาก
แตล่ ะกลมุ่ บนั ทกึ รายรบั รายจา่ ยเรยี บรอ้ ยแลว้ ใหน้ าำ เสนอผลงานกลมุ่ วา่ ซอ้ื อะไรบา้ ง
และเหลอื เงินเทา่ ไร

ตวั อย่างบตั รภาพสินค้าพร้อมราคา

นมผง ขา้ วสาร แป้งมนั

นมผง แปง� มนั

และตารางบันทึกรายรับรายจา่ ย 691.75 บาท 135.00 บาท 124.50 บาท
2. ครเู ตรยี มบตั รภาพสนิ คา้ พรอ้ มราคา
| 247สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
เพอ่ื ใหน้ กั เรยี นน�ำ เงนิ มาซอ้ื สนิ คา้ ตามราคา

ทก่ี �ำ หนด โดยจ�ำ นวนเงนิ ทจ่ี ะน�ำ มาซอ้ื

ตอ้ งเทา่ กบั ราคาทต่ี ดิ ไว้ ซง่ึ นกั เรยี นตอ้ งน�ำ เงนิ 2,000 บาท ไปแลกเงนิ กบั นกั เรยี นทค่ี รมู อบหมาย

ใหเ้ ปน็ ผรู้ บั แลกเงนิ นกั เรยี นแตล่ ะกลมุ่ อาจซอ้ื สนิ คา้ กร่ี ายการกไ็ ด้

3. ครใู หน้ กั เรยี นแตล่ ะกลมุ่ ชว่ ยกนั เขยี นบนั ทกึ รายรบั รายจา่ ยลงในตารางบนั ทกึ รายรบั รายจา่ ย

4. ครใู หน้ กั เรยี นแตล่ ะกลมุ่ ออกมาน�ำ เสนอบนั ทกึ รายรบั รายจา่ ยของกลมุ่ ตนเอง ครอู าจให้

นักเรยี นแต่ละกลมุ่ นำ�บนั ทึกรายรบั รายจา่ ยไปติดบนกระดาน แล้วครูอาจถามค�ำ ถามว่า กล่มุ ใด

เหลือเงินมากท่ีสดุ หรอื กลุ่มใดเหลอื เงินนอ้ ยที่สุด หรือครูอาจให้นกั เรียนแตล่ ะกลุม่ ตงั้ คำ�ถาม

เกย่ี วกบั บนั ทกึ รายรบั รายจา่ ยของกลมุ่ ตนเองกลมุ่ ละ 1 ค�ำ ถาม แลว้ ใหเ้ พอ่ื นในหอ้ งชว่ ยกนั ตอบค�ำ ถาม

ครูอาจเพิม่ บัตรขอ้ ความที่เปน็ รายรบั เช่น พอ่ ให้เงิน 120.50 บาท แม่ให้เงิน 234.25 บาท

เพ่ือใหน้ กั เรียนเพิม่ รายการท่ีเป็นรายรับนอกจากรายการทีค่ รูให้เงนิ 2,000 บาท เปน็ ต้น

| 301สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

ค่มู ือครรู ายวิชาพ้นื ฐานคณติ ศาสตร์ บทท่ี 12 | เงนิ และบันทึกรายรับรายจา่ ย
ช้ันประถมศกึ ษาปที ี ่ 3 เลม่ 2

คณติ คดิ ทา้ ทาย

1. (NT 2561)
วินยั ต้องการซ้ือกระเปา๋ ราคา 150 บาท แตเ่ ขามีเงินออม ดงั รูป

ตัวอย่าง

10 บาท 1 บาท 1 บาท

ตวั อย่าง

50 สต.

จากข้อมลู วนิ ัยต้องออมเงินเพิม่ อีกเท่าไหร่ จึงจะพอดีสำาหรับซือ้ กระเป๋า
1) 67.50 บาท 2) 68.00 บาท
3) 68.50 บาท 4) 82.50 บาท

2. (NT 2561)

บันทึกรายรบั รายจา่ ยของเด็กหญิงมกุ ดา
ตัง้ แต่วนั ท ่ี 1 ถงึ วนั ที่ 3 เมษายน พ.ศ. 2561

วนั เดือน ปี รายการ รายรับ รายจา่ ย คงเหลือ

บาท สตางค์ บาท สตางค์ บาท สตางค์

1 เม.ย. 61 ขายมะม่วงไดเ้ งิน 150 00 - - 150 00
รับจา้ งวาดรปู
ซ้ือขนม 70 00 - - 220 00

- - 12 50 ........ ........

2 เม.ย. 61 ซือ้ เส้อื - - 100 50 ........ ........

3 เม.ย. 61 ขายไข่ไกไ่ ดเ้ งิน 90 00 - - ........ ........

จากขอ้ มลู เด็กหญงิ มกุ ดา มเี งินคงเหลือในวนั ที ่ 2 เมษายน พ.ศ. 2561 เท่าไร
1) 232.50 บาท 2) 222.50 บาท
3) 132.50 บาท 4) 107.50 บาท

302 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทท่ี 12 | เงนิ และบันทึกรายรบั รายจ่าย คู่มือครรู ายวชิ าพนื้ ฐานคณิตศาสตร์
ชนั้ ประถมศึกษาปีท่ี 3 เลม่ 2

3. (NT 2562)

บันทึกรายรับรายจ่ายของ ด.ช.สายลม ตัง้ แต่วันท่ี 1 ถงึ วันท่ี 5 มกราคม พ.ศ. 2563

วัน เดือน ปี รายการ รายรบั รายจา่ ย คงเหลอื
บาท สตางค์ บาท สตางค์ บาท สตางค์
1 ม.ค. 63 พ่อให้เงิน 500 00 500 00
2 ม.ค. 63 นำ�เงินไปท�ำ บุญที่วดั -- 400 00
ซื้อน้�ำ ดม่ื -- 100 00 385 00
3 ม.ค. 63 ป้าให้เงินค่าขนม -- 15 00 885 00
4 ม.ค. 63 ซอ้ื ชดุ กฬี า 500 00 ........ ........
5 ม.ค. 63 ซอ้ื ดินสอ -- -- ........ ........
-- 700 00

5 00

จากขอ้ มูล วนั ที่ 5 มกราคม พ.ศ. 2563 ด.ช.สายลม จะมีเงินคงเหลือกี่บาท
1) 5 2) 180
3) 185 4) 885

4. (NT 2558)

ราคา 280 บาท ราคา 185 บาท ราคา 50 บาท

จากขอ้ มูล ในช่วงเปดิ เทอมแมต่ ้องการซอื้ ของให้ลูกรายการละ 1 ชนิ้ ทั้ง 3 รายการ แมจ่ ะตอ้ ง
จา่ ยเงินตามขอ้ ใด จงึ ไดร้ บั เงินทอนนอ้ ยทีส่ ดุ

1) ตวั อย่าง ตัวอย่าง ตัวอย่าง ตัวอย่าง ตวั อยา่ ง ตวั อยา่ ง

2) ตัวอย่าง ตัวอยา่ ง ตวั อยา่ ง ตัวอยา่ ง ตวั อยา่ ง ตัวอยา่ ง

3) ตัวอย่าง ตวั อยา่ ง

4) ตัวอยา่ ง ตวั อย่าง

| 303สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

คู่มือครรู ายวิชาพน้ื ฐานคณติ ศาสตร์ บทท่ี 12 | เงินและบันทึกรายรบั รายจ่าย
ช้นั ประถมศกึ ษาปีท่ี 3 เล่ม 2

5. (NT 2558)
รายรับ - รายจา่ ยของเด็กหญงิ อรอนงค์ ระหวา่ งวันที่ 20 - 21 มกราคม พ.ศ. 2559

ว/ด/ป รายการ รายรับ รายจ่าย คงเหลอื
บาท สต. บาท สต. บาท สต.
20 ม.ค. 59 คณุ ย่าใหเ้ งนิ 200 - 200 -
21 ม.ค. 59 ซอื้ หนังสอื -- ........ ........
ขายน�้ำ ผลไมไ้ ดเ้ งนิ -- 75 50 189 50
ซอื้ สมดุ 65 - -- ........ ........
-- 80 -

จากข้อมูล ข้อใดถกู ตอ้ ง
1) วันที่ 21 ม.ค. 59 มเี งินคงเหลอื 109.50 บาท
2) เด็กหญงิ อรอนงค์ มีรายจ่ายรวม 155 บาท
3) วนั ท่ี 20 ม.ค. 59 มเี งินคงเหลอื 125 บาท
4) เดก็ หญงิ อรอนงค์ มีรายรบั รวม 200 บาท

6. (NT 2557)
รายรับ - รายจ่ายของเดก็ หญงิ ดาวรงุ่ ตงั้ แตว่ นั ท่ี 10 ถงึ วันท่ี 12 กนั ยายน พ.ศ. 2557

วนั เดอื น ปี รายการ รายรบั รายจา่ ย คงเหลอื
บาท สต. บาท สต. บาท สต.
10 กนั ยายน 2557 พ่อใหเ้ งิน 50 - 50 -
11 กันยายน 2557 แมใ่ หเ้ งนิ 60 - -- 110 -
12 กนั ยายน 2557 ซือ้ หนังสอื -- 75 50
ซอ้ื ปากกา -- 34 50 60 -
ขายขนม -- 15 50 160 -
ซื้อสมดุ 100 - -- 140 -
ซอ้ื ถงุ เทา้ -- 20 - 90 -
-- 50 -

ขอ้ ใดถูกต้อง
1) วนั ที่ 11 กนั ยายน มรี ายจา่ ยทงั้ หมด 49 บาท
2) รายรบั ทง้ั หมดมากกว่ารายจ่ายท้งั หมด อยู่ 30 บาท
3) รายจา่ ยวันที่ 12 กันยายน มากกวา่ วนั ท่ี 11 กนั ยายน อยู่ 21 บาท
4) รายจ่ายวันที่ 11 กันยายน นอ้ ยกวา่ รายรบั วนั ท่ี 12 กนั ยายน อยู่ 50 บาท

304 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทท่ี 12 | เงนิ และบันทกึ รายรับรายจ่าย คู่มือครูรายวชิ าพื้นฐานคณิตศาสตร์
ชัน้ ประถมศึกษาปีท ่ี 3 เลม่ 2

ตัวอย่างแบบทดสอบทา้ ยบท

ตวั อยา่ งแบบทดสอบนใ้ี ชใ้ นการประเมนิ ผลระหวา่ งเรยี นเพอ่ื พฒั นานกั เรยี นหากมนี กั เรยี นคนใด
ทไ่ี มส่ ามารถทำาแบบทดสอบนี้ได้ครคู วรใหน้ กั เรียนคนน้ันฝกึ ทกั ษะมากข้ึนโดยอาจใชแ้ บบฝกึ เสริม
ในหนงั สอื เสริมเพ่ิมปัญญาของสสวท.หรือแบบฝึกอ่ืนท่ีเหน็ วา่ สมควร ซึง่ แบบทดสอบท้ายบทนีม้ ี
จาำ นวน 10 ข้อ คะแนนเต็ม 10 คะแนน ใชเ้ วลาในการทำาแบบทดสอบ 20 นาท ี และวเิ คราะห์
เปน็ รายจุดประสงค์ไดด้ งั น้ี

จุดประสงค์ ข้อท่ี
1. บอกจาำ นวนเงนิ เป็นบาทและสตางค์ 1 - 2
2. เขียนแสดงจำานวนเงนิ แบบใช้จุด 1 3
3. เปรียบเทียบจำานวนเงิน 4 - 5
4. แลกเงิน
5. แสดงวธิ ีหาคำาตอบของโจทย์ปญั หาเกี่ยวกบั เงิน 6
6. อา่ นและเขียนบนั ทึกรายรบั รายจา่ ย 7 - 8
9 - 10

ตัวอยา่ งแบบทดสอบทา้ ยบท บทท่ี 12
เลอื ก ก ข หรือ ค ทีเ่ ปน็ คาำ ตอบท่ถี กู ต้อง

1. ตัวตอวั ยตอา่วั ยตงอา่ัวยตงอ่าัวยตงอ่าัวยงอ่ายง่าง
ตวั ตอวั ตยอา่วั ยงอา่ ยง่าง

ขอ้ ใดเขียนแสดงจำานวนเงนิ ถกู ต้อง
ก. 2,010.50 บาท ข. 2,005.25 บาท ค. 2,108.75 บาท

| 305สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คมู่ อื ครูรายวชิ าพนื้ ฐานคณติ ศาสตร์ บทที่ 12 | เงนิ และบันทึกรายรบั รายจ่าย
ชน้ั ประถมศกึ ษาปีที ่ 3 เล่ม 2

2. ขอ้ ใดมีจำานวนเงนิ ตรงกบั 5,990 บาท 75 สตางค์

ก. ตวั ตอัวตยอ่าัวยงอา่ ยงา่ ง ตัวตอัวตยอา่ัวตยงอ่าัวยงอ่ายง่าง ตัวอย่าง ตัวอยา่ ง ตัวอย่าง
ตวั อย่าง ตัวอย่าง ตวั อย่าง
ตวั อย่าง ตัวอยา่ ง
ตวั อยา่ ง ตวั อย่าง ตัวอยา่ ง
ตวั อย่าง ตัวอยา่ ง ตวั อยา่ ง
ตวั อยา่ ง ตัวอยา่ ง
ตัวอยา่ ง ตัวอย่าง
ข. ตัวตอัวตยอ่าวั ยงอา่ ยง่าง ตัวตอวัตยอวัตา่ยอัวง่ายอง่ายงา่ ง ตวั อย่าง
ตัวตอัวยตอ่าวั ยตงอา่ัวยงอา่ ยง่าง ตวั อย่าง ตัวตอวัตยอวัตา่ยอัวงา่ยอง่ายงา่ ง ตวั อย่าง
ตัวอย่าง
ค.
ตัวตอวั ยตอา่วั ยงอ่ายงา่ ง ตัวอย่าง
ตวั ตอัวยอ่ายงา่ ง ตัวอย่าง

จากภาพใช้ตอบคำาถามขอ้ 3 - 4

ฉนั ออมเงินได้ 176.75 บาท ฉนั ออมเงินได้ 312.25 บาท ฉันออมเงนิ ได้ 212.50 บาท

แกว้ ตา ใบบวั ต้นกล้า

3. ข้อใดกลา่ วถกู ตอ้ ง
ก. ใบบัวออมเงินได้มากกวา่ แก้วตา 136 บาท 50 สตางค์
ข. แก้วตาออมเงินได้ 176 บาท 75 สตางค์
ค. ต้นกลา้ ออมเงนิ ได้น้อยกว่าใบบัว 100.75 บาท

4. ใครออมเงินได้มากทส่ี ดุ
ก. ใบบัว ข. แก้วตา ค. ตน้ กลา้

306 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี